WW

W.L

OGO

KEM

PEN

.BE

JOUW PARTNER IN GEZONDHEIDSPROMOTIE EN ZIEKTEPREVENTIE

Bezoek ons op

JAARVERSLAG

2015

Jaarverslag 2015 Logo Kempen vzw

Inhoud Voorwoord 4

In de kijker

● Gezond netwerkcafe 6 ● Hulpkompas 8 ● PREVIA-forum 9

Gezonde Gemeente leeft 10

● Nieuwe Gezonde Gemeenten ● Hulshout (be)weegt en verliest 433 kg 12 ● Herentals zet medewerkers in beweging 13 ● Liever actiever 14 ● Oud-Turnhout opent beweegtuin 14 ● Merksplas verlegt grenzen 15 ● Retie stopt met roken 16 ● Gezond ouder in Arendonk 16 ● Balen inspireert 17 ● Kasterlee kookt met kansengroepen 18 ● De Fakkel is Uitgerookt 19 ● Gezondheidsstraat 13 @ OCMW Laakdal 19 ● Op bezoek in het Inleefhuis Armoede 20 ● Binnenmilieudokter op bezoek in Balen 21

Op weg naar een gedragen gezond beleid op school 24

● Kleuters leren gevoelens uiten 25 ● Vaste fruitdag op school werkt 26 ● Rookvrije klassen 27 ● Tabakspreventie voor jongeren 28 ● SVS Startdagen 29

Engageren voor een gezonde werkomgeving 30

● Cartamundi wint publiekprijs 31 ● Valpreventie in de gevangenis van Merksplas 31

Zorg: Anders samenwerken kondigt zich aan 32

● Week van de Valpreventie 34 ● Infoavond voor apothekers 35 ● Dokter, kent u Logo Kempen 36 ● Gezond binnen is klein beginnen 37 ● Vraag voor de Medisch Milieukundige 38

Extra

● Financiële middelen 39 ● Logo Kempen in de media 40 ● Team Logo Kempen 41 ● Overzicht leden Raad van Bestuur 42 ● Overzicht leden Dagelijks Bestuur 43 ● Overzicht leden Algemene Vergadering 43

Voorwoord Beste lezer,

2015 was een jaar van verandering. Na 14 mooie jaren in het voormalig gebouw van Dr. Janssen verhuisde het Logo-kantoor naar het ernaast gelegen ontmoetingscentrum. Maanden van planning, voorbereiding en verbouwing gingen vooraf tot de uiteindelijke verhuis in mei. Het team en partners die ons bezoeken zijn bijzonder enthousiast over de nieuwe locatie.

Een tweede hoogtepunt van het jaar was de lancering van onze nieuwe website, het succes van een samenwerkingstraject tussen de verschillende Logo’s. Voor goede praktijkvoorbeelden, inspiratie voor lokale projecten, artikels voor gemeentelijke communicatie en een handige webshop kan je voortaan terecht op www.logokempen.be Ga zeker eens kijken en zet de site bij je favorieten!

Met de lancering van de website hebben we ook een duik genomen in de sociale media met een Facebook pagina. Daar houden we je op de hoogte met actuele info over projecten, heet nieuws van de naald, impressies van workshops, partnernieuws, evenementen enz. Ben jij al fan van onze pagina?

Wim WoestenborghsCoördinator Logo Kempen

Pierre GoorVoorzitter Logo Kempen

4

Nieuw kantoor van Logo Kempen - Stationstraat 60

Beleidsmatig werken

Beleidsmatig werken aan gezondheid en preventie, dat wil Logo Kempen bereiken met al haar partners. Het format Gezonde Gemeente is voor lokale besturen een gestructureerde manier om multidisciplinair te werken aan gezondheid en preventie binnen het lokale beleidskader. Logo Kempen investeert sterk in de werking met lokale besturen door middel van begeleiding en coaching op lokale stuurgroepen gezondheid of gezondheidsraden. Het lokale bestuur is ideaal geplaatst om een gedragen lokaal gezondheidsbeleid op lange termijn uit te werken waarbij de burger centraal staat. Aandacht voor een gezonde levensstijl zit vervat in alle beleidsdomeinen. De kunst is om deze beleidsdomeinen samen te laten werken rond gezondheid en preventie. Logo Kempen vormt netwerken en tracht linken te leggen vanuit de sectoren lokale besturen, onderwijs, bedrijven en gezondheidszorg. Zo werken we samen aan een gezonde levensstijl voor de Kempenaar.

Gezond zijn is niet gelijk verdeeld

Hoe lager je plaats op de sociale ladder (opleiding, inkomen, … ), hoe lager je levensverwachting en het aantal jaren

in goede gezondheid. Logo Kempen wil projecten laagdrempelig houden zodat we kansengroepen bereiken. De stafmedewerker kansengroepen waakt erover dat we de juiste aandacht in onze werking schenken aan deze kwetsbare doelgroep. Onze focus ligt niet louter bij kwetsbare doelgroepen. Indien we dit wel zouden doen, dan zou dit de gezondheidsongelijkheid slechts beperkt beïnvloeden. Om gezondheidsongelijkheid aan te pakken moet een beleid universeel zijn, maar met een schaal en intensiteit die proportioneel is met het niveau van kwetsbaarheid. Een goed gezondheidsbeleid kiest voor proportioneel universalisme: een universele aanpak met wijkgerichte interventies waarbij waar nodig extra aandacht is voor specifieke doelgroepen.

Het afgelopen jaar heeft het team van Logo Kempen samen met jou en al haar partners veel mooie campagnes en projecten gerealiseerd, netwerken opgestart, goede praktijkvoorbeelden gedeeld en elkaar geïnspireerd, waarvoor dank.

Logo Kempen wenst je een gezond werkjaar en veel plezier bij het lezen van ons jaarverslag.

Januari 2016

5

GezondnetwerkcafeEen 70-tal deelnemers trotseerden weer en wind op 19 november 2015 om het eerste Gezond Netwerkcafé bij te wonen in zalen Den Eyck in Kasterlee. Het thema was ‘com-municatie & gezondheidsinformatie‘. De bewuste keuze voor een breed inhoudelijk thema vertaalde zich in een mix van deelne-mers: schepenen, ambtenaren, huisartsen, paramedici, vrijwilligers gezondheidsraden.

‘Hoe breng je het verhaal van preventie?‘ Eric Goubain, hoofdlector en onderzoeker Thomas More – Memori, gaf inzicht in het vak van communicatie, drempels en de aanpak van preventie naar en met de burger. Eén uur lang toonde hij goede praktijkvoorbeelden, gaf hij tips voor het schrijven van een persartikel en stuurde hij aan op het belang van de juiste foto’s. De doelgroep moet zich kunnen identificeren met de boodschap. Kortom, het volledig communicatiebeleid moet afgestemd zijn op je einddoelgroep. Anno 2015-2016 meten we een topsnelheid waarmee communicatiemedia zich ontwikkelen: sociale sites komen en gaan,

digitale marketingcampagnes strijden om de hoogste Google-ranking… Wil je vandaag mensen activeren, doen bewegen, sensibiliseren… dan is het kunst om te kiezen voor de juiste mix van kanalen en media. ‘Gezondheidsinformatie: Hoe het kaf van het koren scheiden?‘ Gezondheid is een hot item in de media. Maar, niet alle nieuws is betrouwbaar nieuws. En net daar zit een addertje onder het gras. 2 op 3 Vlamingen raadpleegt Google voor informatie over gezondheid. Veel online gezondheidsinformatie is fout, gekleurd, achterhaald en niet wetenschappelijk ondersteund. Elke dag trekken krantenkoppen zoals ‘rood vlees is even slecht als sigaretten’ of ‘champagne kan dementie voorkomen’ veel lezers. Resultaat: onnodige paniek en geldverspilling. Dr. Marleen Finoulst, coördinator van www.gezondheidenwetenschap.be, lichtte toe hoe je betrouwbare informatie vindt en hoe je het best kan omgaan met dergelijke gezondheidsmythes en - nieuws. Het publiek luisterde geboeid.Na de voordrachten ging het café open en konden aanwezigen netwerken bij een glaasje en hapje. Logo Kempen blikt terug op een geslaagd Gezond Netwerkcafé.

6

7

8

Hulpkompas www.hulpkompas.be - Online zoekmachine voor geestelijke gezondheidszorg.

Het landschap van de geestelijke gezondheidszorg wijzigt snel en inspelen op groeiende noden in zorg en preventie dringt zich op.

Op 5 oktober lanceerde Logo Kempen een nieuwe online zoekmachine, het Hulpkompas. De tool bevat maar liefst 226 diensten uit de zorgregio Kempen die actief zijn in preventie en zorg voor geestelijke gezondheid.

Logo Kempen wil met het Hulpkompas bijdragen tot een geestelijk gezondere regio, meer veerkracht en hoopt zo wegwijs te maken in de juiste hulpverlening in de regio. Het Hulpkompas is bedoeld voor hulpverleners, artsen en ieder die op zoek is naar de juiste hulpverlening. Dat heel wat hulpverleners de weg vinden naar het Hulpkompas bewijzen de statistieken. Na lancering noteerden we gemiddeld 800 opzoekingen per maand.

In 2016 zetten we verdere stappen voor de bekendmaking van het Hulpkompas.

‘Een verfrissende, toegankelijke web-site.’ Nadia Ceusters, medewerker Buddy-werking Vlaanderen – Regio Kempen

‘Een erg handige website.’ Dokter Van der Stighelen, Huisarts Mol

‘Lijkt me een heel waardevol initiatief.’ Winnie De Roover, VIGeZ

‘Zeer mooi en enorm nuttig initiatief!’ Jens Cambré, Arbeidscoach Netwerk GGZ Kempen

‘Een fijn initiatief! We zullen het mee verspreiden!’ Diane Geerts, Directeur Beschut Wonen Kempen

‘Bedankt voor het opnemen van de Hole-bifoon op Hulpkompas!’ Nicolas Janssen, Mede-coördinator Holebifoon

‘Een knappe tool! Vanuit Netwerk GGZ Kempen waarderen we het ten zeerste dat jullie dit project gerealiseerd heb-ben.’ Ann Vanherck, Coördinator Netwerk Geestelijke Gezondheidszorg Kempen

www.hulpkompas.be

9

PREVIA-forum Over ‘Gezonde relaties’

PREVIA (Preventie in Antwerpen) is het samenwerkingsverband tussen de suïcide- en drugpreventiewerkers, de Antwerpse Logo’s en de Dienst Welzijn en Gezondheid van de Provincie Antwerpen. Naar jaarlijkse gewoonte organiseert PREVIA rond de Werelddag Geestelijke Gezondheid een studiedag. Dit jaar stond op 2 oktober alles in het thema van ‘gezonde relaties’.

Een 100-tal deelnemers zakten af naar het Huis Van de Sport in Berchem waar ze aangenaam verrast werden. Jo Tambuyzer en Annelies Harvent, beide suïcidepreventiewerkers, brachten de problematiek van het thema in de vorm van een toneelstuk. Na de plenaire sessie konden de deelnemers kiezen uit 11 workshops. De Antwerpse Logo’s lieten de deelnemers proeven van de nieuwe Fit in je hoofd-workshop. Een gemiddelde tevredenheidscore van 8.3 op 10 wees terecht op alle inspanningen van de organiserende partners, een geslaagde dag!

Wat zij vonden van de Fit in je hoofd-workshop:

‘Heel interactief, leuke tips voor mezelf en cliënten!’

‘Een interessant bad in de materie.’

‘Bruikbaar in het dagelijks leven!’

‘Leuk dat we een boekje kregen, toffe sprekers, kreeg er een positieve vibe van!!’

vlnr: Peter Aertsen (CGG De Pont), Jo Tambuyzer (CGG De Pont), Annelies Harvent (CGG Andante)

10

Gezonde Gemeente

leeft

In 2015 veranderde de werking naar lokale besturen met de inzet van twee medewerkers als vast contactpersoon voor de 27 gemeenten in de Kempen. Zij begeleiden, coachen en ondersteunen lokale besturen, gezondheidsraden en gezondheidscoördinatoren. Deze wijziging onderstreept het belang van de lokale besturen als partner voor Logo Kempen.

Gezondheid zit vervat in alle beleidsdomeinen. Wil je alle doelgroepen bereiken, dan is een lokale gezondheidscoördinator die een aanpak stimuleert en sectoroverschrijdend coördineert, heel efficiënt. Logo Kempen ondersteunt de rol van de gezondheidscoördinator door middel van samenwerking, aandacht voor kwaliteit en gedragenheid.

De gezondheidsthema’s en het belang van preventie vinden via het lokaal bestuur en het format ‘Gezonde Gemeente’ hun weg naar de burger. Met sensibilisatie, gezonde acties en beleidsaanpassingen werken we samen aan een grotere bewustwording en een gezondere levensstijl. Samen streven we naar een positieve gedragsverandering en meer welzijn bij elke inwoner. Deze gedeelde inspanningen leverden in 2015 mooie projecten en resultaten die je kan terugvinden in dit hoofdstuk.

Lieselot WynantsStafmedewerkerlokale besturenen valpreventie

Jasmin DelarbreStafmedewerker lokale besturen

en bedrijven

10

11

Gemeente Vosselaar - 18 mei 2015Gemeente Balen - 12 februari 2015

Gemeente Baarle-Hertog - 21 september 2015 Gemeente Meerhout - 8 oktober 2015

Nieuwe Gezonde Gemeenten

Vier Kempense gemeenten ondertekenden in 2015 het charter ‘Gezonde Gemeente’. Zij engageren zich de komende maanden en jaren werk te maken van een gezondheidsbeleid in hun gemeente.

267 Vlaamse waarvan 25 Kempense gemeenten zijn Gezonde Gemeente (dd 4 feb 2015)

Hulshout (be)weegt en verliest 433 kg

Gemeente Hulshout startte begin dit jaar met een heuse afvalrace in groep onder de noemer ‘Hulshout (be)weegt’. De Gezonde Gemeente legde daarbij de focus op gezonde voeding en meer beweging.

Het streefdoel was om in 6 maanden tijd 10% van het groepsgewicht te verliezen, uiteraard onder deskundige begeleiding. 17 groepen schreven in, goed voor in totaal 106 inwoners. Elke deelnemer mocht een eigen traject kiezen uit het beweeg – en voedingsaanbod of meedoen volgens eigen mogelijkheden.

De groepen ontmoetten elkaar voor een tussenstand en het uitwisselen van ervaringen tijdens drie weegmomenten. Na elke weging volgde een lezing of infosessie van de diëtist en moedigde de bewegingscoach de deelnemers verder aan.

De initiatiefnemers organiseerden 13 kooksessies, 2 winkeloefeningen, een start2run cursus en verschillende groepsafspraken bij de diëtist of bewegingscoach.

De winnende groep verloor 18% van het gezamenlijk lichaamsgewicht. Met alle deelnemers samen verloor Hulshout 433 kg.

Ter vergelijking: De gemeente Westerlo daagde in 2013 haar inwoners uit met een vergelijkbare afvalrace waarbij 205 mensen in totaal 787.7 kg gewicht verloren of gemiddeld 3.8 kg per persoon.

‘Hulshout (be)weegt’ realiseerde een gemiddelde van 4 kg gewichtsverlies per deelnemer. De organisatoren zijn tevreden.

12De deelnemers van ‘Hulshout (be)weegt’ aan het

werk tijdens een gezonde kooksessie.

Herentals zet medewerkers in beweging

Gezonde werknemers zijn de grootste troef van elke organisatie. Daarom moedigen het stads- en OCMW-bestuur van Herentals hun medewerkers aan tot een actievere levensstijl via een ‘Gezondheidspas’.

Met de pas kunnen werknemers zwemmen of samen met collega’s gebruik maken van de sporthal. Met een stappenteller registreren ze hun stappen en andere bewegingen. Medewerkers kunnen deelnemen aan gezondheidswandelingen, Nordic Walking, badminton, petanque,…

De meest beweeglijke medewerkers mogen een jaar lang pronken met een wisselbeker.

Wies Geerts, gezondheidsambtenaar Stad Herentals, over de Gezondheidspas:

“Dit jaar reikten we 150 Gezondheidspassen uit. Maar liefst 140 stappentellers werden uitgeleend. Vorig jaar telden we 103 zwempassen en 50 stappentellers. Doorgedreven communicatie en het aanwakkeren van een gezond competitiegevoel werpten duidelijk vruchten af. Bijzonder leuk om vast te stellen was dat bij alle diensten er wel iemand stappen telde. Zo gingen de mensen van de Muziekacademie ’s morgens of ’s middags samen zwemmen, kwamen ze met de fiets naar het werk en haalden ze ’s avonds nog de verloren stappen in, prachtig!

Tijdens de personeelsjaarvergaderingen proberen we zoveel mogelijk met ons gezondheidsidee visueel aanwezig te zijn. We wisselen de thema’s af. Op die manier vermijden we een saai gezondheidsimago. Vorig jaar stond de ‘stop met roken tent’ en dit jaar verspreidden we receptenboekjes met tips voor een gezond ontbijt en gezonde tussendoortjes. Op de vergadering kon iedereen een appel als tussendoortje nemen. Een constante die we in ere houden is het meegeven van de stand van zaken van de stappentellers.”

13Het personeel van Stad Herentals krijgt tips

over gezonde voeding.

Liever Actiever

Meer bewegen, het is een kleine maar belangrijke stap naar een goede gezondheid, voor alle bevolkingsgroepen. Het Agentschap Zorg en Gezondheid lanceerde in 2014 de oproep ‘Liever Actiever’. De oproep die kadert binnen het Vlaams actieplan voeding en beweging wil bijzondere aandacht schenken aan ouderen en kansengroepen. Zij lopen een groter risico op een inactieve en sedentaire leefstijl. Gemeenten Merksplas en Oud-Turnhout pakten uit met doeltreffende projecten.

De senioren van dienstencentrum Eigenaard testen de beweegtoestellen uit.

Oud-Turnhout opent beweegtuin

Gemeente Oud-Turnhout opende op 19 september feestelijk een beweeg - en beleeftuin in Dienstencentrum Eigenaard. VIGeZ en VLM zorgden voor financiële middelen voor een tuin waar ecologisch tuinieren en bewegen samen gaan. De fitnesstoestellen werden ingehuldigd door de senioren van het dienstencentrum. Er komt nog een blote voetenpad en een hangbrug om algemene oefeningen dagelijks te trainen. Elke maand is er ook een onderhoudsmoment in de tuin met de moestuiniers en de bewoners van het dienstencentrum. Een ideale combinatie van bewegen en ontmoeten!

Merksplas verlegt grenzen

Irene Pelckmans, deelnemer:

“Voor ik met pensioen ging had ik dit initiatief opgemerkt en mij voorgenomen deel te nemen. Omdat ik beweging nodig heb vind ik het beweegmoment heel belangrijk. Ik kom graag onder de mensen en leer langs deze weg nieuwe mensen kennen. Ook de integratie van de mensen van Merksplas met de bewoners van de verschillende instellingen die Merksplas rijk is, vind ik erg positief. Ik zal er elke maand zijn!”

BOEBS-gemeente Merksplas zette een unieke, grensoverschrijdende samenwerking op touw. De actoren: het lokaal bestuur van Merkplas, het Sociaal Huis, Seniorensport, Dienstverleningscentrum ‘t Zwart Goor, Dorpsgemeenschap Widar, De Rode Antraciet, de gevangenis Merksplas, Unizo, dienst Welzijn & Samenleving van de Vlaamse Overheid en Logo Kempen. Een stuurgroep komt regelmatig samen om na te denken over acties. Vrijwilligers werden gezocht en gevormd om de activiteiten zoals 10.000 stappen en het valpreventieparcours te begeleiden. Elke maand is er een eet- en beweegmoment samen met ouderen uit de gevangenis en zorginstellingen. Het OCMW plaatste vier beweegtoestellen in Merksplas. In samenwerking met Unizo werd een charter ‘Gastvrij en toegankelijk Merksplas’ opgesteld dat de toegankelijkheid in handelszaken voor ouderen en personen met een beperking verbetert. Op 23 september werd in het bijzijn van minister Jo Vandeurzen een persmoment georganiseerd. De minister had lovende woorden voor de unieke samenwerking en de mooie initiatieven die hieruit voort kwamen. 15

Minister Jo Vandeurzen had lovende woorden voor de unieke samenwerking in Merksplas.

De Merksplasse senioren tijdens het beweegmoment.

Retie stopt met roken!

Met de campagne ‘Retie stopt met roken’ wilde de Gezonde Gemeente zoveel mogelijk inwoners motiveren om te stoppen met roken. Dat lukte bij maar liefst 112 mensen tijdens de infosessie. Vooral de groepssessies bleken erg populair. Iets meer dan de helft van de deelnemers was na 5 maanden rookvrij. Na het succes van de campagne wil de gemeente verdere stappen ondernemen en de mensen die niet slaagden blijven aanmoedigen. De meeste rokers hebben 5 tot 7 stoppogingen nodig. Het gemeentebestuur wil jaarlijks een infomoment voor stoppen met roken organiseren waarop men opnieuw kan intekenen op groepssessies.

De seniorenraad van Arendonk organiseerde op 17 november een volledige dag in het teken van ‘gezond ouder worden’. 116 senioren waren van de partij. In de voormiddag gaf een diëtiste tips over gezonde voeding en uitleg bij het interpreteren van de gegevens op productetiketten. Alle deelnemers werden getrakteerd op een gezonde lunch, samengesteld door de diëtiste, het Logo en de bestuursleden van de seniorenraad. De deelnemers kregen de recepten mee naar huis. In de namiddag zette ‘De Verroeste Snaar’ de aanwezigen aan het dansen, beweging én ontspanning in één!

Gezond ouder in Arendonk

Maar liefst 58 deelnemers in Retie zijn gestopt met roken, proficiat!

Gezond ouder worden in Arendonk met een portie beweging en ontspanning in één!

Balen inspireert

Gezonde Gemeente Balen koos in 2015 resoluut voor gezond met heel wat gezondheidsacties:

Wandel je gezond met de 10.000 Stappenkaart!

Stap minstens 10 wandelingen uit de wandelkalender en verdien een ‘gezond gadget’. Toerisme Balen ontwikkelde i.s.m. partners Pasar, Natuurpunt, De Gagel, KWB een wandelkalender met 25 wandelingen van ongeveer 7 km of 10.000 stappen. Per wandeling kregen de deelnemers een stempel op hun 10.000 stappen-kaart. Stappentellers konden gratis ontleend worden.

Kookworkshop ‘Gezond snoepen voor kinderen’

Vrijetijdscentrum De Kruierie organiseerde een workshop ‘gezond snoepen’ voor kinderen. 10 kinderen maakten een hele verzameling lekkere en gezonde tussendoortjes die ze nadien ook thuis konden maken.

Gezonde acties voor personeel

Het lokaal bestuur wil recepties en vergaderingen van de gemeente gezonder aanpakken. Een draaiboek met gezonde hapjes en ideeën werd verdeeld voor inspiratie. Medewerkers konden rekenen op gezonde tips via intranet, lintjes tegen kanker werden uitgedeeld, de 10 tips van Fit in je Hoofd en gezonde fruitkorven.

Communicatie

Op balen.be geeft de gemeente duidelijk uitleg over het idee ‘Gezonde Gemeente’ en de gezondheidsactiviteiten. In 2016 komt er een digitale lokale gezondheidsgids toegespitst op de verschillende gezondheidsthema’s en met links naar lokale diensten.

Kinderen in Balen maken gezonde snoepjes.

Kasterlee kookt met kansengroepen

Gezonde Gemeente Kasterlee organiseerde op 21 april een kookworkshop voor kansengroepen om het belang van gezonde voeding onder de aandacht te brengen bij deze doelgroep. Studies tonen aan dat er een systematisch verband bestaat tussen sociale status en de mate van gezondheid. De oorzaak van ziekte is vaak armoede. Informeren over het nut en het belang van gezonde voeding helpt.

De winnende groep verloor 18% van het gezamenlijk lichaamsgewicht. Met alle deelnemers samen verloor Hulshout 433 kg.

Ter vergelijking: De gemeente Westerlo daagde in 2013 haar inwoners uit met een vergelijkbare afvalrace waarbij 205 mensen in totaal 787.7 kg gewicht verloren of gemiddeld 3.8 kg per persoon.

Walter Van Baelen, voorzitter en Tinne Antonise, diensthoofd sociale dienst bij het OCMW in Kasterlee:

“Het werkthema van Kasterlee dit jaar was gezonde voeding. Wij streven naar een inclusiebeleid met een intense samenwerking tussen gemeente en OCMW. Via een kookworkshop wilden we kansengroepen betrekken bij de acties van gezonde voeding. Zij hebben vaak onvoldoende middelen om gezond en vers te koken. De workshop bood een antwoord om op een creatieve manier met seizoensgebonden groenten te werken. Daarnaast was het de bedoeling om een warm sociaal contact te creëren tussen de deelnemers en de organisatoren. Gemeente en OCMW werkten samen om voor deze eerste sessie de juiste mensen te bereiken. We zochten bij de sociale dienst van het OCMW naar cliënten die open staan voor nieuwe ideeën en die het financieel niet gemakkelijk hebben. De groep werd bewust klein gehouden omdat we het persoonlijk contact vooropstelden.”

Kookworkshop met kansengroepen in Kasterlee.

De Fakkel is Uitgerookt?

De Fakkel in Herentals, een vereniging waar armen het woord nemen, zette het voorjaar in op stoppen met roken in groep samen met tabakoloog Michel Mertens en OCMW Herentals. Van de 18 deelnemers waren 10 deelnemers gestopt met roken.

In oktober 2015 kwam de groep opnieuw samen. Van de 10 deelnemers waren er nog steeds 6 volledig gestopt. Eén deelnemer die hervallen was, wist met zekerheid te zeggen dat ze opnieuw een stoppoging zou doen. En gelijk heeft ze, want de meeste rokers hebben 5 tot 7 pogingen nodig alvorens ze volledig gestopt zijn met roken.

Het gezelschapsspel over gezond wonen wil deelnemers op een interactieve manier bewust maken van mogelijke gezondheidsrisico’s in de woning. Aan de hand van vraag- en kanskaarten worden de spelers aan het werk gezet om kamer per kamer actief over de thema’s na te denken. Het denkwerk leidt al gauw tot anekdotes en verhalen: hoe denken zij over luchtverfrissers, worden de ramen dagelijks open gezet, enz.

OCMW Laakdal kocht inmiddels een viertal digitale thermo-/hygrometers. Wie meedoet met een vorming krijgt om de beurt een meter mee naar huis om gedurende één week thuis zelf uit te proberen. De meters geven aan de hand van smileys een indicatie over het binnenklimaat: positieve smileys duiden op een optimale luchtvochtigheid in combinatie met de temperatuur. Negatieve smileys geven een luchtvochtigheid van meer dan 60%. OCMW Laakdal leert deelnemers om zelf het binnenklimaat van hun woning te meten, op te volgen en aan te pakken.

Gezondheidsstraat 13 @ OCMW Laakdal

19Zes deelnemers zijn volledig gestopt met roken.

Op bezoek in het Inleefhuis Armoede

Vier keer per jaar organiseert Logo Kempen een bijeenkomst voor alle Kempense gezondheidscoördinatoren en schepenen van gezondheid. Na het overleg van 18 juni brachten we een bezoek aan het Inleefhuis Armoede in Herentals onder begeleiding van Denise Verhaert van de Fakkel en Lieze Valenberghs van OCMW Herentals.

In het Inleefhuis ondervonden de gezondheidscoördinatoren hoe het voelt om te leven met een beperkt inkomen. Op basis van een gesimuleerd inkomen moest iedere deelnemer zijn/haar maandelijks verplichte en vrijwillige kosten betalen. Het scenario van een alleenstaande vrouw met 2 jonge kinderen gaf een maandresultaat van meer dan 300 euro schulden. Elke maand rondkomen, laat staan sparen, bleek niet zo evident voor alle deelnemers. ‘Een lastige oefening om aan de meest dringende zaken al te voldoen,’ zo bleek.

Er is werk aan de winkel!

Het bezoek aan het Inleefhuis verraste de bezoekers. Dat was ook te horen in de reacties van de deelnemers:

“Confronterend om te zien hoeveel mensen niet rondkomen. Zowel beleidsmensen, bestuursleden van verenigingen, jongeren zouden hier veel uit kunnen leren.”

“Te weinig lokale besturen beseffen wat verdoken armoede in de gemeente betekent. Het Inleefhuis illustreert dit perfect. Een aanrader om te doen!”

“Een rijk land zoals België is het aan zichzelf verplicht dat dergelijke situaties geen dagelijkse kost meer zijn. Veel werk voor beleidsmensen.”

“Op het einde van de maand blijft er geen geld meer over voor ontspanning of cultuur. Zo geraak je natuurlijk nog meer geïsoleerd.”

20

Op bezoek in het Inleefhuis Armoede

Binnenmilieudokter op bezoek in Balen

In november werd voor de tweede keer de actieweek ‘Gezond Binnen’ georganiseerd. De boodschap luidde ook dit jaar ‘Geef lucht aan je huis!’. In Vlaanderen brengen we veel van onze tijd binnen door. Uit onderzoek blijkt zelfs dat de lucht binnen in gebouwen vaak meer vervuild is dan de lucht buiten. Aanvoer van verse lucht is dus belangrijk en dat doe je door 24 uur op 24 te ventileren en indien nodig aanvullend te verluchten. Verschillende lokale besturen uit de Kempen verspreidden mee de boodschap.

In Balen kwam de ‘Binnenmilieudokter’ langs. Aan de hand van stellingen, opdrachtjes en een proefje focust de workshop op het belang van ventileren en verluchten als algemene oplossing voor een ongezond binnenmilieu. Deelnemers kregen tips mee om vocht- en schimmelproblemen, blootstelling aan CO, asbest, ongedierte, … te beperken. Heel wat ervaring werd uitgewisseld!

21

Gezondheidscoördinatoren en schepenen in het Inleefhuis Armoede in Herentals.

Op basis van een gesimuleerd inkomen moesten ze hun kosten betalen.

10

Op weg naar een gedragen

gezond beleid op

school

Kinderen spenderen drie kwart van de dag op de schoolbank. Daarom is het belangrijk dat ook op school de gezonde keuze een eenvoudige keuze wordt. Logo Kempen werkt daarvoor samen met de CLB’s en de Kempense basis – en secundaire scholen. Met alle partners samen willen we continu de aandacht vestigen op het belang van een gezonde school.

Directies en leerkrachten konden inspiratie putten uit de Gezonde school-brochure die ook dit jaar bol stond van materialen, methodieken en projecten. Of op het jaarlijks Gezonde Scholen-overleg, nog steeds het moment voor scholen om van elkaar te leren hoe je gezondheid een vaste plaats geeft in het schoolbeleid.

Nieuw dit jaar was de vorming ‘Integraal gezondheidsbeleid’. In samenwerking met de Antwerpse Logo’s en VIGeZ werd een hele dag dieper ingegaan op de beleidsmatige en geïntegreerde aanpak van een gezondheidsbeleid. 41 aanwezigen zetten een stap richting gezonde school.

In 2015 namen we afscheid van Leen Theunis als medisch milieukundige en sectorverantwoordelijke onderwijs. Vanaf nu kan je terecht bij Jente Belmans voor alle vragen over gezondheid in het onderwijs.

Jente Belmans Stafmedewerker

onderwijs en kansengroepen

24

Kleuters leren gevoelens uiten

Sinds 2011 kunnen jongeren van 12 tot 16 jaar terecht op noknok.be, het online hulpplatform voor tips voor meer veerkracht. Voor kleuters en lagere schoolkinderen was er vanuit onze expertisecentra geen aanbod. PREVIA (Preventie in Antwerpen), het samenwerkingsverband tussen de suïcide- en drugpreventiewerkers van de CGG’s, de Antwerpse Logo’s en de Dienst Welzijn en Gezondheid van de Provincie Antwerpen erkende deze nood en besloot om aan de slag te gaan met het aanbod van andere partners. ‘Geestje Gezond’ wil kwalitatieve en educatieve materialen over mentaal welbevinden bekend maken via een handige materiaalkoffer. De materialen bieden de mogelijkheid om met kleuters en lagere schoolkinderen te werken rond o.a. het herkennen en leren omgaan met emoties, sociale vaardigheden aanleren, conflicthantering, omgaan met verlieservaring en rouwverwerking. In 9 basisscholen in de regio heeft men gewerkt met de Geestje Gezond box.

‘De vragen waren herkenbaar voor onze kleuters.’

‘Weinig voorbereidingstijd!’

‘Actieve, speelse manier om gevoelens te leren begrijpen.’

25

Met de Geestje Gezond box leren de kinderen van de Kinderclub in Herenthout over gevoelens en je goed

voelen op school.

Vaste fruitdag op school werkt

Bij BO-school VIBO De Brem in Oud-Turnhout eten kinderen elke dag fruit. De school engageerde zich ook binnen het project Tutti Frutti om 30 dagen lang elke dag fruit te eten op school.

Het bekende schoolfruitproject ‘Tutti Frutti’ wil door een wekelijkse fruitdag de consumptie van fruit en groenten op school aanmoedigen. De voorbije 10 jaar deden zo’n 1250 Vlaamse scholen mee en werden meer dan 240.000 leerlingen bereikt. Uit de laatste bevraging in 2012 boden 8 op 10 scholen regelmatig fruit aan. Een duidelijk bewijs dat de langdurige implementatie van het project zijn effect niet mist.

Tutti Frutti gaat verder gaat dan eenmaal per week fruit eten op school. De meeste scholen gebruiken het project als opstap naar een uitgebreider beleid rond gezonde voeding.

Juf Hilde: “We werken al enkele jaren aan het meer eten van fruit. Onze kinderen brengen elke dag 1 stuk fruit mee naar school en dat wordt samen opgegeten. In het begin van het schooljaar informeren we de ouders en vragen we om elke dag 1 stuk fruit mee te geven. Eén keer per week krijgen ze fruit van de school. Onze kinderen verdelen het fruit over alle klassen. Dit is een extra rekenoefening en ze leren om iets te gaan brengen in een andere klas. De kinderen zijn meer gemotiveerd om fruit te eten als ze daarvoor een sticker krijgen. Soms zijn er kinderen die geen fruit bij hebben. Dit lossen we op door overschotten van het fruit van de week aan deze kinderen te geven. Een gouden tip: Geef als juf het goede voorbeeld. Eet ook een stuk fruit mee met de kinderen. Het moedigt de kinderen aan om ook fruit te eten.”

1 school op 10 heeft een dagelijks fruitaanbod.

26

Bij VIBO De Brem in Oud-Turnhout eten de kinderen elke dag fruit op school.

Rookvrije klassen

In het schooljaar 2014-2015 namen 1480 klassen in heel Vlaanderen deel aan de wedstrijd ‘Rookvrije klassen’. 82 klassen kwamen uit de regio Kempen, goed voor in totaal 1303 leerlingen. In de tabel tref je de deelnemende scholen met het aantal klassen en het percentage rookvrije klassen gedurende 6 maanden (3 metingen).

Mol

Geel

Hoogstraten

Arendonk

School Deelnemers RookvrijMetingen 1 2 3 1 2 3

MSGO De Vesten - Herentals 93 97 96 91 94 94

Sted.Handelsschool - Turnhout 104 111 110 101 108 108

Instituut Spijker - Hoogstraten 108 106 106 108 106 106

VTI Spijker - Hoogstraten 182 185 184 167 174 179

VITO - Hoogstraten 225 225 226 224 223 223

St.Claracollege - Arendonk 245 243 244 244 242 243

St.Lutgardisinstituut - Mol 69 72 72 68 68 67

MSGO - Geel 82 82 82 82 82 82

St.Alosysiusinstiuut - Geel 195 180 180 195 180 180

Aantal scholen: 8 1303 1301 1218 1280 1277 1282

Van de 82 klassen ontvingen 76 klassen een diploma en 4 een getuigschrift.

Tabakspreventie voor jongeren

Op 26 augustus zakten 2000 enthousiaste jongeren af naar Brasschaat om de zomer in stijl af te sluiten op het T-DAY festival. Gecharmeerd door de spontaniteit van jongeren lieten we ze proeven van de Vind ik leuk box. Emoties uitbeelden, de balanceerplaat uittesten,… De jongeren gingen ervoor.

Als beloning kreeg elke jongere een festivalbandje. Waarom? Omdat ze dit supercool vinden, zo lang mogelijk willen aanhouden en wij onze hulpwebsites promoten.

In de tent van Vlaanderen Stopt Met Roken kregen jongeren objectieve info over de gevolgen van roken. Een tabakoloog mat de longleeftijd van jongeren en motiveerde rokers tot stoppen.

Jongeren schreven hun mening over roken op een tekstballon en gingen op de foto met de sigarettenpakjes Nico & Tine. “Roken is stom, mega debiel. Kan je me zeggen wat jou bezielt?” zorgde voor 390 likes op Facebook. Deze meisjes wonnen een bon.

‘Roken is stom, mega de-biel. Kan je me zeggen wat jou bezielt?’ zorgde voor 390 likes op Facebook.

Enkele dagen later gingen we hetzelfde aanbod presenteren aan de scouts en gidsen van Vlaanderen op hun herfstontmoeting op 30 augustus in de Hoge Rielen in Kasterlee.

‘Draai een zeil om terwijl je er met z’n allen op staat zonder een voet op de grond te zetten’: één van de opdrachten uit de Vind ik leuk box. De meisjesgidsen Parsifal Mechelen slaagden in de opzet in 7,58 seconden, een record! De meisjes getuigden van een goede samenwerking en konden rekenen op anderen, één van de knaltips van Nok Nok. Zijn ze in de jeugdbeweging bezig met geestelijke gezondheid, alcohol, drugs en roken? Ja, zeker!

Voor dit initiatief werkten Logo Kempen en Logo Antwerpen samen met de alcohol- en drugteams van de Centra Geestelijke Gezondheidszorg van de Kempen en Antwerpen (CGG’s).

28

Op 9 en 10 september startte de Stichting Vlaamse Schoolsport het schooljaar met twee infovergaderingen in Malle voor alle leerkrachten en directies uit de provincie Antwerpen. Na de academische zitting over sport en bewegen op school bezochten alle deelnemers de infostanden op zoek naar inspiratie en informatie.

Ook de 3 Antwerpse Logo’s waren vertegenwoordigd met een beursstand waar het integraal gezondheidsaanbod mooi aan bod kwam. Andere aanwezigen waren de Vlaamse basketballiga, BLOSO en danssport Vlaanderen. Een dankbaar netwerkmoment met leerkrachten en directies.

SVS Startdagen

Jente Belmans vertegenwoordigt Logo Kempen tijdens de SVS Startdagen.

De meisjesgidsen Parsifal uit Mechelen konden rekenen op anderen. Zij draaiden het zeil om in 7.58 seconden,

een record!

Logo Kempen op het T-day Festival

10

Engagerenvoor een gezonde

werkomgeving

Vanuit economisch standpunt heeft een bedrijf er alle baat bij om zijn medewerkers gezond ‘te houden’. We merken vanuit de bedrijfssector een groeiende interesse voor gezondheidspromotie en ziektepreventie.

Via een rondgang bij de Externe Diensten voor Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW’s) wil Logo Kempen informatie uitwisselen over lopende en toekomstige gezondheidsprojecten. Vanuit een Logo werken naar bedrijven is niet evident. Er zijn cultuurverschillen en we botsen in de markt op commerciële spelers die ook gezondheidsadvies aanbieden. In 2015 werd er tussen de Vlaamse Logo’s, VIGeZ en Co-Prev (koepel van EDPBW’s) een herenakkoord afgesloten waarin de verschillende organisaties zich willen engageren om samen werk te maken van een gezonde werkomgeving. Dit herenakkoord is een eerste belangrijke stap in de richting van een sterke onderlinge samenwerking en schetst een kader waarin alle partners kunnen werken met respect voor ieders autonomie en expertise.

In 2015 heeft Logo Kempen samengewerkt met Belgoprocess Dessel, AZ Sint-Dimpna, Gevangenis Merkplas en binnen Gezonde Gemeente was er aandacht voor het personeel van het lokaal bestuur.

Jasmin DelarbreStafmedewerker

lokale besturen en bedrijven

30

Cartamundi wint publieksprijs

De ‘NV gezond award’ is een wedstrijd voor KMO’s en lokale besturen die aandacht hebben voor de gezondheid van hun werknemers. De publieksprijs ging naar Cartamundi uit Turnhout.

De winnaars hebben heel wat gezondheidsacties uitgewerkt die hun medewerkers aanmoedigen een gezondere en actievere levensstijl aan te nemen, ingebed in hun bedrijfsbeleid. Cartamundi Turnhout viel in de prijzen voor CartaMotion. Twee medewerkers zetten hun collega’s aan om meer te bewegen. Zo introduceerden ze bij 100 werknemers een stappenteller in het bedrijf. Ze maakten sporten zoals bowling, spinning en badminton toegankelijk en spoorden collega’s aan een Start-to-run programma te volgen.

‘CartaMotion heeft ons doen inzien dat investeren in de gezondheid van medewerkers loont en een positief effect heeft op het bedrijf.’ Chris Van Doorslaer, CEO.

In april 2015 organiseerde De Rode Antraciet vzw een eigen ‘Maand van de Valpreventie’ in de gevangenis van Merksplas voor hulp – en dienstverleners en oudere gedetineerden (50+). De sportwerking organiseerde op drie momenten het valpreventieparcours. In het personeelsrestaurant lagen op verschillende dagen placemats met de bewegingsdriehoek. Banners, folders en affiches brachten informatie over de thema’s onder de aandacht. Voor de gedetineerden waren er activiteiten zoals krachtfitness, spierversterkende oefeningen, lenigheidsoefeningen en balansoefeningen.

Valpreventie in de gevangenis van Merksplas

‘Een mens vergeet snel en preventief werken is een goede opfrissing.’

Hulpverleners van de gevangenis van Merksplas ervaren de hindernissen van het valpreventieparcours.

10

Anderssamen

werken kondigt

zich aan

Als nieuwe stafmedewerker gezondheidszorg bouw ik de werking met huisartsen verder uit. In het najaar werd een plan van aanpak opgemaakt op basis van input van andere Logo’s, wetenschappelijke studies, artikels in media,… De uitrol van dit plan is voorzien in 2016.

De functie biedt de mogelijkheid om nauwer samen te werken met welzijns- en gezondheidsorganisaties in de Kempen. Ik volg verschillende overlegmomenten actief op met SEL Kempen, R.O.G, OPZ, … om de link met preventie en Logo Kempen te bewaken.

Passage uit beleidsnota 2014 – 2019 Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: “ Een toegankelijke hulp veronderstelt herkenbaarheid voor de burgers. Om die versterkt te realiseren, herstructureren en vereenvoudigen we verschillende netwerk- en overlegstructuren in de eerste lijn. We willen daarbij vertrekken van de sterktes van ons zorgaanbod met zijn verscheidenheid aan vormen waarin zorgverstrekkers in de eerste lijn actief zijn.“ Een belangrijk ijkpunt in dit proces van mogelijke herstructurering is de Eerstelijnsgezondheidszorgconferentie in 2017 waar de minister zijn visie zal weergeven.

Sofie MijnendonckxStafmedewerker zorgsector,

bevolkingsonderzoeken en vaccinaties

32

Logo’s zijn betrokken partij als netwerkorganisatie en zien in deze herstructurering van de eerste lijn een opportuniteit om een gezonde levensstijl (nog) meer te promoten. Onze maatschappij verwacht de komende jaren een confronterende toename van chronisch zieken. Een studie van het Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde concludeerde dat de helft van de Vlamingen chronisch ziek is (astma, te hoge bloeddruk, diabetes, te hoge cholesterol, depressie, … ). Een gecoördineerde aanpak van alle actoren op de eerste lijn, individuele zorgverstrekkers, gezondheids- en welzijnsorganisaties dringt zich op.

Logo’s zijn op Vlaams niveau betrokken in de voorbereidende werkgroepen van de Eerstelijnsgezondheidsconferentie 2017 om te waken dat preventie en gezondheidspromotie juist aan bod komen. In de Kempen startte in het najaar van 2015 een traject met de verschillende lokale netwerkorganisaties die werken aan gezondheid en preventie in onze regio. Doelstelling van dit traject is bekijken hoe wij, Logo Kempen, PNAT, SEL Kempen, Tandem, HVRT, LMNZ / VHKZ en WZK1, in de toekomst (beter) kunnen samenwerken, overlap vermijden en complementariteit nastreven.

Een eerste resultaat van de samenwerking is de nieuwsbrief ‘Gezondheid en preventie‘ gericht aan de Kempense huisarts. De nieuwsbrief is een samenwerking tussen Logo Kempen, SEL Kempen, PNAT, Netwerk Geestelijke Gezondheidszorg Kempen, LMNZ, Tandem en HVRT. De nieuwsbrief bevat 5 keer per jaar een gebundeld overzicht van relevante projecten, campagnes, programma’s, info en voordrachten. In maart 2015 verscheen de eerste editie.

1 Duiding organisaties:

PNAT (Palliatief Netwerk Arrondissement Turnhout), SEL

Kempen (Samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg

Kempen), HVRT (Huisartsenvereniging Turnhout), LMNZ (Lokaal

Multidisciplinair Netwerk Zuiderkempen), VHKZ (Vereniging

Huisartsen ZuiderKempen), Tandem (Expertisecentrum

Dementie Turnhout), WZK (Welzijnszorg Kempen).

33

Week van de Valpreventie

Van 20 tot 26 april vond de 4de ‘Week van de Valpreventie’ plaats met een nieuwe campagne over medicatie. Met de slogan ‘Van slaappillen kan je vallen’ werden het professionele veld, senioren en hun omgeving bewust gemaakt van de risico’s die het nemen van medicatie veroorzaakt. De boodschap moedigt aan in gesprek te gaan met hun huisarts/apotheker. Huisartsenpraktijken en apothekers uit de Kempen ontvingen een startpakket met campagnematerialen. De actieweek kende alweer een groot succes in de Kempen dankzij heel wat deelnemende partijen.

In het AZ Turnhout konden patiënten van verschillende afdelingen deelnemen aan beweegactiviteiten zoals gangrevalidatie, zitdans, fit-o-meter, hindernissenparcours en groepsgym. Er werd werk gemaakt van patiëntenbrochures vol praktische tips voor thuis om vallen te voorkomen en zorgverleners van AZ Turnhout kregen extra vorming over valpreventie. Een nieuw uitgewerkt valprotocol kreeg alle aandacht.

Els Van de Perre, Stafmedewerker departement zorg bij AZ Turnhout, vertelt:

“Net zoals in andere ziekenhuizen vallen er ook bij ons patiënten. De gevolgen voor de patiënt, niet alleen de fysieke maar ook de psychosociale, zijn niet te onderschatten. Als ziekenhuis is het onze plicht om een gestructureerd beleid te voeren. Daarom werd een nieuw valpreventieprotocol uitgewerkt samen met een multidisciplinaire werkgroep.

Dankzij de screening (onderdeel van het protocol) zien we meteen welke patiënten tot de risicogroep behoren. Zo kunnen we preventief optreden. De standaardpreventiemaatregelen verlagen het aantal valincidenten en verminderen de ernstgraad.

Alle 65-plussers die gehospitaliseerd worden, doorlopen de screening. Bij patiënten met een verhoogd valrisico richten we ons op 2 pijlers: standaard preventiemaatregelen en preventiemaatregelen op maat. We gaan op zoek naar de oorzaak van de val bij mensen die reeds gevallen zijn. Indien van toepassing starten we een gepaste behandeling.”

34

Het thema van Week van de Valpreventie was een geschikt aanknopingspunt om ook apothekers te informeren over de risico’s van vallen. Zij hebben direct contact met ouderen en de apotheker wordt door hen vaak als vertrouwenspersoon ervaren. Op 1 april organiseerde KAVA i.s.m. de Logo’s van de provincie Antwerpen, het EVV (Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen) en VAN/Domus Medica een infoavond over vallen en slaapmedicatie.

Dr. Ilse De Volder, neuroloog UZA, lichtte slaapstoornissen toe bij ouderen, medicamenteuze behandeling, de afbouw van medicatie en een niet-medicamenteuze aanpak. Kim Stuyck van het EVV gaf uitleg over valpreventie en de risicofactoren. Tot slot zorgde KAVA voor een MFO-pakket. MFO (Medisch Farmaceutisch Overleg) is een lokaal overleg waarbij verschillende hulpverleners een situatie bespreken aan de hand van casussen met als doel afspraken te maken.

Op de infostand van de Logo’s konden de apothekers kennis maken met de werking van de Logo’s en de materialen voor valpreventie.

Infoavond voor apothekers

35In het AZ Turnhout namen patiënten van verschillende afdelingen deel aan beweegactiviteiten.

Dokter, kent u Logo Kempen?

Op 12 november 2015 presenteerde Ruth Lembrechts, Medisch Milieukundige, op de LOK van Merksplas en Rijkevorsel het thema ‘Gezondheid en Milieu, een hot item in de huisartsenpraktijk?’. Zij schetste de relevantie van gezondheid en milieu in Vlaanderen aan de hand van wetenschappelijk onderzoek en voorbeelden uit de actualiteit. Verder kregen de huisartsen uitleg over de structuur van het Medisch Milieukundig Netwerk, de taken van de Medisch Milieukundige en de manier waarop het Logo kan ondersteunen bij dit thema.

Sofie Mijnendonckx, stafmedewerker Gezondheidszorg, Vaccinatie & Bevolkingsonderzoeken nam van de gelegenheid handig gebruik en lichtte ook de werking van het Logo naar huisartsen toe. Bruikbare methodieken en tools werden aangereikt die de huisarts praktisch en inhoudelijk kunnen ondersteunen. De belangrijkste zijn het Hulpkompas, Me-assist en Aspha.

De combinatie van de toelichting over de algemene Logo-werking en de voorstelling van gezondheid en milieu werd als zeer zinvol geëvalueerd. Vooral het leren kennen van de verschillende ondersteuningsmogelijkheden werd als positief beschouwd.

Om die reden zullen we deze aanpak verder zetten.

De huisartsen gaven een score van 8.3 op 10 voor de input van onze gastsprekers.

Huisartsen kunnen steeds beroep doen op Logo Kempen voor de invulling van een LOK.

36

Een gezond binnenmilieu is niet alleen belangrijk thuis of op school, ook in de kinderopvang. Kleine kinderen zijn extra kwetsbaar, want ze zijn nog volop in ontwikkeling.

In het najaar van 2015 heeft Logo Kempen in samenwerking met de Landelijke Kinderopvang interactieve workshops over de luchtkwaliteit in kinderopvangvoorzieningen georganiseerd.

De onthaalouders kregen antwoord op vragen als ‘Wanneer ventileer je voldoende? Welke poetsmiddelen kan je best gebruiken? Waar let je op bij de aankoop van speelgoed?’. In groepjes werden gezonde alternatieven gezocht, een aanpak waarbij heel wat persoonlijke ervaringen werden gedeeld.

Uit de evaluatie bleek dat de deelnemers vooral het belang van ventileren en verluchten onthouden. Ze vonden de tips nuttig voor hun werking als onthaalouder en voor hun eigen leefomgeving.

Gezond binnen is klein beginnen

34% van de ongevallen met huishoudproducten gebeurt bij kinderen tussen 1 en 4 jaar.

37

Onthaalouders leren interactief over het belang van ventileren en verluchten in huis.

Vraag voor de Medisch Milieukundige

Een huisarts contacteert Ruth, de Medisch Milieukundige in verband met een man die gezondheidsklachten ervaart als hij in zijn woning aanwezig is. Enkele jaren geleden werd een vochtprobleem in de woning vastgesteld en opgelost. Toch heeft de man sindsdien gezondheidsklachten zoals sinusitis, moeilijke ademhaling, slaapapneu en hoofdpijn. Bij een langere afwezigheid uit de woning (bv. op reis) verminderen de klachten aanzienlijk. In het bloed van de man zijn verhoogde waarden gevonden van de schimmel Alternaria alternata. Er werd ook een allergie vastgesteld voor graspollen.

Aanpak

De Medisch Milieukundige voerde een woningonderzoek uit met de volgende vaststellingen: - Iedere kamer in de woning kan verlucht worden. - Er wordt niet gerookt in de woning.- Alle vloeren kunnen met water gepoetst worden.

- Er is geen enkele zichtbare haard van schimmels of vocht in de woning vastgesteld.

Op basis van deze vaststellingen en de gezondheidsklachten van de man werd beslist om enkele metingen in de woning te doen. Hieruit bleek dat de buitenmuur vochtig was en toch sporen van schimmel vertoonde, hoewel eerder niet zichtbaar. De stofdeeltjes op de meubels bevatten een verhoogde hoeveelheid van de schimmel die in het bloed van de bewoner was gevonden.

Aanbevelingen

Naar aanleiding van de meetresultaten werden aanbevelingen gedaan om een gezonder binnenmilieu te creëren:- Een eerste stap is het aanpakken van het vochtprobleem in de buitenmuur. Pas wanneer dit is opgelost, kan de met schimmel besmette pleister en/of behangpapier verwijderd en vernieuwd worden. De man kreeg uitgebreid advies hierover. - In het stof op de meubels werden grote concentraties schimmelsporen gevonden. Het is aangewezen om de meubels grondig met water te poetsen en regelmatig het stof af te nemen om accumulatieve stofvorming te vermijden.

38

Financiële middelen

Herkomst financiële middelen 2015

Herkomst Bedrag in € %

Omzet € 8.580,01 1,68%

Reguliere Vlaamse subsidie € 439.915,00 86,38%

Sociale Maribel € 27.110,00 5,32%

Andere bedrijfsopbrengsten ( inc. bijdrage gemeenten ) € 25.476,55 5,00%

RVA Educatief Verlof € 880,87 0,17%

VIA-middelen € 702,43 0,14%

Andere projectsubsidies € 5.835,69 1,15%

Korting bedrijfsvoorheffing € 759,54 0,15%

Totaal € 509.260,09 100,00%

39

38

Wim Woestenborgh

40

Logo Kempen In de media

GVAStadskrant Herentals

Rondom

Gemeentelijk infomagazine Vosselaar

Het Nieuwsblad

Gemeentelijk infomagazine Hulshout

Gemeentelijk infomagazine Oud-Turnhout

WIMWoestenborghs

Coördinator

LIESELOT Wynants

Lokale besturen & Valpreventie

JASMIN Delarbre

Lokale besturen & Bedrijven

LYNNWeyns

Geestelijke gezondheid Tabak, alcohol & drugs

HANNEKetelslagers

Voeding & Beweging

JENTEBelmans

Onderwijs & KansengroepenProjectmedewerker ‘Warme Steden’

Medisch milieukundige Gezondheid & milieu

Gezondheidszorg, Vaccinatie & Bevolkingsonderzoeken

Zelfstandig arts

CHRISTINEVandecruys

Administratie

FANNYDe Roy

Administratie

EVYBens

Communicatie

Team Logo Kempen

42

Leden Raad van Bestuur

Namens CM Turnhout Dhr. Voet StefaanZandstraat 6F, 2323 Wortel Namens De Voorzorg vzw Mevr. Sigrid Van de Velde St-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen

Namens Familiehulp vzw Dhr. Leo Van Den Bogerd Molenstraat 16, 2910 Essen

Namens Gemeentebestuur Vosselaar Dhr. Erik Versmissen Boerenkrijglaan 11, 2350 Vosselaar

Namens Stadsbestuur Geel Dr. Marleen Verboven Werft 20, 2440 Geel

Namens Huisartsenvereniging regio Turnhout Dr. Jef VerwaestR.Sniedersstraat 39, 2300 Turnhout

Namens IDEWE vzw Mevr. Els Thijs Paterstraat 100, 2300 Turnhout

Namens Mensura vzw Dhr. Luk De Roover Kempendreef 3, 2390 Malle

Namens KMSL - CLB Kempen vzw Dhr. Pierre Goor Valkenborch 34, 2440 Geel

Namens Thuishulp vzw Mevr. Kim De BeerKapelstraat 80 GLV, 2660 Hoboken

Namens Welzijnszorg Kempen Mevr. Eefje MeynenHeerle 66, 2275 Lille

Namens Gemeentebestuur Grobbendonk Mevr. Karin Vanluchene Kabienstraat 14, 2280 Grobbendonk

Namens Vereniging Huisartsenkringen Zuiderkempen Dr. Veerle Van Der Stighelen Sint-Jozefslaan 80, 2400 Mol

Namens Zelfstandige Verpleegkundigen regio Noorderkempen vzw Mevr. Wendy Van Camp St. Corneliusstraat 6c, 2440 Geel

Namens Wit-Gele Kruis vzw Dhr. Jan Avonds Nonnenstraat 12 bus 1, 2200 Herentals

Leden Dagelijks Bestuur

Voorzitter Dhr. Pierre Goor Valkenborch 34, 2440 Geel

Ondervoorzitter Dhr. Erik Versmissen Boerenkrijglaan 11, 2350 Vosselaar

SecretarisDhr. Ken SwolfsRode Leeuwstraat 23, 2200 Herentals

Bestuurder Dr. Veerle Van Der StighelenSint-Jozefslaan 80, 2400 Mol

Bestuurder Dhr. Stefaan Voet Zandstraat 6F, 2323 Wortel

• Christelijke Mutualiteiten • De Voorzorg• Familiehulp vzw• De 27 gemeentebesturen in het arrondissement Turnhout • Huisartsenvereniging regio Mol vzw • Huisartsenvereniging regio Turnhout vzw• Vereniging van Huisartsenkringen regio Zuiderkempen vzw• IDEWE vzw • KAVA • Kempische Tandheelkundige Club • Kempische Farmaceutische Kring • Kinékring Noorderkempen - Axxon vzw• KMSL - CLB Kempen (vrije net) vzw • Kristelijke Medico-Sociale Instellingen vzw• Landelijke Thuiszorg vzw • Liberale Mutualiteit Provincie Antwerpen v.z.w. • Mensura vzw• Onafhankelijk Ziekenfonds vzw• Provikmo vzw • SOWEL vzw• Thuishulp vzw Gezinszorg • Thuishulp vzw Consultatiebureau• Thuisverpleging vzw De Voorzorg Provincie Antwerpen • VEMASOK vzw • Vlaams en Neutraal Ziekenfonds vzw • Vlaamse Vereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten vzw • Zelfstandige Verpleegkundigen regio Middenkempen vzw • Zelfstandige Verpleegkundigen regio Noorderkempen vzw • vzw WEB• Welzijnszorg Kempen, vereniging van OCMW’s • Wit-Gele Kruis vzw

• Algemeen Ziekenhuis Herentals• Algemeen Ziekenhuis Mol• Algemeen Ziekenhuis Sint-Dimpna Geel• Algemeen Ziekenhuis Turnhout• CLB GO! Kempen • Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Kempen vzw

Logo Kempen vzwStationstraat 602300 TurnhoutT 014 44 08 34info@logokempen.be

Bezoek onze website www.logokempen.be of meld je aan op onze Facebook pagina en blijf dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws over gezondheid en preventie.