MENINGKATKAN PENGUASAAN MURID TAHUN LIMA BIJAKSANA

MENGINGAT FAKTA DALAM TAJUK ZON IKLIM DUNIA MELALUI

KAEDAH PEMBELAJARAN KOPERATIF GO CIRCLE

MOHD SHAFIZ ADZHAR BIN MOHD RASHID

INSTITUT PENDIDIKAN GURU

KAMPUS SULTAN MIZAN

OKTOBER 2014

MENINGKATKAN PENGUASAAN MURID TAHUN LIMA BIJAKSANA

MENGINGAT FAKTA DALAM TAJUK ZON IKLIM DUNIA MELALUI

KAEDAH PEMBELAJARAN KOPERATIF GO CIRCLE

MOHD SHAFIZ ADZHAR BIN MOHD RASHID

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat

penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Perguruan

Pengajian Sosial Pendidikan Rendah

INSTITUT PENDIDIKAN GURU

KAMPUS SULTAN MIZAN

OKTOBER 2014

i

PENGESAHAN PENYELIA

Saya akui bahawa saya telah membaca laporan penyelidikan ini

dan pada pandangan saya karya ini telah memadai dari segi

skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan

Ijazah Sarjana Muda Perguruan

Dengan Kepujian Pengajian Sosial Pendidikan Rendah

Tandatangan : .

Nama Penyelia : En. Wan Ahmad Abd Hakim b. Wan Dagang

Tarikh :

ii

HALAMAN PENGAKUAN

Saya akui laporan kajian ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan

ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya

Tandatangan : ..

Nama Penulis : Mohd Shafiz Adzhar Bin Mohd Rashid

Tarikh :

iii

DEDIKASI

Buat insan teristimewa

Abah dan Ma

Mohd Rashid b. Mat Amin & Zainon bt. Mamat

Doa, jasa dan pengorbanan mu inspirasi kejayaan ku

Terima kasih atas kasih sayang yang dicurahkan

Saudara-saudaraku

Ain Syazwany & Muhammad Shafiq Fahamy

Sentiasa sabar dengan karenahku

Terima kasih menjadi teman membesar dan memahami diri ini

Para Pensyarah, guru-guru dan rakan taulan

Hanya kepada Allah S.W.T daku berserah

Moga kalian diberkati oleh Nya

Amin.

iv

PENGHARGAAN

Dengan nama Allah Yang Maha Pemurah Lagi Maha Penyayang

Alhamdulillah, segala puji ke hadrat Allah S.W.T kerana dengan limpah dan

kurnia-Nya kajian yang dijalankan ini dapat disiapkan sepenuhnya. Di kesempatan ini,

saya sebagai penulis seikhlas hati ingin merakamkan setinggi penghargaan khususnya

kepada En. Wan Ahmad Abd Hakim b. Wan Dagang selaku pensyarah pembimbing

kajian ini yang telah banyak memberi bimbingan dan tunjuk ajar berguna sepanjang

kajian dijalankan.

Ucapan jutaan terima kasih juga buat pihak pentadbir sekolah, guru-guru dan

murid-murid di Sekolah Kebangsaan Tanah Merah, Jertih, Terengganu yang terlibat

kerana sudi memberi kerjasama bagi memastikan kajian ini berjalan lancar. Tidak lupa

juga terima kasih kepada rakan-rakan seperjungan dan sesiapa sahaja yang terlibat dalam

kajian ini secara langsung mahupun tidak langsung.

Terakhirnya penghargaan buat ahli keluarga yang turut membantu memberikan

sokongan moral sepanjang perjalanan hidup ini. Semoga Allah S.W.T melimpahkan

rahmat ke atas semua bagi segala budi dan jasa baik kalian. Terima kasih.

v

ABSTRAK

Kajian ini dijalankan untuk menilai keberkesanan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle bagi meningkatkan penguasaan dalam mengingat fakta dan menarik minat murid

untuk belajar. Semasa pengajaran dan pembelajaran tajuk Zon Iklim Dunia dalam subjek

Kajian Tempatan, murid Tahun 5 Bestari memberikan reaksi dan maklum balas seolah-

olah tiada masalah dan faham. Namun apabila soalan latihan diberikan, mereka gagal

menjawab soalan dengan baik. Puncanya ialah terlalu banyak fakta yang perlu dihafal

menyebabkan tahap penguasaan murid lemah sehingga menghilangkan minat murid

untuk belajar. Tinjauan awal mendapati 12 orang murid gagal mencapai tahap minimum

yang telah ditetapkan dalam ujian sebelum. Hasil analisis ujian sebelum dan selepas,

tahap penguasaan murid mengingat fakta telah menunjukkan peningkatan dalam peratus

perubahan markah keseluruhan iaitu sebanyak 68.63 peratus. Analisis soal selidik juga

menunjukkan murid lebih berminat untuk belajar dengan menggunakan kaedah ini.

Berdasarkan dapatan kajian ini, maka dapat disimpulkan bahawa penguasaan murid

dalam mengingat fakta dalam tajuk Zon Iklim Dunia berjaya ditingkatkan dan dapat

menarik minat murid dengan menggunakan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle.

vi

ABSTRACT

The research was conducted to evaluate the effectiveness of the 'Go Circle cooperative learning to increase proficiency in remembering the facts and attracting students to learn.

During the teaching and learning session the topics of Zon Iklim Dunia in Kajian

Tempatan, the responses shown by Tahun 5 pupils seems like they were no problem and

understand the content of the topics. Although, when the teacher conducted a test they

failed to answer the question correctly. The reason is that too many facts in the title to be

memorized cause the slower pupils and to lose interest to learn. Initially a survey was

conducted and it shows 12 pupils failed to achieve the minimum levels specified in the

pre-test. The analysis of the pre and post test shows the proficiency level of pupils to

remember the facts about the topic have shown an increase in the percentage change of

the overall score of 68.63 percent of the topics. Analysis of the questionnaires showed

the pupils are more interested in learning using this method. Based on these research, it

can be concluded that the proficiency of the remembering the facts in the topic of the

Zon Iklim Dunia and successfully increased and able to attract pupils by using this 'Go

Circle cooperative learning.

vii

KANDUNGAN

Muka

Surat

PENGESAHAN PENYELIA i

HALAMAN PENGAKUAN ii

DEDIKASI ii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABTRACT vi

KANDUNGAN vii

SENARAI JADUAL x

SENARAI RAJAH xi

SENARAI LAMPIRAN xii

1.0 PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

1.2 Refleksi Pengajaran dan Pembelajaran

1

1

5

2.0 FOKUS KAJIAN

2.1 Tinjauan Masalah

2.2 Sorotan Literatur

10

10

16

viii

3.0 OBJEKTIF DAN SOALAN KAJIAN

3.1 Objektif Am

3.2 Objektif Khusus

3.3 Soalan Kajian

24

24

24

25

4.0 KUMPULAN SASARAN

26

5.0 TINDAKAN YANG DIJALANKAN

5.1 Prosedur Tindakan

5.2 Cara Pengumpulan Data

5.2.1 Ujian Sebelum Dan Selepas

5.2.2 Soal Selidik

5.2.3 Temubual Tidak Berstruktur

28

30

33

33

35

36

6.0 ANALISIS DAN INTERPRETASI DATA

6.1 Soalan Sebelum Dan Selepas

6.2 Soal Selidik

6.2.1 Bahagian A : Latar Belakang

6.2.2 Bahagian B : Persepsi Murid

37

37

43

43

45

ix

7.0 DAPATAN KAJIAN

7.1 Soalan Kajian Pertama

7.2 Soalan Kajian Kedua

7.3 Temubual Tidak Berstruktur

7.4 Refleksi Kajian

52

52

54

57

58

8.0 RUMUSAN

60

9.0 CADANGAN KAJIAN LANJUTAN

62

SENARAI RUJUKAN 64

LAMPIRAN 66

x

SENARAI JADUAL

Jadual Muka

Surat

1 Markah Ujian Sebelum Pelaksanaan Intervensi 14

2 Taburan Frekuensi Responden Mengikut Jantina 26

3 Latar Belakang Responden 27

4 Pecahan Soalan Ujian Sebelum 34

5 Pecahan Soalan Ujian Selepas 34

6 Skor Pemarkahan Analitik 38

7 Perbandingan Markah Ujian Sebelum dan Ujian Selepas 39

8 Taburan Frekuensi Pekerjaan Bapa Responden 43

9 Taburan Frekuensi Mata Pelajaran Paling Digemari Responden 44

10 Analisis Soal Selidik Berdasarkan Peratus 45

11 Skala Skor Min Soal Selidik 47

12 Skor Min keseluruhan Bagi Item Soal Selidik 48

13 Analisis Soal Selidik Minat Murid 55

xi

SENARAI RAJAH

Rajah Muka

Surat

1 Lapan Prinsip Pembelajaran 2

2 Kon Pembelajaran Aktif 16

3 Lingkaran Penyelesaian Masalah Dalam Penyelidikan

Tindakan

28

4 Proses Pelaksanaan Intervensi 31

5 Pusingan Gabungan Kumpulan dalam Kopratif Go Circle 32 6 Perbandingan Skor Gred Dalam Ujian Sebelum Dan Selepas 40

7 Perbandingan Markah Ujian Sebelum dan Selepas. 41

8 Perbandingan Min Pencapaian dalam Ujian Sebelum dan

Selepas

42

9 Skor Min Keseluruhan Bagi Item Soal Selidik 49

10 Perubahan Skor Min Ujian Sebelum dan Selepas 53

xii

SENARAI LAMPIRAN

Lampiran Muka

Surat

A Senarai Nama Murid Tahun 5 Bestari 67

B Foto Sepanjang Kajian 68

C Soalan Ujian Sebelum 70

D Soalan Ujian Selepas 74

E Borang Soal Selidik 78

F Transkripsi Temubual Murid Terhadap Penggunaan

Koperatif Go Circle

80

1

BAB I

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Kajian Tempatan merupakan mata pelajaran pendukung utama pemupukan semangat

patriotik yang mengkaji interaksi manusia dengan manusia dan manusia dengan alam

persekitarannya. Dalam melaksanakan pengajaran dan pembelajaran, guru perlu

menyepadukan pelbagai pendekatan disiplin dan pengetahuan sivik, kemahiran berfikir,

nilai serta aktiviti di dalam dan di luar bilik darjah. Dengan itu, pengetahuan dan

kemahiran yang diperoleh adalah lebih bermakna serta murid lebih peka kepada

keharmonian hidup bersama.

Selain itu, mata pelajaran Kajian Tempatan mengandungi pelbagai maklumat

dan fakta meliputi topik dan subtopik yang akan diajarkan kepada murid. Maklumat dan

fakta ini perlu difahami dan diingat oleh murid sebelum diaplikasikan dalam kehidupan

seharian. Sekiranya teknik atau kaedah pembelajaran yang digunakan guru di dalam

kelas tidak berkesan, tentu sekali murid mengalami kesukaran untuk menguasai topik

dan subtopik dalam mata pelajaran ini.

2

Dalam masyarakat moden hari ini, proses pengajaran dan pembelajaran

terutamanya menjadi tunjang utama kepada penyampaian guru kepada murid. Hal ini

penting untuk diuruskan dengan teliti oleh seorang guru yang menginginkan apa yang

disampaikan dapat diterima dengan baik oleh murid. Tanpa proses pengajaran yang

sistematik, pembelajaran yang berkesan tidak mungkin dapat dilaksanakan.

Rajah 1 : Lapan Prinsip Pembelajaran diadaptasi daripada model Ewell (1997) dalam

Noriati, Boon dan Sharifah (2009)

Rajah 1 menunjukkan lapan prinsip pembelajaran dan salah satunya ialah

penglibatan aktif. Penglibatan aktif murid dalam proses pembelajaran merupakan salah

satu prinsip pembelajaran daripada model Ewell (1997) dalam Noriati, Boon dan

Sharifah (2009). Jadi, bagi mengembangkan potensi serta meningkatkan keupayaan dan

kebolehan murid secara menyeluruh dan seimbang, guru perlu kreatif dan kritis semasa

Prinsip Pembelajaran

Penglibatan aktif

Pembelajaran Informal

Pengalaman Langsung

Maklum Balas Berterusan

Perkaitan Corak/Kontrukti-

visme

Situasi Mendesak (Compelling

Situation)

Suasana Yang Menyeronokkan

Refleksi

3

merancang kaedah dan strategi pengajaran supaya murid-murid dapat melibatkan diri

secara aktif dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran.

Penglibatan aktif murid merupakan suatu kaedah pembelajaran yang amat

berkesan. Mengikut Ewell (1997) the learner is not 'receptacle of knowledge, but

rather creates his or her learning actively and uniquely (Noriati, Boon dan Sharifah,

2009). Dalam hal ini murid perlu membina pengetahuan dengan melibatkan diri secara

aktif dalam pengajaran guru kerana pengetahuan tidak disampaikan secara langsung

kepada mereka. Bruner (1961) telah mencadangkan pelajar melibatkan diri secara aktif

dengan bahan pembelajaran supaya dapat kembali mengingat maklumat yang

diperlukan. Mayer (2004) mencadangkan pelajar harus aktif secara kognitif. Murid yang

terlibat dengan aktif dalam proses pembelajaran mampu menyelesaikan masalah,

mengemukakan cadangan, memberikan pengertian baru kepada sesuatu topik, dan

berkebolehan untuk menghubung kait apa yang telah dipelajari kepada konteks yang

baru (Ewell 1997).

Salah satu cara melibatkan murid secara aktif dalam pembelajaran adalah dengan

mengaplikasikan kaedah pembelajaran koperatif. Menurut Effandi Zakaria (1998),

pembelajaran koperatif adalah suatu strategi pengajaran dimana pelajar-pelajar saling

membantu di antara satu sama lain di dalam kumpulan kecil. Pembelajaran koperatif

berlaku apabila pelajar bekerja secara berkumpulan, berkongsi idea, saling membantu

untuk menyelesaikan masalah, dan memastikan semua ahli kumpulan menguasai isi

pelajaran dengan meminta bantuan daripada guru.

4

Daripada pemerhatian yang dilakukan di Sekolah Kebangsaan Tanah Merah

Jerteh, saya mendapati murid Tahun Lima Besari mengalami kesukaran untuk

mengingat fakta-fakta dalam tajuk Zon Iklim Dunia. Oleh itu, untuk meningkatkan

penguasaan murid dalam mengingat fakta-fakta penting, saya telah menjalankan satu

kajian untuk melihat keberkesanan kaedah pembelajaran koperatif yang dinamakan Go

Circle. Tujuan penggunaan kaedah adalah supaya murid Lima Bestari dapat menguasai

tajuk tersebut dengan mudah melaui gaya pembelajaran yang lebih menyeronokkan

berbanding cara pembelajaran biasa.

Pembelajaran Koperatif telah terbukti sebagai satu cara pengajaran alternatif

yang dapat melibatkan pelajar secara aktif dalam pembelajaran. Menurut Ted Panitz

(1998), Pembelajaran Kooperatif ialah an instructional strategy that employs a variety

of motivational techniques to make instruction more relevant and students more

responsible. Melalui strategi-strategi Pembelajaran Kooperatif, pelajar-pelajar didapati

lebih bermotivasi untuk belajar dan bertanggungjawab atas pembelajaran mereka

sendiri. Berdasarkan penulisan Dr. Vishalache Balakrishnan (2010), pembelajaran aktif

membolehkan murid mempelajari lebih banyak perkara, menyimpan informasi lebih

lama dan berasa seronok dalam bilik

Pembelajaran Kooperatif merupakan salah satu pendekatan pengajaran yang

berkesan untuk mewujudkan suasana pembelajaran aktif dan menyeronokkan kerana ia

dapat membantu pelajar belajar secara berdikari, mewujudkan semangat berkumpulan,

menekankan dinamika kumpulan, menggalakkan komunikasi, di samping mengajar

5

kemahiran sosial. Hal ini bermakna guru harus bertanggungjawab mengajar dengan cara

yang menarik untuk melibatkan pelajar secara aktif. Guru juga harus berusaha

memastikan para pelajar disediakan dengan kemahiran-kemahiran sosial dan nilai-nilai

murni untuk mempersiapkan diri mereka untuk menggunakan kaedah pembelajaran

koperatif agar kaedah ini lebih berkesan.

1.2 Refleksi Pengajaran dan Pembelajaran

Sepanjang menjalani sesi praktikum Fasa Tiga di Sekolah Kebangsaan Tanah Merah,

saya telah mengambil alih kelas Lima Bestari selama tiga bulan bermula pada akhir

bulan Januari sehingga awal April 2014. Kelas Lima Bestari merupakan merupakan

kelas pertama bagi tahun Lima di Sekolah Kebangsaan Tanah Merah berdasarkan sistem

streaming peperiksaan. Murid-murid tahun Lima Bestari mempunyai seramai 33 orang

murid yang terdiri daripada 17 orang murid lelaki dan 16 orang murid perempuan.

Berdasarkan purata rekod pencapaian murid dalam peperiksaan lepas, dalam mata

pelajaran teras didapati bahawa tahap purata pencapaian murid tersebut adalah baik.

Namun dalam mata pelajaran Kajian Tempatan purata sesetengah pencapaian murid

didapati masih berada di tahap yang sangat rendah.

Selama saya mengambil alih kelas ini saya telah mengajar mata pelajaran Kajian

Tempatan. Sepanjang tiga bulan tersebut, saya telah berkesempatan untuk mengajar

berkenaan Zon Iklim Dunia. Zon Iklim Dunia merupakan salah satu subtopik yang

terkandung dalam topik Georgrafi Fizikal menerusi tema Mengenal Negara Kita.

6

Menerusi topik ini, murid perlu memahami konsep berkenaan empat zon iklim dunia

iaitu zon sejuk, zon panas, zon sederhana panas dan zon sederhana sejuk. Terdapat

banyak fakta yang perlu fahami dan diingati oleh murid terutamanya berkenaan lokasi

setiap zon iklim pada peta dunia, suhu pada musim panas dan musim sejuk, taburan

hujan setiap zon dan contoh negara yang terdapat di keempat-empat zon iklim dunia ini.

Sepanjang mengendalikan sesi pengajaran dan pembelajaran 5 Bestari bagi topik

Zon Iklim Dunia saya telah mendapati murid-murid mengalami kesukaran untuk

menguasai tajuk ini. Bagi pengajaran topik ini, saya telah menggunakan kaedah

pengajaran seperti biasa iaitu melalui nota ringkas yang diedarkan dan memberikan

penerangan berdasarkan jadual ringkas dan penggunaan papan tulis. Murid-murid juga

diberikan soalan pengukuhan bagi meningkatkan keberkesanan kaedah ini. Saya

memilih cara ini kerana merasakan banyak fakta yang perlu saya terangkan kepada

murid berkaitan topik zon iklim dunia supaya murid lebih cepat faham dengan

penerangan yang diberikan. Kaedah ini sebenarnya memerlukan murid-murid

memberikan fokus atau perhatian penuh kepada apa yang diterangkan oleh guru untuk

memahami isi pelajaran yang disampaikan. Sesi bemula dengan guru memperkenalkan

murid dengan empat zon iklim iaitu zon panas, zon sejuk, zon sedehana panas dan zon

sederhana sejuk. Pada pemerhatian saya, murid-murid tiada masalah untuk mengenali

keempat-empat zon iklim berpandukan peta dunia.

7

Kemudian, saya meneruskan pengajaran dengan memberi penerangan berkenaan

ciri-ciri kawasan bagi setiap zon iklim. Bagi menerangkan ciri-ciri zon iklim dunia, saya

menggunakan jadual bagi mengelaskan setiap ciri-ciri zon iklim dunia yang ada. Jadual

ini saya lakarkan pada papan putih namun ciri-ciri bagi setiap zon tidak ditulis. Hal ini

kerana saya ingin memanggil beberapa orang murid lain untuk memenuhkan jadual yang

dilakarkan dengan menulis ciri-ciri setiap zon iklim dengan betul berpandukan

penerangan dan nota yang diberikan. Setelah kotak pada jadual ditulis penuh, saya mula

menerangkan dengan lebih terperinci tentang ciri-ciri bagi setiap zon iklim dunia.

Namun begitu, saya mendapati sedikit kelemahan terhadap kaedah yang digunakan ini

apabila tidak semua murid terlibat untuk menulis pada papan putih. Kelihatan murid-

murid yang tidak terlibat untuk menulis mula menunjukkan reaksi bosan dan mula

bercakap-cakap dengan rakan sebelah tanpa menghiraukan penerangan yang diberikan.

Keadaan murid-murid yang pasif didalam kelas jelas telah menyumbang kepada rasa

bosan murid.

Setelah memberikan penerangan, saya mendapati murid mununjukkan reaksi

seperti tiada masalah untuk memahami apa yang saya terangkan. Kemudian saya telah

memberikan soalan pengukuhan untuk menguji tahap kefahaman dan daya ingatan

murid terhadap penerangan yang telah diberikan. Soalan yang diberikan adalah

berkenaan ciri-ciri penting dalam zon iklim dunia. Hasilnya, saya dapati masih ramai

murid yang gagal menjawab soalan dengan betul dan tepat. Murid lemah dalam

mengingat fakta-fakta berkenaan ciri-ciri zon iklim dunia. Hal ini dapat dibuktikan

dalam ujian formatif yang telah saya lakukan.

8

Oleh itu saya berfikir sekiranya saya tidak mancari kaedah yang sesuai atau

formula baru bagi mereka untuk mengingat fakta-fakta tersebut pasti masalah ini akan

berlanjutan dan akan meyebabkan kemerosotan markah peperiksaan mereka. Satu

intervensi yang berkesan perlu saya rangka bagi mengatasi masalah kesukaran murid

untuk mengingat. Intervensi ini juga perlu menyeronokkan supaya dapat menarik minat

untuk belajar dan fokus terhadap isi pelajaran yang ingin disampaikan. Tambahan lagi,

intervensi yang berkesan amat penting kepada amalan pengajaran guru agar ianya dapat

dipraktikkan pada masa hadapan.

Langkah pertama saya ialah mencari punca permasalah ini dengan menjalan

temubual tidak berstruktur kepada beberapa orang murid tahun Lima Bestari yang

mendapat markah kurang daripada 50 peratus. Antara pengakuan yang diberikan murid

seperti murid pertama, banyak sangat perkara nak kena hafal..jadi susah nak ingat.

Murid kedua pula berpendapat bosan la cikgu belajar tajuk ni. nak kena hafal-hafal

suhu la.. tempat lagi... Terdapat pelbagai lagi jawapan negatif daripada murid hasil

daripada temubual yang dibuat. Malah pemerhatian saya sepanjang pengajaran, murid

kurang memberi perhatian.

Akhir sekali, saya telah membuat dua rumusan utama kenapa murid sering

mendapat markah yang tidak memberansangkan dalam subjek Kajian Tempatan.

Pertama, penggunaan kaedah pengajaran yang tidak berkesan telah menyebabkan murid

berasa cepat bosan dan tidak berminat untuk terus memberikan perhatian kepada

pengajaran guru. Kedua, terdapat banyak fakta dalam subjek Kajian Tempatan dan

9

murid mengalami kesukaran untuk mengingat fakta-fakta tersebut. Justeru, amat penting

intervensi yang saya jalankan ini mampu mengatasi permasalahan tersebut. Pertamanya,

intervensi ini mestilah dapat meningkatkan penguasaan murid dalam mengingat fakta

dan kedua, intervensi ini mestilah suatu aktiviti yang menyeronokkan supaya dapat

menarik minat murid untuk mengikuti pembelajaran yang dijalankan.

10

BAB II

FOKUS KAJIAN

2.1 Tinjauan Masalah

Kajian yang saya jalankan ini adalah berfokuskan untuk meningkatkan penguasaan

murid dalam mengingat fakta bagi subtopik Zon Iklim Dunia dalam topik geografi

fizikal bagi mata pelajaran Kajian Tempatan. Kajian ini juga dijalankan untuk menarik

minat murid untuk belajar dengan rasa yang menyeronokkan dalam mata pelajaran

Kajian Tempatan terutamanya topik yang berkaitan dengan geografi fizikal yang sedia

maklum mempunyai pelbagai fakta untuk dingat dan dihafal. Topik ini penting untuk

difahami dan diingat dengan betul dan tepat oleh murid.

Pengajaran dan pembelajaran telah dimulakan dengan dengan kaedah pengajaran

biasa menggunakan nota ringkas, penerangan guru dan manipulasi papan putih. Murid

menumpukan perhatian dengan melihat pada nota ringkas dan mendengar penerangan

guru. Murid-murid juga diminta untuk mengisi jadual kosong papan putih. Setelah

selesai sesi guru memberikan penerangan, murid diam dan tidak bertanyakan apa-apa

soalan menunjukkan seperti memahami apa yang diterangkan oleh guru. Guru

kemudiannya mengedarkan kertas ujian formatif kepada murid yang difokuskan iaitu

11

murid tahun 5 Bestari. Dapatan ujian mendapati hampir separuh daripada kelas gagal

mendapat markah yang memuaskan.

Menyedari hakikat inilah saya memikirkan teknik yang lebih teratur dan

bersistem untuk dipraktikkan agar murid mudah untuk mengingat dan berasa lebih

seronok semasa belajar. Menurut Khalid (1993), pembelajaran berkesan bermakna satu

usaha yang teratur, bersistem, bertertib serta optimum yang menyatupadukan dan

memanfaatkan kesemua komponen pembelajaran untuk kejayaan yang paling

maksimum. Untuk itu saya telah mengadakan perbincangan terutamanya dengan guru

yang mengajar Kajian Tempatan bagi kelas ini sebelum saya. Hasil perbincangan saya

mendapati, beberapa murid yang gagal itu memerlukan intervensi yang sesuai bagi

meningkatkan prestasi mereka.

Guru yang dedikasi akan sentiasa mencari idea yang baru dan lebih efektif dalam

usaha menghadapi cabaran yang pelbagai di sekolah (Sharon Lee, 2009). Guru perlu

menghadapi bilangan murid yang ramai dengan pelbagai aras kebolehan serta berbilang

bangsa dan budaya dalam senario pendidikan pada masa kini. Oleh itu, kerjasama dalam

pasukan sangat diperlukan supaya setiap individu dapat mencapai apa yang dihasratkan

dan memperoleh manfaat bersama (Senge, 1994).

Hasil penelitian dan pembacaan yang dibuat, saya mendapati kaedah

pembelajaran koperatif mampu membantu murid meningkatkan penguasaan dalam

12

menghafal fakta-fakta penting dan dapat berada dalam suasana pembelajaran yang

menyeronokkan. Saya telah memilih kaedah pembelajaran koperatif dengan merujuk

kepada dua kaedah koperatif popular iaitu Round Robin Brainstorming dan koperatif

Rotating Review untuk diadaptasi dalam interversi yang dijalankan. Saya telah

melakukan pelbagai rujukan berkenaan kaedah koperatif ini. Hasilnya saya namakan

kaedah koperatif yang saya aplikasikan ini sebagai kaedah pembelajaran koperatif Go

Circle.

Mutakhir ini, pembelajaran koperatif merupakan satu pendekatan yang banyak

digunakan untuk memupuk nilai kerjasama dalam kalangan ahli kumpulan (Kagan,

1992). Malah, Johnson dan Johson (1985) yang menyatakan bahawa murid lain yang

membantu proses pembelajaran murid lain dengan berkongsi maklumat, berbincang,

mengajar apa yang diketahui dan menggalakkan mereka untuk pencapaian yang lebih

baik. Ini bertepatan dengan konsep pembelajaran secara koperatif.

Dalam membentuk pembelajaran koperatif Go Circle ini saya juga telah

merujuk kepada Kon Pembelajaran Dale yang dinyatakan oleh Dr. Vishalache

Balakrishnan (2010) dalam penulisannya Pembelajaran Aktif dalam Pendidikan Moral:

Inovasi dan Kreativiti Guru. Beliau menyatakan Pembelajaran aktif menggalakkan

murid mempelajari daripada guru dan murid lain dibandingkan dengan cara tradisional

yang melibatkan murid itu sendiri sahaja. Kajian juga telah menunjukkan bahawa

penglibatan pasif secara umumnya membawa kepada retensi pengetahuan yang terhad.

13

Menurut Nik Hasni (2012), kemahiran mengingat murid begitu tinggi dengan

melihat pencapaian murid semakin meningkat setelah kaedah koperatif dijalankan.

Kaedah ini juga suatu kaedah yang mudah dan senang untuk ditadbir dan dijalankan

oleh seorang guru di dalam kelas atau di luar kelas. Secara ringkasnya, kaedah ini

mempraktikkan murid untuk belajar secara koperatif di dalam kumpulan. Seseorang

murid akan membantu rakan-rakan yang lain dalm kumpulannya untuk sama-sama

meningkatkan kemahiran mengingat.

Antara perancangan awal yang saya jalankan ialah untuk memilih kumpulan

sasaran yang akan saya gunakan dalam kajian ini. Bagi mendapatkan kumpulan sasaran,

saya telah mengadakan ujian sebelum selepas sesi pengajaran dilaksanakan. Saya juga

telah menetapkan pencapaian 50 peratus dan ke bawah dalam ujian sebelum dipilih

sebagai kumpulan sasaran. Penetapatan target ini sesuai dengan pencapaian semasa

mereka.

14

Jadual 1

Markah Ujian Sebelum Pelaksanaan Intervensi

Bil. Nama Murid Jantina Markah Ujian

1 Ahmad Akif B. Ahmad Rusdi L 75

2 Ahmad Uwais Afiifi B. Zakaria L 58

3 Hafizuddin B. Rozali L 67

4 Muhamad Mahmud B. Mat L 75

5 Muhammad Aiman Hakim B. Mohd Harmizi L 67

6 Muhamad Amir Firdaus B. Marzuki L 58

7 Muhammad Aniq Mifzal B. Ashrolfani L 58

8 Muhammad Haqimie Shah B. Mohd Nor L 58

9 Muhammad Jamaludin B. Ismail L 33

10 Muhammad Rifqi Najmi B. Rosli L 67

11 Muhammad Shafiq B. Muhammad L 58

12 Muhammad Zulfitri b. Mohd Zamri L 58

13 Nik Muhammad Danish Aiman b. Sumardi L 67

14 Nik Muhammad Izahakhuzairie B. Nik Wil L 50

15 Nik Nur Iqbal Hakimie B. Nik Aziz L 75

16 Che Nadia Syafikah Bt. Che Ali P 50

17 Engku Alesya Maisarah Bt. Engku Abbas P 58

18 Hawa Afifah Bt. Zakaria P 33

15

Jadual 1 (Sambungan)

Markah Ujian Sebelum Pelaksanaan Intervensi

Sumber : Ujian Sebelum Kajian Tindakan, 2014

Bil. Nama Murid Jantina Markah Ujian

19 Nor Izzati Syamimi Bt. Zamri P 83

20 Norliana Azira Bt. Md Sotar P 42

21 Nur Afrina Bt. Lazin P 42

22 Nur Aini Bt. Rusli P 58

23 Nur Aisyah Bt. Mohd Rosli P 67

24 Nur Alia Syahira Bt. Nazri P 33

25 Nur Irdiena Najwa Bt. Juraimi P 42

26 Nur Qistina Julia Bt. Khairul Anuar P 50

27 Nur Shidawati Bt. Rudin P 33

28 Nuralia Auni Bt. Radzali P 42

29 Nurfarah Wahida Bt. Razak P 67

30 Nurfarzana Bt. Zulkifli P 75

31 Salsabilla Bt. Shukri P 58

32 Siti Nur Aqmar Shasha Zainalabidin P 33

33 Tuan Nurhazwani Bt. Tuan Aziz P 58

16

2.2 Sorotan Literatur

Kajian yang dijalankan ini adalah memfokuskan kepada penggunaan kaedah

pembelajaran aktif iaitu koperatif Go Circle. Dalam ruangan ini, saya akan

membincangkan mengenai pendapat dan teori serta kajian-kajian lepas yang berkaitan

dengan penggunaan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle ini.

Kaedah koperatif berkait rapat dengan pembelajaran aktif. Menurut Dr.

Vishalache Balakrishnan (2010), Pembelajaran aktif membuatkan murid menjadi lebih

aktif semasa belajar untuk mempelajari sesuatu daripada guru dan murid lain. Hal ini

akan mengembangkan pengetahuan murid. Kajian telah menunjukkan perbezaan yang

ketara diantara pembelajaran aktif dan pasif.

Rajah 2: Kon Pembelajaran Aktif diadaptasi Kon Pengalaman Dale dalam Dr.

Vishalache Balakrishnan (2010)

17

Ismail Said (2009), mendefinisikan pembelajaran koperatif adalah satu

pendekatan mengajar murid-murid bekerja secara bersama dalam kumpulan pelajar yang

kecil, membantu satu sama lain untuk memenuhi kehendak tugasan, saling berinteraksi

dan saling bergantungan. Pembelajaran ini juga sebenarnya merupakan suatu

pembelajaran yang cukup berkesan untuk mengatasi masalah pembelajaran. Menurut

Ismail Said (2009), pembelajaran koperatif jika dilihat sebenarnya membawa banyak

manfaat kepada murid dan guru malah pihak sekolah juga. Maka tidak hairanlah kaedah

ini menjadi kaedah yang cukup terkenal.

Namun begitu, bagi mencapai keberkesanan dalam penggunaan kaedah

pembelajaran koperatif ini, beberapa prinsip asas kaedah ini telah digariskan. Menurut

Ng Kim Choy (1999), prinsip asas pembelajaran koperatif adalah seperti berikut:

i. Positive Interdependence (Saling Kebergantungan Secara Positif)

Saling kebergantungan wujud apabila pelajar menganggap bahawa ia

memerlukan usaha orang lain untuk menyelesaikan sesuatu tugasan. Walaupun

seseorang pelajar berdikari tetapi tahap kecemerlangan yang lebih tinggi hanya

boleh dicapai melalui usaha dan input orang lain.

ii. Individual Accountability (Akauntabiliti Individu)

Walaupun setiap pelajar dikehendaki bekerjasama dalam sesuatu tugasan, ia

adalah bertanggungjawab atas pencapaiannya sendiri. Penilaian boleh dibuat

secara individu.

18

iii. Group Interaction (Interaksi Kumpulan)

Pelajar-pelajar memajukan pembelajaran pelajar lain dengan membantu,

berkongsi dan menggalakkan usaha pembelajaran. Interaksi kumpulan termasuk

tindakan pelajar untuk menerangkan, membincang dan mengajar apa yang

diketahui kepada orang lain.

iv. Social Skills (Kemahiran Sosial)

Untuk menjadikan pembelajaran koperatif berkesan, guru mesti mengajar

kemahiran sosial kepada pelajar. Kemahiran-kemahiran tersebut merangkumi

kepimpinan, membuat keputusan, membina kepercayaan, komunikasi dan

pengurusan konflik.

Perancangan pengajaran yang baik dan menarik serta pelbagai pendekatan yang

digunakan adalah faktor untuk menjadikan suasana pembelajaran lebih kondusif dan

bermotivasi kepada pelajar. Pelajar juga digalakkan untuk membina jalan penyelesaian

terhadap sesuatu maslah dengan menggunakan idea dan hipotesis yang telah dibina

(Mohd.Fazli, 2001).

Kaedah koperatif adalah suatu kaedah yang cukup menarik untuk digunakan di

dalam pengajaran dan pembelajaran. Menurut Rogers dan Freiberg (1994), para pelajar

lebih suka pengajaran yang tidak terlalu formal dan pembelajaran koperatif memenuhi

syarat ini. Kaedah koperatif menggalakkan para pelajar mengajar sesama sendiri dan

19

pelajar juga sebenarnya ingin berkongsi pendapat dengan guru dan rakan-rakan. Pelajar

juga membina persahabatan apabila bekerja secara kumpulan. Mereka belajar berkongsi,

memberi dan mendapat bantuan dan mendengar pendapat rakan mereka.

Menurut Ahmad Md Sharif (1994), pengajaran dan pembelajaran yang dikatakan

menarik ialah pengajaran dan pembelajaran yang mencabar dan berkesan iaitu di mana

pengajaran tersebut berpusatkan pelajar. Ini memberi peluang kepada pelajar

berinteraksi, berkomunikasi, mengalami dan menghayati proses pembelajaran yang lebih

berkesan.

Matlamat kumpulan adalah dapat dilihat dengan jelas iaitu semua ahli kumpulan

bersedia menggembleng usaha terbaik untuk kejayaan kumpulan. Semua ahli kumpulan

bertanggungjawab menghasilkan kerja bermutu untuk mencapai matlamat

kumpulan.Murid melakukan kerja bersungguh-sungguh dan menawarkan sokongan

akademik dan peribadi atas semangat ingin membantu dan kekitaan. Pembelajaran

koperatif ini dapat meningkatkan interaksi antara pelajar dengan pelajar dan pelajar

dengan guru (Zahara & Suzela, 2011)

Menurut Ahmad Md Sharif (1994), pengajaran dan pembelajaran yang dikatakan

menarik ialah pengajaran dan pembelajaran yang mencabar dan berkesan iaitu di mana

pengajaran tersebut berpusatkan pelajar. Ini memberi peluang kepada pelajar

20

berinteraksi, berkomunikasi, mengalami dan menghayati proses pembelajaran yang lebih

berkesan.

Osborne, Bell dan Gilbert (1983) pula berpendapat sepertimana selalu guru

mengajar secara lisan atau chalk and talk bagi tajuk bahasa yang abstrak tidak dapat

membantu pelajar memahami konsep bahasa dengan mendalam. Kaedah koperatif

merupakan salah satu kaedah yang dikenal pasti sebagai cara yang terbaik dapat

membantu guru dan pelajar di dalam kelas untuk meningkatkan pengetahuan dan

kefahaman mereka dalam tajuk yang diajar.

Terdapat pelbagai kajian lepas mengenai penggunaan kaedah pembelajaran

koperatif dijalankan dikalangan murid bagi pendidikan rendah dalam dunia pendidikan.

Malahan kaedah ini turut digunakan secara meluas dalam pelbagai peringkat

pembelajaran. Beberapa kajian lepas mengenai kaedah pembelajaran koperatif dalam

pengajaran dan pembelajran telah dijalankan oleh beberapa pengkaji. Christina Lau Chui

Jin (2012) dalam kajiannya menyatakan pengajaran guru melalui kaedah pembelajaran

koperatif mampu meningkatkan daya ingatan dan penyertaan murid-murid dalam mata

pelajaran. Melalui kajian tindakan dengan kaedah ini, murid-murid juga lebih senang

memahami dan berupaya menguasai konsep-konsep penting. Kualiti pengajaran telah

ditingkatkan dengan menggunakan kaedah yang berkesan yang boleh menjamin tahap

pembelajaran murid-murid secara maksimum dalam usaha memastikan ilmu yang ingin

disampaikan diterima oleh murid-murid dengan berkesan.

21

Menurut kajian yang dijalankan oleh Roslina, Suriani dan Zulzana (2010)

menunjukkan menunjukkan bahawa pada keseluruhannya kaedah pembelajaran

koperatif dapat meningkatkan skor pencapaian pelajar. Selain itu, kaedah pembelajaran

ini juga dapat menambahkan minat, meningkatkan penguasaan pembelajaran dan

menggalakkan interaksi antara pelajar di dalam kelas.

S-L Gan (1992), menyatakan murid berpendapat pembelajaran serta aktiviti

dalam pembelajaran koperatif adalah menyeronokkan. Beliau juga mendapati

pendekatan pembelajaran koperatif dapat membantu dalam membentuk nilai murni,

mengeratkan hubungan antara kaum yang berbeza dan meningkatkan pencapaian

akademik di kalangan murid, maka pembelajaran koperatif adalah amat sesuai

dilaksanakan di sekolah-sekolah di Malaysia.

Dalam kajian Zulkifli bin Abd Wahab daripada Universiti Putera Malaysia yang

telah menjalankan kajian tentang keberkesanan pembelajaran koperatif dalam

matapelajaran bahasa Melayu Penulisan adalah berkisar di tiga buah sekolah di sekitar

Daerah Muar. Kajian ini dilakukan pada 2007. Menurut beliau, tahap amalan

pembelajaran koperatif dikalangan murid adalah tinggi dan manakala menurut perspetif

guru adalah sederhana. Bagaimanapun, pembelajaran ini dapat meningkatkan

pencapaian murid.

22

Satu kajian yang telah dijalankan oleh Norashikin (2012) menyatakan beliau

amat bersetuju penggunaan kaedah pembelajaran secara koperatif dapat meningkatkan

kefahaman murid. Kaedah ini juga meningkatkan minat murid dengan melibatkan diri

secara aktif kerana ia suatu kaedah yang tidak membosankan. Tambahan lagi, murid

lebih gemar melakukan melakukan aktiviti berbanding hanya mendengar penerangan

guru.

Kajian yang dilakukan oleh Che Zaharah (2012), mendapati kaedah koperatif

Round Robin yang digunakan telah berjaya membantu meningkatkan kefahaman murid

mengenal rumah tradisional. Kajian ini juga mendapati kaedah yang digunakan

mencetuskan suasana yang seronok dalam pembelajaran, mampu menceriakan suasana

pembelajaran dan member suatu pengalaman baru kepada murid.

Prof. Madya Dr. Azizi dan Intan Sapinas (2007) daripada Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia telah menjalankan kajian bertajuk Tinjauan Amalan

Pembelajaran Koperatif Di Kalangan Pelajar Tingkatan Dua Maktab Rendah Sains

Mara, Gerik, Perak. Kajian ini melibatkan 132 responden. Kajian ini berpendapat bagi

menjayakan perlaksanaan pembelajaran koperatif, ianya memerlukan beberapa aspek

diberi perhatian. Guru yang ingin melaksanakan strategi pembelajaran jenis ini perlu

membuat perancangan pengajaran yang rapi supaya waktu pengajaran mencukupi.

Selain itu juga, agihan tugas yang sesuai diberikan kepada pelajar supaya pelajar

berupaya melibatkan diri secara koperatif dan membentuk suasana persaingan yang

sihat.

23

Guru yang melaksanakan kaedah pembelajaran koperatif hendaklah berhati-hati

supaya dapat memastikan bahawa pelajar menerima arahan yang boleh memberikan

perkembangan pelajaran yang lengkap, berpeluang untuk berinteraksi secara aktif di

antara satu sama lain. Guru yang dipertanggungjawab untuk melaksanakan pembelajaran

koperatif perlu diberi pendedahan atau kursus dalam kaedah pembelajaran koperatif

supaya mereka dapat memberikan komitmen yang lebih tinggi dalam proses pengajaran

dan pembelajaran yang diadakan.

24

BAB III

OBJEKTIF DAN SOALAN KAJIAN

3.1 Objektif Am

Objektif am kajian ini adalah untuk meningkatkan penguasaan murid Tahun

Lima dalam mengingat fakta dalam tajuk Zon Iklim Dunia menggunakan kaedah

pembelajaran koperatif Go Circle.

3.2 Objektif Khusus

i. Meningkatkan penguasaan murid Tahun Lima dalam mengingat fakta

dalam tajuk Zon Iklim Dunia dengan menggunakan kaedah pembelajaran

koperatif Go Circle.

ii. Mengenalpasti persepsi murid melalui kaedah pembelajaran koperatif

Go Circle sebagai suatu kaedah yang menyeronokkan dalam pengajaran

dan pembelajaran.

25

3.3 Soalan Kajian

Soalan kajian yang ingin difokuskan dalam kajian ini adalah selari dengan

objektif kajian iaitu :

i. Adakah penggunaan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle dapat

meningkatkan penguasaan murid Tahun Lima dalam mengingat fakta

dalam tajuk Zon Iklim Dunia.

ii. Apakah persepsi murid melalui kaedah pembelajaran koperatif Go

Circle sebagai suatu kaedah yang menyeronokkan dalam pengajaran dan

pembelajaran.

26

BAB IV

KUMPULAN SASARAN

Secara umunya, kajian ini telah diadakan di Sekolah Kebangsaan Tanah Merah, 22000

Jerteh, Besut, Terengganu. Sekolah ini merupakan sebuah sekolah yang terletak di Zon

Jerteh dan dikategorikan sebagai sekolah di kawasan bandar. Jumlah keseluruhan murid

sekolah ini adalah seramai 327 orang.

Kajian melibatkan 12 orang responden daripada murid tahun Lima Bestari yang

terdiri daripada 2 orang lelaki dan 10 orang perempuan. Kesemua responden yang

terlibat dipilih berdasarkan kepada markah soalan sebelum yang kurang daripada 50

peratus. Purata prestasi akademik responden berada pada tahap baik. Selain itu, murid-

murid ini juga mempunyai kemahiran komunikasi dan interpersonal yang baik.

Jadual 2

Taburan Frekuensi Responden Mengikut Jantina

Jantina Bilangan Peratus

Lelaki 2 17

Perempuan 10 83

Sumber : Kajian Tindakan, 2014

27

Jadual 3

Latar Belakang Responden

Bil. Nama Jantina Tahap

Literasi

Mata Pelajaran

Digemari

Bil. Adik

Beradik

Pekerjaan Bapa Pekerjaaan Ibu

1 Muhammad Jamaludin B. Ismail L Baik Matematik 7 Persendirian Persendirian

2 Nik Muhammad Izahahuzairie B. Nik Wil L Baik B. Melayu 5 Lain-lain Tidak Bekerja

3 Che Nadia Syafikah Bt. Che Ali P Baik Matematik 5 Persendirian Tidak Bekerja

4 Hawa Afifah Bt. Zakaria P Baik Sains 8 Lain-lain Kerajaan

5 Norliana Azira Bt. Md Sotar P Baik K. Tempatan 5 Persendirian Tidak Bekerja

6 Nur Afrina Bt. Lazin P Baik Matematik 4 Persendirian Tidak Bekerja

7 Nur Alia Shahira Bt. Nazri P Baik Sains 3 Kerajaan Tidak Bekerja

8 Nur Irdiena Najwa Bt. Juraimi P Baik Matematik 3 Kerajaan Tidak Bekerja

9 Nur Qistina Julia Bt. Khairul Anuar P Baik B. Melayu 5 Kerajaan Kerajaan

10 Nur Shidawati Bt. Rudin P Baik B. Melayu 3 Kerajaan Tidak Bekerja

11 Nuralia Auni Bt. Radzali P Baik Matematik 5 Kerajaan Kerajaan

12 Siti Nur Aqmar Shasha Zainalabidin P Baik Matematik 3 Persendirian Kerajaan

Sumber : Borang Soal Selidik, 2014.

28

BAB V

TINDAKAN YANG DIJALANKAN

Dalam kajian ini, saya memilih untuk menggunakan Model Kurt Lewin (1952) seperti

yang dinyatakan dalam Geoffrey E. Mills (2007). Terdapat empat proses utama bagi

setiap fasa yang terbentuk kitaran berdasarkan model ini seperti mana ditunjukkan

melalui Rajah 3.

Rajah 3: Lingkaran Penyelesaian Masalah Dalam Penyelidikan Tindakan. Sumber

diubahsuai dari Model Kurt Lewin (1952), dinyatakan dalam Geoffrey E. Mills (2007)

Kitaran 1

Kitaran 2 Perancangan

Tindakan Refleksi

Pemerhatian

29

Dalam kajian yang telah saya jalankan ini, ianya telah melibatkan dua kitaran.

Dimana kitaran pertama mengambil kira proses pengajaran pertama di dalam kelas dan

kitaran kedua pula adalah melibatkan proses intervensi yang telah saya jalankan.

Fasa perancangan adalah proses dimana saya merancang apa yang akan dijalan

dalam setiap kitaran. Dalam kitaran pertama, saya merancang pengajaran dan

pembelajaran yang sesuai untuk digunakan bagi mengajarkan tajuk zon iklim dunia.

Bagi kitaran kedua, saya merancang intervensi yang sesuai dengan murid berdasarkan

rujukan-rujukan yang dibuat. Fokus kajian juga ditentukan dalam fasa ini. Selain itu,

saya juga membina soalan sebelum dan selepas untuk digunakan dalam fasa seterusnya.

Bagi fasa tindakan, saya telah menjalankan pengajaran dan pengajaran bagi

kitaran pertama. Dalam kitaran kedua pula, intervensi telah dijalankan dengan

mengguna pakai kaedah koperatif Go Circle dalam satu sesi pengajaran dan

pembelajaran selama 60 minit. Sesi pengajaran ini melibatkan kesemua murid.

Intervensi dijalankan seperti apa yang dirancang.

Seterusnya adalah fasa pemerhatian di mana proses pengumpulan data

dijalankan. Dalam kitaran pertama, satu set soalan sebelum diberikan kepada kesemua

murid bagi mendapatkan markah sebelum intervensi dan menentukan kumpulan sasaran.

Bagi kitaran kedua pula, set soalan selepas pula diberikan kepada murid. Set soalan

sebelum dan selepas merupakan dua set soalan yang berbeza. Set soalan selepas

30

bertujuan untuk mendapatkan markah selepas intervensi. Perkara ini penting supaya

analisis data dapat dijalankan. Selain itu, saya juga menjalakan soal selidik ke atas murid

untuk mendapatkan persepsi mereka terhadap keseronokan belajar menggunakan kaedah

kopratif Go Circle.

Fasa terakhir ialah fasa refleksi. Fasa ini merupakan proses lanjutan kepada fasa

pemerhatian. Tindakan yang dijalankan adalah menganalisis data daripada ujian yang

telah dijalakan dalam fasa sebelumnya. Dalam kitaran pertama, data daripada soalan

sebelum digunkan untuk menentukan kumpulan sasaran. Manakala dalam kitaran kedua,

kesemua data yang dikumpul daripada kitaran pertama sehingga kitaran kedua

digunakan untuk dianalisis bagi melihat keberkesanan intervensi yang dijalanakan.

Selain itu, kekuatan dan kelemahan intervesi juga dikenalpasti dengan mendapatkan

pandangan guru-guru dan pensyarah pembimbing.

5.1 Prosedur Tindakan

Fokus tindakan adalah kepada intervensi kaedah pembelajaran koperatif Go Circle

bagi meningkatkan penguasaan murid dalam mengingat fakta dan dan menjadikan ia

sebagai suatu kaedah yang menyeronokkan. Kaedah ini telah dilaksanakan dalam satu

sesi pengajaran dan pembelajaran. Masa yang diperuntukkan adalah sebanyak 60 minit

yang mengadungi tiga langkah utama. Bagi menilai pencapaian murid menggunakan

kaedah ini, satu ujian penilaian diadakan selepas intervensi ini dijalankan.

31

Rajah 4: Proses Pelaksanaan Intervensi

Langkah 1 : Murid-murid akan dibahagikan kepada 4 kumpulan utama di mana setiap

kumpulan akan mewakili satu zon iklim iaitu zon sejuk (A), zon panas (B), zon

sederhana sejuk (C) dan zon sederhana panas (D). Setiap kumpulan akan dibekalkan

dengan nota ringkas, kertas sebak dan pen marker. Kemudian guru menerang proses

pembelajaran yang akan berlaku pada hari ini dan tugasan yang perlu dibuat oleh semua

kumpulan.

Langkah 2 : Di dalam kumpulan, murid-murid melakukan perbincangan tentang zon

iklim yang diwakili. Setiap kumpulan diminta untuk memahami fakta dan membuat satu

peta minda berdasarkan zon iklim diwakili. Peta minda mestilah mengandungi fakta

Langkah 1

Pembahagian kumpulan dan bahan Menerangkan aktiviti

Langkah 2

Melakukan perbincangan dalam kumpulan Menulis dan melukis peta minda

Langkah 3

Gabung kumpulan secara pusingan Penerangan dan perbincangan antara kumpulan

32

berkenaan suhu musim sejuk dan panas, taburan hujan dan contoh kawasan. Ketika ini

guru bertindak sebagai fasilitator dan memantau gerak kerja setiap kumpulan. Kumpulan

yang mempunyai masalah boleh bertanya pada guru.

Langkah 3 : Setelah peta minda disiapkan, setiap kumpulan akan digabungkan.

Pusingan pertama, kumpulan A digabungkan dengan kumpulan B manakala kumpulan C

dengan kumpulan D. Apabila digabungkan, setiap kumpulan akan menjalankan

perbincangan dengan setiap kumpulan akan menerangkan fakta kumpulan masing-

masing berpandukan peta minda yang dibuat. Setiap kumpulan boleh bertanya dalam

kumpulan gabungan supaya dapat memahami fakta dalam setiap zon. Selesai

penerangan dan perbincangan dalam kumpulan, pusingan kedua dan ketiga diteruskan

sehingga kesemua kumpulan bergabung semasa sendiri.

Rajah 5 : Pusingan Gabungan Kumpulan dalam Kopratif Go Circle

33

5.2 Cara Mengumpul Data

Penetapan cara pengumpulan data penting dalam suatu kajian bagi menguji sama ada

objektif yang telah ditetapkan dapat dicapai atau sebaliknya. Dalam kajian ini, saya telah

mengaplikasikan dua jenis alat pengumpulan data yang terdiri daripada Ujian Sebelum

dan Ujian Selepas serta Soal Selidik.

5.2.1 Ujian Sebelum dan Selepas

Ujian merupakan salah satu alat pengumpulan data yang boleh digunakan bagi menilai

dan menguji aras kefahaman murid terhadap apa yang telah dipelajari. Terdapat

beberapa bentuk ujian yang boleh dijalan seperti lisan, bertulis atau amali. Bagi kajian

ini, saya telah memilih untuk menggunakan Ujian sebelum dan ujian selepas yang

dilaksanakan secara bertulis.

Ujian Sebelum dan Selepas ini digunakan untuk menjawab objektf kajian yang

pertama iaitu meningkatkan penguasaan murid dalam mengingat fakta dalam tajuk Zon

Iklim Dunia dengan menggunakan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle. Ujian

Sebelum akan dijalankan sebelum intervensi iaitu selepas pengajaran biasa dijalankan di

dalam sesi pengajaran dan pembelajaran . Ujian sebelum merangkumi dua belas soalan,

iaitu lapan soalan objektif di bahagian A dan empat soalan subjektif di bahagian B. Masa

yang diberi untuk menjawab adalah 15 minit. Aras kesukaran ujian berkaitan tajuk zon

iklim dunia ini dipelbagaikan berpandukan Taxonomy Bloom bersesuaian dengan tahap

murid Lima Bestari.

34

Jadual 4

Pecahan Soalan Ujian Sebelum

Bahagian Bilangan Soalan Markah (Peratus)

A 8 67

B 4 33

Jumlah 12 100

Sumber : Kajian Tindakan, 2014

Ujian selepas pula akan diberikan selepas proses intervensi menggunakan kaedah

pembelajaran koperatif Go Circle dilaksanakan. Set ujian selepas ini dibahagikan

kepada tiga bahagian iaitu Bahagian A dan B. Kedua bahagian A dan B mengandungi

lapan soalan.. Bahagian A meliputi soalan berbentuk objektif manakalan bahagian B

pula mengandungi soalan subjektif. Masa yang diperuntukkan untuk menjawab soalan

ini ialah 20 minit.

Jadual 5

Pecahan soalan Ujian Selepas

Bahagian Bilangan Soalan Markah (Peratus)

A 8 50

B 8 50

Jumlah 16 100

Sumber : Kajian Tindakan, 2014

35

5.2.2 Soal Selidik

Soal selidik digunakan untuk menjawab soalan kajian yang kedua iaitu bagi

mengenalpasti persepsi murid setelah menggunakan kaedah pembelajaran koperatif Go

Circle sebagai suatu kaedah yang menyeronokkan dalam pengajaran dan pembelajaran.

Menerusi kajian ini, kaedah soal selidik merupakan kaedah paling sesuai

digunakan kerana saya ingin mendapatkan persepsi murid terhadap kaedah yang

digunakan. Menurut Rosianah Edinini (2011), soal selidik digunakan untuk

mendapatkan maklumat dan fakta berkaitan persepsi responden. Ianya merupakan satu

cara paling mudah bagi seorang pengkaji untuk memperoleh data berkenaan pendapat

atau maklum balas responden.

Dalam kajian ini, terdapat dua bahagian dalam borang soal selidik yang

merangkumi bahagian A dan bahagian B. Bahagian A berkaitan latar belakang

responden. Antara soalannya ialah berkenaan keputusan latar belakang keluarga,

peperiksaan lepas dan minat.

Bahagian B menyoal murid soalan kajian berbentuk dichotomous. Ianya

merangkumi konstruk persepsi responden terhadap kaedah pembelajaran yang dijalan.

Sebanyak tujuh item soalan pada bahagian B perlu dijawab menggunakan item jawapan

Ya atau Tidak. Pemilihan bentuk soalan ini adalah kerana ia lebih mudah ditadbir. Data

36

soal selidik yang telah siap diisi kemudiannya direkod dan dianalisis secara deskriftif

untuk mendapatkan frekuensi, min dan peratus.

5.2.3 Temubual Tidak Berstruktur

Temubual adalah pertemuan antara penyelidik dengan peserta kajian di mana penyelidik

bertanyakan siri soalan yang releven dengan fokus kajian, Ackroyd dan Hughes (1992).

Tujuan penggunaan instrumen temubual tidak berstruktur ini adalah untuk mendapatkan

tragulasi data iaitu mempelbagaikan data sebagai pengukuhan kepada data sedia ada

selain meningkatkan kebolehpercayaan dan kesahan kajian. Temubual melibatkan

interaksi face-to-face antara penkaji dan responden. Melalui temubual, pengkaji dapat

mengumpulkan maklumat berkaitan pendapat, persepsi dan sikap responden terhadap

kajian yang dijalankan.

Dalam kajian ini, saya mengaplikasikan instrumen ini untuk memperoleh

maklumat secara mendalam terhadap keberkesanan penggunaan kaedah koperatif Go

Circle dalam pengajaran dan pembelajaran. Temubual tidak berstruktur ini dijalankan

secara dua peringkat. Pertamanya dijalankan selepas pengajaran biasa dan kedua

dijalankan selepas intervensi dilaksanakan ke atas responden. Data yang diperoleh

dianalisis bagi mengenalpasti fakta penting dalam transkripsi bersama responden.

Seterusnya saya membuat analisis terperinci dan membuat rumusan keseluruhan.

37

BAB VI

ANALISIS DAN INTERPRETASI DATA

Bahagian ini menerangkan dengan terperinci berkaitan proses dan penganalisisan hasil

dapatan yang dikumpul daripada 12 orang responden. Sebanyak dua instrumen yang

telah digunakan bagi menjawab persoalan kajian. Intrumen pertama adalah Ujian

Sebelum dan Selepas, instrument kedua ialah soal selidik.

Penganalisissan data dilakukan secara manual dan dipersembahkan dengan

menggunakan Microsoft Office Excel 2007. Dalam bahagian ini juga, keputusan analisis

dipaparkan mengikut instrumen kajian. Hasil analisa statistik deskriptif seperti peratus

dan min dipersembahkan dalam bentuk jadual dan graf.

6.1 Soalan Sebelum dan Selepas

Bagi mengukur sejauh mana keberkesanan intervensi yang dijalankan, saya telah

menjalankan dua ujian pencapaian yang berbeza iaitu melibatkan ujian sebelum dan

ujian selepas. Kedua-dua ujian ini dijalankan ke atas responden untuk mengenalpasti dan

merekod skor markah murid sebelum dan selepas intervensi dijalankan. Hasil daripada

38

kedua-dua ujian, tahap pencapaian mereka dapat diukur sama ada mengalami

peningkatan mahupun sebaliknya.

Ujian sebelum dan selepas dilaksanakan dalam bentuk bertulis dengan setiap

ujian telah saya sediakan satu set soalan. Keduadua ujian telah dianalisis berpandukan

skor markah yang diperolehi responden. Jadual dibawah adalah skor permarkahan

analitik yang digunakan untuk tujuan penggredan dan menunjukkan tahap pencapaian

responden.

Jadual 6

Skor Pemarkahan Analitik

Gred Peratus Markah Tahap Keberkesanan

A 80-100 Cemerlang

B 60-79 Baik

C 40-59 Sederhana

D 20-39 Lemah

E 0-19 Sangat Lemah

Sumber : Unit Penilaian dan Peperiksaan SK Tanah Merah, 2014

Jadual 6 menunjukkan kepada Skor Pemarkahan Analitik yang menjadi rujukan

pembahagian skor kepada ujian yang dijalankan. Skor markah murid dipecahkan kepada

lima tahap iaitu Gred A, B, C, D dan E. Gred A mewakili markah skor tertinggi diikuti

39

dengan Gred B, C, D. Gred A bermakna cemerlang, gred B baik, gred C sederhana dan

gred D lemah. Manakala murid yang mendapat Gred E bermakna sangat lemah dan

diklasifikasikan sebagai gagal. Berikut adalah data yang dikumpul daripada keputusan

ujian sebelum dan ujian selepas.

Jadual 7

Perbandingan Markah Ujian Sebelum dan Ujian Selepas

Kod Nama Markah Perbezaan

Markah

Peratus

Perubahan

(%)

Ujian

Sebelum

Ujian

Selepas

M01 Muhammad Jamaludin 33 56 23 69.7

M02 Nik Muhammad Izahahuzairie 50 75 25 50

M03 Che Nadia Syafikah 50 56 6 10.7

M04 Hawa Afifah 33 56 23 69.7

M05 Norliana Azira 42 63 21 50

M06 Nur Afrina 42 50 8 19.1

M07 Nur Alia Shahira 33 50 17 51.5

M08 Nur Irdiena Najwa 42 75 33 78.6

M09 Nur Qistina Julia 50 94 44 88

M10 Nur Shidawati 33 63 30 90.9

M11 Nuralia Auni 42 75 33 78.6

M12 Siti Nur Aqmar Shasha 33 88 55 166.7

Min Markah 40.25 66.75 68.63

Sumber : Kajian Tindakan, 2014.

40

Jadual 7 menunjukkan perbandingan markah ujian sebelum dan ujian selepas

yang telah dijalankan ke atas 12 orang responden. Hasil ujian sebelum menunjukkan

tiada responden mendapat gred A manakala 2 orang responden mendapat gred A dalam

ujian selepas. Pencapaian dalam ujian selepas ini menunjukkan peningkatan kepada 2

orang bersamaan 16.7 peratus bagi gred A. Bagi gred B untuk ujian sebelum juga tiada

responden namun telah meningkat dalam ujian selepas seramai 5 orang bersamaan 41.7

peratus. Manakala responden yang mendapat gred C telah berkurang daripada 7 orang

kepada 5 orang responden bersamaan 58.4 peratus kepada 41.7 peratus. Gred D juga

turut menunjukkan penurunan yang tinggi daripada 5 orang kepada tiada responden

bersamaan 41.7 peratus kepada 0 peratus. Rajah 6 menunjukkan dengan jelas

perbandingan skor gred murid dalam ujian sebelum dan selepas.

Rajah 6 : Perbandingan Skor Gred Dalam Ujian Sebelum Dan Selepas

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Gred A Gred B Gred C Gred D

Jum

alh

Mu

rid

Skor Gred

Ujian Sebelum

Ujian Selepas

41

Rajah 7 : Perbandingan Markah Ujian Sebelum dan Selepas.

Rajah 7 menunjukkan graf perbandingan markah yang diperoleh responden

dalam ujian sebelum dan selepas. Jika dilihat dengan lebih terperinci berdasarkan jadual

dan graf, kesemua responden telah menunjukkan perubahan yang positif. Responden

yang menunjukkan perubahan markah paling tinggi ialah M12 iaitu sebanyak 166.7

peratus. Manakala responden yang memperoleh perubahan paling rendah ialah M03

hanya 10.7 peratus. Responden yang menunjukkan peratus perubahan markah kedua

tinggi ialah M10, iaitu sebanyak 90.9 peratus. Kemudian dikuti responden M09

sebanyak 88 peratus. Seterusnya keempat tinggi ialah responden M08 dan M11 yang

sama nilai perubahan sebanyak 78.6 peratus.

M01 M02 M03 M04 M05 M06 M07 M08 M09 M10 M11 M12

Ujian Sebelum 33 50 50 33 42 42 33 42 50 33 42 33

Ujian selepas 56 75 56 56 63 50 50 75 94 63 75 88

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Ma

rka

h

42

Pengumpulan data tidak lengkap tanpa mencari min keseluruhan markah

responden dalam ujian sebelum dan selepas. Min adalah satu pengukuran purata markah

yang dicapai oleh responden dalam ujian yang telah dijalankan.

Rajah 8 : Perbandingan Min Pencapaian dalam Ujian Sebelum dan Selepas.

Rajah 8 menunjukkan perbandingan min pencapaian dalam ujian sebelum dan

selepas. Min keseluruhan responden dalam ujian sebelum ialah 40.25 peratus manakala

ujian selepas pula ialah 66.75 peratus. Perbezaan min pencapaian antara kedua-dua ujian

tersebut ialah 26.5 peratus. Ini jelas menunjukkan bahawa berlaku peningkatan dalam

peratus perubahan markah keseluruhan iaitu sebanyak 68.83 peratus.

Peningkatan ini telah membuktikan bahawa sesi intervensi yang dijalankan

berjaya meningkatkan penguasaan murid dalam mengingat fakta dalam tajuk Zon Iklim

Dunia dengan menggunakan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle. Kelemahan

responden yang dikenalpasti semasa ujian sebelum telah berjaya diatasi.

Ujian

Ujian Sebelum 40.25

Ujian Selepas 66.75

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Min

43

6.2 Soal Selidik

Instrumen soal selidik dianalisis bagi menperoleh skor min dan kekerapan bagi

mendapatkan persepsi responden terhadap koperatif Go Circle. Soal selidik ini

mengandungi dua bahagian iaitu bahagian A dan bahagian B. Bahagian A berkaitan

dengan latar belakang responden manakala bahagian B melibatkan persepsi responden

tentang kaedah pembelajaran koperatif Go Circle sebagai suatu kaedah yang

menyeronokkan dalam pengajaran dan pembelajaran.

6.2.1 Bahagian A : Latar Belakang

Jadual 8 menunjukkan taburan frekuensi pekerjaan bapa atau penjaga. Sektor bermajikan

dan persendirian merupakan pekerjaan tertinggi dalam kalangan mereka iaitu sebanyak

41.67 peratus. Manakala lain-lain sektor hanya 16.67 peratus. Dapatan menunjukkan

pekerjaan bapa atau penjaga adalah seimbang.

Jadual 8

Taburan Frekuensi Pekerjaan Bapa Responden

Sektor Bilangan Peratus (%)

Bermajikan 5 41.67

Persendirian 5 41.67

Lain-lain 2 16.67

JUMLAH 12 100

Sumber : Soal Selidik, 2014

44

Jadual 9 pula menunjukkan taburan frekuensi mata pelajaran paling digemari oleh

responden di sekolah. Hasil soal selidik mendapati subjek paling digemari adalah mata

pelajaran Matematik iaitu seramai 6 orang atau 50 peratus. Diikuti mata pelajaran

Bahasa Melayu seramai 3 orang mewakili 25 peratus. Ketiga adalah mata pelajaran

Sains seramai 2 orang mewakili 16.67 peratus dan terakhir adalah mata pelajaran Kajian

Tempatan hanya seorang atau 8.3 peratus. Dapatan ini menunjukkan Kajian Tempatan

bukanlah mata pelajaran yang digemari oleh responden. Kesannya boleh dilihat dengan

jelas apabila mereka kurang memberi perhatian sehingga mempengaruhi keputusan

peperiksaan mereka.

Jadual 9

Taburan Frekuensi Mata Pelajaran Paling Digemari Responden

Mata Pelajaran Bilangan Peratus (%)

Bahasa Melayu 3 25

Matematik 6 50

Sains 2 16.67

Kajian Tempatan 1 8.3

JUMLAH 12 100

Sumber : Soal Selidik, 2014

45

6.2.2 Bahagian B : Persepsi Murid

Soalan soal selidik bahagian B ini mengandungi tujuh item untuk mendapatkan persepsi

responden terhadap intervensi yang telah dijalankan. Soal selidik ini menggunakan skala

dikhotomi dimana pilihan jawapan telah ditetapkan iaitu Ya atau Tidak untuk

memudahkan responden memberi maklum balas. Hasil daripada soal selidik yang

dijalankan adalah seperti jadual berikut:

Jadual 10

Analisis Soal Selidik Berdasarkan Peratus

Item Keterangan Ya Tidak

1 Saya pernah belajar mengunakan kaedah seperti ini. 7

(58.3%)

5

(41.7%)

2 Pembelajaran secara berkumpulan seperti ini menambah

minat saya untuk terus belajar.

11

(91.7%)

1

(8.3%)

3 Saya lebih suka belajar secara berkumpulan berbanding

belajar seperti kebiasaan.

10

(83.3%)

2

(16.7%)

4 Saya tidak malu untuk bertanya apabila berada dalam

kumpulan berbanding ketika guru mengajar.

8

(66.7%)

4

(33.3%)

5 Saya berasa lebih mudah untuk mengingat fakta apabila

belajar berkumplan berbanding belajar seperti biasa

11

(91.7%)

1

(8.3%)

6 Saya berasa lebih berkeyakinan semasa belajar secara

berkumpulan

11

(91.7%)

1

(8.3%)

7 Saya mahu terus belajar secara berkumpulan seperti ini lagi

di masa akan datang

12

(100%)

0

(0%)

Jumlah 83.3% 16.7%

Sumber : Borang Soal Selidik, 2014.

46

Jadual 10 diatas adalah data yang dikumpulkan daripada hasil soal selidik yang

telah dijalankan. Melihat kepada keseluruhan item, sebanyak 83.3 peratus responden

menjawab ya manakala 16.7 peratus lagi menjawab tidak. Peratus keseluruhan ini

bermakna, majoriti responden member jawapan berminat terhadap proses pembelajaran

menggunakan kaedah koperatif Go Circle. Item 7 mencatat peratus paling tinggi iaitu

100 peratus.

Item pertama merekodkan 58.3 peratus ya dan 41.7 peratus menjawab tidak

bahawa mereka pernah mengaplikasikan kaedah pembelajaran secara berkumpulan. Item

kedua pula, 91.7 peratus menjawab ya dan 8.3 peratus menjawab tidak. Item ini

membuktikan kaedah pembelajaran berjaya menarik minat murid untuk belajar. Bagi

item ketiga, responden menjawab ya sebanyak 83.3 peratus manakala tidak sebanyak

16.7 peratus bagi menyatakan mereka suka belajar secara berkumpulan. Item keempat

pula berkenaan keberanian responden untuk bertanya sekiranya tidak faham. Sebanyak

66.7 peratus responden menjawab ya dan 33.3 peratus member jawapan tidak. Ini

menunjukkan responden lebih berani untuk bertanya semasa berada dalam kumpulan

berbanding semasa pengajran guru di dalam kelas.

Seterusnya item kelima berkaitan proses mengingat menjadi lebih mudah dengan

pembelajaran secara koperatif berbanding hanya mendengar penerangan guru. Sebanyak

91.7 peratus menjawab ya dan hanya 8.3 peratus menjawab tidak bagi item kelima ini.

Bagi item keenam, sebanyak 91.7 seperatus ya dan 8.3 peratus menyatakan tidak. Item

keenam ini bermaksud responden berasa lebih yakin apabila belajar secara berkumpulan.

47

Item terakhir ialah saya mahu terus belajar secara berkumpulan seperti ini lagi di masa

akan datang. Keputusan soal selidik mencatat 100 peratus berkata ya bagi kenyataan

tersebut. Kesimpulan bagi item ini bahawa kaedah pembelajaran koperatif ini berjaya

menarik minat semua responden dan mahu terus menggunakan kaedah ini pada masa

akan datang.

Analisis soalan selidik seterusnya adalah menggunakan skor min. bagi

mendapatkan min, data yang diperoleh dalam soal selidik dianalisis berdasarkankan

kepada jawapan Ya dan Tidak murid. Pengiraan min dilakukan secara manual. Bagi

menginterprestasi skor min yang diperoleh, saya telah merujuk kepada jadual

interprestasi skor min seperti mana yang dapat dilihat dalam Jadual 11.

Jadual 11

Skala Skor Min Soal Selidik

Skala Tahap

0.01 1.00 Rendah

1.01 2.00 Tinggi

Sumber : Diubahsuai daripada Jackson, 2006.

Skor min 0.01 hingga 1.00 akan dikategorikan kepada rendah dan menunjukkan

jawapan yang diberi oleh murid adalah negatif. Manakala skor min 1.01 hingga 2.00

sebagai tinggi serta membuktikan bahawa persepsi murid terhadap kaedah pembelajaran

48

koperatif Go Circle sebagai kaedah pembelajaran yang menyeronokkan. Jadual dan

graf dibawah pula menunjukkan skor min keseluruhan yang diperoleh dalam soal selidik

tersebut :

Jadual 12

Skor Min keseluruhan Bagi Item Soal Selidik

Item Keterangan Min

1 Saya pernah belajar mengunakan kaedah seperti ini. 1.58

2 Pembelajaran secara berkumpulan seperti ini menambah minat

saya untuk terus belajar.

1.92

3 Saya lebih suka belajar secara berkumpulan berbanding belajar

seperti kebiasaan.

1.83

4 Saya tidak malu untuk bertanya apabila berada dalam kumpulan

berbanding ketika guru mengajar

1.67

5 Saya berasa lebih mudah untuk mengingat fakta apabila belajar

berkumpulan berbanding belajar seperti biasa

1.92

6 Saya berasa lebih berkeyakinan semasa belajar secara

berkumpulan

1.92

7 Saya mahu terus belajar secara berkumpulan seperti ini lagi di

masa akan datang

2.00

Minat 1.83

Sumber : Soal Selidik, 2014

49

Rajah 9 : Skor Min Keseluruhan Bagi Item Soal Selidik

Hasil analisis yang ditunjukkan dalam Jadual 12 dan Rajah 9 di atas adalah

berkenaan skor min yang diperoleh daripada soal selidik yang yang telah dijalankan.

Terdapat tujuh item dalam soal selidik yang dikemukan untuk mendapatkan maklum

balas responden terhadap minat dan pandangan mereka terhadap kaedah pembelajaran

koperatif Go Circle yang digunakan. Berdasarkan hasil analisis, saya telah

mengenalpasti 2 item yang mendapat skor min tertinggi dan dua item lagi yang

mendapat skor min terrendah.

Item yang mendapat skor min paling tinggi ialah item ketujuh. Keterangan bagi

item ini adalah Saya mahu terus belajar secara berkumpulan seperti ini lagi di masa

akan datang. Item ini mendapat skor min penuh iaitu sebanyak 2.00. Semua responden

Item 1 Item 2 Item 3 Item 4 Item 5 Item 6 Item 7

Skor Min 1.58 1.92 1.83 1.67 1.92 1.92 2

1

1.2

1.4

1.6

1.8

2

50

seramai 12 orang telah menjawab Ya bagi item ini. Skor penuh ini menunjukkan

responden berasa seronok dan berminat untuk terus menggunakan kaedah ini dalam

pembelajaran mereka pada masa akan datang.

Seterusnya item kedua tertinggi adalah item kedua, kelima dan keenam. Ketiga-

tiga item ini mendapat skor min yang sama iaitu 1.92. Seramai 11 orang responden

mejawab Ya manakalan hanya seorang menjawab Tidak bagi ketiga-tiga item ini.

Penyataan bagi item kedua ialah Pembelajaran secara berkumpulan seperti ini

menambah minat saya untuk terus belajar. Manakala penyata bagi item kelima ialah

Saya berasa lebih mudah untuk mengingat fakta apabila belajar berkumplan berbanding

belajar seperti biasa dan penyataan bagi item keenam ialah Saya berasa lebih

berkeyakinan semasa belajar secara berkumpulan.

Item yang mencatat skor min terendah pula ialah item pertama dan item keempat.

Pernyataan bagi item pertama ialah Saya pernah belajar mengunakan kaedah seperti

ini. Seramai 7 responden menjawab Ya dan 5 responden menjawab Tidak. Skor min

bagi item pertama ialah 1.58 iaitu skor min paling rendah dalam soal selidik yang

dijalankan. Namun begitu, berdasarkan skala skor min, item pertama ini masih berada

dalam tahap tinggi.

Terakhirnya, skor min kedua terendah dicatat oleh item keempat. Penyataan bagi

item keempat ini ialah Saya tidak malu untuk bertanya apabila berada dalam kumpulan

51

berbanding ketika guru mengajar. Min yang diperoleh item ini sebanyak 1.67 iaitu

seramai 8 orang responden menjawab Ya dan 4 orang responden menjawab Tidak.

Dapatan ini menunjukkan responden lebih berani untuk bertanya apabila berada dalam

kumpulan berbanding belajar menggunakan cara yang lama. Hal ini membangkitkan

keseronokkan responden untuk terus belajar menggunakan kaedah ini.

Melihat secara keseluruhan analisis soal selidik yang telah dijalankan, majoriri

responden menjawab Ya dengan skor min keseluruhan mencatat sebanyak 1.83. Hanya

minoriti responden menjawab Tidak secara keseluruhan dengan skor min hanya 0.17

menunjukkan tahap yang sangat rendah responden tidak bersetuju. Maka saya dapat

merumuskan bahawa hasil analisis dapatan ini menunjukkan murid tentang kaedah

pembelajaran koperatif Go Circle sebagai suatu kaedah yang menyeronokkan dalam

pengajaran dan pembelajaran adalah positif.

52

BAB VII

DAPATAN KAJIAN

Bab ini akan mengulas dan merumuskan dengan lebih lanjut berkenaan dua soalan

kajian yang telah saya kemukakan pada awal kajian. Soalan kajian yang pertama ialah

adakah penggunaan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle dapat meningkatkan

penguasaan murid Tahun Lima dalam mengingat fakta dalam tajuk Zon Iklim Dunia?

Soalan kajian kedua ialah apakah murid tentang kaedah pembelajaran koperatif Go

Circle sebagai suatu kaedah yang menyeronokkan dalam pengajaran dan pembelajaran?

Kedua soalan ini akan dibincangkan berpandukan hasil analisis kajian yang

diperoleh melalui dua instrumen yang digunakan iaitu soalan sebelum dan selepas serta

soal selidik.

7.1 Soalan Kajian Pertama

Adakah penggunaan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle dapat meningkatkan

penguasaan murid Tahun Lima dalam mengingat fakta dalam tajuk Zon Iklim Dunia?

53

Hasil daripada analisis kajian yang telah diperoleh melalui ujian sebelum dan

selepas telah menunjukkan dengan jelas bahawa kaedah pembelajaran koperatif Go

Cirle telah berjaya meningkatkan penguasaan murid tahun lima dalam mengingat fakta

dalam tajuk Zon Iklim Dunia.

Rajah 10 : Perubahan Skor Min Ujian Sebelum dan Selepas

Berdasarkan rajah 10, perbezaan min keseluruhan bagi markah dalam ujian

sebelum dan selepas ialah sebanyak 26.5 peratus. Manakala min yang diperoleh dalam

ujian sebelum hanya sebanyak 40.25 peratus dan telah menunjukkan peningkatan dalam

ujian selepas kepada 66.75 peratus. Tambahan lagi, kesemua responden telah

menunjukkan peningkatan dalam ujian selepas. Peningkatan markah responden juga

memberansangkan. Peningkatan markah tertinggi yang dicatatkan oleh responden

Ujian Sebelum Ujian Selepas Perubahan

Min 40.25 66.75 26.5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

54

adalah sebanyak 166.7 peratus. Manakala peningkatan markah paling rendah responden

pula mendapat sebanyak 10.7 peratus. Walaupun peningkatannya paling rendah namun

ianya suatu peningktan yang tidak mengecewakan. Hasil analisis ini jelas sekali

menunjukkan intervensi yang telah dijalankan berjaya memberi perubahan positif

terhadap responden dengan meningkatkan penguasaan mereka dalam tajuk zon iklim

dunia. Oleh yang demikian, maka dirumuskan bahawa soalan kajian pertama terjawab.

Dapatan kajian ini selari dengan kajian yang telah dibuat oleh Sharon Lee Fui

Sze (2009), dimana beliau menyatakan pendapat bahawa kaedah pembelajaran secara

koperatif mendorong memberikan peluang untuk meningkatkan keupayaan murid yang

kurang mampu dalam kemahiran berfikir dan mengingat maklumat. Christina Lau Chui

Jin (2012) pula dalam kajiannya membuktikan bahawa pengajaran guru melalui kaedah

pembelajaran koperatif mampu meningkatkan pencapaian, minat dan penyertaan murid-

murid dalam mata pelajaran Sains. Melalui kajian tindakan dengan kaedah ini, murid-

murid juga lebih senang memahami dan berupaya menguasai konsep-konsep penting

7.2 Soalan Kajian Kedua

Apakah murid tentang kaedah pembelajaran koperatif Go Circle sebagai suatu kaedah

yang menyeronokkan dalam pengajaran dan pembelajaran?

55

Menurut analisa soal selidik, majoriti responden memberi persetujuan yang

tinggi bahawa penggunaan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle adalah suatu

kaedah yang menyeronokkan dalam pengajaran dan pembelajaran. Secara

keseluruhannya, keputusan analisa soal selidik berada pada tahap tinggi di mana skor

min keseluruhan ialah 1.83.

Jadual 13

Analisis Soal Selidik Minat Murid

Bil Item Ya Tidak Min

1 Saya pernah belajar dengan mengunakan

kaedah seperti ini.

7

(58.3%)

5

(41.7%)

1.58

2 Pembelajaran secara berkumpulan seperti

ini menambah minat saya untuk terus

belajar.

11

(91.7%)

1

(8.3%)

1.92

3 Saya lebih suka belajar secara

berkumpulan berbanding belajar seperti

kebiasaan.

10

(83.3%)

2

(16.7%)

1.83

4 Saya tidak malu untuk bertanya apabila

berada dalam kumpulan berbanding

ketika guru mengajar.

8

(66.7%)

4

(33.3%)

1.67

56

Jadual 13 (Sambungan)

Analisis Soal Selidik Minat Murid

Bil Item Ya Tidak Min

5 Saya berasa lebih mudah untuk mengingat

fakta apabila belajar berkumplan

berbanding belajar seperti biasa

11

(91.7%)

1

(8.3%)

1.92

6 Saya berasa lebih berkeyakinan semasa

belajar secara berkumpulan

11

(91.7%)

1

(8.3%)

1.92

7 Saya mahu terus belajar secara

berkumpulan seperti ini lagi di masa akan

datang

12

(100%)

0

(0%)

1.92

Min 83.3% 16.7% 1.83

Sumber : Soal Selidik, 2014.

Melihat kepada Jadual 13, perbezaan peratus jawapan Ya dan Tidak juga

tinggi. Peratusan bagi jawapan Ya dalam soal selidik adalah sebanyak 83.3 peratus

berbanding peratusan jawapan Tidak hanya sebanyak 16.7 peratus. Oleh yang

demikian, soalan kajian kedua terjawab.

Terakhirnya, majoriti responden menunjukkan yang positif terhadap kaedah

pembelajaran koperatif Go Circle sebagai suatu kaedah yang menyeronokkan dalam

pengajaran dan pembelajaran. Keputusan ini dilihat selari dengan pendapat S-L Gan

(1992), menyatakan murid berpendapat pembelajaran serta aktiviti dalam pembelajaran

57

koperatif adalah menyeronokkan. Beliau juga mendapati pendekatan pembelajaran

koperatif dapat membantu dalam membentuk nilai murni, mengeratkan hubungan antara

kaum yang berbeza dan meningkatkan pencapaian akademik di kalangan murid, maka

pembelajaran koperatif adalah amat sesuai dilaksanakan di sekolah-sekolah di Malaysia.

7.3 Temubual Tidak Berstruktur

Temubual tidak berstruktur ini dibuat sebagai triagulasi bagi soalan kajian pertama dan

kedua selain meningkatkan kesahan dan kebolehpercayaan data. Seramai lima orang

responden dipilih untuk sesi temubual berdasarkan peningkatan positif prestasi mereka

dalam Ujian Selepas. Intrumen temubual ini dianalisis menggunakan jadual

perbandingan untuk melihat kekerapan responden yang mampu memberi jawapan

mengikut skala yang ditetapkan. Transkripsi temubual boleh dirujuk pada bahagian

lampiran F.

Setelah menjalankan sesi temubual ke atas lima orang responden, saya mendapati

secara umumnya kesemua responden bersetuju bahawa kaedah pembelajaran koperatif

Go Circle dapat memudahkan mereka mengingat fakta dan berasa seronok dalam

pembelajaran dengan menggunakan kaedah ini. Secara purata, kesemua responden

memberikan lebih daripada satu jawapan. Empat responden memberi jawapan bahawa

mereka lebih bergantung kepada rakan untuk faham dan mereka lebih selesa bertanya

pada kawan sekiranya tidak faham. Tiga responden pula berasa seronok belajar dalam

kumpulan. Seorang responden pula berasa seronok apabila dapat berkongsi apa yang

58

difahami dengan kawan. Jadi umumnya mereka dapat meningkatkan pencapaian mereka

dengan kaedah pembelajaran yang dijalankan secara berkumpulan dan tidak terlalu

formal.

7.4 Refleksi Kajian

Kajian yang telah dijalankan ini merupakan sebuah kajian untuk melihat penggunaan

kaedah pembelajaran koperatif Go Circle dapat meningkatkan penguasaan murid

dalam mengingat fakta dalam topik Zon Iklim Dunia dalam mata pelajaran Kajian

Tempatan Tahun 5. Berdasarkan hasil analisis data kajian, boleh dirumuskan bahawa

soalan-soalan kajian yang dikemukakan di awal kajian telah terjawab dengan berjayanya

kaedah koperatif Go Circle ini meningkatkan penguasaan murid dalam topik yang

diajar.

Sekiranya diteliti, murid sebenarnya lebih seronok dengan suasana pembelajaran

yang berbeza dengan suasana pembelajaran biasa yang mana sering diamalkan oleh oleh

guru-guru. Suasana pembelajaran biasa di mana murid hanya duduk di tempat masing-

masing dan berada dalam keadaan pasif membuatkan murid merasa cepat bosan.

Keadaan ini membuatkan sesi pengajaran dan pembelajaran menjadi tidak berkesan dan

menjejaskan prestasi murid.

59

Pembelajaran melalui kaedah koperatif Go Circle dilihat sebagai sebuah gaya

pembelajaran baru yang dapat meningkatkan penguasaan murid dengan lebih cepat

mengenai topik yang dipelajarinya. Hal ini kerana murid tidak hanya belajar semata-

mata tetapi melakukan pelbagai bentuk aktiviti seperti melakukan perbincangan dalam

kumpulan, membina peta minta, memberi penerangan dan menjawab soalan yang

dikemukakan. Kaedah ini jelas berbeza dengan kaedah biasa yang hanya pegun dan

tidak mampu menrik minat murid untuk mengikuti proses pengajaran dan pembelajaran

di dalam bilik darjah.

60

BAB VIII

RUMUSAN

Pendidikan merupakan satu bidang yang penting, di mana menerusinya akan lahirlah

generasi muda yang bakal memimpin negara. Namun dalam merealisasikan matlamat ini

pelbagai perkara perlu diberikan penekanan. Di antaranya ialah memastikan bahawa

kaedah pembelajaran yang digunakan perlu bersesuaian dengan tahap penerimaan

pelajar. Ini adalah bertujuan untuk memastikan terdapatnya peningkatan di dalam

pencapaian murid. Oleh yang demikian, dapatan kajian ini menunjukkan dengan jelas

bahawa kaedah pembelajaran koperatif Go Circle adalah berkesan dalam

meningkatkan penguasaan murid dalam meningat fakta dalam tajuk zon iklim dunia dan

dapat menimbulkan keseronokan kepada murid untuk belajar di dalam kelas.

Tambahan lagi, berdasarkan kepada konsep mengaplikasian koperatif Go

Circle ini, ia bukan hanya boleh diguna pakai dalam konteks tajuk zon iklim dunia ini

sahaja. Malahan ia juga boleh digunakan dalam mana-mana tajuk pelajaran yang

memerlukan murid untuk mengingat banyak fakta namun peranan guru sebagai

pengurus kelas tidak harus dipandang mudah. Kelangsungan kaedah ini sebenarnya amat

61

bergantung kepada bagaimana cara guru yang menguruskannya dan bukan hanya

bergantung kepada kaedah ini semata-mata.

Kajian lanjutan juga perlu dilaksanakan dalam meneliti kaedah ini secara lebih

mendalam lagi agar segala kelemahan dapat dikenalpasti dan berlakunya

penambahbaikan yang positif. Kajian ini sebenarnya memberikan saya sebuah semnagat

dan inspirasi bahawa setiap pembelajaran mempunyai pelbagai kaedah yang boleh

dipelbagaikan mengikut kesesuaian murid. Kaedah yang sesuai berupaya meningkatkan

pencapaian murid selain memudahkan pengajaran guru di dalam kelas.

Kesimpulannya, guru pada era yang serba moden ini tidak harus menyempitkan

cara penyampaiannya ketika sesi pengajaran dan pembelajaran. Guru perlu faham

bahawa amat penting bagi seorang guru meningkatkan mutu dan kualiti pengajaran dan

pembelajaran. Usaha menyelidik ini perlu diambil peduli oleh semua pihak, bermula

daripada pihak pentadbir negara sehingga guru di sekolah agar mutu dan kualiti

pendidikan negara kita dapat ditingkatkan.

62

BAB IX

CADANGAN KAJIAN LANJUTAN

Dalam kajian ini, beberapa kekangan-kekangan telah wujud semasa proses kajian

dijalakan. Oleh itu, saya telah membuat refleksi dan menggariskan beberapa perkara

yang boleh dijadikan rujukan kepada pengkaji lain. Saya juga mengenalpasti beberapa

aspek yang perlu dititikberatkan untuk membolehkan kajian lanjutan dijalankan. Berikut

antara beberapa cadangan yang dikemukan :

i. Kajian yang melibatkan guru sebagai sampel boleh dijalankan untuk melihat

persepsi guru terhadap penggunaan kaedah pembelajaran koperatif Go Circle

dalam pengajaran dan pembelajaran.

ii. Kajian juga boleh diperluaskan kepada sampel murid berbeza tahap dalam

keputusan peperiksaan. Dengan itu, satu perbandingan dapat dibuat antara

sampel yang berlainan tahap.

63

iii. Masa intervensi dalam pelaksaan koperatif Go Circle perlu dilanjutkan supaya

proses pembelajaran menjadi lebih mantap dan murid berupaya menguasai topik

dengan lebih baik.

iv. Arahan sebelum proses pelaksanaan koperatif Go Circle guru dalam

pengajaran dan pembelajaran wajar ditambah baik supaya kawalan kelas dapat

ditingkatkan.

v. Kaedah pembelajaran koperatif Go Circle boleh diperluaskan dalam mata

pelajaran lain seperti Sains dan Sejarah dimana memerlukan murid mengingat

pelbagai fakta.

Berdasarkan cadangan-cadangan yang disenaraikan, saya amat berharap kajian

seterusnya akan dapat ditambah baik supaya mencapai matlamat dan objektif kajian

yang ingin dicapai oleh pengkaji. Selain itu, diharapkan agar kajian ini dapat menjadi

panduan dan rujukan oleh pengkaji-pengkaji lain pada masa hadapan .

64

SENARAI RUJUKAN

Alexandre Dumas (2002). Amalan pembelajaran koperatif di Kelas. Betong: Jabatan

Pendidikan Bahagian Sri Aman.

Azizi Hj. Yahaya, Ahmad Johari Sihes & Shahzalina Ghazali (2001). Amalan

pembelajaran koperatif di kalangan guru-guru mata pelajaran Teknik Dan

Vokasional di tiga buah Sekolah Teknik di Selangor. Johor: Fakulti Pendidikan,

Universiti Teknologi Malaysia.

Christina Lau Chui Jin (2012). Keberkesanan Penggunaan Kaedah Pembelajaran

Koperatif Permainan Panggil Nombor (NHT) Dalam Proses Pembelajaran Sains

Tahun Empat Di Kuching. Seminar Penyelidikan IPGM KBL.

Chua, Y.P. (2006). Kaedah Penyelidikan: Kaedah dan Statistik Penyelidikan (Buku 1).

Kuala Lumpur: McGraw-Hill (Malaysia) Sdn. Bhd.

Efendi Zakaria (1998). Pembelajaran Koperatif. Bangi : Universiti Kebangsaan Malaysia.

Geoffrey E. Mills (2007). ACTION RESEARCH : A guide for the Teacher Researcher

(3rd

Editition). Kuala Lumpur. Pearson Education Ltd.

Kagan, S. (1992). Cooperative Learning. San Juan Capistrano: Kagan Cooperative

Learning.

Haji Samsudin bin Md Noor. Pengurusan Bilik Darjah Dinamik : Ke Arah Pembinaan

Modal Insan Berkualiti. Diperoleh Mac 12, 2014 daripada

http://uhemppdsdk.myeducare2u.com/bahan/PengurusanBilikDarjah.pdf

Haliza Hamzah dan Joy Nesamalar Samuel (2008). Pengurusan Bilik Darjah dan

Tingkah Laku. Selangor Darul Ehsan, Malaysia: Oxford Fajar Sdn.Bhd.

Ismail Said (2009). Kaedah Pemelajaran Koperatif Sekolah Rendah. Siri Pendidikan

Perguruan. Shah Alam. Karisma Publications Sdn Bhd.

Norashikin binti Azizan (2012). Meningkatkan Kefahaman Murid Tahun 5 Dalam Topik

Tumbuh Tumbuhan Semulajadi dan Hidupan Liar Di Malaysia Melalui Kaedah

Pembelajaran Koperatif (Jigsaw II). IPG KSM, Terengganu.

http://uhemppdsdk.myeducare2u.com/bahan/PengurusanBilikDarjah.pdf

65

Noriati A. Rashid, Boon Pong Ying, Sharifah Fakhriah Syed Ahmad (2009) Murid Dan

Alam Belajar. Siri Pendidikan Guru, Kuala Lumpur: Oxford Fajar Sdn. Bhd.

Prof. Madya Dr. Azizi Hj. Yahaya dan Intan Sapinas binti Bahuri (2007) Tinjauan

Amalan Pembelajaran Koperatif Di Kalangan Pelajar Tingkatan Dua Maktab

Rendah Sains Mara, Gerik, Perak. Fakulti Pendidikan. Universiti teknologi

Malaysia

Roslina Binti Abd. Talib, Suriyani Bt Jamirin @Jamirell, Zulzana Bt Zulkarnain (2010)

Kesan Pembelajaran Koperatif Model Stad Keatas Pencapaian Dan Persepsi

Pelajar Semester 2 Diploma Kejuruteraan Awam Dalam Kursus Mechanics Of

Structures Di Politeknik Port Dickson. Jabatan Kej. Awam. Politeknik Port

Dickson.

Salmiah binti Sidek. (2002). Kemah