jenis pendawaian

E2001 / UNIT 7 / 1

SISTEM PENDAWAIAN

SISTEM PENDAWAIAN

Objektif am : Mengetahui tentang faktor pemilihan jenis pendawaian,

memahami kaedah-kaedah pemasangan serta memahami

sistem pendawaian kawasan pertanian dan tapak

pembinaan. Memahami sistem pepasangan sementara.

Objektif khusus :

Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat :-

1. Menyenaraikan faktor pemilihan jenis pendawaian.

2. Menerangkan kaedah-kaedah pemasangan.

3. Menerangkan sistem pendawaian di kawasan pertanian dan tapak

pembinaan.

4. Mentakrifkan sistem pepasangan sementara.

UNIT 7

OBJEKTIF

E2001 / UNIT 7 / 2

SISTEM PENDAWAIAN

7.0 PENGENALAN

Sistem pendawaian merupakan suatu pemasangan litar elektrik yang merangkumi

pengalir, penebat, pelindung mekanikal dan aksesori elektrik. Ia boleh dijalankan

dengan berbagai-bagai cara mengikut jenis perlindungan mekanikal, keadaan

pemasangan dan jenis penebat kabel yang digunakan. Jenis sesuatu sistem

pendawaian boleh dinamakan dengan berpandukan kepada kaedah-kaedah

pemasangan kabel dan jenis salutan pada kabel.

7.1 FAKTOR PEMILIHAN JENIS PENDAWAIAN

7.1.1 Faktor yang mempengaruhi pemilihan jenis pendawaian

Faktor yang perlu diberi perhatian semasa memilih sesuatu sistem

pendawaian ialah;

Jenis beban yang hendak dipasang

Keadaan tempat pemasangan

Kos perbelanjaan

Tempoh ketahanan pemasangan

Kekemasan dan kecantikan

Keadaan sekeliling

Tempoh masa menyiapkan

Perubahan atau penambahan litar masa akan datang

Jenis voltan bekalan

Keselamatan dan kelulusan LLN/JKR

7.1.2 Sebab-sebab pemilihan dibuat

FAKTOR PEMILIHAN

JENIS PENDAWAIAN INPUT 7a

E2001 / UNIT 7 / 3

SISTEM PENDAWAIAN

7.1.3 Jenis-jenis pendawaian yang sesuai bagi sesuatu bangunan

Berikut merupakan senarai jenis-jenis sistem pendawaian yang umum

digunakan.

Sistem permukaan

Sistem pendawaian permukaan ialah satu sistem di mana kabel-

kabel digunakan dalam sesuatu pemasangan yang dipasang pada

permukaan dinding atau siling tanpa sebarang pelindung tambahan.

Sistem tersembunyi

Bagi sistem pendawaian teresembunyi, kabel-kabel litar dipasang

di dalam dinding atau siling dan tidak kelihatan lansung, kecuali

penghujung kabel yang digunakan untuk sambungan ke terminal

aksesori-aksesori.

Sistem penyokong katenari

Sistem pendawaian penyokong katenari adalah satu sistem yang

jarang-jarang digunakan dewasa ini. Tetapi pada sesuatu keadaan

sistem ini masih diperlukan.

Sistem konduit

Sistem pendawaian konduit ialah suatu sistem yang menggunakan

konduit-konduit dan akan dipasang ke dinding atau sebagainya dan

di dalamnya akan disalurkan kabel.

Sistem sesalur

Sistem pendawaian sesalur merupakan satu sistem yang

menggunakan sesalur logam atau bahan penebat pada kebiasaanya

bersegi empat dan dipasang secara menegak atau mendatar di

permukaan dinding atau besi rangka bangunan.

Sistem salur

Sistem pendawaian salur merupakan suatu sistem yang

menggunakan salur logam atau bahan penebat dan diapasang di

bawah lantai ketika peringkat pembinaan bangunan.

Sistem kabel penebatan mineral pelapik kuprum

Sistem ini dinamakan sedemikian kerana keseluruhan sistem

pendawaian dibuat dengan menggunakan kabel penebatan mineral

pelapik kuprum.

Sistem kabel penebatan kertas pelapik plumbum

Pemberian nama sistem ini adalah juga kerana keseluruhan sistem

pendawaian dibuat dengan menggunakan kabel penebatan kertas

pelapik plumbum.

E2001 / UNIT 7 / 4

SISTEM PENDAWAIAN

7.1.4 Ciri-ciri kelebihan dan kelemahan sistem pendawaian

Berikut merupakan ciri-ciri kelebihan dan kelemahan jenis-jenis sistem;

a) Sistem permukaan

i) Bekalan voltan jenis 1 fasa tunggal

ii) Bangunan diperbuat daripada kayu atau batu.

iii) Kos perbelanjaan murah.

iv) Bilangan kabel atau litar akhir yang perlu dipasang adalah

sedikit.

v) Kerosakan mekanikan kemungkinan berlaku amat kurang.

vi) Memerlukan masa yang singkat untuk menyiapkan

pendawaian.

vii) Kadar kuasa beban yang dipasang adalah kecil.

b) Sistem tersembunyi

i. Bekalan voltan jenis 1 fasa.

ii) Keseluruhan bangunan diperbuat daripada batu atau simen

iii) Memerlukan suasana bangunan kemas dan cantik

iv) Kerosakan mekanikal dapat dikurangkan.

v) Bilangan kabel yang perlu dipasang adalah banyak.

vi) Memerlukan tempoh ketahanan kabel lebih lama.

vii) Kadar kuasa beban yang dipasang adalah kecil.

c) Sistem penyokong katenari

i. Bangunan atau dewan yang silingnya terlalu tinggi.

ii. Pendawaian di pusat atau kandang ternakan.

iii. Penyambungan kabel bekalan di antara dua bangunan.

iv. Kawasan luar bangunan yang mempunyai halangan.

d) Sistem konduit

i. Sekiranya punca kerosakan mekanikal pada sesuatu

bangunan terlalu banyak.

ii. Memerlukan satu sistem pembumian yang baik.

iii. Memerlukan penambahan litar pada masa akan datang.

iv. Bekalan voltan 1 fasa dan 3 fasa.

v. Kadar kuasa beban yang dipasang lebih besar.

e) Sistem sesalur

i. Bekalan voltan 1 fasa dan 3 fasa.

ii. Bangunan besar dan bertingkat

iii. Memerlukan pemasangan kabel yang banyak.

iv. Memerlukan penambahan litar pada masa akan datang.

v. Memerlukan perlindungan mekanikal yang lebih.

E2001 / UNIT 7 / 5

SISTEM PENDAWAIAN

vi. Memerlukan keselamatan ke atas kabel atau penguna yang

lebih.

f) Sistem salur

i. Bekalan voltan 1 fasa dan 3 fasa.

ii. Kabel yang perlu dipasang terlalu banyak.

iii. Memerlukan penambahan litar pada masa akan datang.

iv. Kemungkinan membuat perubahan kedudukan beban pada

masa akan datang.

v. Memerlukan susunan alat-alat tetap atau meja berbaris.

vi. Memerlukan kekemasan dan kecantikan.

vii. Memerlukan perlindungan yang lebih.

g) Sistem kabel penebatan mineral pelapik kuprum

i. Suhu sekeliling terlalu panas.

ii. Kawasan berminyak.

iii. Tindakan kesan kimia.

iv. Kawasan yang mudah terbakar.

h) Sistem kabel penebatan kertas pelapik plumbum

i. Untuk pemasangan di dalam tanah.

ii. Untuk beban yang mengalir arus tinggi.

iii. Memerlukan perlindungan mekanikal yang lebih.

E2001 / UNIT 7 / 6

SISTEM PENDAWAIAN

UJIKAN KEFAHAMAN ANDA SEBELUM MENERUSKAN INPUT

SELANJUTNYA…!

SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PADA MAKLUMBALAS DI HALAMAN

BERIKUTNYA.

1) Nyatakan 4 faktor yang mempengaruhi pemilihan jenis pendawaian.

2) Nyatakan 8 jenis pendawaian yang sesuai bagi sesuatu bangunan.

AKTIVITI 7a

E2001 / UNIT 7 / 7

SISTEM PENDAWAIAN

Jawapan :

1) Faktor –faktor yang mempengaruhi pemilihan jenis pendawaian :

a) Jenis beban yang hendak dipasang

b) Keadaan tempat pemasangan

c) Kos perbelanjaan

d) Tempoh ketahanan pemasangan

e) Kekemasan dan kecantikan

f) Keadaan sekeliling

g) Tempoh masa menyiapkan

h) Perubahan atau penambahan litar masa akan datang

i) Jenis voltan bekalan

j) Keselamatan dan kelulusan LLN/JKR

2) Jenis-jenis pendawaian yang sesuai bagi sesuatu bangunan

a) Sistem permukaan

b) Sistem tersembunyi


d) Sistem konduit

e) Sistem sesalur

f) Sistem salur

g) Sistem kabel penebatan mineral pelapik kuprum

h) Sistem kabel penebatan kertas pelapik plumbum

MAKLUMBALAS 7a

E2001 / UNIT 7 / 8

SISTEM PENDAWAIAN

7.2 KAEDAH-KAEDAH PEMASANGAN

7.2.1 Kaedah-kaedah memasang kabel mengikut jenis sistem pendawaian.

a) Sistem permukaan

Jenis-jenis kabel yang digunakan

Kabel-kabel yang digunakan mestilah daripada jenis bersalut. Ini

adalah kerana kabel yang dipasang secara sistem permukaan akan

terdedah pada keadaan sekeliling dan kerosakan mekanikal. Jenis

kabel yang sesuai digunakan di bangunan rumah kediaman adalah

kabel bersalut pvk atau getah.

Kaedah pemasangan kabel

Kaedah pemasangan kabel bagi sistem ini dibuat dengan disokong

oleh klip ke permukaan dinding, tiang atau siling. Sebelum sistem

ini dijalankan, pastikan permukaan dawai bukan daripada bahan

jenis logam. Bagi pendawaian permukaan yang dibuat di

bangunan batu atau simen, kabel akan diklipkan atas satu bilah

papan (wooden batten) yang sebelum itu dipakukan ke dinding

atau siling.

Terdapat dua jenis klip kabel yang biasa digunakan iaitu klip

aluminium dan pelambam. Saiz klip yang digunakan perlu dipilih

agar sesuai dengan jumlah bilangan kabel yang perlu disokong.

Jarak maksimum di antara klip yang menyokong kabel bolehlah

dirujuk pada jadual di bawah.

b) Sistem pendawaian tersembunyi

Jenis kabel yang digunakan

Jenis-jenis kabel yang sesuai digunakan bagi sistem ini adalah

sama dengan sistem permukaan iaitu kabel bersalut pvk.


Kaedah pemasangan kabel yang dijalankan dalam sistem

tersembunyi ialah dengan membenamkan kabel-kabel ke lurah alur

KAEDAH-KAEDAH

PEMASANGAN INPUT 7b

E2001 / UNIT 7 / 9

SISTEM PENDAWAIAN

di dinding atau siling yang telah disediakan. Pada kebiasaanya

pendawaian tersembunyi dibuat ketika peeringkat pembinaan

bangunan iaitu sebelum kerja-kerja menurap simen dijalankan.

Oleh itu kabel-kabel yang dipasang mestilah disusun dengan rapi

agar tidak berlaku sebarang kerosakan mekanikal ke atas kabel.



Kabel yang sesuai digunakan ialah daripada jenis kabel penebat

bersalut pvk atau getah kuat serta mempunyai penahan minyak dan

penghalang api.


Kabel akan dimasukkan ke lubang yang terdapat di penyokong

ketenari, dengan diikuti oleh dawai pengikat. Setelah kerja

memasukkan kabel dan dawai pengikat selesai, barulah

disangkutkan kedua-due penghujung dawai pengikat ke dinding

atau tiang bangunan. Ikatan dawai pengikat di dinding atau tiang

mestilah kuat dan kemas. Pada kebiasaannya hanya dua kabel

sahaja yang boleh disokong oleh penyokong katenari.

d) Sistem pendawaian konduit


Semua jenis kabel boleh digunakan sama ada tanpa salut atau

bersalut.


Konduit-konduit yang telah ditentukan saiz dan panjangnya akan

dibebenangkan di kedua-dua penghujung. Apabila kerja-kerja

bebenang siap pada kesemua konduit yang diperlukan,

sambungkan konduit-konduit tersebut mengikut keperluan dengan

menggunakan aksesori-aksesori tertentu (sesiku, tee, dan

sebagainya), dan pasangkan ke permukaan dinding atau siling

dengan disokong oleh pelanan dan bar. Jarak maksismum di

antara pelana dan bar yang menyokong konduit bolehlah dirujuk

daripada jadual 11c. Setelah kesemua kerja pemasangan siap

barulah kerja menyalurkan kabeldijalankan. Pastikan kabel-kabel

daripada satu litar akhir dimasukkan atau disalurkan ke dalam

konduit yang sama. Ini adalah bertujuan untuk mengelakkan

daripada terhasilnya aruhan di sekeliling konduit.

E2001 / UNIT 7 / 10

SISTEM PENDAWAIAN

e) Sistem sesalur


Semua jenis kabel boleh dipasang di dalam sistem ini.


Kotak-kotak logam akan dipasang ke permukaan dinding atau

siling sehingga siap keseluruhan bangunan. Selepas siap kerja

pemasangan kotak-kotak itu barulah disalurkan kabel ke dalamnya.

Terdapat berbagai-bagai saiz nominal sesalur yang boleh didapati

daripada jadual 12f.

f) Sistem salur


Semua jenis kabel boleh dipasang di dalam sistem ini.


Kerja pemasangan biasanya dijalankan ketika peringkat pembinaan

bangunan sebelum bahan pelapik lantai dipasang. Kerja-kerja

memasang kotak salur didahului kemudian diikuti oleh penyaluran

kabel di dalamnya. Pelapik lantai biasanya boleh dibuka bagi

tujuan pemasangan semula atau penambahan kabel atau

sebagainya.

g) Sistem pendawaian kabel penebatan mineral pelapik kuprum.


Menggunakan kabel penebatan mineral pelapik kuprum.


Kaedah pemasangan kabel bagi sistem pendawaian penebatan

mineral pelapik kuprum boleh dilakukan dengan pelbagai cara, di

antaranya ialah:

i) secara diklip ke permukaan dinding atau siling

ii) secara sistem konduit.

iii) secara sistem sesalur

iv) secara sistem salur

h) Sistem pendawaian kabel penebatan kertas pelapik plumbum.


Menggunakan kabel penebatan kertas pelapik plumbum.

E2001 / UNIT 7 / 11

SISTEM PENDAWAIAN


Kaedah pemasangan kabel untuk sistem pendawaian ini ialah;

i) Dengan menggunakan sistem salur atau konduit atau saluran.

ii) Dengan ditanamterus kabel di dalam tanah.

7.2.2 Pemilihan saiz kondit, sesalur dan salur.

a) Cara-cara pemilihan saiz nominal konduit

i. Kabel penebat pvk teras tunggal di dalam konduit larian lurus

dengan panjangnya tidak lebih 3 meter, perlu rujuk jadual 12a dan

12b.

Pastikan faktor kabel yang perlu digunakan daripada jadual

12a.

Campurkan kesemua faktor kabel tersebut dan bandingkan

dengan faktor konduit daripada jadual 12b.

Saiz nominal konduit yang sesuai, sekiranya faktor konduit

sama atau lebih daripada jumlah faktor kabel.

ii. Kabel penebat pvk teras tunggal di dalam konduit larian lurus

dengan panjangnya lebih daripada 3 meter atau sebarang panjang

larian yang mengandungi bengkok atau offset.

Pastikan faktor kabel yang perlu digunakan daripada jadual

12a.

Campurkan kesemua faktor kabel tersebut dan bandingkan

dengan faktor konduit daripada jadual 12d, mengikut panjang

larian dan jumlah bengkok serta offset dalam larian.

Saiz nominal konduit yang sesuai, sekiranya faktor konduit

sama atau lebih daripada jumlah faktor kabel.

b) Cara pemilihan saiz nominal sesalur

i. Pastikan faktor kabel yang perlu digunakan daripada jadual 12e.

ii. Jumlahkan kesemua faktor kabel tersebut dan bandingkan

dengan faktor sesalur daripada jadual 12f.

iii. Saiz nominal sesalur yang sesuai, sekiranya faktor sesalur sama

atau lebih daripada jumlah faktor kabel.

Bagi saiz kabel dan jenis kabel atau saiz sesalur selain daripada yang

diberi di jadual 12e dan 12f, jumlah kabel yang perlu dipasang faktor

ruangnya haruslah tidak melebihi 45%.

E2001 / UNIT 7 / 12

SISTEM PENDAWAIAN

7.2.3 Peraturan IEE – Sistem sesalur dan salur

1. Sesalur atau salur mesti dipasang dengan teguh dan dilindungi

daripada sebarang kerosakan mekanikal.

2. Sesalur atau salur mesti diperbuat daripada bahan yang tidak mudah

terbakar.

3. Semua kabelhidup dan neutral untuk bekalan A>U bagi setiap litar

mestilah dipasang dalam sesalur atau salur yang sama.

4. Semua sesalur atau salur mestilah dilindungi daripada kemasukan air

dan kerosakan kabel.

5. Faktor ruang bagi sesalur tidak melebihi 45%.

Faktor ruang = Jumlah luas keratan rentas keseluruhan kabel x 100

Jumlah luas keratan rentas dalam sesalur/salur

E2001 / UNIT 7 / 13

SISTEM PENDAWAIAN


SELANJUTNYA…!


BERIKUTNYA.

1) Terangkan kaedah pemasangan kabel bagi sistem pendawaian konduit.

2) Nyatakan jenis kabel yang digunakan pada setiap sistem pendawaian berikut :

a) Sistem permukaan :

b) Sistem penyokong katenari :

c) Sistem pendawaian konduit :

d) Sistem pendawaian kabel penebatan mineral pelapik kuprum :

3) Berikan 4 peraturan IEE bagi sistem sesalur dan salur.

AKTIVITI 7b

E2001 / UNIT 7 / 14

SISTEM PENDAWAIAN

Jawapan :

1) Kaedah pemasangan kabel yang dijalankan dalam sistem tersembunyi ialah dengan

membenamkan kabel-kabel ke lurah alur di dinding atau siling yang telah disediakan.

Pada kebiasaanya pendawaian tersembunyi dibuat ketika peeringkat pembinaan

bangunan iaitu sebelum kerja-kerja menurap simen dijalankan. Oleh itu kabel-kabel

yang dipasang mestilah disusun dengan rapi agar tidak berlaku sebarang kerosakan

mekanikal ke atas kabel.

2) a) Kabel bersalut pvk atau getah.

b) Kabel penebat bersalut pvk atau getah kuat serta mempunyai penahan minyak dan

penghalang api.

c) Semua jenis kabel boleh digunakan sama ada tanpa salut atau bersalut.

d) Kabel penebatan mineral pelapik kuprum.

3) Peraturan IEE bagi sistem sesalur dan salur :

1. Sesalur atau salur mesti dipasang dengan teguh dan dilindungi daripada sebarang

kerosakan mekanikal.

2. Sesalur atau salur mesti diperbuat daripada bahan yang tidak mudah terbakar.

3. Semua kabel hidup dan neutral untuk bekalan A.U bagi setiap litar mestilah

dipasang dalam sesalur atau salur yang sama.

4. Semua sesalur atau salur mestilah dilindungi daripada kemasukan air dan

kerosakan kabel.

MAKLUMBALAS 7b

E2001 / UNIT 7 / 15

SISTEM PENDAWAIAN

SISTEM PENDAWAIAN

KAWASAN PERTANIAN

DAN TAPAK PEMBINAAN INPUT 7c

E2001 / UNIT 7 / 16

SISTEM PENDAWAIAN


SELANJUTNYA…!


BERIKUTNYA.

AKTIVITI 7c

E2001 / UNIT 7 / 17

SISTEM PENDAWAIAN

MAKLUMBALAS 7c

E2001 / UNIT 7 / 18

SISTEM PENDAWAIAN

7.4 Pepasangan Sementara

7.4.1 Takrif pepasangan sementara

Sistem pepasangan sementara ialah satu lagi jenis sistem pendawaian di

mana ia merupakan pemasangan yang digunakan dalam jangka masa yang

pendek.

7.4.2 Tempat yang lazim digunakan

Sistem pendawaian pepasangan sementara biasanya digunakan di pesta-

pesta keramaian dan di tapak pembinaan bangunan.

7.4.3 Peraturan IEE khas sistem pepasangan sementara

a) Pemasangan mesti diperiksa semula jika tempohnya lebih daripada 3

bulan.

b) Mesti mangadakan perlindungan lebihan arus dan suis utama yang

boleh memutuskan semua kutub hidup dan neutral.

c) Jumlah beban untuk pemegang lampu jenis bayonet mestilah tidak

melebihi 1000 watts.

d) Mesti ada pengawasan yang rapi serta orang yang bertanggungjawab

sepenuh masa ke atas keselamatan pemasangan.

e) Semua kabel ang digunakan dalam pemasangan ini mestilah berlapik

dan tahan daripada kerosakan mekanikal.

f) Kabel berlapikkan logam tidak dibenarkan dalam pemasangan ini

kecuali berperisai.

g) Jika pemasangannya menggunakan konduit logam ia mestilah

mematuhi peraturan IEE bagi sistem konduit.

h) Ujian pemasangan hendaklah dijalankan seperti ujian pemasangan

tetap.

PEPASANGAN

SEMENTARA INPUT 7d

E2001 / UNIT 7 / 19

SISTEM PENDAWAIAN


SELANJUTNYA…!


BERIKUTNYA.

1) Takrifkan pepasangan sementara.

2) Nyatakan tempat-tempat dimana sistem pendawaian pepasangan sementara sesuai

digunakan.

3) Berikan 4 peraturan IEE bagi sistem pepasangan sementara.

AKTIVITI 7d

E2001 / UNIT 7 / 20

SISTEM PENDAWAIAN

Jawapan :

1) Pemasangan yang digunakan dalam jangka masa yang pendek.

2) Sistem pendawaian pepasangan sementara biasanya digunakan di pesta-pesta

keramaian dan di tapak pembinaan bangunan.

3) a) Pemasangan mesti diperiksa semula jika tempohnya lebih daripada 3 bulan.

i) Mesti mangadakan perlindungan lebihan arus dan suis utama yang boleh

memutuskan semua kutub hidup dan neutral.

j) Jumlah beban untuk pemegang lampu jenis bayonet mestilah tidak melebihi 1000

watts.

k) Mesti ada pengawasan yang rapi serta orang yang bertanggungjawab sepenuh

masa ke atas keselamatan pemasangan.

MAKLUMBALAS 7d

E2001 / UNIT 7 / 21

SISTEM PENDAWAIAN

Anda telah menghampiri kejayaan . Sila cuba semua soalan dalam penilaian kendiri ini

dan semak jawapan anda pada maklumbalas yang disediakan .

Jika ada masalah yang timbul , sila berbincang dengan pensyarah anda.

Selamat mencuba semoga berjaya !!!

SOALAN

PENILAIAN KENDIRI – U7

E2001 / UNIT 7 / 22

SISTEM PENDAWAIAN

Adakah anda telah mencuba dahulu ???

Jika “ YA “ , sila semak jawapan anda .

JAWAPAN PENILAIAN KENDIRI

MAKLUMBALAS - U7

jenis pendawaian

Documents