modul ppg psv3102

7/29/2019 Modul Ppg Psv3102

1/44

UNIT 1

PENGENALAN BAHASA VISUAL - FALSAFAH,

PENGARUH DAN LATAR BELAKANG DALAM

PELBAGAI BUDAYA.

PENGENALAN BAHASA SENI VISUAL

1.1 Penghayatan Seni Dan Pengalaman Estetik

Seni tampak telah wujud sejak dahulu lagi iaitu bermula dari dinding-dinding

gua hingga kini yang berkembang dan merangsang terhadap penciptaan imej

berbeza dari zaman ke zaman. Ia merupakan satu pengalaman hidup sebagai

lambang kesenian (Cermin Hidup, kepuasan perasaan dan intelek - Seni

Mesir Purba).

Seni mempunyai aneka pengertian antaranya sebagai latihan psikomotor,

satira, mesej, ikon, lambang mistik, bercerita, dokumen. Hasrat artis tercapai

bila karya siap dan diterima adalah kepuasan kedua. Pemerhati bermula di

tempat seniman berhenti, intelek dan emosi pemerhati dan kebolehan untuk

mengamati karya. Seniman menghasilkan seni yang berikutnya menjadi

bahan subjek bagi tindakbalas pemerhati aspek ini boleh dianggap sebagai

sejenis Bahasa.

Bahasa ini juga mempunyai hubungan dengan seniman. Mempunyai

perantaraan yang membawa maklumat yang berasal dari punca karya seni

dan bahasa ini ada penerima dan pemerhati. Sebagai pembaca pemerhati

perlu mengenali dan dapat menghuraikan lambang dan corak bagi

memahami maksud. Seumpama seperti buku bukan semua dapat fahami isi

kandungan bahan.

Pengalaman Estetik merupakan penyatuan daripada sikap subjektif dan

kebolehan pengamatan yang bersifat kompleks. Albert R. Chandler

Apakah yang anda fahami mengenaiseni visual?

Seni Visualadalah merupakan seni tampak yang tidak merujuk kepada kesenianyang lain seperti seni muzik, seni tari, seni teater, seni sastera dan senimempertahankan diri


2/44

kepuasan yang didapati dalam seni sebagai pengalaman estetik yang beliau

takrifkan sebagai kepuasan renungan dan sebagai gerak hati yang

memuaskan perasaan.

Kepuasan pula suatu keadaan akal fikiran yg diperlihatkan untuk memanjang

dan mengulangi pengalaman tertentu.

Pengalaman estetik juga berupa interaksi di antara objek seni dan pemerhati.

Kebolehan pemerhati untuk mengamati dan memahami beberapa aspek

atau pengalaman yang turut memberikan sumbangan kpd kepuasan estetik

dan sikap menerima pemerhati.Penghayatan seni melibatkan gerak balas

estetik manakala Pengalaman estetik boleh dicapai melalui pengamatan atau

fokus

Dengan demikian ia akan mewujudkan suasana yang kondusif dankeseragaman yang harmoni-agar pemerhati dapat berinteraksi dengan baik.

Estetik dari bahasa Yunani aisthesis-kepekaan, tumpuan kepada hal-hal

yang

bersangkutan dengan indah dan keindahan (Alexander Gottlieb Baumgarten

1714-1762 & Georg Wilhelm Friedrich Hegel 1770-1831)

Georg Wilhelm Friedrich Hegel Alexander Gottlieb Baumgarten(1770-1831) (1714-1762)

1.2 Pengalaman Pemerhati


3/44

Pengamatan tidak berlaku secara otomatik. Dalam sesetengah karya, ia

memerlukan usaha dan latihan seperti seniman perlu bergerak balas dengan

karya tersebut. Seniman yang kreatif akan memulakan rangkaian yang dapat

mencetuskan pengalaman estetik kepada pemerhati. Tanggungjawab

seniman berakhir di studio, di luar studio dipikul oleh pemerhati. Jika

pemerhati tidak bersedia maka sesebuah karya tidak bermakna dan tidak

dapat dirungkai dan difahami.

1.3 Penghayatan Dan Nilai

Penilaian bergantung kepada kebolehan penilai dari segi pengalaman dan

pengetahuan. Penilaian yang baik dapat membantu pemahaman sesebuah

karya dengan lebih jelas. Sebaliknya ini bukan merupakan matlamat kepada

individu tersebut untuk mencari makna dalam seni.

1.4 Objek Seni

Karya seni membawa makna yang luas. Takrif seni Tolstoi pengarang Rusia

abad ke-19 pernyataan atau perhubungan (subjek penggambaran). Clive Bell

ahli estetik- sifat bentuk dan sifat formal (Bentuk bererti). Karya seni sebagai

alat perhubungan. Seniman adalah tukang yang bukan sahaja memanipulasi

bahan seperti seorang tukang yang mahir menggunakan alat dan bahan

untuk mencapai matlamat karyanya atau sebagai alat perhubungan dan alat

peraturan estetik.

Karya seni - satu hasil hasil buatan manusia yang mempunyai bentuk dan

peraturan tertentu yang menyuarakan pengalaman manusia.

Keindahan- tindak balas estetik sama dengan tindak balas emosi yang lain

dan ia berbeza bagi setiap individu. Seni ialah hasil buatan manusia yang

menggunakan bahan yg diatur dengan mahir untuk menyuarakan

pengalaman. Dalam lingkungan takrif ini ada yang dapat mencari keindahan,

kepuasan intelek dan emosi.

1.5 Seni Sebagai Alat Perhubungan


4/44

Perhubungan ialah pemindahan maklumat atau buah fikiran dari sumber

kepada penerima. Dalam hal ini bahasa menjadi perantaraan dan alat yang

diperlukan.

Seniman menggunakan lambang bergambar sebagai lambang kepada

perkataan untuk mencipta makna dengan menggunakan unsur-unsur seni.

Setiap karya seni samada rumit atau mudah apabila digunakan garis sbg

unsur tunggal atau unsur asas akan memperolehi makna daripada cara garis

itu disusun. Seniman menghasilkan karya dengan unsur bahantaranya

dengan bergantung kepada sifat-sifat unsur tersebut.

-Unsur Seni Arca: bentuk, ruang, jalinan, bahan,warna dan garis

-Catan: warna, bentuk, ruang,jalinan (impasto) ,garis (lakaran)

PENGENALAN FALSAFAH SENI

2.1 Pengertian

Perkataan falsafah dikatakan berasal daripada bahasa Yunani atau Greek

Purba yang bermaksud philosophia iaitu cinta akan hikmah atau cinta akan

kebijaksanaan. Istilah philosophia mula digunakan dalam abad ke-7 sebelum

masihi (S.M.) oleh ahli falsafah Yunani yang bernama Pythagoras. Plato juga

merupakan orang yang terawal memberikan takrif dengan lebih khusus. Plato

menegaskan falsafah meneliti hakikat yang mendasari sesuatu benda atauperkara disebalik sifat luarannya iaitu perkara sebenar yang menjadi asas dan

inti pati pembentukan sesuatu benda atau perkara. Kini terdapat pelbagai

takrif falsafah bergantung kepada sudut pandangan dan pegangan hidup

pentakrifnya.

Falsafah boleh ditakrifkan sebagai satu penyelidikan ilmu yang berasaskan

renungan dan pentaakulan untuk merumuskan sifat, hakikat dan kandungan

alam yang dilihat secara keseluruhan. Terdapat pelbagai jenis falsafah

antaranya ialah falsafah nazari atau theoria iaitu pengunaan akal atau fikiran.

Selain itu terdapat juga falsafah amali iaitu praktis atau teknik yang dikatakan

membentuk adab masyarakat. Dalam dunia falsafah terdapat ramai tokoh


5/44

terkemuka antaranya adalah Plato yang cukup dikenali oleh pencinta dunia

falsafah yang telah dianggap sebagai pencetus idea falsafah Barat.

Plato: copy of portrait bust by Silanion

Menurut Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka (1996) falsafah bermakna:

Pengetahuan tentang pengertian yang dianggap sebagai ilmu yang tinggi

yang menjadi dasar ilmu-ilmu lain.

Falsafah Seni pula adalah proses kepada keindahan iaitu memberi gambaran

gabungan nilai keindahan, rasa dan simbol yang dipersembahkan oleh

pengkarya seni. Menurut Mohd Taib Osman (1988):

Hasil-hasil kesenian menjadi barang dagangan, lambang status sosial,

memenuhi selera mereka yang berkemampuan ataupun santapan rohaniah

bagi golongan intelektual.

2.2 Seni Islam

Khat menekankan tentang perlunya keseimbangan pola(-) dan pola(+)

Arabesque Penekanan terhadap pergerakan & pengulangan serta

keseimbangan objek

Menolak objek yang melambangkan ketuhanan, figura

Insan kamil tidak digambarkan secara tampak

Berikan pendapat anda tentang kepentingan falsafah seni dalam penghasilan

karya-karya seni


6/44

2.3 Seni Cina

Ditemui akhir zaman Batu tembikar(logam), tenunan, kaligrafi dan

sebagainya

Tembikar neolitik terbaik dari China

Seni tembikar mengikut zaman Maharaja Cina : Yso & Shun

kemerahan dengan perhiasan hitam

Tembikar ini bermulut tebal & berbadan kecil

Akhir Neolitik: hitam berkilat

Dinasti Chou : lapisan glaze yang terang pada permukaan tembikar

Zaman Wangsa Han : glaze kelabu kekuningan diperbuat dari tanah

hitam dan copper oksid

Zaman Wangsa Shang Seni Tembikar dijadikan peralatan

sembahyang & peralatan rumah yang ditiru

Akhir Zaman Wangsa Chou teknik tuang ditemui dalam 2 bentuk

iaitu bentuk haiwan untuk kegunaan harian dan upacara sembahyang

2.3.1 Catan Cina

Mula dengan gambar binatang

Guna kain sutera/ kertas telap dakwat

Perkembangan seni catan terkenal pada Zaman Wangsa Tang yang

berunsur agama, Taoism dan Confucianisme

Zaman Sung pelukis guna ciri-ciri pemandangan dan kemanusian

Ciri-cirinya:

-Motif terbatas berbanding seni barat

-Panorama alam

-Catan punyai falsafah hubungan manusia dan alam.

2.3.2 Kaligrafi Cina

Ditemui seawal 2000sm pada Zaman Wangsa Shang

Ditulis atas buluh, tulang dan kulit kura-kura.

Zaman Conficius & Lao Zhu (Zaman Wangsa Chou) menggalakkan

pertumbuhan ilmu & penulisan kaligrafi

928 221sm banyak terdapat batu dan tembaga berukuran sama


7/44

3 jenis tulisan zaman Wangsa Han : Tulisan biasa, Tulisan kasar &

Tulisan sambung

2.3.3 Catan Landskap Cina

Catan palaing istimewa Shan Shui iaitu catan landskap cina gunung

& air (Dinasti Sung)

Ciri-cirinya:

-Tidak tertumpu pada realistik lebih kepada ekspresi yang

membawa pengertian pada keseluruhan catan

-Artis dapat berinteraksi dengan catan secara harmoni dan

dapat terjemah falsafah melalui catan

Konsep Yin dan Yang teras kepada catan cina iaitu antara Kelemahan

& Kekuatan

Yin dilambangkan sebagai gunung, kuda hitam & ayam jantan perlu

diseimbangkan dengan Yang melalui perlambangan kabus, air, awan,

bunga dan lembah

2.3.4 Hukum Catan Cina (Prinsip Shi-Vitalize Spirit)

Monokrom penggunaan cat air dengan ton warna terhad untuk dapat

impak dalam

Komposisi mementingkan rangkaian ruang berdasarkan garisan

tegak dan mendatar

Ton & suasana Chi Yun Sheng: ton yang memberi warna ghairah

dan dinamik

Struktur & sapuan berus : sapuan awal berus memberi pengertian

dibuat secara spontan & simbol kepada alam semulajadi

Lakaran: penting sebagai pembentukan awal sesuatu gambaran

Kesesuaian objek dengan lukisan: walaupun catan tidak sama dengan

objek sebenar tetapi perlu ada persamaan dalaman.

2.4 Seni India

Lukisan: bermula dari Dinasti Maurya pada 132sm yang berasaskan

keagamaan

Dijumpai di gua-gua dan kuil: Gua Ajanta, Kuil Kailasantha di Ellora


8/44

Motif utama: penggambaran tentang pemburuan percintaan, kombinasi

imej manusia dan tumbuhan

Lukisan pada daun dan kertas pada abad ke 12 16

Pesat dengan tertubuhnya sekolah seni lukis Gujarat & sekolah Budha

di Timur India

Ciri-ciri Byzantine dan seni Islam dalam seni lukis India pada abad ke

16 apabila kedatangan Islam & pengaruh Barat

Persamaan dengan seni Persia(Parsi) yang menggabungkan manusia

dan corak

2.4.1 Arca India

Seni tertua India pada abad ke 16 patung-patung keagamaan.

Diperbuat dari batu marmar.

Gemilang pada Zaman Guptas

Patung Lord Siva telah mendorong penghasilan arca dalam pelbagai

bentuk dan bahan ketika pemerintahan maharaja Mahendra Varman

dari Dinasti Pallavas

2.5 Seni Malaysia

Dari abad ke 10 17 seni di Malaysia terputus-putus

Pengaruh agama Hindu-Buddhisme-Islam

Objek seni menjadi saksi kepada rangkaian agama dan budaya

Daripada objek sejarah menjadi objek seni kepada nilai bentuk dan

fungsi ikonografi : arca gangsa abad ke 9 , Batu Bersurat Trengganu &

istana Mansyur Shah

Motif Tumbuhan dalam rekabentuk seni Melayu berbentuk arabesque

(keunggulan seni Melayu)

Seramik Zaman Neolitik : tembikar & pinggan mangkuk dari tanah liat

(bentuk sederhana). Pembuat miliki pengetahuan asas (Gua Cha,

Kelantan)

Ukiran Kayu batu megalith pedang, bahagian tangga, pintu, dinding,

tiang, batu nisan, daun pintu, tingkat kukur abad ke 19


9/44

Genderang Dongsong arca asas ada tekstur yang timbul tenggelam

Patung agama Hindu dan Buddha

Batu Bersurat Khat

Ukiran Jah Hut 1978, (pengubat sakit disebabkan oleh hantu)

sebagai karya seni

Keris estetika Melayu

Motif alam daun, ranting, bunga

2.5.1 Catan Malaysia

Niah Sarawak, Tambun Ipoh

Abad ke 20, catan air teknik barat pemandangan kampung.

Teknik catan Cina dan Barat banyak pengaruhi catan tempatan Sekolah Inggeris & Cina

Prinsip estetika Melayu:

-Halus - kesempurnaan

-Berguna alat kegunaan

-Bersatu ada mula dan ada akhir daun, ranting, buah

(integrasi alam dalaman & luaran)

-Berlawan pertentangan yang terkawal. Licin, kasar, timbul,

lekuk (untuk wujud suasana tegang)-Berlambang keris bawa segala unsur perlambangan

maruah (indah tapi bahaya)

-Bermakna intrinsik (ukiran berbunga) & ekstrinsik (makna

ukiran)

Hasilkan satu esei mengenai falsafah Melayu tradisi berdasarkan seni ukiran kayuMelayu Tradisi. Bincangkan mengenai pendapat mana-mana tokoh ukiran kayuserta pilih 2 jenis ukiran tersebut untuk dianalisa.


10/44

Prinsip-prinsip Menganalisa Catan

Bentuk cara seniman mempernyatakan dirinya abstrak/ non

abstrak. Ada berbentuk representasi, realistik

Struktur rangka yang menyatukan bahagian dalam catan. Terbagi

kepada 2

-Super garisan yang menonjol

-Sub garis kecil yang bersatu

Ditonjolkan melalui warna

Imbangan imbangan secara visual menstabilkan kedudukan catan

Komposisi daerah sasaran statik/ non statik yang menangkap mata.

Untuk memastikan ada pusat utk dihayati Warna 2 jenis warna panas & dingin

3 hal tentang warna Hue warna itu sendiri, kroma kebernasan-

merah yang cerah atau malap, value jarak dengan pemerhati,

suasana & udara, keadaan cahaya

Tema hal benda yang dinyatakan seniman

Anda perlu mencari 1 karya seni Barat dan 1 karya seni Jepun. Senaraikan tujuanfalsafah seni tersebut dalam penghasilan karya mengikut kefahaman anda.


11/44

UNIT 2 ASAS SENI REKA SECARA PERBANDINGAN 1

1. UNSUR SENI

Unsur-unsur seni reka terdiri daripada enam elemen asas yang penting dalam

penggubahan sesuatu karya seni visual iaitu:

Garisan

Rupa

Bentuk

Jalinan

Ruang

Warna

1.1 Garisan

Garisan adalah salah satu elemen seni reka. Ia adalah kesan titik-titik yang

berlanjutan dan bertindak sebagai titik yang bergerak, dihasilkan

menggunakan alat atau media seni lukis. Garisan terdapat dimana-mana

sahaja samada yang terhasil secara semulajadi atau dihasilkan oleh manusia.

Garisan mempunyai pelbagai jenis sifat dan identiti yang tersendiri serta

memberi pengertian yang berbeza-beza. Jenis-jenis garisan ini juga merujuk

kepada sifat-sifat fizikal sesuatu garisan itu seperti kasar, halus, panjang,


12/44

pendek, lurus, bengkok, terang, gelap, tebal, putus dan sebagainya. Garisan

juga mampu menyatakan sesuatu idea atau perasaan. Ia boleh bersifat statik

atau aktif. Garisan menjelaskan secara visual sesuatu objek.Aplikasi pelbagai

jenis garisan yang bersesuaian dapat mencipta rupa, jalinan, ton dan corak

serta menimbulkan bentuk, ruang dan pergerakan.

1.2 Rupa

Rupa ialah hasil pertemuan hujung garisan dengan permulaannya.Aplikasi

melalui rupa garisan, warna dan jalinan. Mesti mempunyai garisan luar

(outline) dan sempadan yang mengelilinginya. Ianya dapat dikategorikan

kepada rupa geometri dan organik. Rupa geometri lebih kepada rupa yang

mempunyai sudut dan penjuru. Rupa organik pula yang mempunyai rupa

bebas dan tidak terikat pada bentuk yang khusus. Rupa ialah sesuatu

kawasan yang berbeza dari ruang di sekeliling dan bersifat 2-D (tidak berjisim.

Merupakan hasil pertemuan antara penghujung garisan dan permulaannya.

1.3 Bentuk

Bentuk ialah lanjutan daripada pemahaman rupa. Bentuk mempunyai

keluasan, ketinggian, jisim dan biasanya bentuk mempunyai lebih daripada

satu permukaan. Bentuk mempunyai struktur dalaman. Gabungan daripada

rupa dapat menghasilkan bentuk. Bentuk terbahagi kepada bentuk dua

dimensi, tiga dimensi dan pelbagai dimensi.

1.4 Jalinan

Jalinan ialah sifat permukaan yang terdapat pada sesuatu objek dan boleh

dikesan secara penglihatan (tampak) atau sentuhan. Jalinan pada permukaan

objek alam sekeliling dan objek buatan manusia mempunyai kesan tampak

yang berbeza. Tuhan menjadikan setiap objek alam dengan jalinan tertentu

untuk manusia memikirkannya. Setiap jalinan mempunyai fungsi dan nilainya

tersendiri. Jalinan merujuk kepada kesan yang terdapat pada permukaan


13/44

sesuatu objek. Ia dapat menunjukkan kesan rasa dan ekspresi sesuatu objek

kepada kita. Jalinan terbahagi kepada dua iaitu; jalinan sentuh dan jalinan

tampak. Jalinan sentuh ialah jalinan yang dapat dirasai melalui sentuhan,

contohnya kulit buah durian (alam semula jadi) dan jahitan sulaman (alam

buatan manusia). Jalinan tampak pula jenis jalinan yang hanya dapat dilihat

tetapi tidak dapat dirasa melalui sentuhan.

1.5 Ruang

Ruang ialah jarak di antara objek yang wujud di dalam alam nyata dan juga

dalam karya seni visual. Objek yang berada di hadapan lebih jelas dan lebih

besar berbanding dengan objek sama saiz yang berada di bahagian belakang.

Ruang merupakan kawasan yang dikelilingi oleh garisan, atau kawasan

kosong di sekeliling objek, atau jarak antara dua objek. Manakala dalam

karya seni visual, ruang diwujudkan melalui kekuatan gubahan warna, jalinan,

rupa dan bentuk.

1.6 Warna

Warna pigmen pewarna kimia yang bertindak balas pada sesuatu permukaan.

warna terbahagi kepada tiga kumpulan utama iaitu warna asas, warna

sekunder dan warna tertier. Warna asas terdiri daripada warna biru, merah

dan kuning; dan ianya boleh menghasilkan warna sekunder dan warna tertier.

Warna sekunder pula terdiri daripada warna hijau, jingga dan ungu; dan dapat

dihasilkan daripada campuran dua warna asas. Sementara itu, warna tertier

terhasil daripada percampuran warna asas dan sekunder.

Aktiviti 1: PERBANDINGAN KARYA

Anda telah didedahkan dengan imej-imej pelbagai budaya dan disusuli

dengan kajian terhadap subjek, tema, teknik dan bahan serta unsur-unsur


14/44

seni pada hasil-hasil karya. Aspek-aspek yang disentuh adalah berkaitan

dengan falsafah dan latar belakang masyarakat dalam pelbagai budaya . Ini

termasuklah karya-karya dalam bentuk 2-Dimensi dan juga 3-Dimensi.

Sekarang cuba anda bandingkan kedua-dua karya A dan B dibawah ini.

Karya A Karya B

Setelah anda perhatikan kedua-dua imej karya A dan B di atas, sila baca dua

petikan berikut:-

Petikan 1:

Khen Karan, Prince Riding anElephant, Mughal(Sumber: Art Fundamentals-

10th

.Edition)

Tamadun Islam bertunjang dan berpaksikan kepada konsep tauhid yangmerupakan intipati dalam kehidupan bertamadun masyarakat Islam.

Tamadun Islam adalah akidah, syariah dan akhlak dan merupakan

komponen dalam agama Islam. Sumber dalam tamadun Islam adalah sumber naqli iaitu sumber wahyu.

Sumber aqli iaitu yang berdasarkan akal merupakan sumber sekunderketetapannya mestilah tidak bercanggah dengan sumber naqli.

Aspek kerohanian dalam Tamadun Islam amat dipentingkan.

Kerohanian (spiritual) dan kebendaan (material) mestilah seimbang danbersepadu.

Kesepaduan ini akan membentuk matlamat Tamadun Islam yang palingutama iaitu mencapai keredaan Allah, manakala material berfungsisebagai wasilah atau alat penghubung dalam mencapai matlamat utamatersebut.

Bamboo in the wind(Sumber: Art Fundamentals-Tenth Edition)


15/44

Petikan 2:

Hasil daripada pemerhatian serta penelitian anda terhadap kedua-dua karya

dan petikan di atas, anda akan mendapat satu gambaran tentang pegangan

dan nilai yang ada pada kedua-dua karya tersebut.

Aktiviti 2: ASAS SENI REKA

Cuba perhati dan kaji gambar rajah berikut. Ini akan dapat memberi satu

gambaran tentang bagaimana komposisi sesebuah hasil karya seni visual

dimanipulasikan.

Lao Tze mengemukakan falsafah Tao sebagai suatu kekuatan di manamanusia cuba menjalin dirinya dengan alam.

Konsep ini menyamai konsep Wu-Wei dalam aliran Konfusius yangmendorong manusia mengambil jalan pertengahan antara dua aktivititertinggi dan istirehat tertinggi.

Mereka menafsir bahawa kehidupan yang berlaku di alam ini adalah hasildari pergerakan alam yang berterusan. Seseorang dianggap dapatberhubung dengan alam apabila dia berjaya menghubungkan dirinyadengan Tao melalui pembersihan jiwa atau mengosongkan diri dari duaperkara yang keterlaluan.


16/44

(Sumber: Orvirk, O.G., et. al.(2006) ms : 29/30)

Dengan merujuk kepada kedua-dua karya yang dinyatakan di atas serta

kefahaman tentang komposisi karya seni visual, cuba anda buat satu

evolusi

Bentuk

Peralatan Seni Media

Elemen-elemen SeniGarisan

RupaTon

Jalinan

Warna

dihasilkan mengikut

Prinsip-prinsipSeni Reka

Harmoni Kepelbagaian

melibatkanFaktor kesamaan-pautan visual

Perulangan-Ritma

melibatkanFaktor ketidaksamaan

Kontra-dikembangkanImbanganKadarbanding

PenegasanPergerakan

Ekonomi

mencipta

Ruang

untuk mengujudkanKesatuan


17/44

perbandingan berdasarkan unsur-unsur seni dengan mengisi ruang yang

disediakan dalam jadual berikut:-

Bil. Unsur SeniReka

Subjek/IsiKandungan Karya A Karya B

KaitanFalsafah/Budaya/

LatarBelakang

Masyarakat

1. Garisan

2. Rupa

3. Ton

4. Jalinan

5. Warna

Buat ulasan bagi setiap dapatan anda di atas. Berdasarkan dapatan anda

tersebut, bincang bersama rakan kumpulan anda. Buatlah analisis terhadap

karya-karya 2-Dimensi dan 3-Dimensi yang lain.

Bagi pengkarya seni visual seperti pelukis, arcawan, pereka bentuk dan

pandai

tukang, unsur garisan merupakan unsur yang sangat penting. Ini adalah

kerana Garisan menentukan idea awal bagi penjelmaan karya-karya mereka.


18/44

Ternyata garisan adalah kajian visual bagi menterjemahkan karya. Terdapat

pelukis yang menggunakan unsur ini sebagai manifestasi karya, misalnya

Jackson Pollock dengan karya renjisan spontan dangan gaya penampilan

Abstrak Expresionis telah menonjolan rentak-rentak garisan. J.Seeley dengan

karya cetakan bertajuk Stripe Song berjaya menonjolkan garisan Op yang

dikenali sebagai aliran Op Art. Pelukis-pelukis di Malaysia juga ada yang

menggunakan garisan sebagai penonjolan imej sepertii Ibrahim Hussein dan

Ismail Latif. Maknanya garisan merupakan unsur sangat signifikan dengan

pengkaryaan pelukis dan pereka.

Stripe Song by J. Seeley, 1981, Jackson Pollock 1

Photo Silkscreen print, 22x30

Antara Sifat Fizikal Garisan ialah:

1. Ukuran Garisan- merujukan kepada panjang dan pendik garisan

2. Jenis Garisan - jenis garisan bergantung kepada luris, bengkok, zigzag,

bengkang bengkong dsb


19/44

3. Arah Garisan - dari mana arah garisan itu bermula, mungkin arah dari

pelbagai, arah yang sehala atau bertentangan.

4. Lokasi Garisan- Ukuran, jenis dan Arah garisan tentunya mempunyai

lokasi tertentu bagi menempatkan peranan subjek dalam karya..

5. Karektor garisan - Karetor garisan dapat disempurnakan melalui media.

Ramai pelukis menggunakan media bagi memperlihatkan karektor garisan

sebagai presentasi mesej karyanya.

Karya oleh Pablo Picasso yang bertajuk Mother, Child and Four

Studies of Her Right Hand (1904) dalam Duane & Preble, S (1994),

merupakan kajian kepada figura di dalam catan. Lukisan ini memberikan

penekanan kepada bahagian tangan dan kepala figura dan pemberatan

diberikan kepada perincian jari tangan kanan. Garisan kontur digunakan

untuk menjelaskan rupa asas dan struktur tangan. Kepelbagaian jenis

garisan digunakan untuk membentuk perincian sifat dan ciri figura tersebut,

jalinan pada kulit, keadaan rambut dan kesan cahaya pada kepala dan bahu.

Penggunaan garisan secara bersilang (cross- hatching) digunakan untuk

menghasilkan kesan terang gelap cahaya.

Aktiviti 3 : Kajian Unsur Garisan


20/44

Anda dikehendaki mencari satu karya seni tempatan. Cuba anda analisa

karya itu berdasarkan sifat-sifat fizikal garisan dalam karya tersebut.

Aktiviti 4 : Kajian Rupa

Merujuk kepada mana-mana satu karya seni China, India atau tempatan.

Cuba anda analisa karya di bawah berdasarkan sifat-sifat fizikal rupa dalam

karya tersebut.

Rupa

Garisan luar imej dua dimensi atau lingkungan sempadan bahagian dalam

objek tiga dimensi. Terdapat dua kategori rupa iaitu organik dan geometrik

sama ada ianya dirujuk pada alam semulajadi atau objek buatan manusia. Di

dalam sesuatu ruang permukaan. Rupa adalah subjek dan dianggap ruang

positif dan latar belakangnya pula adalah ruang negatif. Perkaitan antara

subjek dan latar merupakan aspek asas dalam persepsi yang membolehkan

berlakunya interpretasi terhadap apa yang dilihat. Pelukis menggunakan rupa

bukan hanya untuk menghasilkan imej-imej tertentu tetapi digunakan sebagai

mewakili sesuatu simbol yang membawa sesuatu makna kepada karya yang

dihasilkan.


21/44

Di dalam karya Marc Chagall yang bertajuk, I and The Village (1911)

dalam Duane & Preble, S. (1994), menggunakan struktur bulatan dan segi

tiga untuk menyusun rupa geometrik manusia, binatang dan tumbuhan.

Beliau menggunakan ciri kelembutan pada rupa geometrik untuk

mendapatkan kesan pergerakan di antara setiap bahagian ruang catan.

Subjek semulajadi dipersembahkan dalam bentuk abstrak melalui rupa

geometrik yang dipermudahkan untuk meluahkan kesan visual dan

memberikan makna simbolik.

Bentuk

Merupakan sesuatu yang menarik kepada objek 3 dimensi. Pelukis mungkin

melahirkan bentuk-bentuk tertentu secara ilusi melalui gabungan nilai, warna,

cahaya dabn bayang atau mungkin penggunaan objek sedia ada bagi

menghasilkan sesuatu kesan. Bagi menghasilkan bentuk yang bermakna

pelukis perlu membuat ketepatan pilihan kepada kesan cahaya, susunan,

aras pandangan dan perspektif. Selain itu kesesuaian pemilihan bentuk juga

memainkan peranan dalam memberikan makna-makna tertentu kepada karya.

Saint Serapion (1628) oleh Fancisco de Zurbaran dalam Duane

&Preble, S. (1994), dihasilkan melalui kesan tona yang minima bagi


22/44

menguatkan penampilan bentuk imej figura. Tanpa penggunaan tona

pertengahan yang jelas, bahagian terang dan gelap terpisah secara langsung.

Ianya menghasilkan kesan kontras yang kuat di antara terang dan gelap

dalam mengujudkan kesan dramatik untuk menyokong kekuatan makna.

The Great Wave at Kanagawa (from a Series of Thirty-Six Views of Mount Fuji) ,

Edo period (16151868), ca. 183133Katsushika Hokusai (Japanese, 17601849); Published by Eijudo

Polychrome ink and color on paper

Source: Katsushika Hokusai: The Great Wave at Kanagawa (from a Series of Thirty-

Six Views of Mount Fuji) (JP1847) | Heilbrunn Timeline of Art History | The

Metropolitan Museum of Art

Aktiviti 5 : Kajian Bentuk

Merujuk kepada karya seni Jepun di atas. Cuba anda analisa karya itu

berdasarkan sifat-sifat fizikal bentuk dalam karya tersebut.

Aktiviti 6 : KAJIAN HASIL SENI

Berdasarkan situasi persekitaran di sekolah anda, cuba anda perhatikan

hasil-hasil Seni Visual (2-Dimensi atau 3-Dimensi) yang terdapat di

persekitaran tersebut. Contohnya, lukisan mural, papan tanda, lampu hiasan


23/44

di pejabat, reka bentuk tiang pagar sekolah, kolam air pancut, motto sekolah,

reka bentuk kerusi di pejabat pentadbir, pasu bunga, poster di papan

kenyataan sekolah, seni arca di taman sekolah dan pelbagai hasil-hasil Seni

Visual yang lain.

Cuba anda pilih salah satu daripada hasil seni tersebut dan rakamkan imej

hasil Seni Visual tersebut. Kemudian buat kajian terhadapnya berdasarkan

perkara-perkara berikut:-

i. Kaitan dengan unsur-unsur seni yang anda tahu.

ii. Pada pandangan anda adakah hasil ciptaan itu di pengaruhi oleh

sesuatu budaya atau kepercayaan sesuatu bangsa ?

Beri ulasan anda.

iii. Adakah hasil ciptaan itu direka berasaskan falsafah tertentu ?

Beri justifikasi kepada jawapan anda itu.

( Tuliskan ulasan anda tidak lebih daripada 150 patah perkataan ).

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

UNIT 3 ASAS SENI REKA SECARA PERBANDINGAN 2

1. PRINSIP REKAAN

gambarfoto


24/44

Prinsip rekaan adalah kaedah atau pengolahan unsur seni untuk

menimbulkan gambaran tertentu dalam gubahan seni visual.

1.1 Harmoni

Dalam istilah bahasa harmoni membawa maksud aman dan damai

Dalam istilah seni harmoni merupakan hasil ulangan dan rentak unsur

seni yang sesuai dan seimbang

Harmoni wujud dalam penggunaan garisan dan warna

Harmoni wujud di alam sekeliling apabila munculnya susunan atau

ulangan unsur-unsur seni mengikut cara atau gaya yang tertentu.

Tujuan menghasilkan kesan harmoni adalah untuk menarik perhatian

serta mengurangkan kejanggalan pada sesuatu gubahan, objek atau

imej. Harmoni tidak akan wujud sekiranya terdapat ciri- ciri yang

bercanggah.

Harmoni Dalam Catan

Harmoni Dalam Corak


25/44

Harmoni Dalam Pemandangan

Harmoni Dalam Animasi

Harmoni dari segi bentuk Harmoni dari segi rupa

1.2 Kontra


26/44

Kontra wujud jika ada unsur-unsur seni yang bertentangan atau

bercanggah dalam sesuatu gubahan

Fungsi kontra ialah untuk menarik perhatian memberi fokus,

mengelakkan kebosanan dan kesan pergerakan

Kontra dapat dihasilkan melalui penggunaan unsur seni, teknik dan

bahan yang berlainan

Kontra dari segi warna

Kontra dari segi warna

1.3 Penegasan

Penegasan wujud apabila terdapat sesuatu unsure yang menonjol,

kontra atau ganjil dalam sesuatu gubahan


27/44

Fungsi penegasan ialah untuk menarik perhatian, member focus dan

mengelakkan kebosanan

Penegasan dapat dihasilkan melalui penggunaan unsure seni yang

kontra atau asingkan objek yang hendak ditegaskan

penekanan pada cahaya dan bayang menimbulkan penegasan

penegasan pada objek yang berbeza warna


28/44

objek bangunan di tengah menimbulkan penegasan

1.4 Imbangan

Imbangan bermaksud kesamaan dan kesepadanan dari segi berat,

tarikan dan tumpuan

Terdapat 2 jenis imbangan iaitu:

-Imbangan simetri - unsur seni yang sama antara kiri dan kanan atau

atas dan bawah(garisan axis dilukis di tengah-tengah pembahagian

tersebut)

-Imbangan tidak simetri unsur seni tidak sama di kedua-dua

bahagian tetapi mempunyai ciri-ciri yang menimbulkan kesan

keseimbangan

Imbangan yang Simetri

Imbangan yang tidak simetri


29/44

1.5 Irama dan Pergerakan

Pergerakan ialah keadaan yang bergetar, bergoyang,

berayun,berpancar, bersinar-sinar dan sebagainya

Fungsi irama dan pergerakan ialah untuk memberi kesan lebih hidup

dan realistik terhadap sesuatu gubahan

Pergerakan dapat dilihat melalui kesan angin, air, ombak, taufan dan

sebagainya

ulangan objek yang menimbulkan pergerakan

arca pergerakan/irama

1.6 Kepelbagaian

Kepelbagaian wujud hasil penggunaan pelbagai gaya, nilai dan idea

yang berbeza dalam sesuatu gubahan

Kepelbagaian dapat memberi gaya variasi, tenaga dan daya tarikan

dalam sesuatu gubahan

Kepelbagaian dapat dihasilkan melalui penggunaan unsur seni seperti

garisan, rupa dan warna yang pelbagai dalam sesuatu gubahan


30/44

Kepelbagaian warna

Kepelbagaian bentuk dan jenis objek

1.7 Kesatuan

Kesatuan bermaksud satu tema atau satu idea bagi semua unsur

dalam sesuatu gubahan

Kesatuan dapat menimbulkan suasana yang tenteram teratur dan

selesa


31/44

Kesatuan tema kesatuan tema jenis objek dan

warna

Kesatuan warna, objek dan rupa


32/44

Aktiviti 1: KARYA SENI 3-DIMENSI

Anda telah didedahkan dengan bahasa visual perbandingan terhadap

pelbagai budaya dan disusuli dengan kajian terhadap Asas Seni Reka pada

hasil-hasil karya. Sekarang cuba anda teliti empat buah karya 3-Dimensi

dibawah ini. Empat buah karya berikut dikategorikan kepada Kategori 1

( Karya-karya Timur ) dan Kategori 2 ( Karya-karya Barat )

Karya 3-Dimensi - Kategori 1

Karya : Vaseapothicaire.(Sumber :http://commons.wikimedia.org)

Karya : Cobalt Blue Bowl(Sumber:

http://www.lacma.org/islamic_art/eip.htm)


33/44

Karya 3-Dimensi - Kategori 2

Setelah anda perhatikan kedua-dua imej di atas, cuba anda baca petikan di

bawah ini:

Petikan 1

Arca : Marchesa- Julie Warren

Martin(Sumber: Art Fundamentals

10th

. Edition,.ms: 233)

Arca : Giant Soft Fan- Claes Oldenburg(Sumber :

http//www.flickr.com/photos/elissacorsini)

Nilai-nilai universal dalam Tamadun Asia tertanam dalam ajaran-ajaran

keagamaan yang telah berkembang subur di seluruh Asia; sama ada Islam,agama dan kepercayaan dari Tanah Besar China mahupun dari benua India.Nilai-nilai universal dari tradisi keagamaan ini boleh diringkaskan berdasarkanprinsip-prinsip seperti berikut;

Berlandaskan idea keagamaan Menekankan aspek kemanusiaan dan institusi kekeluargaan Menekankan tatacara dan etika dalam kehidupan Mementingkan kebijaksanaan dalam kepemimpinan Menghargai alam sekitar Mementingkan ilmu dan orang berilmu


34/44

Petikan 2

Sumber :Dialog Seni Tampak (1985), ms: 24.

Setelah anda membaca petikan-petikan tersebut, anda dapat merumuskan

bahawa hasil karya seni merupakan manifestasi pemikiran dan budaya

sesuatu kaum. Ekspresi seni yang dijelmakan dalam pelbagai media dan

teknik memperlihatkan hubungan manusia dengan persekitaran serta

tamadun sesuatu bangsa.

Petikan di atas memberi satu gambaran tentang perbezaan pegangan dan

nilai terhadap kedua-dua kategori karya-karya tersebut.

Dalam sebuah karya seni memang boleh dimasukkan kedua-dua unsurbentuk dan unsur penyataan atau perhubungan, malahan kadang-kadangnya ia mungkin perlu dibuat demkian. Bukti-bukti yang kianbertambah menunjukkan bahwa tekanan terhadap sifat bentuk danpenyataan dalam seni adalah berdasarkan kepada sesuatu yang lebihdalam daripada hanya sekadar gerak hati peribadi para ahli falsafah.Kajian psikologi pada tahun-tahun kebelakangan ini telah memberikanbanyak gambaran baharu berhubungan dengan denyutan rasa hatimanusia terhadap estetik dan mengaitkannya dengan keperluan untukberhubung dan untuk mencorak pengalaman. Katalog kajian psikologi

tentang pernyataan kreatif manusia yang kian bertambah itumenunjukkan bahawa semua manusia mempunyai penuh kepayaanuntuk berhubung melalui penggunaan bentuk yang digelar seni ini.


35/44

Aktiviti 2: PERBANDINGAN KARYA 3-DIMENSI

Sekarang, cuba anda buat satu perbandingan bagi kedua-dua kategori karya

3-dimensi di atas dengan melengkapkan jadual di bawah :

Bil. Prinsip Karya 2-DimensiKategori 1

Karya 3-DimensiKategori 2

1. Harmoni

2.Perulangan /

Irama

3. Kepelbagaian

4.Kontra /

Penegasan

5. Pergerakan

6. Ekonomi

7. Imbangan

8. Dominan

9. Kadarbanding

Hasil daripada dapatan anda tersebut, bincang dan kongsi bersama rakan

dalam kumpulan anda. Buatlah analisis terhadap karya-karya bentuk 2-

Dimensi dan

3-Dimensi yang lain.


36/44

Pyxis of al-Mughira(Sumber:http://www.answers.com/topic/islamic-art-history)

UNIT 4 ANALISIS ASAS SENI REKA DALAM KARYA

Aktiviti 1: HUBUNGKAIT FALSAFAH, PENGARUH DAN LATARBELAKANG

PELBAGAI BUDAYA

Anda telah didedahkan dengan imej-imej pelbagai budaya dan disusuli

dengan pelbagai pandangan serta konsep tokoh-tokoh seni dalam kursus

yang lepas. Sekarang perhatikan pula subjek, tema, teknik dan bahan pada

hasil-hasil karya 2-Dimensi dan juga 3-Dimensi di bawah :

Berdasarkan pemerhatian anda:-

Egyption Glass(Sumber :http://www.lacma.org/i

slamic_art/eip.htm)

Mosaic faience(Sumber :http://www.lacma.org/isla

mic_art)

Lotus and Five Fish(Sumber :http://www.xabusiness.com/chine

se-fish-paintings.htm

Titleber :

//commons.wikimedia.iki/Image)

Nefertiti(Sumber :http://www.crystalinks.com/e

gyptart.html)


37/44

Cuba anda hubungkaitkan imej-imej tersebut dengan pegangan

falsafah seni tertentu.

Apakah ciri-ciri yang boleh anda kaitkan dengan falsafah-falsafah yang

dinyatakan tadi ?

Cuba anda banding beza antara satu dengan yang lain.

Adakah imej yang dihasilkan mempunyai sedikit persamaan atau

kaitan dengan kehidupan masyarakat sesuatu budaya itu?

Buatkan ulasan anda mengenai persoalan di atas.


_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

Untuk mendapat penjelasan yang lebih lanjut , anda bolehlah melayari

internet serta membuat bacaan dengan berpandukan rujukan yang

disenaraikan

Aktiviti 2 : ANALISIS KOMPOSISI KARYA

Cuba anda analisa pada kedua-dua karya dalam gambarajah 1 dan 2 di

bawah


38/44

Gambarajah 1

Gambarajah 2

(Sumber : Knobler.N. (1985).Dialog Seni Tampak :Zakaria Ali, Terj.)

Perhatikan bagaimana komposisi (gubahan) imej itu dibentuk. Lihat susunan

garisan struktur pada hasil karya tersebut. Garisan-garisan itu dikenali

sebagai implied linesatau garisan saranan. Analisa garisan-garisan tersebut

dan perhatikan bagaimana komposisi dalam hasil karya tersebut dihasilkan

secara menyeluruh.

Aktiviti 3 : ANALISIS KARYA

Anda telah didedahkan bagaimana komposisi sesebuah hasil karya

digubah berdasarkan implied lines atau garisan saranan. Sekarang,


39/44

cuba anda teliti pula imej dalam karya berikut :

Berdasarkan penelitian anda, cuba anda lakarkan susunan garisan-garisan

saranan . Ini boleh dibuat dalam gubahan imej karya dalam ruang yang

disediakan. Anda gunakan kertas surih ( tracing paper ) dan tekap pada hasil

karya tersebut yang dimuat turun daripada sumber internet. Lakar garisan-

garisan saranan yang berkaitan di atas kertas tersebut.

Hasil daripada analisis anda tadi, anda dapat mengetahui garisan saranan

(implied lines) membentuk komposisi imej dalam gubahan hasil karya itu.

Sekarang, gunakan kefahaman dan pengetahuan anda untuk menganalisis

hasil karya tersebut berlandaskan Asas Seni Reka yang telah anda pelajari

dalam berbentuk ulasan.


Sati scene at Theur of Ramabai wife ofMadhavrao Peshva, Ca.1771, Deccan paintings-LOS Angles CCU Museum of Art, Calfornia(Sumber:http://ignca.nic.in/asp/showbig.asp?projid=ac13)

Garisan Saranan ( Implied lines)


40/44

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

Sebagai pengukuhan, anda boleh teruskan aktiviti lakaran garisan saranan

(implied lines) anda pada karya-karya yang lain pula.

Peringatan : Hasil-hasil tugasan kerja anda hendaklah dihantar melalui

e-mel kepada Pensyarah (Tutor) anda seperti mana format yang telah

ditetapkan. Hasil yang telah dibuat pembetulan dan penambahbaikan

akan dijadikan hard-copy untuk diserahkan dalam bentuk portfolio. Ini

penting sebagai satu dokumentasi hasil kerja anda untuk menampakkan

perkembangan pembelajaran reflektif sepanjang mengikuti kursus.

LUKISAN SENI DIGITAL merupakan sejenis bentuk seni baru yang

mempergunakan teknik lukisan tradisional, seperti cat air, cat minyak,

impasto, dan sebagainya untuk pelukisan digital melalui komputer, perisian,

serta tablet pendigitan, dan stilus. Lukisan digital berbeza daripada seni digital

yang lain serta seni komputer terjana, khususnya kerana ia tidak memerlukan

paparan komputer untuk mendapat lukisan realistik daripada suatu model.

Seorang artis digital hanya perlu menggunakan teknik lukisan untuk mencipta

lukisan digital secara langsung dalam komputer.


41/44


42/44

televisyen, dan permainan video. Terdapat juga pelbagai jenis lukisan digital,

termasuk impresionisme, realisme, dan cat air.

Perisian pelukisan digital seperti Corel Painter, Studio Artist, Adobe

Photoshop, Jasc Paint Shop Pro, ArtRage, dan Open Canvas memberikan

artis-artis digital suatu persekitaran yang sama dengan pelukis fizikal: kanvas,

alat-alat lukisan, palet untuk mencampurkan warna, dan pilihan warna yang

banyak


43/44

Karya grafik seperti ini sesuai untuk latarbelakang atau sebagaikertas hiasan dinding bagi menimbulkan suasana 3D. Dihasilkandengan mengapungkan objek-objek 3D atau ilusi 3D. Elemen iniboleh dihasilkan mengguna perisian illustrator, atau untuk kesanyang lebih menarik menggunakan 3D studio Max, Maya atauLightwave.


44/44

Terdapat beberapa elemen dalam ilustrasi ini merangkumi bentuk matahari

dengan pancaran garisan, kelompok awan yang timbul diiringi garisan ombak

laut serta sekumpulan burung terbang dan sebuah perahu layar.

Berdasarkan ilustrasi tersebut senaraikan lima penghasilan pengeluaran

(outcome) yang anda rasa boleh di tengahkan:

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

modul ppg psv3102

Documents