lp anc tm 3 (kurang pemeriksaan penunjang)

8/19/2019 LP ANC TM 3 (Kurang Pemeriksaan Penunjang)

1/51

ASUHAN KEBIDANAN

PADA KEHAMILAN TRIMESTER III

DI RUMAH BERSALIN ENDANG WIDAYAT SIDOARJO

Oleh :

ALIFIA CANDRA PURIASTUTI

011513243050

PROGRAM PROFESI PENDIDIKAN BIDAN

FAKULTAS KEDOKTERAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

SURABAYA

2016


2/51

LAPORAN PENDAHULUAN

ASUHAN PADA KEHAMILAN TRIMESTER III

RUMAH BERSALIN ENDANG WIDAYAT

11 – 30 JANUARI 2016

Oleh :

ALIFIA CANDRA PURIASTUTI

011513243050

PROGRAM PROFESI PENDIDIKAN BIDAN

FAKULTAS KEDOKTERAN UNIVERSITAS AIRLANGGA

SURABAYA

2015


3/51

LEMBAR PENGESAHAN

Pengesahan Asuhan Keb!anan Pa!a Ibu "a#l T$#es%e$ III ! R& 'n!ang

(!a)a% S!*a$+* Pe$*!e P$a,%e, Kln, P$*-es &!an 11 . 30 /anua$ 201

Na#a : Al-a Can!$a Pu$as%u%

NI : 011513243050

S!*a$+* /anua$ 201

ahassa

Al-a Can!$a Pu$as%u%

enge%ahu

Pe#b#bng A,a!e#,

Re &u! A#ala SKeb &!

Pe#b#bng Kln,

'n!ang Da#)a% SST Kes

NIK 136111367 NIP

KATA PENGANTAR


4/51

Dengan #e#an+a%,an segala 8u+ s)u,u$ ,e8a!a Tuhan 9ang aha 'sa

a%as segala $ah#a% !an ,a$unaN)a )ang %elah !l#8ah,an sehngga 8enuls

!a8a% #en)elesa,an Asuhan Keb!anan 8a!a Ibu "a#l T 3 La8*$an n

!susun %e$u%a#a un%u, #e#enuh %ugas 8$a,%e, P$*-es !engan ha$a8an !a8a%

#e#8e$!ala# aasan ,el#uan #ahassa P$*g$a# S%u! Pen!!,an &!an

%en%ang #a%e$ se$%a !a8a% #e#be$,an asuhan ,eb!anan )ang ,*#8$ehens-

8a!a bu ha#l

Dala# #en)elesa,an la8*$an ,asus n 8enuls %elah ban)a, #en!a8a%

ban%uan b#bngan !an !u,ungan !a$ be$baga 8ha, !an un%u, %u 8enuls

#engu;a8,an ban)a, %e$#a ,ash ,e8a!a :

1 &a,s*n* (na$! !$ S8O< =K> sela,u ,e%ua P$*g$a# S%u!

Pen!!,an &!an Fa,ul%as Ke!*,%e$an Un?e$s%as A$langga Su$aba)a

2 'n!ang Da#)a% SST Kes sela,u 8e#b#bng 8$a,%, )ang %elah

be$,enan #en)e!a,an %e#8a% 8$a,%, !an #e#b#bng #ahassa P$*g$a#

S%u! Pen!!,an &!an Fa,ul%as Ke!*,%e$an Un?e$s%as A$langga Su$aba)a

3 Re &u! A SKeb&!sela,u 8e#b#bng a,a!e#, )ang %elah

#e#be$,an b#bngan ,e8a!a #ahassa P$*g$a# S%u! Pen!!,an &!an

Fa,ul%as Ke!*,%e$an Un?e$s%as A$langga Su$aba)a

4 Se#ua 8ha, )ang %elah #e#ban%u !ala# #en)elesa,an la8*$an

8en!ahuluan n

Penuls #en)a!a$ baha #ash ban)a, ,e,u$angan !ala# 8en)usunan

la8*$an n *leh ,a$ena %u sa$an !an ,$%, )ang #e#bangun sanga% 8enuls

ha$a8,an !e# ,ese#8u$naan la8*$an n

Su$aba)a /anua$ 201

Penuls

BAB I

PENDAHULUAN

1.1 L!" B#$%&'


5/51

Keha#lan #e$u8a,an sua%u 8e$s%a n*$#al !an ala#ah )ang !ala#

s*e$ang an%a (an%a )ang ha#l a,an #engala# 8e$ubahan8e$ubahan

ba, -s, #au8un 8s,*l*gs sebab %e$+a! 8enng,a%an h*$#*nh*$#*n

sehngga bu ha#l $en%an %e$ha!a8 8e$ubahn e#*s Selan %u !engan

se#a,n besa$n)a $ah# sesua usa ,eha#lan bu ha#l se#a,n ;e8a% lelah

se$ng buang a$ ,e;l 8unggung %e$asa n)e$ !an %egang

Keha#lan #e$u8a,an sua%u 8e$s%a n*$#al !an ala#ah )ang !ala#

se*$ang an%a Keha#lan ba$u bsa %e$+a! +,a se*$ang an%a su!ah

#engala# 8ube$%as )ang !%an!a !engan %e$+a!n)a #ens%$uas *$%al%as

!an #*$b!%as 8a!a an%a ha#l !an be$saln a!alah #asalah besa$ ! nega$a

be$,e#bang Ang,a ,e#a%an bu =AKI> #enu$u% SDKI 2007 a!alah sebesa$

22@ 8e$ 100000 ,elah$an h!u8 Pen)ebab ,e#a%an bu sanga% ,*#8le,

na#un 8en)ebab langsung se8e$% 8e$!a$ahan n-e,s !an ,*#8l,as ab*$s

ha$us sege$a !%angan *leh %enaga ,eseha%an Asuhan an%ena%al 8en%ng un%u,

#en+a#n aga$ 8$*ses ala#ah %e%a8 be$+alan n*$#al sela#a ,eha#lan

Keha#lan !a8a% be$,e#bang #en+a! #asalah a%au ,*#8l,as se%a8 saa%

Se,a$ang n se;a$a u#u# su!ah !%e$#a baha se%a8 ,eha#lan #e#baa

$s,* bag bu ("O #e#8e$,$a,an se,%a$ 15 !a$ selu$uh an%a ha#l

a,an be$,e#bang #en+a! ,*#8l,as )ang be$,a%an !engan ,eha#lann)a

se$%a !a8a% #engan;a# +an)a Se+u#lah besa$ !a$ 500000 an%a ha#l

! In!*nesa a,an #engala# sua%u ,*#8l,as a%au #asalah )ang bsa

#en+a! -a%al Ta$ge% RP/N Tahun 20102014 #enga#ana%,an aga$ AKI

!a8a% !%u$un,an #en+a! 11@ 8e$ 100000 ,elah$an h!u8 8a!a %ahun 2014

Selan %u ,ese8a,a%an gl*bal llennu# De?el*8#en%


6/51

care =ANC> 8e%ugas #engu#8ul,an !an #enganalss !a%a #engena ,*n!s

bu #elalu ana#ness !an 8e#e$,saan -s, un%u, #en!a8a%,an !agn*ss

,eha#lan n%$au%e$ne se$%a a!a %!a,n)a #asalah a%au ,*#8l,as

=Sa-u!n!,, 2002>

Pe#e$,saan ANC !ala# 8e$*!e ,eha#lan !la,u,an seban)a, #n#al

4 )a%u 1 8a!a %$#es%e$ 1 !an 2 se$%a 2 !la,u,an 8a!a %$#es%e$ 3 Pa!a

ANC )ang be$,ual%as !la,u,an 8e#e$,saan ,eha#lan !engan s%an!a$% 11

T !an KI' '-e,%- !an%a$an)a : T#bang &e$a% &a!an !an U,u$ Tngg

&a!an U,u$ Lng,a$ Lengan A%as =LILA> U,u$ Te,anan Da$ah U,u$ Tngg

Fun!us U%e$ =TFU> "%ung Den)u% /an%ung /ann =D//> Ten%u,an P$esen%as

/ann S,$nng S%a%us I#unsas TT =!an Pe#be$an I#unsas TT> &e$

Table% Ta#bah Da$ah =Table% &es> !an Asa# F*la% Pe$,sa Lab*$a%*$u#

=Ru%n !an Khusus> Ta%ala,sana B Penanganan Kasus !an KI' '-e,%- )ang

#el8u% : Keseha%an Ibu =Pe$,sa $u%n ,e na,es s%$aha% ;u,u8 610 +a# 8e$

ha$ !an %!a, be,e$+a be$a%> P"&S =;u; %angan #an! 2 ,al seha$ 8a,a

sabun g*s*, gg *lah$aga> Pe$an sua# B ,elua$ga !ala# ,eha#lan !an

8e$en;anaan 8e$salnan Tan!a baha)a ,eha#lan 8e$salnan !an n-as se$%a

,esa8an #engha!a8 8e$salnan Asu8an g se#bang


7/51

b Tu+uan Khusus

en+elas,an bebe$a8a %e*$ )ang #en!asa$ ,eha#lan -s*l*gs

en+elas,an %en%ang ,*nse8 !asa$ #ana+e#en asuhan ,eb!anan 8a!a

,eha#lan -s*l*gs ela,sana,an Asuhan Keb!anan 8a!a ,asus bu ha#l %$#es%e$ 3

-s*l*gs

ela,u,an 8en!*,u#en%asan hasl Asuhan Keb!anan !engan

SOAP

e#bua% 8e#bahasan %e$,a% asuhan )ang su!ah !be$,an !engan

-a,%a )ang !%e#u,an !an #eng,*$elas,an !engan %e*$ )ang a!a

1.3 M&,!

1 &ag Ins%%us Pen!!,an !an Pe%ugas Keseha%an

Dha$a8,an !a8a% #e#be$,an #asu,an )ang be$#an-aa% un%u,

8enge#bangan l#u 8enge%ahuan %e$u%a#a )ang be$,a%an !engan asuhan

,eb!anan 8a!a bu ha#l Se$%a sebaga sub+e, !ala# #enla baga#ana

8e#aha#an !an ,e%e$a#8lan 8enuls !ala# #en),a8 ,asus

2 &ag Penuls

Un%u, #ena#bah aasan !an 8enge%ahuan bag 8enuls !ala#

#e#be$,an asuhan ,eb!anan 8a!a bu ha#l

BAB II

TINJAUAN TEORI

2.1 K-&+# D+" K#/*$&

2.1.1 P#&'#"!*&


8/51

enu$u% Sa-u!!n =200@> Keha#lan a!alah #asa !#ula !a$ ,*n%$ase8s

sa#8a +ann lah$ la#a ha#l n*$#al )a%u 2@0 ha$ a%au 6 bulan 7 ha$ )ang

!h%ung !a$ ha$ 8e$%a#a ha! %e$a,h$

enu$u% " Fa$$e$ =1666> !ala# Sa# =200@> Keha#lan a!alah 8en)a%uan

s8e$#a !a$ la,la, !an *?u# !a$ 8e$e#8uan

enu$u% E$ D$a Ch$s%na =166> !ala# Sa# =200@> Keha#lan a!alah

se*$ang an%a #engan!ung sel %elu$ )ang %elah !buah a%au ,eha#lan *leh

s8e$#a

212 P"-+#+ T#")*& K#/*$&

enu$u% anuaba =166@> 8$*ses ,eha#lan #e$u8a,an #a%a $an%a )ang

be$,esna#bungan )ang %e$!$ *?ulas #g$as s8e$#a%**a !an *?u# ,*nse8s

n!as 8e#ben%u,an 8lasen%a !an %u#buh ,e#bang +ann sa#8a !engan a%e$#

1 O?ulas

O?ulas a!alah 8$*ses 8ele8asan *?u# )ang !8enga$uh *leh s)s%e# h*$#*nal

)ang ,*#8le, =anuaba 166@> U$u%an 8e$%u#buhan *?u# =**geness> )a%u

**g*na **s% 8e$%a#a =8$#a$) **;)%e> 8$#a$) *?a$u# -*ll;le lu*$

-*ll;ull) 8e#a%angan 8e$%a#a *?u# !an 8e#a%angan ,e!ua *?u# 8a!a a,%u

%e$+a! 8e#buahan =*;h%a$ 166@>

2 g$as s8e$#a%**a !an *?u#

Se;a$a e#b$*nal s8e$#a%*g*nu# be$asal !a$ selsel 8$#%?e %ubulus %es%s

Pa!a #asa 8ube$%as !baah 8enga$uh selsel n%e$s%sal le)!g selsel

s8e$#a%*g*nu# #ula a,%- #enga!a,an #%*ss !an %e$+a!lah

s8e$#a%*geness U$u%an 8e$%u#buhan s8e$#a )a%u s8e$#a%*g*nu#

#e#belah #en+a! 2 se;a$a #%*ss s8e$#a%*s% 8e$%a#a #e#belah #en+a! 2=2n> se;a$a #e*ss =I>s8e$#a%*s% 2 #e#belah #en+a! 2 =n> se;a$a #e*ss

=II> s8e$#a%! ,e#u!an %u#buh #en+a! s8e$#a%**a =*;h%a$ 166@>

3 K*nse8s

K*nse8s a%au 8e#buahan a!alah 8e$s%a 8en)a%uan an%a$a sel #an !engan

sel %elu$ ! %uba -al*8 Dala# bebe$a8a +a# se%elah 8e#buahan %e$+a!

8e#belahan )g*% sela#a 3 ha$ sa#8a s%a!u# #*$ula =*;h%a$ 166@>

4 N!as


9/51

Se%elah %e$+a! ,*nse8s #a,a %e$ben%u,lah )g*% )ang !ala# bebe$a8a +a#

%elah #a#8u #e#belah !$ #en+a! 2 !an se%e$usn)a &e$sa#aan !engan

8e#belahan n% hasl ,*nse8s %e$us be$+alan #enu+u u%e$us "asl 8e#belahan

sel #e#enuh selu$uh $uanagan !ala# *?u# Kea!aan se#a;a# n !sebu%

s%a!u# #*$ula Pe#belahan %e$us %e$+a! !an !!ala# #*$ula %e$ben%u,

$uanagna )ang #engan!ung ;a$an )ang !sebu% blas%ula Pe$%u#buhan !an

8e$,e#bangan %e$us %e$+a! blas%ula !engan ?l ,*$eals )ang !la8s sel

%$*-*blas %elah sa8 un%u, #enga!a,an n!as Se#en%a$a %u -ase se,$es

en!*#e%$u# #a,n ge#bu$ !an se#a,n ban)a, #engan!ung gl,*gen )ang

!sebu% !es!u P$*ses #asu,n)a a%au %e$%ana#n)a hasl ,*nse8s =blas%ula>

,e!ala# en!*#e%$u#B!es!ua N!as %e$+a! ha$ ,e7 se%elah ,*nse8s

=anuaba 166@>

5 Pe#ben%u,an 8lasen%a

N!as a%au #8lan%as %e$+a! !bagan -un!us u%e$ ! !n!ng !e8an a%au

bela,ang Pa!a blas%ula 8en)eba$an sel %$*-*blas #engala# 8e$%u#buhan !an

8e$,e#bangan )ang %!a, #e$a%a sehngga bagan blas%ula !engan nne$ ;ell

#ass a,an %e$%ana# ,e!ala# en!*#e%$u# Sel %$*-*blas #en!es%$u,s

en!*#e%$u# sa#8a %e$+a! 8e#ben%u,an 8lasen%a )ang be$asal !a$ 8$#e$

?l ,*$eals =anuaba 166@>

Tu#buh ,e#bang +ann sa#8a a%e$#

2.1.3 T& & G#)$ K#/*$&.

. T& P"#+(!*,

enu$u% *;h%a$ =166@> %an!a 8$esu#%- #el8u% :

1> A#en*$ea"P"T 8en%ng !,e%ahu su8a)a !a8a% #enen%u,an usa ,eha#lan !an

,a8an 8e$,$aan 8e$salnan

2> Nausea =ene,> !an emesis =#un%ah>

U#u#n)a %e$+a! 8a!a bulanbulan 8e$%a#a ,eha#lan sa#8a !engan

%$ulan 8e$%a#a se$ng %e$+a! 8a!a 8ag ha$

3> Se$ng buang a$ ,e;l

TS I : ,a$ena ,an!ung ,en;ng %e$%e,an u%e$us )ang #ula

#e#besa$


10/51


11/51

3> Te$asa 8e$ge$a,an +ann

4> Pe#e$,saan US Te$lha% %ulang%ulang +ann !ala# $*%gen

2.1. P#"(/& A&!-* & F*+*-$-'* W&*! H*$

. E&-%"*&-$-'*

Sela#a ,eha#lan n*$#al ,elen+a$ h8*-se a,an #e#besa$ G 135

A,an %e%a8 ,elen+a$ n %!a, #e#8un)a a$% 8en%ng !ala# ,eha#lan

K*nsen%$as 8las#a h*$#*n 8a$a%$*! a,an #enu$un 8a!a %$#es%e$

8e$%a#a !an ,e#u!an a,an #enng,a% se;a$a 8$*ges- A,s )ang 8en%ng

!a$ h*$#*n 8a$a%$*! %u a!alah un%u, #e#as*, +ann !engan ,alsu#

)ang a!e,ua% Pa!a saa% ha#l !an #en)usu !an+u$,an #en!a8a% asu8an?%a#n D 10 Hg a%au 400 IU

Kelen+a$ a!$enal 8a!a ,eha#lan n*$#al a,an #enge;l se!ang,an

h*$#*n an!$*s%ene!*n %es%*s%e$*n !*,s,*$%,*s%e$*n al!*s%e$*n !an

,*$%s*l a,an #enng,a% Se#en%a$a %u !eh!$*e8an!$*s%e$*n sul-a% a,an

#enu$un =Sa-u!!n 200@>

&a#bang =2011> #e#a8a$,an en!*,$n*l*g )ang a!a 8a!a ,eha#lan

Pa!a bu ha#l 8lasen%a a!alah su#be$ be$baga #a;a# h*$#*n An%a$a

lan :• hu#an Ch*$*n;


12/51

1> hu#an Ch*$*n;


13/51

2> hu#an Plasen%al La;%*gen =hPL>

hPL a!alah h*$#*n 8$*%en )ang !8e$*!u,s se;a$a e,s,lus- *leh

8lasen%a !an %e$,a% e$a% !engan 8$*la,%n !an h*$#*n 8e$%u#buhan

=g$*%h h*$#*nJ > P$*!u,s hPL se;a$a langsung be$s-a% 8$*8*$s*nal

%e$ha!a8 #asa 8lasen%a !an ,a!a$n)a #enng,a% se;a$a ,*ns%an se8an+ang

,eha#lan Fungs hPL belu# !,e%ahu %e%a8 h*$#*n n #e#l,

a,%?%as #$8 !engan an%nsuln !an !a8a% %e$lba% !engan %#buln)a

$ess%ens nsuln )ang #enan!a ,eha#lan

3> "*$#*n S%e$*!

Plasen%a a!alah su#be$ u%a#a 8$*!u,s "-'#+!#"-& !an #+!"-'#& sela#a

,eha#lan D!ala# 8lasen%a es%$*gen ! sn%ess !a$ "#%("+-"

&"-'#& !an h*$#*n n 8en%ng un%u, ##"+*%& (!#"(+ !ala#

#engha!a8 8$*ses 8e$salnan P$*ges%e$*n %e$u%a#a be$asal !a$ subs%$a%

bu =,*les%e$*l> !an 8en%ng un%u, #e#8e$%ahan,an u%e$us !ala# ,ea!aan

%enang sebelu# 8$*ses 8e$salnan !#ula

. U!#"(+

1> U,u$an

Te$+a! 8e#besa$an $ah# a,ba% h8e$%$*- !an h8e$8lasa *%*% 8*l*s

$ah# se$abu%se$abu% ,*lagenn)a #en+a! hg$*s,*8, 'n!*#e%$u#

#en+a! !es!ua U,u$an $ah# 8a!a ,eha#lan a%e$# a!alah 302520 ;#

!engan ,a8as%as lebh !a$ 4000;;

2> &e$a%


14/51

&e$a% u%e$us #enng,a% !a$ 30 g$ #en+a! 1000 g$a# 8a!a a,h$

,eha#lan

3> &en%u, !an ,*nss%ens

Pa!a bulanbulan 8e$%a#a ,eha#lan ben%u, $ah# se8e$% buah al8u,a%

8a!a ,eha#lan 4 bulan be$ben%u, bula% !an a,h$ ,eha#lan se8e$% %elu$

4> P*ss

Pa!a 8e$#ulaan ,eha#lan $ah# !ala# 8*ss an%e-le,s a%au $e%$*-le,s

Pa!a 4 bulan ,eha#lan $ah# %e%a8 be$a!a 8a!a $*ngga 8el?s Ke#u!an

#ula #e#asu, $*ngga 8e$u% )ang !ala# 8e#besa$ann)a bsa #en;a8a

ha% Rah# 8a!a an%a ha#l basan)a #*bl lebh #engss $*ngga

ab!*#en ,anan a%au ,$

5> as,ula$sas

Aa u%e$na !an aa *?a$,a #engala# 8e$%a#bahan !a#e%e$ 8an+ang !an

ana,ana, ;abang Pe#buluh ?ena#enge#bang !an be$%a#bah

.S#"7*%+

Sa%u bulan se%elah ,*nse8s se$?,s a,an #en+a! luna, !an

,eb$uan a,ba% 8ena#bahan ?as,ula$sas !an %e$+a!n)a e!e#a 8a!a

selu$uh se$?,s be$sa#aan !engan %e$+a!n)a h8e$%$*8 !an h8e$8lasa

8a!a ,elen+a$ . ,elen+a$ se$?,s =Sa-u!!n 200@> Se$?,s #anusa

#e$u8a,an *$gan )ang ,*#8le,s !an he%e$*gen )ang #engala#

8e$ubahan )ang lua$ basa sela#a ,eha#lan !an 8e$salnan &e$s-a%

se8e$% ,a%ub )ang be$%anggung +aab #en+aga +ann ! !ala# u%e$us

sa#8a a,h$ ,eha#lan !an sela#a 8e$salnan

Sela#a ,eha#lan ,*lagen se;a$a a,%- !sn%ess !an se;a$a %e$us

#ene$us !$e#*!el *leh ,*lagenase Sa#8a a,h$ %$#es%e$ 8e$%a#a,eha#lan be$,as ,*lagen #en+a! ,u$ang ,ua% %e$bung,us Dengan selsel

*%*% 8*l*s !an +a$ngan elas%s se$abu% ,*lagen be$sa%u !engan a$ah 8a$alel

%e$ha!a8 sesa#an)a sehngga se$?, #en+a! lebh luna, !ban!ng %!a,

ha#l %e%a8 %e%a8 #a#8u #e#8e$%ahan,an ,eha#lan Pa!a saa%

,eha#lan #en!e,a% a%e$# %e$+a! 8enu$unan lebh lan+u% !a$ ,*nsen%$as

,*lagen )ang se;a$a ,lns %e$bu,% !engan #eluna,n)a se$?,s =Sa-u!!n

200@>


15/51

. O7"*(

P$*ses *?ulas 8a!a ,eha#lan a,an %e$hen% !an 8e#a%angan

-*l,el ba$u !%un!a "an)a sa%u ,*$8us lu%eu# )ang !a8a% !%e#u,an !

*?a$u# !an be$-ungs #a,s#al sela#a . 7 #nggu aal ,eha#lan !an

se%elah %u a,an be$8e$an sebaga 8enghasl 8$*ges%e$*n !ala# +u#lah )ang

$ela%- #n#al Fungs *?a$u# sebaga 8enghasl es%$*gen !an 8$*ges%e$*n

!gan%,an *leh 8lasen%a 8a!a usa ,eha#lan 1 #nggu Pe$ubahan 8a!a

%$#es%e$ %ga %!a, beg%u #en*n+*l !an Pe$ann)a +uga belu# ! ,e%ahu

se;a$a #en)elu$uh %e%a8 !,e%ahu #e#8un)a e-e, 8a!a 8e$ubahan

s%$u,%u$ b*,#a se$?,s !an ,*n%$a,s #*#e%$u# *leh $ela,sn )ang

a,an be$#8l,as 8a!a ,eha#lan 8$e%e$# =Sa-u!!n 200@>#.V'*& & P#"*(

Sela#a ,eha#lan 8enng,a%an ?as,ula$sas !an h8e$e#a %e$lha%

+elas 8a!a ,ul% !an *%*% . *%*% ! 8e$neu# !an ?ul?a sehngga 8a!a ?agna

a,an %e$lha% be$a$na ,eunguan )ang !,enal !engan %an!a Chadwick.

Pe$ubahan n #el8u% 8en8san #u,*sa !an hlangna se+u#lah +a$ngan

,a% !an h8e$%$*8 !a$ sel . sel *%*% 8*l*s

Penng,a%an ?*lu#e se,$es ?agna +uga %e$+a! !#ana se,$es

a,an be$a$na ,e8u%han #enebal !an 8" an%a$a 35 . )ang #e$u8a,an

hasl !a$ 8enng,a%an 8$*!u,s asa# la,%a% gl,*gen )ang !hasl,an *leh

e8%el ?agna sebaga a,s !a$ lactobacillus acidophilus =Sa-u!!n 200@>

,. K($*!

Pa!a ,ul% !n!ng 8e$u% a,an %e$+a! 8e$ubahan a$na #en+a!

,e#e$ahan ,usa# !an ,a!ang . ,a!ang +uga a,an #engena !ae$ah

8a)u!a$a !an 8aha Pe$ubahan n !,enal !engan na#a striae gravidarum

Pa!a #ul%8a$a selan s%$ae ,e#e$ahan %u se$ng,al !%e#u,an ga$s

be$a$na 8e$a, be$,lau )ang #e$u8a,an s,a%$, !a$ s%$ae sebelu#n)a

Pa!a ban)a, 8e$e#8uan ,ul% ! ga$s 8e$%engahan 8e$u%n)a =linea

alba> a,an be$ubah #en+a! h%a# ,e;*,la%an )ang !sebu% !engan linea

nigra. Ka!ang,a!ang a,an #un;ul !ala# u,u$an )ang be$?a$as 8a!a

a+ah !an lehe$ )ang !sebu% !engan chloasma a%au melasma gravidarum.

Selan %u 8a!a a$e*la !an !ae$ah gen%al +uga a,an %e$lha% 8g#en%as )ang

be$lebhan Pe$ubahan n !hasl,an !a$ ;a!angan #elann 8a!a !ae$ah


16/51

e8!e$#al !an !e$#al )ang 8en)ebab 8as%n)a belu# !,e%ahu 's%$*gen

!an 8$*ges%e$*n !,e%ahu #e#8un)a 8e$an #elan*geness !an !!uga

bsa #en+a! -a,%*$ 8en!*$*ngn)a =Sa-u!!n 200@>

'. P("

Pa!a aal ,eha#lan 8e$e#8uan a,an #e$asa,an 8a)u!a$an)a

#en+a! lebh luna, Se%elah bulan 8e$%a#a sua%u ;a$an be$a$na

,e,unngan )ang !sebu% ,*lus%$u# !a8a% ,elua$ Pa!a bulan )ang sa#a

a$e*la a,an lebh besa$ !an ,eh%a#an Kelen+a$ Montgomery )a%u

,elen+a$ sebasea !a$ a$e*la a,an #e#besa$ !an ;en!e$ung un%u, #en*n+*l

,elua$ /,a 8a)u!a$a #a,n #e#besa$ s%$ae se8e$% )ang %e$lha% ! 8e$u%

a,an #un;ul =Sa-u!!n 200@>

/. M#!-$*%

Sebagan besa$ 8ena#bahan be$a% ba!an sela#a ,eha#lan be$asal

!a$ u%e$us !an sn)a ,e#u!an 8a)u!a$a ?*lu#e !a$ah !an ;a$an

e,s%$aselula$ Penng,a%an +u#lah ;a$an sela#a ,eha#lan a!alah sua%u hal

)ang -s*l*gs "al n !sebab,an *leh %u$unn)a *s#*la$%as !a$ 10

#Os#B,g )an !n!u,s *leh #a,n $en!ahn)a a#bang $asa haus !an

se,$es ?as*8$esn Fen*#ena n #ula %e$+a! 8a!a aal ,eha#lan

"asl ,*nse8s u%e$us !an !a$ah bu se;a$a $ela%- #e#8un)a

,a!a$ 8$*%en )ang lebh %ngg !ban!ng,an le#a, !an ,a$b*h!$a% ("O

#engan+u$,an asu8an 8$*%en 8e$ ha$ 8a!a bu ha#l 51 g Sela#a

,eha#lan bu a,an #en)#8an 30 g ,alsu# )ang sebagan besa$ a,an

!guna,an un%u, 8e$%u#buhan +ann /u#lah %u !8e$,$a,an han)a 25

!a$ %*%al ,alsu# bu

Asa# -*la% !bu%uh,an un%u, 8e$%u#buhan !an 8e#belahan sel

!ala# sn%ess DNA B RNA De-sens asa# -*la% sela#a ,eha#lan a,an

#en)ebab,an %e$+a!n)a anea #egal*blas%, !an !e-sens 8a!a #asa

8$a,*nse8s se$%a aal ,eha#lan !!uga a,an #en)ebab,an neural tube

defect 8a!a +ann sehngga 8a$a 8e$e#8uan )ang #e$en;ana,an ,eha#lan

!an+u$,an #en!a8a% asu8an as# -*la% 04 #gBha$ sa#8a usa ,eha#lan

12 #nggu Se#en%a$a %u 8a!a bu . bu )ang #e#8un)a $a)a% ana,

!engan s8na b-!a !an+u$,an #eng*nsu#s asa# -*la% seban)a, 4

#gBha$ sa#8a usa ,eha#lan 12 #nggu =Sa-u!!n 200@>


17/51

*. S*+!# K"*-7+%($"

Pa!a #nggu ,e5 cardiac output a,an #enng,a% !an 8e$ubahan

n %e$+a! un%u, #engu$ang $ess%ens ?as,ula$ ss%e#, Selan %u +uga

%e$+a! 8enng,a%an !en)u% +an%ung An%a$a #nggu ,e . 10 !an 20 %e$+a!

8enng,a%an ?*lu#e 8las#a sehngga %e$+a! 8enng,a%an preload

Ka8as%as ?as,ula$ +uga a,an #enng,a% un%u, #e#enuh ,ebu%uhan

Penng,a%an es%$*gen !an 8$*ges%e$*n +uga a,an #en)ebab,an %e$+a!n)a

?as*!la%as !an 8enu$unan $ess%ens ?as,ula$ 8e$-e$ en%$,el ,$ a,an

#engala# h8e$%$*- !an !la%as un%u, #e#-asl%as 8e$ubahan cardiac

output %e%a8 ,*n%$a,%l%asn)a %!a, be$ubah

Pa!a 8e$%engahan ,eha#lan %e$+a! 8enu$unan 8$el*a! !an ;a$!a;

*u%8u% Sehngga a,an #en)ebab,an h8*%ens a$%e$al =h8*%ens su8ne>

!an 8a!a ,ea!aan )ang be$a% a,an #en)ebab,an bu ,ehlangan ,esa!a$an

Pene,anan a*$%a a,an #engu$ang al$an !a$ah u%e$*8lasen%a ,e gn+al

Sela#a %$#es%e$ a,h$ 8*ss %e$len%ang a,an #e#bua% -ungs gn+al

#enu$un +,a !ban!ng,an !engan 8*ss #$ng

*lu#e !a$ah a,an #enng,a% se;a$a 8$*ges- #ula #nggu ,e .

@ ,eha#lan !an #en;a8a 8un;a,n)a 8a!a #nggu ,e 32 . 34 *lu#e

8las#a a,an #enng,a% 40 . 45 "al n !8enga$uh *leh a,s

8$*ges%e$*n !an es%$*gen 8a!a gn+al )ang !nsas *leh +alu$ $enn .

ang*%ensn !an al!*s%e$*n Pena#bahan ?*lu#e 8las#a n sebagan besa$

be$u8a 8las#a !an e$%$*s%

'$%$*8*%n gn+al a,an #enng,a%,an +u#lah sel !a$ah #e$ah

seban)a, 20 . 30 %e%a8 %!a, seban!ng !engan 8enng,a%an ?*lu#e

8las#a sehngga a,an #enga,ba%,an he#*!lus !an 8enu$unan

,*nsen%$as he#*gl*bn !a$ 15 gB!l #en+a! 125 gB!l!an 8a!a

8e$e#8uan bsa #en;a8a ! baah 11 gB!l /u#lah a% bes )ang

!abs*$bs !a$ #a,anan !an ;a!angan !ala# %ubuh basan)a %!a,

#en;u,u8 ,ebu%uhan bu sela#a ,eha#lan sehngga 8ena#bahan asu8an

a% bes !an asa# -*la% !a8a% #e#ban%u #enge#bal,an ,a!a$ he#*gl*bn

Kebu%uhan a% bes sela#a ,eha#lan lebh ,u$ang 1000 #g a%au $a%a . $a%a

. 7 #gBha$

Sela#a ,eha#lan +u#lah leu,*s% a,an #enng,a% )a,n be$,sa$

an%a$a 5000 . 12000BHl !an #en;a8a 8un;a,n)a 8a!a saa% 8e$salnan !an


18/51

#asa n-as be$,sa$ 14000 . 1000BHl Pen)ebab 8enng,a%an n belu#

!,e%ahu

Keha#lan +uga #e#8enga$uh ,ese#bangan ,*agulas

n%$a?as,ula$ !an -b$n*lss sehngga #engn!u,s sua%u ,ea!aan

h8e$,*agulas Dengan 8enge;ualan 8a!a -a,%*$ I !an II se#ua

,*nsen%$as 8las#a !a$ -a,%*$ . -a,%*$ 8e#be,uan !a$ah !an -b$n*gen

a,an #enng,a% P$*!u,s 8la%ele% +uga #enng,a% %e%a8 ,a$ena a!an)a

!lus !an ,*nsu#sn)a ,a!a$n)a a,an #enu$un =Sa-u!!n 200@>

). S*+!# R#+*"+*

Pa!a ,eha#lan -$e,uens 8e$na8asan %!a, be$ubah %e%a8

?en%las 8e$#en% #enng,a% 40 ,a$ena ?*lu#e alun na8as #enng,a%

hal n su!ah #ula na#8a, se+a, ,eha#lan 7 #nggu "8e$?en%las n

#elebh 8enng,a%an ,*nsu#s *,sgen

Sela#a ,eha#lan s$,u#-e$ensa %*$a, a,an be$%a#bah G ;#

%e%a8 %!a, #en;u,u8 8enu$unan ,a8as%as $es!u -ungs*nal !an ?*lu#e

$es!u 8a$u 8a$u ,a$ena 8enga$uh !a-$ag#a )ang na, G 4 ;# sela#a

,eha#lan

%. T"%!(+ D*'#+!*7(+

Te$+a! 8enu$unan #*%l%as *%*% 8*l*s 8a!a %$a,%us !ges%?e !an

8enu$una se,$es asa# h!$*,l*$! !an 8e8%n !la#bung sehngga a,an

#en#bul,an ge+ala pyrosis = heartburn > se$ng %e$+a! !sebab,an *leh

$e-lu,s se,$es asa# h!$*,l*$! ,e es*-agus baah sebaga a,ba%

8e$ubahan 8*ss la#bung !an #enu$unn)a %*nus s-n,%e$ es*-agus bagan

baah ual %e$+a! a,ba% 8enu$unan asa# h!$*,l*$! !an 8enu$unan

#*%l%as se$%a ,*ns%8as sebaga a,ba% 8enu$unan #*%l%as usus besa$


19/51

be$,e#h Kea!aan n a,an hlang !engan #a,n %uan)a ,eha#lan bla

u%e$us ,elua$ !a$ $*ngga 8anggul

#en)ebu%,an baha a!aa$ =1653>

#enga+u,an usulan ,*nse8 -e%us as an all*g$a-% )a%u ,e%e$,a%an

##un*l*gs an%a$a +ann !an #a%e$nal sela#a ,eha#lan !angga8 #$8

!engan ,e%e$,a%an an%a$a all*g$a-% )ang !;ang,*,,an 8a!a $es8enn)a


20/51

Se,a$ang 8a$a ahl I##un*l*g !a8a% #ene#u,an #e,ans#e

##un*$egulas 8a!a ,eha#lan n*$#al ,eha#lan )ang gagal !an a,%u

#8lan%as )ang gagal "al n +elas 8a!a sel e#b$* )ang #ele,a% 8a!a

!es!ua u%e$us !an a,h$n)a $es8*ns !a$ 8e$#ulaan 8lasen%a #ens%#ul

Th2 =Paulesu L 2005>

Keha#lan a!alah sua%u usaha ,ese#bangan ##un*l*gs !#ana

ss%# ##un #a%e$nal ha$us J%*le$ansJ %e$ha!a8 #*le,ul a)*$

"s%*;*#8a%bl%) C*#8la ="C> 8a%e$nal %e%a8 ss%# ##un n +uga

ha$us %e%a8 n*$#al un%u, 8e$%ahanan #a%e$nal %e$ha!a8 #;$* *$gans#e

= "8*%ess ,eha#lan : ss%# ##un #a%e$nal ha$us

!%e,an un%u, !a8a% %*le$an %e$ha!a8 ,*nse8%us Jse# al*g$a-J aga$ !a8a%h!u8 %e$us =Kanell* 8*ul*s L 2003> /ann !an 8lasen%an)a #e$u8a,an

+a$ngan se#al*gen, )ang asal gene%,n)a 50 !a$ 8a%e$nal !an 50

!a$ #a%e$nal =Panulesu L 2005>

Selsel %$*-*blas %!a, #a#8u #enge,8$es,an #*le,ul "C ,las

I !an ,las II se#en%a$a selsel %$*-*blas e,s%$a?l*sa #a#8u

#enge,s8$es,an "C gen n*n ,las, )ang !,*!e sebaga "u#an

Leu,*s%e An%gen < ="LA )ang !a8a% J!*n $egula%eJ -ungs sel

Na%u$al Klle$ =Sel NK> =&ee$ A

Selsel !es!ua !an selsel 8lasen%a #enghasl,an ban)a, s%*,n

)ang sebagan #en)ebab,an !e?as $es8*ns ##un Th1 ,e Th2 Sebaga

a,ba%n)a ,a$ena 8engen!alan n-e,s !la,u,a *leh Th1 ,ea!aan n

#en)ebab,an bu lebh $en%an %e$ha!a8 n-e,s Dss lan #enng,a%n)a

s%*,n Th1 ban)a, !hubung,an !engan ,e+a!an ab*$%us s8*n%an

,elah$an ba) ,e;l !an n%$a u%e$ -e%al !ea%h =IUFD> =Raghu8a%h) 2000>

Pa!a ,eha#lan n*$#al s%*,n sel Th1 =IFN IL2> a,an #enu$un !ans%*,n sel Th2 a,an se!,% na, )ang be$guna un%u, ,elangsungan

,eha#lan sa#8a ;u,u8 bulan =Raghu8a%h) 2000M Cha8el " 1666>

Selsel %$*8h*blas a!a )ang #engala# a8*8%*ss hal n 8e$lu un%u,

,elangsungan h!u8 +ann =*$


21/51

2.1.6 K#(!(/& N(!"*+* M+ K#/*$&

. 8! B#+*

Sela#a ha#l a% bes ban)a, !bu%uh,an un%u, #ensu8la 8e$%u#buhan

+ann !an 8lasen%a se$%a #enng,a%,an +u#lah sel !a$ah #e$ah bu

Pe#be$an %able% a% bes sesege$a #ung,n se%elah $asa #ual hlang T*%al

bes )ang !8e$lu,an sela#a ha#l a!alah 1040 #g Da$ +u#lah n 200

#g Fe %e$%ahan *leh %ubuh ,e%,a #elah$,an !an @40 #g ssan)a hlang

Seban)a, 300 #g !%$ans-e$ ,e +ann !engan $n;an 5075 #g un%u,

8e#ben%u,an 8lasen%a 450 #g un%u, #ena#bah +u#lah sel !a$ah #e$ah

!an 200 #g len)a8 ,e%,a #elah$,an (an%a #e#e$lu,an 12 #gBha$ Fe

!an !8e$lu,an %a#bahan asu8an #gBha$ un%u, bu ha#l

&es )ang 8alng #u!ah !abs*$bs a!alah ben%u, -e$* un%u, 8e#be$an

*$al %e$se!a !ala# ben%u, be$baga ga$a# -e$* se8e$% -e$* sul-a% -e$*

glu,*na% !an -e$* -u#a$a% Ke%ga 8$e8a$a$ n u#u#n)a e-e,%- !an %!a,

#ahal T!a, a!a 8e$be!aan abs*$bs !an%a$a ga$a#ga$a# Fe n /,a

a!a #ung,n ,a$ena ,ela$u%ann)a !ala# asa#a la#bung &en%u, )ang

su,a$ !abs*$bs )a%u !ala# ben%u, ga$a# s%$a% %a$%$a% ,a$b*na%

8$*-*s-a% !an -e$ =Fe3

> Abs*e8s Fe #elalu salu$an ;e$na %e$u%a#a

be$langsung ! !u*!enu# !an +e+enu# 8$*#al T$ans8*$%n)a #elalu

#u,*sa ususs )ang %e$+a! #elalu %$ans8*$ a,%- I*n -e$* )ang su!ah

!abs*$bs a,an !$ubah #en+a! *n -e$ !ala# #u,*sa Selan+u%n)a *n

-e$ a,an #asu, ,e!ala# 8las#a !engan 8e$an%a$a %$ans-e$n a%au !$ubah

#en+a! -e$%n !an !s#8an ! !ala# #u,*sa usus ',s$es Fe

be$langsung #elalu sel e8%el ,ul% salu$an ;e$na u$n !an -esessu#be$

ala#a Fe a!alah ha% +an%ung ,unng %elu$ $ag ,e$ang ,a;ang,a;angan=labh !a$ 5#gB100g> a,anan )ang #engan!ung bes !ala# +u#lah

se!ang =15#gB100g> !an%a$an)a !agng ,an unggas sa)u$sa)u$an

be$a$na h+au !an b+b+an Se!ang,an susu !an 8$*!u,n)a !an sa)u$an

)ang ,u$ang h+au #engan!ung bes !ala# +u#lah $en!ah =,u$ang !a$ 1

#gB100g>Fe hean lebh #u!ah !abs*$bs !a$8a!a Fe !a$ su#be$

naba% Se;a$a u#u# 8e#be$an se%a8 ha$ Fe =0120#g !an asa# -*la%

=04#g> )ang !$e,*#en!as,an *leh INAC


22/51

8en;egahan ane#a !e-sens bes un%u, bu ha#l a,an %e%a8 !*ss

%e$sebu% be$lebhan un%u, bu ha#l %an8a ane#a Pe#be$an Fe 120#gB

#nggu un%u, bu ha#l %an8a ane#a !an asa# -*la% 04#g se;a$a

sgn-,an !a8a% #en;egah ane#a 8a!a bu ha#l !engan $es,* $en!ah

%e$ha!a8 ane#a =F%e$ Fe$nan!*e% al 2012> Ea% bes #e$u8a,an

sen)aa )ang !guna,an un%u, #e#8$*!u,s he#*gl*bn )ang be$-ungs

un%u, :

• engang,u% *,sgen !a$ 8a$u8a$u ,e selu$uh %ubuh

• Sn%ess en# )ang %e$,a% bes

• Penggunaan *,sgen un%u, 8$*!u,s ene$g sel =A$%*nang 2010>

. A+ F-$!

Asa# -*la% be$8e$an !ala# be$baga 8$*ses #e%ab*l, se8e$% #e%ab*ls#e

bebe$a8a asa# a#n* sn%ess 8u$n !an %#!la% sebaga sen)aa

8en%ng !ala# sn%ess asa# nu,lea% =A$%*nang 2010> Selan %u

Al#a%se$ =2006> #en)ebu%,an baha asa# -*la% +uga !bu%uh,an un%u,

8e#ben%u,an sel !a$ah #e$ah !an sel !a$ah 8u%h !ala# su#su# %ulang

bela,ang !an un%u, 8en!easaann)a Se,%a$ 240 an%a ba, !

nega$a be$,e#bang #au8un )ang %elah #a+u #engala# ,e,u$angan asa#

-*la% ,a$ena ,an!ungan asa# -*la% ! !ala# #a,anan #e$e,a seha$ha$

%!a, ;u,u8 un%u, #e#enuh ,ebu%uhan #e$e,a !saa% ha#l Ke,u$angan

asa# -*la% be$,a%an !engan %nggn)a ns!en ,*#8l,as ,eha#lan

se8e$% ab*$s s8*n%an %*e#a 8$e#a%u$ 8en!e,n)a usa ,eha#lan !an

he#*$$hage =8e$!a$ahan> Sela#a ,eha#lan %$#es%e$ 8e$%a#a

,e,u$angan asa# -*la% !a8a% #e#8enga$uh 8e$,e#bangan s)s%e# sa$a-

8usa% 8a!a -e%us "al n !a8a% #en)ebab,an neu$al %ube !e-e;%s se8e$%s8na b-!a =!e-e, 8enu%u8an s%$u,%u$ %ulang #e!ulla s8nals> a%au

anen;e8hal) = se!,%n)a -*$#as #assa *%a,>

Dan+u$,an 8ena#bahan seban)a, 200 g un%u, bu ha#l )ang !a8a%

!8enuh !engan #eng,*nsu#s su8le#en Su8le#en%as seba,n)a

!be$,an se,%a$ 2@ ha$ se%elah *?ulas a%au 8a!a 2@ ha$ 8e$%a#a

,eha#lan &esa$n)a su8le#en%as a!alah 2@0 0 !an 470 g 8e$ ha$

#asng#asng 8a!a %$#es%e$ I II !an III =A$%*nang 2010> Abs*$8s

asa# -*la% 8alng ba, a!alah #elalu 8e#be$an 8e$ *$al %e$u%a#a 8a!a


23/51

se8e$%ga bagan 8$*,s#al usus halus Pe#be$an !engan !*ss ,e;l

#e#e$lu,an ene$g) un%u, #ela,u,an abs*$8s se!ang,an 8a!a !*ss

besa$ abs*$8s !a8a% be$langsung se;a$a !-us


24/51

8e#ben%u,an sel !a$ah #e$ah asa# nu,lea% !an asa# a#n* &ebe$a8a

#an-aa% ?%a#n & a!alah :

• Salah sa%u -ungs 8$!*n a!alah #e#ben%u, nu%$s ,*#8le,s

=,a$b*h!$a% 8$*%en !an le#a,> #en+a! lebh se!e$hana sehngga

#u!ah !as#las *leh %ubuh

• Penng,a%an asu8an ?%a#n & #e#ban%u !ala# as#las )ang lebh

ba, !a$ su8le#en !an *ba% lan In a!alah alas an #enga8a 8$!*n

!guna,an be$sa#a !engan ?%a#n & lann)a un%u, -*$#ulas ?%a#n

&,*#8le,s

• %a#n & #e#ban%u !ala# sn%ess l#-*s% =se+ens leu,*s%> !an

an%b*!) )ang be$%ugas un%u, #e,ans#e ,e%ahanan %ubuh• Salah sa%u #an-aa% ?%a#n & lann)a a!alah #engu$ang $e%ens a$

a%au e!e#a )ang #enga,ba%,an 8e#beng,a,an bagan %ubuh

U#u#n)a ?%a#n & ,*#8le,s )ang #engan!ung ,an!ungan %e$%en%u

!a$ ?%a#n & !an lann)a !$e,*#en!as,an un%u, 8eng*ba%an e!e#a

• enu$u% 8enel%an #e!s ?%a#n & !an %e$+a!n)a sn!$*#

8$e#ens%$uas salng %e$,a% sa%u sa#a lan "al n !%e#u,an baha

8enng,a%an ?%a#n & !ala# #a,anan e-e,%- un%u, #engen!al,an

-lu,%ua%- h*$#*nal sehngga #e#e$ang ge+ala sn!$*# 8$e#ens%$uas• &e$baga 8enel%an %elah !la,u,an sehubungan !engan ?%a#n & !an

,eha#lan Dala# s%u! ,asus !%e#u,an baha ?%a#n & !a8a%

!guna,an un%u, 8eng*ba%an #ual #un%ah !an ge+ala lann)a )ang

ban)a, !ala# an%a #engala# sela#a bulan . bulan aal

,eha#lan

an-aa% lan !a$ ?%a#n & a!alah #enu$un,an %e,anan !a$ah !an ,a!a$

,*les%$*l !engan ;a$a )ang seha% "al n #enun+u,,an baha ?%a#n

& se;a$a %!a, langsung #e#ban%u #en;egah #asalah s$,ulas !a$ah

#. AA

AA !an D"A !sebu%sebu% sebaga sen)aa )ang bsa #en!u,ung

,e;e$!asan !an 8e$,e#bangan *%a, se+a, ana,ana, #ash be$a!a !ala#

$ah# AA a!alah sng,a%an !a$ asa# a$a,!*na% AA a!alah salah sa%u

+ens $an%a sen)aa !a$ asa# le#a, *#ega . Sen)aa n #en+a!

salah sa%u ,*#8*ss )ang !%e#u,an !ala# *%a, &ah,an +u#lah AA


25/51

8alng ban)a, !*%a, a!alah se,%a$ 50 AA +uga ban)a, !%e#u,an 8a!a

!se#ua bagan selsel %ubuh se;a$a #e$a%a P$*ses %$ans-e$ AA !ala#

%ubuh ba) a,an %e$+a! se;a$a ala# !a$ ASI )ang !be$,an *leh bu

,e8a!a ba) Ka$ena %ulah ASI a,an #e#bua% ba) #e#l, 8e$%u#buhan

)ang seha% !an ;e8a% !ban!ng,an !engan +ens nu%$s lan an-aa% AA

#en+a! salah sa%u bagan )ang sanga% 8en%ng bag #anusa T!a, han)a

saa% #ash ba) na#un +uga 8en%ng un%u, usa $e#a+a !easa !an usa

lan+u% &an)a, *$ang )ang #engaba,an su#be$ AA ,a$ena %!a,

#en)a!a$ #an-aa%n)a )ang sanga% besa$ &e$,u% n a!alah bebe$a8a

#an-aa% AA un%u, %ubuh ,%a :

• e#ben%u, Ss%e# Ke,ebalan Tubuh

AA #en+a! salah sa%u 8e$an%a$a un%u, #e#8$*!u,s h*$#*n

e,*san*! )ang be$-ungs un%u, #en!u,ung ss%e# ,e,ebalan %ubuh

AA #en+a! salah sa%u a% 8en%ng un%u, #e#bua% %ubuh #en+a! lebh

seha% &ah,an AA sanga% 8en%ng un%u, #e#ben%u, ss%e# ,e,ebalan

%ubuh se+a, #ash ba) hngga usa lan+u%

• en!u,ung P$*ses Pe#be,uan Da$ah

AA be,e$+a !engan be$baga sen)aa !ala# %ubuh se8e$% ?%a#n !an

#ne$al un%u, #e#bua% ss%e# 8enga%u$an !a$ah AA be$8e$an !ala#

#e#ben%u, sen)aa ,husus )ang #e#ban%u 8$*ses 8e#be,uan !a$ah

sehngga bsa #enga%as bebe$a8a #asalah se8e$% !a$ah en;e$ !an

8en!a$ahan 8a!a bebe$a8a ,asus *8e$as

• en!u,ung Pe$,e#bangan O%a, /ann

&ag bu ha#l #eng,*nsu#s be$baga su#be$ #a,anan !an #nu#an

)ang #engan!ung AA #a,a bsa #e#ben%u, ss%e# 8e$,e#bangan

*%a, +ann )ang lebh ba, AA a,an !se$a8 *leh +ann #en+a! nu%$s

un%u, #enge#bang,an ,e#a#8uan *%a, Selan %u AA +uga

#en!u,ung 8e$,e#bangan -ungs s)a$a- sn)al #*%*$, !an #e#*$

)ang 8en%ng un%u, +ann sela#a h!u8n)a

• en!u,ung Pe$,e#bangan Tubuh /ann

AA %!a, han)a 8en%ng *%a, sebab AA +uga #en+a! salah sa%u a%

8en%ng un%u, #en+aga 8e$,e#bangan %ubuh +ann Ibu ha#l )ang


26/51

ban)a, #eng,*nsu#s AA #e#l, $es,* ;a;a% ba) )ang lebh ,e;l

AA )ang !salu$,an *leh bu ha#l ,e ba) lea% ASI sanga% ba, un%u,

#e#ben%u, %ubuh !an ,eseha%an ba)

• en;8%a,an Pe$%u#buhan O%*% &a)

AA +uga #en+a! salah sa%u nu%$s )ang bsa #en!u,ung

8e$,e#bangan *%*% ba) Su#be$ AA )ang !!a8a%,an *leh ba) !a$

ASI !an #a,anan lan bsa #e#bua% %ubuh ba) #e#l,

8e$,e#bangan *%*% )ang lebh s%abl &ah,an ,*nsu#s be$baga

#a,anan )ang #engan!ung AA +uga bsa #en!u,ung 8e$,e#bangan

AA %ubuh ba)

• en;egah Pe$a!angan

AA #en+a! salah sa%u a% )ang be$8e$an un%u, #en!u,ung 8$*ses

8$*!u,s 8$*s%aglan!n In a!alah salah sa%u +ens h*$#*n )ang

be$-ungs un%u, #en;egah 8e$a!angan )ang %e$+a! 8a!a *%*% !an *$gan

%ubuh #anusa AA a,an be,e$+a sa#a un%u, #enng,a%,an -ungs *%*%

!an #en;egah 8e$a!angan se;a$a %!a, langsung

• enga%u$ Pele8asan Ea% Neu$*%$ans#%%e$

Dala# ss%e# #e%ab*ls#e #anusa AA be$8e$an un%u, #enga%u$

salu$an 8$*%en ,husus )ang be,e$+a un%u, ss%e# neu$*%$ans#%%e$ )a%u

8$*%en ,nase Ea% n #en+a! sanga% 8en%ng bag %ubuh %e$u%a#a

un%u, #en;egah be$baga #asalah gangguan 8a!a s)a$a- %ubuh !an

*%a,

• en+aga Keseha%an S)a$a-

AA )ang #en+a! salah sa%u 8en)usun %e$ban)a, !a$ bagan *%a, !an

s)a$a- +uga 8en%ng un%u, #e#ben%u, hubungan sn)al s)a$a- )ang

seha% K*n!s s)a$a- sn)al !an *%*% )ang ba, +uga a,an #en+aga

,ese#bangan %ubuh Dala# hal n AA +uga 8en%ng un%u, #e#bua%

%ubuh bsa be,e$+a !engan ba, !an s%abl

• e#8e$ba, Ss%e# O%*%

AA se$ng #en+a! salah sa%u asu8an #a,anan )ang sanga% 8en%ng bag

*lah$agaan Kebu%uhan AA a,an !u,u$ be$!asa$,an %ng,a% a,%-%as

Dala# hal n AA be$8e$an un%u, #e#ben%u, %ubuh )ang seha% !engan


27/51

8e$,e#bangan *%*% )ang ba, *lah$agaan se$ng #engala#

8enu$unan -ungs *%*% ,a$ena 8*$s la%han )ang lebh besa$

!ban!ng,an *$ang basa

&ebe$a8a su#be$ AA an%a$a lan a!alah:

• Dagng

• Susu

• Telu$

• ASI

• Ka;ang,a;angan

•n)a, /agung

,. DHA

D"A a!alah sng,a%an !a$ !*;*saheaen*; a;! In a!alah salah sa%u

+ens asa# le#a, %a, +enuh gan!a *#ega . 3 )ang %e$,an!ung !ala#

se#ua bagan %ubuh #anusa D"A #en+a! salah sa%u +ens le#a, u%a#a

)ang be$8e$an un%u, bagan #a%a !an *%a, &ah,an D"A bsa !%e#u,an

!ala# *%a, !engan +u#lah se,%a$ 65 se#en%a$a !ala# #a%a se,%a$

60 D"A %!a, han)a !bu%uh,an *leh +ann !an ba) sa+a %a8 +uga 8en%ng un%u, ana,ana, hngga *$ang !easa

an-aa% D"A #e#l, 8e$anan 8en%ng bag 8e$,e#bangan %ubuh D"A

#e#ang #e#l, 8e$an )ang sanga% 8en%ng un%u, #e#ben%u, le#a,

8a!a bagan *%a, %e$u%a#a un%u, bagan *%a, )ang #en!u,ung

8e$,e#bangan !an 8e#ben%u,an ss%e# ,e;e$!asan !an #e#*$ D"A

%!a, han)a !%e#u,an !ala# *%a, !an #a%a %a8 +uga ban)a, !%e#u,an

8a!a +an%ung &ah,an ,*nsu#s se,%a$ @50 #g D"A se%a8 ha$ bsa

#enng,a%,an -ungs #e#*$ un%u, !easa !an #anula &e$,u% n a!alah

#an-aa% u%a#a D"A un%u, %ubuh #anusa

• Pe$,e#bangan Re%na a%a

D"A ban)a, !bu%uh,an un%u, #engs ,*#8*ss le#a, 8a!a bagan

$e%na Re%na a!alah bagan #a%a )ang sanga% 8en%ng ,a$ena bsa

#en!u,ung ,e%a+a#an ?sual D"A )ang !!a8a%,an +ann !a$ nu%$s

sela#a ,eha#lan a,an #e#ben%u, la8san $e%na )ang lebh %a+a#


28/51

Se#en%a$a ,elah$an 8$e#a%u$ se$ng !en%, !engan #asalah

,e,u$angan D"A sehngga bsa #en)ebab,an #asalah #a%a ASI a%au

a$ susu bu #en+a! su#be$ D"A %e$ba, ,e%,a ba) su!ah lah$ D"A

+uga #en+a! a% 8en%ng un%u, #e#8e$%a+a# ,e#a#8uan 8englha%an

$e#a+a !easa hngga *$ang %ua

• en+aga Keseha%an "a%

"a% #anusa be$-ungs un%u, #ene%$al,an $a;un !ala# %ubuh Se#ua

+ens #a,anan !an #nu#an )ang #asu, ,e !ala# %ubuh bsa !se$a8

*leh %ubuh D"A #e#be$,an #an-aa% )ang sanga% ba, un%u, ha%

%e$u%a#a un%u, #e#elha$a s%$u,%u$ le#a, !ala# ha% Ke,u$angan

D"A +uga bsa #e#;u bebe$a8a #asalah 8a!a bagan ha%

• en+aga Keseha%an /an%ung

/an%ung #anusa #en+a! salah sa%u n% *$gan )ang sanga% 8en%ng

/an%ung be$-ungs un%u, #e#*#8a selu$uh !a$ah ,e bagan %ubuh

sehngga %ubuh #en!a8a%,an nu%$s sesua !engan ,ebu%uhan Kual%as

!a$ah )ang ba, a,an #eng$#,an sn)al #a,anan ,e bagan %ubuh

D"A #en+a! le#a, s%$u,%u$al )ang 8en%ng un%u, #en+aga ,eseha%an

+an%ung D"A a,an #e#bua% +an%ung bsa #e#l, 8e$an )ang sesua

un%u, ,eseha%an %ubuh sehngga #e#ban%u 8en;egahan be$baga

#asalah +an%ung

• enu$un,an Ka!a$ K*les%e$*l

K*nsu#s #a,anan )ang #engan!ung D"A %ngg +uga bsa

#enu$un,an ,a!a$ ,*les%e$*l D"A be,e$+a un%u, #enng,a%,an

8en)e$a8an ,*les%e$*l ba, sehngga #en;egah be$baga #asalah

+an%ung )ang !sebab,an *leh %nggn)a ,*les%e$*l bu$u, "DL a!alah

+ens ,*les%e$*l ba, )ang basan)a !!a8a%,an !a$ +ens #a,anan )ang

#engan!ung D"A

&e$,u% n bebe$a8a su#be$ D"A )ang la)a, un%u, !,*nsu#s

• I,an Sal#*n

• I,an Tuna

• I,an Te$


29/51

• "a% =ha% sa8 !an ha% unggas>

n)a, I,an

Kunng Telu$

2.1.5 P#"(/& P K#/*$& T"*#+!#" 3

1 Pa)u!a$a %e$asa 8enuh n)e$

%e,an !an ,a!ang ,elua$ ,*l*s%$u#

2 Se$ng &AK

3 Ke#ung,nan sul% %!u$

4 Sa,% 8a!a 8e$u% bagan

baah

5 K*ns%8asBse#bel%

Leu;*$$h*e

7 Ke+ang 8a!a %ung,a ,a,

A%au basa !sebu% !engan ,$a# Dsebab,an *leh 8enga$uh h*$#*n

bu

@ K*n%$a,s b$a%*n h;,s

#e#e%a8 %!a, n)e$

2.1.6 P#"(/& P+*%-$-'*+ W&*! H*$ T"*#+!#" 3

T$#es%e$ ,e %ga se$ng !sebu% 8e$*!e 8enan%an !engan 8enuh

,eas8a!aan Oa,le) !ala# See% 1666 #engung,a8,an baha #asa n

#e$u8a,an #asa )ang ,$usal !ala# ,eha#lan ,a$ena %e$+a! ,$ss !en%%as

an%a #e$asa ,ese8an !an %e$s*las Su#be$ ,e,haa%$an )ang %e$+a! 8a!a

#asa n a!alah #e!,alsas saa% 8e$salnan 8e$ubahan b*!) #age !an %a,u%,ehlangan 8asangan

Pa!a 8e$*!e n bu #ula #en)a!a$ ,eha!$an ba) sebaga #a,hlu,

)ang %e$8sah sehngga a #en+a! %!a, saba$ #enan% ,eha!$an sang ba) A!a

8e$asaan asas #engnga% ba) !a8a% lah$ ,a8an8un

T$#es%e$ ,e%ga #e$u8a,an a,%u 8e$sa8an )ang a,%- %e$lha% !ala#

#enan% ,elah$an ba) !an #en+a! *$ang %ua se#en%a$a 8e$ha%an u%a#a an%a

%e$-*,us 8a!a ba) )ang a,an sege$a !lah$,an Pe$ge$a,an +ann !an 8e#besa$an

u%e$us ,e!uan)a #en+a! hal )ang %e$us #ene$us #engnga%,an %en%ang


30/51

,ebe$a!aan ba) Ibu #en+a! lebh 8$*%e,%- %e$ha!a8 ba) #ula #enghn!a$

,e$a#aan a%au sese*$ang a%au8un )ang !angga8 be$baha)a

Se+u#lah ,e%a,u%an #un;ul 8a!a %$#es%e$ %ga Ibu #ung,n ;e#as

!engan ,eh!u8an ba) !an ,eh!u8ann)a sen!$ se8e$% : a8a,ah nan% ba)n)a

a,an lah$ abn*$#al %e$,a% 8e$salnan !an ,elah$an =n)e$ ,ehlangan ,en!al

halhal lan )ang %!a, !,e%ahu> Ibu #engala# ##8 )ang sebagan besa$

#engena ba) ana,ana, 8e$salnan

Ibu +uga #engala# 8$*ses !u,a ,e%,a a #engan%s8as hlangn)a

8e$ha%an !an ha, s%#ea ,husus lan )ang !!a8a% sela#a ha#l 8e$8sahan

an%a$a bu !an ba)n)a )ang %!a, !a8a% !hn!a$ !an 8e$asaan ,ehlangan ,a$ena

u%e$usn)a )ang 8enuh %ba%ba a,an #enge#8s !an ,*s*ng

Ibu a,an ,e#bal #e$asa,an ,e%!a,n)a#anan -s, )ang se#a,n ,ua%

#en+elang a,h$ ,eha#lan Ia a,an #e$asa ;anggung +ele, be$an%a,an !an

#e#e$lu,an !u,ungan )ang sanga% besa$ !an ,*nss%en !a$ 8asangann)a

Pa!a 8e$%engahan %$#es%e$ %ga 8enng,a%an has$a% se,sual )ang %e$+a!

8a!a %$#es%e$ sebelu#n)a a,an #enghlang ,a$ena ab!*#enn)a a,an se#a,n

#e#besa$ !an n #en+a! halangan Al%e$na%- 8*ss !ala# be$hubungan se,sual

!an #e%*!e al%e$na%- un%u, #en;a8a ,e8uasan !a8a% #e#ban%u

Pa!a %$#es%e$ III bu #ula $eals%s #e#8e$sa8,an !$ un%u, #elah$,an

!an #engasuh ana,n)a Ia a,an #enga%a,an sa)a a,an #en+a! buJ (alau8un

han)a bu )ang #e$asa,an ana, )ang be$a!a !ala# ,an!ungann)a ,e!ua *$ang

%ua !an sau!a$asau!a$an)a 8e$;a)a ana, )ang be$a!a !ala# ,an!ungan be$es8*n

!engan ;a$a )ang sanga% 8$ba! !an n!?!ual Angg*%a ,elua$ga !a8a%

be$n%e$a,s seban)a,ban)a,n)a !engan ana, ! !ala# ,an!ungan n #saln)a

be$b;a$a ,e8a!a +ann !an #engelus 8e$u% bu

A!a8%as 8s,*l*gs 8a!a bu ha#l +uga !ala# *leh sua# &ebe$a8a

sua# #ung,n #enun+u,an ,e8e!ulan a,an ,ea!aan s%$n)a Se!ang,an sua#lan +us%$u #e$asa ,ese8an !an %e$asng ,a$ena s%$n)a se;a$a -s, !an e#*s*nal

%e$,a% !engan ;al*n ana, #e$e,a Sebagan sua# #engangga8 ,eha#lan

sebaga bu,% ,e+an%anann)a !an ,eha#lan !a8a% #e$u8a,an ,ese#8a%an a

!engan sungguhsungguh #e#8e$sa8,an !$ #en+a! se*$ang a)ah Res8*n

e#*s sua# %e$ha!a8 8e$an se*$ang a)ah ,e,haa%$ann)a !an ,ebu%uhann)a

a,an n-*$#as be$ubahubah se8an+ang #asa ,eha#lan =a$ne) 1667>

2.1.9 T& B/ K#/*$& T"*#+!#" III


31/51

Tan!a baha)a ,eha#lan a!alah %an!a . %an!a )ang #engn!,as,an

a!an)a baha)a )ang !a8a% %e$+a! sela#a ,eha#lanB8e$*!e an%ena%al )ang

a8abla %!a, !la8*$,an a%au %!a, %e$!e%e,s bsa #en)ebab,an ,e#a%an bu

=Pus!,na,es2003>

a;a##a;a# %an!a baha)a ,eha#lan :

1 Pe$!a$ahan 8e$?agna

2 Kelua$ a$ ,e%uban sebelu# a,%un)a

3 Ke+ang

4

Pa!a ,eha#lan lan+u% 8e$!a$ahan )ang %!a, n*$#al a!alah #e$ah

ban)a, !an ,a!ang ,a!ang %e%a8 %!a, selalu !se$%a !engan $asa n)e$

Pe$!a$ahan se#a;a# n bsa be$a$% 8lasen%a 8$e?a a%au ab$u8s* 8lasen%a

=Pus!,na,es 2003>

. K#$(" *" %#!(& +##$( :%!(&

&asan)a !sebab,an ,a$ena be$,u$angn)a ,e,ua%an #e#b$an a%au

#enng,a%n)a %e,anan n%$a u%e$ a%au *leh ,e!ua -a,%*$ %e$sebu% +uga

,a$ena a!an)a n-e,s )ang !a8a% be$asal !a$ ?agna !an se$?, !an

8enlaann)a !%en%u,an !engan a!an)a ;a$an ,e%uban ! ?agna

Penen%uan ;a$an ,e%uban !a8a% !la,u,an !engan %es la,#us =n%$an

%es%> #e$ah #en+a! b$u =Sa-u!!n 2001>

. K#)&'

D!ahulu %e$+a!n)a ge+ala ge+ala sa,% ,e8ala #ual n)e$ ulu ha%

sehngga #un%ah &la se#a,n be$a% 8englha%an se#a,n ,abu$,esa!a$an #enu$un ,e#u!an ,e+ang Ke+ang !ala# ,eha#lan !a8a%

#e$u8a,an ge+ala !a$ e,la#8sa =Sa-u!!n2001>

. G#"%& )&*& !*% !( %("&' ;*&*$ 3 %$* $ 1 )<

Ibu #ula #e$asa,an ge$a,an ba) sela#a bulan ,e5 a%au ,e /,a ba)

%!u$ ge$a,ann)a a,an #ele#ah &a) ha$us be$ge$a, 8alng se!,% 3 ,al

!ala# 1 +a# +,a bu be$ba$ng a%au be$s%$aha% !an +,a bu #a,an !an

#nu# !engan ba, =Pus!,na,es 2003> A8abla bu %!a, #e$asa,an

ge$a,an ba) se8e$% basa hal n #e$u8a,an sua%u $s,* %an!a baha)a


32/51

&a) ,u$ang be$ge$a, se8e$% basa !a8a% !,a$ena,an *leh a,%?%as bu

)ang %e$lalu be$lebhan ,ea!aan 8s,*l*gs bu #au8un ,e;ela,aan

sehngga a,%?%as ba) ! !ala# $ah# %!a, se8e$% basan)a

#. D# T*&''*Ibu #en!e$%a !e#a# !engan suhu %ubuh 3@QC !ala# ,eha#lan

#e$u8a,an sua%u #asalah De#a# %ngg !a8a% #e$u8a,an ge+ala a!an)a

n-e,s !ala# ,eha#lan Penanganan !e#a# an%a$a lan !engan s%$aha%

ba$ng #nu# ban)a, !an #eng*#8$es un%u, #enu$un,an suhu

=Sa-u!!n2002>

,. N#"* #"(! &' /#!

N)e$ ab!*#en )ang %!a, be$hubungan !engan 8e$salnan n*$#al a!alah

%!a, n*$#al N)e$ ab!*#en )ang #ung,n #enun+u,,an #asalah )ang#engan;a# ,esela#a%an +a a!alah )ang heba% #ene%a8 !an %!a,

hlang se%elah s%$aha% "al n bsa be$a$% a88en!,s%s ,eha#lan

e,%*8, ab*$s 8en)a,% $a!ang 8el?,s 8e$salnan 8$e %e$# gas%$%s

8en)a,% ,an%*ng e#8e!u $%as u%e$us ab$u8s 8la;en%a n-e,s salu$an

,e#h a%au n-e,s lann)a =Pus!,na,es 2003>

'. S%*! %#$ &' /#!

Sa,% ,e8ala )ang #enun+u,,an sua%u #asalah )ang se$us a!alah sa,%

,e8ala heba% )ang #ene%a8 !an %!a, hlang !engan be$s%$aha% Ka!ang

,a!ang !engan sa,% ,e8ala )ang heba% %e$sebu% bu #ung,n #ene#u,an

baha 8englha%ann)a #en+a! ,abu$ a%au be$ba)ang Sa,% ,e8ala )ang

heba% !ala# ,eha#lan a!alah ge+ala !a$ 8$ee,la#8sa =Pus!,na,es

2003>

/. B#&'%% (% & !&'&

&eng,a, bsa #enun+u,,an a!an)a #asalah se$us +,a #un;ul 8a!a #u,a

!an %angan %!a, hlang se%elah be$s%$aha% !an !,u% !engan ,eluhan

-s, )ang lan "al n bsa #e$u8a,an 8e$%an!a ane#a gagal +an%ung

a%au 8$e e,la#sa =T$an 2007>

2.1.= S!&"! P##"*%+& AN>

Te$!a8a% ena# s%an!a$ !ala# s%an!a$ 8ela)anan an%ena%al !a$ 25 s%an!a$

8ela)anan ,e b!anan se8e$% be$,u% n:

. S!&" 3? I#&!*,*%+* I( H*$

Pe$n)a%aan s%an!a$:

http://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.html


33/51

&!an #ela,u,an ,un+ungan $u#ah !an be$n%e$a,s !engan #as)a$a,a%

se;a$a be$,ala un%u, #e#be$,an 8en)uluhan !an #e#*%?as bu sua#

!an angg*%a ,elua$gan)a aga$ #en!*$*ng bu un%u, #e#e$,sa,an

,eha#lann)a se+a, !n se;a$a %e$a%u$

. S!&" ? P##"*%+& & P#&!(& A&!#&!$

Pe$n)a%aan s%an!a$:

&!an #e#be$,an se!,%n)a 4 8ela)anan an%ena%al Pe#e$,saan

#el8u% ana#ness !an 8e#an%auan bu !an +ann !engan se,sa#a un%u,

#enla a8a,ah 8e$,e#bangan be$langsung n*$#al &!an +uga ha$us

#engenal ,eha#lan $s%B ,elanan ,hususn)a ane#a ,u$ang g

h8e$%ens PSB n-e,s "IM #e#be$,an 8ela)anan #unsas naseha%

!an 8en)uluhan ,eseha%an se$%a %ugaas %e$,% lann)a )ang !be$,an *leh

8us,es#as e$e,a ha$us #en;a%a% !a%a )ang %e8a% 8a!a se%a8 ,un+ungan

&la !%e#u,an ,elanan e$e,a ha$us #a#8u #enga#bl %n!a,an )ang

!8e$lu,an !an #e$u+u,n)a un%u, %n!a,an selan+u%n)a

. S!&" 5? P$+* A-*&$

Pe$n)a%aan s%an!a$:

&!an #ela,u,an 8e#e$,saan ab!*#nal se;a$a se,sa#a !an #el,a,an

8al8as un%u, #e#8e$,$a,an usa ,eha#alanM se$%a bla u#u$ ,eha#lan

be$%a#bah #e#e$,sa 8*ss bagan %e$en!ah +ann !an #asu,na ,e8ala

+ann ,e !ala# $*ngga 8anggul un%u, #en;a$ ,elanan se$a #ela,u,an

$u+u,an %e8a% a,%u

. S!&" 6? P#&'#$-$& A* K#/*$&

Pe$n)a%aaan s%an!a$:

&!an #ela,u,an %n!a,an 8en;egahan 8ene#uan 8enanganan !anB a%au$u+u,an se#ua ,asus ane#a 8a!a ,eha#aln sesua !engan ,e%en%uan

)ang be$la,u

#. S!&" 9? P#&'#$-$& D*&* H*#"!#&+* K#/*$&

Pe$n)a%aan s%an!a$:

&!an #ene#u,an se;a$a !n se%a8 ,ena,an %e,anan !a$ah 8a!a

,eha#lan !an #engenal %an!a se$%a ge+ala 8$ee,la#sa lann)a se$%a

#enga#bl %n!a,an )ang %e8a% !an #e$u+u,n)a

http://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-konsep-dasar-kehamilan-lengkap.html


34/51

,. S!&" =? P#"+*& P#"+$*&&

Pe$n)a%aan s%an!a$:

&!an #e#be$,an sa$an )ang %e8a% ,e8a!a bu ha#l sua# se$%a

,elua$gan)a 8a!a %$#es%e$ ,e%ga un%u, #e#as%,an baha 8e$sa8an

8e$salnan )ang be$sh !an a#an se$%a suasana )ang #en)enang,ana,an

!$en;ana,an !engan ba, ! sa#8ng 8e$sa8an %$ans8*$%as !an ba)a

un%u, #e$u+u, bla %ba%ba %e$+a! ,ea!aan gaa% !a$u$a% &!an

hen!a,n)a #ela,u,an ,un+ungan $u#ah un%u, hal n =De8a$%e#en

Keseha%an RI 1666>

Sesua !engan 8$*g$a# 8e#e$n%ah s%an!a$% 8e#e$,saan ANC #en;a,u8

11 T !an KI' '-e,%- !an%a$an)a :1 %#bang be$a% ba!an !an u,u$ %ngg ba!an

2 u,u$ lng,a$ lengan a%as =LLA>

3 u,u$ %e,anan !a$ah

4 u,u$ %ngg -un!us u%e$ =TFU>

5 h%ung !en)u% +an%ung +ann =D//>

%en%u,an 8$esen%as +ann

7 s,$nng s%a%us #unsas TT =!an 8e#be$an #unsas TT>

@ be$ %able% %a#bah !a$ah =%able% bes> !an asa# -*la%

6 8e$,sa lab*$a%*$u# =$u%n !an ,husus>

10 %a%ala,sanan !an 8enanganan ,asus

11 KI' e-e,%-

KI' '-e,%- #el8u% :

1> Keseha%an Ibu : 8e$,sa $u%n ,e na,es s%$aha% ;u,u8 610 +a# 8e$ ha$

!an %!a, be,e$+a be$a%

2> P"&S : ;u; %angan #an! 2 ,al seha$ 8a,a sabun g*s*, gg !an

*lah $aga

3> Pe$an sua#B ,elua$ga !ala# ,eha#lan !an 8e$en;anaan 8e$salnan

4> Tan!a baha) ,eha#lan 8e$salnan !an n-as se$%a ,esa8an

#engha!a8 8e$salnan5> Asu8an g se#bang

> K*nselng PTCTB "I !an %es%ng "I ! !ae$ah $s%

@> ID !an ASI ',s,lus-

6> K& Pas;a Pe$salnan

10> I#unsas

11> &$an &**s%e$

http://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-asuhan-kebidanan-ii-persalinan.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-asuhan-kebidanan-ii-persalinan.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-asuhan-kebidanan-ii-persalinan.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-asuhan-kebidanan-ii-persalinan.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/materi-asuhan-kebidanan-ii-persalinan.htmlhttp://jurnalbidandiah.blogspot.com/2012/04/pengertian-definisi-bidan-dan-falsafah.html


35/51

2.2 K-&+# D+" A+(/& K#*&& I( H*$ #"+"%& S!&"

A+(/& K#*&&

I. P#&'%)*&

Tanggal Peng,a+an : /a# :

Te#8a% : N*Regs%$as :

Oleh :

11 Da%a Sub+e,%- a I!en%%as

• Na#a =s%$ !an sua#>

• U#u$

De# #enge%ahu ,eha#lan n a!alah ha#l $es,* %ngg a%au %!a, U#u$

!eal bu un%u, ha#l a!alah u#u$ 2035 %ahun

• Ala#a%

enge%ahu !#ana bu %nggal !an #e#u!ah,an #enge%ahu 8enga$uh

lng,ungan %e$ha!a8 ,eseha%an bu /uga un%u, #enge%ahu sebe$a8a +auh

%e#8a% %nggal bu !engan %e#8a% 8ela)anan ,eseha%an• Pen!!,an

Su8a)a #enge%ahu %ng,a% n%ele,%ual bu )ang #e#8enga$uh 8e$la,u bu

%e$ha!a8 ,eseha%ann)a

• Kebangsaan

Un%u, #enga!a,an s%a%s%, %en%ang ,elah$an +uga enen%u,an 8$*gn*se

8e$salnan !engan #elha% 8anggul Panggul an%a asa a-$,a !an &a$a%

#e#8un)a ;$ %e$sen!$

• Pe,e$+aan

Un%u, #enge%ahu 8*la a,%?%as !an s%a%us e,*n*# bu

• Aga#a

Un%u, #en)esua,an 8ela)anan ,eseha%an )ang !be$,an ha$us sesua

!engan ,e8e$;a)aan )ang bena$ )ang !anu% *leh bu

• Pe$,anan =&e$a8a la#a !an be$a8a ,al ,an>


36/51

Un%u, #enen%u,an baga#ana ,ea!aan ala% $e8$*!u,s bu saln)a 8a!a

bu )ang la#a se,al ,an ba$u 8un)a ana, ,e#ung,nan a!a ,elanan ala%

$e8$*!u,s

b Keluhan

Un%u, #enge%ahu a8a )ang !$asa,an bu 8a!a saa% %u

Keluhan T 3 :

1 Pa)u!a$a #engen;ang

2 Sa,% 8unggung

3 Se#bel%

4 Pngsan B 8usng

5 e$asa Ce8a% Lelah

Se$ng ,en;ng !an asalah 8e$,e#han

7 Sa,% ,e8ala

@ Ka, K$a#6


37/51

#en!a8a%,an #unsas TT =%e%anus %**!> bla su!ah be$a8a ,al Ka+

8e$ge$a,an ana, 8e$%a#a ,al 8a!a usa ,eha#lan be$a8a #nggu !an

-$e,uensn)a

g Ra)a% ,eseha%an ,lenT!a, a!a $a)a% 8en)a,% ba, #enula$ #au8un #enu$un #saln)a +an%ung

!abe%es T&C he8a%%s gn+al h8e$%ens !an 8en)a,% lan )ang !a8a%

#e#8e$be$a% a%au !8e$be$a% *leh 8e$salnan

Oba%*ba%an )ang 8e$nah bu ,*nsu#s sela#a ,eha#lann)a ,a$ena

bebe$a8a *ba% be$s-a% %e$a%*gen, bag +ann )ang !,an!ung bu

h Ra)a% ,eseha%an ,elua$ga

T!a, a!a $a)a% 8en)a,% ,elua$ga )ang #enula$ #au8un #enu$un )a%u

+an%ung T&C "e8a%%s D As#a


38/51

a Pe#e$,saan u#u#

1 Kea!aan u#u# : ba,

2 Kesa!a$an : ba,

3 Tan!a%an!a ?%al

TD : 100B0140B60 ##"g Na! : @0110 B#n%

Suhu : 350C . 3750C

Pe$na-asan : 1@24 B#en%

4 LLA

235 ;# Un%u, #elha% s%a%us g bu

5 &e$a% ba!an sebelu# !an sesu!ah ha#l

A!alah sebaga 8a%*,an ,ena,an be$a% ba!an sela#a ha#l N*$#aln)a

na, $a%a$a%a 125 ,g

Tngg ba!an

145 ;# un%u, #en!e%e,s CPD =;e8hal*8el?; !s8*$8*%*n> a%au %!a,Ibu ha#l !engan %ngg ba!an 145 ;# bsa #elah$,an n*$#al +,a

u,u$an ba) ,e;l

b Pe#e$,saan -s,

• u,a

%!a, a!a *e!e#a ;*n+ung%?a #e$ah #u!a s,le$a 8u%h

RB Oe!e# 8a!a #u,a bsa #enun+u,,an a!an)a #asalah se$us +,a

#un;ul !an %!a, hlang se%elah be$s%$aha% !an !,u% !engan ,eluhan

-s, )ang lan "al n bsa #e$u8a,an 8e$%an!a ane#a gagal +an%ung

a%au 8$e e,la#sa

C*n+ung%?a 8e$lu !8e$,sa ,a$ena bu ha#l ;en!e$ung #engala#

ane#a

• Lehe$

%!a, a!a 8e#beng,a,an ,elen+a$ ge%ah benng ?ena +ugula$s !an

,elen+a$ %$*!

RB Pe#beng,a,an ,elen+a$ ge%ah benng un%u, #enge%ahu a!an)a

n-e,s 8a!a bu ha#l Pe#beng,a,an ?ena +ugula$s un%u, #enge%ahu

a!an)a ,elanan +an%ung !an ,elen+a$ %$*! un%u, #en)ng,$,an

8en)a,% ,ebe$shan 8a)u!a$a h8e$8g#en%as

a$e*la => ,*l*s%$u# => 8a)u!a$a be$sh

• Ab!*#en

s%$ae g$a?!a$u# => 8a!a #ul%g$a?!a s%$ae l?!ae => 8a!a

8$#g$a?!a

D// 12010 ,al 8e$#en% T&/

Le*8*l! I


39/51

e$aba a8a )ang a!a 8a!a bagan -un!us Te$aba #elen%ng

bula% =,e8ala>

2@ #nggu : 3 +a$ !a%as 8usa%

32 #nggu : 8e$%engahan 8usa% !an P

3 #nggu : 1 +a$ !baah P

40 #nggu : 23 +a$ !baah P

Le*8*l! II

e$aba a8a )ang a!a ! bagan ss ,anan !an ,$ 8e$u% bu

Te$aba ,e$as se8e$% 8a8an aga, #eleng,ung =8unggung>

Le*8*l! III

P$esen%as ,e8ala

Le*8*l! I un%u, #enge%ahu sebe$a8a +auh #asu,n)a bagan

%e$en!ah +ann ,e PAP

★ /,a ,e!ua %angan !ala# 8*ss ;*n?e$gen% =8*ss

#enge$u;u% %a8 su!ah %!a, #en)a%u lag> be$a$%

bagan %e$en!ah +ann su!ah #e#asu, PAP %a8

sebagan ,e;l

★ /,a ,e!ua %angan !ala# 8*ss se+a+a$ be$a$% se8a$uh

!a$ bagan %e$en!ah +ann %elah #e#asu, PAP

★ /,a ,e!ua %angan !ala# 8*ss !?e$gen% =+a$a, an%a$

u+ung %angan ,anan !an ,$ %elah +auh> be$a$%

sebagan besa$ bagan %e$en!ah +ann %elah #e#asu,

PAP

T&/ !ala# g$a# =TFU . 12> 155

• ',s%$e#%as

Pa!a e,s%$e#%as a%as !an baah %!a, *e!e#a !an %!a, ?a$ses

•


40/51

a$ses !an *e!e#a => n-e,s 8a!a ,elen+a$ s,ene !an ba$%h*ln =>

;*n!l*#a la%a => ;*n!l*#a ,u#na%a => -lu*$ albus =>

; Pe#e$,saan Penun+ang

US<

NST

! Pe#e$,saan Lab*$a%*$u#


41/51

! Pngsan B 8usng

engan+u$,an bu un%u, s%$aha% )ang %e$a%u$

e e$asa Ce8a% Lelah

engan+u$,an bu un%u, #a,an %e8a% a,%u !an #engu$ang a,%?%as

)ang be$a%

- Se$ng ,en;ng !an asalah 8e$,e#han

en+elas,an ,e8a!a bu baha hal %u %e$+a! ,a$ena ,an!ung ,e#h

%e$%e,an *leh bagan %e$en!ah +ann

engan+u$,an bu un%u, %!a, #enahan be$,e#h

g

en+elas,an ,e8a!a bu baha e!e#a# a!alah hal )ang a+a$ ,a$ena

s$,ulas !a$ha

+ K*n%$a,s 8e$u%

en+elas,an ,e8a!a bu %en%ang hs 8alsu

engan+u$,an bu un%, %a$, na-as 8an+ang +,a %e$+a! ,*n%$a,s

RB Ibu %!a, #e$asa ;e#as !an !a8a% #enga%as ,e%!a,n)a#anan %e$sebu%

3 e#be$,an "' #engana ,ebu%uhan !asa$ bu ha#l T3RB ,ebu%uhan !asa$ bu ha#l T 3 ha$usn)a bsa !8enuh bu %e$,a%

!engan ,ea!aan ba) )ang )ang se#a,n #e#bu%uh,an asu8an !an

8e$sa8an !ala# ,elah$an

4 en+elas,an %an!a baha)a ,eha#lan T3

RB %an!a%an!a baha)a ,eha#lan #e$u8a,an hal )ang sanga% 8e$lu

!,e%ahu bu sebaga lang,ah aal !ala# !e%e,s !n ,eha#lan

5 en+elas,an %an!a%an!a 8e$salnan #*%?as !an 8s,*l*g !ala#

#engha!a8 8e$salnan

RB sebaga 8e$sa8an bu !ala# #e#8e$sa8,an ,elah$ann)a

IV. I$##&!+*

Pela,sanaan asuhan ,eb!anan !la,u,an be$!asa$,an 8e$en;anaan )ang %elah

!susun sebelu#n)a !engan ha$a8an #en;a8a %u+uan sesua ,$%e$a )ang

%elah !%e%a8,an

V. E7$(+*

e$u8a,an lang,ah a,h$ !a$ #ana+e#en asuhan ,eb!anan un%u,

#enge?aluas 8e$en;anaan !an #8le#en%as asuhan


42/51

BAB III

TINJAUAN KASUS

Tanggal Peng,a+an : 11 /anua$ 201 Oleh : Al-a Can!$a P

/a# : 0600 (I& N* R : 4@B15

I. D! S(#%!*,

a &*!a%a

Na#a Ibu : N) JNJ Na#a Sua# : Tn JAJ

U#u$ : 24 %ahun U#u$ : 30 %ahun

Aga#a : Isla# Aga#a : Isla#

Pen!!,an : SA Pen!!,an : SA

Pe,e$+aan : T!a, be,e$+a Pe,e$+aan : Sas%a

Ala#a% : &ungu$ash &a$a%

b Alasan Da%ang


43/51

Ingn #e#e$,sa,an ,eha#lan

; Keluhan

N)e$ 8nggang

! Ra)a% #ens%$uas

"P"T : 22 . 5 . 2015 TP : 26 . 2 . 201

ena$;he: 12 %ahun S,lus : 2@ ha$ %e$a%u$

La#a : 7 ha$ /u#lah : 3 gan% 8e#balu% seha$

(a$na : #e$ah ,eh%a#an K*nss%ens : en;e$

N)e$ ha! : 2 ha$ 8a!a aal ha!

e Ra)a% Obs%e%$

N-

K#/*$& P#"+$*&& B*@A&% N*,+ KB

Sua#Ana,

,eUK Pn)l% Pen*l /ens T#8% Pn)l% Se,s

&&=g$>

"!u8 a% Pn)l% ASI

1 1"a#l n

- Ra)a% Keha#lan

Pa!a aal ,eha#lan bu #e#e$,sa,an ,eha#lann)a ! &!an K*%a

&l%a$

Se%elah usa ,eha#lan 14 #nggu 8e$,sa ,eha#lan selan+u%n)a ! R&

'n!ang (!a)a% $u%n se%a8 bulan Pa!a aal ,eha#lan #engala#

#ual !an #un%ah na#un %!a, be$lebhan

Te$a8 )ang 8e$nah !8e$*leh : %able% ,alsu# %able% %a#bah !a$ah !an

?%a#n

Pen)uluhan )ang 8e$nah !8e$*leh : 8e#enuhan nu%$ be$g se#bang

!an %an!a baha)a ,eha#lan

Ibu #ula #e$asa,an ge$a,an +ann saa% usa ,eha#lan #engn+a, 5 bulan

TT : TT5


44/51

Dala# ,elua$ga %!a, a!a $a)a% 8en)a,% +an%ung h8e$%ens D as#a

gn+al he8a%%s #au8un T&C !an %!a, a!a $a)a% ha#l ,e#ba$

+ P*la Fungs*nal Keseha%an

Nu%$s : na-su #a,an #ula #e#ba, #a,an 3

seha$

!engan 8*$s se!ang #el8u% : nas sa)u$ lau, buah

!an sese,al #nu# susu nu# G 2 l%e$ seha$ !an

$u%n #e#nu# *ba% )ang !be$,an *leh b!an

'l#nas : &A& 1 seha$ !an 8a!a bebe$a8a ha$

%e$a,h$ se$ng

,en;ng =@ seha$> %e$u%a#a saa% #ala# ha$

- A,%-%as : bu !a8a% #ela,u,an ,ega%an seha$ha$ ! $u#ah

Is%$aha% : s%$aha% sang G 2 +a# !an #ala# G 5

+a#

Pe$s*nal h)gene : #an! 2Bha$ #engan% 8a,aan 2

Bha$ ,a$ena

#u!ah be$,e$nga% !an #e$asa ga%al 8a!a ,e#aluan

Kebasaan : %!a, #e$*,*, %!a, #nu# #nu#an ,e$as %!a,

#eng,*nsu#s *ba% . *ba%an se#ba$angan a%au8un

na$,*%,a

, Ra)a% Ps,*s*sal !an &u!a)a

e$u8a,an 8e$n,ahan 8e$%a#a !an la#a #en,ah 2 %ahune$asa senang !engan ,eha#lan n !an #en!a8a% !u,ungan !a$ sua#

!an ,elua$ga T!a, a!a bu!a)a )ang !a8a% #e#baha)a,an bu !an +ann

se8e$% : #nu# +a#u !an 8+a% 8e$u%

II. D! O#%!*,

a Pe#e$,saan u#u#

KU ba, ,esa!a$an ;*#8*s#en%s

Tan!a%an!a ?%al :

TD : 110B70 ##"g Na! : 62 B#en%

Suhu : 3*C RR : 22 B#en%T& : 10 ;#

&& sebelu# ha#l : 70 ,g

&& bulan lalu : 70 ,g && saa% n : 6 ,g

Lla : 2 ;#

&I aal ha#l : 27 34 ,gB#2

b Pe#e$,saan -s,

(a+ah : s#e%$s %!a, *e!e# %!a, 8u;a% !an %!a, ,%e$us

a%a : s#e%$s ,*n+ung%?a #e$ah #u!a s,le$a 8u%h

"!ung : %!a, a!a se,$e% %!a, a!a 8*l8 %!a, a!a 8e$na8asan


45/51

;u8ng h!ung

&b$ : le#bab !an %!a, 8u;a%

ulu% : gg %!a, ;a$es %!a, be$lubang !an %!a, a!a s%*#a%%s

Lehe$ : %!a, a!a ben!ungan ?ena +ugula$s %!a, a!a 8e#besa$an

,elen+a$ %$*! #au8un l#-e

Da!a : %!a, a!a $e%$a,s %!a, a!a $*n;h %!a, a!a heeng

Pa)u!a$a : s#e%$s %e$!a8a% h8e$8g#en%as a$e*lla #a##ae %!a,

a!a be,as lu,a *8e$as 8u%ng susu #en*n+*l be$sh

;*l*s%$u# ,elua$ !an %!a, %e$aba ben+*lan

Ab!*#en : %!a, a!a be,as lu,a *8e$as %e$!a8a% s%$ae l?!a !an

%e$!a8a% lnea alb;ans

Le*8*l! I : TFU 8e$%engahan 88usa% =2@ ;#> 8a!a bagan -un!us

%e$aba bula% luna, !an %!a, #elen%ng =b*,*ng>

Le*8*l! II : bagan ,$ 8e$u% bu %e$aba ,e$as !an #e#an+ang

=8unggung> !an bagan ,anan 8e$u% bu %e$aba bagan

bagan ,e;l +ann

Le*8*l! III : %e$aba bula% ,e$as !an #elen%ng =,e8ala>

Le*8*l! I : ,e8ala belu# #asu, PAP

D// : 140B #en%

T&/ : =2@ 11> 155 235 g$a#

!an %!a,

a!a ?a$ses

; Pe#e$,saan lab*$a%*$u#

T!a, !la,u,an

! Pe#e$,saan 8enun+ang

S,*$ Pu+ R*h)a%

S,*$ aal bu ha#l 2

/u#lah 2

III. A&$*+ D!

en)a#8a,an hasl 8e#e$,saan Ibu #e#aha#

2> e#be$,an KI' %en%ang :

• en+elas,an baha ,eluhan n)e$ 8nggang )ang bu ala#

#e$u8a,an hal )ang n*$#al %e$+a! 8a!a ,eha#lan %$#es%e$ III


46/51

)ang !sebab,an *leh 8e#besa$an $ah# )ang #ene,an *%*% . *%*%

!se,%a$ 8anggul !an !a8a% !,u$ang !engan 8*ss %!u$ #$ng ,e

,anan a%au ,$ !an !gan+al ban%al

• Keluhan se$ng ,en;ng )ang bu ala# !a8a% !,u$ang !engan %!a,

#e#nu# a$ 8u%h 12 +a# sebelu# %!u$ aga$ ,an!ung ,en;ng

%!a, ;e8a% 8enuh

• e#8e$ba, 8e$s*nal h)gene bu !engan se$ng #enggan% ;elana

!ala# bla %e$asa le#bab !an se%a8 selesa &AK ,e#u!an

!,e$ng,an !engan han!u, ,husus !ae$ah ,e#aluan

• Kebu%uhan nu%$s bag bu ha#l !engan g se#bang !an se!,%

%e%a8 se$ng Ibu #e#aha# !an !a8a% #engulang 8en+elasan Ibu

#e#aha# !an a,an #ela,sana,an an+u$an

3> e#-asl%as %e$a8 *$al : %able% bes !an ,alsu# Ibu be$se!a #nu#

sesua an+u$an

4> en)e8a,a% +a!al ,un+ungan ulang )a%u 8a!a %anggal : 10 . 2 .

201 a%au sea,%ua,%u +,a a!a ,eluhan Ibu se8a,a%

BAB IV

PEMBAHASAN


47/51

&e$!asa$,an 8eng,a+an !a%a )ang !la,u,an 8a!a N) NJ


48/51

!%e$a8,an 14 T )a%u 8a!a T : 8e#e$,saan "b T7 : 8e#e$,saan DRL T@ :

8e#e$,saan 8$*%en u$ne !an T6 : 8e#e$,saan u$ne $e!u,s

Pe#e$,saan -s, %e$u%a#a TFU 8a!a N) NJ sesua !engan usa

,eha#lan saa% n )a%u sebesa$ 2@ ;# sesua 8a!a usa ,eha#lan 32 #nggu

K*n!s +ann !a8a% !,e%ahu !a$ $a#a !en)u% +an%ung +ann !#ana D// 140

B#en% )ang #e$u8a,an !ala# ba%as n*$#al Sehngga !!a8a%,an analss 8a!a

N) NJ ba, ,*n!s bu !an +ann saa% n ba,

Te$a8 )ang !8e$*leh N) NJ be$u8a %able% bes !an %able% ,alsu#

Se;a$a nas*nal %elah !se8a,a% 8e#be$an %able% Fe seban)a, 60 %able% sela#a

,eha#lan enu$u% a$ne) =200@> ,ebu%uhan bes 8a!a bu ha#l n*$#al a!alah

1000 #g Se!ang,an %able% bes )ang ban)a, be$e!a$ ! #as)a$,a% )a,n Fe$$*

Sul-a% !engan !*ss 200 #g #engan!ung 0 #g Fe A8abla !,a+ #enu$u%

,ebu%uhan n*$#al bu ha#l !engan ,*n!s %!a, ane#a !*ss n 8enuls $asa

be$lebhan Se;a$a u#u# 8e#be$an se%a8 ha$ Fe =0120#g !an asa# -*la%

=04#g> )ang !$e,*#en!as,an *leh INAC


49/51

Pena%ala,sanaan )ang !be$,an )a%u !engan #e#be$,an KI' se8e$% :

8enng,a%an -$e,uens &AK 8a!a bu !a8a% !a%as !engan %!a, #eng,*nsu#s

a$ sebelu# bu %!u$ sehngga bu !a8a% be$s%$aha% %an8a a!a gangguan agna

)ang se#a,n le#bab a,an #en)ebab,an ba,%e$ 8a%h*gen #u!ah %u#buh !an

!a8a% be$a,ba% ,e%uban 8e;ah !n 8a!a bu Un%u, #en;egah ,*n!s n

!8e$lu,an heal%h e!u;a%*n ,e8a!a bu #engena 8e$s*nal h)gene

Pena%ala,sanaan )ang !be$,an be$%%, be$a% 8a!a ,*nselng n-*$#as !an

e!u,as un%u, )ang !sesua,an !engan ,eluhan !an ,ebu%uhan ,len

BAB V

PENUTUP


50/51

5.1 K#+*($&

Asuhan ,eha#lan )ang !be$,an 8a!a N) NJ %elah sesua !engan %u+uan

an%a$a lan :

Fa,%a )ang %e$+a! sesua !engan %e*$ )ang #en!asa$ ,eha#lan

-s*l*gs

K*nse8 !asa$ #ana+e#en asuhan ,eb!anan 8a!a ,eha#lan -s*l*gs

sesua !engan %e*$ )ang a!a

ela,sana,an Asuhan Keb!anan 8a!a ,asus bu ha#l %$#es%e$ 3

-s*l*gs sesua !engan $en;ana

ela,u,an 8en!*,u#en%asan hasl Asuhan Keb!anan !enganSOAP

Pe#bahasan %e$,a% asuhan )ang su!ah !be$,an !engan -a,%a )ang

!%e#u,an !an #eng,*$elas,an !engan %e*$ )ang a!a su!ah sesua

5.2 S"&

1 &ag ns%%us

Dha$a8,an !a8a% #ena#bah ,e8us%a,aan )ang %elah !#l, !an

!ha$a8,an !a8a% #ena#bah ,a+an ba$u se$%a !a8a% !+a!,an $u+u,an

un%u, 8en)usunan la8*$an )ang a,an !a%ang

2 &ag %e#8a% 8$a,%,

Da8a% #en+a!,an la8*$an n sebaga bahan #asu,an !ala#

#enng,a%,an ,ual%as 8ela)anan !an selalu be$8e$an a,%- %e$ha!a8 8$*ses

8enel%an !an 8en!!,an

3 &ag #ahassa

Da8a% #en+a!,an la8*$an n sebaga 8e$%#bangan !asa$ a%au bahan !a%a

un%u, #en)usun la8*$an )ang a,an !a%ang

DAFTAR PUSTAKA

"u%ahaean Se$$ 2013 Perawatan Antenatal /a,a$%a : Sale#ba e!,a

"elen -a$$e$ 1666 Perawatan Maternitas /a,a$%a: '


51/51

anuaba , I&

lp anc tm 3 (kurang pemeriksaan penunjang)

Documents