modul rbt3119 pniagaan n keusahawanan

MODUL (BAHASA MELAYU)

RBT 3119 PERNIAGAAN DAN KEUSAHAWANAN

PROGRAM PENSISWAZAHAN GURU SEKOLAH RENDAH (PGSR)

MOD KURSUS DALAM CUTI

(RBT 3119)

(PERNIAGAAN DAN KEUSAHAWANAN)

INSTITUT PENDIDIKAN GURUKEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

ARAS 1, ENTERPRISE BUILDING 3,BLOK 2200, PERSIARAN APEC,CYBER 6, 63000 CYBERJAYA

Berkuat kuasa pada Jun 2011

IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN DENGAN KEPUJIAN


FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi, dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bagi melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab, dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat, dan negara.

Falsafah Pendidikan Guru

Guru yang berpekerti mulia, berpandangan progresif dan saintifik, bersedia menjunjung aspirasi negara serta menyanjung warisan kebudayaan negara, menjamin perkembangan individu, dan memelihara suatu masyarakat yang bersatu padu, demokratik, progresif, dan berdisiplin.

Cetakan Jun 2011Kementerian Pelajaran Malaysia

Hak cipta terpelihara. Kecuali untuk tujuan pendidikan yang tidak ada kepentingan komersial, tidak dibenarkan sesiapa mengeluarkan atau mengulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan kandungan buku ini dalam apa-apa juga bentuk dan dengan apa-apa cara pun, sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis daripada Rektor Institut Pendidikan Guru, Kementerian Pelajaran Malaysia.

Cetakan Jun 2011Institut Pendidikan GuruKementerian Pelajaran Malaysia

MODUL INI DIEDARKAN UNTUK KEGUNAAN PELAJAR-PELAJAR YANG BERDAFTAR DENGAN BAHAGIAN PENDIDIKAN GURU,


Falsafah Pendidikan Kebangsaan

Falsafah Pendidikan Guru

Panduan Pelajar

Pengenalan

Agihan Tajuk (Interaksi dan Modul)

Tajuk Pembelajaran

Tajuk 1 Persekitaran Kewangan Di Malaysia

1.0 Sipnosis

1.1 Hasil Pembelajaran

1.2 Kerangka Tajuk

……………………………….

……………………………….

Tajuk 2 Pengenalan Perdagangan Elektronik

2.0 Sipnosis


2.2 Kerangka Tajuk

……………………………….

……………………………….

Tajuk 3 Persekitaran Teknologi, Ekonomi, Organisasi

Dan Pengguna

3.1 Sipnosis


3.3 Kerangka Tajuk

Tajuk 4 Aplikasi Antara Organisasi

4.1 Sipnosis


4.3 Kerangka Tajuk

KANDUNGANMUKA SURAT


Tajuk 5 Pencarian Bebas dan Terarah

5.1 Sipnosis


5.3 Kerangka Tajuk

Tajuk 6 Penilaian dan Pemesanan

6.1 Sipnosis


6.3 Kerangka Tajuk

Tajuk 7 Pelaksanaan E-Dagang

7.1 Sipnosis


7.3 Kerangka Tajuk

Bibliografi

Panel Penulis Modul

Ikon Modul


Modul ini disediakan untuk membantu anda menguruskan pembelajaran anda agar anda boleh belajar dengan lebih berkesan. Anda mungkin kembali semula untuk belajar secara formal selepas beberapa tahun meninggalkannya. Anda juga mungkin tidak biasa dengan mod pembelajaran arah kendiri ini. Modul ini memberi peluang kepada anda untuk menguruskan corak pembelajaran, sumber-sumber pembelajaran, dan masa anda.

Pembelajaran arah kendiri memerlukan anda membuat keputusan tentang pembelajaran anda. Anda perlu memahami corak dan gaya pembelajaran anda. Adalah lebih berkesan jika anda menentukan sasaran pembelajaran kendiri dan aras pencapaian anda. Dengan cara begini anda akan dapat melalui kursus ini dengan mudah. Memohon bantuan apabila diperlukan hendaklah dipertimbangkan sebagai peluang baru untuk pembelajaran dan ia bukannya tanda kelemahan diri.

Modul ini ditulis dalam susunan tajuk. Jangka masa untuk melalui sesuatu tajuk bergantung kepada gaya pembelajaran dan sasaran pembelajaran kendiri anda. Latihan-latihan disediakan dalam setiap tajuk untuk membantu anda mengingat semula apa yang anda telah pelajari atau membuatkan anda memikirkan tentang apa yang anda telah baca. Ada di antara latihan ini mempunyai cadangan jawapan. Bagi latihan-latihan yang tiada mempunyai cadangan jawapan adalah lebih membantu jika anda berbincang dengan orang lain seperti rakan anda atau menyediakan sesuatu nota untuk dibincangkan semasa sesi tutorial.

Modul ini akan menggantikan satu kredit bersamaan dengan lima belas jam interaksi bersemuka dalam bilik kuliah. Tiada kuliah atau tutorial diadakan untuk tajuk-tajuk dalam modul ini. Walau bagaimanapun, anda boleh berbincang dengan pensyarah, tutor atau rakan anda melalui email jika terdapat masalah berhubung dengan modul ini.

Anda akan mendapati bahawa ikon digunakan untuk menarik perhatian anda agar pada sekali imbas anda akan tahu apa yang harus dibuat. Lampiran A menerangkan kepada anda makna-makna ikon tersebut.

Anda juga diperlukan untuk menduduki peperiksaan bertulis pada akhir kursus. Tarikh dan masa peperiksaan akan diberitahu apabila anda mendaftar. Peperiksaan bertulis ini akan dilaksanakan di tempat yang akan dikenal pasti.

PANDUAN PELAJAR


Tip untuk membantu anda melalui kursus ini.

1. Cari sudut pembelajaran yang sunyi agar anda boleh meletakkan buku dan diri anda untuk belajar. Buat perkara yang sama apabila anda pergi ke perpustakaan.

2. Peruntukkan satu masa setiap hari untuk memulakan dan mengakhiri pembelajaran anda. Patuhi waktu yang diperuntukkan itu. Setelah membaca modul ini teruskan membaca buku-buku dan bahan-bahan rujukan lain yang dicadangkan.

3. Luangkan sebanyak masa yang mungkin untuk tugasan tanpa mengira sasaran pembelajaran anda.

4. Semak dan ulangkaji pembacaan anda. Ambil masa untuk memahami pembacaan anda.

5. Rujuk sumber-sumber lain daripada apa yang telah diberikan kepada anda. Teliti maklumat yang diterima.

6. Mulakan dengan sistem fail agar anda tahu di mana anda menyimpan bahan-bahan yang bermakna.

7. Cari kawan yang boleh membantu pembelajaran anda.


Pengenalan

Kursus RBT 3119 Perniagaan dan Keusahawanan KBSR melibatkan teori dalam

pengajaran dan pembelajaran. (Sila rujuk - Agihan Tajuk). Modul ini mengandungi tujuk

tajuk iaitu Tajuk 1 – Persekitaran Kewangan di Malaysia-instrumen-instrumen tabungan

dan pelaburan (Topik 3 dalam proforma), Tajuk 2 – Pengenalan kepada Perdagangan

Elektronik (Topik 7 dalam proforma), Tajuk 3 – Persekitaran Teknologi, Ekonomi,

Organisasi dan Pengguna (Topik 8 dalam proforma), Tajuk 4- Aplikasi antara organisasi

(Topik 9 dalam proforma), Tajuk 5- Pencarian bebas dan Terarah (Topik 10 dalam

proforma), Tajuk 6- Penilaian dan Pemesanan (Topik 11 dalam proforma), Tajuk 7-

Pelaksanaan dalam E-Dagang (Topik 12 dalam proforma).

Modul ini merupakan nota-nota lengkap bagi tajuk-tajuk yang diyatakan di atas. Pelajar-

pelajar juga boleh membuat rujukan di mana-mana bahan untuk memantapkan lagi ilmu

pengetahuan para pelajar.

Modul ini juga disertakan aktiviti perbincangan dan latihan untuk pengukuhan

pembelajaran. Terdapat beberapa aktiviti perbincangan dan latihan yang disediakan

bagi setiap tajuk. Aktiviti dan latihan tersebut termasuk perbincangan dan latihan.

Setiap ulasan tersebut akan dibimbing dengan persoalan-persoalan disusuli dengan

sumber rujukan yang berkaitan.

Latihan ini harus disiapkan dalam jangkamasa yang ditetapkan. Hasil kerja pelajar yang telah

disiapkan hendaklah dihantar kepada pensyarah secara e-mel atau bersemuka. Sebagai

memantapkan lagi kefahaman setiap tajuk dalam kursus ini, pelajar dinasihatkan membuat

banyak rujukan dan pembacaan. Pelajar juga digalakkan menghubungi pensyarah untuk

mendapatkan maklumat lanjut yang berkaitan dengan topik-topik yang dipelajari melalui modul

ini.


Maklumat Agihan Topik-topik Dalam Kursus Proforma Yang Dimodulkan Dan Yang Memerlukan Interaksi Bersemuka

Kod & Nama Kursus: RBT 3119 PERNIAGAAN DAN KEUSAHAWANAN

AGIHAN TAJUK

Kandungan modul ini akan menggantikan satu kredit bersamaan dengan 15 / 30 jam interaksi bersemuka. Jadual di bawah menjelaskan agihan tajuk-tajuk untuk interaksi bersemuka atau pembelajaran melalui modul.

(Agihan Tajuk Interaksi Bersemuka dan Modul Mengikut Kursus Proforma )Bil. Tajuk/Topik Interaksi

Bersemuka

(jam)

Modul(jam)

Jum.Jam

8 E-DagangPersekitaran Teknologi, Ekonomi, Organisasi dan Pengguna.

4 4

9 E-DagangAplikasi Antara Organisasi 2 2

10 E-DagangPencarian Bebas dan Terarah 2 2

11 E-DagangPenilaian dan Pemesanan 2 2

12 E-DagangPelaksanaan E-Dagang 2 2

13 Keusahawanan dan Perniagaan Kecil2 2

14 Keuasahawanan dan Perniagaan KecilPersekitaran dan jaringan 2 2

15 Penerapan Unsur Pedagogi3 3

JUMLAH 30 15 45


Maklumat Agihan Topik-topik Dalam Kursus Proforma Yang Dimodulkan Dan Yang Memerlukan Interaksi Bersemuka

Kod & Nama Kursus: RBT 3119 PERNIAGAAN DAN KEUSAHAWANAN

AGIHAN TAJUK

Kandungan modul ini akan menggantikan satu kredit bersamaan dengan 15 / 30 jam interaksi bersemuka. Jadual di bawah menjelaskan agihan tajuk-tajuk untuk interaksi bersemuka atau pembelajaran melalui modul.

(Agihan Tajuk Interaksi Bersemuka dan Modul Mengikut Kursus Proforma )Bil. Tajuk/Topik Interaksi

Bersemuka

(jam)

Modul(jam)

Jum.Jam

1 Pengenalan kepada Perniagaan dan Keusahawanan 4 4

2 PemasaranRancangan Pemasaran 4 4

3 KewanganPersekitaran kewangan di Malaysia 3 1 4

4 KewanganPerancangan dan Ramalan Kewangan 4 4

5 KewanganAnalisis Penyata Kewangan 4 4

6 KewanganMatematik Kewangan 4 4

7 E-DagangPengenalan Perdagangan Elektronik 2 2

JUMLAH

TAJUK 1 (Kewangan: Instrumen-instrumen Tabungan dan

PERSEKITARAN KEWANGAN DI MALAYSIA

SISTEM KEWANGAN

SISTEM PASARAN DAN JENISNYA

PASARAN KEWANGAN

INSTRUMEN-INSTRUMEN TABUNGAN DAN PELABURAN

KEWANGAN SYARIKAT


Pelaburan)

SINOPSISInstrumen-instrumen tabungan dan pelaburan adalah sebahagian sub topik yang terdapat di dalam tajuk Persekitaran Kewangan di Malaysia. Sub topik yang lain akan dikuliah secara bersemuka. Tajuk ini memberi pendedahan kepada para pelajar jenis-jenis instrumen tabungan dan pelaburan yang ada di dalam sistem kewangan di Malaysia.

HASIL PEMBELAJARAN

1. Menerangkan instrumen-instrumen tabungan di Malaysia.2. Menerangkan instrumen-instrumen pelaburan di malaysia.

KERANGKA TAJUK-TAJUK

PERSEKITARAN KEWANGAN DI MALAYSIA


Persekitaran kewangan di Malaysia boleh dilihat dari 2 perspektif iaitu Sistem Kewangan dan Pasaran Kewangan

A. SISTEM KEWANGAN

1. PENGENALAN

Secara umum sistem kewangan ialah sebagai saluran pemindahan dana dari-pada unit lebihan kepada unit kurangan

1.1 Pemindahan secara langsung tanpa menggunakan khidmat perantara kewangan seperti bank.

i. Unit kurangan perlu mencari sendiri unit lebihanii. Perlukan cgaran atau sekuritiiii. Kos pinjaman lebih murah iv. Contohnya terbitan saham oleh syarikat

1.2 Pemindahan secara tidak langsung melalui khidmat perantara kewangan

i. Unit lebihan dana akan menyimpan diunit perantara kewanganii. Perantara kewangan akan mengagehkan kepada unti kurangan yang

memerlukaniii. Terdapat dua kontrak yang tersendiri iaitu antara untu lebihan dengan

unit perantara dan antara unit perantara dengan unit kuranganiv. Kos pinjaman lebih tinggi dan risiko lebih tinggi kerana tiada cagaran

1.3 Peranan Sistem Kewangani. Menggerakan dana dalam ekonomiii. Membantu mengembngkan pelaburan menerusi pinjaman danaiii. Membantu meningkatkan kebajikan ekonomi bagi setiap rakyativ. Membantu unit lebihan mencari peminjam lebihan dana

2. SISTEM PERBANKANSistem Perbankan dinegara kita dikelaskan kepada dua iaitu institusi perbankan dan perantara kewangan bukan bank (bank dan bukan bank)

2.1 Institusi Perbankani. Tanggungan utamanya diterima sebagai wangii. Ia dikawal selia oleh Bank Negara Malaysiaiii. Ianya terdiri dari dari; (Lampiran A)

- Bank Negara Malaysia- Bank-bank perdagangan- Syarikat kewangan- Bank-bank saudagar- Syarikat diskaun


- Bank luar pesisir- Pejabat perwakilan bank-bank asing

2.2 Perantara kewangan bukan banki. Dikawal selia oleh pelbagai jabatan dan agensi kerajaanii. Syarikat insuran dikawal selia oleh Bank Negara Malaysia mulai 1 Mei

1988iii. Berperanan dalam melengkapkan fungsi yang dimainkan oleh institusi

perbankan. Syarikat insuran misalnya berperanan menguruskan pelaburan dan menanggung risiko para pelanggan

iv. Ianya terdiri dari; ( LAMPIRAN B)

- syarikat insuran- syarikat saham amanah- syarikat pemajakan- syarikat pemfaktoran- syaikat modal usaha niaga- syarikat kredit kewangan- Agensi Penarafan Malaysia- Institusi pembiayaan pembangunan- Kumpulan wang amanah dan pencen- Lembaga Urusan Dan Tabung Haji- Institusi kredit perumahan- institusi tabungan

B. PASARAN KEWANGAN

Ada tiga bentuk pasaran kewangan iaitu pasaran wang dan pertukaran asing, pasaran modal serta pasaran derivatif

1. PASARAN WANG DAN PERTUKARAN ASING

i. Merupakan tempat dimana urusniaga dana jangka pendek berlakuii. Ia tidak mempunyai premis yang tetap sebagaimana di pasaran ekuitiiii. Peserta berhubung melalui telefon dan internet untuk membuat pesananiv. Bagi pasaran wang Instrumen kewangan yang diniagakan terditi dari

instrumen kewangan dan deposit jangka pendek dalam sebutan matawang tempatan

v. Bagi pasaran pertukaran asing ianya melibatkan urusniaga instrumen kewangan dan deposit jangka pendek dalam sebutan mata wang asing

vi. Pasaran wang menggunakan kadar faedah manakala pasaran pertukaran asing menggunakan kadar pertukaran mata wang asing

vii. Urusniaga dalam pasaran wang dan pertukaran asing berlaku antara pihak-pihak yang mempunyai dana jangka pendek dengan pihak yang mempunyai kurangan dana jangka pendek


viii. Urusniaga ini dilakukan bagi memperolehi hasil faaedah yang lebih tinggi berbanding dengan deposit simpanan di institusi kewangan

ix. Kedua-dua urusniaga ini terlibat dengan urusniaga pembelian dan penjualan surat-surat hutang jangka pendek supaya dibeli oleh unit-unit lain

x. Instrumen hutang yang diurusniaga seperti bil perbendaharaan, bil pertukaran, penerimaan jurubank, nota janji, sijil deposit boleh niaga, sijil pelaburan kerajaan, bon cagamas dan bil Bank Negara Malaysia

xi. Pasaran pertukaran asing terlinat dalam urusniaga pertukaran matawang asing dengan dikawal oleh Akta Pertukaran Wang 1953

xii. Pertukaran mata wang berlaku antara bank dan broker wang berlesenxiii. Pelanggan utama ialah syarikat-syarikat yang terlibat dengan perdagangan

antarabangsa yang menerlukan mata wang asing untuk membuat pembayaran dan juga penerimaan keluar negara menerusi bank perdagangan

xiv. Antara bank yang diberi lesen untuk bergiat dalam pasaran mata awang asing ialah Bank Islam Malaysia Bhd dan Maybank

2. PASARAN MODALi. Pasaran modal mempunyai satu struktur organisasi dan premis yang formalii. Pasaran modal bagi Malaysia ialah Bursa Saham Kuala Lumpuriii. Pasaran modal merujuk kepada pasaran formal yang memperdagangkan

aset-aset kewangan jangka panjang seperti bon kerajaan atau swasta dan saham korporat

iv. Pasaran modal diwujudkan bertujuan menggembeling dana jangka panjang daripada semua lapisan massyarakat supaya membiayai rancangan pembangunan awam serta pelaburan swasta

v. Pasaran ini bertindak menemukan pembeli dan pen jual pada satu-satu masa dengan diuruskan oleh broker

vi. Urusniaga pasaran prima melibatkan urusniaga ke atas sekuriti yang baru pertama kali diterbitkan. Ia terdiri daripada terbitan awam permulaan dan terbitan bermusim

vii. Urusniaga pasaran skunder melibatkan urusniaga jual beli sekuriti yang sudah disenaraikan di pasaran saham

viii. Kebaikan pasaran modal ialah membolehkan para pemegang sekuriti mencairkan aset mereka dan mengurangkan kos transaksi

ix. Prestasi pasaran modal diukur menggunakan indeks. Di BSKL terdapat Indeks Komposit, Indeks Emas, Indeks Papan Kedua dan Indeks Sektorial

x. Sistem Depositori Pusat (CDS) diperkenalkan pada tahun 1992 bagi membolehkan urusniaga tanpa skrip dijalankan

3. PASARAN DERIVATIF

i. Merupakan sebuah pasaran opsyen dan niaga hadapan kewangan


ii. Niaga hadapan kewangan dimulakan pada tahun 1995 menerusi penubuhan Bursa Opsyen dan Kewan gan Hadapan Kuala Lumpur (KLOFFE) yang memperdagangkan kontrak Niaga Hadapan Indeks Komposit BSKL

iii. Kontrak Niaga Hadapan Kadar Tawaran 3 Bulan Antara Bank Kuala Lumpur (KLIBOR) didagangkan di Bursa Komoditi dan Kewangan Malaysia (COMMEX)

iv. Pasaran derivatif di kawal selia oleh Akta Perindustrian Niaga Hadapan 1993.v. Pada tahun 2002 semua bursa-bursa disatukan menjadi Bursa Derivatif

Malaysia (MIDEX)

C. INSTRUMEN-INSTRUMEN TABUNGAN DAN PELABURAN

Instrumen-instrumen tabungan dan pelaburan merupakan alat pemindahan dana. Ianya dikeluarkan oleh institusi perbankan dan pengantara kewangan bukan bank.

Diantara instrumen-instrumen tersebut ialah;

i. Akaun Semasa Sejenis akaun deposit yang menawarkan kemudahan cek kepada pelanggan

ii. Akaun Simpananiii. Sejenis akaun yang menawarkan kadar faedah kepada penyimpaniv. Akaun deposit tetap

Akaun pelaburan dimana sejumlah deposit diletakan ke dalam bank perdagangan, bank saudagar dan syarikat kewangan untuk tempoh masa tertentu dengan diberi kadar faedah tetap. Akaun deposit islamik menggunakan konsep al Mudharabah

v. Sijil deposit boleh niagaIalah dokumen yang dikeluarkan oleh institusi perbankan yang menyatakan jumlah wang yang disimpan dengan institusi berkenaan. Satu kadar faedah tetap akan dibayar pada pemegang sijil pada tarikh matang yang ditetapkan. Sijil ini boleh diniaga dipasaran wang sebelum ianya matang. Ia ditawarkan oleh bank perdagangan, bank saudagar dan syarikat kewangan

vi. Perjanjian beli balik (Repo)Merupakan satu perjanjian antara pihak bank yang menjual kertas bernilai kepada pelabur dengan persetujuan untuk membeli balik kertas tersebut pada masa hadapan. Ianya bertujuan untuk mendapatkan dana jangka pendek dalam pasaran wang. Antara jenis kertas bern ilai tersebut ialah sijil deposit niaga, bil perbendaharaan, sekuriti kerajaan Malaysia

vii. Saham biasaMerupakan satu sekuriti yang didagangkan dipasaran modal. Pemegang saham merupakan pemilik syarikat dan berhak mengundi dan diundi sebagai lembaga pengarah. Saham terdedah kepada risiko. Sekiranya syarikat mengalami kebangkarapan pemegang saham biasa adalah pihak terakhir menddapat agehan aset syarikat


viii. BonMerupakan sekuriti hutang yang dijual oleh pihak kerajaan atau badan korporat dalam membiayai projek pembangunan. Pemegang bon mendapat faedah setiap tahun yang disebut kadar kupon. Jika syarikat mengalami kebangkrapan pemegang bon berhak menuntut aset terlebih dahulu sebelum pemegang saham biasa.

LAMPIRAN A

Bank Negara Malaysia

Peranan


v. Ditubuhkan padda 24 Januari 1959vi. Berperanan untuk mengurus dan mengawal selia sistem kewangan negaravii.Berperanan untuk mengekalkan kesetabilan kewangan negara dengan meningkatkan pertumbuhan ekonomiviii. Mengeluarkan mata wang negara dan menyimpan rezab

matawang tersebutix. Bertindak sebagai jurubank dan penasihat kewangan kerajaanx. Menggalakan kesetabilan kewangan dan struktur kewangan negara yang baik

Kuasai. Akta Bank Pusat Malaysia 1958 (Pindaan 1994)ii. Akta Bank Islam 1983iii. Akta Bank dan Institusiusi -Instit Kewangan 1989 (BAFIA)iv. Peraturan-Peraturan Perlu (Perlindungan Kepada Pendeposit) 1970,v. Akta Insuran 1996 (menggantikan Akta Insuran 1963)vi. Akta Takaful 1984vii. Akta Kawalan Pertukaran Wang 1953viii. Gabnor Bank Negara diberi kuasa sebagai Ketua Pengarah Insuran dan Ketua

Pengarah Takaful

Bank-bank perdaganganI. Merupakan institusi kewangan pengambil deposit terbesar di MalaysiaII. Pada masa kini terlibat dengan urusan perbankan letronikIII. Penggabungan bank-bank tempatan diistiharkan pada tahun 1999 dengan tujuan

melahirkan kumpulan perbankan yang kuatIV. Contoh-contoh bank perdagangan ialah Maybank, Publik Bank , AM Bank dan Bank

Islam

Syarikat kewangani. Merupakan kumpulan pengambil deposit kedua terbesar di negara iniii. Aktiviti utamanya ialah pembiayaan sewa beli, pembiayaan perumahan dan kredit

jangka pendek.iii. Terdapat juga syarikat-syarikat kewangan yang yang dimiliki oleh bank-bank

perdaganganiv. Pada asasnya syarikat kewangan tidak boleh menyediakan khidmat akaun semasav. Deposit yang diterima tertumpu kepada deposit simpanan dan deposit tetapvi. Antara contoh syarikat kewangan ialah Mayban Finance, Public Finance, AM Fi-

nance, EON Finance, dan Hong Leong Finance

Bank-bank saudagari. Mula beroperasi di Malaysia pada tahun 1970 an


ii. Deposit yang diterima adalah daripada syarikat kewangan, pengantara kewangan yang lain serta syarikat-syarikat korporat yang besar

iii. Terlibat secara aktif dalam proses penerbitan sekuriti korporat di pasaran wang dan modal serta aktiviti modal teroka

(Modal teroka atau modal usaha niaga (venture capital) adalah jenis modal ekiuti persendirian yang disediakan untuk syarikat yang belum matang tetapi mempunyai potensi pertumbuhan tinggi dengan tujuan untuk mendapat keuntungan melalui tawaran awam awal (IPO) atau penjualan syarikat. Pelaburan modal teroka biasanya dibuat dalam bentuk tunai sebagai pertukaran kepada saham syarikat yang dilabur.

iv. Antara bank saudagar yang terdapat di negara kita ialah Aseambankers dan Arab Malaysian Merchant Bank Berhad)

Syarikat diskauni. Bergiat dalam urusan pasaran wang jangka pendek dengan menggerakan dana

antara pengantara kewangan lain dan syarikat-syarikat korporat yang besarii. Instrumen yang digunakan terdiri daripada wang semalaman, wang panggilan dan

deposit jangka pendek (bil perbendaharaan, penerimaan jurubank, sekurtiti Kerajaan Malaysia dan sijil deposit boleh niaga)

LAMPIRAN BSyarikat insuran


i. Berperanan menguruskan pelaburan dan menanggung risiko para pelangganii. Ia terdiri dari syarikat insuran nyawa, syarikat insuran am dan syarikat insuran

kompositiii. Polisi perlindungan yang ditawarkan seperti polisi perlindungan kemalangan,

kematian, kenderaan bermotor, marin, kebakaran dan lain-lainiv. Produk-produk baru yang ditawarkan seperti pelan pendidikan anak-anak, pelan

pelancongan yang berteraskan pelaburan dan simpanan

Syarikat saham amanahi. Merupakan syarikat pengurus dana profesionalii. Ia mengumpul dana dari pelabur kecil untuk melabur dalam pelaburan yang berisiko

rendahiii. Bentuk dana yang ditawarkan ialah dana amanah hartanah, dana amanah bon,

dana amanah islamik dan dana aamanah ekuitiiv. Contoh syarikat saham amanah ialah Amanah Saham Nasional, Public Mutual Fund

Institusi pembiayaan pembangunani. Merupakan organisasi yang memberikan kemudahan pembiayaanpembangunan ii. Contohnya Agra Bank bergiat aktif dalam membiayai aktiviti pembiayaan

berteraskan pertanianiii. Bank Pembangunan dan Syarikat Permodalan Kemajuan Perusahaan Malaysia

Bhd bergiat dalam aktiviti pembiayaan sektor perindustrian dan IKS

Kumpulan wang amanah dan penceni. Bertujuan untuk menggalakan pekerja menyimpan bagi kegunaan dihari tuaii. Contoh institusi ini ialah Kumpulan Wang Simpanan Pekerja, Lembaga Tabung

Angkatan Tentera dan Kumpulan Wang Simpanan Guru-Guru

Institusi tabungani. Institusi ini menggalakan simpanan dan tabungan masyarakat berpendapatan rendah dan

sederhana terutama diluar bandarii. Contoh institusi tabungan ialah Bank Simpanan Nasional, Lembaga Tabung Haji dan lain-

lain lagi. iii. Bank Rakyat pula ialah institusi tabungan berbentuk koperasi.

TAJUK 2 (E-Dagang: Pengenalan Perdagangan Elektronik)


SINOPSISKursus ini mendedahkan kepada pelajar tentang perniagaan dan keusahawanan iaitu pemasaran, kewangan, perniagaan elektronik ( E- dagang ) , undang-undang perniagaan,keusahawanan dan perniagaan kecil serta kemahiran pedagogi.

HASIL PEMBELAJARAN

1. Memahami bagaimana perspektif yang berbeza mendefinisikan perdagangan elektronik.

2. Boleh menerangkan peranan yang dimainkan oleh pemasaran dan teknologi.

3. Boleh menamakan secara terus prinsip teknologi dalam perdagangan elektronik.

4. Faham bagaimana teknologi dan automasi baru merubah dunia korporat.

5. Faham bahawa internet bukan suatu medium elektronik tetapi medium peer-to-peer.

6. Faham mengapa maklumat, terutamanya paten pembelian, sangat bernilai.

7. Boleh menerangkan lima cara untuk mencipta nilai maklumat.

8. Boleh menerangkan beberapa masalah yang timbul disebabkan oleh teknologi.


PENGENALAN PERDAGANGAN ELEKTRONIK

INTEGRASI PERNIAGAAN

PERUNCITAN

TEKNOLOGI DAN MASYARAKAT

JENIS-JENIS PERNIAGAAN INTERNET

PRODUK

PERKHIDMATAN


PENGENALAN


Mendefinisikan “perdagangan elektronik” adalah lebih sukar berbanding menerangkan

tentang “perdagangan”. Ia adalah kerana perdagangan elektronik ini bergantung kepada

teknologi yang menjadikan ia subset kepada dunia perdagangan yang luas.

Buku ini mengandungi model komprehensif dan kepelbagaian peranan teknologi yang

berunsurkan perdagangan. Model komprehensif ini menyediakan strukutur untuk analisis

sistematik perlaksanaan perdagangan elektronik. Model ini boleh menyediakan penerangan

yang berkesan dan lengkap mengenai perlaksanaan perdagangan elektronik. Untuk lebih jelas

lagi, contoh dan aplikasi model tersebut adalah seperti berikut :

1. Portal internet mengambil peranan ke atas database query, click-trough, dan

information breaker, dan juga perlu menyediakan sebuah audit trail untuk

mengiklan penghantaran.

2. Sebuah lelongan online wujud atas perkhidmatan discovery kepada potensi

pelanggan ke atas sesuatu produk yang dipamerkan, dan kombinasi antara

social interaction dan commodity order entry untuk menutup jualan. Tambahan

alatan dalaman free search atau directed search juga mungkin ditawarkan untuk

membantu pembida.

3. Perkongsian pasaran memerlukan standards, yang menyamai keahlian ‘cartel’,

memandangkan perkhidmatan kewangan adalah dikawal. On-line brokerage

memerlukan perkhidmatan pengurusan akaun, dan mungkin juga berfungsi

sebagai information broker dalam usaha untuk membantu membuat pilihan

dalam pelaburan.

4. value-added network (VAN) menyediakan sekurang-kurangnya pengurusan

akaun dan kualiti perkhidmatan: sebagai tambahan, ia mungkin menyediakan

pengurusan dokumen dan pengawalan versi yang melaksanakan visibility

terkawal.

Perkembangan servis adalah input kepada aktiviti yang menggambarkan kerumitan

menkategorikan produk dan penglibatan perniagaan dengan perdangangan elektronik. Ia juga

menyokong kenyataan bahawa perniagaan berkaitan infrastruktur telah berkembang pesat ke

dalam aktiviti-aktiviti lain. Keperluan untuk mengenalpasti kaedah untuk nilai tambah, dan untuk

mengasingkan ia dari mekanik perlaksanaan adalah jelas.

organik struktur fungsi komersial


Market

Discovery

Free search Database query

Click-trough

Directed search Imformation breaker

Agent

Realisation

Evaluation Social interaction

Display

Order entry Commodity

Custom

Peranan yang dapat dikenalpasti di dalam model ini sudah dikenalpasti dalam dunia

perdagangan yang meluas, yang berfungsi untuk memperjelaskan had praktikal aplikasi

teknologi kepada perdangangan. Asas ini akan membantu perkembangan pelan perniangaan

dan metrik untuk penilaian.

DEFINISI PERDAGANGAN ELEKTRONIK

Berdasarkan kepada sumber yang berlainan, perdagangan elektronik mempunyai definisi

yang berlainan.

Dari perspektif ahli ekonomi, perdagangan elektronik adalah alat yang

menyampaikan keinginan pembeli dan perniaga untuk mengurangkan kos

sambil menambah kualiti barangan dan meningkatkan kepantasan servis

penghantaran.

Dari perspektif pegurusan, perdagangan elektronik adalah aplikasi teknologi ke

arah penggunaan jentera dan aliran kerja sesuatu perniagaan.

Dari perspektif pemasaran, perdagangan elektronik adalah pengangkutan yang

baru bagi menyediakan maklumat kepada sesuatu target pasaran melalui

pengiklanan, promosi dan publisiti.

Dari perspektif teknologi, perdagangan elektronik bermakna penghantaran

maklumat, produk, perkhidmatan dan bayaran melalui rangkaian komputer.

Setiap satu perspektif adalah berguna bagi memahami dan melaksanakan pelan

perniagaan perdagangan elektronik. Di dalam pelan perniagaan tersebut, perspektif-perspektif

tersebut digabungkan untuk membentuk satu kenyataan tentang bagaimana perdagangan

elektronik akan digunakan bagi mendapatkan keuntungan kepada syarikat.


Dengan menggabungkan perspektif ekonomi dengan pengurusan, kita boleh mentafsirkan

tugas yang perlu dibuat untuk memastikan perdagangan elektronik berhasil. Melihat

‘perdagangan’ sebagai sistem di mana ‘transaksi’ adalah interaksi antara pembeli dan perniaga

yang menyediakan rangka kerja untuk mengenalpasti peranan yang dimainkan oleh watak-

watak dalam sistem tersebut.

Setiap transaksi memerlukan kebenaran dan pembayaran apabila barangan atau

perkhidmatan diterima. Penggunaan teknologi untuk meningkatkan tahap efisyen dalam sistem

dan mengubah perdagangan kepada perdagangan elektronik.

Penggabungan perspektif ekonomi dengan pemasaran, memasukkan transaksi sebagai

sebahagian dari komunikasi. Masyarakat, di pihak mereka atau syarikat mereka, membuat

keputusan tentang produk dan perkhidmatan yang menyediakan nilai yang terbaik bagi wang

mereka. Komunikasi pasaran adalah berfungsi untuk memaklumkan, mengingatkan dan

memujuk pelanggan mengenai nilai wang sebelum dan selepas pembelian. Teknologi

menyediakan produk baru untuk dimaklumkan kepada pelanggan dan cara terbaru untuk

memaklumkannya kepada pengguna.

Gabungan antara pengurusan dengan pemasaran akan menghasilkan projek. Peranan

pengurus adalah untuk merancang, melaksana, menilai dan mengawal; manakala peranan

pemasar adalah menaksir, menilai dan menambahbaik. Melalui kerjasama, mereka boleh

manafsirkan kos dan faedah projek yang dijalankan, menangani projek dengan baik dan

memulihkan hubungan kewangan kedua-dua pihak dalam transaksi. Dalam perniagaan

moden,peranan teknologi maklumat dalam pengurusan projek adalah kritikal, berlanjutan dari

pemprosesan perkataan yang digunakan untuk mencetak kertas kerja projek, database

digunakan untuk mengumpul data pencapaian, sebagai alat untuk menganalisis data dan

mentafsir kedudukan semasa projek.

Penggabungan perspektif teknologi dengan mana-mana perspektif lain bermakna

meletakkan rangkaian komputer untuk digunakan. Rangkaian ini mestilah mencapai melepasi

sempadan organisasi tunggal, dan termasuk alat untuk mengumpul data, analisis dan

penyebaran maklumat. Dalam prinsip teknologi, penggunaan perdagangan elektronik secara

terus adalah; pelanggan atau perkhidmatan komputer, telekomunikasi yang canggih, multimedia

dan hypermedia, sistem pemerolehan semula maklumat, pengurusan pesanan, pengurusan

aliran kerja dan tulisan rahsia. Setiap satu memainkan peranan dalam menjadikan perdagangan

lebih mudah dan efisyen dengan mengurangkan kos dan menyediakan maklumat yang lebih

baik.


Cabarannya adalah untuk mengakses produktiviti baru yang dibina dengan kepakaran

teknikal dan automasi. Aset digital tidak digunakan dalam satu bentuk sahaja, di mana

maklumat boleh digunakan semula dalam pelbagai bentuk pada kadar kos yang rendah. Skala

ekonomi baru membenarkan syarikat kecil untuk meliputi kawasan geografi yang luas dan

menandingi syarikat yang besar secara berkesan. Skop ekonomi baru membolehkan kedai

yang tunggal menawarkan pilihan produk yang akan meliputi 95 peratus daripada produk.

Perdagangan elektronik hampir merangkumi sebarang jenis transaksi komersial.

Perdagangan elektronik tradisional melibatkan perniagaan perniagaan-kepada-perniagaan atau

perniagaan-kepada-transaksi kerajaan, dijalankan ke atas sistem hakmilik tertutup berbanding

ke atas akses terbuka internet. Perubahan maklumat distruksturkan, berorientasikan kesan

audit dan rutin. Unsur-unsur tersebut berkait dengan kebolehan pemprosesan data dan

rangkaian sistem yang dibangunkan.

Internet dan perkhidmatan yang dipanggil World-Wide-Web (WWW atau Web) telah

menjadi sempadan komunikasi kepada pertumbuhan pesat rangkaian komputer. Internet adalah

seni bina baru, sebuah struktur kemudahan maklumat yang besar, perkhidmatan komunikasi

dan media. Ianya dapat menawarkan akses yang mudah bagi pembeli dan juga peniaga dalam

skala global. Penggunaan internet dalam platform komersial merupakan suatu kemajuan.

Terdapat kesepakatan universal kepada transaksi komersial bagi semua jenis gabungan

perniagaan, individu dan kerajaan yang akan membentuk tahap perkembangan yang

seterusnya dalam perdagangan elektronik. Akan tetapi, dalam hal ini, perdagangan tidak akan

terhad kepada penjualan barangan dan perkhidmatan sahaja. Syarikat perkongsian akan

Perdagangan elektronik adalah mengenai perniagaan

secara elektronik. Ianya berasaskan kepada

pemprosesan elektronik dan penghantaran data, termasuk

teks, bunyi dan video. Ia ’encompasses’ banyak


menggunakan Web secara dalaman untuk mencipta sebuah “smart” enterprise. Kerajaan

menggunakannya untuk mengurangkan kos dan menghasilkan perkhidmatan yang berkualiti

tinggi. Masyarakat telah mengakses secara meluas sumber maklumat yang berkembang pesat

dan juga kepelbagaian perkhidmatan.

Penggunaan internet, melalui Web, merupakan sebuah perluasan kepada keperluan asas

manusia untuk berkomunikasi dan menyatakan idea. Kabarangkalian yang terdapat dalam hal

ini adalah sangat meluas ;

Dari segi kepentingan perkhidmatan perubatan, doktor terpaksa berjumpa dan

merawat pesakit dalam masa yang singkat atau terhad. Perkongsian

penggunaan laman web oleh ahli fizik dan pesakit mereka akan membantu

meningkatkan keperluan pesakit untuk terlibat lebih proaktif dalam penjagaan

kesihatan mereka.

Pengeluar yang besar mewujudkan spesifikasi mereka secara online,

mengurangkan penangguhan pengedaran, dan meningkatkan skop pengedaran.

Dengan terdapatnya maklumat pada spesifikasi, rekaan, firma tersebut dapat

menjalankan operasi ke atas peluang yang benar-benar mengikut kemampuan

mereka, mengurangkan risiko dan kos bertaruh atas peluang yang bernilai

tambah.

Bilangan kedai yang boleh dilawati secara online jauh melebihi perniagaan yang

boleh didapati secara terus atau runcit. Pelanggan tidak lagi hanya bergantung

kepada kedai-kedai yang terpaksa dicari mahupun bergantung kepada katalog

yang diterima melalui pos. secara online, pelanggan boleh membeli barangan

dari kedai-kedai yang terdapat di negeri atau Negara lain dan juga boleh

mendapatkan produk yang tidak wujud dalam format tradisional.

Secara analogi, terdapat sepuluh ribu buah buku yang diterbitkan setiap tahun, dan hampir

menyamai bilangan majalah yang diterbitkan. Setiap satu dari penerbitan ini disasarkan

mengikut spesifikasi pengguna, dan pengguna bagi kebanyakannya adalah sedikit. Penerimaan

oleh perdagangan elektronik adalah bergantung kepada kecenderungan pelanggan dan

pemborong untuk menyesuaikan cara perniagaan mereka dengan persekitaran tersebut.

INTEGRASI ENTERPRISE


Proses perniagaan dianggotai secara tidak tetap dan juga dalam kumpulan yang

berselerak. Menyedari potensi persekitaran yang memerlukan sumbangan projek infrasturktur

yang membantu masyarakat untuk berkomunikasi, bekerjasama dan menguruskan perkongsian

tugasan dengan cara yang bersepadu. Tanpa perancangan yang teliti, dimensi pengurusan

proses boleh menggunakan lebih banyak sumber berbanding projek itu sendiri. Dari segi

rangkaian, persekitaran ini mempunyai model rangkaian yang kurang baik dan memberikan

tekanan yang sangat besar ke atas keperluan perhubungan dan pengurusan rangkaian.

Sistem yang menyelaraskan syarikat pengeluar

Fungsi Kunci aktiviti

Pembuatan Computer-aided design (CAD) melibatkan penggunaan

komputer untuk membantu merekabentuk produk yang

akan dikeluarkan.

Computer-aided manufacturing (CAM) melibatkan

penggunaan komputer bagi mengawal mesin dan proses

pembuatan.

Computer-integrated manufacturing (CIM)

menggabungkan sisitem CAD dan CAM.

Materials resource planning (MRP) menentukan bahagian

dan bahan yang diperlukan semasa proses pembuatan

dan bila ia diperlukan.

Penjadualan jadual penerbitan kemudahan pengeluaran

dengan cara untuk menghasilkan produk dengan efisyen.

Manufacturing resource planning (MRP ll)

menggabungkan MRP dengan penjadualan penerbitan.

Logistik Pembelian menentukan pembekal yang lebih baik dan

mewujudkan tempahan pembelian.

Pengurusan tempahan mengawasi tempahan pembelian

dan penghantaran yang akan dijalankan.

Pengawalan pengedaran dan penghantaran barangan

yang sudah siap kepada pelanggan.

Inventori bahan mentah selapeas ianya dihantar, work in


process (WIP), dan produk siap yang dihasilkan mereka.

Kewangan Lejar umum yang mengndungi pembayaran, penerimaan,

perbelanjaan dan maklumat-maklumat perakaunan yang

lain.

Bil invois yang dihantar dan pembayaran yang telah

langsai.

Pengawasan belanjawan perbezaan jangka pendek antara

ramalan dan pencapaian.

Ramalan kewangan adalah untuk ramalan jualan jangka

masa yang lebih panjang, perbelanjaan dan pembayaran

gaji pekerja.

Pemasaran Pengiklanan menyediakan iklan, surat menyurat dan juga

publisiti lain.

Analisis jualan menentukan item yang dijual dengan baik

ataupun kurang dijual,jualan terbaik dan paling teruk, dan

maklumat penting yang lain mengenai jualan.

Jualan meramal projek jualan pada masa akan datang.

Penggunaan jentera jualan menyediakan pelanggan,

perkhidmatan dan menyokong maklumat.

Maklumat kajian analisis pasaran mengenai pengguna dan

pruduk dikumpulkan untuk mengenalpasti trend dan

pendapat mengenai produk dan perkhidmatan semasa.

Sumber manusia Analisis penilaian pencapaian pekerja terhadap tugas.

Sistem inventory kemahiran mengekalkan kemahiran

pekerja dan menyesuaikan pekerja dengan pekerjaan

yang betul.

Kelebihan pengurusan membolehkan pekerja mendapat

program faedah tambahanseperti insurans dan penjagaan

anak-anak.

Rekrut mempertimbangkan permohonan calon pekerja.


Perisian digunakan oleh individu atau kumpulan untuk mencipta,menganalisis atau

mengubah data yang berhubung dengan langkah kerja yang spesifik dan disiplin. Perisian yang

menguruskan maklumat (contoh: memastikan kesepaduan, ketepatan, lengkap, meluas dan

relevan) adalah pada masa dahulunya spesifik kepada suatu jabatan.

Untuk menguruskannya secara lebih berkesan, suatu kelas baru perisian integrasi enterprise

telah dibina. Kebiasaannya, sistem ini digubah dalam tiga bahagian :

Pengkalan data teknologi : perkongsian gedung yang mengandungi perincian

dan spesifikasi semua bahan, produk dan peralatan.

Sistem perancangan : aturan pengeluaran untuk suatu tempoh masa termasuk

penjadualan personel dan keperluan bahan mentah.

Pengukuran pencapaian : membandingkan pencapaian sebenar dengan

perancangan.

Sistem tersebut melepasi sempadan organisasi tunggal untuk mengitegrasi kontraktor,

pembekal dan juga pelanggan. Ia memastikan standard dan mengurangkan kepelbagaian

(ketidakseragaman),dan menjurus ke arah kebolehramalan dan kebolehpercayaan yang

diperlukan untuk ramalan yang tepat. Kehadiran maklumat dan komunikasi yang kerap

mewujudkan kolaborasi yang berkesan. Rangkaian bertumbuh sebagai rakan kongsi

perniagaan sebagaimana pepatah “don’t work harder, work smarter!”.

PERUNCITAN

Bolehkah imej nyata menggantikan kepuasan memilih produk, merasa material dan

tekstur atau keteguhannya, mencubanya (jika pakaian) atau duduk di atasnya (jika ianya sofa)

sebelum membuat keputusan untuk membelinya? Peruncit menghadapi pelbagai cabaran

dalam usaha untuk menjalankannya melalui internet. Transaksi sebegini dilindungi oleh rangka

kerja undang-undang, cukai dan perkara yang melibatkan kepercayaan. Salah satu cabaran

ialah untuk malaksanakan prinsip asas yang wujud dalam dunia fizikal kepada rangka kerja

tidak berstruktur kepada dunia sebenar – untuk mewujudkan proses yang selari.

Sebagai tambahan kepada isu seperti meningkatkan keyakinan pengguna terhadap imej

digital dan meringkaskan proses pemulangan kerosakan atau barangan yang tidak dikehendaki,

arkitek kepada persekitaran peruncitan sebenar perlu mempertimbangkan keselamatan data

dan hak peribadi pengguna.

Masalah keselamatan, terutamanya melibatkan internet wujud dalam pelbagai bentuk.

Virus dalam fail, email ugutan, kecuaian sistem pentadbiran, dan pelbagai kelemahan yang

perlu dihadapi. Menggunakan perisian anti-virus, menghalang email dari sumber yang tidak


diketahui dibuka, dan menggunakan pertimbangan yang baik mengenai pembayaran dengan

kad kredit di web merupakan penyelesaian.

Penyelesaian lain adalah lebih sistematik ; sebagai contoh, sistem penghantaran digital.

Pelanggan bermula dengan memuat turun ejen penghantar syarikat. Ejen tersebut

menyegerakan penggunaan kad kredit dan maklumat peribadi, mengesahkan caj, memuat

turun fail dan memasukkan perisian yang dibeli. Keseluruhan transaksi adalah dibuat dengan

selamat kerana ejen penghantaran melaksanakan komunikasi selamat mereka sendiri dengan

pelayar internet. Oleh itu, penghantaran elektronik perisian yang dibeli adalah dijamin, tanpa

pengguna perlu melakukan proses muat turun dan memasukkan perisian.

Secara nyatanya, lebih ramai orang yang mungkin ingin mengetahui keutamaan

pembelian seseorang daripada kandungan email mereka. Secara umumnya, ianya dapat

mengenalpasti individu-indivudu yang memerlukan keyakinan yang tinggi dalam kesepaduan

dan keselamatan sistem yang digunakan sebelum mereka memberikan data peribadi yang

tepat kepada laman web tersebut. Kerahsiaan sesuatu maklumat peribadi, sama ada melalui

internet mahupun kedai di sesuatu pusat dikawal melalui ‘encryption’.

MASYARAKAT DAN TEKNOLOGI

Dari sudut pandangan sosial, laman web menambahkan lagi tekanan akibat maklumat

yang berlebihan. Banyak interaksi bersemuka boleh dilakukan secara elektronik dan dalam

jarak yang jauh pada masa sekarang. Komunikasi sebegini bukan sahaja mungkin tetapi sangat

terkenal terutamanya di antara mereka yang tidak pernah atau sukar untuk bertemu.

Disebabkan oleh perbezaan yang terlalu jauh, penciptaan teknologi adalah bergantung kepada

undang-undang dan standard moral. Sebarang persekitaran komersial dibina berasaskan

interaksi personal. Perkembangan perdagangan elektronik yang sangat pantas bergantung

kepada aplikasi berkesan teknologi dan juga amalan komersial yang baik.

Terdapat lima cara untuk menambah nilai maklumat : mengumpul maklumat,

mengorganisasi, memilih, mengsintesis dan mengedarkannya. Memandangkan teknologi

merupakan kos transaksi yang terendah, syarikat boleh mendapatkan maklumat yang tidak

dapat diperolehi pada masa yang lepas. Maklumat peribadi boleh didapati secara autuomatik di

laman web, memandangkan peniaga akan membuat profil pelanggan yang dirasakan boelh

membantu mereka mencapai target dengan lebih berkesan. Pelawat akan ditawarkan dengan

tawaran dan insentif seperti perkhidmatan percuma, tawaran diri untuk maklumat peribadi

apabila mereka mendaftar sebagai ahli. Pelayar laman web secara automatiknya akan

mengikuti paten lawatan dan didedahkan dengan iklan, di suatu peringkat perincian yang tidak

digambarkan dalam media tradisional.


Data peribadi yang dikumpul kebiasaannya dijual. Memandangkan pengasasannya,

internet mempunyai pertukaran maklumat tradisi di mana maklumat tersebut ( contohnya:

direka, penyelesaian, dokumentasi) telah menjadi komoditi yang didagangkan dan suatu

medium pertukaran. Dari aspek kebimbangan kepada pengguna ialah setelah maklumat

peribadi dimasukkan dalam aliran perdagangan ini, tidak ada jalan untuk mengawal

ketepatannya, kesepaduan atau perlaksanaannya.

Adalah sangat penting bahawa ekonomi digital berasaskan pengetahuan dan

pandangan terhadap kekayaan harus diubah. Kesan laman web dirasai secara nyata pada

setiap sektor dalam masyarakat kita. Sesetengah pihak menafikan selain kebaikan teknologi

dan automasi, peningkatan produktiviti, ianya akan mejurus kepada penurunan peluang

pekerjaan yang tidak dapat dielakkan. Tidak dapat disangkal kebenaran bahawa teknologi dan

automasi mencipta peluang baru bagi menggantikan sistem yang lama. Adalah diharapkan

bahawa apabila kerajaan sedar akan di mana dan bagaimana mencipta keuntungan,mereka

akan lebih memandang jauh mengenai cukai dan pengedaran semula keuntungan yang dicipta

oleh rangkaian digital global.

Aplikasi perdagangan elektronik

Pemasaran dan pengiklanan online

Membeli belah dari rumah

Perusahaan

Pengurusan rantaian pembekal


Perkhidmatan kewangan Pengurusan projek

Polisi umum,

undang-undang

dan hak

persendirian

Perkhidmatan perniagaan biasa

Direktori

‘Authentication’

‘Encryption’

Sistem pembayaran

Standard teknikal

untuk dokumen,

keselamatan, dan

protokol

rangkaian.

Kandungan

multimedia dan

penerbitan

World Wide Web

Persidangan

Java

Permesejan dan

pengedaran

maklumat

EDI

Ejen

CORBA

Penyedia pekhidmatan

ISP’s

Telekom

TV kabel

Wireless

Infrastruktur rangkaian

PERSEKITARAN TEKNOLOGI, EKONOMI, ORGANISASI DAN PENGGUNA

TEKNOLOGI

EKONOMI DAN ORGANISASI

PENGGUNA

TAJUK 3 (E-Dagang: Persekitaran Teknologi, ekonomi, organisasi dan Pengguna)


HASIL PEMBELAJARAN1. Memahami ciri-ciri yang membezakan internet daripada jenis-jenis

WAN yang lain.

2. Boleh menerangkan faedah dan kelemahan jenis-jenis rangkaian

yang berbeza-beza.

3. Memahami istilah kualiti perkhidmatan (quality of services), misi kri-

tikal, masa henti (downtime), penilaian risiko dan analisis kesan per-

niagaan.

4. Memahami hubungan antara kualiti perkhidmatan dan jenis rangka-

ian yang dipilih.

5. Memahami proses rancangan luar jangkaan dan matlamatnya.

6. Memahami hubung kait antara transaksi dan juga aliran kerja.


Persekitaran Teknologi


Pada masa lalu, kemajuan dalam telekomunikasi dan pengkomputeran diikuti dengan

jelas pemisahan laluan evolusi. Hari ini, laluan ini bertumpu kepada rangkaian komputer.

Tidak lama lagi, hampir semua pelaburan teknologi maklumat akan menjadi sebahagian

daripada sistem-sistem komunikasi yang bersambungan, menghubungkan perniagaan,

individu dan jabatan-jabatan kerajaan.

Hari ini, kebanyakan bentuk maklumat boleh disimpan dan diproses secara

elektronik. Kuantiti maklumat yang banyak, dengan perbezaan ekonomi dan implikasi

sulit, boleh dilihat melalui rangkaian-rangkaian komputer. Terdapat juga satu variasi

yang luas dalam kepanjangan masa kemungkinan maklumat hendak dilindungi.

Pertimbangkan pandangan ini:

Dana elektronik memindahkan berjuta-juta atau malahan berbilion dolar,

di mana sekuriti jangka pendek adalah penting tetapi pendedahan adalah

singkat.

Pelan strategik korporat sebuah syarikat, yang mana mesti dikekalkan se-

cara rahsia untuk beberapa tahun tertentu.

Kunci kepada tandatangan digital yang menjadi pengikatan obligasi dari

segi undang-undang, yang mesti dilindungi daripada penyalahgunaan ke-

dua-dua dalaman dan luaran selagi mereka masih sahih.

Satu resipi atau formula produk yang proprietari, yang perlu untuk dilin-

dungi sepanjang penggunaannya.

Maklumat sulit untuk seorang individu (keadaan perubatan, penilaian

pekerjaan) yang mungkin perlu perlindungan bagi sepanjang hayat indi-

vidu tersebut.

Kesan kumulatif perdagangan elektronik adalah suatu keperluan untuk

pengurusan maklumat yang teliti, dan pilihan yang mesti dibuat tentang rangkaian

teknologi. Pilihan-pilihan ini melibatkan pertukaran antara kelajuan, kebolehpercayaan

dan kos. Satu pemahaman tentang perkara yang asas adalah perlu untuk pemahaman

beberapa peranan-peranan perdagangan elektronik.

Dalam telekomunikasi, CCITT mendefinisikan kualiti perkhidmatan (quality of

service – QoS) sebagai “kesan kolektif prestasi perkhidmatan yang menentukan tahap

kepuasan seorang pengguna bagi sesuatu perkhidmatan". Takrif ini dengan jelas boleh

digunakan di sebalik persekitaran telekomunikasi.

Telekomunikasi menyediakan banyak contoh situasi di mana firma-firma dan

individu-individu sanggup membayar satu premium untuk QoS: daya pemprosesan yang

lebih tinggi, jaminan bagi kerahsiaan dan keutuhan data dan jaminan-jaminan

document.docx SulitDicitak 6/13/2008 10:47:00 AM


ketersediaan rangkaian adalah contoh-contoh bagi rangkaian parameter QoS yang

boleh, sebagai contoh, mempengaruhi pilihan satu rangkaian nilai tambah swasta

(private value-added network - VAN) mengatasi satu alternatif yang kurang mahal.

Network Infrastructure and Performance (Infrastruktur Rangkaian Dan Prestasi)

Jika anda hanya ada telefon di dunia, siapakah yang anda akan hubungi? Rangkaian

berkembang lebih bernilai kepada mana-mana seorang pengguna berkadaran dengan

jumlah pengguna lain. Rangkaian telefon juga menerangkan beberapa perkara penting

lain tentang rangkaian komunikasi:

1. Setiap orang yang bersambungan kepada rangkaian tersebut mesti

dikenalpasti secara unik (uniquely indentified). Dalam kes bagi rangkaian

telefon, setiap talian mempunyai satu nombor telefon yang unik.

2. Terdapat satu sistem berkumpulan untuk mengatur tugasan nombor-nombor:

kod negara dan kod kawasan atau bandar, diikuti oleh nombor sebenar. Kod-

kod negara datang daripada satu perjanjian antarabangsa dalam sesebuah

negara, setiap syarikat telefon bertanggungjawab untuk kod-kod kawasan

dan nombor-nombor.

3. Sesetengah direktori mestilah wujud, yang merekod tugasan nombor kepada

menusia. Syarikat-syarikat telefon menawarkan satu nombor khas untuk

perkhidmatan direktori di kawasan yang mereka bertanggungjawab.

4. Telefon-telefon individu disambungkan kepada satu sistem pensuisan

perantara (intermediate switching system). Sistem pensuisan itu

membenarkan mana-mana pengguna untuk berhubung dengan mana-mana

pengguna lain di rangkaian itu, atau malahan merentasi rangkaian tersebut.

Oleh itu, satu telefon rumah yang bersambungan kepada satu rangkaian

dengan satu wayar fizikal boleh menghubungi satu telefon selular di satu

rangkaian yang dikendalikan oleh syarikat lain.

5. Beberapa sambungan boleh menjadi sementara, selainnya adalah kekal. Jika

anda menggunakan sebuah telefon berbayar (payphone), anda

disambungkan buat sementara waktu kepada satu rangkaian daripada satu

nombor yang digunakan oleh orang lain. Jika anda menelefon daripada

rumah anda, anda sentiasa disambungkan daripada nombor yang sama.

Rangkaian kawasan yang luas (Wide-area networks – WANs) secara umumnya

adalah rangkaian client/server: ini bermakna sebuah komputer mengambil peranan



sebagai “client" dan peranan lain sebagai “server". Ia mungkin kelihatan jelas untuk

menyatakan bahawa server menawarkan “perkhidmatan" kepada client; perkhidmatan

yang ditawarkan mungkin adalah penyimpanan data, pemprosesan atau akses untuk

alat peranti lain seperti pencetak. Aspek yang amnya merupakan yang paling menarik

kepada pengguna adalah perkhidmatan antara muka yang menjelaskan apa yang

rangkaian boleh sediakan, dan bagaimana kecepatan rangkaian beroperasi.

Clients dan servers berkomunikasi antara satu sama lain dengan memindahkan

mesej di sepanjang beberapa sambungan fizikal. Internet, sebagai contoh,

menggunakan sistem telefon untuk menyediakan sambungan ini. Jaringan lain

(terutamanya VANs) boleh menggunakan satu set lengkap dawai-dawai yang sulit,

komunikasi satelit ataupun gabungan kedua-duanya. Jalur lebar (bandwidth) merujuk

kepada keupayaan saluran komunikasi, dan amnya diukur oleh jumlah data yang boleh

dipindahkan dalam satu jangka masa yang diberikan (bit per saat, sebagai contoh).

Sambungan yang lebih cepat mempunyai jalur lebar yang lebih tinggi dan umumnya

lebih mahal kerana mereka memerlukan lebih banyak teknologi canggih.

Mesej-mesej bertukar-tukar oleh clients dan servers yang mungkin besar atau

kecil. Cara mereka di bawa dari satu sumber kepada satu destinasi bergantung kepada

infrastruktur rangkaian (network infrastructure): Titik pengantara (intermediate points)

bergantung kepada perkhidmatan direktori (directory services) untuk mencari laluan

terbaik supaya mesej dapat meneruskan perjalanannya dari sumber tersebut ke

destinasinya. Direktori berfungsi kerana setiap titik akhir (atau nod) di rangkaian itu telah

diberikan satu pengecam unik. Seperti yang telah diterangkan dalam sistem telefon,

menamakan (naming) adalah satu fungsi pengurusan yang memerlukan kerjasama

antara penyedia perkhidmatan di satu skala global.

Pembangunan Internet merupakan contoh pemisahan perkhidmatan daripada

kemudahan. Seperti satu keterbukaan (open), rangkaian awam, internet menyediakan

satu saluran komunikasi yang mudah antara rangkaian-rangkaian, dengan sedikit

jaminan-jaminan QoS. Tiga ciri-ciri utama yang membezakan Internet daripada jenis-

jenis WAN yang lain. Internet adalah:

Connectionless: tiada sambungan yang selanjar (continuous) antara

client dan server. Satu mesej dipecahkan kepada bahagian-bahagian

yang lebih kecil, dipanggil paket (packets), dan setiap paket yang mem-

bentuk mesej mengandungi alamat penghalaan (routing address), seperti

satu sampul surat dalam sistem pos. Rangkaian lain adalah sambungan

berorientasi (connection-oriented) yang bermaksud bahawa rangkaian itu



menyediakan satu sambungan selanjar daripada satu poin kepada yang

lain, yang kekal 'hidup' sehingga anda menggantungnya.

Stateless: setiap mesej berdiri sendiri. Kedua-dua client dan server hanya

“membuang" mesej-mesej mereka kepada rangkaian dan menunggu satu

respon. Tiada cara untuk mereka mengetahui jika mesej itu tiba. Dengan

kata lain, internet hanya cuba untuk menjejaki siri paket-paket yang

membentuk satu mesej tunggal dan mengumpulkan mereka apabila

semua bahagian itu telah tiba.

Best-effort: sistem tidak menawarkan jaminan-jaminan mesej akan

dihantar – ia akan melakukan yang terbaik tetapi jika client atau server

tidak dapat dicapai (terputus daripada rangkaian, sebagai contoh, atau

tiada laluan tersedia) paket-paket itu akan dibuang. Selain daripada

membina mekanisme-mekanisme yang kompleks untuk memastikan

bahawa sebarang kesilapan dalam rangkaian dapat dikesan dan

diperbetulkan, penghujung nod boleh mengulangi permintaan servis

(service requests) mereka secara berkala. Jika mana-mana poin dalam

rangkaian kehilangan arah kerana satu kegagalan sementara, permintaan

ini diminta semula supaya servis akan mengembalikan semula maklumat

yang diperlukan.

Istilah global untuk satu rangkaian ialah connectionless, stateless dan best-effort

adalah (seperti yang anda mungkin agak) tidak boleh dipercayai (unreliable). Lain-lain

WANs adalah lebih dipercayai daripada Internet, kerana mereka menawarkan ciri-ciri

yang memperbetulkan kelemahan-kelemahan ini. Satu rangkaian sulit maya (virtual

private network – VPN) sebagai contoh, menggunakan teknologi penghalaan yang lebih

kompleks untuk menyediakan satu sambungan berorientasikan infrastruktur. Pembekal-

pembekal (providers) bagi VANs yang dikawal ketat mempunyai keyakinan dan

pengalaman maklumat penting itu akan tiba pada destinasinya, seperti dijadualkan,

dalam keadaan yang baik. Pihak syarikat menjangkakan tahap perkhidmatan akan

bimbang internet tidak menawarkan jaminan-jaminan seumpamanya.

Mission-Critical Networks (Rangkaian Misi-Kritikal)

Rangkaian-rangkaian hari ini adalah semakin misi kritikal. Mereka telah menjadi lebuh

raya elektronik untuk memindahkan maklumat (lalu lalang) antara sebuah organisasi

pemegang saham: pembeli-pembeli, penjual-penjual, pembekal-pembekal dan rakan



kongsi. Pertukaran maklumat termasuklah pesanan-pesanan, pertanyaan-pertanyaan,

bayaran-bayaran, perkhidmatan dan sokongan, rekaan-rekaan, rancangan dan apa-apa

jenis maklumat lagi. Perkhidmatan rangkaian kritikal juga merangkumi, sebagai contoh,

menyediakan akses untuk data gudang bagi sokongan pemasaran masa nyata (real-

time); menyokong wakil-wakil perkhidmatan pelanggan; mempersembahkan maklumat

video kepada pelabur kewangan untuk mempengaruhi keputusan pelaburan; dan

berkongsi imej-imej perubatan untuk bekerjasama tentang diagnos-diagnos yang

kompleks.

Dalam kes-kes tersebut, kejayaan perniagaan adalah membahayakan jika

prestasi yang cukup tidak meyakinkan. Tidak mengira sama ada pertukaran melibatkan

teks mudah, atau campuran dokumen-dokumen yang menggabungkan imej-imej, audio

dan video, hubungan antara pemegang saham boleh ditingkatkan melalui hubungan-

hubungan yang menyediakan prestasi yang mencukupi – atau dijejaskan oleh prestasi

yang tidak mencukupi.

Tidak dapat dielakkan, sesetengah lalu lintas akan menjadi lebih penting dari

yang lain, dan dunia sebenar mengenakan had-had kepada jalur lebar, keupayaan

rangkaian dan bajet. Dalam satu dunia yang ideal, keupayaan rangkaian mungkin boleh

ditambah dengan cepat dan dengan murah seperti yang diperlukan. Tetapi sementara

itu mungkin suatu hari nanti piawaian telekomunikasi boleh dilaksanakan, biasanya

terdapat satu kelewatan besar (considerable delay) antara keupayaan masa rangkaian

tambahan yang diarahkan dan masa ia menjadi boleh tersedia.

Apabila kita semakin bergantung kepada rangkaian-rangkaian ini untuk

menguruskan perniagaan, kita perlu memastikan keutamaan-keutamaan yang

munasabah yang boleh dikenakan ke atas aliran trafik rangkaian (flow of network traffic).

Ini memerlukan kebolehan untuk mengenalpasti kelas-kelas lalu lintas dan pengguna,

serta teknologi untuk mengenakan keutamaan-keutamaan dan peraturan-peraturan

pada lalu lintas. Ia menganggap bahawa semua lalu lintas perlu untuk sampai ke

destinasinya; bagaimanapun, bagi masa untuk beban berat, trafik yang kritikal perlu

diberikan keutamaan melebihi trafik lain.

Satu rangkaian yang boleh memberikan jaminan-jaminan kualiti perkhidmatan

(quality of service - QoS) mempunyai mekanisme-mekanisme untuk membuat undang-

undang berasaskan keputusan tentang bagaimana lalu lintas yang melalui merentasi

rangkaian. Ini membenarkan satu takrif jenis lalu lintas yang bersesuaian untuk satu

kelas perkhidmatan tertentu (sebagai contoh, “lalu lintas daripada rakan perniagaan")

dan dasar-dasar yang berkaitan dengan kelas perkhidmatan (“lalu lintas daripada rakan

perniagaan mendapat keutamaan tertinggi melalui rangkaian"). Ia menunjukkan satu

anjakan daripada satu rangkaian pasif yang melayan semua lalu lintas secara sama



kepada satu rangkaian pintar (intelligent network) yang mengenakan peraturan-

peraturan pengurusan kepada lalu lintas yang dibawa. Keperluan-keperluan ini bukan

ditentukan oleh protokol-protokol egalitarian Internet tradisional.

Network Management and Network Choice (Pengurusan Rangkaian Dan

Rangkaian Pilihan)

Pihak syarikat juga memerlukan jaminan agar data mereka kekal selamat. Beberapa

kategori-kategori umum data boleh diidentifikasi:

Data Awam (Public Data). Data jenis ini tidak mempunyai sekatan kese-

lamatan dan mungkin digunakan oleh sesiapa sahaj. Bagaimanapun, data

seumpama ini harus dilindungi daripada diusik tanpa kebenaran atau pen-

gubahsuaian.

Data Hak Cipta (Copyright Data). Jenis ini adalah berhakcipta tetapi

bukan rahsia. Pemilik sanggup untuk menyediakannya, tetapi mahukan

bayaran bagi penggunaannya. Untuk meningkatkan hasil pendapatan, ke-

selamatan perlulah diperketatkan.

Data Sulit (Confidential Data). Data jenis ini mengandungi isi yang sulit,

tetapi kewujudan data adalah bukan suatu rahsia. Data seumpama ini

termasuklah nombor akaun bank dan fail-fail kakitangan.

Data Rahsia (Secret Data). Kewujudan sebenar bagi data jenis ini adalah

rahsia dan mesti disimpan rahsia pada setiap masa. Ia adalah perlu untuk

memantau dan log semua akses dan percubaan akses kepada data

rahsia.

Kebanyakan rangkaian yang dapat memberikan kualiti jaminan-jaminan

perkhidmatan mempunyai mekanisme-mekanisme untuk membuat undang-undang

berasaskan keputusan tentang bagaimana lalu lintas yang melalui merentasi rangkaian,

satu rangkaian yang terjamin mempunyai mekanisme-mekanisme untuk mengawal

akses kepada data. Produk penyulitan yang canggih (sophisticated encryption products)

dan firewalls digunakan oleh sesetengah syarikat untuk melindungi kerahsiaan dan

memastikan keselamatan transaksi-transaksi internet.

Terdapat syarikat lain yang bergabung dengan kuasa-kuasa lain untuk

mendapatkan perlindungan VANs. Industri automotif ANX, sebagai contoh, akan

menyediakan rakan dagangannya dengan satu rangkaian terjamin untuk perdagangan

elektronik dan pemindahan data. Pemimpin-pemimpin industri telah bersetuju tentang

satu struktur pengurusan dan peraturan perniagaan untuk memastikan rangkaian



mendapat keperluan-keperluan prestasi, kebolehpercayaan dan keselamatan.

Penerimaan satu set umum amalan perniagaan, termasuklah boleh menerima

penggunaan dasar-dasar dan tahap keselamatan rangkaian, adalah satu syarat bagi

penyertaan dalam ANX.

Bagaimanapun, isu-isu pengurusan dan kawalan juga turut penting apabila

rangkaian semakin berkembang, Terdapat sejumlah besar pertukaran penamaan,

penyelenggaraan, dan butiran pampasan penyedia perkhidmatan yang terlibat dalam

menyokong rangkaian berasaskan perkhidmatan. Sebagai contoh, kawalan mesti

memastikan mesej-mesej tidak dihantar kepada pihak yang salah dan mesej-mesej

yang tidak dapat disampaikan dikembalikan kepada pengirimnya. Potensi untuk

kegagalan seperti ini semakin besar apabila jumlah rangkaian dan manusia terlibat

semakin meningkat.

Internet semakin berkembang dengan satu model kawalan yang sangat

terpencar (decentralized). Tidak ada titik tengah bagi pengawasan atau pentadbiran.

Disebabkan ia adalah terbuka, rangkaian awam yang menyambungkan banyak

rangkaian yang saling berkaitan dan lebih kecil dan penyedia-penyedia perkhidmatan,

tiada satu entiti tunggal yang bertanggungjawab untuk memastikan satu mesej yang

meninggalkan satu poin dan akan tiba tanpa terjejas di poin yang lain. Model ini

merupakan sebahagian daripada kejayaan awal bagi Internet, apabila ia membenarkan

rangkaian untuk berkembang di dalam satu cara yang sangat berautonomi.

Bagaimanapun, apabila internet semakin berkembang, pada masa yang sama,

jangkaan-jangkaan bagi kualiti dan kestabilan perkhidmatan meningkat, terdapat mereka

yang percaya bahawa perubahan-perubahan diperlukan dalam pendekatan untuk

pengurusan internet dan kawalan. Satu persoalan yang penting untuk masa hadapan

adalah meningkatkan pengurusan dan operasi Internet, tanpa kehilangan fleksibiliti asas

yang telah menjadikan ia berjaya.



Teleperubatan adalah sebuah perniagaan

yang sangat memerlukan keselamatan

dan integriti. Jika anda benar-benar sakit,

anda akan pergi menemui seorang doktor,

tetapi jika anda hanya rasa tidak sihat,

anda mungkin hanya menelefon dan



Sekumpulan ahli perniagaan menawarkan

aplikasi-aplikasi bagi keperluan pesakit

dan doktor, seperti membekalkan interaksi

data ubat di Internet. Terdapat orang lain

bagi membantu penyelidikan perubatan,

dengan penulisan yang banyak – atau

megabait – artikel perubatan yang sangat

teknikal bertujuan untuk pengguna-

pengguna serta ahli perubatan profesional

bagi memenuhi kedua-dua kandungan

dan kaedah mencari. Trend tersebut

adalah satu pertumbuhan meningkat Pada tahun 1992, ITU mentakrifkan apa yang kini dipertimbangkan, set

tradisional pengurusan perkhidmatan rangkaian: pengurusan kerosakan/kesalahan,

pengurusan tatarajah (konfigurasi), perakaunan, prestasi dan keselamatan. Kemajuan

dalam bahagian ini adalah perlu bagi Internet untuk berevolusi daripada sesuatu yang

kelam-kabut, bebas, koleksi entiti-entiti yang longgar kepada satu rangkaian kualiti

sistem telefon yang terurus. Satu isu yang menerima perhatian yang banyak adalah

harga dan kos penemuan. Satu perbahasan tentang penggunaan yang sesuai bagi

penggunaan berasaskan penentuan harga lawan pembayaran ke atas satu langganan

atau bayaran tetap asas. Apa yang merumitkan lagi perbahasan adalah penyedia

perkhidmatan yang menawarkan laluan percuma kepada individu sebagai balasan

kepada pendedahan untuk tajaan pengiklanan.



Secara keseluruhannya, syarikat-syarikat mencari alternatif-alternatif paling

sesuai untuk keperluan-keperluan perniagaan mereka yang segera. Bagi sesetengah

syarikat, penyelesaian-penyelesaian standard di luar rak ke atas internet awam adalah

sesuatu yang memuaskan. Bagi lain-lain, penyelesaian-penyelesaian khusus bersama

dengan peraturan-peraturan eksplisit dan prosedur-prosedur operasi mungkin

jawapannya. Beberapa syarikat lain akan bergantung kepada extranets, atau rangkaian

swasta maya, yang menghadkan akses kepada sesetengah set perniagaan pra-layak

dan rakan mereka. Sesetengah lain pula menggunakan internet untuk membeli bahan-

bahan nilai lebih rendah sementara menyimpan pembelian nilai tinggi di VAN. Dengan

VANs, jika sebarang permasalahan timbul, satu penyedia perkhidmatan rangkaian

tunggal bertanggungjawab untuk menyelesaikannya.

Contingency Planning (Rancangan Luar Jangkaan)

Oleh sebab rangkaian berasaskan aplikasi menjadi semakin misi kritikal, satu kriteria

keputusan utama menjadi kualiti tahap perkhidmatan yang diperlukan. Business Impact

Analysis dijalankan untuk mengenalpasti fungsi-fungsi perniagaan kritikal. Ia

mengandungi beberapa langkah:

Pertama, kenal pasti aktiviti-aktiviti perniagaan yang kritikal dan

pemilik aktiviti. Aktiviti-aktiviti perniagaan adalah proses-proses dan

fungsi-fungsi pengeluaran yang menerangkan perkhidmatan yang

ditawarkan kepada pelanggan-pelanggan. Pemilik aktiviti bertanggung-

jawab kepada operasi harian yang sedang dijalankan.

Kedua, pemilik setiap aktiviti perniagaan perlu mengenal pasti sistem-

sistem yang kritikal dan maklumat. Sistem-sistem kritikal adalah ap-

likasi-aplikasi yang dikomputerkan atau proses-proses manual yang perlu

ditempatkan untuk menyokong aktiviti perniagaan yang kritikal. Pada

ketika ini, ia juga adalah penting untuk mengenal pasti mana-mana sis-

tem-sistem yang mengandungi maklumat yang sensitif atau sulit.

Langkah ketiga adalah untuk menganggarkan satu tempoh masa henti

(downtime period) yang boleh diterima (jam, hari, minggu, dan seba-

gainya.) untuk setiap sistem yang bergantung kepada suatu aktiviti pernia-

gaan, dan setiap sistem yang berurusan dengan maklumat yang sensitif.

Ini bertindak seperti satu pemberat untuk aktiviti; satu penunjuk nilai relatif

keutamaan unsur itu kepada perniagaan. Oleh sebab kebanyakan aktiviti

adalah berkitaran, satu tempoh masa henti yang boleh diterima mungkin



berbeza bergantung kepada masa dalam setahun apabila satu outage

mungkin berlaku. Para penganalisis umumnya menganggap satu kes

senario terburuk semasa mempertimbangkan persoalan ini.

Akhirnya, pemilik aktiviti dan pengurus sistem dapat mengenal pasti

risiko-risiko, menentukan magnitud mereka dan mengenal pasti per-

lindungan. Bahagian-bahagian yang seharusnya diliputi termasuklah

servers, pengurusan data, rangkaian operasi-operasi dan pentadbiran, ap-

likasi-aplikasi, pengecaman pengguna dan kakitangan.

Mereka yang tidak suka kepada malapetaka ini memanggil proses ini rancangan

luar jangkaan, tetapi maknanya adalah sama: mesti ada satu pelan untuk

mengembalikan perkhidmatan dalam keadaan malapetaka utama. Malapetaka-

malapetaka ini tidak terhad kepada mereka yang memberi kesan secara langsung

kepada kemudahan organisasi; kesan kerosakan kepada pusat telefon menukarkan

kelengkapan atau kemudahan pengumpulan data kritikal juga perlu dipertimbangkan

Untuk mengira kehilangan produktiviti dan hasil pendapatan yang berpunca

daripada masa henti (downtime), pengurus-pengurus seharusnya bermula dengan

suatu senario yang mencirikan tarikh dan masa bagi outage, jenisnya dan tempoh dan

bilangan pengguna yang terjejas. Mengira kos produktiviti yang hilang adalah satu

perkara mendarabkan tempoh dan bilangan pengguna yang terjejas dengan purata gaji

pengguna. Ia juga adalah bernilai sama ada pengguna boleh melakukan sebarang kerja

semasa outage.

Sebagai contoh, katakan bahawa satu server untuk 100 orang pengguna rosak

di satu agensi pelancongan yang besar. Ia mengambil masa empat jam bagi

memulihkan rangkaian, dan sepanjang masa tersebut kebanyakan pengguna tidak

produktif sepenuhnya. Dengan setiap pengguna menghasilkan $20 sejam, kerosakan ini

akan menelan belanja $8,000 kepada agensi pelancongan tersebut dalam perbelanjaan

sahaja. Lebih buruk lagi, bagi kebanyakan organisasi, ia adalah kehilangan pendapatan

langsung. Jika bahagian agensi pelancongan yang sama biasanya menempah $100,000

bernilai sejam tempahan, outage mungkin menelan belanja sebanyak $400,000.

Kos-kos amat berbeza dengan persekitaran pengkomputeran, aplikasi-aplikasi

perniagaan dan pengguna. Sebagai contoh, penyelidikan pasaran menunjukkan bahawa

masa henti rangkaian pada satu firma pembrokeran boleh engakibatkan kos $107,500

seminit, seperti berlawanan dengan $1,150 seminit untuk satu rangkaian jualan tiket

telefon.



Lebihan (terutama sekali dalam hubungan komunikasi dan bekalan tenaga)

umumnya dilihat seperti jawapan. Satu alternatif memproses tapak untuk sistem-sistem

misi kritikal seharusnya wujud, dan bukan dalam bangunan yang sama. Sesetengah

organisasi menggerakkan sistem-sistem fungsian legasi kepada satu alternatif

memproses tapak; orang lain membuat perjanjian-perjanjian timbal balas sandar

(backup agreements) dengan pengguna yang dipadankan. Kesan kepada keupayaan

perancangan adalah jelas. Storan data sandar (backup) di luar tapak turut dianggap

bijak, kedua-duanya untuk perancangan malapetaka dan tujuan keselamatan.

Perbincangan

1. Huraikan ciri-ciri yang membezakan internet daripada jenis-jenis WAN yang

lain.

2. Huraikan dalam ayat anda sendiri bagaimana maklumat dipindahkan melalui

Internet, WAN dan VAN. Apakah perkara-perkara yang harus dipertim-

bangkan oleh syarikat-syarikat ketika membuat keputusan terhadap jenis

rangkaian yang paling sesuai untuk keperluan mereka?

3. Mengapa rancangan luar jangkaan adalah penting? Huraikan dengan terper-

inci konsep dan langkah-langkah yang terlibat.

Persekitaran ekonomi dan organisasi

Kitaran pengeluaran melibatkan pemerolehan bahan-bahan mentah atau komponen-

komponen, dan menghasilkannya kepada satu produk yang boleh diterima kepada

seseorang pelanggan. Setiap langkah dalam kitaran pengeluaran akan menambah nilai

sesuatu bahan mentah yang asal. Menjelaskan tentang sesuatu firma memilih untuk

membeli komponen-komponen atau perkhidmatan-perkhidmatan dalam pasaran

terbuka, atau untuk mengeluarkan mereka in-house, merupakan satu soalan tradisional

bagi sosiologi ekonomi dan organisasi.

Satu senarai unsur-unsur yang perlu dipertimbangkan untuk membuat dan

menjual satu majalah berita, sebagai contoh, termasuklah: laporan; penulisan;

penyuntingan; gambar-gambar; tipografi; reka letak; kertas; percetakan; perkhidmatan

langganan; label bungkusan; dan pengagihan fizikal. Sesebuah firma mestilah

memutuskan untuk mengeluarkan setiap barangan atau perkhidmatannya sendiri, atau

membelinya daripada pembekal. Kebanyakan majalah-majalah berita tidak memiliki



kilang kertas atau percetakan akhbar, tetapi mereka mengupah editor-editor sebagai

kakitangan bergaji. Mereka boleh mengarahkan kumpulan pemberita mereka untuk

menulis sebuah cerita, mencetak semula sebuah cerita daripada satu wire-service, atau

mereka mungkin mentauliahkan seseorang daripada seorang pekerja bebas. Gambar-

gambar pula mungkin didapati daripada jurufoto mereka sendiri, atau mereka mungkin

membelinya daripada stock house.

Tinggalkan sebentar faktor-faktor sosial yang berpotensi seperti nepotisme,

fahaman perlindungan dan tindakan pengakuan, dua faktor terpenting dalam

menerangkan keputusan “make-or-buy" adalah (a) pengaruh sikap oportunis

(opportunistic behaviour) firma lain dan (b) kos urus niaga (transaksi).

Penjual mungkin akan mengambil kesempatan (cth. menaikkan harga lebih tinggi

daripada sepatutnya) apabila mereka menyedari bahawa pengguna bergantung kepada

sesuatu barang tersebut dan tidak mudah mendapatkannya di tempat lain.

Sebuah syarikat boleh dipengaruhi (vulnerable) untuk bersikap oportunis

disebabkan beberapa keadaan:

Ketentuan tapak (Site specificity): produk (cth. bahan-bahan mentah)

hanya boleh didapati di suatu tapak tertentu.

Ketentuan aset fizikal (Physical asset specificity): produk tersebut tidak

boleh digunakan untuk perkara lain, dan sebab itu adalah ia hanya

berguna kepada seseorang pelanggan.

Ketentuan aset manusia (Human asset specificity): kemahiran tertentu

diperlukan untuk mengeluarkan atau menggunakan sesuatu produk.

Ketentuan masa (Time specificity): produk hanya berguna bagi suatu

tempoh masa tertentu (cth. ia akan rosak).

Kerumitan produk (Product complexity): maklumat tentang produk

adalah kompleks. Pelanggan menghadapi kesukaran memperincikan apa

yang mereka mahu dan mencari melalui alternatif-alternatif bagi mencari

pembekal terbaik.

Bagi pembeli, masa dan sumber yang terlibat dalam menetapkan pembekal-

pembekal yang berpotensi dan menilai penawaran produk mereka melibatkan satu kos

ketara. Begitu juga dengan penjual, mereka mesti mengiklankan produk-produk mereka,

dan menyediakan maklumat tentang kos-kos penghantaran dan ketersediaan (boleh

didapati apabila diperlukan). Mendapatkan dan menilai maklumat adalah lebih sukar

(oleh itu, lebih belanja) apabila terdapat banyak pembekal-pembekal yang berpotensi;



apabila pembekal-pembekal terpisah secara geografi; apabila terdapat banyak produk

yang setanding dalam industri itu; dan apabila harga atau produk berubah dengan

cepat.

Di sebalik kos mencari produk dan pembekal-pembekal yang bersesuaian, firma-

firma mempunyai tambahan kos urus niaga (transaction costs) apabila mereka

menentukan kontrak-kontrak, menguatkuasakan kontrak-kontrak dan mengendalikan

penyelesaian kewangan. Apabila satu urus niaga telah dipersetujui, pelanggan itu perlu

untuk memastikan pembekal-pembekal memahami syarat-syarat bagi kontrak (sebagai

contoh, jadual penghantaran dan kawalan kualiti). Apabila barang-barang tersebut telah

dihantar, pelanggan perlu menerima satu invois dan pembekal perlu dibayar.

Pemantauan, urusan bil dan pembayaran untuk sejumlah besar pelanggan dan

pembekal boleh menjadi mahal.

Market and Hierarchies (Pasaran Dan Hierarki-hierarki)

Pasaran (Markets) adalah bermaksud memudahkan urus niaga antara pembeli-pembeli

dan pembekal-pembekal. Hierarki-hierarki (Hierarchies) merupakan perhubungan

pembekal-pelanggan yang bertahan lama, diselaraskan oleh pengurusan lebih dari

kuasa pasaran (market forces).

Semasa satu mekanisme pasaran bekerja, pembeli membeli daripada mana-

mana pembekal yang menawarkan kombinasi sifat terbaik seperti harga, kuantiti yang

boleh didapati, piawaian kualiti, jadual penghantaran, dan sebagainya. Perhubungan

antara pembeli dan penjual adalah singkat, pembelian ditamatkan dengan satu urus

niaga oleh transaksi asas.

Di bawah satu mekanisme berhierarki, seorang pembeli tidak memilih daripada

antara banyak penjual yang berpotensi, tetapi sebaliknya memperoleh barangan dan

perkhidmatan daripada sebuah pembekal yang ditentukan. Pada dasarnya, firma

tersebut memilih sebuah pembekal bagi sejumlah urus niaga, dan hubungan mereka

ditentukan dalam satu perjanjian.

Dalam suatu persekitaran pasaran, pelanggan boleh meninjau untuk

mendapatkan gabungan harga yang terbaik, kualiti atau lain-lain sifat yang diinginkan.

Oleh sebab persaingan antara pembekal-pembekal mewujudkan pelbagai pilihan,

pembeli tidak perlu mengadakan tebusan untuk sikap oportunis pembekal. Kebanyakan

ahli ekonomi percaya bahawa pasaran secara umumnya merupakan mekanisme-

mekanisme yang lebih efisien untuk pembelian daripada hierarki-hierarki.

Hierarki-hierarki terbentuk apabila kos urus niaga adalah tinggi, bekalan-bekalan

mestilah dijamin, dan/atau pembekal-pembekal tidak cukup kompetitif untuk



menghadkan oportunisme. Mengekalkan kestabilan, hubungan jangka panjang antara

pembeli dan penjual dapat mengurangkan kos urus niaga. Perundingan suatu kontrak

yang meliputi pelbagai urus niaga mengimbangi kos carian (search costs).

Ciri-ciri Utama Pasaran Hierarki

Sifat Bebas Bergantungan

Skop Urus niaga tunggal Satu siri urus niaga

Komunikasi Rundingan Rutin

Darjah fleksibiliti Tinggi Rendah

Kekuatan hubungan Rendah Sederhana kepada tinggi

Electronic Markets (Pasaran-pasaran Elektronik)

Dalam tempat di mana pasaran dijalankan, pembeli-pembeli mencari penjual-penjual.

Menggunakan rangkaian elektronik untuk mengurangkan kos mencari barangan dan

perkhidmatan yang bersesuaian disebut sebagai “kesan pembrokeran elektronik" (the

electronic brokerage effect). Dalam pasaran elektronik, beberapa perkhidmatan wujud

yang menghubungkan pembeli dan penjual yang berbeza melalui perkongsian sumber

maklumat (seperti satu pangkalan data berpusat yang diselenggara atau Jaringan

Sejagat terpencar) dan menyediakan alat-alat untuk mencari data. Mereka membantu

pembeli-pembeli untuk menilai tawaran-tawaran pelbagai pembekal dengan cepat,

mudah dan murah.

Kemudahan rangkaian seperti perkhidmatan direktori memudahkan untuk

mengesan sejumlah besar pembekal yang berpotensi. Program-program perbandingan

yang pintar boleh meningkatkan bilangan bagi alternatif-alternatif serta kualiti alternatif

terakhir yang dipilih, di samping mengurangkan kos proses pemilihan. Teknologi

maklumat boleh juga digunakan bagi mengurangkan kerumitan produk. Sebagai contoh,

bagi beberapa tujuan, sepuluh digit ISBN boleh menerangkan sesuatu buku disebabkan

teknologi maklumat yang diaplikasikan. Sebaliknya, pemerihal piawai produk piawai dan

teknik-teknik seumpama untuk fotograf, muzik, dan video telah terbukti amat sukar untuk

dibangunkan.

Firma-firma mungkin cenderung untuk membina hubungan pasaran dengan

rakan dagangan mereka apabila mereka menggunakan rangkaian-rangkaian untuk

mengurangkan kos-kos pencarian. Oleh sebab teknologi menjadikan firma-firma mudah

untuk mencari melalui banyak kemungkinan, mereka boleh menggunakan rangkaian-

rangkaian ini bagi membangunkan sejumlah besar kumpulan pembekal, dan



menunjukkan sedikit kesetiaan kepada pembekal-pembekal tertentu melalui satu siri

urus niaga.

Electronics Hierarchies (Hierarki-hierarki Elektronik)

Firma-firma yang menggunakan rangkaian-rangkaian untuk mengurangkan kos integrasi

membangunkan perhubungan berhierarki jangka masa panjang dengan rakan dagangan

mereka.

Satu contoh adalah seperti sistem pertukaran data elektronik (electronic data

interchange – EDI) yang menyambungkan satu poin terminal jualan peruncit kepada

sistem penghantaran pembekal mereka, mengurangkan kemungkinan peruncit

kehabisan stok bagi barangan yang selalu dibeli. EDI adalah satu standard untuk

menyusun dan menghantar maklumat antara komputer-komputer, selalunya melebihi

rangkaian komunikasi swasta (disebut value-added networks atau VANs). Perolehan

rutin automatik juga bermaksud kakitangan perolehan mempunyai lebih masa untuk

memfokuskan kepada perundingan meletakkan harga yang lebih baik dan membina

hubungan dengan pembekal.

Bekalan bersepadu yang berangkaian membantu untuk meminimakan inventori

dan mengurangkan modal kerja dengan menambah darjah penglihatan peringkat stok.

Mewujudkan perhubungan elektronik dengan pembekal-pembekal besar dan pelanggan-

pelanggan membolehkan syarikat-syarikat untuk menghantar dan menerima pesanan

belian, pemberitahuan invois dan pengiriman dengan lebih cepat. Keadah operasi ini

juga disebut pengurusan inventori just-in-time (just-in-time inventory management – JIT),

mengenakan konstren yang ketat kepada penyelarasan organisasi. Rakan sepasangan

(partners) disepadukan kepada satu takat yang ketara (significant) melalui penggunaan

sistem maklumat dan rangkaian telekomunikasi.



Dalam tahun 1980an, bilangan kali

pusingan yang lebih rendah yang

direalisasi oleh syarikat-syarikat Jepun

menunjukkan syarikat-syarikat Amerika

berhadapan dengan satu cabaran

kompetitif yang serius. Mereka

memberikan respon terlebih dahulu

dengan memisahkan halangan-halangan

organisasi dalaman yang semakin

berkembang antara bahagian-bahagian

reka bentuk, pembuatan dan jualan.

Langkah kedua mereka adalah

meningkatkan komunikasi dengan

pembekal-pembekal utama.



Perubahan-perubahan dalam proses

pembelian bermakna satu pengagihan

semula tanggungjawab yang radikal.

Kerani-kerani di dok penerima perlu

belajar untuk menggunakan terminal

komputer bagi memeriksa penghantaran,

dan mereka terpaksa membuat keputusan

sama ada perlu atau tidak untuk

menerima barangan. Ejen-ejen pembelian

perlu memikul tanggungjawab untuk Satu lagi contoh adalah integrasi sistem-sistem CAD/CAM antara satu reka bentuk cip

komputer firma dan satu faundri silikon yang membenarkan pereka-pereka cip untuk

memantau proses pembuatan dan mempunyai lebih kelonggaran dalam mengubah

ciptaan mereka.

The Commercial Transaction (Urus Niaga Komersil)

Generalisasi pandangan ahli ekonomi tentang pasaran-pasaran dan hierarki-hierarki

membawa kepada suatu kesimpulan pandangan bagi urus niaga dan dari situ, tercetus

idea bahawa terdapat satu aspek “dapat dilihat (visible)" dan satu aspek “tidak kelihatan

(unvisible)" untuk perdagangan elektronik. Aspek dapat dilihat adalah bermatlamatkan

pasaran pengguna yang luas, manakala aspek tidak kelihatan pula meneruskan secara

tertutup antara syarikat-syarikat dan tertumpu kepada pemprosesan urus niaga antara

rakan perniagaan.



Sama ada dapat dilihat atau tidak kelihatan, model ini bermula pada persepsi ahli

ekonomi tentang sesebuah pasaran. Bagi ahli ekonomi, definisi kepada satu pasaran

“sempurna" apabila setiap pembeli yang berpotensi mendapat maklumat yang

“sempurna" : tiada seorang yang mendapat maklumat yang orang lain tidak ada.

Tambahan lagi, tidak wujud halangan kepada pergerakan – ini bermakna untuk

memudahkan model dengan membuang batasan realiti.

Dalam dunia sebenar, infrastruktur menjadi masalah. Aliran maklumat

memerlukan beberapa infrastruktur untuk menggumpul, menganalisis dan menyebarkan

maklumat. Kos mengangkut barang-barang, termasuk maklumat, bergantung pada sifat

rangkaian pengangkutan. Membina infrastruktur ini memerlukan pelaburan dan

pelaburan tidak dibuat tanpa prospek ganjaran sebagai balasan. Jurang antara pasaran

sempurna ahli ekonomi dan dunia sebenar sudah jelas: akses kepada infrastruktur dan

pulangan kepada pelaburan tidak akan diagih sama rata dan seterusnya akan memberi

kesan kepada kos urus niaga.

Model empat fasa boleh menerangkan tentang kos urus niaga, oportunisme dan

gangguan di mana hierarki-hierarki menyebabkan keunggulan pasaran-pasaran

sempurna ahli ekonomi:

1. Penemuan Prepurchase (Prepurchase Discovery): takrif bagi keperluan-

keperluan dan mencari ruang maklumat yang lebih besar bagi satu set

produk yang berkemampuan yang bersesuaian dengan keperluan.

2. Pemilihan Dan Komitmen (Selection and Commitment): pemilihan

sesuatu produk dan pembekal daripada penemuan set, berdasarkan

kepada perbandingan sifat. Termasuk rundingan dengan pedagang-

pedagang untuk syarat-syarat yang sesuai seperti harga, ketersediaan,

dan tarikh penghantaran.

3. Penyempurnaan Pembelian (Purchase Consummation): penghantaran

produk, mekanisme pembayaran dan aliran maklumat dan dokumen yang

berkaitan dengan pembelian.

4. Interaksi Postpurchase (Postpurchase Interaction): perkhidmatan

pelanggan dan sokongan untuk memberi perhatian aduan-aduan

pelanggan, pulangan produk dan kecacatan produk.

Penemuan Prepurchase adalah penting dalam kedua-dua pasaran dan hierarki.

Keperluan pelanggan didefinisikan dalam konteks produk, masa dan keinginan;

pembekal-pembekal yang dapat menepati keperluan-keperluan itu adalah dicari.

Maklumat tentang produk dan syarat-syarat transaksi adalah perlu pada ketika ini, tetapi



tiada komitmen diperlukan atau diberi. Pada peringkat ini, pengumpulan maklumat dan

penilaian adalah penting. Pelanggan tidak akan bergantung kepada vendor sahaja,

tetapi akan juga mencari pendapat orang yang telah membeli produk yang sama atau

produk yang serupa, dan pendapat-pendapat tersebut akan dinilai. Proses membuat

keputusan mungkin panjang bagi kes produk yang kompleks, atau apabila maklumat

tentang produk tersebut sukar untuk ditafsirkan.

Pemilihan seorang pembekal dan komitmen untuk membeli memerlukan

rundingan syarat-syarat berbeza daripada yang lain bagi satu siri urus niaga, atau

menghabiskan inventori yang berlebihan pada satu harga yang tidak melebihi daripada

ofset kos yang dibawa. Pembeli boleh mengutamakan kepada syarat-syarat

penghantaran atau kualiti, yang mungkin mendorong mereka untuk membayar satu

premium luar yang dikeluarkan oleh seorang penjual yang terikat dengan oportunisme.

Dalam kedua-dua kes ini, disinilah ahli ekonomi menemui pasaran yang dipisahkan oleh

hierarki: satu urus niaga tunggal boleh disusun, dengan tiada komitmen (hubungan

pasaran); atau satu siri urus niaga boleh dirunding, yang akan disempurnakan melalui

satu tempoh masa (hubungan berhierarki).

Walaupun penyempurnaan urusan pembelian kelihatan seperti satu perkara

mudah, pada hakikatnya ia melibatkan beberapa pihak yang berlainan selain daripada

pembeli dan penjual. Produk (barangan atau perkhidmatan) mesti dihantar daripada

penjual kepada pembeli, yang sering melibatkan pihak ketiga khusus dalam

pengangkutan. Pembeli juga perlu membayar produk tersebut. Walaupun membayar

dalam bentuk wang tunai, terdapat satu rangkaian pihak ketiga yang akan terlibat dalam

menguruskan pembayaran dan mengesahkan ketulenan kesahan instrumen

pembayaran.

Akhirnya, pembeli dan penjual mesti bersetuju dengan syarat-syarat urus niaga

yang telah ditetapkan. Kuantiti, kualiti dan masa penghantaran perlu ditepati, atau

pampasan mungkin akan diminta. Sebagai tambahan, penjual mungkin mahu

mendorong pembeli membeli produk itu sekali lagi, yang mana ia memerlukan

komunikasi pemasaran selanjutnya untuk mengembangkan kesetiaan pada jenama.

Oleh sebab itu, interaksi Postpurchase adalah bahagian yang penting bagi urus niaga.

Workflow (aliran kerja)

Menggunakan teknologi untuk perdagangan memerlukan beberapa struktur yang

ditentukan bagi pelaksanaan dalam persekitaran yang abstrak seperti yang telah

dihuraikan di atas. Komputer-komputer dan rangkaian-rangkaian mestilah dirancang,

dan tugas-tugas dibahagikan antara pembeli, penjual dan sokongan pembekal.



Perspektif ekonomi dan pemasaran boleh menjadi agak abstrak manakala pengurusan

dan perspektif khususnya teknologi mestilah konkrit.

Di tahap paling endah, teori sistem pengurusan pangkalan data (database

management system – DBMS) menyediakan satu takrif eksplisit tentang urus niaga

(transaksi). Takrif ini merupakan takrif yang menjadikan mesin wang automatik

(automatic teller machines - ATMs) boleh dipercayai, dan dibenarkan untuk bekerja

dengan sistem-sistem yang lain dalam sesuatu bank-bank. Takrif ini menyatakan

bahawa transaksi:

Mempunyai satu permulaan yang jelas dan satu hujung yang jelas.

Mengikut satu proses yang jelas (satu siri langkah-langkah atau

perantaraan keadaan).

Pada akhirnya berjaya atau gagal (keadaan akhir).

Boleh gagal dalam beberapa cara, tetapi berjaya hanya dengan satu cara.

Meninggalkan pertukaran data dalam pangkalan data jika transaksi

berjaya atau tidak berubah jika ia gagal.

Satu cara mudah untuk mengingati sifat-sifat transaksi adalah akronim ACID:

Atomic, Consistent, Isolated and Durable. (Atom, Konsisten, Terpencil Dan Tahan)

Suatu transaksi adalah satu set aktiviti yang dianggap sebagai satu aktiviti

tunggal atau atom (atomic) yang dilakukan oleh sistem.

Satu transaksi bagi jenis yang ditentukan akan sentiasa membuat peruba-

han-perubahan yang sama untuk pangkalan data, ini bermakna transaksi-

transaksi itu adalah konsisten (consistent).

Setiap transaksi adalah satu set perubahan yang lengkap dan mereka di-

asingkan (isolated) daripada mana-mana transaksi lain yang dilakukan

pada masa yang sama.

Sekali satu transaksi telah sempurna, perubahan-perubahan itu menjadi

tetap; perubahan tersebut adalah tahan lama (durable).

Di sebalik transaksi, banyak interaksi kompleks dapat ditakrifkan. Aliran kerja

(workflow) adalah satu laluan item yang jelas melalui satu atau banyak proses di mana

setiap aktiviti mempunyai kesan terhadap item itu, dan akibat bagi aktiviti tersebut,

ditakrifkan sepenuhnya. Suatu proses adalah satu set aktiviti-aktiviti yang saling

berkaitan yang menghasilkan satu produk atau perkhidmatan. Suatu aktiviti adalah satu

set tindakan-tindakan yang terbatas yang mempunyai satu permulaan boleh ditakrifkan

dan kesimpulan, dan ia biasanya boleh ditentukan masanya.



Suatu tugas adalah beberapa aktiviti yang boleh dikenal pasti, selalunya

sebahagiannya dibantu secara manual dan sebahagiannya secara berkomputer yang

dijalankan bagi mencapai beberapa hasil tertentu (spesifik). Tugas ini lazimnya

digerakkan oleh satu aktiviti perniagaan (business event) dan mungkin terdiri daripada

beberapa tugas-tugas kecil, setiap satu mungkin melibatkan interaksi dengan pengguna

atau proses yang berbeza. Satu ciri utama bagi spesifikasi tugas adalah pengguna itu

boleh memberitahu bila tugas tersebut telah siap. Begitulah setiap tugas mempunyai

satu permulaan yang jelas dan satu penghujung yang jelas. Bagaimanapun, ia mungkin

tertakluk kepada gangguan atau kelewatan.

Transaksi-transaksi adalah pada dasarnya menyerupai kepada aktiviti-aktiviti

yang dijelaskan dalam aliran kerja. Bagaimanapun, transaksi biasanya adalah mekanikal

senyap, manakala aliran kerja meliputi lebih banyak interaksi kompleks. Transaksi-

transaksi adalah sama ada berjaya atau gagal, manakala aliran kerja boleh berlelar

(berulang-ulang); jika satu transaksi gagal, satu transaksi baru mesti dimulakan untuk

menyiapkannya, manakala aliran kerja pula menjangkakan bahawa aktiviti-aktiviti akan

menjadi terganggu atau tertangguh.

Gabungan perspektif aliran kerja dengan empat fasa proses pembelian

membawa satu takrif kepada satu set peranan-peranan khusus untuk perdagangan

elektronik. Satu urus niaga komersil, dalam konsep aliran kerja, adalah di mana proses

seorang pelanggan berinteraksi dengan process seorang pembekal. Bagi setiap empat

fasa yang diterangkan di atas menunjukkan komunikasi dan interaksi antara dua

perbezaan “aliran" aktiviti, setiap satunya dengan tujuan atau motif mereka sendiri di

sebalik proses tersebut. Pihak lain terlibat bagi membantu menjayakan tujuan tersebut;

bank menyediakan perkhidmatan untuk pengurusan tunai, syarikat penerbangan

menyediakan pengangkutan, hotel menyediakan penginapan untuk dua ahli perniagaan

yang akan berunding untuk suatu kontrak syarikat mereka.

Pada dasarnya, peranan-peranan yang ditentukan bagi perdagangan elektronik

adalah lebih terhad kepada persekitaran perniagaan tradisional kerana pergantungan

kepada teknologi. Terdapat satu had nilai teknologi boleh ditambah. Perdagangan akan

sentiasa berorientasikan manusia, diperlukan untuk keperluan dan keinginan manusia.

Perdagangan elektronik boleh menjadikan aliran kerja lebih efisien, transaksi-transaksi

boleh dipercayai dan menyediakan peluang-peluang untuk perniagaan baru; tetapi ia

hanya satu cara untuk satu matlamat.



Semua atau mana-mana bahagian bagi

proses urus niaga boleh dilakukan secara

on-line melalui penggunaan teknologi dan

rangkaian-rangkaian. Contoh penggunaan

transaksi elektronik kepada pembelian

sebenar sangat banyak. Jika anda mahu

sekeping tiket kapal terbang dari London

ke Singapura, anda mungkin: Mencari penerbangan yang anda mahu melalui internet dan juga mencari

satu ejen pelancongan tempatan di mana ia boleh dibeli secara tunai.

Meminta ejen pelancongan untuk memberi satu senarai penerbangan-pener-

bangan, memilih satu daripadanya dan pergi ke ATM untuk mengeluarkan

wang tunai dan kembali untuk membuat pembelian.

Menghubungi beberapa syarikat penerbangan untuk mendapatkan jadual

penerbangan dan membeli tiket di lapangan terbang dengan kad kredit.



Perbincangan

1. “Mengaplikasikan teknologi dalam perdagangan memerlukan beberapa struk-

tur yang telah ditentukan (definite structure) untuk pelaksanaan". Mengapa?

2. Syarikat-syarikat boleh memilih untuk membawa mana-mana atau semua

transaksi mereka proses secara dalam talian. Jelaskan empat cara yang

berbeza sesebuah syarikat kereta mungkin menjual produknya dengan

menggabungkan transaksi-transaksi elektronik dan pembelian realiti (real-

world purchasing).

3. Apakah perbezaan-perbezaan antara sistem pasaran dan sistem hierarki?

Huraikan satu contoh dimana suatu syarikat akan lebih memilih untuk

berkerja dalam satu hierarki. Bolehkah anda mengatakan akaun bank anda

adalah satu hubungan berhierarki?

4. Huraikan bagaimana satu syarikat menggunakan rangkaian-rangkaian untuk

menjadi lebih bersepadu. Beri tiga contoh kelebihannya. Apakah risiko-risiko

yang syarikat harus berjaga-jaga?

PERSEKITARAN PENGGUNA



Bisnes invest dalam teknologi maklumat dan e-dagang adalah untuk

meningkatkan produktiviti, mengurangkan kos, dan meluaskan servis pengguna.

Pengguna suka berbelanja/ membeli belah secara online kerana mereka

mendapati banyak barang yang terdapat melebihi daripada barang di kedai

biasa. Kualiti servis pengguna juga boleh di perkembangkan. Pengguna yang

sibuk moleh menjimatkan masa dan mendapati bahawa membeli belah lebih

mudah apabila peniaga melayan mereka secara individu. Secara online, mereka

juga boleh mendapatkan lebih informasi untuk membuat keputusan dalam

membeli barangan. Informasi yang baik dan pilihan yang banyak, tambahan

pula dengan kos yang rendah untuk perniagaan internet, boleh menurunkan

harga dan meningkatkan kualiti.

Semulajadi manusia tidak akan berubah hanya kerana pengguna

berbelanja melalui komputer. Melakukan perniagaan melalui kedai, memerlukan

peniaga untuk menyediakan servis yang sama kepada pengguna seperti yang

mereka sering perolehi. Membeli-belh secara online tiada hubungan secara terus

dgn empunya kedai dan kecepatan yang di peroleh dalam persekitaran online ini,

sesetengah pengguna menganggap servis yang di jalankan lebih

bertanggungjawab.

Syarikat yang berkembang secara cepat untuk mengambil kesempatan

daripada perkembangan peluang yang di cipta oleh internet. Banyak syarikat

menerima akibat daripada keuntungan yang cepat dengan meletakkan pesanan

dan operasi servis pelanggan di internet. Pemasaran secara terus dan

pengiklanan telah berkembang kerana perhubungan yang rapat antara

kumpulan-kumpulan lain di dalam internet mendatangkan keuntungan,

membuatkannya lebih efisen untuk mencapai sasaran hanya dengan

pengiklanan dan publisiti. Internet dan teknologi baru yang lain juga

menggalakkan perniagaan untuk menjelajah.

Jualan runcit barangan, di mana jualan di hasilkan dalam internet tetapi

produk itu diterima dari segi fizikal. Jualan software, muzik, video game,

perkhidmatan banking, insurans, perkhidmatan pembelajaran, dan berita boleh di

lakukan secara terus menerusi rangkaiaan. Penerimaan digital bagi barangan

atau perkhidmatan ini mempunyai potensi untuk menjadi kawasan yang paling

luas dalam pasaran elektronik.



Jumlah pengguna yang membuat belian melalui Internet merupakan bukti

di mana pengguna memperoleh kebaikan. Lebih banyak pengguna yang

melayari secara onlone, Internet menjadi lebih mudah untuk di ekses dan

perdagangan internet bertambah. Pada zaman sekarang, kanak-kanak menjadi

lebih dewasa. Tetapi, kenapa pengguna lebih gemar membuat belian secara

elektronik?

Customer Service

Penjualan boleh menggalakkan banyak pelanggan yang boleh mereka temui

atau hubungi melalui telefon. Justeru itu, apabila bil akaun meningkat, saiz

penjualan juga akan meningkat. Syarikat penjualan terus perlu meningkatkan

pekerja kerana tempahan meningkat. Sebaliknya, perniagaan internet boleh

menambha pelanggan hanya dengan sedikit atau tanpa sebarang kos. Ini kerana

penjualan berfungsi hanya dalam komputer berbanding dengan kedai yang

menggunakan jurujual. Pencapaian perniagaan online ini dibatasi hanya dengan

kapasiti komputer untuk melayani segala kemahuan atau tempahan yang dibuat.

Internet juga boleh membuat organisasi jualan secara tradisional,

penjualan secara katalog dan pengiklanan yang lebih cekap. Tempahan secara

elektronik boleh memaparkan lebih informasi dan kegunaannya berbanding

dengan katalog kertas. Penjualan terus secara online boleh merendahkan

pembelian semula dan meningkatkan kebolehan untuk menjual barang

tambahan.

Contohnya setiap pembelian di kilang yang besar, hanya perlu duduk di

komputer, membuka laman web, dan mencari pembekal secara online.

Pembekal yang kecil dengan penjualan yang terhad kini membolehkan pembeli

hanya melayari laman web dengan mudah sama seperti syarikat yang besar.

Sama juga seperti penjual menjual kepada berjuta-juta pengguna yang sedang

berkerja di rumah mahupun di pejabat dengan mudah secara online.

Kepelbagaian (Variety)

Pembeli di laman web beruntung kerana tanpa meninggalkan rumah atau

pejabat,pengguna boleh mengakses ribuan laman web untuk mengetahui berita



terkini dan pelbagai acara lain, Maklumat tantang produk dan pembelian apa

sahaja. Pemilihan yang sangat banyak tidak terhad kepada produk dan servis

yang boleh di hantar secara di gital. Laman web yang menjual elektronik

pengguna, alatan perkebunan, alatan pejabat dan lain-lain juga menawarkan

pilihan yang lebih banyak di internet. Sebagai contoh, sebuah kedai buku yang

menawarkan pelbagai jenis buku memerlukan pengguna mencari sendiri tajuk

buku yang di kehendaki atau membuat pesanan melalui telefon. Sebaliknya, Jika

pengguna ingin mendapatkan secara online, pengguna hanya perlu

memasukkan kata kunci untuk mengenalpasti jenis buku yang mereka mahu,

memilih laman web yang mengadakan promosi dengan mudah, dan maklumat

yang diperlukan. Pengguna boleh menyelesaikan pemilihan dan proses

pembelian, seterusnya mendapatkan tempahan mereka dalam beberapa hari

kemudian.

Informed Choice

Harapan agar peluang yang lebih besar terhadap terbukanya pasaran elektronik,

sesuai dan untuk mendapatkan maklumat. Pembelian yang memerlukan banyak

bajet untuk pencrian latar belakang atau perbandingan yang besar terhadap

tawaran, menjadi lebih senang apabila masalah dapat dikurangkan dan mudah di

dapati.

Contohnya, membeli kereta adalah salah satu contoh kepada

kebanyakkan kebiasaannya. Ini melibatkan pemilihan sesetengah keputusan dan

model untuk kereta, mencubanya dengan aksesori yang berbeza, penampilan,

memilih kewangan ( sama ada untuk mengurangkan atau membeli dan

bagaimana untuk mendapatkan harga yang berpatutan), pembelian atau polisi

insurans dan berunding dengan harga yang berpatutan. Mengumpulkan segala

informasi yang di perlukan untuk membuat keputusan boleh mengambil masa

yang panjang. Sebelum itu, kebanyakan pelanggan akan melawat ke bilik

pameran jika mereka kekurangan informasi.

Melalui internet, pembeli kini boleh melihat model kereta yang berbeza

dan membaca segala informasi kereta tersebut dan bagaimana persembahan

kereta itu. Bersama dengan gambar kereta dan gambaran, pelanggan boleh

mengakses kereta baru dan menggunakan harga kereta untuk di bandingkan

harganya nelalui penjual di internet.



Selepas membuat keputusan terhadap model kereta tersebut, pengguna

boleh menandakan kehendak mereka terhadap warna dalaman, dan luaran

kereta, memilih sama ada model kereta 4 atau 2 pintu. Sesetengah perkara

seperti sistem suara, power window dan kos juga bolehdi pilih. Akhir sekali,

pelanggan boleh memasukkan informasi diri mereka supaya senang untuk di

hubungi termasuk alamat. Permintaan pengguna akan diserahkan secara

automatik kepada penjual berhampiran dengan alamat pembeli. Penjual akan

penghubungi pelanggan untuk menetapkan harga.

Perbelanjaan insurans juga terdapat secara online. Perniagaan internet

menjual insuran menyediakan peralatan software yang memabantu pengguna

untuk mengenalpasti jenis insurans yang mereka perlukan dan seiring dengan

informasi untuk membolehkan mereka membuat pilihan yang tepat atara satu

polisi insurans dan sebaliknya. Pelanggan boleh membeli polisi dengan

menjawab beberapa soalan mudah tentang warganegara, umur, kesihatan dan

gaji, keadaan keluarga dan kadar insurans yang di perlukan. Selain itu, sistem ini

juga memaparkan kuota agen punya contacts. Hanya dengan beberapa klik

pada tetikus, pelanggan boleh mendapatka informasi yang lebih detail mengenai

setiap karier dan setiap polisi untuk memastikan sama ada harga berbeza.

Pelanggan boleh membandingkan polisi dan hagra terhadap karier yang

berlainan. Sistem itu boleh memilih tempahan secara rawak dengan

menyediakan kuota dan merujuk kepada pelawat hanya mengakses informasi

yang mereka perlukan. Secagai contoh, penjelasan tentang perkataan/istilah

yang mereka tidak faham, informasi berkaitan sesetengah karier atau banyak

mana dan jenis apa insurans yang sesuai untuk mereka, yang memberikan

keluarga mereka financial profil.

Sama ada pelanggan memilih untuk menyelesaikan secara online atau

menjalankan pembelian secara personal selepas menggunakan laman web

untuk membantu meluaskan pencarian tentang sesetengah produk,laman web

ini memberikan pelanggan banyak pengetahuan tentang pemilihan harga yang

terdapat untuk mereka.

Walaupun kelebihan yang di tawarkan oleh online shoping, banyak pelanggan

hari ini masih risau tentang internet. Mereka amat prihatin tentang memelihara

hak peribadi dan keselamatan informasi creadit kepada mereka. Ramai yang



tidak mempunyai komputer, atau mendapati sangat susah untuk

menggunakannya. Ramai yang memilih pengalaman sendiri untuk membeli

belah dan memilih produk yang mereka boleh lihat, rasa dan cuba. Sesetengah

pelanggan bimbang syarikat menawarkan informasi yang sallah, kegagalan

penghantaran barangan, dan meneydiakan barangan yang tidak bagus seperti

barangan yang di jual di kedai. Oleh sebab itu, membeli-belah barangan di kedai

menjadi jalan utama pelanggan membeli barang untuk tahun-tahun yang akan

datang.

Penjualan dan juga persaingan di internet masih belum di terokai. Urusan

perniagaan yang baik di internet, jualan runcit, juga di bawa oleh kepercayan,

pencarian kepada permulaan yang lebih besar dan peluang untuk mencari item

yang belum berada di pasaran. Kebanyakan penjual runcit merasakan dalam

jangka masa yang pendek, menurunkan harga tidak akan membawa kepada

penjualan tambahan. Penjual runcit internet yang lain menawarkan diskaun

daripada penjual di kedai biasa. Apabila penjualan secara online berterusan

untuk berkembang, persaingan dan keuntungan melalui medium ini adalah

seperti di tukarkan kepada harga yang rendah kepada pelanggan.

Rintangan kepada membeli belah di internet adalah seperti adalah di

kurangkan untuk pengguna yang muda. Kanak-kanak pada hari nini membesar

dengan internet dan mereka suka mencari shoping di internet dengan mudah

dan natural. Pada dekad yang akan datang, kanak-kanak pada hari ini menjadi

dewasa , e dagang harus membesar bersama mereka.

Transaction and Workflow

Kembali kepada idea perjalanan kerja dan analisa proses, kita boleh melihat

kepada pembukaan pasaran daripada perspektif perniagaan dan pengguna. 4

model fasa yang di perkenalkan boleh di gunakan sebagai panduan untuk

mencari contoh untuk pengguna dan contoh untuk perniagaan, bersama dengan

penyambung teknologi dan sokongan yang di perlukan.

Prepurchase Discovery

Ini merupakan satu proses untuk mencari satu set produk yang berupaya untuk

memenuhi permintaan pengguna. Kepada pengguna, ini bermakna mereka

boleh mengetahui apa yang mereka mahu dan mencari siapa penjualnya. Pada



pembekal, ini bermakna mereka perlu memberitahu pelanggan tentang produk

dan servis yang di tawarkan.

Dalam pembelian kereta contohnya, pembeli menggunakan informasi di

internet untuk membuat keputusan tentang produk dan keinginan mereka yang

ada di pasaran.Seseorang perlu memastikan maklumat ini berada di tahap

pertama iaitu pembekal, informasi tentang pembekal juga boleh di tambah

sebagai informasi tambahan seperti perbandingan produk yang di tawarkan,

penjual mesti mempamerkan informasi yang telah dicipta untuk mencapai target

mereka. Informasi ini boleh di ambil dan di sebarkan melalui saluran yang lain

oleh orang lain.

Selection and Commitment

Ketika fasa ini pembeli memilih pembekal dan produk berdasarkan perbandingan

yang telah di buat. Fasa ini termasuk perundingan dengan penjual untuk harga

yang sesuai, availability, dan tarikh penghantaran. Bagi pembekal, ini bermakna

strategi meletakkan harga termasuk diskaun, speacial features dan servis

istimewa. Ini bermakna pembekal harus mnyediakan informasi tentang

kedapatan dan informasi penghantaran.

Pada tahap ini, tempahan masuk turut masuk melalui gambar. Pada fasa

yang sebelumnya, mungkin tidak terdapat komunikasi yang baik dengan

pengguna, risalah dan katalog produk mungkin sudah memadai. Pada tahap ini,

komunikasi 2 hala antara pelanggan dengan pembekal amat di perlukan. Sistem

tempahan masuk perlu di sediakan untuk komunikasi tentang permintaan yang

lebih spesifik dan penghargaan. Kepada pereka sistem ini, ini adalah permulaan

permindahan atau enevt perniagaan.

Purchase Consummation

Ini merupakan fasa merangkumi perjalanan informasi dan dokumen yang

berkaitan tentang pembelian dan pembanyaran secara elektronik yang

memudahkan pembayaran kepada proses pembelian.Bagi pengguna, ini sangat

mudah; menerima barang dan membayar kepada mereka. Invois dan resit

dokumen pembelian di integrasikan ke dalam sistem akaun pembeli.

Bagi pembekal, mereka lebih banyak aktiviti yang perlu di lakukan.

Rujukan harus di gerakkan untuk menghasilkan dan menrima barang atau sevris



yang di minta oleh pelanggan di dalam masa setuju.Barangan, kakitangn dan

proses penghasilan harus selaras dengan tujuan untuk dilaksanakan.

Bergantung kepada betapa susahnya penghasilkan barangan itu dan proses

penghaslannya, rangkaian pekerja memerlukan keselarasan juga.

Postpurchase Interction

Dalam fasa terakhir ini meliputi servis pelanggan dan galakan untuk menerima

aduan pelanggan, menerima kembali produk yang dihantar dan juga kerosakan

produk. Pengguna juga memerlukan pemasangan tambahan, penyelenggaraan

atau servis percubaan. Produk yang kompleks mungkin memerlukan penulisan

teknikal, selalunya di buat dalam beberapa bahasa.

Bagi pembekal, setiap pengurusan individu harus di kawal untuk

mendapatkan kesimpulan yang berjaya, termasuk tempoh pembayaran. Usaha

pemasaran tambahan membolehkan fokus kepada pembinaan kesetiaan brand,

atau penjualan. Pembekal mungkin mahu mengekalkan personal lines dalam

komunikasi.

Kesimpulan1. Dalam industri yang kian bertambah bertukar kepada pengkomputeran

untuk menambahkan kualiti, perkhidmatan, inovasi, dan kecepatan.

Pesaing harus lakukan perkara yang sama atau mencari kelemahan untuk

di perbaiki.

2. Perlaburan perniagaan dalam teknologi informasi dan e dagang adalah

untuk meningkatkan produktiviti, mengurangkan kos, dan menambahkan

perkhidmatan pelanggan.

3. Informasi dan pemilihan yang lebih baik, bergabung dengan kos operasi

yang rendah dalam perniagaan Internet, kualiti lebih meningkat.

4. Penghantaran secara digital produk atau perkhidmatan ada potensi untuk

menjadi kawasan yang luas di dalam pasaran.

5. Bilangan individu yang menggunakan internet menunjukkan potensi untuk

menjadi kawasan yang luas dalam pasaran.



6. Pembaca hanya perlu memasukkan keywords untuk mengenalpasti jenis

buku yang di kehendaki, melawat laman web dan mencari, membuat

keputusan dan pembelian, seterusnya mendapatkan buku di tangan

mereka beberapa hari kemudian.

7. Bagi pengguna, prepurchase discovery bermakna mencari apa yang

mereka perlukan dan mencari siapa yang menjualnya.

8. Bagi pembekal, prepurchase discovery bermakna memberitahu pengguna

berkaitan dengan produk dan perkhidmatan yang mereka tawarkan.

TAJUK 4 (E-Dagang: Aplikasi Antara Organisasi)



APLIKASI ANTARA ORGANISASI

KOS PEMBELIAN

PENGURUSAN INVENTORI

KITARAN MASA

ASMILASI TEKNOLOGI

PENYESUAIAN TEKNOLOGI


HASIL PEMBELAJARAN1. Faham akan perbezaan antara pasaran tradisional dengan hierarki.2. Faham bagaimana model pasaran dan hierarki dilaksanakan apabila

membincangkan tentang perdagangan elektronik.3. Boleh menerangkan kaitan aplikasi antara organisasi dalam

perniagaan elektronik.

● KERANGKA TAJUK-TAJUK

APLIKASI ANTARA ORGANISASI

Penggunaan sistem komputer yang semakin canggih telah menjadi suatu

kemestian dalam pelbagai industri di sebabkan oleh persaingan. Contohnya

kepada airlines, perhotelan, dan syarikat kereta sewa, sistem perkomputeran

adalah mesti sama ada untuk syarikat berkenaan atau kegunaan pengguna lain.



Perhubungan secara elektronik berkembang peasat dalam industri.

Semua syarikat boleh berkomunikasi antara satu dengan yang lain secara

elektronik melalui Internet. Sebagai contoh, penggunaan internet, IT, dan alat

komunikasi membantu melicinkan hubungan inter organisational. Penggunaan

medium ini adalah yang terpenting dan termudah bagi menjimatkan masa dan

jarak. Objektif kepada penggunan medium ini adalah atas dasar

keberkesanannya, efisen dan inovasi, iaitu kesedaran untuk memperbaiki produk

dan sevis akibat persaingan.

Penggunaan komputer dan medium yang boleh menghubungkan

pembekal dengan pembeli di dalam sesuatu perniagaan di dapati paling banyak

di gunakan pada masa sekarang.

Purchasing Costs

Pembelian barang-barang atau servis untuk organisasi yang besar akan

melibatkan beberapa proses.

i. Pembeli harus mencari pembekal yang dapat mengeluarkan

produkyang dikehendaki dan menepati jumlah penghantaran, kualiti

dan harga yang telah di tetapkan. Proses ini melibatkan pertuturan

informasi supaya produk yang di bekalkan menepati spesifikasi yang di

kehendaki. Kebanyakan informasi mungkin juga sulit, jika ia berkaitan

dengan proses pengeluaran atau mereka cipta produk.

ii. Apabila contoh produk telah di luluskan, pembeli akan menghantar

“purchase order” untuk menyatakan kuantiti produk yang di kehendaki.

iii. Seterusnya, sebelum proses penghantaran produk berlaku, pembeli

akan di maklumkan terlebih dahulu oleh pembekal berserta dengan

invois untuk produk yang dihantar. Bahagian accounting akan

memadankan invois dengan purchace order.

Inventory Management

Kebanyakan syarikat perlu menghentikan sementara pengeluaran produk bagi

menjamin kestabilan stok.

Syarikat perlu menyimpan sesetengah stok yang mendapat sambutan

bagi menjamin kelancaran pengeluaran produk. Sebagai contoh, pengeluaran

produk yang mengambil masa yang lama untuk sampai kepada pembeli,

semakin banyak mereka perlu menyimpan stok sebagai persediaan jika berlaku



kesilapan dan semakin lambat proses yang terlibat jika berlaku perubahan dalam

permintaan.

Pengurusan barangan stok dan produk yang kemas membolehkan servis

yang baik dapat diberikan untuk pelanggan dan boleh menjimatkan kos yang

lebih rendah.

Cycle Times

Cycle Times merupakan jumlah masa yang diambil untuk membina

produk/barangan yang telah tersedia untuk dijual.

Semakin lama masa yang di ambil, boleh di atasi dengan adanya

hubungan koordinasi yang rapat antara pembekal dengan pelanggan. Masa

yang singkat dapat menghasilkan pengawalan kualiti yang baik kerana masa

yang diambil untuk pengujian produk dan kadar kerosakan. Jika masa yang

biasa untuk mengeluarkan produk boleh dikurangkan daripada 8jam kepada

6jam, fixed costs per unit are lower since less time is needed.

Technology Assimilation

Penggunaan komputer yang pertama di gunakan di dalam bidang ketenteraan

dan sains, bukan untuk commerce. Dalam tahun 1960, Bank of America

merupakan bank yang pertama yang menggunakan teknologi Electronic

Recording Machine Accounting (ERMA). Awal tahun 1970, para pengkaji

mendapati IT memainkan peranan penting dalam memajukan sesebuah syarikat.

Mereka mendapati 4 fasa yang terlibat dalam penghasilkan teknologi baru

dan 3 penghalang yang boleh menghalang proses di atas daripada berlaku.

Fasa 1, Technology Identification and Investment . Ia boleh di tafsirkan

sebagaipermulaan kepada perancangan sesebuah teknologi, melabur dalam

teknologi tersebut, dan permulaan kepada projek teknologi tersebut. Fasa ini

lebih berteraskan kepada eksperimen.

Fokus perancangan dalamfasa 1 mesti di hasilkan di antara pengenalan

teknologi dan sumber manusia. Resolusi masalah teknologi jangka pendek

sangat kritikal, pengalaman terlalu terhad, pemikiran secara logik mengenai

implikasi teknologi selalunya tidak stabil. Pihak pengurusan (personel) hanya

mahukan pengalaman dan selalunya memerlukan latihan khusus.



Fasa 2, Technology Learning and Adaptation. Apabila teknologi membuktikan

kegunaannya, proses ini perlu di sesuaikan dengan teknologi yang di sebutkan

pada fasa 1 di mana pada peringkat ini lebih ramai pengguna terlibat bagi

memastikan faedah dan implikasi teknologi.

Jika pendekatan terlalu konservatif, teknologi tidak akan berkembang.

Sebaliknya bergantung kepada komunikasi yang baik dan kesanggupan

penyesuaiaan bagi faedah pengguna. Hal ini sama risikonya. Designer mungkin

menggunakan lebih masa dan upaya dalam menonjolkan yang baru dalam

produk yang tak berakhir.

Perancangan dalam tahap ini adalah susah, kerna inovasi mendahului

penapisan design secara berturut-turut. Dalam fasa perancangan harus ada

fokus strategi yang kukuh. Kepercayaan asas boleh menjadi potensi kepada

pengguna supaya berhati-hati dalam teknologi yang baru dan mendorong

imaginasi pengguna bagaimana mencari cara untuk menggunakannya.

Fasa 3, Rationalisation and Management Control adalah untuk membimbing

design dan implimentasi. Peranan pengguna dan sokongan staf menjadikan

boleh di ramalkan manakal kemajuan dalam pembaharuan dan pengubahsuaiian

adalah lembab.

Keadaan yang tidak berkembang dalam fasa ini boleh menyebabkan

kelekaan dengan kawalan terhadap pengembangan keberkesanan. Kawalan

yang keras dapat menggalakkan galakan yang secara diam-diam dalam projek

fasa 1. Terlalu banyak penekanan dalam skala ekonomi akan mmbunuh projek,

walaupun selepas pelaburan yang bersungguh-sungguh. Akhir sekali, bahaya

yang tidak di duga mungkin akan di lihat di akhir pembinaan dan projek itu akan

di bekukan apabila kemudahan terhad.

Perancangan dalam fasa ini mengandungi fokus yang efisen. Hal ini

termasuklah menyiapkan dan menapis aplikasi, menaikkan pangkat staff kepada

tahap yang boleh diterima, dan menyusun semula bagaimana menggunakan

teknologi baru secara efisen. Perancangan yang formal menjadikan lebih efektif

dan belanjawan lebih tepat disebabkan pengalaman yang di peroleh dari fasa

dua yang pertama (the 1st two phase)

Dalam fasa terakhir, pengaliran teknologi yang tersebar luas

(Maturity/Widespread Transfer) di kenalpasti berdasarkan penyerapan dalam

teknologi melalui organisasi. Selalunya, pembahagian secara penyerahan dalam



teknologi kepada lain-lain orang yang berkerjasama. Ia juga boleh memberi

makna pengambilan teknologi kepada pesaing. Dalam fasa ini, tak akan sampai

kerana perbahan persekitaran teknologi boleh menggantikan kepesatan

teknologi daripada ia di ambil sepenuhnya.

Perancangan dalam fasa ini memberikan perhatian terhadap pengurusan

di mana teknologi boleh di gunakan dan berapa banyak kos untuk

melaksanakannya. Beberapa teknologi tak akan dijumpai dalam fasa 4, kerana ia

di gantikan dengan cepat tahap terbaru iaitu 3 teknologi daripada bahagian yang

lain dalam organisasi.

Fasa 1 dan 2 di kenalpasti melalui perubahan, manakala fasa 3 dan 4 melalui

pengawalan. Dalam fasa perubahan, pengurusan harus melakukan rujukan

untuk sesetengah faedah, rujukan menjadi lebih di gunakan secara efisen

kepada tempat-tempat lain. Sistem pengurusan kewangan dan persembahan

akan lebih efektif dalam fasa kawalan di mana terdapat tahap yang lebih tinggi

daripada jangkaan yang di perlukan kepada mereka untuk berfungsi.

Kedinamikan pengembangan pengetahuan teknologi bermakna di mana-mana

sahaja point yang di berikan dalam satu masa, syarikat akan berkemungkinan

menjadi pengurus projek yang menggambarkan semua 4 fasa ini.

Technology Adoption

Organisasi boleh menjangkakan untuk mengalami gelombang fasa, seperti

teknologi- teknologi yang meninggalkan perubahan fasa akan di gantikan dengan

eksperimen yang baru. Contohnya, awal tahun 1990, batch data processing (like

payroll) oleh sesuatu majikan untuk kebanyakan syarikat adalah dalam fasa 4;

perubahan data elektronik (EDI) untuk pengawalan belian dan inventori dalam

fasa 3 dan internet adalah barusahaja bermula untuk bergerak dari fasa 1 ke

fasa 2. Perubahan kurun, kemajuan dalam teknologi mengukuhkan perniagaan

pemprosesan data dalam fasa 4. Manakala Internet-based electronic commerce

adalah bergerak dalam fasa 2 apabila syarikat menjelajahi berkemungkinan dan

pelanggan menjadi biasa kepada keuntungan, risiko dan had kepada sistem

tersebut. (companies explore possibilities dan customers become accustomed to

the benifits, risks, and limitation of the system)



Rangkaiaan dan servis teknologi boleh menguatkan perhubungan, kerana

komunikasi adalah optimis, pertukaran maklumat yang lebih efisen menjadi lebih

mudah. Kebanyakan aliran maklumat boleh di tambah manakala selebihnya

boleh di gantikan atau hilang keseluruhannya apabila rangkaiaan komputer di

gunakan untuk menghubungkan sistem informasi melalui batasan organisasi.

Organisasi besar adalah yang pertama yang mengambil

kelebihan/advantages dalam teknologi maklumat, kedua-duanya dalam syarikat

mereka termasuk rangkaiaan yang menambah kuasa komputer melalui tahap

syarikat tersebut. Sejak 1970-an dan 1980-an, perniagaan di hantar dan di

terima purchase order, invois dan shipping notification via EDI over value-added

networks (VANs), untuk mengurangkan buruh, kos percetakan dan

penghantaran mail dalam procurement process. Tahun 1980-an juga

memperkenalkan sistem computer-aided design (CAD), computer-aided

engineering (CAE)dan computer-aided manufacturing (CAM) dimana

membolehkan jurutera, pereka dan technicians untuk mengakses dan berkerja.

Rangkaian lebih terbuka kepada mereka menggunakan komunikasi yang

mudah dengan pelanggan yang baru, pembekal dan orang lain. Rangkaian

menjadi lebih terbuka dengan :

a) Protokol awam (public protocol) yang di ambil daripada kelengkapan yang

major dan penyediaan software. Ini mengurangkan kewangan dan kos

pekerja dalam pemperolehan, penemapatan dan menggunakan segala

perkakasan dan perisian yang di perlukan untuk berkomunikasi menerusi

rangkaian tersebut. Apabila kedua-dua iaitu multiple suppliers dan multiple

buyers perlu dimasukkan, standard harus berkaitan tanpa pelabur

substantial network-specific sama ada pada penjual atau pembeli.

b) Mereka di kawal oleh bahagian ketiga sama ada pembeli atau penjual

pada rangkaian tersebut. Jika bahagian ketiga kembali berdasarkan

overall volume pada rangkaian pengurusan, penyedia kepada rangkaian

ada beberapa sebab untuk membuang sama ada penjual atau pembeli.

Jika rangkaian itu di uruskan oleh penjual atau pembeli di dalam pasaran,

mereka akan melihat pembukaan rangkaian tersebut sebagai amaran

kepada pemegang saham pasaran atau kelebihan bersaing.



Rangkaian telefon adalah contoh yang baik kepada rangkaian yang terbuka. Di

USA, lebih daripada 90% individu dan perniagaan/ para peniaga mempunyai

servis telefon. Ini kerana murah sebab skala ekomoni dan subsidi pelbagai di

tawarkan.

Internet telah membuatkan lebih berpatutan walaupun kepada rumah

pejabat yang kecil dengan meluaskan rangkaian perniagaan tersebut ke

kawasan yang luas(work team & geographical location). Kos untuk pelanggan

untuk mencari pembekal yang berpotensi adalah rendah dan kos untuk

pembekal untuk menambah pelanggan juga rendah.

Kesimpulan

1. Teknologi informasi dan telekomunikasi membantu melicinkan masalah

untuk mengatasi masalah penyelarasan dan kawalan dan dapat

membantu mengstruktur semula hungungan inter-organisational,

terutamanya lebihan masa dan jarak. (Kos pembayaran, pengurusan

inventori dan kitar masa).

2. Companies lower procurement costs by consolidating purchases and

devoloping relationships with key suppliers to benifit from volume

discounts and tighter integration in the manufacturing process.

3. Holding inventory bermakna operating kos yang tinggi dan profits yang

rendah.

4. Jumlah masa yang digunakan untuk membina produk dinamakan kitar

masa.

5. Fasa 1: Technology Identification and Investment, Fasa 2: Technological

Learning and Adaption, Fasa 3: Rationalisation and Management Control,

Fasa 4: Maturity/Widespread Technology Transfer.

6. Pembukaan Internet di harapkan most important attribute.

7. WWW menjadikan e dagang kepada rumah pejabat yang dengan

rangkaian perniagaan berhubungan dengan elektonik dengan kemudahan

berkolaborasi projek melalui work teams dan keadaan geografi.

8. Syarikat yang pelbagai saiz kini boleh berkomunikasi antara satu sama

lain secara elektronik, melalui Internet, networks for compony-use

only(intranets) atau untuk digunakan oleh compony dan its bisnes

partners(extranets) as well as the private value-added networks.



9. Sistem komputer telah bertukar kepada persaingan yang biasa dan ia

lebih kepada insdustri.

10. Ia digunakan untuk penyelarasan antara purchasing operation di syarikat

tersebut dengan pembekal.

TAJUK 5 (E-Dagang: Pencarian Bebas dan Terarah)


HASIL PEMBELAJARAN



1. Memahami bagaimana enjin pencarian dan pengiklanan

menyumbang kepada e-dagang.

2. Mengetahui keputusan asas yang perlu dibuat berkaitan

kumpulan sasaran dan ‘advertising saturation’ apabila

membangunkan sesebuah pengiklanan.

3. Berkebolehan untuk menerangkan strategi-strategi

pengiklanan secara online serta kebaikan dan keburukannya.

4. Memahami terma-terma seperti meta-data, banner, Webring,

click-through, web site pirate.

5. Dapat mengetahui apakah “virtual mall” dan kenapa mereka dapat

menarik perhatian pengguna.

6. Dapat memahami apakah tugas ”intelligent software agents” dan

“mobile software agents”.

7. Dapat menerangkan perbezaan di antara ”agents” dan ”information

broker”.

8. Dapat memahami kepentingan meta-data berkaitan pengiklanan dan

tapak ”directories”.



PENCARIAN BEBAS DAN TERARAH

SEARCH ENGINES

PENGIKLANAN

WEB-BASED MASS MEDIA

MEASURING EFFECTIVENESS

AGENTS

MOBILE AGENTS

INFORMATION BROKERS

VIRTUAL MALL AND DIRECTORIES

DIRECT MARKETING


FREE SEARCH (PENCARIAN BEBAS)



Kejayaan sesuatu perniagaan tidak akan terjamin dengan hanya mewujudkan

suatu ‘kehadiran’ di Internet. Cabaran utama bagi pemasar-pemasar adalah, untuk

menarik perhatian pelawat-pelawat ke laman mereka, serta untuk menjana suatu

ulangan lawatan yang penting dan bermakna. Membina ‘kesedaran jenama’ (brand

awareness) melalui pengiklanan dan pemasaran adalah penting untuk berjaya di dalam

suatu pasaran yang baru dan pantas membangun, terutamanya di Internet di mana para

pengguna mempunyai pilihan untuk menghabiskan masa dan duit mereka pada ribuan

laman yang berbeza. Kesedaran ini akan mempengaruhi kita untuk melawat laman

tersebut, sebagai hanya suatu percubaan atau suatu permulaan kepada lawatan-

lawatan seterusnya.

Portal-portal yang diisytiharkan sendiri telah berkembang menjadi suatu corong

yang bertindak untuk membimbing seseorang pelawat bagi ‘menembusi’ kandungan

Internet yang sangat luas dan sangat banyak. Khidmat-khidmat yang ditawarkan ‘Free

Search’ akan dibincangkan di dalam bab ini; iaitu pertanyaan-pertanyaan pengkalan

data (database queries) dan pengiklanan. Khidmat-khidmat lain akan dibincangkan di

dalam bab yang seterusnya.

ENJIN PENCARIAN (SEARCH ENGINES)

Hingga kini Internet adalah suatu ‘kolam infomasi’ yang paling fleksibel. Oleh

kerana sangat mudah untuk memasukkan suatu maklumat ke dalam Internet, ramai

penyumbang-penyumbang yang menjadikannya semakin besar dan luas dari hari ke

hari. Maka, adalah sangat mudah untuk ‘sesat’. Sebab itulah perkara pertama yang

biasanya dilakukan oleh pengguna adalah melawat enjin pencarian. Perkhidmatan ini

adalah bertujuan untuk bertindak sebagai indeks kepada sumber-sumber maklumat

yang sangat banyak dan luas di dalam rangkaian tersebut.

Setiap enjin pencarian akan mengumpul maklumat mengenai dokumen-dokumen

yang boleh digunakan di Internet. Ia biasanya menggunakan sejenis alat (tool) yang

dinamakan ‘spider’ (atau robot atau webcrawler) yang akan menyenaraikan sampel-

sampel kesemua dokumen yang dijumpainya di Internet dan menghantarnya kembali ke

pengkalan (home). Sesetengahnya hanya mengambil 500 perkataan pertama dari satu

halaman yang dijadikan sampel, manakala selebihnya mengambil keseluruhan atau

kesemua maklumat tersebut. Spider juga berkebolehan untuk mengikut link

(hubungan/rantaian) yang disertakan di dalam dokumen tersebut, dan seterusnya

penemuan laman-laman tambahan untuk disiasat.

Apabila spider menghantar sampel-sampel kembali ke pengkalan, akan terdapat

suatu mekanisme untuk mengeluarkan meta-data daripada sampel tersebut. Meta-data

adalah satu set kata kunci yang diguna untuk menerangkan dokumen tersebut. Ini



mungkin dikeluarkan melalui kekerapan perkataan (kecuali stop-words, seperti ‘and’

atau ‘etc’). Sesetengah enjin pencarian mengambilkira bukan hanya kekerapan

perkataan di dalam suatu halaman, tetapi juga berapa hampir perkataan itu berada di

bahagian atas suatu halaman dan ianya dibahagikan secara adil disepanjang halaman

tersebut. Petunjuk-petunjuk lain adalah formatnya (font yang lebih besar biasanya

adalah tajuk-tajuk); dan text yang telah disertakan oleh penulis (author) untuk

menerangkan mengenai dokumen tersebut. Bahasa mark-up tradisional, HTML,

mempunyai tag yang berformat khusus (dikenali sebagai tag META) yang membenarkan

penulis (author) untuk merekabentuk satu set kata kunci yang diingini bagi laman web

tersebut.

Meta-data ini kemudiannya digabungkan dengan suatu pangkalan data yang

membenarkan orang ramai untuk bertanya menggunakan kata kunci. Sintaksis

pertanyaan mungkin adalah mudah atau rumit/canggih. Sesetengah enjin pencarian

mungkin mengikuti suatu peraturan yang tersirat bila diberikan beberapa kata kunci,

sementara yang lain menawarkan peluang kepada pengguna untuk mencari melalui

frasa dan bukan sahaja melalui perkataan. Terdapat juga yang memberi keutamaan

kepada perkataan-perkataan, membenarkan suatu pertanyaan yang menggunakan

kombinasi operator AND, OR, NEAR dan NOT, serta menawarkan pilihan untuk

mengehadkan keputusan dalam suatu tempoh masa tertentu.

Keputusan kepada pertanyaan biasanya ditunjukkan sebagai satu set link

berbentuk hypertext. Pada kebiasaannya, ayat pertama pada satu halaman mukasurat

akan ditunjukkan pada keputusan pertanyaan untuk memberikan satu gambaran atau

pengenalan kepada apa yang ada di laman tersebut, atau lebih bagus lagi, huraian

ringkas setiap dokumen yan ditunjukkan dalam konteks istilah pencarian tersebut.

Keputusannya mungkin seribu, sejuta atau pun hanya dua dokumen sahaja yang boleh

digunapakai, bergantung kepada kaedah yang diamalkan oleh sistem untuk

mengeluarkan meta-data dan topik pertanyaan secara kasar.

Sesetengah enjin pencarian pakar dalam jenis-jenis sumber tertentu: fail-fail

audio, grafik-grafik, atau program-program komputer, contohnya. Enjin pencarian ini

akan memberi pilihan untuk mengecilkan pencarian kepada jenis muzik (cth; karaoke),

atau sistem operasi jika ia berkaitan program. Andaikata anda ingin melihat gambar

beruang perang (brown bear). Perkhidmatan ini akan benarkan anda untuk pilih

“Picture”, masukkan istilah “brown bear” dan klik butang “search”. Pertanyaan ini akan

dijawab dengan ratusan lokasi tepat gambar, dan memberitahu anda saiz setiap imej

dan format imej tersebut disimpan.

Pencarian ini juga bergantungharap kepada meta-data, oleh kerana teknik

penyusunan pengkalan data untuk bunyian dan imej-imej masih dalam perkembangan.



Penyelidik-penyelidik masih mengusahakan sistem yang memahami abstrak seperti

“light brown” dan “jazz”, begitu juga dengan pelbagai kemungkinan maksud yang boleh

didapati daripada “lion” atau “kitchen” atau “old man with a moustache”.

Sesetengan enjin pencarian melitupi lingkungan sumber-sumber yang luas,

seluruh internet. Ia membenarkan seseorang untuk mengehadkan atau meluaskan

pertanyaan kepada punca-punca seperti laman (site) FTP dan newsgroups. Terdapat

juga satu laman yang dipanggil metasearch (atau metacrawlers) yang menghantar

pertanyaan anda kepada beberapa enjin pencarian global dalam satu masa. Akhir

sekali, terdapat juga enjin pencarian yang sulit dan spesifik. Ia berguna terutamanya

dalam dua situasi: mencari satu katalog produk yang luas bagi ciri-ciri (features) dan

pilihan (options); serta mencari dokumentasi teknikal yang besar jumlahnya.

Sulit atau tidak, enjin pencarian adalah merupakan suatu contoh jelas yang aktif,

adhoc dan bergaya peribadi yang dicadangkan oleh free-search dalam persekitaran

pasaran. Sebagai lanjutan kepada teknologi pengkalan data (database), jenis

pertanyaan yang baru akan digunakan, dan meta-data akan menjadi lebih luas dan lebih

tepat.

PENGIKLANAN (ADVERTISING)

Secara umunya, papan iklan (banner) adalah imej segi empat tepat yang

mengiklankan suatu produk, syarikat atau perkhidmatan. Banner ini biasanya diletakkan

di tengah-tengah pada bahagian paling atas suatu laman web (web site). Jika anda klik

pada banner ini, ia akan membawa anda ke laman web periklanan tersebut. Perkara

kurang penting yang lebih kecil (Smaller secondary) dan pengiklanan secara teks juga

turut digunakan, tetapi bentuk dan perletakan banner tersebut menjadikannya suatu

bentuk pengiklanan yang paling popular.

Komunikasi pemasaran adalah bertujuan untuk memberitahu, mengingatkan,

dan memujuk pelanggan sebelum dan selepas sesuatu pembelian. Terdapat keputusan

asas yang perlu dibuat berkaitan dengan kumpulan sasaran dan memadatkan

pengiklanan (advertising saturation) apabila ingin membentuk suatu strategi

pengiklanan:

Frequency (kekerapan): Pengiklan haruslah mendedahkan sesuatu iklan

itu dengan kekerapan yang berkesan ditahap minimum yang diperlukan

untuk memujuk pengguna membeli produk itu. Untuk produk yang

mempunyai kitaran pembelian selama beberapa hari (cth - minuman

ringan), kekerapan pendedahan yang efektif paling minimum adalah lebih



tinggi daripada produk yang mempunyai kitaran belian selama beberapa

tahun (cth - kereta). Pengalaman lepas telah menunjukkan bahawa

kekerapan efektif yang paling minimum adalah antara 1 – 13 pendedahan

bagi setiap kitaran belian.

Continuity (kesinambungan): Bagi produk yang mempunyai kitaran

belian yang pendek, pelanggan sama yang berpotensi mestilah selalu

‘dipikat’ untuk memastikan kesetiaan pada jenama tersebut. Bagi produk

yang mempunyai kitaran belian yang panjang adalah lebih berkesan jika

sasarkan pelanggan yang berlainan setiap kali, terutamanya ketika

mereka membuat keputusan pembelian.

Reach (capaian): Pengiklan haruslah memutuskan samada untuk

sasarkan sejumlah kecil pengguna tetapi kerap kali ataupun sejumlah

besar pengguna tetapi kekerapannya berkurangan. (low reach –

kekerapan tinggi @ high reach – kekerapan rendah). Capaian juga

mempunyai komponen bergeorafi, ketika banyak bentuk media adalah

terhad pada pasaran tempatan, sementara yang lain boleh sasarkan

pasaran kebangsaan atau mungkin juga antarabangsa yang lebih luas

dan lebar.

Banner sesuatu kempen mungkin berguna untuk menghasilkan kesedaran

jenama. Walaubagaimanapun, kajian menunjukkan bahawa selepas dua pendedahan,

kesedaran jenama akan memuncak. Untuk mengekalkan profil suatu jenama yang baik

selepas kempen permulaan, kekerapan untuk menonjolkan banner perlu dikurangkan.

Berbeza dengan pengiklanan tv, di mana pendedahan yang berlebihan akan memberi

suatu penilaian negatif terhadap produk, pendedahan banner iklan secara berlebihan

melaporkan perasaan negatif terhadap medium tersebut dan bukannya produk itu.

Dalam kes ini, pengguna-pengguna yang tidak mahu melihat banner-banner

pengiklanan boleh membeli software yang akan menggantikan banner tersebut dengan

suatu link berbentuk teks.

Di dalam Internet, perletakan iklan adalah satu kerja yang agak rumit. Kumpulan

‘affinity’ boleh berhimpun tanpa perlu melalui sebarang portal, serta istilah-istilah yang

digunakan untuk menerangkan aktiviti Internet, seperti “browsing” dan “surfing”,

mencadangkan bahawa penerokaan secara kasual adalah berkemungkinan lebih biasa

atau lazim daripada pencarian bermatlamat atau rancangan yang disusun rapi. Dengan

meletakkan iklan di dalam sesuatu laman yang sangat sibuk, tidak bermakna anda



sudah disambungkan atau dihubungkan dengan pasaran. Meletakkan banner secara

berstrategi untuk menarik minat pelbagai pasaran ‘niche’ (ruang pengiklanan) mungkin

adalah satu strategi yang lebih berkesan untuk jangka masa panjang.

Salah satu strategi yang berkesan ialah menghubungi pemilik web yang

menguruskan laman yang berkemungkinan menarik minat pelawat-pelawat. Anda boleh

menguruskan iklan produk mereka di laman anda, dan begitu juga sebaliknya.

Contohnya, jika anda menjual produk seperti barang masakan, anda mungkin ingin

bertukar banner dengan laman yang mempromosikan buku resepi. Sekiranya banner

dikira mengganggu, anda mungkin boleh meletakkan link timbal-balik (reciprocal links).

Link yang diletakkan pada kedua-dua halaman adalah bertujuan untuk membawa

pelawat-pelawat ke laman yang mempunyai produk-produk yang bagus atau yang

mempunyai maklumat yang berkaitan.

WebRing adalah merupakan satu kaedah lain yang boleh diguna untuk

menghubungkan antara laman-laman yang berkaitan. Ianya adalah satu persetujuan

bersama antara bisnes-bisnes dengan tujuan yang biasa ataupun pasaran yang

disasarkan. Laman yang diminati ramai selalunya akan membenarkan pelayar-pelayar

untuk klik pada link WebRing, di mana akan membawa mereka kepada ahli-ahli

kumpulan yang lain. Perancangan sebegini akan membenarkan lebih banyak

pengemudian yang mudah, serta membuat pilihan rawak atau spesifik mengenai

destinasi seterusnya daripada set laman-laman yang dipunyai ahli kumpulan tersebut.

Kaedah popular yang ketiga ialah dengan menyertai kumpulan pertukaran

banner. Banner anda akan menjadi sebahagian daripada iklan-iklan yang akan muncul

di halaman peserta-peserta kumpulan tersebut. Banner khusus yang akan ditunjukkan

adalah biasanya diserahkan dengan segera selepas memasuki sesuatu halaman. Ini

akan membenarkan perkhidmatan pertukaran tersebut untuk memutarkan pengiklanan



itu secara berkesan kepada mana-mana laman yang akan memaparkannya. Setiap

pertukaran mempunyai nisbah yang akan memberitahu anda kekerapan banner anda

dipaparkan. Pertukaran banner yang bernisbah 2:1 akan paparkan banner anda untuk

setiap dua kali anda uruskan banner peserta-peserta lain. Sesetengah pertukaran

mempunyai nisbha 1:1, namun terdapat juga 10:1. Perkhidmatan pertukaran ini akan

menyediakan laporan secara berkala bagi menunjukkan kekerapan banner anda

dipaparkan dan kekerapan ia diklik oleh seseorang yang berminat dengan iklan anda

untuk melawat laman anda.

Perbezaan antara suatu pertukaran banner dan WebRing adalah

pengurusannya. Pada umumnya, WebRing adalah lebih statik dan terhad

persetujuannya, manakala pertukaran banner pula mempunyai lebih ramai ahli dan

adalah kurang dapat dijangka/diramal. Sesetengah kumpulan pertukaran banner hanya

membenarkan syarikat-syarikat di dalam bidang khusus untuk untuk sertai meraka,

seperti syarikat-syarikat perubatan sahaja. Kumpulan-kumpulan pula lain akan

mengkategorikan kumpulan-kumpulan, memastikan banner-banner ditukarkan hanya

antara syarikat-syarikat yang berkongsi profil pengguna yang sama. Begitu juga, wanita-

wanita yang memiliki bisnes boleh menyertai WebRing yang mempromosikan pemilik

bisnes wanita, selain produk atau perkhidmatan khusus WebRing.

MEDIA MASSA BERASASKAN WEB

Anda juga boleh membeli sesebuah pengiklanan, ia adalah lebih baik daripada

menguruskan publisiti untuk syarikat-syarikat lain di laman anda. Lebih daripada 2700

surat khabar mempunyai bisnes secara online, dimana hanya 60 peratus bertapak di

dalam Amerika Syarikat. Menambahkan majalah online dan yang mempunyai bahagian

sama yang boleh dicetak; penyiaran stesyen radio dan tv secara berterusan; dan akses

terus yang terhad untuk perkhidmatan berwayar dan skop maklumat biasa yang ada

menjadi jelas.

Walaupun orang ramai membayar sebahagian daripada kos untuk media seperti

surat khabar dan majalah, pengiklanan juga menyalurkan sebahagian besar daripada

hasil pendapatan yang diperolehi media. Walaupun hampir 90 peratus pengguna-

pengguna web mendapatkan berita dan maklumat secara online, tradisi penyiaran

internet secara percuma telah menghalang penerimaa pembayaran berasaskan

penggunaan atau pembayaran langganan daripada tersebar luas. Kini, kebanyakan

web-web perniagaan mengelak daripada mengenakan pembayaran untuk langganan

sebagai satu cara untuk mengumpul ‘penonton’ dan menarik pengiklanan, pemasaran

terus, dan transaksi hasil pendapatan.



Web yang mengandungi perniagaan memerlukan pelaburan utama yang lebih

rendah berbanding dengan penghasilan web setara lain yang tidak mengandungi

perniagaan. Maka, kandungan sesebuah surat khabar dan majalah haruslah dicetak dan

dihantar ke news stands atau depan pintu rumah di seluruh bandar untuk sampai ke

pembaca-pembacanya. Kandungan online boleh dimasuki secara terus melalui

komputer, dan juga muncul secara terus di skrin komputer pembaca. Pengguna

kemudiannya boleh membaca maklumat tersebut di skrin atau mencetaknya. Sebaik

sahaja kandungan tersebut dihasilkan dan disimpan, terdapat sedikit ataupun mungkin

tiada kos tambahan untuk menghantarnya kepada seorang pembaca atau seribu

pembaca. Berbeza dengan kandungan surat khabar atau majalah yang hanya dapat

digunakan sekali, kandungan yang disimpan secara digital menawarkan potensi untuk

mengulangi pembungkusan semula dan penggunaan semula. Artikel-artikel yang terhad

kepada teks dan sebuah gambar di dalam edisi cetakan mungkin dilengkapkan dengan

klip video atau audio, peta-peta, dan penyelidikan latar belakang secara lengkap dan

teliti di dalam versi online. Kandungan digital juga diaturkan dengan rapi dan menjadi

arkib yang boleh dicari (searchable archives) dan pengedaran semula di dalam format

lain (cth - CD-Rom), yang mana adalah susah jika dilakukan dengan timbunan kertas

ataupun mikrofilem.

Ia adalah sukar untuk tentukan samada berapa cepat Internet yang

mengandungi perniagaan akan mengubah perhatian orang ramai daripada sumber

media tradisional. Beberapa kajian menunjukkan bahawa tontonan televisyen merosot

apabila penggunaan Internet mula meningkat. Walaubagaimanapun, sesetengah

penerbit menyatakan bahawa peredaran surat khabar dan majalah mereka yang sedia

ada tidak menurun, walaupun penonton web mereka semakin meningkat. Mereka

mengatakan bahawa pembaca setia bahan cetakan mereka juga boleh ditemui secara

online, tetapi mengharapkan setiap medium memuaskan keperluan yang berbeza.

Walaupun jumlah penonton bagi sesebuah surat khabar atau rancangan sitkom

di televisyen tidak menurun, pengiklan mungkin bertukar ke Internet jika merasakan ia

memberikan kesan yang lebih efektif untuk mencapai bilangan penonton yang

dikehendaki. Perkara ini mungkin memakan masa bertahun lamanya sebelum kesan

penuhnya dapat dilihat, tetapi trend terkini dalam perbelanjaan bagi pengiklanan

tempatan dan iklaneka, menunjukkan bahawa pertukaran ini sedang berlaku.

MENGUKUR KEBERKESANAN

Surat khabar, majalah, radio, dan televisyen didorong dan disokong oleh

pengiklanan secara berkelompok (mass advertising). Hanya sedikit maklumat iklan yang

ditujukan kepada penonton atau individu tertentu. Istilah dan kriteria pengukuran yang



digunakan untuk menetapkan harga pengiklanan di dunia sebenar telah mencerminkan

perkara ini. Teknologi-teknologi yang lazim terdapat untuk pengawasan (monitoring) dan

pengesahan bagi lalulintas penonton (“impressions” atau “eyeballs”) menarik banyak

pelaburan pengiklanan. Syarikat penyelidikan media akan mengawasi bilangan

penonton televisyen, kadang-kadang dengan menggunakan peralatan yang canggih dan

berteknolgi, untuk menyiasat rancangan kegemaran mereka. Peredaran dan kadar

penyampaian untuk surat khabar dan majalah dihitung daripada unit yang terjual dan

penyelidikan pasaran. Radio mempunyai liputan secara geografi dan maklumbalas

penonton. Pengiklanan secara luaran (outdoor) mengambilkira penonton yang

berpotensi berdasarkan pada lalulintas.

Agensi-agensi pengiklanan dan pembeli-pembeli media selesa dengan teknik

pengukuran untuk media ini, walaupun mereka mungkin tidak percaya bahawa kesemua

pengiklanan mereka betul-betul berkesan. “Saya tahu sebahagian daripada pengiklanan

saya telah dibazirkan, tetapi saya tidak tahu bahagian mana” adalah merupakan komen

oleh seorang eksekutif pemasaran yang ragu-ragu. Banyak pedagang-pedagang kini

semakin kurang berkebolehan dalam mencipta program pengiklanan yang berbeza

untuk setiap sasaran, kerana mereka tidak berupaya untuk mengesan atau

membezakan pengguna yang setia berbanding pengguna yang hanya mencuba, atau

mengenalpasti pengguna kuat jenama-jenama lain yang mungkin berbaloi jika

mengubah haluannya.

Walaupun internet mempunyai potensi yang hebat untuk mengenalpasti dan

menyasarkan kumpulan tertentu, kelemahannya bagi sistem penerimaan secara luas

untuk mengawasi dan mengenalpasti lalulintas penonton telah menjadi suatu halangan

yang akan cuba di atasi. Kekurangan pendekatan yang lebih baik, konsep dan alatan

(tools) tradisional juga digunakan untuk pengiklanan Internet. Walaupun ia mungkin

tidak berhasil sebaiknya dalam persekitaran yang baru, ia akan bertindak sebagai

jambatan sementara untuk pemilihan media dan pasaran yang ingin disasarkan.

Web Advertising Measurement

Term Definition

Hit An entry into the log file of a web server, generated by a file request.

The number of hits has no predictable relation to the number of visitors

to a site; a single page with (for example) ten small icons will register

eleven hits in the log file.



Qualified hits

Visit

Unique users

Standard impressions

AdClicks

Hits that deliver information to a user. This excludes error messages

and redirects; it does not indicate the number of visitors.

The gross number of occasions a user looked up as ite. This is a

sequence hits made by one user at a site within a set period of time. It

does not indicate wether visitors are digging into the site content or just

skimming.

The number of individuals who visit a site within a specific period of

time. It can be calculated by IP address (inaccurate) or user login

(accurate).

The number of times an Internet surfer sees an ad banner but does not

“click-through” to connect to the advertiser’s site.

The “click-through” rate within a certain period of time.

Keberkesanan pengiklanan secara banner diukur dengan kadar ‘click through’:

berapa kali orang yang melihat banner tersebut klik padanya dan pergi ke laman

pengiklan tersebut. Masalahnya ialah membentuk dan mengenalpasti ukuran

pendedahan. Browser hanya memberikan maklumat yang sangat terhad kepada server,

tidak mencukupi untuk membentuk persepsi yang sebenar bagi orang yang

menggunakannya. Jika matlamat iklan tersebut ialah kesedaran jenama (brand

awareness), sebagi contoh, ia mungkin cukup jika mempunyai kekerapan pendedahan

yang tinggi, walaupun ia tidak diterjemahkan menjadi satu click-through kepada laman

tersebut. Pengiklanan itu mungkin diterjemahkan kepada penambahan jualan di dunia

sebenar, tanpa lawatan (visit) ke laman pengiklana tersebut.

Walaubagaimanapun, pengiklan mahu mengaitkan pendedahan-pendedahan

kepada perbelanjaan pengiklanan dan jualan. Kaedah yang paling biasa untuk

menghitung pendedahan ialah dengan menghitung hit: pelawat-pelawat ke halaman

yang mengendalikan iklan tersebut. Jika seseorang mempunyai masalah memuatkan

(loading) satu halaman, atau asyik kembali atas sebab lain, ia tidak akan menunjukkan

capaian sebenar iklan tersebut, maka sesetengah perkiraan hanya satu permintaan

untuk setiap hari daripada satu alamat IP unique. Isu yang sama timbul dalam

pengukuran click-through. Sesetengahnya akan menghitung mana-mana rujukan

daripada satu halaman yang akan memaparkan banner tersebut, sementara yang lain



menghitung satu click-through hanya jika satu jualan dibuat pada laman web pengiklan

itu. Sesetengah pertukaran dan perletakan banner, syarikat menggunakan pengiraan

berdasarkan kombinasi nisbah ia dipaparkan, kadar click-through, dan link timbal-balik.

Terdapat satu lagi faktor, iaitu kepercayaan. Jika banner anda dikendalikan di

laman orang lain, bolehkah anda sahkan berapa kali ia sebenarnya dipaparkan? Jika

syarikat yang anda berurusan itu memberitahu banner anda akan ditunjukkan setiap

lima kali seseorang mengakses URL tertentu, ia mungkin sukar untuk menyemak

prestasi mereka. Terdapat kes-kes yang dilaporkan dimana perkhidmatan pertukaran

palsu yang hanya memaparkan banner mereka sendiri dan bukannya banner klien

mereka, dan juga ‘lanun halaman web’, iaitu mereka yang menyalin halaman dari laman

web secara tidak sah serta menjual ruang pengiklanan dengan menyamar sebagai

sebuah syarikat yang berjaya.

Sekali lagi, audit bagi angka putaran (circulation figures) dan persaingan antara

mereka-mereka yang membuat anggaran syer pasaran wujud bagi pengiklanan dunia

sebenar, tetapi perkhidmatan-perkhidmatan untuk Internet ini masih lagi di tahap yang

baru, dan nilai bagi maklumat yang disediakan tidak diterima secara umumnya.

Keinginan itu untuk juruaudit dan banyak lagi kedudukan yang lebih sistematik atau

‘pensijilan kualiti’ adalah diketahui ramai. Mereka juga mungkin akan menyediakan lebih

banyak alatan software yang menghitung bilangan penonton lebih tepat dari hit dan

click-through, termasuklah menjejak visit dan corak pembelian, serta menganalisis

perlakuan yang bertentangan dengan sosio-ekonomi dan profil psikografik mereka.

Terdapatnya penambahan bilangan pengiklan-pengiklan yang mahu mengetahui

secara tepat apakah yang telah dirangsang melalui tindakan atau perbuatan

pengiklanan, ataupun pengenalan produk baru meraka. Ini juga akan membantu dalam

mensasarkan pengiklanan dan juga bayaran yang dikenakan untuk pengiklanan. Kerana

akauntabiliti sebenar memerlukan maklumat sebenar, kriteria abstrak seperti “share of

voice” dan “share of mind” akan memberi laluan pada “share of customers” suatu

jenama, sebaik sahaja teknik pengiraan diperbaiki dan diterima secara umumnya.

SOALAN

1. Dua perkhidmatan yang ditawarkan oleh portal ialah: __________ dan

_______.



2. ___________ adalah bertujuan untuk bertindak sebagai indeks kepada

sumber-sumber maklumat yang sangat banyak dan luas di dalam

rangkaian.

3. Sebuah enjin pencarian biasanya menggunakan alat (tool) yang dipanggil

______, ________ atau _______ yang akan menyenaraikan sampel-

sampel kesemua dokumen yang dijumpainya di Internet dan

menghantarnya kembali ke pengkalan.

4. ________ adalah satu set kata kunci yang diguna untuk menerangkan

dokumen.

5. Terangkan bagaimana enjin pencarian membalas sesuatu keputusan

pencarian.

6. Apakah WebRing?

7. Walaupun Internet mempunyai potensi yang hebat untuk mengenalpasti

dan menyasarkan kumpulan tertentu, kekurangan

_____________________________________ telah menjadi suatu

halangan yang akan cuba di atasi.

8. Keberkesanan iklan secara banner diukur dengan _________.

9. Bagaimana perkhidmatan media di ‘dunia sebenar’ membuat keuntungan

dalam kaedah yang tidak boleh dilakukan oleh perkhidmatan media

secara Internet?

10.Berbeza dengan kandungan surat khabar dan majalah yang hanya dapat

digunakan sekali, kandungan yang disimpan secara digital menawarkan

potensi untuk __________ dan _________.

Perbincangan

Terangkan bagaimana enjin pencarian menyusun dan mengumpul

maklumat.



Bayangkan anda cuba untuk menjual suatu produk secara online. Apakah

kaedah yang anda gunakan untuk mengiklankan produk tersebut? Apakah

keputusan asas yang akan anda buat berkaitan kumpulan sasaran dan

‘advertising saturation’?

Apakah masalah paling besar apabila ingin menaksirkan kejayaan dalam

sesuatu pengiklanan Internet? Apakah yang dapat anda lakukan untuk

mengatasi masalah ini?

Bagaimanakan Internet telah memnpengaruhi media tradisional?

PENCARIAN TERARAH

Memandangkan banyak maklumat boleh didapati, masa, tenaga dan kos diperlukan

untuk menemui maklumat yang berkaitan, penyertaan pasaran merujuk kepada



pertukaran bahagian proses pencarian kepada orang lain. Kurangnya kualiti jaminan

juga menjadi masalah terutamanya kepada Internet. Sekatan yang lemah untuk

memasuki laman yang menarik bagi pengumuman percuma tetapi kandungan kurang

berkualiti. Teknologi enjin pencarian terkini masih mentah bagi membolehkan

pembezaan yang berkesan sama ada maklumat tersebut berkualiti atau tidak. Oleh itu,

sementara kos mendapatkan maklumat berkurangan mendadak , kos bagi menilai dan

menapis maklumat meningkat dengan pantas.

“Agents”

Ejen pintar selalunya dianggap sebagai jawapan kepada petunjuk masalah dalam

kecelaruan Internet. Menurut kamus definisi bagi istilah ejen ialah: ”Sebagai entiti yang

memberi kebenaran atau kuasa yang bertindak bagi pihak lain”. Satu contoh yang baik

bagi ejen pintar ialah ejen pelancongan tempatan anda. Individu ini menggunakan

perisian yang khusus untuk membina senarai tiket yang sesuai dan menggunakan

pengetahuan mereka untuk memilih tiket yang paling sesuai dengan kehendak

pelanggan.

Seorang ejen perisian ialah pemohonan yang bertindak untuk menyelesaikan

tugasan bagi pihak penggunanya. Malangnya, definisi ini menggambarkan jenis perisian

lain yang terlalu banyak serta telah lama mencipta nama. Sebagai contoh, bayangkan

seorang penyemak ejaan. Ia membaca sepanjang dokumen, menyemak setiap

perkataan bersandar kepada perkataan dalam pangkalan data. Jika perkataan tersebut

tidak terdapat dalam pangkalan data, penyemak ejaan yang ”tidak pintar” akan berhenti

dan meminta pembetulan, sementara penyemak ejaan yang lebih ”pintar” mungkin

mencadangkan alternatif tertentu dari perkataan yang kerap tersalah ejaan atau

alternatif ejaan dialek dalam pangkalan data (Sebagai contoh: UK memilih ”rumour”

sebaliknya USA pula ”rumor” ).

Kebanyakan ejen perisian adalah berdasarkan idea yang pengguna hanya perlu

menetapkan matlamat yang agak tinggi daripada mengeluarkan arahan yang jelas. Ini

adalah tanda pertama kepintaran dalam ejen perisian: peraturan yang tugasan untuk

mendapatkan dan memproses maklumat secara automatik dari pangkalan data atau

gabungan pelbagai sumber. Kebolehan menapis pada kelajuan yang tinggi, mencari,dan

menyelesaikan masalah menawarkan perlindungan daripada berlebihan maklumat. Ejen

perisian yang baik akan membenarkan orang ramai untuk kurang menghabiskan masa

bagi mencari maklumat dan lebih masa menggunakan atau menganalisis maklumat

”berguna” yang ” pemulihan auto”. Ia juga akan membenarkan pemulihan maklumat

baru untuk mencapai keputusan pakar ”pencari yang berkuasa”.


Sistem Pengurusan Pangkalan Data

(DBMS) dengan keupayaan persoalan

rumit mungkin juga sepadan dengan


Peringkat tertinggi bagi kepintaran bergantung kepada model kewujudan

manusia dan pembelajaran mesin yang membenarkan ejen sendiri membuat keputusan

berdasarkan kepada pemulihan maklumat. Ejen perisian yang memiliki kepintaran

peringkat ini belajar untuk memperbaiki keputusan mereka mengikut pengalaman. Idea

mereka mengenai keadaan berkembang melalui satu peraturan – dalam contoh di atas,

kita mungkin bertanggungjawab untuk ”melatih” ejen perisian yang mana ”rumor” adalah

sama dengan ”rumour”. Mereka juga mungkin menggunakan teori permainan untuk

membuat keputusan yang suatu alternatif itu lebih baik dari yang lain. Sebagai contoh,

sebuah penerbangan dari London ke Singapura akan berhenti di satu atau banyak

tempat; sepatutnya bagi harga yang telah diberikan ( atau mengikut perbezaan harga)

perjalanan yang singkat dan tidak banyak berhenti lebih menjadi idaman.

”Mobile Agents”

Dengan mencari dari pangkalan data ke pangkalan data yang lain bagi

memastikan anda tidak ketinggalan maklumat yang diperlukan, boleh membosankan

dan mengambil masa. Walaubagaimanapun, kebelakangan ini ejen dan khidmat

peribadi membataskan mereka kepada satu atau lebih pangkalan data yang dikawal

oleh syarikat yang menawarkan khidmat tersebut. Dalam kes enjin pencarian, pangkalan

data dibuat lebih awal, jadi ia mungkin tidak akan menggambarkan harga terbaru atau


Sistem Pengurusan Pangkalan Data

(DBMS) dengan keupayaan persoalan

rumit mungkin juga sepadan dengan


urus niaga. Dalam kes yang lain, penjual membayar untuk memasuki pangkalan data

mengenai ciri-ciri produk dan harga. Kelebihannya ialah pengguna tidak perlu membina

persoalan yang rumit kerana laman tertentu telah disasarkan. Manakala kelemahannya

pula, seseorang memilih laman untuk diindeks lebih awal.

Untuk lebih pencarian, pergerakan adalah faktor yang membezakan diantara

ejen perisian dan jenis perisian yang lain. Ejen bergerak adalah satu program yang

mewakili pengguna atau program lain dan boleh dipindahkan dari satu hos ke hos yang

lain dalam rangkaian di bawah pengawalan mereka. Ejen bergerak memilih bila dan di

mana mereka akan dipindahkan dan mungkin mengganggu perlaksanaan dan

menyambung tempat-tempat lain dalam rangkaian tersebut. Ia akan mengembalikan

keputusan dan diperolehi media bagi pihak pengguna.

Pendek kata, ejen perisian bergerak adalah sebuah program yang

menggerakkan data. Paradigma ejen bergerak (atau objek bergerak) ialah dipercayai

oleh ramai pencari untuk menjadi pesaing yang kuat dalam perlawanan untuk berurus

niaga dengan cabaran daripada multimedia komunikasi yang berkesan dan

mempengaruhi pencarian maklumat. Lebih terperinci, ejen perisian boleh menjadi

pembantu dalam pengurusan rangkaian yang sebenar, masuk campur pengubahsuaian

pengguna (interaksi antara manusia dan komputer), dokumen perjalanan kerja, khidmat

pelanggan, tarikan minat oleh komuniti bangunan dan pemulihan semula maklumat.

Sejak ejen bergerak berpindah daripada mesin ke mesin dalam rangkaian tersebut

untuk menyelesaikan tugasan, mesin-mesin meminta kepada hos ejen perisian bergerak

dan menyediakan data untuk membolehkan mereka mengekalkan dialog diantara

mereka dan menyediakan maklumat dan pencarian yang diperlukan untuk

menyelesaikan tugasan mereka. Pengguna manusia mestilah boleh mentakrifkan

tugasan tersebut, menyediakan parameter dan meneruskan perlancaran ejen perisian

dalam rangkaian. Ideanya ialah, pengguna terakhir perlu menetahui bagaimana

memprogram atau bagaimana untuk menulis skrip; mereka hanya perlu mengetahui

bagaimana untuk mengambil dan membuang ikon yang diwakili ke dalam kanvas dan

”mewarnakan” tingkahlaku ejen perisian mereka. Semua topik pencarian yang aktif dan

keputusan akan mula ditunjukkan.

Ejen perisian perlu juga mengetahui bagaimana untuk bekerjasama dengan ejen

perisian yang lain. Maklumat kerjasama berkumpulan adalah pendekatan pelbagai-ejen

untuk ”retrieval” maklumat. Bagi menyakinkan persoalan anda, ejen pelbagai perisian

sebenarnya mempersembahkan pencarian secara langsung di banyak laman ”remote”

melalui rangkaian. Experts utama determine laman mana untuk pencarian dan bahagian

penyelesaian yang berkualiti baik dengan kos pncarian yang rendah. Ejen pelbagai



pencarian bekerja bersama-sama, bekerjasama bagi meletakkan maklumat yang

berkaitan dengan persoalan anda.

Potensi bagi ejen pencarian pintar ialah mengharapkan demostrasi terbaik oleh

sistem ”tele-learning”. Ia juga termasuk beberapa objektif:

Sistem sepatutnya membenarkan pelajar untuk mencari bidang yang

menjadi permintaan, menawarkan fleksibel untuk melayari khidmat

pangkalan data scattered courseware dari mana-mana pusat

pelayaran dalam rangkaian dalam masa yang sesuai.

Proses pembelajaran perlu dikawal berdasarkan kepada gaya

pembelajaran pelajar dan kebolehan kognitif. Tambahan pula, sistem

tersebut sepatutnya boleh mengawal pelbagai profil pelajar yang

berkaitan dengan objektif pembelajaran yang berbeza.

Pelajar mudah berhubung dengan guru atau fasilitator dalam talian

untuk mendapatkan pertolongan bagi tajuk-tajuk tertentu

menggunakan e-mel, khidmat perbualan perhubungan telefon dan

penggabungan video.

Sistem sepatutnya menyediakan mekanisma tarikan dan ciri–ciri

multimedia dalam koporat yang maju bagi memudahkan proses

pembelajaran.

Di bawah sistem ini, peranan seorang pengajar telah berubah daripada menjadi

pensyarah kepada penulis dan/atau fasilitator ”online” yang bertanggungjawab untuk

memberi pertolongan apabila pelajar berhadapan dengan masalah semasa proses

pembelajaran. Oleh itu, ejen bergerak boleh digunakan untuk menambah maklumat dari

perpustakaan digital dan mengumpulkan bahan khusus mengikut profil pelajar. Ejen

boleh menganalisa persoalan pelajar, dan ditujukan terus kepada sumber maklumat

yang sesuai: seboleh-bolehnya pengajar, tetapi mungkin juga material khusus atau

rujukan lain yang berkenaan. Ejen perisian juga digunakan bagi menjangkakan

persembahan media semasa interaksi bersama pelajar dengan pangkalan data

””courseware multimedia”. Kebolehan ini boleh digunakan untuk menyediakan

persembahan alternatif daripada tajuk yang sama dan/atau mengawal rangkaian itu

sendiri bagi persembahan optima.(cth: penyimpan lebih ”bandwidth” untuk video).

”Information Brokers”

”Information brokers” menolong pelanggan mencari produser dengan mengkategorikan

tawaran dan menyediakan menu yang kukuh bagi memudahkan pelayaran. Secara



umumnya, mereka tidak menyediakan kemudahan dan membina khidmat kepada

produser, tetapi lebih kepada mengawal peniagaan yang telah lama wujud.

Servis kepelbagaian senarai hartanah merupakan contoh dalam dunia sebenar.

Ejen hartanah yang baik dilihat sebagai perantara di antara pembeli dan penjual. Ejen

tersebut akan menyenaraikan antara tawaran yang telah diiklankan oleh servis

kepelbagaian senarai. Ciptaan seperti ini digunakan untuk mengukuhkan contoh yang

kebanyakan ejen menawarkan satu sumber maklumat kepada pembeli dan disokong

oleh setiap ahli atau yuran langganan dibayar oleh ejen.

Lain-lain jenis maklumat broker disemak dengan teliti dan maklumat berkaitan

dikumpul, dipakej dan diedarkan. Ramai yang lebih sesuai dengan pelaburan dalam

talian dalam pasaran kewangan: sebagai contoh, servis berita utama kewangan, akan

memberi pulangan sumber menerusi aktiviti seperti keputusan suku tahunan, usaha

sama, ramalan industri, pilihan dan ciri-ciri serta lain-lain.

Hal ini dengan jelas menyatakan perbezaan utama diantara ejen dan broker

maklumat: Seorang ejen akan bekerja mengikut arahan khusus daripada pengguna,

manakala broker maklumat pula akan memilih dan mengumpulkan maklumat yang

dirasakan menarik bagi sasaran pasaran tertentu.

Kesannya kepada broker maklumat dalam Internet melalui dua cara: membawa

maklumat tentang keadaan dunia sebenar kepada pelanggan, menambahkan pilihan

yang baik dan khidmat dalam lingkungan kawasan membeli belah; dan menolong orang

ramai memetakan dunia sebenar, menjadikannya lebih sesuai bagi mengarahkan

tawaran tersebut dalam pasaran elektronik.

Sejak akhir-akhir ini, banyak iklan dalam pelbagai media mempersembahkan

maklumat muktamad dalam sosial dan ekonomi yang diterajui oleh ramai pengeluaran,

pengedaran dan penggunaan. Walaupun begitu, pengalaman dengan media tradisional

mencadangkan bagi sebab sosial, budaya dan bangsa, kebanyakan pengguna pasaran

bagi maklumat dalam kebanyakan negara disambung kepada kandungan permintaan

tempatan. Dalam kebanyakan kes, kandungan asing mendapat penerimaan yang

meluas hanya kerana tiada kandungan tempatan yang boleh setanding kualiti.

Teknologi Internet telah membuang sempadan ruang dengan tidak menyediakan

peluang atau hak untuk menggunakan maklumat dunia kepada mana-mana pembaca

berpotensi. Oleh itu, semasa menyediakan maklumat pemasaran yang tertentu dari

mana-mana dalam dunia (Contoh: Menerbitkan apa-apa dari USA untuk pasaran Asia),

masih terdapat permintaan untuk menyediakan maklumat yang berkaitan kepada

pasaran. Menempat kandungan mewakili perbezaan bentuk kualiti, menjadikan

maklumat yang disediakan lebih releven kepada pengguna.



Permintaan ke atas muatan tempatan muncul di semua level geografi: negara,

agama dan komuniti metropolitan. Pihak suratkhabar hendak mengambil langkah segera

untuk mewujudkan laman web yang memaparkan pengiklanan dan senarai panduan di

dalam Bandar seperti restoran dan tayangan gambar, seni dan muzik, acara semasa,

tempat yang boleh dikunjungi, sukan tempatan, cuaca dan berita. Terdapat sesetengah

penyiaran dan rangkaian kabel bergabung liputan mengenai berita dalam negara dan

hiburan dengan berita tempatan daripada bergabung dan pangkalan data boleh dicari

melalui “online”. Syarikat perisian dan telefon mempunyai senarai “directory” dan servis

pemetaan, dan berkongsi dengan yang lain untuk senarai sebenar estet, panduan

mengenai restoran dan servis dan maklumat tempatan yang lain.

Orang ramai juga turut cuba mendapatkan perkongsian hasil iklaneka dan

pengiklanan tempatan. Kebanyakan laman adalah dibina oleh “directory” yang

mempunyai bahagian “yellow pages” untuk perniagaan yang mengandungi nombor

telefon, alamat, e-mel dan URL. Selalunya laman seperti ini dimulakan dengan

maklumat yang diambil daripada buku telefon, dan menerima senarai perniagaan

daripada syarikat yang tidak termasuk dalam cetakan “yellow pages”. Sesetengahnya

menerima dan mengedarkan maklumat secara percuma manakala sesetengah yang lain

dikenakan cas tambahan bagi pengiklanan yang lebih daripada maklumat asas.

“Virtual Malls and Directories”

Dalam topik ini, kata kunci atau prasa dalam persoalan pangkalan data adalah petunjuk

berharga yang dapat menarik minat. Setiap hari, portal yang sibuk dikunjungi oleh

pelawat dan portal sampingan akan mengambil kesempatan dengan menawarkan meta-

data melalui pengiklanan. Berdasarkan kata kunci yang diberikan oleh pengguna, portal

tersebut akan menggunakan enjin pencarian mereka mendapatkan keputusan daripada

pangkalan data. Dalam masa yang sama, kata kunci yang sama digunakan untuk

memilih pengiklanan tertentu daripada pangkalan data lain yang mempunyai sepanduk

berhubung kait dengan senarai kata kunci oleh pengiklan yang bermatlamat dapat

menarik minat penonton. Iklan tersebut akan ditayangkan dengan persoalan mengenai

keputusan dengan harapan yang mereka akan menawarkan alternatif yang lebih

menarik.

“Directories” sampingan juga menjadi penambahan biasa dalam menawarkan

khidmat di laman portal. Semasa enjin pencarian mengindeks setiap perkataan dalam

setiap muka surat, pengawal akan mengkategorikan senarai. “Directories” ini selalunya

pengumpulan berdasarkan maklumat yang diberikan laman web yang telah tersenarai.

Kebanyakan “directories” ini adalah perkara tertentu yang mempunyai pelbagai



peringkat kategori, bermula daripada topik asas (Contohnya: Seni dan Budaya) dan

beralih kepada topik yang lebih khusus (Lukisan Penuh Perasaan Untuk Jualan).

Tambahan pula, pembeli dalam Internet tidak perlu mencari lebih jauh untuk

menemui kedai “online” untuk membeli sesuatu. Lebih ketara, pihak media, pembekal

khidmat “online” dan enjin pencarian menggambarkan peruncit dan menyediakan

hubungan terkawal dengan laman mereka. Terdapat juga sebilangan yang memberi

pelanggan peluang untuk membeli barangan kawalan yang bagus. Kepada pembeli

yang ingin membeli sepasang kasut tetapi tidak mahu pergi dari kedai ke kedai, dengan

hanya menekan kata kunci dan ejen perisisan akan mencari mana-mana tawaran

daripada peruncit untuk pemilihan dan maklumat mengenai harga. Mana-mana pembeli

yang berminat akan di arahkan ke laman web yang memaparkan gambar dan

penerangan lanjut mengenai kasut di laman peruncit tersebut untuk menyudahkan

pembelian.

“Virtual malls” telah dibentuk untuk memberi perasaan berdekatan dengan stor

Internet. Dalam dunia yang nyata, peruncit kecil boleh mengambil kesempatan,

merapatkan diri dengan stor besar yang kukuh di dalam pusat membeli-belah, yang

menawarkan lebih peluang untuk pembandingan dan pembelian yang lebih santai.

Dalam sebuah rangkaian, semua stor adalah sangat jauh (atau dekat) dari sudut yang

nyata, dan lebih mudah dimaksudkan dengan mendapatkan perhatian penuh dari

pelanggan yang disenaraikan oleh “directory” atau “virtual mall”. Oleh sebab itu,

kepentingan lebih baik daripada kepelbagaian. Kumpulan stor dengan produk yang

hampir sama lebih mudah untuk membuat perbandingan mengenai ciri-ciri produk,

khidmat dan harga. Ia juga mengarahkan kepada pengiklanan terkumpul oleh stor-stor

yang tersenarai.

Secara umumnya, semasa mereka berkongsi pesanan-masuk dan sistem

pembayaran, setiap “storefront” di dalam “mall” dilihat berdikari oleh pelanggan. Dalam

kes ini, terdapat sedikit perbezaan diantara “directories” dan “virtual malls” dan

membabitankan pengiklanan untuk mengatasi keadaan perkhidmatan baru.

Kadangkala perkhidmatan menerusi dua broker maklumat “online” boleh

dikaitkan. Sebagai contoh, proses pembelian kereta melalui “online”. Pertama, broker

memberi maklumat dengan menerangkan tentang model dan ciri-ciri yang terdapat pada

kereta di pasaran, dan akhirnya membenarkan pembeli untuk beurusan dengan penjual

bagi meneruskan rundingan. Kedua, broker juga memberi maklumat mengenai khidmat

yang membenarkan perbandingan membeli-belah kepada insuran. Kedua-dua

perkhidmatan tersebut, mengukuhkan maklumat mengenai tawaran daripada penjual

yang telah dipilih, untuk membuat proses pencarian pembeli lebih menyakinkan.



Jika pembabitan Internet diteruskan dalam cara tertentu, laman yang sedikit

akan menjadi laluan bagi membimbing pemerhati melalui isi kandungannya, melihat

kepada banyak perniagaan yang muncul bagi meramaikan pelanggan mungkin perlu

membayar jarak penglihatan melalui laman tersebut. Semuanya akan dikumpulkan

bersama sebagai kos pengiklanan dan pemasaran yang boleh menjadi lebih mahal bagi

sesetengah pihak. Dalam kata lain, sebagai ejen yang pintar membuat rangkaian

tersebut lebih mudah untuk dilayari, kos pengiklanan dan pemasaran yang rendah akan

menarik minat masyarakat untuk meneroka laman web menerusi televisyen, telefon dan

PDA.

“Direct Marketing”

“Direct marketing” dalam tradisi runcit adalah sudah canggih. Peruncit boleh mencapai

dan memanipulasi “made up” pangkalan data luas mengenai jaminan maklumat bagi

kereta, alat dan pengguna komputer dan menggunakan maklumat untuk menarik minat

pengguna baru dengan menghantar surat kepada pelanggan yang tinggal di kawasan

tertentu yang sesuai untuk mengadakan demo atau lain-lain kelebihan. Pangkalan data

mengenai kewujudan pengguna mungkin lebih terperinci, dengan membenarkan

peruncit menghantar tawaran yang disasarkan. Jumlah masa dan wang yang banyak

dikehendaki bagi menyusun, menghantar dan melihat semula keberkesanan kempen

“direct-mail”.

Dengan membuat perniagaan melalui pemindahan laman web lebih kepada

fungsi menjual kepada pengguna melalui catalog yang menarik dan borang pesanan

dalam talian yang membawa kepada transaksi. Kelebihan pemasaran tambahan adalah

dapat menarik minat pengguna. Teknologi menawarkan peluang untuk mengumpul

kepintaran pasaran dan memantau pilihan pengguna melalui pelayaran pelawat dan

tingkah laku semasa pembelian. Bagaimanapun sekarang tardapat sebilangan

masyarakat, isu undang-undang dan teknologi yang menghalang syarikat daripada

mengambil kesempatan.

Selalunya peraturan dalam adab pengendalian pemerintahan maya dirujuk

sebagai “netiquette”, “a portmanteau of internet and netiquette”. “Netiquette” boleh

mengambil borang polisi untuk forum interaktif, tetapi lebih mengenai tingkahlaku biasa

yang menggambarkan percubaan bersifat Internet keberlakangan ini. Dalam kes

pemasaran Internet, tingkahlaku tersebut digambarkan seperti berikut:

“Internet ialah rangkaian komputer yang sangat besar yang wujud berdasarkan

kerjasama. Dalam kursus perniagaan biasa tiada siapa ambil peduli akan

penyimpanan maklumat dan mengedarkannya pada masa yang sesuai. Kami

saling bantu-membantu. Walaubagaimanapun, sesebuah syarikat yang



menggunakan infrastruktur dengan motif keuntungan semasa sesiapa yang

menerima mesej mereka yang tidak diperlukan, tidak perlu ia membebankan

infrastruktur kita dan membazirkan maklumat yang berharga.”

Ini terutamanya berkenaan e-mel tidak berguna yang banyak dikenali sebagai

“spam”. “Spam” ialah bentuk mesej yang dipos berulang kali kepada forum awam seperti

“newsletter”. Kegunaan e-mel yang tidak bijak dan forum awam membawa kepada moral

dan tindak balas yang sah menentang pemasaran langsung dalam Internet.

Kebanyakkan perkhidmatan Internet yang disediakan akan mengambil langkah

menentang “spammers” seperti memutuskan perhubungan dan menolak sebarang

servis mereka jika sebarang aduan dibuat.

Perniagaan yang sah tidak akan menyinggung perasaan pengguna dan bersedia

untuk menerima budaya Internet yang melarang “spamming”. Sebagai contoh, Canadian

Direct Marketing Association, menyatakan bahawa sebanyak 80% ahli daripada syarikat

“direct marketing” dengan sukarela memutuskan untuk melaksanakan peraturan yang

melarang ahlinya menghantar e-mel yang tidak berguna. Di US telah terdapat undang-

undang mengharamkan sebarang pengiklanan melalui faks yang memerlukan

penerimanya membayar sejumlah wang untuk kertas, dakwat atau lain-lain sumber.

“The Coalition Against Unsolicited Commersial Email (CAUCE) adalah sebuah

organisasi Internet yang cuba untuk mengembangkan undang-undang ini termasuk e-

mel, dalam prinsip yang sama.

Walaubagaimanapun, pengguna Internet mungkin tidak boleh melawat pejabat

anda tetapi mereka mudah menyuarakan sebarang rungutan. Mereka juga boleh

membina laman web khas rungutan mengenai syarikat anda. Selain itu, mereka boleh

memberikan nama syarikat anda kepada pelbagai senarai hitam melalui talian yang

boleh dipantau oleh pengguna biasa, agensi penghargaan, agensi perlindungan

pengguna dan lain-lain persatuan yang terlibat. Dengan itu, pihak terbabit boleh

menceritakannya kepada beribu-ribu masyarakat melalui perbualan maya. Bilangan

tersebut mungkin bertambah ramai dengan mengepos mesej melalui papan buletin

maya. E-mel dengan aduan juga boleh dihantar kepada rakan kongsi anda, pihak

pembankan dan persatuan pengguna, semuanya dalam kos yang rendah. Demi

membalas dendam, mereka mungkin tidak akan menghiraukan “netiquette” dan

menceroboh masuk dalam sistem komputer anda atau menghantar fail dengan virus

pemusnah atau bom e-mel yang bakal merosakkan komputer anda.


Pada April 1994, firma guaman Canter & Siegel mengepos beberapa ribu salinan iklan kepada Usenet bagi perkhidmatan mereka di ruangan


Latihan

1. Apakah masalah utama enjin pencarian?

2. Sebilangan ejen perisisan pintar yang menggunakan ___________ untuk

membuat keputusan; kemungkinan terdapat alternatif yang lebih baik.

3. Secara umumnya, walaupun kedai yang membina ”virtual mall” dilihat tidak

bergantung kepada pengguna, mereka mungkin berkongsi __________ dan

__________ disebalik keadaan.

4. ________ adalah sebahagian daripada perisian yang bertindak bagi

menyempurnakan tugas bagi pihak pengguna.

5. DBMS yang memiliki kebolehan pertanyaan yang canggih mungkin bersesuaian

dengan huraian tentang _________.

6. Program yang menggerakkan maklumat ialah ___________.

7. Bagaimana ”mobile software agents” dapat merubah peranan seorang guru dan

pelajar?

8. _________ dapat membantu pengguna mencari pengeluar dengan

mengkategorikan menawaran dan mengadakan senarai yang tersusun bagi

memudahkan pemanduan arah.

9. Apakah perbezaan utama diantara ”agents” dan ”information broker” ?

10. Banyak e-mel dan pesanan yang tidak diminta dihantar berulang kali kepada

forum-forum awam seperti ”newsgroups” dikenali sebagai _________.

TAJUK 6 (E-Dagang: Penilaian dan Pemesanan)


Pada April 1994, firma guaman Canter & Siegel mengepos beberapa ribu salinan iklan kepada Usenet bagi perkhidmatan mereka di ruangan



HASIL PEMBELAJARAN

1. Menerangkan bagaimana pengumpulan data daripada seorang individu

pengguna boleh digunakan untuk meningkatkan khidmat pelanggan

2. Kebimbangan privasi yang meningkat dengan pengumpulan profil

individu pengguna.

3. Menghuraikan apa itu entri pesanan.

4. Menghuraikan fokus dan peranan kawalan inventori, sistem lejar am,

sistem pembelian dan sistem entri pesanan.

5. Memahami maksud pernyataan transaksi dan implikasi kepada entri

pesanan.

6. Menghuraikan masalah-masalah sistem entri pesanan yang biasa yang

akan melemahkan pembelian yang dalam talian.



PENILAIAN DAN PEMESANAN

RELATIONSHIP MANAGRMENT

SOCIAL INTERACTION

COLLECTING CUSTOMER PROFILES

AUTOMATED ORDER ENTRY

THE THREE-TIER CLIENT/SERVER SYSTEM AT WORK

DELIVERING CUSTOMIZED PRODUCTS

MARKING ORDER ENTRY WORK

ORDER FORM




PENILAIAN

Memahami bahagian ini memerlukan perbandingan antara tawaran-tawaran

tertentu di mana tempat pasaran dijalankan. Proses penilaian ini mungkin disepadukan

dengan penemuan, atau ia mungkin suatu ‘pas kedua’ (second pass) melalui subset

vendor-vendor (subset of a vendors) yang dipilih selepas produk yang diinginkan telah

dapat ditakrifkan dengan jelasnya. Dalam kedua-dua kes tersebut, dua set kriteria

keputusan akan dipertimbangkan: faktor produk, seperti harga, bahan mentah dan

kesesuaiannya; dan faktor kemanusiaan seperti reputasi, khidmat pelanggan, dan

kebolehpercayaan.

Kredibiliti sesuatu katalog produk merupakan faktor utama kepada pasaran

elektronik. Walau bagaimanapun, mewujudkan asas kepercayaan antara vendor dan

pelanggan memerlukan lebih daripada teknikal atau kecanggihan pemasaran. Vendor

juga perlu menyediakan peluang-peluang untuk berinteraksi dan mempersembahkan

maklumat kepada pelanggan dalam bentuk yang mudah difahami dan berguna. Tapak

(sites) sesuatu perniagaan akan hanya menjadi berjaya lama-kelamaan jika mereka

dapat menjana pengulangan lalu lintas di tapak tersebut. Ianya adalah sukar untuk

dicapai dan perlu melakukan beberapa percubaan. Masalah ulangan lawatan (repeat

visit) adalah sebahagian daripada fungsi bagi reka bentuk tapak Web, dan ia bergantung

kepada setakat mana kepuasan pelanggan.

Dalam beberapa keadaan, pameran (display) tidak memerlukan teknologi yang

canggih untuk menjadi sesuatu yang berguna. Sebagai contoh, pengeluar-pengeluar

besar membuat spesifikasi mereka tersedia secara dalam talian (online). Beberapa

firma-firma kecil pula berpuas hati dengan satu penyelesaian “rip and read”: mereka

menghubungkan kepada sebuah papan buletin atau rangkaian nilai tambah tetapi

menggunakan komputer sebagai sebuah mesin faks yang mahal. Mereka “rip off”

spesifikasi-spesifikasi yang dicetak, kemudiannya membacakannya dan

memasukkannya ke dalam sistem manual mereka. Pendekatan ini berkesan untuk

spesifikasi-spesifikasi bertulis dan bagi lukisan-lukisan tertentu. Firma-firma yang lebih

maju mungkin menggunakan satu sistem reka bentuk berbantukan komputer (CAD) bagi

membolehkan mereka menerima reka bentuk data dalam format digital. Selalunya,

mereka juga mempunyai satu sistem dalaman manual dan tidak cuba untuk

mengunakan format yang tersimpan secara digital (digitally stored format).

Dalam keadaan yang lain, kejayaan sesebuah syarikat mungkin lebih banyak

dikaitkan dengan eksploitasi teknologi. Peruncit-peruncit internet, sebagai contoh,

mungkin perlu untuk menawarkan produk mereka dengan huraian yang terperinci dalam



talian. Selaras dengan jalur lebar (bandwidth) yang semakin berkembang, imej-imej tiga

dimensi (3D) sesuatu produk ditambahkan sebagai penarik bagi menggantikan gambar

foto 2D dalam laman web masa ini. Pelanggan-pelanggan boleh melawat laman web

kedai-kedai perabot di internet dengan persekitaran realiti maya. Mereka mungkin boleh

melengkapkan rumah atau pangsapuri mereka dengan perabot melalui ikon ‘seret dan

lepas’ (drag and drop) perabot kepada ruang bilik pelanggan yang telah dibuat

menyerupai rumah mereka. Ciri ini memboleh pelanggan mengukur kesesuaian

beberapa perabot yang berbeza untuk disesuaikan dengan bilik mereka sama ada dari

segi saiz mahupun warna perabot tersebut.

Pengurusan Perhubungan (Relationship Management)

Gaya persembahan dan reka letak (layout) sesuatu katalog produk tidak

mencukupi untuk menjamin kejayaan. Suatu hubungan amanah mesti diwujudkan

antara pelanggan dan vendor, bagi memberi kredibiliti kepada maklumat yang diberikan.

Pengiktirafan ini akan membawa kepada satu takrif baru penjenamaan: satu jenama

akan menentukan kualiti perhubungan dan juga kualiti produk tersebut. Kesetiaan

pelanggan (cth: pengenalpastian jenama) adalah mungkin sekali dihubungkaitkan

dengan keseluruhan konteks produk dan penghantaran maklumat. Sekali pengguna

sudah setia kepada sesuatu konteks (jenama), apa sahaja kemungkinan akan mula

timbul.

Syarikat-syarikat yang mahu mendapatkan sekumpulan pelanggan yang setia

mesti menjari jalan untuk memberikan satu dimensi peribadi (personal dimension) bagi

pemasaran tanpa sempadan. Dalam ekonomi yang global, sentuhan peribadi semakin

mudah hilang. Cabarannya adalah untuk membawa pemasaran langsung kepada

peringkat seterusnya: untuk memasarkan secara langsung terhad kepada sekumpulan

pelanggan (juga kepada individu) dan menjadikan ia menguntungkan. Pada masa akan

datang, syarikat-syarikat akan lebih menguruskan pelanggan berbanding jualan:

perbelanjaan yang berbilion yang tidak disedari untuk iklan dan promosi bagi produk

percubaan akan digantikan dengan disiplin yang lebih berfokus dan jangka panjang

yang akan mengurus dan meningkatkan kepentingan pengguna sepanjang hayat.

Matlamat akhirnya adalah, pada dasarnya, untuk menukarkan produk kepada

perkhidmatan jangka panjang.

Sebuah bank dalam talian memberikan satu contoh bagaimana pemasaran one-

to-one boleh dilaksanakan. Pelanggan-pelanggan Internet memberikan maklumat asas

tentang rumah mereka, pekerjaan, umur, pendapatan dan jantina kepada pihak bank.

Kemudian, mereka menunjukkan keinginan dan keutamaan kewangan mereka, sebagai

contoh, menyimpan dan melabur, memperbaiki rumah, memulakan suatu perniagaan,



persaraan, perdagangan elektronik, atau hanya memperbaiki organisasi kewangan dan

peruntukan. Berdasarkan input ini dan jenis-jenis akaun yang mereka ada dengan bank,

katalog produk bank akan memberi maklum balas dengan menawarkan khidmat nasihat

kewangan dan barangan baru mengikut kehendak pelanggan dan tawaran istimewa

untuk perkhidmatan bagi pelanggan yang mempunyai keutamaan.

Mekanisme-mekanisme ini dan yang serupa memberi peluang kepada bank-

bank untuk silang jual (cross-sell) produk dan perkhidmatan. Bank juga telah mula

menjual insurans sebagai matlamat mereka untuk menjadi kedai sehenti (one-stop

shop) bagi memenuhi keperluan perkhidmatan kewangan pengguna. Sama ada melalui

kerjasama dengan syarikat insurans atau persaingan secara langsung dengan mereka,

pihak bank juga telah mempengaruhi syarikat insurans mencapai pasaran mereka.

Keseluruhan konteks ini menyediakan kemudahan mendapatkan maklumat, pengurusan

akaun dan transaksi yang komprehensif, dan bantuan keputusan peribadi.

Perkhidmatan pelanggan yang lebih tinggi boleh membezakan faktor yang akan

meningkatkan kesetiaan pelanggan kepada sesebuah gedung dan produknya.

Mempunyai deskripsi produk, sokongan teknikal dan maklumat status pesanan dalam

talian bukan sahaja menjimatkan wang dengan membolehkan staf perkhidmatan

pelanggan syarikat untuk mengendalikan yang lebih banyak soalan rumit dan

menguruskan perhubungan pelanggan, ia juga boleh menjadikan pelanggan lebih

berpuas hati.



Terdapat beberapa perkara yang lebih

mengecewakan bagi seorang pelanggan

jika dibandingkan penghantaran produk

yang tidak mengikut masa bagi suatu

pembelian yang penting. Selalunya,

panggilan telefon kepada pembekal akan

menyebabkan satu siri pemindahan

maklumat dari satu jabatan kepada yang Sokongan dalam talian terbahagi kepada dua kategori am: sokongan transaksi

dan sokongan teknikal. Sokongan transaksi termasuk status pesanan, ketersediaan

produk, dan proses memulangkan barang niaga yang tidak dikehendaki. Sokongan

teknikal adalah penting khususnya bagi produk kompleks yang memerlukan

dokumentasi yang mendalam, arahan pemasangan dan tip-tip merumus masalah

(troubleshooting).

Interaksi Sosial (Social Interaction)

Beberapa pelanggan akan menjangkakan perkhidmatan di laman web adalah lebih baik

daripada kedai biasa. Oleh sebab tiada perhubungan secara langsung antara pemilik

atau pekerja di web dan kerana ciri Web yang jelas, ciri-ciri interaksi sosial memainkan

peranan yang besar bagi memudahkan maklum balas antara pelanggan dan pengeluar

di samping bagi menyokong penyelidikan pasaran. Antara contoh interaksi sosial yang

terbaik adalah melalui kumpulan perbincangan berkaitan produk dan saling mencabar

(pencabar/pesaing– Lists). Lists Ini mungkin diwujudkan khusus untuk menghubungkan

pengeluar dengan pengguna, bagi pengguna yang mahu berbincang atau berforum

melalui perkhidmatan dalam talian yang komersial; ataupun ia mungkin diwujudkan

untuk para pengguna berkomunikasi antara satu sama lain, bagi pengguna yang mahu

menggunakan discussion lists dan newsgroup di Internet.



Dua teknologi internet yang digunakan dengan meluas untuk tujuan ini adalah

kumpulan akhbar (newsgroups) dan sembang (chat).

Usenet adalah satu kumpulan sistem papan kenyataan seluruh dunia,

berdasarkan perisian kumpulan akhbar. Pengguna menghantar pesanan-pesanan

melalui mel elektronik, kepada satu peti surat kolektif di mana sesiapa juga boleh

berbuat begitu. Jawapan atau pandangan kepada pesanan yang dihantar dihubungkan;

membentuk rantaian atau “threaded discussions". Para saintis, adalah kumpulan

pertama yang memanfaat Internet sebagai suatu bentuk teknologi komunikasi yang

cepat dan murah. Mereka dapat bekerjasama dengan teman-teman dari seluruh dunia

dan berkongsi idea-idea mereka dan penemuan-penemuan dengan lebih cepat

berbanding kaedah penerbitan tradisional seperti majalah-majalah, jurnal dan buku.

Komunikasi cepat ini beransur-ansur mula menjadi perhatian kepada golongan bukan

saintis dan Usenet hari ini sedang berkembang maju.

Sembang (kadangkala dikenali sebagai IRC) adalah satu perkhidmatan yang

membenarkan komunikasi segera dengan sesiapa sahaja yang mahu menyertainya.

Terdapat satu skrin pemisah membenarkan pengguna untuk memasukkan (menaip)

mesej, dimana mesej tersebut dihantarkan dengan serta-merta ke ruang mesej dikongsi

yang dipanggil “bilik sembang (chatroom)” atau “saluran (channel)". Sesiapa yang

masuk ke ruangan tersebut dapat membaca mesej dan memberi respon terhadap mesej

tersebut dengan serta-merta. Bilik sembang boleh berbentuk visual yang kompleks,

dengan pelbagai jenis warna teks, jenis tulisan dan imej-imej: terdapat juga yang

mempunyai keupayaan audio yang terbatas. Bilik sembang awam (pulic chatroom)

umumnya cuba mengekalkan fokus perbualan kepada satu topik khusus, tarikan utama

mereka adalah komunikasi langsung dan kepelbagaian peserta.

Sokongan pelanggan berasaskan Web membolehkan kerjasama bagi

melayakkan dan mengutamakan permintaan untuk sesuatu pertolongan merujuk kepada

kesegeraan mereka dan respon kepada mereka melalui saluran tertunda atau saluran

masa nyata (real-time). Sistem itu seharusnya memasukkan/menggabungkan peraturan

perniagaan untuk memberi laluan dan mengutamakan berdasarkan jenis soalan yang

ditanya, halaman yang mana telah dilawati pelanggan dan berapa lama mereka telah

menunggu untuk satu jawapan. Pendekatan ini memastikan setiap pertanyaan itu

dijawab melalui saluran yang paling berkesan, e-mel, bilik sembang peribadi (private

chatroom) atau panggilan telefon. Setiap permintaan untuk pertolongan dan jawapannya

yang berkaitan juga dapat dikesan dan disimpan dalam pangkalan data, untuk diguna

pakai oleh pelanggan-pelanggan dan wakil-wakil perkhidmatan pelanggan di kemudian

hari.



Sebagai contoh, satu tapak elektronik bercadang untuk menghantar semua

pertanyaan pelanggan yang berpunca daripada halaman stereo paling mahal kepada

senarai panggil semula. Pelanggan-pelanggan ini akan menerima panggilan telefon

yang segera daripada wakil servis, sementara soalan memerlukan beberapa

penyelidikan akan mendapat jawapan melalui e-mel. Mereka mungkin mewujudkan satu

“perkhidmatan keutamaan" untuk pelanggan-pelanggan web yang akan membenarkan

mereka untuk meminta satu sesi berbual secara langsung semasa mereka melayari

laman web. Untuk satu yuran yang sedikit, pelanggan akan dihubungkan kepada

seorang juruteknik yang akan menjawab semua pertanyaan pelanggan, pelanggan akan

memberikan masa kepada juruteknik untuk membantu menjawab pertanyaan pelanggan

tersebut. Suatu rekod bagi perbualan tersebut disimpan dan dihantar melalui e-mel

sebagai rujukan kepada pelanggan sekiranya masalah yang serupa timbul pada masa

akan datang.



Penggabungan produk dan perkhidmatan

dalam sesebuah kedai maya dapat

menjimatkan masa dan usaha para

pengguna. Sebagai contoh, suatu

perniagaan untuk memperkenalkan

bunga-bunga eksotik yang bermula dari

satu kumpulan perbincangan masyarakat

yang merupakan tukang kebun atau

orang yang meminati penanaman bunga.

Kini, mereka menjual perkakasan kebun

bunga, benih-benih, khidmat nasihat dan Oleh sebab penggunaan video dan audio digunakan secara meluas merentasi

rangkaian, laman web dijangkakan dapat memberi pilihan kepada pelanggan untuk klik

pada butang untuk bercakap secara langsung dengan perkhidmatan pelanggan dan

wakil jualan melalui internet. Ejen-ejen untuk membangunkan masyarakat, berdasarkan

premis masyarakat mahu berhubung dengan orang lain yang mereka percayai, mungkin

menjadi kebiasaan. Ini mungkin bukan sahaja perlu untuk menemukan anda dengan

orang lain yang mempunyai cita rasa muzik yang sama, malah juga dalam lingkungan

lain seperti buku-buku, hotel-hotel, permainan interaktif, analisis pelaburan dan

sebagainya.



Mengumpul Profil Pelanggan

Syarikat-syarikat telah lama mengumpul dan menyimpan maklumat pelanggan-

pelanggan dan produk dalam pangkalan data di mana hanya kakitangan yang diberi

kuasa tertentu sahaja boleh mengakses data tersebut. Perniagaan yang inovatif

menjumpai jalan untuk mencungkil potensi bagi maklumat tersebut iaitu dengan

menjadikan ia berguna bagi mereka yang memerlukannya, sama ada ia merupakan

suatu wakil khidmat pelanggan yang menjawab panggilan telefon atau pelanggan yang

mencari maklumat akaun atau sokongan teknikal dalam talian.

Perniagaan jaringan (web) juga menyimpan rekod tentang pembelian seseorang

pelanggan. Sebagai contoh, pelanggan akan dialu-alukan dengan nama mereka apabila

mereka disambungkan kepada sebuah tapak. Tapak itu mengetahui siapa yang berada

di situ disebabkan oleh satu teknologi yang dapat merekod alamat Internet pelawat dan

memadankan ia kepada satu nama sekiranya pelawat telah pun berdaftar atau membeli

sesuatu di tapak tersebut. Sememangnya, satu pengguna Internet boleh meninggalkan

satu “footprint" elektronik setiap kali lawatan mereka ke laman-laman Web yang berbeza

dan pembelian yang dibuat dan mereka tidak menyedari telah melakukannya.

Ramai pengguna berhati-hati dengan pemasaran seperti ini, mereka takut

kehilangan rahsia peribadi. Terdapat laman yang meminta pelawat baru memberikan

maklumat peribadi secara sukarela apabila memasuki laman tersebut. Sebagai tukaran

bagi maklumat tersebut, mereka mungkin menawarkan “perkhidmatan keahlian" seperti

e-mel peringatan hari jadi, pengumuman produk baru atau surat berita. Pembelian akan

menyebabkan profil pelanggan dibuat kerana penjual Internet memerlukan maklumat

peribadi yang asas bagi menghantar barangan fizikal kepada seseorang pelanggan.

Kebiasaannya, pengguna tidak dapat menyekat maklumat yang dikumpulkan

atau, semasa mereka memberi maklumat peribadi dengan rela untuk menyatakan

bahawa mereka mahu ia digunakan. Sesetengah pengguna melihat pengumpulan

maklumat dan pemasaran langsung dari sudut yang positif apabila mereka hendak

membeli produk pada masa yang akan datang. Mereka akan ditawarkan dengan

cadangan produk-produk yang baru mengikut minat mereka dan maklumat pembelian

terdahulu.

Bagaimanapun, mereka mahu mengetahui bila dan bagaimana maklumat

peribadi mereka digunakan. Sesetengah pelanggan hanya menyedari maklumat mereka

telah dijual atau disebarkan tanpa pengetahuan atau persetujuan mereka apabila

mereka menerima e-mel yang tidak dikehendaki. Mereka mahu memberitahu kepada

pihak syarikat bila penggunaan maklumat ini sepatutnya disekat untuk tujuan dalaman

dan bila ia boleh disebarkan kepada syarikat luar jika syarat-syarat khusus telah

dipersetujui.



Setiap kali anda disambungkan kepada

satu laman web, anda memberitahu

pelayan (server):

- Alamat IP dan ISP anda

- Pelayar (browser), CPU dan sistem

operasi

- Server terakhir anda (merujuk pau-

tan)

Pelayan boleh juga menyimpan:

- Tarikh dan masa (timestamp)

- Permintaan fail (Komponen mentah)

- Server load (proses-proses) dan

kesilapan-kesilapan

Perangkaan (statistik) ini boleh digunakan untuk membuat Profil Tapak (Site Profile) dan

Profil Pelawat (Visitor Profile).

Profil Tapak:

- Sasaran (hit) tapak atau halaman

(aliran barisan aktiviti)

- Urutan sasaran halaman (Page hit

sequence)

- Laluan yang biasa digunakan

melalui tapak

- Tempoh masa melawat (Purata

halaman yang biasa didapatkan

semula)

- Window shoppers (pelawat yang

hanya melihat halaman yang

dibuka)

- Keutuhan (kesilapan dan amaran)

- Tindakbalas (server load mengikut

jam, hari, minggu dan musim)

- Capaian lain (enjin carian)

- Transaksi terhalang atau gagal

Keupayaan: perkakas, jalur lebar

Profil Pelawat:

- Titik permulaan pelawat

- Kaedah pembayaran

- Purata bilangan lawatan sebelum

membeli

- Pola ulangan pembelian

- Bagaimana pelawat menggunakan

kemudahan berbanding hanya

melayari

- Kemudahan apa yang mereka

gunakan dan berapa kerap

- Dari mana pelawat datang?

Domain

Referrals

- Jenis server

Kesan daripada promosi dan dan

pengiklanan tapak

Untuk membantu mengurangkan masalah ini, World Wide Web Consortium

sedang menghasilkan satu teknologi baru yang dikenali sebagai Platform untuk Pilihan



Peribadi, atau P3. (Platform for Privacy Preferences). Ia akan membenarkan perisian

server web untuk menyekat tapak yang mempunyai polisi maklumat yang tidak sepadan

dengan pilihan peribadi yang dinyatakan oleh pelanggan. Idea ini adalah menyerupai

kepada perisian “kawalan ibu bapa” (parental control) yang mana ibu bapa dapat

menyekat laman web yang tidak sepatutnya dilihat oleh anak-anak mereka. Pelan lain

adalah dengan meletakkan “tanda amanah" (trust mark) pada tapak dengan piawaian

rahsia boleh diterima.

Peruncit-peruncit perlu tahu bahawa ianya perlu untuk membuat pelanggan

berpuas hati. Falsafah ini tidak berakhir dalam dunia yang dalam talian. Berikan

pelanggan pelbagai pilihan penghantaran; benarkan pemulangan barang yang

diniagakan; cadangkan idea untuk hadiah dan syorkan produk yang berkaitan. Jika

boleh, beri peluang kepada pelanggan untuk mencuba produk. Galakkan mereka

memberi komen kepada masyarakat untuk memberi cadangan bagaimana untuk

menjadikan barang yang diniagakan dan laman lebih baik sekaligus ini menjadi alasan

bagi pengguna untuk kembali ke tapak.

Perbincangan:

1. Bagaimana katalog produk dapat membantu anda memajukan perniagaan

anda?

2. Terangkan bagaimana perbezaan khidmat-khidmat Internet dapat membantu

perniagaan meningkatkan khidmat pelanggan dan penilaian produk.

3. Apakah kelebihan-kelebihan dan masalah-masalah yang berkaitan dengan

pengumpulan dan penyelenggaraan pengkalan data yang mengandungi profil

maklumat pengguna?



ENTRI PESANAN

Entri pesanan adalah matlamat akhir perniagaan; ia adalah bermulanya daripada

satu rantaian peristiwa-peristiwa yang kompleks yang mencapai puncaknya dengan

penyerahan produk atau perkhidmatan kepada pembeli. Sistem entri pesanan adalah

satu ruang antara muka (interface) kepada komponen-komponen lain bagi interaksi

sistem pemprosesan, serta antara muka antara perniagaan dan pelanggan-

pelanggannya.

Kebanyakan gedung Internet cuba menjadikan aktiviti belian dalam talian

sebagai sesuatu yang biasa dan seberapa mudah yang mungkin. Produk fizikal yang

tersusun di rak-rak digantikan dengan katalog-katalog elektronik yang memuatkan

gambar-gambar foto, huraian terperinci tentang produk, dan maklumat harga serta saiz.

Pandangan daripada pihak ketiga boleh disediakan bagi membantu pembeli dalam

memilih antara jenama atau model yang berbeza. Apabila pelanggan sudah bersedia

untuk membeli, pelanggan tersebut hanya klik kepada produk dan ia dimasukkan ke

dalam troli belian maya pengguna, dan aktiviti belian diteruskan kepada semak habis

(checkout). Semak habis bermaksud membuat pembayaran dan urusan penghantaran,

sama ada dilakukan secara dalam talian atau di luar talian.

Sistem-sistem entri pesanan yang lain adalah kurang jelas kelihatan. Mereka

boleh mengambil input daripada syarikat lain dalam bentuk mesej EDI, di mana ia telah

diproses berdasarkan perjanjian sebelumnya antara rakan perniagaan. Perjanjian itu

sendiri adalah hasil satu proses perundingan yang kompleks, dan pelaksanaan sistem

tersebut mungkin telah memerlukan pelaburan yang besar daripada kedua-dua pihak.

Kedua-dua pihak menjangka sistem ini akan membawa keuntungan di masa akan

datang, melalui kos operasi yang lebih murah dan kecekapannya yang lebih baik.

Dua sistem yang merupakan nadi bagi sesebuah perniagaan: kawalan inventori

(inventory control) dan lejar am (general ledger). Tumpuan kawalan inventori adalah

logistik produk, manakala lejar am pula merekod aliran dana. Satu bahagian yang

berkait rapat dengan ini, adalah merupakan entri pesanan pelanggan, bil dan akaun

belum terima, yang menyediakan sokongan transaksi untuk jualan. Satu bahagian yang

lain pula adalah pembelian, pengeluaran dan akaun perlu dibayar, bagi transaksi-

transaksi yang berkaitan untuk bekalan dan bahan mentah.

Lazimnya, sistem kawalan inventori menjejaki kuantiti barangan yang dimiliki,

untuk menunjukkan bila produk perlu dipesan semula dan mengira nilai bagi inventori

tersebut. Input dalam sistem mengandungi jualan, pengeluaran dan notis penerimaan

data. Data jualan memberitahu barang siap yang telah dijual dan menerima notis rekod

penghantaran bekalan dan bahan mentah. Apabila barang-barang telah dihantar,



kuantiti barang yang dikeluarkan daripada inventori dicatat. Ia dihubungkan kepada satu

sistem pengeluaran yang merekod penggunaan bekalan dan bahan apabila ia diubah

menjadi produk untuk pelanggan.

Pada dasarnya, sistem pembelian dan entri pesanan adalah saling melengkapi:

sistem pembelian sesebuah syarikat merupakan satu antara muka bagi sistem entri

pesanan sebuah syarikat lain. Apabila satu pesanan memasuki data telah disahkan dan

ketersediaan inventori dan kredit pelanggan tersebut disemak. Sistem akan mencari unit

harga bagi setiap butiran, dan menyediakan pesanan pembelian. Keluaran (output)

tambahan mungkin merupakan satu laporan prestasi vendor yang menunjukkan

kemampuan seseorang vendor dapat menepati tarikh akhir penghantaran dan matlamat

kualiti/kuantiti.

Lejar am menghubungkan sistem-sistem ini bersama melalui data kewangan

yang digambarkan. Sistem itu menyelesaikan pesanan pembelian, invois pembekal dan

menerima notis bagi memastikan kuantiti yang dipesan sepadan dengan kuantiti yang

diterima dan kuantiti bagi pembekal yang terlibat. Jika terdapat sebarang kecelaruan,

peniaga akan menghubungi pembekal untuk menyelesaikannya. Sebagai tambahan,

sistem itu juga mengingatkan pelanggan invois yang terlewat dan menghantar rumusan

bagi caj invois dan bayaran kepada pelanggan.

Entri Pesanan Automatik

Entri pesanan automatik bagi perdagangan elektronik merupakan penghubung

antara keputusan pembelian dari pihak pelanggan dengan sistem entri pesanan

pembekal. Di internet, sistem entri pesanan mestilah disepadukan dengan paparan

produk supaya pelanggan dapat memilih beberapa barang bagi sesuatu pembelian.

Asas-asas bagi three-tier client / model pelayan (server model) menjelaskan had

Jaringan Sejagat (World Wide Web) dan menawarkan wawasan kepada pelaksanaan

rangkaian yang menyokong perikatan elektronik. Rangkaian komputer dibahagikan

kepada dua bahagian: komputer, dimana kita boleh duduk di hadapannya dan menaip

atau menggunakan tetikus; dan rangkaian, satu sistem yang misteri atau

interconnections yang membenarkan pengguna untuk mengakses komputer-komputer

lain. Kita dapat mengurangkan kerumitan dengan beranggapan bahawa rangkaian

melakukan tugasnya sendiri dengan membenarkan komputer-komputer untuk

berkomunikasi antara satu sama lain.

Jurutera-jurutera yang telah mereka sistem ini membahagikan peranan yang

dimainkan oleh komputer yang dihubungkan kepada rangkaian kepada tiga:



penyampaian, pemprosesan dan pengurusan data. Mereka telah menemui idea sangat

berguna ini yang mana ia telah disepadukan ke dalam hampir semua perisian yang kita

gunakan. Mereka memanggil ia three-tier client/serve) kerana terdapat tiga perkara yang

perlu dilakukan; secara rasminya, mereka menyebut ia lapisan persembahan

(presentation layer), lapisan penggunaan (application layer) dan lapisan pengurusan

data (data management layer).

Sistem Three-Tier Client/Server di Tempat Kerja

Mari kita mulakan dengan sebuah komputer biasa dalam sebuah pejabat. Ia

adalah mudah untuk mengenal pasti beberapa bahagian: skrin, papan kekunci, tetikus,

sebuah pencetak atau pengimbas dan sebuah “kotak" dimana semua bahagian ini

disambungkan. Pada peringkat ini, kita dapat mengenal pasti tiga lapisan: (1)

penyampaian: skrin dan pencetak (output); (2) penggunaan: “kotak" (pemprosesan –

tidak bekerja melainkan jika ia digerakkan); dan pengurusan data: papan kekunci,

tetikus, pengimbas (input).

Memulakan komputer bermakna memulakan sistem pengendaliannya (operating

system). Secara teknikalnya, sistem pengendalian bertanggungjawab terhadap

komunikasi dengan semua bahagian komputer dan menggabungkan kesemua model

three-tier client/server. Bagaimanapun, tugasnya yang paling penting adalah

pengurusan data: setiap kali sebuah fail diminta, ia akan membuka sistem kerja untuk

mendapatkan fail dari tempat ia disimpan.

Memulakan program yang lain: sebagai contoh, satu pelayar web (web browser).

Sistem pengendalian itu mencari di mana program itu disimpan dan memberikan ia

kawalan sebuah tetingkap (mungkin keseluruhan skrin) yang boleh digunakan untuk

persembahan; dan beberapa sumber yang boleh digunakan untuk pemprosesan.

Lazimnya, pelayar itu disambungkan kepada satu rangkaian. Browser hanya

mementingkan persembahan; itulah had peranannya. Ia bergantung kepada sistem

pengendalian untuk mencari fail yang dinginkan, dan kemudian mempersembahkan ia.

Ia cuma membuat satu permintaan dan menunggu; apabila gerak balas diterima, ia

dipersembahkan. Ia adalah pelanggan yang membuat permintaan server. Apabila (dan

jika) server membalas, ada sesuatu yang perlu dilakukan; jika tidak, ia hanya

menunggu. Jika server tidak bergerak balas selepas tempoh masa tertentu, browser itu

akan mempamerkan satu mesej ralat (error message).

Seperti yang telah dinyatakan di atas, mencari sebuah fail merupakan fungsi

pengurusan data. Jika permintaan adalah bagi sesuatu fail di rangkaian itu, sistem

pengendalian akan menghubungi server yang berkenaan merentasi rangkaian. Server

tersebut perlu mendengar permintaan fail, di mana ia adalah tugas webserver


HTTP Request Cookie Data

HTTP Request Cookie Data

Browser

Plug-in

API

CGI

Database

Webserver

HTML and Files

Log Files

Web Pages and Graphics


(penggunaan) pada sistem itu. Tugas Webserver hanyalah untuk bergerak balas

terhadap permintaan untuk sebuah fail. Webserver menghabiskan kebanyakan masanya

dengan tidur; ia hanya bangun apabila satu permintaan diterima dan menjawab

terhadap permintaan yang masuk.

Webserver menganalisis permintaan dan memutuskan jika ia adalah satu

permintaan yang mudah atau satu permintaan yang kompleks. Jika ia adalah satu

permintaan mudah, webserver memanggil server sistem pengendalian untuk memberi ia

sebuah fail untuk dihantar semula kepada pelanggan (klien). Jika halaman yang diminta

memerlukan pemprosesan, sebagai contoh, pemeriksaan jumlah produk dalam stok,

server tersebut menyerahkan permintaan kepada sebuah program lain yang akan

menjana sebuah halaman web di mana server itu akan kembali. Dalam kedua-dua kes,

tugas webserver hanyalah menjawab permintaan dengan sebuah fail bagi sesuatu

browser.

Kebanyakan webservers boleh ditambah, melalui satu pengaturcara penggunaan

antara muka (application programmer’s interface - API). Pengaturcara-pengaturcara

(programmers) juga boleh mewujudkan halaman web khusus melalui get laluan sepunya

antara muka (common gateway interface - GCI). Pemilihan kaedah adalah satu isu

teknikal, yang akhirnya akan bergantung kepada pengaturcara dan matlamat bagi

sistem itu. Akhirnya, apa sahaja kaedah yang digunakan, satu halaman web khusus

dicipta yang mana webserver boleh menghantar semula kepada browser.

Sekarang, ia sepatutnya sudah jelas bahawa jurutera-jurutera itu adalah seperti

model three-tier client/server berdasarkan dua alasan: (a) setiap pihak mempunyai had



tanggungjawab yang jelas dan (b) peranan-peranan boleh melata (cascade) daripada

satu pihak kepada yang lain. Daripada sudut pandangan pereka itu, urutan di atas

adalah:

1. Browser (lapisan persembahan) meminta sebuah fail.

2. Sistem pengendalian (lapisan pengurusan data) meneruskan permintaan

itu untuk satu lagi server.

3. Webserver (penggunaan) menerima permintaan itu dan bertanya sama

ada kepada sistem pengendalian atau program lain (pengurusan data)

untuk gerak balas yang bersesuaian kepada mesej.

4. Pengurusan data memberi sesuatu semula dan penggunaan diteruskan

sepanjang persembahan; atau penggunaan mengeluarkan satu mesej

ralat untuk persembahan jika pengurusan data tidak memberi respon.

5. Persembahan memaparkan respon tersebut kepada pengguna dan

menunggu untuk permintaan yang seterusnya.

Penghantaran Produk Khusus

Hubungan antara browser dan webserver adalah sukar dinyatakan, ini bermakna

bahawa browser tidak mengetahui jika server sudah tersedia apabila ia membuat satu

permintaan, dan server tidak peduli sama ada browser sudah sedia ada apabila ia

bergerak balas kepada permintaan tersebut. Untuk membuat entri pesanan dalam talian

berfungsi, kita perlu mengekalkan “bentuk" (state) sesuatu transaksi. Dalam erti kata

lain, untuk bergerak melalui proses, browser atau server harus mengingati langkah-

langkah yang telah siap.

Di internet, beberapa mekanisme boleh didapati untuk memasukkan bentuk

maklumat (information state) dalam permintaan itu yang diteruskan dari browser kepada

program CGI melalui Webserver. Selain itu, kebanyakan sistem terkawal menggunakan

“pengawas pemprosesan transaksi" (transaction processing monitors - TPM) atau

middleware untuk memastikan bahawa semua langkah dapat disiapkan dalam susunan

yang betul.

Pautan (links) yang mendasari pangkalan data adalah kunci kepada kejayaan.

Pangkalan data produk yang canggih dan pautannya kepada sistem entri pesanan dan

paparan membezakan komoditi daripada perkhidmatan entri pesanan yang biasa. Entri

pesanan komoditi menawarkan pilihan rutin bagi produk, harga dan penghantaran.

Tapak (sites) ini meniagakan produk atas kemudahan, ketersediaan dan harga yang

berpatutan. Produk-produk “Off-the-shelf" dan perkhidmatan-perkhidmatan yang

standard juga boleh didapati. Pembayaran dan pilihan penghantaran mungkin berbeza-



beza mengikut keadaan produk dan keadaan transaksi, tetapi hanya boleh dipilih dalam

lingkungan set yang terhad. Entri pesanan yang biasa membenarkan rundingan kepada

pilihan bukan standard; barangan khusus atau sebungkus barangan berserta

perkhidmatan. Tapak ini bertindak sebagai sebuah kenderaan untuk membuka

rundingan kepada produk, harga dan pilihan penghantaran.

Bayangkan sebuah kedai pakaian berasaskan Web yang menggabungkan

teknologi yang membenarkan pelanggan-pelanggan untuk mencuba pakaian.

Keputusan untuk memilih antara saiz sederhana atau lebih besar boleh menjadi mudah

dengan menggunakan tetikus komputer untuk menyeret (drag) baju maya ke atas imej

3D pelanggan tersebut untuk melihat sama ada ianya padan atau bersesuaian. Bagi

peruncit dan pengilang yang terus mengeluarkan saiz yang standard untuk pelanggan

mereka, teknologi ini akan meransang keinginan pengguna untuk mencuba pakaian di

bilik persalinan gedung tersebut. Ada juga yang bercadang membuat perniagaan

menjahit pakaian, dengan menggunakan imej 3D untuk mengikut saiz tempahan dan

kesesuaian bagi seseorang pelanggan.

Muzik dan komputer adalah antara produk lain yang mana gabungan inovasi dan

ekonomi. Pelanggan-pelanggan di kedai muzik dalam talian mempunyai pilihan atau

membeli CD yang boleh didapati di gedung muzik itu. Atau, jika mereka mahu, mereka

juga boleh mencipta CD mereka sendiri daripada sejumlah bilangan perakam digital.



Cisco membina hampir keseluruhan

produk-produknya (routers, suis dan

rangkaian lain yang bersambungan

dengan peranti) untuk pesanan, jadi cuma

terdapat sangat sedikit produk off-the-

shelf. Sebelum syarikat dapat

mewujudkan kemampuan jualan Internet,

pesanan sesuatu produk mungkin adalah

rumit. Secara umumnya, jurutera di tapak

pelanggan (customer sites) tahu jenis Membeli sebuah komputer riba tidak lagi terhad kepada sebuah kedai atau

pengeluar yang ada. Sebaliknya, pengguna-pengguna boleh memilih dari kepelbagaian

model, dan membeli konfigurasi yang biasa atau memilih mengikut harga dan keperluan

prestasi (performance). Misalnya, pelanggan boleh memilih sama ada untuk membayar

lebih bagi sebuah processor yang laju (speedy processor) atau mahu menjimatkan wang

dengan memilih sebuah processor yang lebih perlahan (slower processor). Memori

tambahan, modem yang berbeza, network adapters, bateri tambahan dan pakej-pakej

perisian semuanya adalah boleh didapati mengikut permintaan pengguna. Pakej

perkhidmatan (servis) juga boleh disesuaikan kepada keperluan pelanggan itu.

Berikut adalah contoh-contoh yang dapat menjelaskan hubungan bagi pengkalan

data produk yang perlu. Bagi komputer, pilihan boleh didapati bagi setiap model yang

ada mestilah ditentukan berserta dengan harga. Bagi pakaian, sistem itu mestilah

mampu menggambarkan kedua-dua gaya dan warna-warna sekaligus memikat apa

yang disukai oleh pelanggan. Muzik mungkin adalah yang paling mudah, pelanggan



boleh memilih berdasarkan artis dan tajuk lagu di mana ia dibuat mengikut pesanan

pembeli.

Membuat Entri Pesanan berfungsi

Lapisan pengurusan data mestilah disepadukan dengan proses-proses

perniagaan yang lain supya sistem entri pesanan berfungsi dengan betul. Pembangunan

produk, pengeluaran dan ramalan jualan, wang tunai dan pengurusan kredit, dan

hubungan kepada bank-bank dan perkhidmatan penghantaran mestilah berfungsi

kesemuanya dengan lancar untuk membuat transaksi berjaya. Sebagai contoh, sesuatu

server yang dihubungkan kepada pautan semak keluar (checkout) dalam sesebuah

pasaraya. Setiap kali juruwang melalukan sebuah item ke arah pengimbas laser, satu

permintaan (request) dihantar ke server untuk “menolak satu item daripada inventori

yang mempunyai kod bar itu”. Server mencari butir pengecam; jika ia adalah betul, ia

akan menolak item tersebut dan menghantar satu mesej bahawa permintaan itu telah

berjaya. Jika ada beberapa sebab permintaan tersebut tidak boleh disempurnakan,

server akan menghantar satu mesej ralat (error). Juruwang akan melihat harga jika

permintaan telah berjaya, atau satu mesej seperti “item tidak diketahui" (item unknown)

dalam kes jika berlaku kesilapan.

Senario ini menjelaskan satu perkara penting: juruwang mesti terlatih untuk

merespon kepada mesej-mesej daripada sistem. Mesej “item tidak diketahui"

memerlukan tindakan yang berbeza; ia tidak bermakna pelanggan tersebut tidak boleh

membeli produk itu. Sekali lagi, jurutera-jurutera adalah seperti model client/server

kerana peranan mereka adalah jelas; tetapi mesej mestilah cukup spesifik supaya

mereka memainkan peranan mereka dengan sempurna. Satu lapisan bahan adalah

lapisan rangka kerja (framework) seterusnya; kekuatan sistem ini datangnya daripada

fleksibiliti seni bina yang berlapis.

Jika proses pesanan sukar difahami dalam jualan runcit secara dalam talian,

pengguna tidak akan menekan butang “beli” (purchase). Pengguna perlu mengetahui

apa maklumat yang diperlukan dan apa langkah-langkah perlu untuk melengkapkan

transaksi. Mereka juga perlu mengetahui bagaimana mereka akan diberitahu apabila

syarikat itu telah menerima pesanan mereka. Sebarang ketakpastian di sini akan

menyebabkan seorang pengguna meninggalkan proses pembelian dalam talian. Jika

maklumat yang diinginkan pada sesuatu produk atau ketersediaannya adalah sukar

untuk dicari, pengguna juga berkemungkinan untuk meninggalkan proses pembelian.

Tiada perkara yang seharusnya menghalang pengguna dari membeli. Satu

kesilapan yang berpunca daripada malfungsi (malfunction) dalam sistem itu iaitu

kecuaian menggunakan komputer yang menyebabkan komputer itu pincang tugas,



boleh menyebabkan pengguna untuk meninggalkan tapak sebelum proses pembelian

bermula. Ia adalah penting di mana segala butang-butang dan pautan dapat membawa

pembeli kepada bahagian yang betul; apabila pengguna-pengguna meletakkan

barangan mereka dalam troli belian (shopping cart) mereka, barang-barang itu kekal di

dalamnya; dan pengguna itu boleh membuangnya dari troli tersebut. Apabila tapak tidak

berfungsi dengan betul, kredibiliti akan hilang dari mata pelanggan.

Perlu diingatkan bahawa pelanggan akan keluar dari penggunaan jika mereka

sudah mula merasakan ia hanya membuang masa. Pautan yang menghubungkan dari

satu borang kepada bahagian fail bantuan yang releven adalah berguna, tetapi dengan

satu klik akan menghilangkan borang itu. Jika anda memerlukan enam aksara kata

laluan abjad angka, nyatakan dengan jelas apabila anda meminta untuk kata laluan.

Jangan membuat pengguna menekan butang “submit” dan menjumpai jalan yang susah.

Borang Pesanan

Borang digunakan bagi mengumpul data input daripada pengguna; mereka

adalah antara muka antara pengguna dan sistem entri pesanan. Dalam satu

persekitaran antara muka pengguna grafik (graphic user interface - GUI), borang di reka

bentuk untuk menerima input menggunakan widgets. Bagi borang berasaskan Web,

widgets adalah terhad kepada empat jenis yang biasa: butang radio (radio buttons),

kotak semak (checkboxes), senarai drop-down dan medan teks (text field). Lain-lain

sistem berasaskan GUI mempunyai satu set alat-alat (tools) yang lebih banyak, seperti

slider bars, cascading menus dan trees;; manakala sistem berasaskan teks hanya ada

medan teks untuk input. Biasanya, pembangun boleh bergantung kepada alat-alat

perisian kejuruteraan berbantukan komputer (computer aided software engineering -

CASE) bagi menguruskan kod yang diperlukan untuk mengambil input daripada

pengguna dan menghantar ia kepada server.

Ia adalah penting untuk menjadikan borang yang dipersembahkan oleh aplikasi

entri pesanan mempunyai banyak kefungsian. Empat prinsip asas seperti berikut:

1. Menggunakan reka letak (layout) dan tanda-tanda visual untuk men-

gatur elemen-elemen dan tandakan dengan jelas apa yang diper-

lukan. Borang pesanan dimulakan dengan grid lajur dua pasangan name-

value (two-column grid of name-value pairs.). Satu reka bentuk yang flek-

sibel akan bersesuaian bukan sahaja kepada elemen-elemen mudah



tetapi juga sekumpulan elemen yang lebih kompleks. Widgets yang

berkaitan akan dihimpunkan kepada satu unit; sebagai contoh penjajaran

melintang atau tegak bagi butang-butang radio (radio buttons). Warna

latar belakang juga boleh mengumpulkan widgets. Reka bentuk tersebut

mestilah dapat menyampaikan arahan-arahan dengan jelas (tanpa perlu

huraian) seperti: pertama, pilih “bayar melalui kredit kad" atau “bil saya ke-

mudian". Kemudian, jika anda telah memilih “bayar melalui kredit kad",

anda perlu mengisi semua bagi bahagian yang berkaitan.

2. Melampirkan penjelasan secara langsung untuk membentuk elemen,

dan menggunakan jenis-jenis widget yang bersesuaian kepada kon-

teks. Di mana praktikal, letakkan penerangan pada borang, di sebelah

atau di bawah widget ia diterangkan. Beberapa reka bentuk akan memer-

lukan keupayaan untuk membezakan hasil interaksi dengan seseorang

bergantung kepada konteks di mana borang itu digunakan. Sebagai con-

toh, jika satu ciri memerlukan pengesahan, ia sepatutnya tanya pengguna

untuk memasukkan satu nama pengguna dan kata laluan pada borang

pengaktifan. Sebagai contoh, proses pesanan. Jika data tersebut telah

dikumpulkan, nama dan jumlah pesanan haruslah dipaparkan. Walaupun

kebanyakan pengguna tidak akan menyentuh data tersebut, editable input

fields akan mengajak mereka berbuat demikian. Dalam konteks ini, data

seharusnya hanya dipamerkan, tidak berubah dan pengguna sepatutnya

tidak diberi peluang untuk mengubahsuaikannya.

3. Templat input adalah elemen penting bagi borang yang baik. Mener-

ima semua input yang jelas. Nombor telefon dan nombor kad kredit

mungkin input sebagai satu campuran digit-digit, tanda sempang, ruang

dan lain-lain. Jika permohonan tidak dapat mengurangkan ini kepada

hanya maklumat yang ia kehendaki, satu templat input pada borang

mestilah memaksa pengguna untuk memasukkan data dalam satu bentuk

yang dapat digunakan. Tarikh adalah suatu masalah biasa: di Amerika

Syarikat, konvensyen (convention) tarikh adalah hari ditulis selepas bulan,

sementara orang Eropah masa menulis hari sebelum bulan. Jadi, peng-

guna perlu tahu jika 03-02-01 adalah Mac atau Februari!

1. Mengumpulkan dan membuat laporan satu senarai lengkap kesila-

pan-kesilapan setiap kali borang diproses. Jika satu server menolak



satu borang dengan mesej “nama pengguna tidak sepadan dengan kata

laluan", tidak perlu untuk memaksa pengguna memasukkan semula bo-

rang tersebut jika ia tetap akan menolak kerana “medan alamat yang dike-

hendaki adalah kosong”. Memaksa server untuk mencari kesilapan-

kesilapan pada satu-satu masa adalah satu pembaziran masa dan

sumber. Permohonan itu melihat semua medan (fields) pada borang

setiap kali ia dihantar, begitu juga menawarkan kepada pengguna untuk

melengkapkan maklumat yang diperlukan tanpa perlu banyak usaha. Satu

kelebihan bagi pendekatan ini adalah ia mempercepatkan proses menguji

pemeriksaan ralat kod (process of testing the error-checking code)

berkaitan dengan borang. Dalam satu kitaran tunggal, anda boleh

mengesahkan bahawa satu borang dikendalikan dengan betul

melaporkan satu kata laluan yang sah tidak betul, satu medan alamat

yang kosong, dan satu nombor akaun ill-formed. (In a single cycle, you

can verify that a form’s handler correctly reports an incorrectly confirmed

password, an empty address field, and an ill-formed account number).

Perbincangan

1. Terangkan bagaimana pembelian dan sistem entri pesanan saling

berinteraksi.


PELAKSANAAN E-DAGANG

ANTHETICATION

CLEARING

CONTINUITY

VISIBILITY


TAJUK 7 (E-Dagang: Pelaksanaan E-Dagang)

SINOPSIS

Kursus ini mendedahkan kepada pelajar tentang perniagaan dan keusahawanan iaitu pemasaran, kewangan, perniagaan elektronik ( E- dagang ) , undang-undang perniagaan,keusahawanan dan perniagaan kecil serta kemahiran pedagogi.

HASIL PEMBELAJARAN

1. Mengetahui jenis-jenis pengesahan di dalam perdagangan elektronik.

2. Mengetahui cara-cara pembayaran di dalam perdagangan elektronik.

3. Mengetahui bagaimana perdagangan elektronik boleh beroperasi secara

berterusan.

4. Mengetahui bahawa perdagangan elektronik mempunyai ciri keterbukaan

di dalam operasinya.




PENGESAHAN

Apabila melihat kepada dokumen sah seperti kontrak atau cek, anda perlu

memastikan bahawa (a) ia telah ditandatangani oleh seseorang yang mempunyai

autoriti/hak yang betul dan (b) penandatangan tidak dapat menafikan bahawa dokumen

itu mempunyai tandatangan yang sah. Pakar dalam keselamatan dokumen memanggil

ciri ini sebagai pengesahan dan non-reputability. Anda juga perlu memastikan bahawa

dokumen tiu tidak diubahsuai dalam apa jua cara dan ia telah dihantar oleh penghantar

yang disahkan. Ini dipanggil ketulusan. Tetapi apakah penipuan elektronik boleh

dikenalpasti?

Sebagai contohnya, dengan cek yang biasa, pihak bank akan menunaikannya

dengan membandingkan tandatangan pada cek dengan tandatangan pada simpanan

bank. Pemerhatian secara fizikal telah mencukupi untuk mengesahkan samada cek itu

telah diubahsuai (jumlah, tarikh, pemberi) dan kertas yang digunakan adalah sah.

Perdagangan elektronik memerlukan cara untuk mengenalpasti kesahan

dokumen elektronik seperti cek dan kad kredit. Dalam dunia maya seperti perdagangan

elektronik, tidak terdapat perbezaan yang jelas antara salinan dan original, atau bukti-

bukti yang menunjukkan pengesahan berdasarkan bit dan bait yang terdapat pada

dokumen elektronik tersebut. Untuk memastikan bahawa sesuatu dokumen itu sah disisi

undang-undang, harus terdapat sesuatu cara untuk memastikan bahawa tandatangan

itu tidak diubahsuai dan sah.

Definisi Pengesahan

Pengesahan ini merupakan proses untuk mempercayai identiti seseorang atau benda.

Terdapat 4 cara untuk membuat pengesahan:

Sesuatu yang hanya ada pada saya- Cap jari, pengesahan suara,

pengesahan retina mata, tandatangan. Walaupun ciri-ciri ini dapat ditiru, ia

masih lagi merupakan salah satu cara yang biasa digunakan.

Cabar dan jawab- hanya anda dan orang kedua sahaja yang tahu.

Sebagai contoh, apabila berjumpa dengan seseorang, kita bertanya

soalan, adakah anda mempunyai mancis?, dan responden akan

menjawab, tidak, saya hanya mempunyai pemetik api. Sekiranya kod

yang digunakan betul, proses pengesahan telah berlaku.

Sesuatu yang hanya anda yang tahu.



Pengesyoran oleh pihak ketiga yang dipercayai.- sebagai contoh, cara

yang mudah ialah dengan memberikan surat dari pihak ketiga.

Dalam perdagangan eletronik, adalah menjadi kebiasaan untuk mengabungkan

“apa yang anda ada” dan “apa yang anda tahu” untuk mengawal akses sesuatu benda.

Sebagai contoh, mesin pengeluaran duit (ATM) membekalkan akses kepada

informasi penting dan untuk mengeluarkan duit. Menggunakan mesin ini, anda harus

menggunakan kad yang dibekalkan oleh pihak bank, menaip kata laluan anda dan

menjalankan transaksi.

Mesin itu akan membaca nombor yang terdapat pada kad anda. Nombor PIN

anda disimpan dalam pengkalan data bank adalah sama dengan yang terdapat pada

kad ini. Nombor PIN yang anda tahu hanya berfungsi dengan kad yang betul. Sekiranya

hanya anda mempunyai kad bank dan tahu nombor PIN nya, hanya anda jua lah yang

dapat menjalankan transaksi.

Pengesahan digital menggunakan sesuatu yang hanya ada pada anda telah

meningkat naik selaras dengan inovasi sains biometrik. Alat untuk menjalankan

pengesahan ini menjadi semakin murah dan penggunaannya telah menjadi semakin

meluas. Walaubagaimanapun, pengesyoran dari pihak ketiga tetap menjadi cara yang

paling banyak digunakan dalam pengesahan kepada transaksi dan dokumen digital.

Definisi Kepercayaan

Pakar dalam keselamatan telah bersetuju bahawa tidak terdapat keselamatan yang

sempurna, namun terdapat peringkat-peringkat kepercayaan. Kepercayaan telah

didefinisikan sebagai:

Keyakinan mengenai teman kongsi berdasarkan kepakaran, pengalaman dan

niat.

Pergantungan kepada teman kongsi yang melibatkan ketidakkebalan dan keti-

dakpastian.

Dalam perdagangan elektronik, pihak ketiga yang dipercayai dan encryption digunakan

untuk mempercayai tandatangan digital dan wang digital. Model keseluruhannya ialah:

Penggunaan encryption untuk mendapatkan pengesahan dan menghalang

pemalsuan.

Membahagikan proses pengesahan kepada beberapa pihak.



Kenyataan formal mengenai polisi keselamatan dan langkah-langkah

keselamatan akan meningkatkan kepercayaan dan mengurangkan kebimbangan

mengenai liabiliti.


Client

Authentication

Server

Application Server

3. Permintaan Perkhidmatan menggunakan Token

6. Perkhidmatan dibenarkan

2. Pengaksesan dibenarkan

1. Permintaan Token Pengesahan

5. Token4. Pengesahan

Model Kerberos


Pada tahun 1980-an, projek Athena yang dilaksanakan oleh MIT menggunakan model

ini untuk membina sebuah sistem keselamatan komputer yang dipanggil Kerberos,

dinamakan sempena anjing kepala tiga yang mengawal laluan masuk ke Hades dalam

mitos Greek. Kerberos ialah perkhidmatan pembahagian pengesahan yang

membenarkan klien untuk mengesahkan identitinya kepada server tanpa perlu

menghantarnya melalui network yang mungkin menjadi sasaran para hacker. Kerberos

juga boleh digunakan untuk mengesahkan keyakinan dan integriti data yang telah

dihantar melalui network.

3 kepala Kerberos ialah klient, server aplikasi dan server pengesahan. Kerberos

menggunakan beberapa mesej yang telah di encrypted untuk membuktikan kepada

server aplikasi bahawa klien yang ada ialah pelanggan yang berhak. Kunci yang di

encrypted, yang hanya diketahui oleh klien dan server pengesahan digunakan untuk

mengesahkan klien itu. Selepas itu, server pengesahan akan menhasilkan satu tiket

yang boleh digunakan oleh klien untuk mengakses aplikasi yang terdapat pada server

aplikasi. Tiket ini mempunyai had masa, sekiranya had masa telah habis, satu tiket baru

akan dihasilkan oleh server pengesahan kepada klien.

Kerberos membahagikan tugas kepada 3 pihak, iaitu klien, server pengesahan

dan server aplikasi. Klien dan server pengesahan berkongsi rahsia yang sama, dan

rahsia ini harus disimpan. Server aplikasi akan mengesahkan tiket yang dikemukakan

sebelum memberi laluan untuk mengunakan perkhidmatan kepada klien.

Tandatangan Digital

Tandatangan digital mempunyai 2 fungsi yang utama iaitu : menentukan liabiliti

dan memastikan kepercayaan. Kesahihan wang digital biasanya ditentukan oleh

penggunaan tandatangan digital. Ini merupakan sistem lain yang memerlukan

perkhidmatan pengesahan. Sistem yang digunakan adalah menyerupai sistem Kerberos

untuk menentukan kesahihan klien dengan penggunaan pihak ketiga, atau klien itu

sendiri.

Secara keseluruhannya, sistem tandatangan digital ini mesti membekalkan

identiti pihak yang menandatangani dokumen itu, bukti yang mereka telah mengetahui

bahawa dokumen itu telah ditanda dan integriti dokumen itu. Tandatangan digital

menggunakan encryption yang menepati kehendak sistem ini.

Secara ringkas, asymmetric encryption menggunakan 2 kod (kunci yang

berpasangan) satu untuk enrypt mesej dan satu lagi untuk decrypt mesej itu. Kedua-

dua kunci ini saling berkaitan. Asymmetric encryption juga dikenali sebagai public-

key cryptography kerana salah satu daripada kunci itu (kunci peribadi) disimpan

manakala satu kunci lagi iaitu kunci awam diedarkan secara percuma. Berdasarkan



perhubungan antara kunci-kunci ini, sesiapa yang mempunyai kunci awam dapat

mengesahkan bahawa tandatangan digital itu telah dihasilkan menggunakan kunci

peribadi. Secara ringkasnya ialah, maklumat yang di encrypted menggunakan kunci

awam hanya dapat di decypted menggunakan kunci peribadi.

Untuk memastikan tandatangan peribadi ini berfungsi, kita harus mempercayai

cryptographers untuk memberikan kita encryption algorithms yang kuat, kita harus

mempercayai pemegang kunci peribadi untuk merahsiakan kunci itu, dan kita harus

mempercayai bahawa kunci awam yang digunakan oleh kita dalam mengesahkan mesej

itu adalah asli. Selepas 20 tahun berlalu, algorithms telah menjadi semakin kebal,

nombor PIN, kata laluan, atau ciri-ciri biometrik telah dapat digunakan untuk mengakses

kunci perbadi. Masalah yang mustahil untuk diselesaikan ialah adakah kunci awam pada

seseorang itu benar ataupun sekadar kunci yang telah diciplak. Lagipun kunci itu hanya

nombor-nombor, ia tidak membawa maklumat peribadi mengenai tuannya.

Penyelesaian terkenal kepada masalah ini ialah dengan membalut kunci itu ke

dalam sijil digital yang mengandungi kunci awam dan tandatangan digital untuk

certificate authority(CA). Untuk mendapatkan sijil digital, seseorang perlu

menunjukkan CA berserta dengan salinan kunci awam bersama-sama bukti identitinya.

CA

Certificate Authorities

Sebagai pihak ketiga, CA akan mengenalpasti sijil digital ...CA mengandungi 2

maklumat: satu senarai lengkap mengenai sijil dan satu senarai sijil yang dibatalkan.

Sekiranya sijil dikompromi, (cth; pekerja meninggalkan syarikat atau komputer dicuri),

pemilik boleh menghubungi CA dan meminta agar sijil itu dinafikan. Sijil yang

berasaskan standart X.509 telah diiktiraf di seluruh dunia dan turut mempunyai tarikh

luput untuk memastikan sijil yang telah luput dapat dikeluarkan daripada pengkalan data

online.

CA juga perlu menetapkan had kepada bilangan pemegang yang yang

mendapat pengesahan dalam sijil itu. Sesetengah sijil dapat diberikan kepada sesiapa

yang mengisi borang dalam laman web. Ini hanya bagus untuk membuktikan kewujudan

yang konsisten, dan ia tidak menjamin bahawa seseorang itu orang benar atau syarikat

yang betul. Terdapat juga sijil yang diberikan selepas mendapat beberapa maklumat

dari pelanggan, seperti kad kredit. Sijil tahap tinggi memerlukan seseorang itu

menghantar permohonan kepada notari yang akan memeriksa identiti orang itu sebelum

menyokong permohonan sijil itu. Ini akan menambah kredibiliti sijil itu.

Dengan ini, kita akan dapat mempercayai dokumen yang telah ditanda secara

digital bernilai sama atau kurang kepada had kepercayaan yang telah ditetapkan oleh



CA. Melainkan anda tidak mempercayai kepada CA. Selepas itu anda perlu memeriksa

pemberi sijil CA itu, dan juga pemberi sijil digital itu. Semua sijil mempunya tahap

kepercayaan yang saling berkaitan. Kebiasaannya, kebanyakan sistem pengesahan

hanya menyiasat satu tahap dalam hieraki sijil itu. Tetapi sistem ini direka untuk

menyokong hierarchy of trust, biasanya topped oleh pihak berkuasa kerajaan. This

Sekiranya pelayar laman web anda berhubung dengan server yang mempunyai

sambungan Secure Sockets Layer (SSL), server itu akan menunjukkan identitinya

dengan menghantar salinan kunci awam yang dibungkus dalam sijil. Untuk menjamin

lagi proses ini, Secure Electronic Transaction (SET) telah direka untuk memastikan

integriti pembayaran, dan kesahihan penjual dan pelanggan. Pelanggan perlu

memastikan bahawa mereka berurusan dengan penjual yang mempunya hubungan sah

dengan institusi kewangan yang mempunyai SET. Penjual pula memerlukan jaminan

yang pelanggan menggunakan akaun pembayaran yang sah. Akhir sekali, penjual dan

pelanggan perlu memastikan bahawa kandungan mesej tidak diubahsuai semasa dan

selepast transaksi. SET memerlukan pembeli dan pelanggan supaya mendaftar dengan

CA yang dikenali. Dalam kebanyakan kes,

Sekarang ini, kebanyakan organisasi mula menjalinkan pangkalan data mereka

dan sijil laluan seiring dengan orang ramai yang melanggan struktur. Seperti contohnya,

kerajaan mungkin memilih untuk menandatangani sijil kepada setiap mereka. Atau

United Nation mungkin menandatangani sijil kepada United Stated yang mungkin

menandatangai sijil kepad 50 negeri yang lain. Protokol SET, membuat peruntukan

kepada CA korporat dan geopolitik. Ini akan membantu mengurangkan isu yang muncul

daripada kontrak sempadan berlainan dan liabiliti.

Sekiranya seseorang itu kehilangan duit kerana sijil itu telah dikompromi,

pemegang sijil adalah yang berkemungkinan bertanggungjawab. Tanggapan pertama

ialah pemegan itu tidak melindungi kunci peribadi yang diperlukan untuk menanda fail,

jadi hanya komputer yang menjadi sumber bagi kunci itu. Namun CA boleh menjadi

bertanggungjawab sekiranya seseorang mendaftarkan kunci dengan nama orang lain,

atau sijil itu dibatalkan oleh seseorang lain dari pemiliknya.

Banyak syarikat merasakan mereka mempunyai sedikit kuasa untuk mengawal

perkerja mereka dan apa yang mereka lakukan dengan internet. Ianya tidak susah untuk

membayangkan kerani bawahan melibatkan syarikat dengan kontrak yang bernilai

tinggi, atau pekerja yang mendaftar kunci tambahan menggunakan nama syarikat.

Penyelesaian untuk isu ini masih lagi dalam perkembangan.



Wang Digital

“Sesuatu berkaitan anda” adalah cara yang biasanya wang disahkan dalam

dunia sebenar. Kerajaan memberikan beberapa cara untuk mengesahkan wang,

termasuk rekabentuk, tanda, kertas atau logam yang istimewa, atau ciri-ciri fizikal yang

lain. Ciri-ciri ini menjadikan wang susah untuk dipalsukan dan disebabkan ianya sesuatu

yang fizikal, ia hanya dapat dibelanjakan sekali sahaja.

Memalsukan wang digital adalah amat susah, kerana integriti wang digital telah

disahkan oelh tandatangan penghasilnya. Bagaimanapun, ianya adalah tidak berharga

untuk menciplak paten bit pada wang digital untuk menhasilkan wang digital yang sama.

Sekiranya wang digital itu disimpan dalam komputer untuk tujuan digital dan dompet

elektronik, maka fail itu dapat disalin dengan mudah. Namun sekiranya ia disimpan

dalam smartkad, contohnya kad telefon, ia akan memerlukan usaha yang banyak untuk

menciplaknya dan ianya adalah tidak mustahil. Aset digital membenarkan mereka

mudah untuk diciplak, dan dalam kes wang digital, ini akan mengakibatkan masalah

perbelanjaan berganda.

Dalam rancangan wang digital secara online, pemberi mesti menyediakan

mekanisma untuk mengesahkan wang digital yang digunakan untuk pembayaran.

Dengan kata lain, pemberi harus memberi jaminan bahawa wang digital itu mempunyai

nilai dan tidak pernah digunakan sebelum ini. Ini bermakna, wang digital juga adalah

sama dengan cek; penerima tidak mengetahui apakah terdapat duit yang terdapat

dalam cek itu sehinggalah penerima menghubungi pihak bank.

Sesetengah sistem telah memilih untuk memusatkan pengurusan mengenai

pengeluaran tunai dan masalah perbelanjaan berganda. Dalam sistem ini, pemberi

harus menyimpan pangkalan data yang besar untuk syiling yang telah digunakan.

Pengkalan data ini akan membesar mengikut masa, meningkatkan kos untuk mengesan

perbelanjaan berganda. Walaupun hayat syiling itu mempunyai had,. Ini bermakna,

apabila penerima menerima wang digital, dia harus menghubungi pemberi untuk

memastikan bahawa ianya adalah sah dan tidak digunakan lagi, yang akan

meningkatkan trafik talian dan usaha yang diperlukan oleh penerima untuk menerima

wang jenis ini untuk pembayaran.

Sistem yang lain ialah bergantung kepada skima encryption dan beberapa ciri

pada media penyimpanan untuk memastikan bahawa pengguna tidak dapat menyalin

dompet elektronik yang penuh dengan wang digital ke dalam disket, membelanjakan

semua wang dalam dompet yang asli dan menciplak kembali wang salinan kedalam

yang asli dan membelanjakannya kembali. Sistem jenis ini direka untuk mengatasi

masalah penyimpanan dan trafik talian dan digabungkan pula dengan pengurusan



berpusat, namun ia mempunyai kelemahan dimana ia adalah terdedah kepada hacking

oleh cryptographer berpengalaman.

Perbincangan

1. Apakah 4 cara untuk pengesahan? Terangkan had bagi setiap cara.

2. Huraikan mengenai model Kerberos dan implikasinya terhadap pengesahan.

3. Huraikan setiap tahap dalam transaksi elektronik menggunakan tandatangan

digital.

4. Bagaimanakan certificate authorities berfungsi? Mengapakah terdapat had

kepada trust yang boleh digunakan kepada pengesahan yang disediakan oleh

certificate?

5. Apakah cara yang boleh digunakan untuk menghalang perbelanjaan berkembar

terhadap wang digital? Reka satu sistem yang boleh mengawal masalah ini.

Bolehkah model Kerberos(contoh) digunakan?



PEMBAYARAN (Clearing)

Clearing merujuk kepada menghantar pembayaran kepada penjual dan barang

kepada pembeli. Perjalanan audit yang selari ini akan merekodkan butiran mengenai

penghantaran, untuk penyesuaian akaun dan laporan kewangan.

Barangan fizikal memerlukan penghantaran fizikal; perdagangan elektronik boleh

menguruskan pesanan, penghantaran pembayaran, permintaan pembayaran melalui

kad kredit dan penghantaran barang menggunakan servis penghantaran kepada

pelanggan. Perkembangan jejak audit ini melibatkan beberapa pihak: pihak penjual dan

pihak pembeli merekodkan pesanan; bank penjual, bank pembeli, dan syarikat kad

kredit yang merekodkan pembayaran; syarikat penghantaran merekodkan resit

mengenai barang dari penjual dan penghantran kepada pembeli.

Penghantaran barang mungkin lebih jelas, namun sistem pembayaran elektronik

adalah lebih kompleks. Kepelbagaian sistem pembayaran dan mekanismanya

memberikan banyak peluang kepada penghantaran elektronik untuk pembayaran dan

teknik untuk pengurusan akaun baru. Kepelbagaian sistem pembayaran adalah sangat

hebat dan ia akan diterangkan dalam bab yang khusus.

Produk Digital Dan Penghantaran Digital

Penghantaran digital boleh digunakan untuk produk digital. Perisian, CD, artikel

majalah, siaran berita, tiket pernebangan dan polisi insuran; semuanya adalah barangan

maya, dan nilainya tidak terdapat pada bentuk fizikal. Sesetengah laman web

perdagangan, kebiasaannya perdagangan media, telah . pembaca boleh memilih berita

yang ingin dibaca, dan meminta untuk dihantar ke laman web persendirian pembaca, ke

e-mail atau ke dekstop melalui teknologi klik. Musik, video dan hiburan lain juga boleh

dihantar melalui internet, menggunakan teknologi streaming atau pemindahan fail.

Produk digital yang lain pula memerlukan sistem penghantaran digital yang lebih

canggih. Penghantaran dokumen yang selamat, sebagai contoh, adalah satu alternatif

untuk penghantaran segera untuk dokumen perdagangan. Dokumen sulit dan kritikal,

seperti kontrak yang sah, boleh dihantar menggunakan encryption berganda dan sijil

digital untuk mengesahkan identiti penghantar dan penerima.

Untuk penghasil permainan, pakej demo membantu jualan, dan kejayaan

pengagihannya adalah penting. Fail itu mungkin agak besar, dan adalah perlahan untuk

dipindahkan melalui internet yang tidak bagus. Sistem penghantaran digital yang

berkesan akan mengesan perkembangan muat turun itu, dan dapat memulakan kembali

proses sekiranya ia diganggu. Sistem penghantaran digital yang berkesan menawarkan

kelebihan dalam mengesan dan mengaudit jejak produk itu dari kilang terus kepada



pengguna. Sekiranya ia bukan pakej demo, penjual perisian itu mungkin meminta

kepastian bahawa perisian itu telah dipasang dengan betul. Jaminan terhadap

penghantaran dan pemasangan bermakna penjual dan penghasil tidak mahu menerima

aduan dari pelanggan mengenai masalah muat turun dan pemasangan.

Dokumen Dan Mesej

Salah satu kebiasaan dalam kolaborasi dalam kumpulan kerja ialah perkongsian

dokumen. Komunikasi ini adalah perlu dalam semua aspek perdagangan, dan perisian

untuk menguruskan pertukaran informasi bertulis ini adalah asas kepada kebanyakan

sistem maklumat kumpulan kerja.

Mesej elektronik membenarkan komunikasi bertulis antara ahli kumpulan yag

berada di masa dan tempat yang berlainan; idea boleh bergerak melalui tempat dan zon

masa. Sesetengah perisian mesej elektronik mempunyai kebolehan untuk memastikan

resit dan membaca mesej. Dengan kata lain, mesej penting mungkin tidak dibaca

dengan segera dan ekspresi muka dan komunikasi bukan lisan yang lain tidak dapat

digunakan.

Asas dalam mesej elektronik ialah mail elektronik(e-mail). Dengan perisian e-

mail, mesej boleh dihantar kepada seseorang. Setiap pengguna mempunyai alamat e-

mail dan kotak e-mail. Biasanya, ciri yang biasa digunakan dalam email ialah kebolehan

untuk memasukkan dokumen yang dihasilkan menggunakan perisian lain kedalam email

sebagai lampiran dan kebolehan untuk menghantar mesej kepada kumpulan. Pengguna

juga boleh membalas mesej tanpa perlu memasukkan alamat penerima, kerana perisian

itu akan memasukkan alamat penerima dengan automatik.

Email juga tidak memerlukan usaha tambahan untuk mencipta jejak audit. Ciri ini

dipanggil archiving dan pengguna dapat menyediakan folder untuk menkategorikan

mesej-mesej ini. Sesetengah perisian juga dapat menambah lagi konsep jejak audit

secara automatik dengan menambah nombor telefon, fax, dan komunikasi tidak

integrasi yang lain.

Jejak audit ini adalah penting untuk kebanyakan proses formal. Sesetengah

organisasi memerlukannya berdasarkan peraturan dan komitmen untuk methodology

yang spesifik (contohnya, ISO 9000) untuk menyeimbangkan configuration control

kepada projek dan dokumen. Dalam firma farmasiteutikal, mungkin perlu menyimpan

bukan sahaja spesifikasi untuk ubat terbaru mereka, tetapi juga rekod kepada semua

alternatif dan pengulangan yang membawa kepada spesifikasi itu. Firma memerlukan

kawalan yang ketat terhadap dokumen mereka untuk memastikan liabiliti sah,

keselamatan, atau pertandingan, serta ini memerlukan penggunaan perisian



pengurusan dokumen yang bagus, supaya terdapat kawalan terhadap koleksi dokumen

yang berubah secara dinamik.

Version control memfokuskan kepada menjejak dan mengkoordinasikan

perubahan dokumen. Akses kepada dokumen yang diuruskan ialah subjek untuk check

in / check out dan jejak audit. Sistem ini berguna kepada penghasil program, sebagai

contoh, apabila sebahagian daripada mereka menghasilkan versi baru untuk sesuatu

program dalam masa yang sama. Ciri tambahan kepada sistem version control ini ialah:

kemudahan untuk mengorganisasi fail dan menguruskan simpanan; penguncian fail

untuk mengawal akses kepada dokumen yang dikongsi; perbandingan fail dan

membezakan kegunaan untuk menunjukkan perbezaan antara versi yang berlainan bagi

dokumen dan menyelesaikan konflik; dan menyatukan mekanisma untuk menguruskan

perkembangan yang selari.

Pengurusan Dokumen

Sekarang ini, organisasi telah mendapat bahawa mereka mengumpulkan

timbunan kertas dan dokumen elektronik, dalam pelbagai jenis format (dokumen

pemprosesan perkataan, lukisan yang diimbas, lembaran kerja). Menubuhkan intranet

telah menyebabkan berlaku kekeliruan kerana memperkenalkan HTML dan objek yang

berkaitan seperti GIF dan imej JPEG sebagai satu piawaian. Kebolehan untuk

menguruskan dan mengakses maklumat menerusi piawaian yang berbeza telah menjadi

keperluan yang penting.

Terdapat 2 pendekatan yang nyata dan saling melengkapi untuk menyelesaikan

masalah ini: menukar kepada format yang piawai (sebagai contoh, HTML), atau

menyesuaikan diri dengan penggunaan format yang pelbagai. Pendekatan ini boelh

dilakukan pada klien atau server, namun penyatuan dokumen berasaskan server

menawarkan kelebihan memusatkan pengurusan dan pengauditan. Kedua-duanya

memerlukan perisian yang istimewa.

Penukaran bermula pada lapisan pengurusan data. Cabaran utama ialah untuk

menukar dokumen kepada format yang telah dipilih daripada pelbagai jenis format yang

lama dan dengan cara yang praktikal dan tepat. Penukaran adalah menarik untuk

perpustakaan yang kecil, kerana ia menyediakan platform yang bebas, dan memberikan

penyelesaian terbuka untuk penerbitan. Masalah yang terdapat apabila memilih HTML

ialah ia mungkin universal, tp tidak sesuai untuk mempersembahkan isi kandungan dari

beberapa jenis dokumen. Malahan, penukaran melibatkan 2 langkah penghasilan, satu

untuk dokumen cetak dan persembahan elektronik, yang bermakna akan

menggandakan pengurusan dan mendaftar cabaran.



Penyesuaian diri sebenarnya ialah pendekatan lapisan persembahan. Dokumen

itu disimpan dalam format asalnya, dan ditukarkan ‘on the fly’ kepada format yang

boleh digunakan oleh klien. Pertukaran ini ialah pengurusan data yang mudah, dan

pada kos membuat lapisan persembahan.

Electronik Data Interchange

Dalam teori, sesuatu transaksi nampak mudah: pembuat membuat, pelanggan membeli,

pembuat menghantar, pelanggan menerima. Tetapi terdapat beberapa komplikasi pada

dunia sebenar yang perlu diambil kira. Faktor dalam pembahagian produk dimana

terdapat lebih daripada beratus produk siap dan bahagian yang berbeza, ditambah lagi

dengan spesifikasi penghantaran yang terperinci bagi setiap penghantaran. Faktor

dalam syarikat pula terdapat pelbagai jenis syarikat terlibat dalam pembekalan

komponen, pra pemasangan, pemasangan, menggudangkan, pengagihan, dan

penjualan. Akhir sekali, sebarkan semua pembekal dan pembeli di serata dunia dan

gambaran sebenar akan kelihatan.

Secara anggarannya, 70% daripada input komputer adalah output daripada

komputer lain. Setiap masukan semula data-data itu adalah berkemungkinan punca

kepada kesilapan. Untuk mengelakkan kos dan masalah yang berkaitan dengan

penggunaan kertas, organisasi telah menghubungkan sistem komputer mereka untuk

komunikasi dan menghantar data perdagangan. Konsep perhubungan komputer kepada

komputer ini, bertujuan untuk menghantar dan menerima dokumen perdagangan,

seperti invois dan pesanan, dikenali sebagai elektronic data interchange juga dikenali

sebagai EDI. EDI telah menghapuskan proses menghantar dan menerima dokumen

menerusi sistem pos. Ia juga membolehkan data yang dihantar dan diterima diproses

secara terus oleh komputer tanpa perlu menaip data itu kembali.

EDI boleh ditakrifkan sebagai “pertukaran data berstruktur berdasarkan piawaian

mesej yang dipersetujui diantara sistem komputer, mengikut makna elektronik”. Data

berstruktur adalah bersamaan dengan cara mempersembahkan isi kandungan data,

seperti invois, pesanan atau dokumen jenis lain. Cara untuk memastikan bahawa

tafsiran yang betul mengenai maklumat dari sistem komputer adalah didefinisikan oleh

piawaian.

EDI mungkin susah untuk dibezakan dari email, kerana kedua-duanya

melibatkan pertukaran mesej elektronik antara sistem komputer. Apa yang membezakan

EDI dengan email ialah struktur dalaman dan isi kandungan mesej data itu. Selepas

penghantaran ke mailbox, mesej email tidak akan diproses oleh sistem penerimaan.



Namun ini berbeza dengan EDI dimana mesej yang diterima akan diproses secara

automatik tanpa canpur tangan manusia.

Bank dan organisasi kewangan yang lain menggunakan khidmat EDI dalam

lingkungan electronik funds transfer (EFT). EDI membenarkan bank dan pelanggan

untuk beroperasi dengan lebih efisien dengan menghapuskan bilangan kertas kerja

yang banyak. Kerajaan juga semakin menggunakan EFT untuk memproses pembayaran

seperti insuran sosial dan faedah kerja kepada individu dan organisasi lain.

Kerajaan melihat EDI sebagai peluang untuk meningkatkan pengurusan

berkaitan dengan pembelian, cukai dan logistik. Sesetengah jabatan kerajaan berurusan

dengan kuantiti dokumen yang banyak,, dan EDI dapat menjejak dan seterusnya

menguruskan maklumat ini. Sebagai contohnya, apabila terdapat transaksi melibatkan

import dan eksport, dokumen pengisytiharan dapat dihantar menggunakan mesej EDI

dimana ia mempercepatkan keseluruhan proses itu. Transaksi yang biasa mengambil

masa sehari untuk siap kini mengambil masa seminit sahaja.

Integrasi pertama EDI kedalam proses pembuatan bermula dengan industri automobil.

Sebelum penggunaan EDI, penjaga stok memeriksa jadual harian dan mengira secara

manual setiap barang untuk mengelakkan berlakunya kekurangan barangan. Risiko

untuk berlakunya penghentian di bahagian pengeluaran dapat dikurangkan dengan

menggunakan pengesan stok. Bagaimanapun, sekiranya tiada kawalan inventori yang

efektif, akan berlaku lambakan inventori pada akhir tahun.

Dengan pertambahan penghasilan barang, akan bertambah juga kertas kerja berkaitan

dengan sistem MRP( Materials Requirement Planning). Satu pengesan nota

penghantara yang dipanggil RAN(Release Authorisation Number) untuk setiap

penghantaran barang kepada kilang akan dihasilkan. Advice Notes akan dilampirkan

bersama kepada pembekal, supaya dipulangkan kepada bersama-sama penghantaran

barang, 1 bagi setiap RAN. Pertumbuhan penghasilan yang besar digabungkan dengan

penambahan dalam penghantaran bermakna jumlah Advice Notes yang dihasilkan

akan mencapai kadar yang besar ( sebgai contoh, 15000 RAN per minggu, dengan

jumlah Advice Notes). Digabungkan dengan ini ialah permintaan perkerja untuk

menghimpunkan dokumentasi ini untuk dihantar, menambah lagi kos untuk menghantar

dan menambah lagi peluang untuk kesilapan manusia

Dengan menggunakan EDI, pembekal akan memperoleh maklumat berkaitan dengan

permintaan pengeluar, dan bahagian pengeluaran akan mengetahui dengan tepat status

dan isi kandungan penghantaran itu. Pembekal akan menerima mesej EDI (cth: DELJIT)

yang menpunyai permintaan penhantaran yang lengkap. Mesej DELJIT digunakan untuk

menghasilkan label kod bar yang dilekatkan pada penghantaran dan di imbas pada resit.



Satu lagi mesej EDI (cth:DELACK) akan dihantar kepada pengeluar untuk

memaklumkan bahawa penghantaran telah dilakukan. Pemastian menggunakan resit,

disahkan oleh imbasan kod bar, secara automatik akan menghasilkan self-billing

payment untuk penghantaran barang, tanpa memerlukan invois.

EDI mempunyai impak yang besar dalam industri pembuatan. Dengan banyak

organisasi terlibat dalam penghasilan dan penjualan produk, terdapat banyak peluang

untuk membebankan rantaian bekalan dengan inventori berlebihan. Apabila maklumat

berjadual dihantar bersama-sama dengan data pesanan, syarikat dapat merancang

penghasilan lebih tepat dan mengurangkan inventori pada stok. Ini tidak mengejutkan

kerana adaptasi EDI adalah bersamaan dengan adaptasi just in time (JIT) dan teknik

lean manufacturing untuk mengawal tahap inventori dan menguruskan proses

pembuatan.

Dengan menggunakan JIT, pembuat boleh memesan dan menerima bahagian ,

daripada pembekal, betul-betul sebelum bahagian itu diperlukan di bahagian

pemasangan. EDI memberikan hubungsn transaksi yang diperlukan oleh JIT. EDI ialah

proses biasa yang menghapuskan penggilan telefon pada akhir masa yang meminta

untuk perubahan permintaan penghantara, yang mana kadang kala disalah tafsir atau

terlupa. Dengan memberikan komunikasi yang cepat dan efisien, ia membolehkan tahap

inventori dikira dalam masa jam, yang mana kebiasaannya beberapa hari atau minggu.

Ini bermakna pembekal akan mempunyai permintaan pelanggan yang tetap serta tepat

dan ini akan menyebabkan kecekapan akan dipertingkatkan.

Membekalkan bekalan kepada beberapa pembuat bermakna berhadapan

dengan bilangan maklumat yang banyak, setiap hari, yang meliputi kesemuanya,

daripada jadual kepada permintaan JIT harian. EDI melibatkan 5 proses yang utama:

1. Mengekstrak maklumat dari sistem komputer.

2. Menukar maklumat itu kepada format yang boleh ditukar.

3. Menghantar mesej itu.

4. Menukar kembali / mentafsir mesej apabila sampai kepada penerima.

5. Memasukkan maklumat kedalam sistem komputer penerima.

Perisian EDI juga boleh digunakan untuk menghubungi penghantaran ambil

sendiri, penghantaran, senarai barang-barang dan arahan bil untuk pengangkutan

dan/atau perkhidmatan penghantaran oleh pembekal. Pembekal, sebaliknya

menggunakan pengiriman, routing dan perisian cross-dock untuk menguruskan

kiriman, dan sementara itu, pembaca kod bar yang mudah alih pula digunakan untuk

mengemaskini dan melaporkan perkembangannya. Kemaskini ini melibatkan: masa



pengambilan, tugasan trak, resit penghantaran, lokasi kenderaan, dan laporan

kerosakan. Permerolehan ini dipertingkatkan lagi dengan melalui permintaan sebut

harga dan maklumat perubahan rekabentuk. Maklumat ini dimuaturun melalui network

kepada sistem pelanggan serta merta dan pada akhir hari, menghapuskan kertas kerja

dan kesilapan dalam penghantaran, pengiriman, bil dan routing.

Kesan net ialah untuk menguatkan hubungan antara pembekal, pengagih,

pembekal perkhidmatan penghantaran dan pelanggan, menerusi menghubungkan

pengambilan pesanan dan operasi pengiriman menggunakan routing dan fungsi

pengesanan barangan. Maklumat yang lebih tepat dan cepat mengenai penghantaran

membenarkan pengubahan tenaga manusia kepada tugasan yang lebih produktif seperti

menghasilan perkhidmatan baru dan pemasaran, berbanding dengan mengesan

penghantaran yang hilang atau silap dihantar.

Perbincangan

1. Apakah yang ditawarkan oleh menerbitkan jejak audit elektronik kepada pernia-

gaan? Bincangkan mengenai masalah yang berkaitan dan penyelesaiannya.

2. Bincangkan bagaimana EDI boleh membantu pengeluar meningkatkan

perniagaan mereka.

3. Apakah masalah yang berkaitan dengan dokumen yang dicipta daripada perisian

yang berlainan? Bagaimanakah masalah ini boleh diatasi?



BERTERUSAN (Continuity)

Organisasi pembuatan kini berhadapan dengan pasaran global yang bertukar

secara tetap dan mengelirukan. Belanjawan menjadi semakin ketat dan menyebabkan

syarikat perindustrian dan organisasi pelanggan menjadi semakin merundum.

Pelanggan-pelanggan mempunyai sumber-sumber yang kurang untuk mendapatkan

produk dan perkhidmatan. Mereka kurang bertoleransi kepada tahap yang berada

bawah jangkaan, dan jangkaan mereka adalah tinggi. Kos keseluruhan sesuatu produk,

telah dihubungkan dengan prestasi sebagai satu faktor kompetitif yang utama.

Operasi-operasi perkilangan moden memerlukan satu infrastukrur logistik

multinasional yang terselaras amat benua-benua, negara-negara, sistem-sistem

pengangkutan, dan teknologi maklumat. Objektif bagi penghantaran logistik berkisar

kepada frasa "menyampaikan produk pada tahap kualiti yang betul kepada tempat yang

betul dan masa yang betul". Menghasilkan kebolehan untuk menghantar maklumat

daripada permintaan pelanggan kepada penyedia bahan mentah adalah matlamat

syarikat-syarikat “fast cycle”, dan ini bermakna menyediakan sistem-sistem yang

menyepadukan peramalan, membeli, penghasilan, dan pengagihan.

Untuk mencapai matlamat pengurusan logistik, tumpuan diperlukan pada

penggunaan optimum produk, bahan-bahan, sumber-sumber, dan ruang. Pengaliran

berhalaju tinggi melalui bekalan dan sistem-sistem pengagihan adalah sepenuhnya

bergantung kepada pada aliran maklumat yang serentak. Ini mungkin divisualisasikan

sebagai produk fizikal atau perkhidmatan itu sebagai bot yang terapung-apung atas satu

sungai maklumat.

Pengurusan logistik mengenal pasti dan mengawal perhubungan antara firma

dalam rantaian bekalan. Tambahan pula kepada perhubungan antara organisasi ini,

kerjasama dalaman merentasi fungsi-fungsi perniagaan adalah penting. Malangnya

sistem-sistem perniagaan yang biasa menggunakan strategi-strategi ini biasanya

berasaskan konsep yang dibangunkan dalam 1960 atau juga sebelumnya. Mereka

dibangunkan dalam satu persekitaran di mana pihak syarikat yang melihat diri mereka

dan dan rakan kongsi dengan fungsi penuh; maklumat yang tersimpan dalam "silos"

atau "bilik kebal" adalah pantulan kepada dalaman, proses / tumpuan kecekapan.

Apabila syarikat-syarikat telah menjadi berpuas hati dengan hasil usaha ini (ingat lagi

kepada fasa-fasa penerimaan teknologi?) tumpuan mereka telah bertukar menjadi

pengurusan rangkaian bekalan.

Pengurusan Rangkaian Bekalan



Pengurusan rangkaian bekalan adalah satu kata generik yang merangkumi

penyelarasan permintaan, pengambilan permintaan, pemerolehan permintann, dan

pengedaran produk-produk, perkhidmatan-perkhidmatan, dan maklumat. Pembekal-

pembekal bahan, rakan kongsi saluran (pemborong-pemborong, pengedar-pengedar,

peruncit-peruncit) dan pelanggan-pelanggan adalah semua pemain utama dalam

pengurusan rangkaian bekalan. Interdependencies dalam rantaian bekalan

mewujudkan satu usaha lanjutan yang melangkau jauh di sebalik satu kemudahan

pembuatan yang tunggal. Ia memerlukan ia pandangan holistik berkenaan rantaian

bekalan dari permulaan hingga penamat.

Keadaan yang sulit pada rantaian pengurusan bekalan adalah dianggap sebagai

gabungan bahagian seni (penyampaian, teknik-teknik jualan, perkhidmatan) dan sains

(peramalan, pengekosan, penentuan harga, menjadualkan). Kejayaan perniagaan

bergantung tentang berhadapan dengan perubahan keperluan pelanggan-pelanggan

ketika berhadapan dengan kos-kos yang dituntut oleh pelanggan. Kos-kos biasanya

sering berhubungkait dengan ketakpastian dalam rantaian bekalan. Pembekalan seluruh

dunia, permintaan tidak dapat diduga, naik turun letak harga strategi-strategi, pusingan

hayat produk yang lebih pendek, kesetiaan kepada jenama berkurangan akan

mewujudkan ketidaktentuan. Kesimpulannya, ketakpastian akan menuntut satu risiko

premium, yang akan membawa kepada harga yang tinggi. Dengan kata lain,

pengurangan ketakpastian boleh mengurangkan harga.

Salah satu daripada keperluan untuk kejayaan adalah persekitaran maklumat

yang kaya dan teguh. Ia adalah penting yang persekitaran maklumat diimplementasikan

untuk bersaing dengan keperluan praktikal bagi organisasi yang menggunakannya.

Terdapat satu hubungan yang rapat antara proses kolaboratif dimana urusan

perniagaan, dasar perniagaan, prosedur-prosedur, piawaian, dan automasi maklumat

perlu sedang disediakan bertepatan dengan masa untuk ahli pasukan melaksanakan

(dan berkembang) menjalankan proses-proses.

Perubahan kepada aliran kerja digital memerlukan kesabaran untuk memberi

perhatian isu-isu perniagaan sebelum isu-isu teknologi. Mekanisme-mekanisme yang

dihadapi dan dioperasikan oleh pasukan-pasukan kerja biasanya akan menjadi

kebiasaan, dan penyelesaian khusus untuk satu peluang akan menjadi terlalu berisiko

untuk kebanyakan pemain. Kes-kes perniagaan harus dibangunkan melalui pekerja

pengeluaran, untuk mengesahkan faedah dan cara yang mana untuk menawan mereka.

Pelaksanaan bagi proses baru oleh pengguna yang melakukan kerja pembuatan,

dengan bukti terdapat faedah melalui menerima metrik, adalah kaedah terbaik.

Beberapa organisasi pembuatan mampu untuk mengambil risiko yang tidak

menentu. Pelaksanaan pengeluaran kepada mana-mana takat munasabah perlu



dengan jelas, menanggung kos sendiri dalam tempoh yang dekat, biasanya dalam

setahun. Kemajuan mesti dibuat dengan teknologi terbukti yang boleh dilanjutkan seperti

yang dibenarkan oleh keadaan perniagaan. Pembekal-pembekal, terutama yang bersaiz

kecil dan sederhana, boleh dipertingkatkan menerusi keperluan untuk interaksi dengan

pelbagai kontraktor, kerana ini adalah perkara yang perlu dilakukan untuk bertahan.

Mereka memerlukan bantuan bagi mengenal pasti asas persekitaran untuk meletakkan

tempat, serta latihan, nasihat, dan sokongan pada kos yang mampu.

Satu persetujuan yang jelas bagi proses kerja adalah penting. Kerjasama tidak

boleh berjaya kecuali semua para peserta mempunyai satu persekitaran teknologi yang

serasi. Ini adalah cukup sukar untuk diperoleh dalam satu organisasi tunggal. Ia akan

menjadi lebih banyak masalah apabila dilanjutkan untuk pelanggan-pelanggan dan

pembekal-pembekal dalam peringkat-peringkat penerimaan teknologi yang pelbagai.

Konsep bagi operasi untuk semua para peserta adalah penting: siapa akan melakukan

apa, bila, melibatkan data apa dan dengan perisian dan perkakasan asas yang mana.

Prosedur baru, teknik-teknik, dan permohonan alat-alat automatik mesti secara terang

dan mudah, dan ditambah dengan latihan lengkap dan menempatkan sokongan.

Kerjasama Dan Perubahan

Jika satu perubahan sedang dibuat, ia kadang-kadang boleh direncanakan. Tiada yang

lebih sukar bagi memudahkan daripada. perubahan satu proses kerja. Ini merupakan

satu perubahan budaya, biasanya daripada satu proses yang berjaya pada masa lalu.

Manusia-manusia, mungkin akibat satu kecenderungan terbina dalam usaha untuk

melindungi diri sendiri daripada sesuatu yang tidak diketahui, adalah susah untuk

menerima perubahan. Sebelum perubahan itu berlaku ia mesti dijustifikasikan dengan

menghasilkan bukti jelas bahawa ia adalah bermanfaat untuk objektif-objektif di mana

organisasi mempunyai kepentingan untuk dirinya.

Ia adalah penting bagi mengenalpasti fakta bahawa pelaksanaan adalah penting

dalam satu kegiatan pengurusan. Unsur-unsur teknikal itu adalah jelas dan mudah bagi

dilaksanakan. Kesedaran mengenai keuntungan-keuntungan strategik tidak akan

tercapai daripada penghapusan bagi aliran kertas dalam proses-proses individu.

Mencungkil peluang strategik bergantung di atas analisis yang asli bagi perniagaan, dan

bagaimana organisasi melakukan kerja.

Sebagai contoh, terdapat dua aliran kerja yang diskret terlibat dalam pengiklanan

majalah. Satu adalah hubungan antara pengiklan, penerbit, dan kedai pre-press untuk

mewujudkan iklan yang akan muncul. Tanda biasa yang mereka tukar adalah satu bukti

dan sekeping filem; satu menunjukkan hasil keluaran yang diharapkan, dan lain adalah

diguna dalam bentangan dan proses percetakan. Hubungan yang seterusnya adalah



penerbit, kedai pre-press dan pencetak, dan tanda yang mereka tukar adalah sekeping

filem. Apabila tanda telah diserahkan kepada semua, semua orang akan berasa selesa

bahawa projek itu akan berjalan.

Pengiklanan adalah hasil kreatif, dan sangat bergantung di atas perhubungan

individu antara orang dalam syarikat syarikat berlain. Salah satu antara kebimbangan

bagi komuniti pengiklanan adalah dengan menggunakan penghantaran iklan secara

digital,ialah tidak terdapat manifestasi fizikal; seseorang boleh mengesan kepingan filem

dihadapan cahaya dan melihat apa yang terdapat, tetapi tidak banyak yang dapat dilihat

apabila seorang cuba mengesan sekeping disket. Bukti itu membuatkan ia lebih mudah

untuk pelanggan membandingkan iklan yang telah diluluskan dengan iklan yang telah

dicetak. Bayang dan baki warna adalah unsur-unsur penting bagi hasilan kreatif.

Peralihan kepada aliran kerja digital memerlukan bangunan sama darjah bagi

akauntabiliti dan kelulusan kedalam proses-proses sebagai di sana berada dalam

konvensional atau tradisional aliran kerja.

Data berstruktur dan rutin adalah lebih mudah untuk diuruskan. Usaha-usaha

bagi meningkatkan komunikasi antara pemasaran dengan kakitangan jualan suatu

perniagaan dan unit-unit pengeluarannya boleh menperoleh ganjaran dengan cepat.

Sebagai contoh, pengeluar-pengeluar, pemborong dan peruncit-peruncit bekerja

bersama untuk membentuk piawaian dan panduan untuk memperbaiki peramalan dan

penstokan semula yang dipanggil Collaborative Planning Forecasting Replenishment

(CPFR). Standard-standard ini akan membenarkan syarikat bekerjasama dalam

menentukan permintaan produk dimasa hadapan dan berkongsi maklumat tentang

produk-produk yang terdapat dalam stok.

Dengan CPFR, seorang peruncit dan pembekalnya dapat menghantar secara

elektronik menetapkan ramalan-ramalan terbaru mereka untuk satu senarai produk.

Satu server yang terikat dengan Internet akan membandingkan ramalan itu dan

perbezaan panji-panji dalam mereka yang melebihi satu margin keselamatan yang

normal (kemungkinan 5 peratus). Perbezaan itu akan reconsile oleh perancang-

perancang pada peruncit dan pembekal. Untuk memastikan bahawa proses itu tidak

menjadi terlalu menyusahkan, syarikat-syarikat perisian telah membangunkan program-

program yang secara automatik menangani mesej pengecualian diberdasarkan

peraturan yang digunakan oleh setiap perniagaan. Dengan menurunkan tahap inventori,

sesuatu perniagaan akan menyedari penjimatan yang banyak dalam pengendalian

bahan, pergudangan, dan kos-kos pentadbiran.

Penyelarasan rantaian bekalan memerlukan perhatian penuh untuk peramalan

jangka pendek dan penerimaan barangan. Pembekal lazimnya menerima dua jenis

ramalan, satu mingguan dan satu bulanan. Ramalan mingguan itu adalah satu



rancangan jangka sederhana yang memberi syarat-syarat terperinci untuk dua belas

minggu yang akan datang. Asas mesej ditentukan dengan jelas, supaya tiga minggu

pertama itu adalah syarat-syarat tetap, tiga minggu yang akan datang adalah bagi

perolehan bahan dan baki adalah ramalan semata-mata. Ramalan bulanan

menyediakan butiran untuk dua belas bulan yang akan datang dan pada dasarnya,

ramalan tahun depan.

Pada pihak lain, setiap bulan, jabatan kumpulan pemasaran akan melaporkan

unjuran-unjuran jualan mereka. Jabatan perancangan pengeluaran mengenal pasti

pembuatan dan keupayaan bahan dalam setiap kilang. Dilengkapi dengan maklumat

daripada tuntutan syarikat dan bekalan, jadual-jadual pengeluaran adalah diberi kepada

setiap kilang. Kakitangan perolehan menggunakan maklumat yang sama untuk

berunding dengan pembekal-pembekal. Apabila maklumat baru masuk setiap minggu,

proses diulang dan jadual pengeluaran disesuaikan.

Sekali lagi, perbezaan antara pertukaran data yang diseragamkan dan

persekitaran yang kompleks menjadi semakin jelas. Organisasi mencari cara-cara untuk

mendapatkan kontrak-kontrak secara elektronik Architecture dan Engineering (AE),

dimana setiap kontrak-kontrak ini mempunyai prosedur dan bentuk-bentuk mereka

tersendiri. Tawaran elektronik adalah termasuk borang kontrak, fasal-fasal dan syarat

bagi kontrak, dan berkaitan lukisan-lukisan dan penentuan-penentuan teknikal. Ia boleh

diedarkan melalui Internet dan / atau pada CD-ROM. Persoalan mengenai ini adalah

walau sebanyak manapun ekonomi sebagai teknikal; ia mungkin tidak akan

menghasilkan kos yang berkesan, dan bagi kontraktor-kontraktor tertentu, untuk

mengalirkan satu permintaan awam untuk memetik bersama dengan semua lukisan

kejuruteraannya untuk semua rakan dagangan berpotensi.

Piawaian Dan Kualiti Perkhidmatan

Individu-individu dan pasukan yang melaksanakan proses-proses perniagaan

bergantung pada integrasi yang berkesan antara dua elemen penting: (a) piawaian dan

(b) kualiti perkhidmatan. Gabungan ini membolehkan mereka boleh mengurangkan

ketakpastian dalam persekitaran perniagaan, dan membawa kepada tahap kepercayaan

yang lebih tinggi antara rakan perniagaan.

Proses yang digunakan untuk mendefinisikan dan mengesahkan piawaian perlu

berkhidmat terutamanya kepada keperluan-keperluan bagi pengguna masyarakat.

Piawaian adalah perlu bagi produk-produk maklumat, dan mereka memanfaatkan

daripada pembangunan usaha sama. Aduan biasa adalah kebiasaannya tidak

menyokong keperluan sebenar mengambil masa terlalu lama untuk matang;

pelaksanaan vendor khusus adalah biasa. Satu iklim perubahan piawaian dan



pelaksanaan khusus akan menghalang penerimaan. Kos bagi melaksanakan banyak

piawaian adalah terlalu tinggi, jadi pilihan yang ada hanyalah untuk menerima piawaian

dari rakan kongsi atau memilih untuk pasaran yang lain.

Piawaian EDI mentakrifkan teknik untuk penstrukturan data kepada mesej yang

elektronik yang sama bagi dokumen-dokumen berasaskan kertas. Dengan kata lain

terdapat kaedah yang piawai untuk menggambarkan alatan komponen yang membentuk

satu dokumen dagangan, e.g. kod produk, harga, nama, alamat dan sebagainya.

ANSIX12 dan UN EDIFACT telah ditubuhkan sebagai piawaian untuk struktur, format,

dan kandungan bagi transaksi-transaksi EDI. American National Standards Institute

(ANSI) adalah penyelaras dan clearinghouse untuk piawaian kebangsaan di Amerika

Syarikat. UN EDIFACT merujuk kepada United Nations rules for Electronic Data

Interchange for Administration, Commerce, and Transport.

EDI adalah direkabentuk untuk mengendalikan jenis maklumat yang berbeza dari

kontrak-kontrak seni bina dan kejuruteraan, dan ia lazimnya bukan transaksi-transaksi

yang berulang, tetapi agak unik untuk sesuatu projek. Piawaian untuk pertukaran data

dalam arkitek-jurutera dan kontrak pembinaan, seperti yang dalam pengiklanan,

mengemukakan cabaran yang khas. Piawaian seperti ISO Standard for the Exchange of

Product data (STEP) dan the Product Data Exchange (PDES) sedang dibangunkan,

tetapi perjanjian-perjanjian dan penerimaan mengambil masa.

Isu-isu teknikal berkenaan perkongsian data memberikan cabaran yang sama.

Dalam satu penyelesaian EDI yang bersepadu sepenuhnya, maklumat adalah diterima

dan dikeluarkan daripada teras sistem perniagaan. Sebelum penerimaan bagi piawaian

EDI, pertukaran data antara organisasi telah pun lama wujud diantara rakan kongsi

industri dalam kes-kes tertentu. Usaha-usaha ini mewakili mesin-mesin, bahasa-bahasa,

dan amalan-amalan; dan ia adalah tidak pelik untuk satu sistem dalaman untuk

meletakkan pelanggan dan data-data keluaran dalam format yang tidak sesuai dengan

piawaian EDI. Pengurusan EDI atau perisian terjemahan boleh menterjemahkan mesej

sepertimana mereka bergerak dari piawaian kepada format dalaman dan sebaliknya.

Data oleh itu adalah disalurkan terus untuk aplikasi-aplikasi relevan , dengan dikaitkan

pengurusan mengikut pengecualian.

Dalam kurang berstruktur persekitaran, perisian yang satu pengguna individu

atau pasukan digunakan atas mewujudkan, menganalisis, atau mengubah data tepat

untuk satu langkah kerja adalah sering khusus untuk satu disiplin. Memburukkan lagi

masalah adalah kekurangan satu standard tunggal itulah diterima dengan meluas;

terdapat satu nombor berbeza, sistem-sistem CAD tidak sesuai, sebagai contoh.

Piawaian dan sokongan perisian adalah berkembang, tetapi jauh daripada apa mereka



hendaklah menjadi jika perkongsian data dan pertukaran sedang untuk berkesan

sebagai pemboleh-pemboleh bagi perusahaan yang maya.

Organisasi-organisasi boleh mula hanya dengan pertukaran data digital

berstruktur. Prasarana komunikasi adalah beranalog untuk proses itu, yang

membolehkan mesej-mesej berpindah antara rakan perdagangan. Unsur-unsur ini

adalah termasuk dengan perkakasan dan perisian bagi jaringan; kemudahan

penyimpanan data, dan piawaian pelbagai data dan komunikasi yang memudahkan

pemindahan data.

Bagaimanapun, kesedaran mengenai faedah maksimum ini memerlukan

kerjasama yang masa nyata. Jenis kerjasama memerlukan tuntutan khas mengenai

perkakasan dan perisian untuk mempamerkan dan mengoperasikan data, serta unsur-

unsur bagi prasarana komunikasi baru sahaja disebut. Rangkaian QoS, dikira dalam

terma jalur lebar, kebolehgunaan, dan kelajuan menjadi satu faktor yang utama untuk

kejayaan. Apabila videoconferencing diguna untuk kerjasama elektronik, ia akan

memerlukan jumlah data yang besar, seperti pembangunan produk, dan rangkaian

mesti berupaya mengendalikan pemindahan fail-fail yang besar dan penyampaian data

harus dijadualkan dengan berhati-hati.

QoS adalah merangkumi piawaian kerana salah satu unsur QoS adalah

keakuran kepada piawaian. Internet adalah tidak berdaya untuk menguruskan

permintaan pembangunan produk yang semakin mendesak. Ia tidak boleh dipercayai,

tak terjamin, dan tidak boleh menyokong pemindahan jumlah data yang besar dengan

prestasi boleh diterima. Kini tahap perkongsian antara jaringan yang menawarkan tahap

QoS lebih tinggi lebih diingini, terutama di seluruh dunia. Perhubungan mesti dimulakan

dengan baik terlebih dahulu, yang bermaksud kerjasama spontan adalah sesuatu yang

mustahil. Kos-kos bagi menyokong kerjasama yang masa nyata adalah terhalang

kecuali dalam contoh yang khusus.

Untuk industri multimedia, persoalan mengenai jalur lebar adalah genting. Selagi

pengguna Web tidak boleh muat turun sebuah video dalam satu saat, laman Web tidak

akan dapat mencipta produk video yang dapat dijual dalam talian dan pengguna-

pengguna Web akan menjadi lebih suka membaca surat khabar, menonton televisyen

atau menggunakan pemain CD. Perkhidmatan pendidikan juga mahu menggunakan

lebih banyak program video untuk menambah sumber-sumber dalam talian yang lain.

Kos-kos pengedaran penerbit adalah termasuk dengan membayar pelaburan dalam

server dan teknologi lain yang memastikan apabila seseorang memasuki laman Web, ia

memberikan respon dengan cepat. Apa yang tinggal ialah melihat berapakah kos yang

boleh diberikan untuk pengguna, sebagai satu premium QoS.



Seiring dengan perkembangan semasa, peralatan baru sedang dibangunkan

untuk diagnosis jarak jauh, para doktor akan dapat untuk mendiagnosis sesetengah

penyakit dan mencadangkan rawatan-rawatan untuk pesakit-pesakit melalui Internet

(undang-undang dan peraturan mengenai teleperubatan dan lesen boleh mengehadkan

berapa meluas diagnosis jauh boleh diguna). Bagaimanapun oleh kerana sesetengah

diagnostik-diagnostik perubatan memerlukan imej-imej yang sangat bermutu tinggi

(resolusi yang kurang bagus boleh memberi kesan satu ketumbuhan atau satu

keretakan yang tiada wujud), peningkatan-peningkatan dalam lebar jalur, mutu imej dan

kebolehpercayaan adalah perlu sebelum teleperubatan dan diagnostik perubatan jarak

jauh muncul sebagai industri berdaya maju pada Internet.

Perbincangan

1. Huraikan masalah yang mungkin akan berlaku apabila melaksanakan

pengurusan rangkaian bekalan.

2. Apakah sumbangan piawaian dan kualiti perkhidmatan untuk persekitaran

maklumat peruntukan?

3. Mengapa jalur lebar penting kepada industri-industri pada Internet?



Visibility (Keterbukaan)

Ia adalah sesuatu yang luar biasa untuk satu syarikat memenuhi keperluan industri

dengan menggunakan sumber tersendiri sahaja. Aliran kerja digital dari hujung ke

hujung sebenarnya adalah satu sukan berpasukan. Inovasi dalam mengenal pasti cara-

cara untuk bekerja yang lebih baik adalah kebiasaannya bergantung kepada adanya

maklumat utama dan penyertaan rakan sepasukan pada masa yang tepat. Terdapat

banyak peluang untuk inovasi dalam menyediakan maklumat penting dengan cepat,

atau mengkolokasikan kunci peserta-peserta secara elektronik.

Proses-proses dan maklumat adalah unsur-unsur yang perlu untuk kejayaan;

kedua-dua proses dan alat adalah tidak mencukupi untuk mereka. Mereka perlu bukan

sahaja hidup bersama malah juga giat menyokong satu sama lain. Banyak organisasi

sedang mencari satu pendekatan terbukti, dengan satu perubahan moden yang

menawarkan janji besar tetapi juga membawa kesukaran. Pendekatan terbukti itu

adalah secara amnya merujuk sebagai kejuruteraan serentak: mendapat orang yang

betul bersama, dalam masa yang tepat, memberi mereka maklumat dan alat-alat yang

betul, dan menyokong mereka semasa mereka kerja.

Perubahan moden itu adalah orang ramai, maklumat, alat-alat, dan unsur-unsur

sokongan tidak bersepadu atau setempat, dan berusaha untuk berubah. Orang ramai

daripada organisasi berbeza, dan ia adalah jarang untuk melihat lebih daripada

beberapa orang boleh berkerjasama dalam tempat sama. Rangkaian masa di mana

orang ramai mesti bekerja telah runtuh. Maklumat yang mereka perlukan untuk

melakukan kerja berada dalam pelbagai borang kertas dan yang bertaburan dalam

semua arah. Alat-alat itu adalah kebiasaannya aplikasi perisian yang harus, tetapi

kebiasaannaya tidak, berkerja dengan baik bersama-sama. Infrastruktur automatik

adalah perlu untuk menggabungkan kesemuanya adalah sering dibayangkan sebagai

satu sistem kereta api yang merentangi negara-negara dengan landasan yang berbeza.

Pembangunan bersepadu untuk satu produk, dilaksanakan secara global dan

secara elektronik,adalah dikenalai sebagai satu perusahaan maya. Organisasi

perindustrian telah mula untuk bekerja dengan cara ini, meskipun dalam satu embrionik

atau pada keadaan yang tidak stabil. Tetapi persedian secukupnya telah dibuat bagi

membuktikan ia mungkin berjaya. Cabaran yang ada adalah untuk menjadikannya

praktikal dalam had syarat-syarat untuk mencapai kejayaan dalam perniagaan.

Persoalan yang akan dijawab adalah seperti ini: Apakah adalah dikehendaki bagi

mewujudkan satu persekitaran yang memudahkan satu kumpulan yang telah diagihkan

secara global dan organisasi, membenarkan pelanggan-pelanggan dan pembekal-



pembekal bekerjasama dalam pembangunan produk, membolehkan mereka menyokong

produk yang di kenali di seluruh dunia sepanjang hidup mereka, bawa satu kos yang

mampu dimiliki, dan menyediakan satu prestasi yang sama atau melebihi jangkaan?

Ia adalah masalah kejuruteraan yang klasik dalam mengeluarkan hasil optimum

dalam kekangan praktikal. Dalam kes ini, kekangan ini adalah sumber-sumber,

teknologi, budaya, dan masa.

Diagihkan Pengurusan Projek

Kerja kumpulan melibatkan tugas-tugas yang berturutan yang dibuat oleh

anggota berlainan dalam kumpulan. Kerja kumpulan juga memerlukan dokumen-

dokumen diagihkan dari satu orang kepada satu orang lain dalam kumpulan untuk

pemprosesan. Orang lain terlibat dalam tugas-tugas mempersembahkan atau

memproses dokumen-dokumen, dengan aliran kerja bergerak daripada seorang kepada

orang yang lain.

Perisian pengurusan aliran kerja akan menkoordinatkan tugasan yang dilakukan

oleh individu yang berbeza dalam satu kumpulan kerja, dan aliran dokumen-dokumen

antara ahli kumpulan. Ia juga menyokong pengkoordinasian projek yang membenarkan

syarikat-syarikat bagi melaksanakan skim-skim kejuruteraan secara serentak.

Beberapa perisian aliran kerja sedang diorientasikan ke arah tugasan. Program-

program ini menjamin bahawa setiap kerja dalam aliran kerja dijalankan oleh orang yang

betul dan dalam urutan betul. Ia membenarkan satu ketua projek untuk mengawal

kemajuan sesuatu projek melalui "states" dan menggunakan "triggers" dan satu

senarai penghalaan yang mencerminkan sebuah hierarki organisasi syarikat. Untuk

menyelaras satu aliran kerja tertentu dengan berkesan, seorang pekerja boleh

mentakrifkan saling bergantungan tugas-tugas untuk berpadanan sesuatu struktur

projek, kerangka masa, dan matlamat-matlamat, dan memberitahu ahli pasukan

mengenai status projek itu.

Satu lagi aliran kerja adalah berorientasikan kepada dokumen-dokumen.

Program jenis ini akan memastikan bahawa dokumen-dokumen yang sesuai itu akan

bergerak daripada seorang ahli kumpulan kepada ahli yang lain, satu proses dipanggil

penghalaan dokumen. Ia menyediakan satu kawalan tatacara menerusi kelulusan

pemudahan: jurutera-jurutera boleh mengkaji semula, meluluskan dan mengagihkan

semakan-semakan proses pembuatan untuk mengawal projek dari jauh dengan serta-

merta.

Banyak projek pengurusan dan aktiviti-aktiviti aliran kerja dikaitkan dengan

proses ini. Sesuatu tugas mesti dikenalpasti bagi membangunkan satu alternatif bagi

reka bentuk yang berasaskan permintaan projek. Sumber-sumber (rakyat, masa, bajet)



mesti diperuntukkan untuk tugas itu. Ahli pasukan yang terlibat perlu berkomunikasi

sebelum dan sepanjang tugas, antara satu sama lain (isu-isu reka bentuk) dan dengan

pengurus projek (laporan status pentadbiran). Pengurus projek itu perlu mengesan

tugasan, dan mengarahkan pembetulan berdasarkan prestasi relatif untuk

memperuntukan sumber.

Bayangkan bahawa anda adalah ketua pasukan bagi satu rekaan projek perisian yang

diberi nama Valenti, dan anda perlu mengkaji semula status mengenai sesuatu

perubahan arahan yang berpunca daripada pembaikian semasa ujian penerimaan. Anda

dapat melakukan ini di mana saja menggunakan pelayar web. Apabila anda log masuk,

anda boleh meminta tentang perubahan arahan dan klik kepada hiperrangkai keputusan

yang akan mengemukakan data projek.

Hasilnya, anda akan dapat melihat carta Gantt yang terkini, yang menunjukkan bahawa

butiran yang ingin anda lihat berada dalam ujian. Dengan mengklik tugasan dalam carta

Gantt anda boleh melihat menu-menu mengenai tindakan yang relevan. Sistem itu

memahami tugasan dan memberi pilihan yang sesuai untuk anda. Untuk satu tugasan

menguji, ini mungkin termasuk "Menunjukkan Rancangan Menguji ", yang akan

mengemukakan dokumentasi berkaitan dengan satu klik. Pilihan-pilihan lain adalah

boleh didapati adalah Action Items, menghantar emel, atau hubungan dalam projek baru

dokumen-dokumen.

Organisasi yang berjaya akan membangunkan keupayaan mereka untuk

menempat diri mereka dalam apa jua konfigurasi maya dimana ia adalah perlu untuk

mengenal pasti, meneruskan, dan menawan perniagaan, dan kemudian menjalankan

spesifikasi dalam kekangan kewangan dan jadual. Perniagaan akan dimenangi dan

dilaksanakan oleh perusahaan yang maya. Ini tidak akan menjadi tetap sepanjang hayat

satu produk tetapi akan berubah mengikut syarat-syarat serta surut dan aliran bagi

syarat dan keupayaan. Para peserta adalah termasuk pelanggan organisasi-organisasi,

rakan teknologi, subkontraktor, dan pembekal-pembekal. Semua akan mempunyai

pelbagai peringkat keupayaan dan kecanggihan.

Perisian pengurusan projek akan memudahkan kerja-kerja rutin pentadbiran

yang berkaitan dengan kerja kumpulan, daripada jadual pengeluaran dan anggaran

perbelanjaan untuk analisis aliran genting. Ia mempunyai kebolehan semula jadi untuk

menghasilkan carta Gantt atau histogram, untuk meratakan sumber, mengesan

anggaran perbelanjaan, dan mengutip senarai sumber yang sedia ada. Pengurusan

fasiliti akan mengenal pasti dokumen-dokumen yang berada dalam kumpulan yang



sama, sementara itu pengurusan konfigurasi akan mengawal maklumat yang akan

membenarkan penghasilan semula.

Apabila pengurus projek perlu memberikan tugasan, menentukan sumber dan

mengesan prestasi, perisian pengurusan projek adalah jawapannya. Bagaimanapun,

produk ini hanya dikhaskan untuk penggunaan oleh pengurusan projek, bukan oleh

anggota sebuah pasukan projek. Kerjasama masih terhad kepada fungsi pengurusan

projek: ahli-ahli pasukan boleh melihat, meluluskan dan menggabungkan kemaskini

kedalam jadual projek, sebagai contoh. Kelulusan keputusan telah dipermudahkan

dengan borak pada masa nyata, aplikasi-aplikasi pengundian/tinjauan, pemberitahuan

e-mel, dan perbincangan kumpulan memberikan kumpulan untuk mengadakan

mesyuarat maya dengan akses serentak untuk menonjol status data.

Apabila ahli kumpulan ingin bekerjasama pada masa yang sama, konflik kerap

timbul kerana masalah jadual. Mencari satu masa untuk semua orang boleh berkumpul

untuk satu persidangan atau mesyuarat mungkin sukar. Penjadualan kumpulan

membantu ahli-ahli kumpulan kerja menyelaras masa mereka. Perisian penjadualan

kumpulan memberikan pengguna peluang untuk menyimpan temu janji dan mesyuarat

dalam kalendar masing-masing. Perisian ini juga berupaya untuk menjadualkan

mesyuarat dengan pengguna lain dengan membandingkan jadual pengguna lain untuk

mencari masa yang bersesuaian. Pengguna-pengguna pula perlumengemaskini

kalendar individu mereka untuk menjadikan perisian ini berkesan.

Cara berkerja seperti ini memerlukan alat pengurusan yang membolehkan

komunikasi dan penyelarasan pada satu jarak. Komunikasi adalah termasuk e-mel,

panggilan telefon, catatan (semoga sebagai e-mel lampiran tetapi mungkin seperti

kertas), dan media lain. Penjejakan dan perataan sumber adalah fungsi yang terdapat

dalam perisian pengurusan projek tradisional. Tambahan, banyak projek memerlukan

usaha bersepadu beberapa individu yang berkongsi satu set peralatan. Kolaborasi akan

menjadi melepasi batas asas komunikasi apabila berkongsi maklumat reka bentuk,

dimana pelan-pelan yang paling mudah akan terpaksa dikhususkan tempat menyimpan

seperti program-program CAD, alat-alat CASE, perisian simulasi, dan sebagainya.

Aliran kerja, penjadualan kumpulan, ataupun perisian pengurusan projek tidak

bernilai seperti alat kerjasama tugasan kerana mereka tidak memahami pengetahuan

vertikal bagi masalah domain-domain tertentu. Perisian generasi sekarang adalah

bertujuan untuk menyokong kerja dalam setiap domain dengan teknologi-teknologi

menghubungkan pelanggan / pelayan seperti berkongsi capaian data dan mesej

piawaian. Hasilnya, pasukan-pasukan telah mendapat untuk bertukar kepada satu

peralatan hodgepodge tidak bersepadu. Setiap peralatan adalah penting dalam domain

pentadbiran atau fungsian.



Beberapa industri menghadapi satu cabaran lebih besar untuk mengurangkan kitaran

masa berbanding dengan industri automotif. Pengeluar-pengeluar terpaksa bersemuka

dengan cabaran untuk memasarkan keluaran siap mereka lebih cepat, manakala

melibatkan lebih banyak kumpulan dalam reka bentuk itu dan pembuatan bagi kereta

dan trak mereka. Orang Jepun biasa boleh mengambil masa kira-kira tiga tahun untuk

menghasilakn sebuah kereta daripada konsep ke pengeluaran besar-besaran, manakala

syarikat-syarikat Amerika mengambil masa empat sehingga enam tahun. Kerja dalam

perkongsian, pengilang-pengilang dan pembekal-pembekal telah menyepadukan proses

pembuatan, daripada merangka kerja sehingga melalui peringkat pemasangan, dan

sehingga peringkat terakhir iaitu apabila produk dihantar kepada peniaga.

Mula-mula, satu model berskala penuh telah dibina untuk melihat bagaimana kenderaan

akan kelihatan. Menggabungkan perubahan-perubahan kepada model boleh mengambil

masa berbulan lamanya. Sebaik sahaja ia diluluskan, satu atau berbilang prototaip

kereta-kereta akan dibina dengan tangan bagi melihat sama ada setiap bahagian

padanan antara satu sama lain dengan betul dan sama ada kereta itu boleh dibina dari

segi ekonomi. Jurutera-jurutera akan bekerja bersama pembina-pembina prototaip untuk

memperkemaskan lagi spesifikasi kejuruteraan. Apabila prototaip telah siap, jurutera-

jurutera itu akan mereka komponen-komponen dan peralatan yang diperlukan untuk

membuat alatan komponen. Kemudian, ejen-ejen pembeli akan bekerja dengan

pembekal-pembekal untuk mengeluarkan peralatan prototaip dan bahagian untuk

pemasangan atau prapengeluaran kereta-kereta. Jika semuanya bergerak dengan

lancar, pasukan jurutera pembuatan kemudiannya akan memasang kenderaan bagi

mencari setiap masalah-masalah pemasangan. Akhirnya, selepas pindaan terakhir,

kenderaan tersedia untuk dihasilkan dalam jumlah yang besar.

Hari ini, semua pihak terlibat dalam mereka platform yang baru bagi pereka-pereka

kenderaan, jurutera-jurutera, pembekal-pembekal, dan individu yang terlibat dalam

pembuatan dan pemasangan berkerja sebagai sebahagian dari satu pasukan,

menyumbang kepada proses ini dari mula sehingga. Akibat penggunaan komputer,

langkah-langkah yang biasa memakan masa berminggu-minggu atau bulan-bulan

sekarang boleh dilakukan dalam satu hari. Berkongsikan maklumat secara elektronik

membenarkan anggota lain bagi kumpulan untuk menyiapkan projek-projek bersama,

berbanding daripada terpaksa menunggu setiap ahli menyelesaikan langkahnya

sebelum boleh diserahkan kepada orang lain. Melalui penggunaan komputer , computer

aided design(CAD), computer aided manufactoring / pembuatan berbantuan komputer

(CAM) dan computer aided engineering / kejuruteraan dibantu komputer (CAE),

keseluruhan pasukan boleh berkongsi fail komputer dan penggunaan model 3 D untuk

mereka kenderaan dan melihat bagaimana bahagian itu sesuai tanpa memerlukan



prototaip dibina dengan tangan. Perubahan-perubahan untuk alatan komponen dapat

dilakukan tanpa membina sampel pembuatan dan bahagian-bahagian.

Apabila rekabentuk terakhir itu dipersetujui, data CAM sedang dimuatkan kedalam

mesin yang membina peralatan dan bahagian prototaip. Teknik-teknik yang sama

digunakan untuk menyusun atur dan memasang peralatan bahagian. Bekerja sebagai

satu pasukan dan berkongsi maklumat secara elektronik telah mengurangkan masa

yang diambil untuk membangunkan dan membina sebuah kenderaan baru untuk kira-

kira 30 bulan-bulan. Syarikat-syarikat automotif kini ingin menyingkatkan lagi kitaran

reka bentuk supaya menjadi kurang daripada 24 bulan dengan menyediakan platform

pasukan-pasukan dalam bahagian lain diserata dunia dan menghubungkan mereka

secara elektronik. Dengan menggunakan perhubungan komunikasi global, jurutera-

jurutera di Detroit boleh memberitahu tentang satu masalah kepada jurutera-jurutera

pasukan mereka yang berada di India. Dengan perbezaan zon waktu, jurutera-jurutera

dalam Timur boleh menyelesaikan masalah dan menghantar jawapan untuk rakan-rakan

sejawat mereka di Detroit pada hari niaga yang seterusnya.

Pengurusan Maklumat Pengagihan

Kerjasama pengagihan memerlukan satu integrasi perkhidmatan yang adalah jauh lebih

sukar daripada apabila perkhidmatan itu tinggal di bawah satu bumbung. Suasana

sempurna itu menolak had imaginasi. Proses kerja dilaksanakan dalam satu cara

kolaboratif, dalam masa nyata di tempat yang sesuai, oleh rakan sepasukan dan

diagihkan setiap masa dan tempat. Mesyuarat-mesyuarat adalah elektronik, dan

maklumat yang diperlukan untuk tugasan hampir adalah dengan segera boleh dicapai

dan dapat digunakan dengan sedikit atau tanpa persediaan. Maklumat disediakan

melalui satu kepelbagaian media elektronik: teks, grafik, suara, dan video. Jumlah data

yang sangat besar disimpan, dicapai, dilihat, dan dialih. Ini akan perlu berlaku dengan

cekap, dengan tepat, dengan selamat, dan mampu milik.

Kerjasama elektronik memerlukan capaian tersedia kepada maklumat. Tetapi

apa yang penting ialah membataskan akses dan operasi-operasi mengenai maklumat,

selaras dengan keistimewaan; bukan sahaja untuk kerana sebab perdagangan atau

keselamatan negara, tetapi juga bagi memastikan integriti data terhadap sebarang

perubahan yang berniat jahat atau tidak sengaja. Perisian dan perkakasan perlu

mengawal akses untuk maklumat dan perisian aplikasi berkaitan, dengan

menggabungkan profil yang ditugaskan kepada individu dengan keistimewaan tertentu.

Akses dan keselamatan membuat tuntutan yang bertentangan dengan persekitaran

maklumat, dan satu baki praktikal mesti disediakan. Keselamatan dibina bagi perisian



yang menguruskan maklumat: i.e. perisian yang memastikan integriti maklumat,

kebenaran, kesempurnaan, mata wang, dan kaitan untuk konfigurasi barangan khusus

atau versi yang dikemukakan oleh pengguna.

Maklumat dalam bentuk elektronik sedang tumbuh pada satu kadar yang tinggi.

Pertumbuhan ini telah mencapai satu titik dimana ia boleh dengan mudah menjatuhkan

satu pasukan sebagaimana ia cuba mencari dan menggunakan maklumat yang

berkaitan untuk objektif-objektifnya. Mempunyai kebolehan untuk mengesan dan

mengakses maklumat berkaitan adalah penting, tetapi ia juga adalah penting berbuat

demikian dengan pengguna yang sedang mengawal, dan terlindung daripada serangan

data tidak dikehendaki dan ketakpastian dan ketidakcekapan carian yang tidak tersusun.

Sebagai contoh, maklumat yang diperolehi. daripada data-data sejarah terbentuk

daripada transaksi-transaksi EDI adalah satu sumber tidak ternilai oleh penyelidikan

pasaran dan maklumat perancangan strategik. Tanpa peralatan yang sesuai untuk

pemerolehan dan analisis data, data yang tepat boleh terlepas perhatian dan data tidak

relevan mungkin terlibat dalam analisis.

Harta yang paling bernilai tetapi tidak nyata dalam mana-mana organisasi adalah

pengetahuan kerja. Maklumat ini lazimnya disimpan dan dikomunikasikan dalam bentuk

proses perniagaan, prosedur pengendalian yang piawai, dasar korporat, dan dokumen-

dokumen lain. Dokumen-dokumen ini adalah berhubungan dan saling berkaitan untuk

menyokong maklumat seperti huraian-huraian kerja, arahan kerja, lukisan-lukisan

tambahan, carta-carta aliran, dan borang-borang. Cabarannya ialah bagi mencari

maklumat betul, memastikan ia adalah tepat, dan mengeluarkan semula dokumen-

dokumen yang telah dikemaskini menjadi satu masalah pengurusan maklumat yang

besar, terutama sekali dalam organisasi-organisasi besar yang mungkin mempunyai,

ratusan, mungkin beribu dokumen. Pengurusan dokumen hanya mengesan masalah

mendapatkan dokumen untuk analisis.

Ia telah dianggarkan dalam industri pembuatan, 50 peratus masa untuk

pembangunan produk dihabiskan untuk menjejak maklumat, memelihara semakan-

semakan kajian mereka, dan pemeriksaan perhubungan antara lukisan-lukisan 2 D,

model-model 3 D, arahan-arahan pemasangan, dan, proses rancangan. Syarikat-

syarikat perkilangan biasanya mempunyai keupayaan yang tinggi dalam merakamkan

komponen dan lukisan-lukisan pemasangan; bagaimanapun, mereka sering gagal untuk

memastikan rekod-rekod yang komprehensif berkaitan data-data keluaran yang

berkaitan. Ini membuat ia sukar (dan sering mustahil) untuk pereka-pereka produk dan

jurutera-jurutera untuk mengakses maklumat berkaitan apabila mereka memerlukannya.

Masalah diperluaskan kepada penyelenggaraan. Kilang-kilang digunakan untuk

menghantar ratusan requisition for quotes (RFQs) kepada jabatan pencarian sumber



mendapatkan bahagian-bahagian jentera yang rendah nilai. Bagi setiap tuntutan, rangka

tindakan perlu diminta daripada storan, didapatkan dari bilik kebal, diangkut, diambil

gambarnya, dilipat, terlampirkan kepada borang tuntutan, disampulkan dan diposkan.

Prosesini boleh mengambil masa beberapa hari dan ia adalah begitu kompleks dan

mengambil masa sehingga menyebabkan jabatan pencarian sumber biasanya akan

menawarkan tender barangan kepada dua untuk tiga pembekal-pembekal pada satu

masa. Kemudian, lebih daripada satu daripada empat invois akan disiasat dan dibuat

semula untuk dimasukkan pesanan pembelian dan resit-resit.

Kini, jabatan pencarian sumber menerima permintaan secara elektronik daripada

pelanggan-pelanggan dalamannya. Sistem itu secara automatik mencari lukisan-lukisan

betul dan melampirkannya kepada borang tuntutan elektronik. Tidak sampai dalam

masa sejam jabatan pencarian sumber memulakan proses, pembekal-pembekal akan

diberitahu mengenai RFQs baru menerusi e-mel, faks atau EDI. Satu tawaran boleh

dikeluarkan dan diberikan pada hari sama ia diterima. Invois-invois secara automatik

dilampirkan dengan pesanan pembelian, mencerminkan setiap pindaan yang berlaku di

sepanjang proses itu. Keupayaan untuk mencapai pembekal-pembekal dalam talian

dengan lebih ramai telah mencipta lebih banyak persaingan dan membawa kepada

harga rendah.

Tempat Menyimpan Dan Profil

Projek-projek maya melibatkan komunikasi, kerjasama dan pengurusan sebagai satu

multidimensi secara keseluruhan. Peralatan yang memberi perkhidmatan kepada satu

atau dua daripada keperluan ini menawarkan hasilan yang terhad untuk diagihkan

kepada ahli-ahli pasukan, memaksa mereka untuk menyepadukan dan

mengemaskinikan aplikasi-aplikasi secara manual. Menyediakan satu rangka kerja

pengurusan proses yang lengkap untuk cara kerja maya bermakna menyediakan satu

lapisan perkhidmatan yang mendatar, yang akan menyokong integrasi erat bagi reka

bentuk dan peralatan pengurusan projek. Ia mesti bertindak sebagai satu persekitaran

yang kaya dengan perkhidmatan dan memahami kepelbagaian aplikasi-aplikasi projek,

setiap satunya menyokong satu aspek kerja maya - projek / pengurusan proses,

komunikasi projek, atau pelaksanaan bagi projek tugas-tugas.

Keupayaan untuk "berkerja bersama, sebahagian" adalah boleh dikatakan

mustahil tanpa satu stor yang berorientasikan projek untuk koleksi, organisasi dan

pengagihan bagi bahan projek. Sistem stor wajib mempunyai satu orientasi proses yang

kukuh; ia mesti berasaskan kepada andaian yang projek mengambil tempat dalam satu

konteks yang terurus, dan menjadi diubahsuai bagi memudahkan aktiviti-aktiviti dan

penyimpanan rekod yang melibatkan konteks. Storan yang dikongsi dan kawalan



persetujuan memberi pengguna keupayaan untuk mendefinisikan peranan-peranan, dan

untuk menapis data projek dalam jumlah yang banyak berdasarkan asas itu. Kawalan-

kawalan kepada akses yang istimewa berdasarkan profil pengguna membenarkan

pelaksanaan aplikasi-aplikasi, dan membenarkan mereka mengakses kepada data.

Pembangunan dan penyelenggaraan profil untuk mengawal ketelusan adalah

kunci utama dalam persediaan sistem-sistem pengagihan. Dalam alam pengurusan

projek dan pengagihan kerja, ketelusan dokumen-dokumen seperti minit mesyuarat dan

fail sokongan lain wajib mempunyai satu profil untuk akses keselamatan oleh ahli

kumpulan. Penghantaran bagi reka bentuk dan dokumen-dokumen pembinaan

melibatkan isu-isu khas logistik, hak cipta, dan liabiliti; tender dan penyerahan cadangan

juga memerlukan satu tahap tinggi keselamatan.

Kepentingan berkongsi tempat menyimpan dan profil dilanjutkan lagi

menjangkau di sebalik alam perusahaan maya. Dua contoh adalah pengkomputeran

nomad dan pengacaraan aplikasi-aplikasi jarak jauh.

Integrasi rangkaian-rangkaian data dan telekomunikasi telah mengiringi dalam

idea pengkomputeran nomad, dikenali di Amerika Utara sebagai Personal

Communication Services (PCS) dan di Eropah sebagai Universal Mobile

Telecommunication System (UMTS). Persekitaran nomad bukan sahaja menyediakan

isyarat penghantaran yang cekap untuk peralatan mudah alih dan tetap, tetapi juga

mencari untuk menyediakan capaian maklumat pada bila-bila masa, di mana saja, dan

diperibadikan untuk pengguna akhir nya tanpa menghiraukan mengenai rangkaian,

peranti, dan lokasi.

Dalam sekelip mata, capaian maklumat peribadi memerlukan keupayaan ejen-

ejen untuk berkomunikasi dan bekerjasama. Mereka saling memutuskan mengenai

perkhidmatan pengkomputeran dan komunikasi untuk pengguna nomadik berdasarkan

profil peribadi pengguna. Misalnya: satu mungkin bimbang dengan pengambilalihan bagi

lokasi data sekarang, satu lagi dengan penukaran bagi data untuk peranti atau

rangkaian, dan satu lagi dengan penapisan mesej dan capaian data. Sistem itu

memerlukan berkongsi tempat menyimpan rangkaian, peranti, dan profil pengguna bagi

membenarkan ejen-ejen melakukan kerja-kerja mereka.

Trend antara ISPs dan penyedia rangkaian lain ialah untuk menambah

perkhidmatan lebih maju. Pembekal-pembekal ini secara umumnya telah mula untuk

menawarkan akses Internet mudah dan kemudiannya bergerak untuk menjadi hos

kepad Web untuk clients. Kini, hampir 80 peratus komuniti ISP menawarkan hos untuk

kandungan Web. Secara umum, perkhidmatan yang hos laman-laman web tawarkan

dan tawaran akses dail-up adalah lebih murah (sering, pengehosan web adalah

percuma dengan satu akaun dailan), tetapi kurang responsif. Bagaimanapun, laman



web yang menjadi hos terus bercambah dan semakin canggih. Halaman yang statik

telah berkembang menjadi halaman yang dinamik dan sentiasa dikemaskinikan melalui

hiperlink kepada pangkalan data dan sistem-sistem bahagian lain.

Langkah seterusnya dalam evolusi ini adalah hosting aplikasi-aplikasi

berasaskan Internet. Pembekal-pembekal ini meletakkan diri mereka sebagai ASPs

(Application Service Provider / Penyedia Perkhidmatan Permohonan), Atau IBSPs

(Internet Business Service Providers / Penyedia-penyedia Perkhidmatan Perniagaan

Internet). Di sebalik perkhidmatan ISP tradisional, mereka memenuhi permintaan untuk

mendapat kerjasama keselamatan dalam talian antara kumpulan bagi rakan perniagaan,

yang buka peluang untuk mereka bagi menyertai dalam perkhidmatan integrasi margin

yang tinggi dan berunding perniagaan. Akhirnya terdapat perjanjian menjadi hos aplikasi

bahagian-bahagian, yang adalah dipanggil sebagai rangkaian semasa dan apabila

pengguna memerlukannya, ianya adalah lebih daripada menggabungkan kesemua ciri-

ciri kepada satu, melingkungi aplikasi untuk permohonan.

Trend ASP adalah terbukti amat mengganggu untuk jualan dan taburan model

dimana seluruh industri perisian terletak. Aplikasi pengacaraan mengancam setiap per-

seat dan pelesenan tapak, yang boleh digantikan dengan membayar setiap penggunaan

atau skim-skim keanggotaan. Vendor utama perisian akan dipaksa untuk menyesuaikan

model-model produk dan pelesenan mereka bagi menyokong penggunaan-penggunaan

parti ketiga. Bagaimanapun, mereka bukan satu-satunya kumpulan dengan pendekatan

pengacaraan aplikasi-aplikasi Internet yang ambivalen. Pengguna aplikasi akan

mengambil sedikit masa untuk mengasing-asingkan matriks keselamatan, prestasi,

kebolehpercayaan dan peningkatan kos menjadi hos aplikasi-aplikasi Internet.

Proses-proses perniagaan sedang menjadi semakin meningkata secara maya:

dianggotai secepat yang mungkin, pasukan-pasukan yang tersebar ; bekerjasama

secara pesat dengan persidangan jarak jauh dalam mengejar matlamat yang sama.

Pemahaman mengenai syarat-syarat bagi kerjasama elektronik dalam sokongan bagi

pengeluaran kerja, dan usaha sama untuk mengemukakan mereka, adalah cabarannya.

Sistem itu akan disesuaikan untuk menguruskan beberapa projek-projek yang telah

diagihkan yang mengambil tempat dalam konteks proses yang formal. Capaian

maklumat mesti dikawal, pernukaran data mesti selamat, dan maklumat yang diberikan

mesti betul, lengkap, konsisten, dan berkitan untuk konfigurasi yang betul bagi bahagian

atau sistem. Berhadapan dengan cabaran mengambil lebih daripada satu set mesej

diskret dan alat-alat pengurusan projek. Sistem itu mesti berasaskan kerpada sebuah

pangkalan data berkaitan profil pengguna, dalam kekangan satu peranti keselamatan

dan capaian data kegranulan untuk aplikasi-aplikasi khusus.

Perbincangan



1. Apakah unsur-unsur yang diperlu untuk kerjasama elektronik yang berjaya?

2. Mengapa anda menggunakan perisian pengurusan projek? Apakah had yang

terdapat padanya?

3. Huraikan perkhidmatan yang akan ISPs tawarkan kepada perniagaan pada

masa yang akan datang.

(Panduan: aktiviti-aktiviti boleh disediakan untuk membantu pelajar

memahami tajuk tertentu, dan 2 latihan ( pengetahuan dan aplikasi) boleh

diberikan pada akhir modul untuk menguji kefahaman pelajar. Jawapan

aktiviti / latihan boleh dihantar kepada pensyarah untuk semakan melalui

emel, OLL atau serahan ketika berkursus di IPG. Jawapan tersebut perlu

disimpan dalam portfolio pelajar sebagai bahan bukti. Aktivit dan latihan

yang diberi perlu mengambil kira beban pembelajaran pelajar.)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CATATAN:

1. ISI PELAJARAN SETIAP TAJUK PERLU MELIPUTI 4 PERKARA DI ATAS.

2. LAYOUT SETTING MENGIKUT KETETAPAN YANG BERIKUT:

a) FONT : ARIAL

b) SAIZ FONT : TAJUK UTAMA – 14

SUB TAJUK – 12

ISI KANDUNGAN – 12

c) SPACING : 1.5

3. BOLEH MENGGUNAKAN IKON YANG DILAMPIRKAN.

BIBLIOGRAFI



Ahmad Raflis Che Omar, Bany Ariffin & Mohamad Abdul Hamid (2003). Mengurus kewangan. PTS Publications & Distributors Sdn. Bhd.

Abu Bakar Hamed (2005). KEUSAHAWANAN & Pengurusan Perniagaan Kecil. Universiti Utara Malaysia.

Aini Hayati Ahmad dll (2008). Pengajian Perniagaan 1. Longman

Che Zuriana Muhammad Jamil & Kamarulzaman Bakri (2001). Asas perakaunan pengurusan. Kuala Lumpur: McGraw Hill.

Ismail Ab. Wahab, Zarina Salleh & Siti Zahrah Buyong (2005). Rancangan Perniagaan : Garis Panduan dan Strategi Untuk Perniagaan Kecil & Sederhana.Kuala Lumpur Pena Media .

Khairuddin Khalil (2003). Keusahawanan sebagai kerjaya (Edisi kedua). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

M.B. Muda dll (2003). Pengajian Perniagaan 1 (Edisi kedua). Kuala Lumpur: Fajar Bakti.

M.B. Muda dll (2003). Pengajian Perniagaan 2 (Edisi kedua). Kuala Lumpur: Fajar BaktiThomas O’Daniel (2000). Electronic Comerce : Management,Economic, Marketing &

Technology. Pelanduk Publications. www.pelanduk.com

Zaharah Bakar (2003) . Asas Pemasaran.Fajar Bakti Sdn.Bhd. Kuala Lumpur

PANEL PENULIS MODULPROGRAM PENSISWAZAHAN GURU SEKOLAH RENDAH

(XXX PENDIDIKAN RENDAH)


http://www.pelanduk.com/


NAMA KELAYAKAN

AMRAN BIN PA

PENSYARAH

[email protected]

BMgt with Edu (Hons) UUM.

Sarjana Sains Pengurusan Pendidikan(MSc Mgt Edu) UUM.

20 Tahun.

(NAMA)

(JAWATAN)

(EMEL)

(KELULUSAN)

PHD/SARJANA/SARJANA MUDA/DIPLOMA/SIJIL

(PENGALAMAN KERJA)

(NAMA)

(JAWATAN)

(EMEL)

(KELULUSAN)

PHD/SARJANA/SARJANA MUDA/DIPLOMA/SIJIL

(PENGALAMAN KERJA)

IKON



Rehat

Perbincangan

Bahan Bacaan

Buku Rujukan

Latihan

Membuat Nota

Senarai Semakan

Layari Internet

Panduan Pengguna

Mengumpul Maklumat

Tutorial

Memikir

Tamat


modul rbt3119 pniagaan n keusahawanan

Documents