makmal sains sekolah menengah

8/3/2019 Makmal Sains Sekolah Menengah

1/25

Makmal Sains Sekolah Menengah Kebangsaan Tanjong Mas, Kota Bharu, Kelantan

SEJARAH MAKMAL SAINS SMKTM

Makmal sains menengah rendah SMKTM di blok A mula dibuka pada 2Januari 1991 dengan diterokai oleh dua orang Pembantu Makmal iaitu

En.Mohd sukri Abdullah dan Pn.Faridah.Ketika itu Sekolah Menengah

Kebangsaan Tanjong Mas baru saja dibuka dengan 3 buah Makmal

Sains. Bilangan kelas yang dibuka pada masa itu sebanyak 6 kelas

dengan 3 orang guru Sains daripada 13 orang guru semuanya.

Ketua panitia Sains yang pertama ialah En.Che Zulkepli Abdullah. Pada

tahun berikutnya 1992 bilangan guru sains bertambah menjadi 5 orangdan Pn.Hjh.Noor Rizan Abdullah telah dilantik oleh pihak sekolah

sebagai Ketua Panitia Sains yang baru. Beliau menerajui Panitia Sains

sehingga tahun 2004 kerana dilantik sebagai Guru Kanan SainsMatematik.

Makmal Sains Tulen di blok C mula dibuka pada tahun 2002 apabila

bangunan baru Blok C mula dibuka dengan 3 Buah Makmal terdiri dariMakmal Fizik , Kimia dan Biologi.

Makmal SMKB berubah dari hari ke sehari. Kami Pembantu Makmal danGuru-guru sains merancang untuk membuatkan makmal SMKB sebuah

makmal yang baik , kemas dan menarik.

Beberapa tulisan pada dinding makmal telah mula diukir dan kami

menamakan makmal-makmal SMKB dengan nama-nama saintis Islam.

6 buah makmal dinamakan masing-masingnya dengan nama makmal

Ibnu Haiyan, Makmal Ibun Khaldun, Makmal Ibnu Sina , Makmal Al-

Nafis, Makmal Al-Kindi dan Makmal Al- Biruni .

Untuk menyeragamkan nama-nama tersebut, pada tingkat bawah

dinamakan dengan Makmal IBNU dan di Tingkat atas dinamakan denga

nama makmal AL.

Jun 2002 , Rosidah Abdullah telah bertukar ke Maktab Sultan Ismail

Kota Bharu dan tempatnya digantikan oleh Pn. Zaikasuna Mohammad

Darus yang bertukar dari Politeknik Dungun, Terengganu.


2/25

Rosidah Abdullah

Peralatan Makmal kini telah beberapa kali diterima daripada tenderkementerian membuatkan Makmal SMKB mulai dapat menjalankan

ujikaji untuk pelajar pada bulan Jun 2002. Kami berhasrat untuk

memberikan khidmat yang terbaik untuk memajukan anak-anak bangsdan warga SMKB seluruhnya dalam kemahiran Sains .

Kini tahun 2005, pelajar sekolah ini telah hampir seribu orang dan

pelajar yang awal telah berada dalam tingkatan 5.

PERANAN GURU SAINS DAN KAKITANGAN MAKMAL SAINS


3/25

Semua anggota di bawah organisasi Bidang Sains adalah terlibat secara langsung dalam

pengurusan

dan pentadbiran makmal sains di sekolah. Pengetua dan Guru Besar sekolah bertanggun

atas

keseluruhan pengurusan makmal dan bilik sains dalam pengendalian program kurikulum dankokurikulum

sains di sekolah dari segi perancangan, pelaksanaan, penyelarasan, penilaian dan

pemantauan. Pengetua dan Guru

Besar merupakan pemimpin kurikulum yang bertanggungjawab ke atas guru-guru dan

kakitangan makmal dan bilik

sains dalam aspek profesional dan pengurusan

Penolong Kanan Pentadbiran / Akademik, Penolong Kanan Hal Ehwal Murid,

Penolong Kanan Kokurikulum,

Penolong Kanan Petang dan Ketua Bidang Sains dan Matematik bertanggungjawabmembantu Pengetua dan

Guru Besar dalam keseluruhan pengurusan makmal dan bilik sains berkaitan

pengendalian program

kurikulum dan .kokurikulum sains di sekolah dari segi perancangan, perlaksanaan,

penyelarasan, penilaian

dan pemantauan. Setiap anggota mestilah mempunyai komitmen dan berkemahiran untuk

memastikan Bidang Sains

berjalan dengan lancar.

4.1 Ketua Bidang Sains dan MatematikBidang Sains dianggotai oleh semua guru sains dan kakitangan makmal sains yang

diketuai oleh

Ketua Bidang Sains dan Matematik.

4.1.1 Syarat Kelayakan Perlantikan Ketua Bidang Sains dan Matematik

a. Dilantik dalam kalangan guru sains / matematik yang

berpengalaman.

b. Mempunyai pengkhususan dalam bidang sains / matematik.

c. Gred jawatan DG 44.

4.1.2 Latihan yang diperlukan

a. Pengurusan stok.

b. Pengendalian peralatan sains.

c. Prosedur pelupusan bahan kimia dan peralatan sains.

d. Pengendalian peralatan ICT.


4/25

e. Pengurusan dan keselamatan makmal sains.

4.1.4 Tugas dan Tanggungjawab Ketua Bidang Sains dan Matematik

Ketua Bidang Sains dan Matematik bertanggungjawab kepada Pengetua dalam pengeprogram kurikulum dan kokurikulum semua mata pelajaran sains dan matematik di se

dari segi perancangan, pelaksanaan, penyelarasan, penilaian dan pemantauan. Ketua

Sains dan Matematik juga bertanggungjawab dalam memberi bimbingan profesional

guru-guru sains dan kakitangan makmal sains. Bimbingan ini adalah untuk memastika

peningkatan kemahiran mereka, khususnya dalam bidang pengajaran dan pembelajara

pengurusan makmal melalui program perkembangan staf.

Tugas dan tanggungjawab Ketua Bidang Sains dan Matematik dalam pengurusan makmal sains a

seperti :a. Menyelia dan memastikan segala kemudahan fizikal seperti sistem bekalan elektr

gas, air, kerusi dan meja secukupnya, berfungsi dan menepati ciri-ciri

keselamatan.

b. Memastikan segala kelengkapan makmal sentiasa berada dalam keadaan bersih d

selamat digunakan.

c. Merancang dan menyediakan :

i. Pelan tindakan keselamatan semasa kecemasan

ii. Peraturan keselamatan

iii. Latihan kecemasan dan kebakaraniv. Kelengkapan pencegahan kebakaran dan jadual penyelenggaraan

v. Kit pertolongan cemas yang lengkap dan tidak luput tarikh penggunaannya

d. Menyelia dan memastikan guru, murid dan kakitangan makmal sains mematuhi

sepenuhnya peraturan makmal.

e. Merancang serta menyediakan senarai tugas dan waktu kerja kakitangan makmal

serta memastikan senarai dan waktu kerja tersebut dipatuhi.

f. Mengurus dan memastikan penyemakan stok makmal sains dibuat sekurang-

kurangnya enam bulan sekali.

g. Memastikan kerja hapus kira dan pelupusan peralatan serta bahan sains dijalankanmengikut peraturan yang ditetapkan.

h. Merancang dan menyediakan anggaran perbelanjaan tahunan bagi pengajaran da

pembelajaran sains serta keperluan makmal sains.

i. Mengenal pasti dan menguruskan perolehan peralatan dan bahan sains mengikut

Arahan Perbendaharaan dan Surat Pekeliling yang berkuatkuasa.


5/25

j. Menguruskan dan memeriksa peralatan dan bahan sains yang baru dibeli dan yang

baru diterima mengikut bilangan dan spesifikasinya.

k. Mengurus dan mengelola persediaan dan pelaksanaan Pentaksiran Kerja Amali Sai

(PEKA Sains).

l. Merancang jadual waktu penggunaan makmal sains.m. Merancang, mengenal pasti dan melaksanakan program atau aktiviti perkembanga

staf yang melibatkan guru sains dan kakitangan makmal.

n. Memastikan tugas penyelenggaraan komputer dalam makmal sains dijalankan

mengikut jadual yang ditetapkan.

o. Menyelia dan menyelenggara semua kemudahan fizikal dan peralatan supaya

menepati ciri-ciri keselamatan.

p. Menjalankan tugas lain yang diarahkan oleh Pengetua dari masa ke semasa.

4.2 Ketua Panitia SainsPanitia bertanggungjawab membantu Pengetua dan Guru Besar serta Ketua Bidang Sains

dan Matematik dalam perancangan, perlaksanaan, penyelarasan dan penilaian daripada

aspek pengajaran dan pembelajaran serta pengurusan makmal dan bilik sains sekolah

Panitia sains yang diketuai oleh Ketua Panitia Sains terdiri daripada guru-guru yang

bertanggungjawab mengajar mata pelajaran sains seperti Sains, Sains Tambahan, Fizik,

Kimia dan Biologi. Panitia Sains yang diketuai oleh Ketua Panitia Sains yang dilantik oleh Pe

dan Guru Besar secara rasmi untuk memimpin guru-guru mata pelajaran sains di bawah

tanggungjawabnya. Ketua Panitia Sains secara automatik menjadi Ahli Jawatankuasa Kuriku

Sekolah. Bagi memastikan semua tugas dapat dilaksanakan oleh panitia, Ketua Panitiabertanggungjawab untuk memastikan tugas panitia dilaksanakan dengan berkesan.

4.2.1 Tugas dan Tanggungjawab Ketua Panitia Sains

Tugas Ketua Panitia Sains dalam pengurusan makmal dan bilik sains adalah seperti be

a. Membantu merancang perbelanjaan tahunan bagi perolehan peralatan dan bah

b. Menyemak dan mengemas kini stok makmal dan bilik sains dari segi keperluan pera

dan bahan sains sepanjang tahun.

c. Merekod peralatan dan bahan sains yang rosak dan hilang untuk tujuan hapus kira d

pelupusan.

d. Memastikan kaedah penyimpanan peralatan, bahan sains dan manual operasi perasains mengikut prosedur dan bersistem.

e. Menyemak dan mengemas kini rekod pengurusan makmal dan bilik sains seperti

berikut :

i. Pesanan peralatan dan bahan sains

ii. Stok makmal sains


6/25

iii. Pinjaman atau pemindahan peralatan dan bahan sains

iv. Kerosakan dan kehilangan

v. Penyelenggaraan dan pemeriksaan

vi. Kemalangan

vii. Rekod penggunaan makmal sainsf. Menyelenggara peralatan dan bahan eksperimen dengan sempurna.

g. Memastikan fizikal makmal dan bilik sains, sistem bekalan elektrik, air, gas, perabot d

kemudahan lain berfungsi dan menepati ciri-ciri keselamatan.

h. Memastikan peraturan keselamatan makmal dan bilik sains dipatuhi dan diamalkan

semua pihak yang menggunakan makmal dan bilik sains.

i. Memberi bimbingan dan menyelia kerja kakitangan makmal dan bilik sains.

j. Memastikan makmal dan bilik sains sentiasa bersih, ceria dan selamat.

k. Memberi bimbingan profesional kepada guru-guru dalam panitianya dan kakitangan

dan bilik sains.l. Membantu merancang anggaran perbelanjaan tahunan bagi panitianya.

m. Membantu menyediakan jadual waktu penggunaan makmal dan bilik sains.

n. Merekod dan mengemaskinikan stok makmal dan bilik sains.

o. Menyelaras penggunaan makmal dan bilik sains serta peralatan dan bahan sains di

bawah jagaannya.

p. Membantu dalam penyelenggaraan makmal dan bilik sains.

q. Merancang dan melaksanakan program perkembangan staf untuk guru sains dan ka

makmal dan bilik sains berkaitan dengan :

i. Pengurusan makmal dan bilik sainsii. Pengendalian dan penyelenggaraan peralatan

iii. Pengendalian dan penyimpanan bahan toksik, radioaktif dan baha

yang lain

r. Membantu merancang dan melaksanakan arahan dan peraturan yang berkaitan den

dan bilik sains.

s. Membantu merancang dan melaksanakan penyemakan stok tahunan.

t.. Merancang dan mengendalikan PEKA Sains.

u. Menjalankan tugas lain yang diarahkan oleh Pengetua dan Guru Besar dari masa ke s

4..3 Guru SainsGuru sains secara automatik menjadi anggota Panitia Sains. Tugas guru sains dalam pengu

dan bilik sains adalah seperti berikut :

a. Mematuhi jadual penggunaan makmal dan bilik sains.

b. Melaksanakan PEKA Sains.

c. Memastikan murid mematuhi dan mengamalkan peraturan keselamatan makmal d


7/25

d. Memastikan makmal dan bilik sains sentiasa bersih, ceria dan selamat.

e. Mengenal pasti keperluan peralatan dan bahan sains yang akan digunakan dalam ke

mengisi borang atau buku pesanan untuk tindakan kakitanganmakmal dan bilik sain

f. Mengawasi penggunaan peralatan dan bahan sains supaya digunakan dengan betul,

dan mematuhi langkah keselamatan.g. Membantu Ketua Bidang Sains dan Matematik atau Ketua Panitia merekod, menyem

mengemas kini stok.

h. Mengendalikan sistem maklumat bagi senarai dan bahan sains.

i. Menjalankan tugas-tugas lain yang diarahkan oleh Pengetua dan Guru Besar dari masa

4.4 Pembantu Makmal

4.4.1 Syarat Kelayakan Lantikan Pembantu Makmal

a. Mempunyai sekurang-kurangnya Sijil Pelajaran Malaysia.

b. Lulus dalam mata pelajaran matematik atau salah satu daripada mata pelajaran sac. Lulus Bahasa Melayu.

4.4.2 Keperluan Latihan Pembantu Makmal

a. Kemahiran melabel bahan kimia dan kepekatan larutan (kemolaran).

b. Kemahiran menyediakan larutan piawai.

c. Kemahiran mengendalikan bahan kimia terutamanya bahan toksik.

d. Kemahiran mengendalikan eksperimen yang berkaitan dengan

mikroorganisma.

e. Kemahiran mengendalikan bahan mudah berkulat, berkarat dan mudah

teroksida.f. Kemahiran mengendalikan keadaan kecemasan, seperti tumpahan bahan organik,

mengkakis, rejatan elektrik dan seumpamanya.

g. Kemahiran mengendalikan stok dan penyimpanan alat atau bahan sains yang siste

h. Kemahiran mengendalikan komputer.

i. Kemahiran membaiki kerosakan kecil sistem pendawaian dan sistem paip air.

j. Kemahiran menguruskan stok.

k. Kemahiran mengendalikan peralatan sains terutama yang memerlukan kejituan

dalam pengukuran dan timbangan.

l. Kemahiran menyelenggarakan peralatan sains mengikut prosedur.m. Kemahiran melupuskan bahan-bahan kimia dan peralatan sains.

4.4.3 Tugas-tugas Pembantu Makmal

4.4.3.1 Tugas Harian

a. Membuka pintu makmal dan pintu bilik persediaan makmal sains sebelum

waktu sesi pembelajaran bermula dan mengunci pintu makmal apabila se


8/25

pembelajaran makmal berakhir.

b. Memastikan kerja-kerja pembersihan makmal sains agar sentiasa dalam

keadaan bersih.

c. Memastikan makmal dalam keadaan ceria dan selamat.

d. Menyediakan alat, radas dan bahan sains seperti yang dipesan oleh guru sainsdalam buku penyediaan alat / radas atau borang pesanan.

e. Memastikan semua peralatan dan bahan sains berfungsi sebelum kerja amali

f. Memelihara dan menjaga tumbuhan dan haiwan yang diperlukan untuk kerja

g. Melaksanakan semua langkah keselamatan dalam mengendalikan peralatan d

bahan sains.

h. Mengambil tindakan yang sewajarnya jika berlaku sebarang kecemasan sepe

dan kecederaan.

i. Membersih dan menyimpan peralatan dan bahan sains ke tempat asal yang t

ditetapkan setelah selesai kerja amali. j. Membersih meja makmal, sinki dan menutup paip gas, air, kipas dan lampu s

selesai setiap kerja amali.

k. Memeriksa dan menyelenggara kemudahan makmal sains termasuk perabot

elektrik, air dan gas.

l. Membantu guru sains, mengawas dan membantu murid mendapatkan perala

bahan sains semasa amali.

m. Memastikan tindakan berikut diambil selepas kerja amali yang terakhir pada s

i. Membersih bekas dan sisa bahan sains yang telah digunakan

ii. Menutup bekalan gas, air dan elektrikiii. Menutup tingkap, mengunci pintu bilik persediaan dan pintu ma

iv. Menyimpan kunci bilik makmal sains mengikut arahan pengetua

n. Mengambil tindakan sewajarnya serta melapor dengan segera sebarang kehil

kerosakan dan kebocoran kepada guru sains, Ketua Panitia, Ketua Bidang Sain

Matematik atau Pengetua.

o. Membantu mengendalikan sistem maklumat makmal sains seperti mengemas

stok dan sebagainya.

p. Mencuci peralatan sains yang kotor.

q. Membantu membuat pesanan untuk pembelian dan menerima bahan-bahanserta radas daripada pihak pembekal.

r. Menjalankan tugas-tugas lain yang diarahkan oleh Pengetua dari masa ke sem

4.4.3.2 Tugas Semasa Cuti sekolah

a. Membantu Ketua Bidang Sains dan Matematik dan guru sains mengemas kin


9/25

b. Menyediakan reagen kimia, larutan penunjuk dan sebagainya seperti yang dip

untuk kerja amali.

c. Menokoktambahkan kandungan botol reagen dengan larutan kimia yang berk

mengganti label pada botol reagen jika perlu.

d. Mengubah suai dan membuat inovasi daripada bahan terpakai supaya boleh ddi makmal sains.

e. Menghasilkan air suling.

f. Membantu membaik pulih kerosakan kecil peralatan sains.

g. Mengecas dan discas akumulator.

h. Menyelenggarakan mikroskop, kanta, neraca, slaid, carta, model, alat timbang

sebagainya.

i. Menyusun peralatan dan bahan sains dengan selamat dan bersistem.

j. Menyemak dan memastikan bahan beracun dan bahan berbahaya disimpan m

peraturan yang ditetapkan.k. Memeriksa dan memastikan kit pertolongan cemas serta alat mencegah kebak

sentiasa lengkap, berfungsi dan tidak luput tarikh.

l. Mengecat permukaan meja makmal sains dan peralatan sains jika perlu.

m. Menyemak dan melaporkan bahan-bahan sains yang telah luput tarikh kepada

untuk tindakan seterusnya.

n. Mengemaskinikan butir-butir dalam kad stok berdasarkan rekod invois bagi pe

sains, bahan kimia dan bahan biologi yang baru diterima.

o. Membantu Ketua Bidang Sains dan Matematik dalam kerja hapus kira dan pelu

p. Menyelia dan membantu kerja membaik pulih perabot makmal sains.q. Memastikan bahawa semua peralatan sains, bahan kimia dan bahan biologi d

dengan teratur.

r. Memeriksa, menyelenggara kemudahan makmal termasuk perabot, bekalan e

air dan gas. Jika berlaku sebarang kerosakan atau kebakaran, laporkan perkara

segera kepada pihak sekolah.

s. Menyemak semula dan memastikan bahan yang beracun serta berbahaya disi

mengikut peraturan yang ditetapkan.

t. Membantu Ketua Bidang Sains dan Matematik membuat anggaran belanjawa

.4.3.3 Tugas-tugas Lain

a. Menyediakan senarai barang yang diperlukan oleh guru sains dan meminta seb

dari syarikat-syarikat yang tertentu pada awal tahun (sebelum penggal persekola

b. Membantu menulis pesanan dalam borang pesanan. Semua pesanan mestil

melalui Pengetua / Ketua Bidang Sains dan Matematik / Ketua Panitia.


10/25

c. Memeriksa alat-alat dan bahan-bahan pesanan supaya semua berkeadaan baik

dan mengikut kehendak guru sains sebaik sahaja diterima daripada pembekal.

d. Menyimpan baucer pesanan dalam fail khas.

e. Menyediakan carta-carta, model, slaid mikroskop, CD dan alat bantu mengajar lai

diperlukan untuk pengajaran sains.f. M embantu mengurus buku stok / inventori.

g. Menerima dan menyemak radas dan bahan kimia yang baru dibeli serta memasu

ke stor dan mencatat dalam buku stok utama dan kad stok.

h. Menyenaraikan radas dan bahan utama yang kurang dalam borang pesanan.

i. Memasang klip buaya pada dawai.

j. Menyediakan radas dan bahan kimia untuk pameran sains, kem sains dan sebag

k. Menajamkan alat-alat pemotong.

l. Merekod radas rosak atau pecah semasa amali.

m. Mencuci kit sejuk, akuarium dan tempat-tempat pemeliharaan binatang jika adan. Membantu melakukan pembelian runcit bahan untuk amali.

o. Membantu mengadakan kursus dalaman kepada kakitangan baru.

p. Membuat catatan dalam buku kerosakan atau pecah, kemalangan, pinjaman dan

yang berkaitan.

q. Berada dalam bilik makmal atau bilik persediaan supaya dapat dihubungi oleh gu

apabila pertolongan diperlukan.

4.4.4 Norma Perjawatan Pembantu Makmal di Sekolah Menengah

(diluluskan mulai tahun 2009)Norma Perjawatan Perakuan Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA)

Formula pengiraan kelayakan bagi :

a. Pembantu Makmal Gred C17

b. Pembantu Makmal Gred C22

Sekolah Menengah (SM) yang mempunyai sekurang-kurangnya dua buah kelas Tingkatan

Sains adalah layak diwujudkan satu jawatan Pembantu Makmal C22. Dalam pelaksanaan

akan wujud perjawatan C22 di sekolah harian biasa. (Rujuk Surat Siaran Jabatan Perkhidm

Awam JPA(S)NP.134/1/Klt.19/s.k 2 (11) bertarikh 14 Mei 2009.

Jawatan ini termasuk dalam perkiraan formula berikut :c. Pembantu Makmal Gred C26

Norma ini turut terpakai di Sekolah Berasrama Penuh (SBP) tetapi jawatan Pemb

Gred C22 diganti dengan jawatan Pembantu Makmal gred C26

4.5 Cadangan

Pembantu Makmal yang baru dilantik wajib menghadiri kursus asas berkaitan


11/25

di makmal sains sebelum penempatan dilakukan.


12/25

Lampiran 4.1

Senarai Tugas Pembantu Makmal (Gred C17)

1. Merancang dan Mengawal Operasi Makmal

(a) Menyediakan jadual kerja (harian/bulanan/tahunan) yang akan dilaksanaka(b) Menyusun keutamaan aktiviti-aktiviti pengurusan makmal/amali di makmal.(c) Memastikan sebarang tugas yang dijalankan mengikut prosedur yang

mengutamakan keselamatan dan kebersihan.(d) Menjalankan pengagihan kerja mengikut kesesuaian makmal yang digunaka(e) Menyediakan peraturan-peraturan penggunaan makmal serta papan-papan

tanda yang perlu sebagai panduan pelajar yang menggunakan makmal.(f) Mengawasi penggunaan makmal oleh pelajar agar mematuhi peraturan-pe

ketika berada di makmal.(g) Memastikan kebersihan, keselamatan dan keceriaan persekitaran makmal

(dalam dan luar) serta kesesuaian susun atur perabot di makmal.2. Menyediakan dan Mengendalikan Bahan

(a) Menklasifikasikan bahan-bahan di makmal.(b) Menerima dan menyimpan bahan / spesimen / sampel mengikut kesesuai

(Contohnya menyimpan di tempat kering, menyimpan di tempat bersuhu re(c) Memastikan aspek keselamatan, kebersihan dan susun atur bahan diurus

dengan baik dan berhati-hati.3. Menyediakan, Menyenggara dan MengendalikanPeralatan

(a) Mengklasifikasikan peralatan makmal.

(b) Menerima dan menyimpan peralatan mengikut kesesuaian.(Contohnya di tempat yang tidak merbahaya dan jauh daripada sumber h

(c) Menguji dan mengesahkan peralatan berfungsi dengan sempurna.(d) Menyediakan peralatan untuk kegunaan P&P (amali).(e) Memastikan aspek keselamatan, kebersihan dan susun atur peralatan

diuruskan dengan baik dan berhati-hati.(f) Membersih dan menyenggara peralatan sains. (Contohnya kanta pembe

mikroskop)(g) Membaiki kerosakan kecil pada peralatan sains.

4. Membantu dalam Urusan Praktikal / Eksperimena) Berada di makmal sains / bilik persediaan sains semasa amali berlangs

dapat membantu guru / pensyarah apabila diperlukan.(b) Mengawasi pelajar ketika menjalankan ekperimen agar prosedur kesela

dan kebersihan dipatuhi.(c) Memastikan peralatan yang digunakan mencukupi dan berkeadaan baik

sebelum dan selepas digunakan.


13/25

(d) Memastikan radas yang telah selesai digunakan dibersihkan dengan semengikut prosedur tertentu. (Contohnya membersihkan radas menggunair suling)

(e) Memastikan bahan yang disediakan mencukupi dan bersesuaian denga

kehendak eksperimen sebelum sesi bermula.(f) Memastikan sisa bahan eksperimen dan lebihan bahan disimpan / dilup

mengikut prosedur yang ditetapkan.5. Menguruskan Pentadbiran Makmal

(a) Membantu pihak pentadbir menguruskan perolehan bahan / peralatan ukegunaan makmal.

(b) Menguruskan inventori bahan / peralatan serta pengendalian stor mengprosedur.

(c) Menguruskan pelupusan sisa bahan dengan selamat dan terkawal.(d) Membantu pihak pentadbir menguruskan pelupusan peeralatan yang

rosak dan tidak dapat dibaiki.(e) Menerima dan mengumpul aduan kerosakan bahan / peralatan untuk

dilaporkan kepada pihak pentadbir agar diambil tindakan.

Lampiran 4.2 Skop Bidang Tugas Pembantu Makmal (Gred C22)

Senarai Tugas Pembantu Makmal (Gred C22)

1. Menyelaras dan Menyelia Operasi Makmal(a) Menyelaras jadual kerja (harian/bulanan/tahunan) yang akandilaksanakan.

(b) Menyelaras dan menyusun keutamaan aktiviti-aktiviti pengurusanmakmal /amali di makmal.

(c) Memastikan sebarang tugas yang dijalankan mengikut prosedur

yang mengutamakan keselamatan dan kebersihan.(d) Menyelaras dan melaksanakan pengagihan kerja mengikut

Kesesuaian makmal yang digunakan.(e) Merangka dan melaksanakan peraturan-peraturan penggunaan

Makmal serta papan-papan tanda yang perlu sebagai panduanpelajar yang menggunakan makmal.

(f) Menyelia kebersihan, keselamatan dan keceriaan persekitaran(dalam dan luar makmal).

2. Menyediakan dan Mengendalikan Bahan

(a) Memastikan klasifikasi bahan-bahan di makmal dilakukan dengan


14/25

tersusun dan betul.(b) Memastikan penerimaan dan penyimpanan bahan / spesimen /

sampel mengikut kesesuaian. (Contohnya menyimpan di tempatkering, menyimpan di tempat bersuhu rendah)

(c) Memproses / menyediakan bahan keperluan makmal yang lebih kompdan memerlukan ketelitian (contohnya campuran tindak balas, elektrolisebelum digunakan untuk P&P (amali).

(d) Memastikan aspek keselamatan, kebersihan dan susun atur bahan di

dengan baik dan berhati-hati.3. Menyediakan, Menyenggara dan Mengendalikan Peralatan

(a) Menyemak dan memastikan klasifikasi peralatan makmal dilakukan dengtersusun dan betul.

(b) Memastikan peralatan yang diterima disimpan mengikut kesesuaian.(Contohnya di tempat yang tidak merbahaya dan jauh daripada sumber h

(c) Memastikan peralatan diuji untuk mengesahkan bahawa ia dapat berfungdengan sempurna.

(d) Menyediakan peralatan yang lebih kompleks dan memerlukan ketelitian kegunaan P&P (amali).

(e) Memastikan aspek keselamatan, kebersihan dan susun atur peralatan didengan baik dan berhati-hati.

(f) Memastikan peralatan sains (contohnya kanta pembesar, mikroskop) sendibersihkan dengan disenggara dengan baik dan berhati-hati.

(g) Membaiki kerosakan kecil pada peralatan sains.

4. Membantu dalam Urusan Praktikal / Eksperimen(a) Memberi khidmat nasihat dan tunjuk ajar dalam pengendalian dan urusapraktikal / eksperimen yang kompleks dan merbahaya.

(b) Memantau pengendalian dan perjalanan amali semasa ia berlangsung sdapat membantu guru / pensyarah apabila diperlukan.

(c) Memastikan urusan praktikal / eksperimen yang dilakukan sentiasa mengprosedur keselamatan dan kebersihan.

(d) Memastikan lebihan bahan / sisa eksperimen / peralatan yang digunakandiuruskan mengikut prosedur sebelum dan selepas digunakan.

(e) Memastikan bahan yang disediakan mencukupi dan bersesuaian dengan

kehendak eksperimen sebelum sesi bermula.5. Menguruskan Pentadbiran Makmal

(a) Menguruskan perolehan bahan / peralatan untuk kegunaan makmal.(b) Menguruskan inventori bahan / peralatan di makmal.(c) Menguruskan stor bahan / peralatan mengikut prosedur yang betul.(d) Menguruskan pelupusan sisa bahan dengan selamat dan terkawal.


15/25

(e) Menguruskan pelupusan peralatan yang rosak dan tidak dapat dibaiki.(f) Mengambil tindakan susulan ke atas aduan kerosakan bahan / perala

yang telah dilaporkan kepada pihak pentadbir.

6.

Menjalankan Urusan Penyeliaan dan Pemantauan Berhubung Hal EhwUrus Tadbir Makmal Sains(a) Menjalankan penyeliaan, semakan serta kawalan terhadap operasi

makmal yang dijalankan oleh Pembantu Makmal di bawah seliaanny(b) Memberi khidmat nasihat, panduan dan tunjuk ajar dalam pelbagai

bidang tugas berkaitan Pembantu Makmal.(c) Membantu pihak pentadbir memantau, menyelia, memperakui dan

mengesahkan perkhidmatan dan bekalan daripada pihak luar agardilaksanakan dengan baik dan mengikut prosedur.

(d) Membantu pihak pentadbir menyediakan skop dan spesifikasi kerja

pembaikan / penyenggaraan di makmal apabila diperlukan.(e) Menyediakan laporan penambahbaikan terhadap operasi dan

pengurusan makmal sekiranya diperlukan untuk perhatian dan tindapihak pentadbir.

(f) Memastikan semua amalan keselamatan dan kesihatan pekerjaandipatuhi.

(g) Mengganti / menyelaras pengganti bagi Pembantu Makmal yangbercuti atas kelulusan rasmi.

Lampiran 4.3Skop Bidang Tugas Pembantu Makmal (Gred C26)Senarai Tugas Pembantu Makmal (Gred C22)1. Menyelaras dan Menyelia Operasi Makmal

(a) Menyelaras jadual kerja (harian/bulanan/tahunan) yang akan dilaksanaka(b) Menyelaras dan menyusun keutamaan aktiviti-aktiviti pengurusan makma

amali di makmal.(c) Memastikan sebarang tugas yang dijalankan mengikut prosedur yang

mengutamakan keselamatan dan kebersihan.(d) Menyelaras dan melaksanakan pengagihan kerja mengikut kesesuaian

makmal yang digunakan.

(e) Merangka dan melaksanakan peraturan-peraturan penggunaan makmal sepapan-papan tanda yang perlu sebagai panduan pelajar yang menggunaka

(f) Menyelia kebersihan, keselamatan dan keceriaan persekitaran(dalam dan luar makmal).

2. Menyelia dalam Urusan Menyediakan dan Mengendalikan Bahan(a) Menyemak dan memastikan klasifikasi bahan-bahan di makmal dilakukan


16/25

dengan tersusun dan betul.(b) Memantau dan memastikan penerimaan dan penyimpanan bahan / specimen

/ sampel mengikut kesesuaian. (Contohnya menyimpan di tempat kering,menyimpan di tempat bersuhu rendah)

(c) Memberi khidmat nasihat / panduan / tunjuk ajar berhubung dengan urusanmemproses / menyediakan bahan keperluan makmal yang lebih kompleksdan memerlukan ketelitian (contohnya campuran tindak balas, elektrolisis)sebelum digunakan untuk P&P (amali).

(d) Memantau dan memastikan aspek keselamatan, kebersihan dan susun aturbahan diuruskan dengan baik dan berhati-hati.

3. Menyelia dalam Urusan Menyedia, Menyenggara dan Mengendalikan Per

(a) Menyemak dan memastikan klasifikasi peralatan makmal dilakukan dengantersusun dan betul.

(b) Memantau dan memastikan peralatan yang diterima disimpan mengikut

kesesuaian. (Contohnya di tempat yang tidak merbahaya dan jauh daripadasumber haba)

(c) Memantau dan memastikan peralatan diuji untuk mengesahkan bahawa iadapat berfungsi dengan sempurna.

(d) Memberi khidmat nasihat / panduan / tunjuk ajar berhubung urusan menyediaperalatan yang lebih kompleks dan memerlukan ketelitian untuk kegunaanP&P (amali).

(e) Memantau dan memastikan aspek keselamatan, kebersihan dan susun aturperalatan diuruskan dengan baik dan berhati-hati.

(f) Memantau dan memastikan peralatan sains (contohnya kanta pembesar, miksentiasa dibersihkan dengan disenggara dengan baik dan berhati-hati.(g) Memberi khidmat nasihat / panduan / tunjuk ajar berhubung urusan membaik

kerosakan kecil pada peralatan sains.4. Menyelia dan Memantau dalam Urusan Praktikal / Eksperimen

(a) Memberi khidmat nasihat dan tunjuk ajar dalam pengendalian dan urusa

praktikal / eksperimen yang kompleks dan merbahaya.(b) Memantau pengendalian dan perjalanan amali semasa ia berlangsung su

dapat membantu guru / pensyarah apabila diperlukan.(c) Memastikan urusan praktikal / eksperimen yang dilakukan sentiasa meng

prosedur keselamatan dan kebersihan.(d) Memastikan lebihan bahan / sisa eksperimen / peralatan yang digunakan

diuruskan mengikut prosedur sebelum dan selepas digunakan.(e) Memastikan bahan yang disediakan mencukupi dan bersesuaian dengan

kehendak eksperimen sebelum sesi bermula.5. Menguruskan Pentadbiran Makmal


17/25

(a) Menguruskan perolehan bahan / peralatan untuk kegunaan makmal.(b) Menguruskan inventori bahan / peralatan di makmal.(c) Menguruskan stor bahan / peralatan mengikut prosedur yang betul.(d) Menyelia urusan pelupusan sisa bahan dengan selamat dan terkawal.

(e) Menyelia urusan pelupusan peralatan yang rosak dan tidak dapat dibaiki(f) Mengambil tindakan susulan ke atas aduan kerosakan bahan / peralatan

yang telah dilaporkan kepada pihak pentadbir.6. Menjalankan Urusan Penyeliaan dan Pemantauan Berhubung Hal Ehw

Urus Tadbir Makmal Sains(a) Menjalankan penyeliaan, semakan serta kawalan terhadap operasi makm

yang dijalankan oleh Pembantu Makmal di bawah seliaannya.(b) Memberi khidmat nasihat, panduan dan tunjuk ajar dalam pelbagai bidan

tugas berkaitan Pembantu Makmal.(c) Membantu pihak pentadbir memantau, menyelia, memperakui dan

mengesahkan perkhidmatan dan bekalan daripada pihak luar agardilaksanakan dengan baik dan mengikut prosedur.

(d) Membantu pihak pentadbir menyediakan skop dan spesifikasi kerjapembaikan / penyenggaraan di makmal apabila diperlukan.

(e) Menyediakan laporan penambahbaikan terhadap operasi dan pengurusamakmal sekiranya diperlukan untuk perhatian dan tindakan pihak pentadb

(f) Memantau dan memastikan semua amalan keselamatan dan kesihatanpekerjaan dipatuhi.

(g) Menyelaras pengganti bagi Pembantu Makmal yang bercuti atas kelulusa

rasmi.


18/25

Bibliografi. Kementerian Pelajaran Malaysia (1999).Pengurusan Dan Keselamatan

Makmal Sains Sekolah. Pusat Perkembangan Kurikulum. KualaLumpur

2. Surat Siaran Jabatan Perkhidmatan Awam JPA(S)NP.134/1/Klt.19/s.k 2

bertarikh 14 Mei 2009

3. Surat Siaran Jabatan Perkhidmatan Awam JPA(S)(BPO)253/2/11-6Klt.27(36) bertarikh 30 Disember 2008

Hakcipta - Makmal Sains , SMK Berangan, Tumpat, Kelantan

Organisasi Jabatan Sains SMK Berangan 2005


19/25

Pengetua - Sahiful Bahari bin Ab. Rahman

PKPentadbiran - Abd Rahman bin Jusoh

Ketua Panitia - Latifah bt Sulaiman

Guru Sains - Adlan bin Mat

Guru Sains - Wan Ahmad Khairuddin Wan Abdullah (WakDin)

Guru Sains - Abd Rahman Jusoh

Guru Sains - Norazni bt Abdullah

Guru Sains - Zainah bt Ahmad

Guru Sains - Irwan bin Othman

Pembantu Makmal - Zaikasuna bt. Muhamad Darus (Kak Ma)

Pembantu Makmal - Ramle Ismail (Ediramle Ismail)

Pembantu Makmal - Nik Roslan bin Nik Mustafa (Lang)

PAR - Khairul Nezam bin Hassan (Khairul)

Pertukaran.

Setiap pertemuan kesudahannya berakhir dengan perpisahan,tak kira lama atau tidaknya pertemuantersebut.

Sepanjangtahun 2002 hingga 2205, warga Makmal Sains SMKB yangtelah bertukar.

1. Pn. Rosidah bt. Abdullah ( Kak Dah ) - Pembantu Makmal , bertukar ke Maktab Sultan Ismail,Kota Bharu pa

2 Jun 2002 .

2. Pn. Norazlin Yunus ( Kak Lin) - Ketua panitia Sains , bertukar ke Sekolah Menengah Kebangsaan ChabangEmpat, Tumpat ( Sekolah tempat saya bertugas dulu 1990 - 2001 - webmaster)

3. Pn. Rohaizan bt. Che Man ( Kak Zan) - Guru Sains , bertukar ke Sekolah Menengah Kebangsaan Tendung,Pas


20/25

Mas,Kelantan.

4. Hj. Azeeman bin Mohammad (Hj. Man) - Bertukar dan kini telah meninggal.

5. Hjh Azizah bt Che Hassan (Guru Sains) bertukar ke SKPalekbang

6. Hartini Suhaimi (Guru Sains) bertukar ke SMKMeranti.

7. Nik Zarina Nik Mat (Ketua Panitia) Bertukar ke SMKChabang Empat, Tumpat.

8. Fatimah bt Ibrahim , berpindah dari Makmal kePerpustakaan SMKB.


PERATURAN AM DALAM MAKMAL DAN BILIK PERSEDIAAN

A. Guru mestilah memberitahu secara bertulis (dalam buku atau borang pesanan untuk

kerja amali) kepada kakitangan makmal keperluan peralatan sains. Bahan kimia atau bahanbiologi sekurang-kurangnya 2 hari sebelum peralatan atau bahan ini diperlukan.

B. Tidak sesiapa pun boleh makan, minum atau merokok dalam makmal atau bilikpersediaan.

C. Tidak sesiapa pun dibenarkan masuk ke dalam makmal atau bilik persediaan tanpaurusan rasmi.

D. Semua peralatan sains, bahan kimia dan bahan biologi hendaklah dikembalikan ketempat asalnya setelah digunakan.

E. Kelas amali yang masih berjalan di makmal tidak boleh ditinggalkan sedemikian tanpasebarang pengawasan.

F) Makanan dan minuman adalah dilarang simpan dalam peti sejuk di bilik persediaanuntuk kegunaan persendirian.

G) Kakitangan makmal haruslah berpakaian sesuai dan kemas semasa dalam makmal


21/25

dan bilik persediaan.

H. Peralatan sains, bahan kimia dan bahan biologi yang berada di dalam makmal danbilik persediaan tidak boleh dibawa keluar tanpa kebenaran.

I) Langkah-langkah keselamatan makmal mesti dipatuhi semasa berada dalam makmal atabilik persediaan.

. Jangan menjadikan bilik persediaan sebagai tempat rekreasi.


KRITERIA KECEMERLANGAN MAKMAL SAINS

1. Pengurusan Makmal

A. Buku stok Penggunaan alat

B. Buku Stok Peralatan makmal

i. Daftar harta modal


22/25

ii. Daftar inventori

iii. Daftar stok bekalan pejabat

C. Rekod pergerakan alat.

D. Buku rekod peralatan.

E. Jadual bertugas kakitangan.

F. Jadual penggunaan makmal.

2. Fizikal makmal

A. Susunan alatan

B. Label alatan

C. Kebersihan dan keceriaan dalaman makmal.

D. Kebersihan dan keceriaan stor-stor utama & stor makmal.

E. Kebersihan dan keceriaan bilik persediaan.

F. Kebersihan dan keceriaan luaran sekitar makmal.

G. Susunan sudut-sudut khas.

H. Keseluruhan bahagian makmal berfungsi.

I. Pengelibatan keseluruhan makmal.

3. Sudut pameran & unsur pameran

A. Buku kajian/skrap

B. Papan kenyataan & pengisian

C. Hasil kerja pelajar

D. Model/gambar/poster dll

E. Akuarium/bahan awet

F. Carta pencapaian mata pelajaran sains/sains tulen PMR, SPM dan STPM

G. Album


23/25

H. Carta aliran kerja P&P

4. Pengurusan panitia sains

A. Fail minit mesyuarat

B. Perancangan tahunan

C. Minit mesyuarat panitia

D. Bank soalan.

E. Rekod analisis pencapaian ujian/peperiksaan.

F. Program latihan dalaman guru & kakitangan.

G. Perancangan perbelanjaan dan peruntukan kewangan.

H. Struktur organisasi.

I. Bahan sumber Asas

1.1 Sukatan pelajaran & huraian sukatan pelajaran.

1.2 Nota /edaran kursus/pukal sains

1.3 Surat Arahan PPD/JPN/KPM

J. ABM/BBM

K. Buku Rekod pengajaran (ditulis dan kemaskini)

L. Buku amali pelajar.

M. Buku latihan pelajar.

N. Penghayatan PEKA

n.1. Dokumentasi PEKA

n.2. Bukti pelaksanaan PEKA pelajar

f. Buku-buku rujukan

g. Teknik penggunaan radas/alatan.

5. Penyelenggaraan Alatan/bahan


24/25

a. Keselamatan penyimpanan

b. Kaedah penyusunan yang diselaraskan dengan buku stok

c. Penjagaan dan pemulihan

d. Tanda/label tempat simpanan

e. Radas dan bahan mencukupi

f. Pelupusan alatan/bahan.

F..1 Rekod pelupusan

f.2. Bukti pelupusan (tempat)

6. Keselamatan makmal

a. Peti rawatan kecemasan

b. Pemadam kebakaran

c. Rekod kemalangan

d. Peta laluan kecemasan.

E. Latihan kebakaran.

F. Peraturan keselamatan makmal.

G. Sistem penjagaan makmal teratur (gas, air dan elaktrik)

h. Peralatan keselamatan diri.

I. Peredaran udara dalam makmal.

J. Utamakan keselamatan diri di premis makmal.

K. Penggunaan baju makmal.

7. Ciri istimewa

a. Perpustakaan Jabatan Sains

b. Taman sumber sains

c. Galeri sains


25/25

d. Penggunaan IT dalam pelbagai pengurusan di makmal.

E. Projek khas - Contoh GLA.

F. Disiplin kakitangan makmal.

G. Impak budaya sains (Kuiz sains/puisi sains/inovasi sains dll

H. lain-lain


makmal sains sekolah menengah

Documents