laporan latihan industri telekom mas

BAB 1 : PENGENALAN DAN LATAR BELAKANG ORGANISASI

1.1 PENGENALAN

Bagi setiap penuntut POLITEKNIK yang terdapat di Negara ini di wajibkan

untuk menjalani Latihan Industri sama ada mereka ini mengikuti kursus Sijil ataupun

Diploma. Ini adalah syarat yang telah di tetapkan oleh pihak pengurusan POLITEKNIK

dan tempoh Latihan Industri yang ditentukan adalah selama 6 bulan. Semua pelajar akan

diberi tempoh ini untuk menjalani Latihan Industri di mana-mana firma yang mereka

pilih sendiri ataupun yang telah ditentukan oleh pihak pengurusan POLITEKNIK.

Latihan Industri ini dijalankan pada semester yang ketiga bagi Kursus Peringkat

Sijil dan semester keempat bagi Kursus Peringkat Diploma ( kecuali bagi penuntut

Kursus Diploma Sains Kesetiausahaan iaitu bagi semester ketiga ). Penganugerahan Sijil

atau Diploma hanya akan diberikan kepada para pelajar yang telah berjaya menamatkan

Latihan Industri sebelum menyambung semula semester nanti. Ia juga merupakan salah

satu syarat yang di wajibkan untuk penganugerah Sijil mahupun Diploma. Dengan ini

para penuntut POLITEKNIK semua harus memandang serius terhadap Latihan Industri

1

ini dan kita tidak boleh memandang remeh sahaja. Melalui Latihan Industri inilah kita

akan dapat mengetahui alam pekerjaan yang sebenar-benarnya.

1.1.1 PENDAHULUAN

Latihan industri bagi pelajar yang menjalani kursus Sijil ataupun Diploma adalah

satu langkah yang baik dalam usaha Negara iaitu Malaysia untuk melahirkan ramai

tenaga mahir dan separuh mahir. Melalui Latihan Industri ini para pelajar yang menuntut

di Politeknik dapat menimba kemahiran dan pengalaman yang baru. Malah disamping itu

juga, mereka dapat mempraktikkan teori yang telah dipelajari semasa belajar di tempat

pengajian. Ini kerana ketika apa yang para pelajar belajar di tempat pengajian berbanding

semasa menjalani Latihan Industri ini adalah amat berlainan sekali. Ternyata semasa para

pelajar menjalani Latihan Industri mereka dapat memperolehi banyak ilmu pengetahuan

tentang dunia pekerjaan yang sebenarnya. Dengan ini mereka dapat memantapkan lagi

tahap pemikiran serta kepakaran para pelajar lepasan Politeknik khususnya.

Dunia pekerjaan adalah lebih banyak rintangan dan memerlukan kematangan

seseorang itu dalam melakukan sesuatu tugas yang telah di berikan. Latihan industri

menguji sejauh manakah kebolehan serta kesabaran para pelajar untuk mempraktikkan

semula teori yang telah dipelajari dan merupakan penyediaan diri bagi pelajar sebelum

memasuki alam pekerjaan yang sebenarnya. Ketika di alam pekerjaan nanti para pelajar

perlu mempelajari dan mengetahui lebih banyak kesulitan yang akan menimpa diri kita

apabila sudah bekerja kelak.

Oleh itu, buku laporan industri ini adalan gambaran keseluruhan semasa saya

menjalani latihan industri di Pejabat Telekom Jitra. Selain itu, saya sertakan juga

2

penerangan-penerangan bagi sesuatu tajuk yang berkaitan dengan tugas-tugas yang saya

lakukan di Pejabat Telekom Jitra ini.

1.1.2 OBJEKTIF LATIHAN INDUSTRI

Latihan Industri adalah wajib bagi pelajar-pelajar yang sedang menuntut di

POLITEKNIK sebelum layak dipertimbangkan untuk mendapat Sijil dan Diploma di

dalam bidang pengkhususan masing-masing. Kepentingan Latihan Industri ini dapat

dilihat apabila setiap palajar perlu lulus di dalam Latihan Industri sebelum mereka

memasuki semester yang berikutnya.

Para pelajar yang menjalani Latihan Industri ini akan ditempatkan di firma-firma

atau organisasi-organisasi yang sesuai dengan kursus yang di pelajari ketika berada di

POLITEKNIK. Oleh itu, beberapa objektif Latihan Industri ini diadakan adalah :

Untuk mendedahkan pelajar ke alam pekerjaan yang sebenarnya.

Untuk menanam semangat kerja berpasukan dan membina perhubungan baik

sesama pekerja.

Untuk memperlihatkan pelajar perkaitan antara teori dan praktikal.

Untuk mengamalkan peraturan-peraturan keselamatan, displin masa dan etika

kerja dalam Latihan Industri.

Untuk memupuk sifat amanah, bertanggungjawab, membina keyakinan diri dan

tahan menghadapi cabaran dunia pekerjaan.

Untuk menyiapkan diri bagi menyediakan satu laporan rasmi setelah tamat

Latihan Industri.

3

1.1.3 KEPENTINGAN LATIHAN INDUSTRI

Latihan Industri mempunyai banyak kepentingannya kepada para pelajar.

Tambahan pula tempoh masa panjang yang di tetapkan oleh pihak POLITEKNIK

memberi kelebihan kepada pelajarnya berbanding dengan industri pengajian lain yang

hanya menyediakan ruang tempoh yang begitu singkat.

Selain itu, Latihan Industri ini membolehkan para pelajar mengaitkan teori-teori

kepada praktikal dan sebaliknya. Sebagai seorang penuntut di POLITEKNIK, teori dan

praktikal adalah dua perkara yang sama penting. Oleh itu, sebagai seorang penuntut amat

penting bagi mereka yang mempraktikkan apa yang telah dipelajari agar tidak berasa

kekok apabila bekerja nanti.

Latihan Industri amat penting kepada para pelajar kerana :

Pelajar dapat berdikari dengan mengenali cabaran dunia luar dan bertemu orang-

orang yang baru di sekeliling mereka.

Mengasah bakat dan minat para pelajar terhadap setiap tugasan yang telah di

berikan oleh penyelia atau kakitangan di syarikat tersebut.

Mematangkan kehidupan serta pemikiran pelajar dalam menempuhi tempoh

sepanjang Latihan Industri tersebut.

Dapat membentuk sahsiah diri dan keterampilan para pelajar kearah yang lebih

positif agar mereka lebih berkeyakinan apabila bekerja kelak.

Mengetahui serta mempelajari lebih mendalam lagi bagaimana sesuatu pekerjaan

itu dilaksanakan dengan sistematik dan bagaimana menyelesaikan masalah yang

timbul.

4

1.1.4 RINGKASAN AKTIVITI SEMASA LATIHAN INDUSTRI

Semasa menjalani Latihan Industri di Pejabat Telekom Jitra ini saya telah banyak

didedahkan dengan tugas-tugas yang berlainan setiap hari. Antara aktiviti dan tugas yang

telah saya lakukan di Pejabat ini ialah :

Configuration streamyx.

Memasang jumper di kabinet dan MDF.

Menerima aduan kerosakan daripada pelanggan.

Menulis doket baru dan lama untuk di serahkan kepada kontraktor.

Complete job apabila kerosakan telah dibaiki oleh pekerja Telekom ataupun

kontraktor.

Memfotostat borang dan dokumen.

Menukar pair dan eside di kabinet dan MDF.

Menghadiri mesyuarat yang diadakan pada setiap bulan.

Membetulkan kerosakan pada telefon radio ( Fixed Wireless Terminal ).

Memasana dan membetulkan kerosakan bagi talian ISDN.

5

1.1.5 SKOP LATIHAN INDUSTRI

Semasa saya menjalani Latihan Industri di syarikat ini, penyelia tidak menetapkan

sesuatu tugas kepada saya. Oleh itu, setiap hari saya melakukan tugas yang berbeza. Ini

kerana penyelia mahu melihat saya mempelbagaikan tugas saya yang banyak bersangkut

paut dengan kursus yang saya ambil iaitu Diploma Kejuruteraan Elektronik. Saya amat

berterima kasih kerana telah mendapat tunjuk ajar daripada penyelia serta rakan-rakan

sekerja sebagaimana yang diharapkan sebelum menghadapi Latihan Industri.

Walaupun sebahagian besar tugas-tugas yang saya lakukan berkait rapat dengan

jurusan yang diambil, namun saya juga diajar bagaimana menerima aduan daripada

pelanggan, menggunakan mesin fotostat, menggunakan mesin fax, telefon pelanggan bagi

mengetahui samada kerosakan telah dibaiki ataupun tidak, menyalin worklist, memasang

jumper di kabinet dan MDF, configuration streamyx, closed doket yang telah siap dibaiki

dan menghadiri mesyuarat.

6

1.1.6 PENULISAN LAPORAN

Laporan ini dihasilkan adalah untuk di jadikan sumber rujukan kepada pihak

majikan apabila pelajar-pelajar yang telah menamatkan pengajian mereka di

POLITEKNIK keluar untuk mencari peluang pekerjaan. Malah laporan ini dapat di

jadikan panduan oleh para pelajar untuk melakukan sesuatu tanggungjawab terhadap

pihak majikan mereka kelak.

1.1.7 PENYELARASAN

Buku laporan Iatihan Industri ini adalah :

Merupakan satu catatan dari rekod rasmi untuk melaporkan tugasan yang

berkaitan dengan perjalanan Latihan Industri.

Untuk tujuan penyelarasan. Penulisan laporan ini adalah mengambil kira setiap

tugasan mengikut keutamaan yang sistematik dan bersepadu serta laporan

disesuaikan dengan perhubungan semasa agar peningkatan diri di dalam

menjalankan tanggungjawab dan amanah dapat membangun dengan seiringan.

7

1.1.8 OBJEKTIF LAPORAN

Objektif laporan ini adalah untuk menghuraikan apa yang telah dipraktikkan

semasa menjalani Latihan Industri dan juga dapat melihat sejauh manakah kefahaman

para pelajar tentang Latihan Industri sebenarnya.

Selain itu, di dalam laporan ini saya juga turut menceritakan serba sedikit tentang

apa yang saya laksanakan di Pejabat Telekom Jitra ini. ini bertujuan untuk dijadikan

sumber rujukan bagi saya serta para pelajar di masa akan datang.

Akhir sekali, laporan ini juga bertujuan sebagai satu rumusan atau kesimpulan

tentang segala aktiviti-aktiviti yang saya lakukan dan pelajari di pejabat ini selama

tempoh 6 bulan ketika menjalani Latihan Industri.

Semoga dengan adanya ilmu serta kemahiran yang diperolehi semasa menjalani

Latihan Industri ini saya berharap semua pelajar dapat mempraktikkan dengan sebaik

yang mungkin. Di samping itu para pelajar dapat membantu Negara melahirkan tenaga

pekerja yang lebih optimis di masa hadapan apabila mereka sudah mendapat pekerjaan

kelak.

8

1.1.9 CARA LAPORAN DISUSUN

Cara yang mudah untuk saya menyusun laporan ini agar nampak lebih kemas

supaya dapat mencapai objektif yang sebenar adalah seperti berikut :

JANUARI

Mempelajari serta memahami beberapa perkara yang berkaitan dengan segala hal-

hal syarikat.

FEBRUARI

Mula mencari maklumat-maklumat yang di perlukan untuk memuatkan ke dalam

buku Laporan Industri seperti latar belakang syarikat, pemegang saham, keluaran

syarikat, pelanggan dan sebagainya.

MAC

Mencari maklumat yang perlu di tambah untuk dimasukkan ke dalam buku

Laporan Industri iaitu tentang syarikat dan mula merangka isi-isi yang perlu ditaip

untuk laporan ini.

APRIL

Menaip sedikit sebanyak maklumat yang diperolehi dan disamping itu juga

mencari maklumat tambahan yang diperlukan untuk dimuatkan di dalam laporan

ini.

MEI

Meneruskan menaip segala maklumat-maklumat yang diperolehi agar mudah

untuk disusun dan dijadikan buku laporan yang lengkap. Kemudian, menyiapkan

isi laporan kandungan serta lampiran yang perlu dimuatkan.

JUN

seterusnya menyusun segala maklumat yang telah siap ditaip agar menjadi sebuah

buku laporan sebelum ia dijilid.

9

1.1.10 JADUAL LATIHAN INDUSTRI

Semasa saya menjalani Latihan Industri di syarikat ini mereka tidak menyediakan

jadual Latihan Industri yang tetap bagi setiap pelajar. Oleh itu, ini terpulang kepada daya

usaha oleh seseorang pelajar itu untuk melakukan kerja-kerja yang telah disediakan dan

kerja-kerja sampingan yang diberikan oleh kakitangan mereka.

Pada kebiasaannya, kerja-kerja yang diberikan oleh penyelia turut diberi juga oleh

kakitangan yang lain kerana mereka memerlukan bantuan para pelajar. Antara kerja-kerja

yang biasa saya lakukan ialah menerima order pemasangan baru dari kedai Telekom Jitra,

menyemak worklist, menulis aduan baru dan lama, memfotostat borang dan kertas kerja,

menerima aduan daripada pelanggan, menolong mengemas pejabat, menghadiri

mesyuarat dan tutup aduan apabila kerosakan telah siap dibaiki.

Saya bersyukur kerana kebanyakkan kerja-kerja yang diberikan adalah berkaitan

dengan bidang yang diambil iaitu elektronik.

10

1.2 LATAR BELAKANG ORGANISASI TELEKOM MALAYSIA BERHAD

1.2.1 PENGENALAN

Rajah 1.2.1 : Pejabat Telekom Berhad Jitra

Telekomunikasi merupakan salah satu keperluan dalam hidup manusia yang mana

melalui telekomunikasi telah dapat meningkatkan taraf hidup manusia seterusnya dapat

membangunkan negara. Dengan adanya telekomunikasi, suatu maklumat dapat

disalurkan dengan mudah dan cepat tanpa sebarang halangan. Kerana mengetahui hal ini,

kerajaan mengambil langkah yang bijak, menubuhkan Jabatan Telekom Malaysia pada

tahun 1968 sebelum diperbadankan pada Oktober 1984. Ini memandangkan

telekomunikasi adalah satu aspek yang terpenting dalam kehidupan manusia seharian

pada hari ini. Dari tahun ke tahun, Telekom Malaysia berusaha mempertingkatkan

perkhidmatannya dan kini Telekom Malaysia Berhad berdiri megah bersama syarikat

11

telekomunikasi lain di dunia yang memberikan produk, perkhidmatan dan penyelesaian

bertaraf dunia.

Telekom Malaysia Berhad pada mulanya ditubuhkan bagi memberikan

perkhidmatan telekomunikasi kepada rakyat Malaysia. Di antara perkhidmatan yang

disediakan adalah seperti perkhidmatan telefon awam dan rumah, panggilan rumah,

panggilan kecemsan dan sebagainya. Melalui pemberian lesen oleh kerajaan kepada

Telekom Malaysia Berhad ia memberikan hak kepada Telekom untuk mengendalikan

kesemua sistem telekomunikasi. Selain itu, penubuhan Universiti Telekom (UNITEL)

pada tahun 1997 adalah merupakan universiti swasta pertama di Malaysia yang

mempunyai objektif menyumbng ke arah pembangunan teknologi maklumat, industri

multimedia dan telekomunikasi. Begitu juga dengan penubuhan Universiti Multimedia

pada tahun 1999.

Dalam era teknologi pada masa kini, Telekom Malaysia Berhad berusaha

mempertingkatkan perkhidmatannya dan sentiasa menyalurkan produk dan perkhidmatan

terbaik demi memenuhi keperluan dan kepuasan pelanggan – pelanggannya. Salah satu

produk dan perkhidmatan yang merupakan penyumbang utama kepada keuntungan

syarikat ialah perkhidmatan telefon Direct Exchange Line. Dengan pelanggan melebihi

4.4 bilion, Telekom Malaysia Berhad telah berusaha untuk mempertingkatkan pasaran

bagi memenuhi impiannya untuk menjadi sebuah organisasi bertaraf dunia dengan

memberi tumpuan penuh kepada kepuasan pelanggan secara menyeluruh.

Penubuhan Telekom Malaysia Berhad juga dapat menyediakan peluang-peluang

pekerjaan kepada rakyat Malaysia. Dengan ini, penduduk tempatan dapat memenuhi

peluang-peluang pekerjaan yang disediakan dan kadar pengangguran yang wujud dapat

dikurangkan .

12

1.2.2 SEJARAH PENUBUHAN TELEKOM MALAYSIA BERHAD

Pada tahun 1987, Jabatan Telekom Malaysia telah diswastakan yang dikenali

sebagai Telekom Malaysia yang masih dikawal sedia oleh Kementerian Tenaga,

Komunikasi dan Multimedia . Selaras dengan perkembangan komunikasi, Telekom

mengorak langkah dengan terus berkembang dengan pertubuhan hasil yang berterusan

menyumbangkan dengan pertambahan keuntungan yang tinggi. Telekom Malaysia juga

menyumbang dari segi pembangunan pasaran telekomunikasi di Malaysia secara

progresif .

Bagi ibusawat Telekom Malaysia Alor Setar, ia telah ditubuhkan lebih kurang

pada tahun 1947 dimana ianya dapat menampung lebih kurang 50 000 muatan talian pada

waktu ini untuk pelanggan kediaman .

1.2.3 SEJARAH PERKEMBANGAN ORGANISASI

Jabatan Telekom Malaysia Berhad wujud pada tahun 1946 iaitu selepas zaman

pemerintahan Jepun. Dalam matlamat Rancangan Persekutuan 1956, ia meletakkan

matlamat untuk menyediakan perkhidmatan telefon termoden. Dalam era 60–an,

rangkaian telefon telah dipertingkatkan oleh Jabatan Telekom. Pada tahun 1963, sistem

gelombang mikro yang pertama telah dipasang diantara Kuala Lumpur dan Singapura. Ia

diperluaskan ke Ipoh dan Pulau Pinang di Pantai barat serta ke Pantai Timur meliputi

Kuantan dan Kota Bharu. Sistem Telefon Radio Antarabangsa daripada Kuching ke

Malaya dan Singapura telah diperkenalkan pada tahun 1960. Pada April 1970, stesen

Satelit Bumi Antarabangsa yang pertama ditubuhkan bagi menyediakan perkhidmatan

telefon di peringkat antarabangsa. Perkhidmatan Teleks secara manual digantikan dengan

13

sistem automatik pada tahun 1975. Manakala, Telekom juga telah memperkenalkan

perkhidmatan Antarabangsa Terus Dail (International Direct Dialling / IDD). Melalui

perkhidmatan ini, panggilan terus boleh dibuat ke luar negara seperti United Kingdom,

Austarlia, Jepun dan Hong Kong serta ditambah kepada lebih 70 destinasi luar negara.

Pada tahun 1980, ibusawat elektronik pertama (SPC) telah dilancarkan di Johor.

Pada masa yang sama projek kabel dasar laut (submarine cable) yang menghubungkan

Kuantan dan kuching telah berjaya dilaksanakan. Pada tahun 1981, ‘ Standard Satelite ’

yang kedua di Lendu, Melaka yang menghubungkan Satelit Lautan India telah

dilancarkan . Manakala pada tahun 1982, Telefax telah diperkenalkan dengan tujuan

memberi kemudahan pancaran saluran cetakan, imej dan grafik. Bagi meningkatkan mutu

perkhidmatan yang disediakan oleh Jabatan Telekom Malaysia (JTM), kerajaan telah

mengambil langkah yang bijak dengan menswastakannya pada 12 Oktober 1984. Dengan

ini, JTM telah ditukar nama kepada Syarikat Telekom Malaysia Berhad dan ia mampu

bersaing dengan syarikat telekomunikasi yang sedia ada di Malaysia. Matlamat

penswastaan organisasi tersebut adalah untuk meningkatkan produktiviti negara dan

menyimbangkan ke arah negara perindustrian. Selain itu, Telekom malaysia Berhad

(TMB) diswastakan bagi menyahut cabaran kerajaan dalam menjadikan sebuah

organisasi yang terunggul di negara ini.

Pada tahun 1990, Telekom telah berjaya meningkatkan keberkesanannya apabila

jumlah talian meningkat kepada 1.58 juta talian dengan anggaran nisbah 8 talian untuk

100 orang penduduk. Telekom juga telah disenaraikan di Bursa Saham Kuala Lumpur

(BSKL) pada tahun tersebut. Industri telekomunikasi di Malaysia berubah ke arah

matlamat unuk menggalakkan persaingan sihat dengan pelbagai rangkaian lain dalam

pasaran telekomunikasi menerusi perlaksanaan Akses Samarata (Equal Acess) mulai 1

Januari 1999.

14

Mulai 1 Julai 1995, Telekom melaksanakan penstrukturan semula organisasi

sebagai persediaan menghadapi perubahan situasi pasaran terutamanya akibat

pertambahan jumlah pesaing dalam industri ini. Ia memberikan tanggungjawab dan

kawalan penuh kepada Pengurus Pejabat Telekom Tempatan menurut segmen masing-

masing. Menerusi struktur baru ini, Telekom dapat memenuhi keperluan dan kehendak

setiap segmen pasaran dengan lebih berkesan. Untuk menghadapi era globalisasi , sekali

lagi pada Januari 2001 TMB distrukturkan semula. Dalam pengstrukturan baru TMB

mempunyai lebih daya saing untuk mengharungi era globalisasi.

Di samping itu, perkembangan era teknologi yang semakin meningkat, pelbagai

perkhidmatan baru telah disediakan. Antaranya ialah Talian COINS, TOLLFREE,

VPN, KADFON, MALAYSIA DIRECT, VSAT, WILL, TELESSTOCK, ISDN,

TMNET, VIDEO CONFERENCING dan sebagainya telah diperkenalkan. Dengan

pencapaian dan peningkatn yang dialami oleh Telekom Malysia Berhad, tidak mustahil

sekiranya ia menjadi sebuah syarikat telekomunikasi yang terunggul dan terkemuka serta

mampu bersaing di peringkat antarabangsa.

15

1.2.4 PENSWASTAAN JABATAN TELEKOM MALAYSIA

Berdasarkan kepada permintaan dan perkembangan telekomunikasi yang semakin

menggalakkan, Syarikat Telekom Malaysia Berhad (STMB) telah diperbadankan pada 12

Oktober 1984 untuk mengambil alih operasi Jabatan Telekom Malaysia selaras dengan

dasar penswastaan. Operasinya dikawal melalui lesen yang dikeluarkan oleh

KementerianTenaga, Telekom dan Pos bagi percubaan 20 tahun mulai Januari 1987.

Lesen yang dikeluarkan oleh Kementerian Tenaga, Telekom dan Pos telah memberikan

hak kepada Syarikat Telekom Malaysia Berhad (STMB) untuk penubuhan,

penyelenggaraan dan mengendalikan semua sistem telekomunikasi milik pelesen yang

sedang beroperasi atau dijadualkan beroperasi ketika itu bertujuan menyediakan semua

bentuk telekomunikasi, televisyen dan radio dalam negara dan seluruh dunia.

Fungsi Jabatan Telekom Malaysia diambil alih dengan rasminya oleh Syarikat

Telekom Malaysia Berhad pada 1 Januari 1987. Jabatan Telekom Malaysia adalah

organisasi sektor awam yang pertama dikomersilkan dengan penswastaan. Pada 6 Januari

1987 jam 10 pagi bertempat di ibu pejabat Syarikat Telekom Malaysia Berhad, Jalan Raja

Chulan, Kuala Lumpur telah berlangsung upacara pelancaran Syarikat Telekom malaysia

di rasmikan oleh Menteri Tenaga, Telekom dan Pos iaitu Yang Berhormat Dato’ Leo

Moggie.

16

1.2.5 SEJARAH SISTEM RANGKAIAN TELEKOM MALAYSIA

1874 – Talian pertama menghubungkan pejabat Residen di Kuala Lumpur dan

pejabat Penolong Residen di Taiping .

1882 – Talian yang melalui dasar laut yang menghubungkan Seberang Prai dan

Pulau Pinang diwujudkan .

1891 – Ibusawat pertama di bina di Kuala Lumpur .

1900 – Perkhidmatan telefon Magneto yang pertama yang dilancarkan di Sabah .

1962 – Kemudahan Sambung Terus Dail (STD) diantara Kuala Lumpur dan

Singapura diwujudkan .

1964 – Pemasaran kabel dasar laut SEACOM diantara Singapura Dan Kota

Kinabalu .

1970 – Stesen satelit bumi dibina di Kuantan .

1975 – Pemasangan ibusawat teleks automatik .

1979 – Kemudahan Antarabangsa Terus Dail (ATD) diperkenalkan .

1980 – Ibusawat elektronik dilancarkan .

1981 – Stesen satelit kedua di Lendu dilancarkan .

1983 – Perkhidmatan Datel dan telefaks diperkenalkan .

1987 – CASS (Customer Automatik Service System) dilaksanakan .

17

1988 – Perkhidmatan Business INTELSAT (IBS) diperkenalkan di Kuala Lumpur dan

Pulau Pinang . Telekom Malaysia memberi tumpuan kepada perlaksanaan stesen

satelit bumi 2A di Kuantan yang mempunyai rekabentuk dan teknologi yang

termoden .

1989 – TELEMAIL iaitu perkhidmatan pesanan elektronik berasaskan computer

dilancarkan dengan perkhidmatan pos elektronik dalam versi Bahasa Melayu dan

Bahasa Inggeris .

1990 – Perkhidmatan Toll – Free antarabangsa diperkenalkan diikuti dengan kad

fon tanpa bayaran .

1998 – ISDN (Intergrated Service Digital Network) yang membolehkan

pelanggan malihat pemanggilnya yng menggunakan ISDN juga .

1999 – TM-CLIP boleh mengetahui dari mana panggilan dibuat .

18

1.2.6 LOGO TELEKOM MALAYSIA BERHAD

19

1.2.7 OBJEKTIF TELEKOM MALAYSIA BERHAD

Objektif penubuhan Telekom adalah untuk memberi kemudahan kepada para

pelanggan berkenaan dengan pelbagai urusan yang berkaitan dengan sistem

telekomunikasi dengan menyediakan pelbagai perkhidmatan yang berkualiti tinggi.

Slogan ‘Sentiasa Bersamamu’ menjadi bukti bahawa Telekom sentiasa mengutamakan

kepuasan para pelanggannya secara menyeluruh.

1.2.8 VISI TELEKOM MALAYSIA BERHAD

“Visi Telekom adalah untuk menjadi Syarikat Komunikasi pilihan dengan

penumpuan ke arah menyampaikan Nilai Terunggul kepada pelanggan dan pihak-pihak

lain yang berkepintangan dalam Syarikat”.

1.2.9 MISI TELEKOM MALAYSIA BERHAD

Untuk mencapai Visi ini Telekom berazam melaksanakan perkara – perkara berikut :

Menjadi peneraju yang di iktiraf dalam semua pasaran yang kita ceburi.

Menjadi sebuah organisasi yang memberi tumpuan kepada pelanggan dan

menyediakan penyelesaian setempat yang menyeluruh.

20

1.2.10 PERANAN TELEKOM MALAYSIA DALAM MSC

Koridor Raya Multimedia atau MSC (Multimedia Super Coridor) merupakan

penggerak era teknologi maklumat yang direkabentuk bagi mempertingkatkan

pembangunan syarikat-syarikat dan Negara-negara dengan menggunakan teknologi

termaju di dunia ini. MSC akan menjadi Pusat Penyelidikan dan Pembangunan (R&D)

bagi industri-industri berasaskan maklumat, di mana ia membawa pembaharuan dalam

teknologi maklumat yang semakin berkembang pesat.

Pada masa kini, Telekom telah dilantik sebagai pembekal tunggal telekomunikasi

bagi Koridor Raya Multimedia (MSC) yang bertanggungjawab dalam merekabentuk,

memasang dan menjalankan operasi utama telekomunikasi MSC. Dalam era teknologi

maklumat ini, rangkaian teknologi adalah sangat penting kerana ia adalah kunci dalam

mencipta dunia tanpa sempadan. Dalam membina rangkaian telekomunikasi MSC,

Telekom memasang rangkaian kabel optik yang komprehensif, disokong oleh aplikasi-

aplikasi dan perkhidmatan-perkhidmatan yang berkaitan demi menetukan kejayaan

cemerlang MSC. Dengan ini, ia akan mempertingkatkan kecekapan, kelajuan dan kualiti

dalam MSC di seluruh negara dan di peringkat antarabangsa.

Telekom Malaysia menghubungkan rangkaian seluruh negaranya iaitu Corporate

Information Superhigway ( COINS ) dan talian Integrated Services Digital Network

(ISDN ) dengan MSC. Melalui COINS, laluan domestik boleh mencapai kelajuan

sehingga 155 mbps sementara talian ISDN menyediakan kelajuan yang tinggi untuk

tujuan faksimili dan telefon. Dalam proses pembangunan MSC, Telekom Malaysia

terlibat sepenuhnya dalam aspirasi MSC bagi memastikan rangkaian yang terbaik dan

paling ekonomi . Oleh yang demikian, segala maklumat-maklumat dapat disalurkan ke

seluruh negara di dunia ini dengan pantas dan berkesan.

21

BAB 2 : RINGKASAN AKTIVITI LATIHAN INDUSTRI

2.1 PENGENALAN

Sewaktu menjalankan Latihan Industri di Telekom Malaysia Berhad di Jitra, saya

telah ditempatkan di tiga bahagian utama iaitu :-

(a) Operasi Rangkaian Tempatan (CNO).

(b) Operasi Rangkaian Jauh (TOMA).

(c) Operasi Rangkaian Suis (SOMA).

22

2.1.1 OPERASI RANGKAIAN SUIS

Di bahagian operasi rangkaian suis (SOMA), kebanyakkan kerja yang dilakukan

adalah melibatkan perisian komputer. Setiap pekerja di dalam bahagian ini hendakiah

mahir dan cekap dalam mengendalikan komputer tersebut. Antara kerja-kerja yang di

lakukan di bahagian ini ialah proses pemotongan telefon dan penyambungan telefon, di mana

pemotongan boleh di buat secara sementara atau terus kepada pelanggan, selain itu aktiviti

lain seperti merekod caj-caj panggilan atau proses charging, menyelenggarakan pakej,

membuat penyambungan baru, mengambil bacaan meter dan CAMA dan sebagainya.

Saya juga turut di beri penerangan tentang toll free, ISDN, SOMA, TOMA, Streamyx,

Fiber Optik, Bahagian Radio SRS, Pendawaian Dalam dan lain-lain. Terdapat enam ibusawat

yang di kawal oleh Host Jitra iaitu Bukit Kayu Hitam, Changlun, Padang Sera, Ayer Hitam,

Tunjang dan Padang Abdul Aziz. Di setiap bilik pensuisan di ibusawat peralatan seperti alat

penghawa dingin perlu di lengkapi dengan secukupnya kerana untuk memastikan haba

yang panas yang keluar daripada equipment tidak menjejaskan peralatan itu sendiri.

Semasa berada di bahagian ini saya telah di tempatkan di tiga bahagian yang

berasingan mengikut jadual yang telah ditetapkan bersama pelatih yang lain.

23

Rajah 2.1.1 : DH Display and Handley.

2.1.2 OPERASI RANGKAIAN TEMPATAN

Di dalam bahagian CNO terdapat beberapa operasi yang penting dan melibatkan

keseluruhan rangkaian sama ada rangkaian jauh atau rangkaian suis, antaranya ialah :-

(a) Bahagian pemasangan kabel.

(b) Bahagian pemasangan dan baikpulih telefon.

(c) Bahagian pusat kawalan utama (assignment control center @ ACC).

Di bahagian ini pula rutin harian yang sentiasa dilakukan ialah melibatkan kerja-kerja

luaran, tetapi di bahagian (MDF) rutin harian yang sentiasa dilakukan ialah pilih order yang

24

keluar dari printer iaitu hanya di kawasan Jitra sahaja. Semasa menjalankan tugas di

bahagian ini, saya telah mempelajari cara untuk membuat pemasangan jumper iaitu dari

ibusawat ke sesebuah rumah pelanggan. Di samping itu saya juga dapat mengenali alat yang

digunakan di bahagian ini iaitu punce ( terdapat tiga jenis), cutter, jumper, testfon dan

sebagainya. Selain itu saya juga dapat mengenali beberapa jenis kabinet, DP (distribution

Frame), kabel serta sistem penyambungan kabel. Sehubungan dengan itu, saya juga turut di

terangkan serba sedikit tentang MDF (Main Distribution Frame) atau JAB (Junjungan

Agilian Besar) dan juga IDF.

25

2.1.3 OPERASI RANGKAIAN TEMPATAN (PELANGGAN)

Operasi Rangkaian Tcmpatan atau Pelanggan (CNO) adalah salah satu unit yang

terdapat di dalam Syarikat Telekom Malaysia Berhad, bahagian ini bertanggungjawab

melaksanakan, mengendalikan dan menjalankan aktiviti-aktiviti yang berkaitan dengan (kerja-

kerja fizikal luaran) Telekom Malaysia Berhad secara manual. Antara pekerjaan atau

aktiviti yang dilakukan ialah:-

i. Pemasangan telefon, teleks, maklumat data dan sebagainya.

ii. Pemotongan talian telefon, teleks, maklumat data dan sebagainya.

iii. Penyambungan talian telefon, teleks, maklumat data dan sebagainya.

iv. Membaikpulilh kerosakan secara manual.

v. Penyelenggaraan kabel-kabel telefon sama ada kabel atas, kabel bawah tanah dan

kabel fiber optik.

Rajah 2.1.3 : Operasi rangkaian tempatan (CNO)

26

2.1.4 MEMFOTOSTAT DOKUMEN

Walaupun tugas memfotostat dokumen tidaklah berkait rapat dengan kursus

pengajian yang diambil, tetapi ini telah menambahkan lagi ilmu pengetahuan saya selama

ini. Pada mulanya saya tidak mengetahui cara-cara penggunaan mesin fotostat; tetapi

setelah diberikan tunjuk ajar oleh penyelia dan pekerja di situ saya telah dapat

memahirkan diri saya. Antara dokumun-dokumen yang biasa difotostat ialah minit

mesyuarat, borang bagi kontraktor, aduan pelanggan. Terdapat cara-cara yang betul untuk

menggunakan mesin fotostat di pejabat ini. Antaranya ialah :-

cara-cara untuk sorter ( pengasingan ) dokumen ialah :-

Tekan butang ‘SORTER’ yang terdapat pada mesin fotostat.

Tekan butang ‘SORTER 1, 2, 3 ‘

Tekan nombor atau bilangan yang hendak dicetak.

Tekan butang ‘START‘

Rajah 2.1.4 : Mesin Fotostat

27

2.2 RINGKASAN AKTIVITI MINGGUAN

JADUAL 2.2.1 – BULAN JANUARI 2007

Jadual 2.2.1 : Jadual Latihan Industri Bulan Januari

15 Januari – 20 Januari 2007 Daftar latihan industri di pejabat telekom

Alor Star.

Diberi penerangan tentang tatacara dan cara

bekerja di pejabat Telekom.

Dibawa ke Ibusawat dan pejabat Telekom

Alor Star untk mengambil Punch Card dan

cop pengesahan penyelia untuk borang lapor

diri.

Melapor diri di pejabat Telekom Jitra.

Membuat penyambungan talian telefon dan

streamyx di MDF Changloon.

Membuat pemasangan jumper di cabinet

UUM.

Berjumpa dengan Pn. Norhasni Binti Hassan

(Penolong pengurus Telekom jitra).

Diberi jadual mengenai kerja yang akan

dilakukan sepanjang menjalani praktikal di

pejabat Telekom jitra.

28

21 Januari – 27 Januari 2007 Cuti sempena Hari Keputeraan Sultan Kedah.

Membuat pemasangan dan pengujian bagi I-

Talk.

Diberi penerangan tentang laluan bagi telefon

dan streamyx.

Membuat pemasangan bagi streamyx di

UUM.

Membaiki kerosakan telefon dan streamyx pelanggan.

28 Januari – 31 Januari 2007 Configuration Aurora 30.

Membaiki kerosakan telefon dan streamyx

pelanggan.

Memasang talian baru bagi ISDN.

Mengukur voltage menggunakan meger

meter (bagi talian ISDN).

Memasang jumper di MDF Bukit Kayu

Hitam.

JADUAL 2.2.2 – BULAN FEBRUARI 2007

29

Jadual 2.2.2 : Jadual Latihan Industri Bulan Februari

01 Februari – 07 Februari 2007 Cuti ganti sempena Awal Muharram.

Membaiki kerosakan bagi talian telefon dan

streamyx pelanggan.

Memasang talian baru bagi ISDN.

Belajar mengenai soket telefon dan langkah-

langkah pemasangannya.

Cuti Kecemasan.

Melihat kerosakan pada cabinet 302

Reset card di cabinet F634.

08 Februari – 14 Februari 2007 Membaiki kerosakan bagi talian school net.

Configuration semula streamyx di rumah

pelanggan.

Diberi penerangan mengenai sistem

pendawaian dan langkah-langkah

pemasangannya.


pelanggan.

Menolong kakitangan pejabat mencari

nombor telefon pelanggan di MDF

Changloon.

Memasang jumper bagi pemasangan telefon

30

15 Februari – 21 Februari 2007 baru.

Cuti hari pertama dan kedua bagi Tahun Baru

Cina.


pelanggan.

Memasang talian ISDN di TUDM Kepala-

Batas.

22 Februari – 28 Februari 2007 Mengemaskini jumper didalam cabinet 302.

Memasang jumper bagi pemasangan

streamyx di MDF Tunjang.

Membaiki kerosakan school net dan talian

ISDN.

Jumper streamyx di cabinet F616.


pelanggan.

JADUAL 2.2.3 – BULAN MAC 2007

31

Jadual 2.2.3 : Jadual Latihan Industri Bulan Mac

01 Mac – 07 Mac 2007 Membaiki kerosakan telefon dan streamyx

pelanggan.

Telefon pelanggan yang aduannya masih

terdapat didalam worklist.

Terima aduan kerosakan daripada pelanggan.

Belajar mengenai laman web webSTARS.

Diberi penerangan daripada kakitangan MDF

Jitra mengenai kerja yang akan dilakukan.

Memberi docket kepada kontraktor.

Diberi penerangan tentang bangunan pejabat

Telekom jitra.

08 Mac – 14 Mac 2007 Membuat kaji selidik.

Belajar mengenai kabel utama dan kabel

agihan.

Diberi penerangan tentang saiz kabel agihan

dan jenis cabinet.

Closed docket.

Membaca pelan kabel utama dan kabel

agihan.

Mencari bahan-bahan unuk dimasukkan ke

dalam Laporan latihan industri.

Melakukan kerja-kerja pejabat.

Telefon pelanggan untuk mengetahui aduan

32

telah dibaiki ataupun tidak.

Belajar menggunakan DH Display and

Handley.


pelanggan.


pelanggan.

Diberi penerangan tentang laluan bagi kabel

fiber optik dari MDF ke cabinet.

Closed docket.

Mengemaskini aduan pelanggan yng belum

dibaiki.

Lawatan pensyarah ke pejabat Telekom Alor

Star (Pn. Salmiah Binti Che Ahmad).

Berjumpa Pn. Zaiton Binti Ariffin untuk cop

buku laporan harian.


pelanggan.

33

Belajar mengenai Fiba Jenis Ericsson.

Telefon pelanggan yang aduannya terdapat

didalam worklist.

Menulis aduan baru unuk diserahkan kepada

kontraktor.

Closed docket.

Configuration streamyx di rumah pelanggan.

29 Mac – 31 Mac 2007 Belajar mengenai Fixed Wireless Terminal.


pelanggan.

Configuration stremyx.

Menulis aduan baru untuk diberi kepada

kontraktor.

JADUAL 2.2.4 – BULAN APRIL 2007

34

Jadual 2.2.4 : Jadual Latihan Industri Bulan April

1 April – 7 April 2007 Menelefon pelanggan untuk mengetahui

samada aduan telah dibaiki ataupun tidak.

Closed docket.

Menulis worklist.

Belajar mengenai cabinet dan ciri-ciri

sesebuah cabinet.

Diberi penerangan tentang peti agihan (DP

Box).

Diberi penerangan tentang ISDN dan

konsepnya.

8 April – 14 April 2007 Cuti ganti Israk & Mikraj.

Belajar mengenai operasi rangkaian tempatan

(pelanggan).

Belajar mengenai ISDN National Network

Coverage.

Diberi penerangan tentang MDF di ibusawat.

Diberi penerangan tentang fiber optik serta

kebaikan dan keburukannya.

Belajar mengenai operasi rangkaian suis

(SOMA).

15 April – 21 April 2007 Menulis aduan baru untuk diserahkan kepada

kontraktor.

35

Menelefon pelanggan untuk mengetahui

samada aduan telah dibaiki ataupun tidak.

Belajar mengenai Pulse Code Modulation

(PCM).

Diberi penerangan tentang Transmitter (alat

pemancar / penghantar).

Belajar mengenai Radio SRS (Station Radio

System).

Diberi penerangan tentang produk-produk

dan perkhidmatan-perkhidmatan telekom.

Belajar mengenai teleinfo dan menyelesaikan

aduan yang terdapat didalam worklist.

22 April – 28 April 2007 Belajar mengenai voice mail.


pelanggan.

Menulis worklist.

Menulis aduan baru untuk diserahkan kepada

kontraktor.

Diberi penerangan tentang telecard.

Belajar mengenai persediaan CA Skill Area

(1A).

Mempelajari mengenai kadfon-payphone.

Cuti Hari Pertabalan Yang Dipertuan Agong.

29 April – 30 April 2007 Menulis worklist.


pelanggan.

36

Closed docket.


kontraktor.

Diberi penerangan tentang pendawaian

dalam.

Belajar mengenai ujian telefon baru dan ujian

penerimaan.

JADUAL 2.2.5 – BULAN MEI 2007

Jadual 2.2.5 : Jadual Latihan Industri Bulan Mei

37

1 Mei – 7 Mei 2007 Cuti hari pekerja.

Cuti hari wesak.

Menulis worklist.


kontraktor.

Diber penerangan tentang tanggungjawab

ketua dan penghulu bangunan.

Belajar mengenai tanggungjawab pengurusan

dan kesihatan.

Belajar tentang TM Cellular Sdn.Bhd.

8 Mei – 14 Mei 2007 Diberi penerangan tentang kerja-kerja

kecemasan berkaitan kabel dan cabinet.

Belajar mengenai kerosakan loji talian bawah

dan loji talian atas.

Menulis aduan baru dan lama untuk

diserahkan kepada kontraktor.

Diberi penerangan tentang prosidur

penggunaan / penyelenggaraan PC &

terminal CNO.

Belajar mengenai tanggungjawab & prosidur

penggunaan computer pejabat.

15 Mei – 21 Mei 2007 Belajar mengenai perkara-perkara yang

dilarang ke atas penggunaan computer

pejabat dan computer terminal CNO.

38

Diberi penerangan tentang tatacara

pemasangan & ujian penerimaan bagi

perkhidmatan ISDN Primary Rate Interface

(PRI).

Pengeluaran arahan kerja &tanggungjawab

Telekom Malaysia dan pelanggan.

Cuti ehsan – Perkahwinan.

Belajar mengenai pemeriksaan awal dan

tatacara ujian penerimaan.

22 Mei – 28 Mei 2007 Diberi penerangan tentang pemasangan

perkhidmatan PRI dan pemasangan radas

ISDN.

Belajar mengenai prosedur membuat

penukaran kabel dan verifikasi cabinet.

Diberi penerangan tentang tanggungjawab

penyelia fibred dan cabinet.

Prosedur penukaran pasangan SI dan SA.

Membuat worklist dan menulis aduan baru

untuk diberi kepada kontraktor.

Belajar mengenai penyusunan semula kabel

Si dan SA.

29 Mei – 31 Mei 2007 Belajar program audit bagi verifikasi cabinet.

Membuat worklist dan mencari bahan untuk

laporan latihan industri..

39


diberikan kepada kontraktor.

Belajar tentang pemasangan Pre-Jumper di

projek baru.

Diberi penerangan tentang pemasangan Pre-

Jumper dari aktiviti promosi pihak

pemasaran.

JADUAL 2.2.6 – BULAN JUN 2007

Jadual 2.2.6 : Jadual Latihan Industri Bulan Jun.

40

1 Jun – 7 Jun 2007 Belajar tentang pemasangan Pre-Jumper.

Membuat worklist dan menelefon pelanggan

untuk mengetahui aduan telah dibaiki

ataupun tidak.

Belajar pemasangan Pre-Jumper dari direct

sales.

Diberi penerangan tentang tatacara

menyemak pesanan dari LNASENQ.

Diberi penerangan tentang streamyx.

8 Jun – 14 Jun 2007 Belajar mengenai bahagian penjagaan

pelanggan streamyx.

Membuat worklist dan menelefon pelanggan

untuk mengetahui aduan telah dibaiki

ataupun tidak.


diberikan kepada kontraktor.

Belajar tentang internet normal dailan, akses

internet prabayar dan jalur lebar wayarles

akses internet.

Kakitangan pejabat mengadakan jamuan

perpisahan.

Berjumpa dengan penyelia untuk

mendapatkan cop dan tanda tangan bagi surat

akuan dan borang tamat latihan industri.

Berjumpa dengan semua kakitangan pejabat

41

Telekom Jitra Berhad dan kontraktor

Telekom Jitra untuk meminta maaf dan

mengucapkan terima kasih kerana banyak

membantu saya selama saya menjalani

praktikal di pejabat tersebut.

2.3 MASA BEKERJA DAN REHAT HARIAN

Jadual 2.3 : Masa Bekerja Dan Rehat Harian

42

HARI MASA BEKERJA MASA REHAT

AHAD – RABU

(PEJABAT)

KHAMIS

(PEJABAT)

8.30 PG – 5.30 PTG

8.30 PG – 5.00 PTG

1.00 PTG – 2.00 PTG

1.00 PTG – 2.00 PTG

Hari Jumaat dan Sabtu ialah hari cuti bagi Kakitangan Pejabat Telekom Jitra..

43

BAB 3 : PERALATAN DAN KESELAMATAN

3.1 PENDAHULUAN PERALATAN

Dalam proses kendalian di ibusawat, perkara utama yang perlu dititikberatkan

ialah peralatan, hal ini kerana setiap peralatan atau istilah lain iaitu equipment adalah

penting dalam menjalani sesuatu perkerjaan dan peralatan ini juga berfungsi untuk

menggerakkan, menjanakan, atau bertugas untuk melaksanakan setiap pekerjaan yang

hendak dibuat di setiap ibusawat. Antara peralatan penting yang digunakan di setiap

ibusawat, stesen pemancar dan bangunan berkenaan dengan Telekom memerlukan

peralatan seperti :-

i. Alat Penghawa Dingin (Air Cond)

ii. Sistem ALARM

iii. Bekalan Kuasa (Power Supply)

iv. Bateri (Battery)

v. Rektifier

vi. Komputer (Programming Computer)

vii. Alat uji pembumian (Tester Earthing)

viii. Hidrometer

3.2 ALAT PENGHAWA DINGIN (AIR COND)

44

Alat penghawa dingin adalah salah satu sistem yang paling penting dalam

ibusawat serta stesen pemancar di setiap tempat. Sistem ini penting kerana ia bertujuan untuk

memastikan keadaan peralatan di ibusawat seperti CSN, SMM, SMT, SMX, SMC, SMA,

SIM, TIM, RBS dan sebagainya berada dalam suhu yang rendah atau sejuk iaitu 20°c hingga

23°c, hal demikian berlaku kerana setiap peralatan di ibusawat atau stesen pemancar bekerja

dalam suhu yang panas. Oleh yang demikian, sistem penghawa dingin inilah yang bertindak

untuk menstabilkan suhu supaya berada dalam takad suhu yang rendah atau sejuk.

Rajah 3.2 : Alat Penghawa Dingin (Air Cond)

3.2.1 JENIS-JENIS ALAT PENGHAWA DINGIN

Terdapat dua jenis alat penghawa dingin yang biasa digunakan iaitu :-

a) Sistem Unit (Unit System)

45

b) Sistem Pusat (Central Plant System)

3.2.2 SISTEM UNIT (UNIT SYSTEM)

1. Sistem unit adalah proses penyaman udara, ia terletak rapat dengan bilik supaya

udara segar dan bersih dapat diperolehi dalam saluran yang pendek.

2. Asas unit penghawa dingin sistem unit terbahagi kepada 6 komponen dan setiap

komponen mempunyai fungsi-fungsi tertentu. Komponen-komponen ini adalah :-

Pemampat (Compressor)

Pemeluwap (Condenser)

Injap Pengembang (Expansion Valve)

Pencairwap (Evaporator/Cooling Coil)

Kipas (Fan Motor)

Sesalur (Duct)

3.2.3 SISTEM PUSAT (CENTRAL PLANT SYSTEM)

46

1. Sistem ini merupakan satu sistem dimana semua proses penyejukan di jalankan

dalam satu alat (chiller) terlebih dahulu dan cecair (chiller water) yang telah

disejukkan dihantar ke alat penyejukan dalam bilik-bilik (A.H.U @ F.C.U).

2. Tetapi sistem ini jarang digunakan di ibusawat dan sistem pemancar kerana

kosnya yang tinggi dan peralatan yang terdapat di dalam ibusawat juga, cukup

sekadar menggunakan sistem panghawa dingin jenis sistem unit.

3.3 SISTEM ALARM

ALARM adalah isyarat yang digunakan untuk mengetahui kerosakan atau

sebarang jenis masalah yang berlaku di stesen-stesen atau ibusawat Telekom Malaysia

Berhad di seluruh Malaysia.

Isyarat alarm biasanya digunakan untuk mengetahui keadaan sebenar yang terjadi.

Antara masalah yang sering berlaku yang dapat dikesan oleh alarm ialah pada

kebiasaannya ia berpunca daripada kerosakan seperti alat penghawa dingin, bekalan

kuasa, arus pada peralatan dan kabel, peralatan yang berkaitan dengan sistem

penghantaran (transmittion) dan penerimaan (receiver) iaitu kebiasaanya pada equipment atau

peralatan elektrik dan elektronik. Punca lain seperti kerosakan pada rectifier dan sebagainya

yang berkaitan dengan ibusawat atau stesen pemancar.

Setiap kejadian yang berlaku contohnya seperti kejadian suhu yang tinggi pada

penghawa dingin akan mengeluarkan isyarat terus ke ipoh dan dari Ipoh akan terus di

hantar ke Kuala Lumpur, kemudiannya akan dipasukan oleh pihak kuasa di Kuala

Lumpur , dan dapat melihat sebarang jenis kerosakan yang berlaku. Isyarat alarm di

47

perolehi dengan wayar E dan M. wayar E ialah hear manakala wayar M ialah mouth, wayar

E akan menerima manakala wayar M akan memanggil. Kedua-dua jenis wayar ini juga

digunakan dalam system transmittion dan receiver.

3.4 BEKALAN KUASA

48

Bekalan kuasa adalah punca elektrik yang diterima dan TNB atau Tenaga

Nasional Barhad, kerana jabatan ini berfungsi untuk menyalurkan voltan pada pengguna,

sektor, firma, dan sebagainya. Punca voltan yang disediakan adalah mengikut piawaian yang

biasa digunakan untuk kegunaan yang bersesuaian iaitu 240 volt tetapi di ibusawat ianya

hanya menggunakan 230 volt sahaja kerana setiap peralatan atau equipment yang terdapat di

dalam ibusawat mempunyai rektifier tersendiri untuk menyukat takat voltan pada tahap yang

sepatutnya.

Rajah 3.4 : Bekalan Kuasa

3.5 BATERI

49

Bateri berfungsi sekiranya berlaku sebarang kerosakan pada bekalan kuasa atau power

supply dan bateri ini kemudiannya akan mengambil alih tugas atau peranan yang dibuat oleh

unit bekalan kuasa tersebut. Terdapat dua jenis sel bateri yang digunakan iaitu sel basah dan

sel kering.

Pada kebiasaannya, bateri akan membekalkan voltan selama 10 jam sahaja iaitu tahap

ketahanan dan ia juga bergantung pada masa dan arus (ampiars/hours). Bagi bateri yang

mempunyai usia yang lama voltan yang disimpan akan habis dengan cepat sekali, pada

kebiasaanya bateri ini akan diperiksa sebulan sekali untuk mengetahui kadar voltannya.

3.6 KOMPUTER (PROGRAMMING COMPUTER)

Komputer adalah salah satu peralatan yang terpenting di setiap ibusawat serta

stesen pemancar kerana komputer adalah alat untuk memberi arahan kepada peralatan atau

equipment di dalam ibusawat untuk melakukan kerja atau tugas masing-masing.

Setiap komputer yang terdapat di dalam ibusawat telah diprogramkan sendiri oleh

pihak-pihak yang tertentu untuk melaksanakan sesuatu pekerjaan, setiap programming

komputer akan dibuat secara rahsia dan seseorang pekerja yang hendak melakukan kerja

dengan menggunakan komputer tersebut perlulah melepasi beberapa syarat dan peraturan

yang telah di tetapkan antaranya ialah kod rahsia atau password dan nama pekerja

tersebut. Sistem ini dibuat bertujuan supaya tidak akan berlaku sebarang pencerobohan atau

eksploitasi terhadap kod rahsia atau jenis-jenis maklumat yang hanya boleh di ketahui

oleh pekerja sahaja.

50

Di setiap bahagian di dalam ibusawat seperti SOMA, TOMA, CNO dan

sebagainya alatan kebanyakannya akan berkendali bersama komputer yang telah di

programkan, seperti di bahagian switching, komputer yang telah di programkan banyak

digunakan di sini kerana dalam proses switching ianya akan melaksanakn tugas seperti

charging, billing, mengambil bacaan meter, proses pemotongan terus, pemotongan

sementara, proses kemasukan talian telefon dan sebagainya dan ia menggunakan kaedah

programming iaitu menggunakan nama singkatan untuk membuat sesuatu proses. Oleh yang

demikian, seseorang penceroboh berkemungkinan tidak dapat menembusi komputer yang

telah di programkan ini.

Rajah 3.6 : Komputer (Programming Computer)

3.7 UJI PEMBUMIAN

51

Alat uji ini lebih dikenali lagi sebagai "earthing tester' ,dimana alat ini adalah untuk

menguji kehilangan pada bumi sama ada pada tahap yang dibenarkan ataupun pada sebaliknya,

tujuan lain alat ini juga adalah untuk menguji dan justeru untuk menghalang daripada

sabungan kilat terus kepada peralatan di dalam ibusawat atau stesen pemancar.

Pengujian ini penting bagi memastikan peralatan di dalam ibusawat berada dalam

keadaan yang baik iaitu supaya tidak berlaku litar pintas yang disebabkan oleh arus yang

mengalir dari tindakbalas yang dikenakan oleh kilat.

Rintangan yang normal atau paling baik adalah 012 hingga 0.5Q tetapi pada

keadaan yang baik ianya mestilah mencapai 0Q kerana semakin rendah nilai rintangan

semakin cepat arus kilat tersebut masuk ke bumi. Oleh yang demikian sermua punca

pembumian perlulah di sambungkan pada setiap peralatan demi mengelakkan daripada

berlakunya kejadian litar pintas dan kerosakan pada peralatan.

3.8 HIDROMETER

Hidrometer adalah sejenis alat yang berfungsi untuk menyukat bacaan bateri, iaitu

untuk mengetahui bateri tersebut dalam keadaan baik atau sebaliknya. Cara

penggunaannya ialah selamkan hidrometer tersebut ke dalam air bateri setelah pam di tekan,

kemudiannya paam yang di tekan sebentar tadi dilepaskan untuk mengetahui bacaan

bateri tersebut.

Sekiranya bacaan menunjukkan pada warna merah ia bermakna bateri ini berada pada

keadaan tidak baik dan merbahaya, oleh itu bateri ini perlulah dibuang untuk menjamin

52

keselamatan. Apabila bacaan menunjukkan pada warna kuning maka bateri ini berada pada

tahap yang stabil dan bagus untuk digunakan dan sekiranya bacaan menunjukkan pada

warna hijau ianya menandakan bateri ini berkemampuan tinggi dan sangat baik untuk

digunakan.

3.9 PENDAHULUAN KESELAMATAN

Secara umumnya, keperluan keselamatan dalam sesebuah bangunan ibusawat dan

stesen pemancar terbahagi kepada dua bahagian iaitu :-

a) Keselamatan Diri sendiri

b) Sistem Pencegah kebakaran

3.9.1 KESELAMATAN DIRI SENDIRI

Sebagai seorang pekerja yang membuat penyelenggaraan (maintenance),

keselamatan diri adalah tanggungjawab setiap individu itu sendiri pada setiap masa. Segala

situasi yang berkemungkinan yang akan berlaku perlu di hadapi dan di selesaikan oleh

setiap pekerja itu sendiri, maka pemerhatian yang mencukupi harus diserap di dalam setiap

sanubari seseorang pekerja demi mengelakkan daripada berlakunya kemalangan, begitu juga

individu lain yang sama menjalani pekerjaan perlulah bantu-membantu sekiranya pekerja

lain mendapat sebarang kecelakaan.

53

Keselamatan bermaksud seseorang itu dapat menjalankan tugas seharian dengan

bebas tanpa menghadapi sebarang risiko atau permasalahan, manakala takrif bagi

kemalangan pula ialah satu keadaan yang berlaku yang tidak dapat dikawal dan boleh

mendatangkan kecederaan atau kerosakkan kepada manusia, haiwan, mesin, dan peralatan di

sekeliling kehidupan.

Seperti yang telah di ketahui sistem pencegah kebakaran adalah sistem yang paling

penting sekali bagi setiap individu. peralatan dan pembangunan, kerana ia adalah perkara

penting dalam menjaga dan mengawasi sesebuah bangunan, ia juga adalah untuk

mengelakkan daripada berlakunya sebarang kejadian yang tidak diingini seperti

kebakaran, kecederaan pada kakitangan pekerja, pengekploitasian terhadap peralatan dan

sebagainya.

Begitu juga keadaan di ibusawat, penyediaan alat pencegah kebakaran turut di sediakan

kerana kebimbangan dan berkemungkinan akan berlaku sebarang perkara yang tidak diingini.

Antara alat pecegah kebakaran yang di sediakan ialah :-

i. Loceng Penggera Kebakaran

ii. Alat pemadam api

iii. Hos kebakaran (pili bomba)

iv. Tangga dan pintu kecemasan.

3.9.2 LOCENG PENGGERA KEBAKARAN

Loceng penggera ini adalah sejenis alat yang di sediakan sekiranya berlaku

54

sebarang kebakaran atau terperangkap di dalam lif. Loceng ini akan bertindak sendiri

apabila penggera pada loceng tersebut mengesahkan keadaan seperti haba yang panas dan

asap, secara automatik loceng ini akan berbunyi dan ia menandakan sesuatu kejadian telah

berlaku. Loceng yang berada pada lif pula perlu di tekan sendiri oleh si mangsa yang

terperangkap dan pihak keselamatan pekerja akan memberi pertolongan dan bantuan

kepada individu atau pekerja tersebut. Pada kebiasaanya loceng penggera ini akan

diletakkan di setiap tingkat di ibusawat atau stesen pemancar kerana untuk keselamatan

dan kemudahan para pekerja di Telekom sendiri.

Rajah 3.9.2 : Loceng Penggera Kebakaran

3.9.3 ALAT PEMADAM API

Pada kebiasaanya, alat pemadam api ini akan di tempatkan di setiap bilik di dalam

55

ibusawat, kerana untuk memudahkan pekerja memadam sebarang jenis kebakaran

sekiranya berlaku kebakaran. Terdapat bilik yang mempunyai alat ini lebih daripada satu

kerana mengikut saiz dan keluasan bilik serta bergantung juga pada kuantiti atau

kandungan bahan pemadam api tersebut. Dengan terdapatnya alat ini para pekerja tidak lagi

khuatir dan bimbang sekiranya berlaku sebarang keadaan tanpa di duga. Antara jenis alat

pemadam api yang di gunakan di ibusawat ini ialah jenis ‘carbon dioxide’.

Rajah 3.9.3 : Alat Pemadam Api

3.9.4 HOS KEBAKARAN (PILI BOMBA)

56

Hos kebakaran adalah saluran daripada paip bomba yang dibuat bertujuan untuk

menyalirkan air sekiranya berlaku sebarang kebakaran atau kecemasan di setiap tempat dan

juga ibusawat. Pada kebiasaanya hos ini akan di letakkan di setiap tingkat berhadapan dengan

tangga ibusawat, ia adalah untuk memudahkan lingkaran hos tersebut di bawa naik atau

turun daripada tangga sekiranya berlaku sebarang kebakaran.

Rajah 3.9.4 : Hos Kebakaran (Pili Bomba)

3.9.5 TANGGA DAN PINTU KECEMASAN

57

Tangga dan pintu kecemasan pada kebiasaanya akan dibuat pada bahagian tepi

bangunan ibusawat, kerana ia berfungsi untuk pekerja menyelamatkan diri sekiranya

berlaku kebakaran atau kecemasan dan sekiranya berlakunya kebakaran, seseorang pekerja

tidak dibenarkan untuk menggunakan lif yang disediakan, kerana sistem elektrik akan

tergendala dengan serta-merta, oleh yang demikian pekerja di sarankan dan diberi

tanggungjawab untuk menyelamatkan diri mengikut pintu dan tangga kecemasan. Pada

kebiasaanya pintu kecemasan akan sentiasa tidak berkunci dan untuk memudahkan

pekerja meyelamatkan diri masing-masing.

Rajah 3.9.5 : Tangga Kecemasan

3.9.6 JENIS-JENIS PAKAIAN DAN PERALATAN PERLINDUNG

KESELAMATAN

58

Pakaian dan peralatan pelindungan keselamatan adalah penting untuk setiap

pekerja di Telekom Malaysia, kerana ia adalah perkara utama untuk menghalang daripada

berlaku kemalangan atau kecemasan yang begitu berat dan merbahaya. Antara peralatan

perlindungan tersebut ialah :-

(a) Pelindung kepala {headprotection)

(b) Pelindung kaki (foot protection)

(c) Pelindung tangan {handprotection)

(d) Pelindung mata dan inuka {eye's and face protection)

(e) Pelindung pernafasan {respiratoryprotection)

Rajah 3.9.6 : Peralatan Perlindung Keselamatan Diri.

59

BAB 4 : OPERASI RANGKAIAN TEMPATAN

4.1 RANGKAIAN AGIHAN DI ANTARA IBUSAWAT DAN PELANGGAN

Ianya merupakan rangkaian yang menghubungkan pelanggan telefon dan ibusawat

Secara amnya, semua pengguna telefon, teleks, faks dan Iain-lain disambung ke ibusawat. lni

adalah kerana setiap panggilan atau aktiviti perhubungan di antara pelanggan akan diatur

terlebih dahulu di ibusawat. Rajah di bawah menunjukkan rangkaian agihan di antara

ibusawat tempatan dengan pelanggan.

60

Rajah 4.1 Rangkaian agihan di antara ibusawat tempatan dengan pengguna.

4.2 MAIN DISTRIBUTION RAME (MDF DI IBUSAWAT)

MDF adalah bahagian yang menyambungkan pelanggan dengan pusat pensuisan

(SOMA) selepas kabinet, ianya terdiri daripada semua pelanggan atau pengguna telefon

dan data yang berada di satu kawasan atau satu daerah. Oleh itu, MDF juga berfungsi

sepcrti kabinet dan peti agihan yang lebih besar iaitu sebagai titik rujukan. Ini adalah

kerana tugas-tugas yang dilakukan oleh MDF adalah hampir sama dengan tugas yang

61

dilakukan di kabinet. Selain daripada nama MDF ia juga lebih dikenali sebagai JAB iaitu

Junjungan Agihan Besar.

Di antara tugas yang dilakukan oleh MDF ialah :-

i. Melakukan ujian talian telefon (untuk pemasangan telefon baru dan kerosakan).

ii. Melakukan proses jumper (untuk pemasangan telefon baru dan kerosakan).

iii. Memeriksa talian telefon yang rosak.

iv. Memotong talian telefon secara manual.

v. Menyambung talian telefon secara manual.

Rajah 4.2 : Peralatan-peralatan yang diperlukan di bahagian MDF.

62

Di dalam MDF, mempunyai 2 bahagian yang saling berhubung:

NTA - iaitu sambungan ke bahagian suis (SOMA).

LEN - iaitu sambungan kepada pelanggan atau pengguna.

4.3 NTA dan LEN

NTA dan LEN adalah nombor setiap pelanggan atau pengguna yang telah di

tentukan oleh unit pemasangan melalui pesanan perkhidmatan yang menyatakan sama ada

menyambung, memasang atau memotong talian telefon secara manual. NTA adalah

bahagian ‘horizontal’ yang berbentuk mendatar manakala LEN adalah bahagian ‘vertical ‘

yang berbentuk pugak.

Sekiranya pemasangan baru hendak dilakukan, dua wire jumper akan digunakan

untuk disambungkan antara sisi ibusawat dengan sisi talian. Di dalam sistem ini

menggunakan kabel jenis copper dan terdapat juga dari jenis fiber tetapi fiber hanya sedikit

sahaja digunakan.

63

Rajah 4.3 : NTA dan LEN.

4.4 LOHONG

Lohong atau nama lain lubang mekanikal adalah tempat pemasangan kabel di bawah

tanah untuk diagihkan kepada kabinet. Ia juga merupakan tempat untuk proses

penyelenggaraan dan tempat membaikpulih sebarang kerosakan yang berkaitan dengan kabel

bawah tanah. Lubang mekanikal ini terdapat dalam pelbagat saiz mengikut keperluan dan

jumlah kabel yang digunakan di satu-satu tempat.

64

4.5 KABINET

Kabinet atau dikenali juga sebagai Gerabak Agihan mempakan tempat pengagihan

talian untuk ke peti agihan (DP) sebelum sampai ke rumah pelanggan. Secara umumnya,

kabinet mempakan tempat penamat kabel utama dimana ia bermula dari MDF (Main

Distribution Frame) melalui lohong dan terus ke kabinet. Kabinet menggunakan unit

penyambungan silang dengan dawai pemintas untuk penyambungan silang.

Pada kebiasaannya, untuk penyambungan dari kabinet ke ibusawat, kabel jenis

'lead’ digunakan dengan saiz 100, 1000 dan dalam pelbagai jenis saiz lagi digunakan. Di

dalam sesebuah kabinet terdapal 9 teras (kompaun) iaitu setiap darinya mempunyai 200

pasang dan diagihkan kepada 20 peti agihan (DP Box).

Bermula dari kabinet ke peti agihan, kabel yang digunakan adalah dari jenis plastik

(kabel plastic) dalam sesebuah kabinet juga mempunyai 1800 pasang dan terdapat dua

bahagian utama iaitu E-side dan D-side. Bilangan bagi setiap teras pada E-side ialah 101

hingga 301, manakala bagi D-side pula bermula dari kabinet ke DP dan mempunyai nilai

maksima 1000 pasang, bilangan bagi setiap teras bermula dari 1 hingga 200.

Di dalam kabinet mempunyai 9 teras dan ianya mempunyai 5 SA dan 4 SI. Setiap

pcngiraannya adalah bermula dari SA. Agihan kabel dan talian adalah bergantung kepada

keperluan dan permintaan pelanggan bagi sesuatu perrnintaan pelanggan bagi sesuatu

kawasan. Pihak pemasangan akan melakukan proses menjumper atau ‘jumpering’ dari

bahagian E-side dan D-side bagi membolehkan satu-satu talian dapat beroperasi. Kabinet

merupakan rujukan talian pelanggan pada sesuatu kawasan, ia juga bertindak sebagai titik

ujian untuk mengesan kerosakan dan memudahkan kerja pemasangan.

65

Terdapat dua jenis kabinet iaitu :-

i. Jenis APO (Australian Post Office)

ii. Jenis BPO (British Post Office))

Kabinet jenis APO dan jenis BPO adalah kabinet yang paling banyak digunakan.

Kabinet jenis APO inempunyai 1800 pasangan dan 200 pasangan penamat, untuk kabinet

jenis ini, terdapat cara pengiraannya yang tertentu iaitu bermula dari bawah dan berselang-

seli dengan SI dan SA iaitu E-side dan D-side, manakala kabinet jenis BPO pula

mempunyai 900 pasangan dan menempatkan sehingga 100 pasangan.

4.5.1 CIRI-CIRI SEBUAH KABINET

Pemasangan kabel yang di sambungkan ke rumah pelanggan adalah sebanyak 1000

pasang tetapi hanya 800 kabel sahaja yang digunakan. Kabel yang selebihnya digunakan

untuk persediaan atau ‘standby’ sekiranya berlaku kerosakan pada talian. la digunakan

bertujuan untuk memastikan keadaan tersebut berada dalam keadaan yang baik.

66

4.5.2 FUNGSI KABINET

fungsi asas bagi sesebuah kabinet adalah seperti berikut :-

a) Untuk memberi penjimatan dalam penggunaan kabel dan juga pemasangan kabel

supaya lebih mudah untuk di tukar ganti.

b) Untuk mengelakkan sambungan dibuka bagi penyusunan semula kabel utama yang

disebabkan oleh sedikit sisihan dan daripada permintaan terdahulu. Dengan itu, ia

menjimatkan masa dan kos serta mengelakkan kerosakan yang terjadi di sebabkan

oleh permukaan penyambungan.

c) Sebagai tempat ujian pertengahan bagi memudahkan kerosakan.

d) Untuk mengelakkan pengurangan keupayaan pemancaran yang sepatutnya

dipancarkan.

e) Untuk meningkatkan penyusunan bagi talian atau memudahkan pengendalian

rekod-rekod supaya perlaksanaan kerja penyambungan dapat di percepatkan.

f) Untuk memudahkan perancangan di masa hadapan.

g) Untuk membolehkan lepasan kabel utama dengan mudah tanpa memotongnya

menjadi kabel-kabel agihan yang kecil.

67

4.5.3 KABINET JENIS APO

Kabinet APO terdiri daripada dua saiz iaitu 900 dan 1800 sepasang, kedua-duanya

berbentuk silinder dan sama garis pusatnya, bagi kabinet jenis ini, tiga komponen

utamanya iaitu tudung, sarung dan tapak dan bahagian luarannya diperbuat dari

aluminium dan permukaan luarnya di semburkan dengan pasir untuk menampakkan

rupasaip yang pudar. Tudung kabinet disertakan dengan kunci sebagai langkah

keselamatan untuk mengelakkan dari sebarang kejadian yang tidak diingini.

Di dalam kabinet terdapat bacaan pasangan, bacaan ini digunakan untuk

membezakan sisi ibusawat dan sisi agihan. lanya juga ditunjukkan pada label yang terdiri

daripada unit penamat ibusawat (B-side) dengan agihan (D-side) yang disusun berselang seli

mengikut arah lawan pusingan jam disekeliling tapak kabinet.

Kebaikan menggunakan kabinet jenis ini adalah ;-

i. Dapat menjimatkan penggunaan kabel dan boleh diubahsuai dengan pasangan

kabel.

ii. Dapat mengelakkan daripada membuka sambungan semasa penyusunan semula

kabel utama dan juga memudahkan pasangan kabel yang bersaiz kecil.

iii. Merupakan tempat ujian penghantaran bagi memudahkan mencari

tempat kerosakan (mengenalpasti).

68

Rajah 4.5.3 : Kabinet Jenis APO

4.5.4 KABINET JENIS BPO

Terdapat dua jenis kabinet dalam kabinet BPO iaitu kabinet Krone dan kabinet

Pouyet. Antara kabinet yang sering digunakan dalam kabinet jenis BPO ialah kabinet Krone.

Kabinet ini mempunyai persamaan dengan kabinet APO dari segi fungsinya iaitu merupakan

rujukan talian pelanggan dengan sesuatu kawasan. la juga bertindak sebagai titik ujian untuk

mengesan kerosakan dan memudahkan kerja pemasangan. Tetapi kabinet Pouyet mempunyai

kedudukan SI (sisi ibusawat) dan SA (sisi agihan) yang berbeza dengan kabinet APO, iaitu

penamat ibusawat E-side dan penamat agihan D-side. Alat 'jumpering' yang digunakan

adalah berbeza dengan kabinet APO.

69

Kabinet Krone mempunyai dua pintu dan binaannya dibuat daripada fiber glass

polyster, pembinaannya juga adalah tahan kepada iklim dan persekitaran yang boleh

membahayakan atmosfera, sebatian kimia dan bahan hakisan. Kabinet ini juga boleh

memuatkan bilangan pelanggan sehingga mencapai 2400 pemasangan pelanggan, tetapi

biasanya 1800 sahaja yang digunakan.

Rajah 4.5.4 : Kabinet Jenis BPO

4.6 PETI AGIHAN (DP BOX)

Peti agihan berfungsi untuk memudahkan kerja-kerja membaiki kerosakan dan

tempat untuk membuat penyambungan kabel di bawah tanah. Pada kebiasaannya peti

agihan ini mempunyai 10 pasang tetapi hanya 8 pasang sahaja yang digunakan dan

selebihnya adalah sebagai simpanan dan untuk ujian dari peti agihan ke ibusawat.

70

Pada masa kini, peti agihan yang digunakan di Malaysia didapati tidak memuaskan

kerana terdapat beberapa kelemahan tertentu, ia diperkenalkan dari Australia dan sistemnya

dihentikan kerana kesukaran untuk mcndapatkan bekalan. Oleh yang demikian, peti agihan

yang terbaru telah diperkenalkan di Malaysia iaitu peti agihan jenis Ericsson, setelah diuji

ia didapati amat memuaskan sekiranya digunakan di dalam perkhidmatan Syarikat

Telekom Malaysia Berhad.

4.6.1 HURAIAN TENTANG PETI AGIHAN

a) Binaan satu peti agihan 10 pasang. Antara sistem yang terdapat di dalamnya ialah

sistem pembumian (earth bar), iaitu ia terletak pada kedudukan yang melalui

spring dan penyambungan elektrik dibuat melaluinya kemudian kabel dua dawai

akan disambung dengan menggunakan skru.

b) Setiap peti agihan yang baru akan dilengkapi dengan 10m atau 2.5m hujung kabel

iaitu untuk membolehkan ia disambung secara terus ke kabel bawah tanah atau ke

kabel atas.

c) Hujung kabel yang digunakan daripada PEUT, ‘non-filled’ iaitu kumpulan

pemasangan untuk 10 pasang dimana .5mm adalah untuk satu pasangan dan kod

warna ditunjukkan pada jadual di bawah.

d) Cara untuk membuat bacaan dan pengiraan daripada bahagian hadapan ialah dari atas

ke bawah iaitu daripada pasangan 1 hingga pasangan 10, dimana kaki A adalah di

sebelah kiri dan kaki b di sebelah kanan.

e) Skru pembumian di letakkan di bahagian bawah dan dihalang oleh bar

pembumian.

71

NOMBOR

PEMASANGANKAKI A ATAU WAYAR I KAKI B ATAU WAYAR 2

1 PUTIH BIRU

2 PUTIH OREN

3 PUTIH HIJAU

4 PUTIH COKLAT

5 PUTIH KELABU

6 MERAH BIRU

7 MERAH OREN

8 MERAH HIJAU

9 MERAH COKLAT

10 MERAH KELABU

Rajah 4.6.1Rajah penyalut bagi pengalir.

Rajah 4.6 : Peti Agihan (DP BOX)

72

4.7 KABEL ATAS

Kabel atas adalah perantaraan yang menghubungkan pelanggan dengan peti agihan.

Kabel yang biasa digunakan adalah kabel dua dawai, selain daripada itu, terdapat juga

kabel atas yang menggunakan kabel banyak pasang iaitu digunakan untuk pasangan antara

tiang ke tiang yang dikenali sebagai IB kabel.

Rajah 4.7 : Kabel Atas

73

4.8 KABEL BAWAH TANAH

Kabel bawah tanah menghubungkan kabinet dengan ibusawat ke ibusawat yang

lain. Jenis kabel yang digunakan adalah kabel banyak pasang.

Rajah 4.8 : Kabel Bawah Tanah

74

BAB 5 : STREAMYX

5.1 PENDAHULUAN

Tmnet streamyx adalah satu jalur lebar yang menyediakan hubungan untuk

internet dengan kelajuan bandwidths daripada 512 k hingga 2Mbps. Dengan laju

berkaitan / lebar jalur, khidmat ini adalah untuk menyokong kebanyakkan aplikasi-

aplikasi jalur lebar seperti jaringan pengacaraan, aliran video, e-dagang, pembelajaran

jarak dan lain-lain.

5.2 FAEDAH PEMASANGAN STREAMYX

Pada dasarnya khidmat ini akan memberikan banyak faedah antaranya :-

i. Pelanggan-pelanggan kediaman dapat menggunakan internet berat menggunakan

jaring melalui 56 Kbps dail atas atau ISDN.

ii. Perniagaan kecil dapat mengakses internet walaupun memerlukan lebar jalur yang

lebih tinggi pada kos yang sama.

75

iii. Perniagaan besar yang memerlukan akses internet dengan gred perniagaan yang

tinggi untuk streamyx dan telefon pada masa yang sama.

iv. Glite DSL adalah serupa tetapi ADSL kelajuannya berkurangan daripada kadar

penuh ADSL.

5.3 INTERNET NORMAL DAILAN

Dapat disambung ke internet melalui dailan. Mempercepatkan pautan sehingga

56.6 Kbps menggunakan sebuah komputer dan modem atas talian telefon normal. Ia

menyediakan hubungan kos rendah dan ideal untuk pengguna yang hendak menggunakan

internet dan telefon pada satu masa.

5.4 AKSES INTERNET PRABAYAR

Cara yang paling cepat bagi mendapatkan internet adalah dengan internet

prabayar. Pengguna tidak perlu berbaris untuk membayar bil. Pengguna boleh

mendapatkan laluan internet daripada mana-mana lokasi dan tmnet prabayar juga

bertindak sebagai satu kaedah bayaran untuk tmnet kawasan membeli-belah dan aplikasi-

aplikasi dan perkhidmatan boleh didapati di dalam BlueHyppo.

76

5.5 JALUR LEBAR WAYARLES AKSES INTERNET

Bagi anda yang tidak pernah berada pada tempat yang sama dua kali, tmnet

hotspot dapat memuaskan keperluan-keperluan anda dengan cepat. Anda hanya perlu

mempunyai komputer riba, PDA atau tablet PC dan sekeping kad WI-FI. Anda boleh

mendapat kemudahan internet dengan kadar yang rendah. Tmnet hotspot mempunyai

lokasi yang banyak sekali di seluruh Negara.

Rajah 5.5 : Modem dan Wireless.

77

5.6 CUSTOMER CARE

Untuk sebarang pertanyaan, sila hubungi ke Customer Interaction Center di 1-

300-88-9515 ( 8 am-12 am, Isnin- Ahad ).

Atau email kami di [email protected]

Atau faks kami di 03-26870000.

Untuk memastikan bahawa anda menerima maklumat balas yang cepat daripada

Tmnet Sdn Bhd Customer Interaction center 1-300-88-9515, sila pastikan bahawa anda

telah mengisi maklumat pelanggan. Ini adalah untuk memudahkan pihak Tmnet

Streamyx mengetahui maklumat terperinci pelanggan mereka.

Maklumat yang perlu di isi :-

i. Tmnet Streamyx Lohin Name.

ii. Nombor telefon (perkhidmatan talian).

iii. Orang boleh di hubungi.

iv. Saudara terdekat.

Maklumat di atas diperlukan untuk Tmnet terus menyiasat sebarang masalah yang

mungkin anda akan alami.

78

mailto:[email protected]

BAB 6 : OPERASI RANGKAIAN SUIS (SOMA)

6.1 PENDAHULUAN

SOMA atau Switching Operation & Maintenance Area merupakan satu

bahagian pusat bagi ibusawat, manakala ibusawat pula merupakan satu pusat dimana

semua talian telefon dapat disambungkan bagi memudahkan seseorang berkomunikasi

antara satu pelanggan dengan pelanggan yang lain mengikut destinasi tersendiri. Oleh

kerana semua peralatan atau ‘equipment’ di ibusawat adalah berkenaan dengan

pensuisan, maka ia digunakan untuk memudahkan proses penyambungan. Antara tugas

utama yang dilakukan oleh bahagian Operasi rangkaian suis ini ialah :-

a) Melakukan kerja-kerja penyambungan talian yang baru dengan menggunakan

sistem komputer (ALCATEL E-10).

b) Memotong talian bagi pelanggan yang tidak menjelaskan bil telefon sebagaimana

yang telah ditetapkan oleh pihak Telekom.

c) Mengambil bacaan meter dan CAMA bagi semua talian telefon dengan

menggunakan sistem komputer (ALCATEL E-10).

d) Memprogramkan semua kemudahan yang disediakan untuk pelanggan telefon.

79

e) Mengadakan pengujian ke atas peralatan ibusawat (Common Equipment).

f) Pengujian ke atas ujian meter.

g) Merekod semua panggilan yang melalui ibusawat Jitra.

h) Membuka talian telefon untuk perkhidmatan ‘toll free’.

Rajah 6.1 : Jenis-jenis PUNCE yang biasa digunakan.

80

6.2 IBUSAWAT (EXCHANGE)

Ibusawat merupakan sumber atau pusat pengendalian pemprosesan secara

automatik. Ibusawat untuk talian telefon pula terdiri daripada pelbagai jenis dan

bergantung kepada peralatan yang telah disediakan oleh syarikat yang mencipta

peralatan, walaupun setiap ibusawat mempunyai jenis ‘equipment’ yang berbeza tetapi

fungsi peralatan bekerja adalah sama dengan peralatan lain, contohnya seperti di ibusawat

Jitra menggunakan sistem ALCATEL terdapat juga sistem lain yang digunakan di

ibusawat ini. Penentuan untuk perhubungan telefon di seluruh dunia telah ditentukan dan

di buat secara seragam oeh pihak CCITT (Consultant Comitee International Telephone

Telegraf).

Di Malaysia, rangkaian telefon nasional terdiri lebih daripada 525 ibusawat

telefon secara automatik. Antara jenis-jenis ibusawat yang terdapat di Malaysia ialah :-

i. Step By Step (ST 901)

ii. Common Control (RF, ARM,H ITACHI)

iii. Semi Electronic (ESK, PENTEX)

iv. SPC (Analog-AXE, Digital-NEAX)

Di negeri Kedah, terdapat beberapa ibusawat yang berfungsi untuk membuat

kendalian kerja dan jenis-jenis ibusawat ini ialah :-

a) AXE - Sweden

b) NEAX - Jepun

c) ALCATEL 1 - Perancis

d) ALCATEL 2 - Perancis

81

Terdapat beberapa jenis atau kelas ibusawat, antaranya ialah :-

a. Ibusawat Tempatan

b. Ibusawat Kumpulan

c. Ibusawat Tendem

d. Ibusawat Zone

e. Ibusawat ITE

6.2.1 IBUSAWAT TEMPATAN

Ibusawat tempatan merupakan ibusawat yang dihubungkan kepada ibusawat

kumpulan dan ibusawat tempatan ini juga akan mewakili kawasan tersebut untuk

sambungan talian, contohnya ibusawat BKH, CN, PSE, TJN, AHK dan PAA. Setiap

ibusawat mempunyai singkatan nama, begitu juga ibusawat kumpulan turut mempunyai

singkatan nama untuk kod yang telah ditetapkan oleh pihak Telekom.

Penerangan tentang Short Name di atas :-

i. BKH - Bukit kayu Hitam

ii. CN - Changlun

iii. PSE - Padang Sera

iv. TJN - Tunjang

v. AHK - Ayer hitam

vi. PAA - Padang Abdul aziz

82

Rajah 6.1.1 : Ibusawat Tempatan

6.2.2 IBUSAWAT KUMPULAN

Ibusawat kumpulan merupakan ibusawat yang dihubungkan dengan ibusawat

tempatan, contohnya ibusawat Jitra (host), ianya perlu berada di tempat yang strategik

kerana untuk memudahkan perhubungan yang dibuat melalui ‘carrier’ dan kabel dapat

disambung dengan cara yang mudah.

83

6.2.3 IBUSAWAT ZONE

Ibusawat ini merupakan ibusawat yang mengendalikan penyambungan ibusawat

ITE mengikut aras-aras ibusawat yang melibatkan panggilan antarabangsa (international)

iaitu perhubungan antara luar negara dengan erti kata hubungan destinasi ke negara yang

lain.

6.3 PERINGKAT KENDALIAN IBUSAWAT (SOMA)

Setiap sistem ibusawat telefon, biasanya mempunyai beberapa peringkat atau

proses untuk membuat sesuatu panggilan. Antara peringkat bagi sistem ibusawat telefon

ini ialah penyediaan pelanggan, pemprosesan panggilan, pengagihan dan menyediakan

panggilan untuk pelanggan sama ada panggilan luar atau dalam negeri.

Selain daripada proses penyediaan untuk pelanggan tersebut, ibusawat juga

menyediakan litar pengagihan, iaitu sekiranya terdapat seorang pelanggan yang hendak

membuat panggilan ke mana-mana bandar, maka terlebih dahulu litar akan melalui SPC

Jitra.

Sistem perhubungan yang dibuat oleh 'switching' adalah termasuk memberi

latihan kepada setiap pelanggan dan selepas itu akan memberi 'ringging tone’ kepada

telefon pelanggan yang membuat panggilan dan yang menerima panggilan. Sewaktu

proses 'ringging tone' berlaku ia telah mengalami beberapa proses iaitu penukaran dari kod

digital kepada bentuk analog dan ke bentuk digital semula menggunakan sistem binary

84

dan sebagainya. Oleh yang demikian, dapatlah seseorang pelanggan berhubung dengan

pelanggan yang lain

Terdapat beberapa pengkelasan dalam sistem telefoni, antaranya ialah crossbar. Step

by step, digital exchange dan SPC (Store Programme Control). Pada masa kini, sistem

SPC di gunakan di setiap ibusawat dan penggunaannya adalah secara berkomputer. Bagi

tujuan mengawal pesuisan. Sistem SPC ini juga lebih cepat dan dapat menyimpan banyak

data kerana programnya menggunakan 'software' dan 'hardware’.

6.3.1 TUGAS BAHAGIAN SOMA

Bahagian Operasi Rangkaian Suis merupakan unit yang paling penting dalam

sistem perhubungan telefon, kerana unit ini juga berfungsi sebagai nadi untuk

menggerakkan sistem telefon dengan pelanggan. Dalam erti kata lain, sekiranya SOMA

tidak mempunyai kendalian, maka setiap operasi dengan pelanggan tidak akan berjalan

dengan lancar kerana bahagian ini adalah perantaraan antara satu destinasi dengan

destinasi yang lain.

Antara tugas yang di jalankan di bahagian ini ialah :-

i. Membuat 'backup’

ii. Mengambil meter dan CAMA

iii. Mencari kerosakan talian atau talian ‘line up’

iv. Membuat 'route trace'

v. Out going trunk test (QGT)

vi. Pemasangan baru

vii. Pemotongan perkhidmatan

85

viii. Penyambungan semula perkhidmatan

ix. Penukaran nombor telefon

x. Membuka laluan (RC)

xi. Mengambil bacaan bateri di ibusawat

xii. Membaiki aduan kerosakan talian (Doket)

6.4 MEMBUAT ‘ROUTE TRACE’

‘Route Trace’ atau dengan erti kata lain ialah membuat imbasan untuk mengenal

pasti nombor-nombor telefon pemanggil yang membuat panggilan, proses ini dilakukan ialah

bagi menolong pekerja-pekerja pada bahagian kabel dan pemasangan. Apabila pekerja

mengalami masalah kekeliruan dalam memasang kabel maka untuk memastikan kabel yang

betul, pekerja tcrsebut hendaklah melakukan penyambungan kabel tadi kepada set telefon serta

mendailkan nombor yang menggunakan talian khas ISDN yang terdapat di bilik pensuisan.

Selain dari itu, terdapat juga pekerja pada bahagian verifikasi menjalankan tugas

unluk memastikan apa yang tertera di dalam rekod-rekod yang lepas adalah dalam

keadaan yang betul, sekiranya terdapat kelainan maka satu laporan yang lengkap akan di

hantar dan arahan-arahan yang telah di tetapkan perlu di masukkan ke dalam terminal bagi

mengenal pasti nombor pemanggil tadi.

86

Rajah 6.4 : Telefon uji untuk ‘Route trace’.

6.5 PEMASANGAN BARU

Apabila kerja pemasangan dan penyambungan selesai dibuat maka dengan itu,

petugas di bilik MDF akan memberikan arahan kepada petugas di bilik penyuisan bagi

memasukkan isyarat tone kepada talian yang telah siap di pasang. Kerja-kerja

memasukkan tone tersebut dilakukan dengan mengawal Aturcara Kawalan Tersimpan

(SPC) di terminal CRT- TTY. Arahan yang dimasukkan ke terminal akan terus dihantar ke

dalam terminal akan terus di hantar ke dalam peralatan-peralatan pensuisan yang mana ianya

dikawal secara automatik oleh litar mikro pemprosesan.

87

6.6 PERMOTONGAN PERKHIDMATAN

Pemotongan perkhidmatan bermaksud menamatkan perkhidmatan kepada pelanggan

yang gagal menjelaskan bayaran bil bulanan yang tertunggak setelah amaran diberikan

beberapa kali kepada pelanggan tersebut. Pemotongan perkhidmatan ini dapat

dibahagikan kepada dua jenis iaitu :-

a) Pemotongan Sementara

b) Pemotongan Terus

6.6.1 PEMOTONGAN SEMENTARA

Di dalam perkhidmatan ini pula dapat dibahagikan kepada tiga pengkelasan yang

utama iaitu :-

(a) Pemotongan atau penahanan panggilan masuk :

i. Biasanya dilakukan pada telefon-telefon awam

ii. Tujuannya adalah untuk mengelakkan pelanggan daripada membuat panggilan

'reverse charge' kepada telefon awam.

(b) Pemotongan atau penahanan panggilan keluar :

i. Dilakukan kepada pelanggan yang gagal menjelaskan bayaran bil telefon pada suatu

tarikh yang telah ditetapkan di dalam bil tersebut.

ii. Pemotongan jenis ini dilakukan sekiranya jumlah atau nilai yang gagal

dijelaskan melebihi daripada nilai deposit telefon pelanggan.

88

iii. Setelah pemotongan ini dibuat maka pelanggan tidak dapat lagi membuat panggilan

keluar dan hanya boleh menerima panggilan masuk sahaja.

(c) Pemotongan atau penahanan masuk dan keluar :

i. Dilakukan kepada pelanggan yang masih gagal membayar bil telefon

mereka walaupun pemotongan kedua telah dibuat.

ii. Sekiranya pemotongan ini di lakukan, maka pelanggan tidak boleh lagi membuat

panggilan keluar dan menerima panggilan masuk.

6.6.2 PEMOTONGAN TERUS

Pemotongan terus ini dibuat setelah pelanggan yang menggunakan perkhidmatan

telefon tidak lagi memerlukan perkhidmatan ini dan juga kepada pelanggan yang masih

belum menjelaskan bil mereka kepada pihak Telekom.

6.7 PENYAMBUNGAN SEMULA PERKHIDMATAN

Penyambungan perkhidmatan bermaksud menyambung semula perkhidmatan

telefon kepada pelanggan yang telah melangsaikan bayaran kepada pihak Telekom iaitu

pelanggan yang lelah dibuat pemotongan secara sementara.

89

6.8 PENUKARAN NOMBOR TELEFON

Penukaran ini bermaksud menukar nombor telefon yang sedia ada atau talian

peralatan kepada yang baru. Penukaran ini dilakukan di atas permintaan pelanggan sendiri

ataupun talian peralatan yang sedia ada mengalami kerosakan.

6.9 SOMA

i. Pemerhatian {attending) :-

a) Sistem ini memaparkan semua panggilan yang dilakukan oleh para

pelanggan.

b) lsyarat daripada panggilan 'calling’ juga dikenali sebagai isyarat ‘seize’

kerana ianya mengawal sumber dari ibusawat.

ii. Penerimaan maklumat {information receiving) :-

a) Berperanan sebagai menerima panggilan dan pemadam isyarat.

b) Sistem ini sedia untuk menerima maklumat daripada pelanggan yang ingin

membuat panggilan.

c) Semua proses ini dinamakan sebagai ‘address signalling’.

iii. Memproses maklumat (information prosessing) :-

a) Memproses setiap maklumat yang diterima bagi mengawal dan

menentukan maklumat tersebut.

b) Oleh kerana panggilan yang masuk dan panggilan yang keluar mempunyai

proses yang berlainan untuk setiap pelanggan, maka ianya memerlukan

maklumat bagi menentukan alamat dan kelas telefon tersebut.

90

iv. Ujian kesibukan (busy testing) :-

a) Bagi memproses maklumat yang diterima, ianya akan menentukan arah yang

diminta oleh litar keluar dan sistem akan membuat ujian kesibukan untuk

mengetahui sama ada talian yang di perlukan tersebut kosong atau sedang

digunakan.

v. Sambungan dalam (interconnection) :-

a) Tiga proses penyambungan dilakukan bagi perbualan yang hendak dilakukan

antara dua pelanggan iaitu penyambungan kepada panggilan terminal,

penyambungan kepada pemanggil teminal dan penyambungan diantara kedua-

duanya.

vi. Berjaga-jaga (alerting) :-

a) Selepas penyambungan dilakukan maka sistem ini akan membuat penghantaran

isyarat berjaga-jaga kepada pelanggan bahawa penyambungan telah dapat

dilakukan.

vii. 'supervision’ :-

a) Selepas panggilan dijawab maka sistem tersebut akan memonitorkan panggilan

tersebut untuk menamatkan penyambungan yang dibuat selepas panggilan tersebut

tamat.

viii. Penghantar maklumat (information sending) :-

a) Sekiranya panggilan yang dibuat menggunakan ibusawat yang berlainan, maka

ibusawat yang pertama akan meminta ibusawat kedua supaya menghantar

maklumat yang diperlukan oleh ibusawat yang baru.

91

6.10 ISDN

Perkhidmatan ISDN (Integrated Service Network) atau dikenali sebagai

perkhidmatan rangkaian digital bersepadu. la merupakan suatu sistem dan juga berbentuk

aplikasi dengan kelajuan yang tinggi iaitu 64 kbits. Dengan adanya sistem ISDN ini, ianya

membolehkan audio, dimana ia menggunakan jarak yang sesuai. Disamping itu juga ianya

dapat disambungkan kepada telefon, komputer, mesin faksimili dan video 'conference’. Bagi

perkhidmatan ‘primary Rate Interface’ (PR1) pula ia berkeupayaan untuk menampung

kegunaan PABX.

6.10.1 KONSEP ISDN

Dengan adanya ISDN ianya dapat membantu di dalam pelbagai pekerjaan sama ada

di dalam sistem penyuisan ataupun sebaliknya. Selain daripada itu, ia juga berkeupayaan

mengaplikasikan dalam kelajuan 64 kbits. ISDN juga mengandungi peralatan yang

berteknologi tinggi dan berketerampilan bagi tujuan memperbaiki sifat-sifat yang khas iaitu

dalam penyelenggaraan dan juga sebagai penyuisan perhubungan.

92

BAB 7 : OPERASI RANGKAIAN JAUH (TOMA)

Operasi Rangkaian Jauh atau lebih lagi dikenali dengan panggilan TOMA

{Transmittion Operation and Maintenance Area). Bahagian ini merupakan satu bahagian

yang diberi tanggungjawab untuk memasang, membuat operasi dan menyelenggarakan

peralatan agar semua penghantaran dan penerimaan gelombang sentiasa beroperasi dalam

keadaan yang baik dan mengekalkan sistem pemprosesannya pada tahap yang paling

maksima sama ada untuk jarak yang jauh atau dekat.

Di antara kawasan penghantaran dan penerimaan yang di buat di bahagian ini ialah Bukit

Kayu Hitam, Changloon, Padang Sera, Tunjang, Ayer Hitam dan Padang Abdul Aziz. Pada

kebiasaannya, pekerja-pekerja di dalam bahagian ini melakukan aktiviti seperti menjaga

peralatan, membuat jumper, melihat kawasan stesen pemancar, memasang kabel optik,

mengendalikan antena yang rosak dan pelbagai lagi.

93

Terdapat beberapa bahagian utama yang di kawal oleh operasi rangkaian jauh ini, antaranya

ialah :-

a) Multipleks/SOH

b) PCM (Pulse Code Modulation)

c) Gelombang mikro (Microwave)

d) Bahagian Radio SRS

e) Stesen Pemancar

7.1 PCM (PULSE CODE MODULATION)

PCM beroperasi sebagai satu proses pemodulatan dimana isyarat maklumat yang

diterima dalam bentuk analog akan melalui proses sampelan. Isyarat yang telah disampel

tersebut akan ditukarkan kepada kod penduaan atau lebih dikenali lagi dengan kod binary

yang mewakili maklumat asal sebelum ianya dihantar melalui talian atau dipancarkan.

Frekuensi gelombang suara manusia adalah antara 300 hingga 3400 Herz dan

kadangkala mencecah sehingga 4000 Herz, dan gelombang suara ini didapati dalam bentuk

analog. Dalam operasi PCM, frekuensi suara tersebut akan ditukarkan kepada bentuk

digital, dimana ia akan menjalani beberapa proses, antaranya ialah :-

i. Penyampelan (sampler)

ii. Pengkuantuman (quantiser)

iii. Pengkod (coder)

94

Ketiga-tiga proses yang berlaku di atas berlaku dalam masa yang singkat dan pantas serta

sukar bagi seseorang individu menganalisa atau melihat proses-proses yang terjadi dalam

hal ini.

7.1.1 KEISTIMEWAAN ISYARAT DIGITAL (PCM) BERBANDING DENGAN

ISYARAT PEMODULATAN ANALOG

a) Di dalam perhubungan jarak jauh, isyarat PCM dijanakan semula dengan

sepenuhnya pada setiap stesen pengulang. Kesan hingar tidak akan menjadi

komulatif. Dalam mereka bentuk sistem pengulang, perkara yang diambil kira ialah

hingar saluran diantara dua stesen pengulang. Di dalam sistem pemodulatan

analog, pengulang berfungsi sebagai penguat untuk menaikkan amplitud isyarat dan

voltan hingar.

b) Nisbah isyarat hingar bagi sistem PCM adalah lebih baik berbanding dengan sistem

analog.

c) Dapat mengendalikan pelbagai isyarat dan sistem PCM ini juga digunakan untuk

memancarkan isyarat analog yang boleh diubahsuai kepada penghantaran

maklumat yang berbentuk digital.

d) Proses pemodulatan dan penyahmodulatan dapat dilaksanakan dengan

menggunakan litar-litar sistem digital. Ia juga dapat mcmberikan kestabilan dan

kebolehan yang tinggi serta penggunaan litar terkamil dapat menjimatkan kos.

e) Isyarat PCM juga boleh disimpan untuk masa akan datang, ia juga mudah

dilaksanakan dengan menggunakan memori berdigit.

95

f) PCM memberi kemudahan kepada teknik pemultipleksan didalam perhubungan.

Teknik pemultipleks ini adalah sistem dimana banyak saluran yang boleh

dimuatkan didalam satu talian penghantaran.

g) Isyarat ini boleh dihantar menggunakan gelombang mikro, VF line, Kabel

Coaxial, gentian optik dan wave guide.

h) Penggunaan kabel optik menjadikan ia lebih ekonomik kerana boleh membawa

muatan yang tinggi.

i) Mudah untuk diselenggarakan kerana alatannya terdiri daripada litar bersepadu

atau integrated circuit dan kurang menimbulkan sebarang masalah.

j) Lebih menarik jika dibandingkan dengan sistem FDM pada masa lalu.

7.1.2 KEKURANGAN DALAM SISTEM PCM

Walaupun sistem ini dikatakan sistem terbaik yang digunakan oleh pihak Telekom,

namun terdapat beberapa kekurangan pada sistem ini, antaranya ialah :-

i. Tidak fleksibel serta mahal bagi rangkaian televisyen.

ii. Rangkaian pengurusan dan kebolehan penyelenggaraan bantuan amal terhad.

iii. Kadar talian sistem yang lebih tinggi adalah satu kemestian.

96

7.2 PENYAMPELAN (SAMPLER)

Penyampelan adalah satu proses bagi mengubah isyarat suara manusia iaitu 300Hz

hingga 3400Hz kepada PAM (Pulse Amplitude Modulation). Setiap penyampelan isyarat

maklumat mengambil masa 3.9us dan masa yang di ambil bagi satu sample pula ialah

125us. Frekuensi penyampelan telah di tetapkan iaitu 8 kHz, sekiranya didapati frekuensi

penyampelan ini kurang daripada nilai tersebut, maka isyarat daripada channel-channel yang

lain akan bertindih dengan isyarat lain. Sekiranya kejadian ini berlaku maka mutu

penghantaran isyarat digital akan berkurangan dan isyarat yang dihasilkan juga tidak

berkualiti. Seandainya frekuensi penyampelan ini melebihi 8Hz maka jarak antara satu

channel dengan channel yang lain akan menjadi terlalu jauh serta memakan masa yang

panjang.

7.3 PENGKUANTUMAN (QUANTISER)

Selepas melalui proses penyampelan, isyarat yang telah tersampel tersebut akan

melalui satu proses iaitu proses pengkuantuman. Proses ini adalah bertujuan untuk

menentukan nilai amplitud analog kepada isyarat maklumat. Aras-aras isyarat yang telah

melalui proses penyampelan tersebut akan dibulatkan kepada aras pengkuantuman yang

terhampir. Selepas itu, denyut-denyut atau isyarat tadi akan dikodkan kepada kumpulan

berdasarkan kepada kod-kod binary atau perduaan.

97

7.4 PENGKODAN (CODER)

Selepas proses pengkuantuman tadi, isyarat yang lelah dikuantumkan akan melalui

proses yang dinamakan pengkodan. Isyarat tadi dikodkan kepada 8 bit iaitu 7 bit adalah

isyarat pembawa maklumat dan 1 bit darinya adalah digunakan bagi menentukan polariti iaitu

1 adalah polariti positif dan 0 adalah polariti negatif.

7.5 MULTIPLEKS / SDH

SDH atau ‘Synchronous Digital Hierarchy’ adalah satu piawaian antarabangsa bagi

rangkaian telekomunikasi optik untuk sesuatu kapasiti tinggi. Ia adalah bertujuan untuk

menyediakan infrastruktur yang lebih mudah, ekonomik, dan fleksibel untuk rangkaian

telekomunikasi. Sistem ini menggunakan laluan FOC dan DRS.

7.6 FIBER OPTIK / GENTIIAN OPTIK

Kabel gentian optik adalah sejenis kabel yang diperbuat daripada kaca yang

diselaputi oleh getah. Media penghantarannya adalah dalam bentuk cahaya atau laser yang

bergerak dengan kelajuan cahaya dengan mempunyai sudut pantulan yang tertentu

sebelum menghasilkan penghantaran. Di sini gentian optik dapat menyediakan banyak

laluan bagi pelbagai jenis kemudahan.

98

Apabila dilihatkan dari segi saiz dan rekabentuk gentian ini ia didapati bersaiz kecil

namun ia mampu membawa maklumat lebih banyak dan pantas berbanding dengan kabel

kuprum yang biasa digunakan. Namun begitu, kabel gentian optik ini amat merbahaya jika

dibandingkan dengan kabel yang lain kerana sekiranya cahaya penghantaran daripada kabel

tersebut dibuat dan terkena pada mata ia akan mengakibatkan kerosakan pada mata atau

mungkin seseorang boleh menjadi buta. Gentian yang dihasilkan daripada kaca juga boleh

menyebabkan jari seseorang yang terluka apabila menyentuhnya.

Ketahanan kabel gentian optik adalah melebihi daripada kabel yang biasa

digunakan kerana struktur semulajadi yang tidak membawa kesan kepada sebarang

tarikan elektromagnatik dan juga elektrik. Dari segi kehilangan pula, pada kebiasaannya

ianya berlaku sekitar I8dB/m pada kabel biasa.

Antara keburukan kabel gentian optik ialah ianya mudah patah apabila

dibengkokkan semasa proses pemasangan, ia juga tidak terlepas dari serangan tikus, tupai

dan anai-anai, kejadian sedemikian lazimnya terjadi di kawasan luar bandar atau

pedalaman dimana melibatkan kabel 'over head' dan kabel 'underground'. Kos untuk

membaiki kabel jenis ini adalah terlalu tinggi kerana ianya menggunakan peralatan yang

mahal dan kerja yang hendak dilakukan juga perlu dibuat dengan teliti dan berhati-hati.

Terdapat beberapa jenis gentian optik yang digunakan di dalam sistem perhubungan di

Telekom Malaysia, antaranya ialah:

a) Single Mode Step Index

b) Multimode Step Index

c) Multimode Graded Index

99

7.6.1 SINGLE MODE STEP INDEX

Kabel jenis ini adalah kabel yang paling banyak digunakan, kerana diselaputi oleh

satu persatu sarung kabel yang tebal iaitu bahan pelindung bagi menutupi gentian optik

daripada sebarang kerosakan.

7.6.2 MULTIMODE STEP INDEX

Kabel jenis ini mempunyai banyak wayar di dalam sarung penebatnya. Oleh yang

demikian, ia boleh menyebabkan berlakunya pantulan yang tidak seragam dan akan

mengakibatkan berlakunya kehilangan yang akan menjejaskan isyarat yang dihantar

menerusi talian. Kapasiti yang dibawa oleh salurannya lebih kurang 150 kapasiti sahaja dan

ia amat sesuai bagi kegunaan untuk jarak dekat sahaja sebagai contoh di dalam ibusawat.

7.6.3 MULTIMODE GRADED INDEX

Kabel jenis ini berlaku pembiasan yang besar di pusat fiber semasa proses

penghantaran dijalankan tetapi akan mengecil pada bahagian permukaan. Walau

bagaimanapun pantulan yang berlaku tersebut berlaku dalam keadaan yang seragam

dalam bahagian fiber ini. Ianya lebih sesuai digunakan dalam jarak yang sederhana

seperti perantaraan ibusawat tempatan dengan ibusawat kawasan yang berdekatan.

100

7.7 BINAAN KABEL FIBER OPTIK

Fiber optik mengandungi teras dengan index biasan yang tinggi, manakala lapisan

yang mengelilinginya pula mempunyai index biasan yang rendah. Kaca fiber dilindungi oleh

dua lapisan iaitu lapisan pertama daripada plastik atau resin atau kain kasa lembut (soft

ultra violet cured acrylate) dan lapisan kedua pula ialah nylon atau kain kasa yang keras

atau kasar {hard ultra violet cured acrylate). Rajah dibawah menunjukkan binaan kabel

fiber optik.

7.8 PERBEZAAN ANTARA KABEL FIBER OPTIK DENGAN KABEL

LOGAM

Rajah 7.8 menuniukkan Perbezaan antara Kabel Fiber Qptik dengan Kabel Logam

CIRI-CIRI KABEL FIBER OPT1K KABEL LOGAM

Kehilangan per km Lebih rendah (0.3 hingga 0.6

dB/km)

Lebih besar (18 dB/km)

Garis pusat Lebih kecil (0.125mm) Lebih besar

(9.5mm kabel sepaksi)

Gangguan gelombang

elektromagnetik

Tiada Ketara

Lebarjalur Lebih besar (sehingga 1 GHz) Lebih kecil (beberapa ratus

MHz)

Kos Makin menurun dalam jangka

panjang

Kos yang tinggi

Kualilti maklumat Baik Terdapat gangguan

Kemudahan bahan Senang di perolehi Semakin berkurangan

Berat Lebih ringan

(1 kg untuk 40 km)

Lebih berat (1 kg untuk

0.7km)

101

7.9 GELOMBANG MIKRO / MICROWAVE

Gelombang mikro atau lebih dikenali lagi dengan ‘microwave’ adalah satu

perantaraan di antara satu tempat dengan tempat yang lain dalam sistem telekomunikasi

atau perhubungan dua arah, dalam erti kata lain ia berperanan dalam proses penghantaran

dan penerimaan bagi setiap proses yang terlibat sama ada ibusawat atau stesen pemancar

di seluruh negara. Antara sistem yang terdapat di dalam microwave ialah :-

i. Power Supply (unit bekalan kuasa)

ii. Transmitter (penghantar)

iii. Receiver (penerima)

iv. Modulator (pemodulatan)

v. Demodulator (penyahmodulatan)

vi. Switching

Dalam sistem penghantaran (Tx) tahap frekuensi yang digunakan ialah daripada

frekuensi yang rendah kepada frekuensi yang tinggi, manakala bagi sistem penerimaan di

microwave pula adalah daripada frekuensi yang tinggi ke frekuensi yang rendah. Tugas

modulator pula adalah untuk meninggikan frekuensi dan menstabilkannya, manakala bagi

demodulator pula adalah untuk merendahkan kembali frekuensi.

102

7.10 TRANSMITTER (ALAT PEMANCAR / PENGHANTAR)

Transmitter atau alat pemancar adalah satu rangkaian yang terdapat di dalam

rangkaian gelombang mikro, ianya mempunyai ribuan saluran telefon di bahagian

inputnya, untuk membolehkan pesanan dihantar secara serentak, saluran-saluran ini

mestilah digabungkan terlebih dahulu, hal ini berlaku disebabkan oleh lebar jalur bagi satu

rangkaian gelombang mikro adalah lebih besar berbanding dengan satu saluran telefon.

Saluran-saluran ini biasanya digabungkan dalam domain frekuensi menggunakan

proses SDH (Synchronise Digital Hirarcy). Ini dilakukan di bahagian multipleks di

transmitter. Isyarat keluaran daripada bahagian multipleks disesuaikan dengan kuasa yang

diperlukan dan di tekankan dalam bahagian BB (baseband) transmitter.

Proses penekanan ini adalah prose pembentukan amplitud atau frekuensi untuk

membolehkan nisbah optimum isyarat kepada hingar di kekalkan semasa proses

penghantaran. Selepas melalui bahagian BB, kemudiannya BB tersebut akan masuk

kepada bahagian pemodulatan, dimana ia dimodulatkan ke pembawa IF (Intermediate

Frequency) dengan frekuensi biasa iaitu 70 MHz.

Dalam rangkaian tertentu, pembawa RF (Radio Frequency) atau sebahagian

daripada pembawa RF dimodulatkan terus daripada pembawa BB, tetapi penggunaan IF

adalah lebih umum. IF digunakan kerana penguatan dan pembentukan lebih mudah di

perolehi serta perlindungan dan pengawalan lebih mudah dilakukan pada frekuensi

rendah.

103

Bahagian If menguatkan frekuensi yang telah termodulat ke atas IF tertentu dan jika

perlu ia juga boleh mengubah nilai fasa dan nilai amplitud untuk keadaan isyarat yang

optimum. Penghadang amplitud dilakukan pada peringkat akhir bahagian IF untuk

membuang pemodulatan amplitud yang tidak diperlukan.

7.11 BAHAGIAN RADIO SRS (STATION RADIO SYSTEM)

Radio dan gelombang mikro adalah bahagian yang mempunyai tujuan atau fungsi

yang sama, tetapi gelombang radio merambat arah pancaran ke semua arah manakala

gelombang mikro bergerak dan memfokuskan pada arah yang dituju sahaja.

Radio adalah istilah am yang kadangkala digunakan bagi semua frekuensi daripada

30 kHz hingga kepada 300 GHz. Kegunaan radio ialah bagi perhubungan data yang

menggunakan antena di paras bumi untuk menghubungkan titik-titik dalam rangkaian

penghantaran data dan kegunaannya juga adalah untuk radio bersel.

Satu kelebihan radio berbanding dengan gelombang mikro ialah tiada gangguan

daripada hujan, tetapi ia juga mempunyai keburukan iaitu kadar data yang rendah, iaitu

dalam julat kilo bits, berbanding dengan julat yang dicapai oleh gelombang mikro dalam

Giga bits.

Di dalam SRS, antara tugas yang dijalankan ialah clearing fault, maintenance,

annual tests, installation (bergantung kepada bahagian CNO) dan mengemaskini rekod

setiap hari. Antara aktiviti yang dijalankan di bahagian radio SRS ini ialah :-

104

a) WTLL (Wireless In Local Loop)

b) RILL (Radio In Local Loop)

c) MARS (Mulyi Access Radio System)

d) PMR (Public Mobile Radio)

e) COUNTRY SET (Single Channel)

7.11.1 WIRELESS IN LOCAL LOOP

Sistem ini direka khas untuk memudahkan pelanggan yang mempunyai masalah

talian telefon di rumah, hal ini kebiasaannya berlaku dikawasan luar Bandar atau

pendalaman. Oleh itu, pelanggan yang ingin mendapatkan perkhidmatan perhubungan

rangkaian telefon ini akan disediakan sistem WILL. Sistem ini berfungsi seperti telefon

yang menggunakan elektrik iaitu bateri yang perlu di cas. Sistem ini lebh baik jika

dibandingkan dengan RILL kerana satu kad pada telecenter WILL akan menghasilkan dua

channel berbanding dengan RILL yang hanya dapat menghasilkan satu channel sahaja.

7.12 MULTI ACCESS RADIO SISTEM

Perkhidmatan MARS digunakan untuk kawasan seperti pulau, pedalaman dan

seberang sungai. Tujuan utama MARS digunakan adalah kerana ibusawat yang terdapat di

tempat atau kawasan tersebut kecil dan jauh daripada ibusawat utama. MARS

memberikan perkhidmatannya kepada 128 pelanggan bagi setiap satu centre (stesen pusat) dan

hanya 10 panggilan sahaja yang dapat dibuat dalam satu masa. Apabila kesemuanya telah

digunakan maka nada sibuk akan diterima oleh pelanggan lain yang mana ianya bertindak

sebagai pengulang untuk menghantar balik kepada tempat yang hendak di hubungi.

105

BAB 8 : SISTEM CASS

8.1 PENGENALAN SISTEM CASS

Sistem CASS adalah satu sistem yang diwujudkan untuk menyemak maklumat

pelanggan, hutang pelanggan dan bil telefon pelanggan. CASS adalah singkatan daripada

Customers Automated Services System. Selain untuk menyemak maklumat pelanggan, ia

juga digunakan sebagai rujukan ketika membuat ‘collection’ pada setiap bulan.

8.2 SPESIFIKASI

Perkakasan yang digunakan untuk mengendalikan sistem ini ialah komputer.

Tanpanya, sistem ini tidak akan beroperasi.

106

8.3 CARA MENGENDALIKAN

Masukkan ID Telekom untuk ke peringkat seterusnya. Masukkan kod laluan atau

‘password’ dan pilih bahagian yang hendak digunakan seperti, ‘tanya’ untuk mengetahui

semua maklumat pelanggan; ‘collect’ untuk tinjauan pembayaran bil; dan ‘enquiry’ untuk

semak bil semasa, alamat pelanggan dan sebagainya. Untuk sebarang bantuan, rujuk

maklumat yang tertera di bawah.

8.4 PENGGUNAAN MENU TANYA

“muka depan dekstop”

Untuk masuk ke sistem ini, perlulah klik pada ikon SISTEM CASS yang terdapat

pada desktop.

Untuk memasuki sistem ini, perlulah taip ID Telekom. Selepas itu, tekan

‘ENTER’ untuk seterusnya.

Rajah 8.1: Cara masukkan ID Telekom

107

Untuk masuk ke bahagian ‘prod 5’ iaitu bahagian yang digunakan oleh

kebanyakan kakitangan Telekom di sini, taip ‘d’ pada tempat yang disediakan dan

tekan ‘ENTER’.

Rajah 8.2: Cara masuk ke bahagian Prod 5

Masukkan ‘password’ dan tekan ‘ENTER’.

Rajah 8.3: Bahagian masukkan password

108

Seterusnya, taip ‘tanya’ untuk mengetahui semua maklumat pelanggan seperti

alamat lengkap, senarai akaun dan nombor telefon, nombor ID, profil pelanggan

dan sebagainya. Tekan ‘ENTER’ untuk seterusnya.

Rajah 8.4: Cara masukkan kod ‘tanya’

Rajah 8.5: Contoh menu pertanyaan

109

Untuk mengetahui ID pelanggan, masukkan nombor telefon dan tekan F2 untuk

sahkan pilihan yang dimasukkan.

Rajah 8.6: Cara mandapatkan ID pelanggan

‘Highlight’ biru itu merupakan ID pelanggan. ‘Copy’ ID tersebut untuk tindakan

seterusnya. Tekan ‘PAUSE BREAK’ untuk paparan hadapan.

Rajah 8.7: Contoh ID pelanggan

110

Selepas itu, ‘paste’ ID tersebut pada ruang yang disediakan. Untuk sahkan

nombor ID tersebut, tekan F2 dan menu pilihan pelanggan dipaparkan.

Rajah 8.8: ID yang telah dipaste

Rajah 8.9: Menu pilihan pelanggan

111

Terpapar lengkap seperti kategori, kelas industri, kod segmen, nama dan alamat

pelanggan dan lain-lain.

Rajah 8.10: Contoh maklumat pelanggan

Seterusnya, untuk mengetahui nombor perkhimatan dan nombor akaun, tekan

‘F4’.

Untuk keluar daripada ‘tanya’ di atas, tekan ‘PAUSE BREAK’.

112

Rajah 8.11: Contoh nombor perkhidmatan dan nombor akaun

8.5 PENGGUNAAN MENU ENQUIRY

Seterusnya, taip ‘enquiry’ untuk mengetahui bil semasa, alamat pelanggan dan

lain-lain. Tekan ‘ENTER’ untuk seterusnya.

Rajah 8.12: Cara masukkan kod ‘enquiry’

Menu utama pertanyaan akan dipaparkan. Untuk ke Maklumat Am Pelanggan,

tekan F2.

113

Rajah 8.13: Menu utama pertanyaan

Selepas itu, masukkan nombor telefon pelanggan pada ruang yang disediakan.

Tekan ‘F2’ untuk sahkan nombor perkhidmatan tersebut.

Rajah 8.14: Cara masukkan nombor telefon

Nombor – nombor akaun inbois akan dipaparkan. Pilih nombor akaun dan tekan

‘F3’ untuk seterusnya.

114

Rajah 8.15: Nombor – nombor akaun inbois

8.6 KOMEN DAN CADANGAN

Setiap sistem yang beroperasi, pasti ada kelemahan masing-masing. Begitu juga

dengan sistem CASS. Walaupun ia ditugaskan untuk memberi kemudahan untuk mencari

maklumat pelanggan, adakalanya ia tidak dapat berfungsi dengan baik. Contohnya;

i. Sistem ini sering ‘break down’ secara tiba-tiba. Pernah juga ia tidak dapat

digunakan setengah hari. Ini akan melambatkan setiap tugasan yang

menggunakan sistem ini kerana ia perlu diselesaikan dengan cepat tanpa sebarang

masalah dan gangguan.

ii. Adalah disyorkan supaya pihak bertanggungjawab dapat memantau dan

memastikan sistem ini sentiasa dalam keadaan baik dan tidak bermasalah bagi

melicinkan lagi kerja-kerja yang berkaitan.

iii. Nama syarikat dan alamat pelanggan yang tidak kemaskini. Pelanggan tidak

memberitahu pihak Telekom tentang pertukaran nama syarikat dan alamat terkini.

Ini menyukarkan pihak Telekom mengesan pelanggan tersebut.

115

iv. Untuk menjadikan setiap keja berjalan dengan lancar tanpa sebarang gangguan,

adalah dicadangkan supaya pihak Telekom sentiasa mengemaskini dan

mengambil tahu tentang maklumat pelanggan dari semasa ke semasa. Oleh itu,

hubungan antara pelanggan dan kakitangan Telekom adalah sangat penting.

8.7 KESIMPULAN

Apa yang dapat disimpulkan daripada sistem CASS ini ialah penggunaan sistem

ini sangat penting kepada Telekom Malaysia kerana tiada alternatif lain untuk mengesan

maklumat pelanggan selain sistem ini.

BAB 9 : KESIMPULAN, SARANAN DAN CADANGAN

KESIMPULAN

Setelah tamat menjalani Latihan Industri yang bermula pada 15hb Januari 2007

dan telah selamat berakhir pada 15hb Jun 2007 di Pejabat Telekom Jitra. Kini dapatlah

saya membuat beberapa kesimpulan.

Selama 6 bulan saya menjalani Latihan Industri di pejabat tersebut, saya telah

diajar dan diberi pendedahan dengan lebih mendalam mengenai bidang Elektronik dan

berkaitan dengan Elektrik iaitu kursus yang diambil di Polimas. Banyak perkara-perkara

yang sebelum ini tidak diketahui telah dipelajari sepanjang saya melalui tempoh Latihan

Industri ini. Sesungguhnya ini dapat mematangkan para pelajar bagi menempuhi alam

pekerjaan yang sebenar setelah tamat pengajian di politeknik. Walaupun terdapat

beberapa tugas yang tidak berkait rapat dengan bidang yang diambil, ini juga dapat

116

menambahkan lagi pengetahuan para pelajar. Saya bersyukur kerana telah mendapat

tunjuk ajar daripada pihak syarikat terutamanya penyelia serta rakan-rakan sekerja.

Kesimpulan yang dapat dibuat adalah Latihan Industri yang diwajibkan kepada

pelajar politeknik ini dapat memberi banyak manfaat dan pengalaman kepada saya.

Selain daripada itu, ia juga memberi semangat serta kenyakinan kepada saya untuk terus

menceburkan diri dalam bidang ini kerana ia berkait rapat dengan kursus yang saya ambil

di Polimas iaitu Diploma Kejuruteraan Elektronik. Mulai dari saat ini saya bertekad dan

terus berazam untuk terus menimba pengetahuan sebanyak yang mungkin dalam bidang

yang saya ceburi.

SARANAN DAN CADANGAN

Semasa menjalani Latihan Industri, para pelajar mungkin menghadapi masalah-

masalah tertentu contohnya seperti penyesuaian diri di tempat kerja. Disebabkan perkara

tersebut, beberapa faktor perlu diambil kira bagi mengelakkan masalah-masalah ini dari

terus berlaku. Bagi menambahkan lagi keupayaan dan membantu para pelajar Politeknik

Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah yang menjalani Latihan Industri, terdapat beberapa

saranan dan cadangan yang boleh diambil dan diantaranya ialah :

1. Bagi pihak para pelajar Politeknik Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah yang

akan menjalani Latihan Industri, mereka perlu menitik beratkan tentang masalah-

masalah yang bakal dan dihadapi oleh mereka sendiri semasa menjalani Latihan

Industri. Pihak politeknik juga haruslah mengambil berat mengenai masalah yang

dikemukan oleh para pelajar serta mengambil tindakan ynag sewajarnya.

117

2. Para pelajar yang akan menjalani Latihan Industri perlu mengambil beberapa

langkah berjaga-jaga dan harus tahu apakah tindakan yang perlu diambil

seandainya berlaku sebarang masalah atau kesulitan.

3. Bagi majikan, pegawai atau penyelia firma atau syarikat perlu memberikan

perhatian yang penuh terhadap para pelajar serta memberi tunjuk ajar yang

secukupnya seperti yang diharapkan. Selain itu,mereka juga perlu memberi

kerjasama yang sepenuhnya kepada para pelajar yang menjalani Latihan Industri.

Oleh yang demikian, dapatlah disimpulkan bahawa Latihan Industri yang

dijalankan oleh para pelajar bukanlah semudah yang disangkakan. Dengan itu, para

pelajar mestilah mengambil inisiatif dan memandang lebih serius dalam perkara

tersebut.

SENARAI RUJUKAN

1. Buku Laporan Latihan Industri Diploma Kejuruteraan Elektronik, Sesi Januari

2004, Politeknik Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah, Syaifullizan Anuar bin

Azham.

2. Buku Laporan Latihan Industri Sijil Ukur Bahan, Sesi Julai 2006, Politeknik

Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah, Badrul Hisyam Bin Ishak.

3. Buku Panduan Latihan Industri Polimas 2007

4. Buku Laporan Harian Latihan Industri 2007

5. Profil Pejabat Telekom Berhad..

118

laporan latihan industri telekom mas

Documents