O'i: ;: 1? ' l j"r 2-

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

JUDUL:

Saya

PERSEPST PELAJAR DIPLOMA KEJURUTERAAN A W AM, KUiTTHO TERHADAP MANUAL PENGENDALIAN DAN PENYELENGGARAAN MESIN PENGETAM KA YU.

SESI PENGAJIAN : 200212003

MOHO F AIZAL BIN YUSOFF (HURUF BESAR)

mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan eli Perpustakaan Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:-

I. Tesis adalah habnilik Kolej Universiti Teknologi Tun Hussien Onn. 2. Perpustakaan Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn dibenarkan membuat salinan

untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi

pengajian tinggi. 4. **Sila tandakan ( _ )

CJ

D 0

Tarikh:

SULIT

TERHAD

TIDAK TERHAD

ENULIS) 561, Lorang 7, Kg. Bentong Dalam, 86000 Kluang, Johor ..1.4.. MA0.:'.QO'?.

(Mengandungi makillmat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang tennaktllb di

dalam AKT A RAHS1A RASMT 1972)

(Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasilbadan di mana penyelidikan dijalankan)

CATATAN: * Potong yang tidak bcrkcnaan.

**

•

Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berl-llasalorganisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perIu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Dol-1or Falsafah dan Sarjana secara pcnyclidikan, atau disertasi bagi pengajian sccara kcr:ia I--ursus dan penyelidikan, atau Laporan Prajek Sarjana ivlllda (PSi\'I).

PERSEPSI PELAJAR DIPLOMA KEJURUTERAAN A WAM, KUiTTI 10 TERI IADAP

MANUAL PENGENDALIAN DAN PENYELENGGARAAN MESIN PENGETAMAN

KAYU

MOHD F AIZAL BIN YUSOFF

Laporaan projek ini dikemukakan sebagai memcnuhi sebahagian

daripada syarat penganugerahan Ijazah Smjana Pendidikan

Tcknik dan Vokasional

Fakulti Tcknolob'; Kcjurutcraan

Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn

MAC, 2003

"Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang

tiap-tiap satunya tclah sayajcIaskan sumbcrnya".

Tandatangan

Nama

Tarikh 10 FEBRUARI 2003

II

111

"Saya mengakui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya

ini adalah memadai dari segi skop dan J..llaliti untuk tujuan penganugerahan Ijazah

Sarjana Pendidikan Teknik dan Vokasional"

Tandatangan

Nama

Tarikh

~ ................. .I~~ .......... . ISHAK BIN BABA

10 FEBRUARI 2003

is:w'; I!;iJ,B-;;; P.c11-,"}'on:h Jvlml~.n fcndidibm Tdmr.:·[; V()~:C'::iJ:d r",'1,hJ\ti T!·~"~f11.~(;i KC~Hrutcrnf1n r._~!)L. 1.~,;":>;;':-:!:: ··':\~i;:,:.:.,t~,gj 1':~3 ~-7~:::-:cin Ofl!l

IV

T~"i.a-rrh1~w() 1:.Jtm-t &Mk, AffMq, Iwmt drm &ni, JWkfMlJ{)M kcAi{)M e,mm-t ~1m1etkW) fJetdc:tkL{

v

PENGHARGAAN

Syukur kehadrat Allah S.W.T dengan limpah kumianya dapatlah yang

menyiapkan projek ini pad a masa yang ditetapkan. Saya mengambil kesempatan ini ingin

merakamkan setinggi-tinggi penghargaan saya kepada Penyelia projek ini, Encik Ishak

Bin Baba di atas kesabaran beliau dalam mcmberi dorongan dan bimbingan dalam

mcnyiapkan projck ini.

Ucapan terima kasihjuga kepada pensyarah-pensyarah di Fakulti Kejuruteraan

yang telah terlibat sarna di dalam menjayakan projek ini. Tidak lupa juga ribuan terima

kasih diucapkan kepada para pelajar Diploma Kejuruteraan Awam yang terlibat semasa

kajian ini dijalankan, dan juga kepada individu-individu yang terlibat sarna ada secara

langsung ataupun tidak. Semoga Allah membalas jasa baik kalian.

Sekian, terima kasih.

ABSTRAK

Mesin pengetam kayu merupakan mesin yang mempunyai risiko paling tinggi

berbanding mesin-mesin lain di bengkel kayu. Kecuaian semasa penggunaanya boleh

mengakibatkan kemalangan yang serius. Kajian ini bertujuan untuk melihat persepsi

pclajar Diploma Kcjurutcraan Awam tcrhadap Manual Pcngcndalian dan

Pcnyclcnggaraan Mesin Pcngctam Kayu. Manual yang dihasilkan adalah dalam bcntuk

yang bcrcctak.

Instrumen kajian yang digunakan ialah kaedah soal selidik dimana pemilihan

sampel dila1:ukan secara rawak dan setiap individu dalam populasi terscbut mempunyai

kebarangkalian yang sarna untuk dipilih. Seramai 35 responden yang terdiri daripada

pelajar Tahun 2 Diploma Kejuruteraan Awam dipilih secara rawak bagi menjawab soal

selidik.

\'1

Data analisis menggunakan SPSS versi 10.0 secara kuantitatifbagi mendapatkan

nilai peratusan dan skor min, Dapatan kajian menunjukkan responden memberikan reaksi

positifatau bersetuju bahawa manual yang terhasil dapat meningkatkan tahap kemahiran

mereka. Responden juga bersetuju bahawa manual yang terhasil berada pad a tahap yang

sesuai.

Di bahagian akhir kajian ini bcbcrapa cadangan yang difikirkan scsuai tclah

dikcmukakan untuk mcmpcrbaiki kclcmahan yang dikcsan pad a manual tcrscbut. Adalah

diharapkan pclajar-pclajar Tahun 2 Diploma Kcjurutcraan Awam dapat mcmanfaatkan

manual ini dcngan baik.

Vll

ABSTRACT

The planning machine is the highest risk compare with other machine in the

woodworking area. Careless in operate the machine can make seriously accident. The

purpose of this research is to see the perception among the Diploma in Civil Engineering

student about Operating and Maintaining Manual of the Planning Machine. The manual

is created in form of printing sheets.

In the purpose of during this research, the instruments that are being used are the

questionnaires method, whereby selected sample are done randomly and each individual

in that population have the same probability to choice. There are 35 people acting as the

respondent and they are among the students in 2nd year of Diploma in Civil Engineering,

that are chosen randomly in answering the questionnaires given.

In analyzing the data, SPSS versions 10.0 by quantitative method are being used

in order to get the percent value and min score. The outcomes of the research show that

respondent giving positive reaction or to agree that manual have to increase their skill.

The respondent also agree that manual were produced are at the suitable level.

In the last level of this research several suggestion that are considerable are being

purpose to improve the weakness that are being trace from the manual. Hopefully, the

student of 2nd year Diploma in Civil Engineering could make use in the most proper

away.

V111

KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKASURAT

PENGESAHAN STATUS PROJEK

PENGESAHAN PENYELlA

HALAMANJUDUL

PENGAKUAN ii

DEDIKASI IV

PENGHARGAAN V

ABSTRAK vi

ABSTRACT vii

lSI KANDUNGAN Vlll

SENARAI JADUAL xiii

SENARAI RAJAH xiv

SENARAI KATA SINGKATAi'I xv

SENARAI LAMPIRAN xvi

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

1.2 Latarbelakang Kajian 2

1.3 Penyataan Masalah 3

1.4 Persoalan Kajian 4

1.5 Objek1:if Kajian 4

1.6 Kepentingan Kajian 5

1.7 Skop Kajian 6

1.8 Batasan Kajian 6

1.9 Definisi Istilah

1.9. [ Manual 7

IX

1.9.2 Bengkel Kayu 7

1.9.3 Mesin 7

1.9.4 Pcngctaman 8

1.9.5 Perlarasan 8

1.9.6 Keselamatan 8

II KAJIAN LITERATUR

2.1 Pengcnalan 9

2.2 Industri Perabot di Malaysia 9

2.3 Kerangka Teori 10

2.4 Mesin Pengetam Kayu 11

2.5 Penggunaan Mesin Ketam Dalam Pembuatan Perabot 13

2.6 Kese1amatan Mcsin 14

2.7 Keselamatan Bengkel 14

2.8 AJ...1a-Akta Keselamatan 15

2.9 Kemalangan Ditempat Kerja 16

2.10 Conto11 kes kemalangan yang berkaitan ketidakfungsian

nonnal mcsin dalam pcmbuatan perabot 16

2.11 Manual Pengendalian dan Penyelenggaraan Mesin Ketam

Kayu 17

2.12 Prosedur Kerja Mesin Ketam Kayu 18

2.13 Mesin 19

2.14 Pcnyc1cnggaraan 19

2.15 Kcsahan 19

2.16 Kebolehpercayaan 20

2.17 Konsep Manual Pengendalian dan Penyelenggaran

Mesin Ketam 20

x

III METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pcngcna1an 22

3.2 Rekabentuk Kajian 22

3.3 Popu1asi Sampe1 Kajian 25

3.4 SumberData 26

3.4.1 Data Sekunder 26

3.4.2 Data Primer 27

3.5 Kajian Rintis 27

3.6 Instnunen Kajian 28

3.7 lustifikasi Pemilihan Instnlmen Kajian 30

3.8 Kaedah dan lustifikasi Pemilihan SampeI 30

3.9 Proses Mendapatkan Data 30

3.10 Analisis Data 31

3.10.1 Skala Likert 32

3.11 Andaian 33

IV REKABENTUK PRODUK

4.1 Pengenalan 34

4.2 Latarbelakang Penghasilan Produk 34

4.3 Objeh.1ifProduk 35

4.4 Batasan PrOdllk 35

4.5 Kegunaan Prodllk 36

4.6 Kelebihan Produk 36

4.7 Sasaran Penggunaan Produk 37

4.8 Bentuk Dan Ciri-Ciri PrOdllk 37

4.9 Kaedah Penghasilan Prodllk 37

4.10 Kronologi Pcmbinaan Produk 38

4.10.1 Pengenalpastian Masalah 39

4.10.2 Penetapan Objeh.1if 39

4.10.3 Kajian Literatllr 39

4.10.4 Penetapan Metodologi Kajian 40

V

4. I 0.5 Pengumpulan Data

4. I 0.5.1 Data Sekunder

4.10.5.2 Data Primer

4.10.6 Analisis Data

4.10.7 Penghasilan Produk

4.1 I Perrnasalahan Dalam Membangllnkan Prodllk

4. 12 Penutup

ANALISIS DATA

5.1 Pendah ul uan

5.2 Ciri-ciri Demografi Responden

5.2.1 Jantina

5.2.2 Bangsa

5.2.3 Kelayakan Akademik

5.2.4 Pengalaman Mengendalikan Mesin Pen get am

Kayu

5.3 Analisis Nilai Skor Min

5.3.1 Tahap Kemahiran Responden Menggendalikan

Mesin Pen get am Kayu

5.3.2 Motivasi Semasa Menggunakan Manual

Pengendalian Mesin Pengetam Kayu

5.3.3 Rekabentuk Produk Dalam Manual

Pengendalian Mesin Pengetam Kayu

5.3.4 Kaedah Penyampaian lsi Dalam Manual

Pengendalian Mesin Pen get am Kayu

5.3.5 Kefahaman Mengenai Keselamatan

di Bengkel Berdasarkan Manual Pengendalian

Mesin Pengetam Kayu

5.4 Kesimpulan

Xl

40

40

41

41

42

42

43

44

45

45

45

46

47

47

48

51

53

55

57

59

VI PERBINCANGAN, KESIMPULAN DAN CADANGAN

6. I

6.2

6.3

BIBLIOGRAFI

LAMPlRAN

Pengenalan

Perbincangan

6.2.] Tahap Kemahiran Pelajar

6.2.2 Persepsi Pelajar Terhadap Manual

Pengendalian dan Penyelenggaraan Mesin

Pcngctam Kayu

6.2.2.] Motivasi Pengguna

6.2.2.2 Rekabentuk Manual

6.2.2.3 Kaedah Penyampaian

6.2.2.4 Kesedaran Keselamatan

Kesimpulan

XIJ

60

60

61

61

62

62

63

64

64

70

74

Xl\I

SENARAI JADUAL

NO.JADUAL TAJUK MUKASURAT

3.1 Analisa Skala Likert 30

3.2 Analisa Skala Min 31

5.1 Taburan Responden Berasaskan Jantina 42

5.2 Taburan Responden Berdasarkan bangsa 42

5.3 Taburan Responden Berdasarkan

Kelayakan Akademik 43

5.4 Taburan Rcspondcn Bcrdasarkan Pengalaman

Mcngcndalikan Mcsin Pcngctam Kayu 44

5.5 Tahap Skor Min 44

5.6 Skor Min Tahap Kemahiran Responden

Mengendalikan Mesin Pengetam Kayu 45

5.7 Skor Min Tahap Kemahiran Responden Bagi

Motivasi Dalam Manual Pengendalian Mesin

Pengetam Kayu 47

5.8 Skor Min Responden Bagi Rekabentuk Produk 49

5.9 Skor Min Responden Bagi Kaedah Penyampaian

Dalam Manual Pengendalian dan Penyelenggaraan

Mesin Pengetam Kayu 51

5.10 Skor Min Responden Bagi tahap Kesedaran

Keselamatan di Bengkel Kayu. 53

XIV

SENARAI RAJAH

NO. RAJAH TAJUK MUKASURAT

2.1 Kerangka Teori Kajian 10

2.2 Mesin Ketam Peneba1 11

') " _.j Mesin Ketam Pelurus 12

4.1 Langkah Penghasi1an Produk 36

5.1 Skor Min Dan Sisihan Piawai Melawan Item 6-11 46

5.2 Skor Min Dan Sisihan Piawai Mclawan Item 12-15 48

5.3 Skor Min Dan Sisihan Piawai Mclawan Hem 16-19 50

5.4 Skor Min Dan Sisihan Piawai Me1awan Item 20-22 52

5.5 Skor Min Dan Sisihan Piawai Melawan Item 23-25 54

KUiTTHO

FRIM

NIOSH

SPSS

xv

NAMA SINGKATAN

Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn

Forest Research Institute Of Malaysia

National Institute Occupational Safety and Health

Statistical Packages fo Social Science

LAMPlRAN

A.

B.

e. D.

E.

xvi

SENARAI LAMPIRAN

TAJUK MUKA SURAT

Contoh Borang Soal Selidik

Analisis Kajian Rintis

Analisis Item

Analisis Min dan Sisihan Piawai Item

Manual Pcngendalian dan Penyelenggaraan

Mcsin Pengetam Kayu

73

78

79

74

75

BABI

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Oi dalam proses pembuatan perabot pelbagai teknologi digunakan bagi

memudahkan dan mempercepatkan kerja-keIja. Penggunaan mesin-mesin atau

teknologi dalam industri perabot bergantung kepada kemampuan syarikat dalam

menyediakan segal a kemudahan teknologi berdasarkan penmtukan mereka.

Oi dalam industri pcrabot yang berasaskan kayu, pcnggunaan mcsin

pengetam terutama mesin kctam penebal (planner) dan mesin ketam pelums (Jointer)

amat mustahak di dalam penghasilan produk yang berkehendakkan ukuran yang

konsisten di samping permukaan yang licin dan rata.

Pcngctam lazimnya digunakan untuk membuang lcbihan kayu atau papan

pad a sesuatu hmntiti bagi mcndapatkan tebal bahan yang dikehcndaki secara efisien.

Selain dari ihl, ia juga digunakan untuk mcngubah balak dalam saiz kasar kc bentuk

pap an atau kayu beluti bagi kegunaan selanjutnya.

1.2 Latarbclakang Kajian

Menumt statistik labatan Sumber Manusia, tclah mendapati jumlah

kemalangan di ternpat keIja telah berJ.,:urangan secara bertemsan dari 125,500

kcmalangan dalam tahun 1994 kepada 80,060 kemalangan dalam tahun 1998. Ini

mempakan penunman sebanyak 36.2% (PERKESO, 2000).

Namun, statistik itu tidak mcnunjukkan pcnunman yang sckata bagi sctiap

jenis kemalangan. Ini adalah kerana masih tcrdapat pcningkatan scbanyak 5-9%

kemalangan yang disebabkan oleh fa\...1or mesin atau peralatan yang tidak berfimgsi

dengan baik.

Mesin-mesin di dalam pembuatan perabot temtama mesin mengetam

mcmpakan alat-alat yang mcrbahaya jika pcngguna tidak bcrhati-hati apabila

mengendalikannya. Prosedur pengendaliannya memerlukan kecekapan kemahiran

yang bukan boleh diperolehi dalam jangka masa yang singkat. Langkah kcsclamatan

dan peraturan adalah penting dipatuhi untuk mengelakkan dari berlakunya

kemalangan. Kecuaian dan kelalaian hanya akan mengakibatkan malapetaka kepada

penggunanya.

Dari pengamatan dan pemcrhatian pengkaji sendiri, proses pengajaran

pengendalian mesin di bcngkel pada masa lini dilahlkan secara konvesional iaitu

berdasarkan pengalaman dan tidak berdasarkan prosedur yang betul dan

bersistematik. Ini adalah kerana tidak terdapat manual pengendalian yang lengkap

untuk kegunaan pcnsyarah, jumlatih mahupun pclajar itu scndiri di bcngkcl

perkayuan. Situasi seperti ini amatlah bahaya bagi seseorang itu khususnya pelajar

yang bam pcrtama kali mcngcndalikan mesin-mesin dalam pembuatan perabol.

Oleh yang demikian, kajian yang dijaIankan bertumpu kepada aspck

pcngcndalian dan pcnyclcnggaraan mcsin-mcsin pcngctam di dalam pcmbuatan

perabot. Mesin-mesin yang dikaji bertumpu kepada mesin ketam penebal (Planner)

dan juga mcsin ketam pelums (Jointer). la adalall bcrtujuan untuk menycdiakan suatu

manual lengkap bagi kegunaan akademik mahupun industri.

2

1.3 Penyataan Masalah

Di dalam penghasilan pcrabot, I-..ita tidak bolch lari daripada kcrja-kctja

mengetam. Ia bertnjuan untuk meningkatkan I-..1.1aliti produk. Kini, ketja-ketja

mengetam secara manual telah di ganti dengan mesin-mesin yang lebih produktif.

Namun, risiko penggunaan mesin pengetam berkali ganda lebih bahaya sekiranya

pengguna tidak mengetalmi proses pengendalian dan langkah keselamatan sebelum

dan scIepas mcnggunanya.

Berdasarkan laporan daripada kajian yang dijalankan di 20 negeri oleh

NIOSH (National Institute Occupational Safety and Health) Amerika Syarikat

mendapati 12,810 kes kemalangan hanya membabitkan mesin pengetam kayu sahaja

sejak 1982 hingga 1997. Ini menunjukkan betapa tingginya risiko penggunaan mesin

kctam dan rcndahnya kcfallalnan atau kesedaran pcngguna tcrhadap kcpcntingan

pengendalian dan penyelenggaraan mesin pengetam secara sistematik dan teratur.

Walau bagaimana pun kemalangan semasa mengendalikan mesin dalam

penghasilan perabot terutama semasa penggunaan mesin pengetam dapat dielakkan

sckiranya para pcngguna khususnya pclajar dapat mcmahami teknik-teknik

pengendalian yang bcnli, perlarasan mcsin yang sistematik dan kacdah

penyelenggaraan mesin selepas digllnakan. Kekurangan garis panduan atau informasi

yang khusus bagi pengendalian dan penyelenggaraan mesin pengetam diharap dapat

diatasi dengan terhasilnya manual ini.

3

1.4 Pcrsoalan Kajian

Tcrdapat bcbcrapa pcrsoalan kajian yang pcnyclidik fikirkan pcrlu dijawab

dalam kajian ini nanti. Persoalan tersebut antaranya:

1. Sejauh manakah manual yang terhasil dapat meningkatkan kemalliran para

pelajar dalam mengendalikan mesin-mesin pengetaman kayu dalam pembuatan

pcrabot.

ii. Bagaimanakah persepsi pelajar Diploma Kejumteraan Awam terhadap manual

pengendalian dan penyelcnggaraan mcsin pcngetaman kayu di dalam

pembuatan perabot yang akan dihasilkan nanti?

111. Scjauh manakah manual ini dapat mcngubah pcrscpsi pcngguna mcsin

mengetam kayu di dalam pembuatan perabot terhadap tallap keselamatan

mcrcka?

1.5 Objckti f Kajian

Kemalangan yang berlaku semasa pengendalian mesin pengetam kayu boleh

dielakkan sekiranya langkah-Iangkah kesclamatan dan kemahiran mengendalikannya

di pmktikkan dcngan scbaik mungkin. Olch yang dcmikian, scmua pihak hamslah

bertanggungjawab di dalam memastikan tiada permasalahan yang mungkin

berbangkit sckiranya kemalangan berlaku. Namun. pengguna mesin pengetam ini

sering mengabaikan kcselamtan mereka semasa menggunakannya. Maka, antam

objeJ...iifkajian ini adalal!:

4

i. Mcmbcntuk satu manual (panduan) pcngcndalian bagi mcsin-mcsin mcngctam

kayu di dalam pcmbuatan perabot untuk digunakan pel<tiar di bengkel kerja

kayu yang mempunyai tahap kesahan dan kebolehpercayaan yang tinggi.

5

11. Melihat sejauhmana persepsi pelajar terhadap kebolehgunaan gans panduan

yang dihasilkan.

iii. rvlengk<tii kcsan manual ini terhadap tahap kemahiran pelajar mcngendalikan

mcsin pcngctaman kayu.

1.6 Kcpentingan Kajian

Penyelidikan ini akan memberi panduan, tunjuk ajar, dan pedoman kepada

scmua pcngguna mcsin pcngetam temtama Mcsin Ketam Pelums dan Mcsin Ketam

Pcnebal di bengkel-bengkel kayu. K<tiian ini akan membantu pengusaha industri

perabot di dalam melengkapkan bengkel mereka dengan aspek keselamatan dan

kcsclcsaan yang tinggi

Kajian ini juga bolch membantu pengkaji atau penyelidik yang ingin

mcndalami bidang ini. K<tiian ini juga akan membantu pihak pen!,'11mSan KUiTTHO

mahupun industri perkayuan dalam merangka dan mcnggubal satu dasar keselamatan

dan sistem pengumsan mesin-mesin yang lebih cekap. Hasil k<tiian ini juga boleh

diaplikasikan dalam bidang pcndidikan.

Schingga kini bcngkcl kayu di KUiTTHO scndiri bclum mempunyai manual

pengendalian mesin-mesin yang lengkap dan sempuma. l'vlanual yang ada hanya

bergantung kepada manual yang dibckalkan oleh pembekal mesin-mesin kepada

KUiTTHO. Olch yang dcmikian, kajian ini bolch mcncadangkan pihak pcngumsan

bengkel kayu di KUiTTHO supaya dapat menyediakan manuallengkap bagi setiap

mcsin yang bcrada di bengkcl kayu. Pcndek kata k<tiian ini sangat bcrguna kcpada

semua pihak sarna ada dalam bidang akademik maIm pun pihak industri perkayuan.