kemunculan tamadun awal manusia

KEMUNCULAN TAMADUN AWAL

MANUSIABAB 1 SEJARAH TINGKATAN 4

TOPIK 1

ZAMAN PRASEJARAH

OBJEKTIF PEMBELAJARAN :Murid dapat-

i. Menerangkan konsep tamadunii. Menerangkan maksud tamadun dari sudut

pandangan Barat dan Islamiii. Menyatakan ciri-ciri tamadun

ZAMAN PRA SEJARAH

PETEMPATAN

MESOLITIKPALEOLITIK NEOLITIK

Tepi Sungai, Tasik Dan Dalam Gua

Ditepi Sungai, Gua Batu, Tepi Laut Dan

Tasik

as as

3

ZAMAN LOGAM

Dikawasan Lapang, Tepi Sungai, Tepi Tasik, Tepi Laut

as

4

Pondok Kayu, Gua

1 2

1.1 PERKAITAN TAHAP ZAMAN PRASEJARAH DENGAN PETEMPATAN DAN ALATAN

ALATAN BATU / PERALATAN

Lebih kasar dan lebih mementingkan fungsi daripada nilai estetika

Lebih licin dan lebih baikLebih licin dan

mempunyai pelbagai fugsi serta membuat tembikar

Pandai membuat alat daripada logam, perahu dan rumah (kayu)

1.2 MAKNA TAMADUN PERKAITAN BAHASA DENGAN ISTILAH YANG MENERANGKAN MAKSUD TAMADUN

BAHASA

ISTILAH

BAHASA ARABBAHASA MELAYU

BAHASA INGGERIS

PERADABAN

CIVILIZATION

as

as

3BAHASA GREEK

CIVITAS

as

4

MUDUN/MADAIN/MADANA

1 2

1.2 MAKNA TAMADUN BANDINGAN TAFSIRAN TAMADUN MENGIKUT PANDANGAN BARAT DAN ISLAM

Tafsiran Tamadun

Mengikut Barat

Tafsiran Tamadun

Mengikut Islam

Pembangunan Lahiriah

Unsur Rohaniah

Hal kebudayaan seperti penulisan, undang-

undang , kesenian dan pembadaran

R.A Buchanan hanya menekankan kepentingan

dan pembangunan lahiriah

Gordon Cheldi berpendapat

pencapaian lahiriah merupakan kayu ukur

kemajuan tamadun

Ibn Khaldun menganggap kehidupan Bandar ialah kehidupan bertamadun

Syed Naquib al-Attas berpendapat tamadun

ialah pencapaian tatasusila yang tinggi dan kebudayaan yang

luhur

Unsur Rohaniah dan Lahiriah penting untuk

mengukur tahap ketamadunan sebuah

masyarakat

PETEMPATAN KEKAL

Corak hidup lebih sistematik

1.3 CIRI-CIRI TAMADUN

Memastikan kelangsungan bekalan makanan

Hasil inovasi manusia melahirkan kemajuan dalam pertanian seperti penciptaa peralatan baharu dan sistem pengairan

Meningkatkan pengeluaran

Lebihan pengeluaran dapat menampung pertambahan penduduk

KEHIDUPAN BERORGANISASI

Merangkumi aspek sosial, ekonomi dan politik


Sistem masyarakat berbentuk piramid dan bersusun lapis

Lapisan paling atas merupakan golongan bangsawan yang menerajui pemerintahan dan diketuai oleh raja

Lapisan kedua terdiri daripaa golongan pembesar

Lapisan seterusnya ialah golongan rakyat biasa dan lapisan paling bawah ialah golongan hamba

SISTEM PEMERINTAHAN

Dibentuk untuk menjalankan pemerintahan


Wujud sistem perundangan untuk menjaga keamanan dan kemakmuran

Pemimpin atau raja menggunakan unsur magis dan mendakwa dirinya sebagai wakil tuhan untuk mendapatkan pengiktirafan sebagai

pemerintah

PENGKHUSUSAN KERJA

Kesan daripada peningkatan produktiviti manusia


Barangan dihasilkan oleh pakar

Wujud pertukaran barang dan perdagangan

Peningkatan dan perkembangan ekonomi

Berlaku pertukaran ilmu pengetahuan, teknologi dan budaya

AGAMA DAN KEPERCAYAAN

Berkait rapat dengan pengiktirafan golongan pemerintah, pembahagian sosial masyarakat, perkembangan ilmu pengetahuan, kesenian dan

pembinaan


Pecaya kepada kuasa ghaib yang menguasai alam sekeliling

Mengormati unsur alam untuk menjaga keamanan dan kemakmuran hidup

Mengamalkan agam politiesme, iaitu penyembahan terhadap lebih daripada satu tuhan

SISTEM TULISAN DAN BAHASA

Penting dalam penyebaran ilmu pengetahuan dan perhubungan


Untuk menyampaikan , memperkembangkan, serta mencatat idea dan pemikiran manusia

Sistem tulisan pentig untuk tujuan penyimpanan rekod, penulisan undang-undang, dan hal-hal keagamaan

Sistem tulisan awal ialah hieroglif, cunieform dan ideogram

Bahasa tertua ialah bahasa Yunani dan Sanskrit

Sebab Tamadun Awal Bermula Di Lembah Sungai

• Bekalan air

• Kemudahan Perhubungan

• Bekalan Makanan

• Kesuburan Tanah

• Kemudahan Pengangkutan

13

1.4 PROSE PEMBENTUKAN TAMADUN

1.5 TAMADUN AWAL PERKAITAN TAMADUN AWAL DENGAN JANGKA MASA KEMUNCULANNYA

TAMADUN

JANGKAMASA

MESIR PURBAMESOPTAMIA

INDUS

3500 S.M

2500 S.M

as

as

3HWANG HO

1800 S.M

as

4

3100 S.M

1 2

KBATBagaimanakah kita dapat

meningkatkan kegemilangan masyarakat Malaysia pada

hari ini?

TOPIK 2

TAMADUN AWALMESOPOTAMIA


i. Menyatakan ciri-ciri tamadun Mesopotamia

ii. Menyatakan sumbangan tamadun manusia Mesopotamia

NEGARA KOTA

Terbahagi kepada kawasan utama, iaitu pusat kota, luar kota dan pelabuhan


MESEPOTAMIA

Mempunyai kubu pertahanan dengan pelbagai bentuk pintu gerbang

Di dalam kota terdapat istana, rumah kediaman, rumah ibadat, rumah kedai dan pasar serta jalan yang lurus

Pusat kota ialah rumah ibadat

Setiap kota mempunyai unit politik dan agama yang tersendiri

ORGANISASI SOSIAL

Terdiri daripada golongan pemerinta dan golongan rakyat


MESEPOTAMIA

Golongan pemerintah terdiri daripada rja, ketua pendeta, ketua tentera dan orang bangsawan

Golongan rakyat terbahagi kepada rakyat bebas dan hamba

Rakyat bebas seperti petani, artisan dan pedagang

Hamba terdiri daripada tawanan perang

SISTEM PEMERINTAHAN

Sistem pemerintahan raja berbentuk teokrasi2.1 CIRI-CIRI

TAMADUN MESEPOTAMIA

Raja dianggap sebagai tuhan atau wakil tuhan dan pemilik negara kota

Rakyat tidak menyembah Raja

Raja sebagai ketua pentadbir, ketua tentera, ketua pendeta dan ketua agama

Raja amat berkuasa dalam soal tanah, cukai, hasil pertanian dan perniagaan.

Raja dibantu oleh para pegawai yang terdiri daripada golongan bangsawan. Kebanyakan pegawai mempunyai ikatan dengan keluarga di

raja.

AT

KEGIATAN EKONOMI

Wujud pengkhususan kerja atau pelbagai kegiatan ekonomi2.1 CIRI-CIRI

TAMADUN MESEPOTAMIA

Menjadi pedagang, perniaga dan artisan

Perdagangan dijalankan dengan wiayah di sekitar Mesopotamia dan Lembah Indus

Terdapat pengusaha atau pembuat tekstil, barang tembikar dan alat keperluan harian

Menjadi tukang rumah akibat pertambahan penduduk

Berkhidmat sebagai tentera untuk mempertahankan negra kota daripada serangan musuh

SISTEM TILISAN

Bermula dalam bentuk tulisan bergambar


MESEPOTAMIA

Berkembang kepada tulisan berbentuk simbol

Ditulis pada tanah liat

Tulisan berbentuk pepaku (cuneiform)

SISTEM AGAMA DAN KEPERCAYAAN

Raja dianggap tuhan atau wakil tuhan


MESEPOTAMIA

Pusat ibadat ialah zigurat

Raja tidak disembah walaupum dianggap tuhan

Sumbangan Tamadun

Mesopotamia

• Kewujudan sistem tulisan yang

membawa kepada sistem pendidikan

• Karya kesusateraan tertua di dunia iaitu Epik

Gilgamesh

• Perkembangan ilmu geometri• Kod undang-undang

Hammurabbi

• Perkembangan ilmu astronomi

24

2.2 SUMBANGAN TAMADUN MESOPOTAMIA

• Perkembangan ilmu perubatan (ubat-ubatan dikatalog dan disampelkan

penggunaannya

• Penciptaan roda

• Ciptaan alat pengangkutan

beroda dan kapal layar

• Cara membuat batu bata dari

tanah liat

• Ciptaan seni bina arca dan tiang batu

KBATSebagai pemimin negara

apakah aspek penting yang menjadikan keutamaan anda

dalam usaha memajukan negara?

TOPIK 3

TAMADUN AWALMESIR PURBA


i. Menyatakan ciri-ciri tamadun Mesir Purba

ii. Menyatakan sumbangan tamadun manusia Mesir Purba

AT

PETEMPATAN KEKAL

Wujud negara kota Thinis, Memphis, Thebes Heliopolis, Fayoum dan Abydos


MESIR PURBA

Tempat kediaman firaun

Pusat pemerintahan dan pentadbiran

Wujudnya pelabuhan

AT

KEHIDUPAN BERORGANISASI

Diketuai oleh Firaun yang berkuasa mutlak3.1 CIRI-CIRI

TAMADUN MESIR PURBA

Firaun dianggap sebagai jelmaan Tuhan Horus

Firaun dianggan Raja Matahari (anak tuhan matahari iaitu Amon-re)

Selepas Firaun ialah golongan bangsawan, rahib, tuan tanah dan jurutulis

Lapisan seterusnya ialah golongan rakyat bebas yang terdiri daripada petani, pedagang dan artisan

Lapisan paling bawah ialah hamba

AT

SISTEM PEMERINTAHAN

Diterajui oleh raja iaitu Firaun3.1 CIRI-CIRI

TAMADUN MESIR PURBA

Firauan juga merupakan ketua pendeta, pemilik tanah, ketua hakim, dan ketua pahlawan

Firauan dibantu oleh golongan bangsawan yang merupakan pembesar yang terdiri daripada pegawai, penasihat dangabenor yang mentadbir

wilayah yang ditakluki

Golongan bangsawan menjalankan pentadbiran, menjaga keamanan, mengurus dan mengagihkan penghasilan makanan

Rahib bertanggungjawab mentadbir hal keagamaan, manakala jurutulis yang terdiri daripada orang awam bertanggungjawab menulis rekod

kerajaan

Firaun Hatshepsut telah dilantik menjadi firaun pada zaman Empayar

AT

AKTIVITI EKONOMI

Wujud pengkhususan kerja seperti penenunan dn pembuatan peralatan


MESIR PURBA

Eksport utama ialah tekstil dan kertas

Perlombongan emas di kawasan Nubia

Sungai Nil membolehkan kapal berlabuh dipelabuhan-pelabuhan seperti Thebes dan Memphis

Berjaya menarik kedatangan pedagang dari Laut Mediterranean dan Laut Merah

AT


Percaya pada konsep politiesme3.1 CIRI-CIRI

TAMADUN MESIR PURBA

Tuhan dikaitkan dengan unsur alam seperti Re (Tuhan Matahari), Ra-Atum (Tuhan Langit)

dan Amun ( Tuhan Angin)

Percaya kepada kehidupan selepas mati

Mayat disimpan dan dijaga dengan teliti

Mayat disolek dan makanan mayat mesti dipenuhi dengan peralatan dan keperluan selepas mati

AT

SISTEM TULISAN

Dikenali sebagai hiegrolif


MESIR PURBA

Berasaskan kombinasi gambar dan simbol yang berdasarkan bunyi

Mencatatkan rekod aktiviti pertanian dan pengutipan cukai

Digunakan untuk tujuan keagamaan dan amalan ritual kepercayaan

Sumbangan Tamadun Mesir

Purba

• Pembinaan bangunan batu bat (piramid)

• Ciptaan kertas daripada pokok

papyrus

• Mencipta sistem pengairan yang

telah menukarkan padang pasir

kepada kawasan tanah pertanian

• Kemajuan dalam bidang perubatan

(proses memumiakan

mayat)dan teknik pembedahan.

34

3.2 SUMBANGAN TAMADUN MESIR PURBA

• Kewujudan sistem pendidikan

• Perkembangan ilmu matematik bagi mengawal

banjir Sungai Nil• Memperkenalkan sistem kalendar 365 hari berdasarkan 12 bulan dalam setahun

KBATWarisan dunia amat rapuh dan mudah tercemar. Pada

pandangan anda, bagaimanakah kita dapat memelihara warisan dunia

daripada musnah?

TOPIK 4

TAMADUN AWALINDUS


i. Menyatakan ciri-ciri tamadun Indus

ii. Menyatakan sumbangan tamadun manusia Indus

AT

PERANCANGAN BANDAR

Terbahagi kepada 2 bahagian dan dikelilingi oleh tembok. Bahagian utama terdiri daripada pusat pentadbiran dan keagamaan. Bahagian

kedua ialah kawasan perumahan


INDUS

Bandar disusun berasaskan blok –blok berbentuk segi empat

Blok dipisahkan oleh satu jalan raya yang lurusdan bersambungan antara satu dengan yang lain

Bandar dihubungkan juga dengan sungai

Setiap bandar mempunyai sistem kumbahan yang terancang

Setiap rumah mempunyai bilik mandi dan tandas

AT

KEHIDUPAN BERORAGNISASI

Terbahagi kepada dua golongan iaitu golongan atasan dan bawahan


INDUS

Golongan atasan terdiri daripada pendeta dan pedagang

Kelas atasan utama ialah pendeta

Golongan bawahan terdiri daripada petani dan buruh

AT

KEGIATAN EKONOMI

Mempunyai pengkhususan kerja4.1 CIRI-CIRI

TAMADUN INDUS

Menjalankan kegiatan perdagangan, pertanian, pertukangan dan pembuatan

Menjalankan aktiviti perdagangan dengan masyarakat luar iaitu Mesopotamia

Hasil dagangan yang penting ialah emas, gading gajah, manik dan hasil pertanian

Terdapat masyarakat yang menjadi artisan

Terlibat alam penghasilan barangan logam dan tembikar

AT

AMALAN AGAMA

Mengamalkan agama Hindu


INDUS

Penemuan Patung Proto-Siva

Tuhan Ibu diembah bagi melambangkan kesuburan

matikSumbangan

Tamadun Mesir Purba

• Teknik menghasilkan batu bata melalui

pembakaran dengan suhu yang tinggi

• Kebolehan mengeksploitasi

sumber untuk memajukan kehidupan

• Bandar terancang seperti Harappa dan

Mohenjo-Daro

• Kemajuan bidang geometri dan pembinaan.

42

4.2 SUMBANGAN TAMADUN INDUS

• Mahir dalam ilmu geometri, kesenian

dan matematik

• Sikap keterbukaan dalam mengadakan hubungan dengan

tamadun lain

KBATAndainya anda berpeluang

melanjutkan pelajaran ke luar negara, bagaimanakah anda

menggunakan peluang tersebut untuk berbakti kepada negara dengan ilmu yang diperoleh?

TOPIK 5

TAMADUN AWALHWANG HO


i. Menyatakan ciri-ciri tamadun Hwang Ho

ii. Menyatakan sumbangan tamadun manusia Hwang Ho

AT

ORGANISASI SOSIAL

Golongan raja dan embesar memnduduki lapisan paling atas yang diterajui oleh raja


HWANG HO

Lapisan bawahan iaitu golongan petani yang membentuk sebahagian besar penduduk

Terdapat golongan artisan yang wujud disebakan kemahiran dalam teknologi

Golongan paling bawah ialah hamba

Golongan pembesar memiliki tentera dan senjata

AT

PENGKHUSUSAN PEKERJAAN

Terdapat dua kumpulan tentera iaitu tentera berkuda dan tentera berjalan kaki


HWANG HO

Golongan petani sebagai tonggak ekonomi dan pentadbiran berperanan memenuhi keperluan golongan atasan

Golongan artisan merekacita pelbagai barangan tembaga seperti bekas makanan dan barangan tembikar

Golongan hamba berfungsi sebagai tentera paksaan, membantu kerja-kerja perburuhan dan untuk tujuan korban

dalam upacara penyembahan.

AT

SISTEM PEMERINTAHAN

Pemerintahan Dinasti Shang berbentuk pemerintahan beraja5.1 CIRI-CIRI

TAMADUN HWANG HO

Pengganti raja dilantik daripada kalangan saudara lelaki yang lebih muda atau anak lelaki raja

Raja-raja Shang mempunyai kewibawaan politik, ekonomi, sosial dan agama

Rajadibantu oleh golongan bangsawan dan pegawai kerajaan. Golongan bangsawan bertanggungjawab mentadbir wilayahnya

Golongan bangsawan berhak mewujudkan sistem pentadbiran sendiri seperti pungutan cukai, pertahanan dan undang-undang

DINASTI SHANG

AT

SISTEM PEMERINTAHAN

Pemerintahan Dinasti Chou diketuai oleh Raja5.1 CIRI-CIRI

TAMADUN HWANG HO

Raja dibantu oleh Ketua Menteri dan enam badan yang menguruskan soal pertanian, tentera, kerja wam, upacara agama,

undang-undang dan hal ehwal monarki

Pembesar tempatan dilantik disetiap wilayah

Bertindak melindungi raja dan memberikan bantuan tentera semasa berperang

Sebagai ketua agama untuk menjalankan upacara korban

DINASTI CHOU

AT


Mengamalkan kepercayaan animisme dan politeisme5.1 CIRI-CIRI

TAMADUN HWANG HO

Mengamalkan penyembahan roh nenek moyang

Menyembah tuhan syurga ( Shang-Ti) dan tuhan bumi ( Tu)

Menyembah sungai, bukit dan gunung

Upacara peyembahan diketuai oleh golongan bomoh

Amalan penilikan menggunakan tulang oracle

AT

SISTEM TULISAN

Muncul daripada penilikan tulang oracle


HWANG HO

Berbentuk ideogram iaitu berbentuk simbol

Tulisan asal kebanyak mempunyai gambar seperti kanak-kanak, bulan dan matahari

Berubah kepada bentuk yang lebih kompleks seperti yang terdapat pada hari ini .

matikSumbangan

Tamadun Hwang Ho

• Sistem pemerintahan

monarki

• Penciptaan cangkul dan

sabit

• Pemujaan roh nenek moyang

• Pembinaan sistem pengairan.

52

5.2 SUMBANGAN TAMADUN HWANG HO

• Penggunaan batas untuk tujuan penanaman

• Kemajuan teknologi pembajakan

• Konsep Ying dan Yang serta Feng

Shui

• Pengenalan sistem kalendar 30 hari dalam sebulan dan 360 hari

dalam setahun

• Karya falsafah The Art Of War oleh Sun

Tzu • Penciptaan alat pertanian daripada

besi

KBATPada pendapat anda apakah

usaha-usaha yang boleh dilakukan untuk memajukan

bidang pertanian di negara kita?

kemunculan tamadun awal manusia

Education