Sejauh Manakah Kumpulan Dlm Organisasi Mempengaruhi... Tarikh: Selasa, Februari 20 @ 10:32:40 MYT Tajuk: Infomasi Pendidik Pendahuluan Sekolah merupakan sebuah institusi sosial di mana pelajar, guru-guru, pentadbir dan kakitangan lain melaksanakan tugas masing-masing. Ketika melaksanakan tugas masing-masing sudah pasti akan wujud pelbagai masalah. Setiap masalah ini memerlukan penyelesaian yang baik. Setiap keputusan yang diambil perlu mengambilkira pelbagai faktor agar kesan yang timbul nanti tidak menjejaskan kumpulan lain dalam masyarakat sekolah itu sendiri. Membuat sesuatu keputusan itu sangat penting sebab melalui keputusan tersebutlah segala perancangan yang diatur dan telah dirancang akan dapat dilaksanakan dengan lancar dan jayanya. Membuat keputusan merupakan salah satu tanggungjawab utama pentadbir. Setiap pentadbir yang berjaya mestilah berkeupayaan rnembuat keputusan yang dapat membantu organisasi mencapai matlamat dan pada masa yang sama dapat mernuaskan keperluan-keperluan ahli-ahli dalam organisasi. Membuat keputusan ini mempunyai kaitan rapat dengan kepimpinan dan perhubungan antara pihak pentadbir dengan kakitangan bawahan. Rutter et al. (1979) menyatakan sekolah yang berkesan ialah apabila terdapat jalinan yang jelas dalam kepimpinan dan guruguru berasa pandangan mereka dihargai. Kesan daripada kerja sama yang baik ini perjalanan urusan di sekolah sudah pasti akan berlaku dengan baik dan lancar. Huraian berikutnya adalah untuk mengenalpasti sejauhmanakah sesuatu kumpulan dalam organisasi pendidikan mempengaruhi pentadbiran sesebuah sekolah dalam membuat keputusan. Definisi Organisasi

Sebuah organisasi dapat ditakrifkan sebagai sekumpulan manusia yang berkerja untuk mencapai matlamat-matlamat yang tertentu dan dalam suasana yang tertentu. Mereka perlu bekerjasama dan berhubung antara satu dengan lain bagi menyiapkan sesuatu tugas itu. Zainal Ariffin Ahmad dalam bukunya Perlakuan Organisasi (1998) telah mendefinisikan organisasi sebagai satu kumpulan manusia yang kerja bersama untuk mencapai matlamat umum. Sementara Campbell et al. (1988), pula mentakrifkan organisasi sebagai sekumpulan manusia yang bekerja untuk mencapai matlamat-matlamat tertentu dalam sesuatu suasana yang tertentu. Organisasi pendidikan pula terdiri daripada pelajar, guru-guru, para pentadbir dan pelbagai jenis kakitangan yang memberi perkhidmatan termasuk kerani dan pekerja am. Jadi March (1978), telah membuat kesimpulan bahawa organisasi pendidikan merupakan sebuah anarki yang tersusun. Ini disebabkan oleh matlamat yang kabur, teknologi tidak jelas dan penyertaan yang tidak tetap. Dalam organisasi ini selalunya, pengurusan atasan sesebuah organisasi akan menentukan halatuju organisasi tersebut melalui penetapan tujuan, matlamat, dan strategi untuk mencapai matlamat tersebut. Organisasi di sini tidak sahaja tertakluk kepada syarikat perniagaan, bahkan ia merangkumi syarikat bukan untuk, badan kerajaan, badan berkanun, badan bukan berkanun, organisasi bukan untung, persatuan, kelab dan pelbagai konfigurasi kumpulan manusia. Tujuan atau misi sesebuah organisasi bolehlah dikatakan pewajaran kepada kewujudan organisasi tersebut. la memaksa organisasi menyoal Apakah sebenarnya matlamat kita? Penetapan matlamat ini akan membantu sesebuah organisasi untuk menterjemahkan misinya kepada sasaran prestasi yang spesifik dan supaya boleh diukur. Matlamat organisasi merujuk kepada objektif yang ingin dicapai oleh pengurusan dalam menuju misi sesebuah organisasi. Untuk mencapai matlamat organisasi, selalunya pengurus atasan sesebuah organisasi akan menggubal dan melaksanakan strategi. Menurut Chandler, (1962), strategi ialah suatu penetapan matlamat jangka panjang sebuah organisasi, dan pengambilan tindakan dan pengagihan sumber untuk mencapai matlamat tersebut. Kita juga boleh melihat strategi sebagai satu rancangan tindakan meluas untuk berinteraksi dengan persekitaran demi mencapai matlamat jangka panjang organisasi. Apa itu Kumpulan

Kumpulan atau pasukan atau kelompok, merupakan satu kumpulan pekerja yang bekerjasama untuk mencapai sesuatu matlamat spesifik jabatan atau organisasi. Kumpulan juga boleh didefinisikan sebagai dua atau lebih individu yang saling bersandaran, berinteraksi dan mempengaruhi satu sama lain untuk mencapai matlamat secara kolektif Pembentukan kumpulan dalam sesebuah pentadbiran pendidikan penting bagi melengkapkan kerja-kerja sistem sekolah yang begitu kompleks. Satu daripadanya ialah saiz sekolah semakin besar dan merumitkan pentadbiran organisasi sekolah. Penglibatan kakitangan untuk menyelesaikan masalah organisasi telah menambah bilangan kumpulan dan perjumpaan-perjumpaan mereka. Hasil yang diperoleh daripada menggunakan kumpulan-kumpulan kecil bagi melaksanakan fungsi-fungsi ini adalah berbeza di antara sekolah-sekolah. Produktiviti sekolah bergantung kepada banyak perkara termasuklah kebolehan ahli-ahlinya, sifat proses yang digunakan, had kumpulan yang dibenarkan menggunakan inisiatif dalam menyelesaikan masalah, dan keutuhan pihak pentadbiran dalam mengendalikan cadangan, keputusan dan saranan kumpulan. Penglibatan cara berkumpulan dalam mengendalikan urusan pentadbiran merupakan satu pendekatan yang praktis untuk mendapatkan kerjasama tenaga pekerja. Penglibatan mereka dalam pengendalian urusan-urusan sekolah akan membolehkan ahli-ahli kumpulan mempunyai kefahaman yang lebih baik tentang matlamat organisasi, penyelesaian masalah yang lebih efektif, galakan untuk menjadi kreatif, motivasi dan moral yang meningkat, peluang untuk mengenal pasti dan mengembangkan kepimpinan, dan komunikasi yang lebih baik. Kumpulan boleh menjadi media untuk individu menyumbangkan idea dan cadangan bagi mernperbaiki cara sesuatu urusan dilaksanakan dalam organisasi, Individu juga dapat membetulkan segala punca kegagalan atau kelemahannya. Membuat Keputusan Membuat keputusan merupakan tanggungjawab utama pentadbir. Ianya berkait rapat dengan proses kepimpinan kerana pemimpin-pemimpin sentiasa berdepan dengan persoalan yang perlu kepada proses memilih pelbagai alternatif penyelesaian. Pilihan merupakan suatu fungsi kepada penilaian alternatif yang dipilih. Pembuat keputusan juga berminat untuk mengetahui akibat daripada tindakan, ekoran daripada pilihan yang dibuatnya. Pilihan juga melibatkan elemen ketidakpastian.

Membuat keputusan juga boleh didefinisikan sebagai satu pilihan cara untuk bergerak yang penting ke arah pencapaian sesuatu yang dianggap sebagai objektif seseorang. Menurut Fred Luthans (1977), membuat keputusan boleh dianggap sebagai satu proses membuat pilihan antara beberapa alternatif Newman (1972), pula menyatakan istilah membuat keputusan sama ertinya dengan perancangan. Alberts (1974), pula mengklasifikasikan perancangan, motivasi dan pengawalan sebagai proses membuat keputusan. Menurut Campbell et al, (1988), membuat keputusan ialah memilih antara cara-cara bergerak ke arah pencapaian sesuatu matlamat. Oleh kerana kesemua definisi kepimpinan melibatkan tanggungjawab untuk membantu kumpulan menentukan dan menyempurnakan matlamat, adalah jelas yang proses kepimpinan dan membuat keputusan ini berjalin-jalin. Jenis-jenis Kumpulan di Sekolah Dalam sesebuah organisasi, perlakuan dan prestasi kumpulan memainkan peranan yang utama. Pembentukan kumpulan-kumpulan ini secara tidak langsung dapat membantu pengetua sesebuah sekolah menyelesaikan berbagai-bagai masalah organisasi. Kumpulan-kumpulan ini dapat menyelesaikan beberapa perkara seperti menyempurnakan tugas, masalah rasmi, sosial, status dan kuasa. Sebaliknya terdapat juga kumpulan-kumpulan yang wujud untuk memenuhi kepentingan sosial kumpulan tersebut seperti kepuasan diri dan masalah sosio-psikologi seperti menjaga keselamatan diri daripada ditindas oleh ketua atau majikan. Ada sesetengah individu memasuki sesuatu kumpulan kerana ingin menjaga hubungan dengan pihak pentadbir dan lain-lain lagi. Antara sebab-sebab lain seseorang itu memasuki sesuatu kumpulan ialah kerana keselamatan, ingin memperoleh peluang atau pengiktirafan, jaminan ketika membuat tuntutan dan rayuan dan ingin rasa dimiliki oleh sesuatu kumpulan. Pada dasarnya, kumpulan-kumpulan yang wujud di sekolah boleh dikategorikan kepada dua jenis iaitu kumpulan formal dan kumpulan informal. Mereka ini boleh digolongkan dalam berbagai-bagai kedudukan samada dari golongan pelajar, guru atau pekerja. Pasukan Formal Pasukan formal merupakan pasukan yang ditubuhkan secara rasmi oleh organisasi untuk melaksanakan sesuatu fungsi atau tugas Ahli-ahlinya mempunyai matlamat yang yang jelas berdasarkan keperluan organisasi. Contohnya

a. Pasukan Pengurusan Atasan, b. Jawatankuasa Petugas (task force), c. Pasukan Antara Fungsian (cross-functional team), d. Pasukan Projek,Kumpulan Mutu Kerja (quality circle), dan e. Jawatankuasa ad hoc. Ciri-ciri kumpulan formal : 1. Setiap ahli tidak dapat berinteraksi dengan kesemua ahli lain dalam kumpulan itu. 2. Kumpulan itu distrukturkan oleh autoriti luaran atau oleh suprasistemnya. 3. Pemegang sesuatu jawatan dalam organisasi selalunya ditentukan oleh autoriti luaran atau oleh suprasistemnya. 4. Tugas, matlamat dan tujuan kumpulan ditentukan oleh autoriti luaran. 5. Selalunya kumpulan formal mempunyai struktur hierarki yang rasmi. Pasukan Tidak Formal Selalunya pasukan seperti ini tidak tertera di atas carta organisasi. Ia merupakan satu kumpulan yang mempunyai hubungan antara individu dalam organisasi. Kadangkala kumpulan ini membayangi cara sesebuah organisasi beroperasi dan berurusan. Mungkin juga kumpulan ini kerana persahabatan dan minat terhadap sesuatu perkara. Matlamat ahli-ahli adalah berfokuskan kepada interaksi sosial. Keperluan kumpulan ini tidak bergantung kepada diperlukan dalam sesuatu organisasi. Ciri-ciri kumpulan tak formal : 1. Setiap ahli dalam kumpulan dapat berinteraksi dengan ahli lain dalam kumpulan itu 2. Kumpulan itu mempunyai struktur dan organisasinya sendiri. 3. Kumpulan memilih ketua atau ketua-ketuanya sendiri. 4. Kumpulan dengan secara sukarela dibentuk untuk menyempurnakan tugas, menentukan matlamat dan tujuan tersendiri. 5. Tidak mempunyai struktur hierarki yang rasmi. Perbezaan antara kumpulan formal dan informal sebenarnya tidak begitu jelas dan nyata. Banyak kumpulan formal yang mempunyai fungsi informal sebaliknya

banyak kumpulan informal mempunyai fungsi sebaliknya. Kedua-dua kumpulan ini umumnya mengikuti corak interaksi yang serupa. KUMPULAN Membuat Keputusan Terdapat berbagai-bagai pendekatan yang diambil bagi mengklasifikasikan jenisjenis keputusan yang boleh digunakan. Pendekatan-pendekatan ini berbeza antara satu sama lain dari segi perlaksanaannya tetapi matlamatnya masih juga sama iaitu bagi mencapai keputusan yang baik berserta dengan alternatif-alternatif yang bersesuaian dengan masalah yang dihadapi. Jenis-jenis Keputusan Menurut Gore (1962), keputusan dapat dijeniskan kepada tiga, iaitu : 1. Keputusan rutin, 2. Keputusan untuk mengubahsuai polisi-polisi semasa dan 3. Keputusan inovatif untuk membentuk polisi dan matlamat baru. Bagi Luthans (1977) pula, keputusan dalam pentadbiran terbahagi kepada dua, iaitu : 1. Keputusan peribadi juga organisasi dan 2. Keputusan rutin atau asas apabila sesuatu keputusan yang diambil boleh dilaksanakan dalam beberapa masa yang agak panjang. Sementara Campbell, Corbally dan Nystrand (1988), pula memberi pengelasan jenis-jenis keputusan kepada lima, iaitu 1. Status quo, 2. Tindak balas, 3. Ditangguhkan, 4. Tindakan baru dan 5. Kompleksiti. Keputusan rutin, sebagaimana yang disarankan oleh Gore dan Luthans, memang terdapat di sekolah-sekolah, yang mana pengetua dikehendaki membuat keputusan menurut polisi-polisi yang telah ditentukan. Tetapi keputusan ini juga boleh

dilakukan tanpa berpandukan kepada dasar-dasar atau peraturan-peraturan yang telah ditentukan. Dalam proses pengajaran dan pembelajaran, guru-guru di bilik darjah merupakan ketua atau pemimpin. Mereka merupakan pakar dan kadangkala lebih berkelayakan daripada pengetua dalam bidang-bidang tertentu. Di sini, guru berhak bertindak untuk membuat keputusan rutin seperti menentukan jenis dan masa ujian, markah yang hendak diberikan kepada murid, tugasan dan juga kaedah penyampaian yang mereka Fikirkan sesuai dengan isi pelajaran. Sekiranya pengetua atau pegawai dari pejabat pelajaran daerah, menentukan keputusan yang harus diikuti semasa guru mengajar, ini akan dianggap sebagai satu pelanggaran kepada autoriti mereka dan konflik akan wujud. Konflik begini akan mempengaruhi pencapaian matlamat dan mengurangkan moral guru berkenaan. Pengalaman, motivasi dan personaliti mungkin mempengaruhi dalam membuat keputusan rutin. Seseorang yang bertanggungjawab untuk membuat keputusan hendaklah membuat keputusan pada masa yang diperlukan, lebih-lebih lagi perkara yang mempengaruhi kakitangan bawahan. Menangguhkan sesuatu keputusan rutin akan menghalang pencapaian matlamat organisasi dan juga mengecewakan individu yang tidak dapat menyempurnakan tugas selagi keputusan rutin itu tidak dibuat. Pemimpin yang selalu menangguhnangguhkan keputusan akan dicurigai. Sebagai contoh, pengetua menangguhkan keputusan untuk mengambil tindakan terhadap pelajar yang selalu mengganggu perjalanan kelas, beberapa alternatif boleh diambil untuk menghukum pelajar itu. Tetapi sekiranya pengetua masih menangguh-nangguhkan hukuman, keadaan mungkin menjadi bertambah buruk dan guru-guru mungkin menjadi kurang yakin dengan kebolehan dan keupayaan pengetua itu. Keadaan begini adalah sama dengan yang dikemukakan oleh Campbell, Corbally dan Nystrand tentang keputusan yang ditangguhkan. Ini bermaksud pengetua itu merasakan tidak penting untuk membuat keputusan sekarang, walaupun lambat laun keputusan terpaksa diambil juga. Menangguhkan keputusan tidak boleh diamalkan kerana pengetua selalu sahaja sibuk dengan fungsi-fungsi yang terpaksa disempurnakan. Jadi, dengan cara menangguhkan sesuatu yang perlu disempurnakan hari ini kepada hari esok akan menambahkan beban tugas dari sehari ke sehari sehingga akhirnya pengetua tidak dapat bekerja seberkesan mungkin. Keputusan untuk mengubahsuai polisi-polisi semasa pula perlu apabila terdapat situasi baru, dan belum terdapat dasar-dasar yang boleh digunakan untuk menyempurnakannya. Menurut Campbell et al., keputusan status quo boleh diambil, iaitu individu boleh memilih altematif untuk tidak membuat sebarang

keputusan. Pengetua boleh juga membuat penyesuaian ke atas polisi yang sedia ada. Sekiranya pengetua gagal untuk mengubahsuai polisi yang ada, pengetua itu akan menghadapi kesukaran sebagaimana yang dialami oleh pentadbir yang mengambil keputusan untuk menangguh juga. Dalam sistem pentadbiran bercorak birokratik, terdapat penangguhan birokratik yang amat mengecewakan. Banyak keputusan yang boleh diselesaikan di peringkat sekolah terpaksa ditangguh kerana menunggu persetujuan dari pihak atasan dan ini kadangkala amat merugikan kerana akan menghalang pencapaian matlamat. Keputusan inovatif membawa maksud pembentukan polisi-polisi, matlamat atau program-program baru. Keputusan jenis ini boleh diserahkan kepada kakitangan untuk menyempurnakannya. Sebagai contoh, jika terdapat pencapaian yang rendah dalam peperiksaan Sijil Rendah Pelajaran di sesebuah sekolah, pengetua sekolah itu akan berusaha untuk mencari penyelesaian supaya pencapaian meningkat dan sudah tentu pembentukan polisi, atau program pengajaran baru akan diadakan. Mungkin pertambahan buku-buku teks, mengadakan bengkel untuk menggunakan kaedah pengajaran baru, lebih berinteraksi dengan ibu bapa, menambah alat bantu mengajar dan lain-lain. Selalunya untuk meningkatkan prestasi, usaha yang lebih hendaklah diberi untuk memperbaiki program pengajaran, dan perancangan langkah-langkah yang perlu diambil hendaklah disediakan. Keputusan tindak balas, menurut Campbell et al., (1988) wujud apabila terdapat masalah-masalah atau situasi yang memerlukan gerak balas. Misalnya, kesatuan guru meminta untuk dipertimbangkan satu .penyemakan skim gaji perguruan. Keputusan tindak balas hendaklah dibuat oleh Kementerian Pendidikan. Keputusan kompleksiti pula wujud apabila pengetua menghadapi situasi yang melibatkan orang ramai. Pengetua tidak boleh melihat masalah yang wujud pada lahirnya sahaja dan terus membuat keputusan atau tidak mengendahkannya langsung. Penelitian dan kefahaman yang mendalam adalah perlu untuk mengambil sesuatu tindakan. Untuk membuat keputusan, ketua hendaklah mengetahui siapa dirinya dan menggunakan maklumat itu untuk membuat keputusan. Kesimpulannya keputusan boleh diklasifikasikan kepada dua kategori iaitu keputusan terprogram dan keputusan tidak terprogram. Keputusan terprogram merupakan keputusan yang dibuat dalam situasi yang kerap berlaku yang mana garis panduan boleh disediakan untuk menyelesaikannya pada masa hadapan. Selalunya rutin, berulang, dan berstruktur dengan menggunakan peraturan yang

ditetapkan. Sementara keputusan tidak terprogram pula merupakan keputusan yang dibuat dalam situasi yang unik, tidak pasti dan tiada struktur yang mempunyai implikasi penting kepada organisasi. Kadangkala peraturan yang ditetapkan tidak boleh dipakai. Bentuk Masalah Terdapat tiga bentuk masalah yang memerlukan penyelesaian. Pentadbir perlu membuat keputusan secara rasional agar ketiga-tiga bentuk masalah ini dapat dselesaikan dengan baik dan memenuhi kehendak semua pihak. 1. Krisis iaitu masalah yang memerlukan tindakan segera. 2. Bukan krisis iaitu isu yang perlu diseleaikan 3. Peluang iaitu potensi untuk memperoleh keuntungan sekiranya tindakan yang diambil adalah betul. Konflik Dalam Pentadbiran Sesuatu keputusan selalunya terpaksa diambil apabila timbul perkara yang memerlukan penyelesaian. Bagimanapun kadangkala timbul konflik antara pihak pentadbir dan pekerja bawahan. Konflik ini timbul mungkin disebabkan suatu ketidak secocokan atau mempunyai erti tambahan yang negatif. Kesudahannya sesetengah peserta menanggung kerugian jika pun tidak semua. Konflik mungkin juga timbul di antara eksekutif dengan pekerja bawahan. Menurut Cooper (1961), semasa membuat keputusan timbul perasaan berbelah bagi. Perasaan berbelah bahagi tentang pembuatan keputusan mungkin disebabkan oleh salah satu perkara berikut: 1. Ketidakbolehan pembuat keputusan untuk mengenal pasti peringkat dalam proses pembuatan keputusan. 2. Oleh kerana hak untuk membuat keputusan menggambarkan nilai, autoriti, prestij, dan gaji yang relatif, ramai eksekutif berkehendakkan hak tersebut bukan kerana mereka boleh membuat keputusan yang bermakna, tetapi kerana ia memberikan mereka autoriti. 3. Ketidakbolehan eksekutif merasa yakin tentang keputusan yang mereka ambil. Kebanyakan keputusan yang dibuat diiringi dengan perasaan tidak pasti dan kebimbangan. Schmidt (1958) telah mengkaji kedakpastian reaksi eksekutif

terhadap keputusan yang telah mereka buat. Schmidt menyatakan setiap keputusan yang dibuat melibatkan hipotesis tentang masa depan dan tindakan oleh si pembuat keputusan tadi. Ketidakpastian dan kebimbangan timbul kerana hipotesis hanyalah jawapan yang dicadangkan dan bukan jawapan yang sebenar. Antara penunjuk konflik yang selalu timbul dalam organisasi adalah seperti berikut : 1. Sikap tidak bekerjasama 2. Percanggahan personaliti. 3. Perbezaan matlamat. 4. Matlamat yang tidak cukup penjelasan. 5. Kemahiran berbincang secara terbuka. 6. Rendah kemahiran mendengar. 7. Penggunaan bahasa yang rendah. 8. Peranan yang bersesuaian. 9. Mengabai perintah. 10. Kurang keterbukaan. 11. Kurang kerjasama 12. Perbezaan pendapat tentang cara kerja. 13. Kekaburan kawasan tanggungjawab persendirian. 14. Kekurangan maklumat berguna. Konflik merupakan perbezaan pendapat antara dua atau lebih pihak yang membawa kepada percanggahan. Seperti yang ditunjukkan dalam fasa pembentukan kumpulan, konflik merupakan sesuatu yang lumrah di kalangan ahli pasukan mahupun antara pasukan. Untuk menjadikan sesebuah pasukan itu efektif, kita perlu memahami kenapa konflik timbul dan bagaimana untuk mengatasinya dan menjadikan konflik itu sesuatu yang membina. Pasukan tersebut boleh mencapai prestasi yang tinggi dengan adanya konflik yang optimum kerana ia menimbulkan minat, kreativiti, idea baru serta meningkatkan semangat dan perpaduan di kalangan ahlinya. Sebab-sebab Konflik 1. Persandaran tugas. Sesebuah pasukan atau unit kerja yang bersandar kepada unit lain secara berjujukan (sequential) atau timbal balik (reciprocal) akan merasakan konflik apabila tugas tergendala disebabkan oleh salah satu pihak yang bersandaran itu.

2. Kekurangan sumber. Sumber terhad seperti wang, peralatan, ruang dan sebagainya boleh menimbulkan konflik kepada dua pasukan yang memerlukannya. 3. Ketidaksesuaian matlamat. Konflik juga timbul akibat matlamat yang bercanggah baik di peringkat individu dengan pasukannya atau unit kerja yang berlainan seperti pemasaran dan pengeluaran. 4. Kurang komunikasi. Maklumat yang tidak disampaikan atau kurang komunikasi boleh mendatangkan konflik. 5. Perbezaan personaliti, pengalaman dan nilai. Latar belakang individu yang berbeza akan menimbulkan perbezaan kefahaman dan konflik. 6. Sistem ganjaran yang tidak teratur. Ganjaran yang tidak sistematik atau dilihat berat sebelah boleh menghasilkan konflik. Langkah-langkah Dalam Proses Membuat Keputusan Efektif Proses Membuat Keputusan Sebelum sesuatu keputusan dibuat, proses membuat keputusan adalah salah satu aspek yang penting. Terdapat berbagai-bagai peringkat proses membuat keputusan. Herbert A. Simon(1960) telah mengemukakan tiga peringkat dalam membuat keputusan iaitu : 1. Aktiviti mental - mengenal pasti persekitaran yang memerlukan keputusan dibuat. 2. Aktiviti rekabentuk - mencipta, membentuk dan menganalisis tindakan-tindakan yang sesuai. 3. Aktiviti memilih- pilihan sebenar yang dibuat daripada senarai alternatif. Newman, Summer dan Warren(1972), mencadangkan proses membuat keputusan seperti berikut :

1. Membuat diagnosis masalah. 2. Mencari penyelesaian-penyelesaian alternatif. 3. Membanding dan menganalisis alternatif. 4. Memilih satu tindakan. Menurut Hoy dan Miskel(1978) pula, proses membuat keputusan adalah seperti berikut : 1. Mengenal pasti dan mendefinisikan masalah. 2. Menganalisis kesukaran masalah dalam situasi semasa. 3. Mengadakan kriteria untuk penyelesaian. 4. Membuat perancangan atau strategi untuk tindakan. 5. Membuat perancangan dari segi merencana, berkomunikasi, menyelenggara dan menilai. Griffith(1959), menyatakan proses membuat keputusan merangkumi aspekaspek berikut:1. Mengenal pasti, mendefinisi dan menghadkan masalah. 2. Menganalisis dan menilai masalah. 3. Membentuk kriteria yang mana penyelesaian boleh dinilai atau dipertimbangkan sebagai bersesuaian dengan keperluan. 4. Mengumpul data. 5. Menggubal dan memilih penyelesaian yang paling baik. Membuat ujian diperingkat awal. 6. Melaksanakan penyelesaian yang dipilih; 7. Rancangkan penyelesaian. 8. Mengawal aktiviti-aktiviti dalam perancangan. 9. Menilai hasil dan proses. Kesimpulannya dapatlah dirumuskan bahawa terdapat enam langkah dalam proses membuat keputusan yang efektif. Langkah langkah ini dapat digambarkan melalui rajah berikut : Kenalpasti Keperluan Membuat Keputusan. Keperluan ini selalunya dalam bentuk masalah atau peluang. Kriteria berikut bolehlah digunakan untuk mengenalpasti keperluan membuat keputusan.

1. Kawalan. Sejauh manakah masalah tersebut boleh dikawal dan diselesaikan. 2. Kepentingan. Darjah kepentingan masalah tersebut. 3. Kerumitan. Bagaimanakah rumitnya untuk mencari penyelesaian. 4. Masa. Jangka masa yang akan diambil untuk menyelesaikan masalah tersebut. 5. Faedah. Jangkaan faedah yang akan dipeoleh apabila masalah tersebut diselesaikan. 6. Sumber. Sumber-sumber yang diperlukan (manusia, masa, wang, peralatan, dan sebagainya.). Diagnosis dan Analisis Sebab Dalam menganalisis sesuatu masalah, beberapa alat boleh digunakan untuk mengumpul dan mempamerkan maklumat. Antaranya ialah: 1. Diagram Ishikawa. Rajah sebab dan kesan mengesan punca sesuatu masalah. 2. Analisis kuasa. Mengenal pasti kuasa penyokong-penghalang. 3. Histogram. Menunjukkan perubahan. 4. Analisis Pareto (80/20). Menunjukkan pangkat signifikan masalah. 5. Carta pai. Menunjukkan hubungan antara faktor. 6. Carta masa. Menunjukkan perubahan. 7. Analisis kos- faedah. Menganggar kos dan faedah. 8. Rajah aliran ( flow diagram ). Menunjukkan aturan. Pembentukan Alternatif Dalam pembentukan alternatif, terdapat beberapa cara yang boleh dilakukan dan yang paling utama ialah percambahan fikiran (brain-storming). Empat peraturan menggunakan percambahan fikiran ialah: 1. Tiada penilaian tentang idea yang dijanakan. 2. Galakkan idea yang gila-gila. 3. Tambahkan kepada idea yang telah diberikan. 4. Fokus kepada kuantiti idea, bukan kualiti. Pemilihan Alternatif Dalam pemilihan sesuatu alternatif, kriteria berikut perlu dipertimbangkan:

1. Kawalan. Adakah pelaksanaan alternatif ini dalam kawalan anda/kita? 2. Kesesuaian. Adakah alternatif ini menyelesaikan masalah tersebut? 3. Keperluan sumber. Mampukah kita melaksanakannya (manusia, wang, peralatan, dan sebagainya.)? 4. Faedah. Adakah ia berfaedah? 5. Masa. Berapa lamakah sebelum dapat melihat hasilnya? 6. Kebolehterimaan. Adakah ahli dalam organisasi akan menerimanya? Selalunya kumpulan akan cuba untuk mencapai konsensus dalam pemilihan sesuatu alternatif. Pencapaian konsensus boleh dimudahkan dengan: 1. Mengelak daripada bertelingkah kerana mahu ikut cara sendiri. 2. Tidak menukar fikiran kerana mahu mengelakkan konflik. 3. Menggunakan teknik yang mengurangkan konflik seperti undian majoriti, penengahan, perundingan, cabut undi dan sebagainya. 4. Terima perbezaan pendapat sebagai satu yang lumrah dan boleh menolong proses pemilihan alternatif. 5. Berwaspada dengan persetujuan yang senang dicapai. Pelaksanaan Alternatif yang Terpilih Pelaksanaan alternatif yang terpilih memerlukan perancangan yang terperinci. Ini boleh dilakukan dengan memikirkan strategi pelaksanaan. Soalan-soalan berikut boleh digunakan untuk membentuk strategi pelaksanaan: 1. Kebolehterimaan. Bagaimanakah kita boleh mendapatkan sokongan daripada orang lain? Apakah faedah yang boleh kita tonjolkan dan alternatif ini? Bagaimanana boleh kita tunjukkan faedah tersebut? 2. Jangkaan. Apakah tentangan yang boleh dijangka kepada alternatif ini? Bagaimanakah patut kita mengatasinya? 3. Bantuan. Bagaimanakah bantuan daripada orang atau kumpulan lain boleh diperoleh? 4. Lokasi. Di manakah patut alternatif ini kita laksanakan? 5. Masa. Bagaimanakah boleh kita mengambil kesempatan hari, masa dan tarikh tertentu untuk melaksanakan alternatif ini?

6. Berhati-hati. Bagaimanakah keberkesanan alternatif ini boleh diuji? Penilaian dan Maklum Balas Semasa pelaksanaan, keberkesanan alternatif yang dipilih itu patut diukur untuk memastikan bahawa alternatif itu merupakan yang paling keberkesanan 1. Ukuran. Maklumat apakah yang perlu dikumpulkan? 2. Alat analisis. Alat apakah yang akan digunakan untuk menganalisis dan mempamerkan maklumat? 3. Ujian. Apakah ujian atau trial run yang boleh diawasi untuk melihat keberkesanan alternatif itu dan bagaimanakah keputusannya akan dinilai? 4. Keputusan.Apakah kriteria yang akan digunakan? Bilakah penilaian terakhir akan dijalankan? Apakah bukti bahawa alternatif yang dipilih itu berkesan? Cara-cara Mengurus Konflik Thomas (1975) menyarankan beberapa gaya atau teknik mengurus konflik yang diletakkan dalam suatu matrik termasuklah persaingan, penyesuaian, pengelakan, kompromi dan bekerjasama. Daripada perspektif mengurus konflik, gaya tersebut melibatkan: 1. Pengelakan. Anda terpaksa mengetepikan isu-isu konflik disebabkan anda kurang maklumat dan ingin mengambil masa memikir masalah yang dihadapi. Kadangkala, masalah begini sengaja dibawa ke tengah oleh mana-mana pihak oleh sebab-sebab tertentu. Anda boleh pisahkan individu-individu yang bermasalah itu jika cara lain telah dicuba dan tidak berjaya. Mungkin anda terpaksa memecat salah seorang daripada mereka itu. Sebagai orang tengah anda boleh memerintah kedua-dua pihak mengawal perasaan masing-masing apabila bersemuka seolah-olah menyembunyi masalah (buat sementara). 2. Penyesuaian. Gaya ini sesuai untuk memuaskan kehendak sesuatu pihak dan mengetepikan kehendak pihak kedua. Selalunya digunakan oleh pekerja apabila berurus dengan

majikan yang terlalu berkuasa. Hal ini berlaku kerana ingin memelihara perhubungan, mendapat kerjasama, menyelesaikan konflik secepat mungkin dan menjaga nama dan kedudukan. 3. Persaingan. Gaya ini digunakan untuk memuaskan kehendak satu pihak sahaja dan mengetepikan kehendak pihak satu lagi. la akan menghasil menang-kalah kerana motif kedua-dua pihak yang berkonflik bersaing untuk kepentingan diri sendiri. Gaya ini digunakan juga untuk mendapat keputusan secepat mungkin, memuaskan kehendak semulajadi manusia, memelihara kedudukar dan memudahkan situasi kerana kedua-dua pihak enggan bertolak ansur dan membincang masalah secara terbuka. 4. Kompromi. Gaya ini menggunakan teknik arbitrasi rundingan dan bargaining supaya kedua-dua pihak yang bermasalah menerima faedah. Kedua-dua pihak terpaksa mengorbankan sebahagian permintaan atau pemberian faedah sebagai pertukaran kepada faedah bersama. Di sini, kedua-dua pihak akan menang dalam sesetengah aspek dan kalah dalam aspek lain. Selalunya strategi ini mencapai penyelesaian melalui proses penyelesaian masalah atau seorang arbitrator orang ketiga. Rundingan juga digunakan untuk mencapai kompromi terutamanya apabila pengurus berperanan sebagai seorang mediator: mengurus perbincangan dan menjelaskan komunikasi antara dua pihak yang menghadapi konflik. Pengurus boleh menjadi arbitrator di mana beliau mengenali sebab-sebab atau pendapat tentang perbalahan kedua-dua pihak sebelum membuat keputusan. Apabila mengguna arbitrasi, anda berperanan sebagai orang tengah, boleh berdikari apabila membuat keputusan supaya keduadua pihak menaruh kepercayaan terhadap anda. Teknik ini mengandungi tiga elemen iaitu: 1. Mengharap Mengenali harapan kedua-dua pihak, tahu latar belakang kes dan bentuk sasaran pencapaian tempat perjumpaan neutral. 2. Berjumpa Menjelaskan struktur dan objektif perjumpaan, minta kedua-dua pihak jelaskan kedudukan masing-masing, fokus kepada sebab konflik, rumus, terjemah dan buat

cadangan. 3. Buat keputusan Membuat rumusan apabila kedua-dua pihak bersetuju; jika tidak, minta mereka patuhi keputusan dan terangkan kaedah dan rasional keputusan jika setuju. Secara ringkasnya penyelesaian dalam sesuatu konflik itu dapat dilaksanakan berdasarkan rajah berikut : Kajian Kes Pihak pentadbiran ingin memohon kerjasama semua guru untuk satu program yang melibatkan pelajar pada waktu selepas sekolah. Program tersebut ialah program tazkirah dikalangan guru-guru dengan pelajar-pelajar. program tersebut diadakan pada waktu zohor iaitu selepas sembahyang zohor. Para guru diwajibkan untuk sembahyang berjemaah bersama pelajar dan seterusnya tazkirah diadakan. Ada sekumpulan guru-guru iaitu kumpulan informal tidak berapa setuju dengan cadangan tersebut. Manakala kumpulan formal pula bersetuju dengan cadangan tersebut kerana mereka adalah dari golongan yang diiktiraf sebagai guru agama. Persoalan yang timbul di sini ialah bagaimana pihak pentadbir ingin mendapatkan kerjasama sepenuhnya dari guru-guru? Pada dasarnya guru-guru memberikan kerjasama sepenuhnya bagi sembahyang berjemaah tetapi bagi program tazkirah ianya tidak mendapat sambutan kerana kumpulan informal memberi rasional bahawa mereka bukan dari golongan yang diiktiraf sebagai guru agama. Kemungkinan yang berlaku ialah mereka boleh didakwa, sekiranya pihak waris pelajar menyampaikan perkara tentang perjalanan program ini pada pihak berkuasa iaitu Jabatan Agama Islam Negeri. Keputusan yang diambil oleh pihak pentadbir dalam hal ini ialah tidak memaksa guru-guru dalam kumpulan informal melaksanakan program tersebut dan seterusnya membiarkan masalah itu tanpa membuat apa-apa tindakan yang sewajarnya kerana bimbang kumpulan informal ini akan memberontak dan tidak akan memberi kerjasama penuh dalam program berlainan yang dirancang oleh pihak pentadbir. Kesimpulannya Dalam mentadbir perjalanan sesebuah organisasi sosial seperti sekolah banyak

pertimbangan yang perlu diambilkira. Sekiranya pertimbangan ini diketepikan maka akan wujudlah konflik yang akhirnya akan melemahkan struktur pentadbiran organisasi itu sendiri. Percanggahan pendapat yang kerap terjadi antara pihak pentadbir dengan pekerja akan merugikan semua pihak. Di sekolah pelajarlah yang sudah akan menanggung kesan percanggahan tersebut. Ini kerana pihak yang tidak berpuashati akan mengambil tindakan tertentu sama ada akan menjalankan tugas tersebut sambil lewa ataupun menolaknya terus. Jadi amatlah penting sekiranya dalam sesebuah organisai itu terdapat permuafakatan dan kerjasama dalam membuat keputusan dan bekerja. Pentadbir yang baik selalunya ingin berkongsi dalam membuat keputusan dengan shareholder yang terlibat dalam sistemnya iaitu guru-guru, ibu bapa dan para pelajar agar semuanya berasa bertanggungjawab kepada kesannya nanti. Bagaimanapun pentadbir perlulah mengetahui setiap sesuatu yang berlaku dan berkuasa untuk mengawal kakitangannya, sumber-sumber, perancangan dan peristiwa yang akan berlangsung. Kadangkala konflik yang berlaku memberikan banyak kelebihannya. Setelah berlakunya sesuatu konflik, maka setip anggota yang terlibat akan meneliti semula kedudukan mereka sama ada sesuai atau sebaliknya. Setiap anggota akan mencari lebih banyak maklumat dan penjelasan akan yang akhirnya ia akan membantu mencapai persefahaman mengenai sesuatu isu yang dibawa dalam perbincangan. Konfli yang timbul juga kerapkali akan memperkukuhkan lagi perpaduan antara ahli. Keputusan yang dapat memuaskan akan meningkatkan lagi fungsi sesuatu kumpulan itu. Kumpulan-kumpulan yang bertelagah akan berpeluang untuk meyakinkan pasukan lain mengenai idea yang mereka bawa dan berusaha untuk mempertahankan idea-idea tersebut. Walaupun konflik mungkin menakutkan sesetengah pihak dan ada yang cuba menghindarinya, namun ada yang berasa seperti diberi kekuatan. Konflik sebenarnya merupakan simbol minat dan motivasi dan memenuhi hajat. Kumpulan yang berpengalaman dengan konflik akan dirangsang untuk mengetahui lebih mendalam tentang sesuatu isu meneroka bidang-bidang yang lebih luas. Mereka akan menjadi lebih bersaing untuk mempertahankan diri masing-masing. Jadi dapatlah disimpulkan bahawa konflik yang terjadi antara pentadbir dan kumpulan-kumpulan informal bukan hanya akan mendatangkan keburukan sebaliknya ada perkara positif yang muncul bersamanya

Organisasi Kamus Dewan Edisi Ketiga Tahun 2000 mendefinisikan organisasi sebagai satu kesatuan yang terdiri dari bahagian-bahagian dalam sesuatu pertubuhan (perkumpulan, perbadanan dan lain-lain) untuk tujuan tertentu (kepentingan bersama dan sebagainya). Secara umumnya organisasi dapat didefinisikan sebagai satu perkumpulan bersifat sosial yang mana ahlinya akan melakukan aktiviti bersama dan saling bergantungan dan bekerjasama bagi mencapai matlamat yang dipersetujui bersama. Chester I.Barnard telah memberi definisi yang mudah tentang maksud organisasi organisasi adalah sistem kerja yang dianggotai oleh dua orang atau lebih. James D. Mooney mentakrifkan organisasi sebagai sebarang bentuk permuafakatan atau kerjasama untuk mencapai tujuan bersama. Manakala Max Weber pula mendefinisikan organisasi sebagai satu pendekatan bagi perhubungan sosial yang bersifat tertutup dan tidak terbuka secara meluas kepada semua orang untuk menganggotainya melalui peraturan keanggotaan yang telah digariskan terlebih dahulu. Wan Azmi Ramli mentakrifkan organisasi atau pertubuhan ditubuhkan untuk kepentingan masyarakat dan ia dikelolakan dengan rapi, tersusun dengan baik, teratur agar perhubungan dan tindakan mudah dilaksanakan.

http://uniprof.wordpress.com/category/fakulti-pengurusan/page/2/

Pengurusan pula dari segi definisi umum ditakrifkan sebagai satu proses atau sistem yang direkabentuk, diolah dan disusun bagi membentuk persefahaman yang menyumbang kepada kerjasama dan penglibatan semua ahli dalam kumpulan atau organisasi bagi mencapai sasaran yang telah ditetapkan.

Pentadbiran Definisi Dari Segi Takrifan Menurut Haji Wan Azmi Ramli di dalam bukunya Pengurusan Terkini Pentadbiran adalah satu cara untuk menjayakan dasar-dasar kerajaan melalui penyelarasan serta penyeliaan segala pekerjaan yang dibuat disamping tindakan yang diambil. Haji Wan Azmi Ramli turut menyatakan bahawa pentadbiran ialah sesuatu yang ditadbirkan dan ini merangkumi bidang batasan yang amat luas seperti menelah (meramal), merancang, mengelola, mengawal, menasihat, menyelaras, menyelia, melatih dan kadangkala ,meniru dan menurut. Segala ini diuruskan, secara sedar atau tidak sedar mengikut dasar tertentu agar matlamatnya tercapai dan kerja berjalan lancar yang boleh dimanfaat oleh semua.

Definisi Dari Segi Konsep Woodrow Wilson melalui bukunya The Study Of Administration menyatakan konsep dan pemahaman tentang pentadbiran dapat dipelajari dengan lebih mudah sekiranya seseorang itu mempelajari dan memahami sepenuhnya konsep sains politik. Menurutnya terdapat dua persoalan yang utama apabila memperkatakan tentang konsep pentadbiran iaitu :a. Siapakah yang paling sesuai menggubal undang-undang dan apakah rasional disebalik penggubalan undang-undang tersebut? a. Bagaimanakah kaedah yang terbaik untuk melaksanakan undang-undang yang digubal dengan jelas, nyata dan tanpa meninggalkan apa-apa fakta penting yang berkaitan? Charles A. Beard berpandangan bahawa pentadbiran adalah satu dari cabang ilmu sains. Melalui kajian beliau yang dijalankan melalui The Bureau Of Municipal Research, beliau dikatakan dapat mengggariskan perbezaan yang nyata konsep pentadbiran dalam sektor kerajaan dan sektor swasta. Beliau juga berpendapat bahawa terdapat elemen hubungan manusia dalam pentadbiran.

Pengurusan: Definisi, Sejarah dan Konsep Siri 1January 7, 2008 universiti

Oleh: Mohammad FauziPendahuluan Dalam dunia yang serba moden ini, aspek pengurusan adalah satu perkara yang tidak dapat dipisahkan dari manusia. Pengurusan merupakan satu proses sosial selaras dengan perkembangan manusia dan komuniti disekelilingnya. Pengurusan dikaitkan dari pengurusan sebuah keluarga, komuniti atau organisasi hinggalah kepada pengurusan sebuah negara. Pengurusan sering dikaitkan dengan pentadbiran dan apabila memperkatakan tentang konsep pengurusan pasti mencakupi 3 elemen utama iaitu pengurus , organisasi dan tatacara atau garis panduan pengurusan. Ketiga-tiga elemen ini bergantung antara satu sama lain dan mempunyai hubungkait yang seimbang. Pengurusan dikendalikan oleh pengurus yang adakalanya bertindak sebagai master-mind dan pada satu keadaan yang lain pengurus juga bertindak sebagai pelaksana. Sebagai master-mind, pengurus bertindak memimpin kelompok subordinat yang bertindak menterjemah segala visi, misi dan objektif dalam bentuk perlaksanaan yang akan dijalankan mengikut jadual perancangan yang digariskan. Usaha untuk mengarah dan memantau perkembangan proses perlaksanaan dikendalikan oleh pengurus dengan dengan pendekatan yang subjektif berdasarkan gaya kepimpinan dan kemampuan memanipulasikan kebolehan berkomunikasi yang unik dan tersendiri. Sebagai pelaksana pula, pengurus bertindak membimbing dan pada masa yang sama bergerak seiring bersama subordinat untuk melaksanakan visi, misi dan objektif yang telah ditetapkan. Sama ada sebagai master-mind mahupun pelaksana pengurus harus bertindak berdasarkan tatacara dan garis panduan yang ditetapkan. Garis panduan atau tatacara berkenaan sama ada berasaskan contoh dan garis panduan dari organisasi lain, mahupun idea pengurus itu sendiri, ataupun ia digubal dengan persetujuan kolektif antara pengurus dan subordinat. Pengurus biasanya mempunyai kuasa bagi membolehkannya melaksanakan tanggungjawabnya mengemudi organisasi di samping menjalankan fungsinya mengetuai subordinatnya. Kuasa diperolehi samada sumber perundangan sepertimana yang ditetapkan oleh perlembagaan yang digubal semasa organisasi ditubuhkan atau kuasa diberikan dengan persetujuan kolektif semua ahli dalam organisasi tersebut. Kuasa yang ada pada pengurus secara idealnya dibayangi oleh etika yang sekiranya dikendalikan dengan baik dan menghormati the spirit of ethicakan menjadikan pengurus dilihat mengemudi organisasinya dengan adil, penuh hormat dan berwibawa. Definisi

Secara umumnya pengurusan boleh ditakrifkan sebagai satu seni bagi melaksanakan proses kerja yang terancang melalui dan dilaksanakan secara bersistematik, teratur dan mempunyai garis panduan tertentu. Kata kerja mengurus (management) berasal dari bahasa Itali maneggiare iaitu menangani dan kata nama ini diterbitkan daripada perkataan Latin manus (tangan). Perkataan bahasa Perancis mesnagement telah banyak mempengaruhi perkembangan maksud perkataan Bahasa Inggeris management pada abad-abad ke 17 dan 18. Merujuk kepada Ensiklopedia Bebas Wikipedia, pengurusan terdiri daripada pengarahan dan pengawalan sebuah kumpulan yang terdiri daripada satu atau lebih orang atau entiti untuk tujuan menyelaraskan dan mengharmonikan kumpulan tersebut untuk mencapai sesuatu matlamat. Ia seringya merangkumi sumber sumber manusia, kewangan, teknologi serta juga sumber semula jadi. Pengurusan juga boleh merujuk kepada seorang atau sekumpulan orang yang menjalankan fungsi pengurusan. Mary Parker Follet (1868 -1933) menyatakan bahawa pengurusan adalah sebagai seni untuk mencapai sesuatu melalui orang lain. Free-Content Encyclopedia Wikipedia menyatakan pengurusan boleh ditakrifkan berdasarkan fungsinya sebagai tindakan untuk mengukur sesuatu kuantiti pada tempoh-tempoh yang tetap dan berdasarkan kepentingan, mengubahsuai rancangan asal ataupun tindakan untuk mencapai maklumat yang dirancang. James A.F Stoner & Charles Wienkel menyatakan bahawa pengurusan adalah proses merancang, mengorganisasi , memimpin dan mengawal daya usaha anggota organisasi dan menggunakan sumber-sumber lain dalam organisasi bagi mencapai matlamat organisasi yang ditetapkan. Wan Azmi Ramli merumuskan pengurusan adalah aktiviti perancangan dan pergerakan atau panduan oleh sesuatu perusahaan atau organisasi berhubung dengan segala kaedah-kaedah, peraturan-peraturannya, juga tanggungjawab dan tugas-tugas kakitangannya itu. Sejarah Awal Pengurusan Secara umumnya sejarah pengurusan bermula seiring dengan perkembangan manusia dari sebuah keluarga yang besar dan membentuk sebuah perkampungan dan komuniti yang melibatkan pengurusan kawasan setempat dan akhirnya pembentukan dan pengurusan sebuah negara bangsa. Mana-mana tamadun yang wujud di dunia pasti dikaitkan dengan sistem pentadbiran dan kaedah pemerintahan yang membolehkan ketua negara dan dinastinya meneruskan kesinambungan sebuah tamadun hingga ke saat akhirnya. Dengan adanya sistem pengurusan mereka mampu menguruskan perbendaharaan serta mengawal hasil mahsul negara, mengekalkan keadilan dengan pengurusan sistem dan badan kehakiman dan pengurusan ke atas upacara keagamaan atau adat istiadat rasmi di istana.

Seawal 8000 SM para paderi dari Ur telah menyimpan rekod aktiviti perniagaan, rekod lain dan peraturan pengurusan di atas kepingan tanah liat yang dibakar. Tamadun Sumeria mempunyai sistem demokrasi yang amat tersusun berdasarkan teks-teks yang ditemui di Telloh (Lagash) dab Fara (Shurappak). Sumber tenaga kerja didaftarkan dan kemudian dibahagi-bahagikan dalam pelbagai badan awam. (Sivachandralingam & Ayadurai) Raja Hammurabi dari Babylon pula memperkenalkan kod Hammurabbi yang mengandungi 285 undang-undang yang turut merangkumi perkara-perkara yang berkaitan dengan peraturan pengurusan, perdagangan dan kewangan. Di Mesir, dinasti yang memerintah kerajaan Mesir Tua dengan diketuai oleh Firaun dan pembesar-pembesarnya menyimpan rekod pengurusan pembinaan pyramid, sphinx dan pelbagai kompleks makam mereka di atas daun papyrus yang telah diproses. Pembinaan piramid setinggi 20 hingga 25 tingkat dengan 2.5 juta blok batu ini memerlukan sistem pengurusan yang cekap dan sistematik untuk menguruskan kira-kira 100 000 orang pekerja setiap masa. Sistem pengurusan Negara kota dalam Tamadun Yunani pula mempamerkan sistem pentadbiran Negara yang tersusun. Plato mengutarakan pendapatnya dalam bukunya Law, bahawa setiap kota secara idealnya mempunyai 5040 orang. Athens yang merupakan salah satu negara kota Yunani yang terkenal ditadbir berdasarkan sistem ala republik. Pemerintahan Athens dikendalikan oleh 3 buah institusi iaitu Dewan Perhimpunan, Majlis, Majistret & Juri. (Sivachandralingam & Ayadurai) Maharaja Diolectian dari Rom (248M) telah menyusun semula pentadbiran Rom bagi membolehkannya mengawal keseluruhan empayar Rom yang luas dan terbentang dari Asia Barat hingga ke Eropah. Melalui kaedah pengurusannya, beliau membahagi-bahagikan empayarnya kepada beberapa daerah dan diketuai oleh seorang gabenor. Gabenor ini diberikan kuasa pemerintahan yang melibatkan hal-ehwal awam kecuali kuasa ketenteraan dan model Diolectian ini mirip sistem organisasi dan kerajaan berpusat. (Jaafar, Mohd Hizam & Zafir)