laporan magang penyakit ikan

7/25/2019 LAPORAN MAGANG penyakit ikan

1/27

LAPORAN MAGANG

METODE UJI TANTANG IKAN MAS (Cyprinus carpio) STRAIN RAJA DANU

TERHADAP BAKTERIAeromonas hydrophillaDI BALAI PENELITIAN

PEMULIAAN IKAN (BPPI) SUKAMANDI - SUBANG,JAWA BARAT


2/27


3/27

Dilaksanakan dan dissn s!"a#ai sala$ sa% %#as &ada 'a%a klia$ Ma#an# diUni!si%as J!nd!al S*!di'an

Ol!$ +

M%$ia Raid$a

BA./

UNI0ERSITAS JENDERAL SOEDIRMAN1AKULTAS BIOLOGI

PROGRAM STUDI D III PENGELOLAAN SUMBERDA2A PERIKANAN DAN

KELAUTANPURWOKERTO

3/


4/27

LEMBAR PENGESAHAN

LAPORAN MAGANG

METODE UJI TANTANG IKAN MAS (Cyprinus carpio) STRAIN RAJA DANUTERHADAP BAKTERIAeromonas hydrophillaDI BALAI PENELITIAN

PEMULIAAN IKAN (BPPI) SUKAMANDI - SUBANG,

JAWA BARAT

Ol!$ +

M%$ia Raid$a

BA./

Dis!%4i %an##al +


5/27


6/27

KATA PENGANTAR

P4i s5k k!$adia% Alla$ SWT 5an# %!la$ '!li'&a$kan a$'a% dan $ida5a$-

N5a, s!$in##a &!nlis da&a% '!n5!l!saikan La&*an Ma#an# d!n#an 4dl 6M!%*d!

U4i Tan%an# Ikan Mas (Cyprinus carpio) S%ain Ra4adan T!$ada& Bak%!i

Aeromonas hydrophilla di Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI) Ska'andi,

S"an#, Ja7a Baa%8 La&*an ini dissn s!"a#ai sala$ sa% 'a%a klia$ Ma#an# di

Uni!si%as J!nd!al S*!di'an8 La&*an Ma#an# ini "!isikan %!n%an# '!%*d! 4i

%an%an# &ada ikan Mas (Cyprinus carpio) s%ain Ra4adan %!$ada& "ak%!i

Aeromonas hydrophilla5an# di"andin#kan d!n#an ikan Mas (Cyprinus carpio) s%ain

Ma4ala5a8

P!nlis '!n5adai s!&!n$n5a akan k!kan#an dan k!%idaks!'&naan dala'

La&*an Ma#an# ini8 Hal ini dis!"a"kan %!"a%asn5a k!'a'&an, &!n#!%a$an dan

&!n#ala'an 5an# &!nlis 'iliki, na'n d!'ikian "an5ak &la &i$ak 5an# %!la$

'!'"an% ka'i d!n#an '!n5!diakan d*k'!n a%a s'"! in9*'asi, '!'"!ikan

'askan &!'ikian8 S!'*#a La&*an Ma#an# ini "!'an9aa% "a#i &!'"a:a8

P7*k!%*, A#s%s 3/

P!nlis


7/27

ABSTRAK

Ma#an# "!4dl '!%*d! 4i %an%an# ikan Mas (Cyprinus carpio) s%ain Ra4adan

%!$ada& "ak%!iAeromonas hydrophilladi Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI)

Ska'andi, S"an#, Ja7a Baa%, 5an# dilaksanakan &ada %an##al . - 3; A#s%s

3/8 T4an dai 'a#an# ini adala$ n%k '!n#!%a$i '!%*d! 4i %an%an# &ada ikan

Mas (Cyprinus carpio) %!$ada& "ak%!i Aeromonas hydrophilla8 M!%*d! 5an#

di#nakan dala' Ma#an# adala$ '!%*d! &a%isi&asi ak%i9, *"s!asi, dan &!n!li%ian8

Hasil 5an# di&!*l!$ '!nn4kan "a$7a ikan 'as s%ain Ra4adan l!"i$ n##l

(%a$an &!n5aki%) %!$ada& "ak%!iAeromonas s&8 di"andin#kan ikan 'as asli l*kal8

B!l' s!l!s!


8/27

I. PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang

Ind*n!sia '!&akan n!#aa k!&laan 5an# '!'iliki "an5ak &la-&la "aik"!sa 'a&n k!:il8 Hal ini %!n% didkn# d!n#an k!adaan &!aian 5an# '!'iliki

las '!lin#k&i 3


9/27

5an# dilakkan di BPPI Ska'andi adala$ d!n#an :aa &!n5n%ikan :aian "ak%!i

Aeromonas hydrophilla&ada ikan 'as s%ain Ra4adan dan ikan 'as s%ain Ma4ala5a

s!"a#ai &!'"andin#8 P!n#4ian ini dilakkan d!n#an . kali &!n#lan#an d!n#an

s!%ia& &!n#a'a%an ; 4a'8 Bak%!i Aeromonas hydrophilla '!&akan sala$ sa%

"ak%!i &!n5!"a" &!n5aki% 5an# "!"a$a5a &ada "dida5a ikan ai %a7a8 Bak%!i

%!s!"% "an5ak '!n5!an# ikan 'as 5an# '!&akan sala$ sa% k*'*di%as n##lan

ai %a7a dan da&a% '!n#in9!ksi ikan &ada s!'a kan 5an# da&a% '!n5!"a"kan

k!'a%ian $in##a '!n:a&ai >@, s!$in##a '!n#aki"a%kan k!#ian 5an# san#a% "!sa

"aik dala' sa$a "dida5a ikan ai %a7a (San*!si, 3>)8

Aeromonas hydrophila 5an# "iasa dik!nal d!n#an &!n5aki% Motile Aeromonas

Septicemiaa%a &!n5aki% "!:ak '!a$8 2*#anan%$ !% al8, (3=) '!n5a%akan "a$7aAeromonas hydrophila '!&akan 'ik**#anis'! aka%ik 5an# "!ada di&!aian

la% 'a&n &!aian %a7a, dala' k*ndisi s%!s "ak%!i %!s!"% '!n4adi &a%*#!n dan

"!si9a% &a%*#!n *&*%nis%ik &ada &!n5aki% Hemoragi septicemia (&!n5aki% "!:ak

'!a$) &ada ikan8

1.2 Perumusan Masalah

P!'asala$an 5an# 'n:l dai aian %!s!"% an%aa lain +

8 Ba#ai'ana '!%*d! 4i %an%an# ikan 'as Ra4adan dan ikan 'as Ma4ala5a ini

%!$ada& "ak%!iAeromonass&8

38 Ba#ai'ana $asil dai 4i %an%an# %!$ada& "ak%!i Aeromonas s&8 ini

.8 K!ndala a&a 5an# di$ada&i &ada saa% 4i %an%an# %!$ada& "ak%!iAeromonas s&8

1.3 Tujuan

T4an dilaksanakann5a k!#ia%an 'a#an# ini adala$ +

1. M!n#!%a$i '!%*d! 4i %an%an# &ada sa% ikan %!$ada& sa% "ak%!i8

2. M!n#!%a$i '!%*d! sa% kl% "ak%!i8

3. M!n#!%a$i k!ndala 5an# di$ada&i &ada saa% 4i %an%an# ikan 'as Ra4adan

%!$ada& "ak%!iAeromonas hydrophilla.


10/27

1.4 Manaat

Man9aa% dai 'a#an# 5an# dilakkan di Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI)

Ska'andi, S"an#, Ja7a Baa% adala$ '!'&!*l!$ %a'"a$an &!n#!%a$an dan

k!%!a'&ilan dala' '!%*d! 4i %an%an# ikan %!$ada& sa% "ak%!i k$ssn5a &!n5aki%

&ada ikan 'as dan '!n#!%a$i k!ndala 5an# di$ada&i &ada saa% 4i %an%an# ikan 'as

%!$ada& "ak%!iAeromonas hydrophilla.


11/27

II. TIN!AUAN PU"TA#A

P!n5aki% 5an# dis!"a"kan *l!$ in9!ksi "ak%!i &ada ikan k$ssn5a 5an#

dis!"a"kan *l!$ Aeromonas s&8 'lai dik!nal di Ind*n!sia s!ki%a %a$n =>,

di'ana "ak%!i ini '!n5!"a"kan 7a"a$ &!n5aki% &ada ikan ka&! di 7ila5a$ Ja7a

Baa% dan '!n5!"a"kan k!'a%ian s!"an5ak 3/ %*n8 Di %a$n 5an# sa'a k!4adian

s!&a 4#a %!4adi dan '!n5!an# s&!si!s ikan 'as, &!n5aki% %!s!"% dik!nal d!n#an

&!n5aki% Ulcerative disease a%a &!n5aki% "**k


12/27

%"$ "ak%!i Aeromonass&8 %!da&a% G!n Aero dan hlyA5an# "!%an##n# 4a7a"

dala' '!'&*dksi a:n a!*l5sin dan $!'*l5sin di'ana Aerolysin '!&akan

&*%!in !C%as!ll! 5an# di&*dksi *l!$ "!"!a&a Aeromonas s&8 5an# "isa la%,

"!si9a% $5d*9ilik dan '!'&n5ai si9a% $!'*li%ik s!%a si%*li%ik8 M!kanis'! a:n

Aerolysin&ada "ak%!iAeromonass&8 dala' '!n5!an# dan '!n#in9!ksi a:n &ada

ikan 5ai% d!n#an '!n#ika% !s!&%* #lik*&*%!in s&!si9ik &ada &!'kaan s!l

!kai*% s!"!l' 'ask k! dala' la&isan l!'ak dan '!'"!n%k l"an#8 Ra:n

Aerolysin 5an# '!'"!n%k l"an# '!lin%as 'ask k! dala' '!'"an "ak%!i

s!"a#ai sa% &!&*%*ksin 5an# '!n#andn# &!&%ida8 Ra:n %!s!"% da&a%

'!n5!an# s!l-s!l !&i%$!lia dan '!n5!"a"kan #as%*!n%!is%is (Lkis%5*7a%i dan

Kniasi$, 33)8Bak%!i Aeromonas s&8 %!'ask &a%*#!n *&*%nis%ik 5an# $a'&i s!lal

%!da&a% di ai dan s!in#kali '!ni'"lkan &!n5aki% a&a"ila ikan dala' k*ndisi 5an#

kan# "aik8 P!n5aki% 5an# dis!"a"kan *l!$Aeromonass&8 di%andai d!n#an adan5a

"!:ak '!a$ &ada ikan dan '!ni'"lkan k!sakan &ada kli%, insan# dan *#an

dala'8 P!n5!"aan &!n5aki% "ak%!ial &ada ikan ''n5a san#a% :!&a% s!%a da&a%

'!n5!"a"kan k!'a%ian 5an# san#a% %in##i &ada ikan-ikan 5an# dis!an#n5a8 G!4ala

klinis 5an# %i'"l &ada ikan 5an# %!s!an# in9!ksi "ak%!i Aeromonas s&8 adala$

#!akan ikan '!n4adi la'"an, ikan :!nd!n# dia' di dasa akai' lka


13/27

'!'askan #!ns A!*'*nas k! dala' 9a'ili 0i"i*na:!a!8 Mik**#anis'! ini

s!:aa n*'al da&a% di%!'kan dala' lin#kn#an &!aian (Blai !% al8, ===)8

Aeromonas s&8 diis*lasi dai 'ansia dan "ina%an# sa'&ai d!n#an %a$n =/8

Bak%!i ini '!'iliki na'a sin*ni' A8 9*'i:ans dan A8 li!9a:i!ns (Sis'!i* !% al8

==>)8 B!ik% adala$ klasi9ikasiAeromonass&8 (H*l% !%8 al8 ==F)+

1il' + P*%*&$5%a

K!las + S:$i*'5:!%!s

Od* + Ps!dan*nad!l!s

1a'il5 + 0i"i*na:!a!

G!ns +Aeromonas

S&!si!s +Aeromonass&8

388. Kaak%!is%ik Bak%!iAeromonas s&8

Aeromonass&8 '!&akan "ak%!i $!%!*%*&$i: ni:!llla, %!#*l*n# &*%is%a

&*kai*% 5an# di:iikan d!n#an adan5a '!'"an 5an# '!'isa$kan in%i d!n#an

si%*&las'a8 Bak%!i ini "iasan5a "!kan ,-,> C ,-,/ ' dan "!#!ak

'!n##nakan s!"a$ &*la 9la#!l (Ka"a%a, =>/)8 Hal ini di&!ka% *l!$ H*l% !% al

(==F) 5an# '!n5a%akan "a$7aAeromonass&8 "!si9a% '*%il d!n#an 9la#!la %n##al

di sala$ sa% 4n#n5a8 Bak%!i ini "!"!n%k "a%an# sa'&ai d!n#an k*ks d!n#an

4n# '!'"la%, 9akl%a%i9 ana!*", dan "!si9a% '!s*9ilik d!n#an s$ *&%i'' 3 -

.? (Ka"a%a, =>/)8 Aeromonas s&8 "!si9a% #a' n!#a%i9, *ksidasi &*si%i9 dan

ka%alas! &*si%i9 (Ki!# dan H*l%, =>F)8 Bak%!i ini 4#a 'a'& '!'9!'!n%asikan

"!"!a&a #la s!&!%i #lk*sa, 9k%*sa, 'al%*sa, dan %!$al*sa8 Hasil 9!'!n%asi

da&a% "!&a s!n5a7a asa' a%a s!n5a7a asa' d!n#an #as8 Pada n%i!n% a#a,

s!%!la$ 3F 4a' da&a% dia'a%i k*l*ni "ak%!i d!n#an dia'!%! -. '' 5an# "!"!n%k

:!'"n#, $als dan %!an# (Is*$**d dan Dak!, 33)8

Aeromonas s&8 '!&akan "ak%!i 5an# s!:aa n*'al di%!'kan dala' ai

%a7a8 In9!ksi Aeromonas s&8 da&a% %!4adi aki"a% &!"a$an k*ndisi lin#kn#an,

s%!ss, &!"a$an %!'&!a%, ai 5an# %!k*n%a'inasi dan k!%ika $*s% %!s!"% %!la$


14/27

%!in9!ksi *l!$ is, "ak%!i a%a &aasi% lainn5a (in9!ksi s!knd!), *l!$ k!!na i%

"ak%!i ini dis!"% d!n#an "ak%!i 5an# "!si9a% &a%*#!n *&*%nis%ik (D**l!5 !% al8,

=>/)8 Bak%!i ini da&a% "!%a$an dala' lin#kn#an a!*" 'a&n ana!*" dan da&a%

'!n:!na 'a%!ial-'a%!ial s!&!%i #!la%in dan $!'*#l*"in8 Aeromonas s&8 !sis%!n

%!$ada& :$l*in! s!%a s$ 5an# din#in (9ak%an5a 4!nisAeromonas$5d*&$ila da&a%

"!%a$an dala' %!'&!a% !nda$ F?), %!%a&i s!%idakn5a $an5a dala' 7ak%

"lan (Ki!# dan H*l% =>F)8 S!"a#ian "!sa is*la% Aeromonass&8 'a'& %'"$

dan "!k!'"an#"iak &ada s$ .? dan %!%a& '*%il &ada s$ %!s!"%8 Disa'&in#

i%, "ak%!iAeromanass&8 'a'& %'"$ &ada kisaan &H F,-, (1a:i, 3)8

388F Ha"i%a% dan P!n5!"aann5a

Aeromonas s&8 '!&akan sala$ sa% s&!si!s "ak%!i 5an# $id& di lin#kn#an

&!aian %a7a dan &a5a8 P!aian 5an# '!n#andn# "a$an *#anik %in##i dan

"!s$ /*? - .*? s!%a %in#ka% &H /,/ = '!n4adi %!'&a% 5an# id!al "a#i

&!k!'"an#an dan &!%'"$an "ak%!i Aeromonas s&8 (A9ian%* dan Liia7a%i,

==> dala' Enda%i, 3=)8

Aeromonas s&8 '!n5!"a"kan &!n5aki% "!:ak '!a$8 Bak%!i ini '!n5!an#

"!"a#ai 4!nis ikan ai %a7a s!&!%i l!l! d'"*, (Clarias glariepinus), ikan 'as

(Cyprinus carpio), #a'i (!sphronemus gouramy), ikan nila (!reochromis

niloticus) dan dan# #ala$ (Macro"racium rosen"ergil) dan da&a% %'!ni'"lkan

7a"a$ &!n5aki% d!n#an %in#ka% k!'a%ian %in##i (>-@) dala' 7ak% -3 'in##8

P!n#!ndalian "ak%!i ini sli% ka!na '!'iliki "an5ak s%ain dan s!lal ada di ai s!%a

da&a% '!n4adi !sis%!n %!$ada& *"a%-*"a%an (Ka'is* dan Ti5an%*, ==. dala'

Gandi*sa, 3)8

388/ J!nis P!n5aki% 5an# Dis!"a"kan *l!$ Bak%!iAeromonas s&8

Aeromonas s&8 %!la$ di$"n#kan d!n#an "!"!a&a &!n5aki% &ada ikan, %!'ask

"sk !k*, "sk sii&, dan haemorrahagic septicaemia8 Haemorrahagic

septicaemiadi%andai *l!$ adan5a lka k!:il &ada &!'kaan, s!in# '!n#aa$ &ada


15/27

&!n#!l&asan sisik, &!ndaa$an &ada insan# dan d", "**k, "isl, !C*&$%$al'ia

('a%a '!'"!n#kak), dan &!'"!n#kakan &!%8 Pada "a#ian dala', di'n#kinkan

adan5a :aian as:i%i: di dala' *n##a &!i%*n!al, k!kan#an daa$ '!a$, dan

&!'"!n#kakan #in4al dan $a%i (Mi5aaki dan Ka#!, =>/)8

A#!n !%i*l*#ik di&inda$kan s!:aa $*is*n%al (an%a "ina%an# s!lain dai indk

dan k!%nan) %!%a&i %idak s!:aa !%ikal (dai indk k! k!%nan)8 Bak%!i

'!'&!"an5ak dii di dala' ss, '!n5!"a"kan sa% adan# haemorrhagic

mucuous-des#uamative (&!n#!laan l!ndi "!l!"i$an)8 M!%a"*li% "!a:n

Aeromonass& dis!a& dai ss dan '!n#indksi k!a:nan8 P!ndaa$an &ada ka&il!

%!4adi di &!'kaan sii& dan di s"'k*sa &!%8 S!l $!&a%ik dan !&i%!l dai %"ls

#in4al '!nn4kkan adan5a d!#!n!asi8 Gl*'!li di$an:kan dan 4ain#an '!n4adi"!daa$, d!n#an !ksda% dai s!' dan 9i"in (Mi5aaki dan J*, =>/)8

P!n4an#ki%an &!n5aki% "iasan5a "!$"n#an d!n#an &!"a$an k*ndisi

lin#kn#an8 S%!s, over cro$ding(&*&lasin5a &ada%), s$ %in##i, &!"a$an s$

s!:aa '!ndadak, &!nan#anan 5an# kasa, %ans9! ikan, !nda$n5a *ksi#!n %!la%,

!nda$n5a &!s!diaan 'akanan, dan in9!ksi 9n#i a%a &aasi%, "!&!n#a$ &ada

&!"a$an 9isi*l*#is dan '!na'"a$ k!!n%anan %!$ada& in9!ksi8

M!n% K*di dan G9*n (3F),Aeromonas salmonicida'!&akan &!n5!"a"

&!n5aki%urunculosis8 Bak%!i ini %!%a'a '!n5!an# ikan sal'*n dan '!ni'"lkan

k!#ian 5an# san#a% "!sa, sis%!'ikn5a di%n4kkan *l!$ :ii-:ii s!&!%i +

8 B!n%k san#a% ak% (&!-a:%!) &ada ikan s!kan 4ai (9in#!-lin#s) ikan '!n4adi

"!7ana l!"i$ #!la& ('!lan*sis) dan '!n#ala'i k!'a%ian d!n#an :!&a% anda-%anda

5an# %!a'a%i s!"!l'n5a8

38 B!%k ak%%anda-%anda 5an# %a'&ak s!"!l'n5a 5ai% an*!ksia 5an# "!lan#sn#

3-. $ai s!"!l' k!'a%ian8

.8 S"-ak% "!n%k ini '!&akan "!n%k 5an# &alin# la'"a% di'lai d!n#an %anda-

%anda klinik "!&a $a!'*a#ik &!%!k$ial (&!%!:$ial $a!'*$a#!s, &!ndaa$an aki"a%

&!:a$n5a &!'"l$ ka&il!) &ada kli% dan s!ki%a sii&8 Ikan akan '!na'&akkan

&!"a$an 7ana dan an*!ksia, s!lan4%n5a'!n#ala'i k!'a%ian F-; $ai s!4ak

%anda-%anda klinis a7al 'n:l8


16/27

F8 K*nik "!n%k ini %!a'a%i &ada ikan-ikan 5an# 'a'& "!%a$an $id& &ada

s!an#an s"-ak% dan di%n4kkan d!n#an s!'"$n5a "**k dan lka8

Aeromonas salmonicida %idak $an5a '!n5!an# ikan sal'*nid, akan %!%a&i

"ak%!i ini 4#a da&a% '!n5!an# ikan ai %a7a s!&!%i 'as k*ki, k*i, ka&! dan l!l!8

Bak%!i ini '!n#!9!ksi "a#ian la dai %"$ ikan, s!&!%i kli% dan insan# ikan8

Na'n, s!lain di &!'kaan %"$ ikan, A.salmonicida 4#a '!n5!an# salan

&!n:!naan ikan8 P!n5aki% aki"a% "ak%!i ini san#a% 'da$ '!nla &ada ikan lain

5an# "!ada dis!ki%a ikan 5an# %!k!na &!n5aki%8 P!nlaan &!n5aki% da&a% di"a#i

'!n4adi 3, 5ai% &!nlaan s!:aa !%i:al dan $*i*n%al8 P!nlaan !%i:al adala$

&!nlaan &!n5aki% dai indk k! &*#!nin5a, s!dan# &!nlaan $*i*n%al adala$

&!nlaan &!n5aki% k! ikan lain '!lali k*n%ak lan#sn#, !:%*, &!ala%an 5an#%!k*n%a'inasi, a%a lin#kn#an (K*di dan G9*n, 3F)8

M!n% S!&%ia'a, dkk (3>), Ikan-ikan 5an# %!la$ %!k*n%a'inasi "ak%!i

Aeromonass&8da&a% di%andai d!n#an '!li$a% :ii-:ii s!"a#ai "!ik% +

8 L!si %!4adi s!:aa s"k%an d!n#an &!'"!n#kakan s!$in##a '!n5!"a"kan

l:!a%i! d!'a%i%is (9n:l*sis)8

38 P!'"!n#kakan "iasan5a '!n4adi lka %!"ka "!isi nana$, daa$, dan 4ain#an

5an# sak di %!n#a$ lka %!s!"% %!"!n%k :!kn#an ("!n%kn5a s!&!%i kald!a)8

.8 Pada s!an#an ak% %anda-%anda 5an# '!n5!l$ 'n#kin %idak %a'&ak8

F8 H!'*$a#i &ada dasa sii& dan dan sii& d*sal #!i&is8

/8 Ma%a '!n*n4*l (!ks*&%$al'ia)8

;8 Wana %"$ '!n4adi l!"i$ #!la&8

M!n% K$ai'an (33), Aeromonas hydrophilla dan Aeromonas carviae

'!n5!"a"kan &!n5aki% Ba%terial &ill 'isease (BGD) &ada ikan 'as di da!a$

S"an#8 Ada&n #!4ala ikan 'as 5an# %!s!an# &!n5aki% %!s!"% di an%aan5a

%!da&a% "!:ak k!'!a$an &ada %"$ ikan di &!'kaan "a#ian "a7a$ dan a%as,

kli% "a#ian la %!k!l&as dan "!lan4% '!n4adi "**k, insan# %!li$a% '!n#ala'i

n!k*sis dan k*n#!s%i, dan la'!la insan# salin# '!l!ka% sa% d!n#an 5an# lainn5a8


17/27

III. MATE%I DAN MET&DE

3.1 Mater$ Magang

Ma%!i '!&akan ala% dan "a$an 5an# di&!#nakan dala' k!#ia%an 5an#dilakkan8 Ala% dan "a$an 5an# di#nakan dala' Ma#an# di Balai P!n!li%ian

P!'liaan Ikan (BPPI) adala$ s!"a#ai "!ik% +

.88 Ala%

Ala% 5an# di#nakan dala' k!#ia%an &!n#4ian Ikan Mas Ra4adan %!$ada&

"ak%!i Aeromonas s&8 dian%aan5a adala$ akai', a!a%*, !'"!, s!s!, "ask*',

hand counter, san# %an#an, s&i% sn%ik, ala% %lis, dan tissue8

.883 Ba$an

a8 Ikan Mas Ra4adan

Ikan 4i 5an# di#nakan &ada Ma#an# 5ai% Ikan Mas Ra4adan "!kan kia-

kia / :' dan "!' "lan8 J'la$ Ikan Mas Ra4adan 5an# di#nakan

n%k s!%ia& akai' 5ai% 3 !k*8

"8 Ikan Mas L*kal

Ikan 4i 5an# di#nakan &ada Ma#an# s!lain Ikan Mas Ra4adan 4#a di#nakan

Ikan Mas L*kal s!"a#ai &!'"andin# k!%a$anan %!$ada& "ak%!i Aeromonass&8 Ikan

Mas L*kal 5an# di#nakan "!kan kia-kia / :' dan "!' "lan8

J'la$ Ikan Mas L*kal 5an# di#nakan n%k s!%ia& akai' 5ai% 3 !k*8

:8 La%an Kl*in

La%an Kl*in di#nakan n%k '!ns%!ilkan akai' dan a!a%* 5an#

di#nakan s!%!la$ aki' dan a!a%* di"!si$kan d!n#an sa"n dan ai "!si$8

La%an Kl*in 5an# di#nakan d!n#an d*sis F &&'8


18/27

d8 La%an T$i*sl9a%

La%an T$i*sl9a% di#nakan s!"a#ai &!n4a#a k!s%a"ilan s$, &$, dan salini%as

ai didala' akai'8 La%an T$i*sl9a% ini di#nakan d!n#an d*sis / &&'8

!8 ?aian "ak%!iAeromonas s&8

?aian "ak%!i Aeromonas s&8 dida&a% s!%!la$ dilakkan kl% "ak%!i

Aeromonas s&88 ?aian 5an# di&akai dala' '!%*d! &!n#4ian ini s!"an5ak , 'l

5an# disn%ikkan &ada ikan Mas Ra4adan dan ikan Mas l*kal8

3.2 Met'(e #erja Praktek

M!%*d! k!4a 5an# di#nakan dala' Ma#an# ini adala$ '!%*d!

*"s!asi


19/27

d*k'!n%asi 5an# '!n#a: &ada ins%'!n &!n#a'a%an &ada &!n#4ian

k!lan#sn#an $id& ikan 'as %!$ada& "ak%!i Aeromonas s&8 di Balai P!n!li%ian

P!'liaan Ikan (BPPI) Ska'andi, D!sa Ska'andi, K!:a'a%an Pa%*k"!si,

Ka"&a%!n S"an#, Ja7a Baa%8

:8 Wa7an:aa

M!n% Aikn%* (33), 7a7an:aa dilakkan n%k '!n#!%a$i k!adaan

s!s!*an# dan '!n:ai in9*'asi '!n#!nai sa% &!'asala$an8 Ti&! 7a7an:aa

5an# dilakkan &ada &!n!li%ian ini adala$ d!n#an 7a7an:aa "!"!as %!%a&i 4#a

'!n#in#a% da%a a&a sa4a 5an# akan dik'&lkan8 Dala' '!laksanakan 7a7an:aa,

&!7a7an:aa '!'"a7a &!d*'an 5an# $an5a '!&akan #ais "!sa dai $al-$al

5an# akan di%an5akan8

3.3 Met'(e Pengum)ulan Data

Da%a 5an# di&!*l!$ dai k!#ia%an Ma#an# 5ai% "!&a da%a &i'! dan

s!knd!8 P!n#'&lan da%a &i'! 5ai% sa% &!n#'&lan da%a 5an# di&!*l!$

d!n#an :aa "!k!4a s!:aa ak%i9 dala' k!#ia%an 5an# ada dila&an#an dan '!n#a'"il

da%a s!:aa lan#sn# '!lali &!n#a'a%an 5an# dilakkan8 Da%a s!knd! adala$ da%a

5an# sda$ ada a%a "kan dai $asil &!n#a'a%an 5an# dilakkan dila&an#an8

.8.8 Da%a Pi'!

Da%a &i'! dilakkan s!:aa lan#sn# d!n#an '!lakkan &!n#a'a%an dan

&!n:a%a%an dai $asil *"s!asi lan#sn# k! la&an#an s!%a "!&a%isi&asi s!:aa ak%i9

d!n#an '!n#ik%i s!'a k!#ia%an &!n#4ian k!lan#sn#an $id& ikan 'as %!$ada&

"ak%!i Aeromonas s&8 di ins%ansi %!kai%8 Da%a &i'! 5an# di&!*l!$ dai k!#ia%an

Ma#an# adala$ s!"a#ai "!ik% +


20/27

(o

(t


21/27

a8 Survival )ate(SR) + C @

.8.83 Da%a S!knd!

Da%a s!knd! dilakkan n%k '!l!n#ka&i da%a 5an# di&!*l!$ dai da%a &i'!

"!&a ka4ian li%!a% 5an# "!kai%an d!n#an &!n!li%ian 5an# dilakkan8 K!'dian

dilakkan &la &!n#'&lan da%a s!knd! "!&a da%a dai ins%ansi 5an# %!kai%

d!n#an 'a#an#8

3.4 *aktu (an Tem)at

K!#ia%an Ma#an# ini dilaksanakan &ada %an##al . A#s%s sa'&ai %an##al 3;

A#s%s 3F di Balai P!n!nli%ian dan P!'liaan Ikan (BPPI) Ska'andi, S"an#,

Ja7a Baa%8


22/27

I+. PEMBAHA"AN

4.1 #ea(aan Umun Bala$ Penel$t$an Pemul$aan Ikan ,BPPI- "ukaman($

F88 S!4aa$ Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI) Ska'andi

am/ar Kan%* Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan Ska'andi

Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI) Ska'andi didiikan &ada %an##al 3;

Jni =38 S!la'a &!k!'"an#ann5a %!la$ '!n#ala'i "!"!a&a &!"a$an na'a8

S!:aa sin#ka% s!4aa$ Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI) Ska'andi, adala$ +

a8 Ta$n =3 + La"*a%*i' 0** d! Binn! 0iss!4i 5an# didiikan *l!$

B!landa, "!k!ddkan di ?i"ala#n#, B*#*8

"8 Ta$n =/ + La"*a%*i' P!n5!lidikan P!ikanan Daa%, "!k!ddkan di

?i"ala#n#, B*#*8

:8 Ta$n =/. + Balai P!n5!lidikan P!ikanan Daa%, "!k!ddkan di Pasa

Min##, Jaka%a8

d8 Ta$n =/ + Balai P!n5!lidikan P!ikanan Daa%, "!k!ddkan di S!'&,

B*#*8

!8 Ta$n =;. + L!'"a#a P!n!li%ian P!ikanan Daa%, "!k!ddkan di

S!'&, B*#*8

98 Ta$n => + Balai P!n!li%ian P!ikanan Daa%, "!k!ddkan di S!'&,

B*#*8

#8 Ta$n =>F + Balai P!n!li%ian P!ikanan Ai Ta7a, "!k!ddkan di

S!'&, B*#*8

$8 Ta$n ==F + Balai P!n!li%ian P!ikanan Ai Ta7a, "!k!ddkan di

Ska'andi, S"an#8

i8 Ta$n 3. + L*ka Ris!% P!'liaan dan T!kn*l*#i Bdida5a P!ikanan Ai

Ta7a, "!k!ddkan di Ska'andi, S"an#8 B!dasakan K!&%san M!n%!i

K!la%an dan P!ikanan n*'* KEP8


23/27

S"an#8 B!dasakan Sa% K!&%san M!n%!i K!la%an dan P!ikanan n*'*

PER8..


24/27

&!'liaan dan %!kn*l*#i "dida5a &!ikanan ai %a7a 5an# "!ada di "a7a$ Badan

P!n!li%ian dan P!n#!'"an#an K!la%an dan P!ikanan (BALITBANG KP) dan

"!%an##n#4a7a" lan#sn# k!&ada Psa% Ris!% P!ikanan Bdida5a (PRPB), Balai

P!n!li%ian P!'liaan Ikan "!%4an n%k '!'"!n%k sa% l!'"a#a 5an# s!:aa

*&%i'al 'a'& '!laksanakan is!% &!'liaan dan %!kn*l*#i "dida5a &!ikanan

&ada s!'a !k*sis%!' ai %a7a s!$in##a 'a'& '!aki% %!kn*l*#i s%a%!#is dan

a&lika%i9 dala' "idan# &!'liaan dan %!kn*l*#i "dida5a &!ikanan dala' an#ka

&!nin#ka%an dan k!"!lan4%an &*dksi "dida5a ikan s!:aa nasi*nal8

Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI) Ska'andi '!&akan ni% !s!l*n III di

"a7a$ Psa% P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI) Ska'andi di%!%a&kan dala'

KEPMEN K!la%an dan P!ikanan8 Balai P!n!li%ian P!'liaan Ikan (BPPI)Ska'andi '!'&n5ai s'"! da5a 'ansia s!"an5ak => *an#, %!dii dai

*an# llsan di"a7a$ dan s%a%a D., *an# llsan S, = *an# llsan S3, dan 3

*an# llsan S.8

S%k% *#snisasi dan k!%!na#ak!4aan dai Balai P!n!li%ian dan P!'liaan

Ikan (BPPI) Ska'andi adala$ s!"a#ai "!ik% +

a8 K!&ala Balai

"8 Kas"a# Ta%a Usa$a + K!&!#a7aian, R'a$ Tan##a

:8 Kasi! Ta%a O&!asi*nal

d8 P!nan##n#4a7a" In9*'asi + P!&s%akaan

!8 Kasi! P!la5anan T!knis + K!&ala K*la', La"8 Kali%as Ai dan Ki'ia, Pa%*l*#i,

G!n!%ika, Pakan Ala'i, dan 1!!d P*:!ssin#

98 K**dina%* K*'*di%as Ris!% + Ikan Pa%in, Udan# Gala$8 L!l!, Nila, Ga'!, dan

Mas

#8 K!l*'&*k Ja"a%an 1n#si*nal + P!n!li%i, T!knisi Li%ka5asa

Dala' an#ka '!laksanakan %#as dan 9n#sin5a Balai P!n!li%ian P!'liaan

Ikan (BPPI) Ska'andi, '!'iliki 0isi da Misi s!"a#ai "!ik% +

a8 0isi

6M!n4adi L!'"a#a P!n!li%ia T!k!'ka di Bidan# P!'liaan Ikan Bdida5a6


25/27

"8 Misi

8 M!n#$asilkan ai!%as ikan "dida5a 5an# n##l

38 M!n5!"akan in9*'asi dan IPTEK k!&ada 'as5aaka%

F88F Saana dan Pasaana

Saana dan Pasaana 5an# %!da&a% di Balai P!n!li%ian dan P!'liaan Ikan

(BPPI) Ska'andi, S"an#- Ja7a Baa% adala$ kan%* ad'inis%asi, &!&s%akaan,

an# adi%*i' (ka&asi%as . *an#), '!ss, 'as4id, #!dn# *la$a#a (GOR), dan

la&an#an &aki% 5an# :k& las8

Un%k k!#ia%an &!n!li%ian di BPPI didkn# *l!$ la"*a%*i' #!n!n%ik

'*l!kl! 5an# dil!n#ka&i an%aa lain R!al %i'! P?R, DNA 1a#'!n anal5!,W$*l! #!n*' S!!n:!, La"*a%*i' BPPI dala' &*s!s a#!di%asi dala' an#

lin#k& &!n#4ian is KH0 dan kali%as ai %!s!dia n%k '!nn4an# &!laksanaan

&!n!li%ian an%aa lain + k*la' %ana$ dan k*la' %!'"*k, k*la' reservoir (; $a),

la"*a%*i' ki'ia dan la"*a%*i' #!n!%ik, la"*a%*i' niisi dan &akan ala'i,

dan la"*a%*i' kali%as ai $a%:$!5 (Nila, Mas, L!l!, Pa%in, Ga'!, dan Udan#

Gala$)8

Ai 5an# di#nakan n%k k!#ia%an &!n#4ian %!$ada& "ak%!i Aeromonas s&8

&ada ikan 'as di BPPI Ska'andi 5ai% ai %a7a 5an# "!asal dai da s'"! 5ai%

7adk Ja%il$ dan ai %ana$ (s' "*) d!n#an d!"i% 5an# '!n:k&i s!%a s!:aa

k*n%in58 Ai %a7a "!s'"! dai s' (ai %ana$) di#nakan n%k k!#ia%an

&!'"!ni$an di hatchery (indoor)8 S!dan#kan ai %a7a 5an# "!s'"! dai 7adk

Ja%il$ di %a'&n# di k*la' reservoir5ai% k*la' %ana$ s!"an5ak da "a$ 5an#

salin# "!$"n#an, d!n#an las s!ki%a ; $a 5an# "!9n#si n%k '!na'&n# ai

s&lai dai salan ii#asi 7adk Ja%il$ 5an# k!'dian disalkan k! k*la' a%a

"ak d!n#an &i&a &aal*n "!kan 3 in:8 Ai ini di#nakan n%k k!#ia%an

&!nd!d!an dan &!'"!saan 5an# dik*la'-k*la' outdoor8 Sis%!' salan ai n%k

ai sn#ai "!si9a% %!"ka, s!dan#kan ai %ana$ (s') "!si9a% %!%%&8 S!dan#kan

s'"! ai %ana$ 5an# di#nakan di BPPI Ska'andi "!asal dai s' "* d!n#an

k!dala'an F', >', dan F'8 Bak &!na'&n#an ai %!"a% dai 9i"! 5an#


26/27

%!"!n%k "la% dan di%!'&a%kan &ada k!%in##ian /'8

4.2 "$stem Penguj$an Ikan Mas %aja(anu Terha(a) Bakter$Aeromonass).

K!#ia%an &!n#4ian Ikan Mas Ra4adan %!$ada& "ak%!i Aeromonas s&8 ini

dilakkan di dala' an#an (indoor) 5an# %!da&a% di hatcher5 ikan Mas8 Pada

''n5a k!#ia%an &!n#4ian %!$ada& "ak%!i Aeromonas s&8 ini dilakkan d!n#an

"!"!a&a %a$a&, 5ai% &!sia&an saana dan &asaan &!n#4ian, &!laksanaan

&!n#4ian, dan &!n#a'a%an s!%!la$ &!n#4ian8

F838 P!sia&an Saana dan Pasaan P!n#4ian

P!sia&an saana dan &asaan &!n#4ian '!&akan k!#ia%an 5an# dilakkan

n%k '!n5ia&kan %!'&a% &!n#4ian ikan Mas8 P!sia&an saana dan &asaan

&!n#4ian dian%aan5a dilakkan &!'"!si$an 3 akai' "!kan 88888 5an#

%!l!%ak di di dala' hatcheryikan Mas, &!'"!si$an a!a%*, &!sia&an :aian "ak%!i

Aeromonas s&8 K!#ia%an &!'"!si$an 3 akai' dan a!a%* dilakkan

&!'"!si$an '!n##nakan sa"n8 S!%!la$ di"!si$kan, 3 akai' dan a!a%*

dilakkan &!'"!si$an '!n##nakan la%an kl*in F &&'8 La%an kl*in "!9n#si

'!ns%!ilkan '!dia &!n#44ian8 Akai'-akai' 5an# sda$ di"!si$kan 'asin#-

'asin# diisi ai s!"an5ak 3 L 5an# k!'dian di"!i T$i*sl9a% / &&'8 K!#ia%an

%'!&akan sala$ sa% 5an# '!n!n%kan dala' &!n#4ian ini8 Ta'"a$kan ikan

s!"an5ak 3 !k* 5an# "!' 888 k!&ada 'asin#-'asin# akai'8

Dala' k!#ia%an &!sia&an saana dan &asaan &!n#4ian ini di"%$kan

&!sia&an 5ai% :aian "ak%!i Aeromonas s&88 ?aian "ak%!i Aeromonas s&8

dida&a%kan dai kl% "ak%!i Aeromonas s&8 5an# dilakkan s!"!l'n5a8 M!%*d!

dala' kl% "ak%!iAeromonas s&8 ada %i#a %a$a&, 5ai%

8 M!n#is*lasi "ak%!i Aeromonas s&8 5an# %!da&a% &ada ikan 5an# %!k!na

"ak%!i Aeromonas s&88 M!%*d! 5an# di#nakan dala' '!n#is*lasi "ak%!i

Aeromonas s&8 ini adala$ '!%*d! #*!s8 S!dan#kan '!dia 5an# di#nakan dala'

is*lasi "ak%!i Aeromonass&8 ini adala$ '!dia TSA (*ryptone Soya Agar)8 M!dia


27/27

a#a 5an# di#nakan dala' is*lasi ini '!dia a#a &ada%8 M!%*d! #*!s adala$ '!%*d!

5an# di#nakan dala' '!n#is*lasi "ak%!i, di'ana "ak%!i diis*lasi '!n##nakan

4a' *s! 5an# %!l!"i$ da$l di&anaskan di a&i "ns!n, (a#a %idak %!4adi

k*n%a'inasi)8 Ja' *s! di%skkan k! *#an 5an# did#a %!da&a% "ak%!i

Aeromonass&8, 5an# s!lan4%n5a di#*!skan k!&!'kaan '!dia TSA s!:aa i#-a#

dan $a%i-$a%i8 S!%!la$ &*s!s is*lasi "ak%!i s!l!sai, 'aka '!dia %'"$ %!s!"%

di'askkan k!dala' ink"a%* d!n#an s$ 3>*?8

38 Dilakkan &!'nian "ak%!iAeromonass&88 P!'nian dilakkan dai is*lasi

"ak%!i 5an# %!la$ diink"asi s!la'a 3F 4a', "ak%!i 5an# %!la$ diink"asi "iasan5a

%!dii dai "!"!a&a k*l*ni "ak%!i8 S!"!l' *#anis'! da&a% diid!n%i9ikasi, "ak%!i

%!s!"% $as di&!sia&kan %!l!"i$ da$l dala' k!adaan 'ni (kl% 'ni)8 Halini "!a%i "a$7a "ak%!i 5an# %'"$ dala' sa% indk8 Hasil 5an# dida&a% dai

&!'nian "ak%!i ini da&a% diid!n%i9ikasi "ak%!iAeomonas hydrophilla8

.8 Bak%!i Aeromonas s&8 5an# di'nikan s!%!la$ i% dikl%8 S!"!l' i%

dida&a% "ak%!i 'ni 5ai% Aeromonas hydrophilla8 Bak%!i ini dikl%

'!n##nakan '!dia a#a :ai s!"an5ak 3/ 'l8 Dan dink"asi s!la'a 3F 4a'8

A&a"ila kl% ini "!$asil di%andai *l!$ k!$n5a '!dia a#a :ai8

F8383 M!%*d! P!n#4ian Ikan Mas

laporan magang penyakit ikan

Documents