LANGKAH PENCEGAHAN COVID-19:

SOP PENGURUSAN OPERASI

MAKMAL PENYELIDIKAN

Disediakan oleh;

Pusat Perkhidmatan Penyelidikan dan LapanganASRUL AZANI

KANDUNGAN

Pemakaian SOP01

Skop SOP02

Singkatan & Definisi03

Ketua PTJ | J/kuasa OM |

Pegawai Makmal | Pengguna

Tanggungjawab05

Sebelum, Semasa, Selepas & Situasi

Kecemasan Berkaitan COVID-19

Prosedur06

Pemakaian PPE 07

Langkah Pencegahan08

Rujukan09

Amalan Norma Baharu04

Tarikh kelulusan SOP : 21 Mei 2020

Kuasa Melulus : TNC P&I

1. PEMAKAIAN SOP

* DALAM TEMPOH & SELEPAS PKPB* SEMUA AKTIVITI PENYELIDIKAN DI

MAKMAL UMT

* UNTUK AKTIVITI PENYELIDIKAN DARI RUMAH (WFH)

TERPAKAI

TEMPOH AKTIVITI MAKMAL : 8.30 AM – 5.00 PM

(HARI BEKERJA SAHAJA)

TIDAK TERPAKAI

2. SKOP SOP

SARINGAN MASUK KE MAKMAL

PENGURUSAN DAN OPERASI MAKMAL

PENGENDALIAN KES PENGGUNA

BERGEJALA COVID-19

PELAKSANAAN DISINFEKSI (SANITASI)

3. SINGKATAN & DEFINISI

Akronim Perkara

COVID-19 Penyakit Novel Coronavirus 2019

WHO Pertubuhan Kesihatan Sedunia

KKM Kementerian Kesihatan Malaysia

MKN Majlis Keselamatan Negara

SOP Prosedur Operasi Selamat

JK-OM Jawatankuasa Operasi Makmal Covid-19

PPE Peralatan Perlindungan Diri

PTJ Pusat Tanggungjawab

WFH Bekerja dari rumah

UTK Unit Tindakan Kecemasan PTJ

3C Crowded place (bersesak), Confined Space

(tertutup/sempit), Close conversation (berbual dekat)

3W Wash (basuh tangan), Wear (mask), Warn (tidak

bersalaman)

MAKMAL:

MAKMAL KERING/BASAH, HATCHERY, KITCHEN, LADANG,

BENGKEL, KOMPUTASI,

PENGGUNA MAKMAL:

PELAJAR YANG DIKEBENARKAN, PENYELIDIK,

PENSYARAH, KAKITANGAN UMT

PENJARAKKAN SOSIAL:

TINDAKAN KAWALAN JANGKITAN BUKAN FARMASEUTIKAL

BERTUJUAN UNTUK MENGHENTIKAN ATAU

MEMPERLAHANKAN PENYEBARAN PENYAKIT

BERJANGKIT, JARAK ANTARA INDIVIDU MELEBIHI 1 METER

DISINFEKSI :

TINDAKAN MEMBUNUH ORGANISME PATHOGEN PADA

PERMUKAAN BENDA MENGGUNAKAN CECAIR KIMIA/AGEN

PEMBASMI

PELAJAR YANG DIBENARKAN:

PELAJAR UMT YANG TELAH MENDAPAT KEBENARAN

BERTULIS DARIPADA TNC/PPAK/KUASA MELULUS UNTUK

BEKERJA DI MAKMAL

Definisi ;

4. AMALAN NORMA BAHARU

ELAKKAN 3C, AMALKAN 3W

5.1 TANGGUNGJAWAB KETUA PTJ (UMUM)

Menyediaan keperluan

sumber, menjaga

kebajikan & kemudahan

02

Mempromosikan

maklumat &

kesedaran COVID-

19

05

Menyediakan rekod

operasi & keluar-

masuk

08

Mematuhi pekeliling,

peraturan, arahan &

SOP

01

Mempastikan

persekitaran

selamat & sihat

dari jangkitan

04

Mengawal akses,

penyediaan

stesen saringan &

proses disinfeksi

07

Tanggungjawab Ketua PTJ

Melaksanakan

penaksiran risiko

aktiviti

03

Mempraktikkan

urusan pelanggan

secara online

06

Menubuhkan JK

Operasi Makmal PTJ;

Untuk pelaksanaan

SOP

09

5.2 TANGGUNGJAWAB JK OPERASI MAKMAL

Unit Pembekalan

Sumber

Unit Kawalan

Ruang Kerja

Pengerusi Jk-OM

(Ketua PTJ atau orang diberi kuasa)

Setiausaha/ Penyelaras

Unit Tindakan

Kecemasan (UTK) &

Disinfeksi

Unit Saringan

Masuk

Carta Organisai JK-Operasi Makmal COVID-19 (JK-OM)

5.2 TANGGUNGJAWAB JK OPERASI MAKMAL

5. Menyiasat serta memaklumkan kepada Ketua

PTJ dan PKU dan jika terdapat seseorang yang

bergejala COVID-19 di makmal.

6. Memastikan kelengkapan saringan, bahan

disinfeksi, PPE dan lain-lain mencukupi dan

tersedia

7. Menyelaras, merekod dan menganalisisdata pelaksanaan program pencegahan ini serta

melaporkan kepada pihak pengurusan PTJ.

8. Membuat penilaian keberkesanan prosedurpencegahan yang dilaksanakan.

9. Melakukan proses disinfeksi di ruang berisiko.

1. Merupakan Frontliner PTJ yang

melaksanakan dan menguatkuasakan

SOP/ peraturan berkaitan COVID-19.

Mempastikan pengguna dibenarkan

sahaja memasuki makmal.

2. Menasihati Ketua PTJ mengenai langkah

pencegahan jangkitan COVID-19.

3. Menjalankan langkah pencegahan risiko

jangkitan yang disarankan oleh KKM,

WHO dan ILO .

4. Membentuk unit tindakan untuk

melaksanakan prosedur sebelum, semasa

dan selepas memasuki makmal serta unit

tindakan kecemasan.

5.3 TANGGUNGJAWAB PEGAWAI MAKMAL

1. Melaksanakan penguatkuasaan

peraturan, pekeliling atau SOP

2. Menyedia keperluan & kelengkapan

stesen saringan

3. Membantu melaksanakan proses

saringan di makmal/PTJ

4. Mempastikan proses disinfeksi berkala

kepada peralatan & ruang berisiko.

1. Mempastikan pengguna sentiasa

mengelakkan 3C dan mengamalkan 3W

6. Melaporkan & mengambil tindakan

sewajarnya terhadap pengguna

bergejala

7. Menyedia dan menyelia rekod kehadiran

& keluar-masuk pengguna makmal.

8. Menetap & mengawal kapasiti makmal

supaya tidak dilebihi 30% kapasiti asal.

9. Memantau aktiviti & pematuhan

pengguna kepada peraturan & SOP

10. Mengambil tindakan tegas terhadap

ketidakpatuhan pengguna

5.4 TANGGUNGJAWAB PENGGUNA MAKMAL

1. Pelajar perlu mendapatkan kebenaran

bertulis daripada Pengurusan UMT/Kuasa

Melulus sebelum memohon memasuki

makmal.

2. Membuat perancangan masa & persediaan

kerja sebelum hadir ke makmal

3. Tidak hadir ke makmal jika bersimptom

COVID-19 spt. demam, batuk, selsema

4. Menjalani saringan & mengisi

pengisytiharan kesihatan dengan jujur

5. Membaca, memahami & mematuhi SOP &

peraturan berkuatkuasa

6. Tidak memasuki makmal jika melebihi

kapasiti

.

7. Merekodkan pergerakan keluar masuk setiap

makmal.

8. Elakkan 3C - mengelak berada ruang sesak

(crowded space), bercakap jarak dekat & tidak

bersalaman/bersentuhan (close conversation),

berkumpul dalam ruang tertutup (confined

space)

9. Amalkan 3W – sentiasa basuh tangan (wash),

memakai 3 ply mask (worn), tertib batuk/bersin

(warn)

10. Melakukan disinfeksi sebelum dan selepas

menggunakan ruang meja & peralatan saintifik.

11. Mematuhi segala arahan dan peraturan yang

dikeluarkan oleh pihak makmal

6.1.1 PROSEDUR SEBELUM OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PEGAWAI

MAKMAL

PENERANGAN

Menyediakan kelengkapan saringan &

bahan disinfeksi:-

Pengimbas suhu infra-red, bahan sanitizer, PPE (mask, gown,

faceshield, glove)

Memakai PPE lengkap semasa operasi

saringan

Memakai pakaian lengkap PPE dengan betul dan mendapat

Latihan.

Menjalankan proses saringan kesihatan

& kebenaran masuk pengguna makmal

Mengambil bacaan suhu, mengisi pengisytiharan kesihatan,

rekod masuk/keluar (QR code/borang/buku log), penetapan pintu

keluar masuk

Memastikan penjarakan social ketika

beratur & proses saringan

Mematuhi amalan 3C 3W

Kriteria kebenaran masuk

-Suhu badan tidak lebih 37.5’C

-memakai mask (WAJIB)

-tidak keluar negara berisiko dalam tempoh 15 hari sebelum

-bukan PUI/PUS/ bergejala/

Pelajar perlu

kemukakan surat

kelulusan kebenaran

masuk makmal

6.1.2 PROSEDUR SEBELUM OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PENGGUNA PENERANGAN

Menunjukkan surat kelulusan kebenaran

bekerja di makmal

Pelajar perlu memperolehi surat kebenaran daraipada

Kuasa Melulus yang ditetapkan.

Menyediakan perancangan kerja di makmal Meminimumkan masa bekerja di makmal

Memakai mask yang sesuai Memakai 3-ply mask atau mask yang sesuai sebelum

dan semasa di makmal

Menjalani proses saringan kesihatan &

pengisytiharan kesihatan dengan jujur

Mencatat suhu badan, mengisi maklumat diri dalam QR

code/borang/buku log

Melaksanakan norma baharu - 3C 3W Memastikan amalan norma baharu spt penjarakan

social, membasuh tangan, mengelakkan sentuhan dll

Mematuhi segala peraturan yang ditetapkan

PTJ dan pihak berkuasa

Mematuhi SOP Makmal, pekeliling dan peraturan yang

dikeluarkan oleh MKN, KKM dan KPT serta UMT.

6.2.1 PROSEDUR SEMASA OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PEGAWAI MAKMAL PENERANGAN

Memastikan pengguna mematuhi had kapasiti

ruang makmal

Setiap makmal ditentukan had kapasiti tertentu berdasarkan

penjarakan social, disarankan 30% kapasiti asal.

Memastikan persekitaran makmal selamat dan

tiada risiko jangkitan

Penyediaan hand sanitizer secukupnya di makmal

Memaparkan maklumat, arahan dan langkah

pencegahan jangkitan

Contoh; poster, signage, notis arahan, amaran

Memastikan pengguna makmal mengamalkan

norma baharu 3C 3W

Elak berkumpul di tempat sesak, tempat tertutup dll

Menyediakan tempat perjumpaan khas pegawai

makmal & pengguna

Menyediakan ruang khas yang terbuka. Perjumpaan tidak

lebih 30 minit. Digalakkan secara atas talian atau temu janji

Tindakan jika melanggar SOP

-pengguna diarahkan keluar dari makmal

-penutupan makmal

-blacklist pengguna

6.2.2 PROSEDUR SEMASA OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PENGGUNA PENERANGAN

Sepanjang masa mengamalkan 3C 3W Amalan utama yang perlu dipraktikkan oleh

pengguna

Tidak mengadakan mesyuarat atau

berkumpul di makmal

Tidak melebihi 5 orang

Mematuhi peraturan kapasiti makmal

tidak melebihi 30%

Rujuk kepada kapasiti yang telah ditetapkan oleh

pengurusan makmal PTJ.

Menggunakan laluan keluar masuk

yang ditetapkan & merekodkannya

Merekod dalam buku log atau system yang

disediakan

Menggunakan peralatan peribadi dan

tidak berkongsi

Peralatan peribadi makan minum, solat, labcoat,

goggle,tidak menggunakan surau dll

6.3.1 PROSEDUR SELEPAS OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PEGAWAI

MAKMAL

PENERANGAN

Memastikan semua pengguna keluar

setelah masa penggunaan tamat

Arahan keluar makmal dibuat selepas pukul 5

petang. Tiada tambahan masa diberikan.

Memastikan kuantiti hand sanitizer dan

keperluan lain mencukupi

Hand sanitizer/sabun mencukupi untuk kegunaan

hari berikutnya

Menjalankan kerja disinfeksi pada ruang

kerja dan peralatan yang telah digunakan

secara berkala atau berjadual.

Proses disinfeksi dilakukan oleh pegawai makmal

pada meja, peralatan, tombol pintu, kerusi, dll

yang berisiko.

Boleh bekerjasama dengan kontraktor

pembersihan.

Memakai PPE lengkap semasa proses disinfeksi &

mendapat latihan

6.3.2 PROSEDUR SELEPAS OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PENGGUNA PENERANGAN

Melaksanakan proses disinfeksi

pada ruang kerja dan peralatan

yang digunakan

Proses disinfeksi sebaik sahaja selesai

guna peralatan,

Disinfeksi ruang makmal sebelum keluar

makmal/tamat operasi makmal

Membasuh tangan dengan sabun

atau hand sanitizer sebelum

meninggalkan makmal

Mempraktikkan teknik basuhan yang betul

(rujuk gambar)

6.4 KECEMASAN

Berhubung

dengan PKU dan

dimaklumkan

kepada Ketua

PTJ atau UTK

PTJ

02

Mengasingkan

orang yang

bergejala

COVID19 ke

tempat khas

03

Membantu

agensi

melaksanakan

kerja disinfeksi

di tempat yang

dikenalpasti

04Mengambil tindakan

segera terhadap

aduan atau jika

mengesan pengguna

mempunyai gejala

COVID-19.

01

Pengesanan Individu Bergejala COVID-19 Di Makmal

BatukDemam Sukar bernafas

Sakit Tekak

Aliran Kerja Unit Tindakan Kecemasan (UTK) PTJ

7. PEMAKAIAN PPE

8. LANGKAH PENCEGAHAN

9. RUJUKAN

Prosedur Kerja Selamat Pencegahan COVID-19 Di Tempat Kerja, Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Kementerian Sumber

Manusia, 2020.

Garis Panduan Pengurusan COVID-19 di Malaysia No.5/2020, Annex 1-35, Kementerian Kesihatan Malaysia

http://www.moh.gov.my/index.php/pages/view/2019-ncov-wuhan-guidelines

Guidance on Preparing Workplaces for COVID-19 (2020), OSHA 3990-3

https://www.osha.gov/Publications/OSHA3990.pdf

COVID-19 Workplace Protection and Improvement Guide, NSAI (National Standards Authority of Ireland)

https://www.nsai.ie/images/uploads/general/Covid-19_Workplace_Protection_ and_ Improvement_ Guide.pdf

02

01

02

03

04

Surat Kebenaran Beroperasi Serta Pergerakan Pekerja Bagi Syarikat-Syarikat Dalam Tempoh Perintah Kawalan Pergerakan, Kementerian

Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI).

ILO COVID-19 and the world of work

https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/lang--en/index.htm

02

05

06

07

Garis Panduan Operasi Makmal Selepas PKP Covid-19, USM 2020.