KBAT: PENYELESAIAN MASALAH SECARA KOLABORATIF

PROF. DR. KAMISAH OSMAN

www.ukm.my/

TAJUK

www.ukm.my/

• Kesan globalisasi

• Pengaplikasian

STEM

• Kebergantungan

kepada idea,

kreativiti, inovasi

serta kemahiran

insaniah sumber

manusia dalam

negara

(KKM 2015)

• The Global Talent

Index 2015

melaporkan kualiti

daya kerja negara

merosot berbandin

g negara serantau

yang lain seperti

Singapura dan

Hong Kong

(Kalman et al. 2015)

• Laporan Bank

Dunia 2014

mendapati graduan

muda Malaysia

kurang

berkemahiran

• Pertumbuhan

ekonomi Malaysia

terhalang

• Firma di Malaysia

berhadapan dengan

kekurangan tenaga

kerja berkemahiran

• Tenaga kerja

berkemahiran

tinggi

menyelesaikan

masalah,

bekerja secara

berpasukan,

berfikiran

kreatif serta

berkebolehan

mengakses

maklumat

melalui evolusi

teknologi

Malaysia mengalami

Keperluan

negara

Namun

• RMK11

menyasarkan

keperluan sumber

tenaga manusia

berkemahiran

bagi:

- menjana

produktiviti buruh

melalui aktiviti

berintensifkan

pengetahuan

- menarik

pelaburan

melalui PPPM

2013 – 2025

(UPE JPM 2015)

Diramalkan

Tindakan

PENGENALAN

TAJUK

www.ukm.my/

KEPERLUAN PEMBELAJARAN PENYELESAIAN MASALAH

◦ Kemahiran asas yang perlu ada bagi setiap pekerja

◦ Permintaan tinggi terhadap pekerja yang berkemahiran dalam menyelesaikan masalah

◦ Sektor pengurusan, profesional dan teknikal

◦ Tidak lagi diperlukan dalam melakukan kerja-kerja manual dan rutin

◦ Terdedah dengan cabaran kerja yang tidak terjangka

◦ Keperluan menggaplikasikan teknologi komputer seoptimal mungkin

◦ Berupaya berfikir secara fleksibel dan kreatif

Memacu kefahamankonseptual pelajar

Memupuk sikap yang positif

Memperkembangkan KBATMenyediakan platform pengaplikasian ilmu pengethuan

KEPENTINGAN KEMAHIRAN PENYELESAIAN MASALAH

PENGETAHUANKEMAHIRAN SOSIAL &

TANGGUNGJAWAB

PROFESSIONALISME, NILAI, SIKAP,ETIKA

Kemahiran komunikasi & berkumpulan

Pembelajaran sepanjang

hayat & Pengurusan

maklumat

Kemahiran pengurusan & keusahawanan

Pemikiran kiritikal &

Pendekatan saintifik

PSIKOMOTOR/PRAKTIKAL/

KEMAHIRAN TEKNIKAL

HASIL

PEMBELAJARAN

TAJUK

www.ukm.my/

EVOLUSI PEMBELAJARAN PENYELESAIAN MASALAH

TAJUK

www.ukm.my/

MODEL PENYELESAIAN MASALAH

TAJUK

www.ukm.my/

MODEL PENYELESAIAN MASALAH (POLYA 1957)

TAJUK

www.ukm.my/

MODEL PENYELESAIAN MASALAH :IDEAL (BRANSFORD & STEIN 1984)

TAJUK

www.ukm.my/

PENYELESAIAN MASALAH KONTEMPORARI

TAJUK

www.ukm.my/

CIRI PENYELESAIAN MASALAH KONTEMPORARI

Funkhouser & Dennis (1992)

Berkait dengan kognitif namun dapat diramal dari tingkah laku.

Mendatangkan kesan terhadap tingkah-laku yang membawa kepada penyelesaian masalah.

Melibatkan manipulasi atau operasi pengetahuan terdahulu

Mayer & Wittrock (2006)

Kognitif

Berpusatkan proses

Arahan

Personal

OECD (2010) Pemprosesan kognitif untuk memahami dan menyelesaikan sesuatu situasi masalah

Kaedah penyelesaiannya kurang jelas secara serta-merta

Kesediaan individu untuk terlibat dalam situasi tersebut

TAJUK

www.ukm.my/

PROSES UTAMA PENYELESAIAN MASALAH

Meneroka situasi masalah

Kefahaman maklumat dan konsep-konsep berkaitan.

Meneroka dan memahami

Mewakili masalah dengan membina perwakilan yang sesuai

Memformulasi hipotesis dengan mengenal pasti faktor-faktor yang berkaitan

Mewakili dan merumus

Penetapan dan penjelasan keseluruhan matlamat dan strategi

Menjalankan pelan yang dirancang

Merancang dan melaksana

Memantau kemajuan ke arah matlamat pada setiap peringkat

Refleksi penyelesaian dari perspektif yang berbeza

Pemantauan dan refleksi

TAJUK

www.ukm.my/

DOMAIN PENYELESAIAN MASALAH

KONTEKS

Fokus : Sosial / Peribadi

Setting: Teknologi / Bukan teknologi

SITUASI

Interaktif / Statik

PROSES

Proses kognitif dalam

menyelesaikan masalah

TAJUK

www.ukm.my/

EVOLUSI PENYELESAIAN MASALAH

• Gagal memberi kesan yang positif terhadap pembelajaran pelajar

• Tidak begitu mendatangkan hasil penyelesaian yang jelas dengan serta-merta

• Kerumitan masalah pada era yang melebihi kapasiti fizikal, kognitif dan kepakaran individu profesional

TAJUK

www.ukm.my/

PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

TAJUK

www.ukm.my/

MENGAPA PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF PENTING

TAJUK

www.ukm.my/

PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

Kemahiran penting untuk berdepan dengan kerumitan dan cabaran isu-isu dalam kehidupan sebenar

Memberi tumpuan kepada potensi untuk aspek kerjasama

Peningkatan penekanan terhadap pembelajaran berasaskan projek dan pembelajaran berasaskan inkuiri

Tumpuan terhadap pemikiran kritis, penyelesaian masalah, pengurusan kendiri dan kemahiran kolaboratif

Penyelesaian masalah secara kolaboratif tidak diajar sebagai satu kemahiran yang tersendiri

TAJUK

www.ukm.my/

PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

Pembaharuan dalam kurikulum dan pengajaran pada masa kini banyak tertumpu kepada penekanan pengajaran dan penilaian terhadap kemahiran abad ke-21

Kemahiran kolaboratif dan kemahiran penyelesaian masalah merupakan antara tumpuan kemahiran-kemahiran abad ke-21 ini

Per50

n

1

n?

WORLD TREND

COLLABORATIVE PROBLEM SOLVING

• Recent curriculum and instruction reform approaches have focused to a greater extent on teaching and assessment of 21st century skills

• Both collaboration skills and problem solving skills are central to these 21st century skills

This is the story about

the big public

conversation the nation

is not having about

public education…

whether an entire

generation of kids will fail

to make the grade in the

Global Economy because

they can’t think their way

through abstract

problems, work in teams,

distinguish good

information from bad, or

speak a language other

than English.”

Time Magazine Dec. 18, 2006

Job Outlook 2012, National Association of Colleges and Employers (NACE)

Communication

skills

Strong

work ethic

Teamwork

skills

Analytical

skillsInitiative

Communication

skillsTeamwork

skills Leadership

Problem

Solving

skills

Strong

work ethic

TAJUK

www.ukm.my/

DEFINISI PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

Kapasiti individu untuk melibatkan diri secara berkesan dalam proses di mana dua atau lebih individu

cuba untuk menyelesaikan masalah dengan berkongsi

pemahaman dan usaha yang diperlukan dalam penyelesaian

dan pengumpulan pengetahuan, kemahiran dan usaha untuk mencapai penyelesaian yang

dikehendaki

(PISA 2015)

TAJUK

www.ukm.my/

Definisi ini boleh dihuraikan dengan lebih mendalam untuk menerangkan maksud penyelesaian masalah kolaboratif

TAJUK

www.ukm.my/

KAPASITI INDIVIDU???

Boleh dinilai pada individu, kumpulan, atau peringkat organisasi

Keberkesanan penyelesaian masalah secara kolaboratif bergantung kepada keupayaan ahli-ahli kumpulan untuk bekerjasama dan memberi keutamaan kepada kejayaan kumpulan berbanding kejayaan individu.

Pada masa yang sama, keupayaan ini adalah ciri dalam setiap individu di dalam kumpulan.

TAJUK

www.ukm.my/

PROSES UTAMA YANG TERLIBAT???

pemprosesan kognitif dan kemahiran sosial

Proses kognitif dalaman yang dimanifestasikan melalui interaksi dengan masalah individu lain di dalam kumpulan

TAJUK

www.ukm.my/

DUA ATAU LEBIH INDIVIDU BEKERJASAMA…

Mempunyai keupayaan untuk: Menjana matlamat

Menjalankan tindakan

Menyampaikan maklumat

Bertindak balas kepada maklumat daripada individu lain

Mengesan persekitarannya

Menyesuaikan diri dengan perubahan persekitaran dan pembelajaran

TAJUK

www.ukm.my/

PENILAIAN???

Penilaian ini memberi tumpuan utama kepada tindakan kolaboratif pelajar dalam melibatkan diri dalam proses menyelesaikan masalah, dan bukan semata-mata kepada penyelesaian yang betul bagi masalah tersebut.

TAJUK

www.ukm.my/

UNTUK MEMASTIKAN KEBERKESANANNYA…

...

Kerjasama hanya boleh berlaku jika ahli-ahli kumpulan berusaha untuk membina dan mengekalkan pemahaman bersama mengenai tugas dan penyelesaiannya.

Pemahaman bersama itu dicapai dengan membina asas yang sama

TAJUK

www.ukm.my/

KOMPETENSI PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

Mewujudkan dan mengekalkan

organisasi kumpulan

Mengambil tindakan

sewajarnya untuk menyelesaikan

masalah

Mewujudkan dan

mengekalkan kefahaman

bersama

TAJUK

www.ukm.my/

TAJUK

www.ukm.my/

KEMAHIRAN PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

(1)Mewujudkan dan mengekalkan

persefahaman yang dikongsi

(2)Mengambil tindakan

sewajarnya untuk menyelesaikan sesuatu

masalah

(3)Mewujudkan dan mengekalkan

organisasi pasukan

(A)Meneroka dan memahami

(A1)Mengetahui perspektif dan

kebolehan ahli-ahli pasukan

(A2)Mengetahui jenis interaksi

kolaboratif untuk menyelesaikan masalah tersebut, bersama-

sama dengan matlamat

(A3)Memahami peranan untuk

menyelesaikan masalah

(B)Mewakili dan merumus

(B1)Membina perwakilan yang dikongsi dan membincang

maksud masalah (titik persamaan)

(B2)Mengenal pasti dan

menerangkan tugasan untuk dilengkapkan

(B3)Menerangkan peranan dan

organisasi pasukan (komunikasi protokol/peraturan penglibatan)

(C)Merancang dan melaksana

(C1)Berkomunikasi dengan ahli

pasukan tentang tindakan yang akan/telah dijalankan

(C2)Melaksanakan rancangan

(C3)Mengikut peraturan dalam

penglibatan

(D)Memantau dan merefleksi

(D1)Memantau dan membaiki kefahaman yang dikongsi

(D2)Memantau dan menerangkan

hasil tindakan, menilai kejayaan dalam menyelesaikan masalah

(D3)Memantau, menyediakan

maklum balas dan menyesuaikan organisasi

pasukan dan peranan

TAJUK

www.ukm.my/

PROSES PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

(A1) Mengetahui perspektif dan kebolehan

ahli-ahli pasukan

(A2) Mengetahui jenis interaksi kolaboratif untuk

menyelesaikan masalah tersebut, bersama-sama

dengan matlamat

(A3) Memahami peranan untuk menyelesaikan

masalah

(B1) Membina perwakilan yang dikongsi dan

membincang maksud masalah (titik persamaan)

(B2) Mengenal pasti dan menerangkan tugasan

untuk dilengkapkan

(B3) Menerangkan peranan dan organisasi pasukan

(C1) Berkomunikasi dengan ahli pasukan tentang

tindakan yang akan/telah dijalankan

(C2) Melaksanakan rancangan

(C3) Mengikut peraturan dalam penglibatan

(D1) Memantau dan membaiki kefahaman yang

dikongsi

(D2) Memantau dan menerangkan hasil

tindakan, menilai kejayaan dalam menyelesaikan

masalah

(D3) Memantau, menyediakan maklum

balas dan menyesuaikan organisasi pasukan dan

peranan

TAJUK

www.ukm.my/

GAMBARAN KESELURUHAN FAKTOR DAN PROSES PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

Prior

knowledgeCharacteristics

Problem

Solving SkillsCollaborative

Skills

Students

BackgroundCore Skills

Collaborative Problem

Solving Competencies

Task

Characteristics

Problem

ScenarioMedium

Team

Composition

Context

TAJUK

www.ukm.my/

CONTOH IMPLEMENTASI KEMAHIRAN TERAS

TAJUK

www.ukm.my/

CONTOH IMPLEMENTASI KEMAHIRAN TERAS

TAJUK

www.ukm.my/

KONTEKS TUGASAN DALAM PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

TAJUK

www.ukm.my/

KONTEKS TUGASAN DALAM PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

PEMBELAJARAN PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

TAJUK

www.ukm.my/

KELEBIHAN PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

TAJUK

www.ukm.my/

INOVASI PEMBELAJARAN PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

Tidak semua gerak kerja berkumpulan mampu untuk menyelesaikan sesuatu masalah

Keberkesanan pembelajaran secara kolaboratif bergantung kepada interaksi yang produktif

Maka elemen-elemen TMK telah diintegrasikan ke dalam kaedah ini

TAJUK

www.ukm.my/

INOVASI PEMBELAJARAN PENYELESAIAN MASALAH KOLABORATIF

Inovasi ini selari dengan potensi TMK yang berupaya: Membangunkan kemahiran sosial

Memupuk kerjasama

Menggalakkan bimbingan antara rakan sebaya

Pembelajaran dengan teknologi akan : Melibatkan murid secara aktif dalam

masalah

Mengaplikasikan teknologi untuk menyelesaikan sesuatu masalah

Penyelesaian

masalah secara

kolaboratif

Penjanaan

animasi

slowmation

Sub topik

Kanta Fizik

Tingkatan

Empat

Murid berinteraksi melaluikerja berpasukan

ModulKantamation PMSK

Modul Kantamation PMSK

Modul Kantamation PMSK

Contoh slowmation

TAJUK

www.ukm.my/

KESIMPULAN

Perkembangan pembelajaran penyelesaian masalah berlakuseiring dengan kehendak serta keperluan global

Evolusi ini adalah relevan dengan transformasi globalekonomi, teknologi dan pendidikan alaf ini

Penekanan tidak lagi terhad kepada kognitif seseorangindividu sahaja, tetapi lebih terhadap proses penyelesaianmasalah secara kolaboratif melalui interaksi sosial terancang

Ledakan TMK yang pesat abad ini turut diintegrasikanmenerusi inovasi pembelajaran penyelesaian masalah secarakolaboratif agar pemerolehan pengetahuan danpenyelesaian akhir berlaku dengan lebih efektif.

TAJUK

www.ukm.my/

TERIMA KASIH