jalai ngator pendiau

21
Jalai Ngator Pendiau IAKO AJAR ARI SURAT ALLAH TAALA Awah ha Pendiau kita fuha ti patut ha orang ti' arcp ha Injil ti dituri Isa Almesih. Pilipai 1 : 27. Scripture Gift Mirsion ECCLESTON STREET, LONDON, S.W.t Printcd in Encland

Upload: lydat

Post on 30-Jan-2017

282 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Jalai Ngator Pendiau

Jalai Ngator Pendiau

IAKO AJAR ARI SURAT ALLAH TAALA

Awah ha Pendiau kita fuha ti patut ha orang ti'arcp ha Injil ti dituri Isa Almesih.

Pilipai 1 : 27.

Scripture Gift MirsionECCLESTON STREET, LONDON, S.W.t

Printcd in Encland

Page 2: Jalai Ngator Pendiau

Ii'I

ATOR AJAR Tr DALAM SttRAT TUDAUN

PuN ;ero AIAR : Sapa orang nya ti rindu diaumanah ? .

PENDIAU KITAI DALAM RUMAHKITAI-EMPU

1. Sambiang tiap hari2. Pasal nikah3. Pasal ngintu diri tuchi4. Apai indai enggau anak sida

IALAI NGATOR PENDIAU DIRI1. Pasal makai enggau ngirup2. Pasal gari3. Pasal penuchi4. Pasal jako kitai5. Pasal pemedis enggau penyakit . .

JALAI NGATOR PENDIAU DIRI ENGGAU

141516l618

ORANG BUKAI1. Sida ti megai kitai2. Pasal bekerja3. Sida ti Tuan enggau kapala orang4. Pasal duit enggau modal kitai5. Pasal berutang enggau anak duit6. Pasal bechara7. Pasal orang ti ngelaban kitai8. Pasal kasih ka orang enggau mla orang9. Leboh kena keduan tegal penglunrs kita . .

JALAI ALLAH TAALA1. fahi betuai ka iya enggau nyembah iya2. Pasal nginfir Hari Minggu3. Pasal nyembah berala . .4. Pasal manang enggau orang ti ngakal

]exo rr DUDI : Pemati-iya nya pun jalai ti nujupengrdup ti meruan

n .

J

2l222324272729303l

78

10t2

PASAL SI.JRAT TU

Samoa ajar ti ddam surat tu udahdi-alnbi ari surat Bible, iya nya, SuratAllah Taala. Enti ulih, patut kitangarrbi Surat Allah Taala siti, lalu salalumactra iya, laban dalam surat nya AllahTaala bejako enggeu samoa kitai mensia.

a

f

34343536

4

Page 3: Jalai Ngator Pendiau

PUN JAKOA JAR

SAPA ORAIYG I\TYA TI RINDU DIAU MANAII ?

Allah Taala rindu ka mensia, datai ka iya mri Anaklqlggal iya, ngambi ka samoa orang ti arai ka iya endalalu mati, utang bulih idup meruan. drang ti araoF" 4""F nya bisi-i{up t! meruan; orang ti enda ,rga;iL" 4rr"k nya nadai meda pengidup, utang anu AllahT""b,meruan enggau iya. . . . Nyadi tu meh retipengidup ti meruan, sida nemu nuan, Petara siko aiati endang bendar; nernu fsa Almesih mega ti di-asoh

Baka tu Allah Taalanentu ka pengrindu iya ka kitai;leboh kitai agi orang ti bedosa, Atnesih miti awak kangrdup ka kitai. . . . Nyadi baka samoa mensia diletakkena ukum laban penyalah _orang siko; baka nya megaolih .kerja -^qikg_ orang ti lurus pengampun enggaupengrdup dibri ka Bamoa mensia.

-

NyaS pengnldu Almesih ti mujor ati kitai; labantu runding kamir-siko-udah mati tegal samoa, nya alaipemati iya dirundine- \a ngqnati slmoa sida; nyidi iya.mati tegal samoa awak ka sida tau idup enda'berandinekp-diqie-mpu-aj.a, -utaqg betuai ka iya ii udah mati tegalisida, lalu pulai idup baru tegal sida.

Aku udah kena regang sarna enggau Almesih; tajabaka nya aku agi idup, utang ukai

-a&u ti idup,-tarie

Almesih ti idup dalam aku: aku idup diahr oiih atuarap,\a- Anak Allah Taala, ti rindu ka aku, lalu udahmri diriempu tegal aku.

Ily"diluasa iya, ti endang kuasa Petara, udah dibrika kitai kena nulong kitai idup lalu diau lurus, olihkitai nemu iya- ti gdah ngumbai kitai ngagai pemanahe-lggau- pgqpdas iyaempu. Olih iya mega

-berkat ti

disemaia Allah Taala tau disambut kitai, awak ka otihutai ti disemaia iya mri ka kitai, kitai tau Baum dalam

5

t =4,

Page 4: Jalai Ngator Pendiau

pemisi enggau kuasa Atlah Taala, ti udah lepas kakitai ari penyai ti bisi dalam dunya tu olih ingin mensiati jai. Amai, keba nya anang enda kita rajin dalamBarnoa utai; awak ka pengarap kitai numboh kapemadas; serta enggau pemadas kita, tambah kapenemu; awak ka penemu nya numboh ka ati ti nemunagang diri; ati ti nemu nag^ng diri patut numbohka ati liat; ati liat patut nambah ka ati ti nangi kaAUah Taala serta rindu ka menyadi kita, lalu ati tirindu ka menyadi patut numboh ka pengrindu bakapengrindu Almesih. Nyadi enti samoa utai nya bisinambah-menambah dalam ati kita, iya tau ngasoh kitanyadi bendar lalu mansang nemu Isa Almesih, Tuhankitai.

upah dosa, ,rr"*n"rrr"o., ,".*.rrt ,, dibri AllahTaala ka kitai nya idup ti meruan, olih Isa Almesih,Tuhan kitai.

PENDIAU KITAI DALAIVI RUMAHKITN-EMPU

Enti enda Tuhan Allnh ti ngaga rumah.,nadai tunga heia orang ti ngaga iya.

Masmur 127 :1.

r. SAIVIBIANG TIAP HARIBacha Surat Allah Taala

Giga olih kita surat Allah Taala,lalu macha iya.

Jako Tuhan baneranska jarai

"*i" '"*o: 'i ";"' kaki aku; iva

Nyadi sida orang Beria nyarnbut jako enggau atibaroh, lalu ngabas surat Allah Taala tiap hari.

Surat Allah Taala ti kudus tau ngasoh nuanbepenemu lalu bulih salamat, olih nuan arap ka IsaAlmesih. Samoa surat ti ari Allah Taala begunakena ngajar, kena ngerara utai ti salah, kena madsh kautai ti ngena; ngambi ka anembiak Allah Taala taumansang nyadi pemadu badas, enda kurang ajar pasalkerja ti patut digaga iya.

Isaiah 34 z t6. Masmur 119 : 105. Kerja Rasul 17 t 11.2 Timoti 3 :15-17.

fako tampong : Kolosi 3 : 16.

Sampi enggau PujiAku ka muji nuan Tuhan, ti Petara aku, ti Rajah aku:Genap hari aku ka muji nuan;Lalu muji nama Tuhan berari-ari.

Tumu pagi Tuhan ka ninga munyl nyawa aku;Tumu pagr aku ka ngator sambiang aku, lalu bcjago.

Masrrdfr 34 z 12, John 3 : 16,36;17 z 3.18. 2 Korinth 5 : 14, 15. Galatia 2 z 20.Roma 6 z 23.

Roma 5 : 8,2Peter l :3-8.

I

iYti

l--

Page 5: Jalai Ngator Pendiau

Nyadi pagi siti, agi dini hari, Isa angkat,ari rumah lalu bejalai ngagai endor tibesambiang dia.

Awak ka ati kita penoh olih Roh Alkudus; lebohbejako enggau diri sama diri nelah masmur enggaupantun enggau lagu ti di-ajar Roh; nyanyr lalu ngelaguka Tuhan dalam ati; nyadi salalu muji Allah Taala tiapai kitai, laban samoa utai ti dibri ka kitai, dalamnanra Isa Alemsih, Tuhan kitai.

Anang enda kita enggau leboh orang begempurubesambiang, baka skeda orang enda enggau, utangrryring ka diri sama diri kita.

Masmur 145 : 1, 2;5 23. Mark 1 : 35. Epesus 5 : 18-20.Ibrani lO z 25.

Jako tampong : Luke 2 z 37;11 : 1. Kerja Rasul8 226-39; lO 22,30. Pi l ipai 4:6.

2. PASAL NIKAH

Jatai Nilah Di-ator Allah TaslaKo T\rhan Altah Taala : Enda patut orang lelaki

diau kadiri; aku ka ngaga penyaup ka rya. Nya alaiiyati lelaki ka ninggal ka apai indai iya lalu diau enggaubini iya, lalu saduai n)ta ka nyadi tuboh siti aja.

Ko jako Tuhan Iea: Nadai kita udah macha, iya tingaga sida ari mula-mula, ngaga sida lelaki enggauindu, udatr bejako, Laban tegal tu onang lelaki ninggalka apai indai iya, lalu begulai enggau bini iya: lalusaduai nya nyadi sa-tuboh? Nyadi nadai agi saduainya betuboh dua, utang satuboh. Keba nya, nya tiudah ditampil Allah Taala anang mensia nyarak.

Genesis 2 z 18,24. Matthew 19 z 4-6.

: Icboh agrge lelaki tau ko blniAnang saum enggau sida ti enda arap; baka jelu ti

begd enda tau saum kongkong enggau jelu ti mit: bakani pengulunrs tau begulai enggau penyai ? Baka nipenerang tau begulai enggau pemetang ?

Nyadi indu ti manah endang baka makota kalelaki iva.

Bini ti jimat endang dibri Allah Taala.

2 Korinth 6 z 14, 15. Proverbs 12 : 4;19 z 14.

Indu enda tau enda madah ka diri dehaSida ngambi Rebecca, lalu nanya iya, ko sida, Deka

nuan jadi ka orang tu ? Disaut iya, Deka aku.

Genesis 24 : 58.

Pendiau sida ti nyadi la&i biniKita ti lelaki rindu ka bini kita, baka Almesih rindu

ka eklisia iya, lalu mri nyawa tegal iya. Baka nyamega patut sida lelaki rindu ka bini sida, baka sidarindu ka tuboh sidaempu.

Awak ka lelaki mri ka bini naka ti patut, pia megabini ka laki. Bini nadai kuasa atas tuboh diriempu,utang laki iya ti bisi kuasa : pia mega laki nadai kuasaatas tuboh diriempu, utang bini iya. Anang endabegulai enggau diri sama diri, enti enda sajako, endalama, ngambi ka kita bisi hari sambiang, udah nyabegulai baru, enggai ka Sitan nguji kita laban kita endatetagang ka diri.

Kita ti indu ti bisi laki; tundok ka laki kita, awakka, taja skeda sida enda niteh ka jako (Allah Taala),sida ti nadai jako tau ditangkap olih pemadas pendiaubini sida, leboh sida meda pendiau kita ti tuchi, tinangi.

Baka nya mega kita lelaki ti bisi bini, begulai enggaubini kita enggau runding ti manah baka ti patut;bebasa ka sida ti indu ti lemi agi ari kita, tang sida samaenggau kita bulih berkatpengidup, ngambi ka sambiangkita enda kena kachau.

Epesus 5:25,28. 1 Kor inth 7:3-5. 1 Peter 3 z l ,2;3 :7.

tako tampong : Kolosi 3 : 18, 19.9

pansutsunyr,

?

_t

Page 6: Jalai Ngator Pendiau

Jalai sida indu ti tuai tau nulong indu ti biak_ Indg ti nyau tuai patut ngajar utai ti badas, ngambika sida tau ngajar sida indu ti biak rindu ki lakisidaempu, lalu rindu ka anak sida mega; ajar sidanyadijimat, tuchi, rajin ngintu rumah, nelap, nundok kaIaki sida.

Ko Tuhan Isa: Ari ati orang detai pragam jai,pemunoh orang, pemutang, bambai, penchuri, saksibula, jako sumpah; nyadi utai nya ti ngarya ka orang.I(" iyr mega : Tiap orang ti meda indu lalu salah atienggau iya, udah butang enggau indu nya dalam- atiiya.- Nyadi enti mata nuan mai nuan bepenyalah,tinggal ka iya, lalu buai ari nuan ; laban nyadi, kauntong nuan enti siti utai nyau ari tuboh nuan, laluenda samoa tuboh nuan dibuai kadalam api naraka.Titus 2 z 3-5.

Pasal indu baluKo jako Alah Taala : Anang sakali-kali beduan sida

indu balu, tau ka anak patu.Indu ti belaki enda tau belaki baru sakumbang laki

iya agr idup; utang enti laki iya udah mati, iya taubelaki enggau barang orang ti ka deka iya, enti iyaudah masok Kristian.

Ko Allah Taala : Aku ka datai ngagai kita lalu maikita bechara; lalu aku ka ngelaban sida ti beduanorang balu enggau anak patu.

Exodus 22 z 22. 1 Korinth 7 z 39. Malakai 3 : 5.Jako tampong : Mark 10 : 11, 72. John 2 : l-17.

1 Korinth 7 z 12-76. Galat ia 3 :27,28. Epesus 5 :22-24.lTimot i5:8.

3. PASAL NGINTU DIRI TUCHIKo Tuhan Isa : Beberkat sida ti tuchi ati. laban sida

ka meda Allah Taala.

***

Rindu kita ka bini nuanempu. Mulut indu bukaipandai ngelakar; dulu jako iya manis baka ai manyi,lalu lichin baka minyak, utang dudi iya pait bakarachun, lalu tajam baka pedang; kaki iya nengah jalaipemati.

Awak ka adat belaki bebini dipebasa ka olih samoaorang, lalu kibong orang di-intu tuchi; laban AllahTaala ka ngukum orang ti bambai, ti butang.

10

Anang kita enda mereti : orang ti bambai,.orang tinyembah berala, orang pemutang, orang- tr enggalnagang diri, tang bekerka jai enggau pangan- diri,orang pemabok, enggau orang to baka nya, enda tarrbulili pesaka dalam printah Allah Taala. Kati endakita numu tuboh kiti endang saum enggau Almesih ?Enda kita nemu orang ti begulai enggau indu sundalnyadi saum enggau indu nya, saduai nyadi tuboh siti-?Kalaung ka doia barnbai. Tuboh kita udah ny?dirumah Roh Alkudus, iya diau dalam kita, iya dibriAllah Taala ka kita. Nyadi kita ukai enggi kitaempu,laban utai ti besai rega udah dibri kena nimbang kita;keba nya awak ka tuboh kita ti tuchi muji Allah Taala.

Aram kitai diau lurus baka ti bejalai tawas; anangenggau main ti jai enggau mabok, anang e-ng-gaube[endak enggau kerja jai, anang enggau belayaenggau kapapas, utang rasok ka pendiau Tuhan IsaAhesih; anang ngrga jalai niteh ka ingin tuboh kita.

Nyadi barang utai ti ditabor orang, nya meh .tidikeiau iya; iya ti naboh ka ingin.tuboh iya, ari,Pgintuboh iyi ka ngetau pengrusak; iya ti nabor utai Roh,ari Roh nya iya ka ngetau pengidup ti meruan.

f

13 :4.10,15,

\_

t l

4l

Page 7: Jalai Ngator Pendiau

Pasd SarakKo Tuhan Isa -: Barang orang ti muai bini iya lalujadi ka indu bukai, iya butang, ifu salah ngelabin bini

iy_".- - Enti indu nya mega muai laki iva, -ialu jadi kalelaki bukai, iya butang.

Ko Rasul S. Paul : Tu oesan aku enooarr nrqno r'nikarr; ukai akutt ;It,x'#; "fi'"111,i'ff*'lAnang bini garak engga-u laki iya (utang

".rIi iya sarak

awak Fq tyl meruan enda belaki, sakalikaiya pulai barungagai laki iya); lalu laki anang iya muai hini iya.

Mark l0 z 17,72. 1 Korinth 7 : 10,ll.Jako tampong : Matthew 19 : 3-9.

4. APAI INDAI ENGGAU ANAK SIDA

lr1gat,.nnh atdang pesaha rt dibri Tuhan ka orang :Nyadi satnoa anakmdangupah ti dibri Tuhan Alt;h.

Masmur 127 :3.Patut eida aaak kena ajar

Ajg- gngmbiak niteh ka adat ti patut dipegai iya;nyadi leboh iya nyau besai iya enggai ngelengka iya-.

Ko Allah Taala: Taroh jako aku dalam ati kita,lalu madah ka iya ngagai bnak kita. Bekenang

"rrgg"r,gida pagql j4o ,kr, leboh kita dudok di rumah, lJSohkita bejalai, leboh kita gali, enggau leboh kita angkatmega.

Ko Tuhan Isa : Barang sapa ka nyambut siko anakdalam.nama aku, iya nyambui aku miga; utang baranggapa'ti ka ngasoh tetrap siko anak mii ti arap t<a atu]be-guna -agi -k? iya enti batu kisar sigi ditating ka direkong iya, lalu ditengelam ka di tengah taeik.. Ko iya mega : Lak ka sida anembiak ti mit ngagai

aku; anang muru sida, laban orang ti baka nya tf t-aubempu prytsh 4{"h T""1". Nya& iya mrapiida, iyangengkah lra jari iya datas sida lalu merkat -ka eidi.-

Nyadi orang ti enggai nqaj$ .""* iya.nadai tenturinai. ka iya, irtang o-rang ti rindu ka anak iya enggaienda nganu iYa leboh Patut.

Kita ti bisi anak anang ngasoh anak kita ringatngapa; utang ngibun .i{3,. ngukum sida, lalu ngajarsida baka ti patut or,rng Kristian.

Nvadi sida anak Elai enda ngintu adat Allah Taala'Penialah saduai besai ti digaga sida di moa Allah Taala'NVa aA, ko Allah Taala,-aku ka ngukum-nrmah llait"b; iya Uisi udah nemu Peny-ar saduai; sigi penyalahsid.aemiu ti udah mai ulcum aku ningg-ang sida, utangElai en-da ngerara sida, enda nagang sida.

Pasal utai ti patut digaga anembiakKita anembial$ ngasi ka apai indai kita ti ?rap kl

T;han, laban kerja-nya sigi-ngena. Bebasa kt ?P"iittd"i, rigambi ka liita b-ulih penglantang, lalu umor kitapanjai di dunya tu.

Epesus 6 : 1-3.Jako tampong : Mark 10 : 13-16.

2Timot i l :5;3:15.

MatthewEpesus

Luke 2 z 4l-52.

t

1

t3

Iit t

t2

,1

Page 8: Jalai Ngator Pendiau

I

IIi

I

'i

I

II

I

JALAI NGATOR PENDHU DIRIDalam sarnoa herja hita, ingat ka iya (Allnh Taala).

Proverbs 3 : 6.r. PASAL MAKAI ENGGAU NGIRUP

Allah Taala ti mri samoa utaiNuan samengat aku, anang enda muji Tuhan Allah.

Iya numboh ka rumput ka pemakai jelu, enggauengkayu ka guna mensia, awak ka orang tau bulihpemakai ari tanah.

Apai kami ti di serga, bri kakami saharitupengumbaspemakai kami.

Ko Tuhan Isa ngajar kitai : Keba nya anang beatiirau bejako, Nama ka di-empa kitai ? sakalika, Namaka di-irup kitai ? Apai kita ti di serga nemu kitabeguna ka utai nya.

Tau ka kita makai, tau ka kita ngirup, tau ka nama-nama digaga kita, gaga sarnoa awak ka ngemesai kaAllah Taala.

Masmur104 : 1,14. Matthew6 : 9, 17,31,32. 1 Korintht0 :31.

Utai ti tau dipakaiKo Tuhan Isa : Samoa utai ti ari luar ti tama

kadalam hrboh mensia enda tau ngasoh iya kamah,laban utai nya nadai tama kadalam ati iya, minakadalam prut iya. Nyadi olih jako nya iya madah kaEamoa macham utai tau dipakai.

Kita anang makai utai ti dipiring ka berala, enggauutai ti enda disemblih, enggau utai ti dibunoh endapansut darah.

Anang mabok laban ai bisa ti mai kita ngaga utai jai,utang awak ka ati kita penoh olih Roh Alkudus.

Mark 7 z 18, 19. Kerja Rasul 75 :29. Epesus 5 : 18.Jako tampong : Mark 7 z 2O-23.

Pasal BepasaKo Allah Taala: Tu jalai aku ngasoh kita bepasa;

Buai penyai ti masong orang, lalu idup ka sida ti kenakaduan; lepas ka orang ari barang penusah ti ninggang

l4

iya; bagi pemakai kita enggau orang ti lapar, lalu brialai diau ka sida ti nadai rumah. Leboh kita medaorang ti kurang gari, anang enda kasih ka iya.

I(o Tuhan Isa mega : Leboh kita bepasa, anang kitabaka sida orang pengakal, bemoa tusah; laban sidamali moa diri ngambi ka dipeda mensia sida bepasa.Amai aku madah ka kita, Sida udah nyambut upahsida. Utang leboh nuan bepasa peminyak ka palanuan lalu tempungas moa nuan, ngambi ka nuan endadipeda mensia bepasa, utang dipeda Apai nuan ti medautai ti enda dipeda mensia, lalu iya ka ngupah nuan.

Isaiah 58 :6,7. Matthew 6 : 16-18.

Anang enda mri trima kasihSamoa utai dipakai digaga Allah Taala awak ka

di-empa enggau puji olih sida ti arap nemu utai tibendar.

Nyadi Paul ngansak sarnoa makai; iya lalu ngambiroti lalu mri puji ka Allah Taala di moa sida samoa;udah nya rya bedua roti nya lalu makai.

1 Timoti 4 : 3. Kerja Rasul 27 z 33,35.lako tampong : Matthew 9 : 10. Mark I z l-21. Luke

12:22-26. '75:2. John 6:1-13. Ker ja Rasul 11 :1-18.1 Kor inth 5 :11;8 :4-13.

2. PASAL GARIAllah Taalangaga gari ari kulit jelu kaAdamsaduai

Awa lalu mri ka saduai.Ko jako Tuhan Isa : Anang beati irau bejako'

Enggau nama kitai ka begari? Apai kita ti di serganemu kita beguna ka utai nya.

Anang kita ti indu bengepan enggau utai ti dipedaaja, bok ti di-anyam, tau ka mas ti dipasang, tau kagari ti dikena. Utang patut kita bengepan enggau atibaru ti dalam nyh, ati baroh, ati ti jenoh, nya baka gariti enda tau jai; nyadi utai nya dirunding Allah Taalabeguna bendar.

Genesis 3 z 27. Matthew 6 z 31, 32, 1 Peter 3 z 3, 4.Jako tampong : Luke 12 z 27-34. 1 Timoti 2 : 8-10.

15

Page 9: Jalai Ngator Pendiau

3. PASAL PENUCHI

Sida orang bansa Livai nesah gari sida, baru sidamasok rumah sambiang.

Nyadi AUah Taala mri pesan ka Musa, ko iya,Bejalai ngagai sida anembiak lalu kemas ka sida; asoheida nuchi gari sida, laban AUah Taala ka nurunngagai sida.

Tuboh kia udah nyadi tempat alai Roh Alkudusdiau.

Dala* senyata ; "J

,",, .r]a" bisi sandak siti;nyadi leboh kita ngerungkong, kita enda tau endangalih ka lubang lalu numbak nya ti pansut ari tubohkia : labsn Allah Taala, Petara kita, bejalai hengahtanah alai kita diau, nya alai tempat kita enda tau endahrchi; anang iya meda utai ti karnah dia.

Nya alai laban kitai brani tama kadalam endor tikudus, olih daratr Isa, . . . awak ka kitai ngadap iyaenggau ati bendar, enggau pengarap ti enda kakang,cnggau ati ti di-unsai, ti nadai agi ngasi ka penyalah,enggau tuboh ti dibasu enggau ai ti tuchi.

Numbere 8 z 21, 22. Exodus 19 : 10, 11. 1 Korinth6 : 19. Deuteronomy 23 z 13, 14. Ibrani 10 z 19, 22.

tako tampong : 1 Korinth 3 z 17.

4. PASAL JAKO KITAI

Jaga nyaa)a aku, Tuhan;Tagang mulut aht.Masmur l4l : 3.

Nyadi jalo hitai maadang ke runding sti LitetKo Tuhan Iea: Nyadi ari pemayoh runding ati,

nya ti ditelah nyawa. Orang ti badas, ari ati tya tibadas, mansut ka jako ti badas; lalu orang ti jai' ariati iya ti jai maneut ka jako ti jai. Nyadi akrrr madahka kita, earnoa jako ngapa ti ditelah mensia ka

16

Enti barang orang ngumbai diri orqlg ti arap, laluenda mrintah mulut diti, utang ngakal diriempu, qa-daiguna pengarap orang nya. Enti orang enda salah jako,nya oiang ti tentu bendar, iya tau mrintah sarnoa hrbohiya mega.

Matthew 12 234'37. Jakob 1 :26;3 12.Jako tamPong : Jakob 3 : 3-10-

Baka tu pahrt jako kitatAnang nelah nama Allah Taala, Petara kita, enggau

jako emplita.Ko Tuhan Isa : Anang besumpah sakali-k4i'

Utang awak ka jako kita nyadi pia, Amai, amai; Ng{"i'""a"i]

Anang t vatatr orang, enggai ka kita dipesalatr ka'Leboh kita nyadi saksi, anang jako kita bula; snang

bepekat enggau orang nyadi saksi bulr.Awak ka samoa orang lansik ninga, lobah bejako,

lobah nganu.Nyawa indu ti badas mansut ka. jako ti beguna

bendar; jako kasih, jako sinu ditelah iya.

Exodus2OzT. Matthew5:34,37;7 z 1. Exodus 23: l 'Iakob 1 : 19. Proverbs 31 z 10,26." i"k" tampong : Epesus 4 z 25. Kolosi 4 : 6. 1 Peter3 :10.

Pasal jaeo jaiAnang jako jai pasut ari nyawa kita, utang jako badas

ti ngemiisand k; guna orangr ti nyaup, ti. ngelantangka Jrang ti nilrga.

-Buai ari kita ati ti pedis, ti nganu,ti ringal, sertainggau samoa. krik enggau jako kasar,enggau samoa macham PenYai.

Utang bambai, enggau !qtj" kamah, enggaukapapas] anang iyadieebut Pas?l kita, laban kita errdangffidbi,ik alih-raah; jalo kamah enggau jako lap

t7

ditanggong sida lebohkita, kita ka dipekenadipesalah ka. r

hari kasmat. Laban ari jakon",*tutr

": ,*t kita, kita ka

I,

,iri$

tt- I

Page 10: Jalai Ngator Pendiau

I:il ;I1t

anang, enggau jako bunga ti enda tentu mffig, utangEebut jako puji.

Anang bejako bula enggau diri sama diri.Anang nuan bejalai kia kia ngelakar orang.

Epesus 4 z 29, 3l; S : 3, 4. Kolosi 3 : 9. Leviticus19 z 16.

Ia&o ampong:1 Kor inth 6:10. Jakob 4zl l -17.l Peter 2 z2l-23.

5. PASAL PEMEDIS ENGGAU PENYAKITAlmcih udah marinsa tegal kita, iya ngaga teladan ka

kita, awah ka kita tau niteh ha iya.1 Peter 2 :21.

Pemedie erggau penyalit Easol dunlra fubanpenyalah Eensia

Olih kerja orang siko penyalah masok dunya; lalulaban penyalah nya pemati nyadi mega.

Samoa utai ti digaga ngasai ka pemedis, baka indu tiradai, &tai ka diatu. Nyadi kitai mega merrengongdalam ati diriempu, dalam kitai nganti dfui di-iru nyadim*, iya nya leboh nrboh kitai ka ditebus.

Roma 5:121,8:22,23.

Altah Taata iyaempu udah ngasai la penurahIsa Almesih, taja iya anak Allah Taala, belajar

nundok olih pemarinsa ti ditat ka iya; nyadi udah iyabelajar ka samoa utai, iya nyadi pun salamat ti meruan,lalu mri nya ka samoa orang ti ngasi ka iya.

Nyadi tu jako Allah Taala ti ng-ag-a kitai : iqTgtakui laban iku udah nebus kita : Leboh kita bejalainengah ai, aku ka enggau kita; leboh Ft" nyembrang

"i dO"t tit, enda .i ;y. ka ngampoh kita; leboh kita

bejalai di tengah api, -enda kita ka kena angus, enda

daun api ka nganu kita.Puji ka Allah Taala, Apai Isa Almesih Tuhan kitai'

Apai-ti kasih bendar,-Petara ti ngring ka kitai. - Iyaii tty"np kitai dalam salrtoa penusah, awak ka kitai tau

"t"iro i,t*g ti tusah mega' -.nggau penyaup ti enggau t

fit"i-disauf Alhh Taala. Laban baka kitai saum

""tg* p"tiarittsa.Almesih, baka nya mega kitai saum

enggau penyamar rya.Nunda ka guna tuboh, baka nya Pgngring dibri ka

kitai. Allah Aaala, ti endang meruan belama-lama, kanvadi rumah alai nuan tau diau; nyadi dibaroh nuanbisi lengan iya ti ka nanggong nuan berari.

Masrnur 46 z l. Isaiah 43 : l, 2. 2 Korinth 1 : 3-5'Deuteronomy 33 z 25,27 -

It,;i'II+ri . .

Iyaempu orang ti udah nemupemedis.

Penusah ti ditat ka kitai di-aeoh iya pulai kauatong kitei

Samoa utai ti nvadi di kitai sigi pulai ka pengung-to"g a"ai hari ka t**o" orang ti iindu ka Allah Taala'

Taroh iya ka pengandal besai leboh kita kena mayoh*""h"* i"nguii; otih lita nemu'-enti-pengarap kitadi-abas, iya numboh ka penetat. Bri alai pen€tat tautumboh, iwak ka kita nyidi badas, nyadi manah, nyadisemporna, nadai kurang dalam barang utai.

Roma 8:28. Iakob I z2'4.

Tang penusah 1i ninllaog orang Krietian endgmerusrr lama

Penusah kitai (di dunya tu) ti enda balat rynarr ti

"tta"-*"*an lama, bulitr ka kitai mulia ti besai agl' ti

nambah-menarrrbah, ti meruan belama-lama'19

pemarrnsa enggau

Ibrani 5 : 8, 9. Isaiah 53 : 3.

Iya nulong naaggong penusah titeiAllah Taala ti ngintu Hd, ti ngring ka kitai : leboh

penusah datai iya nyata bendar nyaup kitai.18

Page 11: Jalai Ngator Pendiau

Penemu ti dipandang ka Isa .Almesrr,. ng8g.::anembiak iya John. Tu jako Jotrn : Aku meda tinitlbaru enggau dunya baru, laban langit ti duir, Foggaldunya ti dulu udah nyau. Nyadi ahr ninga riyawa tiingtsar, !o iya, AJlah Taala ka diau enggau mensialalu iya ka begulai enggau sida; nyadi iyila ngendasai mata sida; nadai agi pemati, nadai agr ngulit mega,nadai agi pemedis, tau ka sabak; samoa utai ti d,,tuudah n]'au.

JALAI NGATOR PENDIAU DIRI ENGGAUORAI{G BT'KAI

Asohbellrclrnpahkitotanpohdiqed.amasia,ngambihtsofu"eda-kqia hita ti badas,Ialu muii Apai kita ti di serga.

Matthew 5 : 16.

r. SIDA TI MEGAI KITN

Orang PrintahKo Tuhan Isa, ngajar kitai : Bri La Kaisar (iya nya

Printah) utai ti enggr Kaisar, lalu mri ka Allah Taalautai ti enggr Allah Taala.

Kerjat Peter

Awak'ka tiap orang nundok ka orang ti mrintah iya'laban samoa kuasa datai ari Allah Taala, lalu sida timegai kitai endang di-asoh Allah Taala. Nya alaiorang ti ngelaban printah ngelaban letak Allah Taala;nyadi sida ti ngelaban ka kena ukum. Ukai orangti badas, utang orang ti jai ti patut takut ka printah.Bri ka satnoa orang utai ti patut; Bri pupu ka" orangti patut n)r$nput pupu; chukai ka orang ti nyambutchukai; kenangi ka orang ti patut dikenangi ka; bebasaka orang ti patut dipebasa ka.

Alm ngasotr utf u"r"*fi.rr*, tl" puji, lalu mintakasih ka samoa mensia; ka sida rajah enggau satnoaorang ti megai kuasa, ngambi ka kitai diau jenoh,pendiau kitai lantang, lalu kitai tau betuai ka AllahTaala lalu diau badas. Nyadi kerja ti baka nyadikarindu ka Allah Taala ti Penglepas kitai.

Matthew 22:.21. Roma 13 : l -3,7. 1 Timoti 2:1'3.

Dalam E&lisiaIngat ka sida ti megai kita, ti udah nusi jako Allah

Taala ngagai kita; tunda ka pengarap sida mega.Ngasi ka sida ti megai kita, lalu nundok ka sida,

laban sida ti ngintu samengat kita.

Ibrani 13 27,17.tako tampong : 1 Peter 2 :13-17.

t2l

)

20

Page 12: Jalai Ngator Pendiau

2. PAS|AL BEKERIA

Endang ator Allah Taala kitai mensia belerja

- Allah Taala ngarnbi orang lelaki nya (iya nya Adam)lalu ngasoh iya diau di kebun Idom lalu ngibunkebun nya.

Udah nya Allah Taala ngasoh iya ninggal ka kebunnya lalu bumai tanah, laban ari tanah iya udah di-ambi.

Mayoh orang ti ninga jako ajar Tuhan Isa alit ati;ko sida nanya diri sama diri, Ukai enda tu iya ti tukangkayu ?

ft*

Awak ka kita nguji diau enggau jimat, lalu megaipengawa diri, lalu bekerja enggau jari diri mega.

Ko jako St. Paul : Enti orang enggai bekerja, awakka iya enda makai. Nyadi kami ninga rita pasalpendiau skeda kita ti enda tentu, sida enggai be[erja,sida ngachau orang. Nyadi kalrri mesan, kami ngajarorang ti baka nya dalam narna Tuhan Isa, awak kasida bekerja lalu ngrga pemakai ngrdup ka diri.

Ko iya mega : Kita nemu aku ngidup kadiriempu enggau sida ti enggau alnr mega, olitr- kerjajari akuempu. Ddam samoa utai aku nyadi teladanka kita, madah ka kita patut bekerja baka nya, lalunulong orang ti enda kring.

Genesis 2 : 15; 3 :23. Mark 6:2,3. 1 Tesalonika4 zll. 2 Tesalonika 3 zl0-12. Kerja Rasul 2O 234,35.

Baka trr kitai patut ^gaga

pengawa hitaiKita ti makai gaji orang, ngasi ka hran kita dalam

samoa uai; ukai laban dipeda aja, awak ka minta pujimensia. utanc enssau ati bendar laban nanpi ka Tuhenmensia, utang enggau ati

a, awalt Ka nunta puJrlaban nsngl ka Tuhan

Isa; nyadi barang kerja ti digaga kita, gaga iya ba&eti bekerja ka Tuhan Isa, ukai bekerja ka mensia, labankita nemu Tuhan nya ka mri pesaka ka upah kita;nyadi kita sigi endang anembiak Isa Almesih.

tr

Nyadi orang ti bisi tuan ti arap ka Allah Taala,ahang sida mantah tuan sida, laban sida nya sarnamenyadil nya alai patut sida bepetuai ka sida lebihagi, laban tuan nya ti bulih untong ari kerla sida,endang orang ti arap, endang dikarindu ka sida.

Ajar sida ti ulun orang nundok ka tuan sida; anangnimbal jako, anang ngenchuri, utang mandang ka diritau dikarap, ngambi ka olih pendiau sida ti manah,Allah Taala, Penglepas kitai tau dipuji.

Ko Tuhan Isa : Orang ti ditemu lurus megai utaiti mimit, ka lurus mega megai utai ti mayoh; lalu orangti enda lurus megai kerja ti mit, enda mega lurus megaikerja ti besai.

N:tadi samoa utai ti dikerja kita, tau ka enggau jako,tau ka enggau pengawa kita, gaga samoa dalam narnaTuhan Isa.

Kolosi 3 222-24. 1 Timoti 6 :2. Titus 2 29,10. Luke16:10. Kolosi3zlT.

|ako tampong : Kerja Rasul 18 : 3. 1 Korinth 3 : 9.Epesus 4 :28.

3. SIDA TI TUAN ENGGAU KAPALA ORAIYG

Kita ti tuan orang, bri ka anembiak kita utai ti patut;anang ngakal sida, laban kita nemu kitaempu bisiTuhan siko di serga. Kita ti tuan orang, anangngemba anembiak kita, laban kita nemu, Tuhan sidaenggau Tuhan kita bisi di serga; nyadi Tuhan nyaenda milih orang.

Anang kita beduan orang gaji ti umang, ti saranta;tiap hari bayar gaji iya, anang matahari padam sabedaukita mayar iya, laban orang nya sigi umang lalu begunaka gaji iya.

23

a

{ic' li

22

Page 13: Jalai Ngator Pendiau

enggau pemati. Leboh orang angkun ka wang, nyanumboh ka mayoh macham penyai; bisi orang ti udahangkun ka nya, ti udah ngelengka ka pengarap, laluudah bulih mayoh penusah.

Matthew 6 : 19-27, 24. 1 Timoti 6 : 6-10.

Anang irau ati ka utai d ka nyadi dudi hariKo Tuhan Isa : Anang irau ka nyawa kita, nama

ti ka di-empa kita, sakalika narna ti ka di-irup..$ta;anang mega irau ati ka tuboh kita, nama ti ka dikenakita. Apai kita ti di serga nemu kita beguna ka samoautai nya. Dulu giga printah iya enggau penglurusiya, lalu sarnoa utai nya ka ditambah ka kita.

Anang irau ati n*A U"t*r* ,r*i*, .r,"rrg pasal samoautai, pinta ari Allah Taala samoa utai ti ka guna kitaenggau sampi ti minta enggau sampi puji.

Bai ngagai Allah Taala sarnoa utai ti ngiroh kita,laban iya ti ngintu kita.

Tuhan Allah ti pengibun aku, umbas utai ti dibri iyaka aku.

Matthew 6 t 25, 32, 33. Pilipai 4 : 6. 1 Peter 5 : 7.Masmur 23 z l.

Jako tampong : Matthew 19 :23. Luke 3 : 14. Ibrani15:5. Jakob2:5.

IngatlKo Tuhan Isa: Tagang diriempu, anang angkun

ka utai. Ukai tegal pemayoh utai ti ka bisi orang titau ngidup ka samengat iya. Lalu iya nelah jakobekurong.ka sida, ko iya, Utai ti ditanam orang rajasiko di kebun iya bebuah lebat bendar, lalu iyaberunding dalam ati diri munyi tu, Kati ko akuenggau, laban aku nadai bisi alai nyimpan samoa utaiaku. Lalu ko iya, Tu ti ka digaga aku; aku kangeruboh ka pelaboh aku, lalu ngaga ti besai agi, laludia aku ka nyimpan samoa gamdum enggau kresa aku.Udah nya, laban aku bisi mayoh utai ditaroh ka

26

betaun-taun, aku ka ngelantang kadiri, makai, ngirup,enggau ngerami kadiri. Utang Allah Taala bejakoenggau orang nya, ko iya, Nuan ti bli, malam tu lagisarnengat nuan ka di-arnbi pulai, lalu sarnoa rrtar tiudah ditugong nuan, sapa ti ka bempu iya? Bakanya orang ti nugong utai ka diriempu, utang iya nadaiutai ti dikarindu ka ka Allah Taala.

Luke 12 ;15-27.Jako tampong: Matthew 13 27, 22. Luke 6 224, 25;

18 : 18-30. Ibrani 13 : 5. Jakob 2 z 1-9;5 : 1-6.

5. PASAL BERUTAIYG ENGGAU ANAK DUIT

Anang enda nnlns utang hita enggau orang;samina siti utang ti mda ulih dibalas kita, nya

pengrindu orang.Roma 13 : 8.

Enti orang ti umang nginjau duit ari kita, anangminta anak duit nya ari iya.

Tuhan, sapa ti tau diau di rumah Tuhan ? Sapati tau diau di bukit nuan ti kudus ? Orang ti diautuchi, ti ngaga utai ti ngena; ti bejako bendar ari atiiya. Orang ti bejali ka wang, enda beranak ka iya; tienda nyambut suap ari orang ti ngelaban sida ti endasalah. Orang ti ngaga samoa utai nya enda ka dibuaibelama-lama.

Orang ti jai nginjau, tang enda tebalas ka iya, tangorang ti lurus, iya nelap, lalu mri utai ka orang.

Exodus 22 z 25. Masmur 15 : 1, 2, 5;37 : 21.Jako tampong : 1 Timoti 6 z 6-10, 17,18.

6. PASAL BECIIARAAnang bechara enti bisi jalai bukai ngadu ka

layaKo jako Tuhan Isa : Leboh kita besambiang, sebut,

Ampun penyalah kami, baka kami ngampum samoaorang ti salah ngelaban kami.

27

Page 14: Jalai Ngator Pendiau

Nyadi ko jako Tutran Allah Taala : Aku ka datailalu mai kita bechara, lalu akuempu ka ngelaban gidati ngakal orang gaji dalam pasal gaji iya.

Ko Tuhan Allsh mega : Penusah ka ninggang orangnya ti ngarnbi kerja orang, lalu enggai mri gaji ka iya.

Kolosi 4 z 1. Epesus 6 : 9. Deutelonomy 24 : 14, 15.Malakai 3 : 5. Jeremaiah 22 :13. 16.

Tu jalai ti badas agiKo Tuhan Isa : Iya ti besai dalam kita, awak ka

iya nyadi baka ti biak agi; lalu iya ti kapala kita, nyadib"lra orang ti mla kita. Nyadi aku begulai enggau kitabqka orang ti mla kita.

* rAwak ka runding ati kita sabaka enggau runding ati

Isa Almesih; Nyadi taja iya sabaka enggau Allah Taala,iya enda ngumbai untong nya enda tau ditinggal,utang samoa mulia Petara dilengkah ka iya, baka ai tidituang ka ambis, lalu iya nyadi baka ulun, iya nyadi

Lr;&c 22 z 26, 27. Pilipai 2 : 5-7.Jako tampong : Matthew 23 : lO-12. Mark l0 : 42-14

Luke 7 :2-tO. John 13 z 7-17. Pilimon 8-22.

+ PASAL DUIT ENGGAU MODAL rITAIKita nctmt peflgasih Isa Almeih, Tulnn hini;uja iya raja iya nyad,i urruntg awah ha nulongkita, ngatnbi fo olih iya umang, kita tau 4tadi raja.

2KorinthS:9.

Pagal Penglunrs atiAnang ngenchuri. Anang angkun ka utai orang.Anang nginsit pak di tanah onang.Anang kita enda lurus leboh bectrara, lcboh bebli

enggau bejual utai; awak ka takar, penyrkat, enggru&chin kita betul amai. Aku tu Allah Taala, Petarakita.

24

Ko Allah Taala : Orang ti ngator pendiau iyaenggsu lunrs, lalu bejako bebendar, ti enda ngrgauntong ari penusatr orilrg, ti enda makai 8wF, iya kabqLs orang ti diau di bukit batrr jauh ati pengnrsah;enda orang nya ka kirrang pemakai, enda kurang ai.

Enti orang ,r*"rrJn* ,rrli, "rraJtau enda iya malasbaru. Enti orang ngelepas ka jelu iya, lalu jelu nyamakai kebun orang bukai, enda tau enda iya malasorang nya enggau utai ti manah ari kebun iyaempu.Sarnoa penyalah ti digaga ngelaban orang bukai endatau enda dibalas dua lipat.

Ko Sakius enggau Tuhan Isa : Tuhan, satengahsamoa utai aku ka dibri aku ka orang ti saranta; entiaku udah enggau enda patut ngambi barang utai orang,aku deka malas empat kali lipat. Ko Tuhan Isa,bejako enggau iya, Saharitu salamat baru udah dataidi rumah nuan.

:*r

I

I

i

Exodus 20 zl5, 17. Deuteronomy 19 : 14. Leviticus19 : 35, 36. Isaiah 33 : 15, 16. Exodus 22 z l, 3, 5, 9.Luke 19 : 8,9.

Anang angtun ka wangKo Tuhan Isa : Anang nugong ka diriempu reta

dalam dunya tu, d alai gegat enggau tegar makai,lalu penchuri ngenchuri; utang tugong ka diriempureta kita di serga, dia nadai gegat nadai tegar makai,lalu pendruri enda ngenchuri. Nyadi di endor retakita diau, dia mega ati kita ka diau. Kita enda taubetuai ka Allah Taala sefta enggau betuai ka pengraja.

Ko jako Rasul St. Paul ngajar kitai : Enti orangnangl ka Allatr Taala, nya untong beeai, enti oranglantans ati enggau utai ti ka bisi iya. Kitai nadai maiutai kadalam dunya tu, nadai mega kitai tau mai barangutai pulai ari dunya. Utang enti bisi pemakai enggaugari, nya meh umbas ka kitai. Orang ti kran ka nyadiraja kena penguji besai, kena akal enggau mayoh inginti ngapa, ti nganu, ti ngelamas ka sida dalam pengnrsak

25

Page 15: Jalai Ngator Pendiau

Ko iya mega : Enti menyadi nuan udah bepenyalahngelaban nuan, gosong iya kadiri, lalu madah ka iyapenyalah iya. Nyadi enti iya ninp ka nuan, quanudah bulih menyadi truan' utang enti iya enda ningaka nuan, bai enggau nuan siko dua orang, ngambi kaarinyawadua sakalikatigaiko saksi, tiap leka jako nglntau &tentu ka. Nyadi enti iya enggai ninga ka sida,padah ka eklisia. Enti iya enggai meg.a ninga kaiklisia, awak ka iya baka orang petang ti enda arapka Allah Tada.

Ko iya mega : Enti menyadi nuan salah, anu iya;enti iyangesal ati, ampun iya. Enti iya salah-ngelabannuan tujoh kali dalam sahari, lalu tqioh kali ngadapnuan, ko iya, Aku ngesal ati; enda tau enda nuanngampunrya. * I r

Rasul St. Paul ngajar kitai, ko iya : Enti kita bisi layaenggau orang bukai, kati enda kita takut ngasoh orangd

-rikai Kristian bechara ka kita, lalu enda ngasohanembiak Allah Taala ? Kati nadai kita nemu siko tibepenemu ari kita ti tau ngadu ka leman menyadi-iya ?Ut"ttg menyadi ngelaban menyadi bechara,-tsr,nba-h 'glminta adu ka orang ti enda arap. Tu salah bendar tidigaga kita, kita bisi pechara enggau diri sama diri.L"pt enda nat ka orang ti ngachau kita ? Lapa endanat ka orang ti ngarrrbi utai kita ?

Luke 11 :2, 4. Matthew 18 : 15-17. Luke 17 z 3, 4.l Korinth 6 zl,5-7.

Jako tampong : Galatis 6 z l.

lolai ngadu ka laya engglau becharaKo jako Tuhan Isa : Enti barang orang ka mai nuan

bechara lalu ka ngambi baju nuan, bri ka iya megaPUa nuan.-

Anang nyadi saksi bula ngelaban orang.Leboh blchara, bechara enggau lurus, anang milih

orang; dinge jako orang umang sabaki enggaq glangkaya. Anang talart ka barang orang; Tuhan Allah timegai pechara.

7. PASAL ORAIYG TI NGELABAN KTAINyadi orang ngeregaflg Tuhan Isa. Kob a' Aoaf,irfffir* ;##xlo:!" *o

Luke 23 :33,34.Ko Tuhan Isa : Rindu ka sida munsoh kita; gaga

kerja ti badas ka sida ti begedi ati di kita; minta beikatka sida ti nyumpah kita; besambiang ka sida ti jaienggau kita. Iya ti nampar nuan di kuyu sapiak, suaka iya kuyu sapiak mega.

Agi mega jako tu: Beberkat sida ti ngemadu kalaya orang; laban sida ka dikumbai anak Allah Taala.

Rasul St. Peter ri* rr,rril -urrJ*

: Nyadi Almesihudah marinsa tegal kita; iya ngaga tela-clan ka kita,ngambi ka kita tau niteh ka iya. Leboh orang bejakongagu iya, iya enda malas nganu orang. Leboh iyama4nsa iya enda madah ka diri ka malas, tang iya arapka Siko nya ti mutus ka pechara enggau lurus.

Ko jako Rasul St. Paul mega : Anang malas penyai9r?ng= enggau penyai. Enti kita tau, naka ulih, diaubebaik enggau samoa orang. Anang kitaempu malas,qtang awak ka Allah Taala nganu orang; laban udahditulis munyi tu : Aku ka malas, ko Tuhan A[ah.Ny"ai enti munsoh nuan lapar, bri iya makai; entiiya aus, !4 iV" ngirup. Anang kita alah laban penyai,tang ngalah ka penyai orang olih pemadas kita.-

- -e+"+g "nqd leboh munsoh kita alah; anang gaga

leboh iya rebah. Anang bejako munyi'tu : Aku [an-gag-a eng_gau rya baka i5ra udah ngaga enggau aku;aku ka malas iya nunda ka kerja iya.

Enti nuan nemu jelu munsoh nuan ti udah nyau,enda tau enda nuan nganjong iya pulai ngagai iya.Enti nuan meda keldai munsoh nuan rebah laban uiaibrat ti dima iya, enda tau enda nuan nulong iya, tajaati nuan ka enggai.

Matthew 5 : 4O. Exodus 2O z 16. Deuteronomy | :17,lako tampong : Matthew 6 : 14, 15.

28

Page 16: Jalai Ngator Pendiau

8. PASAL KASIH KA ORANG ENGGAU MLAORANG

IKasih tra orang baka tuTu jako Tuhan Isa : Enggau nadai bebayar kita

udah nyambut ari Allah Taala, enggau nadai bebayarmega kita patut mri ka orang. Nyadi leboh nuan maiorang makai anang ngumbai sida ti pangan nuan,sakalika ka sida menyadi, sakalika sida suku juru,sakalika sida ti raja, enggai ka sida nya ngambi nuanngabang, lalu nuan kena balas. Utang ambi sida tisaranti, sida ti puntul kaki, ti timpang, ti buta, lalu nuanka bulih berkat, laban sida nya nadai bisi utai enggaumalas nuan. Nuan ka kena balas leboh pengankat sidaorang ti lurus ari mati.

Matthew 10 : 8. Luke 14 z 12-74.Jako tampong : 2 Korinth 9 z 6, 7. Matthew 6 : l-4

Pasal mri ka Allah TaalaSamoa pirak enggau sarnoa mas, sigi enggi aku, ko

Tuhan Allah Taala.Nyadi sida anembiak Allah Taala enda tau datai

ngagai iya puang; tiap orang ka mri utai nunda kapemisi iya, nunda ka pemayoh utai ti udah dibriPetara ka iya.

Nyadi sakali Isa tepeda ka orang ti raja ngengkahka wang sadekah sida kadalam peti wang. Lalu iyatepeda ka siko indu ti balu ngengkah ka dua duitkadalam nya mega. Udah nya, ko Tuhan, Aku madahka kita, indu tu ti balu, ti saranta, mri mayoh agi arisarnoa sida, laban samoa sida nya udah mri sadekahari duit sida ti mayoh, utang indu tu ti nadai utai udahmri samoa ti ka bisi iya, samoa pengidup iya.

Haggai 2 z 8. Deuteronomy 16 :16, 17. Luke 21 : 1-4.

Allah Taala merkat ka orang ti mriTu jako St. Paul : Dalam sarnoa utai aku nyadi

teladan ka kita, madah ka kita patut bekerja baka nyalalu nulong orang ti enda kring, lalu ingat ka jako

30

Tuhan Isa, munyi tu, Orang ti mri, beberkat agt ariorang ti nyambut.

Bai samoa utai ti patut ngagai rumah aku, ko TuhanAllah, lalu aku ka rnuka pintu serga lalu nuang berkatdatas nuan, datai ka nuan nadai umbas alai nyimpansamoa iya.

Bisi orang ti mri, lalu kresa iya nambah-menambah;bisi orang ti naroh nya ti patut dibri iya, lalu kresaiya mansang kurang. Orang ti kasih ka bulih pengasih,orang ti manjah enggau ai, iyaempu ka kena panjah.

Enjok ka orang, lalu ka di-enjok ka kita takar tibadas, ti dipajak, ti digusak, ti nyau belaloh laboh, kadibri orang ka kita; laban enggau takar nya kita nakar,pia mega ka ditakar ka kita baru.

Kerja Rasul 20 z 35. Malakai 3 : 10. Proverbs ll :24,25. Luke 6 :38.

Jako tampong : 1 Korinth 73 :3. Matthew 6 :7-4.2 Korinth 8 :7-12. Matthcu'25 : 31-40.

9. LEBOH KENA KEDUAN TEGAL PENGLURUSKITA

Tuhan Isa ti teladan kitaiKo Tuhan Isa : Anembiak enda besai agi ai Tuan

iya. Enti orang udah beduan aku, tentu sida kabeduan kita.

Iya kena keduan, tang enggau ati baroh iya diau diri,Iya enggai nimbal jako orang;Baka anak domba ti disemblih enda memunyi,Baka domba ti dikempat bulu enda ngelaban,Baka nya mega iyaemPu nat ka diri.Iya dibunoh orang enggau nadai patut,Tang sapa ti iboh ka kerja nYa ?Iya dibuai ari tengah orang ti agi idup,Iya mati ka tegal dosa kitai.

3 l

Page 17: Jalai Ngator Pendiau

Iya ditumbak begulai enggau orang ti bedosa,Iya sama sapendam enggau orang ti jai,Taja iyaempu enda ngerja penyai,Jako iya enda kala ngakal orang.

Ko Tuhan *" *";*;a ,r"., o"*g ka nangkapkita lalu ka beduan kita, lalu nutup kita tegal namaaku. Samoa kerja nya ka nyadi awak ka ngamai kajako aku. Utang anang kakang, anang berunding dulubaka ni kita ka nyaut, laban aku ka mri ka kita jakoenggau penemu; nyadi samoa munsoh kita endatelaban, enda tejap ka kita. Laban ukai kita ti bejako,tang Roh Apai ti bejako dalam kita. Anang kita takutka mensia ti munoh tuboh, tang sida enda tebunohka samengat : utang takut ka iya ti tau ngerusaksamengat enggau tuboh mega dalam api neraka (iyanya Allah Taala).

Ko Tuhan mega : Beberkat samoa orang ti kenakeduan tegal penglurus, laban sida ka bempu printahserga. Beberkat kita leboh orang nganu kita, lalubeduan kita, lalu nempa ka samoa macham penyaipasal kita, laban kita murid aku. Andal, lalu gagabendar kita, laban besai bendar upah kita di serga.Nyadi baka nya orang ti udah beduan sida nabi tidulu ari kita. Nyadi samoa orang ka begedi ati dikita tegal nama aku : utang iya ti ngenat ka diri dataika di ujong ka di-idup ka.

Minta berkat ka orang ti beduan kita; minta berkat,anang nyumpah sida.

Ko Rasul St. Peter : Beberkat kita enti kita kenabantah tegal nama Almesih, laban Roh Allah Taaladiau datas kita. Utang anang barang kita marinsalaban iya munoh orang, tau ka ngenchuri, tau ka ngerjautai jai, tau ka ngachau utai orang; utang enti orangmarinsa laban iya orang Kristian, anang iya malu, tangawak ka iya muji Allah Taala laban iya niteh kajalai nya.

32

Nyadi tu jako Rasul St. Paul : Kuasa aku umbaska nuan (ko Tuhan Isa), laban kr"rasa aku trang ditemuorang leboh iyaempu lemi . . . nya alai aku gaga lebohaku lerni, leboh orang beduan aku, leboh aku tusah,leboh orang marinsa ka aku; laban maia aku lemi,maia nya aku dikring ka mega.

Ko Tuhan Isa : Utai tu udah ditusi aku ka kitangambi ka kita bulih penyamai olih aku : di dunya tukita nemu penusah, utai kring ka ati kita, laban akuudah ngalah ka dunya.

John 15 z 20. Isaiah 53 :7-9. Luke 2l z 12-15.Matthew lO z 20, 28; 5 : 10-12; l0 :22. Roma 12 :14.1 Peter 4 z 14-16. 2 Korinth 12 z 9,10. John 16 : 33.

Jako tampong : Pilipai 1 z 29. Kerja Rasul 4 z l-31.

33

Page 18: Jalai Ngator Pendiau

JATAI ALLAH TAALA

I. JALAI BETUAI KA IYA ENGGAUNYEMBAH IYA

Allah Taala endang Roh; orang ti nyembah iya endatau enda besembah enggau roh enggau pemendar.

Piring ti dikarinati ri t*e$, ,, "*3,:,uilth#'#f"":'*'"fr:l"l;TuhanAllah. r r r

Awak ka kitai salalu ngenjok ka piring puji ka Allah!.aa!a (olih Isa Almesih), iya nya ulai tiaitilah nyawakitai, ti madah ka diri arap ka iya.

.l l*

4r*g kita enda iggat ngerja utai ti badas, lalu magiutai -enggau orang, laban Allah Taala rindu ka piringti baka nya.

_ Pgngarap ti bendar, ti nadai digulai jai di moa AllahTaala, ti Petara, to Apai Hd, tu meh iya : ngabasglang patu _enggau orang balu dalam penusah sida,lalu ngintu diri tuchi ari penyai dunya.

- Jqb" 4 224. Masmur 51 277. Ibrani 13 :15, 16. Jakob1227.Jako tampong : Roma 12 z 7,2.

z. PASAL NGINTU IIARI MINGGUKo Tuhan Allqh Taala : Ingat ka Hari Minggu,

intu hari nya tuctri.I!V"{ Allah Taala merkat ka hari ti ka tujoh, lalu

nudus ka iya, laban nya hari iya ngetu aii samoapengawa iya.

rt t

Enti nuan ka ngintu hari minggu, enda begawa;lalu rindu ka hari nya lalu bebasa ka iya; lalu ngetuari kerja diri, lalu enda ngerami kadiri hari nya, laluenda berunding ka jako rnensia; ud,ah nya ati nuan kalantang berunding ka Petara nuan; lalu iya ka ngasohnuan diau di menoh enggau ati nyami.

Nyadi fsa, nunda ka adat iya, tama kadalam rumahsambiang leboh Hari Sabtu lalu bediri macha suratAllah Taala.

Ko Tuhan Isa : Patut kita ngerja utai ti badas lebohHari Sabtu.

Nyau lemai Hari Minggu, Isa datai lalu bediri ditengah sida, lalu madah ka sida murid iya, Salamatdiau enggau kita.

Tu ajar St. Paul : Tiap hari minggu awak ka siko-siko kita naroh duit sadekah, nunda ka utai ti ka bisi iya.

Nyadi hari minggu leboh kami begempuru ka makairoti sakramen, Paul ngajar kami.

| :21-34. Luke 13 z 10-17.

3. PASAL NYEMBAH BERALA

Ko Tuhan Allah Taala : Anang ngaga engkramba;anang nyembah iya, anang betuai ka iya.

tt t

Ko jako Tuhan Isa : Nuan ka nyembah Allah Taala,Petara nuan, ti Siko aja.

t t t

Ko jako St. Paul : Anang kitai ngumbai Petara kitaisiga baka mas enggau pirah enggau batu, utai ti di-ukirolih akal enggau penemu mensia.

Nyadi Allah Taala enda iboh ka runding ti baka nyaleboh mensia nadai penemu; utang diatu iya ngasohsarnoa orang di sabarang endor berubah ati.

3534

Page 19: Jalai Ngator Pendiau

Nyadi utai ti dipiring sida ti ukai Kristian, sidamiring ka antu, ukai ka Allah Taala.

*t l

Berala ti disembah orang petang digaga ari pirakenggau mas aja; utai ti digaga jari mensia. Mulut iyabisi, tang bejako en& tau; pending iya bisi, tangninga enda tau; nadai mega bisi seput dalam tubohsida. Nyadi orang ti ngaga berala ka nyadi sabakaenggau sida; amai, samoa orang ti arap ka sida.

ttr

Nyadi sida ti nyadi manang, ti nyembah berala, tubagi sida, sida ka masok danau nya ti beapi, ti maulaban mirirang.

It t

Nyadi kitai (orang Kristian) siga baka edja AllahTaala ti endang idup; munyr jako Allah Taala, koiya, Aku ka diau dalam sida, aku ka begulai enggausida; Aku ka nyadi Petara sida, lalu sida ka nyadianerrbiak aku. Nya alai ko iya, Pansut kita ari eidati jai; begeraf,a enggau sida; anang megai utai ti endatuchi. Nyadi aku ka nyadi Apai kita, nyadi kita kanyadi anak aku.

Erodua 2O : 4,5. Matthew 4 : 10. Kerja Rasul 17 z 29,30. 1 Korinth 10 : 20. Masmur 135 : 15-18. Revelation2l z 8. 2 Korinth 6 : 16-18.

Jako tampong : Kerja Rasul t9 z 23-41. Revelation22 z 14,15,

4. -P_4SAL MANANG ED[GGAU_98A1{G_TI NGATAL

Anang arap ka jako antu; anang arap ka utai tidituei manang; sida nya bula, lalu enda tau ngelantangka ati kita.

t

36

Tu jako Allah Taala : Anang ngasoh orang ngakalkita olih jako ti bula; anang arap ka mimpi ti ditusisida, laban sida sigi orang pengakal; ukai aku ti ngajarsids' r r *

Sida facob nadai beguna ka kerja beburong; sidaIsrael nadai beguna ka kerja bemanang. ,.

Jato Attah Taala pasal kerja nya tadiAnang kita arap ka manang; anang kita beburong;

anang ngamah diri enggau kerja ti baka nya; laban ahutu ti Petara kita. Nyadi aku ka ngalih ka moa aku ariorang ti bemanang, lalu enda agi ngaum iya enggausida ti anembiak aku.

Nyadi Saul mati,l"uut iJ" "rrau lon u Allah Taala,laban iya enda niteh ka jako iya, laban iya minta ajarmanang, enda minta ari Allah Taala; nya alai Petarangambi samengat iya lalu mri prinah iya ngagai Davidanak lessi.

L-

37

Page 20: Jalai Ngator Pendiau

JAKO TI DUDIPEMATI-IYA NYA PUN JALAI TI NUJU

PENGIDUP TI MERUAN

ladi meh peneka Ailah TaalaUdah Tuhan Isa pulai idup baru ari mati iya bejako

munyi tu : Anang takut; aku iya ti dulu, iya ti dudimega, enggau iya ti endang idup. Nyadi aku udahmati, lalu peda, aku idup belama-lama, lalu aku bisikunchi pemati.

Tuhan Allah t ,lrri, T;"r eff"f, ti ngambi pulai;beberkat narna Tuhan Allah.

Almesih udah ngalah ka pematiNyadi Allah Taala udah .ngelep-as .ka - iya ari

pemarinsa pemati, laban iya enda tau diprintah nya.Nyadi Isa Almesih, Pengelepas kitai, udah ngalah

ka pemati, lalu udah ngasoh kitai nemu pengidup timeruan, otih injil ti ditusi iya.

Kitai tau menang olih kuasa NmesihKo Tuhan Isa : A}u tu pengangkat orang ari mati,

enggau pun pengidrrp; barang orang ti arap ka aku,taja iya mati, udah nya iya ka idup baru; lalu barangsapa ti idup lalu arap ka aku, enda iya ka matibelama-lama.

Pemati udah alah olih kuasa iya ti menang; dinipemenang nuan, pemati ? Dini pemedis nuan,pemati ? Pemedis pemati nya dosa; utang puji dibrika Allah Taala ti mai kitai menang olih Isa Almesih,Tuhan kitai.

Kitai ka diau enggau Tuhan kita belama-lamaAnang kita tusah ati, baka orang ti nadai utai ti

di-adang. Laban enti kitai arap ka Tuhan Isa udahmati lalu angkat pulai idup baru, baka nya mega AllahTaala ka ngankat baru enggau Isa eida ti udah mati

38

i

L"--: -

ti udah arap ka iya.. Laban Tuhan iyae-mpu- ka nurunari serga enggau penjong, enggau nyawa kapala malikat,enggau trumpit Allah Taala; nyadi orang Kristian tiudah mati ka dulu angkat; udah nya kitai ti agi idup kaditanggong ka-atas enggau sida dalam remang, kabetemu enggau Tuhan di langit, nyadi baka nya kitaika begulai enggau Tuhan belama-lama.

Laban aku tentu nemu dalam ati diriempu, tau kapemati, tau ka pengidup, tau ka malikat, tau ka balaserga, tau ka utai ti diatu, tau ka utai ti ka nyadi dudi,tau ka barang kuasa, tau ka utai ti tinggi, tau ka utai tidalam, tau ka barang utai bukai ti digaga, enda taunyerara kitai ari pengrindu Allah Taala, ti ditemukitai olih Isa Almesih Tuhan kitai.

Leboh aku nurun nengah darong pemati,enda aku takut ka pengrusak,

laban nuan, Tuhan, bisi enggau aku;Tungtat ti dipegai Tuhan ngasoh aku lantang.

John 11 z l-44;

39ta.a

I,l

{l

Page 21: Jalai Ngator Pendiau

Baha iya ti ufuh ngumbai hiu ctfung tuchi;baha nya mega hitaenpu patut ngator scnnoa

gnndiau hita awah ha hiu dian uchi.lPeter l :15.

Afu ha matfung fu salanat Allah Taalaflgagai orattg ti ngator perrdiau iya batht.

Masmur 50 I 23.

Nufu ht pctncniai unvn ilusi, thuasa ha dibi ki trumt. .

Deuteronom.y 3d z 25.

I

Jalai Ngator Pendiau

IAKO AJAR ARI SURAT ALLAH TAALA

Awah ha Pndiau hita fuha ti paut ha orang.ti'oap ka Injil ti ditusi Isa Almesih

Pilipai I z 27.

Scrlpture Gift MtrclonECCLESTON STREET, LONDON, S.W.t

hiatcd in Ewlottd

AI

_- f4