PSZ 19 : 16 ( Pind.1/97)

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

JUDUL :

SESI PENGAJIAN : 2007/2008

Saya, MUHAMMAD SALLEH BIN ROSLI (HURUF BESAR) Mengaku membenarkan tesis ( PSM/ Sarjana / Doktor Falsafah)* ini disimpan di perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut: 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk

tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran

antara institusi pengajian tinggi. 4. **Sila tandakan ( √ )

SULIT TERHAD TIDAK TERHAD

TANDATANGAN PENULIS TANDATANGAN PENYELIA Alamat Tetap: 57, Jln TTJS 3/1C, DR ZAINAL ABIDIN BIN ZAINUDDIN Taman Tuanku Jaafar, 71450 Seremban, Negeri Sembilan Darul Khusus. Tarikh : 30 APRIL 2008 Tarikh : 30 APRIL 2008

PENGARUH KADAR DEHIDRASI TERKAWAL KE ATAS PRESTASI SEMASA PEMAIN BOLA SEPAK UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

(Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972 ) (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan)

CATATAN * Potong yang tidak berkenaan ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa /organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD ♦ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertai bagi pengajian secara kerja khusus dan penyelidikan atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)

√

ii

PENGARUH KADAR DEHIDRASI TERKAWAL KE ATAS PRESTASI SEMASA PEMAIN BOLA SEPAK UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

MUHAMMAD SALLEH BIN ROSLI

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat

penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan ( Sains Sukan )

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

APRIL 2008

iii

“ Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini

adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan

Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan ( Sains Sukan ).”

Tandatangan :

Nama Penyelia : Dr Zainal Abidin Bin Zainuddin

Tarikh : 30 APRIL 2008

iv

“ Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang

tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya”.

Tandatangan :

Nama Penulis : MUHAMMAD SALLEH BIN ROSLI

Tarikh : 30 APRIL 2008

v

DEDIKASI

Buat keluarga tersayang yang sentiasa memberi sokongan dan dorongan kepada ku...

Kepada ayahanda dan bonda yang dikasihi En. Rosli b. Othman dan bonda

Mohaini bte. Bakar, terima kasih atas segalanya yang tidak dapat ku ungkap dengan

kata-kata. Adik-adik ku yang sentiasa memberi semangat dan menjadi sumber

inspirasiku, Badariah, Nur Fadhilah, Muhammad Fuad dan Muhammad Arief.

Buat rakan seperjuanganku (Sains Sukan 2004/2008), kenangan pahit dan manis

bersama kalian sepanjang di sini akan ku pahat dalam memori...

Buat sahabatku – Cikgu, Lan, Bear, Tam, Syed, Pian, Duan, Poksak, Black, Juki,

Mail, Yoi, Nasir, Apis, Firdaus, Rahimi, Rem, Salman, Omar, Roshan, Jebon, Azmin

dan Aswad.

Akhir sekali...

Kepada teman hidup ku di kala senang dan susah, berkongsi suka dan duka

sepanjang proses menyiapkan projek ini, Nur Afiqah bte. Ab Rahman.

vi

PENGHARGAAN

Bismillahirrahmanirrahim…………..

Alhamdulillah, syukur ke hadrat Ilahi, kerana dengan limpah dan kurnia-Nya,

dapatlah saya menyiapkan kajian ilmiah ini tepat pada masa yang telah ditetapkan.

Terlebih dahulu, ribuan terima kasih kepada pensyarah-pensyarah Sains Sukan

kerana banyak memberikan tunjuk ajar sepanjang pengajian saya di sini. Jutaan terima kasih

saya ucapkan kepada Dr. Zainal Abidin Bin Zainuddin, merangkap penyelia Projek Sarjana

Muda saya kerana dengan adanya sokongan dan tunjuk ajar beliau, dapatlah saya

menyiapkan satu projek yang akan menentukan sama ada saya layak untuk dianugerahkan

Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Sains Sukan).

Seterusnya, terima kasih saya ucapkan kepada individu-individu yang sanggup

mengorbankan masa dan tenaga untuk menjadi subjek dalam kajian saya ini. Tanpa

pengorbanan dan bantuan anda, kajian ini tidak bermakna. Ucapan terima kasih juga

ditujukan kepada rakan-rakan seperjuangan yang secara tidak langsung mahupun secara

langsung bersama-sama menjayakan kajian ini.

Akhir sekali, segala pengorbanan dan jasa yang telah kalian curahkan tidak terbalas

oleh saya. Semoga Allah membalas jasa kalian. Terima kasih.

vii  

ABSTRAK

Sukan bola sepak yang mengambil masa sekurang-kurangnya 90 minit

memerlukan pemain yang mempunyai stamina yang tinggi. Beraksi dalam tempoh

masa yang lama akan menyebabkan pemain bola sepak mengalami dehidrasi melalui

perpeluhan. Oleh itu, objektif kajian ini adalah untuk mengenalpasti kesan kadar

dehidrasi terkawal ke atas prestasi semasa otot atlit dan mengenalpasti kesan kadar

dehidrasi terkawal ke atas perubahan fisiologi tubuh badan atlit. 2 orang pemain

bola sepak UTM lelaki dengan umur 24 (±3) tahun, berat 61.1 (±2.3) kg, tinggi 170.3

(±1.8) cm dan BMI 21.09 (±1.22) dipilih sebagai subjek. Subjek berlari atas

treadmill sejauh 5 km dibawah tempoh masa 30 minit. Data yang dikumpul dianalisa

dengan menggunakan GraphPad Prism versi 5 menunjukkan terdapat hubungan bagi

antara pembolehubah bagi kedua-dua subjek. Kajian mendapati bahawa dehidrasi

iaitu kehilangan berat badan melalui perpeluhan ialah 3.67% bagi subjek 1

menunjukkan penurunan prestasi otot yang ketara dan 1.85% bagi subjek 2

menunjukkan sedikit penurunan prestasi. Kesimpulannya, dehidrasi memberi kesan

terhadap prestasi semasa dan perubahan fisiologi atlit.

viii  

ABSTRACT

Football sport which takes at least 90 minutes to end, require its players to

have high stamina. Playing the sport for a long duration, football players might

experience dehydration through sweating. Therefore, the objectives of this study are

to identify the effect of controlled dehydration rate to the athletes’ current muscle

performance and to identify the effects of controlled dehydration rate to the athletes’

physiological changes. The subjects of this study were UTM football players aged

24 (±3) years old, weighed 61.1 (±2.3) kg, heighted 170.3 (±1.8) cm with BMI 21.09

(±1.22). The subjects were asked to run 5 km on a treadmill within 30 minutes. The

data collected was analysed using GraphPad Prism version 5 and the data showed

that there was a relation between the variable and both subjects. The findings of this

research showed that 3.67% of body mass loss from the subject 1 caused significant

declination muscle performance and 1.85% of body mass loss from the subject 2

caused slow declination muscle performance. In brief, dehydration does affect

athletes’ physiological changes and performances.

 

ix 

 

ISI KANDUNGAN

BAB TAJUK M/S

JUDUL ii

PENGAKUAN iii

DEDIKASI v

PENGHARGAAN vi

ABSTRAK vii

ISI KANDUNGAN ix

SENARAI JADUAL xiii

SENARAI GRAF xiv

SENARAI FORMULA xv

SENARAI LAMPIRAN xvi

1 PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

1.2 Latar Belakang Kajian

1.3 Pernyataan Masalah

1.4 Objektif Kajian

1.5 Persoalan Kajian

1.6 Kepentingan Kajian

1.7 Skop Kajian

1.8 Limitasi Kajian

1.8.1 Sampel

1.8.2 Masa

1.8.3 Alat penguji

1.8.4 Cuaca

1.9 Definisi Operasional

1

1

2

4

5

5

6

6

7

7

7

8

8

8

xi

 

  1.9.1 Berat

1.9.2 Dehidrasi

1.9.3 Kadar Nadi

1.9.4 EMG

1.9.5 Suhu Badan

 

9

9

9

9

10 

2 SOROTAN KAJIAN

2.1 Pendahuluan

2.2 Air

2.3 Dehidrasi

2.4 Tahap-Tahap Dehidrasi

2.5 Simptom Dan Kesan Dehidrasi

2.6 Kesan Dehidrasi ke atas Prestasi Atlit

11

11

11

13

13

14

15

3 METODOLOGI

3.1 Pengenalan

3.2 Reka Bentuk Kajian

3.3 Pemilihan Subjek

3.4 Tempat Kajian

3.5 Instrumen Kajian

3.5.1 Perkakasan dan Perisian Biopac Student Lab

(EMG)

3.5.1.1 Prosedur Penggunaan Biopac Student Lab

(EMG)

3.5.2 Borang

3.5.2.1 Bahagian A (Maklumat Diri)

3.5.2.2 Bahagian B (Data Kajian)

3.5.3 Termometer Bebuli Kaca

3.5.4 Polar Heart Rate Monitor

3.5.4.1 Prosedur Penggunaan Polar Heart Rate

Monitor

3.5.5 Penimbang Berat Badan

3.5.6 Ujian Air Kencing

19

19

20

20

20

21

21

21

23

23

23

23

24

24

25

25

26

xii

 

3.5.7 Treadmill

3.6 Prosedur Kajian

3.6.1 Sebelum

3.6.2 Semasa

3.6.3 Selepas

3.7 Proses Pengumpulan Data

3.8 Analisis Data

26

26

26

27

28

28

29

4 PENGANALISAAN DATA

4.1 Pengenalan

4.2 Analisis Deskriptif 4.2.1 Keputusan Pra-Ujian dan Pos Ujian Bagi Kedua-

dua Subjek

4.2.1.1 Perubahan berat antara pra-ujian dan pos

ujian

4.2.1.2 Bacaan ujian air kencing ketika pra-ujian

dan pos ujian

4.2.1.3 Perubahan suhu badan antara pra-ujian

dan pos ujian

4.3 Analisis Inferensi

4.3.1 Kadar Dehidrasi

4.3.2 Prestasi Semasa Otot (berdasarkan bacaan

EMG)

4.3.2.1 Analisis EMG Subjek 1

4.3.2.2 Analisis EMG Subjek 2

4.3.3 Kadar Nadi Semasa

30

30

31

31

31

32

33

34

35

36

36

38

40

5 PERBINCANGAN, CADANGAN, DAN KESIMPULAN

5.1 Pengenalan

5.2 Perbincangan

5.2.1 Kadar Dehidrasi

5.2.2 Kesan Dehidrasi Terhadap Prestasi Otot

5.2.3 Kesan Dehidrasi Ke Atas Kadar Nadi

42

42

43

43

44

47

xiii

 

5.3 Cadangan Kepada Kajian Akan Datang

5.4 Kesimpulan

48

48

RUJUKAN 50

Lampiran 54

 

xiii

 

 

SENARAI JADUAL

NO. JADUAL TAJUK M/S

2.1 Simptom Dan Kesan Dehidrasi 15

3.1 Prosedur Penggunaan Biopac Student Lab (EMG) 21

3.2 Prosedur Penggunaan Polar Heart Rate Monitor 24

xiv

 

SENARAI GRAF

NO. GRAF TAJUK M/S

4.1 Perubahan berat antara pra-ujian dan pos ujian 31

4.2 Bacaan ujian air kencing ketika pra-ujian dan pos ujian 32

4.3 Perubahan suhu badan antara pra-ujian dan pos ujian 33

4.4 Kadar Kehilangan Berat melawan Masa. 35

4.5 Bacaan EMG Subjek 1 36

4.6 Kekuatan Pengecutan Otot Semasa Selepas Pembetulan

Subjek 1

37

4.7 Bacaan EMG Subjek 2 38

4.8 Kekuatan Pengecutan Otot Semasa Selepas Pembetulan

Subjek 2

39

4.9 Kadar Nadi Semasa Subjek 1 40

4.10 Kadar Nadi Semasa Subjek 2 41

 

xv

 

SENARAI FORMULA

Kadar Kehilangan Berat Badan = Perubahan Berat Badan / Masa (Keseluruhan)

Kehilangan Berat Badan Semasa = Kadar Kehilangan Berat Badan X Masa (Ketika)

Kelajuan = Jarak / Masa

Peratus Bacaan EMG = (Bacaan EMG Semasa – Purata Bacaan EMG) /

Purata Bacaan EMG X 100

Peratus Kehilangan Berat badan = Kehilangan Berat Badan Semasa / Berat

Sebelum X 100

Peratus Kadar Nadi = (Bacaan Kadar Nadi Semasa – Purata Kadar

Nadi / Purata Kadar Nadi X 100

Purata Bacaan EMG = Jumlah Bacaan EMG Semasa / Masa (Keseluruhan)

Purata Kadar Nadi = Jumlah Kadar Nadi Semasa / Masa (Keseluruhan)

Perubahan Berat Badan = Berat Selepas – Berat Sebelum

Tenaga = (Berat X Kelajuan2) / 2

xvi 

 

SENARAI LAMPIRAN

LAMPIRAN TAJUK M/S

A Borang Kajian 54

B Gambar Pengumpulan Data 57

C Data Mentah Subjek 1 58

D Data Mentah Subjek 2 59

 

 

BAB 1

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Bola sepak merupakan sukan yang paling terkenal di seluruh dunia.

Mengikut kajian yang dilakukan oleh Persekutuan Bola Sepak Antarabangsa atau

Federation of International Football Associations (FIFA) yang diterbitkan pada

tahun 2001, lebih daripada 240 juta orang bermain bola sepak dalam lebih 200 buah

negara di seluruh pelusuk dunia. Kini, populariti sukan ini semakin meningkat

melalui pendedahan media yang canggih dan membolehkan masyarakat dunia

mengikuti perkembangan sukan ini.

Berdasarkan catatan sejarah, kira-kira 2000 tahun dahulu, orang Cina pernah

bermain sejenis permainan yang berbentuk menyepak bola manakala orang Rom

pula dikatakan telah menggalakkan sejenis permainan menyepak bola sebagai

sebahagian daripada latihan ketenteraan. Kemudian, permainan ini dipercayai

dibawa oleh orang Rom ke kepulauan British dan terus berkembang di seluruh

England sehingga kelab-kelab bola sepak ditubuhkan pada tahun 1820-an.

 

2

 

Walau bagaimanapun, bola sepak mula dimainkan di Malaysia sebelum tahun

1920-an oleh pegawai British yang bertugas di sini ketika itu. Pada tahun 1921,

kejohanan Piala Malaysia telah dipertandingkan dan Persatuan Bola Sepak Malaysia

(FAM) telah ditubuhkan pada 1933. Sehingga tahun 1951, FAM telah diterajui oleh

presiden berbangsa Eropah dan Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj merupakan

presiden anak tempatan pertama. FAM bergabung dengan Konfederasi Bola Sepak

Asia (AFC) pada tahun 1954 dan FIFA dua tahun kemudian.

Namun begitu, pasukan Malaysia belum pernah melayakkan diri ke pusingan

akhir Piala Dunia dan pencapaian terbaik skuad kebangsaan di peringkat tertinggi

ialah layak ke Sukan Olimpik Munich (1972) dan Sukan Olimpik Moscow (1980).

Ini adalah bukti bahawa kemampuan pemain bola sepak dan mutu permainan bola

sepak masih rendah lagi di Malaysia jika ingin dibandingkan dengan negara Asia lain

yang mempunyai tubuh fizikal yang hampir sama dengan pemain di Malaysia.

1.1 Latar Belakang Kajian

Beberapa tahun kebelakangan ini, laporan media mengenai sukan bola sepak

Malaysia seringkali menggambarkan kegagalan atau ketidakcekapan pemain.

Contohnya, dalam laporan akhbar Utusan (Julai 11 & 15, 2007), pasukan Malaysia

kalah teruk dengan pasukan China dan Uzbezkistan pada pusingan awal. Kekalahan

ini dijadikan isu besar dimana ia dikaitkan dengan kekurangan latihan dan ketiadaan

stamina. Pasukan Malaysia juga dikecam kerana hanya mampu menunjukkan

prestasi dan permainan menarik pada separuh masa pertama tetapi longlai apabila

masuk separuh masa kedua.

3

 

Dalam satu permainan bola sepak, masa yang diperuntukkan adalah 90 minit.

Sekiranya kedua-dua pasukan mendapat jumlah yang sama (draw), masa akan

ditambah menjadi 120 minit. Sepanjang tempoh 2 jam itu, adalah menjadi satu

cabaran bagi para pemain untuk mengekalkan kecergasan fizikal mereka.

Kecergasan fizikal diperlukan oleh pemain bola sepak untuk membolehkan mereka

melakukan kemahiran-kemahiran bermain bola dengan sempurna. Antara contoh

kemahiran adalah larian tanpa bola di mana pemain yang tidak mendapat bola

mencari posisi untuk memudahkan rakan sepasukan membuat hantaran atau untuk

menarik pertahanan lawan keluar dari posisi mereka.

Masa yang lama ini juga ada kaitan dengan kadar kehilangan air dalam badan

atau dehidrasi. Penggunaan otot secara berterusan dalam jangkamasa yang lama

akan menyebabkan pemain kehilangan air dalam badan. Kesannya, tahap kecergasan

fizikal atlit akan menurun. Secara tidak langsung, ia mempengaruhi prestasi pemain

bola sepak secara keseluruhannya. Walaubagaimanapun, seperti yang telah

diterangkan, tiada satu pun pihak yang membuat kajian mengenai kesan dehidrasi

terhadap prestasi pemain bola sepak di Malaysia.

Di peringkat antarabangsa, kajian-kajian telah dijalankan untuk mengkaji

prestasi atlit baik dalam sukan bola sepak ataupun sukan-sukan yang lain. Kajian

yang dilakukan secara saintifik dapat membantu atlit-atlit luar negara dalam

meningkatkan pencapaian dalam pelbagai kejohanan. Namun begitu, kekurangan

kajian yang mengkaji secara saintifik dan mendalam menjadi salah satu faktor

mengapa sukan di Malaysia khususnya bola sepak tidak meningkat dan adakalanya

menurun.

Jika terdapat kajian yang dilakukan oleh pakar dan jurulatih sukan Malaysia,

data yang diperolehi dibandingkan dengan dapatan kajian dari luar negara. Namun

begitu, perbandingan yang dijalankan dilihat sebagai kurang relevan kerana

perbezaan yang ketara dalam banyak aspek seperti cuaca, anatomi dan fisiologi atlit.

4

 

Oleh itu, adalah menjadi satu keperluan dan tanggungjawab bagi pengkaji untuk

menyumbangkan kajian yang akan memberi faedah kepada sukan di Malaysia.

1.3 Pernyataan Masalah

Ganio et al. (2006) menyatakan bahawa banyak kajian menunjukkan lelaki

dewasa selalunya akan kehilangan 1-1.5 liter air setiap jam apabila bersukan atau

membuat latihan di bawah cuaca yang panas. Manakala lelaki dan perempuan yang

lebih muda akan kehilangan 0.6-1 liter pada setiap jam. Walaupun terdapat bukti

jelas yang menunjukkan kesan positif pengambilan air dan kesan negatif akibat

dehidrasi terhadap prestasi senaman (Herbert, 1983), masih terdapat ramai atlit yang

tidak mengambil minuman yang mencukupi untuk menggantikan air yang hilang

melalui peluh semasa senaman (Noakes, 1992).

Berdasarkan penerangan yang diberi dalam pengenalan dan latar belakang

kajian, kajian mengenai kesan dehidrasi kepada prestasi semasa atlit dilihat sebagai

satu kajian yang signifikan kepada situasi semasa bola sepak negara. Sebagai

permulaan, pengkaji akan menjalankan kajian ini dengan mengambil pemain-pemain

bola sepak UTM sebagai sampel. Prestasi sampel sebelum dan selepas dipercayai

boleh digunakan dalam menentukan kesan dehidrasi terhadap atlit bola sepak yang

lain.

5

 

1.4 Objektif Kajian

Objektif kajian ini adalah seperti berikut:

1. Untuk mengenalpasti kesan kadar dehidrasi terkawal ke atas prestasi semasa

otot atlit.

2. Untuk mengenalpasti kesan kadar dehidrasi terkawal ke atas perubahan

fisiologi tubuh badan atlit.

1.5 Persoalan Kajian

Persoalan kajian yang diutarakan oleh penyelidik ialah:

1. Apakah kesan kadar dehidrasi terkawal ke atas prestasi semasa otot atlit?

2. Apakah kesan kadar dehidrasi terkawal ke atas perubahan fisiologi tubuh

badan atlit?