PANDUANPELAKSANAAN AKTIVITI KEROHANIAN

SELEPAS UPSR DAN PMR SEKOLAH-SEKOLAHKEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

TAHUN 2012M/1433H

Disediakan oleh :

Sektor Pembangunan Nilai dan Akhlak

Pengurusan Dakwah dan Syiar Islam

Bahagian Pendidikan Islam

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

4 SEPTEMBER 2012

1

Kata-Kata Aluan

PengarahBahagian Pendidikan Islam

Kementerian Pelajaran Malaysia

Alhamdulilah, setinggi-tinggi kesyukuran ke hadrat Allah Taala, pemilik dan penguasa alam seluruhnya. Selawat dan salam kesejahteraan ke atas Baginda Muhammad SAW, penghulu para anbiya’ wal mursalin, pemberi syafaat kepada insan dan penterjemah akhlak Qurani yang hakiki dan sejati.

Pihak sekolah sama ada sekolah rendah atau sekolah menengah pada waktu ini sedang bersiap sedia bagi menghadapi peperiksaan besar iaitu Peperiksaan UPSR dan PMR yang menjadi pengukur utama para pelajar di semua sekolah di seluruh Malaysia. Dengan berakhirnya kedua-dua peperiksaan besar ini, para pelajar terdedah kepada kelompangan masa yang perlu diisi oleh pihak sekolah dengan aktiviti-aktiviti yang bermanfaat dan mampu mengelakkan mereka daripada terdedah dengan aktiviti-aktiviti yang tidak bermoral di luar sekolah.

Sehubungan itu, Bahagian Pendidikan Islam, Kementerian Pelajaran Malaysia melalui Pengurusan Dakwah dan Syiar Islam, merangka panduan pelaksanaan aktiviti kerohanian sebagai cadangan bagi pihak sekolah dalam merangka dan menyelaras aktiviti-aktiviti yang bermanfaat untuk para pelajar. Melalui kepelbagaian pengisian rohani, diharapkan para pelajar mendapat manfaat yang optimum daripada pengisian aktiviti-aktiviti berbentuk kerohanian tersebut.

Akhir kalam, saya berharap agar semua pentadbir sekolah tidak mengira sama ada sekolah rendah atau sekolah menengah akan sama-sama menjayakan pelaksanaan aktiviti berbentuk kerohanian selepas peperiksaan UPSR dan PMR ini.

Sekian, wassalam.

(HJ ABDULLAH BIN MD. DIN )

2

PANDUAN PELAKSANAAN AKTIVITI KEROHANIAN SELEPAS UPSR DAN PMR

SEKOLAH-SEKOLAH KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

TAHUN 2012M/1433H

1. PENGENALAN

Panduan Pelaksanaan Aktiviti Kerohanian Selepas UPSR dan PMR Sekolah-

Sekolah Kementerian Pelajaran Malaysia Tahun 2012 diwujudkan bagi

memberikan pendedahan kepada pihak sekolah mengenai cadangan aktiviti-aktiviti

kerohanian yang boleh dilaksanakan bagi memenuhi kelompangan masa khususnya

bagi para pelajar yang telah selesai menjalani peperiksaan UPSR dan PMR.

2. OBJEKTIF

i. Menerapkan nilai-nilai murni di kalangan para pelajar dengan pengaplikasian

aktiviti-aktiviti kerohanian.

ii. Melahirkan generasi pelajar yang mampu mengamalkannya serta menghayati

setiap ilmu dan pengetahuan tentang agama Islam dalam kehidupan harian

mereka.

iii. Mengukuhkan aspek kerohanian dalam diri para pelajar terutama dalam

menggarap aspek syukur dan cinta kepada agama Islam.

3. SASARAN

Para pelajar lepasan UPSR (bagi sekolah rendah) dan lepasan PMR (bagi sekolah

menengah).

4. TEMPAT

Premis sekolah atau kawasan sekitar yang bersesuaian.

3

5. CADANGAN AKTIVITI

UPSR PMR

1. Qiyamullail

2. Khemah Ibadat

3. Kerja-kerja kebajikan (lawatan)

4. Pertandingan tilawah

5. Gotong-royong perdana

6. Ceramah awal remaja

7.Pertandingan mencipta buku skrap

8. Lukisan mural

9.Tayangan video kisah para nabi/

kisah teladan

1. Qiyamullail

2. Khemah Ibadat

3. Kerja-kerja kebajikan (lawatan)

4. Pertandingan tilawah

5. Gotong-royong perdana

6. Kursus/ seminar ;

i. Perundangan syarak

ii. Perkahwinan

iii. Amali haji

iv. Sembelihan

v. Pengurusan jenazah

vi. Solat ketika peperangan (Khauf)

7. Pertandingan mencipta buku skrap

8. Lukisan mural

9.Tayangan video kisah para nabi/ kisah

teladan

(Sila rujuk kepada Lampiran 1)

6. KAEDAH PELAKSANAAN

Pelaksanaan dijalankan selepas peperiksaan UPSR dan PMR.

7. PELAPORAN

Semua laporan aktiviti yang telah dilaksanakan oleh pihak sekolah perlu diisi dalam

Borang Maklum Balas dan hendaklah dihantar ke Bahagian ini untuk perhatian Ustaz

Mohd Zamri bin Mohamed Noor (Tel : 03-83217276 / 013-9212082 Fak : 03-

83217337) atau e-mail zamri.noor@moe.gov.my

(Sila rujuk kepada Lampiran 2)

4

8. PERKARA YANG DIPOHON

Bahagian ini memohon semua Guru Besar sekolah rendah dan Pengetua sekolah

menengah seluruh Malaysia mengambil maklum dan bekerjasama untuk

melaksanakan serta menjayakan Pelaksanaan Aktiviti Kerohanian Selepas UPSR

dan PMR Sekolah-Sekolah Kementerian Pelajaran Malaysia Tahun 2012. Diharap

pihak sekolah terutamanya para pelajar dapat manfaat yang paling maksima

daripada pelaksanaan aktiviti-aktiviti tersebut.

Disediakan oleh :

Unit Pengukuhan Budaya dan Nilai Islam

Sektor Pembangunan Nilai dan Akhlak

Pengurusan Dakwah dan Syiar Islam

Bahagian Pendidikan Islam

Kementerian Pelajaran Malaysia

5

Lampiran 1

1. QIAMULLAIL

Masa : 30 minit

Objektif :

1. Melatih pelajar bermunajat untuk bangun malam.

2. Pelajar dapat menghayati kepentingan zikir-zikir munajat.

3. Melahirkan rasa rendah diri kepada Allah di kalangan pelajar.

Kaedah Pelaksanaan :

1. Pelajar membuat saf di surau dalam kumpulan yang ditetapkan oleh fasilitator.

2. Ketua fasilitator mengajak semua peserta muhasabah diri tentang kesalahan

lalu.

3. Pelajar bersama-sama berzikir taubat sambil dipesan mengingati kesalahan

dan dosa yang telah dilakukan.

4. Ketua fasilitator memberi taklimat cara menunaikan solat taubat dan

tujuannya.

5. Bersama-sama mendirikan solat taubat dan menyambung zikir munajat.

6. Ketua fasilitator memberi taklimat cara menunaikan solat witir dan tujuannya.

7. Bersama-sama menunaikan solat witir serta berzikir sambil menunggu azan

Subuh.

2. KHEMAH IBADAT

Masa : 2 hari 1 malam

Objektif :

1. Melahirkan pelajar yang beriman dan bertaqwa kepada Allah.

2. Memberi peluang kepada pelajar untuk berinteraksi anatar mereka di samping

meningkatkan tahap keyakinan diri.

3. Melahirkan pelajar yang berketrampilan dan mampu memikul tanggungjawab

serta boleh memimpin.

Kaedah Pelaksanaan :

1. Para pelajar mengikuti aktiviti perkhemahan di padang sekolah atau di mana-

mana kawasan rekreasi.

2. Pelajar di dedahkan dengan pelbagai aktiviti dengan bantuan para fasilitator.

6

Cadangan tentatif program :

HARI PERTAMA

8.00 pg - Pendaftaran

8.30 pg - Taklimat Program/ Pembahagian Kumpulan

9.00 pg - Ice Breaking

10.15 pg - Minum pagi

10.30 pg - Ceramah 1 (Konsep bersuci dalam perspektif Islam)

11.45 pg - Bengkel 1(Amali Istinjak)

12.45 tgh - Makan tengahari/ Solat Zuhur

2.00 ptg - Bengkel 2 (Amali wuduk)

3.30 ptg - Bengkel 3 (amali Tayammum)

4.30 ptg - Minum petang/ Solat Asar

5.00 ptg - Latihan Malam Kesenian Islam

6.00 ptg - Riadah

7.10 mlm - Solat Maghrib/ Kuliah

9.15 mlm - Persembahan Malam Kesenian Islam

11.15 mlm - Muhasabah diri

12.00 mlm - Tidur

HARI KEDUA

4.30 pg - Qiyamullail/Solat Subuh/ Kuliah

7.00 pg - Riadah

8.15 pg - Solat sunat Dhuha

8.30 pg - Ceramah 2 (Falsafah solat : Pembentukan peribadi Muslim)

9.30 pg - Bengkel 4 (Azan dan Iqamah)

10.30 pg - Minum pagi

10.45 pg - Bengkel 5 (Amali solat)

11.45 pg - Bengkel 6 (Amali mandi wajib)

12.45 tgh - Makan tengahari

1.15 ptg - Solat Zuhur/ Kuliah

2.00 ptg - Khidmat masyarakat

3.30 ptg - Majlis penutup

4.30 ptg - Bersurai

7

3. KERJA-KERJA KEBAJIKAN (LAWATAN)

Masa : 1 hari

Objektif :

1. Mewujudkan hubungan yang erat antara pelajar dengan anggota masyarakat.

2. Mendedahkan pelajar kepada kerja-kerja amal dan aktiviti kebajikan.

Kaedah Pelaksanaan :

1. Pelajar di bahagikan kepada beberapa kumpulan yang akan bergerak ke

beberapa lokasi berbeza seperti hospital, rumah orang-orang tua, rumah anak

yatim dan sebagainya.

2. Setiap kumpulan bergerak dengan bas ke setiap lokasi pilihan dan

melaksanakan kerja-kerja kebajikan di lokasi tersebut.

3. Setiap pelajar perlu merekodkan setiap aktiviti yang dilaksanakan di lokasi

tersebut dan menyatakan impak yang boleh diperolehi daripada pelaksanaan

setiap aktiviti tersebut.

4. PERTANDINGAN TILAWAH

Masa : 1 hari

Objektif :

1. Melahirkan pelajar yang bukan sahaja menguasai bidang akademik tetapi juga

mahir dalam pembacaan ayat-ayat suci al-Quran.

2. Mewujudkan suasana menghayati ayat-ayat al-Quran dan kandungannya

dalam diri pelajar.

Kaedah Pelaksanaan :

1. Pihak sekolah menganjurkan Pertandingan Tilawah al-Quran peringkat kelas/

tingkatan dan terbuka (turut melibatkan guru dan kakitangan sekolah)

8

5. GOTONG-ROYONG PERDANA

Masa : 1 hari

Objektif :

1. Mewujudkan persekitaran sekolah yang bersih untuk pelajar.

2. Melahirkan suasana kondusif untuk para pelajar menjalani proses Pengajaran

dan Pembelajaran.

3. Memupuk minat pelajar untuk menjaga kebersihan khususnya di kawasan

sekolah.

Kaedah Pelaksanaan :

1. Pihak sekolah menganjurkan Gotong-royong Perdana dengan melibatkan

para guru, pihak Pertubuhan Ibu Bapa dan Guru (PIBG) serta agensi awam

dan agensi swasta yang berkaitan.

2. Pihak sekolah menyarankan agar semua pelajar turut menjemput ibu bapa

mereka untuk sama-sama menjayakan Gotong-royong Perdana ini.

6. CERAMAH/KURSUS/SEMINAR

Masa : 2 jam (ceramah) dan 1 – 2 hari (kursus/ seminar)

Objektif :

1. Sebagai satu wadah menjelas dan berkongsi ilmu serta pengalaman dalam

menghayati keberkatan, kepentingan, tuntutan dan cabaran alaf akan datang.

2. Memberi pendedahan kepada para pelajar tentang sesuatu isu yang perlu

mereka tahu sebagai persediaan untuk menghadapi hari mendatang.

3. Melahirkan kesedaran kepada para pelajar terhadap sesuatu isu yang

dibincangkan dalam ceramah/ kursus/ seminar.

Alatan : alat tulis, kertas

Kaedah Pelaksanaan :

1. Penceramah ditetapkan oleh pihak sekolah.

2. Disarankan agar diadakan soalan kuiz (ceramah) dan pelaporan (kursus/

seminar).

9

7. PERTANDINGAN MENCIPTA BUKU SKRAP

Masa : 1 minggu

Objektif :

1. Menonjolkan nilai kreativiti dan inovasi dalam diri pelajar.

2. Menerapkan nilai kerjasama antara pelajar dalam kumpulan.

Alatan : alat tulis, kertas

Kaedah Pelaksanaan :

1. Pelajar dibahagikan kepada beberapa kumpulan untuk mencipta buku skrap.

2. Tema bagi buku skrap yang dihasilkan itu ditetapkan oleh pihak sekolah.

3. Setiap kumpulan diberikan tempoh masa seminggu untuk menyiapkan buku

skrap tersebut.

8. PERTANDINGAN LUKISAN MURAL

Masa : 2 minggu

Objektif :

1. Menonjolkan nilai kreativiti dan inovasi dalam diri pelajar.

2. Menerapkan nilai kerjasama antara pelajar dalam kumpulan.

Alatan : Peralatan melukis mural

Kaedah Pelaksanaan :

1. Pelajar dibahagikan kepada beberapa kumpulan untuk melukis mural.

2. Lokasi untuk melukis mural tersebut adalah di sekitar kawasan sekolah dan ia

ditetapkan oleh pihak sekolah.

3. Setiap kumpulan diberikan tempoh dua seminggu untuk menyiapkan lukisan

mural tersebut.

10

9. TAYANGAN VIDEO KISAH PARA NABI/KISAH TELADAN

Masa : 2 minggu

Objektif :

1. Memaparkan kepada pelajar tentang kisah para nabi/ kisah teladan untuk

dijadikan renungan bersama dan diambil iktibar daripadanya.

Alatan : Video kisah para nabi/ kisah teladan

Kaedah Pelaksanaan :

1. Video tentang kisah para nabi/ kisah teladan di pilih oleh pihak sekolah.

2. Pelajar diminta untuk menyenaraikan semua unsur teladan yang boleh

diperolehi daripada kisah-kisah tersebut.

11

Lampiran 2

Borang Maklum Balas

Pelaksanaan Aktiviti Agama Selepas UPSR dan PMR

Sekolah-Sekolah Kementerian Pelajaran Malaysia Tahun 2012

1. Nama Sekolah : .......................................................................................

2. Alamat Sekolah : .......................................................................................

3. No. Telefon : .......................................................................................

4. E-mail Sekolah : .......................................................................................

Bil AktivitiTarikh

Pelaksanaan

Jumlah

Pelajar

Terlibat

Catatan

Cadangan/Komentar

........................................................................................................................................

...........................................................................................................................

Tandatangan Guru Besar/Pengetua

.........................................

( ) Cop sekolah

Tarikh : ............................

Nota : Sila isi dan kembalikan ke Sektor Pembangunan Nilai dan Akhlak, Pengurusan Dakwah dan

Syiar Islam, Bahagian Pendidikan Islam, Kementerian Pelajaran Malaysia untuk perhatian Ustaz

Mohd Zamri bin Mohamed Noor (Tel : 03-83217276 / 013-9212082 Fak : 03-83217337) atau e-mail

zamri.noor@moe.gov.my

12

13