ilmi ane munjhavta 100 prashno

rfíkkçkLkwt Lkk{ : RÕ{e yLku {wtÍðíkk 100 «&™ku

yLku íkuLkk W¥khku

{q¤ ÷u¾f : nwßsíkw÷ RM÷k{ ð÷ {wM÷u{eLk

WMíkkË {kunrMkLk fhkyíke Mkknuçk(RhkLk)

WËqo yLkwðkË : MkiÞË nMkLkiLk rhÍðe

økwshkíke yLkwðkË : Rçkúkne{ çke. Ãkxu÷

{ki÷kLkk nwMkiLk yn{Ë Ãkxu÷

«fkþf : y{eY÷ {kuy{uLkeLk ÷kÞçkúuhe, ¼Y[

ftÃkkurÍtøk : Íhøkk{ nwMkiLk yB÷ðe

({kuçkkR÷ : 9898222791)

«ík : 2000

®f{ík : y{÷ (Not For Sale)

«Úk{ ykð]r¥k : sw÷kR 2010, hßsçk rn.Mk. 1431

yuf sYhe Mkq[Lkk

Rçkúkne{ çke. Ãkxu÷Lke {w÷kfkíkLkku Mk{Þ

MkktsLkk

4- 00 Úke 6- 00

ðkøÞkLkku hnuþu.

Ëhuf ÔÞÂõíkyu yk Mk{Þøkk¤k{kt s ykððwt.

II

RÕ{e yLku {wtÍðíkk 100 «&™ku

yLku íkuLkk W¥khku

{q¤ VkhMke ÷u¾f

nwßsíkw÷ RM÷k{ WMíkkË {kunrMkLk fhkyíke Mkknuçk(RhkLk)

WËqo yLkwðkË

MkiÞË nMkLkiLk rhÍðe

økwshkíke yLkwðkË

Rçkúkne{ çke. Ãkxu÷

Mobile : 94279 36614{ki÷kLkk nwMkiLk yn{Ë Ãkxu÷

Mobile : 94280 26612

: ÃkkuMx÷ yuzÙuMk :

y{eY÷ {kuy{u™e™ ÷kÞƒúuhe

…ku. ƒku. ™t. 4, ¼Y[-392001, Vku™ : 240567

Email : [email protected]

: «fkþf :

y{eY÷ {kuy{uLkeLk ÷kÞçkúuhe, ¼Y[

yu-170 yun{Ë™„h, yuðLÞw …kfo …kMku, {™wƒh hkuz, ¼Y[-392001.

VkuLk : 0091-2642-240567

IVIII

u u

u u

VIV

� «MíkkðLkk

(1) ¾wËkðtËu yk÷{u yk rðïLku yLku íku{ktLke Ëhuf

ðMíkwLku ynª MkwÄe fu RLMkkLkkuLku þk {kxu ÃkuËk fÞko? 1

(2) ¾wËk WÃkh R{kLk ÷kððwt fu Lk ÷kððwt ÔÞÂõíkLkk

SðLk WÃkh íkuLke þe yMkhku Ãkzu Au? 2

(3) þwt ¾wËkLku ykÃkýe RçkkËíkkuLke sYhík Au? suÚke

íkuýu ykÃkýLku rfç÷k íkhV {kU fheLku Lk{kÍ yËk

fhðkLkku nwf{ Vh{kÔÞku? 3

(4) Lkuf ÷kufku {w~fu÷eykut{kt røkhVíkkh fu{ hnu Au?

ßÞkhu fu {wsrh{ku yLku økwLkunøkkhku yiþku ykhk{{kt

®sËøke çkMkh fhíkk Ëu¾kÞ Au. 5

(5) ík{k{ yk{k÷Lke fçkqr÷ÞkíkLkku ykÄkh Lk{kÍLke

fwçkqr÷Þík WÃkh fu{ Au? 7

(6) ykË{eLkk fux÷kf yk{k÷Lkku çkË÷ku çkunË yLku

çkurnMkkçk þk {kxu Au? 8

(7) fwhykLk{kt fux÷kf {kýMkkuLke òLkðhkuLke MkkÚku

Mkh¾k{ýe fhðk{kt ykðe Au. íkku þwt yk RLMkkLkLkwt

yÃk{kLk yLku yLkkËh LkÚke? fu ykðwt Lk Úkðwt òuRyu? 8

(8) MkíÞku yÚkðk hnMÞkuLku íkuLke Mkk[e ÃkrhÂMÚkrík{kt

ykÃkýu fR heíku òuR þfeyu Aeyu? 11

(9) þwt Ëhuf {wMk÷{kLk {kur{Lk Au? yÚkðk RM÷k{

yLku R{kLk{kt ftR íkVkðík Au? 13

(10) ¼÷kRLkku nwf{ fhðku yLku çkwhkRykuÚke hkufðwt

ík{k{ {wMk÷{kLkkuLke Vhs Au fu {wMk÷{kLkku{ktÚke

fkuR yuf ¾kMk(xku¤kLke) ÷kufkuLke? 17

(11) ¾wËk Võík {w¥kfeykuLkk y{÷Lku s fçkq÷ fhu Au. íkku þwt

su ÷kufku {w¥kfe LkÚke íkuyku{kt yuf òíkLke {kÞwMke ÃkuËk LkÚke

Úkíke? ÃkAe íkuyku òýe-Mk{SLku økwLkkn LkÚke fhíkk? 18

(12) ÔÞÂõíkLku ykMk{kLke rfíkkçkLke þwt sYhík Au? 22

(13) þwt fhðwt òuRyu suÚke SðLk{kt þktrík ÃkuËk ÚkkÞ? 24

(14) RM÷k{{kt y{÷Lke fËh-®f{ík íkuLkk ðsLkLkku

ykÄkh rLkGÞík WÃkh Au. íkku ÃkAe íkuLke fwçkwr÷ÞíkLku

yÕ÷knLke LkÍËefe yLku r÷Õ÷krnÞík MkkÚku fu{

òuzðk{kt ykðu Au? 26

(15) þwt Lkuf fkÞkuoLkku çkË÷ku ËMk økýku nkuÞ Au? 28

(16) ykÃkýu {kuíkÚke þk {kxu zheyu Aeyu? 30

(17) fux÷ef Ëwykyku fu{ fçkq÷ Úkíke LkÚke? 31

(18) rfíkkçkku{kt ½ýe çkÄe Ëwykyku Lkf÷ ÚkÞu÷e Au

þwt ¾wËk yu{ RåAu Au fu y{u Ëhuf ð¾íku Ëwyk s

{ktøkíkk hneyu? 32

(19) RLMkkLkLke ®sËøkeLke ¼÷e-çkwhe ½xLkkyku þwt

yÕ÷kn íkhVÚke Au? 35

(20) Lk{kÍ ykË{eLku çkwhkRykuÚke çk[kðu Au. su{ fu

fwhykLk{kt Au íkku ÃkAe Lk{kÍeykuLku ykÃkýu økwLkknku{kt

VMkkyu÷k fu{ òuRyu Aeyu? 37

(21) su søÞkyu y{ú rçk÷ {yYV yLku LkÌk yrLk÷

{wLfh yMkhfkhf Lk çkLku fk{ Lk fhu íÞkhu ykÃkýu

þwt fhðwt òuRyu? 39

(22) yksLkk s{kLkk{kt rðïLkk yLÞ Ëuþku MkkÚku MktçktÄ

fu¤ÔÞk ðøkh ÔÞðnkh {w~fu÷ Au. çk÷fu Aqxfku s

LkÚke. ykðe ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÃkýu ÷kþhfeÞk

÷køkhçkeÞkLkk Lkkhk fuðe heíku ÷økkðe þfeyu Aeyu? 43

(23) Võík yuf fr÷{k “÷kR÷knk RÕ÷Õ÷kn...

S¼Úke fne ËuðkÚke yk¾uhík{kt Aqxfkhku fuðe heíku

«kÃík ÚkR þfu Au? 46

yLkw¢{rýfk

VIIIVII

(24) yk «{kýu fnuðkÞ Au fu nwt yÍkçku snÒk{ WÃkh

íkku Mkçkh fhe þfwt Awt Ãkhtíkw yÕ÷knÚke swËkR WÃkh

Mkçkh LkÚke fhe þfíkku. þk {kxu? 48

(25) RLMkkLke rð»kÞðkMkLkk WÃkh fuðe heíku ftxÙku÷ fhðku? 50

(26) ÔÞÂõík {sçkqh fu Mðíktºk? (÷k[kh Au fu ykÍkË?)

ÔÞÂõíkLku fux÷e nË MkwÄe ykÍkËe «kÃík Au? 53

(27) yÕ÷kn íku RçkkËík fu y{÷Lku su{kt hs{kºk

þefo yÚkðk heÞkfkhe(rË¾kðku-çkeòLku çkíkkððwt)

nkuÞ íkku íkuLku fu{ fçkq÷ fhíkku LkÚke? 57

(28) ßÞkhu yÕ÷kn ËhufLkk {kxu {nh{ Au íkku ÃkAe

Lk{kÍ{kt †e-ÃkwY»kkuyu ÃkkuíkkLkk þhehLku AwÃkkððwt fu{

sYhe Au? 60

(29) ykÃkýu ykÃkýe Yn{kt {kuxkR (fÿku ®f{ík, çkwÍwøkeo)

yLku rðþk¤íkk ÃkuËk fhðk {kxu þwt fhðwt òuRyu? 64

(30) fÞk økwLkknku çkÏþðk{kt Lknª ykðu? 66

(31) Ëhuf fkÞo{kt ¾wËkLku ÞkË fhðkLkku þwt {ík÷çk Au?

ð¤e yk {kxu ¾qçk s íkkfeË fu{ fhðk{kt ykðe Au? 68

(32) su ÃkíLke çkk¤fku suyku ykÃkýk rð[khku MkkÚku Mkt{ík

LkÚke íku{Lke MkkÚku fuðku ðíkkoð fhðk{kt ykðu? 70

(33) ¾wËk Íkr÷{ku økwLkuøkkhkuLku Mk{Þ fu{ ykÃku Au? 72

(34) R{k{u Í{kLkk(y÷.)Lkk RÂLíkÍkhLkku þwt yÚko

÷Rþwt? þwt ÍwÕ{ yLku VMkkËLkk {wfkçk÷k{kt ¾k{kuþ

hnuðwt Ãký RÂLíkÍkh Au? 74

(35) ykx÷e ¾hkçkeyku y™u çkwhkRyku nkuðk Aíkkt ykÃkýu yk

hkßÞ ÔÞðMÚkkLku RM÷k{e fuðe heíku fne þfeyu Aeyu? 76

(36) ykÃkýu fkrVhku yLku VkrMkfkuLku fR árüÚke òuðk òuRyu? 79

(37) “ðMkeW÷ fÕçke” Ëe÷Lkwt rðþk¤ nkuðwt yux÷u þwt? 80

(38) RM÷k{ MktÏÞk ({kºkk-«{ký fu sÚÚkku) ðøkuhu WÃkh

ðÄkhu òuh ykÃku Au fu økwýð¥kk(õðkìr÷xe) WÃkh? 82

(39) hknu ¾wËk{kt sunkË fhðe RM÷k{e Mk{ks h[Lkk

{kxu fux÷e {ËËøkkh Au? 83

(40) þwt sÍk (LkufeLkku çkË÷ku) yLku MkÍk{kt (økwLkknLke

Mkò) ÔÞÂõíkLkk ÔÞÂõíkíð-{nkLkíkk fu ËhßòLke

fkuR yMkh WÃksu Au? 84

(41) RM÷k{e Mk{ks{kt hunçkhLkwt þwt {níð Au? 86

(42) hknu nf WÃkh [k÷ðk{kt y{÷ fhðk{kt fkuR

ykÃkýLku rÄ¬khu, XÃkfkhu, {òf {~fhe fhu íkku

ykÃkýu þwt fhðwt òuRyu? 87

(43) þwt RÍTÍík çk[kððk {kxu ðhMkkË {ktøkðk {kxuLke

Lk{kÍ Lk{kÍu RÂMíkMfk Akuze þfkÞ Au? fkuR Ãkeh

fu çkwÍwøko ÃkkuíkkLkk {kxu yk{ rð[khe þfu fu {U nkshe

ykÃke yLku ðhMkkË Lk ðhMÞku íkku {khe çkuRÍTÍíke Úkþu? 90

(44) {Ínçke Rsíku{kyku{kt nkshe ykÃkðe þwt Ëu¾kð

yLku rhÞkfkhe LkÚke? fu íkuLkk fkhýu ykÃkýu ÷kufku

Mk{ûk ònuh ÚkRyu Aeyu? 91

(45) yYr[fh yLku fzðkþ¼he Ëw½oxLkkyku ËhBÞkLk ykÃkýu þwt

fhðwt òuRyu? yuLkku fuðe heíku {wfkçk÷ku fhðku òuRyu? 92

(46) rçkLk{wÂM÷{ Ëuþku MkkÚkuLkk MktçktÄkuLkk rð»kÞ{kt

RM÷k{Lkku þwt nwf{ Au? 97

(47) ykÃkýu ËwrLkÞk{kt ÷økkíkkh {w~fu÷eykuLkk rþfkh fu{

çkLke hÌkk Aeyu. 100

(48) þwt y{÷ ðøkhLkk R{kLkLke fkuR ®f{ík Au? 103

(49) yun÷uçkÞík y÷Þnu{wMMk÷k{ MkkÚku {nççkíkLkku nf

þwt Au? {nççkíkLkku íkfkËku þwt Au? 105

(50) þwt Ëhuf Mkk[e yLku nf ðkík øk{u íÞkt, øk{u íÞkhu,

Mk{Þ Mktòuøkku ðøkh çkku÷e s Lkk¾ðe òuRyu? 106

(51) nÍhík R{k{ {unËe(y÷.)Lke nòhku ðhMkLke

W{h ÃkAe [k÷eMk s ðhMkLke þõ÷-MkwhíkLkk nkuðwt

fuðe heíku þõÞ Au? 108

(52) fwhykLkLkk ykËuþkLkwMkkh hunçkh yLku WB{íkLkku

MktçktÄ fuðku nkuðku òuRyu? 110

IX X

(53) ¾wBMk yLku Ífkík íkÚkk Mkhfkhe xuûk{kt þwt íkVkðík Au? 113

(54) fux÷kf ÷kufku ytrçkÞkLkk {kuySÍkík òuÞk ÃkAe

Ãký fu{ R{kLk ÷kðíkk LkÚke? 114

(55) ßÞkhu R{k{ku yLku Ãkuøktçkhku {kMkw{ Au íkku íkuyku

þk {kxu ¾wËkLke Mk{ûk hzu Au? yLku íkkuçkk {ktøku Au? 116

(56) fu{fu ykÃkýk R{k{kuLke ÷kufkuLke rnËkÞík {kxuLke ÃkØrík

íkÚkk ËeLkLkk «[khLke ÃkØrík, þir÷ y÷øk y÷øk níke

íkku þwt íkuykuLkku {fMkË Ãký y÷øk y÷øk níkku? 117

(57) ÔÞÂõíkLkk fux÷kf økwLkkn íkuLke ík{k{ ¾qçkeykuLku

þk {kxu rLkhÚkof çkLkkðe Ëu Au? 119

(58) ¾wËkLke {nççkík fR heíku «kÃík fhe þfkÞ? 122

(59) ykÃkýk SðLk{kt yYr[fh y™u fzðkþ¼Þko «Mktøkku

çkLkíkk nkuÞ Au. íkuLkwt ík¥ð¿kkLk þwt Au? 123

(60) fux÷kf rV÷kuMkkuVhku-®[íkfku su{ýu ¾wËkLke {¾÷qfkíkLke

yku¤¾{kt ÃkkuíkkLke ®sËøke rðíkkðe ËeÄe Au. AíkktÞ

yÕ÷kn WÃkh Ãkkuíku R{kLk fu{ LkÚke ÷kÔÞk? 125

(61) yÕ÷knu RLMkkLkkuLke ÃkuËkRþ{kt íkVkðík fu{ hkÏÞku Au?

þwt yk íkVkðík Íw÷{ LkÚke? 126

(62) ÔÞÂõíkLkwt yk{k÷Lkk{w õÞkhu çktÄ hnu Au? 128

(63) fwhykLku økeçkík fhðkLkk y{÷Lku {hu÷k ¼kRLkwt

økku~ík ¾kðk MkkÚku þk {kxu Mkh¾kÔÞwt Au? 131

(64) íkkuçkk þwt Au? íkkuçkk fuðe heíku fhðe òuRyu? 132

(65) ÷kufkuLku Lkuf fkÞo fhðkLke Ëyðík fuðe heíku ykÃkðe? 134

(66) †eykuLkku ðkhMkku ÃkwY»kku fhíkkt yzÄku fu{ Au? 139

(67) †eyku fkÍe fu ss(LÞkÞkÄeþ) fu{ LkÚke çkLke þfíke? 141

(68) †e rËÞík(¾qLkLkku çkË÷ku) ÃkwY»kÚke yzÄe fu{ Au? 142

(69) fux÷kf ÷kufkuLke yk¾uhík fuðe heíku çkhçkkË ÚkR òÞ Au? 144

(70) ÔÞÂõíkLke {kuík fkuLkk nkÚk{kt Au? ¾wËkLkk nkÚk{kt fu

RÍhkR÷Lkk nkÚk{kt? 145

(71) suLku òuR LkÚke þfkíkku yuðk ¾wËk WÃkh y{u fuðe

heíku R{kLk ÷kðeyu? 148

(72) fwhykLk yLÞkuLke {ËË fux÷e {kºkk{kt fhðkLkku

nwf{ ykÃku Au? 149

(73) økwLkunøkkh ÷kufku fwhykLku fhe{Úke VkÞËku fu{ LkÚke

WXkðíkk? 151

(74) Ÿ½{kt ÔÞÂõíkLkk þheh yLku YnLke þwt nk÷ík nkuÞ Au? 152

(75) ËÞk¤w yLku hn{íkðk¤ku ¾wËk yÍkçk ykÃkþu?

çktËkykuLku Mkò ykÃkþu? 153

(76) ËeLku RM÷k{Lkk ynfk{ku yuf çkeò MkkÚku Mktf¤kÞu÷k

Au fu yuf çkeòÚke y÷øk? 154

(77) RçkkËíkLkku þwt {ík÷çk Au? þwt Võík Lk{kÍ, hkuÍkLku

s RçkkËík økýeþwt? 156

(78) fwhykLk{kt ðýoLk ÚkÞu÷ “MkwÒkíkwÕ÷kn” yÚkðk

“MkwÒkíku R÷kne”Lkku þwt {ík÷çk Au? 157

(79) fÞk{íkLkk rËðMku {whËkykuLkk rð¾hkÞu÷k yðÞðkuLku

òuzeLku(yufºk fheLku) Q¼k fhðk{kt ykðþu íkku yk fuðe

heíku Úkþu? {whËwt {kxe{ktÚke rnMkkçkLke søÞkyu ykðþu? 159

(80) þwt Võík yuf s økwLkku ÔÞÂõíkLke yk¾uhík çkhçkkË

fhe þfu Au? 160

(81) þwt {ÂMsË yLku R{k{çkkhøkkn{kt “y{urhfk {wËkoçkkË”

“RMkhkR÷ {wËkoçkkË”Lkk Lkkhk ÷økkðe þfkÞ Au? 162

(82) þwt fwhykLkuÃkkf{kt RM÷k{e ¼kR[khku çkíkkððk. ÷køkýe

«ËþoLkku yLku Ëu¾kðku fhðk sw÷qMk fkZðk, íku{kt ¼køk

÷uðku ðøkuhu {kxu fkuR Ë÷e÷ fu ðýoLk Au? 166

(83) ËeLke {Mkkyu÷{kt ykÃkýu {hksuy rfhk{Lke({wsíkrnËkuLke)

íkf÷eË(yLkwMkhý) þk {kxu fhðe òuRyu? 167

(84) rð÷kÞíku VfeGÞkn þwt Au? 169

(85) ytrçkÞk y÷Þnu{wMMk÷k{Lke fkBÞkçkeLkwt hnMÞ þwt Au?

su{Lkk WMkq÷ku WÃkh rMkØktíkku WÃkh ÷kufku MkËeyku

ÃkAe Ãký çkr÷ËkLkku ykÃkðk íkiÞkh nkuÞ Au ykrþfLke

su{ y{÷ fhu Au? 170

(86) Ëhuf fkÞo{kt R÷kne htøk fuðe heíku ÷kðe þfkÞ Au?

{ík÷çk ykÃkýk hku®sËk fkÞkuo su ykÃkýu ykÃkýk VkÞËk

{kxu fhíkk nkuÞ Au íkuLku ð¤ktf ykÃke yÕ÷knÚke

Mkðkçk nkrMk÷ fhe ÷uðku. 173

(87) þwt Ëhuf ðkíkLku Ëhuf {kxu òýðe sYhe Au? ð¤e

çkeòykuLku yk òýfkhe ÃknkU[kzðe sYhe Au? 176

(88) su ÔÞÂõík ËeLkLku {kLkíkku s LkÚke íkuLke MkkÚku ykÃkýe

AuÕ÷e ðkík þwt nkuðe òuRyu? 178

(89) çkuníkheLk y{÷ fÞku Au? 181

(90) fÞku y{÷ ¾wËkLke çkkhøkkn{kt fçkq÷ ÚkkÞ Au? 182

(91) fwhykLk {SËLke árü{kt {wLkkrVf fkuý Au? 185

(92) {ku{uLkeLkLkku yuf çkeò MkkÚku MktçktÄ yLku ÔÞðnkh fuðku

nkuðku òuRyu? 186

(93) su ÷kufkuLke Mk{ûk nf MÃkü ÚkR økÞk ÃkAe Ãký íkuyku

sÕËe VUMk÷ku LkÚke fhíkk íkuykuLke MkkÚku fuðe heíku fk{

÷uðwt òuRyu? 189

(94) þwt Ëhuf R{kLk ®f{íke Au? 192

(95) ¾wËkðtËu yk÷{ ykÃkýe ËwykykuLku fËe fËe fu{ fçkq÷

LkÚke fhíkku? 194

(96) su ¾wËk y{khe çkÄe s nk÷ík yLku Ëhuf [esÚke ðkfuV

Au. íku y{khe fMkkuxe fu{ fhu Au? 198

(97) þwt ËwrLkÞkLku [÷kððk {kxu Võík íkfðku Ãkqhíkku Au?

suðe heíku fu fwhykLk yk¾uhík yLku íkuLkk Ãkrhýk{Lku

{w¥kfeLkLke MkkÚku òuzu Au? 200

(98) ¾wËkðtËu yk÷{u yuðe ðMíkwyku fu{ ÃkuËk fhe su

ykË{eLkk {kxu ¾íkhLkkf Au? 204

(99) RÕ{ yLku y¬÷ nkuðk MkkÚku ykÃkýkLkuu ðneLke

þwt sYhík Au? 205

(100)Ëw~{LkkuLkk {wfkçk÷k {kxu ykÃkýe þwt Vhòu Au? 207

�

XI XII

yÃkoýMkkûkh yLku rðîkLk r{ºk-ðze÷ çktÄw

sLkkçk ÞwMkwV rsøkh Mkknuçk(¼kðLkøkh)

Lku...

yksÚke 20-22 ð»ko Ãknu÷kt yÕ÷knu ßÞkhu {Lku

rnËkÞíkLkku hMíkku çkíkkÔÞku íÞkhu {khe hunçkhe fhLkkh, ðkhtðkh

{Lku sYhe {køkoËþoLk ykÃkLkkh yuðk Mkkûkh ÃkwY»k sLkkçk

ÞwMkwV rsøkh MkknuçkLkk yunMkkLkkuLku nwt fËe ¼q÷e þfwt Lkrn.

“y÷{Ëkh” {krMkf{kt ÷ktçkku Mk{Þ fk{ fhLkkh yk rðîkLk

r{ºk íku ð¾íku LksVe nkWMkLke ÷kÞçkúuhe Mkt¼k¤íkk níkk, íÞkt

Mkuðk ykÃkíkk níkk. {khk ¿kkLk, y¿kkLk yLku Mð¼kðÚke

çkhkçkh ðkfuV ÚkR økÞu÷ yk ðze÷ çktÄwyu Äehu Äehu {kYt

{køkoËþoLk fÞwO níkwt. «Úk{ fR rfíkkçk ykÃkðe ÃkAe fR ykÃkðe

íkuLkku çkhkçkh ÏÞk÷ hk¾eLku {khe ÃkøkËtze çkLke økÞk.

yk rfíkkçk Ãký ykÃku s {Lku {kuf÷kðe Mkq[Lk fÞwO fu

ykLkku yLkwðkË fhðk suðku Au. yk rfíkkçkLkk yLkwðkËLku íkku

yksu yuf ð»ko ÚkR økÞwt Au Ãkhtíkw ßÞkhu suLkku ðkhku ykðu

íÞkhu s ykðu Au. yk íkçk¬u {khe yk rfíkkçk nwt sLkkçk

ÞwMkwV rsøkh MkknuçkLku yÃkoý fhe ykÃkLku {khk {kxu ËwykLke

Ëh¾kMík fYt Awt.

Lkk[es

RLMkkLk yþhVw÷ {¾÷qfkík Au. yÕ÷knLke ©uc

{¾÷qf Au. fu{fu yÕ÷knu RLMkkLkkuLku yf÷-çkwrØ Mkqsçkqs

ykÃke Au. rð[khðkLke þÂõík ykÃke Au. su ykÃkýu çkeS

{¾÷qfkík{kt LkÚke òuíkk. íkunfef fhðwt «&™ fhðku RLMkkLkLke

«f]rík{kt þk{u÷ Au. çkk¤ÃkýÚke ÷RLku ð]ØkðMÚkk MkwÄe «fkh

«fkhLkk «&™ku RLMkkLkLkk ÍunLk{kt ÃkuËk ÚkkÞ Au fËef RLMkkLk

ÃkkuíkkLkk yÂMíkíð rð»ku «&™ fhu Au. fËef ÃkkuíkkLkk ËeLk

rð»ku yLku fËef yÕ÷knLke {¾÷qfkíkLkk rð»kÞ Ãkh «&™

fhu Au. «&™ fhðwt yiçk LkÚke, Ãkhtíkw Lk òýðwt yiçk Au.

y¿kkLkíkk yiçk Au. MðÞt yÕ÷kn ykÃkýLku «&™ fhðk {kxu

R¥kusLkk ykÃku Au.

yøkh ík{u LkÚke òýíkk íkku òýfkh(yun÷u rÍ¢)Lku

ÃkqAku. íkVMkehfkhkuyu yun÷urÍ¢Lkku {ík÷çk yrnÞkt [kiË

{kMkq{eLk(y÷.) ÷eÄku Au.

nËeMk{kt Ãký «&™Lkk {níð yLku íkuLkk y@ rð»ku

ykÔÞwt Au. R{k{ çkkrfh(y÷.) Ãkiøktçkhu RM÷k{(Mk÷.)Úke

rhðkÞík Vh{kðu Au.

RÕ{ yuf ¾ÍkLkku (ð¾kh Mk{kLk) Au. suLke [kðe

«&™ Au. ykÚke «&™ fhku yÕ÷kn ík{khe WÃkh hn{ fhþu.

«&™ fhðkÚke [kh {kýMkkuLku y@-Mkðkçk {¤u Au. «&™

fhLkkhLku, WMíkkËLku, Mkkt¼¤LkkhLku yLku sðkçk ykÃkLkkhLku.

(yk÷k{w÷ rnËkÞík rsÕË-7 Ãkus-155)

Ãknu÷k «&™ ÃkAe íkuLkku sðkçk yk ÃkØrík Ãký

RLMkkLkkuLke íkk÷e{ yLku rnËkÞík{kt Mkkhe yMkh WÃkòðu

Au. ÔÞÂõíkLkk ÍunLk{kt su «&™ nkuÞ íkuLkku Mkne sðkçk {¤e

òÞ íkku íkuLkwt ÍunLk n¤ðkþ yLkw¼ðu Au. ÃkkuíkkLkk rË÷{kt

¾wþe ÔÞõík fhu Au. íkuLku ÞkË hnu Au.

yk yuf WMkq÷ Au fu fkuR Ãký rð»kÞ{kt yuf òrn÷

ÔÞÂõík ykr÷{Lku ÃkkuíkkLkku «&™ hsq fhu Au Ãký «&™ ÃkqALkkhu

Ãký y{wf ðkíkku Ãkh æÞkLk ykÃkðwt sYhe Au. MkkiÚke Ãknu÷kt

yu fu yuðku «&™ fhðku òuRyu su VkÞËkfkhf nkuÞ.

«MíkkðLkk

XIII XIV

RLMkkLkkuLke íkhrçkÞík rnËkÞík-RÕ{{kt ðÄkhku fhu. çkunqËk

yLku yÚko ðøkhLkku «&™ Lk nkuÞ. suLkkÚke VkÞËku íkku Lk ÚkkÞ

çkÕfu W÷xkLkwt LkwfMkkLk ÃknkU[kzu.

«&™ ÃkqALkkhu nt{uþk ftRf þe¾ðk {kxu, òýðk

{kxu «&™ ÃkqAðku òuRyu Lk fu Mkk{uðk¤e ÔÞÂõíkLku ykSs

fhðk {kxu fu nwt yuðku «&™ ÃkwAqt fu sðkçk Lk ykÃke þfu.

nÍhík y{eY÷ {kuy{uLkeLk y÷e (y÷.)Lke Íknuhe

r¾÷kVíkLkk Mk{Þ{kt RçLku fÔðk Lkk{e {wLkkrVf rMkVík ÔÞÂõík

nt{uþk ykÃkLku rðr[ºk yLku çkunqËk(Lkfk{k) Mkðk÷ fhíkku.

y{eY÷ {kuy{uLkeLk(y÷.){u Vh{kÔÞwt:

yÞ RçLku fÔðk ðkÞ Au-çkhçkkËe Au íkkhk {kxu «&™

fh ftRf þe¾ðk {kxu, òýðk {kxu, Mkk{uðk¤e ÔÞÂõíkLku

ykSs fhðk {kxu «&™ Lk fh. çkhçkkËe Au íkkhk {kxu çkunqËk

«&™ Lk fh, yuðku «&™ fh su íkkhk {kxu VkÞËkfkhf nkuÞ.

y{qf ÷kufku «&™Lkku sðkçk òýíkk nkuÞ Au íkku Ãký

{ki÷kLkkLke fMkkuxe {kxu «&™ ÃkqAu Au. þõÞ Au íku Mk{Þu

{ki÷kLkkLkk ÍunLk{kt sðkçk nksh Lk nkuÞ.

fkuR Ãký rð»kÞLkk ykr÷{ yLku òýfkh ÔÞÂõíkLku

fMkkuxe yÚkuo Ãký «&™ fhðku rhðkÞíkku yLku {kMkq{eLk(y÷.)

Lkk f÷k{{kt {Lkk fhðk{kt ykÔÞwt Au.

«&™ ÃkqALkkhu nt{uþk æÞkLk ykÃkðwt òuRyu fu íku

rð»kÞLkku ykr÷{-òýfkh Au fu Lknª. fkuR zkìõxh ÃkkMku

sRLku íkuLku RLSrLkÞhLkk rð»kÞLku ÷økíkk «&™ku fhu íkku ¾kuxwt

Au yÚkðk fkuR RLSrLkÞhLku RM÷k{e yunfk{Lku ÷økíkk

«&™ku ÃkwAu íku ¾kuxwt Au. Mkne sðkçk Lk {¤ðkÚke økw{hkn

ÚkðkLkku Mkt¼ð Au.

ðnk÷k ðkt[fku rfíkkçk 100 «&™kuLkk sðkçk {q¤

VkhMke ÷u¾f nwßsíkw÷ RM÷k{ {kunrMkLk fhkyíke MkknuçkLke

rfíkkçkLkku yLkwðkË Au. yk rfíkkçk{kt {kuxu ¼køku yuðk

«&™kuLkku WÕ÷u¾ Au su nt{uþk RLMkkLkLkk ÍunLkLku ÃkhuþkLk

fhu Au. {wtÍðý{kt Lkk¾u Au yLku ½ýkt RÕ{e «&™ku Ãký Au.

þõÞ Au y{wf «&™kuLkk sðkçk yufÚke ðÄw nkuÞ Ãký y{u

íku s sðkçk ÷eÄku Au su ÷u¾fu ykÃÞku Au.

nwßsíkw÷ RM÷k{ fhkyíke Mkknuçk RhkLke xu÷eðeÍLk

Ãkh ËeLkLkk «kuøkúk{ku îkhk ÷kufkuLke rnËkÞík yLku ËeLkLkku «[kh

fhu Au. RhkLke Mk{ks íku{Lku ¾kMk RÍTÍík yLku yuníkuhk{

ykÃku Au. {ki÷kLkk RhkLkLkk RM÷k{e RLfu÷kçkLkk ¾kMk nk{e,

{ËËøkkh hÌkk Au. RhkLk-Rhkf støk{kt Ãký ykÃku ¼køk

÷eÄku Au. y{kuyu ykÃkLke yk rfíkkçkLkku økwshkíke yLkwðkË

fÞkuo Au. RLþkyÕ÷kn økwshkíkLke økwshkíke ¼k»ke «ò {kxu

íku VkÞËkfkhf çkLku yuðe Ëwyk fYt Awt. çkn¬u {kunt{Ë ð

yk÷u {kunt{Ë.

Lkk[es

{ki÷kLkk nwMkiLk yn{Ë

�

XV XVI

1 2

(1) ¾wËkðtËu yk÷{u yk rðï yLku íku{ktLke Ëhuf [esLku

ynª MkwÄe fu RLMkkLkkuLku þk {kxu ÃkuËk fÞko?

� � òu fkuR rðîkLk {eXe ¼k»kk{kt fýor«Þ ðkík[eík

fhíkku nkuÞ, íkuLke {eXe ¼k»kk yLku ¿kkLk çktLku

÷kufkuLkk rË÷ku rË{køkLku yMkh fhíkkt nkuÞ íkku íkuLku

yu{ ÃkqAðk{kt Lknª ykðu fu ík{u þk {kxu çkkuÕÞk?

fkhý fu íkuLkk RÕ{Lkku íkfkËku Au. íkuLke rðîíkkLku yk

ðkík Aksu Au fu íku ftRf çkku÷u. Ãkhtíkw òu yk rðîkLk

ÃkkuíkkLke rðîíkkLku AwÃkkðe hk¾e ¾k{kuþ hnu, íkku íkuLku

«&™ fhðk{kt ykðþu fu ík{u ¾k{kuþ fu{ Aku?

rnf{íkðk¤ku, fwËhíkðk¤ku, {nuhçkkLk ¾wËk

su RLMkkLkku WÃkh íku{Lkk {k-çkkÃk fhíkkt Ãký ftR

økýku {nuhçkkLk Au, su {kxe{ktÚke ½tW yLku ½tW{ktÚke

LkwíVku, ÃkAe íku LkwíVk{ktÚke fkr{÷ RLMkkLk ÃkuËk fhe

þfu Au. òu íku ÃkuËk Lk fhík íkku yk «&™Lke økwtòRþ

níke fu íkuýu ÃkkuíkkLke fwËhíkLkku WÃkÞkuøk fheLku yk

rðï yLku íku{ktLke [eòu yLku RLMkkLkLku Ãký ÃkuËk

fu{ Lk fÞko ?

�

(2) ¾wËk WÃkh R{kLk ÷kððwt fu Lk ÷kððwt, ÔÞÂõíkLkk

SðLk WÃkh íkuLke þe yMkhku Ãkzu Au?

� � òu ykÃk yuðk ½h{kt Ëk¾÷ Úkkð suLkk rð»kÞ{kt

ykÃkLku ¾çkh Au fu yk ½hLkku fkuR {kr÷f LkÚke,

Lk íkku fkuR íkuLke Mkt¼k¤ ÷uLkkYt Au, Lk íkku fkuR fu{uhku

rVx fhu÷ku Au, su ½hLke [kufe fhu. Lk íkku fkuR yk

½h rð»ku sðkçk {ktøkLkkYt Au.

íkku ÃkAe ykÃkLkk fkÞkuo{kt fkuR ÔÞðMÚkk hnuþu

Lkrn. Lk íkku ykÃk rþük[khLke heíku rþ»íkÃkk÷Lk

fhþku, Lk fkuR [es çkøkzðk, ¼ktøkðk, íkqxðkLke

®[íkk fhþku, fkhý fu Ëhðkòu ¾wÕ÷ku Au. fkuR

ÃkqALkkYt s LkÚke. Lk zh-¾kuV hk¾ðkLkwt fkuR fkhý

Au. yk ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÃk {Lk{kLke Lk fhku,

ÃkkuíkkLke òíkLku fkçkw{kt hk¾ku, íkku òýu ík{u ÃkkuíkkLku

LkwfMkkLk WXkðLkkhk Mk{sþku.

Ãkhtíkw òu yk ðkíkLke ¾çkh Au fu yk ½hLkku

yuf {kr÷f Au. íkuLku sðkçk ykÃkðkLkku Au.

ykÃkLke çkÄe s økríkrðrÄ, ne÷[k÷ íku òuR

hÌkku Au. ykÃkLkk yuf yuf fkÞoLku íku çkkhef

árüÚke òuR hÌkku Au. íku çkknkuþ-þÂõíkþk¤e

Ãký Au. íkku íku ½h{kt hnuðkLkku ík{khe ®sËøkeLkku

ytËkÍ çkË÷kR sþu.

òu ykÃkýLku yk ðkíkLkwt ÞfeLk Au fu yk

3 4

ËwrLkÞk rnf{íkðk¤k ¾wËkyu ÃkuËk fhu÷e Au. íkuLke

íkus árü ykÃkýLku nh ½ze òuR hne Au. fÞk{ík{kt

ykÃkýu íkuLke ËwrLkÞk{kt hneLku fhu÷kt yuf yuf

fkÞkuoLkku sðkçk ykÃkðkLkku Au. rnMkkçk-rfíkkçk

ÚkðkLkku Au. ykÃkýk ík{k{ fkÞkuo, çkku÷ðwt, [k÷ðwt,

Mkkt¼¤ðwt, [qÃk hnuðwt (ßÞkt çkku÷ðwt sYhe nkuÞ

RLMkkV nkuÞ, íÞkt [qÃk hnuðwt økwLkku çkLku Au) {ík÷çk

yufuyuf ðMíkwLke sÍk fu Mkò ÚkðkLke Au. yk

ðkíkLkwt ÞfeLk nkuÞ íkku ykÃkýu òíku s ykÃkýk

yk{k÷Lke ÃkqAÃkhA fheþwt. ykÃkýk WÃkÿðe

Lk^MkLke RåAkykuLku ftxÙku÷{kt ÷kðeþwt. su fk{

½hLkku {kr÷f ÃkMktË LkÚke fhíkku íkuLku fheþwt Lkrn.

ykÃkýu òýeyu Aeyu fu ¾wËk ykÃkýk yk{k÷Lku

òuR hÌkku Au. LkkUÄe hÌkku Au.

¾wËk WÃkh R{kLk ÷kððkÚke RLMkkLkLke

rstËøke WÃkh WÃkhkuõík yMkhku ÚkkÞ Au.

�

(3) þwt ¾wËkLku ykÃkýe RçkkËíkkuLke sYhík Au? suLku

ykÃkýLku rfç÷k íkhV {kU fheLku Lk{kÍ yËk

fhðkLkku nwf{ Vh{kÔÞku?

� � òu ËwrLkÞkLkk çkÄk s ÷kufku MkqhsLke rËþk{kt

ÃkkuíkkLkk ½hku çkLkkðe ÷u íkku MkqhsLku fkuR VkÞËku

ÚkðkLkku LkÚke, ð¤e òu ík{k{ ÷kufku MkqhsÚke {kU

VuhðeLku íkuLke W÷xe rËþk{kt ÃkkuíkkLkk ½hkuLke Y¾

hk¾u íkku MkqhsLku fkuR LkwfþkLk Úkþu Lkrn.

MkqhsLke sYhík LkÚke fu ÷kufku íkuLkk íkhV {kU

fhu, yk ÷kufkuLke sYhík Au fu «fkþ yLku økh{e

«kÃík fhðk ÃkkuíkkLkk ½hkuLkwt çkktÄfk{ MkqhsLke

Y¾ Ãkh fhu Au. yÕ÷knLku Ãký Lk{kÍkuLke sYhík

LkÚke, su íkuýu ÃkZðkLkku nwf{ ykÃÞku Au. y÷çk¥k

÷kufku íkuLke íkhV ÃkkuíkkLkwt æÞkLk furLÿík fheLku íkuLkku

Mknkhku «kÃík fhu, íkuLke {ËË {ktøku, fwhykLk

yu÷kLk fhu Au :

yøkh ík{u çkÄk yLku s{eLk WÃkh ðMkLkkhk

ík{k{u ík{k{ Ãký òu fkrVh ÚkR òÞ, (íkku

¾wËkLkwt þwt LkwfþkLk Au?) ÞfeLkLk ¾wËkíkyk÷k

çkurLkÞkÍ (çkurV¢, çkuÃkhðk) yLku nBËLkk

(íkkheVLkk) ÷kÞf Au.

�

5 6

(4) Lkuf ÷kufku {w~fu÷eyku{kt røkh^íkkh fu{ hnu Au?

ßÞkhu {wsrh{ku yLku økwLkunøkkhku yiþku ykhk{{kt

rstËøke çkMkh fhíkk nkuÞ Au.

� � fkhý fu ¾wËk ÃkkuíkkLkk yðr÷ÞkLku ËkuMík hk¾u Au,

íkuÚke òu íku{LkkÚke fkuR fkuíkkne(LkkLke ¼q÷) ÚkR

òÞ Au íkku yÕ÷kníkyk÷k ÃkkuíkkLke Ãkfz îkhk

íku{Lkwt æÞkLk Ëkuhu Au. fwhykLku fhe{{kt yk çkkçkík

Rþkhku Au:

òu hMkq÷ y{khe çkkçkík{kt fkuR swêe ðkík

çkLkkððkLke fkurþþ fhík íkku y{u íku{Lkku s{ýku

nkÚk Ãkfze ÷uík.

ykðe s heíku òu {ku{eLkÚke fkuR ¼q÷ ÚkR

òÞ Au íkku íkhík s íkuLkku fkLk {hzðk{kt ykðu Au.

Ãkhtíkw yLÞ ÷kufku økwLkkn Ãkh økwLkkn fhu Au, íkku

íkuykuLku Mk{Þ ykÃkðk{kt ykðu Au. ÃkAe ßÞkhu Mk{Þ

ykðe òÞ Au íkku íkuykuLku n÷kf fhðk{kt ykðu Au.

yLku íku{Lku n÷kf fhðkLkku y{u yuf Mk{Þ

Lk¬e fhe hkÏÞku Au.

òu ykðk ÷kufkuLke MkwÄkhýkLke fkuR WB{eË

Lk nkuÞ íkku ¾wËk íku{Lkk {k{÷kLku fÞk{ík MkwÄeLkwt

{kuzwt fhu Au. ßÞkhu íku{Lkk økwLkknLkwt ËVíkh ¼hkR

òÞ íÞkt MkwÄeLkku Mk{Þ ykÃku Au.

yuLkk rMkðkÞ ftR LkÚke fu y{u yu{Lku

yux÷k {kxu Ze÷ ykÃkeyu Aeyu fu íkuyku ðÄkhu

økwLkkn fhe ÷u.

ykÃkýk [~{kLkk fk[ WÃkh [kÞ fu yLÞ

fkuR ðMíkwLkku yuf zk½ Ãký ÷køke òÞ íkku ykÃkýu

íkuLku íkhík s MkkV fhe Lkk¾eyu Aeyu. ð¤e fÃkzkt

WÃkh fkuR zk½ Ãkze òÞ íkku ½hu sRLku fÃkzkt çkË÷e

Lkk¾eyu Aeyu. yux÷e ðkh ÷økkzeyu Aeyu Ãkhtíkw

½h{kt ÃkkÚkhu÷e òÍ{ fu fk÷eLk WÃkh yuf fíkhku

7 8

[kÞLkku Ãkze òÞ íkku hkn òuRyu Aeyu fu fkuR

Mktòuøkku WÃkh, ¾kMk {kufk WÃkh yuLku Äkuðk ykÃke

ËRþwt fu ÄkuR Lkk¾eþwt.

¾wËkðtËu yk÷{ Ãký swËk swËk ÷kufku MkkÚku

swËku swËku ðíkkoð fhu Au. YnLke Ãkrðºkíkk-ÃkkfeÍøke

fu íkuZkÃkýwt fk¤kþ «{kýu íkuLke Mk{s{kt sÕËe fu

{kuzwt fhðk{kt ykðu Au.

�

(5) ík{k{ yk{k÷Lke fçkw÷eÞíkLkku ykÄkh Lk{kÍLke

fçkq÷eÞík WÃkh fu{ Au?

� � ykÃk xÙkrVf Ãkku÷eMkLku árü Mk{ûk hk¾ku. òu íku yuf

zÙkRðh ÃkkMku ÷kRMkLMk {ktøku yLku zÙkRðh Ãkku÷eMk

Mk{ûk ÃkkMkÃkkuxo, huþLkfkzo, {fkLkLkk fkøk¤ku, ðuÃkkhe

zkuõÞw{uLxMk ðøkuhu ðøkuhu hsq fhu íkku Ãkku÷eMkðk¤ku

íkuLku Mðefkhþu Lkrn. íkuLku íkku Võík ÷kRMkLMkLke

sYhík Au. íku Võík zÙkRðªøk ÷kRMkLMk çkíkkðe Ëu

íkku íkuLku sðk Ëuþu.

çkMk, Mk{S ÷ku fu fÞk{ík{kt Ãký æÞuÞ MkwÄe

ÃknkU[ðk {kxu Lk{kÍLkk ÷kRMkLMkLke sYhík Ãkzþu.

íkuLkk Lk nkuðkLke ÃkrhÂMÚkrík{kt çkeò y{÷kuLku

fçkq÷ fhðk{kt ykðþu Lkrn.

�

(6) ykË{eLkk fux÷kf yk{k÷Lkku çkË÷ku çkunË y™u

çkurnMkkçk þk {kxu Au?

� � rhðkÞíkLkk ykÄkhu s{kyíkLke Lk{kÍ{kt sux÷k

«{ký{kt Lk{kÍe ðÄkhu nþu, Mkðkçk Ãký yux÷ku

s ðÄkhu «{ký{kt {¤þu. ynª MkwÄe fu Lk{kÍeykuLke

MktÏÞk ËMk MkwÄe ÃknkU[e òÞ. yk heíku Lk{kÍeykuLke

MktÏÞkLkk ðÄkhk MkkÚku Mkðkçk Ãký ðÄþu. yk MkðkçkLkwt

«{ký yÕ÷kn rMkðkÞ fkuR òýíkwt LkÚke.

ÔÞÂõík ÃkkuíkkLke yuf yktøk¤e ðzu xu÷eVkuLkLkku

Lktçkh zkÞ÷ fhe þfu Au. çku yktøk¤eLke {ËËÚke

ÃkkýeÚke ¼hu÷e LkkLke zku÷ Ãký Ÿ[fe þfu Au.

ºký yktøk¤eyku ðzu yuLkkÚke Ãký {kuxwt fkÞo fhe

þfu Au. ynª MkwÄe fu ËMku ËMk yktøk¤eykuLku fk{

Ãkh ÷uíkk fk{ ykÃkkuykÃk ðÄe þfu Au. íkuLke

r÷r{x-nË LkÚke hnuíke. ËMk yktøk¤eyku yLku nkÚk

fk{ Ãkh ÷køke síkkt ÔÞÂõíkLke ÃkkuíkkLke þÂõík

«{kýu fk{Lke Ãký nË LkÚke hnuíke.

yÕ÷knLke ¾w~LkqËe WÃkh íkuLke þÂõík «{kýu

LkufeLkk çkË÷kLke Ãký fkuR r÷r{x-nË LkÚke hnuíke.

�

(7) fwhykLk{kt fux÷kf {kýMkkuLke òLkðhku MkkÚku

Mkh¾k{ýe fhðk{kt ykðe Au. íkku þwt yk RLMkkLkLkwt

yÃk{kLk fu yLkkËh LkÚke? fu ykðwt Lk Úkðwt òuRyu?

� � òLkðhkuLkk fux÷kf VkÞËk yLku fkÞkuoLku árü Mk{ûk

hk¾eLku ykË{eykuLke íku{Lke MkkÚku Mkh¾k{ýe

9 10

fhðk{kt ykðe Au. fwhykLk{kt RhþkË Au :

“yk òLkðhku suðk Au çk÷fu íku{LkkÚke Ãký

çkËíkh” ÔÞÂõík huþ{Lkku r÷çkkMk Ãknuhu Au su fe{íke

yLkku {kU½ku nkuÞ Au. suLkku MktçktÄ Ãkþw-Ãkûkeyku yLku

òLkðhku MkkÚku Au. ÔÞÂõíkLkku ¾kuhkf ËqÄ, Ënª,

økku~ík yLku {Ä Au. yk ¾kuhkf Ãký nÞðkLk{ktÚke

RLMkkLkLku {¤u Au. Mkðkhe {kxu, ðsLk QXkððk

{kxu, ¾uíke fhðk {kxu, íku rMkðkÞ huþ{ çkLkkððwt,

[k{zkLkku Wãkuøk, ÃkkuÕxÙe Vk{o, zuhe Wãkuøk ðøkuhu

yLkuf ykiãkurøkf fkh¾kLkk òLkðhku MkkÚku MktçktrÄík

Au. òLkðhku WÃkh yð÷trçkík Au. yk òLkðhku Lk

nkuÞ íkku fkh¾kLkk çktÄ ÚkR òÞ.

ð¤e y{qf Ãkþw-Ãkûke íkku RLMkkLkkuLkk WMíkkË

Ãký Au. fkøkzkLkk ðMke÷kÚke RLMkkLkLku {whËktykuLku

ËVLk fhðkLke ÃkØrík òýðk {¤e.

fux÷kf nÞðkLkku ytrçkÞkLkk {w¾rçkh(¾çkh

ykÃkLkkhk) Ãký çkLÞk Au fu nwËnwËu ykðe {w÷fu

MkçkkLkk ÷kufku yLku íÞktLke {÷ufkLkk rð»kÞ{kt nÍhík

Mkw÷Þ{kLk(y÷.)Lku ¾çkh ÃknkU[kze.

fux÷kf Ãkþw-Ãkûke yLku fexfkuyu ytrçkÞk

y÷Þnu{wMMk÷k{Lkwt hûký fÞwO Au. á»xktíkYÃku

rnshíkLke hkíku fhkur¤Þkyu Mkkih økwVkLkk {kU WÃkh

ò¤wt íkkýeLku Ãkiøktçkhu RM÷k{Lku çk[kÔÞk.

ð¤e nÞðkLkkík íkk÷e{ Ãký {u¤ðu Au. suÚke

íkk÷e{e fqíkhk yLku yuðk ÃkûkeykuLkku fhu÷ku rþfkh

n÷k÷ Au.

[{kuxk ÃkûkeykuLku ËrhÞk rfLkkhu íkk÷e{ ykÃke

íku{Lkk îkhk {åAe Ãkfzðk{kt ykðu Au. ð¤e ykÃkýk

rnLËwMíkkLkLkk yLku ÞwhkuÃk{kt økwLkunøkkhkuLku Ãkfzðk,

[kuhkuLku íkÚkk zÙøÍLkku ðuÃkkh fhLkkhkykuLku Ãkfzðk

íkk÷e{ Ãkk{u÷k fqíkhkyku Ãkk¤ðk{kt ykðu Au.

økkuðk¤ku ÃkkuíkkLke økkÞku, ¼UMkku yLku ½uxkt-çkfhkykuLkk

xku¤kykuLku Mkk[ððk, ntfkhðk fqíkhkykuLku Ãkk¤u Au.

{kr÷fLkku nwf{ {¤íkkt s íkk÷e{ Ãkk{u÷k fqíkhkyku

økkÞku fu çkfhktLku Mkk[e rËþk{kt ðk¤u Au. ÞwhkuÃk{kt

yktÄ¤kyku ÃkkuíkkLke {ËË {kxu, þkf¼kS íkÚkk

yLÞ MkkÄLk Mkk{økúe ¾heËe ÷kððk {kxu fqíkhkykuLku

íkk÷e{ ykÃke Ãkk¤u Au. (økwshkíke yLkwðkËf)]Íuhe MkkÃk ßÞkhu ÃkkuíkkLke òLk ¾íkhk{kt swyu

Au íÞkhu zt¾ {khu Au. WÃkhkuõík yLkuf áüktíkkuLku árü

Mk{ûk hk¾eLku íku òLkðhkuÚke çkËíkh ÷kufkuLkku rnMkkçk

11 12

fhðku òuRyu suyku {kR÷ku Ëqh çkuMkeLku Ãký ÷kufkuLku

Mkíkkðu Au. íkf÷eVku ykÃku Au. ÷k¾ku {kR÷ ËqhLkk

R÷kfkyku WÃkh çkkUçk VUfu Au. þwt íkuyku Íuhe MkkÃkku

fhíkkt Ãký ðÄkhu çkwhk LkÚke?

suyku Mkðkh-Mkkts, hkík-rËðMk ÃkkuíkkLke

{LkuåAkyku, ÷k÷[ku yLku fk{ðkMkLkkyku Ãkqhe fhðk

RLMkkLkkuLku Äku¾ku ykÃku Au, Auíkhu Au. yk heíku yk

÷kufku RLMkkLke ðtþkuLku íkçkkn-çkhçkkË fhíkk hnu

Au. þwt ykðk Äku¾kçkks, {¬kh ÷kufku Íuhe MkkÃkÚke

ðÄkhu LkwfMkkLkfkhf LkÚke?

íku ÷kufku suyku MkUfzku òíkLkk økwLkkyku{kt zqçku÷k

Au. íkuyku yuf s nw{÷k{kt ÷k¾ku ÷kufkuLkk {kuíkLkwt

fkhý çkLku Au. þwt ykðk RLMkkLkku Vkze ¾kLkkhk

òLkðhku fhíkkt Ãký Qíkhíke fûkkLkk LkÚke?

�

(8) MkíÞku yÚkðk hnMÞkuLku íkuLke Mkk[e ÃkrhÂMÚkrík{kt

ykÃkýu fR heíku òuR þfeyu Aeyu?

� � fwhykLku fhe{{kt yÕ÷kníkyk÷k Vh{kðu Au :

¾wËkLke LkkVh{kLkeÚke zhku suÚke ¾wËk ík{Lku

nfefíkkuLkk òýfkh çkLkkðu.

íkfðkLkku {ík÷çk Ëhuf «fkhLkk økwLkknÚke,

LkkLke {kuxe Ëhuf çkwhkRÚke Ëqh hnuðwt Au. økwLkkn{kt

VMkkyu÷k {kýMkku ½ýk-çkÄk MkíÞkuLkk rð»kÞ{kt

þkýÃký Ëk¾ðe þfíkk LkÚke. çkwrØ yLku MkqÍ-

Mk{s, þkýÃký, íkfðku RrgÞkh fhLkkhk s

Ãkk{e þfu Au.

su ÔÞÂõík ÃkkuíkkLke fku{, ÃkkuíkkLke Ãkkxeo,

ÃkkuíkkLke òrík-ðtþ «íÞu ykðk «fkhLkku feLkkufÃkx

hk¾íkku nkuÞ íku MkíÞLku su heíku òuðwt òuRyu, su heíku

Ãkkh¾ðwt òuRyu yuðe heíku Lk òuR þfu Au Lk

Ãkkh¾e þfu Au. [~{kLkk fk[ ÷k÷ htøkLkk Au íkku

ðMíkw ÷k÷ s Ëu¾kþu.

yuðe s heíku òu ykÞLkkLkku fk[ MkkV [kuÏ¾ku

hk¾eþwt íkku íkMkðeh MÃkü [kuÏ¾e Ëu¾kþu. MkíÞ

íkMðeh Lksh ykðþu. ÓËÞ Ãkkf-Ãkrðºk nþu íkku

÷kufkuLke Lkufe árü{kLk Úkþu. Ëw:¾e ÔÞÂõíkLkwt Ëw:¾

Ãkkf ÓËÞ s òuR þfþu. Íkr÷{ Íw÷{Lkk [~{k

ÃknuheLku Ëw:¾eykuLkk ËËoLku Lknª òuR þfu.

feLkku-fÃkxÚke ¼hu÷kt ÓËÞku yuðk øktËk ðkMkýku

suðk Au su{kt [kuÏ¾wt Ãkkýe Lkk¾ku íkku íku Ãký øktËw

ÚkR sþu. økwLkknku RLMkkLkLku MkíÞ òuðk Ëuíkk LkÚke.

íkuÚke s fwhykLk fnu Au fu ¾wËkLke LkkVh{kLkeÚke

çk[ku suÚke ¾wËk ík{Lku nfefíkkuÚke ðkfuVøkkh fhþu.

�

13 14

(9) þwt Ëhuf {wMk÷{kLk {kur{Lk Au? yÚkðk RM÷k{

yLku R{kLk{kt ftR íkVkðík Au?

� � fwhykLk{kt yuf søÞkyu ykÃkýu ÃkZeyu Aeyu

suðku fu ¾wËkðtËu yk÷{Lkku RhþkË Au fu ÷kufku

ËeLk{kt Ëk¾÷ ÚkkÞ Au :

fu ËeLk{kt xku¤uxku¤kt çkLkeLku Ëk¾÷ ÚkkÞ Au.

yuf çkeS søÞkyu Vh{kÔÞwt :

su ÷kufku ËeLkËkheLkk ËkðuËkh Au, Ëkðku fhu

Au íkuykuLku fnuðk{kt ykðu Au.

fu nS R{kLk ík{khk Ëe÷ku{kt Ëk¾÷ ÚkÞwt

LkÚke.

ík{u yu{ fnku fu y{u RM÷k{ ÷kÔÞk Aeyu

(fkhý fu) nS R{kLk ík{khk Ëe÷ku{kt Ëk¾÷ ÚkÞwt

LkÚke.

Ëe÷{kt R{kLk Ëk¾÷ ÚkR sðkÚke þwt

{ík÷çk?

fkhý fu ËeLkËkhkuLke {trÍ÷ku nkuÞ Au. «Úk{,

çkeS, ºkeS. áüktík\Ãku ¾kðkLkwt Ãkfkððk {kxuLke

«Úk{ {trÍ÷ økh{ fhðwt Au. ykøk¤Lke {trÍ÷

Wf¤ðwt, òuþ ykððwt Au. ÃkAe AuÕ÷e {trÍ÷

¾kðkLkwt Ãkkfðwt Au.

Ëhuf økh{ fhu÷e ðMíkw Xtze ÚkR þfu Au.

Ãkhtíkw Ãkkfu÷e ðMíkw, yÄo Ãkkfu÷e fk[e çkLke

þfíke LkÚke. yu s heíku ÔÞÂõíkLkwt ËeLk{kt Ëk¾÷

Úkðwt íkku Mknu÷wt Au.

ÔÞÂõík økðkne S¼Úke ykÃke Ëu. yk fr÷{k

ÍçkkLkÚke ÃkZe ÷u. {wMk÷{kLk çkLke òÞ Au. yk

{trÍ÷ ðMíkwLkk økh{ ÚkðkLke Au. su «Úk{ {trÍ÷

økýkþu. íkuLke ykøk¤Lke {trÍ÷ ðMíkwLkk Wf¤ðk

yLku òuþ{kt ykððkLke Au.

ykÃk(Mk÷.)Lkk Mknkçkeyku ÃkkuíkkLke økh{

MktðuËLkkyku MkkÚku ÞwØ {kuh[u síkk níkk. ykÃk(Mk÷.)

WÃkh ÃkkuíkkLke òLk Ãký fwhçkkLk fhíkk níkk.

15 16

Ãkhtíkw fwhykLk fnu Au fu òu ík{khe ÃkkMku ËeLk Au

íkku støkÚke {u¤ðu÷ økLke{íkLkk {k÷{ktÚke ¾wBMk fkZku.

ík{u òýe ÷ku fu su ftR ðMíkw{ktÚke ík{Lku

økLke{ík «kÃík ÚkkÞ, ÃkAe [ku¬Mk heíku íkuLkku

Ãkkt[{ku ¼køk yÕ÷knLkku Au yLku íkuLkk hMkq÷ku yLku

hMkq÷Lkk LkSfLkk Mkøkktyku yLku Þíke{kuLkku, yLku

r{MfeLkku yLku {wMkkVhku {kxu Au. yøkh ík{u yÕ÷kn

WÃkh R{kLk hk¾ku Aku.

nðu rð[khku su ÷kufku fr÷{ku ÃkZu Au, sunkË{kt

òÞ Au, Ãkuøktçkhu RM÷k{Lkk MktøkkÚku fw^Vkh yLku

{wþhufeLkLkku {wfkçk÷ku fhu Au, þõÞ Au fu íkuyku

{k÷, YrÃkÞk, ÃkiMkk ¾[o fhðkLkk {k{÷k{kt f{òuh

Ãkze òÞ. íkuÚke fwhykLkLku fnuðwt Ãkzâwt fu ðnËkrLkÞík

yLku LkçkwÔðíkLkku Rfhkh fÞko ÃkAe Lk{kÍLke MkkÚku

sunkË fÞko ÃkAe Ãký.

¾wËk, hMkq÷, hMkq÷Lkk LkSfLkk Mkøkkt,

Vfehku, {wMkkVhku ðøkuhuLkku nf yËk fhku. yk íku

{trÍ÷ Au ßÞkhu R{kLk ÓËÞ{kt ÃkuðMík ÚkkÞ Au.

R{kLk ÓËÞ{kt «Mkhe òÞ Au.

fwhykLk {SË yuf ¾kMk xku¤k {kxu Vh{kðu Au:

yk s ÷kufku Mkk[k R{kLkËkhku Au.

su{Lkk økwýku WÃkh ðýoðkÞk Au.

Ãkhtíkw íku xku¤wt su R{kLkLke ònuhkík íkku fhu

Au AíkktÞ íkuykuLkk Ëe÷{kt R{kLk «MkÞwO LkÚke,

Ëk¾÷ ÚkÞwt LkÚke. íkuykuLkk {kxu Vh{kðu Au fu íkuyku

nfefe {ku{eLk LkÚke.

17 18

yLku ÷kufku{ktÚke yuðk Ãký Au suyku fnu Au

fu y{u yÕ÷kníkyk÷k yLku yk¾uhíkLkk rËðMk

WÃkh R{kLk ÷kÔÞk, òu fu íkuyku {ku{eLk LkÚke.

�

(10) ¼÷kRLkku nwf{ fhðku yLku çkwhkRykuÚke hkufðwt

ík{k{ {wMk÷{kLkkuLke Vhs Au fu {wMk÷{kLkku{ktÚke

fkuR ¾kMk ÷kufkuLke (xku¤kLke)?

� � su økkze yuf íkhV ¾wÕ÷k ðLk ðu hMíkkLkk fkLkqLkLkwt

W÷t½Lk fheLku ík{k{ økkzeykuLke rðYØ [k÷u íkuLke

Mkk{u çku «fkhLkku rðhkuÄ fhe þfkÞ Au. çk÷fu

sYhe Au. yuf íkku yk Au fu çkÄe s økkzeyku

ÃkkuíkkLke ÷kRx Mk¤økkðeLku yLku nkuLko ðøkkzeLku íku

økkzeLke yk nhfíkLkku rðhkuÄ ÔÞõík fhu. çkeS

íkhV xÙkrVf Ãkku÷eMkLkku {kýMk íkuLku Ëtz ÷økkðu.

fwhykLku fhe{u Ãký ík{k{ {wMk÷{kLkkuLku y{úrçk÷

{yYV yLku LkÌk yrLk÷ {wLfh fhðkLkku nwf{ ykÃÞku

Au. íkkfeË fhe Au. RhþkËu R÷kne Au :

ík{u çkuníkheLk WB{ík Aku. su ÷kufkuLke rnËkÞík

{kxu ÃkuËk fhðk{kt ykðe Au. ík{u Mkkhk fkÞkuo

fhðkLkku nwf{ ykÃkku Aku yLku çkwhkRykuÚke {LkkR

fhku Aku.

çkeS søÞkyu nwf{u R÷kne Au :

yLku ík{khk{kt yuf s{kík yuðe nkuðe òuRyu

suyku Lkufe íkhV çkku÷kðu yLku Mkkhk fkÞkuo fhðkLkku

nwf{ ykÃku yLku çkwhkRykuÚke hkufu.

�

(11) ¾wËk Võík {w¥kfeykuLkk y{÷Lku s fçkq÷ fhu Au.

íkku þwt ÷kufku{kt yuf òíkLke {kÞwMke ÃkuËk LkÚke Úkíke?

yLku ÃkAe íkuyku òýeçkwSLku økwLkkn LkÚke fhíkk?

� � fwhykLkuÃkkf{kt RhþkË Au fu :

19 20

¾wËk íkfðkðk¤kykuLkk y{÷kuLku fçkq÷ fhu

Au. íkfðkLkk Ãký Ëhßò Au. yk s fkhýÚke

fwhykLk{kt þçË y¥kfðk Ãký WÃkÞkuøk{kt ykÔÞku

Au. su{fu RhþkËu R÷kne Au :

ík{khk{ktÚke ¾wËkLke LkSf ðÄkhu fkrçk÷u

RÍTÍík íku Au su ðÄkhu ÃkhnuÍøkkh nkuÞ.

Mkk{kLÞ heíku {k{q÷e ËeLkËkh ÔÞÂõíkyku

Ãký íkfðkLkku yuf «fkh Ähkðíkk nkuÞ Au.

økwLkunøkkh ÷kufku Ãký Úkkuzk ½ýk ytþu ftRf íkfðku

íkku Ähkðíkk nkuÞ Au. Lknª íkku ¼÷kRLkwt yufÃký

fk{ ytò{ Lk ykÃkík, yLku fkuRÃký økwLkkn

fhðkÚke ÃkhnuÍ Lk fhík.

çkeS heíku Mk{Syu íkku økðLko{uLx Võík

ÞwrLkðŠMkxeLke rzøkúeLku fçkq÷ fhu Au. yuLkku yÚko yk

Au fu Mkhfkhe Lkkufhe {kxu ÞwrLkðŠMkxeLke rzøkúe s

{kLÞ Au. Ãkhtíkw yuðku {ík÷çk nhrøkÍ LkÚke fu

çkeò yLÞ ÷kufku suyku çkeS yLÞ ÞwrLkðŠMkxeyku

fu fku÷uòu{ktÚke rzøkúe «kÃík fhu Au íkuyku fþk fk{Lkk

LkÚke? yÚkðk fk{Lkku nf LkÚke hk¾íkk? yÚkðk

íku{ýu fkuR fk{ fÞwO íkku íkuykuLku fk{Lkwt {nuLkíkkýwt

s LkÚke {¤íkwt. íku{Lke rzøkúe ÔÞÚko Au. Ãkhtíkw yk

çkkçkík yk «{kýu LkÚke. íku{Lke rzøkúe ÔÞÚko LkÚke.

íku{Lku fk{ {¤u Au. íkuyku Ãký {nuLkíkkýwt {u¤ðe

þfu Au.

ºkeS çkkçkík yk Au fu y{÷Lke fwçkqr÷ÞkíkLkk

Ãký Ëhßò nkuÞ Au. {y{q÷e «fkhLke fçkqr÷Þík,

{wLkkrMkçk Mkò yLku ÃkAe fçkq÷, ½ýe s Mkkhe heíku

fçkqr÷Þík ðøkuhu ðøkuhu. su{ fu yÕ÷kníkyk÷kLkku

RhþkË Au :

ÃkAe íkuLkk ÃkhðhrËøkkhu íkuLku Mkkhe fçkqr÷ÞíkLke

MkkÚku fçkq÷ fÞwO yLku íkuLku ¾qçkeLke MkkÚku ðÄkÞwO.

¾wËkÞk íkw fçkq÷ Vh{kð ©uc ËhßòLke

fçkqr÷Þík.

({knu h{ÍkLkLkk rðËkÞ ÚkðkLke Ëwyk)

Ëhuf ÔÞÂõíkLkku y{÷ íkuLke ÃkhnuÍøkkheLkk

rnMkkçku fçkq÷ ÚkkÞ Au.

yk s fkhýÚke fwhykLk{kt ðýoLk ÚkÞu÷

21 22

Lkuf y{÷Lkku çkË÷ku (sÍk) ÔÞÂõík, íkuLkku y{÷

ðøkuhu þhíkku MkkÚku ÃkrhÂMÚkríkLkk yLkwYÃk swËku

swËku Au.

fux÷kf y{÷Lkku çkË÷ku çk{ýku Au.

çku økýwt “ ”

fux÷kf y{÷Lkku çkË÷ku ftR økýku Au, yLkuf

økýku Au.

fux÷kf y{÷Lkku çkË÷ku ËMk økýku Au.

fux÷kf y{÷kuLkku çkË÷ku MkkíkMkku økýku nkuÞ Au.

yÚkkoík íku{Lkk y{÷Lkwt áüktík íku ËkýkLkk

(çkesLkk) suðwt Au. su{kt Mkkík çkkr÷Þku (fýMk÷kt-

zwtzk) ÃkuËk ÚkkÞ yLku ÃkAe Ëhuf fýMk÷k{kt (zwtzk)

100 Ëkýk nkuÞ. fux÷kf y{÷Lke sÍk(çkË÷ku)

íkku ¾wËkLke Íkík rMkðkÞ fkuR òýíkwt s LkÚke.

ÃkAe fkuR LkVMk(ÔÞÂõík) LkÚke òýíkku fu

íkuLke ykt¾kuLke Xtzf {kxu fR fR ðMíkwyku íku{Lkk

{kxu AwÃkkððk{kt ykðe Au. yk íku{Lkk yk{k÷Lkku

çkË÷ku Au su íkuyku fhíkk níkk.

�

(12) ÔÞÂõíkLku ykMk{kLkLke rfíkkçkLke þwt sYhík Au?

� � rðïLkk ík{k{ fkh¾kLkk ÃkkuíkkLke «kuzõxLke MkkÚku

(ÃkkuíkkLke çkLkkðu÷e ðMíkw, {þeLk ðøkuhu) yuf

ÃkwÂMíkfk Ãký ykÃku Au. íku{kt økúknf {kxuLke Mkq[Lkk,

WÃkÞkuøkLke heík, Mk{s, ÷u¾Lk yLku r[ºk çktLku

«fkhu nkuÞ Au. suÚke økúknfLku {þeLkLkku WÃkÞkuøk

fhðk{kt ½ýe yLkwfw¤íkk hnu Au. yk ÃkwÂMíkfk fkuý

÷¾u Au? þwt íku rçkLksYhe Au? nhrøkÍ Lkne. þwt

íku {þeLk{kt çkLkkðLkkh rMkðkÞ fkuR çkeS ÔÞÂõík{kt

yk rfíkkçk ÷¾ðkLke ykðzík nkuÞ Au? Lkk, LkÚke

nkuíke.

yÕ÷kn ykÃkýLku ÃkuËk fhLkkhku Au. íkuýu

23 24

ykÃkýe hunLkw{kR {kxu-ykÃkýLku MkeÄku hMíkku

çkíkkððk {kxu fwhykLk suðe rfíkkçk LkkrÍ÷ fhe

Au. fkuR yLÞLku íkuLkk rðYØ fkÞËk ½zðkLkku nf

LkÚke. fkhý fu RLMkkLkLku çkLkkðLkkh s òýu Au

fu yk RLMkkLke {þeLk fR heíku [k÷ðwt òuRyu.

yuLku fR heíku [÷kðwt òuRyu. íku òýu Au fu yk

{þeLk {kxu þwt þwt {LkkR Au. fR fR ðMíkw yk

RLMkkLk {kxu ykVík Mk{kLk Au.

þwt íku LkÚke òýíkku? suýu ÃkuËk fÞkuo

(RLMkkLkLku) íku ½ýku s Mkwû{Ëþof, ÃkqhuÃkqhe ¾çkh

hk¾Lkkhku Au.

su ÷kufku yÕ÷knLkk fkLkqLkÚke {kU VuhðeLku

RLMkkLkkuyu ½zu÷k fkLkqLkku WÃkh y{÷ fhu Au

ík uykuLk w t áüktík yuðw t Au fu ík u f tÃkLkeLkk

{køk oËþoLkðk¤e [k uÃkzeLk u y÷øk hk¾eLk u

çkeòykuLke ÃkkMkuÚke yk {þeLkLku [÷kððkLkku

íkhefku ÃkqAe hÌkk Au.

�

(13) þwt fhðwt òuRyu? suÚke SðLk{kt þktrík ÃkuËk ÚkkÞ.

� � Mkqhyu nËeË{kt yÕ÷kníkyk÷k Vh{kðu Au :

su ík{khk nkÚk{ktÚke [k÷e òÞ íkuLkku yVMkkuMk

Lk fhku yLku su {¤e òÞ íkuLkk WÃkh íkfççkwh Lk fhku.

þwt ÔÞÂõík ykx÷ku çkÄku Mktíkwr÷ík ÚkR þfu Au?

ykx÷e Mk{íkw÷k ò¤ðe þfu Au? ÷uðwt yLku ykÃkðwt,

çktLku íkuLkk {kxu Mkh¾wt nkuÞ, çkhkçkh nkuÞ.

nk, fu{ Lkrn! çkUfLkku yuf sðkçkËkh fuþeÞh

yuf rËðMk ÷kufku ÃkkMkuÚke Lkkýkt ðMkq÷ ÷uðkLke

sðkçkËkhe Mkt¼k¤u Au. çkeò rËðMku ÷kufkuLku ÃkiMkk

ykÃkðkLke Vhs çkòðu Au. yk fuþeÞh Lk Lkkýkt

÷uðkLkk rËðMku ¾wþ ÚkkÞ Au Lk ykÃkðkLkk rËðMku

htSËn ÚkkÞ Au, çku[uLk ÚkkÞ Au. fkhý fu íku òýu

Au fu çktLku rËðMkku{kt íkuLke ÃkrhÂMÚkrík yuf

y{kLkíkËkhÚke rðþu»k ftR LkÚke.

(òu ykÃkýk SðLk{kt ykÃkýu ykðk ÚkR

þfeyu íkku sYh ykÃkýk SðLk{kt þktrík ÃkuËk

ÚkkÞ. LkVku-LkwfþkLk, {k÷-Ëki÷ík ykððkÚke ¾wþe

25 26

Lk sðkÚke øk{. çktËku ¾wËkLku [kníkku ÚkR òÞ íkku

sYh yk nk÷ík ÃkuËk fhe þfu Au. yLkuf yðr÷Þk

yÕ÷kn yLku çkwÍwøkkuoLkk SðLk{kt yk çkkçkíkLkk

áüktíkLku ykÃkýu òuR þfeþwt. yLkwðkËf)

xÙuõxhLkk xkÞh {kxu íkku ftR Vhf Ãkzíkku LkÚke,

fu íkuLku Mkh¾e-MkÃkkx s{eLk WÃkh [÷kððk{kt

ykðu fu ¾kçkz¾wçkz s{eLk WÃkh [÷kððk{kt

ykðu. Ãkhtíkw MkkRf÷Lkk xkÞh WÃkh Vhf Ãkzu Au.

Vq÷Lke zk¤e yuf [f÷eLkk çkuMkðkÚke nk÷e QXu Au

Ãkhtíkw {kuxk ð]ûk Ãkh [f÷eLkwt çkuMkðwt íkuLku n÷kðe

þfíkwt LkÚke.

(xÙuõxhLkwt xkÞh ¾qçk s {sçkqík nkuÞ Au.

¾kçkz¾wçkz s{eLk íkuLkk WÃkh ftR yMkh ÃkuËk fhe

þfíke LkÚke. ßÞkhu MkkRf÷Lkwt xkÞh Ãkkík¤wt, f{òuh

nkuÞ Au. íkhík s Vkxe sþu, nðk Lkef¤e sþu.

çkMk ynª yk s ðkík Au fu ykÃkýu ykÃkýwt

R{kLkku-ÞfeLk yux÷wt {sçkqík çkLkkðeyu fu ™kýkt

ykððk fu [k÷e sðkÚke, Lk yux÷e ¾wþe ÚkkÞ fu

Lk yux÷ku øk{ ÚkkÞ fu ykÃkýwt SðLk Ëw:¾e ÚkR

òÞ. SðLkLke þktrík nýkR òÞ. yLkwðkËf)

nk, Lkuf ÷kufku suyku rðþk¤ ÓËÞ Ähkðu Au

íku{Lkk WÃkh ykðe LkkLke LkkLke çkkçkíkku yMkhfkhf

çkLkíke LkÚke. R{k{ nwMkiLk(y÷.) ykþqhkLkk rËðMku

ÍkunhLkk ð¾íku ßÞkhu fu MkUfzku íkehku yu{Lkk WÃkh

VUfðk{kt ykðe hÌkk níkk, ð¤e ftR fux÷kÞ zk½

rË÷ WÃkh ÷køku÷k níkk. fwxwtçk-fçke÷ku ËkuMík

rçkhkËhku, ¼kR, ¼ºkeòyku, yhu ÃkkuíkkLkk ÞwðkLk

yLku {kMkw{ Lkkçkkr÷øk çkuxkykuLku ÃkkuíkkLke árü

Mk{ûk fík÷ Úkíkk òuR [qõÞk níkk. Aíkkt Ãký æÞkLk

yLku íkðßòun MkkÚku rË÷ ÷økkðeLku Lk{kÍ yËk

fhu Au, ßÞkhu ykÃkýk {kxu LkkLkk{kt LkkLke íkf÷eV

Ãký æÞkLk yLku íkðßòun nxe sðkLkwt fkhý çkLke

òÞ Au.

�

(14) RM÷k{{kt y{÷Lke fËh-®f{ík íkuLkk ðsLkLkku

ykÄkh rLkGÞík WÃkh Au. íkku ÃkAe íkuLke fçkqr÷ÞíkLku

yÕ÷knLke LkÍËefe yLku r÷Õ÷krnÞík MkkÚku fu{

òuzðk{kt ykðu Au?

� � Võík RM÷k{{kt s Lkrn çk÷fu ËwrLkÞkLkk çkeò

ûkuºkku{kt Ãký y{÷Lke fËh-®f{ík rLkGÞík MkkÚku

MktçktÄ Ähkðu Au. áüktíkYÃku :

zkìõxh Ãký RLMkkLkLkk þhehLku [ehu Au yLku

yuf zkfw Ãký n{÷ku fheLku ykË{eLkk þheh

WÃkh Í¾{ ÷økkðu Au. Ãkhtíkw zkìõxhLkwt Í¾{

÷økkððwt RLMkkrLkÞíkLke r¾Ë{ík Au ßÞkhu zkfwLkwt

f]íÞ Íw÷{ Au.

27 28

ykÃkýe yk [[ko rLkGÞík WÃkh ÚkR. ÔÞÂõíkLkk

y{÷Lke ®f{ík íkuLke rLkGÞík WÃkh Au. nðu fwçkqr÷Þík-

yÕ÷knLke LkÍËefe yLku r÷Õ÷krnÞík, yk þwt Au?

íku çkkçkík Mk{Syu fu yuf ÔÞÂõíkLke rLkGÞík Mkkhe

nkuðk Aíkkt fwçkqr÷Þík {kxu RÏ÷kMk, r÷Õ÷krnÞík

MkkÚku íkuLkk y{÷Lku þk {kxu òuzðk{kt ykðu Au?

Ëkõíkh suLke rLkGÞík ËËeoLkwt ykuÃkhuþLk fheLku

íkuLku Mkkhku fhðkLke Au, Ãkhtíkw Ëkõíkh ÃkiMkkLku s

ÃkkuíkkLkku {fMkË çkLkkðeLku fk{ fhu Au. ßÞkhu çkeòu

Ëkõíkh ÃkiMkkLku {fMkË LkÚke çkLkkðíkku. ËËeoLku Mkkhku

fhðk{kt yÕ÷knÚke LkÍËefe þkuÄu Au. íkuLkku ¾kr÷Mk-

þwØ {fMkË ËËeoLke òLk çk[kððkLkku Au.

{ík÷çk yk Au fu Ëhuf fkÞo fhðk ÃkkA¤Lkku

{fMkË-æÞuÞ suðku nkuÞ íkuðe íku y{÷Lke fwçkqr÷Þík Au.

yk çkkçkíkLku ykÃkýu çkeò yuf á»xktík îkhk

Mk{Syu. yuf ø÷kMk ÃkkýeLku ºký ÔÞÂõíkyku íkhV

Ähðk{kt ykðu Au.

yuf {kýMk yux÷k {kxu Ãkkýe LkÚke ÷uíkku fu

íkuLku íkhMk LkÚke.

çkeòu {kýMk yux÷k {kxu LkÚke Ãkeíkku fu íku

{kýMk Lkkhks Au.

ºkeòu {kýMk yux÷k {kxu LkÚke Ãkeíkku fu íkuLke

çkksw{kt Q¼u÷ku [kuÚkku {kýMk ÃkkuíkkLkkÚke ðÄkhu

íkhMÞku Au. íku yu{ RåAu Au fu yk Ãkkýe íkuLku ykÃke

Ëuðk{kt ykðu.

WÃkhkuõík ºkýu {kýMkku Ãkkýe Lk ÃkeLkkhkyku{kt-

ònuh{kt íkku Mkh¾k-Mkh¾k Ëu¾kÞ Au. Ãkhtíkw íku{Lkku

{fMkË swËku swËku Au. Ãkkýe Lk ÃkeðkLkwt, ºkeS

ÔÞÂõíkLkwt fkhý ½ýwt W¥k{ Au. çkeòLkk {kxu yu

Ãkkýe LkÚke Ãkeíkku. ËhufLkku {fMkË swËku swËku Au.

íkuÚke ËhufLkk y{÷Lke ®f{ík swËe swËe Au.

[÷ýe Lkkuxku-fhLMke{kt Ãký yMk÷e Lkf÷e

nkuÞ Au. yMk÷e fhLMke Lkkux{kt yuf Äkøkku nkuÞ

Au su ð[{kt nkuÞ Au, su Lkf÷e{kt LkÚke nkuíkku. yk

s «{kýu Ëhuf RçkkËík{kt, Ëhuf y{÷{kt yuf

{sçkqík hMMke ¾wËk yLku çktËk ðå[u nkuÞ Au. òu

æÞuÞ, LkÍËefe yLku r÷Õ÷krnÞíkLke hMMke Lk nþu

íkku ¾wËk yLku çktËk ðå[uLkku MktçktÄ s fÃkkR sþu.

íkuLkku y{÷ fçkq÷ Lknª ÚkkÞ.

�

(15) þwt Lkuf fkÞkuoLkku çkË÷ku ËMk økýku nkuÞ Au?

� � fwhykLk {SË{kt RhþkË Au fu :

29 30

su fkuR Ãký Lkuf fkÞo ÷RLku ykðþu íkuLku ËMk

økýku çkË÷ku ykÃkðk{kt ykðþu.

ynª WÃkhkuõík ykÞík{kt yuf {n¥ðLkku {wÆku

árüMk{ûk hk¾ðkLkku Au. su fkuR rfÞk{ík{kt Lkuf

y{÷ MkkÚku ÷RLku ykðþu íkuLkku çkË÷ku ËMk økýku

Au. yk «{kýu LkÚke fu suýu ËwrLkÞk{kt fkuR Lkuf

y{÷ fÞkuo nkuÞ íkuLku ËMk økýku çkË÷ku ykÃkðk{kt

ykðþu. fkhý fu fkuR Mkk{kLkLku íkuLkk ÞÚkkÞkuøÞ

MÚk¤ MkwÄe ÷R sðkLkwt ¼kzwt {¤u Au Ãkhtíkw ÷R

sLkkhu Mkk{kLkLku hMíkk{kt s fkuR søÞkyu Lkfk{ku

fhe LkkÏÞku, {qfe ËeÄku, çkøkkze LkkÏÞku íkku ÃkAe

íku ÔÞÂõík ftRÃký çkË÷kLku Ãkkºk hnuíkku LkÚke. ½ýkt

çkÄk Lkuf fkÞkuo Ëu¾kð{kt ykÃkýLku ½ýkt s MkwtËh

Ëu¾kíkkt nkuÞ Au, Ãkhtíkw íku fkÞkuo Ãkqýoíkk MkwÄe ÃknkU[u

íku Ãknu÷kt s ykVíkkuLkku rþfkh ÚkRLku yuLkku æÞuÞ

«kÃík fhe þfíkkt LkÚke.

ykÃkýu ÷kufku y{qf Lkuf fkÞkuoLku Ëu¾kð

¾kíkh þY fhe ËRyu Aeyu. ykÃkýe rLkGÞík Ãký

¾k{eÞwõík nkuÞ Au. R÷kne {fMkËÚke íku fkÞo

¾k÷e nkuÞ Au, yÚkðk fkuR fkÞoLke þYykík íkku

Mkkhk æÞuÞLku {kxu fhe nkuÞ Ãkhtíkw fkÞo ÃkqýoíkkLku ykhu

ÃknkU[u íku ËhBÞkLk{kt økwYh yLku íkfççkwh{kt ykðe

sRyu Aeyu. Lkuf fk{{kt ÃkkuíkkLke ÃkMktËLkwt-ÃkkuíkkLku

Vkðíkwt fhíkk ÚkR sRyu Aeyu, íkku ÃkAe yk Lkuf

fkÞoLkku çkË÷ku yÕ÷knLku íÞkt ËMk økýku {¤íkku

LkÚke.

yÚkðk fkuR Lkuf fkÞo MktÃk qýo fÞko ÃkAe

ÔÞÂõík fkuR yuðk økwLkkn{kt VMkkR òÞ fu

suLkk fkhýu íkuLkku Lkuf y{÷ Lkfk{ku-ÔÞÚko

ÚkR òÞ Au.

WÃkhkuõík ºkýu áüktíkku ÃkAe Ãký íku Lkuf fkÞo

Ãkqýo ÚkR økÞwt. Ãkhtíkw íku íkuLkk {fMkË MkwÄe LkÚke

ÃknkUåÞwt suÚke íkuLke fkuR ®f{ík hnuþu Lkrn. íkuÚke

s fwhykLku yk{ s LkÚke fÌkwt fu su Lkuf fkÞo fhþu

íkuLkk fkÞoLkku ËMk økýku çkË÷ku ykÃkðk{kt ykðþu,

Ãkhtíkw fwhykLk MÃkü heíku yk{ fnu Au fu su ÔÞÂõík

rfÞk{íkLkk rËðMku Lkuf fkÞo ÷RLku nksh Úkþu, íkuLku

ËMk økýku çkË÷ku ykÃkðk{kt ykðþu. {Lk òy

rçk÷ nMkLkíku.

�

(16) ykÃkýu {kuíkÚke þk {kxu zheyu Aeyu?

� � zÙkRðh LkuþLk÷ nkRðu WÃkh økkze [÷kðíke ð¾íku

Lke[uLkk Mktòuøkku{kt ®[íkkøkúMík Ëu¾kÞ Au. Lke[uLke

ÃkrhÂMÚkríkyku{kt yuLku ÃkhuþkLke ÃkuËk ÚkkÞ Au. zh-

¾kuV yLkw¼ðu Au.

íkuLke ÃkkMku çk¤íký Lk nkuÞ yÚkðk fkuR økuh

31 32

fkLkqLke ðMíkw ÷RLku síkku nkuÞ yÚkðk sux÷e

MÃkezÚke økkze [÷kððkLke {tsqhe Au íkuLkk fhíkkt

ðÄkhu íkus hVíkkhÚke økkze [÷kðíkku nkuÞ, yÚkðk

hMíkku ¼q÷e økÞku nkuÞ yÚkðk ßÞkt sR hÌkk Au

íÞkt yuLkk hnuðk-s{ðk {kxu ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk Lk

nkuÞ yÚkðk íkuLkk n{MkVh MkkÚkeyku ½ýkt s

Lkk÷kÞf nkuÞ.

òu ÔÞÂõíkyu ÃkkuíkkLkk {]íÞw ÃkAeLkk sYhe

Mkk{kLkLke ÔÞðMÚkk fhe nkuÞ. fkuR fçkehk økwLkkyku{kt

Lk VMkkÞku nkuÞ, yLku hMíkku Ãký òýíkku nkuÞ, ð¤e

{trÍ÷ WÃkh ÃknkU[e þktríkLkku ïkMk Ãký ÷eÄku

nkuÞ, ÔÞðMÚkk çkhkçkh fhe nkuÞ, MkkÚkeËkhku Ãký

Lkuf nkuÞ íkku ÃkAe íkuLku Lk ÃkhuþkLke Úkþu, Lk çku[uLke

Úkþu. íkuLku {]íÞwLkku zh Mkíkkðþu Lkrn.

�

(17) fux÷ef Ëwykyku fu{ fçkq÷ Úkíke LkÚke?

� � ¾kMk «fkhLkwt Wå[ õðkìr÷xeLkwt ÃkuxÙku÷ nðkR

snkÍ {kxu sYhe nkuÞ Au. òu ykðk ©uc

«fkhLkk ÃkuxÙku÷Lke søÞkyu zeÍ÷Lke r{÷kðxðk¤k

fu yLÞ rLkBLk «fkhLkwt ÃkuxÙku÷ xktfe{kt Lkk¾e ËeÄwt

íkku nðkR snkÍ ÃkhðkÍ fhþu Lkrn, Wzþu

Lkne. yk s heíku íku ÷kufkuLke Ëwyk fçkw÷ Úkíke

LkÚke, suyku Ãkkf yLku n÷k÷ hkuÍeLke søÞkyu

nhk{ yÚkðk LkrsMk røkÍk ¾kÞ Au. rhðkÞík{kt

Au fu :

(rçknkY÷ yLkðkh ¼køk-90 Ãkus 373)

su yu{ RåAu Au fu íkuLke Ëwyk fçkq÷ ÚkkÞ, íku

ÃkkuíkkLke ykðfLkk fkur¤Þk Ãkkf-n÷k÷ çkLkkðu.

íku rMkðkÞ Ëwyk Ãký {ktøkLkkhLke ÃkkuíkkLke

¼÷kR MkkÚku Mktøkík nkuÞ. ykÃkýe ½ýe çkÄe

Ëwykyku ykÃkýk {kxu VkÞËkfkhf nkuíke LkÚke.

ykÃkýu íkku íkuLku ykÃkýk {kxu ¼÷e Mk{SLku s

ík÷çk fhíkk nkuRyu Au. suÚke yÕ÷kn íkuLku fçkq÷

LkÚke Vh{kðíkku.

�

(18) rfíkkçkku{kt ½ýeçkÄe Ëwykyku Lkf÷ ÚkÞu÷e Au. þwt

¾wËk yu{ RåAu Au fu y{u Ëhuf ð¾íku Ëwyk s

{ktøkíkk hneyu?

� � yk ðkík{kt fkuR þtfkLku MÚkkLk LkÚke, rfíkkçkku{kt

yøkrýík, yMktÏÞ Ëwykyku Lkf÷ ÚkÞu÷ Au.

áüktíkYÃku {hnw{ þi¾ yççkkMk fwB{eLke «ÏÞkík

rfíkkçk {Vkíkenw÷ rsLkkLk{kt ð»koLkk ík{k{

33 34

{rnLkkykuLke yLku Ëhuf {rnLkkLke Ëhuf

íkkhe¾kuLke yLku {rnLkkLkk ík{k{ rËðMkkuLkk

ík{k{ Mk{ÞkuLke ¾kMk Ëwykyku ÷¾kÞu÷e Au.

Ãkhtíkw yk ðkíkLkku yk {ík÷çk LkÚke Úkíkku fu ¾wËk

ykÃkýLku Ëhuf Mk{Þu Ëhuf ½zeyu Ëwyk{kt ÷køke

hnuðkLkku nwf{ ykÃku Au.

yk ðkíkLku ykÃkýu yuf áüktík îkhk Mk{Syu.

ßÞkhu ykÃkýu MkVh {kxu Lkef¤eyu Aeyu, {kLkku

fu çkMk MxuLz WÃkh økÞk, íÞkt Ëhhkus hkík-rËðMk

Ëkuzíke 24 f÷kf {kxuLke çkMkkuLkku «kuøkúk{ ÷¾u÷ku

nkuÞ Au. yuf çkMk Lkð ðkøÞu, çkeS çkMk Mkkzk

Lkð ðkøÞu ºkeS çkMk ËMk ðkøÞu- yk heíku y™uf

çkMkku fkuRLku fkuR søÞkyu síke nkuÞ Au. íkuLkk

Mk{ÞkuLke LkkUÄ nkuÞ Au. ykÃkýLku {kVf ykðíke

çkMk ykÃkýu Ãkfze ÷Ryu Aeyu.

yk s «{kýu huÕðu MxuþLk WÃkh økkzeykuLkk

Mk{Þku 24 f÷kf {kxuLkk LkkUÄu÷k nkuÞ Au. yzÄkt

yzÄkt f÷kfLkk ytíkhu Ëkuzíke økkzeLkk «kuøkúk{ku

÷¾kyu÷k nkuÞ Au. íkuLkku {ík÷çk yk nhrøkÍ

LkÚke Úkíkku fu ykÃkýu Ëhuf økkze{kt Ëhuf Mk{Þu MkVh

fheyu. yk ðkík þõÞ Ãký LkÚke. Ãkhtíkw su

ÔÞÂõíkLku su økkze íkuLkk Mktòuøkku «{kýu çkuMkíke

ykðíke nkuÞ íku ÔÞÂõík íku økkzeLkku íku Mk{Þ{kt

WÃkÞkuøk fhu Au. çkÄk s ÷kufku çkÄk s ÷¾u÷k

Mk{Þku WÃkh MkVh fhe þfíkk LkÚke. yk s áüktík

nðkR snkÍkuLke ^÷kRxTMkLku Ãký ÷køkw Ãkzu Au.

huÕðu Mk¥kkðk¤k fu çkMk MxuþLkLkk Mkt[k÷fku

yLku nðkR ÷kRxTMk WzkzLkkhkykuLkwt yzÄk yzÄk

yLku f÷kf f÷kfLkk ytíkhu [kuðeMk f÷kfLkwt

xkR{xuçk÷ {wMkkVhkuLku yk ðkíkLkwt Mkq[Lk fhu Au fu

ík{khk {kxu Ëhuf Mk{ÞLke Mkøkðz íkiÞkh Au. su

Mk{Þ ík{Lku ÞkuøÞ ÷køku íku Mk{ÞLke rxfex ¾heËe

MkVh fhku.

fËk[ ËwykLkku {k{÷ku Ãký yk s «{kýuLkku

nkuÞ fu su ÔÞÂõík, su ½zeyu, su Mk{Þu ¾wËkLke

Mkk{u nksh ÚkR {wLkkòík yLku Ëwyk fhðkLkku

RhkËku fhu íkku íku ¾kMk Mk{ÞLke Ëwyk {kusqË Au.

íku rMkðkÞ íku Ëwykyku su ½ýe LkkLke LkkLke

Au. òu ÔÞÂõík íkuLku {kuZu ÞkË fhe þfíkku nkuÞ íkku

{kuZu ÞkË fhe ÷u yLku ÃkkuíkkLkwt ËhhkusLkwt fkÞo fhíkkt

fhíkkt yÕ÷knLke ÞkË Ãký [k÷w hk¾e þfu, íkku

fkuR ðktÄku LkÚke.

�

35 36

(19) RLMkkLkLke rsLËøkeLke ¼÷e çkwhe ½xLkkyku þwt

yÕ÷kn íkhVÚke Au?

� �

{k yMkkçkf r{Lk nMkLkríkLk

Vr{LkÕ÷knu ð{k yMkkçkf r{Lk

MkGÞuyríkLk Vr{Lk LkVMkuf.

ík{khk MkwÄe su ftR ¼÷kR yLku ¾qçke ÃknkU[u

Au íku yÕ÷kn íkhVÚke Au yLku su ftR çkwhkR ÃknkU[u

Au, MðÞt ík{khe ÃkkuíkkLkk íkhVÚke Au.

Ãk]ÚðeLkku økku¤ku yuf MkkÚku çku Ãkrh¼ú{ý fhu

Au. yuf íkku íku ÃkkuíkkLke Ähe WÃkh 24 f÷kf{kt yuf

yktxku økku¤ økku¤ Vhu Au yLku çkeswt íku ÷øk¼øk

265 rËðMkÚke Úkkuzwtf ðÄkhu sux÷k Mk{Þøkk¤k{kt

MkqÞoLke ykMkÃkkMk Ãký Vhu Au. yk{ Ãk]Úðe yuf MkkÚku

çku økrík fhu Au. suLkk fkhýu hkík-rËðMk ÚkkÞ Au.

yLku Éíkwyku Ãký çkË÷kÞ Au. Ãk]ÚðeLkku su ¼køk

MkqÞoLke Mkk{u ykðu Au íÞkt rËðMk ÚkkÞ Au. yLku su

¼køk MkqÞoLke W÷xe rËþk{kt òÞ Au íÞkt hkík nkuÞ

Au. Ãk]ÚðeLkk su ¼køk{kt ysðk¤wt nkuÞ Au íku ¼køk

MkqÞoLku fkhýu Au yLku su ¼køk{kt ytÄkYt nkuÞ Au

íku Ãk]ÚðeLkk ÃkkuíkkLkk fkhýu Au.

yÕ÷kn hççkw÷ RÍTÍíku ÿkûk ÃkuËk fhe

RLMkkLkLkk ¾kðk {kxu, Ãkhtíkw RLMkkLkkuyu íku{ktÚke

yuðe þhkçk çkLkkðe su nòhku çkwhkRykuLkwt {q¤ Au.

nòhku çke{kheyku yLku yfM{kíkku yLku økwLkknku

yk þhkçkLkk fkhýu Ãk]Úðe WÃkh MkòoÞ Au.

yÕ÷kn hççkw÷ RÍTÍíku ykÃkýLku þkherhf

þÂõík ykÃkýk ÃkkuíkkLkk WÃkÞkuøk {kxu ykÃke Au.

yk þÂõík-Lkuy{íku ¾wËkLkku çkuníkh WÃkÞkuøk fhðkLke

søÞkyu RLMkkLkku íkuLkku WÃkÞkuøk f{òuh ÷kufku WÃkh

Íw÷{ fhðk{kt fhu Au. f[zkÞu÷k økheçk ðøkoLku

Mkíkkððk{kt þÂõík ðkÃkhu Au. yÕ÷knu ykÃkýLku

y¬÷ ykÃke Au. y¬÷Lke Lkuy{íkLkku WÃkÞkuøk

fheLku ykÃkýu yÕ÷knLke {yhuVík nkrMk÷ fheyu.

sÒkíkLkk Ëhßòyku {u¤ðeyu. Ãkhtíkw RLMkkLkkuyu

yk y¬÷Lke çkuníkheLk Lkuy{íkLkku øk÷ík WÃkÞkuøk

fheLku ne÷k-çknkLkk-Vhuçk-ÄkufkçkkS îkhk ÷kufkuLku

LkwfþkLk ÃknkU[kzðkLkwt þY fÞwO.

íkuÚke s yÕ÷kníkyk÷k Ãkkuíku Vh{kðu Au fu

su ¾wËk íkhVÚke Au íku Lkufe yLku ¾qçke Au. Ãkhtíkw

37 38

çkwhkRyku MðÞt RLMkkLkkuyu ÃkuËk fhu÷e ðMíkw Au. su

RLMkkLkkuÚke s çknkh ykðe Au.

�

(20) Lk{kÍ RLMkkLkLku çkwhkRykuÚke çk[kðu Au. su{ fu

fwhykLk{kt Au íkku ÃkAe Lk{kÍeykuLku ykÃkýu

økwLkknku{kt VMkkyu÷k fu{ òuRyu Aeyu?

� � íku çkes su ytËhÚke ¾k÷e nkuÞ, íku çkes fËe Qøke

þfíkwt LkÚke, Akuz çkLkíkku LkÚke. òu Lk{kÍ rË÷ku-

rË{køkLke nkshe-æÞkLk yLku íkðßòun MkkÚku ÃkZkÞ

íkku íku Lk{kÍ sYh RLMkkLkLkk {kxu økwLkknkuLke

ËqheLkku Mkçkçk çkLku Au, Lknª íkku nkuXku yLku f{hLke

nhfík{kt íkku fkuR s yMkh LkÚke.

Mfq÷ yLku fkì÷us{kt yÇÞkMk fheLku rðãkÚkeoLkwt

yuLke fûkkLkwt Míkh Ÿ[w ykðu Au. rðãkÚkeoLkk RÕ{Lkwt

Äkuhý-yuLke fûkkLkwt ÷uð÷ ðÄu Au. Ãkhtíkw yk

ðkíkLkku yÚko yk LkÚke Úkíkku fu Mfq÷ fkì÷us{kt síkk

çkÄk s rðãkÚkeoykuLkk RÕ{Lkwt Míkh Ÿ[w ykðe s

òÞ. Mfq÷ fkì÷us{kt Ëk¾÷ íkku ÚkR òÞ, ÃkAe

{unLkík Lk fhu, ðøkkuo{kt æÞkLk Lk ykÃku, ykðkhkøkËeo

fhu, íku þwt ¾kf RÕ{ þe¾ðkLkku níkku!

Mfq÷ yLku fkì÷uòu [ku¬Mk RÕ{e fuLÿku Au.

þhík Au fu Ãkqhe fkurþþ fheLku rðãkÚkeo yÇÞkMk

fhu. Mfq÷ku{kt yLku çknkh Mkk[u s rðãkÚkeo Mkk[k

yÚko{kt rðãkyÚkeo, rðãk {u¤ððk {kxu s MkòoÞu÷ku

çkLkeLku hnu, Mfq÷kuLkk fkÞËk fkLkqLkLke [wMíkeÚke

ÃkkçktËe fhu íkku sYh íku ¿kkLke çkLkþu s. íkuLku VkÞËku

Úkþu s.

Lk{kÍ Ãký íkuLkk WMkq÷ yLku þhíkku MkkÚku yËk

fhðk{kt ykðu íkku sYh íku RLMkkLkkuLku çkwhkRykuÚke

hkufu Au.

çkuþf Lk{kÍ çkwhkRykuÚke hkufu Au.

(Mkq. yLfçkqík yk. 45)

çkeS yuf æÞkLkÃkqðof ðkík yk Ãký Au fu

Lk{kÍe fËef fËef fkuR økwLkkn fhe Lkk¾u Au. íku

òu Lk{kÍ Lk ÃkZíkku nkuÞ íkku ðÄkhu økwLkknku{kt VMkkR

sðkLkku Mkt¼ð Au. fkhý fu yk s Lk{kÍe ÃkkuíkkLke

Lk{kÍLku Mkne yLku Mkk[k yÚko{kt ¾wËkLke RçkkËík

çkLkkððk {kxu {sçkqh Au. çk÷fu yk çkkçkík íku

fkurþþ Ãký fhíkku s nkuÞ Au. áüktík YÃku ÃkkuíkkLkk

þheh, Ãkkuþkf yLku {fkLkLku Ãkkf-MkkV hk¾ðwt, MkkÚku

ykðku ÏÞk÷ hk¾ðk WÃkh Ãký {sçkqh Au fu íku

økMçke Lk nkuÞ, fkuRLkwt AeLkðe ÷eÄu÷wt fu [kuheLkwt Lk

39 40

nkuÞ. ÃkkuíkkLke Lk{kÍLku Mknen fhðk {kxu Lk{kÍeLkwt

rË÷ ykx÷wt rð[khðk WÃkh {sçkqh Au. suÚke

Lk{kÍeLkwt Lk{kÍLkk ynfk{ yLku {Mkkyu÷Lke ÃkkçktËe

íkhV sðwt yuLku sYhÚke ¾kuxkt fkÞkuo yLku økwLkknku

íkhV síkku hkufþu. suðe heíku MkVuË fÃkzkt ÔÞÂõíkLku

Äq¤ðk¤e Vþo fu s{eLk Ãkh çkuMkíkkt hkufu Au. MkËtíkh

¾hkçk ÚkR sþu. ßÞkhu fk¤k fÃkzktðk¤ku Äq¤ðk¤e

søÞk WÃkh çkuÄzf çkuMke sþu. Lk{kÍe økwLkku fhíkkt

¾[fkx yLkw¼ðþu, þ{o yLkw¼ðþu.

�

(21) su søÞkyu y{ú rçk÷ {yYV yLku LkÌk yrLk÷

{wLfh yMkhfkhf Lk çkLku, fk{ Lk fhu íÞkhu

ykÃkýu þwt fhðwt òuRyu?

� � y{ú rçk÷ {yYV yux÷u ¼÷kRLkku nwf{ fhðku

yLku LkÌk yrLk÷ {wLfh yux÷u çkwhkRÚke hkufðwt.

«Úk{ íkku Mk{òðeLku yk fkÞo fhðk{kt ykðu

íkku ÔÞÂõík Mk{S òÞ, yuðe þõÞíkkLku Lkfkhe Lk

þfkÞ. yÕ÷kn íkyk÷kyu ßÞkhu nÍhík

{qMkk(y÷.)Lku rVhykuLkLke ÃkkMku y{ú rçk÷

{yYVLkku nwf{ ÃknkU[kzðkLkwt fÌkwt- rVhykuLkLku

Mk{òððkLkwt fÌkwt íÞkhu nÍhík {qMkk(y÷.)yu

ÃkkuíkkLkk ¼kR nkYLkLku ÃkkuíkkLke MkkÚku ÷R sðkLke

Ëh¾kMík fhe.

yuf ð¾ík Mk{òððkÚke yMkh Lk ÚkkÞ íkku

ðkhtðkh Mk{òððwt òuRyu. íku Ãký swËe swËe heíku,

swËkt swËkt áüktíkku îkhk Mk{òððwt òuRyu. ßÞkhu

fkuR ÷kfzwt fwnkzeLkk yuf ÍxfkÚke LkÚke Vkxíkwt íÞkhu

ðkhtðkh íku s søÞkyu ½k fhðku Ãkzu Au. fwhykLkLkwt

ðýoLk Au fu y{u y{khe ðkíkkuLku swËe swËe heíku

yLkuf áüktíkku îkhk Mk{òðeyu Aeyu, suÚke ÷kufkuLke

Mk{s{kt ykðu :

yLku y{u fwhykLk{kt Ëhuf ðkík y™uf heíku

ðýoðe ËeÄe Au.

(Mkq. çkLke RMkhkR÷, yk. 41)

ºkeS ðkík yk Ãký þõÞ Au fu y{khe

þi÷e-ÃkØrík çkhkçkh Lk nkuÞ fkhý fu y{ú rçk÷

{yYV yLku LkÌk yrLk÷ {wLfh fhðk {kxuLkk Ãký

fux÷kf fkÞËk fkLkqLk Au. fux÷ef þhíkku yLku

41 42

fux÷kf rMkØktíkku Au. Ëhuf çkwhkRLke MkkÚku ÔÞÂõíkyu

íku çkwhkR su «fkhLke Au íku «fkhu rLkÃkxðwt òuRyu.

áüktíkYÃku fËef ykÃkýk Ãkkuþkf WÃkh f[hku-

Äq¤ ðøkuhu ÷køke òÞ Au. fkuR ð¾ík fk¤e

{Uþ(fk÷f) ÷køke òÞ Au. fÃkzkt WÃkh òuhÚke

ÍkÃkx {khðkÚke f[hku-Äq¤ ðøkuhu MkkV ÚkR òÞ

Au. fÃkzwt yLku nkÚk Ãký MkkV ÚkR òÞ Au. Ãkhtíkw

òu fk¤e {Uþ(fk÷f) ÷køku÷e nkuÞ, yuLku òu

nkÚk ðzu ÍkÃkx {khðk sRþwt íkku Lk Võík nkÚk

¾hkçk Úkþu çk÷fu fk÷f ykÃkýk ÃkkuþkfLku ðÄkhu

¾hkçk fhe Lkk¾þu, ¾{eMk Ãkh Vu÷kR sþu.

VkÞËk fhíkkt LkwfþkLk ðÄkhu Úkþu. {kxu fk÷f

fkZðk {kxu nkÚk ðzu ÍkÃkx Lk {khíkkt Vqtf ðzu

Wzkzðe Ãkzþu. íkku ¾{eMk Ãký ðÄkhu ¾hkçk Lknª

ÚkkÞ yLku fk÷f Ãký Qze sþu yÚkðk fk÷f

fkZðk {kxu fk÷f ÷køku÷k ¼køkLku Akuze íkuLke

çktLku MkkRzLkk [kuÏ¾k ¼køkLku Äe{u Äe{u Íkxf

ykÃkðkÚke fk÷f Qze sþu. Lk fÃkzwt ðÄkhu

¾hkçk Úkþu, Lk nkÚk çkøkzþu.

íkku økwçkkh-Äq¤Lku Ëqh fhðk nkÚk {khðk{kt

ykðu Au. yLku fk÷fLku MkkV fhðk Vqtf {khðk{kt

ykðu Au. íkku Ëhuf ¾hkçkeLku- Ëhuf çkwhkRLku íkuLke

¾kMk ÃkØrík îkhk hkufðk{kt ykðu Au.

yÕ÷kn íkyk÷k Vh{kðu Au fu Ëhuf ½h{kt

íkuLkk ËhðkòÚke Ëk¾÷ Úkkyku.

[kuÚke ðkík ÷kufkuLku LkkòRÍ yLku çkwhe ðkíkkuÚke

hkufðk {kxu. fux÷ef ð¾ík, su íku fkÞkuoLkku n÷k÷

hMíkku þkuÄðku Ãkzu Au suÚke ÷kufku çkwhkRðk¤ku hMíkku

Akuze n÷k÷ yLku Mkne hMíku ÃkkuíkkLke sYhík Ãkqýo

fhu.

nÍhík ÷qík(y÷.)yu òuÞwt fu fku{ ÃkkuíkkLkk

{nu{kLkku MkkÚku çkwY f]íÞ fhðk RåAu Au íÞkhu ykÃku

Vh{kÔÞwt: nwt ík{khe MkkÚku {khe çkuxeykuLke þkËe

fhkððk íkiÞkh Awt. Ãkhtíkw {nu{kLkkuLke MkkÚku ykðku

çkwhku ÔÞðnkh Lk fhku. nwt ík{khk {kxu n÷k÷ hMíkku

¾ku÷e ykÃkwt Awt. suÚke ík{u økwLkkn{kt Lk Ãkzku.

yk y{khe Akufheyku ík{khk {kxu ðÄw ÃkkfeÍk

Au. ¾wËkÚke zhku yLku {nu{kLkkuLke çkkçkík{kt þh®{Ëk

Lk fhku.

43 44

({khe çkuxeyku yÚkðk y{khe çkuxeykuÚke

{ík÷çk Mk{ks MkkuMkkÞxeLke- fku{Lke Ëefheyku. Lk

fu nÍhík ÷qík(y÷.)Lke ÃkkuíkkLke çkuxeyku. fkhý

fu Lkçke nkuðkLke heíku WB{íkLke Akufheyku LkçkeLke

çkuxeyku s økýkÞ. ð¤e ykÃk ÃkkuíkkLke fku{Lkk

Lkçke níkk íkuÚke þkËe-rLkfkn fhe ykÃkðkLke

sðkçkËkhe Ãký ykÃkLke s økýkþu.)

�

(22) yksLkk s{kLkk{kt rðïLkk yLÞ Ëuþku MkkÚku MktçktÄku

fu¤ÔÞk ðøkh SðLk ÔÞðnkh {w~fu÷ çkLku Au

çk÷fu Awxfku s LkÚke. ykðe ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÃkýu

“÷kþhfeÞk ð ÷køkhçkeÞk” Lkk Lkkhk fuðe heíku

÷økkðe þfeyu Aeyu?

� � ÷kþhfeÞk ð ÷køkhçkeÞkLkku yÚko ÚkkÞ Au Lk Ãkqðo

Lk Ãkrù{. yux÷u fu Lk hrþÞk Lk y{uhefk. yk

LkkhkykuLkku {ík÷çk yk Au fu y{u y{khe nwfw{íkLke

Ãkku÷eMke{kt Ãkqðo fu Ãkrù{ MkkÚku òuzkÞu÷k LkÚke. Lk

íkku y{u fkuR MkwÃkh Ãkkðh þÂõíkLke Mkk{u nkÚk

Vu÷kðeLku Q¼k hneþwt Lk íkku íku{Lkk fË{ku{kt Ãkzeþwt

fkhý fu Ãkqðo yLku Ãkrù{ çktLku ½kíkf, yíÞtík

LkwfMkkLkfkhf, ¾tzLkkí{f çke{kheyku Au. yu{LkkÚke

çk[ðwt sYhe Au. Ãkqðo yux÷u hrþÞk - yuf Mk{ÞLke

MkqÃkh Ãkkðh þÂõík yLku Ãkrù{ yux÷u y{uhefk.

çktLku RhkLkÚke Ãkqðo-Ãkrù{{kt s Au. Ãkhtíkw RÕ{,

nwÒkh, yLkw¼ðku ðøkuhu{kt fkiþÕÞ {u¤ððk {kxu

Ãkqðo fu Ãkrù{Úke {ík÷çk y{uhefk fu hrþÞkÚke

÷k¼ QXkððk{kt fkuR ðktÄku LkÚke. yuf nËeMk{kt

Au fu Ãkuøktçkhu RM÷k{u Vh{kÔÞwt:

RÕ{ nkrMk÷ fhku ÃkAe ¼÷u øk{u íkux÷u Ëqh

[eLk Ãký fu{ Lk sðwt Ãkzu.

(ðMkkyu÷w~þeyk ¼køk-27 Ãkus Lkt. 27)

Ãkqðo yLku Ãkrù{Úke ykÃkýu RÕ{, nwÒkh,

f¤kfkheøkhe, rð¿kkLk xufLkku÷kuS ðøkuhuÚke VkÞËku

QXkððku Au. yk çkÄkLke ykÃk-÷u Ãký fhðe Au.

Mkkhk MktçktÄku hk¾eLku íku{Lke MkkÚku ðuÃkkh-Wãkuøk ûkuºku

Ãký Mknfkh ykÃkðku Au. íku{Lkku Mknfkh ÷uðku Au.

Võík RM÷k{e Äkhk ÄkuhýkuLku çkkÄ ykðíkk rMkØktíkku{kt

íku{LkkÚke yr÷Ãík hnuðwt Au. [íku{Lkk ËuþkuLke øktËfe,

WhÞkLke, LkøLkíkk ðøkuhuLku ykÃkýkÚke y÷øk hk¾ðe

Au. hkßÞ ÔÞðMÚkkLke çkkçkík{kt íkÚkk RM÷k{e

rMkØktíkkuLke çkkçkík{kt ykÃkýu fwhykLk yLku þheyíku

{kunt{ËeLku ð¤øke hnuðkLkwt Au. Ãkqðo{kt MkkBÞðkËe

45 46

rð[khÄkhk Au. ßÞkhu Ãkrù{{kt {qzeðkËe ÷kufíktºk

Au. yk çktLku ykÃkýLku ¾Ãkíkkt LkÚke. ykÃkýwt

÷kufíktºk-rhÃkÂç÷f RM÷k{e rMkØktíkkuLkk ykÄkhu

fk{ fhþu.

nðu yk rð[khðkLkwt hnu Au fu ßÞkhu rðï{kt

yk çktLku {nkMk¥kkykuLke rð[khÄkhkyku ÔÞkÃkfÃkýu

yMkhfkhf Au íkku ÃkAe íku{LkkÚke y÷øk hneLku yuf

{kuxk ËuþLkwt íktºk [÷kððwt fR heíku? þwt yk þõÞ

çkLke þfu ¾Yt? yk íku Mk{Þøkk¤ku Au fu rðï yuf

fwxwtçk sux÷wt LkSf ykðe økÞwt Au. yk çktLku

rð[khÄkhkykuÚke fR heíku yr÷Ãík hnuðwt. yLkwðkËf]áüktíkYÃku ykÃkýLku ÷q ÷køke sðkLke çke{khe

Au yÚkðk þhËe ÷køke sðkLke çke{khe Au. ykÃkýu

økh{eÚke ¾kðkLkwt Ãkfkððwt, Mk¾ík XtzeÚke çk[ðk økuMk

MkøkzeLkku WÃkÞkuøk fhðku ðøkuhu VkÞËku íkku WXkððku

Au Ãký ÷q ÷køkðkÚke çk[eLku. ykÃkýu XtzeÚke ¾kðkLkwt

Mkk[ððk hu£eshuxhLkku WÃkÞkuøk fhðku, Xtze [eòu

çkLkkðe çkhVÚke VkÞËku WXkððku Au.

ykÃkýu çke{khe, ÷q Lk ÷køke òÞ yÚkðk

þhËe Lk ÚkR òÞ íku æÞkLk{kt hk¾ðkLkwt Au. çkMk

yk s heíku ykÃkýu ÃkqðoÚke(hrþÞkÚke) yLku Ãkrù{

(y{uhefk)Úke VkÞËku WXkððku Au. íkuykuLku

ykÃkýkÚke VkÞËku ÃknkU[kzðku Au. ík{k{ ûkuºkku{kt

Mknfkh ÷uðku Au yLku Mknfkh ykÃkðku Au. Ãkhtíkw

fwhykLk yLku MkwÒkíkLkk ynfk{kíkLku fkhýu {qfðkLkk

LkÚke. ykÃkýu ykÃkýe hkßÞÔÞðMÚkkLke ÷økk{

fkuRLkk nkÚk{kt ykÃkðkLke LkÚke, ykÃkýk s nkÚkku{kt

hk¾ðkLke Au.

[RhkLk u Mk{øk ú rðïLk u “÷kþhfeÞk

÷køkhçkeÞk” Lkk rMkØktík WÃkh y{÷ fheLku çkíkkðe

ykÃÞwt Au fu RM÷k{ yuf MktÃkqýo SðLkÔÞðMÚkk Au.

1979Lke Mkk÷{kt RhkLk{kt RM÷k{e ¢ktrík ykðe

íÞkhÚke yksrËLk MkwÄe{kt 30 ð»ko sux÷k

Mk{Þøkk¤k{kt RhkLku rðïLkk çkÄk s Ëuþku MkkÚku

ÃkkuíkkLkk MktçktÄku rðfMkkÔÞk Au. ÞwhkuÃkLkk rðïLke

MkwÃkh Ãkkðh økýkíke þÂõíkyku{ktÚke fkuRLkk Ãký

¾ku¤k{kt çkuMke sRLku íku{Lkk fuBÃk{kt ¼¤e sRLku

ÃkkuíkkLke Mðíktºkíkk røkhðe {qfe LkÚke. -yLkwðkËf]�

(23) Võík fr÷{k “÷kR÷knk RÕ÷Õ÷kn” S¼Úke

fne ËuðkÚke yk¾uhík{kt Awxfkhku fuðe heíku «kÃík

ÚkR þfu Au?

� � Ãkuøktçkhu RM÷k{ MkÕ÷Õ÷knku y÷Þnu ð yk÷urn

ðMkÕ÷{u Vh{kÔÞwt:

47 48

“÷kyu÷knk RÕ÷Õ÷kn” fnku, suÚke

fkBÞkçke-MkV¤íkk «kÃík fhku.

(rçknkY÷ yLkðkh ¼køk-18 Ãkus Lkt. 202)

Ãkhtíkw yk fnuðkÚke {ík÷çk Võík S¼Lku

n÷kððe LkÚke. çk÷fu íkkineËLkku yfeËku Au. yk çku

þçËku{kt Mk{økú rðïLkk hnMÞku AwÃkkÞu÷k Au.íkwV÷unq

(fkBÞkçke «kÃík fhku) þçË V÷knÚke MktçktÄ Ähkðu

Au. çk÷fu V÷knLkk {kÆkÚke çkLku÷ku Au. V÷kn

yux÷u ¾uíkeðkze Wøkkððe. ¾uzwíkLku yhçke ¼k»kk{kt

“V÷kn” fnuðk{kt ykðu Au. íkuLkwt fkhý yk Au fu

íku ËkýkLku Wøkðk {kxuLke MkkÄLkMkk{økúe yufºk fhe

ykÃku Au. s{eLk{ktÚke Ëkýku WøkðkLkwt fkÞo ºký

íkçk¬k{ktÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au.

(1) Ëkýku ÃkkuíkkLkk {q¤Lku s{eLkLke ŸzkR

MkwÄe Ãknkut[kzu Au.

(2) ÃkkuíkkLku sYhe ¾kuhkf íku s{eLk{ktÚke

þku»ke ÷u Au.

(3) ¾wÕ÷k ðkíkkðhý{kt ykððk {kxu

ÃkkuíkkLkk {kÚkk WÃkhÚke çkÄe s YfkðxLku Ëqh fheLku

s{eLk [eheLku çknkh ykðu Au.

RLMkkLk Ãký òu íkkineËLke ¾wÕ÷e rVÍk{kt

ïkMk ÷uðkLkwt RåAíkku nkuÞ íkku íkuýu ÃkkuíkkLkk yfeËkLku

íkfoMktøkík Ë÷e÷ku MkkÚku ŸzkýÃkqðof [fkMkðku

òuRyu. RM÷k{e WMkq÷ku WÃkh ÃkkçktËeÚke y{÷

fhe, MkËk[kh yÃkLkkðe Lkerík{¥kk yLku fíkoÔÞ

Ãkk÷Lk fheLku, RM÷k{Lku ÃkkuíkkLke SðLkþi÷e{kt

yÃkLkkðeLku íkuLkk rðYØ çkÄk s hMíkk Ëqh fhe Ëuðk

òuRyu. íkku s íkuLke V÷kn yLku fkBÞkçke Au.

÷k LkÚke fkuR R÷kn rMkðkÞ, yÕ÷kn

RÕ÷Õ÷kn íkuLkk rMkðkÞ. yÕ÷kn rMkðkÞLkk çkÄk

s {kyçkqËÚke Ãkkf ÚkR Lkuf Mkk÷un SðLk rðíkkððwt

òuRyu.

�

(24) yk «{kýu fnuðkÞ Au fu nwt yÍkçku snÒk{ WÃkh

íkku Mkçkh fhe þfwt Awt Ãkhtíkw yÕ÷knÚke swËkR

WÃkh Mkçkh LkÚke fhe þfíkku. þk {kxu?

� � {k ÃkkuíkkLkk çkuxkLke {w÷kfkík {kxu ík÷ÃkkÃkz nkuÞ

Au. Ãkwºk fkuR ËqhLkk MÚk¤u yÇÞkMk fhíkku nkuÞ

yÚkðk Lkkufhe fhíkku nkuÞ. òu Ãkwºk {k ÃkkMku Lk

ykðíkku nkuÞ yÚkðk {kLke {w÷kfkíkLkk Mktòuøkku Lk

nkuÞ, ÃkrhÂMÚkrík yuðe nkuÞ fu Ãkwºk {k ÃkkMku Lk

ykðe þfíkku nkuÞ íkku øk{u íkuðe þhËe, økh{e,

íkf÷eVku MknLk fheLku {k íkku ÃkwºkLke {w÷kfkík fhðk

òÞ s Au. ½ýe çkÄe {wMkeçkíkku Íe÷eLku {k ÃkwºkLke

{w÷kfkíku òÞ yLku MÚk¤ WÃkh økÞk ÃkAe ¾çkh

Ãkzu fu Ãkwºk fkuR çkeS søÞkyu VuhðkR økÞku Au.

49 50

íkuLkwt MÚk¤ çkË÷kÞwt Au íkku {k ðÄw {wMkeçkíkku MknLk

fhíke íku MÚk¤u òÞ Au. Ãkhtíkw ÃkwºkLke swËkR MknLk

LkÚke fhe þfíke.

çkMk yk s nk÷ çktËkLkku Au. R~fu R÷kne{kt

íkhçkku¤ çktËku su ÃkkuíkkLkk yÕ÷knÚke fËe økkrV÷

LkÚke ÚkÞku, Lk íkku íkuLke hn{íkÚke fËe {kÞqMk ÚkÞku

Au ÃkkuíkkLkk ¾wËkÚke yk çktËku yux÷e þh{ yLkw¼ðu

Au. fu fËe økwLkkn{kt LkÚke Ãkzâku. {nççkíku R÷kne{kt

íkhçkku¤ ®sËøke SÔÞku Au. íku çktËku yu{ s fnuþu

fu nwt snÒk{ WÃkh íkku Mkçkh fhe þfwt Awt Ãkhtíkw

yÕ÷knLke swËkR WÃkh Mkçkh LkÚke fhíkku.

{ki÷kyu fkyuLkkík y{eY÷ {kuy{uLkeLk

R{k{ y÷e y÷ÞrnMMk÷k{ Ëwykyu fku{i÷{kt

yso fhu Au :

¾wËkÞk! nwt yÍkçk WÃkh íkku Mkçkh fhe þfwt

Awt Ãkhtíkw íkkhk rVhkf WÃkh- íkkhe swËkR WÃkh fuðe

heíku Mkçkh fYt.

�

(25) RLMkkLke rð»kÞðkMkLkkyku WÃkh fuðe heíku ftxÙku÷

fhðku?

� � yk rð»kÞðkMkLkk fwËhíke Au. yÕ÷knu RLMkkLk{kt

ÃkuËk fhu÷e Au. íkuLku ¾ík{ fhe Lkk¾ðe(LkÃkwtMkf)

çkLke sðwt òRÍ LkÚke çk÷fu íkuLku fkçkw{kt hk¾ðe

sYhe Au. fkhý fu yk ðkMkLkk WÃkh s rðïLkwt

yÂMíkíð Au. rð»kÞðkMkLkk Au íkku s ËwrLkÞk{kt

RLMkkLkLke nÞkíke Au. {kLkð ÃkuZeLkk nÞkík hnuðk-

xfe hnuðk {kxu ðkMkLkk sYhe Au. suÚke yuLku LkkçkqË

fhe Lkk¾ðwt fkuRÃký «fkhu òRÍ LkÚke.

òu Ãkux Lk nkuÞ íkku ÔÞÂõík ¼q¾Úke {he òÞ.

òu RLMkkLkLku økwMMkku Lk nkuÞ íkku RLMkkLkLke LkM÷-

ÃkuZe s ¾ík{ ÚkR sþu. suÚke yk rð»kÞðkMkLkkLku

Ãkqýo fhðk {kxu Mkne hMíkkyku s sYhe Au. yk

fwËhíke RåAkyku(ðkMkLkkyku) økuMk rMkr÷LzhLke su{

Au. òu huøÞw÷uxh çkhkçkh fk{ fhíkwt nkuÞ, íku{kt

¾hkçke Lk nkuÞ íkku Mkøkze çkhkçkh fk{ ykÃku.

¾kðkLkwt Ãkfkðe þfkÞ, çkeò VkÞËkfkhf fk{ku{kt

WÃkÞkuøk ÚkR þfu. Ãkhtíkw òu yk rMkr÷LzhLkku Mkne

íkhefkÚke ftxÙku÷ Lk fhðk{kt ykðu íkku yLku sYhe

Mkkð[uíke íkÚkk íkuLkku WÃkÞkuøk fhðkLke þhíkkuLkwt

Ãkk÷Lk Lk fhðk{kt ykÔÞwt íkku íkuLkku ÔÞÞ(çkøkkz) ÚkR

sðkLkku ¼Þ Au.

51 52

†eLkwt ÃkkuíkkLke òíkLku þýøkkhðwt-MkwtËh Ëu¾kðwt-

ÞwðkLk Ëu¾kðwt yuf ½hLkk {kxu íkku rstËøkeLke {eXkþ

Au. {nççkík yLku [uLk-MkwfqLk çkLke þfu Au. Ãkhtíkw

†eLkku yk s þýøkkh òu Mkzfku WÃkh ykðe òÞ,

çkòhku{kt ykðe òÞ íkku ½ýkt fwxwtçkkuLkk çkhçkkË

ÚkR sðkLkwt, rð¾uhkR sðkLkwt fkhý çkLke þfu Au.

òu ÃkwY»k Mkzfku yLku çkòhku{kt MkUfzku

çkLkeXLkeLku çkwh¾k ðøkh Vhíke †eykuLku swyu Au

íkku íku ßÞkhu ½uh ykðu Au íÞkhu íkuLku ÃkkuíkkLke ÃkíLke{kt

fkuR ykf»koý Ëu¾kíkwt LkÚke fkhý fu ½h{kt íkuLke

ykt¾ku Mkzf yLku çkòhku{kt òuÞu÷k [unhk òuðk

RåAu Au.

yk rMkðkÞ Mkzfku yLku çkòhku{kt †eLkwt

çkLkeXLke, þýøkkh fhe ðøkh ÃkzËu Vhðwt fwtðkhk

ÃkwY»kkuLkk SðLk{kt yuf íkkuVkLk Q¼wt fhe Ëu Au.

Mkzf yLku çkòhkuLkk á~Þku ÞwðkLkkuLku økw{hkn fhe

Ëu Au. ¼xfkðe Ëu Au. íkkuVkLk Q¼wt fhe Ëu Au.

íkuykuLku yuf ËeðkLke su{ çk¤ðwt yLku ykuøk¤ðwt Ãkzu

Au. Ãkrhýk{YÃk íku{Lkk fË{ VMk÷kR òÞ Au.

íkuyku çknufe òÞ Au yÚkðk ykÃk½kík fhe ÷u Au,

yÚkðk {kLkrMkf fu þkherhf hkuøkkuLkk rþfkh çkLke

òÞ Au. ð¤e yk heíku Mk{ks{kt ðøkh {k-çkkÃkLkk

çkk¤fkuLke MktÏÞk Ãký ðÄu Au.

[RLMkkLke ÏðkrnþkíkLku fkçkq{kt hk¾ðkLkku

R÷ks Võík yLku Võík yk yuf s Au fu †eyku

ÃkzËk{kt hnu, þýøkkh fheLku çkòh{kt W½kze Lk

Vhu. òíku s çkòhLkwt h{fzwt Lk çkLku. †e ykÍkËeLkk

çknkLku ÞwhkuÃku(yLku nðu íkku ykÃkýu Ãký) †eykuLku

çkòhLkwt h{fzwt çkLkkðeLku íkuykuLkwt þku»ký þY fÞwO

Au. †e ykÍkËeLkwt YÃkk¤wt ÷uçk÷ çkLkkðe †eLku

Zªøk÷e çkLkkðe ËeÄe Au. çk¤kífkhku hkufðkLkk

÷k¾ fkÞËk çkLkkðku, VktMke ykÃkku, zçk÷ VktMke

ykÃkku, VktMke ykÃku÷kLku Akuze VheÚke VktMke ykÃkku,

øk{u íku fhku Ãkhtíkw çk¤kífkhku fËe Ãký yxfðkLkk

LkÚke. rðïLku RM÷k{Lkk þhýu ykÔÞk ðøkh Aqxfku

LkÚke. fwhykLk f÷k{u ¾wËk Au, yuf rËÔÞ ðkýe

Au. RLMkkLkLku ÃkuËk fhLkkh yÕ÷knu yk RLMkkLke

{þeLkLku XefXkf heíku [÷kððkLkku íkhefku fwhykLk{kt

çkíkkÔÞku Au. †eyku {kxuLkk ÃkzËkLkk nwf{ku íkÚkk

SðLk SððkLkk çkeò çkÄk s ynfk{kík

fwhykLk{kt Au. RM÷k{ rMkðkÞ õÞktÞu þktrík yLku

Mk÷k{rík LkÚke.

Lkk[-økkLk, rVÕ{e økeíkku, LkøLkíkk çkÄwt s

rð»kÞðkMkLkk íkhV ÷R òÞ Au. †eLke LkøLkíkk

fwxwtçkkuLku íkÚkk ÞwðkLk ÃkuZeLku íkçkkn-çkhçkkË fhe

Lkk¾u Au. RM÷k{u yk çkÄktLku nhk{ fÞwO Au. íkuLkk

53 54

ytþ {kºkÚke Ãký çk[ðwt çkuníkh Au. Þwðk ÃkuZeLkk

yk çkøkkzLku, yk çk¤kífkhkuLku ËwrLkÞkLkku fzf{kt

fzf fkÞËku Ãký hkufe þfu Lkrn. yk y{khe [u÷Us

Au, rMkðkÞ fu RM÷k{Lke þhý{kt ykðu, RM÷k{Lkk

fkÞËk-fkLkqLkku WÃkh y{÷ fhu. Lkk[økkLk,

LkøLkíkk, WÞkoLke-LkøLk rVÕ{ku, þhkçk- yu Lkþku

fhLkkhe Ëhuf [eòuLku çktÄ fhu.

y{urhfk{kt Ãký yíÞkhu yuf ðøko(¼÷u íkuyku

½ýk s Úkkuzk nkuÞ) yuðku Q¼ku ÚkÞku Au, íku{ýu

rð[kÞwO Au fu Akufhk-AkufheykuLke Mfq÷ku yLku fkì÷uòu

y÷øk nkuðe òuRyu yLku íkuykuyu yk rËþk{kt

fË{ Ãký QXkÔÞk Au. yk Mk{k[kh Au ykÃkýk

økwshkíkLkk hk»xÙeÞ y¾çkkh “økwshkík Mk{k[kh”

Lkk su MkÃxuBçkh (2008) {kMkLke fkuR íkkhe¾u

AÃkkÞk Au. {khe MkwMíkeLkk fkhýu nwt fkÃke þõÞku

LkÚke suÚke íkkhe¾ ykÃke þfwt. -yLkwðkËf]�

(26) ÔÞÂõík {sçkqh Au fu Mðíktºk? (÷k[kh Au fu

ykÍkË Au?) ÔÞÂõíkLku fux÷e nË MkwÄe Mðíktºkíkk

«kÃík Au?

� � ¾wËkðtËu yk÷{u ÔÞÂõíkLku ykÍkË yLku çkkRrgÞkh

ÃkuËk fÞkuo Au. suÚke íku ÃkkuíkkLke {hS «{kýu-

ÃkkuíkkLke RåAkLkwMkkh fkÞkuo fhu. fux÷kf ÷kufkuLkwt

fnuðwt Au fu ÔÞÂõík ÃkkuíkkLkk fkÞkuo{kt {sçkqh Au.

rððþ yLku ÷k[kh Au. Ãkhtíkw íku yu{ Mk{su Au fu

Mðíktºk Au. RLMkkLkLkk Mðíktºk yLku ykÍkË nkuðk

WÃkh ½ýe çkÄe Ë÷e÷ku ykÃke þfkÞ Au. su{ktÚke

Úkkuzef Ë÷e÷ku yºku «Míkwík Au.

(1) Ëhuf ÔÞÂõík fËef fËef ÃkkuíkkLkk fkÞkuo{kt

þtfkLkku rþfkh ÚkR òÞ Au, þf{kt Ãkze òÞ Au.

rLkýoÞ LkÚke ÷R þfíkku fu yk fkÞo fYt fu Lk fYt.

yk þtfk-fwþtfk{kt Ãkzðwt, ð¤e rLkýoÞ Lk ÷R

þfðwt, MðÞt íkuLkk ykÍkË yLku çkkRrgÞkh nkuðkLke

Ë÷e÷ Au. fkhý fu íku fhðk RåAu íkku íku fkÞo fhe

þfu Au yLku Lk fhðk RåAu íkku Akuze þfu Au.

(2) fËe fËe ykË{e çkeòykuLke xefk fhu

Au. MðÞt yk xefk yk çkkçkíkLke Ë÷e÷ Au fu òýu

yk fkÞo fÞwO Au íku òu RåAík íkku yk fkÞo Lk fhík.

xefk fhLkkh Ãký yk{ fnu Au fu V÷kýkyu yk

fk{ fÞwO íku Lk fhðwt òuRíkwt níkwt. ½ýwt øk÷ík fk{

fÞwO. yk ðkík ÔÞÂõíkLkk çkkRrgÞkh yLku ykÍkË

nkuðkLke Ë÷e÷ Au.

(3) Ëhuf ÔÞÂõík ÃkkuíkkLkk SðLk{kt ÃkkuíkkLke

®sËøke{kt fhu÷kt fux÷kf fkÞkuo WÃkh ÃkMíkkðku fhu

Au. yk ÃkMíkkðku fhðku MðÞt yk çkkçkíkLke rLkþkLke

Au fu òu íku Ãkkuíku [kník íkku yk fk{Lku Lk fhík,

55 56

hkufkR òík. ð¤e íku MðÞt ÃkkuíkkLke òíkLku fnu Au

fu fkþ {U yk fkÞo Lk fÞwO nkuík.

(4) ½ýkt çkÄk ÷kufku ÃkkuíkkLke MktíkkLkkuLku

íkk÷e{ku-íkhçkeÞík {kxu rþûkf fu WMíkkËLku MkkutÃke

Ëu Au. su yk ðkíkLke Ë÷e÷ Au fu çkk¤f ¾kuxk

hMíkuÚke nxeLku hMíkkLku ÃkMktË fhðkLke ykÍkËe

Ähkðu Au.

þtfk, fwþtfk, xefk, ÃkMíkkðku y™u ÔÞÂõíkLku

rþûký-«rþûký yk ÃkkÞkLkk rMkØktíkkuLkk ykÄkhu

fne þfkÞ Au fu RLMkkLk çkkRrgÞkh yLku ykÍkË

Au. yk rMkðkÞ Ãký ykÍkËe Lkuy{ík Au suLku Ëhuf

ÔÞÂõík «kÃík fhðk RåAu Au. ynª MkwÄe fu òLkðhkuLku

Ãký ykÍkËe øk{u Au.

òu ykÃk fkuR rçk÷kzeLku yuf {kuxk yLku MkwtËh

Ãkªshk{kt çktÄ fheLku MkkYt MkkYt ¾kðkLkwt ykÃkku,

çk÷fu yuLku ¼kðíkku ¾kuhkf ykÃkku Aíkkt Ãký yu

rçk÷kze Ãkªshk{kt ÃkwhkðkLku ÃkMktË fhíke LkÚke. yuLku

¾wÕ÷e Mkzfku WÃkh Ëkuzíke hneLku MkkËku- su {¤u íku

¾kuhkf ¾kðkLkwt ÃkMktË Au Ãkhtíkw ÃkªshkLke fuË ÃkMktË

LkÚke.

sÒkík{kt Ãký òu ykÍkËe Lk nkuík íkku

RLMkkLk Ëw:¾e nkuík, íkuÚke {kur{LkLku ßÞkhu

çkrn~ík{kt Ëk¾÷ fhðk{kt ykðþu íkku íkuykuLku

MktÃkqýo ykÍkËe ykÃkðk{kt ykðþu. sÒkíkeyku

yk ykÍkËe WÃkh yÕ÷kníkyk÷kLkku þw¢ yËk

fhþu. íkuLke nBËku MkLkk fhíkkt hnuþu.

þw¢ Au íku ¾wËkLkku fu suýu Ãkkuíku fhu÷k ðkÞËkLku

Mkk[ku fhe çkíkkÔÞku Au yLku y{Lku ÃkkuíkkLke s{eLkLkk

ðkrh»k çkLkkðe ËeÄk Au fu sÒkík{kt ßÞkt RåAeyu

íÞkt ykhk{ fheyu.

yk çkÄe s Ë÷e÷ku yLku áüktíkku nkuðk Aíkkt

RLMkkLk ¾wËkLkku çktËku Au. íkuLku òuRyu fu ¾wËkLkk

ynfk{Lke íkkçkuËkhe fhu. òu ykÍkËeLke nË

Lk¬e, rLkrùík, [ku¬Mk Lknª nkuÞ yLku RLMkkLk

ÃkkuíkkLke ykÍkËeLku çkeòykuLke RåAkykuLkk nðk÷u

fhe Ëuík íkku yk Ïðkrnþkík íkuLku íkçkkn-çkhçkkË

fhe Ëuík.

ykÍkËeLku ¾wËkLkk ynfk{ yLku y¬÷Lkk

ËkÞhk{kt hneLku {kýðkLke Au. Lk fu ykÃkýe

ykÍkËe yLÞkuLke ykÍkËe AeLkðe ÷uðkLkku Mkçkçk

57 58

çkLku. {ík÷çk ykÃkýu ykÃkýe ykÍkËeLku rMkr{ík

yLku {ÞkoËk{kt hneLku {kýeyu. suÚke íku yLÞku {kxu

{wMkeçkík Lk çkLke òÞ. suÚke Mðíktºkíkk MðåAtËíkk

Lk fnuðkÞ.

�

(27) yÕ÷kn íku RçkkËík fu y{÷Lku su{kt hs{kºk

þefo yÚkðk rhÞkfkhe(Ëu¾kzku çkeòykuLku çkíkkððwt)

nkuÞ íkuLku fu{ fçkq÷ fhíkku LkÚke?

� � ¾wËkðtËu yk÷{ Vh{kðu Au :

yÕ÷kníkyk÷k Vh{kðu Au fu nwt Mkðo©uc

(çkuníkheLk) ¼køkeËkh Awt. òu fkuR ÔÞÂõík fkuR

y{÷Lku ytò{ ykÃku Au íkku íku {khk {kxu s Au.

òu {khk rMkðkÞ yLÞ fkuR ¼køkeËkh çkLku Au íkku

nwt {khku rnMMkku Ãký Akuze Ëô Awt. íkuLkk {kxu suLku

{khe MkkÚku Mkk{u÷ fÞkuo. suÚke íku ÔÞÂõík ÃkkuíkkLkk

y{÷Lkku çkË÷ku yLku RLkk{ íkuLke ÃkkMkuÚke {u¤ðe ÷u.

(ðMkkyu÷w~þeyk ¼køk-1 Ãkus Lkt. 72)

rLk:þt»kÞ fkuR [es yÚkðk fkuR ÔÞÂõíkLku

¾wËkLke MkkÚku Mkk{u÷ fhðku, ¼køkeËkh çkLkkððku

yÕ÷knLkk {wfk{Lke, íkuLke yÍ{ík yLku RÍTÍíkLke

íkkineLk Au. òu fkuR ykÃkýLku fnu fu nwt ík{Lku yLku

yk ÃkÚÚkhLku Ãký [knwt Awt íkku íku ykÃkýe íkkineLk Au,

çkuRÍTÍíke Au. òu fkuR yk{ fnu fu ík{khk {kxu su

¾kðkLkwt çkLkkÔÞwt Au íku ík{u Ãký ¾kyku yLku yk

rçk÷kze Ãký ¾kÞ íkku, ykÃkýe íkkineLk Au. ÔÞÂõíkLkwt

yÕ÷knLke íkkçkuËkhe fhðwt íkuLku f{k÷ MkwÄe ÃknkU[kze

Ëu Au. ßÞkhu rþfo yux÷u yÕ÷kn rMkðkÞ yLÞLke

RçkkËík RLMkkLkLku çkuRÍTÍíke yLku økw{hkneLkk ¾kzk{kt

Äfu÷e Ëu Au. øk{u íkux÷ku {kuxku y{÷ òu íku{kt

økÞYÕ÷kn Mkk{u÷ ÚkR òÞ íkku íku y{÷ yk¾uhíkLkk

VkÞËkÚke Lkfk{ku ÚkR òÞ Au. suðe heíku ¾kðkLke

yuf {kuxe zuøk{kt yuf LkkLkku ôËh Ãkzu íkku íku zuøkLkk

çkÄk s ¾kýkLku VUfe Ëuðwt Ãkzu Au. çkMk fkuR Ãký

y{÷{kt yÕ÷kn rMkðkÞ yLÞLku þhef Lk fhku.

[rhÞkfkhe yLku Ëu¾kðku ÃkAe ¼÷u íku MkËfku,

ËkLk, Ífkík, ¾wBMk ðøkuhu ¾[oLkk {k{÷k{kt nkuÞ

fu Lk{kÍ {kxu nkuÞ. nwt ½ýe s LkrV÷ RçkkËíkku

fYt Awt, ÷kufku {Lku swyu, ÷kufku {Lku ÃkhnuÍøkkh

Mk{su, ÷kufku {Lku rÍ¢wÕ÷kn fhLkkhku Mk{su. yk

«fkhLkku ÏÞk÷ Ãký rþfo Au. yÕ÷kn íku y{÷{ktÚke

59 60

¾Mke òÞ Au. fnu Au fu ò, çktËk nðu íkwt suLku

çkíkkððk {kxu Lk{kÍ ÃkZíkku níkku íkuLke ÃkkMkuÚke s

íkkhku Lkuf y{÷Lkku çkË÷ku {ktøke ÷u.

[çkMk ftR Ãký fhku yÕ÷knLke hÍk{tËe {kxu

fhku, íkuLke fwhçkíkLke rLkGÞíkÚke fhku. ÃkÂç÷f {Lku

çknw Mkkhku fnu, nwt çknw {kuxku {kýMk çkLke økÞku Awt.

nwt çknw {kuxku {Ínçke ÷u¾f çkLke økÞku Awt. {khe

÷kufku{kt ðkn ðkn ÚkkÞ Au. rfíkkçk ÷¾ku íkku «Úk{

yufktík{kt-Võík ík{u Lku ík{khku ¾wËk s nkuÞ íÞkt hzku,

Ëwyk {ktøkku, Þk yÕ÷kn {khe yk rfíkkçkLku fçkw÷

Vh{kð. RLMkkLkkuLke rnËkÞík {kxu, {khe fku{Lke

rnËkÞík {kxu, Ãkuøktçkhu RM÷k{Lke WB{íkLke rnËkÞík

{kxu ÍheÞku çkLkkðe fçkw÷ Vh{kð. yk s heíku

R{k{ðkzku çkLkkðku, {ÿMkku çkLkkðku, {ÂMsË çkLkkðku,

fkuR Lkuf fkÞo{kt Lkkýkt ykÃkku íkku ¼÷u fkuR òýu,

íku çkkçkík ftR ¾hkçk LkÚke. Ãkhtíkw ík{u Ãkkuíku yk çkkçkík

Lk rð[khku fu ÷kufku òýu. ík{u íkku yÕ÷knLke Mkk{u

yufktík{kt hzeLku yk s Ëwyk {ktøkku fu Þk yÕ÷kn!

{khk yk y{÷Lku íkkhe çkkhøkkn{kt fçkq÷ Vh{kð

yLku {Lku þuíkkLke rð[khkuÚke Ëqh hk¾. RÏ÷kMk {kuxe

ðMíkw Au yLku rhÞkfkhe-Ëu¾kð, çkeòLku çkíkkððwt

rþfo Au. nËeMk{kt Au fu ßÞkhu çktËku rhÞkfkhe fhu

Au íÞkhu yÕ÷kn Vh{kðu Au fu ò çktËk íkw suLku

çkíkkððk {kxu y{÷ fhíkku níkku íkuLke ÃkkMkuÚke íkkhku

çkË÷ku {u¤ðe ÷u. -yLkwðkËf]yuf Mk{ÞLke ðkík Au. nðkR MkVh ËhBÞkLk

rð{kLkLku yÄðå[u Qíkkhðk{kt ykÔÞwt. ¾k÷e

fhkððk{kt ykÔÞwt. ík{k{ QíkkYyku Mkrník çkÄku

Mkk{kLk Ãký hsuhs çknkh fhðk{kt ykÔÞku.

ÃkqAðk{kt ykÔÞwt fu ¼kR þwt çkkçkík Au? ¾çkh Ãkze

fu yuf ôËh rð{kLk{kt Ëu¾kÞku Au. ÃkqAðk{kt ykÔÞwt

fu Võík yuf ôËhLkk {kxu yk çkÄk s {wMkkVhku yLku

Mkk{kLk QíkkhðkLkwt þwt fkhý? W¥kh {éÞku fu þõÞ

Au fu yk ôËh fkuR ðkÞh fkÃke Lkk¾u yLku

ÃkkÞ÷kuxLkku yuhÃkkuxo MkkÚkuLkku MktçktÄ íkwxe òÞ, íku

ôËh nðkR snksLkk støk÷ fu ËrhÞk{kt Ãkze

sðkLkwt fkhý çkLke òÞ.

[ku¬Mk! rþfoLkku ôËh RÏ÷kMk yLku

r÷Õ÷krnÞíkLkku íkkh fkÃkeLku çktËkLkku ¾wËk MkkÚkuLkku

MktçktÄ íkkuze þfu Au.

�

(28) ßÞkhu yÕ÷kn ËhufLkk {kxu {nh{ Au íkku ÃkAe

Lk{kÍ{kt †e ÃkwY»kkuyu ÃkkuíkkLkk þhehLku AwÃkkððwt

fu{ sYhe Au?

� � Ãkkuþkf {nh{ fu Lkk{nh{Lkk {Mky÷k WÃkh LkÚke

Ãknuhðk{kt ykðíkku çk÷fu yk yËçk yLku RÍTÍíkLkku

61 62

yuf ¼køk Au. Mkk{kLÞ heíku ÷kufku ÃkkuíkkLkk ½h{kt

MkkËku Ãkkuþkf Ãknuhu Au. Ãkhtíkw ßÞkhu yu{Lkk ½h{kt

{nu{kLk ykðu Au íÞkhu Ãkqhku-MktÃkqýo yLku çkuníkh

Ãkkuþkf Ãknuhu Au yLku ð¤e ftR þkËe ðøkuhu{kt

sðkLkwt ÚkkÞ yÚkðk fkuR yLÞ «kuøkúk{ku{kt ¼køk

÷uðkLkku {kufku nkuÞ íkku ¾qçk s ðÄw fe{íke yLku

MkwtËh Ãkkuþkf Ãknuhu Au. ÃkkuþkfLkku yk VuhVkh

sþLk{kt nksh {nu{kLkk uLkk yËçk yLku

yuníkuhk{Lke çkwLÞkË WÃkh nkuÞ Au. yk s

rLkÞ{kLkwMkkh Lk{kÍ suðe çkuníkheLk RçkkËík yËk

fhðk ykÃkýu ykÃkýk ¾wËk Mkk{u Q¼k hneyu

Aeyu. ¾wËkLkku yuníkuhk{ Ãký sYhe Au. {kxu

Lk{kÍ ð¾íku ykÃkýu ÞkuøÞ yLku MktÃkqýo Ãkkuþkf

Ãknuhðku òuRyu.

[Mktòuøkku yLku ÃkrhMÚkríkLku yLkwYÃk òu

Ãkkuþkf{kt f{e fheyu íkku ðktÄku LkÚke. áüktíkYÃku

WÃkhLkwt þxo ftR ¾hkçk Au. yÚkðk þfÃkqýo Au fu

fËk[ LkkÃkkfe ÷køke nkuÞ íkku çkLkeÞkLkÚke Ãký

Lk{kÍ yËk fhe ÷uðkÞ. òu ykÃkýe ÃkkMku LkSf{kt

çkeswt þxo WÃk÷çÄ LkÚke. ykðk Mk{Þu Lk ½hðk¤kyku

WÃkh økwMMkku fhðkLke sYh Au, Lk Lk{kÍ{kt {kuzwt

fhðkLke sYh Au. MktòuøkkuLku ykÄeLk MkíkhLku

AwÃkkðíkku yÃkqýo Ãkkuþkf Ãký [k÷e þfu Au.

ykÃkýu íkku çknw økktzk Aeyu. {wMíknçkLku

ðkSçk yLku {fYnLku nhk{ çkLkkðe ËRyu Aeyu.

fux÷ef ð¾ík yu{ Ãký òuðk {¤u Au fu ykÃkýu

Ãkkuíku s fkuR nhk{ fkÞo fhíkk nkuRyu Ãkhtíkw çkeò

ÔÞÂõíkLkk {fYnLke xefk fheyu Aeyu. {khe ÃkkMku

yk çkkçkíkLkk yLkuf áüktíkku Lkk{ku MkkÚku nÞkík

ÔÞÂõíkykuLkk Au fu íkuykuLku {U økwLkknLkk fk{ku fhíkk

òuÞk Au, òÛÞk Au. ð¤e ykðk ÷kufkuLku yLÞkuLke

{fYn ðkíkLke xefk fhíkk Ãký òuÞk Au, Mkkt¼éÞk

Au. yk s nk÷ík Au. ÔÞÂõíkLkk rË÷Lke {wLkkVufík

Ãký íkuLku yk{ fhðkLke «uhýk ykÃkíke nkuÞ Au.

òýu ykÃkýu nhk{ fheyu Aeyu íku fkuR òýíkwt

s LkÚke yLku ykÃkýu yýeþwØ Ãkkf-Ãkrðºk Aeyu

íkuÚke MkðkÞk ÃkhnuÍøkkh çkíkkððk {kxu ykÃkýu

{fYnLku {fYn Mk{SLku íkuLkku þhR Ëhßòu

òýeLku Ãký íku fhLkkhLke yux÷e Mk¾ík xefk

fheyu Aeyu fu òýu íku nhk{ fkÞo fhíkku nkuÞ.

ykLku {wLkkrVfík fnuðkÞ Au.

ykÃkýk ykðk çkuðfqVe¼Þko, ykÃkýu ½ze

fkZu÷k {Mky÷kykuLke çkkçkík{kt rçkLk-{wÂM÷{

Mk{sËkh ðøko nMke Ãký ÷uíkku nkuÞ Au. áüktíkYÃku

yÕ÷knu ykÃkýLku çku nkÚk ykÃku÷k Au. s{ýk

nkÚkÚke fkÞo þY fhðwt çkuníkh Au. ¾kðkLkwt s{ýk

63 64

nkÚk ðzu s ¾kðwt òuRyu. s{ýku nkÚk Mkne

Mk÷k{ík nkuðkLke ÃkrhÂMÚkrík{kt zkçkk nkÚk ðzu

s{ðwt {fYn Au. AíkktÞ fËef zkçkk nkÚkLkku fkuRf

fk{{kt WÃkÞkuøk ÚkR òÞ yÚkðk fheyu íkku íku{kt

ðktÄku LkÚke, økwLkkun çkLkíkku LkÚke.

áüktíkYÃk {åAe ¾kíkk nkuÞ íkku íku ð¾íku

çkeò nkÚkLke {ËË ÷uðe Ãkzu íkku ÷uðk{kt ftR ðktÄku

LkÚke. ÃkkÃkz suðe zkçke íkhV Ãkzu÷e ðMíkw zkçkk

nkÚkÚke ÷R ÷uðk{kt ftR ðktÄku LkÚke. yk nkÚk Au

þk {kxu? þku¼k {kxu? yÕ÷knu zkçkku nkÚk þk {kxu

ykÃÞku Au? ytrçkÞk yLku yðrMkÞkLkk y{÷ku

ykÃkýLku yËçk({uLkMko) þe¾ðu Au.

ÃkkuíkkLke ÃkíLkeLke ¼q÷Lkk fkhýu {wMíknçk

WÃkh yÚkðk MkwÒkík WÃkh (çkuníkh økýkÞ yuðe

ðkík) y{÷ Lk ÚkR þfðkÚke ÃkíLke WÃkh yríkþÞ

økwMMkku yLku Ë{zkÚke fk{ ÷uðwt fuðe heíku n÷k÷ Au?

{U ykðk {kýMkku òuÞk Au, òÛÞk Au suyku nÞkík

Ãký Au. su{LkkÚke {wMíknçk Aqxe síkku níkku yÚkðk

{fYn WÃkh y{÷ fhðku Ãkzâku níkku. íku çkkçkík

øk÷íke fu yk¤Mk ÃkíLkeLke níke íku {kxu ÃkíLke WÃkh

yuðk ðhMke Ãkzâk fu økwLkku s fhe çkuXk.

¾qçk ÞkË hk¾ku, {wMíknçk yLku MkwÒkík WÃkh

çkLku íÞkt MkwÄe y{÷ fhku. VhkRÍ ðkSçkkíkLku íkku

fËe Lk Akuzku rMkðkÞ fu þhR {sçkqhe nkuÞ.

nhk{Úke Ãký Ãkwhe þÂõík ÷økkðeLku çk[ku. ßÞkhu

ík{u {sçkqh ÚkR òð, þheyík suLku {sçkqhe

økýíke nkuÞ. yu s heíku {fYnÚke Ãký çk[ðkLke

fkurþþ fhku. ðøkh fkhýu ðkhtðkh, òýe çkwÍeLku

{fYn Lk fÞko fhku. {fYnLku {k{w÷e Ãký Lk

Mk{òu. yu {fkLkLkk fkuxLkwt Ã÷kMxh Au. yMk÷

{fkLk íkku ½ýwt s ytËh Au. «Úk{ Ã÷kMxh W¾zu

Au. ÃkAe $xku Ëu¾kÞ Au, ÃkAe fkux f{òuh ÚkR

íku{kt økkçkzwt ÚkkÞ Au. yk økkçkzwt {fkLkLku LkwfþkLk

ÃknkU[kze þfu Au. -yLkwðkËf]�

(29) ykÃkýu ykÃkýe Yn{kt {kuxkR, fÿku fe{ík yLku

rðþk¤íkk ÃkuËk fhðk {kxu þwt fhðwt òuRyu?

� � nÍhík y÷e(y÷.) ÃkkuíkkLkk yuf Mknkçke n{k{Lku

Vh{kðu Au,

fkhý fu yu{Lke Yn{kt-ytíkh{kt Ÿzký{kt

¾wËkLke yÍ{ík yLku çkwÍwøkeo Ëu¾kR hne Au. suÚke

íkuykuLku ¾wËkLkk rMkðkÞLkwt çkÄwt s íkwåA, LkøkÛÞ

65 66

yLku nfeh Ëu¾kÞ Au. (Lknsw÷ çk÷køkk Ãkus Lkt. 193)

ßÞkt MkwÄe ykÃkýu s{eLk WÃkh nkuRyu Aeyu.

íÞkhu çku [kh yufh s{eLk Ãký ykÃkýLku ½ýe s

rðþk¤ Ëu¾kÞ Au. Ãkhtíkw ßÞkhu ykÃkýu nðkR

snks{kt Mkðkhe fheyu Aeyu-Ÿ[kR Ãkh sRyu

Aeyu íÞkhu s{eLkLkku yurhÞk LkkLkku Úkíkku òÞ Au.

sux÷k ðÄkhu Ÿ[u sRyu, s{eLkLkku ½uhkðku yux÷ku

s LkkLkku Úkíkku Ëu¾kÞ Au. ÷k¾ku yufh s{eLk Ãký

½ýk s LkkLkk ðíkwo¤{kt Ëu¾kÞ.

ykÃkýu çkUf{kt nksh nkuRyu yLku ykÃkýk

yufkWLx{kt òuRyu íkku yLÞkuLkk {wfkçk÷k{kt ykÃkýwt

çku÷uLMk ykÃkýLku Úkkuzwt ÷køku. ¾wËkLke ík{k{

{Ï÷qfLke íkMçken yLku íkn÷e÷Lkk Mkk{u ykÃkýwt

“MkwçnkLkÕ÷kn” fnuðwt ykÃkýLku “ftR Ãký LkÚke”

yuðku yunMkkMk ÚkkÞ.

rðïLkk «ÏÞkík fwíkwçk¾kLkkykuLku æÞkLk{kt

÷uðk{kt ykðu íkku Úkkuzef rfíkkçkkuLkku yÇÞkMk

fhðkÚke Ëe÷{kt su RÕ{e ½{tz ÃkuËk ÚkkÞ Au íku

Ëqh ÚkR òÞ Au.

ßÞkhu R{k{ ÍÞLkw÷ ykçkuËeLk(y÷.)Úke

ÃkqAðk{kt ykÔÞwt fu ykÃk fux÷e RçkkËík fhku Aku?

íkku Vh{kÔÞwt: õÞkt nwt yLku õÞkt {khk ËkËk çkwÍwøkoðkh

y÷e RçLku yçkeíkkr÷çk(y÷.)!

¾wËkðtËu yk÷{ fwhykLkuÃkkf{kt Ãkuøktçkhu

RM÷k{ MkÕ÷Õ÷knku y÷Þnu ð yk÷une ðMkÕ÷{Úke

WÆuþ fheLku Vh{kðu Au fu yÞ hMkq÷! ykÃk ÃkkA÷e

WB{íkkuLkk ytrçkÞkLke MkgeykuLku ÞkË fhku, suÚke

fheLku ík{khe WÃkh Úkðkðk¤e Mkgeyku ykÃkLku

ykMkkLk ÷køku.

yk heíku rð[khðkÚke ykÃkýe YnLku {kuxkR

yLku çkwÍwøkeo ÃkuËk Úkþu. RLþkyÕ÷kn.

�

(30) fÞk økwLkknku çkÏþðk{kt Lknª ykðu?

� � rhðkÞík Au fu :

(ðMkkR÷w~þeyk rs. 15, Ãkus-310)

LkkLkk økwLkknkuÚke çk[ku, yux÷k {kxu fu yuLku

çkÏþðk{kt Lknª ykðu.

ykLkwt fkhý fËk[ yk nkuR þfu fu LkkLkk

LkkLkk økwLkkn fhðkÚke ÔÞÂõík þh{ LkÚke

yLkw¼ðíkku. Mk{ksÚke þh{kðkLke rVfh Ãký LkÚke

Úkíke, suÚke LkkLkk økwLkkn ðkhtðkh fÞko fhðkLke

®n{ík ÃkuËk ÚkR òÞ Au. ð¤e yk çkuþ{eo yux÷e

67 68

nËu Ãknkut[e òÞ Au fu økwLkkn fheLku íkkuçkk-

RÂMíkøkVkh fhðk {kxu íkkuVef Ãký LkÚke Úkíke yLku

yuLke sYhík Ãký LkÚke ÷køkíke.

áüktíkYÃku fkuR fkuRLkku fÍoËkh nkuÞ yLku íku

hf{ LkkLke nkuÞ y™u yk{ fne Ëu fu {khk WÃkh

ík{kYt ftR fÍo LkÚke. su hf{ ík{u {ktøke hÌkk Aku

yu hf{Lke ftR Ãký ðuÕÞw LkÚke. íkku ÃkAe Ãku÷ku

÷uýËkh ÃkkuíkkLke hf{ fËe Ãký {kV fhþu Lkrn.

Ãkhtíkw òu ðÄkhu {kuxe hf{Lkku fÍoËkh nkuÞ, yLku

÷uýËkhLke ÃkkMku ykðeLku rðLktíke fhu, ÃkkuíkkLke

f{òuhe yLku LkkËkhe ònuh fhu yLku fÍoLkk yËk

fhðk {kxuLkk Mk{ÞLke {ktøkýe fhu yÚkðk MkËtíkh

{kV fhe ËuðkLke rðLktíke fhu íkku hf{Lkku

{kr÷f(÷uýËkh) su WØíkkR Ãkqðof ykÃkðkLke Lkk

fnu÷e LkkLke hf{Lku {kV LkÚke fhíkku íku fkhýku

yLku rðLktíke-f{òuhe «økx fhðkLke ÃkrhÂMÚkrík{kt

fhÍËkhLke {kuxe hf{ Ãký {kV fhe Ëu.

[LkkLkk LkkLkk økwLkkn fheLku òu RLMkkLk ÃkkuíkkLku

økwLkunøkkh Lk Mk{su, þh{kÞ Ãký Lkrn. yu{kt þwt?

yk íkku ftR økwLkku fnuðkÞ? ykðwt íkku [kÕÞk fhu

ËwrLkÞk{kt, çkÄk s fhu Au. yk heíku ½ýkt çkÄk

LkkLkk økwLkk yufºk ÚkR òÞ íkku {kuxku økwLkku çkLku Au.

LkkLkk LkkLkk fhòu fu nðu 50 Yk., 100 Yk.,

200 Yk., 500 Yk. yu íkku ftR fÍo fnuðkÞ?

ykðe heíku 200/500 Yk. yLkuf ÔÞÂõík ÃkkMkuÚke

÷R ÷u íkku {kuxwt fÍo çkLke òÞ Au. áüktíkYÃk yk¾k

Mk{ks{kt yLku Mkøkktyku {¤eLku 100 ÔÞÂõík ÃkkMkuÚke

500/500 Yk. ÷eÄk íkku fhs 50,000 Yk. ÚkR

òÞ. yk heíku LkkLkk økwLkk {kuxku økwLkku çkLkkðe Ëu Au.

çkeswt {kuxk økwLkkLku su{ ÔÞÂõík {kuxku Mk{SLku

íkkuçkk fhu Au. íkux÷e s þ‹{Ëøke LkkLkku økwLkku fÞko

ÃkAe Úkðe òuRyu. -yLkwðkËf]

�

(31) Ëhuf fkÞo{kt ¾wËkLku ÞkË fhðkLkku þwt {ík÷çk Au?

ð¤e yk {kxu ¾qçk s íkkfeË fu{ fhðk{kt ykðe

Au?

� � nËeMk{kt Au fu Ëhuf fkÞoLke þYykík fhíke ð¾íku

rçkÂM{Õ÷krnh hn{krLkh hne{ fnku. ynª MkwÄe

fu ËMíkhÏðkLk WÃkh òík òíkLke ðkLkøkeyku nkuÞ

íkk u Ëhuf ðkLkøke s{íke ð¾íku y÷økÚke

rçkÂM{Õ÷kn... ÃkZku.

(rçknkY÷ yLkðkh rs. 63 Ãkus-421)

¼q÷e òð yLku ðå[uÚke ÞkË ykðu íkku

ðå[uÚke Ãký rçkÂM{Õ÷kn... ÃkZe ÷ku.

òu ykÃk yuf fkh¾kLkkLku árü Mk{ûk hk¾ku

íkku yk ðkík ½ýe s MÃkü ÚkR sþu. fkh¾kLkwt

69 70

ÃkkuíkkLke çkÄe s «kuzõx(WíÃkkËLk) WÃkh ÃkkuíkkLkku

{kfkuo ÷økkðu Au, rLkþkLk ÷økkðu Au. áüktíkYÃk

ðkMký çkLkkðLkkhe yuf ftÃkLke LkkLkk {kuxk Ëhuf

ðkMký WÃkh ÃkkuíkkLkwt Lkk{ ÷¾u Au. ynª MkwÄe fu

økkze fu su{kt {k÷ MkÃ÷kÞ ÚkkÞ Au, íkuLkk WÃkh Ãký

ÃkkuíkkLkku {kfkuo yLku Lkk{ ÷¾u Au.

Ëhuf ËuþLkku æðs íku {w÷fLke ík{k{ sðkçkËkh

ÔÞÂõíkykuLkk {us WÃkh nkuÞ Au. økðLko{uLxLke

R{khíkku WÃkh ÷nuhkÞ Au. çk÷fu {w÷fLkk ËrhÞk{kt

VhLkkhe, ykMkÃkkMk ¼ú{ý fhLkkhe ykøkçkkuxku,

snkòu yLku nkuzeyku WÃkh Ãký ÷nuhkÞ Au.

yk s heíku ¾wËkÃkhMík (¾wËkLke RçkkËík

fhLkkhe) ÔÞÂõíkykuLkk (ÔÞÂõík þçË{kt †e-ÃkwY»k

çktLku ykðe òÞ Au.) LkkLkk {kuxk ík{k{ fkÞkuo WÃkh

¾wËkLkku {kfkuo yLku Lkk{ rçkÂM{Õ÷krnh hn{krLkh

hne{ nkuÞ Au.

nÍhík Rçkúkne{(y÷.) Vh{kðu Au :

Þk yÕ÷kn! {khe Lk{kÍ, {khe RçkkËík,

{khe ®sËøke, {khe {k iík, yk÷{eLkLkk

ÃkhðhrËøkkh {kxu Au.

fwhykLk Ãkuøktçkhu RM÷k{Lku fnu Au : ÃkkuíkkLkk

fkÞoLke þYykík Ãký ¾wËkLke ÞkË yLku íkuLkk

Lkk{Úke fhku.

ÃkZku yÕ÷knLkk Lkk{ MkkÚku.

yLku íku{Lke Ãkqýkonwrík Ãký íkuLkk s Lkk{ MkkÚku.

ÃkAe ßÞkhu ík{u fkhu rhMkk÷íkÚke Vkrhøk ÚkR

òð íkku ÃkkuíkkLkku ðMke rLkÞwõík fhku yLku ÃkkuíkkLkk

ÃkhðrhËøkkhLku ÞkË fhku.

�

(32) su ÃkíLke-çkk¤fku suyku ykÃkýk rð[khku MkkÚku

Mkt{ík LkÚke íku{Lke MkkÚku fuðku ðíkkoð fhðk{kt ykðu?

� � Ãkuøktçkhu RM÷k{u ßÞkhu {¬kÚke {ËeLkk íkhV rnshík

Vh{kðe íÞkhu {¬kLkk {wMk÷{kLkkuyu Ãký rnshík

fhe. Ãkhtíkw fux÷kf ÷kufkuLkk ÃkíLke-çkk¤fkuyu

71 72

rnshíkLkku rðhkuÄ fÞkuo. {ík÷çk fux÷ef ÃkíLkeyku

yLku MktíkkLkkuLku yk ðkík øk{íke Lk níke fu {¬k

Akuzðk{kt ykðu. ßÞkhu çkeS íkhV R{kLkLke

rnVkÍík {kxu {¬k Akuzðwt sYhe níkwt. yk

Mk{Þøkk¤k{kt ykÞík LkkrÍ÷ ÚkR fu ík{khk{ktLkk

fux÷kfLkk ÃkíLke-çkk¤fku íku{Lkk Ëw~{Lk Au. íku{LkkÚke

yr÷ó ÚkR òð. yk nwf{ ykðe økÞk ÃkAe

fux÷kf {wnkrsh {wMk÷{kLkkuyu RhkËku fhe ÷eÄku

fu òu ÃkkA¤Úke íku{Lkk ÃkíLke-çkk¤fku íkkuçkk fhe

÷uþu yLku rnshík Ãký fhe ÷uþu íkku Ãký íkuyku

íku{Lke MkkÚku MktçktÄ hk¾þu Lkrn.

ykÞík{kt ykøk¤ nwf{ fhðk{kt ykðu Au:

òu ík{u íku{Lkk ÃkkA÷k rðhkuÄ ðíkkoðLku òÛÞwt

yòÛÞwt, fhku {ík÷çk Ëhøkwsh fhku yLku íkuykuLku

{kV fhe Ëku. yk ðkík ík{khk {kxu ½ýe çkuníkh

Au yLku ¾wËk ík{Lku Ãký çkÏþe ykÃkþu.

�

(33) ¾wËk Íkr÷{ku yLku økwLkuøkkhkuLku {kun÷ík(Mk{Þ)

fu{ ykÃku Au? (sÕËe Mkò LkÚke ykÃkíkku)

� � ðkìxh ðfoMk yLku R÷uõxÙeMkexe çkkuzo Ëhuf ½h{kt

ðes¤e-Ãkkýe ÃknkU[kzu Au. nðu yk ðkík ½hLkk

{kr÷f WÃkh yð÷trçkík Au fu íku RåAu íkku yk

ðMíkwykuÚke Mkk[ku VkÞËku QXkðu yÚkðk øk÷ík.

¾wËkðtËu yk÷{u RLMkkLkLku ykÍkËe ykÃku÷e

Au, íkuLku ykÍkË ÃkuËk fhu÷ku Au. ð¤e RLMkkLkLku

Ëhuf «fkhLke Lkuy{íkkuÚke Ãký LkðkÍÞku Au. ð¤e

íkuLku yuðe y¬÷Úke LkðkÍÞku Au fu Ëhuf ðMíkwLku

íku þõÞ çkLkkðe Ëu Au. ÃkkuíkkLkk VkÞËk {kxu WÃkÞkuøk

fhu Au. nðu òu íku ¿kkLk nkuðk Aíkkt yLku òýfkhe

nkuðk Aíkkt çkwhkRLkku hMíkku yÃkLkkðu íkku íku Ãkkuíku s

sðkçkËkh Au. ynª yuf «&™ yk Q¼ku ÚkkÞ Au

fu ¾wËk ykðk ÷kufkuLkk fk{kuLku yxfkðe fu{ Ëuíkku

LkÚke! íkuLku hkufe fu{ ÷uíkku LkÚke! íkuLkk fkhýku yk

«{kýu Au :

73 74

òu ÔÞÂõík fkuRLku økk¤ ykÃkðk {kxu {kU ¾ku÷u

yLku ¾wËk íkuLku økwtøkku çkLkkðe Ëu, yÚkðk fkuR

ÔÞÂõík çkeò fkuRLku ÚkÃÃkz {khðk {kxu nkÚk QXkðu

yLku íkuLkku nkÚk ÷fðkøkúMík ÚkR òÞ yÚkðk fkuRLke

íkhV ¾hkçk árüÚke ykt¾ QXkðu yLku ¾wËk íkuLku

yktÄ¤ku çkLkkðe Ëu. yk ÔÞÂõík su økwLkkn fhe

þõÞku LkÚke íku ÃkkuíkkLkk RhkËk-RrgÞkhÚke Au fu

{sçkqheÚke Au? þwt ykðe ÃkrhÂMÚkrík{kt økwLkku Lk

fhðkLkk fkhýu ykÃkýu íku ÔÞÂõíkLkk ð¾ký fhe

þfeyu Aeyu?

ÔÞÂõíkLke fÿku ®f{ík íkku íÞkhu Au ßÞkhu íku

ÃkkuíkkLkk RhkËk yLku RåAkÚke fkuR MkkYt fkÞo fhu

yÚkðk fkuR çkwhk fkÞoLku Akuze Ëu.

òu fkuRLkk nkÚkkuLku Ëkuhzk ðzu çkktÄeLku íkuLkk

r¾MMkk{ktÚke ÃkiMkk fkZeLku ¾[o fhðk{kt ykðu íkku

nkÚk çktÄkÞu÷e ÔÞÂõíkLku Mk¾e fnuðk{kt Lknª

ykðu. òu yuf yktÄ¤ku Lkk{nh{ WÃkh áüe LkÚke

Lkk¾íkku íkku yu{ Lknª fne þfkÞ fu íku ½ýku s

Ãkkf RLMkkLk Au.

yÕ÷kn RåAu Au fu ÔÞÂõík ykÍkË hnu suÚke

MðÞt ÃkkuíkkLkk RhkËkÚke, ÃkkuíkkLke {hSÚke ¼÷kR

yLku çkwhkRLkku hMíkku ÃkMktË fhu, ÃkAe y{÷ fhu.

�

(34) R{k{u Í{kLkk(y÷.)Lkk RÂLíkÍkhLkku þwt yÚko

÷Rþwt? þwt ÍwÕ{ yLku VMkkËLkk {k{÷k{kt ¾k{kuþ

hnuðwt Ãký RÂLíkÍkh Au?

� � ykÃkýu Ëhuf hkºkeyu çkeò rËðMkLkk MkqhsLkk

QøkðkLkku RÂLíkÍkh fheyu Aeyu Ãkhtíkw RÂLíkÍkhLkku

yÚko yk LkÚke fu Ëhuf ÔÞÂõík nkÚk Ãkh nkÚk hk¾eLku

ytÄkhk{kt çkuMke hnu Au. çk÷fu Ëhuf ÔÞÂõík ÃkkuíkkLkk

ykuhzk{kt-½h{kt «fkþ fhu Au. ðes¤e îkhk «fkþ

fhu Au. ðes¤e [k÷e òÞ íkku VkLkMk Mk¤økkðu Au.

òu fuhkuMkeLk Lk nkuÞ íkku {eýçk¥ke Mk¤økkðu Au Ãkhtíkw

Mkqhs QøkðkLke hkn òuR ytÄkhk{kt LkÚke hnuíkku.

ytÄkY íkku Ëqh fhu s Au.

yu s heíku ykÃkýu þhËeLke Éíkw{kt økh{eLke

hkn òuRyu Aeyu. Ãkhtíkw økh{eLke hkn òuðkLkku

yÚko yk LkÚke fu þhËeÚke fktÃkíkk çkuMke hneyu yLku

ykuhzkLku økh{ fhðkLke ÔÞðMÚkk Lk fheyu.

R{k{u Í{kLkk(y.s.ík.V.þ.)Lke økÞçkíkLkk

Í{kLkk{kt ykÃkýu nkÚk Ãkh nkÚk hk¾eLku çkuMke hnuðkLkwt

LkÚke. ykÃkýu ykÃkýe þÂõík «{kýu Íw÷{ yLku

VMkkËLkku {wfkçk÷ku fhðku òuRyu. ykÃkýe ÃkkuíkkLke

ÍkíkLku MkwÄkhðkLke fkurþþ MkkÚku MkkuMkkÞxe yLku

Mk{ksLke MkwÄkhýk íkÚkk RM÷knLke fkurþþ [k÷w

hk¾ðe òuRyu. ykÃkýu rhðkÞíkku òýeyu Aeyu:

75 76

(rçknkY÷ yLkðkh ¼køk-75 Ãkus-208)

çkuníkheLk y{÷ R{k{u Í{kLkk(y÷.)Lke

íkþheVLkku RÂLíkÍkh Au.

yk nËeMk WÃkh rð[kh fhku. RÂLíkÍkh

fkuR nk÷ík fu ÃkrhÂMÚkríkLkwt Lkk{ LkÚke. çk÷fu

“yVÍ÷ y{÷” Au. ©uc y{÷ Au. suÚke

R{k{u Í{kLkkLkk Mkk[k yLkwÞkÞeyku-y{÷

fhLkkhk çkLkðwt òuRyu. yuf R{k{Lke hkn òuLkkhu,

yuf RÂLf÷kçke RM÷kn fhLkkhLke hkn òuLkkhu,

RLMkkLkkuLke MkwÄkhýk fhLkkh MkwÄkhfLke hkn

òuLkkhu MðÞt Ãký Mkk÷un nkuðwt sYhe Au. su

ÔÞÂõík fkuR {un{kLkLke hkn òuíkku nkuÞ íku ½h{kt

ykhk{Úke LkÚke çkuMkíkku.

økÞçkíkLkk yk Í{kLkk{kt ÷kufkuLke Vhs Au

fu MðÞt ÃkkuíkkLke RM÷kn fhu, y{ú rçk÷ {yYV-

¼÷kRLkku nwf{ fhu, LkÌk yrLk÷ {wLkfh-

çkwhkRykuÚke ÷kufkuLku hkufu, nf íkhV Ëyðík ykÃku.

�

(35) ykx÷e ¾hkçkeyku yLku çkwhkRyku nkuðk Aíkkt

ykÃkýu yk hkßÞ ÔÞðMÚkkLku RM÷k{e fuðe heíku

fne þfeyu? (yk RhkLk {kxuLke ðkík Au)

� � yÔð÷ íkku rLkÍk{u RM÷k{eLkku {ík÷çk yk nhrøkÍ

LkÚke Úkíkku fu íku ËuþLkk çkÄk s ÷kufku ykrË÷ nkuÞ,

«{krýf nkuÞ, çk÷fu rLkÍk{u R÷kneLkku {ík÷çk

yk Au fu íkuLkk fkÞËk fkLkqLkku yLku íkuLkk MktÃkkËf,

ík uLk u [÷kðLkkhk RM÷k{e nk uÞ. ík u íkk u

yÕnBËkur÷Õ÷kn, Au s.

Mkkhe {wMkkVhe yk Au fu økkze Mkkhe nkuÞ yLku

zÙkRðh rLk»ýktík nkuÞ. suÚke íku {wMkkVhkuLku íku{Lke

{trÍ÷ MkwÄe ÃknkU[kze ykÃku. Mkkhe {wMkkVheLkku

{ík÷çk yk LkÚke fu {wMkkVhkuLke ÃkkuíkkLke fkuR

{w~fu÷e s Lk nkuÞ. {wMkkVhkuLke ÃkkuíkkLke ytøkík

{w~fu÷eyku íkku nkuðkLke s.

fkuR ÔÞÂõík fkuR MkVh{kt çkMk, xÙuLk yÚkðk

nðkR snks{kt Mkðkh Úkíke ð¾íku yuf yuf

{wMkkVh fuðku Au? íkuLke nk÷íkku {k÷w{ LkÚke

fhíkku. Ãkhtíkw MkVh fhLkkh ÃkkuíkkLke MkVhLkku

ðMke÷ku(MkkÄLk) yLku zÙkRðhLkk Mkkhk nkuðkLkwt

sYh rð[khu Au.

Mkqhyu çkfhn ykÞík Lkt. 102{kt ykÃkýu

77 78

ÃkZeyu Aeyu. sLkkçk Mkw÷Þ{kLk(y÷.)Lkk

Í{kLkk{kt yuf xku¤wt ykÃkLke íkkçkuËkhe fhðkLke

søÞkyu þÞíkkLkLke íkkçkuËkhe fhíkwt níkwt.

çkeS ðkík Ëhuf søÞkyu yËk÷íkLkku

(RLMkkVLkku) yÚko çkhkçkheLkku LkÚke Úkíkku. ykrË÷

Ëkõíkh íku s LkÚke su Ëhuf çke{khLku yuf s òíkLke

Ëðk ykÃku. ykrË÷ rþûkf íku LkÚke su ík{k{

rðãkÚkeoykuLku yuf Mkh¾k økwý({kfo) ykÃku çk÷fu

yk Mkh¾kÃkýwt LkkRLMkkVe Au.

Lkkçkhkçkhe yLku íkVkðíkLkk çku «fkh Au.

fËe íku çkwrØÃkqðofLkk yLku çkhnf(Mkk[k) nkuÞ Au.

fËe øk÷ík ¼køk «{kýu yLku yMkíÞLke çkwrLkÞkË

Ãkh nkuÞ Au.

Lkkçkhkçk fËe Íw÷{Lke çkrLkÞkË WÃkh nkuÞ

Au, suLku Ëhuf nk÷ík{kt, øk{u íku ÃkrhÂMÚkrík{kt

VhrsÞkík hkufðwt sYhe Au. íku {qze su Mktøkún¾kuhe

fheLku, {k÷ hkufe hk¾eLku (¼kð ðÄu íÞkhu ðu[u-

{k÷ hkufe hk¾u yux÷u çkòh{kt íktøke Q¼e ÚkkÞ

Au. suÚke ¼kðku ðÄu íÞkhu {k÷Lku ðu[ký {kxu

çkòh{kt {qfu) ÄkufkçkkS fheLku f{kÞu÷ ÃkiMkku,

[kuhe yLku ÔÞks¾kuhe îkhk yufºk fhu÷ku {k÷,

ykðku {k÷ Íkr÷{kuLkk øk¤k{kt yktøk¤e Lkk¾eLku

fkZe ÷uðku òuRyu.

Ãkhtíkw fËef yk Lkkçkhkçkhe, íkVkðík, Vhf

MkwtËh fkÞo {kxu {¤íkwt ðuíkLk, nwÒkh, ykðzík,

y¬÷, ÔÞðMÚkk-þkuÄ¾ku¤-rhMk[o ðøkuhuLkk fkhýu

nkuÞ íkku íku øk÷ík LkÚke. íku{ktÚke ¾wËkLkku nf ¾wBMk

yLku Ífkík yËk Úkðku sYhe Au. fkhý fu òu

ykÃkýu ÔÞÂõíkLke þkuÄ¾ku¤, nwÒkh, ykðzík,

ðøkuhuLku yLkËu¾e fheLku íkuykuLku ðÄw Ãkøkkh-ðuíkLk

fu çkË÷ku Lknª ykÃkeyu íkku Mk{ks «{kËe-yk¤Mkw

çkLke sþu. [þk {kxu ðÄkhu {unLkík fhu? þk {kxu

òLkLkku ¾íkhku WXkðe MkkÞLxerVf þkuÄ¾ku¤ku fhu?

þk {kxu çkwrØ þÂõíkLkku WÃkÞkuøk fhu? çkÄkLku Mkh¾wt

s {¤ðkLkwt Au. ykÃkýe fkuR fËh íkku ÚkðkLke

LkÚke. ÷kufku{ktÚke ykðzíkLkku WÃkÞkuøk, çkwrØLkku

WÃkÞkuøk, fíkoÔÞrLkck síke hnuþu. Mk{ksLke «økrík

YtÄkR sþu. -yLkwðkËf]�

79 80

(36) ykÃkýu fkrVhku yLku VkrMkfkuLku fR árüÚke òuðk

òuRyu?

� � ykÃkýu nËeMk{kt ÃkZeyu Aeyu,

su {kýMk ÃkkuíkkLku çkeòÚke çkuníkh Mk{su íku

½{tze Au. (rçknkY÷ yLkðkh rs-70 Ãkus-226)

ykÃkýu ÷kufkuLkk ytík fu ytò{-{]íÞw Mk{ÞLke

ÃkrhÂMÚkríkÚke ðkfuV LkÚke suÚke VUMk÷ku fhðk{kt

Wíkkð¤ Lk fhðe òuRyu. fux÷kÞ VkrMkf ÷kufku

nkuÞ Au. ¾wÕ÷k økwLkunøkkhku, Mk{ks{kt økwLkunøkkh

íkhefu Ëu¾kR ykðu yuðk økwLkunøkkhkuLkk ytík R{kLk

Ãkh ÚkkÞ Au ßÞkhu fux÷kÞ {kur{Lk nkuÞ Au su{Lkku

ytò{(ytík) ¾hkçk nkuÞ Au.

R{k{ òVh MkkrËf(y÷.) WÃkhkuõík

nËeMkLkk yLkwMktÄkLk{kt Vh{kðu Au fu :

rVhykuLkLke Mk¥kkLkk íku òËwøkhku suyku yk¾e

®sËøke RM÷k{Úke y÷øk hÌkk. rðÿkune-yð¿kkfkhe

hÌkk níkk. nÍhík {qMkk(y÷.)Lkk yuf {kuyrsÍkLku

òuíkkt s yuf s ûký{kt R{kLk ÷R ykÔÞk. íkuykuyu

ÃkkuíkkLkk çkkËþkn yLku ¾wËk çkLke çkuXu÷k Íkr÷{

rVhykuLkLke Ä{feykuLku Ãký Xwfhkðe ËeÄe.

þÞíkkLk A nòh ð»koLke RçkkËík MkkÚku MkeÄk

hMíkkÚke ¼xfe økÞku, rðÿkune çkLke økÞku. yuLkkÚke

W÷xw t sLkkçku nwh yLku Íwnih fhçk÷k{kt

rðÿkuneykuLkk ÷~fh{ktÚke y÷øk ÚkRLku R{k{

nwMkiLk(y÷.)Lkk MkkÚkeËkh çkLÞk, ynª MkwÄe fu

VkiÍu yÍe{ ({kuxe fkBÞkçke) WÃkh rLkÞwõík ÚkRLku

sÒkíkLke çkkS {khe økÞk.

suÚke su ÷kufku nS yÄðå[u hMíkk{kt Au

íku{ýu {økYh Lk Úkðwt òuRyu, fkhý fu þõÞ Au

¼xfe sðkÞ.

�

(37) “ðMkeW÷ fÕçke” Ëe÷Lkwt rðþk¤ çkwÍwøkeoðk¤wt

nkuðwt yux÷u þwt?

� � ðMkeW÷ fÕçke yux÷u fu çkwÍwøkeoðk¤e YnLkk {kr÷f

nkuðwt suLkk WÃkh ÃkrhÂMÚkríkLke yMkh Lk ÚkkÞ. suðe

heíku xÙuõxhLkk xkÞhku Ëhuf «fkhLke s{eLk WÃkh

hMíkku fkÃku Au. Aíkkt íkuLkk WÃkh fkuR yMkh Úkíke

LkÚke. Ãkhtíkw MkkÞf÷Lkwt xkÞh Võík Mkh¾e s{eLk

WÃkh s [k÷e þfu Au.

nÍhík y÷e(y÷.) Vh{kðu Au fu :

(Lknsw÷ çk÷køkkn, rnf{ík-176)

81 82

fkuR Ãký sðkçkËkheLku fçkq÷ fhðkLke

VhSÞkík þhík ðwMkyík fÕçke Au. yux÷u fu YnLkk

çkkyÍ{ík çkwÍwøkeoðk¤k nkuðwt íku Au.

nÍhík {qMkk(y÷.)yu LkçkwÔðíkLkk MÚkkLku

ÃknkUåÞk ÃkAe ðwMkyík fÕçke yLku þhnu MkËh

ÓËÞLke AkíkeLke rðþk¤íkkLke Ëwyk {ktøke níke.

yÞ yÕ÷kn! {Lku ÓËÞ yLku AkíkeLke

rðþk¤íkk RLkkÞík Vh{kð.

sLkkçk {wMkkyu ¾wËkÚke Ëwyk fhe, íkhík s

¾wËkyu ykÃkLke Vh{kRþLku Ãkwýo fhe. Ãkhtíkw ¾wËkðtËu

yk÷{u Ãkuøktçkhu RM÷k{Lku ykÃk {ktøku-Ëh¾kMík fhu

íku Ãknu÷kt WÃkhkuõík ðMíkwyku ykÃke ËeÄe níke. ð¤e

íkuLkwt ðýoLk Ãký yÕ÷knu Ãkkuíku s ÃkkuíkkLkk f÷k{{kt

fÞwO Au :

þwt y{u ykÃkLke AkíkeLku rðþk¤ LkÚke çkLkkðe?

�

* yMkehLku ¾kýwt ¾ðzkððwt fuðe heíku? fuËeykuLku ¾ðzkððkLke sðkçkËkhe

íkku «þkMkLkLke nkuÞ Au, MkhfkhLke nkuÞ Au. yk fuËe yun÷uçkÞík(y÷.)Lkk

½hu fuðe heíku ykÔÞku? ykÃkýu íku Mk{ÞLke ÃkrhÂMÚkrík heík-rhðkòu Mk{sðk

Ãkzþu, íku s{kLkk{kt yíÞkhLkk suðe su÷kuLke ÔÞðMÚkk Lk níke. íku s{kLkk{kt

økwLkunøkkhLkk nkÚk-Ãkøk çkktÄe íkuLku íkk¤kt {khe Ëuðkíkkt Ãkhtíkw økwLkknku ½ýkt s

ykuAk Úkíkk. økwLkknkuLkwt «{ký Lkrnðík níkwt. MkòLkk rËðMkku Ãkqhk Úkíkkt fuËeLku

su fr{rxyu íkuLku Mkktf¤Úke çkktæÞku nkuÞ íku fr{rx ÃkkMku sRLku íkk¤kt ¾ku÷kðe ykðíkku.

Aqxku ÚkR síkku. MkòLke {wÆík ËhBÞkLk fuËe ¼e¾ {ktøkeLku ¾kR ÷uíkku ðøkuhu ðøkuhu.

(38) RM÷k{ MktÏÞk({kºkk-«{ký-sÚÚkku) WÃkh ðÄkhu

¼kh ykÃku Au fu økwýð¥kk(õðkìr÷xe) WÃkh?

� � RM÷k{ fux÷kf {k{÷kík{kt, fkÞkuo{kt MktÏÞk WÃkh

¼kh {qfu Au. áüktíkYÃku s{kíkLke Lk{kÍ ÷R ÷ku.

su{kt Lk{kÍeykuLke sux÷e MktÏÞk ðÄkhu íkux÷k

«{ký{kt Mkðkçk ðÄkhu.

fux÷kf {k{÷k yLku fkÞkuo{kt ¾wçkMkqhíke-

¾qçke WÃkh ¼kh {qfu Au. áüktíkYÃku økheçk {kýMkku

WÃkh ¾[o fhðwt. yk çkkçkík{kt MktÏÞk yux÷e

{níðLke LkÚke sux÷wt {níð y{÷ fhLkkhLkk

RÏ÷kMk yLku r÷Õ÷krnÞíkLkwt Au.

íkuyku yÕ÷knLke {nççkík{kt r{MfeLk(økheçk)

Þíke{ yLku yMkeh(fuËeyku)

�Lku ¾kýwt ¾ðzkðu Au.

83 84

yun÷uçkÞíku su ¾kðkLkwt ¾ðzkððkLkwt, íku

ðÄkhu nkuðkLke heíku {níðLkwt níkwt, çk÷fu ¾w÷qMk-

r÷Õ÷krnÞíkLke çkwrLkÞkË WÃkh {níðLkwt níkwt. Ãkkuíku

hkuÍkLke nk÷ík{kt nkuÞ, çkeswt ¾kðkLkwt Ãký Lk nkuÞ

íku ÃkrhÂMÚkrík{kt yk ÷kufku r{MfeLk, Þíke{ yLku

yMkehLku ¾kðkLkwt ¾ðzkðu Au.

fËef yÕ÷kníkyk÷k çktLku ðMíkwLku RLMkkLkkuÚke

ík÷çk Vh{kðu Au. MktÏÞk sÚÚkku fu «{ký Ãký {ktøku

Au yLku ¾w÷qMk(õðkìr÷xe) r÷Õ÷krnÞíkÚke Ãký.

¾wËkLkku rÍ¢ ¾qçk s ðÄkhu fhku.

ð¤e çkeS søÞkyu Vh{kÔÞwt :

suyku ÃkkuíkkLke Lk{kÍku{kt ¾qçk hzu Au, røkÞko

fhu Au.

�

(39) hknu ¾wËk{kt sunkË fhðe RM÷k{Lke Mk{ks

h[Lkk {kxu fux÷e {ËËøkkh Au?

� � ÃkkðzkLkku ykøk¤Lkku íkus ÄkhËkh ¼køk huíke-{kxe

MkkÚku MktçktÄ hk¾ðkÚke íku{kt ½Mkíkku òÞ Au. Ãkhtíkw

íkuLkk çkË÷k{kt ðÄkhu MkVuË yLku íkusÄkh çkLkíkku

òÞ Au. íkuLke WÃkhLkku ¼køk òu fu òzku yLku

ðsLkËkh nkuÞ Au Ãkhtíkw íkuLkk WÃkh Ítøk [Ze òÞ

Au. íku fk¤ku Ãkzu÷ku nkuÞ Au. yu s «{kýu su fku{

sunkË fhu Au yLku ÃkkuíkkLkk ÞwðkLkkuLku ÞwØLkk {uËkLk{kt

{kuf÷u Au. suÚke ÃkkuíkkLkk ðíkLk yLku {ÍnçkLkwt

hûký fhu, RÍTÍík ykçkYLkwt hûký fhu. òu fu íkuLku

ÃkkuíkkLkk Úkkuzkf ÞwðkLkku økw{kððk Ãkzu Au. Ãkhtíkw íku

yktíkhhk»xÙeÞ ÷uð÷u òøk]ík yLku ®[íkLkþe÷-

çkwrØSðe ÔÞÂõíkykuLke árü{kt RÍTÍíkËkh çkLke

òÞ Au.

yuLkkÚke W÷xwt su fku{ su yLÞkuLke Mk¥kkLku

fçkq÷ fhe ÷u Au. Ëu¾eíke heíku yuþ ykhk{{kt nkuÞ

Au. íku{Lke MktÏÞk Ãký ðÄkhu nkuÞ Au. Ãkhtíkw íku

yÃkfeŠík-çkuRÍTÍík, çkËLkMkeçk yLku yÃkhkÄeLkwt

SðLk Sðu Au.

�

(40) þwt sÍk{kt(LkufeLkku çkË÷ku) fu Mkò{kt(økwLkknLkku

çkË÷ku) ÔÞÂõíkLkk ÔÞÂõíkíð, {nkLkíkk fu ËhßòLke

fkuR yMkh WÃksu Au?

� � fwhykLk {SË Ãkuøktçkhu RM÷k{Lke çkeçkeykuLku

WÆuþeLku Vh{kðu Au. ík{khk yLku yLÞku{kt íkVkðík

Au. òu ík{khkÚke fkuR økwLkkn ÚkR òÞ íkku íkuLke Mkò

zçk÷ Au.

85 86

yuðe s heíku Lkuf y{÷Lkku çkË÷ku Ãký

yLÞku fhíkk zçk÷ Au.

su ÃknkzLkwt rþ¾h sux÷wt Ÿ[w nþu íkuLke

ík¤uxe{ktLke ¾kR íkux÷e s Ÿze nþu. nËeMk{kt Au

fu sux÷k Mk{Þ{kt ykr÷{Lkku yuf økwLkku çkÏþe

ykÃkðk{kt ykðþu íkux÷k Mk{Þ{kt òrn÷Lkk rMk¥kuh

økwLkkn çkÏþe ykÃkðk{kt ykðþu.

ykÃkýu ÷kufku òýu yuf ÃkøkrÚkÞk WÃkh Aeyu

su{ktÚke ÃkzðkLkwt Au. {kxu su sux÷e Ÿ[kR ÃkhÚke

Ãkzþu íkuLkk nkzfk yux÷k ðÄkhu íkqxe sþu.

�

(41) RM÷k{e Mk{ks{kt hunçkhLkwt þwt {níð Au?

� � Ëhuf økríkþe÷íkk-n÷Lk-[÷Lk {kxu fux÷ktf Ãkrhçk¤ku

nkuÞ Au. (1) þYykík (2) hMíkku (3) Íheyku-

ykÄkh (4) hunçkhe yLku (5) æÞuÞ. yk Ãkkt[ {q¤

ík¥ðku{kt ½ýku s {n¥ðLkku hku÷ hunçkh yËk fhu Au.

MkkiÚke {n¥ðLkwt fkÞo yuf hunçkhLkwt Au. òu hunçkh

ÃkhnuÍøkkh ykr÷{ nþu íkku íku ¼xfþu Lkrn, Lk íku

ÃkkuíkkLkk æÞuÞÚke nxe sþu.

òu hunçkh ÞkuøÞ nkuÞ yLku WB{ík íku{Lke

íkkçkuËkhe fhu íkku Ëhuf {w~fu÷eyku Wf÷e sþu. òu

MkkuÞ yýeËkh nþu, ð¤e íku{kt Ëkuhku Ãkhkuðu÷ku

nkuÞ, íkku Ëhuf fÃkzwt Mkeðe þfkÞ Au. Ãkhtíkw òu MkkuÞ

ðktfe nkuÞ, yÚkðk Ëkuhku Ãkhkuðu÷ku Lk nkuÞ íkku

Ãkkík¤k{kt Ãkkík¤wt fÃkzwt Ãký Mkeðe þfkþu Lkrn.

òu ÷kufku hunçkhLke íkkçkuËkhe Lk fhu íkku

hunçkh ftR s fhe þfíkk LkÚke. suðe heíku fu MkkuÞLke

ÃkkA¤ Ëkuhku Lk nkuÞ íkku fÃkzwt Mkeðe þfkþu Lkrn.

yk rMk÷kR MkkuÞLke Ãkuhðe-íkkçkuËkhe fhðkLkk fkhýu

þõÞ çkLke Au.

òu zÙkRðh rLk»ýktík nkuÞ íkku ¾hkçk økkzeLku

87 88

Ãký ¾U[e ÷R sR þfu Au. suðe heíku fu Ãkuøktçkhkuyu

WB{íkkuLke ½ýe s çkøkzu÷e nk÷ík{ktÚke MkwÄkheLku

Mk{ks {kxu VkÞËkfkhf çkLkkðe Au.

Ãkhtíkw òu hunçkh{kt s ykðzík Lk nkuÞ íÞkhu

rnËkÞík yLku hunçkheLkk çkuníkheLk Mktòuøkku nkuðk

Aíkkt Ãký ftRÃký Úkþu Lkrn. suðe heíku fu fkuR

çkuníkheLk økkzeLku fkuR yLkkze zÙkRðhLku MkkutÃke

Ëuðk{kt ykðu íkku íku økkzeLku øk{u íÞkt ¼xfkðe

{khþu.

�

(42) hknu nf WÃkh [÷kððk{kt y{÷ fhðk{kt fkuR

ykÃkýLku rÄ¬khu, XÃkfkhu, {òf {~fhe fhu íkku

ykÃkýu þwt fhðwt òuRyu?

� � yuf ÔÞÂõíkyu fknuhkÚke yççkkrMkÞk sðk {kxu

yuf Ÿx ¼kzuÚke ÷eÄku. {wMkkrVh Mkðkh ÚkR økÞku

yLku ŸxLkku {kr÷f ÷økk{ ÃkfzeLku ŸxLku Ëkuhðk

÷køÞku. hMíkk{kt yk Ÿx {kr÷fu ÃkkuíkkLkk ¼kzqík

{wMkkVhLke ¾qçk ¾qçk {òf þY fhe. fkhýfu íku

yu{ Mk{síkku níkku fu yk {wMkkrVh yuf÷ku Ãký Au

yLku økhsðkLk Ãký Au yLku yççkkrMkÞk sðkLke

økhs Au. ftR Ãký fhe þfðkLkku LkÚke.

hMíkk{kt yuf ÔÞÂõíkyu íkuLke çkËík{eÍe òuR

íkku {wMkkVhLku fÌkwt : ík{Lku ¾çkh Au. yk ík{Lku þwt

fnu Au? ík{khe {òf Wzkðu Au. {wMkkVhu sðkçk

ykÃÞku {Lku çknw s ¾çkh Au. Ãku÷kyu fÌkwt: íkku ÃkAe

íkuLke yk {òfLkku sðkçk fu{ LkÚke ykÃkíkk?

{wMkkVhu W¥kh ykÃÞku. {Lku ¾çkh Au Ãkhtíkw òu Ÿx

{kr÷f {Lku yççkkrMkÞk MkwÄe Mkne Mk÷k{ík ÃknkU[kze

Ëu íkku ÃkAe yuLke yk nhfíkku yLku þhkhíkkuLkwt ftR

{níð LkÚke ¼÷u øk{u íku fÌkk fhu. {Lku {khk æÞuÞ

MkwÄe ÃknkU[ðwt {níðLkwt Au. Lknª fu yuLke {~fheykuLkk

sðkçk ykÃke yuLke MkkÚku Í½zku fhe yuLke MkkÚku

çkøkkze Lkk¾wt suÚke yu {Lku hMíku Akuze Ëu yLku ÃkAe

nwt {khk yççkkrMkÞk ÃknkU[ðkLkk æÞuÞÚke rð{w¾

ÚkR òô.

Mkqhyu {wík^VuVeLk{kt RhþkË Au :

{wsrh{ku(økwLkuøkkhku) {ku{uLkeLkLke «fkh

«fkhLke heíku çkuRÍTÍíke yLku xefk fhu Au.

(1) (íkuyku) íku{Lkk WÃkh nMku Au.

(2) ßÞkhu íkuykuLke LkSfÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au.

íkku ykt¾ku ðzu Rþkhk fhu Au.

89 90

(3) ßÞkhu ÃkkuíkkLkk ÷kufku{kt ÃkkAk Vhu Au íkku

{ku{uLkeLkLke økeçkík fhu Au yLku íku{Lkk WÃkh fxkûk

yLku ykûkuÃkku fhu Au.

(4) ßÞkhu íkuyku {ku{uLkeLkLku swyu Au íkku fnu

Au. yk ÷kufku rðÿkune yLku MkeÄk hMíkkÚke ¼xfu÷k

÷kufku Au.

yk «{kýu çkÄwt s Mkkt¼¤íkk, òýíkk nkuðk

Aíkkt {ku{uLkeLk ®n{íkÚke fk{ ÷u Au. òÛÞwt yòÛÞwt

fhu Au. íku{Lke økw{hkneLkk fkhýu ÃkkuíkkLkk rMkhkíku

{wMíkfe{Lku Akuzíkk LkÚke. fwhykLk fnu Au fu yuf

rËðMk yuðku ykðþu fu {ku{uLkeLk fkrVhku WÃkh

íku{Lke nk÷ík òuRLku sYhÚke nMkMku.

�

(43) þwt RÍTÍík çk[kððk {kxu ðhMkkË {ktøkðk {kxuLke

Lk{kÍ-Lk{kÍu RÂMíkMfk Akuze þfkÞ?

fkuR Ãkeh fu {kuxk ykr÷{ ÃkkuíkkLkk {kxu

yk{ rð[khu fu òu {U ðhMkkË {ktøkðkLke Lk{kÍ{kt

nkshe ykÃke yLku ðhMkkË Lk ðhMÞku íkku {khe

çkuRÍTÍíke Úkþu?

� � fMkhíke ¾u÷kuLkk ¾u÷kze yu{ LkÚke fnuíkk fu {Lku

nkhe sðkLkku ¼Þ Au, íkuÚke nwt {uËkLk{kt LkÚke síkku.

Vqxçkku÷hLku {uËkLk{kt sðwt òuRyu, íku nkhu fu Síku.

¼÷u ÃkAe íku øk{u íkux÷e ð¾ík fu{ Lk nkhu, Aíkkt

Ãký íku {u[{ktÚke çknkh LkÚke hnuíkku. yuf

rðïrðÏÞkík ¾u÷kze LkkÃk÷wLk fnu Au fu nwt 14

ð¾ík nkÞkuo Awt, ÃkAe {khe Síkku þY ÚkR.

rhðkÞíkku yLkwMkkh Ëw»fk¤Lkk Mk{Þu ðhMkkË

{ktøkðk {kxuLke Lk{kÍ yËk fhðe òuRyu. ykÃkýu

ykÃkýe Vhs çkòðeyu, ÃkAe ðhMkkË ÚkkÞ fu Lk

91 92

ÚkkÞ íkuLkku MktçktÄ ÃkhðrhËøkkh yLku íkuLke {Mk÷uník

WÃkh ykÄkrhík Au.

�

(44) {Ínçke «kuøkúk{ku{kt nkshe ykÃkðe þwt Ëu¾kð

yLku rhÞkfkhe LkÚke? fu íkuLkk fkhýu ykÃkýu ÷kufku

Mk{ûk ònuh ÚkRyu Aeyu?

� � «Úk{ ðkík íkku yk Au fu Ëhuf Ëu¾kð fu ònuhkík

nhk{ LkÚke. Ãkrík-ÃkíLke suyku yufçkeòLkk {kxu

þýøkkh fhu Au, yk Ãký yuf «fkhLkku Ëu¾kð s

Au Ãkhtíkw yk Ëu¾kð ¾wËkLku ÃkMktË Au. {ÂMsË{kt

{ku{uLkeLkLkku Rsíku{ky suLkk {kxu RM÷k{u ½ýe s

íkkfeË fhe Au. yk Ãký yuf Ëu¾kð Au. RM÷k{Lke

rLkþkLkeykuLke íkyÍe{ {kxu Au. Mkzfku WÃkh R{k{

nwMkiLk(y÷.)Lke yÍkËkhe Ãký yuf RM÷k{e

Ëu¾kð{ktÚke s Au. Ãkhtíkw íku{kt RçkkËíkLke Yn

AwÃkkÞu÷e Au.

çkeS ðkík fux÷ef ÔÞÂõíkykuLke {ÂMsËku

yLku {unrV÷ku{kt ¼køk ÷uðku, yLÞkuLkk {kxu yuf

«fkhLke íkç÷eøk íkÚkk y{÷ «íÞuLke ®[íkk Ãký

Au. òu sðkçkËkh ÷kufku {nkuÕ÷kLke {ÂMsË{kt

nksh Úkþu íkku Mkk{kLÞ ÷kufku-{ku{uLkeLk Ãký nksh

ÚkR sþu. yk søÞkyu Ëu¾kð nhk{ Au. ßÞkt

fkÞoLke søÞkyu (y{÷Lke søÞkyu) MðÞt ÃkkuíkkLke

òíkLku-þÏMkeÞíkLku Mkk{u ÷kððkLkku {fMkË nkuÞ.

{ík÷çk yk Au fu òu yuðe søÞkyu nkshe

ykÃkeyu ßÞkt yk{ Ëu¾kzðkLke rLkGÞík nkuÞ fu

y{u Lkuf, {w¥kfe yLku ÃkhnuÍøkkh Aeyu íkku yk

rhÞk Au yLku nhk{ Au. Ãkhtíkw ykðe {òr÷Mk{kt

ykÃkýu sRyu yLku {fMkË yk nkuÞ fu “nwt

ykÔÞku Awt, ík{u ÷kufku Ãký ykðe òð.” yk yuf

«fkhLke y{÷e íkç÷eøk Au. su{kt LkufeLkku çkË÷ku

yLku Mkðkçk Ãký Au.

�

(45) yYr[fh yLku fzðkþ¼he Ëw½oxLkkyku ËhBÞkLk

ykÃkýu þwt fhðwt òuRyu? yuLkku fuðe heíku {wfkçk÷ku

fhðku òuRyu?

� � yuf s ËMíkhÏðkLk Ãkh y[kh yLku {h[kt {qfðk{kt

ykðu, MkkÚku MkkÚku {eXkR yLku {whççkku Ãký. çkk¤fku

{eXkR yLku n÷ðk ÃkMktË fhu Au. {h[kt ðøkuhu íke¾e

ðMíkwykuLku Lkfk{e Mk{su Au. Ãkhtíkw {kuxk ðze÷ku çktLku

ðMíkwykuLku ËMíkhÏðkLk WÃkh sYhe Mk{su Au.

LkkÃkMktË, yYr[fh ðMíkwyku{kt Ãký ftRf

¾qçkeyku nkuÞ Au. Ëw:¾ËkÞf yYr[fh ½xLkkyku{kt

Ãký ftRf ¾qçkeyku, ftRf çkhfíkku nkuÞ Au. y{u

fux÷ef ðýoðeyu Aeyu.

(1) ¾wËkLke íkhV RLMkkLkLke íkðßòun

93 94

(æÞkLk) ÃkuËk ÚkkÞ Au. RLMkkLk ¾wËkLku ðÄkhu ÞkË

fhu Au.

(2) ÔÞÂõíkLku ykðe Ëw:¾ËkÞf ½xLkkyku

Xhu÷ (MktSËn) çkLkkðu Au. íkuLkk{kt ykðzíkku

(Mk÷krnÞíkku) ÃkuËk fhu Au.

(3) yk ½xLkkyku íkuLke ¼q÷ku, íkuLkk økwLkknkuLkku

f^Vkhku(çkË÷ku) çkLku Au.

(4) ÔÞÂõík ¾wËkLke Lkuy{íkkuLke fËh fhíkkt

þe¾u Au.

Ëw:¾ËkÞf Ëw½oxLkkykuLkku {wfkçk÷ku fhðk{kt

{kýMkku ºký «fkhLkk nkuÞ Au.

(1) çkk¤fku suðk. su{ fu íkuyku {h[wt,

íke¾kþ, ÃÞks fu y[kh [k¾u Au íÞkhu çku[uLk ÚkR

[e¾ðk-r[Õ÷kðk ÷køku Au.

(2) rfþkuhku yLku LkðÞwðkLkku íke¾kþ MknLk

fhe ÷u Au.

(3) {k-çkkÃk ÃkiMkk ¾[eoLku {h[wt, y[kh

yLku ÃÞks suðe [eòu ¾heËe ÷kðu Au.

fwhykLk {wMkeçkík{kt VMkkÞu÷k ÷kufkuLke [e¾-

ÃkwfkhLkk {k{÷k{kt fnu Au :

ßÞkhu yuLku fkuR íkf÷eV ÃknkU[u Au íkku

øk¼hkR òÞ Au.

yuf xku¤wt Mkçkh fhu Au.

íku Mkçkh fhðkðk¤kykuLku ¾wþ¾çkhe ykÃke

Ëku fu ßÞkhu íku{Lkk WÃkh fkuR {wMkeçkík ykðu Au

íkku fnu Au : çkuþf y{u yÕ÷kn {kxu s Aeyu yLku

íkuLke s çkkhøkkn{kt ÃkkAk sðkLkk Aeyu.

yLku yuf xku¤wt {wMkeçkíkku yLku Mkgeyku,

íkf÷eVkuLkwt Mðkøkík fhu Au :

fux÷kf ÷kufku sunkËLkk þku¾{kt Ãkuøktçkhu

RM÷k{ ÃkkMku ykðíkk níkk yLku {uËkLku støk{kt sðk

95 96

{kxu ykøkún fhíkk níkk. Ãkuøktçkhu RM÷k{ fnuíkk

níkk fu y{khe ÃkkMku ½kuzk yLku ík÷ðkhku LkÚke. suÚke

ík{Lku þ†Mkßs fheLku {kuf÷eyu. íkuyku hzíkk

níkk fu y{u {uËkLku støk{kt sR þõÞk Lkrn.

Ëw:¾Ë Ëw½oxLkkyku yLku íkf÷eVku{kt fkurþþ

yLku Mkçkh îkhk ¾wËkLke {ËË nkrMk÷ fhe þfkÞ

Au. yk íkf÷eVkuÚke Ãký ½ýku VkÞËku QXkðe

þfkÞ Au. suðe heíku ¾kxk ÷ªçkwykuLkwt þhçkík

çkLkkðe þfkÞ Au. òu ÔÞÂõík f÷kfkh Au íkku íku

{k÷xk(RhkLk{kt Úkíkwt fkuR V¤ Au)Lkk Akuíkhk{ktÚke

Ãký {whççkku çkLkkðe þfkÞ Au. fkuR LkÚke òýíkwt

fu yksLkk ði¿kkrLkf Þwøk{kt íkku f[hkÃkqtò WÃkh Ãký

hkMkkÞrýf «r¢Þk fheLku íkuLke LkkLke ÷kfze çkLkkðe

çk¤íký íkhefu WÃkÞkuøk ÚkR þfu Au. yLÞ WÃkÞkuøkku

Ãký fhe þfkÞ Au.

sLkkçku ÍÞLkçk Mk÷k{wÕ÷kn y÷Þnkyu

ÞÍeËLkk Ëhçkkh{kt ÃkkuíkkLkk fuËeÃkýkLkku yuðe heíku

VkÞËku QXkÔÞku fu W{ðe MkÕíkLkíkLkk ÃkkÞk n[{[e

økÞk.

Ër{~fLke {ÂMsË{kt R{k{ ÍÞLk w÷

ykçkuËeLk(y÷.) r{Bçkh WÃkh íkþheV ÷R økÞk,

ÃkAe çkLke W{GÞkÚke yu{Lkk fhíkqíkkuLkk sðkçk

{ktøÞk. yuðe rLkzhíkkÚke fwhykLk yLku MkwÒkíkLkk

«fkþ{kt Ë÷e÷ku fhe fu ÞÍeË øk¼hkR økÞku.

yuLku yu{ ÷køÞwt fu òu R{k{Lke ðkík ÷ktçke [k÷þu

íkku ÷kufkuLku {khu sðkçk ykÃkðku {w~fu÷ ÚkR Ãkzþu.

ykÃkLke ðkík[eík ¾ík{ fhðk {kxu yÍkLk

ykÃkðkLkku nwf{ ykÃÞku. yuýu rð[kÞwO fu fËk[

R{k{Lke ðkík[eíkLkku rð»kÞ çkË÷kR òÞ. Ãkhtíkw

R{k{u íkku yÍkLkÚke Ãký f{k÷Lkku VkÞËku WXkÔÞku.

ykÃku yÍkLkLkk yuf yuf sw{÷kLke yuðe íkVMkeh

fhe fu Ër{~fLke yk¾e {ÂMsË ÄúwS QXe.

ßÞkhu {k uyÂÍTÍLkLkk “{k un t{Ëwh

hMkq÷wÕ÷kn” fnuðk WÃkh ykÃku ÞÍeËLku MkeÄku

WÆuþ fhíkkt ÃkqAâwt : yk {kunt{Ë su{Lke rhMkk÷íkLke

økðkne yÃkkR hne Au íkuyku íkkhk Ãkqðos níkk fu

{khk? þwt íkuyku fhçk÷kLkk fuËeykuLkk ðtþÚke MktçktÄ

hk¾íkk Lk níkk?

yk s heíku R{k{ {qMkk fkrÍ{(y÷.)Lku

÷kufkuÚke yuf÷k yxq÷k fhðkLkk nuíkwÚke su÷{kt ÷R

økÞk íÞkhu ykÃku Vh{kÔÞwt: RçkkËík {kxu yk søÞk

fux÷e Mkkhe Au.

½ýkt çkÄk ykr÷{kuyu ÃkkuíkkLke fe{íke yLku

{níðLke rfíkkçkku MkgeLkk yk÷{{kt ÷¾e Au,

su÷ku{kt fu ËuþrLkfk÷Lkk Mk{Þøkk¤k{kt ÷¾e Au.

�

97 98

(46) rçkLk{wÂM÷{ Ëuþku MkkÚkuLkk MktçktÄkuLkk rð»kÞ{kt

RM÷k{Lkku þwt nwf{ Au? (yÚkðk) yk çkkçkík{kt

RM÷k{ fÞk «fkhLke rðËuþLkerík RåAu Au?

� � RM÷k{ ËeLku rVíkhík Au. «f]ríkLke MkkÚku {u¤ ¾kíkku

Ä{o Au. Ëhuf ÔÞÂõíkLke «f]rík ykÍkËeLke RåAwf

nkuÞ Au, íkuÚke òu rçkLk{wÂM÷{ Ëuþku MkkÚkuLkk WÃkhkuõík

MktçktÄku ykÍkËe árü Mk{ûk hk¾eLku çkktÄðk{kt ykðu

íkku íku{kt fkuR ¾hkçke LkÚke.

çkk¤f ËMíkhÏðkLk WÃkh [{[k ðzu ¾kÞ

Au. íku ¾kðkLku ÃkkuíkkLkk fÃkzkt yLku þheh WÃkh Ãký

Zku¤u Au. íkuLke {k Ãkkuíku [{[ku ÃkfzeLku fkur¤Þku

çkk¤fLkk {kU{kt Lkk¾u Au Ãkhtíkw {kLkk yk{ fhðkÚke

Lkkhks ÚkR òÞ Au. íku çkk¤f fþwt çkku÷e þfíkku

LkÚke Ãkhtíkw íku yu{ fnuðk {ktøku Au fu nwt ykÍkË

hnwt, [{[ku {khk nkÚk{kt nkuÞ, ¼÷u ÃkAe ¾kðkLkwt

{khk fÃkzk yLku þheh WÃkh Zku¤kÞ. íkku Ãký

çkuníkh Au fu nwt {khk nkÚkÚke ¾kô.

{wMk÷{kLkku çkuy»kíkLkk(LkçkwÔðík ÃkAeLkk

«Úk{ ð»kkuo{kt) «Úk{ ËMk ð»ko{kt ÃkkuíkkLke RçkkËíkku

çkÞíkw÷ {wfÆMk íkhV {kU hk¾eLku yËk fhíkk níkk.

rnshík ÃkAe Ãký Úkkuzku Mk{Þ yk rMk÷rMk÷ku [k÷w

hÌkku íkku ÞnwËeykuLkk {Uýkt xkuýkt Mkkt¼¤ðk Ãkzâkt.

fnuíkk fu ík{u ÷kufku y{khk rfç÷k íkhV {kU hk¾eLku

Lk{kÍ ÃkZku Aku. {ík÷çk ík{u MktÃkqýo LkÚke, y{khe

WÃkh yð÷trçkík Aku.

Ãkuøktçkhu RM÷k{ yk ðkíkkuÚke Ëw:¾e ÚkÞk

fhíkk níkk. íkuÚke ðneÞu R÷kneLkk RÂLíkÍkh{kt

ykMk{kLk íkhV òuÞk fhíkk níkk fu yk ÷kufkuÚke

ykÍkËe {¤e òÞ, ynª MkwÄe fu yÕ÷knLkku nwõ{

ykðe økÞku fu nðu ÃkAe ík{u Lk{kÍ {ÂMsËu

nhk{Lke íkhV {kU fheLku ÃkZku. ík{khku rfç÷ku

y÷øk ÚkR økÞku. yLÞku ík{khe WÃkh {nuýkt-

xkuýkt Lk {khu. ík{khe WÃkh fkuR Ë÷e÷ fkÞ{ Lk

fhu, ík{Lku ÃkkuíkkLkk íkkçkuËkh Lk Mk{su.

yk s heíku RM÷k{{kt yLÞkuLke Mk{kLkíkk

nhk{ Au. fkhý fu yk yuf þhýkøkrík Au. ßÞkhu

yLÞkuLkk {kxu RÍTÍík Mk{kLk Au.

[RM÷k{ ËeLku rVíkhík Au. rVíkhík yux÷u

su{kt fwËhíkeÃkýwt Au. RM÷k{{kt yuðe ðkíkku LkÚke

su yfwËhíke nkuÞ. Ëhuf RLMkkLkLke rVíkhík(LkiMkŠøkf

«f]rík)ykÍkËe RåAu Au. Mð{kLk RåAu Au. íkuÚke

99 100

òu rçkLk{wÂM÷{ Ëuþku MkkÚkuLkk MktçktÄku Lk ykÃkýe

ykÍkËe AeLkðe ÷uíkk nkuÞ, Lk ykÃkýkt

Mkkðo¼ku{íðLku fkuR nkrLk ÃknkU[íke nkuÞ, Lk

RM÷k{Lku fkuR LkwfMkkLk ÃknkU[íkwt nkuÞ. ykÃkýk

ËuþLke ykÃkýe ¼qr{ WÃkh ykÃkýwt s «¼wíð hnu

yu heíku-{ík÷çk Lk RLMkkLke ykÍkËeLkk ¼kuøku fu

Lk RM÷k{Lkk {k{÷k{kt fkuR LkwfþkLkeLkk ¼kuøku

rðËuþku MkkÚku MktçktÄku hk¾e þfkÞ Au. ðuÃkkhe,

MkktMf]ríkf, Mkk{krsf, ykŠÚkf yLku hksîkhe-

çkÄk «fkhLkk MktçktÄku hk¾e þfkÞ Au.

çkwrØÃkqðofLke yuf ðkík yk Ãký Au fu Ãkuøktçkhu

RM÷k{ ÃkAe fkuR Lkçke ykððkLkk LkÚke. yÕ÷knLkku

ËeLk RLMkkLkku MkwÄe ÃknkU[kzðkLke sðkçkËkhe ykÃkýk

rÍB{u Au. ËeLku nfLku RLMkkLkku MkwÄe ÃknkU[kzeyu íkku

fuðe heíku ÃknkU[kzeyu? ykŠÚkf, Mkk{krsf,

MkktMf]ríkf yLku hksîkhe MktçktÄku nþu íkku s ykÃkýu

y{ú rçk÷ {yYV fhe þfeþwt.

ykÃkýe Mk{ûk çkuníkheLk áüktík RhkLkLkwt Au.

yksu rðï{kt yuf{kºk Mkkðo¼ku{-ykÍkË RM÷k{e

Ëuþ RhkLk s Au. çkeò çkÄk {wÂM÷{ Ëuþku{kt

y{uhefLk MkirLkfkuLkk yœk ò{u÷k Au. yk Ëuþku

Võík fkøk¤ WÃkh Lkk{Lkk s ykÍkË Au. íkku RhkLk

yksu Mk{økú rðïLkk {wÂM÷{-rçkLk {wÂM÷{ çkÄk

s Ëuþku MkkÚku çkÄk s «fkhLkk ykŠÚkf, Mkk{krsf

yLku hksîkhe MktçktÄku Ähkðu Au. ÞwhkuÃkLkk ½ýkt çkÄk

Ëuþku MkkÚku RhkLkLku Mkk{krsf, ðuÃkkhe yLku hksîkhe

MktçktÄku Au. Ãkhtíkw yk MktçktÄku RM÷k{Lkk ¼kuøku LkÚke.

ÃkkuíkkLkk Mð{kLkLkk ¼kuøku LkÚke. ÃkkuíkkLkk

Mkkðo¼ki{íðLkk ¼kuøku LkÚke. -yLkwðkËf]�

(47) ykÃkýu ËwrLkÞk{kt ÷økkíkkh {w~fu÷eykuLkku rþfkh

fu{ çkLke hÌkk Aeyu?

� � yuf ÔÞÂõík fk[Lkk Mkk{kLkLke ËwfkLk ÃkkMkuÚke ÃkMkkh

ÚkÞku. íkuLke árü {us WÃkh Q÷xk økkuXðu÷k ø÷kMkku

WÃkh Ãkze. íku íÞkt hkufkR økÞku. Úkkuzeðkh òuíkku

hÌkku, íkuýu yuf ø÷kMkLku WXkÔÞku. ÃkAe ËwfkLkËkhLku

fÌkwt: yk fuðku ø÷kMk Au? suLkwt {kU íkku çktÄ Au yLku

íkr¤Þwt ¾wÕ÷w Au? ËwfkLkËkh nMkðk ÷køÞku íkuýu

fÌkwt: òu ík{u XefXkf ø÷kMkLku Ãkfzku íkku ík{khk

«&™Lkku W¥kh {¤e sþu.

Ãku÷k {kýMku ø÷kMkLku W÷xkÔÞku íkku íkuLku ÃkkuíkkLkku

árü¼ú{(òuðkLke ¾k{e) Mk{òÞku. òu yk s heíku

ËwrLkÞkLke {w~fu÷eykuLku ykÃkýu Mkne ZtøkÚke òuRyu

íkku ykÃkýLku ½ýe s ykMkkLkeÚke Mk{òR sþu fu

yk {w~fu÷eyku ¾hu¾h {w~fu÷eyku LkÚke Ãkhtíkw

ykÃkýku árü¼ú{ Au.

101 102

«Úk{ ðkík íkku yk Au fu ykÃkýu yu{ Mk{S

÷eÄwt Au fu ËwrLkÞk yuþku-ykhk{Lke søÞk Au. suðe

heíku fu yuf ÔÞÂõík huMxkuhLx{kt çkuMkeLku yuíkuhkÍ fhu

fu ynª þkðh fu{ LkÚke ÷økkÔÞku? íkuýu Ãknu÷kt

rð[khðwt Ãkzþu fu íku n{k{{kt LkÚke çkuXku, íku huMxkuhLx{kt

çkuXku Au yLku huMxkuhLx{kt þkðh Lk nkuÞ.

«Úk{ ykÃkýu yk òýe ÷Ryu fu ËwrLkÞk

ykhk{Lke ÃkÚkkhe LkÚke, yiþLke søÞk LkÚke,

rnËkÞíkLkwt {uËkLk Au. RLMkkLk yk {uËkLk{kt Mkgeyku

yLku {w~fu÷eykuLkku {wfkçk÷ku fhu suÚke íku rnËkÞíkLkk

hMíkkLke Wå[íkk MkwÄe ÃknkU[e þfu.

yk Mkgeyku yLku {w~fu÷eyku RLMkkLkLku

yÕ÷kn íkhV ÷kððk {kxu Au. [tËLkLku ßÞkt MkwÄe

Mk¤økkðku Lkrn íÞkt MkwÄe íku{ktÚke ¾w~çkq ykðíke

LkÚke.

{w~fu÷eykuLkk fkhýu ½{tz íkqxu Au. suðe heíku

økkzeLkk xkÞhkuLku íkuLkk ytËhLke nðk {sçkqík yLku

ÔÞðÂMÚkík(Mktíkwr÷ík) hk¾u Au yu s heíku LkkÃkMktË-

Ëw:¾ËkÞf ½xLkkyku RLMkkLkLku Mktíkwr÷ík hk¾u Au

íkuLke ytËhLke økV÷íkLku Ëqh fhu Au, økwYhLku íkkuzu Au.

RLMkkLk rnËkÞík Ãkh hnu Au, ftxÙku÷{kt hnu Au. ð¤e

{w~fu÷eyku s þkuÄ¾ku¤Lke sLkuíkk Au. Lkðe Lkðe

þkuÄ¾ku¤ku, {w~fu÷eyku{ktÚke s WËT¼ðu Au.

[çkÕfu yuþku ykhk{ s çke{kheykuLkwt {q¤

çkLku Au. {k÷ËkhkuLku suyku ¾qçk yuþ ykhk{e Au.

íku{Lke {kusýe fhþku íkku økheçk {unLkík fhLkkhku

{sqh ðøko MkkiÚke ðÄkhu íktËwhMík sýkþu. áüktíkYÃku

20 Úke 50 ð»koLke ðÞsqÚkLkk 1000 yuþykhk{e

{k÷Ëkhku yLku yu s W{hLkk 1000 {sqh ðøkoLkku

yÇÞkMk fhku íkku {k÷ËkhkuLke çke{kheyku, íkuykuLke

Ëðkyku, íku{Lkk hkuøkku rðøkuhu òuRLku ykÃkýu LkðkR

Ãkk{e sRþwt. Mkgeyku yLku {w~fu÷eyku RLMkkLkLke

{kxu sYhe Au. fwËhíkLkku òýLkkh íku s ÃkhðhrËøkkh

Au fu çktËkLku þwt ykÃkðwt yLku þwt Lk ykÃkðwt.

{w~fu÷eyku{kt RLMkkLkLkwt ½zíkh ÚkkÞ Au. òu

SðLk{kt fkuR {w~fu÷eyku s Lk nkuÞ íkku RLMkkLk

çknufe òÞ, òLkðh suðku ÚkR òÞ. ÞwhkuÃk{kt yuf

Mk{Þ{kt rnÃÃke çkLke sðkLke nðk VqtfkR níke.

ÞwðkLkku yuþ yLku yríkþÞ Mkw¾{Þ SðLkÚke

ftxk¤e økktzk suðk çkLke síkk. ðk¤ ðÄkhíkk,

103 104

Lknkðk ÄkuðkLkwt Akuze Ëuíkk, hMíkk{kt h¾zðkLkwt, Ãkze

hnuðkLkwt ÃkMktË fhíkk ðøkuhu ðøkuhu. -yLkwðkËf]�

(48) þwt y{÷ ðøkhLkk R{kLkLke fkuR ®f{ík Au?

� � fwhykLku fhe{{kt Ëe÷{kt håÞwt ÃkåÞwt R{kLk y{÷u

Mkk÷unLke MkkÚku ðýoðkÞwt Au :

R{kLk yLku y{÷u Mkk÷unLkwt áüktík MkkuÞ yLku

Ëkuhk suðwt Au. yk çktLku íÞkhu s VkÞËkfkhf çkLke

þfu Au ßÞkhu çktLku MkkÚku nkuÞ. Ëkuhku MkkuÞ{kt

ÃkhkuðkÞu÷ku nkuÞ.

fwhykLkLkwt ðýoLk fu òu ¾wËkLku ËkuMík hk¾ðk

nkuÞ íkku Ãkuøktçkh(Mk÷.)Lke íkkçkuËkhe fhku.

(yÞ hMkq÷! íkuykuLku) fne Ëku fu ík{u

yÕ÷kníkyk÷kLku ËkuMík hk¾ku Aku íkku {khe íkkçkuËkhe

fhku.

yuðk ÷kufkuLke MktÏÞk ðÄkhu Au suyku fnu Au fu

y{ku {kur{Lk Aeyu. Ãkhtíkw íkuyku y{÷ LkÚke fhíkk.

íkuyku fnu Au fu y{u ¾wËkLku ËkuMík hk¾eyu

Aeyu Ãkhtíkw íkuLke MkkÚku ðkík-[eík LkÚke fhíkk, Lk{kÍ

LkÚke ÃkZíkk. fnu Au fu y{u sLkkçk y÷e(y÷.)Lke

rð÷kÞík Ëe÷{kt hk¾eyu Aeyu Ãkhtíkw y{÷{kt

íku{Lke MkkÚku shkfu Mkh¾kÃkýwt LkÚke hk¾íkk. fnu Au

fu R{k{u Í{kLkk(y÷.)Lku {kLkeyu Aeyu Ãkhtíkw

Mkun{u R{k{ yËk fhíkk LkÚke, suLke yËkÞøke

ðkSçk Ëhò{kt Au. òu yk Ëkðkyku yLku y{÷

çktLku{kt òuz-MktçktÄ Lk nkuÞ íkku ykÃkýu ykÃkýe

Mkå[kR Ãkh-R{kLk Ãkh árüÃkkík fhðku Ãkzþu.

swLkk s{kLkk{kt ÞwØku{kt s ÷kufkuLku fiËe çkLkkðeLku

÷R sðk{kt ykðíkk níkk. íkuyku økw÷k{ku níkk.

íkuykuLku çkòh{kt ðu[ðk{kt ykðíkk níkk. yuf ÔÞÂõík

yk økw÷k{ ðu[Lkkhe çkòh{kt ykÔÞku. yuLku økw÷k{

¾heËðku níkku. su økw÷k{Lku fkuR nwÒkh ykðzíkku

nkuÞ íku økw÷k{Lke ®f{ík ðÄkhu ykðíke. ÷kufku ykðk

nwÒkhðk¤k økw÷k{ ¾heËðk ÃkzkÃkze fhíkk.

yk ÔÞÂõíkyu yuf økw÷k{Lku ¾heËðk RåAÞwt

íkku íkuLke ®f{ík ¾qçk s çkku÷kíke níke. ÃkqAâwt: ¼kR,

yuLke ykx÷e ðÄkhu ®f{ík fu{ çkku÷kÞ Au? sðkçk

{éÞku fu yuLku íkhMÞkLke yku¤¾ ÚkR òÞ Au. yuLku

¾çkh Ãkze òÞ Au fu yk {kýMk íkhMÞku Au.

¾heËLkkh ¾wþ ÚkR ¾heËe òÞ Au. ÃkkuíkkLkk ËkuMíkkuLke

105 106

ËyTðík fhu Au. ËMíkhÏðkLk WÃkh òík òíkLke

ðkLkøkeyku ÃkehMkðk{kt ykðe Ãkhtíkw Ãkkýe hk¾ðk{kt

Lk ykÔÞwt. {un{kLkkuyu Úkkuzkf fkur¤Þk ¾kÄk ÃkAe

Ãkkýe {ktøÞwt. økw÷k{ Ãkkýe {ktøkLkkhLku òuR fnuíkku

níkku fu yu swêku Au, yuLku ÃÞkMk LkÚke. yuf ÃkAe yuf

ÔÞÂõíkyku Mkíkík Ãkkýe Ãkkýe fhíke níke. Ãkhtíkw yk

økw÷k{ íkku yuf s ðkíkLkwt hxý fhíkku níkku fu yu ÷kufku

swêk Au. ynª MkwÄe fu yuf {kýMk ÃkkuíkkLke søÞkyuÚke

Q¼ku ÚkÞku yLku Ãkkýe ÷R ykÔÞku. økw÷k{ çkkuÕÞku

fu yk Mkk[ku Au, fkhý fu Ãkkýe {kxu QXâku, Võík

[eMkku Ãkkzðk Ãkh Mktíkku»k Lk {kLÞku.

{ík÷çk yk Au fu su ÃkkuíkkLkk Ëkðk{kt Mkk[ku

nkuÞ Au íku nhfík fhe fË{ QXkðu Au, fkurþþ fhu

Au. {kxu su ÷kufku y{÷ LkÚke fhíkk íkuyku ¾hu¾h

{kur{Lk LkÚke. ÃkAe ¼÷u R{kLkðk¤k nkuðkLkku øk{u

íkux÷ku Ëkðku fu{ Lk fhðk{kt ykðu.

�

(49) yun÷uçkÞík y÷Þnu{wMMk÷k{ MkkÚkuLke {nççkíkLkku

nf þwt Au? {nççkíkLkku íkfkËku þwt Au?

� � ÔÞÂõíkLke yuf fwËhíke nk÷ík y{÷ {kxu ykËþo

Lk{qLkkLke ík÷kþ Au. íkuLke íkkçkuËkhe Ãký Au.

íkk÷e{ku íkhçkeÞíkLkku yuf çkuníkheLk ÍheÞku, ÞkuøÞ

y{÷e Lk{qLkkLke yku¤¾ Au. y{÷e Lk{qLkku sux÷ku

fkr{÷-MktÃkqýo nþu, íkuLke þÂõík íkux÷e s yMkhfkhf

nþu. rð÷kÞík yLku {nççkíku yun÷uçkÞík y{÷e

Lk{qLkku fçkq÷ fhðkLkku yLku íkuLke Ãkihðe fhðkLkku

Ãkiøkk{ ykÃku Au. fkhý fu Ëhuf ÔÞÂõík fkuR Lk

fkuRLke MkkÚku {nççkík fhu Au. MkkÚku yk ðkíkLke

fkurþþ Ãký fhu Au fu íkuLke ðkík[eík, nkð¼kð,

fkÞoÃkØrík ÃkkuíkkLkk ykËþo Lk{qLkk suðe nkuÞ. íkuLku

rçk÷fw÷ yLkwYÃk nkuÞ.

yuðe {nççkík yLku «u{ fe{íke Au. su{kt

y{÷ {wÏÞ nkuÞ, su RLMkkLkLku ykfŠ»kík fhu.

çkk¤f rÃkíkk ÃkkMku rçkMfex {køku Au. çkkÃk ðkÞËku

ykÃke Ëu Au. nðu çkk¤f çkkÃkLke ½uh ykððkLke

hkn swyu Au. çkkÃk suðku ½h{kt fË{ {qfu Au,

çkk¤f íkhík ÃkqAu Au: rçkMfex ÷kÔÞk? òu çkkÃk yk

sðkçk ykÃku fu çkuxk rçkMfex íkku LkÚke ÷kÔÞku? Ãkhtíkw

nwt íkLku ½ýku s ÃÞkh fYt Awt. íkku çkíkkðku, çkk¤f

çkkÃkLkk ËkðkLku {kLke ÷uþu?

�

(50) þwt Ëhuf Mkk[e yLku nf ðkík øk{u íÞkt øk{u íÞkhu

Mk{Þ Mktòuøkku ðøkh çkku÷e s Lkk¾ðe òuRyu?

� � nfLku AwÃkkððwt nhk{ Au, Ãkhtíkw MkíÞ ðkík fnuðe

Ãký sYhe Au. AíkktÞ y{qf nf ðkíkku yuðe nkuÞ

Au fu su s{eLkLku Mk{ík÷ fÞko ðøkh çkes ðkððwt

107 108

Lkfk{wt Au íku{ Mk{Þ Mktòuøkku Q¼k fÞko ðøkh òu

nf ðkík fhe Ëuðk{kt ykðu íkku ½ýku çkÄku VMkkË

Q¼ku ÚkR þfu Au.

Mkkfh {eXe nkuÞ Au Ãkhtíkw MkkfhLku yu{ s

çkk¤fLkk {kU{k Äfu÷e Ëuðk{kt ykðu íkku íkuLkku ïkMk

YtÄkR sðkLkku Mkt¼ð Au. ykÃkýu yu{ LkÚke fne

þfíkk fu Mkkfh íkku {eXe [es Au. þhehLku ø÷wfkuÍLke

sYhík Au, Ãkhtíkw yk MkkfhLku «Úk{ Ãkkýe{kt

Lkk¾e, ykuøkk¤eyu, ÃkAe Äe{u Äe{u [{[e îkhk

çkk¤fLku Ãkeðzkðeyu.

MkíÞkuLku íkuLke Mk{s ykÃkeLku Äe{u Äe{u

ÃkÂç÷fLke Mk{ûk ÷kððk{kt ykðu, fkhý fu ÷kufku{kt

y[kLkf Mkk{u ykðe síkkt MkíÞLku fçkq÷ fhðkLke

þÂõík LkÚke nkuíke. yufË{ nfLku fçkq÷ fhe

÷uðkLke íkiÞkhe Mk{ks{kt LkÚke nkuíke. ÷kufku n{k{{kt

òÞ Au ÃkAe ÃkkuíkkLkk {kÚkk WÃkh þkðh Akuzu Au

íkku íkuykuLku ftRÃký yMkh Úkíke LkÚke. Ãkhtíkw yk s

ÔÞÂõík WÃkh fkuR ð¾ík y[kLkf yuf ø÷kMk Ãkkýe

Lkk¾e Ëuðk{kt ykðu íkku øk¼hkR òÞ Au, WA¤e

Ãkzu Au.

yk ÷kufku {wsíknuËeLk yLku {hksuyLkk nkÚk

[q{u Au. ð¤e ¾wBMk yLku Mkun{u R{k{ íkuykuLku MkkUÃku

Au.Ãkhtíkw xuûk yËk fhíke ð¾íku íkuyku{kt fkuR ¾wþe

ðíkkoíke LkÚke. ykLkwt fkhý yk Au fu ÷kufkuyu ¾wBMk

yLku ÍfkíkLkk rð»kÞ{kt rðïkMkÃkkºk ykr÷{kuÚke

ykÞkík yLku rhðkÞík Mkkt¼¤u÷e Au. ÃkkuíkkLkk

{Ínçke rðïkMk yLku Mkk{krsf ÃkØríkLkk yLkwYÃk

íkuyku íkuLku yËk fhu Au. yu s «{kýu íkuyku R{k{

yÚkðk fkuR R{k{ÍkËkLke rÍÞkhík {kxu òÞ Au.

íkuykuLku yku¤¾íkk nkuÞ Au. íkuykuLke RÍTÍík, RÕ{e

VÍe÷ík yLku YnkrLkÞíkÚke ðkfuV nkuÞ Au. suÚke

íÞkt sðkLkku {kuxku ¾[o Ãký MknLk fhe ÷u Au. ð¤e

rÍÞkhík ÃkAe V¾h Ãký fhu Au, ¾wþe Ãký ÔÞõík

fhu Au, Ãkhtíkw yk s ÔÞÂõík fkuR yuðk {kýMkLku

suLku yku¤¾íkku LkÚke íkuLku Mk÷k{ fhðk Ãký íkiÞkh

Lk ÚkkÞ. íkuÚke yfeËk yLku rðïkMk MkkÚkuLkku ði[krhf

÷økkð Ãký sYhe Au.

�

(51) nÍhík R{k{ {unËe(y÷.)Lke nòhku ð»koLke

W{h ÃkAe ykÃk [k÷eMk s ð»koLke W{hLkk nkuðwt

fuðe heíku þõÞ Au?

� � ykÃkýk [unhk WÃkhLkk ¼ðkt yLku Ãk÷fkuLkk ðk¤

çkeò yLÞ søÞkLkk ðk¤Lke su{ ðÄíkk LkÚke.

ßÞkhu fu {kÚkkLkk ðk¤ y™u ËkZeLkk ðk¤ Ãký yu

s søÞk WÃkh ÃkkMku ÃkkMku s nkuÞ Au. su yuf yuf

MkufLzu yLku r{rLkxu ðÄíkk hnu Au. çktLku «fkhLkk

109 110

ðk¤, ¼ðkt yLku Ãk÷f, ËkZe yLku {kÚkwt yk çkÄk

s ðk¤ yuf s ¾k÷ WÃkh nkuÞ Au. yuf s

[k{ze, yuf s {ktMkÃkuþeyku, yuf s «fkhLkk

÷kune ðøkuhu MkkÚku ykìÂõMksLk Ãký. {ík÷çk yuf s

òíkLkku ¾kuhkf {¤íkku nkuðk Aíkkt yk VuhVkh

ÔÞÂõík MÃkü heíku yLkw¼ðe þfu Au fu ËkZe yLku

{kÚkkLkk ðk¤{kt Mkíkík VuhVkh Úkíkku hnu Au. ßÞkhu

Ãk÷f yLku ¼ðkt su{Lkk íku{ hnu Au.

yk rMkðkÞ RLMkkLkLke W{h rðþu ykÃkýe

ÃkkMku fkuR yf÷e fu Lkf÷e Ë÷e÷ LkÚke. W{h

÷ktçke yLku xqtfe nkuðkLke fkuR Ë÷e÷ {¤íke LkÚke.

yÕ÷kníkyk÷kyu fwhykLk uÃkkf{kt nÍhík

Lkqn(y÷.)Lke yuf nòh ð»koLke W{hLkku WÕ÷u¾

fÞkuo Au. yu s heíku yMknkçku fnVLkk ºkýMkku ð»ko

MkwÄe Ÿ½e hÌkkLkwt Ãký {¤u Au. ¾wËk fkrËhu {wík÷f

Au fu fkuRLke W{hLku øk{u íkux÷e ÷ktçke fhe Ëu yLku

íkuLke ÞwðkLke Ãký yux÷e s çkuníkh çkkfe hk¾u.

fux÷kÞ {kýMkkuLkk ysqçkk yíÞkhu ykÃkýu xe.ðe.

T.V. WÃkh òuRyu Aeyu. 30 ð»koLke W{hLkku

ÞwðkLk rçk÷fw÷ 10 ð»koLkk çkk¤f suðku [unhku,

{kuZwt, þf÷, fktzw íkuLkwt MktÃkqýo þheh òuRLku Ãký

ykÃkýu yu{ Lk fne þfeyu fu yk 10 ð»koLkku

LkÚke. çk÷fu 30 ð»koLkku Au. fux÷ef ð¾ík ¾qçk

s {nuLkíkw ¾uzwíkkuLku su{Lke Mkk[e W{h 80 ð»ko

nkuÞ Au. íku{Lku Ëu¾kzðk{kt ykðu Au fu íkuyku nS

50 ð»koLke W{h sux÷k Ëu¾kíkk nkuÞ Au. Ëkuzíkk

nkuÞ Au, ðsLk ô[fíkk nkuÞ Au. ð¤e fux÷kf íkku

yk ô{hu þkËe fheLku ÃkkuíkkLke 20 ð»koLke Lkðe

ÃkíLke MkkÚku y¾çkkhku{kt çkíkkððk{kt ykðu Au. çkMk

Ãknu÷u yLku AuÕ÷u yuf s ðkík fu ¾wËkLke fwËhíkLke

Mkk{u fkuR Ãký [es {w~fu÷ LkÚke. ð¤e nËeMk{kt

ykðk rfMMkk Ãký Au fu fkuRf ÞwðkLku ÃkkuíkkLkk

MkøkkykutLke fçkh ¾kuËe yLku yÍkçk òuRLku ¼h

ÞwðkLke{kt 80/90 ð»koLke W{h suðku íkuLkku [nuhku

ÚkR økÞku. [k{ze WÃkh fh[÷eyku yLku ËkZe

{kÚkkLkk ðk¤ íkÆLk MkVuË ÚkR økÞk.

�

(52) ¾wËkLkk ykËuþkLkwMkkh hunçkh yLku WB{íkLkku MktçktÄ

fuðku nkuðku òuRyu?

� � Ríkkyík yLku Vh{ktçkhËkhe çku heíku nkuÞ Au.

(1) ÔÞÂõík ¾kuVÍËn çkLkeLku zh-¾kuVLkk fkhýu

fkuRLku íkkçku ÚkR òÞ, Ríkkyík fhu. zh-¾kuVLke MkkÚku

÷k÷[ Ãký Mkk{u÷ çkLke þfu Au fu Íkr÷{ çkkËþknkuLke

íkkçkuËkhe yk s «fkhLkku yuf Lk{qLkku Au, su{kt zh-

¾kuVLke MkkÚku ÷k÷[ Mkk{u÷ nkuÞ Au. rVhykuLkLke

Ríkkyík íkuLke «ò yk heíku s fhíke níke.

111 112

rVhykuLku ÃkkuíkkLke fku{Lku çkuðfqV çkLkkðe íkku

íku fku{u íkuLke íkkçkuËkhe fhe.

Ãkqhe fku{Lku yufË{ n÷fe(Lke[e fûkkLke)

çkLkkðe ËeÄe níke. ÃkkuíkkLku ¾qçk s Lke[e fûkkLke

{kLkeLku fku{ íkkçkuËkh çkLke hne.

ð¤e fËef yk Ríkkyík(íkkçkuËkhe) R{kLk

R~fLkk fkhýu Ãký nkuÞ Au. suðe heíku fu fwhykLk

{SË{kt Ãkuøktçkhu RM÷k{Lkk {kxu WÆuþ ÚkkÞ Au:

yøkh ykÃk ¾hkçk Mð¼kðLkk yLku Mk¾ík

Ëe÷Lkk nkuík íkku yk ÷kufku ík{khe ÃkkMkuÚke ¼køke

òík.

RM÷k{{kt hunçkh yLku WB{íkLkku MktçktÄ

“rð÷kÞík” þçËÚke yku¤¾kÞ Au. rð÷kÞíkLkku

yÚko ÚkkÞ Au {nççkíkLke MkkÚku Ãkuhðe fhðe.

{nççkíkLke MkkÚku íkkçkuËkhe fhðe. R÷kne hunçkh

su Lkçke nkuÞ fu íku{Lkk ðMke nkuÞ, íkuyku Ãkç÷ef

MkkÚku swX-çkLkkðx LkÚke fhíkk. yÕ÷kn íkyk÷kyu

Vh{kÔÞwt :

R÷kne hunçkh ÃkkuíkkLke òíkLku çkeòyku WÃkh

©ucíkk LkÚke ykÃkíkku. Vh{kÔÞwt :

nwt Ãký ík{khk suðku çkþh Awt.

ytrçkÞk yLku yðrMkÞkLke ¾qçke yk Au fu

íkuyku ÃkkuíkkLkku nf çkeòykuÚke ðÄkhu LkÚke Mk{síkk.

íkuyku ÃkkuíkkLku {nkLk økýíkk LkÚke nkuíkk. ð¤e

¼ÞLkk Mk{Þ{kt, ÃkkuíkkLkk yLkwÞkÞeykuLku yuf÷k

LkÚke Akuze Ëuíkk.

nÍhík y{eY÷ {kuy{uLkeLk y÷e(y÷.)

Vh{kðu Au fu støk{kt Ãkuøktçkhu RM÷k{(Mk÷.)

Ëw~{LkkuÚke y{khk fhíkkt Ãký ðÄkhu LkSf hnuíkk

níkk. ykÃk(Mk÷.) yÕ÷kn íkhVÚke rLkÞwõík ÚkÞu÷k

níkk fu ÷kufku {kxu Ëwyk Vh{kðu. yÕ÷kn ÃkkuíkkLkk

ÃÞkhk {nçkqçk LkçkeLku Vh{kðu Au: “ðMkÕ÷u

y÷Þrn{” (Mkqhyu íkkuçkk, yk.103) yÞ

113 114

Lkçke(ykÃk) ÷kufkuLkk {kxu Ëwyk Vh{kðku. yu s

heíku ÷kufkuLku nwf{ Au, íkuyku Ãkuøktçkh(Mk÷.) yLku

íku{Lke yk÷ WÃkh ËwYË {kuf÷u.

yÞ R{kLkðk¤kyku, Ãkuøktçkh(Mk÷.) WÃkh

ËwYË {kuf÷ku yLku Mk÷k{ fhku suðku Mk÷k{ fhðkLkku

nf Au. hunçkh yLku WB{íkLke ðå[uLkku MktçktÄ R~f,

{nççkík yLku ËwYËLkku Au, Lk fu zh-¾kuV yLku

¼ÞLkku.

�

(53) ¾wBMk yLku Ífkík íkÚkk Mkhfkhe xuûk{kt þwt íkVkðík

Au?

� � xuûk nwfq{íkLku yËk fhðk{kt ykðu Au. suÚke íku

ykÃkýk {kxu Mknw÷ík Q¼e fhu. MkkðosrLkf çkòhku

Q¼k fhu, rþûký MktMÚkkyku Q¼e fhu íkÚkk hMíkkyku

çkLkkðu. Ëðk¾kLkk, hu÷ ðøkuhu Mkøkðzku çkLkkðu,

Mk÷k{íkeLke ÔÞðMÚkk fhu. yktíkrhf yLku çkkÌk çktLku

Mk÷k{íke {kxu Ãkku÷eMk Ë¤ yLku ÷~fh Q¼wt fhu.

yk xuûk íku ÃkqtS Au su ykÃkýe ËhhkusLke

sYhíkku Ãkqýo fhu Au. suðe heíku ykÃkýu ykÃkýk

¾kuhkf, Ãkkuþkf yLku ½h ðøkuhu {kxu ¾[o fheyu

Aeyu. yk heíku xuûk ykÃkýk Mkkðorºkf LkVk {kxu

WÃkÞkuøk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw ¾wBMk yLku Ífkík íku

Lkkýkt Au su fkuR ÔÞÂõík ÃkkMkuÚke ÷RLku {nY{ yLku

ðtr[ík ÷kufkuLke «kÚkr{f sYrhÞkíkku WÃkhktík

Mkk{krsf sYrhÞkíkku {kxu ¾[koÞ Au. xqtf{kt ðtr[ík

yLku {nY{ ÷kufkuLke {w~fu÷eykuLkk Wfu÷ {kxu

ðÃkhkÞ Au.

�

(54) fux÷kf ÷kufku ytrçkÞk y÷inu{wMMk÷k{Lkk

{kuySÍkík òuÞk ÃkAe Ãký fu{ R{kLk ÷kðíkk

LkÚke?

� � ykðk ÷kufkuLkku RLfkh fux÷ef ð¾ík ÃkkuíkkLkk

çkwÍwøkkuoLke yktÄ¤e íkf÷eËLkk(yktÄ¤w yLkwfhý)

fkhýu nkuÞ Au. fËef ÃkkuíkkLkk ytøkík VkÞËkyku

{kxu nkuÞ Au. nkuÆkykuLkwt AeLkðkR sðwt, ÷ezhþeÃkLkwt

øk w{kððw t, Lkk ufhe ÄtÄk íkÚkk yLÞ çkeò

÷k¼k÷k¼{kt LkwfMkkLkLkku ¼Þ, ð¤e fux÷ef ð¾ík

yntfkh Ãký nfLku Mðefkhðk {kxu yðhkuÄYÃk

çkLkíkku nkuÞ Au. ÃkkuíkkLke òíkLku ½ýk Ÿ[k Mk{S

÷uðkÚke Ãký nfLke rn{kÞík{kt çkkÄk ykðu Au.

òu hkíkLkk ÷kRx Lk Mk¤økíke nkuÞ íkku ykÃkýu

115 116

ykMk{kLkLkk rMkíkkhkykuLku òuR þfeyu Aeyu. Ãkhtíkw

òu ½hLkku Ëeðku Mk¤økíkku nkuÞ íkku ½ýkt çkÄk

rMkíkkhkykuLkku «fkþ ykÃkýLku árü{kLk Úkíkku LkÚke.

su ÔÞÂõík Võík ÃkkuíkkLke òíkLku s swyu Au íku ÔÞÂõík

yLÞkuLkk f{k÷, økwý, ÷kÞfkík ðøkuhuLku òuR

þfíkku LkÚke.

yuf ÔÞÂõík ½kuzk WÃkh Mkðkh ÚkRLku sR hÌkku

níkku. hMíkk{kt LkËe ykðu Au, su{kt Ãkkýe ½ýwt s

ykuAwt níkwt. íkuLkk {Lk{kt yu{ fu ½kuzku Ãkkýe{ktÚke

ÃkMkkh ÚkR sþu, suÚke Ãku÷e ÃkkhLkku MkVh [k÷w hnu

Ãkhtíkw ½kuzku ykøk¤ ðæÞku Lkrn. ½ýe s ÷økk{ ¾ut[e

hk¾e Ãkhtíkw ½kuzku [kÕÞku s Lkrn. yuf yLkw¼ðe

ÔÞÂõík su yk á~Þ òuR hÌkku níkku íkuýu fÌkwt: ík{u

ÃkkýeLku Úkkuzwtf znku¤wt çkLkkðe Ëku, ½kuzku ÃkMkkh ÚkR

sþu. íkuýu yk{ fÞwO, ½kuzku ÃkMkkh ÚkR økÞku.

{wMkkVhu íkuLku ykLkwt fkhý ÃkqAâwt: íkuýu sðkçk

ykÃÞku, ßÞkt MkwÄe Ãkkýe [kuÏ¾wt níkwt ½kuzku Ãkkýe{kt

ÃkkuíkkLke òíkLku òuR hÌkku níkku. suÚke ÃkkuíkkLke WÃkh

Ãkøk {qfðk RåAíkku Lk níkku. íkuÚke íkuýu fË{ ykøk¤

ÄÃkkÔÞk Lkne. ykË{e Ãký ßÞkhu ÃkkuíkkLke òíkLku

swyu Au. ÃkkuíkkLkku nkuÆku, {kLk{ku¼ku, ðøkuhu AeLkðkR

sðkLkku ¼Þ íkuLku Mkíkkðu Au. Ãkhtíkw nfefík{kt yk

¼Þ Ãku÷k Ãkkýe{kt Ëu¾kíkk «rík®çkçk suðku Au.

RLMkkLkLku fkuR LkwfMkkLk ÃknkU[íkwt LkÚke. LkwfMkkLk Úkþu,

fþwtf AeLkðkR sþu yuðku ¼ú{ {kºk nkuÞ Au.

�

(55) ßÞkhu R{k{ku yLku Ãkuøktçkhku {kMkw{ Au íkku íkuyku

þk {kxu ¾wËkLke Mk{ûk hzu Au? yLku íkkuçkk {ktøku

Au?

� � ykÃkýu òu yuf {kuxk nku÷{kt Úkkuzef Ãký hkuþLke

fheyu, yuf LkkLke {eýçk¥ke Mk¤økkðeyu íkku {kuxe

[eòu Ëu¾kðk ÷køkþu. Ãkhtíkw yu s nku÷{kt òu

ðÄkhu «fkþ hu÷kðeyu, ðes¤eLkku çkÕçk [k÷w fhe

ËRyu íkku LkkLkk{kt LkkLke ðMíkw Ãký Ëu¾kíke ÚkR

sþu. yu s heíku Mkk{kLÞ ÷kufku{kt YnkrLkÞíkLkwt Lkqh

ykuAwt nkuÞ Au. suÚke íku{Lku ÃkkuíkkLkk {kuxk {kuxk

økwLkknku Ëu¾kíkk nkuÞ Au, ßÞkhu LkkLkk LkkLkk økwLkknku

íkuykuLku Ëu¾kíkk LkÚke.

Ãkhtíkw Ãkuøktçkhu RM÷k{ yLku R{k{ku {kMkq{

Au. suyku Wå[ ËhßòLkk LkqhLkk {kr÷f Au. ynª

MkwÄe fu íku{Lke ®sËøkeLke yuf ûký Ãký yk Wå[

ËhßòLkk LkqhÚke VkÞËku WXkÔÞk ðøkh økwshe økR

íkku íkuyku íkhík s Ëwyk, RÂMíkøkVkh yLku

ykSS{kt ÷køke òÞ Au.

áüktíkYÃku su ÷kufkuLkk ½wtxýku{kt ËËo Úkíkwt nkuÞ

Au. íkuykuLkwt ÷kufkuLke Mkk{u Ãkøk Vu÷kðeLku çkuMkðwt Lk

117 118

nhk{ Au Lk {fYn Au Ãkhtíkw ykÃkýku yLkw¼ð yk

Au fu ykÃkýk{ktLkk RÕ{e, MktMfkhe ¾kLkËkLke

÷kufku{ktÚke fkuRLku òu yk ½wtxýLke íkf÷eV nkuÞ

yLku íkuykuLku fkuRLke Mkk{u yk «fkhu Ãkøk Vu÷kðeLku

çkuMkðkLke ÃkrhÂMÚkrík Q¼e ÚkkÞ íkku ykðk ÷kufku

ykMkÃkkMk çkuXu÷kykuLke {kVe {ktøke ÷u Au. yuðe

heíku ¾ktMke ¾kðe fkuR økwLkkun LkÚke, Ãkhtíkw íku

÷kufkuLke Mkk{u çkLku Au íkuÚke ykÃkýu {kVe {ktøkeyu

Aeyu.

yðr÷Þk yÕ÷kn-¾wËkLke ÍkíkuÃkkfLke

yux÷e çkÄe yku¤¾ hk¾íkk nkuÞ Au fu ykÃkýk

suðk Mkk{kLÞ {kýMkLku ÏÞk÷ Ãký Lk ykðu.

íku{Lkk Lkk{yu yk{k÷{kt ík{k{ RLMkkLkku yLku

ík{k{ rsÒkkíkkuLkk yk{k÷ çkhkçkh RçkkËík nkuÞ

íkku Ãký íkuyku ¾wËkLke Mkk{u íkuLku ykuAk-f{ Mk{su

Au yLku ÃkkuíkkLku fMkqhðkh {kLku Au.

�

(56) ykÃkýk R{k{kuLke ÷kufkuLke rnËkÞík {kxuLke

ÃkØrík íkÚkk ËeLkLkk «[khLke ÃkØrík, þir÷ y÷øk

y÷øk níke íkku þwt íkuykuLkku {fMkË Ãký y÷øk

y÷øk níkku?

� � R{k{kuLkku {fMkË yuf s níkku. nkt, ÃkkuíkkLkk

Mk{ÞLke hksfeÞ ÃkrhÂMÚkríkLku ykÄeLk R{k{kuyu

y÷øk y÷øk þi÷e, ÃkØrík yÃkLkkðe níke. suðe

heíku fu yuf fkíkhLke çktLku Ãkèeyku yuf çkeòLke

rðYØ rËþk{kt Vhu Au Ãký {fMkË-yux÷u fu

“fkÃkðwt” yuf s Au.

ykðe s heíku y{wf ð¾ík h{ík{kt-

¾u÷fqËLkk {wfkçk÷k{kt çku xe{kuLke fkÞoÃkØrík y÷øk

y÷øk nkuÞ Au. Ãký çktLku xe{kuLkku {fMkË “Síkðwt”

yuf s nkuÞ Au.

[y{eY÷ {kuy{uLkeLk y÷e(y÷.)yu

ÃkkuíkkLkk SðLkLkk Ãkå[eMk ð»ko [wÃkrfËe Mkuðe níke.

ykÃk(y÷.)Lkku nf AeLkðe ÷uðk{kt ykÔÞku níkku.

Ãký ykÃk RM÷k{Lke rnVkÍíkLkk ¾kíkh [wÃk hÌkk

yLku ÷kufkuLke rnËkÞík Ãký fhíkk hÌkk. R{k{

nMkLk(y÷.)yu Mkw÷unLku ÃkMktË fhe. íku Mk{Þu

ykÃkLkk {ËËøkkhkuLke íkÆLk f{e ðíkkoíke níke.

R{k{ nwMkiLk(y÷.)yu støk yLku sunkËLkku íkhefku

yÃkLkkÔÞku. R{k{ ÍiLkw÷ ykçkuËeLk(y÷.)Lkku Mk{Þ

½ýku frXLk níkku. ykÃk(y÷.) yu ËwykykuÚke

÷kufku MkwÄe ÃkkuíkkLkku Ãkiøkk{ ÃknkU[kzâku. R{k{

{kunt{Ë çkkrfh(y÷.) yLku R{k{ òVh

MkkrËf(y÷.)Lkk Mk{ÞLke nwfw{íkku f{òuh níke

suÚke yk çktLku R{k{kuyu ònuh{kt ËeLkLke íkç÷eøk

þY fhe yLku rðãkÚkeoykuLke íkhrçkÞík fhe. yk

119 120

heíku Ëhuf R{k{u ÃkkuíkkLkk Í{kLkkLke ÃkrhÂMÚkríkLku

yLkwYÃk {M÷uníku R÷kneLku æÞkLk{kt hk¾eLku ÃkØrík

yÃkLkkðe yLku çkÄk s R{k{kuLkku {fMkË yuf s

níkku yLku íku RLMkkLkkuLku ¾wËk íkhV ÷R sðwt níkwt.

yLkwðkË : {ð. nwMkiLkyn{Ë]çkÄk s R{k{kuLkku {fMkË ÷kufkuLku f{k÷,

ÃkrhÃkqýoíkk, çktËøkeLkk ©uc {fk{ MkwÄe ÷R sðkLkku

Au yLku RLMkkLkku{kt Ëhuf «fkhLkk f{k÷, Lkuf

rMkVíkLku Ãkhðrhþ fhðkLkku nkuÞ Au. nkt, yk Wå[

Ëhßò MkwÄe ÃknkU[ðk yLku f{k÷ {u¤ððk {kxu

fËe sunkË fhðku Ãkzu yLku fËe rnshík fhðe Ãkzu

yLku fËe Mkwfwík [wÃkrfËe yÃkLkkðe Ãkzu.

�

(57) ÔÞÂõíkLkk fux÷kf økwLkkn þk {kxu? íkuLke ík{k{

¾qçkeykuLku rLkhÚkof çkLkkðe Ëu Au?

� � òu fkuR ÔÞÂõík 27 ð»kkuo sux÷e ÷ktçke {wÆík MkwÄe

fkuR ½hLke çkuníkheLk Mkuðk fhu Ãkhtíkw ÃkkuíkkLkk

{kr÷fLkk ËefhkLku s fík÷ fhe Lkk¾u íkku íkuLke çkÄe

s Mkuðkyku rLkhÚkof çkLke sþu.

yuf çkkutçk Vkxu Au, yuf {kuxe R{khík

s{eLkËkuMík ÚkR òÞ Au íkku ð»kkuoLke {nuLkík yuf

s r{rLkx{kt Äq¤ ¼uøke ÚkR òÞ Au.

yuf økk¤ ð»kkuo Ãkwhkýe ËkuMíkeLku ¾ík{ fhe Ëu Au.

yuf [{[e ÍuhLkwt ¾kR sðwt ËMk-ðeMk ð»koLke

íktËwhMíkeLke ò¤ðýeLkwt MkíÞkLkkþ ðk¤e Ëu Au. økkze

[÷kðíke ð¾íkLkwt yuf MkufLzLkwt Ÿ½Lkwt ÍkUfw ÔÞÂõíkLku

çkeS ËwrLkÞ{kt ÃknkU[kze Ëu Au. [ÃÃkw ðkøkðkÚke yuf

s MkufLz{kt RLMkkLk yktÄ¤ku çkLke òÞ Au.

yuðe s heíku ykË{eLkk fux÷kf økwLkkn

ykøkLke su{ LkufeLkk støk÷Lku çkk¤eLku ¾kf çkLkkðe

Ëu Au, su{ fu yÕ÷kníkyk÷kLkwt Vh{kLk Au :

su{Lkk yk{k÷ ËwrLkÞk yLku yk¾uhík(çktLku{kt)

ÔÞÚko-Lkfk{k ÚkR økÞk. yk ykÞíkLkk {wfkçk÷k{kt

Ãký ykÞíkku Au. su{kt yuf Lkuf fkÞoLkk fkhýu

ÔÞÂõíkLkk çkÄk s çkwhk fkÞkuo ¼wtMkkR òÞ Au.

yÕ÷kn íkyk÷k Vh{kðu Au :

121 122

su yÕ÷kníkyk÷k WÃkh R{kLk ÷kðþu yLku

Lkuf y{÷ fhþu yÕ÷kníkyk÷k íkuLke çkwhkRykuLku

Ëqh fhe Ëuþu.

áüktíkYÃku yuf Lkkufh ÷ktçkk Mk{ÞÚke ÃkkuíkkLkk

{kr÷fLke LkkVh{kLke fhu Au. {kr÷f yuLku Aqxku

fhe ËuðkLkwt rð[khíkku nkuÞ Au. Ãkhtíkw ßÞkhu íku

{kr÷fLkk ½h{kt Ëk¾÷ ÚkkÞ Au íkku swyu Au fu

{kr÷fLkku Akufhku nkuÍ{kt zqçke hÌkku Au yLku íkuLku

zqçkíkku çk[kðe ÷u Au. LkkufhLkku yk y{÷ íkuLke

ÃkkA÷e çkÄe s çkwhkRykuLku ¼w÷kðe Ëu Au, çk÷fu

r{xkðe Ëu Au. su{ fu fwhykLk Vh{kðu Au :

yLku ík{u Lk{kÍ fkÞ{ fhku, rËðMkLkk çktLku

rfLkkhkyku WÃkh yLku Úkkuzef hkíkLke þYykík{kt.

çkuþf Lkufeyku çkwhkRykuLku Ëqh fhe Ëu Au.

�

(58) ¾wËkLke {nççkík fR heíku «kÃík fhe þfkÞ?

� � {nççkíkLkku MktçktÄ Lkuy{íkLke MkkÚku nkuÞ Au fu

r¾Ë{íkLke MkkÚku nkuÞ Au. ¾wËkyu yÃkuo÷e Lkuy{íkkuLku

ÞkË fhðkÚke íkuLkk íkhV ykÃkýe yr¼Yr[ ðÄe

òÞ Au. ¼÷u ÃkAe íku ytøkík Lkuy{ík nkuÞ, íku

MkðoMkk{kLÞ Mkkðorºkf Lkuy{ík nkuÞ. Mkðo Mkk{kLÞ

Lkuy{ík suðe fu ðhMkkË, Mkqhs, Ãknkz, ¾kuhkf,

ÃkíLke, çkk¤fku, y¬÷, RÕ{, S¼, ykt¾ku,

fkLk, ð¤e þhehLkk çkÄk s yðÞðku, hkík yLku

rËðMk Ãký yuf Lkuy{ík, Ÿ½ yLku òøk]ík yðMÚkk

çktLku Lkuy{ík, yÕ÷knu ykÃku÷e ÃkkuíkkLke ÃkMktËøkeLke

ykÍkËe yu Ãký yuf Lkuy{ík. ¾qçkeyku íkhV

Íwfkð yLku çkwhkRyku íkhV LkVhík Ãký yÕ÷knLke

Lkuy{ík. òu yk çkÄe Lkuy{íkku{ktÚke yuf Ãký

Lkuy{íkLke f{e nkuÞ íkku {kLkðeLkwt SðLk Ëw:¾e

yLku ÷fðkøkúMík çkLke òÞ Au.

òu yÕ÷kn ykÃkýe Ÿ½Lke Lkuy{ík AeLkðe

÷uík, yÚkðk MkqðkLke ÃkrhÂMÚkrík{kt ÃkkMkwt çkË÷ðkLke

Lkuy{ík AeLkðe ÷uík-Võík çku ºký rËðMk {kxu,

íkku ykÃkýku þwt nk÷ Úkkík. yk çkÄe Lkuy{íkkuLku ÞkË

fhðkÚke yÕ÷knLke {nççkík çktËkLkk Ëe÷{kt ÃkuËk Úkþu.

¾kMk «fkhLke Lkuy{íkku su yÕ÷knu ÔÞÂõíkLku

íkuLke yLkwfw¤íkkyku {kxu ykÃke Au, hkníkku {kxu

ykÃke Au Ëhuf ÔÞÂõíkLku íkuLkk swËkt swËkt fkÞkuo {kxu

123 124

swËe swËe ykÃke Au, íkku RLMkkLk yk çkkçkík ®[íkLk-

{LkLk fhu íkku ¾çkh Ãkzu fu yÕ÷knLke ftR fux÷eÞ

Lkuy{íkku yÕ÷knu çktËkLkk RrgÞkh{kt hk¾e Au.

ßÞkhu fu yLÞ ÷kufku yu Lkuy{íkkuÚke ðtr[ík Au. yk

Lkuy{íkkuLke ÞkË ykÃkýLku yÕ÷knLkk ykrþf

çkLkkðe Ëu Au. fwhykLku yk çkkçkík{kt fÌkwt Au :

yLku ík{u yÕ÷knLke Lkuy{íkkuLku ÞkË fÞko fhku.

�

(59) ykÃkýk SðLk{kt yYr[fh y™u fzðkþ¼Þko

«Mktøkku çkLkíkk nkuÞ Au. íkuLkwt ík¥ð¿kkLk þwt Au?

� � yk yYr[fh «Mktøkku su ykÃkýe ®sËøke{kt ykÃkýLku

Ãkuþ ykðu Au, çku «fkhLkk nkuÞ Au. yk «Mktøkku{kt

fux÷kfLkku MktçktÄ ykÃkýe Íkík MkkÚku nkuÞ Au. ßÞkhu

fux÷kf «MktøkkuLkku MktçktÄ ykÃkýe Íkík MkkÚku nkuíkku

LkÚke. «Mktøkku y÷øk nkuÞ Au.

½ýkt çkÄk fzðkþ¼Þko «Mktøkku ykÃkýe

økV÷íkLkwt Ãkrhýk{ nkuÞ Au. Mk{Þ WÃkh Mkne

VUMk÷ku Lk fhðkÚke ðuÃkkhLkk {k{÷k{kt ÷uðz-

Ëuðz{kt Ãkkfe MkLkËku yLku {sçkqík ykÄkh ðøkh

÷uðz-Ëuðz fu fhÍ ykÃkðkÚke ÃkuËk ÚkkÞ Au. fhÍ

÷uLkkh ÃkkMkuÚke Ík{eLk Lkk ÷eÄk. hunLk(økehku)

hk¾Lkkhk ÃkkMkuÚke hunLkLke [es hf{Lke MkkÚku Lk

÷eÄe. íkuýu ykÃkýku {k÷ Ãkhík Lk fÞkuo, íkku yk

çkkçkíkLkk sðkçkËkh ykÃkýu òíku s Aeyu.

SðLkLkk çkeò rð¼køkku{kt áüktíkYÃku

íktËwhMíkeLkk rLkÞ{kuLkwt Ãkk÷Lk Lk fÞwO. yÚkðk zÙkRðªøk

ËhBÞkLk xÙkrVf-fkLkqLkLke Ãkhðk Lk fhe, ðøkuhu

çkuÃkhðkRykuLkk fkhýu çke{kheyku{kt VMkkR sðwt.

yfM{kík yÚkðk çkuRßsíkeLkk ¼kuøk Úkðwt. yk

ykÃkýe s ¼q÷ku Au.

çkeò «fkh{kt ½ýe çkÄe Ë÷e÷ku Au. íkf÷eVku

ykÃkýk {kxu çkkuÄÃkkXYÃk nkuÞ Au. fk{ ÄtÄk{kt

ykðzík yLku y¬÷ ÃkuËk ÚkkÞ Au. fnuðkÞ Au fu

Xkufh ðkøkðkÚke {kýMk fu¤ðkÞ Au.

yYr[fh «Mktøkku fux÷ef ¼q÷kuLkku f^Vkhku

çkLke òÞ Au. yYr[fh «Mktøkku {sçkqík RhkËku

yLku ®n{ík ÃkuËk fhu Au.

Ãkuøktçkhu RM÷k{(Mk÷.)yu Vh{kÔÞwt:

yøkh ºký [eÍku çke{khe, {kiík yLku {kuníkkS

RLMkkLkLku Lk ykÃkðk{kt ykðe nkuík íkku íkuLkwt ½{tz fËe

Lk íkqxíku yLku RLMkkLk fkuRLke Mkk{u {kÚkw Lk Lk{kðík.

125 126

yYr[fh yLku fzðk «Mktøkku RLMkkLk{kt

rLkÃkqýíkk ÃkuËk fhu Au. íkuLkk fkÞkuo{kt ÔÞðÂMÚkíkíkk

ÃkuËk fhu Au. {wMkeçkík ÃkAe Mkçkh RLMkkLkLku

{sçkqík çkLkkðu Au. fzðk «Mktøkku SðLkLkku

çkkuÄÃkkX Au.

�

(60) fux÷kf ®[íkfku su{ýu ¾wËkLke {¾÷qfkíkLke

yku¤¾{kt ÃkkuíkkLke ®sËøke rðíkkðe ËeÄe Au. AíkktÞ

yÕ÷kn WÃkh Ãkkuíku R{kLk fu{ LkÚke ÷kÔÞk?

� � ¾wËkÃkhMíkeLkku MktçktÄ RLMkkLkLkk RhkËkLke MkkÚku Au.

RÕ{ MkkÚku LkÚke. MkwÚkkh Mkezeyku çkLkkðu Au Ãkhtíkw

ÃkkuíkkLke çkLkkðu÷e MkezeykuÚke WÃkh [Zíkku LkÚke.

fkhý fu íkuLkku {fMkË WÃkh sðkLkku LkÚke. ykÞLkk

ðu[Lkkh ykÞLkk çkLkkÔÞu òÞ Au íku ÃkkuíkkLke ËwfkLkLkk

fk{{kt yux÷ku ÔÞMík nkuÞ Au fu Mk Ufzk u

ykÞLkkyku{ktÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Aíkkt yuLku ÃkkuíkkLkk

fku÷hLkk çkxLk ¾wÕ÷k nkuðkLkwt òuðkLkwt æÞkLk LkÚke

nkuíkwt. hMíkuÚke ÃkMkkh ÚkLkkhk yLkuf ÷kufku yuLkk

ykÞLkkyku{kt òuRLku ÃkkuíkkLkwt {kÚkwt, xkuÃke, ðk¤,

ð¤e fÃkzkt ðøkuhu ÔÞðÂMÚkík fhíkk nkuÞ Au. yu s

«{kýu ½ýkt çkÄk rV÷kuMkkuVhku, ®[íkfku yÕ÷knLke

{Ï÷qfkík{kt ®[íkLk-{LkLk fhu Au. ÷u¾Lk fkÞo fhu

Au. {Ï÷qfLke yku¤¾ {u¤ðu Au AíkktÞ yk çkÄe

{Ï÷qfkíkLkk ÃkuËk fhLkkh yÕ÷kn WÃkh R{kLk

÷kððkLkku RhkËku fhíkkt LkÚke.

�

(61) yÕ÷knu RLMkkLkkuLke ÃkuËkRþ{kt íkVkðík fu{ hkÏÞku

Au? þwt yk íkVkðík Íw÷{ LkÚke?

� � fkuR ËkrLkïh-rV÷kuMkkuVh òu fkuR rfíkkçk ÷¾u

yÚkðk fkuR ÷u¾ ÷¾u íkku swËk swËk yûkhkuLku yufe

MkkÚku ÷¾u Au íÞkhu íkuLke rfíkkçk fu ÷u¾ íkiÞkh ÚkkÞ

Au. Ãkhtíkw òu íku yu{ rð[khu fu çkÄk s Ãkuòu WÃkh

yuf s yûkhÚke fk{ ÷u, yuf s nVo ÷ÏÞk ÃkAe

çkeòu nVo ÷¾u s Lkrn íkku íkuLkku ÷u¾ ÷¾kþu s

Lkrn. ð¤e ÃkuòuLkwt ÷¾ký Mk{òþu Ãký Lkrn.

nVoLkku Vfo yu Íw÷{ LkÚke. òu ykÃk

÷¾ku íkku yu{k yr÷V W{qËe(MkeÄku), Ëk÷

¾{eËn(ðk¤eLku) yLku çku WVwfe(ykzku) þõ÷{kt

÷¾ðk{kt ykðþu. yk ºký y÷øk y÷øk

yûkhkuLkk r{÷LkÚke yuf yÚkoMk¼h þçË çkLku Au.

yk þçË{ktLkk fkuRÃký yûkhLku ykðku ykûkuÃk

fhðkLkku nf LkÚke fu ÷¾LkkhLke ÃkkMku yÃke÷ fhu

fu áüktíkYÃku y÷eV fnu fu {Lku W{qËe þõ÷{kt fu{

÷ÏÞku. {Lku Q¼ku fu{ hkÏÞku yÚkðk çku fnu fu

{Lku Mkqðzkðe fu{ ËeÄku yÚkðk Ëk÷ fnu fu {Lku

¾{eËn fu{ hk¾ðk{kt ykÔÞku.

127 128

ÍwÕ{ íÞkhu fnuðkÞ ßÞkhu Ëk÷ Ãknu÷uÚke

¾{eËn Lk nkuÞ yLku íkuLku ¾{eËn fhðk{kt ykðu

yÚkðk Ëk÷Úke çkeòu Wå[kh ÚkðkLke RåAk

hk¾ðk{kt ykðu. Ãkhtíkw òu þYykíkÚke Ëk÷Lkku nVo

¾{eËn Au yLku íkuLkkÚke Ãknu÷uÚke yk s ykðksLke

ykþk hk¾e þfkÞ Au. {ík÷çk yk çkÄwt íkku

yÔð÷Úke s [kÕÞwt ykðu Au íkku yk çkkçkík fkuR

Ãký òíkLkku Íw÷{ økýkþu Lkrn.

yuf {kuxk økk÷e[kLku [kfq ðzu [eheLku xwfzu

xwfzk fhe Lkk¾eyu, íkuLkku ½kx çkøkkze Lkk¾eyu íkku

yk [ku¬Mk Íw÷{ økýkÞ. fkhý fu íkuLke çkwÍwøkeoLku,

íkuLke ðuÕÞwLku, íkuLkkÚke AeLkðe ÷uðk{kt ykðe. Ãkhtíkw

þYÚke s yuLkk LkkLkk xwfzk çkLkkÔÞk nkuík íkku

Íw÷{Lke fkuR ðkík LkÚke. fkhý fu y{u íkuLke

ÃkkMkuÚke íkuLke rLkÃkqýíkk AeLkðe LkÚke.

yuf fkh¾kLkk{kt [eLkkR {kxeLkk LkkLkk LkkLkk

ðkMkýku çkLkkððk{kt ykðu Au. yk fkh¾kLkkLkk

{kr÷f WÃkh fkuR ykûkuÃk LkÚke fu ykðk LkkLkk

LkkLkk ðkMkýku çkLkkðu Au. fkhý fu yk ðkMkýku

Ãknu÷uÚke s {kuxkt Lk níkkt. suÚke {kr÷fu LkkLke

MkkRÍ çkLkkðeLku yuLke ¼ÔÞíkk ½xkze nkuÞ, suÚke

yu{Lkk WÃkh Íw÷{ ÚkÞku nkuÞ.

ÔÞÂõík{kt íkuLkku ÃkÞËkRþe íkVkðík Ãký

rnf{íku R÷kneLke çkwrLkÞkË Ãkh Au. yk LkÚke fu

fkuRLkk WÃkh Íw÷{ ÚkÞku nkuÞ. fkhý fu ÔÞÂõíkLku

su ftR ykÃkð{kt ykÔÞwt Au, íkuLke s íku ÔÞÂõíkÚke

yÃkuûkk fhðk{kt ykðíke níke.

�

(62) ÔÞÂõíkLkwt yk{k÷Lkk{w õÞkhu çktÄ hnu Au?

� � yuf ÔÞÂõík yuf nkì÷Lke ÷kRx ¾hkçk fheLku

¼køke òÞ Au. òu íkuLku ÃkfzeLku Mkò ykÃkðk{kt

ykðu íkku Mkò íÞkhu s LÞkÞMktøkík økýkþu ßÞkhu

fu çkÄe s ÃkrhÂMÚkríkLku æÞkLk{kt hk¾eLku Mkò

ykÃkðk{kt ykðe nkuÞ. áüktíkYÃku ytÄkY ÚkR

sðkÚke fux÷k ðkMkýku íkqxe økÞk? çku ÔÞÂõíkyku

Mkeze WÃkhÚke Ãkze økR, íku{Lku [kux ÷køke. fux÷kf

÷kufku Úkkt¼÷k MkkÚku xfhkRLku ÍÏ{e ÚkÞk, r{XkR

s{eLk WÃkh ðuhkR økR.

çkk¤fku zhLkk {kÞko hzðk ÷køÞk, nku÷{ktÚke

çknkh ykðíkkt ½ýe s íkf÷eV ÚkR, Mk{Þ Ãký

ðuzVkÞku, ðh yLku ðnwLkk ½hðk¤kykuLku yk

yfM{kíkLkk fkhýu Lkk{kuþe WXkððe Ãkze.

÷kRx sðkLkk fkhýu sux÷e {wMkeçkíkku ÃkuËk

ÚkR íku çkÄkLkku rnMkkçk ÷økkðeLku Ëtz fhðku, Mkò

fhðe sYhe Au.

fwhykLk {SË yk rð»kÞ{kt Vh{kðu Au :

129 130

y{u yk{k÷Lku Ãký ÷¾eyu Aeyu yLku íkuLke

yMkhkuLku Ãký ÷¾eyu Aeyu.

¼÷k çkwhk çktLku «fkhLkk y{÷kuLkk y»khkíkLku

yux÷u fu rLkþkLkkuLkku Ãký yÕ÷kn rnMkkçk ÷¾u Au.

nËeMk{kt Au fu fkuR ¼÷k fkÞoLke çkwrLkÞkË Lkk¾u Au.

íkuLku íkuLkk WÃkh y{÷ fhLkkhLkku Mkðkçk Ãký {¤u

Au Ãkhtíkw íku y{÷ fhLkkhLkk y{÷Lkku Mkðkçk

½xkzðk{kt LkÚke ykðíkku. fkuRyu fkuR Lkuf y{÷Lke

çkwrLkÞkË Lkk¾e ÃkkÞku LkkÏÞku. íkuLkk WÃkh sux÷e

ÔÞÂõíkyku y{÷ fhþu íku çkÄe ÔÞÂõíkykuLku íkku

ÃkkuíkkLkk ™uf y{÷Lkku Mkðkçk {¤þu s. íku{kt f{e

Lknª ÚkkÞ Ãkhtíkw yk çkÄk s {kýMkkuLkku y{÷Lkku

Mkðkçk íku ÔÞÂõíkLku Ãký {¤þu, suýu yk Lkuf y{÷

[k÷w fhkÔÞku Au. ykðe s heíku çkwhk y{÷{kt Au.

suýu çkwhk y{÷Lke çkwrLkÞkË Lkk¾e ÃkkÞku LkkÏÞku,

íkuLkk WÃkh sux÷e ÔÞÂõíkyku y{÷ fhþu íku çkÄe

ÔÞÂõíkykuLku íkku ÃkkuíkkLkk çkwhk y{÷Lke MkÍk {¤þu

s, íku{kt f{e Lknª ÚkkÞ. Ãkhtíkw yk çkÄk s

{kýMkkuLkk çkwhk y{÷Lke MkÍk íku ÔÞÂõíkLku Ãký

{¤þu suýu yk çkwhk y{÷Lkku ÃkkÞku LkkÏÞku. yºku

rfíkkçk fLÍw÷ yk{k÷Lke yuf nËeMk «Míkwík Au :

fËe yuf ÔÞÂõík çkeòLku rMkøkhuxLke ykËík

Ãkkzu Au. çkeòu ºkeòLku, ºkeòu [kuÚkkLku, yk heíku

½ýkt çkÄk {kýMkku rMkøkhux Ãkeíkk ÚkR òÞ Au. íkku

Ãknu÷ku {kýMk su rMkøkhuxLke çkwhe ykËík Lkk¾u Au

íku ÃkkA¤Úke yk çkwhe ykËík{kt VMkkyu÷k çkÄkLkk

økwLkkn{kt Ãkqhku Ãkqhku Mkk{u÷ Au.

nËeMk{kt Au fu ðkr÷ËiLk ÃkkuíkkLkk çkk¤fkuLkk

131 132

çkÄk s Lkuf y{÷ku{kt ¼køkeËkh Au. yk s «{kýu

«Úk{ ðøkoLkku WMíkkË rðãkÚkeoykuLkk íÞkh çkkËLke

«økríkLkk çkÄk s y{÷ku{kt ¼køkeËkh Au.

�

(63) fwhykLku økeçkík fhðkLkk y{÷Lku {hu÷k ¼kRLkwt

økku~ík ¾kðk MkkÚku þk {kxu Mkh¾kÔÞwt Au?

� � fwhykLku Ãkkf{kt ðýoðu÷k yk á»xktík {kxu ½ýe

çkÄe Ë÷e÷ku Au. ykðe Mkh¾k{ýe Ãký f÷k{u

¾wËkLke yòuzíkk Ãkwhðkh Au.

(1) fkhý fu {whËk{kt Yn nkuíke LkÚke. {whËwt

ÃkkuíkkLkku çk[kð fhe þfíkwt LkÚke. yu s «{kýu su

ÔÞÂõíkLke økeçkík ÚkkÞ Au íku MðÞt íÞkt nksh nkuíkku

LkÚke fu ÃkkuíkkLkku çk[kð fhe þfu.

(2) økeçkíkLkku yÚko ÚkkÞ Au ykçkY ÷R

÷uðe. òu ykçkY [k÷e òÞ íkku ÃkkAe ykðíke

LkÚke. suðe heíku {whËkLkwt økku~ík þhehÚke Aqxwt Ãkze

òÞ íkku ÃkAe íku ÃkkAwt þheh MkkÚku ÷køke þfíkwt LkÚke.

ð¤e Lkðwt økku~ík su MkSð ÔÞÂõíkLku R÷ks ÃkAe

ykðe òÞ Au íku Ãký {whËk{kt íkku þõÞ s LkÚke.

òu {k÷ økw{ ÚkE òÞ íkku ûkríkÃkqŠík(çkË÷ku) ÚkR

þfu Au. fkuR fne Ëu fu [k÷ku sux÷k YrÃkÞkLkku {k÷

økw{kR økÞku Au íkux÷k YrÃkÞk nwt ykÃke Ëô Awt

yÚkðk {k÷ s ykÃke Ëô Awt. Ãkhtíkw ykçkY økÞk

ÃkAe íkuLke ûkríkÃkqŠík þõÞ s LkÚke. økeçkík {òf{kt

fhðk{kt ykðu fu økt¼ehíkkÃkqðof-Ëhuf «fkhu þh{

yLku nÞkLkku ÃkzËku QXe s sðkLkku Au.

(3) økku~ík Äehu Äehu ykðu Au Ãkhtíkw yuf s

ð¾ík{kt ¾ðkÞ òÞ Au. ykçkY Ãký ¢{þ: (Äehu

Äehu) ÃkkAe ykðe òÞ Au. ðkík ¾kuxe níke yu{

Mkkrçkík ÚkR òÞ Au, Ãkhtíkw ykçkY yuf s ð¾ík{kt

[k÷e òÞ Au. ÔÞÂõík ð»kkuo MkwÄe {nuLkík fheLku

Mk{ks{kt ÃkkuíkkLke yuf ÃkkuSþLk, ÃkkuíkkLke «ríkck

MÚkkrÃkík fhu Au. ßÞkhu ÔÞÂõík økeçkík fheLku íkuLke

çkÄe s {nuLkík WÃkh Ãkkýe Vuhðe Ëu Au.

�

(64) íkkuçkk þwt Au? íkkuçkk fuðe heíku fhðe òuRyu?

� � òu yuf zÙkRðh øk÷ík hMíkk WÃkh [k÷e LkeféÞku,

íkku íkuLku ¼kLk ÚkíkktLke MkkÚku s ÃkkAk Vhðwt òuRyu.

Ãkhtíkw òu íku yk øk÷ík hMíkk ÃkhÚke ÃkkAku LkÚke ykðíkku,

Ãkhtíkw S¼Úke ÃkkuíkkLke øk÷íke ònuh fÞko fhu Au íkku

íkuLke økkze Mkk[k hMíkk WÃkh ykðþu Lkrn. ð¤e

fkuRÃký {wMkkVh íkuLke yk ðkíkLku Mðefkhþu Lkrn.

íkkuçkkÚke {ík÷çk øk÷ík fkÞoÚke LkVhík yLku

nðu ÃkAe íku fkÞoLke íkhV Ãký Lk sðkLkku áZ

rLkÄkoh. yk s ÃkrhÂMÚkrík{kt yÕ÷kn RLMkkLkLke

íkkuçkkLku fçkq÷ fhu Au.

133 134

yLku [ku¬Mk yÕ÷kníkyk÷k MkkiÚke ðÄw íkkiçkk

fçkq÷ fhLkkhku Au.

ð¤e yÕ÷kníkyk÷k ÃkkuíkkLkk çktËkykuLke

íkkuçkk fçkq÷ fhe ÷u Au. ð¤e yuf çkeS søÞkyu

Vh{kÔÞwt:

çkuþf yÕ÷kníkyk÷k íkkuçkk fhðkðk¤kykuLku

ËkuMík hk¾u Au.

òu fkuRLkku {k÷ Lkknf ¾kR økÞku Au íkku íkuLku

Ãkhík ykÃke Ëu. ð¤e òu Ãkkuíku yku¤¾kR sþu yuðku

zh ÷køku Au íkku çkUf fu çkeò fkuR ðkMíkkÚke {kr÷fLku

ÃknkU[kze ykÃku. yk sYhe LkÚke fu íku ÔÞÂõíkLku

ÃkkuíkkLke yku¤¾ ykÃku. Ãkhtíkw òu fkuRLku íkf÷eV

ÃknkU[kze Au íkku {kVe {ktøke ÷u. òu Lk{kÍ fÍk

fhe Lkk¾e Au íkku íkuLku ÃkZe ÷u. òu fkuR MkíÞ ðkík

ònuh fhðkLke níke yLku íkuLku ònuh LkÚke fhe íkku

ònuh fhe Ëu. {ík÷çk ík{u su ftR ¼q÷, økV÷ík

fhe Au íkuLku sux÷k çkuníkh íkhefkÚke yËk fhe

þfíkku nkuÞ íkux÷k çkuníkh íkhefkÚke yËk fhe Ëu.

fwhykLku fhe{ íkkuçkk fhðkLkk þçËLkk MkkÚku

MkkÚk þçË “yM÷nq” Ãký fnu Au. yux÷u fu íkkuçkk

fhku yLku ÃkAe ík{khe òíkLku MkwÄkhe Ãký ÷ku. MkwÄhe

òyku. VheÚke íku økwLkkn Lk fhku. ð¤e íkkuçkk

fhðk{kt sÕËe fhku. fkhý fu òu íkkuçkk fhðk{kt

ðkh ÷økkzeþwt íkku ðÄkhu økwLkknku yufºk ÚkR sþu,

íkkuçkk {w~fu÷ ÚkR sþu. òu Ãkkuþkf WÃkh Äw¤,

f[hku Ãkze òÞ íkku Vqtf Vktf fhðkÚke, nkÚk {khðkÚke

Ëqh ÚkR sþu, Ãkhtíkw Äq¤-fkËð çkLkeLku [kuxe òÞ

íkku ÃkAe VqtfÚke WzðkLke LkÚke.

�

(65) ÷kufkuLku fkÞo fhðkLke Ëyðík fuðe heíku ykÃkðe?

� � ÷kufkuLku nf íkhV çkku÷kððkLkk hMíkk swËk swËk

½ýkt-çkÄk Au. su{ktÚke Úkkuzkf hMíkk WÃkh Rþkhku

fhðk{kt ykðu Au.

(1) ÍçkkLke Ëyðík :

fux÷ef ykÞíkku Au su{kt fw÷ fneLku ËyðíkLkku

nwf{ ykÃkðk{kt ykÔÞku Au. [fwhykLkLkk LkwÍq÷Lkku

s{kLkku yLku yhçkkuLke y¿kkLkíkk, su{kt ðkt[ðkLkku

rhðks Lkrnðík níkku. ½ýkt s Úkkuzk ÷kufku-yktøk¤eLku

ðuZu økýkÞ yux÷k {kýMkku ÷¾ðk ðkt[ðkLkwt òýíkk

135 136

níkk. suÚke ÍçkkLke nwf{ ykÃkðk{kt ykÔÞku. òu

fu ÷¾íkkt-ðkt[íkk þe¾ðkLke sYhík yLku íkuLke

{níðíkk-VÍe÷ík, f÷{ yLku f÷{ ðzu þe¾ðkíkk

RÕ{ku-¿kkLkLke íkkheV íkku yÕ÷kníkyk÷kyu

fwhykLkLkk LkwÍq÷Lke «Úk{ ykÞíkku{kt s fhe Lkk¾e

Au. Mkqhyu y÷f{kt RhþkË ÚkÞku Au.

yÞ hMkq÷! ÃkZku ík{khk ÃkhðhrËøkkhLkk

Lkk{ MkkÚku suýu ÃkuËk fÞkuo.

íkuýu RLMkkLkLku ò{e økÞu÷k ÷kune{ktÚke ÃkuËk

fÞko.

ÃkZku ík{khku ÃkhðhrËøkkh ½ýku s {kLkðtík Au.

suýu f÷{ îkhk RÕ{ þe¾ÔÞwt.

ynª MkkiÚke «Úk{ ðne{kt ÃkZðkLkku nwf{

ÚkkÞ Au. ð¤e yÕ÷kníkyk÷k Vh{kðu Au fu íkuýu

f÷{ îkhk RÕ{ þe¾ÔÞwt: ykLkkÚke fkøk¤-f÷{Lke

{níðíkk Ãký Ëu¾kR ykðu Au. f÷{ îkhk þe¾u÷wt

RÕ{ ðÄkhu ÔÞðÂMÚkík, {sçkqík nkuÞ Au. yÕ÷kn

hççkw÷ RÍTÍík Vh{kðu Au fu íkuýu RLMkkLkLku RÕ{

f÷{Úke-f÷{ îkhk þe¾ÔÞwt: fkøk¤-f÷{Lkwt {níð

Mk{S þfkÞ Au. yLkwðkËf](2) y{÷e Ëyðík :

yLku ykÃkLkk fÃkzktLku Ãkkf hk¾ku.

(suÚke yLÞ ÷kufku ÃkkuíkkLkk fÃkzkt Ãkkf hk¾u)

(3) MkeÄe Ëyðík

Lk{kÍ fkÞ{ fhku.

(4) ykzfíkhe heíku Ëyðík :

fwhykLk{kt ½ýe çkÄe çkkuÄËkÞf fnkLkeyku

Au. su RLMkkLkLku ykzfíkhe heíku Ëyðík ykÃku

Au. áüktíkYÃku nÍhík ÞwMkwV(y÷.)Lkk R»kko¤w

¼kRyku ykÃkLku h{íkøk{ík yLku ykLktË-«{kuËLkk

çknkLku støk÷{kt ÷R òÞ Au, ÃkAe fqðk{kt Lkk¾e

Ëu Au.

yk ½xLkk ykzfíkhe heíku Ëhuf LkðÞwðkLkLku

Mkqr[ík fhu Au fu [kufÒkk hnku. ík{khe MkkÚku Ãký yk

137 138

«{kýu çkLke þfu Au. þõÞ Au, Ëw~{Lkku ík{Lku Ãký

fMkhík y™u h{íkøk{íkLkk çknkLku ík{khk æÞuÞÚke

[r÷ík Lk fhe Ëu.

ykðe íkku ík{k{ ytrçkÞkLke ½xLkkyku

ykÃkýLku fwhykLk{kt òuðk {¤þu. su Ëhuf

s{kLkkLke Ëhuf Mk{ÞLke RLMkkrLkÞík {kxu yuf

çkkuÄÃkkX Au.

(5) Mkk{qrnf Ëyðík :

yLku íkuyku yuf {whMk÷(hMkq÷) níkk.

Ãkuøktçkhu RM÷k{ Mkk{kLÞ ík{k{ ÷kufkuLku

Ëyðík ykÃkðk {kxu rLkÞwõík níkk.

(6) ¾wMkqMke Ëyðík : ¾kMk ÷kufkuLku Ëyðík

íkuyku ÃkkuíkkLkk ½hðk¤kykuLku Lk{kÍ ÃkZðkLkku

nwf{ fÞko fhíkk níkk.

ynª ðkík nÍhík RM{kR÷(y÷.)Lke Au.

Ãkhtíkw yÕ÷knLkku nwf{ Mkðo Mkk{kLÞ Au. ËyðíkLkku

¾wMkqMke nf Mk{òððkLkku Au.

(7) ÃkíLke çkk¤fkuLku Ëyðík :

ÃkkuíkkLke çkeçkeyku yLku çkuxeykuLku fnku...

ynª ÃkhËkLkk nwf{Lke ðkík Au su

½hðk¤kykuÚke «Úk{ þY ÚkkÞ Au.

(8) ¾kLkËkLkðk¤kykuLku Ëyðík :

ÃkkuíkkLkk LkSfLkk MkøkktykuLku zhkðku {ík÷çk

yÕ÷knLkk ynfk{ yËk fhðk {kxu zhkðku. nwf{u

¾wËk çkòðe ÷kðu íku {kxu zhkðku.

(9) ÃkkuíkkLkk n{ðíkLkkuLku Ëyðík :

yLku ík{u(yÞ Lkçke) {¬kðk¤kyku yLku

íkuLke ykMkÃkkMkLkkðk¤kykuLku zhkðku.

139 140

(10) RLMkkLke òríkLku Ëyðík :

rLk:þu»k ík{u Mkðuo RLMkkLkkuLke íkhV yÕ÷kn íkhVÚke

Lkçke çkLkkðeLku {kuf÷ðk{kt ykÔÞk Aku.

nkt su zwçkfe {khLkkh {hSðkLku {kuíke {kýuf

þkuÄðkLke ík{Òkk nkuÞ yLku su rþfkheLku çkuníkheLk

rþfkh fhðkLke RåAk nkuÞ, íkuýu ÃkkuíkkLke {unLkík

yuf s rËþk{kt fu yuf s rð¼køk {kxu ¾kMk Lk

fhe Ëuðe òuRyu. su ÷kufku ðÄkhu LkVku {u¤ððk

WíMkwf nkuÞ Au. íkuyku Võík yuf s ðMíkwLkk ðuÃkkh{kt

ÃkkuíkkLke W{h ¾Ãkkðe Ëuíkk LkÚke.

�

(66) †eykuLkku ðkhMkku ÃkwY»kku fhíkkt yzÄku fu{ Au?

� � Ëhhkus fk{ fhLkkhk {sqhkuLke {sqhe Mkhfkhe

{sqhkuLke {sqhe fhíkkt ðÄkhu nkuÞ Au. yk{ fu{

Au? fËe ykÃkýu rð[kÞwO Au? þwt Mkhfkhe {sqhku

¾kLkøke {sqhku fhíkkt ðÄkhu fk{ fhu Au? Lkk. íkku

ÃkAe yk{ fu{ Au? sðkçk yk Au fu Mkhfkhe

{sqhkuLku çkeò ½ýkt çkÄk VkÞËk {¤u Au. su{ fu

ðe{ku, ÃkuLþLk, Awèe, fËef ykuðh xkR{ yÚkðk

MÃkurþÞ÷ zâwxeLkku Ãkøkkh y÷øk. çkk¤fkuLkk rþûký

{kxu Mfkì÷hþeÃk, ½h¼kzwt, ftR fux÷eÞ òíkLkk

yLÞ VkÞËk Mkhfkhe {sqhLku {¤íkk nkuÞ Au.

ykðk «fkhLkk fkuRÃký VkÞËk ¾kLkøke {sqhLku

{¤íkk LkÚke. Mkhfkhe {sqhku fkuR yuðe søÞkyu

Lkkufhe fhðk òÞ ßÞktLke ykçkkunðk ¾hkçk Au íkku

íku {kxuLkku ftRf Ãkøkkh y÷økÚke {¤u. òu çkÄe s

Mknw÷íkku, Mkøkðzku yLku VkÞËkykuLku yufºk fhðk{kt

ykðu íkku ¾kLkøke {sqhLke {sqhe fhíkkt Mkhfkhe

{sqhLke {sqhe ðÄe òÞ Au.

RM÷k{u †eLku ÃkwY»k fhíkkt yzÄe {ehk»k

ykÃke Au Ãkhtíkw ¾[koykuLkk çkkusLku íkuLkk ¾¼k

WÃkhÚke ykuAku fhe LkkÏÞku Au. ykuhíkLkku ¾kuhkf,

Ãkkuþkf yLku hnuXký yk ºkýu ¾[koyku ÃkwY»kLkk

{kÚkk WÃkh ÃkwY»kLke sðkçkËkhe{kt Au.

†e ÃkkuíkkLke {ehk»k(ðkhMkku) Ãkkuíku s ÷u Au.

ÃkkuíkkLkk ¼rð»Þ {kxu fu ÃkkuíkkLke Mk÷k{íke {kxu

yufºk hk¾u Au. ð¤e ÃkkuíkkLkk ¾[koyku íku Ãkrík

ÃkkMkuÚke ðMkq÷ fhu Au. yk rMkðkÞ {nuhLke hf{

Ãký íkuLku {¤u Au su ðÄw Ãký nkuR þfu, Mkk{kLÞ

Ãký nkuR þfu. òu yk çkÄkLkku rnMkkçk fhðk{kt

ykðu íkku †eLku ÃkwY»k fhíkkt ðÄw íkf {¤u Au.

�

141 142

(67) †eyku fkÍe fu ss(LÞkÞkÄeþ) fu{ LkÚke çkLke

þfíke?

� � yÕ÷kníkyk÷kyu †eLku çkk¤fkuLke íkk÷e{ku íkhçkeÞík

{kxu ÃkuËk fhe Au. yk rþûký-«rþûkýLke sðkçkËkhe

yËk fhðk {kxu, hnu{, {nççkík, ÃÞkh, n{ËËeo

ðøkuhu sYhe Au. yÕ÷knu yk çkÄk s økwýku †eLku

ykÃku÷k Au. ð¤e WÃkhkuõík n{ËËeo, ÃÞkh,

{nççkíkLkk økwýku LÞkÞLkk {k{÷k{kt yðhkuÄYÃk

Au. fkhý fu LÞkÞkÄeþkuLku Ëhhkus yuðk økwLkunøkkhku

MkkÚku fk{ Ãkzíkwt nkuÞ Au. suyku swX, [k÷çkkS,

hzðwt, ff¤ðwt, ÷k÷[ Ä{fe ðøkuhu fkuR Ãký heíku

Axfe sðk {ktøku Au. †eLkk Mð¼kðLke h[Lkk s

ÃkhðhrËøkkhu yuðe fhe Au fu íkuLku çkË{kþ, ¾qLkeLku

Mkò fhðk{kt ËÞk WÃkS òÞ Au.

òu økwLkunøkkhkuLke [k÷çkkSyku, {¬kheyku

ðøkuhu MkkÚku LÞkÞkÄeþ MkgeÚke fk{ Lk ÷u íkku

VrhÞkËeLku yLÞkÞ ÚkðkLkku Mkt¼ð Au. økwLkunøkkh

Awxe sR þfu Au. swêk yktMkw òuRLku †e Ãkeøk¤e

òÞ Au. ð¤e Ä{feÚke zhe Ãký þfu Au. yk çkÄe

ÃkrhÂMÚkrík{kt VrhÞkËeLkku nf AeLkðkR sðkLkku

Mkt¼ð Au.

yk ðkík MÃkü Au fu fkLkqLk Mkk{kLÞ

sLkMkkÄkhýLku æÞkLk Ãkh hk¾eLku çkLkkððk{kt ykðu

Au, Lk fu fkuR ¾kMk ÃkrhÂMÚkrík {kxu. fËk[ s fk{

Ãkzu íkku fkLkqLk Lk fk{{kt ÷uðku Ãkzu.

þõÞ Au fu fux÷kf ÃkwY»kku †eyku fhíkkt Ãký

ðÄkhu ¼kðLkkþe÷ fu òuþe÷k nkuÞ Au. ð¤e

fux÷ef †eyku ÃkwY»kkuÚke ðÄkhu ykðzíkðk¤e,

rLkýkoÞf nkuÞ Au. Ãkhtíkw yk çkkçkíkku{kt ½ýe swÍ

MktÏÞk s ykðe þfu. ßÞkhu fu ðÄw †eyku íkku

Mkk{kLÞ Mð¼kð{kt økýkþu.

yuf yøkíÞLke çkkçkík fu LÞkÞ ykÃkðku yu

fkuR nf LkÚke. †e ÃkkMkuÚke AeLkðe ÷uðk{kt ykÔÞku

nkuÞ çk÷fu yk yuf yuðe rÍB{uËkhe Au suLkku çkkus

†eykuLkk Lkkswf ¾¼kyku WÃkhÚke WXkðe ÷eÄku

Au. ð¤e yk LÞkÞ Mktøkík çkkçkíkku ÃkwY»kku {kxu fkuR

rðþu»kíkk Ãký LkÚke.

�

(68) †eykuLke rËÞík(¾qLkLkku çkË÷ku) ÃkwY»kÚke yzÄe

fu{ Au?

� � ÃkwY»k-†e RLMkkLk nkuðkLke heíku çkhkçkh Au. ð¤e

rËÞík ÔÞÂõíkLke ®f{ík LkÚke økýkíke. çk÷fu {k÷e

LkwfMkkLkLku ¼hÃkkR fhðkLke çkkçkík Au. òu fkuR

ÔÞÂõík fkuR ÃkwY»kLku fík÷ fhe Ëu íkku íkuýu yuf

½hLke RLf{Lku LkwfMkkLk ÃknkU[kzâwt Au. íkuÚke íkuýu

LkwfMkkLkLkku çkË÷ku Ãký {kuxku ykÃkðku Ãkzþu.

143 144

rËÞíkLkku ðÄkhku ½xkzku ÔÞÂõíkLke ytøkík

÷kûkrýfíkk fu ÔÞÂõíkíð ykÄkrhík nkuík íkku, ÃkAe

su ÔÞÂõík{kt ðÄkhu nwÒkh, f¤kfkheøkhe, ykðzík

nkuÞ íkuykuLke rËÞík yk{ Mkk{kLÞ {kLkðeLkk

{wfkçk÷k{kt ðÄkhu nkuík. Ãkhtíkw ÃkwY»kkuLke çkkçkík{kt

Mkk{kLÞ ÔÞÂõík yLku çkkf{k÷ ytøkík ÷kûkrýfíkk

ÄhkðLkkh ÔÞÂõíkLke rËÞík{kt fkuR íkVkðík LkÚke.

çktLkuLke rËÞík Mkh¾e s Au, yk çkkçkík{kt çkLku

Mkh¾k s Au.

fËk[ yk s nfLku æÞkLk{kt hk¾eLku {ki÷kyu

fkyuLkkíku ÃkkuíkkLkk Íkr÷{ fkrík÷ RçLku {wÂÕs{Lku

yuf s ík÷ðkhLkku ðkh fhðkLke íkkfeË fhe níke.

òu rËÞík yLku rfMkkMk(¾qLkLkku çkË÷ku) ÔÞÂõíkLke

rðþu»kíkk «{kýu ykÃkðkLkku nkuík íkku Ãkqhe ËwrLkÞkLke

Ëki÷ík rËÞík íkhefu ykÃke Ëuðk AíkktÞ fux÷ef

ÔÞÂõíkykuLke rËÞík fu rfMkkMk yËk ÚkR þfík

Lkrn. rËÞíkLkku rnMkkçk ÔÞÂõíkLke ytøkík

÷kûkrýfíkkLkk fu ÔÞÂõík¥ðLkk rnMkkçkÚke LkÚke Úkíkku.

íkuÚke yk ðkík Mk{sðk{kt ykðu fu †eLke rËÞík

ÃkwY»kLke rËÞíkÚke yzÄe Au, suÚke íkuLkwt ÔÞÂõíkíð

ÃkwY»kÚke Qíkhíke fûkkLkwt økýkþu.

�

(69) fux÷kf ÷kufkuLke yk¾uhík fuðe heíku çkhçkkË ÚkR

òÞ Au?

� � su ÷kufkuLku LkwfMkkLkfkhf ÔÞMkLkkuLke ykËík Ãkze økR

nkuÞ-áüktíkYÃku çkeze, rMkøkhux Ãkeíkk nkuÞ, økwxfk-

íktçkkfw ¾kíkk nkuÞ, íkuyku y[kLkf ¾íkhLkkf

çke{kheLkku ¼kuøk çkLke òÞ Au. suðe fu nkxoyuxuf

VuVMkkt ¾hkçk ÚkR sðkt, fuLMkh ðøkuhu.

fwhykLk fnu Au ÷kufku ÷økkíkkh økwLkknku fhíkk

hnu Au, ð¤e íkuLkkÚke íkkuçkk fu MkwÄhðkLke shkÞ

®[íkk LkÚke fhíkk yLku Auðxu økwLkknku ðÄe sðkÚke

ykÞkíku R÷kneLkku RLfkh fhu Au yÚkðk nfLke

{òf Qzkðu Au.

ÃkAe íku ÷kufkuLkku ytík çkwhku s ykÔÞku. su{ýu

çkwhkRyku fhe níke. yux÷k {kxu fu íku{ýu

yÕ÷kníkyk÷kLke ykÞíkkuLku swX÷kðe níke yLku

íkuyku íkuLke {òf Wzkðíkk níkk.

145 146

LkkLkk LkkLkk økwLkknLke Ãkhðk Lk fhðkÚke,

ð¤e ynfk{u R÷kneLke {òf WzkððkÚke yk¾uhík

çkhçkkË ÚkR òÞ Au. yuf çkeS søÞkyu Vh{kÔÞwt:

yu{LkkÚke yøkkWLkk ÷kufkLkkuu ytík fuðku ÚkÞku

Au? çkuþf yÕ÷knu íku{Lku íkçkkn yLku çkhçkkË fhe

ËeÄk Au.

�

(70) ÔÞÂõíkLkwt {kuík fkuLkk nkÚk{kt Au? ¾wËkLkk nkÚk{kt

fu RÍhkR÷Lkk nkÚk{kt?

� � fwhykLk {SË{kt ¾wËkðtËu yk÷{ fËef fkuR

fkÞoLkku MktçktÄ ÃkkuíkkLke MkkÚku çkíkkðu Au. fËe yu s

fk{Lkku MktçktÄ çkeòLke MkkÚku Ãký çkíkkðu Au. áüktíkYÃku

ÔÞÂõíkLkku Sð ÷uðkLke çkkçkík{kt yuf søÞkyu

Vh{kÔÞwt:

¾wËk ÷kufkuLkku Sð ÷R ÷u Au. ({kuík ykÃku

Au.) çkeS søÞkyu Vh{kÔÞwt:

(yÞ hMkq÷!) fne Ëku fu {÷ufw÷ {ðík

(RÍhkR÷) ÷kufkuLkku Sð ÷R ÷u Au.

yuf çkeS søÞkyu RhþkË ÚkkÞ Au :

Vrh~íkkyku ÷kufkuLkk Sð ÷u Au.

WÃkhkuõík ºkýu ðkíkku çkhkçkh Au. yu{ktLke

fkuR ðkík ¾kuxe LkÚke. Sð yÕ÷knLkk nwf{Úke

nÍhík RÍhkR÷(y÷.) ÷u Au. ÃkAe ykÃkýu

çkku÷[k÷Lke ¼k»kk{kt yk{ çkku÷eyu fu yÕ÷kn

Sð ÷u Au yÚkðk nÍhík RÍhkR÷ Sð ÷u Au

yÚkðk yÕ÷knLkk Vrh~íkk Sð ÷u Au. yk ºkýu

ðkíkku yuf Mkh¾e s Au.

á»xktíkYÃku ykÃkýu fkuR R{khíkLku òuRyu íkku

fne þfeyu Aeyu fu yk R{khík V÷kýkyu

({kr÷fu) çkLkkðe. yk R{khík yuLSrLkÞhkuyu

çkLkkðe, yk R{khík fÞk {sqhkuyu çkLkkðe. ½h

çkLkkðLkkhu WÃkhkuõík ºkýu íkhV çkLkkððkLkku MktçktÄ

MÚkkrÃkík fhðku çkhkçkh Au.

147 148

yuf çkeswt áüktík Mk{Syu yuf ËhðkòLku

íkk¤w níkwt. Ëhðkòu ¾kuÕÞku. nðu yk ðkíkLku ykÃkýu

Lke[uLke ºkýu heíku çkku÷e þfeyu Aeyu.

(1) [kðe ðzu íkk¤wt ¾ku÷e Ëhðkòu ¾kuÕÞku.

(2) {U {khk nkÚk ðzu Ëhðkòu ¾kuÕÞku.

(3) {U Ãkkuíku s Ëhðkòu ¾kuÕÞku.

fkhý fu [kðe {khk nkÚk{kt Au, nkÚk {khku Au suÚke

WÃkhkuõík ºkýu ðkíkku çkhkçkh økýkþu. fËk[ òLk

÷uðkLke çkkçkíkLke WÃkhkuõík ºký ykÞíkku Vrh~íkk

Sð ÷R ÷u Au. íkuyku ð¤e yk YnkuLku RÍhkR÷Lku

MkkUÃku Au. ({÷ufw÷ {kuíkLku nðk÷u fhu Au.) RÍhkR÷

yk Ynku yÕ÷knLku nðk÷u fhu Au. ð¤e yk Mkðuo

çkkçkíkku ¾wËkLkk nwf{Úke s ÚkkÞ Au. íkuÚke yu{

fnuðwt fu yÕ÷kn Yn ÷R ÷u Au-shkÞ ¾kuxwt LkÚke.

ð¤e fËk[ WÃkhkuõík ykÞíkkuLkwt rð&÷u»ký

yk «{kýu fhe þfkÞ. Mkk{kLÞ {kýMkkuLke Yn

Vrh~íkk ÷uíkk nkuÞ. ¾kMk çkkf{k÷ ÔÞÂõíkíððk¤e

nMíkeykuLke Yn nÍhík RÍhkR÷(y÷.) ÷uíkk

nkuÞ. ð¤e yu{LkkÚke Ãký Ÿ[e þÏMkeÞíkkuLke Yn

yÕ÷kn hççkw÷ RÍTÍík Ãkkuíku ÷uíkk nkuÞ.

ðÄkhu Mkk[e Mk{sqrík íkku íku s Au su y{u

«Úk{ hsq fhe Au. {ík÷çk ðkík íkku yuf s Au,

swËe swËe heíku fne þfkÞ Au.

yuf ðÄkhu áüktík ykÃke þfkÞ Au. su{ fu

fwhykLku fhe{{kt sÒkíkeykuLkk rð»kÞ{kt swËk swËk

þçË«Þkuøkku ÚkÞk Au. yuf søÞkyu Vh{kÔÞwt:

¾wËkðtËu yk÷{ íku{Lku Mkihkçk fhu Au. (Mkihkçk

yux÷u «ðkneÚke Mktík]Ãík fhðwt, ík]Ãík fhðwt) çkeS

søÞkyu Vh{kÔÞwt:

íkuykuLku íÞkt yuðk ÃÞk÷kykuÚke Mkihkçk fhðk{kt

ykðþu. ynª yÕ÷kn þçËLkwt ðýoLk ÚkÞwt LkÚke.

�

(71) suLku òuR LkÚke þfkíkku yuðk ¾wËk WÃkh y{u fuðe

heíku R{kLk ÷kðeyu?

� � s{eLk, {kxe yLku ÃkÚÚkhkuLku æÞkLkÃkqðof swyku,

Ãkhtíkw íku{kt ykf»koý yÚkðk økwYíðkf»koý suðwt

ftRÃký Ëu¾kíkwt LkÚke. òu fu yk Mkðo{kLÞ rLkÞ{

Au fu s{eLk Ëhuf ðMíkwLku ÃkkuíkkLkk fuLÿ®çkËw íkhV

ykf»kuo Au. suLku s{eLkLkwt økYíðkf»koý çk¤ fnu Au.

s{eLkLkk yk økwýLku fkhýu Ëhuf ðMíkw WÃkhÚke Lke[u

íkhV òÞ Au. WAk¤u÷e, VUfu÷e, íkqxeLku Ãkzu÷e fkuR

149 150

Ãký ðMíkw Lk WÃkh òÞ Au, Lk ykfkþ{kt yæÄh

hnu Au çk÷fu Lke[u íkhV ykðu Au. AíkktÞ s{eLkLkwt

yk ykf»koý Lk íkku ykÃkýLku Ëu¾kÞ Au, Lk òuR

þfkÞ Au. AíkktÞ ykf»koýLkwt yÂMíkíð Au s. {kxu

yk ðkík sYhe LkÚke fu Ëhuf ðMíkwLku òuRLku s ÞfeLk

fhe þfkÞ. yk økwYíðkf»koý yuðe r¢Þk Au suLku

Ãkkt[ RrLÿÞku òuðwt, Mkkt¼¤ðwt, Ãkfzðwt, Mkqt½ðwt,

[k¾ðwt ðøkuhu îkhk Ãký Mk{S þfkíkw LkÚke. y÷çk¥k

yuLke yMkh Ëu¾kÞ Au, suÚke yuLkk yÂMíkíðLkku

ytËkòu ÷økkðe þfkÞ Au.

¼÷u ykÃkýu yÕ÷kn hççkw÷ RÍTÍíkLku òuR

þfíkk LkÚke. Ãkhtíkw íkuLkk yÂMíkíðLke yLkw¼qrík íkku

MkUfzku ð¾ík ÚkÞk s fhu Au.

�

(72) fwhykLk yLÞkuLke {ËË fux÷e {kºkk{kt fhðkLkku

nwf{ ykÃku Au?

� �

yLku fkuR ðMíkw{ktÚke su ftR ík{u ¾[o fÞkuo

yÕ÷kníkyk÷k íkuLkku çkË÷ku ykÃku Au. {ík÷çk

ík{khk ¾[oLkk «{ký{kt ík{Lku RLyk{ {¤þu.

¼÷u ÃkAe Úkkuze {ËË nkuÞ fu ðÄkhu, nkuÍ{kt

ÃkzLkkYt yuf Mkqfwt yLku Ãke¤wt Ãkze økÞu÷wt ÃkktËzwt ftR

fux÷eÞ fezeyku {kxu nkuze çkLke òÞ Au.

su{ fu rMk¬k Lkk¾ðkLkk xur÷VkuLk {kxu çku-

ºký rMk¬kLke sYh nkuÞ Au. Yk. 500 fu nòhLke

Lkkux íÞkt ftR Ãký fk{Lke nkuíke LkÚke, þheh WÃkh

n÷fe ¾hkþ ÷køke òÞ íkku íÞkt Ãkkík¤k fÃkzkLkku

yuf xwfzku s fk{Lkku Au, {kuxe [kËh fu ftçk÷Lkwt

fkuR fk{ LkÚke.

nËeMk{kt Au fu fkuR Ãký ¼÷kRLkk fk{Lku

LkkLkwt Lk Mk{òu. þkÞË íku s LkkLkwt fkÞo ykÃkýe

çkrûkMkLkwt fkhý çkLke òÞ, ÍheÞku çkLke òÞ.

yuðe s heíku fkuR Ãký LkkLkk{kt LkkLkk økwLkknLku Ãký

n÷fku Lk Mk{òu. fËk[ íku LkkLkku økwLkku s ík{khe

yk¾uhíkLku ¾hkçk fhe Lkk¾u. suðe heíku Vwxçkku÷{kt

yuf LkkLke xktfýeLkwt ½wMke sðwt Ãkwhk ¾u÷Lke {ò

çkøkkze Lkk¾u Au. ð¤e fu¤kLkwt yuf rA÷xwt {kuxk

þÂõíkþk¤e Ãknu÷ðkLkLkk nkzfkt ¼ktøke Lkk¾u Au.

íkuLku ½h{kt çkuMkkze ËR þfu Au.

�

151 152

(73) økwLkunøkkh ÷kufku fwhykLku fhe{Úke VkÞËku fu{

LkÚke WXkðíkk?

� � òu fkuR ík¤kð{kt ÷kþ Ãkze nkuÞ íkku íkuLkwt Ãkkýe

çkËçkqËkh ÚkR òÞ Au. ík¤kðLkwt Ãkkýe ðÄu íkku

yÚkðk íku{kt ðhMkkË Ãkzu íkku íku Ãkkýe Ãký ¾hkçk

ËwøkOÄ {khíkwt ÚkR òÞ Au.

fwhykLk yuf hn{íkLkku ¾òLkku Au. Ãkhtíkw

RLfkheykuLkk LkkÃkkf rË÷ku{kt ÃknkU[u Au íkku íku{Lke

LkwfMkkLkeLkku Mkçkçk çkLke òÞ Au. fkhý fu LkkÃkkf

ðMíkw fËeÃký Ãkkf ðMíkwLku Mðefkhíke LkÚke.

yLku Íkr÷{kuLkk {kxu LkwfMkkLk ðÄkhk rMkðkÞ

ftRÃký Úkþu Lkrn.

yux÷k {kxu fu ÔÞÂõíkLkk rË÷{kt Ãkzu÷e rÍË,

nXÄ{eo ðøkuhu ík¤kð{kt yÚkðk Mðe{ªøk Ãkw÷{kt

Ãkzu÷e ÷kþ Au. ð¤e ßÞkhu ßÞkhu ykÞíkku LkkrÍ÷

Úkíke íÞkhu íÞkhu rsÆe yLku nXÄ{eo ÷kufku íkuLkku

rðhkuÄ {kuh[ku {ktze Ëuíkk. suÚke nf hMíkk ÃkhÚke

ðÄkhu økw{hkn ÚkR síkk. ÔÞÂõík {kxu yk ½ýwt {kuxwt

LkwfMkkLk Au.

�

(74) Ÿ½{kt ÔÞÂõíkLkk þheh yLku YnLke þwt nk÷ík nkuÞ Au?

� � fwhykLk {SË{kt RhþkË ÚkkÞ Au :

íku yÕ÷kn s Au su YnkuLku {kuíkLkk Mk{Þu

ÃkkuíkkLke íkhV çkku÷kðe ÷u Au. yLku suyku {híkk LkÚke

íkuykuLke YnkuLku Ãký Ÿ½íke ð¾íku çkku÷kðe ÷u Au.

fËe zÙkRðh ÃkkuíkkLke økkzeLku Ãkk‹føk{kt Q¼e

hk¾eLku ÷kRx çkwòðe ½uh [kÕÞku òÞ Au. ð¤e

fËe MkzfLkk rfLkkhu Q¼e hk¾eLku [k÷w fhðk

[kÕÞku òÞ Au. çktLku ÃkrhÂMÚkríkyku{kt zÙkRðh økkze{kt

LkÚke. Ãkhtíkw «Úk{ ÃkrhÂMÚkrík{kt zÙkRðh økkze{kt

LkÚke yLku økkze çktÄ Au. ßÞkhu çkeS ÃkrhÂMÚkrík{kt

økkze{kt zÙkRðh LkÚke Ãkhtíkw økkze Mxkxo Au.

ÔÞÂõík Ÿ½íkku nkuÞ íÞkhu íkuLkwt þheh Mxkxo hnu

Au, [k÷w hnu Au yux÷u fu yðÞðku yLku þheh

fk{{kt ÷køku÷k hnu Au Ãkhtíkw Yn ykMkÃkkMk õÞktf

[k÷e òÞ Au. Ãkhtíkw {]íÞw ð¾íku þheh Ãký

¾k{kuþ ÚkR òÞ Au yLku Yn Ãký MktÃkqýo heíku

þhehÚke swËe ÚkR òÞ Au.

�

153 154

(75) ËÞk¤w yLku hn{íkðk¤ku ¾wËk yÍkçk ykÃkþu?

çktËkykuLku Mkò ykÃkþu?

� � Mk{tËh{kt ½ýwt Ãkkýe nkuÞ Au Ãkhtíkw òu ík{u fkuR

þeþeLkwt {kU çktÄ fheLku íku{kt Lkk¾e Ëuþku íkku

Mk{tËhLkk ÃkkýeLkwt yuf xeÃkwt Ãký íku{kt Ëk¾÷

Lknª ÚkkÞ. íku{kt Mk{tËhLkku fkuR fMkqh LkÚke ðktf

íkku þeþeLkku Au.

íku ÷kufku su{ýu rnËkÞíkLkk hMíkkLku ÃkkuíkkLke

WÃkh Ãkkuíku s çktÄ fhe hkÏÞku Au. ®[íkLk-{LkLk

fhðkLkku hMíkku, nfLke Ríkkyík fhðkLkku hMíkku,

çkeòykuLke {ËË fhðkLkku hMíkku ðøkuhu ðøkuhu.

íku ÷kufkuyu ÃkkuíkkLke òíkLku y-ðnuý yLku

yufrºkík Ãkkýe su ðkMk {khíkwt ÚkR òÞ Au,

fþkÞ ¾ÃkLkwt hnuíkwt LkÚke. fwhykLk fnu Au fu yk

÷kufku ÃkÚÚkh suðk çk÷fu ÃkÚÚkh fhíkkt Ãký ðÄkhu

Mk¾ík Au.

ÃkAe ík{khk rË÷ Mk¾ík ÚkR økÞk suðk fu

ÃkÚÚkh yÚkðk ÃkÚÚkhÚke Ãký ðÄkhu Mk¾ík.

ykðk sLkMk{qnLkwt yÕ÷knLke hn{ík, íkuLke

ËÞkÚke {nY{ hnuðwt íku{Lkk ÃkkuíkkLkk fkhýu Au.

Ãkkuíku s ÃkkuíkkLkk ykt¾, fkLk, {kU yLku rË÷Lku çktÄ

fheLku çkuXk Au. Lk fu yÕ÷knLke hn{íkLke f{e Au.

{kxu ykðk ÷kufkuLku yÕ÷kn Mkò ykÃkþu s.

�

(76) ËeLku RM÷k{Lkk ynfk{ku yuf çkeò MkkÚku

Mktf¤kÞu÷k Au fu yuf çkeòÚke y÷øk?

� � su{fu ykÞkíku fwhykLke yLku rhðkÞíku nËeMkÚke

¾çkh Ãkzu Au fu RM÷k{Lkk çkÄk s ynfk{ku

yufçkeòLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au. áüktíkYÃku

fwhykLk{kt ðeMkÚke ðÄkhu ykÞíkku{kt Lk{kÍ yLku

Ífkík yuf MkkÚku ðýoððk{kt ykðe Au.

nËeMkLke rhðkÞíkku{kt Au fu Ífkík ykÃÞk

ðøkh Lk{kÍ fçkq÷ Úkíke LkÚke. su heíku fu xÙuLk yuf

Ãkkxk WÃkh LkÚke [k÷e þfíke.

155 156

¾wËkÚke MktçktÄ(Lk{kÍ) yLku ¾wËkLke {¾÷qfÚke

MktçktÄ(Ífkík) yk çktLku yuf yuðk fwËhíke Ãkrhçk¤ku

Au suLkk rMkðkÞ yk{k÷Lkwt yÕ÷kn MkwÄe ÃknkU[ðwt

þõÞ LkÚke.

Ãk uøk tçkhu RM÷k{u ykðk Lk{kÍeykuLk u

{ÂMsË{ktÚke çknkh fkZe {qõÞk níkk. suyku Ífkík

yËk fhíkk Lk níkk. ¾wËkLkk çkÄk s ynfk{ku

yuLke þhíkku MkkÚku yËk ÚkkÞ Au. yÄqhe þhíkkuÚke

íkuLku fçkq÷ fhðk{kt ykðíkk LkÚke. á»xktíkYÃku RhþkË

ÚkkÞ Au :

yux÷u fu nsLkk yk{k÷Lku Ãkqhk fhku. yÄwhk

yk{k÷ fhðkLkwt [k÷þu Lkrn. yuf çkeS søÞkyu

Vh{kÔÞwt :

ÃkkuíkkLkk hkuÍkLku hkík ykðíkk MkwÄe ÃknkU[ðk Ëku,

yuf r{rLkx Ãký ðnu÷ku ¾ku÷ðkLkku nf LkÚke. suðe

heíku ¾kMk {kufk rMkðkÞ Lk{kÍ íkkuzðkLkku nf LkÚke.

�

(77) RçkkËíkLkku þwt {ík÷çk Au? þwt Võík Lk{kÍ, hkuÍkLku

s RçkkËík økýeþwt?

� � ÞkË hk¾ku! su fkÞo Ãký ¾wËkðtËu yk÷{Lke ¾wþLkwËe

«kÃík fhðk {kxu fhðk{kt ykðu íku RçkkËík Au. ¼÷u

ÃkAe íku fkÞo Ëu¾eíke heíku {k{q÷e s fu{ Lk nkuÞ.

ykÃkýe ÃkkuíkkLke Ëefhe {kxu fkLkLke çkwèe ¾heËeyu

íku Ãký yÕ÷knLke hÍk{tËeLke rLkGÞíkÚke Au, íkku íku

Ãký RçkkËík Au. òu yu fkÞo ykðuþ fu òuþ{kt fÞwO

Au, RçkkËík yLku ¾wËkLku hkS fhðkLke rLkGÞík LkÚke

íkku yu RçkkËík{kt økýkþu Lkrn.

yuf hMkkuRÞku yuf WMíkkËLkk(ykr÷{Lkk)

½h{kt yux÷k {kxu ¾kðkLkwt Ãkfkðu Au fkhý fu íku

WMíkkË Au. Lkuf fkÞkuo{kt ÷køku÷k Au. íkku Ãkøkkh ÷RLku

Ãký íkuLkwt yk ¾kðkLkwt Ãkfkððwt íkuLke Mkkhe rLkGÞíkLkk

fkhýu RçkkËík Au. nkt, ykË{e hMkkuRÞku çkLkeLku,

Ëk÷-MkçkS ÃkfkðLkkhku çkLkeLku Mkkhe rLkGÞík MkkÚku

sÒkík{kt sR þfu Au íkku yuf çkeòu ÔÞÂõík rfíkkçk

½h, rfíkkçk yLku ÷u¾ku ÷¾eLku rLkGÞíkLke ¾hkçkeLku

fkhýu çkeS søÞkLke Mkih Ãký fhe þfu Au.

ykÃkýe {òr÷Mk [k÷íke nkuÞ Au íÞkhu

¾kðkLkwt ÃkfkðLkkhk, ÃkeðkLkk ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk

fhLkkhk, çkeS fkuR Ãký r¾Ë{ík ykÃkLkkhk çkÄk

s ÷kufku RçkkËík{kt Mkk{u÷ Au.

�

157 158

(78) fwhykLk{kt ðýoLk ÚkÞu÷ “MkwÒkíkwÕ÷kn” yÚkðk

“MkwÒkíku R÷kne”Lkku þwt {ík÷çk Au?

� � Ãkk÷ko{uLx çku òíkLkk fkLkwLk çkLkkðu Au:

(1) yuf fkÞËku ÃkkuíkkLkk {kxu, áüktíkYÃku

økðLko{uLx Ãkkxeo yLku MÃkefhLke [wtxýe fuðe heíku

fhðe, fr{þLkhLke MktÏÞk, íkuLkk MkÇÞkuLke MktÏÞk,

íku{Lkk Ãkøkkhku, AwèeÞku, Mkk{kLÞ «kuøkúk{ku yLku

¾kMk «kuøkúk{kuLke þhíkku, AwÃkwt ðkuxªøk yLku ¾wÕ÷wt

ðkuxªøk. {tºke{tz¤Lkk rnMkkçk rfíkkçkLke þhíkku

ðøkuhu ðøkuhu. yk çkÄk fkÞËk-fkLkqLkku Ãkk÷ko{uLx

ÃkkuíkkLkk {kxu çkLkkðu Au.

(2) yuf fkLkqLk íku Au su Ãkk÷ko{uLx Mkk{kLÞ

sLk-MkkÄkhý yLku nwfw{ík fhðk {kxu çkLkkðu Au.

¾wËkðtËu yk÷{u Ãký fux÷kf fkÞËk fkLkqLkku

ÃkkuíkkLkk {kxu çkLkkÔÞk Au. ßÞkhu fux÷kf fkLkqLk

çktËkykuLkk {kxu çkLkkÔÞk Au. su fkLkqLkku ÃkkuíkkLkk

ytrçkÞkykuLkk îkhk ÷kufku MkwÄe ÃknkU[kzâk Au. su

fkÞËk-fkLkqLk ÃkhðhrËøkkhu ÃkkuíkkLkk {kxu çkLkkÔÞk

Au íku{Lku “MkwÒkíku R÷kne” yÚkðk “MkwÒkíkwÕ÷kn”

fnuðk{kt ykðu Au. suðku fu Mkqhyu ynÍkçk{kt

RhþkË Au :

yk yÕ÷knLkku fkÞËku Au su yøkkW ÚkR

økÞu÷k hMkq÷ku{kt Ãký [k÷w níkku yLku yÕ÷knLkk

nwf{ku «Úk{Úke s «{kýMkh rLk{koý ÚkÞu÷k nkuÞ

Au.

(1) rnËkÞíkLkku fkLkqLk:

çkuþf rnËkÞík fhðkLkw t y{khk MkkÚku

yrLkðkÞo Au.

(2) rnMkkçk y™u rfíkkçkLkku fkLkqLk:

rLk:þtMkÞ y{khk {kÚku íku{Lkku rnMkkçk ÷uðkLkku Au.

(3) hkuÍeLkku fkLkqLk:

hkuÍe yÕ÷kLkk rÍB{u Au.

159 160

(4) hn{íkLkku fkLkqLk:

ík{khk ÃkhðhrËøkkhu ÃkkuíkkLke Íkík WÃkh hn{ík

ðkSçk fhe ÷eÄe Au.

(5) rn{kÞíkLkku fkLkqLk: (MknkÞ fhðe, hûký fhðwt)

¾wËkðtËu yk÷{u su fkLkqLkku Mkk{kLÞ ÷kufku {kxu

çkLkkÔÞk Au íku{Lku “ynfk{” yLku “þheyíkLkk

nwf{ku” Lkk{Úke yku¤¾ðk{kt ykðu Au.

�

(79) fÞk{íkLkk rËðMku {whËkykuLkk rð¾hkÞu÷k

yðÞðkuLku òuzeLku(yufºk fheLku) Q¼k fhðk{kt

ykðþu íkku yk fuðe heíku Úkþu? {whËwt {kxe{ktÚke

rnMkkçkLke søÞkyu ykðþu.

� � (1) ík{u ËnªLku fkuR ðkMký{kt Lkk¾eLku n÷kðku íkku

{k¾ý-[hçkeLkk fýku yuf søÞkyu yufºk ÚkE

sþu. yÕ÷kn Ãký s{eLkLku n÷kðþu.

ßÞkhu Ãk]ÚðeLku yrík çk¤Ãkqðof n÷kððk{kt

ykðþu íkku Ëhuf ÔÞÂõíkLkk yðÞðku íkuLke ÃkkMku

ÃknkU[e sþu.

(2) ÔÞÂõík LkwíVkÚke, LkwíVku ¾kuhkfÚke yLku

¾kuhkf {kxe{ktÚke çkLku Au. yux÷u fu s{eLk{ktÚke

ykÃkýLku ½tW, swðkh, çkkshe, [ku¾k, Ëk¤,

þkf¼kS, V¤V¤krË ykrË «kÃík ÚkkÞ Au su

¾kuhkf ÃkkA¤Úke RLMkkLke LkwíVkLke þõ÷ RrgÞkh

fhe ÷u Au. yk çkÄe ÚkeÞheLku Mk{SLku yk Ãkrhýk{

WÃkh ÃknkU[e þfkÞ Au fu ykÃkýku MktçktÄ s{eLkLkk

fýku({kxeLkk fýku) MkkÚku Au.

(3) þwt òLkðhkuLkwt ËqÄ yk ½kMk yLku

þkf¼kS{ktÚke çkLkeLku ykÃkýk MkwÄe LkÚke ÃknkU[íkwt?

íku yÕ÷kn su ËqÄLku þkf¼kS{ktÚke Awxqt Ãkkzu Au.

íku ykÃkýLku Ãký {]íÞw ÃkAe s{eLkLkk ytËhÚke fkZe

þfu Au.

�

(80) þwt Võík yuf s økwLkku ÔÞÂõíkLke yk¾uhík çkhçkkË

fhe þfu Au?

� � fËe fËe yuf s ðkÞhMk ÔÞÂõíkLkk þheh{kt

Ëk¾÷ ÚkR òÞ Au yLku íkuLkk yk¾k þhehLku

÷fðkøkúMík çkLkkðe Ëu Au. yÃkkrns fhe Lkk¾u Au.

fËe yÂøLkLke yuf s r[Lkøkkhe yk¾ku {nkuÕ÷ku

161 162

fu økk{Lku çkk¤eLku ¾kf fhe Lkk¾ðkLkwt fkhý çkLku

Au. yuf yðøkwý nMkË-R»kko su nÍhík ÞwMkwV

(y÷.)Lkk ¼kRyku{kt níkku. yk yuf yðøkwý

nÍhík ÞwMkwV(y÷.) {kxu fux÷k çkÄk ð»kkuo ÷ktçke

{wMkeçkíkkuLkku (økw÷k{e Lku su÷ðkMk)Mkçkçk çkLke òÞ

Au. fËe yuf nhk{ fkur¤Þku yÚkðk Mk¥kk {u¤ððkLke

÷k÷[ ÔÞÂõíkLku R{k{ nwMkiLk(y÷.) suðe {nkLk

nMíkeLkk fík÷Lkwt fkhý çkLke þfu Au :

Mkk{kLÞ heíku Ëhuf økwLkkn ÃkkuíkkLkkÚke {kuxk

çkeò økwLkknLkk ykððkLkku hMíkku MkkV fhu Au.

fwhykLk yk çkkçkík{kt Vh{kðu Au,

suýu fkuR çkwhkR fhe, íkuLku íkuLkk økwLkknkuyu

½uhe ÷eÄku íkuyku s snÒk{ðkMkeyku Au. íkuyku íku{kt

nt{uþk hnuLkkh Au.

{ík÷çk ßÞkhu ÔÞÂõík fkuR økwLkku fhu íkku

íkuLke çkwhe yMkhku íkuLku ½uhe ÷u Au. íku nt{uþ {kxu

snÒk{{kt [kÕÞku òÞ Au. ßÞkhu þh{Lkku ÃkzËku

nxe òÞ íkku økwLkkn ÔÞÂõík {kxu ykMkkLk ÚkR

òÞ Au. {ík÷çk þh{Lkku ÃkhËku nxe økÞk ÃkAe

ÔÞÂõík çkuþh{ ÚkRLku ¾wÕ÷uyk{ økwLkkn fhíkku

ÚkR òÞ Au. yk s fkhýÚke ykÃkýu Ëwykyu

fku{u÷{kt ÃkZeyu Aeyu :

¾wËkÞk y{khk íku økwLkkn su nÞk yLku

þh{Lkk ÃkhËkLku [ehe Lkk¾u Au íku{Lku çkÏþe ykÃk.

�

(81) þwt {ÂMsË yLku R{k{çkkhøkkn{kt “y{urhfk

{wËkoçkkË” “RMkhkR÷ {wËkoçkkË”Lkk Lkkhk ÷økkðe

þfkÞ Au?

� � fwhykLku fhe{ Mkqhyu VíknLke AuÕ÷e ykÞík{kt

nfefe {wMk÷{kLk, Mkk[k {wMk÷{kLkLke íkkheV{kt

Vh{kðu Au :

163 164

íkuyku fw^VkhLkk {kxu ¾wçk s ¼khu Mkg

yLku ykÃkMk{kt ¾qçk s hn{rË÷ Au. ík{u òuþku,

yÕ÷knLke çkkhøkkn{kt {kÚkwt Lk{kðeLku rMksËk{kt

Ãkzu÷k nkuÞ Au.

WÃkhkuõík ykÞík{kt Yfwy yLku rMksËkLkk

ðýoLkÚke yøkkW yrþÆkW y÷÷ fw^Vkhu ð

hkun{kyku çkÞLknw{ ðýoLk ÚkÞu÷wt Au. yk yuf

y{÷e Lk{qLkku Au su fwhykLk{kt ðýoLk ÚkÞu÷ Au.

{ÂMsË fu R{k{çkkhøkknku{kt {wMk÷{kLkku

ÃkkuíkkLkk Ëw~{LkkuÚke LkVhík ònuh fhðk Lkkhk

Ãkkufkhe þfu Au. y÷çk¥k Võík Lkkhk ÷økkzðkLkwt

s Ãkqhíkwt Lk Mk{su. yuLkkÚke Ãký çkuníkh yLku Wå[

íkhefkÚke Ëwþ{LkkuÚke çkuÍkhe LkVhík ònuh fhe

þfkÞ Au. RÕ{ «kÃík fhðwt, yufíkk MÚkkÃkðe,

nrÚkÞkhku ½h yktøkýu íkiÞkh fhðkt, ÃkkuíkkLkk Ãkøkku

WÃkh Q¼k hnuðwt, ÃkkuíkkLke RÍTÍík çk[kðeLku

RLfkheykuLkk «Ãkt[kuLkk rþfkh Lk çkLkðwt ðøkuhu

ðkíkku Ãký yrþÆkyku y÷÷ fw^Vkhu {kt ykðe

òÞ Au.

[y®n fw^VkhÚke {ík÷çk fr÷{íkwÕ÷knLkk

íku RLfkheyku Au suyku {wMk÷{kLkkuLku ðøkh fkhýu

MkíkkððkLkk, ËçkkððkLkk fkuR {kufk sðk Ëuíkk Lk

níkk. sqX yLku Íw÷{ su{Lke ykËík çkLke økR

níke. íkuyku WÃkh {kur{Lk Mk¾ík nkuðku òuRyu.

ykðk Íkr÷{ RLfkheyku R{kLkðk¤kykuÚke ¼Þ

yLkw¼ððk òuRyu.

ð¤e Mknkçkk{kt yuf røkhkun ½ýku s

ÃkhnuÍøkkh níkku. hkík-rËðMk RçkkËík{kt ÷køku÷k

hnuíkk níkk. íkuyku Íkr÷{ fw VkhkuLke [k÷çkkSyku

yLku «Ãkt[ku Mkk{u Ãký Lk{úíkkÚke ðíkoíkk níkk. ykðk

yrík RçkkËíkøkwòh ÷kufkuLku fwhykLku {kur{LkLke

rMkVkíkkuLkwt ðýoLk fhíkkt Vh{kÔÞwt fu “{kur{Lk íku Au

su fw^VkhLke Mkk{u Mk¾ík nkuÞ.” Íkr÷{ RLfkhe

íkuykuÚke ¾kuVÍËn hnu, zh yLkw¼ðu yLku ykÃkMk{kt

{kur{LkkuLke MkkÚku íku hn{rË÷ Lk{ú nkuÞ. çkeS ðkík

su rçkLk-{wÂM÷{ku þktrík{Þ MknyÂMíkíð{kt {kLku

Au, ðøkh VkuøkxLkku [t[wÃkkík LkÚke fhíkk, íku{Lkk

WÃkh Mk¾ík hnuðkLke fkuR ðkík LkÚke. -yLkwðkËf]fwhykLk{SË Ãkuøktçkh(Mk÷.)Lke ÃkíLkeykuLku

Vh{kðu Au :

òu ík{u ÃkhnuÍøkkh nkuð íkku Lkh{eÚke ðkíkku

Lk fhku. suÚke fkuR çke{kh rË÷ yÚkðk nðMke

ík{khk rð»kÞ{kt ÷k÷[{kt Lk Ãkze òÞ.

165 166

yÞ LkçkeLke ÃkíLkeyku! ík{u çkeS Mkk{kLÞ

†eyku suðe LkÚke, yøkh ík{u yÕ÷knLkku ¼Þ

hk¾íke nkuÞ íkku fkuR ÃkhÃkwY»k MkkÚku fku{¤ Mðhu

ðkík Lk fhku fu suÚke íku þÏMk suLkk rË÷{kt hkuøk nkuÞ

fkuR «fkhLke ÷k÷[ fhu(þtfk ÃkuËk Lk ÚkkÞ {kxu)

çkhkçkh heíku çkku÷ku.

yksu yk ykÞík ykÃkýk çkÄk {kxu yuf

{níðLkku rMkÞkMke Ãkiøkk{ çkLke òÞ Au. íku yk fu

fkuRÃký ÔÞÂõík {w¥kfe nkuÞ íkku ¼÷u Ãkhtíkw

rMkÞkMkíkLkk fkLkqLk {wsçk Mk{ks{kt yuðe Lkh{e Lk

çkíkkððe òuRyu su Lkh{e òuRLku LkkÃkkf-÷k÷[e

÷kufku íkuLkkÚke VkÞËku QXkðe òÞ. RM÷k{e

nwfw{íkLku Ãký yk çktLku ykÞíkku yuf rMkÞkMke fkLkqLk

yLku ÃkÞøkk{ Ãkqhku Ãkkzu Au.

�

(82) þwt fwhykLkuÃkkf{kt RM÷k{e ¼kR[khku çkíkkððk

÷køkýe «ËþoLkku yLku Ëu¾kðku fhðk, sw÷qMk

fkZðk, íku{kt ¼køk ÷uðku ðøkuhu {kxu fkuR Ë÷e÷

fu ðýoLk Au?

� � yÕ÷kn íkyk÷k Vh{kðu Au :

yLku Lk íkuyku RLfkheykuLku ¢kuÄ [Zu íkuðe

ðíkoýwtf [÷kðu Au yLku ð¤e Ëw~{Lkku ÃkkMkuÚke fkuR

ðMíkw ¾qt[ðe Ãký LkÚke ÷uíkk. Ãkhtíkw yk fu íku{Lkk

y{÷Lku Lkuf y{÷ íkhefu ÷¾ðk{kt ykðu Au.

yk Ëu¾kðku yLku «ËþoLkku, sw÷qMk fkZðk

ðøkuhu RM÷k{Lkk Ëw~{Lkku yLku {wMk÷{kLkkuLkk

Ëw~{LkkuLku økwMMku fhu Au. {kxu yk Ëu¾kðku yuf

y{÷u Mkk÷un Au, Lkuf y{÷ku Au su y{÷kuÚke

RLfkheyku økwMMku íkku [Zu Au. íkuykuLku {wMk÷{kLkkuLke

þÂõík «ËþoLkÚke ¼Þ-zh ¾kuV ÃkuËk ÚkkÞ Au.

167 168

fr÷{kLkk yk RLfkheyku ÃkkMkuÚke íku{Lke fkuR ðMíkw

AeLkðe ÷uðk{kt LkÚke ykðíke su økwLkku çkLkíke nkuÞ.

fr÷{kLkk RLfkheyku ¢kurÄík ÚkkÞ Au, økwMMku ¼hkÞ

Au, yk yLkuf y{÷ Au.

yðko[eLk Mk{Þ{kt su «[kh {kæÞ{ku [k÷u

Au, Mkuxu÷kRx îkhk yk fkÞo fhu Au. òu yk fkÞo

Ãkrðºk nuíkw {kxu, Lkuf {fMkË {kxu Au íkku Lkuf y{÷

økýkþu. yk «fkhLkku «[kh ¼÷u íku Mkuxu÷kRxÚke

çkíkkððk{kt ykðíkku nkuÞ íkku Ãký òýu {uËkLk{kt

Mkk{qrnf nksheYÃk økýkþu. yk y{úrçk÷ {yYV

yLku LkÌk yrLk÷ {wLfh Au su {kur{LkkuLke ®n{ík{kt

ðÄkhku fhu Au. ÔÞðnkrhf heíku rðïLkk Ëhuf

¾qýk{kt ðMkíkk {wMk÷{kLkkuLku yMkh fhu Au. ð¤e

yk «fkhLkk sw÷qMkku, «ËþoLkku, {wÍknuhk Ëw~{LkkuLku

[u÷Us fhu Au, íku{Lke ®n{íkku ÃkMík fhu Au.

�

(83) ËeLke {Mkkyu÷{kt ykÃkýu {hksuy rfhk{Lke

({wsËrnËkuLke) íkf÷eË(yLkwMkhý) þk {kxu fhðe

òuRyu?

� � ík{k{ RLMkkLkku, Ëhuf s{kLkkLkk su ðMíkwLkwt ¿kkLk

LkÚke Ähkðíkk. su ðMíkw rð»kuLke òýfkhe LkÚke nkuíke

íku çkkçkíkku {kxu íkuLkk rLk»ýktíkkuLke ÃkkMku òÞ Au.

{hksuyu íkf÷eË ykr÷{ku su{Lke {Ínçke çkkçkíkku{kt

÷k¾ku fhkuzku RLMkkLkku íkf÷eË fhu Au. íkuyku Ëkõíkhku

yLku R÷ks fhLkkhkykuLkk LkwMk¾kykuLke íkf÷eË fhu

Au {kxu íkf÷eË fhðe. yLkwMkhðwt fkuR Lkðe ðMíkw

LkÚke. íkf÷eËLkk {qr¤Þkt rðïLkk MksoLkÚke yksrËLk

MkwÄeLkk RríknkMk{kt szkR økÞu÷kt Au. çkuxku çkkÃkLke,

¾uzwík çkeò ¾uzwíkLke, ðuÃkkhe çkeò {kuxk ðuÃkkheLke,

yuf Lkðku WãkuøkÃkrík çkeò WãkuøkÃkríkLke íkf÷eË

fhíkk nkuÞ Au. çk÷fu òLkðhku MkwæÄkt íkf÷eË fhíkkt

árü{kLk Úkþu.

{ík÷çk íkf÷eËLkk {qr¤Þkt {kLkðeLkk Ãk]Úðe

ðMkðkx sux÷kt s sqLkk Au. ykÃkýu ËeLku RM÷k{Lke

çkkçkíkku{kt ËeLku RM÷k{Lkk rLk»ýktík òýfkhku íkhV

yuðe heíku sRyu Aeyu suðe heíku çkeò yLÞ

{k{÷kyku{kt íku{Lkk rLk»ýktíkku íkhV sRyu Aeyu.

fwhykLk nwf{ ykÃku Au :

òu ík{u LkÚke òýíkk íkku yun÷u rÍ¢Lku ÃkqAku.

WÃkhkuõík ykÞík yk{ LkÚke funíke fu Ëhuf

ykr÷{Lku ÃkqAku. çk÷fu fnu Au fu íku ykr÷{Lku ÃkqAku

su yun÷u rÍ¢ Au. yux÷u ÞkËu ¾wËk{kt hnuíkku nkuÞ.

169 170

R÷kne íkfðk{kt håÞku ÃkåÞku hnuíkku nkuÞ yLku

¼q÷e sLkkhku Lk nkuÞ.

rhðkÞíkkuLkk yLkwMktÄkLk{kt íku ykr÷{Lke

íkf÷eË Úkðe òuRyu su ½ýwt-çkÄwt RÕ{ ÄhkððkLke

MkkÚku ykrË÷(RLMkkV ÃkMktË) Ãký nkuÞ. íkuLkwt çkku÷ðwt,

[k÷ðwt, yk[kh, rð[kh ðøkuhu{kt rMkæÞkr¼{kLk Lk

nkuÞ, ÷k÷Mkk fu ðkMkLkk Lk nkuÞ.

su R{khík su Lkfþk ðøkhLke BÞwrLkrMkÃkkr÷xeLke

{tsqhe ðøkh çkLkkðe nkuÞ íku íkkuze Ãkkzðk suðe

økýkÞ Au. Ãkhtíkw òu çkLkkðLkkhu íkuLku yuðe heíkLke

zeÍkRLk çkLkkðe nkuÞ su BÞwrLkrMkÃkkr÷xeLkk fkÞËk

fkLkqLk «{kýu nkuÞ. yu s «{kýu íkf÷eË ðøkhLkku

y{÷ çkkrík÷ Au Ãkhtíkw yk fu íkuLkku y{÷ {hsyu

íkf÷eËLkk Víkðk «{kýuLkku nkuÞ.

�

(84) rð÷kÞíku VfeGÞkn þwt Au?

� � Mk{ks ÔÞðMÚkk fu hkßÞ ÔÞðMÚkk fkuR Ãký nkfu{

yLku nwfw{ík ðøkh, Mkhfkh ðøkh [k÷e þfíke

LkÚke. nkfu{ fu hunçkh ðøkh Mk{ks ÔÞðMÚkk

¼ktøke Ãkzu Au. fkÞËku yLku ÔÞðMÚkk Ãkze ¼ktøku Au.

{wMk÷{kLkkuLkk Mk{ksLkk hunçkhLku RM÷k{Úke

ðkfurVÞík-òýfkhe nkuðe òuRyu. hunçkh {kxu

MkkiÚke ðÄw RÕ{ÞkVíkk, íkk÷e{ Ãkk{u÷k, çknkËwh

yLku {w¥kfe ÃkhnuÍøkkh nkuðwt sYhe Au.

WÃkhkuõík çkkçkíkk uLke òýfkhe yuðk

ykr÷{kuLku nkuÞ Au suyku RÕ{{kt Ãkwgk-{sçkqík

yLku Lkuf nkuÞ Au. ykðk rLk»ýktík ykr÷{ku ÃkkuíkkLkk

ytËhÚke MkkiÚke ðÄw RÕ{ÞkVíkk, Lkuf-ÃkhnuÍøkkh,

çknkËwhLku [wtxe fkZu Au.

�

(85) ytrçkÞk y÷Þnu{wMMk÷k{Lke fkBÞkçkeLkwt hnMÞ

þwt Au? su{Lkk WMkq÷ku WÃkh, rMkØktíkku WÃkh ÷kufku

MkËeyku ÃkAe Ãký çkr÷ËkLkku ykÃkðk íkiÞkh nkuÞ

Au. ykrþfLke su{ y{÷ fhu Au?

� � ytrçkÞkLke fkBÞkçke {kxu ½ýe çkÄe Ë÷e÷ku Au.

íku{ktÚke fux÷ef Ë÷e÷ku Lke[u «{kýu Au :

(1) Ãkrðºkíkk, ÃkqðoòuLkwt Ãkrðºk nkuðwt, Lkuf rLkGÞík

nkuðwt yLku rË÷{kt RLMkkLkku {kxu ÃÞkh {nççkíkLkwt nkuðwt.

(2) ytrçkÞkLke LkçkwÔðíkLke Mkkrçkíkeyku

íkfoMktøkík Ë÷e÷ku WÃkh ykÄkrhík nkuÞ Au. òuh

Íw÷{, Mk¥kk fu Ë{Lk WÃkh ykÄkrhík LkÚke nkuíke.

(3) ð[Lk Ãkk÷Lk, Ãkrðºk yk[hý, yLÞku

fhíkkt y{÷{kt ykøk¤ hnuðwt, ð¤e ®sËøkeLke

AuÕ÷e ½ze MkwÄe íkuLkk WÃkh fkÞ{ hnuðwt.

(4) rðþk¤ ÓËÞÚke-WËkhrË÷ nkuðk MkkÚku

¾wþ yÏ÷kf Ãký nkuðwt.

171 172

(5) fwËhíke «f]rík-Mð¼kð «{kýu íkuykuLkk

Vh{kLkku nkuÞ Au, MkkÚku R÷kne ðkÞËk Ãký.

(6) ÔÞÂõíkøkík, Mkk{qrnf, ytøkík,

{Lkkurð¿kkrLkf, ykŠÚkf, hksfeÞ, ðiËf WÃk[kh

yLku RçkkËík ðøkuhu çkÄk s ûkuºkkuLkk {wfkçk÷k{kt

ytrçkÞkLkk ÷kðu÷k ÃkÞøkk{ ðÄkhu ÔÞkÃkf nkuÞ,

Mkk{qrnf nkuÞ.

(7) ytrçkÞk ÃkkuíkkLkk Vh{kLkkuLku ykMkkLk

yLku ÓËÞLku ykf»kuo yuðk ytËks{kt Ãkuþ fhu Au.

áüktíkYÃku çke{kh çkk¤f $sufþLkÚke zhu Au.

zkìõxh íkuLku $sufþLk ÷uðk {kxu yk heíku «kuíMkkrník

fhu Au.

� çkuxk nwt ík{Lku ½ýku s [knwt Awt.

� ík{khkÚke yøkkW Ãký ½ýkt çkÄk çke{khkuLku,

¼÷u ÃkAe íku çkk¤f nkuÞ fu {kuxkyku, $sufþLk

÷økkððk{kt ykÔÞkt Au.

� $sufþLkLkwt ËËo yuf MkufLzLkk sux÷wt Ãký

LkÚke nkuíkwt. Úkkuzwt MknLk fhku, yu ÃkAe íkhík

s Mkkò ÚkR òð.

� òu ík{Lku $sufþLk LkÚke s ÷uðwt íkku íkuLke søÞkyu

xuç÷ux yÚkðk fuÃMkw÷ Ãký ykÃke þfwt Awt.

yÕ÷kn hççkw÷ RÍTÍík Ãký ßÞkhu ÃkkuíkkLkk

çktËkykuLku hkuÍk hk¾ðkLkku nwf{ ykÃku Au íkku

ftRf ykðk s ytËks{kt Mk{òðu Au.

� «Úk{ nwf{ ykÃku Au :

yÞ íku ÷kufku suyku R{kLk ÷kÔÞk Aku,

{khk WÃkh yfeËku yLku R{kLk hk¾ku Aku.

rð[khku, yk þçËku{kt çktËkykuLku ykËh-MkB{kLk

Au. su{kt rLk¾k÷Mkíkk MkkÚku òýu ËkuMíkeLkku ytËks

{k÷q{ Ãkzu Au. yk ytËks ÔÞÂõíkLku y{÷

Ãkh hÍk{tË fhu Au, íkiÞkh fhu Au.

� íÞkh çkkË Vh{kðu Au :

hkuÍk hk¾ðk ík{khk WÃkh yu s «{kýu

ðkrsçk Au suðe heíku ík{khkÚke ykøk¤Lkk

÷kufku WÃkh ðkrsçk níkk yLku íkuLkwt Ãkrhýk{

yÕ÷knÚke íkfðku RrgÞkh fhðwt Au.

� íÞkhçkkË Vh{kðu Au :

173 174

Úkkuzkf s rËðMk Au, ðÄkhu rËðMkku LkÚke.

� íÞkh çkkË Vh{kðu Au :

òu fkuR {wMkkrVh nkuÞ yÚkðk çke{kh nkuÞ

íkku íkuLkk {kxu çkeòu hMíkku Au.

WÃkhkuõík ðýoLk su yÕ÷kníkyk÷kyu

ÃkkuíkkLkk çktËkykuLku ÃkuËk fhLkkh yLku Ãkk÷Lknkh

nkuðk MkkÚku fÞwO Au íku Ãku÷k zkìõxhLkk suðwt s Au.

su çkk¤fLku $sufþLk ykÃkðk {kxu íkiÞkh fhu Au.

yk s ðkíkku ytrçkÞkyu rfhk{Lke MkV¤íkkLke

[kðeyku Au, fkBÞkçkeLkwt fkhý Au.

�

(86) Ëhuf fkÞo{kt R÷kne htøk fuðe heíku ÷kðe þfkÞ

Au? {ík÷çk ykÃkýk hku®sËk fkÞkuo su ykÃkýu

ykÃkýk VkÞËk {kxu fhíkk nkuÞ Au íkuLku ð¤ktf

ykÃke yÕ÷knÚke Mkðkçk nkrMk÷ fhe ÷uðku?

� � ykÃkýu fwhykLk{kt ÃkZeyu Aeyu :

htøk íkku Võík yÕ÷knLkku Au yLku íkuLkkÚke

ðÄeLku çkeò fkuLkku htøk nkuR þfu Au.

ynª R÷kne htøkÚke {ík÷çk íku fkÞkuo su Võík

yÕ÷knLke hÍk{tËe {u¤ððk {kxu yÕ÷knLkk

nwf{Úke íkuLke Vh{ktçkhËkhe fhðk{kt ykðu. ykÃkýe

òLkku-{k÷Lkwt hûký Võík íkuLkkÚke RåAeyu Aeyu.

(1) áüktík YÃku ykÃkýu ykÃkýe ÃkíLke {kxu

Ãkkuþkf ¾heËe hÌkk Aeyu. òu íku hkík rð÷kËíku

sLkkçku Vkíku{k Mk÷k{wÕ÷knu y÷ÞnkLke ¾wþeLke hkík

Au íkku yk ¾heËkhe Ãký R÷kne htøk ÃkuËk fhu Au.

(2) su Ãkkýe ykÃkýu ykÃkýk {kuZk WÃkh

Lkk¾eyu Aeyu, òu íkuLku ðÍwLkk RhkËkÚke Lkk¾eyu

íkku ykÃkýwt fk{ nkÚk-{kU ÄkuðkLkwt íkku Úkþu s yLku

íku{kt R÷kne htøk Ãký ykðe sþu.

(3) ykÃkýu fkuRf søÞkyu çkuXk Aeyu íkku

rfç÷k íkhV {kU ykðu yuðe heíku çkuMke sRyu íkku

íku çkuMkðk{kt Ãký R÷kne htøk ykðe sþu.

yk heíku ykÃkýu RÕ{ nkrMk÷ fhðkLku,

çkeòLku RÕ{ þe¾ððkLku, fMkhík fhðkLku,

175 176

ykÃkMk{kt yuf çkeòLke {w÷kfkík fhðkLku, ð¤e

õÞktf ykððk sðkLku R÷kne htøk ykÃke þfeyu

Aeyu.

fËe fËe nÍhík y÷e(y÷.)Lku õÞktf

Ëyðík WÃkh çkku÷kððk{kt ykðíkk íkku ykÃk

½h{ktÚke Úkkuzwt ¾kðkLkwt ¾kRLku síkk níkk. ÃkAe

Vh{kðíkk fu {un{kLke{kt {khk sðkLkku {fMkË

{ku{eLk ¼kRÚke {w÷kfkík Au, Lk fu ¼q¾ r{xkððe.

su YrÃkÞku-ÃkiMkku ykÃkýu VfehLku ykÃkeyu

Aeyu íku{kt ykÃkýe Mk÷k{íkeLke rLkGÞík hk¾e

þfkÞ Au. Ãkhtíkw íkuLke MkkÚku ík{k{ {wMk÷{kLkkuLke

ykrVÞík-Mk÷k{rík, ¾kMk fheLku nÍhík R{k{u

Í{kLkk(y.ík.V.þ.)Lke Mk÷k{íkeLke rLkGÞík hk¾e

þfkÞ Au.

fwhykLk Vh{kðu Au su ÔÞÂõíkLkk SðLkLkku

{fMkË sÒkík yLku íkuLkk Ëhßòyku nkuÞ, íkuLku

ËwrLkÞk Ãký {¤þu Ãkhtíkw suLkku {fMkË Võík ËwrLkÞk

s Au fu {k÷ Ëki÷ík yufXe fhe ÷ô. íku yk¾uhíkÚke

íkÆLk ðtr[ík hnuþu, ð¤e ËwrLkÞk íkuLke Mkw¾YÃk

hnuþu fu Lkrn íkuLke Ãký fkuR çkknUÄhe yÕ÷kn

ykÃkíkku LkÚke fu ËwrLkÞkLke Ëki÷íkÚke íku VkÞËku WXkðu

fu Lk WXkðu.

�

(87) þwt Ëhuf ðkíkLku òýðe sYhe Au? ð¤e çkeòykuLku

yk òýfkhe ÃknkU[kzðe sYhe Au?

� � fux÷ef ðkíkkuLku ykÃkýu Lk òýeyu íkku çkuníkh Au,

fwhykLk Vh{kðu Au :

íku ðMíkwykuLkk {k{÷k{kt su yøkh ònuh ÚkR

òÞ íkku ík{Lku LkkÃkMktË Ãkzu, {kxu (Lkfk{k) Mkðk÷

Lk fhku.

yLkksLkk økkuzkWLkku{ktÚke yLkksLkwt rðíkhý

fhLkkhk òu yk «{kýu yu÷kLk fhe Ëu fu nðu

Võík Úkkuzkf rËðMkLkk ½ô Au íkku yk ðkík Mkkt¼¤íkkt

s ykÃkýu ÃkhuþkLk ÚkR sRyu, ÃkAe hkux÷e

{u¤ððk {kxuLke ÷zkR þY ÚkR òÞ. yk søÞkyu

rðíkhý ÔÞðMÚkk fhLkkhkykuyu sðkçkËkh

nkfu{kuLku ¾çkh ykÃkðe òuRyu fu íkuyku yLkks

¾heËu. rðíkhý ÔÞðMÚkk fhLkkhk yLÞ

økuhsðkçkËkh ÷kufkuLku fþe Ãký ¾çkh Lk ykÃku

suLkk fkhýu yuf çku[uLke Q¼e ÚkR òÞ. íkuÚke

s Lk Ëhuf ðkík òýðe MkkYt Au Lk íkku çkeòLku

çkíkkððwt MkkYt Au.

177 178

(1) íku RÕ{ VkÞËkfkhf Au. nÍhík

{wMkk(y÷.)yu nÍhík r¾Íh(y÷.)Lku fÌkwt: þwt

ykÃk {Lku RòÍík ykÃkku Aku fu nwt MkVh{kt ykÃkLke

MkkÚku hnwt yLku su RÕ{ ¾wËkyu ykÃkLku yíkk

Vh{kÔÞwt Au. íku RÕ{ ykÃkÚke þe¾wt.

(2) yuf RÕ{ íku Au su LkwfMkkLkfkhf Au.

yk ÷kufku íkuykuÚke íku çkÄwt s þe¾íkk níkk su

íkuyku {kxu LkwfMkkLkfkhf níkwt. ð¤e Lk íkku íkuLkkÚke

fkuR VkÞËku Úkíkku níkku. yuf Mk{qn suyku òËw-xkuLkk

yÚkðk yuðk «fkhLkwt RÕ{ þe¾íkku níkku suLkkÚke

Ãkrík-ÃkíLke ðå[u ÷zkR-Íøkzku Q¼ku ÚkkÞ.

(3) yuf ¿kkLk íku Au su Lk íkku VkÞËkfkhf

Au, Lk LkwfMkkLkfkhf. áüktíkYÃku yMknkçku fnVLke

MktÏÞkLkwt òýðwt fu íkuyku ºký fu [kh níkk fu íkuLkkÚke

ðÄkhu níkk.

ynª yMknkçku fnVLke MktÏÞk {níðLke

LkÚke yu òýðwt sYhe Ãký LkÚke. çk÷fu {níðLke

ðkík yk Au fu Úkkuzkf ÞwðkLk ÃkwY»kku VMkkËe yLku

çkuËeLk Mk{ksÚke ÃkkuíkkLkwt R{kLk çk[kððk yÕ÷knLke

{nççkík ¾kíkh þnuhLke çknkh rnshík fhe òÞ

Au. þnuhLke yuþku ykhk{Lke ®sËøke Akuze

støk÷Lke- økwVkLke ®sËøke ÃkMktË fhu Au. þk {kxu?

ÃkkuíkkLkku yfeËku yLku R{kLk çk[kððk, yÕ÷knLke

hÍk{tËe ¾w~™qËe «kó fhðk. økwLkknkuÚke ¼hÃkqh

{knku÷ Akuze òÞ Au. yk þe¾ððkLkwt, òýðkLkwt

yLku Mk{sðkLkwt Au.

�

(88) su ÔÞÂõík ËeLkLku {kLkíkku s LkÚke íkuLke MkkÚku

ykÃkýe AuÕ÷e ðkík þwt nkuðe òuRyu?

� � fux÷kf zÙkRðhku yuðe [eòuLku, su{Lke hMíkk{kt

sYhík Ãkze þfu Au. ÃkkuíkkLke MkkÚku hk¾u Au. suðe

fu Mkktf¤, Ëkuhzwt, ðÄkhkLkk Ône÷, suf, xku[o ðøkuhu

179 180

MkkÚku hk¾u Au. ßÞkhu fux÷kf ÷kufku çkuÏÞk÷e{kt

MkVh þY fhe Ëu Au. ÃkkuíkkLke MkkÚku fþwt Ãký hk¾íkk

s LkÚke. òu fu ykÃkýLku yk ðMíkwykuLke sYhík Ãkzu

fu Lk Ãkzu. AíkktÞ òu yk ðMíkwykuLku økkze{kt {qfe

Ëuðk{kt ykðu íkku fkuR LkwfMkkLk íkku ÚkðkLkwt s LkÚke.

Võík Úkkuzkf rf÷kuLkwt ðsLk ðÄe òÞ Au. òu yk

[eòuLke sYhík Ãkze økR yLku íku [es ykÃkýe ÃkkMku

LkÚke íkku íku MkzfLke ðå[u ½ýe s {wMkeçkík{kt {wfkR

sþu? ÃkMíkkðku Ãký ÚkkÞ, íkf÷eV WXkððe Ãkzu,

{kÚkwt Ãký Ãkexðwt Ãkzu.

yf÷{tËe yk Au fu ÔÞÂõík çkLkðkòuøk

yfM{kíkLku árü Mk{ûk hk¾eLku fkuR fk{ fhu.

nðu ykÃkýu yk áüktík îkhk ËeLkLkk {k{÷kLku

Mk{Syu Aeyu. ytrçkÞkyu rfhk{u ykÃkýLku {]íÞw

ÃkAe rfÞk{ík{kt rnMkkçk-rfíkkçk ÚkðkLke ¾çkh

ykÃke Au. ð¤e íkuLke MkkÚku fux÷kf WMkq÷ku,

fkÞËk-fkLkqLkku Ãký çkíkkÔÞk Au. suLku fux÷kf

{kLkð Mk{qnkuyu {kLÞk ßÞkhu fux÷kf {kLkðMk{qnu

Lk {kLÞk. RLfkh fÞkuo.

suykuyu ÃkuøktçkhLke ðkíkkuLku {kLke íkuyku hkík-

rËðMk{kt Úkkuzef ðkh ¾wËkíkyk÷kÚke ðkík-[eík fhu

Au. Lk{kÍ ÃkZu Au. ð»ko{kt yuf {rnLkku MkqÞkuoËÞ

yøkkWÚke ÷R MkwÞkoMík ÚkR økÞk ÃkAe Úkkuzeðkh

rËðMkLkk ftRÃký ¾kíkk-Ãkeíkk LkÚke. þhkçk LkÚke

Ãkeíkk, çkeS ½ýe-çkÄe LkkLke-{kuxe ðkíkkuÚke ÃkhnuÍ

fhu Au, çk[u Au.

nðu Võík yuf ðkík øk÷ík Au AíkktÞ

Mk{sðk {kxu yLkw{kLk fhe ÷ku fu {]íÞw ÃkAe

rnMkkçk-rfíkkçk LkÚke ÚkðkLkku íkku WÃkhkuõík {kLkð

Mk{qn su{ýu ytrçkÞkLke ðkíkkuLku {kLke Au íkuykuLku

þwt økw{kððkLkwt Au? fR r[òu nkÚk ðzu ykÃke Au.

suLkk síkk hnuðkÚke yVMkkuMk ÚkkÞ. fþwt økw{kÔÞwt

íkku Au s Lkrn.

Ãkhtíkw su ÷kufkuyu ytrçkÞk y÷Þnu{wMMk÷k{Lke

ðkíkku WÃkh æÞkLk LkÚke ykÃÞwt, ÃkuøktçkhkuLke ðkíkkuLku

çkufkh Mk{SLku SðLk økwòhe ËeÄwt. ¾wËkLke

çkkhøkkn{kt íkuLkk rnMkkçkLkku Mkk{Lkku fhðkLkku ÚkÞku

íÞkhu ykðk ÷kufku R{kLk, yfeËk yLku y{÷Úke

¾k÷e hÌkk níkk íkuykuLkwt þwt Úkþu?

y¬÷{tË íkku íku Au su rfÞk{íkLkwt ÞfeLk Lk

hk¾íkku nkuðk Aíkkt íku rnMkkçk-rfíkkçk {kxu ÃkkuíkkLke

òíkLku íkiÞkh hk¾u, ytrçkÞkLke LkMkeníkkuLku økt¼ehíkk

MkkÚku ÞkË hk¾e íkuLkk WÃkh y{÷ fhu.

ßÞkhu rVhykuLku nÍhík {qMkk(y÷.)Lku fík÷

fhe Lkk¾ðkLkku RhkËku fÞkuo íÞkhu rVhykuLkLkk yuf

Ëhçkkhe su{ýu ÃkkuíkkLkwt R{kLk AwÃkkðe hkÏÞwt níkwt

181 182

íku{ýu rVhykuLkLku fÌkwt: fu þwt yuðe ÔÞÂõíkLku su

Võík yk{ fnu Au fu yÕ÷kn {khku ÃkhðhrËøkkh

Au. ð¤e ík{khe ÃkkMku MÃkü, árü{kLk ÚkkÞ yuðe

Ë÷e÷ku Ãký ÷kÔÞku níkku íkuLku fík÷ fhe Lkk¾þku?

òu íku ÔÞÂõík (n. {qMkk y÷.) swX çkku÷u Au íkku

íku ÃkkuíkkLkwt LkwfMkkLk fhu Au. íku ík{khe nwfw{íkLku

ftRÃký LkwfMkkLk LkÚke ÃknkU[kzíkku. Ãkhtíkw òu íku Mkk[w

çkku÷u Au íkku íku økÍçk yLku økwMMkku, yÕ÷knLkku

yÍkçk suLkku RLfkheykuÚke ðkÞËku fhðk{kt ykÔÞku

Au. íku ík{khe MkwÄe ÃknkU[eLku hnuþu.

�

(89) çkuníkheLk y{÷ fÞku Au?

� � çkuníkheLk y{÷ yu Au fu su ¾wËkLke çkkhøkkn{kt

fçkq÷ ÚkkÞ, ÃkAe íku LkkLkku y{÷ nkuÞ fu {kuxku.

yLku y{÷Lkk «fkhLkwt {níð LkÚke, íkuLkwt fçkw÷ Úkðwt

{níðLkwt Au.

ßÞkhu Rçkúkne{(y÷.)yu ÃkkuíkkLkk VhÍtË

RM{kR÷Lke {ËËÚke ¾kLkyu fkçkkLke ËeðkhkuLku

[ýe íkku Ëwyk fhe yLku fÌkwt:

ÃkhðhrËøkkh! {khk yk y{÷-fkÞoLku fçkq÷

fh. ßÞkhu fu ßÞkt yk fkÞo ytò{ ÚkR hÌkwt Au

íku {¬k þnuh Au. yLku fk{Lkku «fkh fkçkkLkwt

çkktÄfk{ Au. íkuLku çkLkkðLkkhk Rçkúkne{ yLku

RM{kR÷(y÷.) suðk Ãkuøktçkhku Au. yk {hfÍLkk

çkktÄfk{Lkku {fMkË yÕ÷knLke RçkkËík Au. yk

{fkLkLkku Lkçkeykuyu íkðkV fÞkuo Au. yk {fkLk Ãkh

rsçkúR÷ LkkrÍ÷ ÚkÞk Au. nÍhík y÷e(y.)Lke

ÃkiËkRþLke søkk Au.

yk çkÄwt nkuðk Aíkkt Rçkúkne{(y÷.) Vh{kðe

hÌkk Au ¾wËkÞk! {khk yk y{÷Lku

fçkq÷ Vh{kðe ÷u. ykLkku {ík÷çk yu fu fkçkkLke

íkk{eh, íkuLkwt çkLkkððwt ¾wËkLke çkkhøkkn{kt fçkq÷

Lk ÚkkÞ íkku yk y{÷Lke fkuR nirMkÞík LkÚke.

�

(90) fÞku y{÷ ¾wËkLke çkkhøkkn{kt fçkq÷ ÚkkÞ Au?

� � íku fkÞo suLkku {fMkË-æÞuÞ Mkk[ku nkuÞ, íku fkÞoLke

ÃkØrík «ýk÷e Ãký Mkk[e nkuÞ, MkkÚku íku fkÞoLkku

Mknkhku-ykÄkh Ãký Mkk[ku nkuÞ. {ík÷çk fkuRÃký

183 184

y{÷Lkk çkuníkheLk y{÷ çkLkðk {kxu fkÞoLkku

{fMkË-ÃkØrík yLku ykÄkh ºkýu Mkne yLku þheyík

{wsçkLkk nkuðk sYhe Au. fkhý fu fux÷kf fk{kuLkku

{fMkË(æÞuÞ) Mkk[ku nkuÞ Au. Ãkhtíkw íku hMíkku su

{fMkËLku Ãkqýo fhðk yÃkLkkððk{kt ykðu Au íku

ÃkØrík Mkk[e nkuíke LkÚke.

yk fkÞoLkwt áüktík yk heíku Mk{Syu fu fkuR

[kuheLke Mkðkhe WÃkh çkuMkeLku ns fhðk òÞ (íku

s{kLkk{kt ns{kt sðk {kxu ¾kMk {wÏÞ ¾[o

Mkðkhe yLku ¾kðk-ÃkeðkLke ÔÞðMÚkk níkwt.) yíÞkhu

ykÃkýe rð{kLkLke rxrfxLkk Lkkýkt yLku íÞkt

hkufkðkLkku ¾kã ¾[o {wÏÞ Au. òu fkuR {kýMk ns

fhðk {kxu [kuhe fheLku íkuLke rxrfx ¾heËu yk

WÃkhkuõík áüktík MkðkheLke [kuheLkk yÚko{kt økýkþu.

fkuRÃký nhk{ Lkkýkt-ÔÞksLkk, [kuheLkk, Mkøkkt

ðnk÷kLkku nf {kheLku yufºk fhu÷k ðøkuhu Mkðuo

øk÷ík ÃkØrík{kt økýkþu.

yk yuðe ðkík ÚkR fu MkVuË yLku ¾qçkMkqhík

rËðk÷ WÃkh fkuR LkkÃkkf ÃkËkÚkoÚke ÷¾ðk{kt ykðu

fu “ÃkkfeÍøkeLkku ÏÞk÷ hk¾ku.”

fËef fkÞoLkku ykÄkh-ðMke÷ku Mkne nkuÞ Au.

Ãkhtíkw æÞuÞ yLku «ýk÷e øk÷ík nkuÞ Au. suðe heíku

¾khSykuLkku Mk{qn nÍhík R{k{ y÷e(y÷.)Lkk

{wfkçk÷k {kxu Q¼k ÚkR økÞk níkk yLku Lkkhk

÷økkðe hÌkk níkk :

yux÷u fu nwfq{íkLkku nf Võík yÕ÷knLku s

Au. nÍhík y÷e(y÷.)yu sðkçk{kt Vh{kÔÞwt:

(Lknsw÷ çk÷køkk-¾wíçkk 40)

yk ðkík íkku nf Au Ãkhtíkw íku{Lke «ýk÷e yLku

æÞuÞ çktLku çkkrík÷ yLku nfLke rðYØ Au.

yk çkkçkíkLkwt çkeswt áüktík støku rMk^VeLkLkwt Au.

ßÞkhu {ykrðÞkLkwt ÷~fh nkhðkLke yýe WÃkh níkwt

íÞkhu íkuýu çkktçkwyku WÃkh fwhykLk ÷xfkÔÞkt níkkt.

÷ÏÞwt níkwt fu íkuyku fwhykLkLkk íkkçku hneLku VUMk÷ku

RåAu Au. Ãkhtíkw yk íkuykuLke nkhLku Sík{kt Ãk÷xðkLke

yLku ÷~fhu nf y÷e{kt VkxVqx ÃkzkððkLke níke.

íku [k÷çkkS{kt {ykrðÞk fkBÞkçk hÌkku. nÍhík

y÷e(y÷.)Lkk ÷~fh{kt çku ¼køk Ãkze økÞk. yuf

xku¤wt fnuðk ÷køÞwt fu yk íkku {ykrðÞkLkku A¤fÃkx

Au {kxu ÷zkR [k÷w hk¾ku. ßÞkhu çkeswt xku¤wt yu{

fnuðk ÷køÞwt fu íkuyku çkktçkwyku WÃkh fwhykLk çkw÷tË

fheLku fwhykLkÚke VUMk÷ku RåAu Au {kxu fwhykLkLke

yðøkýLkk Lk Úkðe òuRyu.

{ykrðÞkyu ÃkkuíkkLkk LkkÃkkf {fMkËLku Ãkqýo

fhðk fwhykLkLkku ykþhku ÷eÄku. fwhykLk íkku nf

Au. Ãkhtíkw yk nfLkku øk÷ík WÃkÞkuøk {ykrðÞkyu

fÞkuo. ynª y{÷ øk÷ík Au. øk÷ík y{÷Lku Ãkqýo

fhðkLkku íkhefku-ykÄkh Ãký øk÷ík Au. {kxu ÞkË

hk¾ku fkuRÃký y{÷ {kxu :

(1) {fMkË-æÞuÞ nkuÞ.

(2) {fMkËLku ÃkrhÃkqýo fhðkLke ÃkØrík Mkk[e nkuÞ.

(3) ykÄkh-ykþhku Mkk[ku nkuÞ.

�

(91) fwhykLk {SËLke árü{kt {wLkkrVf fkuý Au?

� � ÷kufkuLkk [kh «fkh Au.

(1) yuf Mk{qn su R{kLk Ãký Ähkðu Au MkkÚku

y{÷u Mkk÷un Ãký çkòðe ÷kðu Au. yk Mk{qn

{kur{Lk Au.

(2) yuf Mk{qn su Lk R{kLk Ähkðu Au yLku Lk

íkku íku{Lkk y{÷ Mkk÷un Au. yk ÷kufku RLfkhe Au.

(fkrVh yux÷u RLfkhe. fr÷{kLkku RLfkh fhLkkhk)

(3) yuf Mk{qn yuðku Au su R{kLk íkku hk¾u

Au Ãkhtíkw íku{Lkk y{÷ku Lkuf LkÚke. yk VkrMkfkuLkk

(¾wÕ÷k økwLkunøkkh) Mk{qn Au.

(4) yuf Mk{qn su ÃkkuíkkLkk Ëe÷{kt R{kLk

Ähkðíkku LkÚke AíkktÞ R{kLkðk¤kykuLke MkkÚku hnuðk

{kxu ònuh{kt íku{Lkk y{÷ku Mkne nkuÞ Au. yk

Mk{qn {wLkkrVf Au. yk Mk¾ík{kt Mk¾ík rLkVkf Au.

y÷çk¥k rLkVkfLkk «fkhku Au. áüktíkYÃku swX çkku÷ðwt

Ãký yuf rLkVkf Au.

[kÃk÷qMke Ãký yuf «fkhLkku rLkVkf Au. ynª

MkwÄe fu suLkk ykððkÚke Ëyðík ykÃkLkkh hkS Lk

nkuÞ, yk Ãký yuf «fkhLkku rLkVkf økýkþu.

�

(92) {ku{eLkLkku yuf çkeò MkkÚku MktçktÄ yLku ÔÞðnkh

fuðku nkuðku òuRyu?

� � Ãkuøktçkhu RM÷k{u Vh{kÔÞwt :

(rçknkY÷ yLkðkh, ¼køk-71, Ãkus-270)

{ku{eLk {ku{eLk {kxu ykRLkk suðkt Au. Ãkuøktçkhu

RM÷k{ MkÕ÷Õ÷knku yÞnu ð yk÷une ðMkÕ÷{Lkwt

yk áüktík ½ýwt ¾qçkMkqhík Au. íkuLkk îkhk ½ýkt çkÄk

Lkwfíkk Mk{s{kt ykðu Au. yk hnMÞku{ktÚke fux÷kf

hnMÞku y{u Lke[u Ëþkoðeyu Aeyu :

(1) ykÃkýu ykRLkk suðwt nkuðwt òuRyu.

yux÷u fu ykÃkýu çkeòykuLke Mkkhe ðkíkkuLku Ãký

òuðe òuRyu. Võík f{òuheyku s Lkrn yÚkðk

¾k{eyku s Lkrn.

185 186

(2) ykÃkýu ykRLkk suðk çkLkeyu, ËqhçkeLk suðk

Lkrn fu ÷kufkuLke LkkLke yÞçkku su{kt {kuxe Ëu¾kÞ.

(3) ykÃkýu ykRLkk suðk çkLkeyu, fktMkfk

suðk Lkrn. ykRLkku íkku {kU WÃkh s fne Ëu Au Ãkhtíkw

fktMkfku íkku ÃkkA¤ sRLku ðk¤Lke ðå[u fnu Au.

(4) ykRLkku ÔÞÂõíkLkku nkuÆku, RÍTÍík,

ÔÞÂõíkíð ðøkuhu fþkÞLke Ãkhðk fhíkku LkÚke. Lk íkku

íku ÷k÷[{kt Ãkzu Au Lk Ä{feLku økktXu Au. {ík÷çk

ykRLkku fkuR {k÷Ëkh ÔÞÂõík rðþu»kLkk [nuhkLkk

zk½kuLku AwÃkkððk{kt ÷kt[ ÷u Au, Lk Ä{feÚke ËçkkR

òÞ Au. øk{u íkuðk {k÷u íkwßòh fu nkuÆuËkh nkuÞ,

ykRLkku íkuLkwt {kU suðwt Au íkuðwt s çkíkkðe ykÃku Au.

(5) ykRLkku íÞkhu s ÃkkuíkkLke Vhs Ãkqýo fhe

þfu Au ßÞkhu íkuLkk WÃkh Äq¤ ðøkuhu Lk nkuÞ. íkuLkk

WÃkhLke Ãkkr÷þ yLku [{f ¾hkçk Lk ÚkR nkuÞ

ÔÞÂõík Ãký íÞkt MkwÄe h[Lkkí{f xefk fhe þfu Au.

ßÞkt MkwÄe MðÞt íkuLkk WÃkh yÞçk Lk ÷køke nkuÞ.

(6) ykRLkkLku yk fkhýÚke íkkuze Lkk¾ðku fu

íku y{khe yÞçkkuLku W½kze fhe Lkk¾u Au, ¾kuxwt Au.

yuðe heíku ÷kufkuLkk {køko{kt yðhkuÄYÃk çkLkðwt suyku

h[Lkkí{f fkÞkuo fhLkkhkykuLke ¼q÷¼k÷ MkwÄkhu Au.

(7) òu ykÃkýu ykRLkkLku íkkuze Ãký Lkk¾eyu

íkku íkuLkk xwfzkyku ykÃkýLku ykÃkýe yÞçkku çkíkkðu

Au. íkqxu÷ku ykRLkku Ãký ÃkkuíkkLke Vhs [qfíkku LkÚke.

yk s heíku {kur{LkLku íkf÷eV ykÃkku íkku íku ÃkkuíkkLke

Vhs yËk fhðkLkwt [qfíkku LkÚke.

(8) ykRLkkLku ½MkeLku [f[rfík fhðk{kt

ykðu Au. suÚke íku{kt ykÃkýe yÞçkku árü{kLk ÚkkÞ

Au. {kur{Lk Ãký R{kLk, rnËkÞík, fwhykLk WÃkh

®[íkLk-{LkLk MkkÚkuLkku yÇÞkMk, MkVkR yLku

Mkå[kRLkk fkhýu ÃkkuíkkLkk ËeLke ¼kRykuLke yÞçkku

çkíkkðu Au. {ík÷çk yk heíku y{ú rçk÷ {yYV fhu

Au. çkwhkRykuÚke hkufXk{ fhu Au. feLkku-fÃkx fu

çkË÷kLke ¼kðLkk MkkÚku íku {kur{Lk ¼kRykuLke

yÞçkku LkÚke çkíkkðíkku.

(9) ykRLkku ykÃkýe yÞçkku ÃkkuíkkLke ytËh

hk¾íkku LkÚke. ykÃkýu ykRLkk Mkk{uÚke nxe økÞk

fu íkhík s ykRLkkLkku fk[ MkkV ÚkR òÞ Au.

{ku{eLku Ãký ÔÞÂõíkLke yÞçkkuLku íkuLke YçkY ðýoLk

fhðe òuRyu. Ãkhtíkw ßÞkhu íku ÔÞÂõík íkuLke Mkk{uÚke

y÷øk ÚkR òÞ íkku ÃkAe íkuLke yÞçkkuLku Ëe÷{kt Lk

hk¾ðe òuRyu.

(10) ykRLkkLke Mkk{u ÃkkuíkkLke yÞçkkuLku íku s

Mk{S þfu Au su Mk{sðk RåAu Au. Lknª íkku þõÞ

Au fu ÔÞÂõík yuf WÃkhAÕ÷e árü Lkk¾e [kÕÞku

òÞ yLku ÃkkuíkkLke yÞçkku íkhV æÞkLk Lk ykÃku.

�

187 188

189 190

(93) su ÷kufkuLke Mk{ûk nf MÃkü ÚkR økÞk ÃkAe Ãký

íkuyku sÕËe VUMk÷ku LkÚke fhíkk íkuykuLke MkkÚku fuðe

heíku fk{ ÷uðwt òuRyu?

� � su ÷kufku nf MÃkü ÚkR økÞk ÃkAe Ãký sÕËe VUMk÷ku

LkÚke fhíkk íku{Lkk {kxu ykÃkýu ÄehsÚke fk{ ÷uðwt

òuRyu. ykðk ÷kufku {kxu ykÃkýk rË{køk{kt

yþktrík ÃkuËk fhðe òuRyu Lkrn.

yux÷k {kxu fu su ð]ûkku yufË{ sÕËe V÷eVq÷e

òÞ Au. íkuyku þhËe{kt MkqfkR Ãký òÞ Au. yuðk

{kýMkkuÚke {kÞwMk Lk Úkðwt òuRyu suyku VUMk÷ku

fhðk{kt {kuzwt fhu Au. su çkhkçkh Ãkkfku ÚkRLku

ykðþu. R{kLkLku Mk{SLku íku rðhkuÄðtxku¤Lke Mkk{u

x¬h ÷R þfþu. Mk{ÞLke ÍkÃkxku íkuLku nfÚke

rð{w¾ Lknª fhe þfu. suÚke {wçkÂÕ÷øk çkhkçkh

íkç÷eøk fhíkku hnu. fkhý fu R{kLkLke ÃkMktËøke

¾wçk s ®[íkLk-{LkLk ÃkAe Úkðe òuRyu.

«Úk{ íkuyku s{eLk yLku ykMk{kLkLke

ÃkuËkRþ{kt ®[íkLk {LkLk fhu Au íÞkh ÃkAe fnu Au

fu ÃkhðhrËøkkh íku yu{Lku ÔÞÚko ÃkuËk LkÚke fÞwO.

fwhykLkuÃkkf ykðk ÷kufkuLku ¾wËkLkk çktËk

{kLku Au suyku ðkíkkuLku Mkkt¼¤u Au yLku çkuníkheLk

ðkíkkuLke íkkçkuËkhe fhu Au.

suyku ðkíkkuLku Mkkt¼¤u Au ÃkAe íku{ktÚke MkkiÚke

Mkkhe ðkíkkuLkwt yLkwMkhý fhe ÷u Au. {ík÷çk

Wíkkð¤eÞku VUMk÷ku LkÚke fhíkk. Wíkkð¤Úke fhu÷k

VUMk÷kLke fkuR nfefík LkÚke nkuíke.

MkVðkLk Lkk{Lkk yuf ÔÞÂõíkyu Ãkuøktçkhu

RM÷k{ ÃkkMku çku {kMkLkku Mk{Þ {ktøÞku. fÌkwt fu nwt

çkhkçkh Mkku[e Mk{SLku-rð[kheLku R{kLk ÷kðeþ.

Ãkuøktçkhu RM÷k{u Vh{kÔÞwt: nwt íkLku ºký-[kh

{kMkLkku Mk{Þ ykÃkwt Awt. íkw çkhkçkh rð[kheLku ÃkAe

s ykðsu.

y÷çk¥k òu nf ðkík ÔÞÂõík WÃkh hkuþLk ÚkR

økR nkuÞ, MÃkü ÚkR økR nkuÞ íkku ÃkAe ÔÞÂõíkyu

MkwMíke Lk fhðe òuRyu. fkuý òýu Au fu nfLke

fçkq÷kík fhðk{kt yksfk÷ yksfk÷ fhíkk hneyu

191 192

yLku {]íÞw ykðe òÞ. rnËkÞíkÚke ðtr[ík hneLku

s yk ËwrLkÞkÚke ÔÞÂõík Y¾Mkík ÚkkÞ.

ykðk s {wsrh{ku rfÞk{ík{kt ÃkkuíkkLkk sÒkíke

ËkuMíkkuLku fnuþu fu þwt ËwrLkÞk{kt ykÃkýu yuf MkkÚku

Lk níkk? suÚke yneÞkt Ãký y{khe WÃkh {nuhçkkLke

¼he árü hk¾ku. suÚke ík{khk fkhýu y{Lku Ãký

ftRf VkÞËku ÃknkU[u.

íku ÷kufku-sÒkíkeyku fnuþu, nkt, ËwrLkÞk{kt

y{u ík{khe MkkÚku s níkkt Ãkhtíkw ík{u Ë÷e÷ku

Mk{ßÞk ÃkAe Ãký nfLku fçkq÷ Lk fÞwO.

íkuyku fnuþu fu nkt, Ãkhtíkw ík{u Ãkkuíku s ík{khe

òíkLku rVíkLkk{kt Lkk¾e yLku ({kur{Lkku WÃkh fkuR

{wMkeçkík ykðe Ãkzu) íkuLke hkn òuíkk hÌkk y™u ík{u

þtfk{kt Ãkze økÞk. ßÞkhu ðMíkwÂMÚkrík MÃkü ÚkR

òÞ íkku ÃkAe sÕËe fhðwt òuRyu. suÚke fwhykLk

fux÷kf fkÞkuo{kt Wíkkð¤ fhðkLkwt, WíMkkn

çkíkkððkLkwt fnu Au. su{fu fnu

Au. ð¤e su ðkíkku MÃkü Lk ÚkR nkuÞ, íkunfef yLku

þkuÄ¾ku¤Lke sYhík sýkÞ íkku ÃkAe íku çkkçkík{kt

ðÄkhu íkunfef yLku þkuÄ¾ku¤ fhðe òuRyu.

�

(94) þwt Ëhuf R{kLk ®f{íke Au?

� � yÕ÷kníkyk÷k íku ÷kufkuLke yk÷ku[Lkk fhu Au,

xefk fhu Au, suyku {w~fu÷eLkk Mk{Þ{kt íkku ¾wËkLku

ÞkË fhu Au Ãkhtíkw íku {w~fu÷e{ktÚke ÃkMkkh ÚkR síkkt

s yÕ÷knLku ¼q÷e òÞ Au. suðku fu RhþkË Au:

ßÞkhu íkuyku snkÍ{kt Mkðkh ÚkkÞ Au, Mkk[k

rË÷Úke yÕ÷knLku Ãkkufkhu Au. ÃkAe ßÞkhu íku íku{Lku

Awxfkhku ykÃkeLku ¾wþfe Ãkh ÃknkU[kze Ëu Au íkku

íkuyku rþfo fhðk ÷køke òÞ Au. {ík÷çk yÕ÷knLku

¼q÷e òÞ Au.

MkiØktríkf heíku ykðk {kufk ÃkhMíke-MðkÚkeo

R{kLkLke fkuR ®f{ík LkÚke. rVhykuLk Ãký ßÞkhu

ËrhÞk{kt zqçkðk ÷køÞku íÞkhu R{kLk ÷kÔÞku yLku

fÌkwt: “yk{Líkku” nwt R{kLk ÷kðwt Awt. Ãkhtíkw íkuLkwt

yk «fkhu R{kLk ÷kððwt íkÆLk ®f{ík ðøkhLkwt ÔÞÚko

níkwt. fkhý fu ¾wËkðtËu yk÷{u íkuLku Vh{kÔÞwt:

193 194

nðu R{kLk ÷kðu Au? ßÞkhu íkw LkkVh{kLke

fhe [qõÞku Au yLku íkkhe økýíkhe VMkkË

fhðkðk¤kyku{kt ÚkR [qfe Au.

nðu íkku íkkuçkk fu R{kLkÚke fkuR VkÞËku LkÚke.

fwhykLkuÃkkf{kt íku R{kLkLke «þtMkk fhðk{kt ykðe

Au, su {sçkqík yLku áZ nkuÞ.

çkuþf su ÷kufkuyu fÌkwt: yÕ÷kn y{khku hçk

Au yLku ÃkAe íkuLkk WÃkh {sçkqíkkR MkkÚku fkÞ{

hÌkk.

ykÃkýu Mk{ßÞk fu ®f{íke R{kLk fkuLku

fnuðkÞ Au. yk s heíku SðLk{kt Võík þkËe

fhðe {níðLkwt LkÚke çk÷fu fwxwtçkLkwt ¼hýÃkku»ký

fhðwt, ÃkrhðkhLke sðkçkËkhe Mkt¼k¤ðe, çkk÷-

çkå[ktLkku WAuh fhðku {níðLke çkkçkík Au.

�

(95) ¾wËkðtËu yk÷{ ykÃkýe ËwykykuLku fËe fËe fu{

fçkq÷ LkÚke fhíkku?

� � fwhykLk {SË{kt ¾wËk Vh{kðu Au :

{Lku Ãkkufkhku! nwt ík{Lku sðkçk ykÃkeþ. òu

fkuR ÔÞÂõík fkuRLku ðkÞËku fhu Au fu {w~fu÷e ÃkuËk

ÚkkÞ íkku {Lku VkuLk fhsu, nwt ík{khe {ËË fheþ.

íkku {ËË fhðkLkwt fnuLkkh ÔÞÂõíkLkk yk þçËku Ãký

fux÷ef þhíkku MkkÚku nkuÞ Au, su{ktLke fux÷ef þhíkku

Lke[u «{kýu Au.

(1) y{khe MkkÚku ËkuMíke [k÷w hk¾òu.

(2) y{khku xur÷VkuLk Lktçkh ¾kuR Lkk¾þku

Lkrn.

(3) ík{khe {w~fu÷eykuLkwt ðýoLk fhíke ð¾íku

Lkfk{e yÚko ðøkhLke ðkíkku Lk fhþku, ðøkh sYhíkLke

yÃkuûkkyku Lk hk¾þku, MkkÚku ÃkkuíkkLkk þhR VhkRÍ

WÃkh y{÷ fhþku.

(4) su ftR {Lku sýkððwt nkuÞ yu{kt {khe

{ËËLke sYhík nkuÞ, su nfefík{kt {w~fu÷ Ãký

nkuÞ, íku{kt fÕÃkLkk yLku økw{kLk Lk fhþku.

(5) yk ðkíkLku æÞkLk{kt hk¾þku fu nwt ík{khe

195 196

{w~fu÷eLku Ëqh fhðk {kxu {khe ÔÞðMÚkk yLku Lkerík

rLkÞ{kuLku íkkuzeþ Lkrn.

(6) yk {w~fu÷eLkku WÃkkÞ ík{khk {kxu fu

fkuRf çkeòLkk {kxu, fkuR çkeS {w~fu÷e Q¼e ÚkR

sðkLkku Mkçkçk Lk çkLku.

(7) ÃkkuíkkLke {w~fu÷eykuLkwt ðýoLk fhðk{kt

Mkå[kRÚke fk{ ÷uðwt, swXLke íkhV Lk sðwt.

þwt ykÃkýu ykÃkýe Ëwyk yLku ¾wËk ÃkkMku

ykÃkýe {w~fu÷eykuLkk ðýoLk fhðk{kt yk çkÄe

þhíkkuLkku ÏÞk÷ hkÏÞku Au? þwt ykÃkýu ¾wËkíkyk÷kLke

MkkÚku ykÃkýe ËkuMíke yLku çktËøkeLkk MktçktÄLku [k÷w

hkÏÞku Au? fwhykLk Vh{kðu Au :

yLku yÕ÷kn íku ÷kufkuLke Ëwyk fçkq÷ fhu Au

suyku R{kLk ÷kÔÞk yLku íku{ýu Lkuf y{÷ku fÞko.

yuf Mkkrçkík fhu÷ku sðkçk ykÃkðk{kt ykðu Au. su

R{kLk yLku y{÷u Mkk÷unLkk ÍheÞkÚke ¾wËk MkkÚku

ÃkkuíkkLkku MktçktÄ ËwhMík hk¾u Au. þwt xur÷VkuLk Lktçkh

ykÃkýe ÃkkMku nksh Au?

rhðkÞíkku{kt Au fu ËwykLke fux÷ef þhíkku Au.

rçkÂM{Õ÷knÚke ËwykLke þYykík fhu. ðwÍw

fheLku rË÷ ÷økkðeLku Ãkrðºk søÞkyu áüktíkYÃku

{ÂMsË ðøkuhu{kt çkuMkeLku Ëwyk {ktøku. yÕ÷knLkk

rMkVíke Lkk{ku, yMk{kW÷ nwMLkkLku ÞkË fhu. ËMk

ð¾ík “Þk yÕ÷kn” ËMk ð¾ík “Þk hççku”

fnu. íkuLke fux÷ef Lkuy{íkkuLkwt ðýoLk ÃkkuíkkLke ÍçkkLk

WÃkh ÷kðe íkuLkku íkMkÔðwh fhu, íkuLkku þw¢ yËk fhu,

{kunt{Ë yLku yk÷u {kunt{Ë WÃkh ËwYË {kuf÷u,

ÃkkuíkkLke ¼q÷kuLku, LkkVh{kLkeykuLku Ãký ÞkË fhu

ÃkAe ¾qçk s ykSS MkkÚku yÕ÷knÚke íkkuçkk {ktøku.

ÃkkuíkkLke ËwykykuLku ykøk¤ yLku ÃkkA¤ Mk÷ðkík

MkkÚku {ktøku. ÃkAe ËwykykuLkk fçkq÷ ÚkðkLke WB{eË

Ãký hk¾u.

þwt ík{u ík{khe Ëwykyku{kt rLkhÚkof yÃkuûkkyku

hk¾ku Aku? þwt ík{u ík{khe Vhòu çkhkçkh yËk

Vh{kðe Au? su rðãkÚkeoyu {unLkík Lk fhe nkuÞ,

ðøko{kt nkshe Lk ykÃke nkuÞ, Mkçkf{kt nkshe Lk

ykÃke nkuÞ, ÃkAe ÃkkMk ÚkðkLke WB{eË hk¾u.

fnuðkÞ Au fu yuf rðãkÚkeo Ãkheûkk ykÃkeLku

½uh ykÔÞku. ÃkAe ÃkkuíkkLkk ykuhzk{kt Ëwyk fhðk

çkuMke økÞku. ÃkhðhrËøkkh! rn{k÷Þ ÃknkzLku V÷kýkt

197 198

Ëuþ{kt yLku V÷kýkt ËrhÞkLku V÷kýkt þnuh{kt

Vuhðe Lkk¾. íkuLke {k yu yk Mkkt¼éÞwt. økwMMku ÚkR

fu íkw yk fuðe Ëwyk {ktøke hÌkku Au? rðãkÚkeoyu fÌkwt:

yB{e {U Ãkheûkk{kt ¼qøkku¤Lkk ÃkuÃkh{kt øk÷ík W¥khku

÷¾u÷k Au. íkuÚke nwt Ëwyk fhe hÌkku Awt fu rn{k÷Þ

Ãknkz yLku yk ËrhÞku òu V÷kýe V÷kýe søÞkyu

VuhðkR òÞ íkku {khk W¥khku Mkk[k Ãkze òÞ yLku

nwt ÃkkMk ÚkR òô.

þwt ykÃkýu Ëwyk fhðk {kxu søÞk yLku Mk{Þ

çktLkuLkku ÏÞk÷ hk¾eyu Aeyu? Ëwyk fhðk {kxu

RM÷k{{kt ð¾íkLke íkkfeË ÚkR Au. áüktíkYÃku

swBykLke hkíku, swBykLke hkíkLkku AuÕ÷ku Mk{Þ

VshLke yÍkLk yøkkWLkku. VshLke Lk{kÍ ÃkAe,

swBykLkku Mkqhs ykÚk{u íku Mk{Þ, Lk{kÍu swBykLkk

¾wíkçkkyku ÃkAe, ðhMkkË ðhMkíkku nkuÞ íÞkhu yLku

ßÞkhu ykt¾ku{ktÚke yktMkw Ãkzu íÞkhu, ðøkuhu Mk{Þku

¾kMk ËwykLkk økýkÞ Au.

þwt ykÃkýe {w~fu÷eyku nfefík{kt {w~fu÷e

Au? yÚkðk þwt ykÃkýk ðnu{-økw{kLku íku{Lku {w~fu÷

çkLkkðe ËeÄe Au. fux÷eÞ {w~fu÷eyku íkku yuf

ÔÞðMÚkk-Mð¼kðLkk fkhýu s ÃkuËk ÚkR nkuÞ Au.

íkuLku Ëqh fhðk Mk{økú ÔÞðMÚkkLku yMíkÔÞMík fhðe

Ãkzíke nkuÞ Au. ykÃkýe {w~fu÷e {kxu Mk{økú rMkMx{

Lk çkË÷e þfu. suðe heíku fu VfehLkk ½hLke Aík

¾hkçk Au, íkuÚke ðhMkkËLke {kuMk{{kt Aík xÃkfíke

hnu Au. nðu yk {w~fu÷eLku Ëqh fhðk sYhe Au fu

¾wËk ðhMkkË s Lk ðhMkkðu yÚkðk íkuLke Aík WÃkh

Lk ðhMkkðu. yk çkÄe s ÃkrhÂMÚkrík{kt Mk{økú

ÔÞðMÚkkLku yMíkÔÞMík fhðe Ãkzu Au.

�

(96) su ¾wËk y{khe çkÄe s nk÷ík yLku Ëhuf [esÚke

ðkfuV Au. íku y{khe fMkkuxe fu{ fhu Au?

� � RBíkunkLk yux÷u fu fMkkuxe-ÃkheûkkLkku nuíkw yk Au fu

Mkk[k yLku swXk ËkðuËkhku yku¤¾e þfkÞ. Ëhuf

ÔÞÂõík yuf «fkhLkku Ëkðku fhu Au íku Mkkhku Au. Ãkhtíkw

RBíkunkLkLkk Mk{Þu ÔÞÂõíkyku yku¤¾kR òÞ Au.

ð¤e Ëhuf ÔÞÂõík Ãkkuíku Ãký òýe ÷u Au fu ÃkkuíkkLkk

Ëkðk{kt íku fux÷ku Mkk[ku Au. yÕ÷kníkyk÷kLkku

RhþkË Au fu y{u ík{Lku zh-¾kuV, ¼q¾ yLku

MkkÄLk Mkk{økúeLke yAík îkhk ys{kðeþwt. ík{khe

Ãkheûkk ÷Rþwt. ík{khk{kt MknLkþÂõík yLku y{khe

{nkuççkík fux÷e Au, Vh{kÔÞwt:

199 200

yLku y{u sYh ík{Lku Úkkuzkuf zh-¾kuV, Úkkuze

¼q¾ yLku Úkkuzku {k÷, òLkku, yLku V¤kuLkk LkwfMkkLk

îkhk ys{kðeþwt. yLku yÞ hMkq÷! ykÃk Mkçkh

fhðkðk¤kykuLku çkþkhík (¾wþ¾çkhe) ykÃke Ëku.

áüktíkYÃku :

(1) ykÃkýu òýeyu Aeyu fu yk ËhS fuðwt

Mke÷kRfk{ fhu Au. yÚkðk V÷kýku frzÞku fuðwt

{fkLk [ýu Au, fuðe rËðk÷ QXkðu Au yÚkðk

V÷kýku MkwÚkkh fux÷ku {kuxku fkheøkh Au. Ãkhtíkw

y{khk yk òýðkLkk ¿kkLkLku æÞkLk{kt hk¾eLku

íkuykuLku fkuRÃký «fkhLke {sËqhe LkÚke {¤íke.

çk÷fu íkuyku ßÞkhu ftRf fkÞo fhe çkíkkðu Au íÞkhu

{sËqheLkk nfËkh çkLku Au.

(2) rþûkfku fu yæÞkÃkfku òýíkk nkuÞ Au fu

yk rðãkÚkeo ftRÃký ¿kkLk «kÃík fhíkku LkÚke. õ÷kMk{kt

h{ík h{u Au. {Míke íkkuVkLk fhðk{kt s ð»ko ÃkMkkh

fÞwO Au. AíkktÞ rþûkfku ykðk rðãkÚkeoykuLku Ãkheûkk

÷eÄk yøkkW LkkÃkkMk fhíkk LkÚke. çk÷fu yk{

fhðkLkku íku{Lku yrÄfkh s LkÚke. Ãkhtíkw yÕ÷kn íkku

ykr÷{w÷ økÞçk Au. AíkktÞ çktËkLke Ãkheûkk ÷u Au,

fMkkuxe ÷u Au. yk çkkçkík y{eY÷ {kuy{uLkeLk,

MkhËkY÷ {w¥kfeLk, {ki÷kyu fkyuLkkík, nÍhík

y÷e(y÷.) Vh{kðu Au fu:

¾wËkLkwt RBíkunkLk ys{kRþ òýðk {kxu

LkÚke nkuíkwt, çk÷fu y{÷Lkk {kxu s{eLk n{ðkh

(Mk{ík÷, Mkh¤, Mkh¾e) fhðk {kxu nkuÞ Au fu

ÔÞÂõík y{÷ fheLku swyu suÚke sÍk fu MkÍkLkku

(Mkkhku çkË÷ku fu Mkò) nfËkh çkLku. òu RBíkunkLk

Lk ÷uðk{kt ykðu íkku ÔÞÂõíkLke yku¤¾ LkÚke Úkíke.

íkf÷eVku-{wMkeçkíkku ð¾íku Mkçkh Ëu¾kR ykðu

Au. ÔÞÂõíkLkwt ¾wËkLke Mkk{u hkS hnuðwt, {kÚkwt Lk{kðe

yÕ÷knLke hÍkLku {kLke ÷uðwt, LkkÃkMktË-Ëw:¾ËkÞf

ÃkrhÂMÚkrík{kt ònuh ÚkR òÞ Au fu ÔÞÂõík fux÷ku

Mkçkh fhLkkhku Au. fux÷ku ¾wËkÃkhMík Au. ykË{eLkku

ykí{Mktíkku»k-MktÞ{-ÃkhnuÍøkkhe MkkÄLk Mkk{økúeLke

yAíkLkk {kufk WÃkh Ëu¾kR ykðu Au.

í kfðk u - Ã khn uÍø k kh e, í knB{ w÷-

MknLkþÂõík, fwhçkkLke, n{ËËeo ðøkuhu Ãkheûkk

ÃkAe s ònuh ÚkkÞ Au.

òu Ãkheûkk Lk ÷uðk{kt ykðu íkku ÔÞÂõíkLke

Ãkun[kLk LkÚke Úkíke.

�

(97) þwt ËwrLkÞkLku [÷kððk {kxu Võík íkfðku Ãkqhíkku Au?

suðe heíku fu fwhykLk yk¾uhík yLku íkuLkk Ãkrhýk{Lku

{w¥kfeLkLke MkkÚku òuzu Au?

� � fwhykLku Ãkkf{kt Au:

201 202

yLku çkuníkh Ãkrhýk{ (ytrík{ MkV¤íkk) íkku

ÃkhnuÍøkkhku {kxu s Au. ð¤e Mkqhyu íkk-nk{kt

Vh{kÔÞwt:

yLku ykfuçkík Võík íkfðku ÄhkðLkkhkyku

{kxu s Au. Ãkrhýk{Lke ¼÷kR íkku Lkuf ÷kufku {kxu

s Au. íkfðkLkku yÚko økwLkknkuÚke ykÍkË nkuðkLkku

ÚkkÞ Au. y[uík-sz-çku¼kLk suðku yk¤Mkw nkuðkLkku

LkÚke. [uíkLkðtíkku ÔÞÂõík nkuðku òuRyu. nwfw{ík

fhðk {kxu yk «fkhLkk [uíkðtík nkuðwt sYhe Au.

yuf ¾kMk «fkhLke ykðzík-Mk÷krnÞík nkuðe sYhe

Au. fwhykLk Vh{kðu Au :

ÄhíkeLkk W¥khkrÄfkhe y{khk Lkuf çktËkyku

s nþu.

s{eLkLkk ðkrhMkLkk {kxu çku þhíkku sYhe Au.

(1) ¾wËkLkk çktËk nkuðwt. su ÃkhnuÍøkkh

nkuÞ, RçkkËíkøkwòh nkuÞ (2) suLkk{kt ÔÞðMÚkk

þÂõík nkuÞ. ÔÞðMÚkkíktºk Q¼wt fhe íkuLku [÷kððkLke

ykðzík nkuÞ. “yMMkk÷unqLk” yux÷k s {kxu

fnuðk{kt ykÔÞwt fu AuðxLke MkV¤íkk íkuykuLke s Au.

ykÃkýu ßÞkhu fkuR ðkíkLkku MktçktÄ RM÷k{ MkkÚku

òuzðkLkwt RåAeyu íÞkhu fwhykLke ykÞíkkuLku

yufçkeòLke MkkÚku hk¾eyu. íku rMkðkÞ Ãkuøktçkhu

RM÷k{(Mk÷.) yLku {kMkq{eLkLke nËeMkku íkhV Ãký

æÞkLk ykÃkeyu. suLkk îkhk ykÃkýu yuf Ãkrhýk{

MkwÄe ÃknkU[e þfkÞ.

çke{kheÚke Awxfkhku {u¤ððk {kxu Ëkõíkhu

÷¾e ykÃku÷e çkÄe s ËðkykuLkku WÃkÞkuøk fhðku

Ãkzu Au. fkhý fu Ëkõíkhu ÷¾u÷e Ëðkyku{ktÚke

y{qf WÃkÞkuøk fheyu yLku y{qfLku Akuze ËRyu

íkku þõÞ Au fu ftR Ãký VkÞËku Lk ÚkkÞ. çk÷fu

çke{khe ðÄe Ãký òÞ yÚkðk ÃkAe fkuR çkeS

çke{kheLkku W{uhku ÚkR òÞ.

suÚke ÃkhðhrËøkkhu yk÷{ Ãký fwhykLk{kt

íku ÷kufkuLke Mk¾ík yk÷ku[Lkk fhu Au. suyku fux÷ef

ykÞíkku WÃkh R{kLk ÷kðu Au yLku fux÷ef WÃkh

LkÚke ÷kðíkk.

203 204

4

y{u ÃkiøktçkhkuLke y{qf ðkíkku Ãkh R{kLk

÷kðeyu Aeyu yLku y{wf ðkíkkuLkku RLfkh fheyu

Aeyu. yk ÷kufku fw£ yLku R{kLkLke ðå[uLkku hMíkku

yÃkLkkððk {ktøku Au. nfefík{kt yk s ÷kufku

fkrVh Au. yLku y{u fkrVhku {kxu YMðkR ¼Þko

yÍkçk íkiÞkh fÞko Au.

þwt {ÿMkku yLku Mfq÷ku íkÚkk yLÞ RÕ{e MkuLxhku

yuðk rðãkÚkeoykuLku Ãkqhk {kfoMk yLku Lktçkh ykÃku

Au. suyku fux÷kf ÃkerhÞz{kt nkshe ykÃku Au yLku

fux÷kf ÃkerhÞzku{kt nkshe ykÃkíkk LkÚke.

fR nwfw{ík yÚkðk MktMÚkk yuðk fkhfwLkLku

Ãkqhku Ãkøkkh ykÃku su yÄwYt fk{ fhu.

fÞku r{†e ÃkkuíkkLkk {sqhLku Ãkqhe {sqhe ykÃku

su yuf fk{ fhu Lku çkeswt Lk fhu.

�

(98) ¾wËkðtËu yk÷{u yuðe ðMíkwyku fu{ ÃkuËk fhe su

ykË{eLkk {kxu ¾íkhLkkf Au?

� � fwhykLku fhe{{kt yÕ÷kníkyk÷k Vh{kðu Au :

yÕ÷knu su ftR ÃkuËk fÞwO Au, W{Ëk s ÃkuËk

fÞwO Au. MkktÃkLkwt Íuh MkktÃk{kt yuf çkuníkheLk ðMíkw Au.

íku ykÃkýk þheh {kxu fkrík÷ Au. Ãkhtíkw yLkuf

ËËkuoLke Ëðk MkktÃkLkk Íuh{ktÚke çkLku Au. ykÃkýwt Úkwtf

ykÃkýk {kU {kxu sYhe [es Au. òu yk Úkwtf {kU{kt

Lk nkuÞ íkku ykÃkýu Ëðk fhðe Ãkzu Ãkhtíkw {kU {kxuLkk

yk sYhe ®f{íke «ðkneLku fkuRLkk WÃkh WAk¤eyu

íkku yMktMfkrhíkk yLku yrþü økýkÞ.

{ík÷çk ¾íkhLkkf{kt ¾íkhLkkf ðMíkw Ãký

yÕ÷knu ÔÞÚko ÃkuËk LkÚke fhe. çk÷fu íku yLÞ fk{ku

{kxu W¥k{ nkuÞ Au.

�

205 206

(99) RÕ{ yLku y¬÷ nkuðk MkkÚku ykÃkýLku ðneLke þwt

sYhík Au?

� � yk ðkíkLkwt áüktík íkku rçk÷fw÷ yk «{kýu Au fu

çkk¤f {k-çkkÃkLku fnu fu {Lku ík{khk {køkoËþoLkLke

sYhík LkÚke. nwt òíku s Ëhuf ðMíkwLkku yLkw¼ð

÷uðk RåAwt Awt. yk çkkçkík {k-çkkÃk {kxu LkwfMkkLkfkhf

Au fu çkk¤fLkk {kxu?

ðne WÃkh rðïkMk ÄhkðLkkhk RÕ{, y¬÷

yLku yLkw¼ð yuf MkkÚku LkÚke Ähkðíkk fu íkuLke

søÞkyu ðneLku MÚkkrÃkík fhu. çk÷fu ðneLku {ÞkorËík

òýíkk nkuÞ Au. íkuÚke y¬÷ yLku yLkw¼ð MkkÚku

ðneÚke Ãký VkÞËku QXkðu Au. íkuykuLkk ¿kkLk yLku

íku{Lke yku¤¾{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au.

su ÷kufku ðneLke yðøkýLkk fheLku Võík

ÃkkuíkkLkk RÕ{ y™u y¬÷ WÃkh ykÄkh hk¾u Au.

íkuyku [k÷w Mk{ÞLke ½ýe çkÄe òýfkheykuÚke

ðtr[ík hne òÞ Au.

çk÷fu ðneÚke ðtr[ík hnuLkkhk ÃkkuíkkLkk {]íÞw

ÃkAe ÃkkuíkkLkk ytò{Úke Ãký yòý nkuÞ Au.

ðneÚke {nY{ hnuLkkh yÕ÷knLke yÍ{íkÚke Ãký

ðtr[ík hne òÞ Au. yk ËwrLkÞk{kt yuðk fux÷kÞ

¼uËku Au su ÔÞÂõík Mk{S þfíkku LkÚke. òu yu RÕ{

yLku yLkw¼ð WÃkhs ykÄkh hk¾íkku nkuÞ íkku íku

{]íÞw yLku nÞkíkLke ½ýe çkÄe ðkíkkuÚke, ½ýktçkÄk

fkÞkuoÚke òrn÷ y™u ðtr[ík hnuþu.

íku ÃkkuíkkLkk {]íÞw ÃkAe ÃkkuíkkLkk ytò{Úke

ÃkkuíkkLke ÃkrhÂMÚkríkÚke yòý Au. yk rðïLkk

yMktÏÞ ¼uËkuLku Mk{sðk, òýðk, Wfu÷ðk {kxu

ðne sYhe Au. òu fkuR ðneLkku RLfkhe çkLkeLku

ÃkkuíkkLkk RÕ{ yLku y¬÷ WÃkh ykÄkh hk¾þu íkku

yk ¼uËkuÚke {nY{ hnuþu.

¾hu¾h fkuR ðMíkwLkku çkLkkðLkkh ÃkkuíkkLke

çkLkkðu÷e ðMíkwLkk rð»kÞ{kt ykÃkýLku {krníkøkkh

fhu. íkku þwt ykÃkýu yu{ fne þfeyu Aeyu fu

y{khu ík{khe {krníke-¾çkhkuLke sYhík LkÚke.

y{u òíku s yLkw¼ð fheLku Mk{S ÷Rþwt.

rðïLkk ¾kr÷fu rðïLkk rð»kÞLke Mkk[e

{krníke RLMkkLkLkk MksoLkLkk rð»kÞ{kt Mkk[e

òýfkhe, rðïLke çkuníkheLk RLMkkrLkÞík ytrçkÞk

y÷Þnu{wMMk÷k{ îkhk ykÃkýLku ÃknkU[kze Au. ðne

îkhk yÕ÷knLkku Ãkiøkk{ ytrçkÞkLku ÃknkU[íkku, ytrçkÞk

yk Ãkiøkk{u ðne RLMkkLkku MkwÄe ÃknkU[kzíkk. ytrçkÞkLkk

yk Ãkiøkk{Úke {kU Vuhððwt snk÷ík Au. ykÃkýku

yLkw¼ð yLku RÕ{ íkku ðneLkk {wfkçk÷k{kt fkuR s

rðMkkík{kt LkÚke. ykLkkÚke ðÄw ÃkkuíkkLke òík WÃkh

Ãkkuíku fhu÷ku fÞku ÍwÕ{ nkuR þfu fu ÔÞÂõík ÃkkuíkkLke ykt¾ku

yLku fkLkLku çktÄ fheLku ðneLkk ¿kkLkÚke ðtr[ík hnu.

�

207 208

(100)Ëw~{LkkuLkk {wfkçk÷k {kxu ykÃkýe þwt Vhòu Au?

� � fwhykLk {SËu {wMk÷{kLkkuLku yufíkk yLku MktÃkÚke

MkkÚku n¤e{¤eLku SðLk SððkLke Ëyðík ykÃke

Au. Vh{kÔÞwt:

yÕ÷knLke hMMkeLku {sçkqíkeÚke Ãkfze hk¾ku,

ðuhrð¾uh Lk ÚkR òyku.

yk s heíku fwhykLku ÃkhMÃkh rðhkuÄ y™u

VqxVkx ÃkuËk fhðkÚke {LkkR fhíkkt Vh{kÔÞwt:

yufçkeòÚke Í½zku Lk fhku Lknª íkku f{òuh

ÚkR sþku.

(1) ðhMkkËLkk xeÃkkt ßÞkt MkwÄe yufçkeòÚke

swËk swËk nkuÞ Au. íku{Lkk{kt rçk÷fw÷ þÂõík LkÚke

nkuíke Ãkhtíkw ßÞkhu yk xeÃkkt yufºk ÚkR òÞ Au íÞkhu

Lknuh yLku LkËe Lkk¤kLke Mkqhík{kt ðnuðk {ktzu Au.

íÞkhu yk s ÃkkýeLkk xeÃkkt þÂõíkþk¤e çkLke òÞ

Au fu íku{Lku hkufðk{kt Lk ykðu, íkku Ãkqh çkLke {kuxe

{kuxe ðMíkeykuLku, þnuhku yLku økk{zkykuLku ÃkkuíkkLke

MkkÚku ½Mkze sR íkçkkn, çkhçkkË fhe Ëu Au. ð¤e

òu íku{Lkk WÃkh fkçkq {u¤ðeLku íku{LkkÚke VkÞËku

QXkððk{kt ykðu íkku ÷k¾ku {uøkkðkux ðes¤e WíÃkÒk

fheLku ËuþLkk VkÞËk {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷R þfkÞ Au.

(2) ykÃkýk nkÚk{kt Ãkkt[ yktøk¤eyku Au.

íku{Lku òu yuf yuf økýeyu íkku ftRÃký þÂõík LkÚke.

Ãkhtíkw òu {w¬ku çkLkkðe ÷Ryu, Ãkkt[uÞ yktøk¤eykuLku

yufMkkÚk fhe Ëw~{LkLkku {wfkçk÷ku fheyu íkku Ëw~{LkLke

ÃkktMk¤eyku íkqxe þfu Au.

çkÄe s yktøk¤eyku LkkLke {kuxe Au. þÂõík{kt

Ãký íkVkðík Au. fkuR {kuxe íkku fkuR Lkkswf fkuRf

Ãkkík¤e Ãký Au. Ãkhtíkw çkÄe s yuf MkkÚku yufºk

ÚkRLku {wêe çkLke òÞ íkku {w¬kLke þõ÷ RrgÞkh

fhe ÷u Au. Ëw~{LkLkwt {kU fu Akíke ¼ktøke þfu Au.

nðu íku{kt ytøkqXkLkwt {níð ftR ykuh s Au. íkuLke

{ËË ðøkh íkku çkxLk Ãký çktÄ Lk ÚkR þfu, ytøkqXk

ðøkh f÷{Úke ÷¾e Ãký þfkíkwt LkÚke. yu s heíku

Mk{ks{kt Ãký «fkh «fkhLkk {kýMkku nkuÞ Au.

íkuyku{kt swËe swËe ykðzíkku yLku Mk÷krnÞíkku nkuÞ

Au. òu çkÄk {¤eLku fkÞo fhu íkku Mk{ksLkku Wíf»ko

yLku WíÃkkËLk ÚkR þfu Au.

�

ilmi ane munjhavta 100 prashno

Documents