kemal tahir buyuk mal

8/2/2019 Kemal Tahir Buyuk Mal

1/352

Kemal Tahir _Byk Mal

v

Dur hele aman Beyim! BYK MAL kitap ad hi olamaz!

Neden bakalm, Mustafa Yldz Aa!

undan ki... Bizim buralarda SIIR anlamna gelir BYK MAL... Bildiin KZ...

Hay ok yaa Mustafa Yldz, daha iyi dedin ya...

BLG BASIMEV ANKARA

YAYLA PADAHI SLK BEY

Yayla Padiah Slk Bey birden srad, ellerine abanarak doruldu, damarlar kanl gzlerinikrptrarak kapya bakt. Kara kllarla kapl esmer gvdesi besili malaklara benziyordu:

Nedir ulan? Kudurdunuz mu kahpeler? Ya ben... Kafanz almaz mym boynunuzu burup...Krlas kafalarnz...

Elif kz kap aralnda durmu, Slk Beyin plaklm grmemek iin gzlerini yere emiti:

Bak bakalm dedi. Emey anam, Uyanm m Slk Bey, kahvesi gelsin miymi? dedi.

Yahu, krbac hi mi brakmayacaz elimizden, temeline tkrdm bu evde biz?... kzsinirini bileimize balayp m yatacaz?

Gelsin mi kahve ?

Hele rezil! Hemi uyarp sabah sabah... Kahvemiz de mi gelmeyecekti yoksa?

Elif kz savuunca Yayla Padiah Slk Bey burnundan soluyarak kafasn sallad. Kapnn

kurcalandn kan uykusunda duyup sryordu da, yastn altndaki parabellumu bitrlekemiyordu, imek gibi... Kendisine svd: Th ki suratna kaltaban! Th ki ne kadar...Uzun paal donunu hrsla ald, debelenerek giydi. Yatan ortasna bada kurup kocamanyumruklarm dizlerine dayad.

gibiydi. Boazna dknlnden gvdesi ya balam, memeleri, midesi, gbei iip


2/352

sarkmt. Omuzlarm ileri alp gerinerek kemiklerini ktrdetti. Adam edemedik u kahpeleri...Hayr, adam edemedik gitti, th yzmze!... Gm tabakasna gz iliince irkildi. Tabakasanki canlyd da, kendisine istemedii bir ii yaptracakt. Ykl kr eytan! Cann cehenneme!Epeydir, sabahlar biey, yemeden ttn ime-meye abalyordu. Nedir olum! ksrmzkeseceklerine cgaramz yasaklad bu doktorlar, unca paramz alp... Buyur bakalm! Hasta

mata deildi, koca Tanrya kr, domuz gibiydi. Yarm kuzuyla bir lenger pirin pilavn birbana silip spr-yor, yan sra bir testi raky da yuvarlayp yumruk-laryle azn svazlayarakelhamdlillh bastryordu. Herkese krk be dedii ya, geip gidip krkyediye dayanmt. Dayanmakla... Erkek dediin delikanl saylr buralarda... Kocamay karlardnsn! Bir zarnan ksrd. Savuturunca, pazlarn iirip kaslarak kapy gzetledi. Elyordamyle tabakay bulup hrsla at. Reci ttn m ki dokunsun olum! Halis Dzce kaa...Tatl sert ki, Gazi Paamzn eline gemez! Kadnlarn sarp hazrladklar parmakkalnl cgaralardan birini yakt, gzlerini szerek derin derin ekti. Hrltlarla aks-rp tksrd.Hele una hele! Ulan alak, hani senin tatl sertliin?.. Allah beln vere!

Elif kz kahve tepsisini edeple tuttu. Anal Emey Hanm, bunu on yl nce, drt yanda alm,kucanda tayp koynunda yatrarak bytmt. Say ki, besleme deil, z kz... marmasbundan... Peki, marmak olur ya, bu kadar m olur, engi?

10

T

sezinlemen nasl bir i ? Ya bu srtma neyin nesi bakalm! Ah n'olmal olmal, bu kahveye, azbiraz eker bulamal... Evet, Elifin uru nakl diyerek tr- joiye daldrmalsn da,kahvemizi eker bula kakla kantrmalsm... -Bir yudum ekti, daman keyifle aklatt-:Ooooh, Vali Bey, Kumandan Paa kahvesi olmu ki, sde kahvelerin padiah olmu... Ulanaferin Elif hanm... Evet, imdi inandm, gittiinyerde anamza avradmza sdrmeyeceksin yavrum! Hst! Hele una... Hele u glmelere...Hi utamr m yahu? Kz, Gittiin yer lafn duymanla bu glmeler neyin nesidir, bakalm? Dur!Dur dedim alak! Utanmay bilir gibi savuacak da bize kendini edepli bildirecek! Atmzeerlendi mi bizim?.-. Atmz demekteyim, aplak gelmekte ki, bak-gr ne gzel gelmekte!...

oktaaan...

oktansa... Tmar n'aptlar? Tmar sordum!

Tmarlad Dersimli kara Krt... Tmarlad ki, yaylamz rgalad kaa krts... Bunlar naslbi herifler, bunlar demoluna benzemez bir herifler...

Hst! Duymasyle n'apar Dersimli ? Der-simliye kt sylemek yok diye sizitembihlemedi mi, Emey ananz? Dersimlinin fkesi nasl baslr bildirmedi mi?

Naslm ?


3/352

Krpe kz eti yemeyince fkesi savulmaz bu Dersim milletinin... lle de senin gibi terbiyesizkz eti...

N'azmaym... Elimizin tersini arpmamzla...

Vay bu da m yazl?.. Demek elinin tersini... 11u bizim Kara Cumo'ya... Vay ki anladm!... -Kapda grnen anal Emey Hanma biraz rkekglmsedi-: Vay ki bu senin avanak Elif kzn, tatl canndan gemi Emey ana...

N'oldu? -Emey Hanm ikisine de dargn dargn bakyordu. Sonunda Elif kza kt-:Nerdesin bunca zaman? Stler kabard, kepeleri kavuturamadk. orbalarn dibi tuttu kapkara...tlerin yallar yallktan kt, kerpice kesti. Oyalanma demedim mi? -Elif syrlp knca veyolu Slk Beye dnd-: Lafa tutarsn sabah sabah unu Slk Bey, Emey anam ne ekerdemezsin.

Hst! Yanma yaklma istemem ve de inileme hi istemem! -Anal Emey Hanmlaaralarndaki ya fark -drt yl olduu halde Slk Beyin hem mard, hem de birazekindii sesinden anlalyordu-: stemem, nk Koca Tanr kser ki yumuatlaca kalmaz.Aman haaa... Ekinlerine bc der, srlerine kran girer.

Hadi ordan... Benim Koca Tanrya biey dedi immi var, kurban olduum... -Bam dargnevirdi-: Bak ne demekte bu Dersimliler?.. Kara Cumo demekte ki Bizi de alp gitsin bugnorum pazarna Slk Beyimiz demekte...

Kara Cumo n'apacakm, sultan pazarnn adam denizinde? Canna m susam bu teres?

Bizi burda kim bilecek? dedi. Fazladan dedi ki, Slk Beyimizin glgesinden bizi ekipalmaya Kemal Paann gc yetmez. dedi. Berbere hamama hi mi gitmeyecek bu fkaralar?

Balarnda birer arn Krt klah... Srtlarnda mor koyun postundan kolsuz yelek...Bacaklarnda am dokumas ynlden srmal ak alvar...liin kollan dmlenmi de enseye arlm...

12

t

Adam grnts mdr bu klk?... Hkmatm-zm gkte Dersindi arad sra, asmak iin...Grnts Dersimliye benzeyeni kapp zindanlara doldururken... Hay kan akl! Yaylaya yabanlargeldiinde bunlar inlere sokup saklayacana... Bu sra, Dersimli barndrmak korkulu itir ki,gayet bulak itir.

Oralar kolay! Sen al git! Ben pantol ceket bulurum onlara...

Ya suratlarnn cehennem karanln n'apa-hm? Dillerinin ^azaJ patrtsn ?.. Her birineadam aslr, Krt byklarn... Bizi dinler mi hi! Ben ne demekteyim,


4/352

adam iine kmasmlar demekteyim!

Hi mi Krt grmemi bu orumlu ? Burdakalacaklarsa adama benzeyecekler ister istemez... Adamn adama benzemesi, adam iinekmakla olur. Al git derbederleri...

Emey ana, gel unun dorusunu syle... Fukara Dersimlilerin kasaba masaba istei yok... Senakln sra, bize koruyucu katacaksn herifleri ya, bugnn Dersim krmnda bunlar bizikoruyamaz ve de senin Slk olun, koca Tanrya kr, orum topranda koruyucu gezdirecekyreksizlerden deildir.

Koruyucu gezdirmek yreksizlik mi? Deil! Variyetli adam, uncack akl varsa, tetikduracak... Kemal Paamz, koruyucu alayn, yreksizliinden mi dikmi kapsna?.. u kadar binliray kuana sokup Yedimar Yaylasndan kasabaya gitmek akll ii mi?

Hele una! u kadar bin liray kuamza soktuumuzu nerden bilecek yabann zibidisi,bugnk gn? Hddam sahibi mi bu reziller, kayptan bilici mi?

13

Vay benim emeklerime... u kadar yz kyly bugn kasabaya isteyen ben miyim? Pankaiine gelsinler diyerek bir vilyet toprana haberler uuran... Ne demek panka ii ? Parayatrlacak ve de gerisin geri alnacak demek... Elli altm kyde iki yze yakn hanenin bildiinasl bir gizliliktir ki, hd-dam sahibi gereksin?

Sen ferah ol Emey ana! Koca Tanrya kr, ordu olsa, bu senin Slk olun yrtar kar. Bakuna! -Yastn altndan parabellumu ekti, klfndan syrp havada dndrerek bir zamanldatt-: Nasl bu bylece? Askeriyenin da topudur bu, sen nerden bileceksin kar banla...Asimi ararsan, da topu ka para... Alman'm beylik parabellumu dedin mi, bitti.

Vay avanak Slk Bey... Pusudan atp vurana lver n'apsm? Rahmetli Kara Abuzer babanntlerini tm unuttun he mi? Ne derdi rahmetli? Yiit ksm uzun yaaym derse, rkekolacak! 4erriez miydi ? Olmaz diyene olmutur bu dnyada n'olmusa ve de Bize gyetmez diyene olmutur

Gndz gzne tetik durdun mu n'olmak ihtimali var bre Emey ana, kurban olduum KemalPaamz dada belde yaramaz adam m kodu? Sen bu a, Osmanlnn ekyalk alarnabenzetmektesin ya, oka yanlmaktasn. krler olsun Gazi Paa adr ve de karlarn altmdolu tepsiyi balarnda tayaraktan aml bellerde gezindikleri bir adr. Ferah ol, ipsiz kopuktakmnn ah diplerinde oban sopasyle adam soyduu zamanlar geti oktan... Bu gn... -Atkinemesine kulak verip gz-larini krptrd-: Nedir o? Benim demir kr eer-lemediler mi bunlar?

Demir kr deyince bakas nasl eerlene-

bilirmi?


5/352

14

Sesini alamadm. Hayr, bu benim demir krn naras deil!

Hayvan sesinin ayrnts m olurmu ? Hadi giyin! Ben de paray denkletireyim! Aman iyi say, Emey ana! Eksik meksik kar da rezillik elverir. Panka mdrmz yenidirnk... Bunlar ne biim bir adamlar, para saymasn bilmez bir adamlar dedirmeydim!

Benim saymm seni ne zaman yere baktrd Slk Bey? Senin hesabn yanlsa orasnbilmem!

Benim hesabmca iki yz yetmi sekiz hanedir borlularmz, her biri elli panganot borludur.-Tavana bakarak hesaplad-: Yzden olsa, yirmi yedi bin sekiz yz... Bl yarya... Yirmi yedibinin yars... On bin be yz... Sekiz yzn drt yzn de vur... On bin dokuz yz... Bizdiyelim, on drt bin...

Neden on bin dokuz yze, on drt bin demeli? On bin kt hazrda... bin dokuz yznHac Kenan efendi emminden alacaksn.

Yahu, Bulatrmayn u herifi dedim, Geti eskilerin dostluu dedim. Biz herifle yakayakaya gelmiiz...

Gelmekle... Dman dmanln aa vur-madka, hrlamak olmaz. Haber saldm. Hayhay demi, hazrdr gelsin alsn, Slk Bey yeenim demi... Ya da birini salsn, kehribartespihini eline verip demi... Ver tespihini, sal Zlf'y...

Ulan kar milleti... nat olur ya, bu kadar m olur. Katr inad diyecek yerde, Kan inaddemeli...

Emey Hanm suratn asarak kt. Elli yama girdii halde gvdesinin yuvarlaklklar tkzlnkoruyor, arkadan grn krpe - oynak bir geline benzi-

15

if

adalanma gelmiti. akr gzlerinin arada bir Day-gmlamas olur ki can alr. Kocamad gittibu bizim Emey anamz... Bunu ypratamad fukara Abuzer babam. Yeterince kullanamad nk,kyamad etini yiyerekten tketmeye besbelli... Vaktiyle orum'u altst etmiti Emey'ingzellii... Salt erkekleri deil, ablac karlar da yakm kl etmiti.

Slk Bey Ne iler yahu! diye ban sallad. Kendisi, evel - eski kar canls olmad iinbyle yanp yaklmalardan pek bir ey anlamyordu..

Bir zaman dald, sonra birden kendisini toplayp davrand. stanbul ii firenk gmleini acele


6/352

giyip halis ngiliz fitillisinden kilot pantolonu bacaklarna geirdi.Parabellumu palaskasna takp kalasna srd. Gvdesi uzun, bacaklar ksa olduundan biralm, Narlca kynn nl alk Kerim Aasna benziyordu. Rahmetli babas Kara Abuzer,bakar bakard da, Ulan kpolusu, anan olacak Fati kahpesinin Osmanlln bilmesem ve deseni, bu temeline tkrdm orum toprana ardm sra tay getirmesem, 'kt alk'in

kants bu it' der geerdim diye taklrd. Buna karlk Parpar'm alk ne dese iyi? Ferah olAbuzer Aa! Kukulanmakta haklsn. Bizim nc ordulara seferlerimiz vardr ki, gnargidip gelmelerimiz vardr. Benim bu Slk oluma, kanlarmn kaynamas bouna m? Vallahdeil! diyecekten kas-lrd ki, vurup ldrmeli, hi tesi yok!

Yedimar Yaylasnn Padiah Kara Abuzer'in Slk Bey, mebusan kesimi avc biimiceketini giydi. Konsolun stnden para czdann, bozukluk kesesini, kehribar azln, trnakaksn alp ceplerine | koydu. Aynada suratna bakt. Dn ikindiden sonra * sinekkaydtra olduu halde krmz damarl sarkk

16

bu cenaoe saK.aa ura aayanaramaaiK gitti. diyerek kendine yalandan kt.

Deliiii! Adam konuur mu kendi basma, aynann karsna geip? Al unu... Dur aman!Besmele ekmeden nereye saldrmaktasn gvur!

Slk Bey, besmeleyi ekip Emey anasnn uzatt uurlu hamayil kesesini ald, pt banakoydu. Bu kk kitap klfnn ad evde, Hzr Kesesi ydi. lemeli bir kese ki, srmasndanmeini grnmez. Babas Abuzer Seferberlikte, yayla yokuunda dp lm bir topuavuunun boynundan karp alm, Da kylerinden olmal ki yokua vurmu, dan aylarhamayilden ne anlasn diyerek Emey karsna vermiti. Aradan yllar geti, gnlerden bir gnEmey sandm kartrrken kese eline dedi, kav gibi kuru, ipek gibi ince mein, iinde bir eyvarm gibi ard. Yoklaymca astarnn arasndan yirmi be Osmanl altn kard. Aslndabunlar fukara topu avuunun kefen parasyd ama, gel bunu Emey Hanma anlat! Hzruram uur kesemdir dedi tutturdu, btn krl al verilerde paray bununla salar oldu. Ulankar milleti! Akl var m unlarda uncack?...

Slk Bey krkl izmelerini ekti ayaklarna, kara tekerlek apkasn giydi. Elif kznkoturduu bol ekerli lk st kafasna dikip para dolu kitap kesesini i cebine soktu, sapgml krbac alp tabakasn uzatt:

una cgara doldur abuk...

Demeleri zangrdatarak odadan kt. Merdiven banda duran Emey anasna parmansallad:

Bugn baka gne benzetme Emey ana... Dua etmeli ki, aralarna dan tanesi smamal...Kolay deil, rezil kyl ksmyla yaman geitler geilecektir

17


7/352

gtrp verip gerisin geri bir tamam alvermek Deas savuturulacaktr. Gayetle korkulu ve degayetle batak bir geittir.

Beri bak Slk Bey, maskarala vurmaktasn ya hi yeri deil! Ar dman sahibisin ki,Osmanl padiahndan ar! Hac Kenan'la atan herif tepesine gklerin keceini bilmeli, diri

durmal ona gre... nk, neyi nerden vuracan, vurup drnce nasl ineyeceini kreytan kestiremez! Gel beni dinle! Dersimlileri alp gitsen

iyi...

Brak yahu! Biz Krt bebesi miyiz ki, yanmz sra Dersimliden koruyucu alalm da, kasabalya resmen maskara olalm! Hac Kenan dmb oktan kocad ki, bir ksrklk can kald.Bize bulamasn brak, glgemize yan bakamaz! Bakaca, sen bu prt dkkncsn Kroluettin ktn! Kamsn ak ak izmesine vurarak kasntyla yrd. Sayvanda sabah gneiylekarlanca duraklad. Son yamurlarla otlar bsbtnkabarm, Yedimar Yaylas gz alabildiine gerti denizine dnmt. Hava burcu burcunemli toprak kokuyor, her solukta sanki adamm mrne mr katyordu. Panka ii de tamgnn buldu. Surda oturmal deil miydik rahata? Kuluk ekmeinden sonra yatmal deilmiydik bir iki saat?.. Ulan teresler! Yarn te dnyann maher meydannda iyiliimizimi diyecekler koca Tanrya?.. Bizi cennete mi uuracaklar ayaklarmz yerden kesip?... Elifinkoturduu tabakay can sklm gibi hmla ekip ald. Osmanlnn stanbul padiahordusunu ekip gelse, bizim gndz uykumuzu piedemez ve de keyfimize katiyen deemez. diye

18

HU say'F sciycxicii J^cuccnyuruu.

Merdiven bana gelince khya gibi kulland pilver Paalarn Zlfkar' grp at. Herif karabineinin zengisini kurcalamaktayd.

Nerden kt bu teres ? Nerden dedim Emey Hanm?

Kim ? Zlf Aa m ? Bilmem! Srmgelmi, ok yaasn! Varmtr seninle grlecek bir ii--

Bilmezsin demek? Yahu nedir? Burannyayla padiah biz miyiz, yoksa Kara Abuzer'in Emey Hanm mdr? Gazi Paamz saolsun,Oyu karlara verdim. dediyse, Erkek milletini, ban yularlayp ellerine verdim midedi? Hayr, demedi. Ulan sana sormaktaym, kt Zlf, sen bu saatta orum'un Ziraat pangaskapsnda beni bekleyecek deil miydin? Neyi yitirdin de aramaktasn sabah sabah YedimarYaylasnda?

Narlca'ya istemi alk Kerim Aa... Dnte,baktm, bu benim kara duman, yaylaya sapm kendi bana... Vardr bir hayr dedim,kesmedim uurunu...


8/352

Kesmemi!.. Duydun mu Emey ana, kaldran olmasa bir yl yataktan kmayan bu herif... Heyyavrum, bunlar Emey anamzn akllan ki, bildiimiz askeriyenin kurmay akllar.. Vay ki karmilleti... Kts gelse ben mi bu Zlf rezilini savunurum, bu mu beni savunur ?

Emey yumruunu akacktan Slk Beyin omzuna vurdu:

Haltetmisin! Dilver Paann Zlf Aaya her bir laf edilir, vuruma yerinde yreksizdirdenilemez. -Ciddileti-: Gmen mahallesine ura,

19

Zlf Aa, kaak maak yakalattnz m, guiumv n.v

grnmeyin!

Kar akllan.. Vay ki kar akllar... Yahu Zlf Can, bu kar milleti, bakarsn bir ide gayetpireli, bakarsn daha korkulu ilerde hiumursamasz!

atm arkada!

Gereksiz laf biz, hey Slk Bey, hi duymadk Emey Hanmdan. Kaak tutturmaya geldimi, ne

zaman tutturduk ki...

Tutturdunuz demedim Zlf Aa... u gnler hi sras deil dedim, hem salt sanademedim. Gen Osman olacak aklsza da byle bildir!

Slk Bey bunlar, hizmetkrn gle zaptettii demir kr bineinin evresinde dolanarakdinliyordu. Hayvan, sahibini tanm, kulaklarn dikip yeri eerek

cilveye balamt.

Hele una! Hele yavruya hele... Naslm bakalm Dersimli tmar? Dedi mi canna?

Dersim'in isyan blgesinden kap gelip kaak ii yaptklar Slk Beye smaniki Dersimli, Kara Cumo'yla, Kara Haso elleri gbeklerinde yere bakarak glmsyorlard.Boylar uzun, omuzlar geni, srm gibi heriflerdi. Yzlerinin, gzlerinin, salarnn,byklarnn karal, kalarnn atkl sanki lyle kesilmi, bir boyadan boyanmt. Klklarda biri-birinin tpksyd. Hangisinin Cumo, hangisinin Hasoolduunu kahpe analar bile ayrt edemez. Oysabiri bu dadansa, br taaa u dadan... Koca Dersim ki, ucu buca belirsiz. Osmanlktnce yetmi yedi kadlk bir memleket... Peki, neyin nesidir bu benzerlik bylece... FkaraGazi Paamz ne etsin yahu? Bunlar birbirinin yarm elmas iken, nasl ayracak da sulusunubulup asacak?.. Kurunun

'20


9/352

ve de nuKumatmz nacmr yerden ge... Slk Bey bunlar dnrken basbayakeyiflendi. Ha-yle... Edebini bilsin yeni hkmatmzm Babozuk Cell Bayar paas...Bakalm bunca yl, smet Paamz dolayna m boutu, dan Krd, denizin Laz, Urumeligmeni ve de Anadolumuzun avanak Trk' yle?.-

ok nemli bir ey hatrlam da pek tellanm gibi, dizginleri kapt, gz ap kapamayabrakmadan Allah bismillah deyip gvdesinden umulmaz bir eviklikle demir kn aygrnstne hoplad. Dizgini tutan hizmetkr kadar hayvan da bo bulunmu, rkerek geri basmt.

Yayla Padiah Slk Bey usta biniciydi. Baldrm skp bineini kolayca toparlad:

Hst! Hele una!... Hadindi Dilver Paann Zlf... Nerdesin kaltaban?

Dilver Paalarn Zlfkr dneleyerek binmeye abalyordu. Slk Bey gzlerini irenmi gibikst:

Tamam! Aldn m yiit koruyucunu Emey Hanm! Askeriyede olayd, bu imdi bylece yesirgittiydi oktan. Gittiydi ki kollan ardna bal gittiydi.

Zlf Aann kollarn ardna bkp balayacak kara dman daha analar dourmad. Bir szetmeli ki, gerei bulunmal az biraz...

Gerei bulunmal he mi ? Hizmetisine emretti:

Olum braham... Tut u hayvann ban da, ekiver binek tana!... Bu senin Zlf Aan,bineme-yecek, bana kalrsa, kyamete kadar..

Dilver Paalann Zlfkr ata binip gemi ylesine hrsla ekmiti ki, fkara hayvann aznyrta-yazmt.

21

cilikte yok! Azn zorladm m, ranegu u^t*. uu^ bil! rkeklik krpe kzda deerlidir.Hayvann rkei hayr getirmez. -Emey Hanma doru elini kaldrd-: Sana bugnSultanpazar'ndan ne gelsin Emey ana? Emret! Beni her zaman bu tavda bulamazsn!

Hayvann ayan krmadan ve de hamayil kesemi patikann yeni mdrne kaptrmadanyaylay tut da getireceklerin surda kalsn?

Vay ki yandm, Biz yahu, ne zaman hayvan aya krdk, koca Tanrya kr... Ne demektirbu, Zlf kardam, lsek daha iyi demek deil midir? Bas gidelim bas... Gidelim de ekyapusularn nasl datp bizi kasabaya sa-esen indireceini grelim!

Slk Bey, bir hayvan boyu sa gerisiden gelen Dilver Paalarn Zlfkr'a birka kez bellietmeden bakt.


10/352

Zlf, gerekten yakklyd. Ciride kar, az biraz greir, tabancayla, mavzerle attnvururdu. Bunald zamanlar kycyd kendine yeterince... Para canls deil, karcanlsyd. Yakkllnn deerini biliyor, ok iyi de kullanyordu. Otuz yedi yana geldiihalde evlenmemiti. ok zengin yerin kz olmadka niyeti de yoktu hi... Btn gerekhovardalar gibi karlar kolay raz edip kolay brakyor, alamaya

szlamaya hi kulak asmyordu. Evet, tutkunluu yok bu rezilin... Emey Anam der ki benim...'Kulak asma' der, 'Tutulmam diyen herif tutuldu mu,kanck itten yaman tutulur ki, kar ardndakr ylan gibi srnmecesine tutulur!' der. Ah bir tutulmal ki, seyrinin tadna doyulmamak...

22

kalnlatrmaya alarak sordu:

Neydi senin iin sabah sabah alk Kerim Aann Narlca Kynde?

Sabah deil... Akamdan gittiydim. Brakmad alk Aa...

Akamdan... Sen bu Narlca'ya bu sralar, akamdan gider oldun ska ska, Zlfkr efendi,neyin nesidir? Hemi de alk Kerim domuzuna konuklar oldun. Sakn aklma gelen gibi midir?

Aklna geleni bilmeyince, Slk Bey, ne desem bo!..

yle mi? Benim aklma gelen... Sakn Zlf can, sen bizim alk Aay kollayp deirmenemeirmene gittii srada Petek hanma konuk dmeyesin!

Oh ne gzel! Gnahm aldn ki, Slk Bey, bizi akladn dipten dorua...

Cennetliksin demek sen imdi bylece...

yi bildin, cennetliiz sayende... ispatm istersen nah buyur!

Vay bunun ispat da m kt ? Demek bundan byle, hovardalara oynak karlarn dmbkkocalar temiz kd m vermekte ?

nce bakmal da sonra zevklenmek'...

Nedir o? -Slk Bey kd alp bakt-: Vay bama! Tank listesi mi bu? Temiz kdnnyan sra jtank listesi... Ulan Narlca'nm domuzal, okum toprana yeni oyunlar m karmakta? Nedir bu heriften bizim ektiimiz...Kimdir bu teresler, dertleri nedir ?

Bunlar Narkca'nm kyllerinden olup pan-kadan bor istemekteler ellier pankonot...Alversin dedi alk Kerim Aa, Ben kefilim dedi.

23

imdi ne grnm gzlerine?..


11/352

Aslnda paray bunlar istemekte deil.. Bataki mer olu Memi Tufan borlanacaktmn... Olan everecek...

Ktlar mtlar ?

Hazrm...

yi... Dn m haber sald, sana Yaylaya gelsin! diye Emey Hanm?

Dn evet!.. -Zlf bo bulunmutu. Toparlanmaya alt-: Haber maber sald yok... Bensrdm ktm. art olsun yok...

art edince... nanacaz mecburiii...

alk Aa dedi ki... Yahu bu alk herifin akllar, bakarsan adam gibi bir akllar, SlkBey... Benim atm, herif, bu alklyla bu kadar akl kafasna nasl biriktirmi? Medresedendesem... Biz hi mi medreseli grmedik?

N'oldu gene ? Parpar'n kt alk ne domuzluk stnde ?

Domuzluu... Herif azndan laf dkmekte deil, bildiin, cevahir ta dkmekte... Bu kd

' verdi. Beri bak, Zlfkr olum dedi, Senin Slk Beyin, altun madenini bulmutur ve dekrekle toplamaya durmutur. dedi.

Hele kt alk... Neredeymi bu altun madeni?

Nah ite, bu kt ispat dedi, mer'in Memi Tufan, bu iki yz kaymay deyebilir mi?Hayr, kyamet gnne kadar deyemez dedi.nk iini retmeye almakta deil bu borcu,dn kurup havaya savurmaya almakta dedi. Bu senin Slk Beyinin, benim hesapa, ukadar

24

V juit yuKlIl OKUZUn DOr-

cunu yatracak pankaya Slk Beyiniz, leden sonra, herifler yeniden borlanm gibi ekipalacak yatrdn gerisin geri... Adam bana beer kayma harac vardr Slk Beyin bu ide...Fazladan, ou beer kaymalarn yan sra, tarhanadan bulgurdan, yadan yourttan, baldanpestilden, oraptan ellikten bahlar da vardr.

Ya bunca klfetini n'apalm ? demedinse kt Zlf, th yzne.,. u kadar bin pankanotuyatrp borlan silmelerimizi n'apalm, gerisin geri yeniden borlandrmalarmz?... Kim kimeeder bu iyilii byle bir gnde ? Babas oluna eder mi ? Byle demedinse adam deilsin!


12/352

Denmez mi ?

Ne dedi buna kar rezil alk ?

Oras yledir, Zlf olum dedi, Bu dnyada demolu ekmeini tatan karmaldr ve

de Slk Bey bunun erbabdr dedi. Erbabdr nk ekmei abalayp tere batp karandeildir dedi.

Ya naslm ?

una buna karttrr da ucundan kararnca pay alr dedi. Kararnca szne dikkat isterimZlf olum dedi, Kararm kardn m, tadn da karrsn ossaat dedi.

Vay kpolu alk... Akllara bak... -Kara apkasnn nn ekip kasld-: Dorudur Zlfcan ve de gayetle okkaldr. Nedemlmitir, Karncaya bile binilir ama, beliniincitmeyerekten denilmitir. Be avanaktan onar pankanot arpacana, elli avanaktan birerpankanot vurmak kanundur. Tketirsen geriye biey kalmaz. Kaldramayacan ykledin

25

lIlK.a.LV/131 tu^l l)iu. ~.-----______,

miz, ille de kyl milletimiz, yol parasn neden oum-sar da, szlanr, Gazi Kemal PaamzOsmanl tahtna kuruldu kurulal?.. nk yol paras alt kaymadr ve de hkmatmz toptanistemektedir. Bunca zaman sylerim, anlayan mebusana rastlamadm. Gne blersek ne der altkayma bir ylda? Gnlne iki kuru - yz, para der. Dat bunu gazyama, tuza, ttne,bilmem ne karn arsna, yirmi paradan... Adam bana alt kayma deil, belki on kaymay ek atcebine, keyfine bak! Hemi kyl yol yz grmeyip hemi de her yl yol paras diyerek altpankanot cereme versin! Nerde bulmal bu ada, bu kadar milyon avana?Koca smet Paamz uncack eyi bilecekti ya, bunca yldr neden bilip uygulayamad,anlamam. -Gerekten zlm gibi iini ekti. Cigara ald Zlfye de verdi-: Evet, hkmatmiine akl ermez. Sz gelimi, u Ziraat Pankas iini alalm. Ardnda hkmatmz olmayncadner mi bu dolap?.. Senin pankan olsa, cbl takmn uratr msm kapya ? Urat-mazsn!Borcunu demeyen rezile bor verirmisin yeniden? Hayr, vermezsin. Hkmat oldunmu,vereceksin. nk en byk aa hkmattr ve de aalkvermekledir. Kendini bilmezler ve de karn bilmezler, eskiyi anp ah vah edip Zamam ktdiyerek ini-lemeyi hner sayar. Yahu desem, bu Cumhuriyet ne zamann ii? 923 ylnn ii... Yabiz imdi hangi yllardayz? 937 yllarndayz. Nedir tutar? On drt yl... Eeee, hkmat ksmnnadam ksmndan ayrn-, ts var m? Hayr. Adam ksm, bebeliinde n'olur? Avanak olur. yiyikty kestiremez. Sonra n'olur? Ya yeter, akllanr, krn zararn bilir. On drt yana basanCumhuriyet hkmatmz da bebelii

26

Ziraat pankas akl ite bu erkek amn akldr. Geenlerde mebusanlarmz geldiydi ya, valiyimaliyi ardiarna alp yaylamza... Narlca'mn kt al, aralkta lafa karrm sand. Aklsra yeni Bakanmza yaranacak da, sel azndan ktk kapacak... Durum -


13/352

vaziyetler nasl bakalm kyl aalar? diye sordu mebusanlarmzdan biri, Yeni hkmatmznasl grmekte millet? dedi. Narlca'mn kt alk Kerim'i ne dese iyi ? Yeni hkmatmz daok yaasn! Tuttuu altun olsun! Milletin ba dilei, u yol paras derdidir, kalkmaldr,kalkmazsa yarya inmelidir, bu bir... kincisi, Ziraat pankasndan honuduz. Ne fayda ki,yeterince para datamamaktadr! dedi. Saolsun Cevdet Bey gld bir

zaman, Ya n'olmal, Parparn Kerim Aa? diye sordu. Kt alk ossaat iki dizi stne gelipbalamaz m hoca gibi okumaya... Koca Tanrya kr, hkmatmzm panka ktl yoktur. pankas vardr, duyduumuz doruysa, Gazi Kemal Paamzn z maldr. Ayrca Smer pankasve de Eti pankas, daha ad duyulmam nice nice pankalar vardr. ok yaasn, smet Paamzneli az biraz skcayd ve de verimkrl az biraz...

Cevdet Bey bakt ki alk herif iziden kt kacak, hemen nledi. Ge oralarm Kerim Aa,panka iine ge dedi. Bilene bu laf lmden beter ya, Narlca'mn kt alnda o hamiyetn'arasn Pan-kalarn tm, Ziraat pankamz gibi, kylye defter amal... 'Kyl bizimefendimiz' denilmitir. Kylde yeni hkmatmz sayesinde efendiliini bilmeli dedi. CevdetBey gld bir zaman, Hay anan le Parpar'm Kerim Aa diyerekten bam sallad,

27

zere deil almak zerinedir ve e iutk ucu-in salt kyl deildir. Memuru, valisi, mebusu,paas vardr. Ayrca esnaf, tccar, zanaatkar,navluncusu, gemicisi, madencisi vardr. Hkmat dediin say ki, ipe km cambazdr,terazinin dengesinde durur. Denge bozuldu mu tekerlenir. Bu sebepten her pankann devi ayrdrve de ad stndedir. Ziraat pankas kyly grecektir. pankasen bata aylkllar kollar. Smer pankasmn ii esnafla, tccarla, Deniz pankasmmki denizilerini, Eti pankas maden ilerini evirir. Ya bunlar bir yere birikirse n'olur bakalm KerimAa? dedi. Kt ala baktm, kvranmakta beli krlm ylan gibi, dili dii kitlenmihrldamakta... N'olacak, dedim kylnn eline bakr onluk geebilemez.. Mebusanlar, valigltler. Meer domuz alk pes etmemi, kadehini kavrayp dikip byklarn svazlayp nedese iyi ? Kyl okluktur. Saysna gre bir Ziraat pankas yetmez. kiye e karmak gerekirve de hakas budur. demez mi! Cevdet Bey bu kez kzar, unu eektendme evirir dedimse de hi kzmad. Beri bak alk Aa, dedi. Ziraat panka-snhkmatmz e kard m, ya bu senin Yayla Padiah Slk Beyine g yeter mi? diyerekbizi ald ortaya, Ziraat pankas oldu mu, benim bildiim bu Slk Bey ipparas brakmaz hk-matta, birka yla vardrmadan... Hazinenin tmn eker alr. G yetesikalmaz. Azar ki Allah beterinden saklasn kudurup orum'a smaz olur. iinip hoplar, parakervann ardna alp Ankara'ya stanbul'a dayanr. Para gcyle ortal kartrr ki, dzelesikalmaz. lkeyi depreme verir ki, gr neler olur! dedi. alk Kerim rezilini kendin bilmezdeilsin ya, sz altnda

28

Beri bak Cevdet Bey, diyerek iki dizi stne gelipelini havada evirdi frldak gibi, senin Slkolun da bana ekilmitir, hergele ardnda seirtmektedir ve de yabanm dil bilmezkrd, sz anlamaz densiziyle boumaktadr ki, geimini kymk kymk karmaya


14/352

abalamaktadr. Ya, akr Khyalarn Hac Kenan alan n'apalm? Bu sizin tccar pankalar vede Deniz pankalan ve de Smer pankalan daha ad bilinmez nice nice pankalan ar-kalamasylabir kt kumarc ve de kahpe gezdiri-ciyken Ermeni krmnda Kirkor emmisinden arptunca altnla maya tutup yedi vilyetin birinciye deilse de ikinciye gelen fermanl Hayriyetccar kesilmitir. Prt manifaturas zerinde ve de zahra ve de bakliyat

ve de kuruyemi zerinde Acem'i atlayp Hind'e Sind'e, in'e Main'e nam salmtr.Ve de papur yolu boyunun tm deirmenlerinitutup Lzistan'n ekmek ununu diler verir, dilervermez olmutur. Karun hazinesi biriktirmitirki, fukara hkmatmza bakr onluk brakmaz kertelere ulamtr. Geende tahsildar HasanKafkas efendi ne dedi bakalm? 'Yedi kyn adamn damlara doldurup sopaya yatrdk. Allahsana inandrsn, yedi kt lira toplayamadk. Nedendir? Heyalk Kerim Aa, undandr ki, bu senin prtc Hac Kenan olacak dmbk, hkmatmzmkestii parann ufan byn toplayp bakr kazanlara doldurup yere gmmtr deondandr.' dedi.- Bylesine panka ap para vermek Osmanlmn zagonunda var m ? Hayr yok.Tersine, Osmanl yasas, bylelerini on be yirmi ylda bir htnp silkip az biraz hafifletecek deilmi ? Kalmad m, Allah lillah akna, imdi-

29

mebusanlarmz az biraz fslamal deil mi ? Tuza ttne kuru kuru bindirmekten, kyly yolparasyla bunaltmaktan ele bir ey geebilemez. 'Her eyin sras vardr ve de eref saati vardr.Cnb greyim de yrek soutaym dersen, diini sk, tez l-memeye bak.' dersen orasnbilmem demez mi, senin kt alk...

Ne dedi buna karlk Cevdet Bey?

Mebusan ksm, her lafa hrpadak evet-hayr diyemez. Gld bir zaman bynn altndan...

Vay vay! Bynn altndan gldyse... Yand Hac Kenan gibiler. Demek, kyamete kadaryaayas hkmatmz, bunlarn boynuna uygun ilmei bkmekte ki, yaman bkmekte..

Tamam... Hemi de, bana sorarsan salt kuru ilmek deildir, bildiin yal kementtir ki,kurtuluu hi yoktur. Benim sezinlediim. smet Paamzn inip bu Cell Beyimizin binmesigayet nemli!

Annadm! Bozulalm da dzelelim dedi hkmatmz... Bakalm altndan ne kar?dedi. -Biraz duralad-: Vali Beyi, Candarma komutann grr msn bugn sen?

N' olacak.

Grseydin...

Ulan bugn nasl bir gn?., biz bugn panga mdryle ve de kyl milletiyle bouacakdeil miyiz akama kadar?..


15/352

Grsen iyiydi ve de Gen Osman rezilini alp gidip el ptrp suunu balatsan iyiydi.

Nedir, n'olmu? Hst, beri bak, rezil... Sende bugn yaza kmaz ve de Mslmana yaramazbir i var.

30T___ _wi^,v ^iivcjs. lusmnn

nikhn zedeler. Neymi? dedim. Kavat Mmin Pelvandan m yoksa, Hac Kenanrezilinin erkez fedayilerinden mi yldnz? Deli olan bizden habersiz Mmin Pelvana salmaldeil, Hac Kenan domuzunun hamlesine dayanmal? Sen bu iziyi yanl izdin. HacKenan'la Slk Beyimiz takt, herifin adamn yere baktnrsak keyf olur bizim beydedin ama, yanldn ki ne kadar... Mmin Pelvan ii sraszd, aklsz Zlf ve de bsbtngereksizdi.

Bre Slk Bey!.. Havladn derken... Gen Osman rezilini kendin bilmez gibi...

Ben gen Osman rezilini bilirim de, Zlf rezilini bilmem mi? Ya biz kimiz? Ya biz, bugnebugn Yayla Padiah Slk Bey, deil miyiz? Padiah ne demektir ? Gizlileri bilici ve dekaranlk gecede kara karncann kara tada gezindiini grp iitici demek, deil mi ?

Tbe olsun Bey...

Hst! Ben buncack ii,Yedinar'n tepesinde otururken sezinleyemedikeYayla Padiahln kaa alrm? u kadar bilinmeli ki, kendi bana bulak ilere girmek beytakmna hayr getiremez. Deliba ksm, sahibi Tut demeyince diini gstermeyecek... Nedenilmitir, Anandan nce yataa girme babann eline geersin denilmitir, dahas, Aygrlartepiirken arada eeklerin can kar denilmitir, benim eek olum!

Vallah Slk Beyim, gnahm almaktasn ki...

Ben... Senin gnahn... Almaktaym da,gzlerinin prprlanmas neden bakalm, u kas

31

- '' r~

kald myd, senin Gen Osman itinin bugnlerde?

Gen Osman gibi besmelesizlerin kendi bana nerde yiitleneceini ben bilmezlerden miyim,Dilver

Paann Zlf?

Kar tutkunluunu n'apalm! Karya tutulunca kudurmaz m bu namussuz?.. Bu seferki


16/352

tutkunluu dersen, Slk Beyim, hayr, ben byle bel hi

grmedim.

Evet kar iinde cvktr mlevves ve de duru dura yitirir alaklardandr. Bunalrsa, etini

dorar kanl kanl yer karnn aya dibinde... Bu Yann Cennet kahpesine de yamantutulmutur. Gel gelelim, Mmin Pelvan gibi, vurmu vurulmu, bunca zaman yedi vilyettopranda naml kahpeleri gezdirip yan baktrmam zibidiye, kar tutkunluu kudurganhylebulamak benim bildiim Gen Osman kopuunun haddine dmemitir.

Muhabbet yerini basp tabanca gcyle kahpeyi alp kan, arada Mmin Pelvan dayaralayan

ben miyim?

Sen kurnaz olduundan ayrca kar tutkunluu nedir bilmediinden byle ie girmezsin. GenOsman itine geldi mi, fkara Mmin Pelvan, olan adam hesabna almad iin yedikurunlan... lk atete, sa pazs paralanmasayd gr neler olurdu. Slk Bey ardmzdadrkorkma, dedin, seni ipten alr, dedin. Hac Kenan'a kzgndr bu sra, keyf olur ki beyimiz, nekadar dedin.

Demedim ya... Keke vara deyeydim. Kt m oldu imdicik, Hac Kenan takmnn gzkurdunu krdmz ve de dnya gzeli krpe kahpesini alp yryp yedi vilyete rezilettiimiz?.

32

MMJ.,__+**~jv gcuacKiesn ama, srasna denk

dmeyeydi de, gr banza kyamet nasl kopard. Hac Kenan'la hesabmz aa vurulsun,nerden incelirse ordan krlsn dediime rastlad. Kara Abuzerin Slk Bey lm m ki sizkendi banza oyun kurup i evirmeye kalkmaktasnz. Brak! Kes, dedim. Bi dahaki seferebenden habersiz rezillik istemem. Nerde imdi, itolu it, hangi delikte?.

Gnah Bibi kahpesinin evindeymi Yann Cennet kahpesiyle... Pomak Polis Cihangirefendinin yalancsym. Yirmi be kayma istetmi nceki akam...

Saldn m ?

Saldm kt evler bekisi Bekir'le...

Aldn m Emey Ablandan ?

Aldm.

Yaras naslm Mmin Pelvann ?


17/352

Pazdan deil... Bilei paralanm.. Sol elden hayr yok diyesiymi hastane doktoru...Kts gelirse dirsekten kesip almak bile yazl diyesiymi...

ok krpe gelinin, ergen kzn gnahm almtr teres... Evinden ocandan edip ktyedrd karnn says belirsizdir. Allah bilmez mi iini... Demek, bunca yln kavat hnzrna

bizim iti bulatrd. Ne demekteymi bu ie bakomser? Sormadn m Pomak polise ? Sordum. Birka gn sonra, olan alp gelsin Slk Bey sorgu yarglna demi...

Mahpus damna tksnlar diye mi ?

Bakomsere bakarsan tutuklamazrm sorgu yargc...

Adam vurup ve de sakat brakp fazladan kar sryeni nasl brakacak?.. ste aferindiyerekten mi?

55

seemedim diyesiymi...

Yok canm! Ne demektir bu, senin aklnca Zlf Aa?

Benim aklmca... Hac Kenan yreksizi yl-mtr. Pes etmitir dpedz...

Hac Kenan... u bildiimiz akr Khyalarn Hac Kenan, he mi?

Yaland Slk Bey... Kocalk gibi bel olmaz. Ayran durulur kocam herifin... Yreisylese de, krpelikte hrpadak atlayp getii yerleri gz yemez.

Yanlmaktasn kt Zlfkar... Hac Kenan inattr ve de kyc inattr. Bylesi yz yan tutsaglgesini inetmez. Belediye gazinosu arttrmasndayazcsn krbaladm, Eli yeil olsun! Edebini belletmi itin dedi geti. Oysa nedenilmitir? ti dmek kolay... Sahibisinin hatr var denilmitir. Hayr benim bildiim akrKhyalarn Kenan byle yumuamaz domuzuna kinlenmese ve de cn alacan bilmese...

Bre Slk Bey, gm sapl bastonla m arayacak cn, gvdesi kemiekesmi ksrkl buruuk? Dn haber sald Emey Hanm, srdmgittim, Emey Hanmn selm var, drt bin liralazmm dememle hoplamasn grmeli, it gibi hrlayaraktan Hay hay... imdi... Salt drtbin mi! diyerek dolanmasn... imdi deil yarn dedim. imdi al git! N'olmak ihtimali vardemesini grmeyince ne desem bo...

Vay ki aklsz Zlf, Hac Kenan'la kaptnm, yumuaklndan pireleneceksin ve de fikrinvarsa gayet rkeceksin. Emey Ablan, akl sra,

34


18/352

,,* uc verirse Biey yok diyecek... akr Khyalarn Kenan domuzu kinlenmeseydi, beniarda evirir, demediini brakmazd.

Yokuun dikine geldiklerinden dizginleri toparlayp tetikletiler.

Yayla Padiah Slk Bey kalarn atp dald. Kendisinin Yayla Padiah olmasyle dedemirasn kumara basp hasr stnde kalan Hac Kenan Efendinin Karun Peygamber hazinesitoplamas, bunca yldr srt srta vermeleri, her korkulu geitte birbirlerini arkalamalarylebaarlmt. Gerekten emmi-yeen olsalar, bu kadar iyi geinemezlerdi. Yoldalklar buncayl, nice nice vartalar atlatm, nice yaman dedikodular, kkrtmalar hi zedelenmeden, tersineglenerek amt. Son birka yldr balayan srtmenin sebebi birinden birinin avanaklyznden deildi. Artan varlklar kasabaya smaz olmu, yerli yersiz toslamaya balamt.kisi de bunu nlemeye ok altlar ama baaramadlar. Arzenginlik sz anlamyor, zaptolmak bilmiyordu.Eskiden istemezlerin gtrp getirdij laflara kulak asmayanlar, Anamza m smti, belinekuvvet diye glp geenler, merhabalarn sesinden, ellerin sallanndan ters anlamlarkarr olmulard. lk kez aktan aa dikleip yaka yakaya gelmeleri, yllardr KenanEfendinin kiralad parktaki Belediye Gazinosu arttrmasna, Slk Beyin apansz giripkudurmu gibi pey srmesi, stelik Kenan Efendinin terbiyesizlik eden yazcsn krbalamasyzndendi.

Emey Hanm bu dalamay hi istememiti. nlemek iin var gcyle abaladysa da g yeti-remedi. Ok yaydan kmt bikez...

35

\

kez fedailer besliyordu ama, uuk u^ v*.**. _. lha sarlarak alacan hi ummuyordu. Olsaolsa, krna kesat getirecekti. Bunu oktan gze alm, Kenan'n bildii kanunsuz ilerinindzenini deitirip hazrlanmt. Kendisinin bir zarar grd yerde dmanna iki kat zararvereceine emindi. Bunlar aklndan her geirite olduu gibi, yrei rperdi, biraz pimanlkduydu ama, elini byna atp kaslarak Douran ksrak utansn diye h-

lad.

De bakalm, arslan Zlf... Gerekten ilintisi

var mym, Yann Cennet kahpesiyle Hac Kenan

rezilinin?

Valla Beyim, ben de Pravann Mistik alann yalancsym. Olan yemin imekte ki, unca-ck yalan olsa, karn oktan yarldryd. Ka yandadr bu akr Khyalarn Kenan?


19/352

Altma yanat ya, fazlasn bilmem.

Yahu altma dayanm herif, on drt yandaki cehennem ateinden neyi alp verebilir? Pra-vanm Msta bakarsan, bir yldr, Mmin Pelvarun geimi Kenan Efendinin stndeymi.

stndeymi de, dmbk Mmin, nasl gtrmekte muhabbetlere kahpeyi ?

Gtrmesi dedi Mistik olan, z yitirmek iindir. Gtrmekte ya, hovardayabrakmakta m? Hayr, gtrd gibi hi el srdrmeden alp

geri getirmekte...

Nerde grmekteymi, peki, Hac Kenan kudurmuu, kahpesini?

Pravann Msta bakarsan, haftada bir iki... Ba evinde... Benli Nazmiye cads alpgitmektey-mi Cennet'i balara koca kar klna sokup-

36

__r~ w.^uv/v


20/352

Kitabn yazd cehennem atas ka para diye ini-

ledi.

37imrenme ucpicimuuvu u.w.w... ______

ben sizi kahpe etine doyuramadm gitti teresler, Allah belnz vere!

Slk Bey, sende evel-eski avrat al olmadndan ne desem bo!... Bu kahpe Cennet'i oniki- ' sinde evermi kylleri... Pek krpeye vermemiler ki yangnna dp akln yitirmeye...Biraz yalya vermemiler ki, tezelden tkenip komularn ban kahpesiyle derde salmaya...nk bu kancn, yz elli evlik ky birbirine katacan, belsn teki kylere de salacanbilmiler. Verdikleri herif otuz yalarnda pelvan kesimli, yakkl delikanlym...Bilei tutar, yrei syler, akl kendisine elverir. Bir yl gemi gememi, gecelerden birindefkaranm ls bulunmu deirmen yolunda, gs karn mavzer kurunlaryle dolu ki, silmedolu... Sorguda neler ksa iyi! uncack kahpenin, uncacjk ky yerinde on yedi kr kmamm?

Attn ki teres... Dalan inletmecesine...

Evet, resmen hknatm ktlarna yazlan bu on yedi... Kylye sorarsan, Bizdesnamad erkek kalmamtr diye yemin imektedirler. Yediden yetmie sradan geirmi bunasl bir kahpeyse, kyn erlerini, hemi de birbirinden habersiz... Meydana kan on yedi krsopaya yatrm candarma, ol grp birine Ben vurdum dedirememi, nk dn aynaraslam mesele... Hepsinin yer tan var ki, o gece filan u dnde halay ekmekte,tekisi budnde kadeh dndrp kak vurmakta... Herif gemi gitmi it lmyle... Ulan kavat desem,sana m kaldyd, ky kurtarmak iin Yann Cennet gibi bely srtna sarmak? Kyl, Yaimdi n'olacak hey Koca Tanr? derken Mmin Pelvan yetimi. H-

38

mim kendin bilmez deilsin. Dadan ay diisi tutsa, haftaya brakmaz muhabbete karr ve dezil ddre-rekten meydana srer. Ne fayda ki, bu kahpeye kol kaldrmasn aydabelletememi... nk bunun hneri oynamakta deil, yatmakta... alacak yn, parada altundahi gz yok bu kahpenin... Kydeki krklarnn dediine baklrsa, para almak surda kalsn,incik boncuk da istemezmi.

Deli desene una... Bildiimiz deli kahpe...

Evet deli ve de bunun delilii tadmlk... eit merakls... Ulan neyi aramaktasn kahpe,beln m? desem...

Ya imdi, bizim Gen Osman zibidisinin penesinde neyi eitleyecek bakalm? Benimbildiim Osman yatrr keser ki, hi bakrnaz.


21/352

Osman' bilmem. Gnah Bibi, hi gz atrmaz.

Gen Osman' Mmin Pelvana saldn zaman karnnKenan reziliyle ilikisini bilmekte miydin Dilver Paann Zlf, bilmekte miydin ha?

Bilmesi... Mmin Pelvann yeni kahpeleri Hac Kenan Efendiye baktrmadan muhabbetekarmadn bilmeyen mi var ?

Hele domuuuz! Kaaym ilk tadml Mmin Pelvan kahpelerinin? Vah ki haberimizolayd, iki katn verir artmz yedirirdik u pise.

Hi olmaz. nk parasnda deil, Mmin Pelvan bu iin...

Ya nesinde ?

Ylm bi kez gz, akr Khyalarn Kenan'dan...

Nesinden ylarm marazlnn, hele yreksiz?

39

ylgnlk...

Yok canm!..

Evet, herifi gayet kyc grm... Yreim yarlayazdydZlf Aa dediydi ar serholuu srasnda bi gn... Kuduz canavar da yle deil! diyerekpepelediydi.

Nasl kycym aklad m?

Slk Bey bunu belli belirsiz ekinerek sormutu.

Dilver Paalarn Zlf, yokuun etinliine dalm gibi, hayvanla uraarak bir zaman karlkvermedi. Kavat Abuzer'in bu Slk, evet, kalplyd, etine dolgundu, mavzerle iyi atar, attn davururdu ama, kanl ilerde tabanszd. Mmin Pelvanabaklrsa, Ermeni krmnda, Ermeni gaziliine, bunu, akr Khyalarn Kenan, zorlamt,pala bann tersiyle brlerine vuraraktan.. Kan grmesiyle ve de karlarn bebelerinrmasn duymasyle dizleri kesileyazm bu yreksizin...

Nasl kyc dedim?

Bildiin... uncack bebeleri boazlam ki, kurdun kuzuyu paralamas da yle deilmi. Palaban alarken, Oh oh... Naslm? Naslm demekteyim, gvur dlleri! diye hrldamasngrsen akln sarard, Zlf Aa dedi Mmin Pelvan...


22/352

Slk Bey, ksrp boazn temizlemeye alrken, bir yandan da elini yznden geirdirkntyle... Ermeni krmnda, doyasya nasl gvur kestiini kendisi ballandrrd ama, ok arserholuun-da aard bu ii... Bakasndan dinlemeyi de hi istemezdi. Evet, akr KhyalarnKenan namussuzu gerekten kycyd. Derisi kemiine yapm, solu-

40kz ocuklarn boazlamas grlmeyince bilinmez. Cannn yarsn kumar minderlerinde

brakm zebun herif, adam kesmekte ve de krpe kz bozmakta orumluya parmak srtmakta.Aslna baklrsa, salt Mmin Pelvan gibi reziller deil, bir vilyet adamnn Hac Kenan'danekinmesi o zamandan kalmayd. Bineinin art ayaklar kaynca toparland: - Hst rezil! Azkald ki bizi yere ala!

Gerekten, Mmin Pelvanm anlatt kadar Jayc myd, genliinde, Kenan efendi?

Bo ver! Senin Gmenler mahallesi nasl bakalm? Drlt mrlt yok ya?.. unun bununkarsn, kzn sryen?..

Yoktur sayende Slk Bey... yidir durum-vaziyetimiz. Dn gece srekiler geldi. Yarn geceyayladaki hayvanlar alp gidecekler.

Ne kadar iyi... Yayla dedin de aklma geldi. Cumartesiye ar konuklarmzvardr, Yedimar-da... Vali Beyimiz, Candarma komutanmz, ceza reisimiz, toplanp gelsegerek... Rak arap gnderelim, yeterince, bugn, unutmayalm!

Kzlkaya'yi bklnce epey aada orum ovasn grdler.

Ekinler yeerip kalkm, esintiyle deniz gibi dalgalanmaya balamt. Beride orum suyuldayarak akyor, inat Madanolu'nun bostanna u kadar liraya dondurduu havuz, yzk tagibi, parlyordu. orum balarnn top aalaryla Millet Park korusunun arasndan geenMerzifon Samsun susa-s Hatap Boazna girip gzden kaybolmaktayd.

Ulan iyi! Ulan Aferin! Bu yln ekini yaman ki, yamandan bile yaman! Ekin yaman oldu mubizim

41

Kurunu uu ju... ^.,______

ei, oynak orospu ktl der bu yl orum toprana... Evet, imdi inandm, on birindenyukar ergen kz brakmaz bu yl orum'un rezil kyls... Bal sayar alr, kullanr Allahyaratt demeden...

Vay ki vay...

Biey mi dedin Slk Bey?...


23/352

Dediim, Zlf Aa... Senin bi uzun hava

vard hani...

Hangi hava?

Bilemedin mi? Pelvanc kahpeden armaan...

Brak Slk Bey... Pelvanc kahpe ne zamann

ii?

Neden olum! Pelvanc kahpenin seni tke-

teyazdn ne abuk unuttun.

Bizi tketecek kahpe... Koca Tanrya kr...

Anasndan daha domad demeye getireceksin ya hi yama yok! Tketmediyse de,tketmesine ok biey kalmadyd. Etini syrp aidiydi gzelce, derinin altnda kemiini plakbraktyd. Senin Zlf'y bu kez Pelvanc adamlktan kard, bilmi ol denildiydi,Tanyacan pheli denildiydi. Bereket kahpeyi hkmatmiza srdrdkt de, Ez-railpeygamberin penesinden tatl can kurtardy-dn kpek, ne abuk unuttun! Bir de gler, hiutanr m ? te o Pelvanc kahpesinin orum toprana sald uzun havay demekteyim.

Uzun hava... art olsun, km gitmi aklmzdan...

km he mi, kar srlnce odalara sama-yp gece gndz brerekten ardn hava...Barmaktan karnn yrtlayazmad myd? Sal unu...

42

Ovann kysndan gelip balarn ilerisinde susa-ya kavuan toprak yol gerekten kalabalkt.

Dilver Paalarn Zlfkar nce yavatan sesini dzenleyip Pelvanc kahpenin uzun havasnyava yava ykseltti, orum ovasna doru gmbr gmbr salverdi:

Sein aalar da sein, yiit i sein...

Hayle kpolusu!... Al batan... Al batan ki, bakalm neler olur!

Sein aalar da sein, yiit i sein vay vay... Ko yiiti olana da, bre, kefenler biin... Heykefenler...

Hst! Hst dedim rezil... Kes ulan Allah beln vere... Bu muydu bu rezil trk? Kesistemem! Yahu nedir? Kefeni mefeni trkye bulatrmak nasl bir rezillik? Tamam! Bu trk,rahmetli Musa avuun aslrken zeybeine artt hava deil mi Th yzne!


24/352

lm sevmiyordu Kara Abuzerin Slk Bey, lafn bile sevmiyordu. Ermeni krmnda,Seferberlikte, Kuvay Milliye karklnda ok lm gr-' mt, eitli elvanl lmlerki, tatl uykulardan adam hoplatr bir lmler... Aslan m istersin, diree telefon teliyle sarlpdiri diri yaklan m? Alktan pt diye dp len babayiit hangisi, kendini kendi bitine

yedirerekten tkenen derbeder hangisi... Osmanl kudurup azp yedi dvele zorlu savalar apmilleti bir yandan ate boylarna srp kra dursun, bizim avanak milletimiz de, frsat ele getisanp birbirine koyulmad m? Hrriyet belsndan bu yana nice nice kargaalklarda adamlmtr ki, yediden yetmie, Osmanl lkesinin adam s-

43

ii-

U.UCU uuu ju, .";-- -

Avanaklar ld bcek gibi ezilerekten diyelim,akllnn gz grrken tatl can kurtaramamas nasl i? Bunca tann, bunca yabann lmsurda kalsm, soydan soptan lmler grmt. Fkaraninesi uykuda gittiydi hk diyemeden... Hrltsz mrltsz gtyd de sabah su dkmesinekalkmadndan bilindiydi te dnyay boylad... Babasna geldi mi, kolayna teslim etmedi tatlcan Ezrail peygambere Kara Abuzer! Boutu ki, olursa o kadar olsun. Narhca'mn Uzun mamNurettin Hoca, Kuran brakmad okudu, tts brakmad yaktyd ba ucunda... Aman kesildiydide, Nedir hey Allah, ' bu yama geldim byle bel grmedim diyerektendiz-lerini ddyd.Daha syler Narhca'mn Rezil alk Kerim Aas yeri geldike. Baban olacak dmbk ^ok yorgan paraladydi, aklnda m Slk olum, az kald ki,yaylada konuk yorgan brakmaya diyerekten gler keyif ile... Fati anamza geldi mi, adamgibi geti gitti, sessiz soluksuz!

steyerek istemeyerek ok bulak ilere girmiti, -Yayla Padiah Slk Bey... Ezrailpeygamberin soluu, kzdrlm demir gibi, bi ka kez ensesini dalad geti. rkntsnnyreimize kmesi bouna m? Deil! Arada bir tatl uykularmzdan hrldayarak uyanmamz...Kapmz kurcalannca, Hhhh, diyerekten hoplamamz... Byle sralarda silha dav-ranamadiin kendisine sp saymas bundand. Uyku yarm lm, demilerdir atalarmz. Peki, yarsbu kadar tatl olan cenabetin br yans neden ac, bakalm! Tatlsn tadan demolu korkmalm bundan bu kadar? Bi hesapa, hayr, korkmamal! Nedir peki? udur ki, gidip de gerisin gerigelen yok...

44

MO___ j^~u, umu... uuraan okamakta m az

biraz, hatr matr, rvet mvet ilemekte mi?... Para Allahn perde avuudur; laf vardr, bulafta az biraz umut vardr!


25/352

Slk Bey gzlerini ksarak ovaya bakt. Kyl, kasaba yolunu ele alm ki, Ankara'nn Hergelemeydan ka para ve de hkmatn altn datt duyul-sa ka para... Omuz omuzu skmektedeil ve de toprak atsan yere dmekte deil... At izinin it izine karmas ite budur. Hey babam!Ekin olduu yl kylnn yz glmez, aslnda kasaba esnafnn yz gler. nk aryapazara, kantara teraziye bildiin Hzr urar.

Bu srada bir atl, yolu brakp Yayladan yana sapt. Bili karmak iin durup ellerini gzlerinesiperlediler.

Kimdir?

Bilemedim.

Herif kalabalktan syrlnca bineini tepikle-mi drtnala kalkmt.

Hele avanak! Akl sra hayvan Yedinar'a kadar byle srecekse Kanlboaz' zor tutar vede Yaylaya eerini srtlayarak karsa kar.

Bizim Civanah desem...

N'arasn Civanah sabahn krnde at srtnda? Bir laf etmeli ki... Az biraz stnevurdurmal... Senin gibi avanak m benim Civanah'm. Okulmektebinin derslerine yumulmutur ki, anasn tanyaca kalmamtr. Dur yahu... Dur heleZlf can! Evet, dorusun! Bu bizim Civanah zibidisi... Allah Allah... Hayr m, er mi?

Civanah, bineini drtnaldan ekine geirdi,'rgalanaraktan gelmekte ki, iini bilir binici gibi

45

inenleri semi giDi, caM*. gv

Sr olum... Sr ki grelim neyin nesi... Slk Bey, delibas Zlfkar'a daha amamtama, Seferberlikte, rahmetli babas Kara Abuzer'in Ermeni mahallesine kondurduu ncOrdu gmenlerinin orumlularla sopal silhl atmayagireceklerinden son gnlerde korkmaya balamt. orumlular gibi gmenler de sertbalydlar. Genellikle esnaflkta grndkleri halde, kaaklk, hayvan hrszlarna yataklkyapyorlar, on yandan sonra silh tayorlard. alnm hayvanlar,pazardan alnmlara katlarak komu vilyetlere arlmakta, esrar afyon, kaak ttn, cigarakd, mermi, silh bunlara ykletilerek alnp gtrlmekteydi. akr Khyalarn Hac Kenan'laaktan atma balyal beri yrei kukuluydu. Son zamanlarda hibeklenmez iler olmu, akl temelden karmt. Bunca yln Babakan, nice nice nnsavalarnn ve de Lozan barlarnn kahraman ve de tarihlere gemi nice nice baka yamanilerin hnerlisi,milietin ve de ordunun ve de Halk Partisi'nin, dahas,dnya durduka duras GaziMustafa Kemal Atatrk babamzn gzbebei, smet nn'nn apansz srmanac hastalnaurayp nce izinli kmas, sonradan da Babakanl bsbtn bolayp yerini Cell Ba-yar Beyimize brakmas neyin nesi? Akl ermezler,


26/352

Yok canm! Gazi Paamz tahtnda otururken n'olmak ihtimali var? deyip aldrmazlavurmakta-larsa da, durum - vaziyet az biraz bulak... Bulak-l undan ki, smet Paa gibiordular bozmu, yedi dvelle anlamalar balam, ngiliz'e Fransz'a pes ettirip bunca yln hayndman Moskof'un, burnuna halka vurup sar sar altunlarn ekmeyi becermi pa-

46o_.____.. uiiuuui : iovc, t^eia Bayar'n

da, kt Yunan'n zmir'e kmasnda, askeriye elini kaldrmamken, filintay omzuna atpzeybek efelerini evresine toplayarak arslan gibi ortaya hoplad, u kadar bin kiilik Yunanordusundan Aydn'mz ekip geri ald bilinmekte... Ve de bir adam babozuk olmaklaadamlktan kmaz ve de ayrca Gazi Atatrk baba, batadr, batadr ya...

Slk Bey, tella doktoru bulmu, srmanac denilen ad duyulmam namussuz marazn neeit bir bel olduunu anlamak istemiti. Bildiin yorgunluk... Say ki yol yorgunluukarln alnca yrei bsbtn bozuldu. Ne demektir bu ? Koca smet Paamz, sreki deliTamzara gibi, at kuyruunu tutaraktan yayan yapldak da tepe, amakta m ki, yol yorgunluunadsn de, Babakanl babozuklara braksn?

Slk Bey. hele bunu duyduktan sonra, durma srasnn getiini anlad. Hemen atl karpKarg' dan Karg peynirleri, Bafra'dan km inei kaymaklar getirtti, bunlar kutulara koyupsandklayp yanlarna da her ie cin gibi akl eren Istidac Pra-vann Mistik olan katarakAnkara'ya sald. Kayma peyniri alan orum mebuslar sevindiler, Aferin! Aalk olursa bukadar olur. orum'un yzn ak etti bu bizim Slk Beyimiz. dediler. Pravann Ms-tk'ntenhada sorduklarna da Yrei ferah olsun!Evet, bildii srmanac hastaldr, yol yorgunluunu evet, okar az biraz... nemi yoktur.Saysn ki, bayraktan yoruldu, anl bayra bir baka yol arkadana verdi. Yenisi de yabancmzdeildir, partimizin gzbebeklerindendir. Hele de Gazi Atatrk efendimiz. arslan gibi,ankaya'da oturduka, yre-

47

u

dediler. Bu naoer auum, ^ ~~u____ ___

yitiren Slk Beyin keyfi yerine geldi gerisin geri... Of ofu kesti. Derken Ankara'dan kthaberler ard ardna skn etmez mi? Meerse bu srmanac illeti aslnda, Allah vergisi bir illetdeilmi de, arada bir siyasilerin yakaland marazlardanm... Bunun aslanlam... Dpedz partiyi kaybedip tekerlenmek, belki de, Allah gstermesin, tepelenmek...Bre olur mu?..., Olur ki, vzr vzr!, Neden olur yahu, durduu yerde ?, Durduu yerdemi olmakta derbeder, gizlinin meselelerini bilmeyince... Bunlar oktandr, ekimedeymileralttan alta, 'Aman bizim avanak millete duyurmayalm' diyerekten ek yerlerini meydanavurmamakta imiler, Kimler bunlar, aman arkada... smet Paamzla babozuk paamz CellBayar beyimiz mi?, Vay aklsz Slk! Gazi Paamz arada olmaynca Cell Bayar'm, smetPaamza bulamak n'azna..., Aman!, Aman ya. Meer oktandr, Gazi Paamzla smet


27/352

Paamz ekimek-teymisler gizliden gizliye... Gnlerden bir gn, rak sofrasnda, yaka yakayagelmiler. Ben dedimdi ama, 'bu rak sofras bamza bir bokluk getirir ya, bakalm ne zamangetirir?' dedimdi. Aklnda yle ya!, Brak adam, yere batsn, neyi alp veremezlermi bunlar,rahat m batm?... Bunca varlk... Avurt zavurt... Ast astktk..., Ya aradaki istemezlerin'apalm, mzevirleri?... Laflar getirip gtrenleri?... Birine demekteler ki, defliyesiymi de

yerine bakasn bin-diresiymi... Fazladan, 'Odunu diksem eviririm' di-yesiymi... tekinedemekteler ki, 'Usandm serho drdrndan... Devlet dolab rak sofrasndandndrlmez ve de rak serholuuyle iler yrtlmez' diyesi..., Oldu mu ya imdicik bubylece karda!

48

___ ~.~* uwmmisur. r azktr bu

memlekete ve de bu millete... Bak, nah uraya yazdm, dediydi dersin, yaknda gr neler olur...Ankara'dan byle yaraksz laflar yaarken, orum' da da kmlt balamt. Slk Bey bir gnapansz kimi geceler, kimi evlerde birtakm toplantlar ya-pjldn duydu. Toplananlarpartililerdi ya, kendini neden istememilerdi? nk o gne kadar bir parti dalaveresi olsun da,yakasndan tutup srmesinler, istemezken havadan uurup gtrmesinler, grlm deil-..nce biraz kst, ahbaplarna bilmezden duymazdan gelmek istedi, birka zaman inmedi Yayla'dan... Gnlerden bir gn, Zlf'y sald Narlca'nn rezil alk Aas Kerim, hemi de atatlatmacasna... Demesi u: Davransa gerektir, nk i iden gese gerekir. Uyumannsras deil... Bunca zamann kurduu g-kuvvet elden gitti bilsin ve de ite kpee maskaraolacan iyi bilsin... Can bana srayan Slk Bey, binip srd, bunca yldr Emmi diyerekelini pt akr Khyalarn Hac Kenan Efendiyi buldu..Evet, akl ermezler ve de kendinibilmezler byle toplant yapmlard. Hayr, kendisini de armadlar. Kulana gelen doruysa,baz mebusanlar indirip kendi iplerinde oynatacaklarbindirmekmi bunlarn niyetleri... ille de ttihat Cevdet Beyi tepelemekmi... Glm gemiHac Kenan Efendi... nk Slk olumuz iin iinde midir? diye sormu ilk pein...Olmadn renince hi aldrmam... urasn deli gibi bilmekteymi ki, Slk Bey baagemeyince orum'da sazl sinek bile kanadn oynatamaz. Tellanmasn da ayplad KenanEfendi emmisi, Th yreksiz, ben seni byle mi yetitirdim? diyerek akadan azarlad.

49

T*

yan Suiuk rsey un 6w~ ~e.. ___,

drtmler gibi uyanm, kendini ter. iinde soluklar azna smaz bulmutu. Kalkt oturdu,okudu fledi, korkulu d filan grmemiken neyin nesiydi, bu peki?... Biraz sd sayd, bircigara yakt. Evet, neyin nesiydi yahu... Bir de uykuyu kaybetti mi, p babann elini! lmeli tesiyok... Dnp dururken, tedirginliinin sebebini yava yava kard. kard dile kolay...Skt ald yreinden, uncack unca-ck, di sker gibi... Kenan emmisinin prt dkknndakonuurken nasl olup da farkna varamamt. Namussuz Kenan dmbnde bi holuk vard.Holuk... Bildiin domuzluk... Bunca zamann rezil Hac Kenan'm bilmez mi? O gn akrKhyalarn namussuz Kenan'nda gzler oynaktki, kahpe gz de yle olmaz. Neden


28/352

prprlamaktay di bu alan gzleri ylece?... Yalan sylemekteydi nk... Dahas, dnteNarlca'ya km, alk Kerim Aay grp Kenan'la konutuklarn anlatnca, kt alk, Yayle mi, arslan Slk Bey? yleyse yoktur korkulu biey diye glvermiti. O gln, gzleripr-prlayan rezil Hac Kenan'n akaya getirip surat asmasndan hi ayrnts yoktu. Sabaha kadaruyku tutmad, bir avu cigara iti. Erkenden kasabaya inip Pravann Mstk' iin ardna takt. ki

gne kalmadan gerei rendi.Evet, orumlunun istemezleri drt toplant yapmlard. Evet, ilk ikisinde Hac Kenan dmbgerekten yoktu. Gelgeldim, son ikisinde bulunduu gibi, toplantlarn dzenlenmesi de Kenanrezilinin ba altndan kmt.

Akl almak iin alk Kerim'e kotu. Kerim,! belli biey, ne dnmse dnm, bu bulal

50

., ___v ^/m goi penesinden syrld, olgrp yreindekini aa vurmad.

Bu sralar Slk olunun bir bunaltya dp debelendiini seen Emey Hanm bika kez,Nedir? N'olmu? diye skladysa da, Slk Bey, bir fayda kacan ummadndan fkarayterslemi, Kar aklnla... Hele una! Kt sylerim ki, hatrn krarm diyerek suratn asmt.

Kenan emmisinin terbiyesiz yazcsn krbalad Belediye Gazinosu arttrmas gnnngecesinde de uyku tutmad. Olaydan sonra dkkna gidip zr dilediinde Hac Kenan emmisi.Olmasa iyiydi ya, naslsa olmu bi kez... Ne denilmitir'Olmu iin kts olmaz' denilmitir. Alt taraf bir yazc parasdr. ti geberteydin ne lzmgelirdi? diye ban yere eerek glmsemiti. Slk, st ste Kenan emmi, sen 'Bu yl banagazino gerekmez. Ben arttrmada yokum' demedin mi? diye sorduydu ama, evet-hayr hi birkarlk ala-madyd. kinci kez uykusunun kamas bundand. O gece ne kadar dndysede, bunu kendisine kimin sylediini bulamad, ertesi gnk soruturmalar da hi bir sonuvermedi. Sanki bu sz kimse sylememiti de, durup dururken kendisi uydurmutu. Gazinoyukiralamak aklm kimin verdii de sr olup gitti, dahas, Ar serholuunda sen dedin lafiylastnde kald.

Bu durumlarda iyice artan Slk Bey, sonunda amansz dtn anlayp Emey anasnaald. Olanlar dinlemesiyle karnn akl bandan srad. Hemen davranp paalar svad.Kendisiyle Hac Kenan Efendiyi birka kez tenhada buluturup rak sofrasna oturttu, yalvard,tledi, az

51

. ylan gibi kopas Kaasm uu^up ___

Hanm, sen akln m srattn? Slk olumuzlabizim aramzdan erimi tuzsuz ya szabilemez'dedi, istenilen yeminleri duraklamadan sralayp ' gzn krpmadan elini Kur'ana bilebast. Evet, yalan yere bast ve de yalan yere bastndan net-tiyse, kendine etti, batt boaznadek uursuzlua... nk, yalandan yemin edenin bu dnyada beldan kurtulduu hi


29/352

grlmemitir. Bu i bu kadar... Yayla Padiah Slk Bey, bunlar aklndan geirerek gvenleglmsedi. evresinde salt olup bitenleri deil, yaknlarnn aklndan geenleri de doruyayakn kestirecek kadar sezgiliydi, Emey anasnn tellarn, kukularn, nerde niin ferahladnfarkettirmeden izlemi, arada acyp arada gnl eleyerek hi yzlememiti. Slk,kurnazlyle, sezgisiyle deil, gvdesiyle tembeldi. orumlunun, az alkanhyle bugn bile,

Kavat dedii Abuzer'in oluyken, yava yava Yayla Padiahln orumlu gibi etin milletebu sezgi zellii sayesinde kabul

ettirebilmiti.

Civanah'la dze yakn kavutular. -

N'oldu olum Civanah?... orum'u erkez Etem Paa zeybekleri mi bast, sakn?

Yok Slk emmi...

Ya nedir, sabah sabah... Ovada at kopararak-

tan...

Ben bunu nallatmaktaydm, ingen Minnet'e...

Candarma komutan grd. ini bitirince atla git. bugn gelsin, mutlak beni grsn dedi.Pankaya gelecekmi dedim. Belli olmaz onun ii... Ata binmiken cayar, dner. Dediimiyap dedi.

Allah Allah! N'olmu, hayr m. er mi'

52

____uili ucsces olmasn?...

Sezinti ne demekte?

Hangisi ?... Dn geceki olay m ?

Vay bama! Dn geceki ne demek ? Yeni mi bu... Dn gece... -Hmla dnd-: N'oldudemekteyim, Dilver Paalarn Zlf? N'oldu dn gece?

Civanah, birden rkt. Zlf'nn nedense meseleyi Slk emmisinden sakladn anlam,azndan laf kard iin beti benzi sararmt.

nce gvdesi gayet biimliydi. Yay gibi kara kalarnn altnda kara gzleri deme oynak kandagrlmez derecede baygn bakyor, ad arlrsa krpe kz gibi surat utantan al atlasakesiyordu. On yedisinde olduu halde, bandaki lise kasketiyle daha kk gstermekte, ilkgrene erkek klna girmi kzolan kz sans vermekteydi.


30/352

Slk, ezici baklarla Zlf'y szerken suratn irenmi gibi buruturmutu. En kzd ey,adamlarnn olanlar bo yere kendisinden saklamalaryd. N'olmu dn gece?... N'olmudedim. Ulan, nedir benim sizden ektiim kpekler? Candarma komutannn bildiini bizdengizleyince n'olur bakalm? N'olur dedim, sefil Zlfkar? Hsss... -Elini hmla sallaypCivanah'a kt-: Hele una... Hi anlatr m? Gzne dizine dursun bunca emeklerim. Bir de

lise okulunda okur! Zlf atld: Grmedim Gen Osman' ben bugn... Sabahn erkeninde ktm yola...

Civanah dorulad:

Evet, Bekir Beki, Zlf aam bu sabah aram, evde bulamam.

53

eksik

B

bir isini

kUe-

m, yemey

__Dn gece fflan agbimle bi'nin evinde softay ki kan daha ahp i dedi ki... Bakm geceBunlar pat.ruy! kes-^

var. SlkBeynhatm olma

sa, duymazdan ger geenm. Devny^

mekten olmak bile y^

^varmakta ki,

Nazmz geer umup

e, Gen Os- fa fi

Bekir Bek-

k ekildi. emri

olma-

aperek... bra-


31/352

Yumuak ketoder arad-

teres

maya dedi._- Kurun haa Vay

yakas benim dm;;

5?

Qen osman kraca^z

54

jculamzm dibinden, yere kapatmacasna dedi.

Hele una hele... Gvura atar gibi desene... Th Allah belnz vere! Evet, aklm kesti. Sen buitleri gereince gtmekten ktn sefil Zlf; bun^ lar seni adam hesabna almaz oldular. Thyzne!...

Suum nedir benim Slk Bey ? Grmeden bilici miyim ki, evde abalarken... GnahBibi'nin orda n'olduunu...

Hss rezil... Bir de gznn nnde mi yiyecekti bu naneyi? Bilmek ne gerek? Ya duyarsaZlf Aam diyerekten edebini taknmaya n'ol-mu? Dnk bebeleri ekip eviremeyince...Yazk senin kalbna ve de Kara Zlf adna ve de tadn pala bann tersine. psiz kopuktakm arasna tokatnn sald nama yazk!

Ah uncack haberim olsayd... Ah, unca-ck... Ah bilmezden o sra stne uramalydmki... Beki Bekir fikarasyla gnl elemeyi ben o rezile...

Hele bak! Hele u iinmelere... arap ser-hou olup ve de kahpesi yannda bulunup...Gecenin bir vakti, silha sarlp, bir kocaman genelevler bekisini hoplata zplata kurunyamuruna tutan zibidi seni adam hesabna alrd da he mi? Geri dur demelerine kulakasaraktan...

Ne fayda! Bilmezden urayp... apla yetitirmeliydim ki, grp beenmeliydin! -Birdenkzd, N'olursa olsun, benden gnah gitti der gibi elini sallad-: Aslna bakarsan Slk Bey,Yann Cennet kahpesi sayesinde bu senin Gen Osman itininfiske vurulacak gc kalmamtr. nk, kan bunun etini yakp kln havaya savurmutur.Say ki Cennet kahpesi, bunun derisini yzd, etini

55


32/352

JJ cp-

yle deil! Vay ki, o kudurgan kahpeye dt ne kadar iyi!... Meraklanma Slk Bey, CennetKahpesi, cmz yeterince alp teye bile gemitir ve de Gen Osman rezilinin suratnda burunkkrda oktan cvmtr.

Slk Bey, ok nemli olmadka bir konuyu sr git kunumay sevmiyor, ou zaman farkndaolmakszn laf deitiriyordu.

Ulan iyi... Ulan ne kadar iyi... Ulan aferin kahpe Cennet!... Hayle... Ne denilmitir, sefilZlf, Keinin meeye ettiini, kl derisinden karr denilmitir. Greyim seni kahpe Cennet,oldu olacak bulamken, unu gebert de pislik temizlensin... Gerisini bilmem, orumlunun duassinsile-ne elverir yavrum! -Kaslarak Civanah'a gz krpt-:Demek Binsin gelsin mi dedi Komutan

Bey?

Evet... Panka iinden sonra beni mutlaka

grsn dedi.

yi... Gen Osman iidir bu, Allahm iziniyle bitmitir. Beri bak, Dilver Paann Zlf,bundan byle rezillik istemem. Ulan siz beni orum ovasnn kuru topranda batracaksnzalaklar. Kolayna m kllenmekte bu iler? En azndan koua perde ister Komutan Bey,Bakomser Emniyete kt kalem, makine eridi, bok psr ister. Hele ki kyn birine telefonekilecekse yand, Kara Abu-zer'in Slk!... eksin ceremeleri hi ii yoksa... nkhkmattr, yakan eline geti mi hi bakmaz ister olu ister. -Topuklanyle karnna dokunarakatm biraz hoplatp elendi-: Sana gelelim kopuk! Lise okurunun dersleri nasl bakalm, da gibidersleri?

56

ze der snav sonu... imdi glmek hner deil, kahpe kar gibi krtarak... Hac Kenan rezilininyeeni kepe kulak Hidayet'i gemek hner... Kepe kulak birincilie gremekteyim duyduum doruysa... Kulandan tutup savurup yerine geemedin mi, bu kez hi gzmegrnme! Hayr, orum topranda barnrm sanrsan, yanlrsn ki, gr neler olur? Hst, byksz kesmek nasl bir terbiyesizlik! Hele una! renci talebe terbiyesi yle midir? Hst dedim,hrlk durumlar nasl bakalm, cebinin para durumlar ?

Paramz Slk emmi... Saol! Az biraz t-kendise de...

Hele rezil! Yahu biz bunu... beri bak Dilver Paann Zlf, sen hi byle renci talebegrdn m? Evet, aklm kesti arkada, biz bu Civanah rezilini adam edemeyeceiz. Kulan akulan, koca eek kulaklarn a! Bu dnyada, harlk soruldu mu, yok denilmesi edep deildir.Harlk soruldu mu, hhyaraktan yere baklacaktr ve de fazladan inilemeyebalanacaktr. Kendini skp gzden sel gibi ya aktmay becersen, ah, daha ne kadar iyidir.Olum, Civanah, lise okulundan baka okul var


33/352

m, bu temeline tkrdm Osmanl lkesinde? Buricack eyi de renmeyince ka parayaalrm ben senin okumuluunu?... Hi sorulmadan,Benim param tkendi diyerek inilemeyegirimeyen herif, nasl hak edebilecek hkmat memurluunu bakalm ? Neden yetmezlendi buaym harl ?

Bu kez resim defterleri,resim aralar gerekti-tiinden Slk emmi... Kymeti yok! Sordun dasyledik. Skarz diimizi aybana kadar...

57

dan arpmaynca, senin i grr adam olduunu nerden anlayacak bizim bu milletimiz? Ka kezsyledim, memurluun zagonu... Bildiin, alc ku za-gonudur ve de bildiin, bozkurtzagonudur. Gc yetesiye arpacak, gc yetesiye boacaktr. Canavar ksm, srye dalncakarnn doyurup savuur mu? Hayr, enesi katlp kalasya kadar boar. Katlmas, kuraktatutmasmdandr sry... Sulakta bastrsa, enesi kaldka gider slar, koar gelir, bularbomakla kald yerden... Memurluk bu hesaptr, arslamm, Hep bana denilecektir ve deyolunu arp karna gelen, hemen kavranp sil-kilip cieri sklmecesine temizlenecektir. Bunu baaramadn m zagon bozulur ki, gayetkorkulu bozulur. Memurlukta elinin yettiini kimin diye sormadan, azna ouna bakmadanekip alacaksn, yetmediini Bugn git, yarn gel diyerek savsaklayp can usandrmasyleamana drp uraya buraya mhr basaraktan, imzalar ataraktan haklayacaksn! Neyin nesi buglmeler peki ? Aklm yatt Zlf Aa, bu olan, niversitenin hukuk mektebini bitirsefaydasz... Hayr, bu olan, buraya vali dikilse, Hac Kenan takmnn elinden orum hkmatm,ekip alp bizim torbamza atacaklardan deil! Hi umudum yok ya, artk bilmem, SemerliNaciye'nin gzleri mevve olan kaymakamlk okulunu bitirip bir halt edebilir mi? Naslm,doru bilmemi miyim? Ben bu Civanah olan tutuk grmekteyim, Zlf demedim miydi?Hani bunun az biraz kopukluu? Hani dvp dvlmemeleri... Ufaktan vurup vurulmadklar?demedim miydi? Hani bu yaa geldi, genelevde dp hkmata dp 'Yeti'

58

Bu olan benim hesapa, on alty bitirdi, on yediye geti. Bu nasl bir adr, ta havaya atpba altna tutacak bir a deil midir? Bu yata serho-lanp naralanmadka, frtna gibieserekten gecenin bir vakti mahalle ilerine dalp avrad oynak dm-bkleri, Aman bizim evincamlarn m indirecekti, yoksa, kapy m devirecek? diye hoplatmaynca ve de... Civanaholan enikonu krtt:

Aman Slk Emmi, hani sen byle rezillikleri sevmezdin?

Sevmemekle ? Biz gene sevmemekteyiz. Sana edepsizlen mi denilmektedir, hayr, yiitlendenilmektedir. Delikanl gibi delikanl, evresine yrekliolduunu bildirecektir ama, ilerisine varmayacaktr. Benim dediim unun bunun doru karsnabulamak yok... Evlenmeyi n'apahm, koca Tanrnn izniyle dnler kurup evlenmeyi?..Hani senin gzne kestirdiin krpe yavru? Yetim-ksz msn sen? Hayr deilsin. Ardndakarl da gibi Slk Bey durmaktadr ki bugne bugn Yayla Padiahdr. Dilediin yerdendilediin kz istemen gerektir ve de, olmaz ya, diyelim ki, vermezlendiler, kahpenin salarnbileine dolayp kabasna kamann tersini vu-raraktan sryp ata yetiip terkiye atp Yedi-


34/352

nar'a karmak gerektir. Ben balna bir istediklerinde be katm saymaynca...

Aman Slk emmi... Olur mu hi? Ben a-rtsam, sen nme gerilecek yerde...

Anladn m Zlfkar, hkmattan, mahpus damndan korkmakta bu yreksiz! Th yzne!

Ya ben, bu temeline tkrdm orum topranda, ipten adam alan deil miyim ?59

Slk Bey, iki yanda selm duranlara laf atmaya balad:

Vay ki bu yata papur yoluna m dtn Ahil-yas muhtar Hoca Durmu, krpe avrada prtm

gerek?

Ahilyas'n Muhtar Durmu aa yetmiindeydi ama dinti, suratn karmakark buruturupgld:

Bizim n'azmza yeni avrat! Yeni avrat sana ayestedir Yayla Padiah Slk Bey...

Ya kim rahatlatacak kye gelen tahsildarlar, Muhtarn krpe avrad olmaynca ?

yle yeni avrat Yayla Padiahna gerektir Slk Bey, hemi de tahsildar rahatlamaya deil,vali

paa rahatlatmaya...

Th yzne kodo, bitirdin ki, bizi eekten

dme evirdin!

Slk Bey, glp parmam sallayarak Balm-

sultanl Bayram aaya geti:

Merhaba Balmsultanl! Avrat pazarna m

bylecene ?

yi bildin Slk Bey, dosdoru...

Satc msn, bakalm, alc m ?

Satacak malm olsa satcym, koca Tanrya kr ve de alacak param olsa alcym.

Yavrum, satacak mal, alacak paras olmaynca, neden gitmeli, bir adam, avrat pazarna?


35/352

' Sen bizde avanaklk m ararsn, Slk Bey, biz avrat pazarnn gnllsyz ki, alpsatmaktan vaz getim, telll sesinin tutkunuyuz!

Ykl mlevves, Allah belm vere!-Slk Bey ukurrenliyi grp parman kaldrd-:

Aman ukurrenli, evdeki bal - eker ii brakp. Bu nasl60

Allah sayesinde bizim krpeye kopuklar bu-Jaamaz Slk Bey!

Neden! Yiitliinden mi ?

Yok! Bizde yiitlik n'arasn? Nah, bak, byle alr, ardmz sra getiririzde ondan bulaamazlar. Ya hani seninki?... Senin krpeyi grmemekteyim!

Hele domuuuz! Olum, size avrat yokken g yetmez. Bir de avrat varken...-Kocasnn iki adm ardnda duran karya sordu-: Kz, beri bak, neden gezdirmede bu rezil seniard sra? Hi mi gvenmemekte sakm? Yerini bo brakmayacan bilip...

Kar, gm yzkl elini yzne kapatp biraz rgalanarak dnnce kocas kasntyla kakpkarlk verdi:

Bana geldiinden bilirsin Slk Aa. Gven ii deildir, doyurmak iidir.

Duydun ya kahpe! Ne demektesin ? Doyurmalar nasl? Gerek mi iinme mi?

Bouna sklama Slk Bey, bizim, herif yalanlamamz yoktur el iinde...

Demek ar bels m He demekte sizin orann avratlar? Ne gzel?

Slk Bey, Bvet'ten Muharrem'e, Kayl Hasan Karakulak'a, Karadonayeli Nazmi'ye, Sevindik'ten Erdayanmaz Glsm'e, anh'dan Burtnsuzun Recep'e ve de Stmal'dan Kr Recep'e, ayrcaKertmeli' den dier obann Recep'e, Arslan kyden Avrata Nuri Aaya, hep yle belden aa,ukur,ii taklarak geti, keyifli, iinik, gvdesini gvenle geri alp dizgin oyunuyla bineini yanyan yrterek, girdi kasabaya orumluya meydan okur gibi...

61

orum Ziraat Bankasnn yeni mdr, gz lklyd. Gerekten mi tfld, yoksa byklarkkten kaztmt da ondan m krpe grnyordu bilinmez. N'olursa olsun, Slk Beyin adamsarraf lle-rince terbiyesi kendine yeter bir herif...

undan ki, Yayla Padiahnn grnmesiyle hoplayp kalkp, seirtip kapya yetimi, elinitokaya uzatp boncuru bastrarak tantklarndan bu yana gremediklerinden yaknmt.

Hademeye apkay kapmad iin kt. Kahve sadeydi galiba diyerek gerekeni


36/352

aklnda tuttuunu ortaya koydu. Ba yeri gsterdi. Fazladan, konuu oturmaymca oturmad.Evet, hkmet ada-mysa da herifin edebi yerindeydi ve de byle giderse orum'da rahat edeceibelliydi. Memur takm bir yerde rahat edeyim dedi mi, o yer hatrllarna kar azbiraz alttanalacak... Kasntya yeltenmeyecek... Ksas aylkl adam olduunu aklndan karmayp haddinibilecek... Memur takmnn, evet, kramad eli pt yerde surat srtkan, sz diidir ama, bu

yeni mdr, belli ki dul kar ocuu deil, kendine yeter bir hanedan yerin evld... Fazladankpolu kpek... Yan'apa-cakt Yayla Padiah ieri girince? Eek ykyle para getiren teresehrlayacak myd, ingen iti gibi ? Hobe ettiler. lk grmelerinde Mdr Bey uygun bir evbulamadn sylemiti. pl mahallesine tanm... Daha iyiceymi bu kez bulduu yer.Slk Bey, Yedimar' vd bir zaman, cumartesi, Vali Beyin birka memur arkadala Yaylayakacan bildirerek kendisini de ard. Memur dedikse a-yak takmndan belleme! Candarmakomutam, Ceza re-

62

_____.-~, ~g,^ uayvaua Dinemez-

lerse yayl tutulur, paras bizden haa! Binemezler-mi. Bunda yetimi olan yokmu da, ikitane kz varm... Evet, ava kua meraklym eskiden... yi de vururmu...

Uara kaara m aman Mdr Bey ?

Eh...

Eh dedin mi, bu bizim orum topramzda snamadan yakan koyuvermeyiz! ifte miftevar m sakm, ka numara?

Burdayok! Getirmedik. Ankara'da, kaynanaya braktk. On alt numarayd galiba...

Ar top desene... Ankara'daysa, kymeti yok, yaz bir kt, salaym birini, kapsn gelsin!

Sa olun! Kolay... -Paketi nne srp at-: Buyurmaz msnz? iyordunuz aklmdayanl kalmadysa...

ilmez mi ? Ah n'olayd da imeyeydik! zin verirsen, biz kendi tabakamzdan yakalm,Mdr Bey!

Tekel deil galiba! -Kibrit akt-: Sert gelmiyor mu?

N'azma Mdr Beyim, bize sertlik... Ha-yr! Biz sertlie gelemeziz... Halis Hendekmaldr. erkez kz elinden gemitir de, bildiin tat-lsert olmutur. Balndan yenmez!

Slk Bey, biraz bekledi, bakalm herif kar -kz lafna koulacak m, koulmayacak m ?Koulsa da hi deeri yok, koulmasa da... Biz nicelerini rak kardk ki, sonunda bizi bilegetiler, boynuzun kula getii hesap... Tamam, kz babas bu... Kz babalar direnir azbiraz...Byle suratm eer. 'Gelir bizim haspalara dokunur ucu, diyedir bu rknt...


37/352

63

z eunuen viR-" "> "-..... r w

den mi kt? Oras yle... Seninki de reji kz eline demitir ki, erkez kz, ka paradr. Kz

ellerine demese biz bu namussuzun ard sra av itleri gibi dolanr mydk, szm burdandar?...

Getirip bir kt imzalattlar. Sras m ulan, herifi snava ekerken?...

Slk Bey bir yandan da, yolu gzlemekteydi. Zlf'ykehribar tespihle Hac Kenan'a salmt para iin... ster misin yok desin de bizi eektendme evirsin, yeni mdrn karsnda?.. bin u kadar liray ha deyincekimin verebileceini dnd. Gene panka mdrlerinden biri verir elbet... Birinden al, tekinedaya... Ali'nin klhVeli' ye hesab... Cam skld, Ulan kar milleti, Allah belnzvere! En aklls Emey anamz deil mi,

yere batsn!

Zlf girince merakla doruldu. Gz maryle sordu, gz maryle Tamam karlm alncarahatlayp kasld. Vermem demek n'azna Hac Kenan dmbnn... N'aparm ya ben adam?Ya sonrasnda neler olur? Zarf tespihle beraber alp belli etmemeye alarak yan cebine soktu.

Mdr ktlarn imzalarn bitirirken kahveci

kahveleri getirmiti.

Hazr m bizim ilemler Mdr?

Hele kahveleri ielim Slk Bey...

eriz kolay... Yol yrmekle, bor demekle denilmitir. Borlar silelim ki, kahveleriielim

az tadyle...

Saolun! Emrinizi alnca lemini yapn

demitim. Hazrdr.

Yeni bor isteyenlerimiz var! Nah ktlar..

64

v(/ ^ ^ymjun jcoes tereslerdir. Bastne...

Gee kalmayalm! Kyl milletini kendin bilmez deilsin ya, kasaba yerinde fazla durdu mu


38/352

bunalr. Parasn harcanr. Kyl kynde gerek. -Kap dibindeki Zlf'ye kasmtiyle emretti-:Duydun ya Zlfkar aa, Mdrm ilemi yapt saylr. Ko bakalm, Pravanm Mistik rezili deyeni alacak ktlarn tamamlam m? Noksan varsa muhtarlar bulup mhrleri yerli yerincebastrn! leden sonra yeni senetler alnp verilsin. i biten savusun, gzme grnenibitiririm.

Zlf knca, Slk Bey silh eker gibi davranp koyun cebinden Emey Hanmn uurlu czkesesini kard, masaya att:

Say bakalm unu mdr! Biz saydk ya, bi kez de sen say! Ne denilmitir? Yerde bulsansaymal denilmitir. On bin pankanottur bu bylece, koca Tanr utandrmasn...

Mdrn para saymasndan yararlanarak yan cebine att zarf kard. Tamam! Byk paravermi, dmbk, ingen engisi bahii vermemi. Ulan aferin Hac Kenan! Saymaya kalkt. Biryerde usanverdi. Mdrn iini bitirmesini can skm-tsyle bekleyip pokerde yksek kt aargibi banknotlar masaya serdi:

Nah bu da gerisi... Fazlas vardr da, eksii yoktur. Ama, yalan mundar, benim hesaba higvenmeyeceksin Mdr! Koca Tanr yokluunu gstermesin, usanmm para saymaktan...Evde analmz sayar, surda burda, demin grdn Zlf aamz... Eksiinin gnah bunlarnboynunadr. Bu Ediim alveri hesaplarndadr haa... Pokere

65

be kuru mu? Restinden geriye ne (.mu. u^.~. pot mu dedin, bilirim geri kalan... Yahubu herifin rest grmelerine can dayanmaz derler.Neden dayanmaz? nk bilirim meteliine kadar nndekini... aard bu bendeki hesapgcne, senden iyi olmasn, eski mdr olacak teres... Sen pokerde naslsn bakalm, mdr...aa? Pankac ksm poker kumannda korkuludur?

Yok canm... Beceremem. Yllardr kt almadm elime...

Kumarda, Elime ne zamandr kt almadm diyenden saknacaksn! Biz byle biliriz.Senden nceki deil, daha nceki mdr, byle diye-rekten direndiydi bir zaman... Zor goturttuktu masaya... Hangisi alr, hangisi verir bilmem. Ben memur adamm. Aylkym. Banayazk diye sz-landyd ki, gzlerin yaarr. Meer pokercinin op-ratoru deil miymikpolusu... Cierimizi alayaz-dyd, tatl can zoruna kurtardkt teresin elinden... Baka yereatand da, hasr stnde kalmak vartasn savuturduk. Sakn sen de olum mdr, bizim RenkiHamdi Bey gibi olmayasm! Ad Renki kaldyd, nk renge meraklyd. Elinde kupagrd m, isterse as olsun, mbarek aslarn ikisini atp renge gidermi meerse... Bu yzdenistemez-mi yannda biri otursun da elini seyretsin! Tek alr, iki alr, rolans eder, gren olursa,yisin diyerekten ktlar kartrverir. Bob dersin, resti eker. Ful aarsn, rengi karnayatrr. arttyd bizi ki, evimizin yolunu yitirmecesine! Ben sendeki gzleri hibeenmemekteyim ULAN mdr... Sakm olmaya ki, pan-ka okulunun yan sra poker okulunu dabirincilikle bitirmeyesin... ftihara miftihara geerekten?...

66


39/352

Mdr, Ulan lafnda pek irkilmemiti. Ta-.-- Yollu bu... Smeye gelir ki, tpatp...

Borlarn kapanma ii leyi bulur. Slk gey... Kara Hac'da kebap yeriz. leden sonra dayeni borlanmalar tamamlar, paralan veririz.

Kara Hac'y ne abuk rendin, Mdr yavrum! renmenin kts olmaz isterse urulukolsun derdi, benim rahmetli babam Kara Abuzer Aa... Biz Uruluk deriz siz, Hrszlkdersiniz. Hepsi bi bok... Evet, Kara Hac'nm kebap dkknn renmisin ya, bakalm, SlkBeyi de yeterince rendin mi? Slk Bey zagonunda, bakasnn eli keseye atmas yokturmasada... Evet, namussuz Kara Hac'ya gidilecektir ama, bizim konuumuz olaraktangidilecektir. Buras byle bilinsin ki, sonrasnda tatszlk kmasn!

Rica ederim! Misafir sizsiniz! Yaylada siz, kasabada da biz...

stne vurduramadn, Mdr, nk bizim burda da evimiz ocamz vardr koca Tanryakrler olsun! Kasabaya indike, sen bizi, ankr ingenleri gibi kara adra m konar belledin!

Hayr estafurullah! Ayrca byk para yatran mterisiniz. Bankaclkta tredir.

Oralarn bilmem. Bildiim, Osmanl padiah gelse. Yayla Padiah Slk Bey keseye elattrmaz, densizlik edip atsa da, bo, nk Kara Hac dm-bparasn katiyen alabilemez. Fazladan Can-darma Komutan da gelecek... Bir o mu? Greceksin,memur takmndan duyan gelecek... Bouna etmekteyiz biz bu laflan burda... Kara Hac bizden depara almaz, aslnda...

Anlamadm!

67

yazlr bizim yediimiz, /.uiu gurui. um. ^ ------

iimiz, imdicik?

Evet, siz buyurun, Kara Hac'da buluacaz.

Aman beni ge brakma! Gn kavumadan Yayla'y tutmam olmaz. Avc olduundanbilirsin, kar milleti, tazlarn, sahan kularnn hizmetinigremez. Akl ermediinden deil, yksndnden...Biz yetimesek perianlatrlar fkaralar... Tazlarmz pirelere yedirirler, sahan kularmzpisliklere...

Hi merak etmeyin! Her ey hazr... Belgeler

karlatrld m, tamam...

Tamam olmal ya... Nedir yahu? Veren hkmat, alan hkmat! Ya biz arada neden


40/352

debeleniriz, suya tekerlenmi eek gibi?... leden sonra iki saat uyumadm m, aklm karr,babam tanmaktan karm ben... le uykusu iyidir, adamn kemikleriniyumuatr, bakaca, yediini sindirir. Seni bilmem, benim gvdem, uzun oturmaynca, bu kurukafay tayamaz. Yeminliyimdir Mdr Aa, stanbul padiah ordusunu ekipgelse. Yedimar'a dayansa bizim drtlenip uyarlmamz yasaktr. Bilmeden uyaran apla

yer ossaat, elimiz dnerse, bastonu bile yer. Bereket huyumdur, uyarsalar da, apla yetitirir,dnerim o yana, hrkadak uyurum gerisin geri Allahma kr... Bizim Yedinar Yaylamznserin esintileri olur ki, Mdr, uyumalarna can dayanmaz ve de saat be saat mrne can gelir.Hayvan ksm neden zebunlar, zorlu klarda? nk damda kalr. Can yaatan hava... Ben onubunu bilmem, kapal yerde duramam hi... Bu-i nalrm. Poker Masas baka... Bu yzden her yl.bizi ldreyazar kasaba klar... Yayla zaman ys*

68

Yemek dedimse, soan fasulya, bulgur deil haaa... Bildiin et kebaplar... Besili kazndolmasn, kuzunun dolmasn, imdi, surda oturur yersin, atla-yasya... kemben gergindavula dner. Sofradan el ektin ne iyi, tatl can kurtardn. Karnnn yrtlmasna ok bieykalmamtr nk... Aman bi yudum su diyerek inilersin. Tas yetitirdiler mi, yarladn m,geri vermeye kalmaz bakarsn karnn alktan guruldamakta ki, bir haftann al da yle deil!

Evet sylediler memur arkadalar...

Kim ? Pankaclardan m ?

Bilmem!

Vali beydir yleyse...

Sanmam, Komutan beydi galiba...

Tamam! Komutandr. Yaylaya kmaz m, inesi gelmez. Ulan Slk Bey, imdi 'Emeklisin'mjdesi yetise, burda kaldm gitti. Gerisini kendin dn teres! diye yemin ier. -Biraz dald-:yidir gayet bizim komutan Bey, yiittir. -Birden saata bakp davrand-: Vay ki, geciktik.Birini salm bu sabah... Gelsin beni bulsun demi... Grelim bakalm derdi ne ? Baktn KaraHac'da yokum ra koturu-ver candarma dairesine... Hadi salkla...

Komutan yerinde yoktu. Yazc ere baklrsa, Vali istemi acele... Beklesin demi seirtmi...Ardndan polisle haber salm ki, candarmada beklemesin, emniyette, bakomserin yanndabeklesin...

Yayla Padiah Slk Bey, emirerine, komu-

69

suratn asp karken kapda uzatmal Necip ^avua

karlat.


41/352

Vay Slk Beyimiz...

Vay kpolusu avu Necip...

Hayrola! Senin kitapta bize uramak da yazl myd? Baskndr olum!... Nereye kapattn karlar?... Beni yorma!

Ah nerde o gnler? Sizin kurranm zaptiyelii srasndaki aynal iler...

Demek kesat m bu sra sizin aksata? Vah ki yandm. Aksata, dedim de, hani bizimparabellumun kumanyas?... Sz vermek byle midir? Sana gvendik de hazrdaki mermileri hepyaktk!

Baka yerden gelecek, dediydi, geenlerde Zlf Aa... Dmedim ardna... Hi mi yok?Buluruz, kolay!...

Bul imdilik krk elli tane... Yatkn olmasn

haa...

Geenkiler nasld ?

Eh... Biri ikisi almadysa da gerisi kt deildi pek... Alman mermisi hi mi yok?

Buluruz.

Cumartesi Vali Bey kacak yaylaya... Takl

gel, gelirken de getir, unutma!

Hay hay! Can ba stne... Artk sen de hazrlarsn bizim ttnleri... Soluum tkand askerimekten...

Zlf...

Brak rezili... Siz bu gidile, orum aaln

maskara edeceksiniz.

Hst alak!... Senin gibisine bizim aalmz

70

Ayp ettm!


42/352

Ne bileyim! Baktm gelmemekte bunca zaman... Parasn vermeziz diye mi korktu ? dedim.

Sinek koar gibi el sallayp yrd. Maysn ilk haftas olduu halde gne adamakllkzdryordu.

Abdlhamid'in nl Beikta muhafz Hac Hasan Paann orum'un gbeine diktirdii saatkulesi evresinde kyller glgelere melmilerdi. ounun kasketleri sa kalarna yklm...Suratlar kasntl... Ekin kabard kalkt. Bu yl Hzr Peygamber yl... Bire bei alty tuttular ya,bunlar, yediyi sekizi bilmem! Bire sekizi de ald m, bizim bu rezil kylmze g yetmez.Kasntl selmlar datarak, kalabal taksi gibi tella iki yana savuraraktan yryordu. Bylesralarda aaln, Aalk ka para! Yayla Padiah olmann tadm karmaktayd, sindiresindire...

Slk Bey, pangamzdan m bu geli ?

Slk durup btn gvdesiyle kaslarak dnd,ilk bakta karamam gibi gzlerini krptrd:

Sen misin rkrenli Muharrem! iyi bildin pankadan...

Banka szyle ilgilenen birka kii, ellerim" gbeklerine balayp edeple yaklatlar.

Kolaylad m ilem? Ky tutar myz bu gn?

Tutmaynca... Narlcallar, Bvetliler dnsn! Yoksa Veli Paa hannda m yatacaksnyarm kaymaya kyp?..

Hayr, biz Veli Paa hannda yatar deiliz. Sorduum, ky tutsak iyi...

Olum, hadi bu sz Kertmeliden Avrata

71

Ad belli Avrata, bu ad avrat tofclugunaan m kazanm, hayr, mr avrat alylegetiinden kazanm... Ky tutmaya debelenmek bize der aa...

Madanolu kalabalkta Slk Beyi farkedince atnn yularn kasp durdu:

Sen misin Slk Bey? Neden ortaya almlar bunlar seni? Akllar balarna gelmi de,Madem aalk edip borcumuzu kapattn, gayr biz bor alc deiliz mi demekteler sakn!

Vay arap yiidi Madanolu... Sendeki akl n'arasm bunlarda, sendeki Bolevik akl...

Vay imdi Boleviklik bize mi dt?

Sana elbette... Koca Tanrya kr, byle adlar bize debilemez.


43/352

Demek byle adlar... Size... Hi demez. Neden Kara Abuzer'in Slk?

nk bizde unun bunun maln blmek yoktur, hele borcunu inkrdan gelmek hi yoktur.

Evet, sizde mal blmek yoktur, toptan soymak vardr. Bu dnyada iiniz i ya, bakalm te

dnyada neler olur!

Bir adam benim gibi din-iman sahibiyse

n'olmak ihtimali var?

Ulan, u din-iman seni arpmaynca... Ben bouna m, farmason oldum. Yatrdn m binlikleripankaya bi tamam?

Yatrdk, n'olacak?

Olaca u... Dorucu gazetelerimiz yazacak yarn brgn! Kylmz pankaya olan ukadar milyon borcunu tam zamamnda yatrm, buna karlk Ziraat pankas u kadar milyon yenikredi datmtr. Bu hal, memleket ekonomisinin, yeni hkma-

72

lamaktadr.

Yalan m Madanolu ?

Vay bi de bize onaylatacak maskaral, Slk Bey, slklyle, hele dmbk!

Slk Bey laf uzatmaktan ekindi. orum'un eski hanedan ailelerindendi bu Madanolu, artkbilinmez itiinden mi bu kadar pervaszd, yoksa yrekliliinden mi? Bunu bu ylan diliyleasacakt ya, bizim arslan hkmatmz, neden asmad, imdiye kadar bilmem.

Kyller, Madanolu'nun karsnda Slk Beyin istedii gibi konumadn, esipgrleyemediini, dpedz laf altnda kaldn anlamlar, onun yerine mahcup olmulard.Sevindik'ten Recep Aa sknty datmak gayretiyle saati sordu.

Slk hemen davrand. Serkisofu ekti.

Saat... Recep Aa... Ka olsa yarar senin iine?

Sen bize bakma Slk Bey, saata bak!

Vay teres Recep... Bizi bountuya getirip gnl elendirecek! Olum, rahmetli Hac HasanPaa Efendimizin minare bana diktii meydan sinisi kadar saatm altnda bu senin sorduun nesaati?


44/352

Kyl saati Slk Bey, paa saati memur takmna iler, nk, aylk vaktim gsterir.

Hele domuz! Hoca Nasrettin kesilecek ki, g yetiresimiz...

Arslanky'den topal Nuri Aa atal deneini kaldrp girdi araya.

Karm doyurmaz bo boazl brak da beri bak Slk Bey! Hani bi lafn vard n'oldu, ballekerli bi laf?...

Bende ball-ekerli laf kyamet gibidir ko-

73

ras hkmatmza sildirecektin, nceki y, Koyc dnda, aldn azmza bi parmak bal, ardkmad.

kmad yok, ferah ol, ben gene o szmdeyim.

Anlamadm! Hani silinip milinmedi?

Ferah olun arkadalar, mebusanlarmzla konuulmuturve de gayet sk sz alnmtr. Yaknda panka borlar silindikten baka, yol paras da

kalkacaktr.

Aman Slk Bey...

Deme herif, essah m?

Aman inanalm m Slk Bey, amam bilir

misin ?

Ferah olun arkadalar, bsbtn kalkmasa

da. Yarya inecei yzde yz..

Oldu mu ya, imdicik ?

Hani nceki lafn nasld ?

Yayla Padiahln iln etmeli deil, dnerek-

ten sz etmemeli!

Brakn yahu... Yarya inse, hi yoktan iyi deil mi? Benim korkum, Vay bunlar, edeplerinibilmeden hkmat iine karr m oldular diye-rekten, bunun sonunda, yol paras on kaymaya...


45/352

Hst rezil, hele aza hele...

Allah beln vere, Bvetli... Fkaraya binek ararken binecek kar demeye migetirmektesin?

Hayle! Hayhaay!

Ulan Bvetli...

Benim szm sana deil, Slk Bey... Hrriyetten bu yana byledir bu... Ne zaman vergiinecek denildiyse kmtr ba yukar...

unda hi Mslman vicdan var m, yahu, unu ben... Peki, bunca yln Osmanl aarn'oldu?

74

orum Emniyet Dairesinin alt kat talkt. Serindi. Rastlad bir polise Bakomser hsan beyisordu. Burda m, yok mu, bilene rastlayamad. Yukar kt. Bakomser odas botu. Bitiikkaleme girdi.

Davranma Pomak Polis basldn!

Aman... Basldk m?... Vay Slk Beyim... Yarlayazd yreciimiz oh Slk Beyim... Hogelmisin safa gelmisin... Buyur efendim... Sylensinefendim, demli aylarmz, sade kahvelerimiz... Ge buyur efendim, oturun ylecene...Oooh!

Pomak polis, bir yandan palaskasn, silhn dzeltmeye abalyor, bir yandan iskemlesryordu. Orta boylu kara kuruydu. Avurtlar o kadar kkt ki, var gcyle bir ey emiyorsanlrd. Gzlerinde usuz bucaksz keder, rkeklik, yalvar vard. Bunlar sanki hepyer deitirerek ne gelip arkaya s

kemal tahir buyuk mal

Documents