INSTITUT PENDIDIKAN GURU

KAMPUS

GERKO OLAHRAGA

(LONTAR PELURU)

NAMA :

KUMPULAN : PISMP G 5.3

PENSYARAH :

1.0 PENGENALAN

Acara lontar peluru adalah satu acara olahraga iaitu acara padang yang

melibatkan dari segi melontar dalam pergerakan menolak satu bola logam besi berat

sejauh yang boleh. Aktiviti melontar peluru dijadikan sebagai pertandingan bermula

pada abad ke-19. Orang Scotland dan Ireland merupakan golongan pertama yang

mencipta lontar peluru berdasarkan pertandingan melontar batu yang mereka

lakukan ketika itu. Walau bagaimanapun lontar peluru tidak dapat diterima sebagai

sukan di kedua-dua negara itu.

2.0 FIZIKAL PELURU

Peluru diperbuat daripada besi, tembaga atau logam lain yang tidak kurang

lembutnya. Bentuknya mesti bulat dan mempunyai permukaan yang licin. Saiz dan

berat peluru berbeza-beza mengikut peringkat peserta dan jenis pertandingan. Berat

peluru bagi peserta lelaki ialah 7.26 kg manakala berat untuk peserta wanita ialah 4

kg. Berat peluru untuk peringkat sekolah pula bergantung pada umur mereka.

Ukuran diameter peluru untuk peserta lelaki ialah 110 hingga 130 mm, manakala

untuk peserta perempuan ialah 95 hingga 110 mm.

3.0 KAWASAN LONTARAN

Kawasan lontaran peluru disediakan khas bagi membolehkan setiap peserta

acara ini melakukan lontaran. Kawasan ini berbentuk bulat dan dipagari oleh

garisan sekelilingnya setebal lima sentimeter. Saiz bulatan ini ialah 2.135 meter

pada diameternya yang diukur dari sebelah luar garisan. Pada bahagian hadapan

bulatan lontaran ini dipasangkan papan penahan untuk menentukan sama ada kaki

peserta menyentuh ataupun melepasi papan penahan yang mengakibatkan

lontarannya akan dibatalkan.

Pada bahagian tengah bulatan lontaran disediakan satu garisan lurus yang

merentangi dan membahagikan bultan ini kepada dua bahagian selari dengan

kawasan pendaratan peluru dihadapannya. Peserta hendaklah membuat lontaran

dari dalam bulatan ini tanpa memijak garisan yang mengelilingi bulatan ini.

4.0 KAWASAN PENDARATAN

Satu kawasan khas hendaklah disediakan bagi membolehkan peluru yang

dilontar mendarat atau dijatuhkan. Kawasan ini hendaklah bebas daripada sebarang

gangguan. Kawasan ini dirintangi oleh dua garisan lurus yang ditandakan pada

sudut 40 pada tengah bulatan lontaran. Panjang kedua-dua garisan ini tetap iaitu

bergantung kepada peringkat pertandingan yang diadakan serta peserta yang

mengambil bahagian.

Setiap lontaran yang dibuat oleh peserta hendaklah mendarat atau terjatuh di

dalam kawasan tersebut. Sekiranya, peluru terjatuh di luar kawasan atau di atas

garisan yang memagarinya, maka lontaran itu dianggap batal. Oleh itu peserta

hendaklah memastikan supaya setiap lontaran yang dibuat akan mendarat di dalam

kawasan yang dikhaskan.

5.0 PITA PENGUKUR

Lontaran yang dibuat oleh peserta perlulah diukur bagi menetukan jarak yang

dilakukan. Bagi menetukan jarak tersebut, ianya perlu diukur sebaik selepas sesuatu

lontaran. Ianya bermula dari tempat peluru mendarat hinggalah ke bahagian tengah

bulatan lontaran. Bagaimanapun, bacaan jarak hanya dikira setakat bahagian dalam

papan penanda pada bulatan tersebut. Peserta yang mencapai jarak yang paling

jauh menerusi lontaran yang sah dikira pemenang.

6.0 PRINSIP ASAS LONTAR PELURU

Gaya melontar Parry O’Brien adalah kurang sesuai bagi pelajar sekolah

rendah sekiranya mereka tidak mempunyai kaki yang kuat.

Di samping itu acara ini terlalu teknikal dan memerlukan koordinasi yang

tinggi.

Justeru itu adalah memadai sekiranya para pelajar hanya diajar cara berdiri

dan melontar dan cara melungsur ke belakang sebagai suatu usaha untuk

memenuhi kehendak-kehendak pelajaran Pendidikan Jasmani.

Para pelajar seharusnya membina kesedaran bahawa melontar memerlukan

pergerakan yang licin dan koordinasi seluruh anggota badan dan bukan

setakat menolak dengan tangan sahaja.

7.0 FASA PERGERAKAN LONTAR PELURU

Fasa-fasa atau peringkat pergerakan melontar peluru biasanya terdiri daripada yang

berikut:

1. Pegangan peluru

2. Lakuan sedia

3. Lungsuran

4. Kilasan badan

5. Lontaran

6. Pulihan

7.1 PEGANGAN PELURU

Walau apa pun cara atau gaya lontaran yang diamalkan, teknik asas memegang

peluru secara umumnya boleh dibahagikan kepada dua:

Teknik memegang peluru dengan tiga jari

-Peluru disokong di pangkal ketiga-tiga jari tengah (yang direnggangkan

sedikit) dan ibu jari. Jari kelingking dibengkokkan di sisi peluru.

Teknik memegang peluru dengan lima jari

-Kelima-lima jari digunakan. Ibu jari dan jari kelingking mengimbangi

kedudukan peluru.Teknik ini disyorkan kepada pelajar sekolah rendah.

i)Memegang dengan tiga jari ii) Memegang dengan lima jari

8.0 TEKNIK MELONTAR PELURU

Teknik atau gaya melontar peluru yang biasa diamalkan ialah:

1. Gaya berdiri dan melontar (tanpa lungsuran)

2. Gaya melungsur selangkah

3. Gaya Parry O’Brien

4. Teknik lontaran sisi

5. Teknik membelakangi kawasan lontaran

8.1 GAYA BERDIRI DAN MELONTAR (TANPA LUNGSURAN)

Lakuan sedia

Peserta berdiri di bahagian hadapan bulatan dengan bahu kirinya menghala

ke arah lontaran.

Setelah menempatkan peluru di bahagian yang sesuai (lebih kurang di bawah

telinga), peserta hendaklah merendahkan badan dengan membengkokkan

kaki kanannya yang terletak hampir dengan garis pusat bulatan.

Berat badan peserta hendaklah dipindahkan ke kaki belakang.

Kilasan badan

Pergerakan mengilas badan dimulakan dengan bahu tangan bebas

digerakkan ke hadapan.

Ini diikuti dengan bahagian pinggul kanan bergerak ke hadapan dan ke atas.

Serentak dengan kesemua pergerakan ini tangan harus mula menolak peluru.

Lontaran

Tolakan peluru diteruskan dengan kaki belakang (kaki kanan) diluruskan

sambil menekan ke atas tanah sehingga badan menjadi terangkat.

Peluru pun dilontar keluar dari tangan menuju ke hadapan dan ke atas.

Tangan pelontar mengakhiri pergerakan ini dalam keadaan lurus.

Mata pelontar pula mengikuti pergerakan sehigga peluru itu mendarat.

Pulihan

Dalam gaya berdiri ini pelontar tidak melakukan dan pergerakan badan pula

tidak begitu kuat.

Oleh itu fasa pulihan tidak ditegaskan dalam gaya ini.

Cara melontar peluru secara berdiri :

Lakuan sedia – mengilas badan - melontar

8.2 GAYA MELUNGSUR SELANGKAH

Lakuan sedia

Pelontar berdiri di bahagian belakang bulatan dengan membelakangkan

kawasan lontaran.

Selepas menempatkan peluru di tempat yang sepatutnya, bongkokkan badan

dengan membengkokkan kaki kanan.

Kaki kiri diibaratkan dalam keadaan selesa (bengkok dan mencecah

bahagian tengah bulatan dengan hujung kaki).

Tangan bebas berperanan untuk mengimbangkan kedudukan badan dan ia

diletakkan di hadapan badan pelontar dengan sikunya dibengkokkan sedikit.

Lungsuran

Daripada lakuan sedia menolak dengan kaki kiri supaya kaki kanan pelontar

dapat membuat lungsuran ke bahagian tengah bulatan.

Lungsuran ini dilakukan secara pantas dan licin.

Berat badan pelontar mestilah masih berada di kaki kanan manakala

bahagian badan pula terus dibiarkan membongkok.

Kaki kiri pelontar pula diletakkan di hadapan bulatan.

Kilasan badan

Sebaik sahaja kaki kanan bertapak semula dan proses lungsuran itu tamat,

pinggul kanan dipusingkan ke kiri dan ke atas serentak dengan kilasan badan.

Bahu dan tangan kanan (yang memegang peluru) masih menghala ke

belakang.

Lontaran

Apabila kilasan badan itu selesai (badan menghadap ke arah lontaran), kaki

yang melungsur (kaki kanan yang di belakang) menolak dengan kuat sehingga

badan menjadi terangkat dan melentik.

Pergerakan ini hendaklah disusuli dengan pergerakan menolak peluru yang

bermula dengan menggunakan bahagian bahu dan diikuti pula dengan tangan

yang memegang peluru.

Tangan mengikut peluru sejauh yang boleh dan kaki kiri mestilah digunakan

untuk menahan dengan kuat.

Kedua-dua belah kaki mesti bersentuhan dengan tanah semasa peluru

dilontarkan.

Pulihan

Sebaik langkah mengelakkan pelontar daripada kehilangan imbangan dan

terjatuh di kawasan hadapan selepas melepaskan peluru, pergerakan pulihan

hendaklah dilakukan jika perlu.

Pergerakan ini merupakan sebahagian daripada pergerakan ikut lajak.

Langkah pulihan ini dilakukan dengan membawa kaki kanan ke hadapan

bulatan (belakang papan penahan) dan pada masa yang sama kaki kiri

digerakkan ke belakang secara tergantung untuk membantu imbangan

badan.

8.3 GAYA PARRY O’BRIEN

Gaya Parry O’Brien adalah satu gaya yang telah diperkenalkan oleh Parry

O’Brien sendiri.

Beliau ialah seorang ahli sukan Amerika yang terkemuka pada tahun 50-an.

Pada tahun 1956, dengan gaya mulaan yang membelakangkan kawasan

lontaran, beliau telah berjaya menjadi pelontar pertama yang mencipta rekod

dunia dengan lontaran melebihi 18 meter jaraknya.

Teknik lontaran ini masih popular hingga ke hari ini. Di samping

sumbangannya dari segi teknik melontar, Parry O’Brien juga telah

membuktikan kepada ahli sukan tentang betapa pentingnya latihan bebanan

bagi acara melontar peluru.

Contoh gaya Parry O’Brien

Lakuan sedia

Sama seperti dalam gaya melungsur selangkah, pelontar berdiri

membelakangi arah lontaran.

Kaki bebas diangkat ke atas sambil bahagian badan dibongkokkan ke

hadapan sehingga hampir selari dengan tanah.

Lungsuran

Sebaik sahaja badan condong ke hadapan dan berat badan dirasa di atas

kaki kanan, pergerakan melungsur dilakukan.

Lungsuran ini dibuat dengan kaki kanan dijengketkan (lutut dibiarkan

bengkok) ke belakang.

Serentak dengan pergerakan ini, kaki kiri ditendang ke bahagian hadapan

bulatan.

Badan pelontar ketika ini masih di dalam keadaan condong.

Kilasan badan

Pada akhir pergerakan lungsuran dan apabila kaki bebas (kaki kiri) telah

bertapak di belakang papan penahan, badan pula mengilas ke atas dan ke

hadapan (teknik mengilas badan adalah hampir sama dengan teknik yang

diterangkan dalam gaya melungsur selangkah).

Butiran yang penting ditegaskan oleh guru kepada para pelajar ialah lungsuran

dan kilasan badan hendaklah dilakukan sebagai satu pergerakan yang terus-

menerus supaya tidak menjejaskan pengumpulan daya untuk membuat

lontaran.

Lontaran, ikut lajak dan pulihan

Teknik kesemua fasa ini adalah hampir sama.

8.4TEKNIK LONTARAN SISI

Peserta boleh menggunakan teknik sisi badan ini sama ada dari sisi kanan atau sisi

kiri. Peserta perlu berdiri secara mengereng, dengan mana-mana sisi badannya

menghadap ke kawasan pendaratan lontaran. Ini bermakna bahagian hadapan

peserta mengarah pada sudut 90 bulatan lontaran. Teknik lontaran ini adalah

seperti berikut :

I. Peserta berdiri sedia sambil memegang peluru di dalam bulatan lontaran

yang disediakan.

II. Berdiri dengan kedudukan kaki selangkah ke belakang daripada garisan

tengah bulatan lontaran. Dalam pada itu peserta hendaklah menentukan

kedudukan peluru selesa pada tangannya.

III. Meletakkan kaki kiri pada tanah dan memusingkan sedikit bahunya ke

hadapan

IV. Meluruskan kaki dan bersedia untuk melakukan lontaran.

V. Peserta memusingkan tapak kaki kanan sambil mengangkatkan tumitnya

dan diikuti dengan tolakan peluru keluar melepasi pegangannya.

VI. Mengawal badan dan kakinya selepas melakukan lontaran supaya tidak

menyentuh garisan atau papan penanda, sambil memerhatikan pendaratan

peluru.

VII. Peserta meninggalkan bulatan lontaran melalui bahagian belakangnya.

8.5TEKNIK MEMBELAKANGI KAWASAN LONTARAN

Teknik lontaran secara membelakangi kawasan lontaran atau kawasan pendaratan

merupakan peringkat yang lebih maju dan biasanya dilakukan oleh peserta yang

berpengalaman. Jurulatih biasanya tidak mengalakkan peserta baru menggunakan

teknik lontaran ini kecuali mereka sudah benar-benar mahir dalam melakukannya.

Langkah-langkah yang boleh diambil oleh peserta dalam menggunakan teknik

lontaran cara ini :

I. Bersedia dengan memegang peluru di dalam bulatan lontaran

II. Memulakan pergerakan dengan membelakangi arah lontaran, sambil

membengkokkan badan dan lutut kanan serta meluruskan kaki kiri ke

belakang.

III. Mengangkat kaki kanannya sedikit untuk mendapatkan keseimbangan.

IV. Menurunkan kaki berhampiran dengan papan penanda dalam bulatan

lontaran, sambil tangan yang tidak memegang peluru menyokong dan

mengawal pergerakan dan keseimbangan.

V. Kemudian memusingkan bahu dan pinggang ke arah lontaran.

VI. Peserta menolak peluru keluar sekuat mungkin dan tangan yang bebas

terus mengawal.

VII. Mendapatkan kembali keseimbangan badan dan memerhatikan peluru

mendarat

VIII. Peserta meninggalkan bulatan lontaran menerusi belakangnya untuk

membolehkan pegawai mengukur jarak yang dicapai.

9.0 LAKUAN MENGIMBANG SEMULA

Setelah peluru dilepaskan, kaki kanan melangkah pendek ke depan dan kaki kiri

diayun ke belakang untuk menahan agar badan tidak terjerumus ke luar lingkaran.

ASPEK PENTING DALAM LONTAR PELURU

I. Cara memegang dan menempatkan peluru pada bahu harus dilakukan

dengan betul sebelum gerakan ke belakang dimulakan.

II. Gerakan berjingkit shift ke belakang jangan dilakukan terlalu tuinggi - iaitu

lakukan seberapa rendah yang boleh.

III. Semasa gerakan meluncur ke belakang dilakukan peluru hendaklah berada di

bahu dan siku tangan sentiasa di belakang peluru. Sebelum peluru lepas

daripada bahu pandangan hendaklah ditumpukan ke arah sudut lontaran.

10.0 PERATURAN KOAM

PERATURAN 188 : MELONTAR PELURU

Pertandingan

1. Peluru hendaklah dilontar dari bahu dengan sebelah tangan sahaja. Pada masa

peserta mula berdiri dalam bulatan untuk memulakan lontaran, peluru mesti

menyentuh, atau rapat dengan leher atau pipi dan tangan pula tidak boleh

direndahkan daripada paras ini semasa hendak melontar. Peluru tidak boleh di

bawa ke belakang garis bahu.

Nota : Teknik baling kuang sisi tidak dibenarkan.

Papan Penahan

2. Pembinaan. Papan tersebut hendaklah bewarna putih, diperbuat daripada kayu

atau bahan lain yang sesuai berbentuk lengkok supaya sisi sebelah dalamnya

sepadan dengan bahagian dalam lengkok bulatan. Ia diletakkan di tengah-tengah

antara kedua-dua garisan sector dan dibuat sepaya ia terletak dengan kukuh.

3. Ukuran. Ukuran papan tersebut ialah 11.2sm hingga 30sm lebar, 1.15 (+- 1sm)

panjang, dan 10sm (+- 2mm) tinggi daripada paras dalam bulatan.

Peluru

4. Pembikinan. Peluru hendaklah diperbuat daripada besi, tembaga atau bahan

lain yang tidak boleh lembut daripada tembaga yang padu, atau kelonsong

diperbuat daripada bahan-bahan tadi yang dipadatkan dengan plumbum atau

bahan lain. Ia hendaklah berbentuk sfera yang berpermukaan rata dan licin.

5. Ia hendaklah mematuhi spesifikasi-spesifikasi berikut :

Peluru Wanita

remaja / junior

senior

Lelaki

Remaja

Lelaki

Junior

Lelaki

Senior

Berat minimum untuk diterima dalam pertandingan dan penerimaan mencipta rekod :

4000kg 5000kg 6000kg 7260kg

Maklumat pengeluar :

Beraneka jenis alat

yang dikeluarkan untuk

pertandingan

4005kg

4025kg

5005kg

5025kg

6005kg

6025kg

7265kg

7285kg

Garis pusat minimum 95mm 100mm 105mm 110mm

Garis pusat maksimum 110mm 120mm 120mm 130mm

11.0 LAKUAN YANG MEMBATALKAN LONTARAN

12.0 CARA MENGUKUR JARAK LONTARAN

Jarak lontaran diukur dari kesan peluru di kawasan mendarat sehingga ke

bahagian dalam papan penahan atau garis bulatan.

Pangkal pita ukur di tempatkan pada bahagian kesan peluru yang lebih dekat

dengan bulatan melontar

Tarik pita ukur secara lurus sehingga sampai di tandaan di tengah-tengah

bulatan melontar

Bahagian pita ukur yang bertemu dengan bahagian dalam papan penanda

akan menunjukkan jarak lontaran itu.

Zon lontaran

tidak sah

Bulatan melontar peluru dan cara mengukur jarak lontaran

13.0 LATIHAN ANSUR MAJU

GAYA MELUNGSUR SELANGKAH

Latihan 1

Berdiri menghadap ke kawasan lontaran dan melontar peluru dengan tolakan

yang kencang (melontar dari kedudukan berdiri)

Latihan ini dapat membiasakan para pelajar menolak peluru dengan baik.

Latihan 2

Berdiri dengan bahu kiri menghadap kawasan lontaran. Kaki direnggangkan.

Putarkan bahu kiri ke kanan sambil merendahkan badan.

Berat badan dipusatkan di kaki kanan yang diletakkan di belakang.

Kilaskan badan ke hadapan dan tolak peluru.

Latihan 3

Berdiri merusuk ke arah lontaran di bahagian bulatan.

Kaki kiri diletakkan di garis pusat bulatan dan kaki kanan diletakkan

berhampiran dengan lingkaran bulatan.

Condongkan badan sedikit. Ketingting ke hadapan bulatan dengan

menggunakan kaki kanan dan kaki kiri mestilah bertapak di bahagian

belakang papan penahan atau di garis bulatan.

Kilaskan badan dan buat lontaran.

Latihan 4

Pelontar berdiri dan membelakangkan kawasan lontaran. Badan

dicondongkan ke hadapan hingga betul-betul berada di atas kaki kanan.

Kemudian pelontar melungsur selangkah ke belakang. Latihan ini dibuat

secara berulang-ulang.

Latihan ini merupakan latihan pergerakan kaki pelontar semasa membuat

lungsuran.

Latihan 5

Pelajar digalakkan mencuba pergerakan keseluruhan gaya melungsur

selangkah.

Latihan ini dapat menyatukan semua fasa lontaran.

14.0 OTOT YANG TERLIBAT

Pectoralis major

Deltoid dan biseps brachii

Biseps dan triceps

Gluteus maximus

Kuadriseps dan tibialis

Hamstring dan gastrocnemius

BAHAGIAN TANGAN

BAHAGIAN KAKI

15.0 RUJUKAN

1. Ahmad Wafi 1996. Olahraga Padang. Goodmark Enterprise, Kuala Lumpur.

2. Idris bin Mohamad (2002). Pendidikan Jasmani dan Pendidikan Kesihatan

Tingkatan 1, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur.

3. Teng Boon Tong 2001. Panduan Pengajaran Olahraga Kursus Diploma

Perguruan Malaysia. Selangor : Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

4. http://ms.wikipedia.org/wiki/Lontar_peluru