hubungan etnik slide 2010(pgsr)

HUBUNGAN ETNIK

WAJ 3106

1. Hubungan Etnik Di Malaysia (1 Jam)2. Konsep-konsep Asas Hubungan Etnik (1

Jam)3. Masyarakat Pluralistik Alam Melayu (2 Jam)4. Pembangunan Ekonomi Dalam Konteks

Hubungan Etnik Di Malaysia(3 Jam)5. Pembangunan Politik Dalam Konteks

Hubungan Etnik Di Malaysia(1 Jam)6. Perlembagaan Dalam Konteks Hubungan Etnik

Di Malaysia(2 Jam)7. Agama dan Hubungan Etnik(2 Jam)

Agihan Tajuk

8. Cabaran dan Pemupukan Hubungan Etnik di Malasia(2 Jam)

9. Hubungan Etnik: Peranan Kerajaan dan Masyarakat(1 Jam)

Pengenalan Latar belakang masyarakat Malaysia Pengajaran Daripada peristiwa 13 Mei 1969 Kepentingan Hubungan Etnik

Topik 1: Latar Belakang

Persekutuan Demokrasi Pentadbiran Kerajaan Raja Berpelembagaan Masyarakat Berbilang Bangsa

Malaysia

Struktur Pentadbiran negara Terdapat 3 badan yang paling penting yang

membentuk kerajaan di Malaysia iaitu badan Eksekutif, Perundangan dan Kehakiman.

Pembahagian peranan ini berdasarkan teori pengasingan kuasa bagi mengelakkan pertindihan tugas dan campurtangan pihak lain dalam sesuatu bidang.

Struktur Pentadbiran Negara

E kseku tif P eru n d an g an K eh ak im an

K era jaan

Komposisi Penduduk Tanah Melayu 1911-1950

Tahun/Kaum

1911 1931 1947 1950

Melayu 1,592,531

1,809,844

2,247,853

2,579,914

Cina 857,286 1,287,571

1,884,647

2,011,072

India 439,210 572,990 535,092 564,454

Jadual 2.1 : Komposisi Penduduk Malaysia, 2000-2010 (Juta orang)

Jumlah Penduduk (Juta)

Tahun 2000 Tahun 2005 Tahun 2010

Bumiputera 14.56 66.1% 16.06 65.9% 17.95 67%

Cina 5.58 25.3% 6.15 25.3% 6.52 24.3%

India 1.63 7.4% 1.83 7.5% 1.97 7.4%

Etnik lain 0.27 1.2% 0.32 1.3% 0.35 1.3%

Jumlah Penduduk 22.04 100% 24.36 100% 26.79 100%

Sumber: Rancangan Malaysia Kesembilan 2006-2010

TOPIK 2: Konsep-Konsep Asas Hubungan Etnik

Definisi – Masyarakat sebagai kumpulan manusia yang hidup bersama-sama (dari sesuatu tempat dengan aturan dan cara tertentu ) atau pergaulan hidup.

Bangsa pula ialah jenis manusia daripada satu asal keturunan atau kumpulan manusia dalam satu iakatan ketatanegaraan.

Masyarakat adalah terdiri daripada kumpulan individu yang mempunyi hubungan yang sangat lama. Masyarakat adalah kelompok manusia, tua dan muda, lelaki dan perempuan yang mempunyai hubungan sosial dalam sesuatu penempatan yang sama.

Perhubungan yang wujud mungkin dari segi kekeluargaan, pekerjaan, tempat tinggal, dan sebagainya

KONSEP MASYARAKAT

Komuniti manusia yang tinggal bersama-sama di suatu tempat dengan cara dan ukuran tertentu dari segi bahasanya, manakala sudut istilah pula menerangkan bahawa, masyarakat merupakan jaringan perhubungan antara pelbagai individu yang merujuk kepada pergaulan hidup dan keseluruhan hubungan sosial

Pembentukan bangsa Malaysia boleh diukur dari tiga perspektif utama iaitu,◦ pertama melalui aspek kenegaraan, ◦ kedua adalah aspek kewarganegaraan◦ ketiga adalah aspek kebangsaan

Manusia Hidup Bermasyarakat ◦ Perlakuan seseorang itu adalah berkaitan

dengan masyarakatnya. Oleh itu, seseorang yang menghormati orang lain atau rajin bekerja dicermin dan mencerminkan masyarakatnya.

◦ Kegigihan individu Jepun dikaitkan dengan kegigihan masyarakatnya. Maka, kajian terhadap masyarakat itu menjadi penting kerana melaluinya, kita dapat memahami manusia secara keseluruhan.

Keperluan Mengkaji Masyarakat

Memahami Cara Hidup Bermasyarakat◦ Apabila kita mengkaji sesebuah masyarakat,

kita akan dapat memahaminya dengan lebih tepat berbanding jika tidak mengkajinya.

◦ Pemahaman yang tepat terhadap massyarakat membolehkan individu itu bertingkahlaku dan menyesuaikan diri mengikut kehendak masyarakat setempat.

◦ ◦ Ini akan mewujudkan keharmonian dalam

masyarakat dan sukar untuk melanggar peraturan yang wujud di dalam lingkungan sosialnya

Memahami Budaya dan Masyarakat Lain ◦ Individu yang telah mengkaji masyarakat lain

tidak akan mengalami satu kejutan budaya, tetapi lebih bersedia menghadapi perbezaan yang wujud.

◦ Seseorang yang mengkaji masyarakat industri tidak akan terkejut jika pergi ke negara tersebut.

Memupuk Kerjasama di Antara Masyarakat ◦ Perhubungan masa kini bukan hanya terbatas di

kalangan satu masyarakat sahaja tetapi merangkumi masyarakat dunia keseluruhannya.

◦ Bagi mengatasi isu-isu global seperti pencemaran, teknologi, perlumbaan senjata dan sebagainya, memerlukan kerjasama antara masyarakat.

◦ ◦ Maka, kajian terhadap masyarakat akan

membolehkan kita memahami dan memupuk kerjasama dengan sesuatu masyarakat.

Manusia Yang Hidup Berkelompok ◦ Satu hakikat yang nyata di kalangan manusia

ialah mereka hidup bersama dan membentuk kelompok.

◦ Kelompok ini yang membentuk masyarakat.

Mereka mengenali antara satu sama lain dan saling bergantungan.

◦ Kesatuan sosial wujud dalam perhubungan sesama manusia ini. Seseorang manusia tidak mungkin dapat meneruskan hidupnya tanpa bergantung kepada manusia lain.

Ciri-Ciri Masyarakat

Melahirkan Kebudayaan ◦ Tiada masyarakat, tiadalah budaya dan

sebaliknya.

◦ Masyarakat akan melahirkan kebudayaan, sama ada kebendaan atau bukan kebendaan.

◦ Budaya itu pula diwarisi dari generasi ke generasi berikutnya dengan proses penyesuaian.

Mengalami Perubahan◦ Sebagaimana budaya, masyarakat juga turut

mengalami perubahan.

◦ Suatu perubahan terjadi kerana faktor-faktor yang berasal dari masyarakat itu sendiri.

◦ Sebagai contoh, suatu penemuan baru mungkin akan mengakibatkan perubahan kepada masyarakat itu

Mengalami Perubahan◦ Salah satu syarat kewujudan masyarakat ialah

terdapatnya perlakuan berhubung dan bekerjasama di antara ahli dan ini akan mencetuskan interaksi.

◦ Interaksi ini boleh berlaku secara lisan atau tidak lisan.

◦ Komunikasi berlaku apabila masyarakat bertemu di antara satu sama lain

Terdapat Kepimpinan ◦ Pemimpin adalah terdiri daripada ketua keluarga,

ketua kampung, ketua negara dan sebagainya.

◦ Dalam masyarakat Melayu awal, kepimpinan adalah bercorak tertutup kerana pemilihan berdasarkan keturunan

Stratifikasi Sosial ◦ Stratifikasi sosial meletakkan seseorang pada

kedudukan dan peranan yang harus dimainkannya atau merujuk kepada susun lapis masyarakat.

◦ Stratifikasi sosial dibahagikan kepada tiga: kelas, status kasta

◦ Kelas ialah kedudukan seseorang dalam masyarakat berdasarkan pemilikan harta atau kekayaan seperti orang kaya kelas atasan dan orang miskin, kelas bawahan.

◦ Status ialah jangkaan peranan yang dimainkan oleh individu dalam masyarakat seperti penerimaan gelaran iaitu Haji, Lebai, Dato’ dan sebagainya.

◦ Kasta ialah kelas sosial yang keahliannya ditentukan hanya melalui kelahiran dan dalam hidupnya tidak berlaku mobiliti sosial. Ini dapat dilihat dalam zaman tradisional India yang memecahkan kasta kepada Brahmin, Ksyatria, Vaisya dan Sudra.

Berasal dari perkataan ethnos

Ras ialah perbezaan dari segi ciri-ciri fizikal dalam kelompok manusia dan ciri yang paling ketara serta sering digunakan untuk membezakan kumpulan manusia ialah warna kulit.

Etnik pula dari segi bahasa boleh didefinasikan sebagai kaum atau bangsa. Dari segi istilah pula etnik boleh didefinasikan sebagai kelompok manusia yang ditentukan melalui perbezaan ciri-ciri budaya seperti adat resam, pakaian, bahasa, kegiatan ekonomi dan sebagainya.

Konsep Etnik

Etnik ialah berkenaan bangsa manusia: ia juga tidak memaksa perubahan terhadap kepercayaan agama atau membuang unsur sesuatu kaum

Etnik dapat dikelaskan melalui perbezaan budaya.

Etnik juga dapat dikelaskan mengikut demografi iaitu mengikut kedudukan geografi dan sempadan negeri.

Contohnya di Sabah dan Sarawak terdapat pelbagai kumpulan etnik pada kedudukan geografi yang berbeza.

Etnisiti merujuk kepada rasa kekitaan sesuatu kumpulan etnik tertentu.

Ini bererti wujudnya satu kebudayaan atau sub-budaya jelas di mana anggotanya berasa disatukan dengan satu sejarah, nilai, sikap dan tingkah laku yang sama.

Konsep Etnisiti

Manakala etnosentrisme pula merujuk kepada kepercayaan atau rasa bangga yang wujud dikalangan anggota sesebuah kelompok etnik bahawa budaya dan etnisiti mereka adalah jauh lebih baik dan hebat daripada kelompok lain.

Etnosentrisme juga membawa makna suatu perspektif melihat kelompok etnik lain daripada lensa dan kacamata etnik sendiri.

Etnosentrisme

Istilah ras dan etnik sering kali digunakan secara berulangan walaupun membawa makna berbeza.

Di Malaysia, istilah ras dan etnik sering kali dicampuraduk dan digunakan secara bertukar sehingga maknanya menjadi lebih kurang sama.

Orang Melayu, Cina dan India serta pelbagai etnik lain di Sabah dan Sarawak sepatutnya dikenali sebagai etnik tetapi juga dipanggil ras dalam kehidupan seharian.

Pada dasarnya, ras boleh dikatakan sebagai sebuah kelompok sosial yang mempunyai tanda pengenalan kolektif berasaskan ciri-ciri fizikal-biologikal nyata, seperti warna kulit, warna mata, warna rambut dan selainnya.

Ciri paling ketara yang digunakan untuk membezakan kumpulan manusia ialah warna kulit.

Konsep Ras dan Rasisme

Manakala rasisme ditakrifkan sebagai pandangan, pemikiran, atau kepercayaan negatif oleh sesuatu kelompok sosial atau para anggotanya mengenai sesuatu kelompok lain berdasarkan perbedaan wajah fizikal-bilogikal atau ras semata-mata dan ini ditunjukkan secara terbuka melalui prilaku atau tindakan terbuka.

Rasisme adalah gabungan prejudis dan kuasa diartikulasi melalui diskriminasi berasaskan warna kulit, mata dan ciri-ciri fizikal-biologikal selainnya.

Rasisme wujud pada dua tahap iaitu tahap individu dan tahap institusi.

Pada tahap individu, rasisme berlaku dalam bentuk kepercayaan wujudnya ras tertentu yang berstatus lebih tinggi dan ada yang berstatus lebih rendah.

Rasisme pada peringkat individu ini wujud dalam bentuk kepercayaan dan sikap individu.

Pada tahap institusi, rasisme melibatkan dasar

dan pelaksanaan yang bersifat diskriminasi, seterusnya membentuk ketidaksamaan bagi masyarakat daripada ras yang berbeza.

Rasisme pada tahap institusi ini dapat dilihat secara tersirat di dalam struktur sosial.

Prejudis ditakrif sebagai pandangan negatif yang tersemat di dalam hati seseorang atau satu kelompok etnik, yang sering tidak diluahkan secara terbuka, mengenai ahli atau kelompok etnik lain.

Selalunya pandangan ini adalah tidak berasaskan maklumat yang jelas, tepat atau mencukupi. Apabila prejudis disuarakan ianya menjadi stereotaip.

Prejudis antara etnik berlaku apabila sesebuah etnik memandangn negatif terhadap etnik lain. Mengubah prejudis yang tinggi terhadap sesebuah etnik lain adalah sukar diubah walaupun fakta yang kukuh diberikan bagi membuktikan bahawa pemahaman tersebut adalah salah.

Prejudis yang wujud biasanya berasaskan sokongan yang aktif daripada masyarakat sekeliling. Melalui proses sosialisasi, sikap prejudis disalurkan dari satu generasi kepada satu generasi lain. Kesan sikap prejudis semakin mudah dilihat apabila berlaku persaingan bagi mendapatkan sesuatu yang terhad sama ada dari aspek politik, ekonomi sosial dan sebagainya.

Konsep Prejudis dan Stereotaip

Manakala stereotaip pula ialah kenyataan-kenyataan umum yang negatif terhadap sesuatu etnik seperti semua orang Arab itu Islam, orang Belanda itu kedekut dan sebagainya.

Dengan kata lain, stereotaip ialah gambaran berlebih-lebihan tentang sesuatu perlakuan baik atau buruk yang ditujukan kepada sesuatu etnik oleh etnik lain. Ini terhasil apabila berlaku pertembungan dua atau lebih komuniti etnik.

Fahaman stereotaip ini akan menimbulkan perasaan yang negatif dalam kalangan masyarakat khususnya masyarakat majmuk di Malaysia.

Ini kerana fahaman stereotaip akan menjadikan sesuatu etnik itu akan memandang rendah kepada etnik lain dan seterusnya membawa implikasi kepada terbatasnya interaksi antara etnik dan menimbulkan semangat perkauman yang menebal.

Diskriminasi ditakrif sebagai pandangan, pemikiran dan kepercayaan negatif oleh seseorang atau sekelompok etnik terhadap anggota atau kelompok etnik lain yang mempengaruhi prilaku pihak yang berpandangan negatif.

Ringkasnya, diskriminasi adalah perbuatan membezakan

seseorang individu atau sesuatu kelompok etnik lain berasaskan ciri-ciri etnik semata-mata.

Diskriminasi merupakan hasil terjemahan daripada prasangka yang ada pada sesuatu etnik.

Ia semakin mudah berlaku terutama apabila wujud prejudis dan stereotaip dalam sesebuah masyarakat, sama ada di peringkat individu ataupun kumpulan etnik.

Konsep Diskriminasi

Pakar-pakar peyelidik berpendapat bahawa perkataan budaya itu berasal dari perkataan Sanskrit ‘budaya’ ialah percantuman dua perkataan ‘budhi’ dan ‘daya’.

Perkataan ‘budhi’ yang dipinjam dari bahasa Sanskrit bererti ‘kecergasan fikiran dan akal’ manakala ‘daya’ ialah perkataan Melayu Polynesia bermakna ‘kekuatan kuasa, tenaga dan pengaruh’.

Jika dicantumkan kedua-dua perkataan ini ‘budaya’ akan membawa maksud ‘tenaga fikiran, usaha rohani atau kuasa yang menggerakkan jiwa’

Budaya

Dictionary of Philosophy (1996) memberikan maksud budaya sebagai ‘The way of life of a people, including their attitudes, values, beliefs, arts, sciences, modes of perception, and habits of thought and activity. Cultural features of forms of life are learned but are often too perceive to be readily noticed from within’.

Budaya dapat didefinisikan sebagai cara hidup

yang diikuti oleh orang yang menjadi anggota kumpulan tertentu dan meliputi anasir sistem sosial, susunan organisasi ekonomi, politik, agama, kepercayaan, adat resam, sikap, nilai, peralatan budaya, atau apa-apa yang dihasilkan oleh mereka sebagai anggota masyarakat

Budaya boleh dibahagikan kepada dua:◦ budaya kebendaan◦ budaya bukan kebendaan

Budaya kebendaan◦ peralatan dan kelengkapan hidup seperti rumah, kereta,

perahu, senjata dan sebagainya.◦ Contohnya, orang Melayu mempunyai rumah yang

berbeza dengan orang Inggeris atau orang Eskimo.

Budaya bukan kebendaan◦ kepercayaan, adat istiadat dan undang-undang. ◦ Contohnya, setiap masyarakat mempunyai adat istiadat

yang berbeza-beza dalam menjalani kehidupan seperti perkahwinan masyarakat Melayu yang mana pihak lelaki yang memberi hantaran kepada pihak perempuan manakala, bagi masyarakat India, hantaran (dowri) perkahwinan diberi oleh pihak perempuan kepada pihak lelaki

Terdapat dua peranan utama budaya:◦ 1. membina imej negara ke arah mewujudkan

keperibadian dan identiti ◦ 2. pemupukan kesedaran kebangsaan dan

kenegaraan berasaskan ciri-ciri kerohanian, kemanusiaan, spiritual dan mental

Maka ‘manusia itu sendiri membentuk budaya’ dan perkembangan budaya akan mengikut perkembangan masyarakat itu sendiri

Dipelajari ◦ Budaya tidak lahir secara langsung tetapi perlu

dipelajari

◦ Bentuk dan jenis pembelajaran anggota masyarakat bergantung kepada beberapa faktor iaitu: i. Agen-agen sosialisasi seperti keluarga, jiran,

sekolah, institusi latihan dan sebagainya. ii. Nilai yang mendapat keutamaan dalam

sesebuah masyarakat itu. iii. Umur seseorang. iv. Tahap pendidikan v. Situasi sesuatu peristiwa itu berlaku.

Ciri-Ciri Budaya

Perkongsian◦ Budaya itu dikongsi oleh manusia iaitu setiap perlakuan itu

diramal dan didokong oleh sekumpulan manusia.

◦ Nasi lemak dan roti canai menjadi budaya kerana masyarakat menggemarinya. Bahasa Melayu adalah kebudayaan rakyat Malaysia kerana dituturkan oleh mereka dalam kehidupan seharian.

◦ Perlakuan yang tidak dikongsi oleh sekumpulan manusia tidak termasuk dalam budaya seperti perlakuan mencuri walaupun ia wujud dalam masyarakat. Tanpa perkongsian, ia hanya menjadi perlakuan individu dan bukannya perlakuan masyarakat.

Ciri Budaya

Kesejagatan◦ Kesejagatan budaya ialah kebudayaan itu wujud dalam

semua kelompok manusia. Tidak ada masyarakat yang tidak memiliki kebudayaan.

◦ budaya yang sejagat itu berbeza antara masyarakat kerana faktor pengaruh alam, pengaruh luar dan tahap penyesuaian anggota.

◦ Clyde Kluckhohn mengesan tujuh unsur yang terdapat dalam semua budaya iaitu: i. peralatan dan kelengkapan hidup manusia. ii. mata pencarian hidup dan sistem ekonomi. iii. sistem sosial. iv. bahasa. v. kesenian. vi. sistem pengetahuan. vii. agama dan kepercayaan.

Ciri Budaya

Diwarisi◦ Budaya itu diwarisi dari satu generasi ke satu

generasi berikutnya. Ini bermakna bahawa budaya Melayu, Cina dan India yang diamalkan hari ini adalaah lanjutan daripada budaya terdahulu.

◦ Peristiwa yang telah berlaku akan memberi kesan kepada hari ini. Budaya itu juga diwarisi juga membawa maksud bersambung. Teknologi yang dihasilkan hari ini adalah hasil teknologi awal manusia masa lampau.

Ciri Budaya

Berubah◦ Budaya sentiasa berubah dan tidak ada budaya tidak

mengalami perubahan. Perubahan ini dikaji daripada perubahan bentuk, ciri dan proses yang berlaku. Rumah beratap genting telah digantikan dengan rumah beratap rumbia.

◦ Perubahan budaya bukan kebendaan dilihat dengan jelas seperti perubahan sistem ekonomi sara diri kepada ekonomi kapitalis. Namun, perubahan budaya kebendaan lebih cepat berubah.

◦ Perubahan ini disebabkan beberapa faktor, antaranya: i. pertambahan bilangan anggota masyarakat. ii. pertambahan keperluan dan keinginan manusia. iii. penemuan dan penciptaan teknologi baru. iv. pertembungan budaya. v. konflik yang berlaku. vi. perubahan alam sekitar.

Ciri Budaya

Perlambangan◦ Perlambangan ialah sebagai satu lambang

dalam budaya yang memberikan makna tertentu kepada pendokongnya seperti bendera, warna, logo, lambaian tangan dan sebagainya.

◦ Perlambangan yang wujud turut membantu manusia berhubung dan berkomunikasi sesama mereka seperti isyarat memanggil.

Ciri Budaya

Pandangan Semesta ◦ Pandangan semesta ialah bagaimana manusia

memberikan tafsiran terhadap keadaan alam sekeliling ke dalam kehidupan seharian.

◦ Pandangan semesta ini timbul kerana manusia mempunyai pertalian yang rapat dengan alam sekitarnya.

◦ Pertalian yang erat ini pula diterjemahkan dalam kehidupan seharian seperti simpulan bahasa (seperti aur dengan tebing), ukuran (sehasta, sepelaung), tempoh masa (setanak nasi) dan sebagainya.

Ciri Budaya

Memenuhi dan Menyediakan Keperluan◦ Semua manusia memerlukan keperluan asasi

untuk terus hidup. Oleh yang demikian, manusia menggunakan air untuk kegunaan pertanian, kayu-kayan untuk pembinaan rumah dan sebagainya.

◦ Keutamaan pengeluaran produk bergantung kepada keutamaan keperluan dan aktiviti oleh masyarakat. Sebagai contoh, jika masyarakat itu mewarisi ilmu pelayaran, maka akan dibina kapal.

Fungsi Budaya Dalam Kehidupan

Sebagai Panduan kepada Anggota Masyarakat dalam Bertingkahlaku◦ Kepercayaan adalah unsur sejagat budaya yang sebati

dengan kehidupan manusia. Manusia memperolehi keperluannya hasil dari tuntutan daripada agama.

◦ Budaya mempunyai peranan memberikan panduan kepada anggota masyarakat dalam bertingkahlaku dalam memberikan panduan, ia meliputi: i. perlakuan yang diboleh dan tidak dibolehkan. ii. perlakuan yang patut dan tidak patut. iii. perlakuan yang digalakkan dan tidak digalakkan.


Mengatur Hubungan Sesama Manusia◦ budaya mendidik kita agar menghormati jiran,

tetamu dan sahabat. Dalam masa yang sama kita dilarang menyakitkan hati rakan sesuai dengan ajaran Islam.

◦ Ini bermakna dalam menjalani kehidupan seharian, kebudayaan memainkan peranan mengatur hubungan sesama manusia.


Sebagai Penggalak Kepada Manusia Untuk Mencipta◦ Alam fizikal yang berbeza menghasilkan

keperluan manusia yang berbeza. Orang Eskimo memerlukan baju tebal.

◦ ◦ Maka, ia sebagai pendorong kepada penciptaan

bagi memenuhi keperluan harian dan memudahkan segala urusan.


Sebagai Alat Penyatuan dan Pengenalan Identiti◦ Budaya berperanan sebagai alat penyatuan dan

pengenalan identiti. Sesuatu bangsa dikenali bukan sahaja dari segi fizikalnya, lebih lagi dari budayanya.

◦ Kita mengenali Jepun bukan sahaja dari segi fizikalnya, tetapi mereka adalah bangsa yang berjaya dalam ekonomi dan perindustrian.


Perpaduan seringkali merujuk kepada penyatuan berbagai etnik dan budaya yang berlainan ke arah membentuk satu entiti fizikal. Mereka tinggal bersama dalam satu kawasan dan menjalankan aktiviti seharian dengan harmoni.

Perpaduan juga adalah satu konsep politik yang merujuk kepada satu keadaan sehaluan, rapat serta bekerjasama untuk mencapai matlamat bersama.

Ini selari dengan apa yang dimaksudkan dengan perpaduan oleh kerajaan iaitu satu proses menyatupadukan anggota-anggota masyarakat dan negara seluruhnya melalui ideologi negara supaya tiap-tiap anggota masyarakat dapat membentuk satu identiti dan nilai bersama serta perasaan kebangsaan bersama di kalangan mereka

KONSEP PERPADUAN DAN INTEGRASI

Integrasi Wilayah

Integrasi Ekonomi

Integrasi Kebudayaan

Integrasi Sosial

Integrasi Pendidikan

Integrasi Politik

Unsur-unsur Integrasi

mengurangkan perbezaan psikologi di antara penduduk-penduduk dalam wilayah yang berkenaan.

mengatasi masalah perbezaan geografi dengan merapatkan perhubungan dan interaksi supaya wujud persefahaman yang lebih baik di antara penduduk dan suku kaum yang ada.

mewujudkan identiti bersama iaitu simbol kesetiaan dan komitmen terhadap konsep bangsa Malaysia.

Usaha-usaha ke arah Integrasi

Integrasi merupakan tahap tertinggi yang ingin dicapai oleh kebanyakan masyarakat majmuk. Integrasi membolehkan pelbagai bentuk etnik dan ras bersatu, seterusnya membentuk sebuah masyarakat dengan identiti baru.

Integrasi wujud dalam sesebuah masyarakat apabila ahli-ahlinya menerima ciri ahli lain tanpa merujuk kepada identiti dan asal usul ras mereka. Senario ini turut melibatkan penyatuan pelbagai kumpulan, tanpa mengira keturunan, sehingga melenyapkan sikap prejudis dan diskriminasi terhadap satu sama lain dalam masyarakat tersebut.

Tahap-tahap hubungan etnik boleh dilihat dari segi darjah kedekatan bermula dengan hubungan terpisah iaitu segregasi sehinggalah hubungan berbentuk sebati iaitu amalgamasi.

Segregasi ◦ Ia merupakan hubungan yang bersifat pemisahan

di antara etnik-etnik dalam sesebuah negara. ◦ Pemisahan berlaku dalam beberapa keadaan di

antaranya dari segi kawasan tempat tinggal, sistem persekolahan, pengangkutan dan kemudahan awam.

◦ Ia wujud sama ada didasari oleh undang-undang atau tidak seperti Dasar Apatheid di Afrika Selatan.

A + B + C

Akomodasi ◦ Ia merupakan proses di mana etnik menyedari

norma dan nilai mereka antara satu sama lain, namun mereka tetap mempertahankan budaya hidup masing-masing. Namun, mereka hidup secara harmoni dan menghormati antara satu sama lain.

◦ Di peringkat pemerintahan pusat, setiap etnik mempunyai wakil dan dalam bidang ekonomi dan pendidikan, mereka saling bergantungan.

◦ Switzerland adalah negara yang mempunyai hubungan etnik bersifat akomodasi kerana etnik-etnik Jerman, Perancis dan Itali, saling membuat penyesuaian antara mereka

Akulturasi◦ Ia merupakan satu proses penerimaan

unsur kebudayaan di kalangan individu atau kelompok dari sesuatu kebudayaan lain yang berlainan.

◦Akulturasi terjadi apabila satu kelompok manusia dengan suatu kebudayaan yang tertentu dihadapkan unsur-unsur dari suatu kebudayaan asing yang berbeza sehingga unsur-unsur kebudayaan asing itu akhirnya diterima dan diolah ke dalam kebudayaan sendiri.

◦Berbeza dengan proses asimilasi, proses akulturasi tidak menyebabkan kehilangan identiti asal masyarakat yang menerima.

◦Dalam sejarah tamadun manusia, sering berlaku pertemuan atau pertembungan antara dua atau lebih kebudayaan. Proses ini menyebabkan berlakunya proses pinjam-meminjam.

◦Pada peringkat awal, unsur pinjaman digunakan secara langsung dan kemudian diolah dan dijadikan unsur kebudayaan sendiri.

◦Di Malaysia, beberapa kes boleh dijadikan rujukan seperti penggunaan tali leher, ‘angpow’, makanan, hiburan dan sebagainya

Namun kejayaan akulturasi bergantung kepada:◦ i. Unsur-unsur kebudayaan asing yang mudah

diterima seperti budaya kebendaan seperti pakaian dan kebudayaan tersebut memberi manfaat yang besar.

◦ ii. Unsur kebudayaan asing berbentuk bukan kebendaan sukar diterima seperti ideologi, pemikiran dan sebagainya.

A + B + C = Ai + Bi + Ci

Asimilasi◦ Ia merupakan satu proses percantuman

dan penyatuan di antara etnik yang berlainan budaya sehingga membentuk satu kelompok dengan kebudayaan dan identiti yang sama. Ia berkaitan dengan penyerapan sehala individu ke dalam etnik yang lain.

◦Asimilasi yang sempurna menyebabkan berlakunya penghapusan penuh perbezaan dari segi kebudayaan dan identiti.

◦Di Malaysia, apa yang berlaku ke atas masyarakat Jawa, masyarakat Cina Kelantan, Baba dan Nyonya, merupakan antara contoh berlakunya proses asimilasi

Proses asimilasi berlaku apabila terdapatnya:

◦ i. Etnik yang berbeza budaya.◦ ii. Individu di dalam atau di antara etnik

sering berinteraksi.◦ iii. Interaksi berlaku dalam tempoh yang

lama.

Kejayaan asimilasi bergantung kepada:◦ i. Kesanggupan etnik minoriti

menghilangkan identiti mereka dan menerima identiti etnik lain.

◦ ii. Kesanggupan etnik majoriti menerima etnik lain.

◦ iii. Perbezaan saiz kelompok majoriti dan minoriti tidak besar atau kelompok

minoriti adalah kecil.◦ iv. Terdapat banyak persamaan budaya

antara etnik.◦ v. Penguasaan dalam sesuatu bidang

khususnya etnik minoriti akan menyukarkan proses asimilasi.

Faktor penghalang asimilasi ialah:

◦ i. Kurangnya pengetahuan kebudayaan sehingga menimbulkan perasaan takut terhadap budaya lain.

◦ ii. Timbul perasaan bahawa budaya etnik lebih tinggi dari etnik lain.

◦ iii. Adanya perbezaan kepentingan antara etnik yang terlibat.

A + B + C = A

Amalgamasi◦ Ia merupakan satu proses yang terjadi

apabila budaya atau ras bercampur untuk membentuk jenis-jenis budaya dan ras yang baru.

◦ Cara utama dalam menentukan proses amalgamasi terjadi ialah perkahwinan campur antara etnik.

A + B + C = D

Tahap-tahap Hubungan Etnik

SEGREGASI

AKOMODASI

AKULTURASI

ASIMILASI

AMALGAMASI

Pemisahan antara etnik.Dasar apateid

Sedar perbezaan budaya.Hidup dengan harmoni

Minoriti menerima budaya majoriti, tanpa ubah budaya asal

Minoriti terima budaya dominan

Percampuran membentuk kelompok baru.Kahwin campur

Rendah

Proses Integrasi

Segregasi

Akomodasi

Akulturasi

Asimilasi

Amalgamasi

Tinggi

Jadual 2.1 : Komposisi Penduduk Malaysia, 2000-2010 (Juta orang)

Jumlah Penduduk (Juta)

Tahun 2000 Tahun 2005 Tahun 2010

Bumiputera 14.56 66.1% 16.06 65.9% 17.95 67%

Cina 5.58 25.3% 6.15 25.3% 6.52 24.3%

India 1.63 7.4% 1.83 7.5% 1.97 7.4%

Etnik lain 0.27 1.2% 0.32 1.3% 0.35 1.3%

Jumlah Penduduk 22.04 100% 24.36 100% 26.79 100%

Sumber: Rancangan Malaysia Kesembilan 2006-2010

Di atas kepelbagaian inilah, kerajaan telah mengambil langkah dan melaksanakan berbagai program bagi memupuk perpaduan di kalangan rakyat.

Antara langkah penting yang diambil oleh kerajaan ialah menubuhkan Jabatan Perpaduan Negara selepas peristiwa 13 Mei 1969.

Jabatan ini seterusnya ditukar kepada Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional (JPNIN) bagi memainkan peranan yang lebih penting dalam memupuk perpaduan kaum di Malaysia serta terus berada di bawah Jabatan Perdana Menteri.

Pengalaman Malaysia

Kerajaan juga telah bertindak secara aktif dengan menubuhkan Panel Penasihat Perpaduan Negara di peringkat pusat dan Jawatankusa Penasihat Perpaduan Negeri di peringkat negeri-negeri.

Penubuhan panel ini bertujuan untuk membincangkan is-isu perpaduan kaum di Malaysia secara harmoni dan tidak menggugat kestabilan politik yang sedia wujud. Ini ditambah lagi dengan pelbagai program lain seperti dasar-dasar yang diperkenalkan, sistem pendidikan dan pelbagai lagi.

Sebagai contoh, hubungan harmoni antara etnik di Melaka dibuktikan lagi dengan jelas hingga kini melalui seni bina masjid dan rumah ibadat lain di Melaka.

Masjid Kapitan Kling dan Masjid Tengkera misalnya,

mempunyai gabungan senibina China, Melayu, Arab dan India. Masjid-masjid yang dibina pada zaman kesultanan Melaka adalah unik iaitu mempunyai menara berunsurkan pagoda dan ukiran campuran bermotif tempatan, Arab dan India serta China.

Begitu juga dengan adanya Kementerian Kesenian, Kebudayaan dan Warisan, telah memperkukuhkan lagi warisan kesenian rakyat Malaysia seperti tarian, muzik, pemakaian pakaian tradisional dan makanan dalam kalangan masyarakat majmuk di Malaysia, terus dipelihara dan dimajukan.

Misalnya, makanan etnik Melayu seperti nasi lemak menjadi kegemaran rakyat Malaysia, begitu juga dengan masakan etnik Cina seperti nasi goreng Cina, mi Hailam dan masakan India seperti kari.

Manakala daripada segi pakaian, para pelajar bukan Melayu tidak merasa janggal memakai baju kurung dan baju Melayu khususnya pada hari Jumaat.

Perkara ini terus diterima apabila sambutan Hari Kemerdekaan, di mana kesenian rakyat Malaysia seperti pakaian dan alat muzik telah digunakan.

Hal yang sama juga apabila perbarisan kontigen sukan Malaysia dalam mana-mana acara sukan, telah memaparkan kesenian rakyat Malaysia.

Oleh itu, konsep-konsep seperti prejudis, steriotaip, rasisme dan diskriminasi wajar dielakkan kerana ia boleh menghalang perpaduan di kalangan etnik.

Sebaliknya konsep-konsep seperti akomodasi wajar dijadikan panduan dalam menjalinkan hubungan etnik di Malaysia.

Hubungan etnik ini pula tidak wajar dilihat dari sudut luaran sahaja tetapi yang lebih pentingnya ialah sudut spiritual.

Dalam hal ini, aspek-aspek yang menjadi teras kebudayaan kebangsaan sewajarnya dipelihara iaitu kebudayaan kebangsaan haruslah berteraskan kepada kebudayaan rakyat asal rantau ini, unsur-unsur kebudayaan lain yang sesuai dan wajar boleh diterima menjadi unsur kebudayaan kebangsaan dan Islam menjadi unsur penting dalam pembentukan kebudayaan kebangsaan.

PENUTUP

77

TOPIK 3: PLURALITI

DAN MASYARAKAT PLURALISTIK DI

MALAYSIA

78

Hasil Pembelajaran

1. Menerangkan konsep pluraliti dan masyarakat pluralistik.

2. Menjelaskan pembentukan pluralisme di Alam Melayu

3. Menyatakan kesan sekularisme penjajah dan pembentukan masyarakat pluralistik.

4. Menghuraikan perkembangan pembentukan masyarakat pluralistik selepas era penjajahan.

79

Liputan Kuliah

3.1 PENGENALAN

3.2 PLURALITI BUDAYA ALAM MELAYU

3.3 KEMUNCAK PLURALITI ALAM MELAYU : KESULTANAN MELAYU MELAKA

3.4 PEMBENTUKAN MASYARAKAT PLURAL OLEH PENJAJAH

3.5 PEMBENTUKAN MASYARAKAT PLURAL DI MALAYSIA

3.6 MASYARAKAT PLURAL SELEPAS MERDEKA3.5.1Politik3.5.2Perlembagaan 3.5.3Pendidikan 3.5.4Ekonomi

3.6 KESIMPULAN

80

Pluralisme Budaya Alam Melayu

Ciri Pluraliti dan Masyarakat Plural

◦ Konsep pluraliti alam Melayu perlu difahami sbg asas utk memahami masyarakat plural.

◦ Kewujudan pelbagai etnik di alam Melayu telah memberi sumbangan terhadap pembentukan masyarakat plural yang dapat hidup secara bersama dalam kepelbagaian.

◦ Kedatangan penjajah berteraskan tiga matlamat utama iaitu Gospel, Gold dan Glory telah memberi kesan dalam sistem kehidupan masyarakat di alam Melayu.

81

Pluralisme, Pluraliti & Pluralistik

Pluralisme: Ideologi yang menyamaratakan kepercayaan dan pegangan yang berbeza dalam masyarakat.

Pluraliti: Wujudnya kepelbagaian bangsa, agama di suatu tempat pada satu masa secara semulajadi – masyarakat Melaka.

Pluralistik: Wujudnya kepelbagaian bangsa, agama di suatu tempat pada satu masa secara dirancang dipaksakan oleh pihak-pihak tertentu yang berkepentingan – era penjajah British.

82

Pluraliti Budaya Alam Melayu Realitinya, Malaysia adalah sebuah negara

unik yang memiliki keistimewaan wujudnya masyarakat plural yang ketara.

Proses pembentukan masyarakat plural adalah berbeza dahulu dan sekarang.

Pembentukannya di zaman sebelum penjajahan adalah berbeza berbanding selepas penjajahan.

83

Masyarakat plural wujud pelbagai bangsa mendiami sesuatu kawasan di Alam Melayu seperti Melayu, Cina, India, Eropah, Jepun dan lain-lain lagi

Masyarakat pelbagai bangsa pada zaman sebelum kedatangan orang Eropah terbentuk melalui proses semula jadi tanpa sebarang rancangan pemaksaan di sebaliknya

Hasilnya, mereka berjaya mewujudkan interaksi harmoni dengan penduduk, alam sekitar dan sistem sosial, politik dan agama telah sedia ada dalam dunia baru mereka.

Mereka secara suka rela sanggup berkahwin dengan penduduk tempatan. Contohnya, masyarakat Cina Baba ialah keturunan Cina telah berkahwin dengan masyarakat tempatan

84

Menurut al-Attas, pengaruh Hindu-Buddha tidaklah begitu mendominasi masyarakat di Alam Melayu berbanding dengan kekuatan pengaruh ajaran Islam.

Antara bukti bagi perkara ini, tiada kitab-kitab klasik mereka yang membincangkan secara meluas dan mendalam aspek-aspek falsafah, metafizik, sistem sosial dan sebagainya.

Namun, dalam beberapa aspek pengaruhnya agak jelas, seperti dalam aspek kesusasteraan dan pemerintahan

85

Faktor perdagangan menjadi punca wujud hubungan dua hala antara Cina dan India.

Alam Melayu telah menjadi tempat utama persinggahan bagi kedua-dua pihak.

Keadaan ini tanpa disengajakan telah mewujudkan pluraliti di Alam Melayu.

Kemuncaknya, Alam Melayu pada abad ke 7M, telah menjadi pusat pengajian dan perkembangan ilmu pengetahuan

86

Orang-orang Cina dan India terutamanya dibawa masuk ke Alam Melayu adalah demi kepentingan ekonomi dan politik Inggeris.

Mereka dibawa masuk oleh Inggeris tanpa disertai kaum keluarga seperti isteri dan anak mereka.

Oleh kerana tumpuan dan hasrat kedatangan mereka ialah untuk memenuhi keperluan ekonomi-politik Inggeris maka asimilasi budaya dan cara hidup di antara masyarakat tidak berlaku.

Masing-masing menjalankan kehidupan di dalam kelompok masyarakat masing-masing. Namun, ini tidak bermakna tiada kehidupan yang harmoni.

87

Kemuncak Pluraliti Alam Melayu Kesultanan Melaka Pemerintahan:

Era Melaka adalah kemuncak keagungan kerajaan Melayu.

Melaka dianggap The Venice of The East.

Masyarakat plural yang wujud dapat hidup dengan aman dan damai, hasil dari sistem pemerintahan yang adil.

Perlaksanaan Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka yang berteraskan Islam mampu memberi keadilan kepada masyarakat plural Melaka pada waktu tersebut.

88

◦ Perdagangan: Aktiviti perdagangan antarabangsa juga berjalan

dengan baik hasil dari sistem urus tadbir berteraskan Islam.

◦ Kependudukan: Masyarakat Melaka pada waktu tersebut terdiri dari

pelbagai etnik antarabangsa yang hidup dalam suasana aman dan damai.

◦ Kebudayaan: Kedatangan para pedagang antarabangsa ke Melaka

juga telah menyumbang kepada multi budaya yang tersendiri.

90

Pembentukan Masyarakat Pluralistik oleh Penjajah

Ketibaan Inggeris adalah titik pemisah antara pluraliti dan masyarakat plural.

Berbeza dengan penjajah Eropah yang lain, Inggeris menggunakan senjata serampang dua mata dalam misi penjajahan mereka iaitu imperialisme dan kolonialisme.

91

Dari aspek imperialisme, mereka menjajah secara fizikal di mana segala kekayaan hasil bumi negara jajahan akan diperah demi kepentingan ekonomi negara mereka sendiri seperti bijih timah dan emas

Dari segi kolonialisme, mereka memperkenalkan sistem sosial, politik dan agama mereka kepada penduduk tempatan.

Hasilnya, menerusi imperialisme budaya digunakan sebagai alat kerana mereka berjaya menjajah dan mengawal kehidupan masyarakat peribumi seperti mana yang berlaku di India di mana hanya 120,000 orang Inggeris berjaya memerintah 600 juta orang India

92

Prinsip:◦ Pemisahan Agama dan Negara (sekularisme),

Agihan Kuasa, Federalisme.

◦ Kedatangan Inggeris ke Alam Melayu membawa konsep pemikiran pemisahan negara dan agama.

◦ Agama dianggap penyumbang kepada perselisihan, manakala sains dianggap penyumbang kepada kemajuan.

◦ Inggeris turut memperkenalkan sistem pentadbiran berasaskan 3 unsur penting, iaitu:Kehakiman, Eksekutif dan Perundangan

93

Pembentukan Masyarakat Pluralistik Di Malaysia Kedatangan orang China dan India ke Tanah

Melayu di akhir abad ke 19 dan awal abad ke 20 yang bertujuan untuk memenuhi peluang-peluang perkerjaan seperti perlombongan, perladangan dan perniagaan yang disediakan oleh pihak penjajah British, orang-orang China, India dan Melayu.

94

Kewujudan peluang perkerjaan yang banyak, kekalutan ekonomi dunia serta galakan daripada British yang menjajah Tanah Melayu pada waktu itu telah menjadi faktor penggerak yang seolah-olah ‘memaksa’ kedatangan orang-orang China dan India ke Tanah Melayu.

95

Telah berlaku interaksi yang baik di antara orang-orang China dan India yang datang dengan orang-orang Melayu yang telah sekian lama mendiami Tanah Melayu ini. Semenjak itu telah berlaku akomodasi cara hidup yang harmoni di antara ketiga-tiga etnik utama.

Kolonialisme British memberi impak sangat besar terhadap masyarakat negeri di Malaysia sama ada dalam bentuk material mahu pun non-material. Walaupun dari sudut fakta British mempunyai sumbangan terhadap penambahbaikan kehidupan rakyat Malaysia.

96

Al-Attas ; kehadiran kolonialisme Barat membawa dasar memisahkan orang Islam daripada agama mereka

British mula bertapak kukuh menerusi satu

campurtangan secara tidak langsung pada tahun 1786 apabila Pulau Pinang diperolehi dari Kedah.

Bagi memastikan penaklukkan mereka berjalan lebih tersusun dan sistematik penasihat British kemudiannya turut di tempatkan di Negeri Melayu Tidak Bersekutu (NMTB). Perjanjian Pangkor pada tahun 1874 merupakan titik permulaan penguasaan British di Tanah Melayu.

97

Perkembangan ini dengan jelas memperlihatkan agama dipisahkan daripada urusan politik, pentadbiran, undang-undang, ekonomi, pendidikan dan sebagainya. Ringkasnya, agama Islam dan adat istiadat Melayu terletak di bawah urustadbir.

98

Masyarakat Pluralistik Selepas Merdeka

Politik:

Walaupun berhadapan dengan berbagai cabaran, Malaysia masih lagi dianggap sebagai sebuah negara yang berupaya melaksanakan sistem demokrasi dengan berkesan.

Dalam konteks politik domestik, demokrasi di negara ini telah berjalan lancar terutamanya semenjak pilihan raya umum pertama tahun 1955, di mana tiga kumpulan etnik utama, iaitu Melayu, Cina dan India telah bersatu untuk mendesak British memberikan kemerdekaan. n T.Melayu.

99

Malaysia dianggap sebagai sebuah negara yang berupaya melaksanakan sistem demokrasi dengan berkesan. Dalam konteks politik domestik, demokrasi di negara ini telah berjalan lancar terutamanya semenjak pilihan raya umum pertama tahun 1955, di mana tiga kumpulan etnik utama, iaitu Melayu, Cina dan India telah bersatu untuk mendesak British memberikan kemerdekaan.

Selepas era 1960an perjalanan politik Malaysia terus berkembang dinamik. Kerjasama parti-parti politik dalam pakatan parti pemerintah telah berkembang dengan peningkatan keahliannya. Hal ini terbukti melalui penubuhan Barisan Nasional pada tahun 1974.

100

Dasar-dasar kerajaan dalam menguruskan pelbagai perkara yang berkaitan dengan perhubungan etnik melalui formula tolak ansur telah berjaya mengekang pihak tertentu seperti parti pembangkang yang cuba memecah belahkannya.

101

Perlembagaan:

Kontrak sosial merupakan satu kesepakatan yang telah dirunding,pembentukan parti-parti politik etnik dan “coalition” sebagai model permuafakatan politik (Parti Perikatan, Barisan Sosialis, Barisan Nasional, Barisan Alternatif).

Perlembagaan merupakan panduan asas kepada perlaksanaan sistem politik di negara ini.

Perlembagaan mencatatkan kontrak sosial dipersetujui bersama antara kaum di negara ini.

103

Perlembagaan merupakan panduan asas kepada perlaksanaan sistem politik di negara ini. Perlembagaan mencatatkan kontrak sosial dipersetujui bersama antara kaum di negara ini. Dari segi sejarah terdapat dua peringkat kontrak sosial di Alam Melayu.

Pertama, berlaku pada zaman pluraliti iaitu janji taat setia dan saling menghormati antara rakyat dan raja. Janji taat setia dan saling menghormati ini diistilahkan sebagai wa’ad.

Sosial kedua berlaku dalam konteks masyarakat

plural hasil daripada syarat dikenakan oleh pihak British untuk memberikan kemerdekaan kepada Malaysia.

104

Setiap etnik mempunyai wakil dalam bentuk parti politik dan mencapai persepakatan untuk hidup dalam aman dan damai.

Dengan itu terbentuklah CLC (Communities Liason Commitiee/Perhubungan Antara Kaum) pada tahun 1948.

105

Pendidikan Sistem pendidikan kebangsaan telah dibentuk berasaskan

keseragaman kurikulum, sukatan mata pelajaran dan orientasi. Ia penting sebagai satu wadah bagi menyatukan kepelbagaian budaya.

Usaha ke arah ini sebenarnya telah dilakukan semenjak sebelum merdeka lagi khususnya melalui dua laporan iaitu Laporan Razak tahun 1956 dan Laporan Rahman Talib tahun 1960.

Matlamat utama dasar pendidikan menurut kedua-dua laporan tersebut ialah untuk menyatukan kanak-kanak daripada berbilang etnik di bawah satu sistem pendidikan kebangsaan dengan menggunakan satu bahasa pengantar tunggal iaitu bahasa Melayu (Wan Hashim 1983).

106

Lebih jauh daripada itu, dalam peruntukan Perlembagaan Persekutuan bagi kemerdekaan pada tahun 1957, Bahasa Melayu telah dijadikan bahasa kebangsaan dengan Bahasa British masih lagi digunakan sebagai bahasa rasmi.

Walau bagaimanapun, pucuk pimpinan parti Perikatan telah mencapai kesepakatan pada tahun 1956 dan bersetuju dengan Akta Pendidikan 1957 di atas prinsip: (i) sekolah berbagai aliran dibenarkan dan pengajaran dalam bahasa ibunda masing-masing dibenarkan; (ii) oleh kerana Bahasa Melayu adalah merupakan bahasa kebangsaan, maka sekolah Cina dan Tamil wajib mengajar Bahasa Melayu sebagai salah satu daripada mata pelajaran; (iii) pendekatan dalam mata pelajaran sejarah, geografi dan buku-buku teks yang lain mestilah berteraskan Malaysia, dan bukan lagi berteraskan negara Cina dan India (John Lowe 1960).

107

Persetujuan kepimpinan Parti Perikatan terhadap Penyata Razak 1956 dan Rahman Talib 1960 adalah melalui proses musyawarah telah secara langsung mengikhtiraf penggunaan Bahasa Melayu sebagai alat untuk penyatuan tanpa menjejaskan bahasa etnik-etnik lain.

Kerajaan juga telah mengambil langkah memperbanyakkan penubuhan institusi pengajian tinggi bagi mempertingkatkan bilangan pelajar Melayu ke universiti. Kesan daripada dasar ini kemasukan pelajar Melayu ke universiti telah meningkat daripada 20% tahun 1960 – 1964 menjadi 65% pada tahun 1975 (Milne dan Mauzy 1986).

108

Pada masa yang sama, golongan bukan Bumiputera khususnya masyarakat Cina merasakan satu keperluan untuk melindungi budaya warisan nenek moyang dengan menggunakan wadah pendidikan.

Oleh yang demikian, masyarakat Cina masih mempertahankan sekolah jenis kebangsaan Cina. Namun begitu, sukatan pelajaran di sekolah-sekolah jenis kebangsaan Cina adalah selaras dengan apa yang ditetapkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia. Hal ini penting untuk memastikan perpaduan negara dan pembinaan bangsa Malaysia dapat dicapai.

109

Ekonomi: Pada tahun 1957 kerajaan telah menggiatkan usaha untuk

mengatasi pelbagai masalah sosio-ekonomi dan sosio-politik. Rancangan pembangunan ekonomi negara dibahagikan kepada empat peringkat;

Rancangan pra-merdeka iaitu meliputi Rangka Pembangunan

Persekutuan Tanah Melayu (1950-1955) dan separuh Rancangan Persekutuan Tanah Melayu Pertama (1956-1960)

Perancangan lepas merdeka, merangkumi Rancangan Persekutuan Tanah Melayu Kedua (1961-1965) dan sebahagian daripada Rancangan Malaysia Pertama (1966-1970)

Perancangan dalam era Dasar Ekonomi Baru.

Dasar Pembangunan Negara hingga kini.

110

Sistem ekonomi dualisme ini merujuk kepada dua orientasi dan tumpuan yang berbeza namun bergerak seiringan dengan garis etnik:

Pertama, sistem ekonomi moden yang

mendominasi keseluruhan organisasi pengeluaran.

Kedua, sistem ekonomi tradisional yang diidentifikasikan dengan sektor ekonomi pertanian. Komoditi utamanya ialah padi dan perikanan. Teknik pengeluarannya, pemasaran, tenaga kerja serta modal adalah didominasi oleh etnik Melayu. Ia bercirikan budaya luar bandar (Ness 1967).

111

Berdasarkan gambaran umum di atas ketara sekali isu yang berkaitan dengan ekonomi memerlukan iltizam yang kuat daripada semua pihak untuk merapatkan jurang yang sedia ada.

Keperluan untuk memperbetulkan kedudukan dimensi ekonomi ini amat mendesak kerana ia menjadi sebagai salah satu asas utama dalam memupuk kerjasama antara etnik.

Ketidakseimbangan kedudukan ekonomi berdasarkan etnik juga harus diatasi kerana ia dapat menjadi sumber pencetus konflik. Dalam hal ini, isu ketidakseimbangan ekonomi telah dianggap sebagai salah satu faktor yang mencetuskan peristiwa 13 Mei 1969.

112

Kesimpulan Memahami pluraliti adalah asas penting ke

arah memahami pembentukan masyarakat plural.

Pluraliti telah sedia wujud di Alam Melayu.

Ideologi sekular telah mempengaruhi perubahan dalam sistem masyarakat sepadu.

Pluraliti masyarakat Malaysia diperkukuhkan melalui dasar-dasar negara yang dibentuk berteraskan persetujuan bersama.

113

TOPIK 4:PEMBANGUNAN

EKONOMI DALAM KONTEKS HUBUNGAN

ETNIK DI MALAYSIA

114

Hasil Pembelajaran Menerangkan konsep modenisasi. Menghuraikan konsep dan proses

pembangunan di Malaysia. Menjelaskan hubung kait antara

pembangunan ekonomi dan hubungan etnik di Malaysia.

115

Liputan KuliahBAB 4 : PEMBANGUNAN EKONOMI DALAM

KONTEKS HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA

4.1 PENGENALAN

4.2 KONSEP MODENISASI

4.3 MODENISASI MALAYSIA

4.4 ISU-ISU UTAMA EKONOMI

4.5 KESIMPULAN

116

Pengenalan

Hubungan timbal balik antara pembangunan ekonomi dan hubungan etnik di Malaysia.

Alat analisis : ◦ modenisasi ◦ pembangunan ekonomi ◦ pembangunan politik

117

KONSEP MODENISASI Modenisasi sebagai suatu proses transformasi atau

perubahan dalam segala aspek kehidupan masyarakat.

Perubahan sesuatu masyarakat berlangsung secara

berencana atau tidak berencana.

Perubahan berencana (modenisasi/pembangunan) adalah suatu proses di mana matlamat, kaedah dan ukuran pencapaian ditentukan terlebih dahulu sebelum suatu perubahan dilaksanakan.

Modenisasi mengandungi dua aspek utama iaitu pembangunan ekonomi dan pembangunan politik.

118

Pembangunan Ekonomi: Matlamat, Kaedah, Ukuran Pencapaian Sasaran atau matlamat pembangunan ekonomi

untuk mencapai kemajuan dengan mewujudkan sebuah masyarakat industri.

Kaedah atau proses yang dilaksanakan untuk pembangunan ekonomi ; ◦ Pembangunan teknologi : tradisional - saintifik dan

canggih.◦ Pembangunan pertanian : sara diri - komersial◦ Industrialisasi : produksi secara besar-besaran.◦ Urbanisasi : perpindahan penduduk ke bandar.

119

Pembangunan Ekonomi: Matlamat, Kaedah, Ukuran Pencapaian

Ukuran pencapaian bagi pembangunan ekonomi adalah pertumbuhan yang lazimnya diukur dengan ukuran ekonomi seperti GNP (gross national product).

Proses pembangunan ekonomi akan membawa kepada perubahan sosial yang menyeluruh kepada masyarakat, iaitu, daripada kehidupan yang bersifat tradisional, miskin atau mundur kepada kehidupan maju dan moden.

120

Modenisasi Di Eropah: Matlamat, Kaedah, Ukuran Pencapaian

Konsep dan proses modenisasi yang kita kenal hari ini memang bermula di Eropah Barat akibat daripada dua revolusi besar :◦ Revolusi Perancis (politik feudal) ◦ Revolusi Industri (ekonomi).

Modenisasi di Eropah Barat telah melimpah ke dunia ilmu pengetahuan dan maklumat.

121

Modenisasi Di Eropah: Matlamat, Kaedah, Ukuran Pencapaian Persoalan modenisasi dapat ditinjau

daripada dua sudut :

◦ Sudut falsafah yang berkaitan dengan pemahaman tentang kemajuan atau evolusi, yang akhirnya melahirkan pelbagai teori sosial tentang perubahan sosial.

◦ Sudut praktikal atau kenyataan yang merujuk kepada kemajuan yang dicapai di Eropah Barat.

122

Sudut falsafah

Teori evolusi merupakan teori yang sangat berpengaruh dalam perbincangan tentang kemajuan masyarakat.

Evolusionisme berkait dengan gagasan bahawa perkembangan negara miskin ke arah menjadi masyarakat moden adalah sesuatu yang tidak dapat dielakkan, sehingga dapat diramalkan.

Dua aliran dalam menerangkan gagasan tersebut :◦ Bersifat sehala (unilinear) dalam perkembangan

kebudayaan manusia, yang berjalan melalui tahap-tahap tertentu.

◦ Bersifat banyak hala (multilinear).

123

Sudut praktikal

Kemajuan ini bertitik tolak daripada berlakunya kemajuan sains dan teknologi yang akhirnya mencorakkan semula hubungan antara manusia dengan alam sekitar.

Berdasarkan kemajuan sains dan teknologi, masyarakat di Eropah Barat mula mencari cara untuk mengatasi alam sekitar dan berusaha mengumpul kekayaan.

Hasilnya, Revolusi Industri pada abad ke-18.

124

Matlamat modenisasi di Eropah Barat

Mengejar kehidupan yang lebih maju dan moden.

Dicapai dengan cara meningkatkan sains dan teknologi sehingga dapat melaksanakan industrialisasi.

Industrialisasi kemudiannya dilihat sebagai satu cara untuk meningkatkan perekonomian dan kemakmuran negara, yang dapat diukur dengan kaedah-kaedah perhitungan ekonomi seperti kadar pertumbuhan ekonomi dan keluaran dalam negeri kasar (KDNK).

125

‘Penjajahan’ Sebagai Saluran Utama Pemodenan Wilayah Bukan Eropah

Dalam konteks global, idea tentang pemodenan berakar umbi dan tersebar melalui perkembangan yang berlaku di Eropah Barat.

Dalam proses masyarakat Eropah Barat mencari dan menguasai alam sekitar, mengembangkan teknologi serta mengumpulkan kekayaan, semakin banyak sumber alam yang diperlukan.

Imperialisme ke wilayah lain melalui perdagangan berakhir dengan penjajahan terhadap wilayah terpilih seperti di Afrika dan Asia.

Penjajahan dilaksanakan untuk memastikan perlanjutan pembekalan barang mentah, buruh dan juga pengawasan pasaran secara berterusan.

126


Dalam proses jual beli dan pertukaran barang, pedagang dan penjajah Eropah Barat mula menyusun ekonomi dunia, dengan daerah jajahan mempunyai peranan sebagai pengeluar bahan mentah.

Negara Eropah Barat pula berperanan memproses bahan mentah tersebut menjadi barangan industri, bahan makanan dan pakaian untuk dijual kepada masyarakat di Eropah Barat dan negara-negara lain termasuk di tanah jajahan.

Pada skala dunia, pola ekonomi dunia yang dibentuk ini dapat disebut sebagai pembahagian kerja kolonial atau internasional.

127


Ketika industrialisasi Eropah Barat mencapai tahap kematangan pada abad ke-19, keperluan terhadap komoditi lama dan baru semakin meningkat sehingga memerlukan peningkatan hasil di wilayah jajahan.

Sehubungan itu, penjajah Eropah Barat telah membawa buruh dari wilayah yang berpenduduk ramai bekerja demi memenuhi keperluan industri di Eropah Barat.

Perkembangan ini menyebabkan kebudayaan, kehidupan sosial dan politik masyarakat yang dijajah menjadi berubah.

Sistem kerja kolonial ini dianggap sebagai punca kemunduran dan kegagalan negara membangun untuk berkembang maju seperti yang dikemukakan oleh ◦ teori imperialisme - Lenin,◦ teori pergantungan - Paul Baran◦ teori dependency - Andre Gunder Frank.

128


Masyarakat bukan Eropah Barat yang dijajah dianggap sebagai “ketinggalan”.

Masyarakat Eropah ditafsirkan sebagai masyarakat yang lebih maju dan moden.

Proses penjajajahan memunculkan pandangan bahawa masyarakat bukan Eropah Barat yang “ketinggalan” harus mencontohi organisasi sosial dan cara hidup masyarakat Eropah Barat.

Kegagalan masyarakat bukan Eropah Barat mengubah atau mengorganisasi kehidupan mereka menjadi seperti masyarakat Eropah Barat dianggap sebagai “underdevelopment”.

129

Luar Eropah: ‘Pemodenan’ atau ‘Pembaratan’ Pembangunan ekonomi dan politik di negara Eropah

Barat telah menjadi model atau contoh bagi pembangunan ekonomi dan politik di negara-negara membangun.

Dua proses yang tampak serupa walaupun sebenarnya tidak sama:◦ Pemodenan adalah suatu proses perubahan dalam

semua aspek kehidupan melalui proses perencanaan, pelaksanaan dan penilaian.

◦ Pembaratan adalah suatu proses peniruan gaya hidup Eropah Barat yang tidak disertai oleh suatu usaha perubahan secara berencana.

130

Luar Eropah: ‘Pemodenan’ atau ‘Pembaratan’

Dalam proses kemerdekaan wilayah jajahan, negara Eropah Barat menjadi model pilihan utama sebagai contoh bagi pembentukan negara.

Ada dua aspek utama yang ditiru :◦ Aspek politik : Model negara-bangsa dan demokrasi politik. ◦ Aspek ekonomi : Model berasaskan kapitalisme, industri dan

teknologi. Jadi apabila sesebuah wilayah jajahan merdeka, sistem

yang ada dilanjutkan dengan sedikit penyesuaian dan mempunyai struktur baru namun masih mengekalkan model Eropah Barat atau model Barat.

131


Model Eropah Barat pada asasnya dipengaruhi oleh perspektif modenisasi yang bertitik tolak daripada falsafah evolusi (suatu proses yang bersifat sehala).

Penjelasan tentang pembangunan dibuat dengan membezakan antara masyarakat tradisional dengan moden.

Pembangunan dianggap akan dapat dicapai sekiranya nilai dan unsur tradisional digantikan dengan nilai dan unsur moden.

Termasuk dalam perspektif ini adalah :◦ teori ideal typical index - Rostow, Hoselitz dan Nash (1963), ◦ teori difusi - Moore dan Feldman.

132


Pembangunan hanya muncul sebagai satu strategi yang bersifat universal pada era selepas Perang Dunia Kedua setelah negara-negara baru merdeka bergabung dalam komuniti dunia dan mengejar pembangunan.

PBB telah menyusun program bantuan antarabangsa berdasarkan perspektif modenisasi kerana negara baru mendapat bantuan pinjaman kewangan dan nasihat daripada Bank Dunia atau Dana Kewangan Antarabangsa (International Monetary Fund - IMF) bagi melaksanakan pembangunan.

Bank Dunia dan IMF turut menyebarkan idea ‘projek pembangunan’, mempengaruhi negara membangun supaya meniru dan mengguna pakai model pembangunan industri dan teknologi Barat yang berintensifkan modal.

133


Pembangunan boleh diertikan sebagai perubahan yang terarah, mungkin dalam bentuk :◦ mengembangkan kepercayaan masyarakat (daripada

yang bersifat agama kepada sekular), ◦ dalam pola-pola sosial mereka (daripada yang bersifat

luar bandar kepada masyarakat bandar), ◦ dalam erti material (penggunaan tenaga haiwan kepada

tenaga jentera untuk melaksanakan proses produksi).

Pembangunan boleh difahami sebagai perubahan sosial dan pertumbuhan ekonomi yang terancang yang dilaksanakan oleh pihak kerajaan.

134


Kemunculan negara-negara baru di pertengahan abad ke-20, pemodenan telah diinstitusikan sebagai satu operasi antarabangsa.

Ketika itu, pemodenan dijadikan satu usaha pada peringkat antarabangsa untuk membawa semua wilayah bukan Eropah Barat ke dalam bentuk kehidupan masyarakat Eropah Barat dengan cara meningkatkan taraf kehidupan mereka.

Sesebuah negara bangsa diikutsertakan ke dalam hubungan peringkat antarabangsa atau global.

Sesebuah negara-bangsa mendapat bantuan ketenteraan, sosial dan teknikal sebagai imbalan ke atas hubungan ekonomi mereka dengan negara kuasa besar, agensi antarabangsa dan firma global.

135


Pertengahan abad ke-20 merupakan zaman di mana dominasi Eropah Barat telah berakhir dan dunia memasuki ‘zaman peradaban global’.

Menurut Barraclough (1978) ada tiga perkara yang menunjukkan ekonomi dunia telah dijalinkan bersama:

◦ Perkembangan sistem pengangkutan dan jaringan komunikasi yang secara fizikal menghubungkan berbagai-bagai wilayah di dunia.

◦ Pertumbuhan yang begitu cepat dalam perdagangan yang diiringi oleh pola ketergantungan yang tinggi.

◦ Pengaliran modal yang besar, terutama dalam bentuk pelaburan secara langsung oleh firma Eropah Barat di daerah bukan-industri.

136


Pihak yang banyak berperanan dalam perkembangan ekonomi global adalah golongan kapitalis.

Golongan kapitalis berusaha untuk mengembangkan dirinya melampaui batas negara dengan cara ◦ mengembangkan sistem pengangkutan dan komunikasi.

◦ mewujudkan institusi-institusi yang khusus seperti

pasaran kewangan, pasaran komoditi, dan perpindahan hak milik harta yang merangsang dan memudahkan pertukaran ekonomi secara jarak jauh.

Hubungan ekonomi global disempurnakan dengan proses perdagangan, pelaburan, produksi, pertukaran kewangan, buruh migrasi, kerjasama organisasi dan ekonomi antarabangsa.

137


Ekonomi global menjadi lebih lancar dengan penyertaan negara baru dalam hubungan politik dan ekonomi antarabangsa, sehingga akhirnya dinamakan sebagai globalisasi.

Dalam proses globalisasi, terdapat dua aktor yang tidak menggunakan negara-bangsa sebagai landasan kegiatan.

◦ Dalam bidang politik, aktor yang banyak berperanan adalah PBB, yang berusaha menggalakkan proses demokrasi politik berjalan di seluruh dunia.

◦ Dalam bidang ekonomi, aktor yang berperanan penting adalah golongan kapitalis yang membentuk multinational corporations (MNC) atau transnational corporations.

138


Berbagai strategi diambil oleh negara membangun untuk mengejar pertumbuhan ekonomi, sama ada dengan menyusun semula ekonomi nasional atau melaksanakan industrialisasi dengan meniru model pembangunan industri dari Eropah Barat.

Bagi negara membangun yang menganggotai dan mendapat pinjaman daripada Bank Dunia, mekanisma perancangan biasanya diperolehi pada Bank Dunia.

Langkah-langkah yang biasanya diusulkan oleh Bank Dunia kepada negara membangun : ◦ melaksanakan reformasi tanah, ◦ meningkatkan infrastruktur, ◦ meningkatkan taraf pendidikan, ◦ meningkatkan pelaburan awam, ◦ melaksanakan industrialisasi gantian import (Import-Substitution

Industrializaiton) ◦ Melaksanakan industrialisasi orientasi eksport (Export Oriented

Industrializaiton).

139


Pengalaman di negara-negara membangun memperlihatkan bahawa pemodenan dan pembangunan ekonomi dan politik di negara Eropah Barat telah menjadi model atau contoh untuk mengorak langkah ke arah pemodenan.

Lazimnya, dengan bantuan agensi antarabangsa, proses pemodenan ekonomi dijalankan secara berencana dan langkah-langkah yang diambil pula disesuaikan dengan keadaan di dalam negara tersebut.

140

MODENISASI DI MALAYSIA Malaysia memulakan perjalanan modenisasi dengan

kehadiran kolonial Inggeris.

Sebagaimana negara ’baru’ yang lahir setelah Perang Dunia Kedua, Malaysia turut berusaha untuk melakukan pembangunan politik dan pembangunan ekonomi.

Projek modenisasi yang diasaskan sejak pemerintahan kolonial Inggeris telah dilanjutkan dengan melakukan pelbagai perubahan dan penyesuaian.

141

Komponen Ekonomi:Pembangunan Ekonomi, Perindustrian, Kadar Pertumbuhan Dan

Peningkatan Kualiti Hidup

Sejak awal lagi, Malaysia ingin mencapai sasaran atau matlamat pembangunan ekonomi dengan mewujudkan sebuah masyarakat industri.

Bagi mencapai tujuan tersebut, pada peringkat awal pembangunan ekonomi lebih ditumpukan kepada peningkatan infrastruktur ekonomi, pembangunan pertanian dan industri gantian-import.

Selanjutnya, pada akhir tahun 1960-an, pembangunan ekonomi mula diasaskan kepada pembangunan teknologi dan peralihan daripada industri gantian-import kepada industri berorientasikan eksport.

Menjelang tahun 2000-an, Malaysia mula memberikan perhatian kepada pembangunan ekonomi berteraskan K-ekonomi.

142

Komponen Politik: Pembinaan Negara-Bangsa; Dasar Awam; Penilaian Pencapaian Dasar

Awam; Integrasi Nasional

Secara keseluruhan, pembangunan ekonomi di Malaysia telah mencapai kejayaan, yang dapat diukur dengan kadar Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) yang baik, iaitu, sekitar 8 hingga 9 % terutama pada tahun 1980-an dan 1990-an.

Ukuran pencapaian bagi pembangunan ekonomi di Malaysia tidak hanya diukur dengan ukuran ekonomi seperti KDNK tetapi juga dengan ukuran peningkatan indeks kualiti hidup, berdasarkan penurunan kadar kemiskinan dan kadar inflasi yang rendah.

Akibat proses migrasi dan penjajahan, Malaysia, sebagai sebuah negara-bangsa yang sempadan wilayahnya terdiri daripada gabungan daerah yang berbeza, gabungan ’bangsa’ yang berbeza, gabungan ’kerajaan’ yang berbeza, isu pembinaan negara-bangsa adalah sangat penting. Menjadi impian atau sasaran bagi Malaysia untuk membina satu negara dan satu bangsa yang aman dan makmur.

143

Hubungan Etnik dalam konteks Modenisasi Malaysia Komponen ekonomi adalah penting dalam konteks

modenisasi Malaysia, sama ada pada zaman kolonial atau pasca-kolonial, khususnya, dalam aspek pembangunan faktor pengeluaran (tanah, buruh, modal).

Kepada pihak kolonial Inggeris, komponen ekonomi penting untuk membangunkan ekonomi negara mereka.

Begitu juga di Malaysia, pembangunan ekonomi bukan hanya untuk kepentingan ekonomi tetapi juga untuk menjadi landasan pembinaan negara-bangsa.

Cita-cita pembinaan negara-bangsa selalu gagal kalau pembangunan ekonomi tidak mantap, seperti yang kita saksikan berlaku di Afrika.

144

Acuan Ekonomi Malaysia: Hubungan Timbal-Balik Ekonomi dan Etnisiti Ekonomi Malaysia terbentuk dengan ciri-ciri uniknya

melalui pengalaman dijajah kolonial Inggeris.

Alam sekitar Malaysia diubah untuk membolehkan tanaman seperti getah dan kelapa sawit ditanam untuk kepentingan bekalan industri di Eropah Barat. Begitu juga industri biji timah.

Turut penting ialah pembinaan rangkaian infrastruktur yang kompleks lagi mahal sebagai sokongan kepada industri asas, misalnya rangkaian landasan keretapi, jalanraya dan pelabuhan yang boleh menampung keperluan aktiviti import-eksport.

Tenaga buruh di Malaysia juga unik kerana terdapat division of labour mengikut kumpulan etnik.

Modal juga dipisah-pisah mengikut kelompok etnik, modal asing, modal kaum Cina dan sebagainya.

145

Acuan Ekonomi Malaysia: Hubungan Timbal-Balik Ekonomi dan Etnisiti

Ciri-ciri unik yang tersulam dalam ekonomi Malaysia hasil peninggalan era penjajahan terus bertahan hingga saat ini.

Aspek ekonomi dan etnisiti adalah dua perkara yang saling mempengaruhi dan tidak dapat dipisahkan antara satu sama lain dalam kehidupan di Malaysia.

146

Ciri-ciri Etnik dalam Konteks Majoriti Demografi, Politik dan Ekonomi

Dalam aspek demografi, secara statistik, Melayu merupakan etnik yang majoriti, manakala Cina dan India ialah kelompok minoriti.

Jumlah keseluruhan penduduk Malaysia bertambah daripada 18.38 juta orang pada tahun 1991 kepada 23.27 juta pada tahun 2000.

Bancian penduduk berdasarkan etnik pada tahun 2000 menunjukkan :◦ Etnik Melayu dan bumiputera lain adalah 65.1 peratus. ◦ Etnik Cina pula sebanyak 26.0 peratus. ◦ Etnik India sebanyak 7.7 peratus ◦ Selebihnya merupakan etnik lain-lain termasuk di Sabah dan

Sarawak.

147


Ketuanan politik etnik Melayu dalam konteks politik di Malaysia tidak hanya dikaitkan dengan aspek sejarah tetapi juga aspek demografi kerana secara umum jumlah suatu kelompok etnik menentukan secara langsung jumlah undi yang akan diperolehi dalam pilihanraya.

Atas dasar itulah terdapat kebimbangan di kalangan etnik Cina tentang kenyataan yang menunjukkan bahawa jumlah penduduk etnik Cina mengalami kemerosotan.

Kebimbangan tersebut cukup berasas kerana mereka ingin memastikan etnik Cina kekal berpengaruh dan mengimbangi kuasa politik.

Namun begitu, penurunan jumlah penduduk etnik Cina perlu dilihat tidak hanya dalam konteks isu politik, tetapi juga masalah nasional, iaitu terkait dengan masalah buruh dan produktiviti nasional.

148


Meskipun etnik Melayu merupakan etnik majoriti dalam aspek demografi dan politik tetapi ia tidak bermakna etnik Melayu turut majoriti dalam bidang yang lain.

Dalam bidang ekonomi, faktor yang menentukan siapa yang menjadi majoriti bukan ditentukan oleh aspek demografi tetapi ditentukan oleh kuantiti hak milik kekayaan.

Dalam hal ini, etnik Cina merupakan majoriti kerana mempunyai hak milik kekayaan yang lebih tinggi berbanding etnik yang lain. Perkara ini yang menjadi isu dalam konteks pertumbuhan ekonomi dan agihan ekonomi berdasarkan etnik.

149

Isu ekonomi juga dikatakan menjadi punca berlakunya rusuhan kaum paling berdarah dalam tahun 1969. Sehubungan dengan itu, pihak kerajaan telah berupaya menjalankan dasar yang mengutamakan keseimbangan kepentingan setiap etnik yang ada di Malaysia.

Di sebalik tumpuan kerajaan untuk mengutamakan pembangunan ekonomi dan menjadikan Malaysia salah sebuah negara moden dan maju di Asia, aspek keharmonian dan bekerjasama antara etnik tidak dilupakan.

150

Perancangan Pembangunan Lima Tahun

Setelah Perang Dunia Kedua berakhir, pemerintah kolonial Inggeris mencuba sedaya upaya membina kembali Persekutuan Tanah Melayu daripada runtuhan peperangan tersebut, baik dari segi fizikal mahupun dari segi sosial, politik dan ekonomi.

Dalam arena politik, mereka menemui kegagalan terutamanya dalam usaha untuk mendirikan Malayan Union.

Dari segi ekonomi, kolonial Inggeris telah berjaya memperkenalkan institusi ’perancangan pembangunan’ di Persekutuan Tanah Melayu.

Dengan mengambil ilham daripada rancangan lima tahun yang dilaksanakan di Soviet Union dan India, serta pengalaman Marshall Plan, yang telah berjaya membina kembali seluruh Eropah dengan biayaan Amerika Syarikat, dan dengan naungan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu serta beberapa pertubuhan kecil di dalamnya ketika itu.

151


Pihak kolonial Inggeris telah merangka dan melaksanakan rancangan lima tahun pertama Persekutuan Tanah Melayu yang diberi nama

Draft Development Plan 1950-1954 : sebagai asas kepada suatu tradisi perancangan moden, suatu institusi penting dan suatu alat politik berkesan yang menentukan masa depan Persekutuan Tanah Melayu dan seterusnya Malaysia

First Five-Year Tanah Melayu Plan 1955-60 : pimpinan tempatan telah diasuh dan diberikan tanggungjawab mengendalikan proses pembangunan masyarakatnya sendiri melalui pemerintahan sendiri yang terbatas selepas Pilihanraya Umum tahun 1955 dan kemudiannya melalui pemberian kemerdekaan pada 31 Ogos 1957.

Second Five – Year Tanah Melayu Plan 1961-65 diperkenalkan dan dilaksanakan sepenuhnya oleh pimpinan tempatan.

Walaupun daripada segi falsafah, bentuk dan teknik corak perancangan pembangunan ketika itu merupakan lanjutan perancangan pembangunan kolonial Inggeris, namun daripada segi tujuan, matlamat dan strategi khusus telah menunjukkan banyak perubahan dan penyesuaian.

152


Rancangan Malaysia Pertama 1966-70. merupakan rancangan pembangunan yang menekan usaha untuk membangunkan masyarakat Malaysia.

Rancangan Malaysia Kedua (1971-1975), merupakan rancangan pembangunan yang menitik beratkan usaha untuk menyelesaikan masalah perbezaan ekonomi antara sektor dan etnik agar kestabilan ekonomi dan politik dapat dicapai.

Rancangan Malaysia Ketiga (1976-1980) merupakan rancangan pembangunan yang melanjutkan dasar industri yang dirangka pada Rancangan Malaysia Kedua.

Rancangan Malaysia Keempat (1981-1985), Rancangan Malaysia Kelima (1986-1990) dan Rancangan Malaysia Keenam (1991-1996) merupakan rancangan pembangunan yang menitik beratkan industri berasaskan teknologi yang lebih maju dan dasar penswastaan.

Rancangan Malaysia Ketujuh (1996-2000) dan Rancangan Malaysia Kelapan (2001-2006) pula mula memberi perhatian ke atas industri berteraskan K-ekonomi.

Dalam Rancangan Malaysia Kesembilan (2006-2010), tumpuan diberikan tidak hanya kepada industri berteraskan K-ekonomi tetapi turut memberi perhatian kepada isu pembangunan manusia atau disebut sebagai ‘modal insan.’

153

Dasar-Dasar Awam: Pertanian, Perindustrian dan K-Ekonomi

Pada tahun 1960an dan 1970an, meskipun pembangunan ekonomi sudah diarahkan kepada perindustrian tetapi tumpuan kepada sektor pertanian masih diutamakan.

Sesuai dengan dasar pembangunan pertanian, beberapa badan yang bertanggungjawab untuk memajukan sektor pertanian dan menghapuskan kemiskinan di luar bandar telah diwujudkan seperti FELDA, FELCRA dan MARA.

Menjelang tahun 1980-an dan 1990-an, sektor perindustrian lebih diberi perhatian dan beberapa dasar telah digubal, seperti Dasar Pandang Ke Timur dan Dasar Penswastaan.

Sesuai dengan perkembangan ekonomi dunia pada masa kini, beberapa strategi telah disusun untuk meningkatkan pembangunan ekonomi yang berteraskan kepada teknologi ICT dan K-ekonomi.

Dasar-dasar awam yang digubal merupakan suatu usaha politik daripada pihak kerajaan yang bersifat top-down untuk melengkapi apa yang sudah direncanakan dalam Rancangan Malaysia.

154

ISU-ISU UTAMA EKONOMI

Dalam kes di Malaysia, isu pembangunan ekonomi berkait rapat dengan isu sosial terutama berkaitan dengan isu kemiskinan dan agihan pendapatan menurut golongan etnik.

Beberapa isu penting :◦ Antara Pertumbuhan dan Agihan◦ Antara Equality dan Equity

155

Antara Pertumbuhan dan Agihan Di Malaysia, isu agihan pendapatan ini dapat

dilihat dua sudut, ◦ antara kelas sosial yang berbeza.◦ antara kelompok etnik yang berbeza.

Pada dasarnya isu pertumbuhan ekonomi yang berkaitan dengan agihan kekayaan adalah isu yang pernah cuba diatasi oleh Dasar Ekonomi Baru.

156

Antara Equality dan Equity Isu equity atau keadilan dan equality atau

kesamarataan di kalangan rakyat Malaysia sudah dijamin oleh Perlembagaan Malaysia.

Fasal (8) Perkara (1) Perlembagaan Malaysia menegaskan bahawa semua orang adalah sama rata di sisi undang-undang dan berhak mendapat perlindungan yang sama rata di sisi undang-undang.

157

Antara Equality dan Equity Fasal (8) Perkara (1) telah digunakan oleh

sesetengah pihak untuk berhujah bahawa keadilan dan kesamarataan harus diperjuangkan dan dicapai di Malaysia dengan meninjau semula Fasal (153) yang berkaitan tentang kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera.

Hujah tersebut seharusnya tidak muncul sekiranya mereka faham tentang sejarah Malaysia dan apa yang dinyatakan dalam Fasal (8) Perkara (2) Perlembagaan Malaysia menyatakan: “kecuali sebagaimana dibenarkan dengan nyatanya oleh Perlembagaan ini, tidaklah boleh ada pembezaan terhadap warganegara semata-mata oleh sebab agama, kaum, keturunan atau tempat lahir atau jantina dalam mana-mana undang-undang atau dalam pekerjaan”.

158

Dasar Ekonomi Baru (DEB) dan Hubungan Etnik

Dasar ekonomi dan politik yang diamalkan oleh pihak Inggeris menyebabkan pembangunan yang tidak seimbang antara wilayah bandar dan luar bandar, dan selanjutnya terdapat jurang perbezaan ekonomi antara kelompok etnik.

Sesuai dengan semangat dan aspirasi Fasal (153) dan Fasal (8) Perkara (2) Perlembagaan Malaysia, serta pengalaman yang dialami semasa peristiwa 13 Mei, 1969, Dasar Ekonomi Baru dirangka agar dapat memberi peluang kepada kelompok etnik Melayu meningkatkan kemampuan ekonomi mereka supaya tidak ketinggalan berbanding kelompok etnik lain.

Banci penduduk tahun 1970 menunjukkan bahawa 49.3% daripada semua keluarga di Semenanjung Malaysia menerima pendapatan di bawah garis miskin. Daripada jumlah semua keluarga miskin, sebanyak 86% berada di kawasan luar bandar dan 14% di kawasan bandar.

159

KaumKadar Kemiskinan

(% )Pendapatan Purata Keluarga

Sebulan (RM)

Melayu 64.8 172.00

Cina 26.0 392.00

India 39.2 304.00

Lain-lain 44.8 813.00

Kadar Kemiskinan Mengikut Etnik 1970

160

Kadar Pemilikan Berdasarkan Kelompok Etnik 1970

Pemilikan Jumlah Pemilikan( RM Juta )

%

Bumiputera Perseorangan dan Agensi Amanah 279.6 4.3

a. Bumiputera Perseorangan 168.7 2.6

b. Agensi Amanah 110.9 1.7

Bukan Bumiputera 2233.2 34.0

Warganegara Asing 4051.3 61.7

Jumlah 6564.1 100.0

161


Dilihat daripada sudut pembahagian pekerjaan pada tahun 1970 pecahan mengikut kelompok etnik turut menunjukkan ketidakseimbangan.

Dalam sektor pertanian, etnik Melayu merupakan majoriti dengan meliputi 67.6 %, etnik Cina hanya meliputi 19.9 %, manakala etnik India berjumlah 11.5 %, dan lain-lain kelompok sebanyak 1 %.

Dalam sektor perlombongan, etnik Cina mendominasi dengan jumlah 58.7 %, etnik Melayu hanya meliputi 32.1 %, etnik India sebanyak 8.5 % dan lain-lain kelompok sebanyak 0.7 %.

Dalam sektor perniagaan, perdagangan, pentadbiran awam, pendidikan, pertahanan dan kemudahan awam, etnik Melayu meliputi 42.6 %, etnik Cina 45.5 %, etnik India 10.7 % dan lain-lain kelompok sebanyak 1.2 %.

162


Ketidakmerataan tersebut dipercayai menjadi sebab utama berlakunya kecemburuan sosial sehingga mencetuskan Peristiwa 13 Mei 1969.

Menyedari kedudukan ketidakseimbangan sosial ekonomi itu, kerajaan telah mengusahakan supaya satu pendekatan baru dalam rancangan pembangunan negara yang melibatkan program 20 tahun iaitu daripada 1971-1990 yang dikenali sebagai Dasar Ekonomi Baru.

Dasar Ekonomi Baru (DEB) merupakan suatu dasar yang diperkenalkan dengan tujuan untuk menyelesaikan masalah perbezaan ekonomi antara sektor dan etnik agar kestabilan ekonomi dan politik dapat dicapai.

163


Dasar Ekonomi Baru mempunyai dua sasaran, iaitu, ◦ mengurang dan seterusnya membasmi kemiskinan

dengan memperbanyakkan peluang-peluang pekerjaan kepada semua rakyat tanpa mengira etnik

◦ menyusun semula masyarakat untuk mengurangkan dan seterusnya menghapuskan pengenalan etnik mengikut fungsi-fungsi ekonomi.

Antara matlamat DEB ialah menyusun semula pemilikan harta dengan meningkatkan pemilikan saham Bumiputera sehingga sekurang-kurangnya 30 % menjelang tahun 1990.

164


Usaha yang dirangka untuk menyelesaikan masalah sosia,l ekonomi dan projek pembangunan :

◦ Mewujudkan peluang pekerjaan untuk semua golongan rakyat yang menganggur.

◦ Menambah daya pengeluaran dan pendapatan.◦ Memberi peluang perpindahan orang yang bekerja di

sektor yang rendah daya pengeluarannya kepada sektor yang lebih lumayan.

◦ Mengurangkan jurang perbezaan pendapatan antara kelopmpok etnik, antara kawasan bandar dan luar bandar dan antara wilayah.

◦ Memodenkan kehidupan di luar bandar.◦ Mewujudkan kumpulan perusahaan dan perdagangan

Bumiputera.◦ Mengadakan suasana pekerjaan yang mencerminkan

komposisi kelompok etnik di Malaysia.◦ Memperbaiki taraf dan kualiti hidup rakyat melalui

pelajaran, latihan, kesihatan, kemudahan-kemudahan infra-struktur dan lain-lain.

165


Strategi dalam Dasar Ekonomi Baru, iaitu: ◦ Meninggikan daya pengeluaran dan taraf kehidupan

golongan miskin melalui proses memodenkan kawasan luar bandar.

◦ Mengurangkan keadaan yang tidak seimbang dalam struktur guna tenaga.

◦ Menambahkan dengan lebih cepat lagi bilangan rakyat Malaysia dalam pemilikan modal dalam stok syarikat dan pertumbuhan ekonomi.

◦ Membentuk sebuah masyarakat perdagangan dan perindustrian di kalangan orang Melayu dan golongan Bumiputera supaya dapat membentuk dan memiliki 30% ekonomi dalam tahun 1990

◦ Menubuhkan beberapa agensi saperti MARA, Bank Pembangunan, Bank Bumiputera, Amanah Saham Nasional.

◦ Memajukan negeri dan kawasan yang dianggap mundur melalui pembangunan wilayah baru seperti DARA, KESEDAR, KEJORA dan sebagainya.

166


Dasar Ekonomi Baru bermatlamatkan perpaduan negara dan dilaksanakan melalui proses pembasmian kemiskinan dan penyusunan semula masyarakat di dalam konteks keselamatan negara yang kukuh.

Usaha ini memerlukan bukan sahaja usaha yang gigih daripada pihak kerajaan dan kakitangannya, malah ia memerlukan perubahan sikap, tenaga dan pemikiran seluruh rakyat, termasuk daripada sektor swasta.

Perlu disedari bahawa Dasar Ekonomi Baru hanya mensasarkan 30 % pemilikan saham oleh golongan Bumiputera dan bukannya 100 % pemilikan saham.

Oleh yang demikian, tidak wajar untuk mengatakan bahawa Dasar Ekonomi Baru sebagai suatu dasar yang bersifat diskriminatif.

167

Pendidikan, Ekonomi dan Etnisiti: Bahasa, Sains dan Ekonomi

Antara masalah utama dihadapi oleh negara yang mempunyai berbilang etnik seperti Malaysia adalah menentukan bahasa kebangsaan.

Bahasa kebangsaan penting dalam konteks pembinaan negara-bangsa kerana ia berkait dengan persoalan ideologi, nasionalisme, integrasi nasional, dan identiti nasional.

Bahasa Melayu dipilih sebagai bahasa rasmi yang diharap dapat menjadi pemangkin kepada pembangunan negara.

Dalam hal ini, kerajaan Malaysia melihat pendidikan sebagai salah satu alat untuk mencapai matlamat pembangunan ekonomi dan politik.

Adalah diharap bahasa kebangsaan dapat menjadi satu medium komunikasi yang memupuk perpaduan nasional. Melalui pendidikan juga, diharapkan golongan Bumiputera dapat meningkatkan kedudukan ekonomi mereka.

168


Pelaksanaan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan telah dicurigai oleh sesetengah golongan, terutama dalam tahun-tahun 60-an.

Terdapat pihak yang khuatir dasar tersebut boleh menghakis dan seterusnya menghapuskan bahasa, budaya dan kepentingan pendidikan kelompok bukan Melayu.

Golongan elit yang terdidik dan terbiasa berbahasa Inggeris pula khuatir pelaksanaan dasar bahasa kebangsaan akan menyebabkan prestasi pentadbiran negara dan sistem pendidikan kebangsaan akan mengalami kemerosotan.

169


Setelah lebih 45 tahun bahasa Melayu diguna pakai sebagai bahasa rasmi negara, ternyata tanggapan negatif tentang kemampuan bahasa Melayu adalah tidak tepat.

Majoriti penduduk Malaysia menerima dasar bahasa kebangsaan.

Apa yang penting, bahasa-bahasa lain masih dapat bertahan kerana dasar bahasa kebangsaan membenarkan bahasa-bahasa lain digunakan dengan bebas dalam semua bidang kecuali untuk "maksud rasmi" kerajaan.

170


Isu pendidikan menjadi semakin kompleks apabila Perlembagaan Malaysia dan sistem pendidikan nasional membolehkan wujudnya sistem pendidikan vernakular.

Isu pendidikan semakin mendapat perhatian apabila pihak kerajaan melaksanakan dasar pengajaran mata pelajaran matematik dan sains dalam bahasa Inggeris.

Apa yang perlu difahami di sini ialah bahasa Inggeris dianggap mempunyai nilai ekonomi yang tinggi, baik di peringkal lokal mahupun internasional.

Bagi sesetengah pihak, bahasa Inggeris dianggap penting sebagai "bahasa kemajuan". Pada masa yang sama, terdapat pihak yang bertegas bahawa peranan bahasa Melayu tidak hanya sebagai "bahasa perpaduan" dan "bahasa rasmi" negara tetapi boleh diangkat tarafnya sebagai bahasa yang mempunyai nilai ekonomi yang tinggi.

171


Pertembungan antara bahasa Melayu dengan bahasa Inggeris tersebut akhirnya terjelma dalam pelaksanaan dasar tentang bahasa.

Setelah tahun 1990, pihak kerajaan seolah-olah melaksanakan dua jenis dasar bahasa di Malaysia. ◦ Dasar yang memartabatkan Bahasa Melayu

sebagai "bahasa perpaduan", ◦ Dasar yang menjadikan bahasa Inggeris sebagai

bahasa untuk mencapai kemajuan negara dengan menjadikan bahasa Inggeris sebagai bahasa pengajaran bagi mata pelajaran sains dan matematik di sekolah.

172


Dalam pertembungan ini, tentunya dapat diduga bahawa bahasa Inggeris yang akan menjadi pilihan ramai kerana ia mempunyai nilai ekonomi yang lebih tinggi terutama di mata pihak swasta.

Akhirnya, akan lahir pula keadaan di mana terdapat penggunaan bahasa mengikut sektor, iaitu sektor awam atau sektor swasta. ◦ Sektor awam atau sektor kerajaan menggunakan

Bahasa Melayu ◦ Sektor swasta menggunakan bahasa-bahasa lain,

terutama bahasa Inggeris.

Keputusan kerajaan menonjolkan penggunaan bahasa Inggeris tidak perlu dipersoalkan kerana kerajaan berhasrat menjadikan Malaysia sebagai pusat kecemerlangan akademik serantau dan selanjutnya ia diharapkan akan menyumbang kepada penjanaan ekonomi negara.

173

Globalisasi , Ekonomi Malaysia dan Hubungan Etnik

Pada dasarnya kejayaan ekonomi Asia pada tahun 1980an dan 1990an adalah dipengaruhi oleh proses globalisasi, yang antara lain ditandai dengan banyak aliran masuk modal asing dan pelaksanaan dasar liberalisasi kewangan.

Akibat daripada aliran keluar masuk modal asing juga menyebabkan negara-negara Asia termasuk Malaysia mengalami krisis ekonomi pada tahun 1985-1986 dan pada tahun 1997-1998.

Dalam konteks kehidupan di Malaysia, ia harus dilihat kesannya ke atas syarikat-syarikat yang dimiliki oleh usahawan Melayu dan bukan Melayu.

174

Dasar Penswastaan Dalam Konteks Hubungan Etnik

Kerajaan Malaysia di bawah pimpinan Perdana Menteri keempat, Tun Dr Mahathir Mohamad telah mengumumkan hasrat untuk memulakan Dasar Penswastaan pada tahun 1983.

Pada dasarnya, penswastaan melibatkan peralihan beberapa kepentingan atau pelaburan kerajaan yang tertentu kepada sektor swasta.

Penswastaan ialah konsep yang bertentangan dengan pemiliknegaraan (nationalization), iaitu, satu proses yang menambahkan pemilikan dan penguasaan kerajaan dalam ekonomi.

175

Dasar Penswastaan Dalam Konteks Hubungan Etnik Tujuan Dasar Penswastaan diperkenalkan, iaitu:

◦ Mengurangkan beban kewangan dan pentadbiran kerajaan.

◦ Meningkatkan persaingan, memperbaiki kecekapan dan menambah produktiviti.

◦ Merangsang pelaburan dan keusahawanan persendirian.

◦ Mengurangkan bilangan dan saiz sektor awam. ◦ Membantu pencapaian matlamat DEB.

176

Industri Otomobil Nasional dan Penglibatan Etnik

Pada awal tahun 1980-an, kerajaan Malaysia di bawah pimpinan Perdana Menteri keempat, Tun Dr. Mahathir Mohamad memulakan program Industri Otomobil Nasional.

Program ini dilaksanakan selaras dengan Dasar Pandang Ke Timur yang diutarakan oleh Tun Dr Mahathir Mohamad untuk mencapai matlamat pemindahan teknologi moden.

Pada masa yang sama, industri automobil nasional merupakan sebahagian daripada Rancangan Perindustrian Negara, yang bertujuan untuk meningkatkan pencapaian perindustrian negara.

Secara tersirat, industri automobil nasional diharapkan dapat menjadi wadah bagi penglibatan golongan Melayu dalam sektor perindustrian umumnya dan industri automobil dan pengedaran automobil khususnya.

177

Industri Otomobil Nasional dan Penglibatan Etnik Dasar Automotif Negara menggariskan beberapa

matlamat, iaitu:◦ Meningkatkan kemampuan bersaing sektor automotif

tempatan, khususnya bagi syarikat-syarikat pengeluar kereta nasional.

◦ Menjadikan Malaysia sebagai hub automotif serantau.◦ Mengekalkan nilai tambah dan kemampuan ekonomi

domestik.◦ Meningkatkan jumlah eksport kenderaan, komponen

dan alat ganti ke pasaran antarabangsa.◦ Meningkatkan penglibatan Bumiputera dalam sektor

automotif tempatan.◦ Untuk memelihara kepentingan pengguna daripada

segi nilai wang, keselamatan dan kualiti produk serta perkhidmatan.

178

Industri Otomobil Nasional dan Penglibatan Etnik Program Industri Otomobil Nasional

dimulakan dengan penubuhan PROTON (Perusahaan Otomobil Nasional Sdn Bhd) pada 7 Mei 1983

Pada 1 Julai 1985, pengeluaran secara komersial model kereta nasional yang pertama, iaitu, Proton Saga dilancarkan.

http://ms.wikipedia.org/wiki/7_Mei

http://ms.wikipedia.org/wiki/1983

http://ms.wikipedia.org/wiki/1_Julai

http://ms.wikipedia.org/wiki/Proton_Saga

179

Industri Otomobil Nasional dan Penglibatan Etnik Bagi memastikan perjalanan industri automobil nasional

berjalan dengan baik, pihak kerajaan mengamalkan dasar melindungi industri automotif negara melalui beberapa mekanisme, seperti duti eksais dan beberapa insentif lain.

Setelah 20 tahun berlalu, kini pihak kerajaan Malaysia telah mengumumkan Dasar Automotif Negara (DAN). Dasar tersebut digubal bagi menghadapi cabaran liberalisasi ekonomi dan persaingan global.

Secara keseluruhan, tujuan utama Dasar Automotif Negara ialah merangsang pertumbuhan nilai ekonomi yang mapan sehingga dapat memaksimumkan sumbangan sektor automotif terhadap ekonomi negara dan pada masa yang sama memberi manfaat kepada pengguna.

180

KESIMPULAN Aspek ekonomi dan etnisiti dalam kehidupan di Malaysia ialah dua

hal yang tidak dapat dipisahkan, saling mempengaruhi dan saling menentukan antara satu sama lain.

Kadar pertumbuhan ekonomi dan indeks kualiti hidup rakyat yang mencatatkan peningkatan positif adalah bukti kejayaan pembangunan ekonomi Malaysia.

Pembangunan ekonomi Malaysia juga mempunyai kesan positif dalam konteks hubungan etnik. ◦ kemiskinan tanpa mengira etnik sudah dapat diatasi. ◦ penyusunan semula masyarakat agar kedudukan

sosioekonomi antara etnik adalah seimbang

Dasar Ekonomi Baru dilaksanakan, telah menyebabkan proses perpaduan terus berlangsung.

TOPIK 5: PEMBANGUNAN POLITIK DALAM KONTEKS

HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA

LIPUTAN KULIAH

PENGENALAN KONSEP MODENISASI DAN PEMBANGUNAN

POLITIK PELAKSANAAN MODENISASI DAN

PEMBANGUNAN POLITIK DI MALAYSIA KEMAJMUKAN MASYARAKAT DALAM PROSES

POLITIK DI MALAYSIA KERJASAMA POLITIK DAN HUBUNGAN ETNIK

LIPUTAN KULIAH PEMUPUKAN HUBUNGAN ETNIK SECARA

FORMAL HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN

MALAYSIA

HASIL PEMBELAJARAN MAMPU MENJELASKAN KONSEP

PEMBANGUNAN POLITIK DAPAT MENYATAKAN PROSES DAN

PEMBANGUNAN POLITIK DI MALAYSIA MENGHURAIKAN PROSES KEMUNCULAN

POLITIK BERPARTI DI MALAYSIA MENGANALISIS PROSES DAN TINDAKAN

POLITIK MAMPU MEMUPUK HUBUNGAN ETNIK YANG HARMONIS

KONSEP MODENISASI DAN PEMBANGUNAN POLITIK

Konsep modenisasi : ◦ merujuk kpd suatu proses transformasi atau

perubahan berencana dalam segala aspek kehidupan masyarakat.

Modenisasi mengandungi dua aspek utama:1. Pembangunan ekonomi 2. Pembangunan politik.

Matlamat pembangunan ekonomi:◦ untuk mencapai kemajuan dan pertumbuhan

ekonomi dengan mewujudkan sebuah masyarakat industri.

Matlamat pembangunan politik: ◦ pembinaan negara-bangsa.

Negara-bangsa diertikan:◦ suatu wilayah yang mempunyai sempadan,

pemerintahan atau kerajaan dan warganegara atau bangsa.

Pembinaan negara-bangsa dapat dicapai melalui kaedah yg bersifat top-down seperti:

-Penghayatan ideologi negara, -Penerapan dasar-dasar awam yang ditentukan

oleh pihak kerajaan, -Penanaman semangat nasionalisme melalui simbol-simbol dan ritual negara.

Lazimnya, penilaian ke atas dasar-dasar awam yg dilaksanakan menjadi asas kpd pengukuran kejayaan atau pencapaian pembinaan negara-bangsa.

Pembangunan politik turut melibatkan perubahan dlm aspek struktural dan budaya sehingga membawa kpd perubahan sistem politik masyarakat.

Pembangunan politik dlm konteks ini berlangsung melalui 3 proses utama: 1. Differensiasi struktur politik; 2. Sekularisasi budaya politik; 3. Partisipasi politik yg besar oleh rakyat.

Diferensiasi struktur politik:◦ Perubahan dpd struktur politik yg bersifat feudal

atau autoritarian kpd struktur politik yg berpegang kpd prinsip trias politica,

◦ yg mana kekuasaan politik terletak kpd 3 badan yg terpisah dan saling mengawasi iaitu kehakiman, perundangan dan eksekutif.

Sekularisasi budaya politik: ◦ Perubahan budaya politik dpd budaya politik feudal

dan yang tidak memisahkan antara agama dgn negara kpd budaya politik yg memisahkan kedua unsur tersebut.

Perubahan dlm budaya politik itu akhirnya membawa kpd proses selanjutnya, iaitu: ◦ partisipasi politik yg besar oleh rakyat dlm proses

politik. ◦ rakyat yg mempunyai kedaulatan dan berhak

menentukan pemimpin mereka.

Pembangunan politik dlm konteks mewujudkan amalan demokrasi dianggap tercapai apabila terdapat komponen berikut dlm suatu sistem politik, iaitu:1. Parti-parti politik 2. Majlis perwakilan rakyat atau parlimen3. Perlembagaan negara4. Pilihanraya

kewujudan keempat-empat unsur tersebut menjadi ukuran sama ada suatu negara sudah atau belum mengamalkan amalan demokrasi.

Pembinaan negara-bangsa dan perubahan dlm aspek struktural dan budaya merupakan dua hal yg saling mempengaruhi dalam menentukan tercapainya pembangunan politik dlm sesebuah negara.

MODENISASI DI MALAYSIA

Konsep dan proses modenisasi bermula di Eropah Barat akibat dpd Revolusi Perancis dan Revolusi Industri.

konsep modenisasi dan proses tersebar dan diguna pakai di seluruh dunia - melalui proses imperialisme dan kolonialisme.

Malaysia memulakan perjalanan modenisasi dgn kehadiran kolonial Inggeris - mencontohi jejak langkah pengalaman modenisasi di Eropah Barat.

Projek modenisasi dilanjutkan – melakukan pelbagai perubahan dan penyesuaian.

MODENISASI DAN PEMBANGUNAN POLITIK

Dlm konteks pembangunan politik Malaysia, isu pembinaan negara-bangsa adalah sangat penting.

Malaysia turut berusaha mencapai pembinaan negara-bangsa melalui beberapa kaedah yang bersifat top-down.

Program penghayatan ideologi negara:- Rukunegara, - penerapan dasar-dasar awam, (Dasar Ekonomi Baru, Dasar Pembangunan Nasional, Dasar Pembangunan Wawasan, dan Dasar Pendidikan Kebangsaan)

antara usaha yg telah/sedang dijalankan oleh kerajaan bagi mencapai matlamat pembinaan negara-bangsa

Usaha dan penilaian yg berterusan ke atas dasar-dasar awam - penting bg memastikan kejayaan @ pencapaian pembinaan negara-bangsa.

KEMAJMUKAN ETNIK DALAM PROSES POLITIK DI MALAYSIA

PENDUDUK

Malaysia adalah sebuah negara plural yang mempunyai jumlah penduduk lebih kurang 26 juta orang pada tahun 2004.

Umumnya, Melayu (Semenanjung) adalah kelompok etnik majoriti, iaitu mewakili lebih kurang 60%, sementara Cina mewakili lebih kurang 28%, India 5% dan selebihnya adalah terdiri daripada kelompok bumiputera kecil seperti Iban, Bidayuh, Melanau, Orang Ulu di Sarawak dan Kadazan dusun, Murut, dan Bajau di Sabah.

Bilangan dan peratusan yang lebih terperinci dapat dilihat dalam Jadual 9.

Jadual 5.1: Semenanjung Malaysia: Anggaran Penduduk Mengikut Etnik, 2004

ETNIK JUMLAH‘000 PERATUSAN

MELAYU 11,532.1 61.7

CINA 5,208.4 27.9

INDIA 1,709.8 9.1

BUMIPUTERA LAIN 238.1 1.3

JUMLAH 18,688.4 100.00

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia, 2004.

Jadual 5.2 : Sabah: Anggaran Penduduk Mengikut Etnik, 2004

ETNIK JUMLAH: ‘000 PERATUSAN

Kadazandusun 519.8 24.8

Bajau 386.1 18.5

Murut 94.7 4.5

Melayu 360.5 17.2

Bumiputera Lain 431.8 20.6

Cina 287.5 13.7

India 11.5 0.5

JUMLAH 2,091.9 99.8

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia, 2004.

Demografi Politik

Kelompok Kerusi Parlimen Pengundi Berdaftar

Majoriti Plural Jumlah % Bil. %

Melayu: 125 18 143 65.3 5,152,858.4 51.0

Semenanjung 116 15 131 59.8 4,871,050.7 48.2

Sarawak** 8 - 8 3.6 88,602 0.9

Sabah 1 3 4 1.8 193,205.7 1.9

Dayak: 14 - 14 6.4 503,525.8 5.0

Iban 9 - 9 4.1 * *

Bidayuh 3 - 3 1.4 * *

Orang Ulu 2 - 2 0.9 * *

Bumiputera Sabah 17 1 18 8.2 388,932.9 3.9

Islam 7 - 7 3.2 * *

Bukan Islam 10 1 11 5.0 * *

Cina 30 14 44 20.1 3,315,962.3 32.8

Semenanjung 23 11 34 15.5 2,855,746.3 28.7

Sarawak 6 - 6 2.7 305,038.9 10.0

Sabah 1 3 4 1.8 155,177.1 1.5

India - - - - 740,650.2 7.3

JUMLAH 186 33 219 100 10,101,929.6 100

Sosio-Budaya

Semenanjung Malaysia

Melayu adalah etnik terbesar di Semenanjung. Perlembagaan Persekutuan Malaysia memperuntukkan masyarakat Melayu menganut agama Islam.

Sebahagian besar Melayu (Semenanjung) merupakan penduduk luar bandar.

Peratusan ini mula berkurangan kerana penghijrahan mereka ke bandar bermula sejak 1970-an dan selepas itu, ia kian meningkat.

Bagi yg masih tinggal di luar bandar, kebanyakan tertumpu kpd aktiviti tradisional spt pertanian dan nelayan peringkat sara diri.

1980-an, ramai di antara mereka yg terlibat dlm bidang pertanian secara besar-besaran di estet dan ladang komersial yg mengusahakan tanaman kelapa sawit.

Namun sebahagian besar Melayu di bandar masih tertumpu kpd perkhidmatan awam, w/p tdpt sebilangan kecil berjaya dlm sektor perdagangan dan perniagaan.

Cina adalah etnik kedua terbesar di Semenanjung. Masyarakat ini penganut pelbagai agama spt ajaran

Buddha dan Konfusius, Kristian, kepercayaan tradisional dan segelintir yg memeluk Islam.

Sbhgn besar - tertumpu kpd sektor perdagangan dan komersial.

- tertumpu di bandar-bandar utama, khasnya di Lembah Klang.

India adalah etnik ketiga di Semenanjung. Sbhgn besar masih tertumpu di estet-estet,

(penempatan tradisional mereka). namun, tdpt kalangan mereka yg berpindah ke bandar-

bandar dan menerokai pekerjaan serta penghidupan yg berbeza dpd ibu-bapa mereka.

Terdapat antara mereka berjaya menembusi sektor perdagangan dan komersial.

India Malaysia terdiri dpd pelbagai puak berasaskan asal usul mereka di Tanah Besar India.

Kepelbagaian ini jarang diakui dlm data-data rasmi spt - puak Sikh, Tamil, Malayalee dan Singhalese.

Mereka juga menganut pelbagai agama seperti - Hindu, Sikh dan juga Islam.

Orang Asli merupakan etnik terkecil di Semenanjung. ◦ Kebanyakan penduduk pendalaman di beberapa negeri di

Semenanjung. ◦ mengikut kepercayaan tradisional, animisme, Kristian dan

Islam.

Terdapat juga kelompok-kelompok kecil lain:◦ Baba-Nyonya di Melaka dan Penang - menghasilkan

percantuman elemen-elemen budaya Cina dan budaya Melayu

◦ Portugis di Melaka - mengamalkan budaya Portugis yg di-Malaysia-kan.

◦ Siam di beberapa kawasan di negeri-negeri di utara Semenanjung.

Sarawak

Hampir semua etnik Dayak, sama ada Iban, Bidayuh atau Orang Ulu, merupakan penganut kepercayaan tradisional atau Kristian, sebilangan kecil sahaja menganut agama lain terutamanya Islam.

Dayak:◦ penduduk luar bandar, walaupun peratusan ini

menurun semenjak tahun 1970-an.◦ Penduduk di luar bandar dan pendalaman di rumah

panjang, aktiviti utama ialah pertanian sara diri. ◦ Aktiviti ini semakin berkurangan dan kebanyakan

mereka bergiat dalam sektor pembalakan dan juga buruh upahan.

◦ sebilangan mereka telah berjaya menerokai sektor perdagangan atau komersial di bandar-bandar utama negeri berkenaan.

Etnik Melayu:◦ merupakan penghuni luar bandar terutama di

pinggiran bandar Kuching, Kota Samarahan dan Sibu.

◦ Aktiviti utama yg tinggal di luar bandar adalah pertanian sara diri.

◦ Tinggal di bandar, tertumpu di sektor perkhidmatan awam.

Etnik Melanau:◦ Penduduk pantai Sarawak. ◦ Menganut agama Islam, Kristian dan juga

kepercayaan tradisional. ◦ Tinggal di kawasan tradisional, bekerja sbg nelayan

dan petani serta pengutip sagu.

Etnik Cina:◦ Tinggal di kwsn bandar, terdapat sebilangan kecil

tinggal di luar bandar.◦ Tertumpu pada perdagangan. ◦ Menganut pelbagai agama seperti ajaran Buddha,

Konfusianis dan Kristian.

Sabah

Kadazandusun menganut agama asal dan Kristian, sementara Bajau, Murut dan “bumiputera lain” menganut agama Islam.

Purata bilangan penduduk yg menganut Islam dan Kristian di kalangan etnik bumiputera ini hampir sama jumlahnya.

Kebanyakan mereka adalah penduduk :◦ luar bandar dan terlibat dalam pertanian sara diri sbg aktiviti

utama, disamping mencari produk hutan. ◦ Di bandar-bandar, tertumpu kpd sektor perkhidmatan awam.

Masyarakat Cina:◦ Tertumpu di pusat-pusat bandar utama. ◦ Terlibat dlm aktiviti perdagangan dan sektor komersial. ◦ Penganut pelbagai agama spt Buddha, Kristian dan sebilangan kecil

yg memeluk Islam.

KERJASAMA POLITIK DAN HUBUNGAN ETNIK

Semasa penjajahan, penglibatan rakyat tempatan dlm proses politik dan pentadbiran - terhad.

Di akhir penjajahan, rakyat - dilibatkan dlm proses politik dan pentadbiran di peringkat paling bawah, (pegawai rendah).

Gerakan lebih besar ialah pada zaman berakhirnya penjajajan Jepun - bermula dgn pelancaran Malayan Union di negeri-negeri di Semenanjung Malaysia dan penyerahan Sabah dan Sarawak kepada Inggeris utk ditadbirkan sbg tanah jajahan Inggeris pd petengahan 1946.

Semenanjung Malaysia

Sekembalinya mereka ke Persekutuan Tanah Melayu, Inggeris merancang dan melancarkan Malayan Union pada 1946. Kesatuan ini terdiri dpd 9 negeri Melayu, Pulau Pinang dan Melaka.

Beberapa ciri penting Malayan Union adalah seperti berikut:

◦ Pemusatan kuasa di kerajaan pusat.◦ Raja-raja Melayu hilang kuasa, kecuali ke atas hal

berkaitan Islam dan adat Istiadat Melayu◦ Hak kerakyatan yang bebas berdasarkan prinsip jus

soli.

Malayan Union disambut dgn tentangan hebat dpd orang Melayu.

Di bawah pimpinan Onn Jaafar, mereka menubuhkan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (United Malays National Organization [UMNO] ).

UMNO ditubuhkan hasil dpd gabungan pelbagai persatuan/ pertubuhan Melayu.

Tentangan Melayu thdp Malayan Union disalurkan melalui parti ini yg juga mendapat pelbagai sokongan spt dpd bekas pegawai-pegawai Inggeris.

Dlm suasana politik yg tegang ini, lahir dua buah parti politik.

1. Kongress India Persekutuan Tanah Melayu (Malayan Indian Congress [MIC]). ◦ Ditubuhkan pada penghujung tahun 1946, iaitu beberapa

bulan setelah UMNO ditubuhkan pada 11 Mei 1946. ◦ Diketuai oleh John Thivy. ◦ Matlamat utamanya: menjaga kepentingan dan kebajikan

etnik India di Persekutuan Tanah Melayu.

2. Persatuan Cina Persekutuan Tanah Melayu (Malayan Chinese Association [MCA]).◦ Ditubuhkan pada 1949 oleh Tan Cheng Lock.◦ Tujuan: menjaga kepentingan dan kebajikan etnik Cina di

Persekutuan Tanah Melayu.

Tujuan penubuhan MCA & MIC – membuktikan kpd Inggeris bhw Cina & India sedia berkerjasama dgn Melayu dan setia kpd Persekutuan Tanah Melayu.

Kerjasama erat ini membawa kejayaan besar dlm politik awal Persekutuan Tanah Melayu. Contoh:- Pilihanraya Perbandaran Kuala Lumpur 1952; parti Perikatan menang 9/12 kerusi yg dipertandingkan.- Pilihanraya Umum Pertama; menang 51 drpd 52 kerusi yg dipertandingkan.

Situasi ini adalah asas menunjukkan kpd Inggeris – Persekutuan Tanah Melayu sudah bersedia utk dibebaskan drpd kuasa Inggeris.

Selepas penubuhan Malaysia 1963, kerjasama/perbincangan antara parti politik diperluaskan lagi. Parti Perikatan ditukar namanya kpd BN.

Sejak merdeka 1957, proses politik berasaskan etnik dan penubuhan parti politik seterusnya terus menepati garis etnik.

Malaysia Timur

Proses dan penubuhan parti politik di Sabah dan Sarawak merupakan respons terus kpd cadangan yg melibatkan kedua-dua negeri itu dlm Persekutuan Malaysia.

Ada yg ditubuhkan dgn restu pentadbiran kolonial dan ada jg yg ditubuhkan atas inisiatif rakyat tempatan.

Sarawak

Parti terawal - Parti Bersatu Rakyat Sarawak (Sarawak United Peoples’ Party atau SUPP).

◦ mendapat galakkan dpd pentadbiran kolonial. sebagai persediaan awal ke arah pemerintahan sendiri.

◦ menggabungkan pelbagai kegiatan sosial dan kebajikan Cina demi menjaga kepentingan mereka di negeri berkenaan.

◦ parti berbilang etnik, namun pucuk kepimpinan jelas dimonopoli oleh etnik Cina.

◦ hilang sifat berbilang etnik apabila calon-calon bukan Cina kalah dalam pilihanraya kerajaan tempatan pada tahun 1963.

Cadangan penubuhan Persekutuan Malaysia pd awal thn 1960 turut mendesak etnik bumiputera menubuhkan parti masing-masing.

Di kalangan Dayak dan Iban:◦ SNAP (Parti Kebangsaan Sarawak atau Sarawak National

Party) ditubuhkan oleh etnik Iban, khasnya dr kawasan Skrang-Saribas pada 1961.

◦ dipimpin oleh Stephen Kalong Ningkan.

Dakwaan Dayak dan Iban di Lembah Rejang tdk mendapat tempat dlm SNAP, maka:◦ Parti Pesaka Anak Sarawak (Pesaka) ditubuhkan◦ oleh Temenggong Jugah Anak Barieng dr Rejang pada

1962.

Bagi Melayu dan Melanau, dua parti ditubuhkan berasaskan etnik dan kawasan.

1. PANAS (Parti Negara Sarawak) ditubuhkan pd tahun 1960

-dipimpin oleh golongan perabangan dari Kuching iaitu Abang Mustapha.

2. Barjasa (Barisan Rakyat Jati Sarawak) 1961. - ditubuhkan oleh Melayu/Melanau dr Lembah Rejang atas dakwaan mereka tidak diwakili dalam PANAS.

Perubahan besar proses politik di Sarawak selepas Malaysia berlaku kepada etnik Cina, Melayu dan Melanau.

Bagi etnik Cina:◦ selepas tahun 1970 SUPP menjadi teman pilihan bagi Melayu dan

Melanau untuk menubuhkan kerajaan campuran selepas pilihanraya umum tahun 1969/71.

◦ di akhir 1970-an, DAP muncul di Sarawak sebagai pesaing kepada SUPP untuk mendapat sokongan Cina.

Etnik Melayu dan Melanau:◦ perpaduan politik semakin kukuh sejak penggabungan Berjasa dan

PANAS dlm Parti Bumiputera yg dipimpin oleh Abd Rahman Yakub dan Abd Taib Mahmud.

◦ Kekuatannya meningkat apabila Temenggong Jugah membawa Pesaka bergabung dgn Parti Bumiputera utk membentuk PBB (Parti Pesaka Bumiputera Bersatu) pd pertengahan 1970-an.

Kini, dlm konteks percaturan politik;

- etnik Dayak dan Iban berpecah kpd PBB, SPDP, PRS dan SUPP yg berada dlm Barisan Nasional,

- juga di antara SNAP dan beberapa puak dpd peninggalan pengharaman PBDS iaitu kumpulan Moggie-Tajeim dan MDC (Malaysian Dayak Congress) yg masih menunggu pendaftarannya diluluskan.

Sabah

Pelbagai etnik bumiputera di negeri Sabah seperti Kadazandusun, Bajau, Murut dan lain-lain terpisah berasaskan anutan agama.

Justeru parti-parti yg ditubuhkan akan mendapat sokongan dpd pribumi beragama Islam @ Kristian.

Sejak menyertai Malaysia pd thn 1963, Sabah diperintah oleh semua etnik utama negeri.

http://sirman.net/celayirs/2003/sasia/sabah/sabah06.jpg

Ini bermula dgn Donald Stephen:◦ menubuhkan parti UNKO (United Kadazan

National Organization) pada Ogos 1961.◦ bagi menyatupadukan Kadazandusun dan

bumiputera bukan Islam.

Kemudian Mustapha Harun:◦ menubuhhkan USNO (United Sabah National

Organisation) pd Disember 1961. ◦ Menyatukan Bajau, Murut dan etnik lain

Cina bernaung di bawah SCA (Sabah Chinese Association).

Antara beberapa parti politik di Sabah:

i. UNKO – Donald Stephenii. USNO – Mustapha Haruniii. Parti Berjaya – Harris Sallehiv. Parti Bersatu Sabah (PBS) – Joseph Pairin Kitingan.v. UMNO

Kejatuhan PBS membawa perubahan besar kd proses politik di Sabah dpd beberapa sudut.

1. UMNO tlh berjanji sekiranya parti tsbt berjaya merampas pemerintahan negeri, jawatan Ketua Menteri akan mengikut giliran di antara bumiputera Islam, bumiputera bukan Islam dan Cina supaya semua mempunyai peluang utk memerintah.

2. keruntuhan PBS melahirkan beberapa buah parti baru spt PBRS (Parti Bersatu rakyat Sabah), dan PDS (Parti Demokratik Sabah), yg melibatkan pemimpin utama dpd PBS yg tlh meninggalkan parti tsbt.

PEMUPUKAN HUBUNGAN ETNIK SECARA FORMAL

Slps Persekutuan Tanah Melayu merdeka dpd Inggeris pd thn 1957, satu perjanjian - kontrak sosial dicapai antara Melayu dan bukan Melayu.

Kontrak sosial ini bertambah kompleks a/b Persekutuan Malaysia ditubuhkan pd thn 1963 dgn pencatuman wilayah Persekutuan Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak dan Singapura utk seketika.

Kewujudan Malaysia menambahkan lagi elemen-elemen khasnya yg turut termaktub dlm Perlembagaan Persekutuan Malaysia.

Kontrak Sosial 1957

Berdasarkan perjanjian antara Raja-raja Melayu dan Raja British (1948), Malayan Union tlh dimansuhkan dan digantikan dgn Persekutuan Tanah Melayu.

◦ Ketuanya adalah Pesuruhjaya Tinggi (merupakan wakil Raja British), yg mempunyai kuasa yg luas dlm hal membuat undang-undang dan menjalankan pentadbiran negeri.

◦ mempunyai Majlis Perundangan Persekutuan yg berhak membuat undang-undang sebagaimana termaktub dlm Jadual Perjanjian 1948 dan sehubungan itu lahirlah Perlembagaan Malaya 1948.

Perlembagaan Malaya 1948:◦ memusatkan kuasa perundangan tetapi memberi

kuasa pentadbiran kepada kerajaan-kerajaan negeri di Malaya.

◦ mengandungi peruntukan khas yg bertujuan melindungi kuasa Raja-raja Melayu dan kepentingan orang Melayu.

Pilihanraya pertama (Jun 1955) tlh diadakan utk memilih ahli-ahli Majlis Perundangan Persekutuan Malaya.

Parti Perikatan yg terdiri dpd UMNO, MCA dan MIC tlh memenangi pilihanraya tsbt dgn mendapat 51 kerusi, m/kala satu kerusi dimenangi oleh Parti Islam Se-Tanah Melayu.

Tahun 1956 satu persidangan tlh diadakan di London antara pemimpin Parti Perikatan dgn pihak British.

Persidangan tsbt tlh memutuskan bhw Persekutuan Tanah Melayu akan menjadi sebuah negara yg merdeka pd 31 Ogos 1957.

Lanjutan dpd persidangan tsbt, satu Suruhanjaya yg diketuai oleh Lord Reid tlh dibentuk pd bulan Mac 1956.

Tugas utama Suruhanjaya Reid:◦ merangka satu perlembagaan persekutuan bg mewujudkan satu

kerajaan pusat yg kuat dan dpt memerintah dgn baik.

Perkara yg dicadangkan oleh Suruhanjaya Reid:◦ kewarganegaraan◦ kedudukan Raja-raja Melayu◦ pembahagian kuasa antara negeri dan kerajaan pusat◦ hak-hak istimewa orang Melayu

Dlm usaha merangka perlembagaan, Suruhanjaya Reid turut meminta pandangan dpd Raja-raja Melayu, pemimpin-pemimpin parti-parti politik, dan pandangan serta cadangan dpd org ramai.

Antara perkara yg menjadi perhatian utama adalah tuntutan-tuntutan dpd org Melayu dan bukan Melayu.

Di antara perkara penting “kontrak sosial” adalah spt berikut:

1. kedudukan, kedaulatan dan kemuliaan Raja-raja Melayu tdk boleh dipersoal. Perlembagaan 1948 menubuhkan sebuah negara beraja. Raja memerintah berdasarkan Perlembagaan.

2. Hak Istimewa Melayu tdk boleh dipersoalkan. Hak ini sememangnya mengutuhkan dominasi Melayu di Persekutuan Tanah Melayu dan menjamin peranan mereka dpd semua aspek kenegaraan, sama ada politik, pentadbiran, perdagangan atau pelajaran.

3. Hak kerakyatan berdasarkan prinsip jus soli bagi yg lahir selepas Persekutuan Tanah Melayu. Hak kerakyatan juga boleh dipohon melalui kaedah-kaedah yg ditetapkan.

4. Islam adalah agama persekutuan, tetapi agama-agama lain boleh diamalkan tanpa sebarang sekatan.

5. Bahasa Melayu adalah bahasa rasmi tetapi bahasa lain (Cina dan Tamil) boleh digunakan.

Perjanjian Malaysia, 1963

Tidak mengubah kontrak sosial.

Merupakan persetujuan yg dicapai di antara para pemimpin Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura semasa mereka sama-sama bersetuju utk menubuhkan Persekutuan Malaysia.

Mengandungi semua tuntutan Sabah, Sarawak dan Singapura yg dipersetujui dan dimaktubkan ke dlm Perlembagaan Persekutuan Malaysia thn 1963.

Dua puluh perkara merupakan suatu dokumen yg mengandungi tuntutan-tuntutan yg dikemukakan oleh Sabah sbg syarat negeri itu bersetuju menyertai Malaysia.

Dua puluh perkara tersebut menyentuh:

◦ Agama. ◦ Bahasa. ◦ Perlembagaan. ◦ Imigresen. ◦ Kewangan. ◦ Bumiputera Sabah.

Bg mengetahui perkara yg dipersetujui dan dimaktubkan dlm Perlembagaan Persekutuan Malaysia utk Sabah dan Sarawak hasil rundingan Malaysia, beberapa perkara harus dirujuk, di antaranya:

◦ Senarai tambahan kepada Sabah dan Sarawak, dalam Senarai II (Senarai Negeri), Jadual ke-9.

◦ Senarai tambahan kepada Sabah dan Sarawak, dalam Senarai III (Senarai Konkuren), Jadual ke-9.

◦ Perlindungan-perlindungan khas bagi Sabah dan Sarawak.

◦ Pemberian khas kepada Sabah dan Sarawak (dalam peruntukan kewangan).

Asas ini penting utk memahami proses politik antara etnik dan hubungan antara kerajaan pusat serta negeri, khasnya berkaitan sabah dan Sarawak.

Bentuk

Perpaduan dan integrasi adalah proses semula jadi dan boleh berlaku dgn sendiri apabila individu-individu yg terlibat melihat faedah dpd proses tersebut.

Di negara ini, proses perpaduan dan integrasi memerlukan penglibatan langsung pihak kerajaan dgn dasar-dasar bersifat top-down.

Dlm konteks ini, DEB dan dasar-dasar yg selanjutnya, iaitu Dasar Pembangunan Nasional dan Dasar Pembangunan Wawasan merupakan suntikan penting dpd kerajaan yg cuba mewujudkan perpaduan

HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN MALAYSIA

Pencapaian

Dlm pembangunan ekonomi memang wujud ukuran tertentu yg boleh dijadikan penanda aras pencapaiannya.

Mengukur pencapaian perpaduan nasional boleh dilihat melalui pelaksanaan dan prestasi setiap dasar kerajaan yg menyentuh soal perpaduan negara.

Dasar pelajaran kebangsaan misalnya, penggunakan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar ialah salah satu langkah mewujudkan perpaduan.

KESIMPULAN

Tiada satu etnik dapat menegakkan kerajaan sendiri kecuali melalui kerjasama antara pelbagai etnik agar tiada kelompok dianiayai kerana percaturan kuasa dan politik sempit.

Cabaran terbesar terhadap pembangunan ekonomi dan kestabilan politik boleh dilihat dlm keadaan timbal-balik iaitu:i. Jika ekonomi merosot – akan menjejaskan kestabilan politik.ii. Politik tidak stabil – membawa kesan negatif pada kemakmuran ekonomi.

Survival Malaysia dari segi ekonomi dan politik

bergantung kpd integrasi nasional yg berpanjangan.

TOPIK 6: PERLEMBAGAAN

MALAYSIA DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA

OBJEKTIF PENGAJARAN

Menjelaskan toleransi yang wujud semasa penggubalan Perlembagaan Malaysia.

Menjelaskan peranan dan kepentingan unsur-unsur tradisi dan kontrak sosial dalam konteks hubungan etnik di Malaysia.

Memberi kefahaman mengenai kerasionalan unsur-unsur tradisi dalam Perlembagaan Malaysia.

Menjawab persoalan yang ditimbulkan dalam masyarakat tentang unsur-unsur tradisi.

Liputan Kuliah Pengenalan Konsep Perlembagaan Sejarah Penggubalan Perlembagaan Unsur-Unsur Tradisi Rasional Perkara 153 Rasional Perkara 152 Rasional Perkara 3 Kesimpulan

Pengenalan Perkara yang dianggap menguntungkan

orang Melayu dan bumiputera diimbangi dengan peruntukan lain yang juga memberi kelebihan kepada bukan Melayu seperti perkara di bawah:◦ Islam agama persekutuan tetapi agama lain

bebas diamalkan◦ Bahasa Melayu adalah bahasa kebangsaan

tetapi bahasa lain dibenarkan◦ Kedudukan Istimewa orang Melayu dan

bumiputera tetapi hak etnik lain tidak boleh dilucutkan

Konsep Perlembagaan Definisi Perlembagaan ialah mengandungi satu set

peraturan tentang hak, kuasa dan prosedur serta tanggungjawab pihak yang mengawal dan memandu hubungan di antara satu autoriti dengan autoriti yang lain dan juga antara autoriti dengan rakyat awam

Ia juga boleh ditakrifkan sebagai dasar atau formula yang menyatakan tugasan kuasa-kuasa awam di dalam sesebuah negara dibahagikan dan digunakan

Jenis Perlembagaan Perlembagaan terbahagi kepada dua jenis

iaitu ◦ Bertulis - merupakan bentuk perlembagaan yang

dikumpul dan disusun dalam satu dokumen◦ Tidak bertulis - merangkumi semua prinsip

perlembagaan yang tidak terkumpul dalam satu dokumen seperti undang-undang yang diluluskan oleh parlimen dan keputusan-keputusan mahkamah

Perlembagaan Malaysia adalah◦ Bertulis◦ Mengandungi 15 Bab, 183 Perkara dan 13 Jadual◦ Menyentuh bidang kuasa perundangan,

kehakiman dan eksekutif◦ Menyentuh juga aspek bahasa, agama,

kewarganegaraan, hak istimewa dan sebagainya

Tujuan Perlembagaan Bagi sesebuah negara yang berdaulat,

perlembagaan merupakan sumber undang-undang tertinggi sesebuah negara dan setiap individu perlu mematuhi keluhurannya.

Sebagai panduan mengatur dan menyelaras pemerintahan sesebuah negara.

Sebagai satu panduan bagi pembentukan undang-undang sama ada di pihak kerajaan atau rakyat atau sesiapa sahaja

Pindaan Perlembagaan (3) i. Perkara 159 (4) menjelaskan bahawa

sesetengah perkara boleh dipinda hanya memerlukan sokongan lebih 2/3 setiap dewan tanpa mendapat persetujuan sesiapa seperti sumpah dan ikrar taat setia, pemilihan dan persaraan ahli-ahli Dewan Negara dan meluputi perkara-perkara yang tidak disebut dalam perkara lain.

Pindaan Perlembagaan ii. Perkara 161 (E) menjelaskan

sesetengah perkara boleh dipinda, perlu mendapat sokongan 2/3 setiap dewan dan dipersetujui oleh Yang dipertua Negeri Sabah dan Sarawak bagi melibatkan kepentingan Sabah dan Sarawak seperti bidang kuasa kerajaan negeri dan kedudukan istimewa bumiputera, imegresen.

Pindaan Perlembagaan iii. Perlu mendapat sokongan 2/3 setiap

dewan dan perkenan Majlis Raja-Raja yang melibatkan perkara-perkara seperti kedaulatan raja-raja, kedudukan istimewa orang Melayu, Bumiputera Sabah dan Sarawak, bahasa kebangsaan dan agama persekutuan.

Konsep Ketertinggian Perlembagaan Di Malaysia, tidak ada satu institusi pun

yang boleh mengatasi ketertinggian Perlembagaan Malaysia.

Ketiga-tiga badan kerajaan iaitu perundangan, kehakiman dan eksekutif mahupun Yang Di Pertuan Agong adalah tertakluk kepada Perlembagaan Malaysia

Contoh: ◦ 1. Kuasa perundangan hendaklah dijalankan

tertakluk kepada sekatan-sekatan yang dikenakan oleh Perlembagaan.

◦ 2. Kuasa kehakiman iaitu mahkamah hendaklah juga dijalankan tertakluk kepada sekatan-sekatan yang dikenakan oleh perlembagaan

◦ 3. Undang-undang persekutuan atau negeri mengenai sesuatu perkara boleh diisytiharkan sebagai tidak sah oleh mahkamah jika undang-undang itu bercanggah dengan Perlembagaan Malaysia setakat mana ia bercanggah.

Ini kerana perlembagaan memperuntukkan dengan nyata Perkara 4(1) bahawa perlembagaan Malaysia adalah undang-undang utama persekutuan dan apa-apa undang-undang yang diluluskan yang berlawanan dengan perlembagaan adalah setakat mana yang berlawanan itu terbatal.

Sejarah Penggubalan Penentangan terhadap penjajah dipelopori oleh orang

Melayu◦ Perjuangan berdarah

Antara perjuangan berdarah menentang penjajah i.Penentangan terhadap penjajahan Siam di Zaman Melaka.

ii. Penentangan terhadap penjajahan Portugis di Melaka.

iii. Penentangan terhadap penjajahan Belanda di Melaka.

iv. Penentangan terhadap penjajahan Inggeris di Naning, Selangor, Perak, Negeri Sembilan, Pahang, Sarawak, Sabah, Kelantan dan Terengganu.

v. Penentangan terhadap penjajahan Jepun.

Begitu juga perjuangan orang Melayu menentang penjajahan digerakkan melalui semangat kebangsaan. ◦ Menjelang abad ke 20 munculnya intelek-intelek

Melayu yang sedar bahawa perjuangan ke arah kemerdekaan bukan sahaja melalui senjata tetapi juga melalui perundingan.

◦ Antaranya seperti Syed Syeikh al-Hadi, Rahim Kajai, Pak Sako, Ibrahim Yaakob, Mohamad Eunos dan ramai lagi telah bangkit menyedarkan orang Melayu supaya bangun menuntut kemerdekaan.

◦ Selain itu, lahirnya pertubuhan-pertubuhan (Kesatuan Melayu Singapura, Kesatuan Melayu Perak, Kesatuan Melayu Selangor)

◦ Dalam masa yang sama, media massa (Al-Imam, Majlis, Utusan Melayu, Saudara) digunakan sebagai medium untuk menentang penjajah.

Dalam tempoh penyerahan Jepun dan kedatangan semula British ke Tanah Melayu pula, telah berlaku kekacauan dan huru-hara yang ditimbulkan oleh Parti Komunis Malaya selama 14 hari.

Pada masa ini, berlaku pergaduhan yang melibatkan orang Melayu dan Parti Komunis Malaya yang majoritinya adalah orang Cina.

Akibatnya Inggeris telah memperkenalkan Pentadbiran Tentera British (British Military Administration – BMA) dan seterusnya digantikan dengan Malayan Union

Malayan Union telah diluluskan oleh Parlimen British pada 10 Oktober 1945. Sir Harold MacMichael telah dilantik sebagai wakil British untuk mendapatkan tandatangan dari Raja-Raja Melayu. Berikut sebab-sebab Malayan Union diperkenalkan:

1. Untuk menyatukan negeri-negeri dan meningkatkan kecekapan pengurusan pentadbiran. Negeri-negeri seperti Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, Negeri-Negeri Selat dan Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu memerlukan perbelanjaan yang besar dan sistem pentadbirannyaa adalah terpisah.

2. British menyimpan perasaan anti-Melayu kerana orang Melayu bekerjasama dengan Jepun sebelum ini dan pengenalan Malayan Union dapat melemahkan kuasa orang Melayu terutamanya Raja-Raja Melayu.

3. Menjadi asas kepada British untuk masyarakat tempatan bagi memerintah negara sendiri.

Manakala ciri-ciri Malayan Union yang ingin diperkenalkan ialah:

1. Semua negeri Melayu kecuali Singapura disatukan di bawah pemerintahan Gabenor British. Gabenor pula, dalam menjalankan kuasanya akan dibantu oleh Majlis Mesyuarat Persekutuan dan Majlis Undangan.

2. Singapura dijadikan tanah jajahan berasingan. 3. Kedaulatan raja-raja Melayu dihapuskan.

Sultan hanya berkuasa dan boleh bersuara dalam soal yang menyentuh agama Islam dan adat istiadat Melayu sahaja.

4. Hak kerakyatan yang sama bagi semua orang tanpa mengambil kira bangsa dan keturunan. Bagi yang telah menetap di Tanah Melayu sebelum Malayan Union, boleh menjadi warganegara secara automatik jika berumur 18 tahun ke atas dan telah menetap selama 10 tahun. Pengenalan Malayan Union telah memberikan hak warganegara kepada sesiapa sahaja yang lahir di Tanah Melayu.

Tentangan orang Melayu kerana: i. Kuasa Raja-Raja Melayu dilenyapkan dalam

urusan pentadbiran negeri dan hanya berkuasa dalam soal agama Islam, adat istiadat Melayu dan mengetuai Majlis Penasihat Melayu.

ii. Singapura dipisahkan dari Malayan Union dan ia kekal sebagai tanah jajahan Inggeris.

iii. Hak kerakyatan diberikan berdasarkan prinsip jus soli iaitu penduduk asing yang telah bermastautin lebih sepuluh tahun dan lahir selepas Malayan Union, secara terus menjadi warganegara.

iv. Hak sama rata kepada semua warganegara tanpa mengira bangsa iaitu penduduk peribumi tidak memiliki apa-apa keistimewaan.

v. Cara Harold MacMichael mendapatkan tandatangan raja-raja Melayu yang menggunakan cara paksaan dan ugutan seperti Sultan Kedah telah diberi kata dua iaitu menandatangani persetujuan Malayan Union atau dilucutkan dari tahta pemerintahan.

Penentangan hebat dari orang Melayu ini boleh disaksikan apabila di Alor Setar pada Januari 1946, sejumlah 50,000 orang Melayu telah mengadakan demontrasi, begitu juga di Kelantan yang dihadiri lebih 10,000 orang dan di Johor pada 10 Februari 1946, lebih 150,000 orang telah mengadakan demontrasi.

Walaupun wujud tentangan daripada orang Melayu, Malayan Union tetap diisytiharkan pada 11 April 1946 dan Sir Edward Gent sebagai Gabenor yang pertama.

British telah membatalkan cadangan menubuhkan Malaya Union lalu menubuhkan Jawatankuasa Kerja pada Julai 1946 yang terdiri daripada empat wakil raja-raja Melayu, dua wakil UMNO dan enam pegawai British

Jawatankuasa ini bertanggungjawab merangka sebuah perlembagaan baru yang boleh diterima oleh orang Melayu.

Selepas itu, British telah menubuhkan Jawatankuasa Perundingan pada Disember 1947 yang terdiri daripada orang Eropah, Cina dan India dengan tujuan untuk mendapatkan pandangan orang bukan Melayu mengenai perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu.

British telah mengisytiharkan Persekutuan Tanah Melayu pada 1 Februari 1948. Berikut adalah ciri-ciri terpenting dalam Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu:

1. Sembilan negeri Melayu terlibat di dalam persekutuan termasuk Pulau Pinang dan Melaka. Manakala Singapura kekal menjadi tanah jajahan yang berasingan.

2. Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu akan diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British dan dibantu oleh Majlis Undangan Persekutuan dan Majlis Mesyuarat Kerajaan Persekutuan.

3. Majlis Mesyuarat Persekutuan akan dianggotai oleh 17 ahli iaitu tujuh ahli rasmi, tujuh ahli tidak rasmi dan tiga ahli ex-officio.

4. Majlis Undangan Persekutuan dipengerusikan oleh Pesuruhjaya Tinggi yang terdiri daripada 14 ahli rasmi, 9 orang Yang Dipertua Majlis Undangan Negeri, dua wakil dari Majlis Mesyuarat Negeri Melaka dan Pulau Pinang dan 50 ahli tidak rasmi yang mewakili kaum-kaum asing.

5. Sultan-sultan diberi semula hak dan kuasa memerintah tetapi dengan nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri dan Majlis Undangan Negeri.

6. Syarat kewarganegaraan diketatkan iaitu seseorang pemohon mestilah lahir di Tanah Melayu dan telah bermastautin selama 8 hingga 12 tahun. Selain itu, seorang pemohon asing mestilah pemastautin selama 15 tahun. Umur minimum bagi kedua-dua situasi tersebut adalah 18 tahun dan mempunyai pengetahuan Bahasa Melayu yang baik.

7. Orang Melayu diberi hak istimewa sebagai kaum bumiputera dan mempunyai perwakilan terbesar dalam Kerajaan Persekutuan dan Negeri.

Dengan pengenalan Persekutuan Tanah Melayu, kerjasama antara orang Melayu dan bukan Melayu semakin kuat.

Sebagai contoh, penubuhan Jawatankuasa Perhubungan Masyarakat 1949 yang terdiri daripada pelbagai etnik telah berusaha menyelesaikan sesetengah masalah perlembagaan, politik dan ekonomi yang wujud akibat permintaan yang berlainan daripada pelbagai etnik.

Jawatankuasa ini merupakan satu organisasi pertama ditubuhkan secara tidak rasmi bagi membincangkan berbagai isu seperti kewarganegaraan dan kedudukan istimewa orang Melayu serta dasar pendidikan.

Melalui jawatankuasa ini, pemimpin dari pelbagai etnik berbincang secara terbuka mengenai permasalahan yang wujud dan dicari jalan penyelesaiannya.

Antara tokoh-tokoh yang menganggotai jawatankuasa ini ialah Dato’ Onn Jaafar, Dato’ Abdul Wahab Abdul Aziz, Tan Cheng Lock, C.C. Tan, E.E.C Thuraisingham dan ramai lagi.

Namun, ia tidak mendapat sambutan kerana dicurigai objektif penubuhannya oleh orang Melayu sendiri, tetapi ia adalah satu permulaan yang baik dalam membentuk kerjasama antara etnik di Tanah Melayu pada ketika itu.

Kerjasama antara etnik diteruskan melalui Sistem Ahli bertujuan memberi peluang dan latihan kepada pemimpin tempatan bagi mendapatkan pengalaman memerintah secara demokrasi.

Seramai sembilan orang warga tempatan telah dilantik iaitu:

Menteri Jawatan Dato Onn Jaafar Ahli Hal Ehwal Dalam Negeri E.E.C Thuraisingham Ahli Pelajaran Tunku Yaakob Ahli Pertanian dan Perhutanan Lee Ting Keng Ahli Kesihatan Dato Mahmud Mat Ahli Tanah, Perlombongan

dan Perhubungan J.D Mead Ahli Kerja Raya dan

perumahan J.D Hodgkinson Ahli Perindustrian dan

Perhubungan Sosial O.A Spencer Ahli Hal Ehwal Ekonomi

Kerjasama ini terus terjalin erat melalui beberapa siri Pilihanraya dan pembentukan Perikatan◦ Pada bulan Februari 1952, pilihanraya dalam

Majlis Perbandaran Kuala Lumpur telah diadakan dan 12 kerusi dipertandingkan di mana UMNO dan MCA telah membuat pakatan secara tidak rasmi, yang akhirnya menjurus ke arah penubuhan Perikatan pada tahun 1953

◦ Kemenangan dalam pilihanraya Majlis Perbandaran Kuala Lumpur menyebabkan diadakan satu Perundingan Meja Bulat antara UMNO dan MCA. Ia bertujuan mencari persefahaman dan kerjasama antara dua etnik terbesar dalam menuntut kemerdekaan.

◦ Perundingan Meja Bulat yang diadakan pada 3 Februari 1953 itu telah dihadiri oleh wakil UMNO yang terdiri daripada Tunku Abdul Rahman, Tun Dr. Ismail, Saadon Zubir, Bahaman Shamsuddin dan Syed Nasir Ismail.

◦ MCA diwakili oleh Tan Cheng Lock, H.S Lee, Leong Yew Koh, S.M Yong dan T.H Tan.

Pilihanraya 1955 (pilihanraya umum pertama) memberi implikasi yang cukup besar kepada hubungan etnik di Malaysia.

Ini disebabkan telah berlaku kerjasama dan toleransi yang cukup tinggi antara Melayu dan bukan Melayu khususnya yang melibatkan pembahagian kursi pilihanraya seperti dalam Jadual

Jika dilihat dari segi pembahagian kerusi dan calon, ternyata Perikatan yang didominasi oleh UMNO telah membuat pengorbanan dan kompromi yang cukup besar kerana telah meletakkan calon bukan Melayu di kawasan majoriti pengundi Melayu dan walaupun majoriti pengundi adalah Melayu (84.2%).

Tetapi demi perpaduan dan mengamalkan

konsep perkongsian kuasa, UMNO diperuntukkan 35 kerusi sahaja, MCA 15 kerusi dan MIC sebanyak dua kerusi

Parti Peruntukan Kerusi

Peratusan Kerusi

Peratusan Pengundi

UMNO 35 69 84.2

MCA 15 28 11.2

MIC 2 3 3.9

Semangat toleransi, rela berkongsi kuasa, sedia berkorban dan persefahaman telah ditegaskan oleh Tunku Abdul Rahman iaitu

" … orang Melayu sedia memberikan hak-hak yang munasabah dan patut kepada orang bukan Melayu. Orang Melayu telah memberikan pengorbanan yang begitu banyak daripada hak-hak sebagai bumiputera Tanah Melayu kepada bangsa-bangsa bukan Melayu. Belum ada satu bangsa anak negeri yang berbudi sebegitu banyak seperti yang diperbuat oleh orang Melayu".

Semangat ini juga telah diakui dan diiktiraf oleh pemimpin bukan Melayu seperti yang dikatakan oleh T.H. Tan

"… mereka dengan penuh rela menyokong calon-calon Perikatan berbangsa Cina dan India. Bukan sahaja mereka melepaskan kerusi-kerusi yang tidak syak lagi boleh menjadi milik mereka, malah mereka bekerja keras, sedaya upaya untuk calon-calon Cina dan India".

Pada Januari 1956, satu rombongan yang terdiri dari lapan orang wakil yang telah dipersetujui, berangkat ke London yang diketuai oleh Tunku Abdul Rahman. Lapan orang wakil itu terdiri daripada wakil Raja-raja Melayu dan Perikatan iaitu:

Wakil Raja-raja Melayu:◦ 1. Datuk Panglima Bukit Gantang, Menteri

Besar Perak sebagai ketua.◦ 2. En. Abdul Aziz bin Haji Abdul Majid,

Menteri Besar Selangor.◦ 3. Datuk Mohammad Seth Bin Mohammad

Said, Menteri Besar Johor.◦ 4. Datuk Nik Ahmad Kamil bin Haji

Mahmood, Bekas Menteri Besar Kelantan

Wakil Perikatan:◦ 1. Tunku Abdul Rahman Putra, Ketua Menteri

dan Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri sebagai ketua.

◦ 2. Datuk Abdul Razak bin Hussain, Menteri Pelajaran.

◦ 3. Kol. H.S. Lee, Menteri Pengangkutan.◦ 4. Dr. Ismail bin Datuk Abdul Rahman,

Menteri Hasil Bumi.◦ Setiausaha: T.H. Tan

Hasil daripada rundingan tersebut, Perjanjian London telah ditandatangani pada 8 Februari 1956.

Berikut beberapa hasil persetujuan yang telah dicapai iaitu:◦ 1. British memberikan kemerdekaan Tanah

Melayu pada 31 Ogos 1957.◦ 2. Tanah Melayu berada dalam lingkungan

Komanwel dan menjalankan pemerintahan secara demokrasi.

◦ 3. British mendapat hak menempatkan tenteranya di Tanah Melayu.

◦ 4. Sebuah badan bebas ditubuhkan bagi menggubal Perlembagaan Tanah Melayu iaitu Suruhanjaya Reid.

◦ 5. Jawatan Setiausaha Kewangan dan Pengarah Gerakan akan diganti dengan Menteri Kewangan dan Menteri Pertahanan dan dipegang oleh rakyat tempatan.

Suruhanjaya Reid◦ Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu telah

digubal oleh Suruhanjaya Reid yang ditubuhkan pada 1956.

◦ Keahliannya terdiri dari Lord Reid (British), Sir Ivor Jennings (British), Sir William Mckell (Australia), B. Malik (India) dan Hakim Abdul Hamid (Pakistan).

◦ Suruhanjaya ini telah menerima 131 memorandum bertulis dan telah bersidang banyak kali dari bulan Jun hingga Oktober 1956.

Perlembagaan ini menjadi kukuh dan praktikal serta dihormati kerana Suruhanjaya ini telah meminta cadangan dan pandangan daripada bukan sahaja parti-parti politik tetapi juga orang ramai, individu-individu dan Raja-raja Melayu.

Perkara ini menjelaskan bahawa Perlembagaan Malaysia sekarang ini telah mendapat persetujuan dan pandangan semua rakyat Malaysia.

Inilah yang dikatakan kontrak sosial iaitu kaum Melayu dan bukan Melayu bersetuju atas beberapa perkara yang sangat penting kepada kestabilan negara.

Melalui kontrak sosial ini, orang bukan Melayu telah diberikan hak kewarganegaraan yang longgar berasaskan prinsip jus soli.

Manakala orang Melayu diperuntukkan dalam perlembagaan mengenai agama Islam, Bahasa Melayu dan kedudukan istimewa orang Melayu serta kedudukan Raja-raja Melayu

Perjanjian London juga telah menetapkan agar perlembagaan yang ingin digubal perlu mengambilkira perkara-perkara berikut:

◦ Pembentukan sebuah persekutuan dengan kerajaan pusat yang kuat.

◦ Pemeliharaan kedudukan, keistimewaan, kehormatan dan hak Raja-Raja Melayu.

◦ Pewujudan jawatan ketua negara yang bergelar Yang Di Pertuan Agong.

◦ Pemeliharaan hak-hak istimewa orang Melayu serta hak-hak yang sah milik kaum-kaum lain.

◦ Pembentukan sebuah sistem kewarganegaraan yang seragam untuk seluruh Persekutuan Tanah Melayu.

Unsur-Unsur Tradisi Adalah satu kontrak sosial semasa

penggubalan perlembagaan yang meliputi:◦ bahasa, ◦ agama, ◦ kedudukan istimewa orang Melayu dan

bumiputera (Sabah dan Sarawak) dan◦ pemerintahan beraja

Unsur-unsur tradisi ini perlu kerana ◦Ia telah wujud ratusan tahun sebelum

perlembagaan diwujudkan pada tahun 1957. ◦Berperanan menstabilkan sistem politik

negara dan laporan yang dibuat oleh Suruhanjaya Reid menekankan betapa pentingnya perlembagaan mengambil kira faktor-faktor sejarah, tradisi, ekonomi dan sosial yang wujud sebelum tahun 1957

◦Ini menunjukkan betapa pentingnya unsur-unsur tradisi sehingga dilindungi di bawah Akta Hasutan dan dianggap sebagai isu-isu sensitif yang dilarang daripada dijadikan isu perbincangan awam.

◦Ia juga merupakan satu pra-syarat dan permuafakatan yang telah dipersetujui dan diterima oleh orang Melayu dan bukan Melayu. Ini bermakna:

Orang Melayu diberikan hak istimewa, Islam menjadi agama persekutuan dan Bahasa Melayu diterima sebagai bahasa kebangsaan

sebagai pra-syarat penerimaan hak kewarganegaraan oleh etnik bukan Melayu.

◦Pra-syarat ini menunjukkan bahawa pemimpin terdahulu telah menerima satu formula bagi menyelesaikan masalah yang wujud tanpa melibatkan konflik antara etnik di Tanah Melayu pada ketika itu.

Unsur-Unsur Tradisi Perkara-perkara yang menyentuh hubungan etnik dalam

Perlembagaan Malaysia◦ I. Perkara 3 iaitu agama Islam, namun agama lain bebas

diamalkan◦ II. Perkara 8 iaitu persamaan dan hak sama rata dan

pengecualian peruntukan ini dalam soal agama, kedudukan istimewa Melayu dan seumpamanya.

◦ III. Perkara 10 (4) iaitu batasan hak kebebasan bersuara daripada menyentuh kedudukan Raja-Raja, Islam, orang Melayu, kewarganegaraan dan seumpamanya.

◦ IV. Perkara 38 iaitu kuasa Majlis Raja-Raja menghalang Parlimen membuat undang-undang yang menyentuh kedudukan Raja-Raja Melayu, orang Melayu dan bahasa Melayu dan Islam.

Unsur-Unsur Tradisi◦ V. Perkara 150 (6a) iaitu kedudukan Agama Islam, Adat

istiadat Melayu dan Bumiputera Sabah dan Sarawak, kewarganegaraan meskipun dalam keadaan darurat.

◦ VI. Perkara 152 iaitu kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa Kebangsaan tanpa menafikan hak-hak bangsa lain menggunakan bahasa mereka.

◦ VII. Perkara 153 iaitu kedudukan istimewa orang-orang Melayu tanpa menafikan kedudukan yang sah kaum lain.

Begitu juga Perjanjian Malaysia yang dibuat pada tahun 1963, merupakan satu persetujuan yang telah disepakati antara pemimpin Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak.

Ia lebih dikenali sebagai Perkara Dua Puluh yang mengandungi tuntutan Sabah dan Sarawak yang bersetuju untuk menyertai Malaysia.

Antara yang terkandung dalam Perkara Dua Puluh ialah mengenai imigresen, bahasa, kewangan dan hak istimewa Bumiputera Sabah dan Sarawak.

Ia boleh dirujuk dalam Senarai II dan Senarai III serta yang berkaitan dengan peruntukan tambahan bagi Sabah dan Sarawak.

Unsur-Unsur Tradisi Difokuskan kepada tiga

◦Perkara 152 iaitu kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa Kebangsaan tanpa menafikan hak-hak bangsa lain menggunakan bahasa mereka.

◦ Namun, perkara ini juga melindungi bahasa-bahasa lain dan seterusnya memperuntukkan bahawa tiada sesiapa pun boleh dilarang atau ditahan daripada menggunakan (selain daripada maksud rasmi) atau mengajar atau belajar apa-apa bahasa lain.

◦ Begitu juga kerajaan berhak mengekalkan penggunaan dan pembelajaran bahasa lain dalam persekutuan.

◦ Perkara 3 iaitu agama Islam ialah agama persekutuan tetapi agama lain boleh diamalkan dengan aman di mana-mana bahagian persekutuan.

◦ Kebebasan beragama ini dijamin dalam perlembagaan terhadap semua agama iaitu setiap orang mempunyai hak untuk menganut dan mengamalkan agamanya dan bahawa setiap agama mempunyai hak untuk:

Menguruskan hal-ehwal agamanya sendiri. Menubuh dan menyelenggara institusi bagi maksud

agama atau khairat. Memperolehi dan memiliki harta benda serta

memegang dan mentadbirnya mengikut undang-undang.

Kenyataan ini diperkukuhkan dengan beberapa prinsip Islam yang termaktub di dalam Perlembagaan Malaysia yang tercatat dalam beberapa fasal lain yang harus dibaca secara bersama dengan Perkara 3 (1) iaitu:

◦ Perkara 11 (4) :

Undang-undang Negeri dan mengenai Wilayah-Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Labuan, undang-undang persekutuan boleh mengawal atau menyekat pengembangan apa-apa iktikad atau kepercayaan ugama antara orang-orang yang menganuti agama Islam’.

◦ Perkara 12 (2):◦ ‘...adalah sah bagi Persekutuan atau sesuatu

Negeri menubuhkan atau menyelenggara institusi-institusi Islam atau mengadakan atau membantu dalam mengadakan ajaran dalam agama Islam dan melakukan apa-apa perbelanjaan yang diperlukan bagi maksud berkenaan’.

◦ Perkara 121 (A)◦ ‘ Mahkamah-mahkamah yang disebutkan

dalam Fasal (1) tidaklah boleh mempunyai bidang kuasa berkenaan dengan apa-apa perkara dalam bidang kuasa mahkamah syariah’.

◦ Perkara 153 iaitu kedudukan istimewa orang-orang Melayu tanpa menafikan kedudukan yang sah kaum lain.

◦ Perkara ini juga melindungi kaum-kaum lain iaitu adalah menjadi tanggungjawab Yang Di Pertuan Agong untuk melindungi juga hak-hak mereka yang sah menurut peruntukan lain. Begitu juga perkara ini tidak boleh dilaksanakan jika ia mengakibatkan kehilangan sebarang jawatan awam yang dipegang oleh sesiapa atau penarikan sebarang biasiswa atau keistimewaan yang dinikmati oleh kaum lain atau perlucutan atau penamatan permit lesen yang dipegang olehnya

◦Adalah perlu juga diperjelaskan siapakah yang dikatakan orang Melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak itu. Dalam Perlembagaan Malaysia (Perkara 160), Melayu itu ditakrifkan sebagai: Lazimnya bertutur dalam Bahasa Melayu. Menganut agama Islam. Mengamalkan adat istiadat Melayu.

◦ Manakala takrifan bumiputera ; Sarawak

terdiri dari mana-mana satu kaum asli iaitu Bukitan, Bisayuh, Dusun, Dayak Laut, Dayak Darat, Kadayan, Kalabit, Kayan, Kenyah, Kajang, Lugat, Lisum, Melayu, Melanau, Murut, Penan, Sian, Tagal, Tabun dan Ukit atau dia berketurunan campuran dari kaum tersebut.

Sabah anak atau cucu kepada seorang dari suatu kaum asli

Sabah dan dia telah dilahirkan di Sabah.

Lain-lain kedudukan istimewa orang Melayu termasuklah peruntukkan Perkara 86 dan 90 berhubung dengan tanah rizab orang Melayu, yang mana memberi kuatkuasa undang-undang perlembagaan kepada undang-undang sedia ada berkenaan perkara melindungi tanah rizab orang Melayu dari diselenggarakan oleh orang bukan Melayu.

Kemasukan perkhidmatan oleh orang Melayu ke dalam Rejimen Askar Melayu, dengan pengecualian orang bukan Melayu, dikuatkuasakan oleh Perkara 8 (5) dan dengan demikian boleh juga dianggap sebagai sebahagian dari kedudukan istimewa orang Melayu

Kerasionalan Perkara 153

Prinsip Jus soli dengan kerakyatan kepada 800,000 bukan Melayu. Manfaat serta merta sebagai warganegara – undi pilihanraya dan hak-hak lain sebagai warganegara

Hak istimewa meliputi jawatan dalam perkhidmatan awam, biasiswa, pendidikan, perniagaan dan kemudahan khas lain yang diberikan. Seperti bercanggah dengan Perkara 8 iaitu Hak sama rata, maka ini prasyarat penerimaan kewarganegaraan

Bilangan Orang Bukan Melayu Yang Menjadi Warganegara Dengan Cara Pendaftaran

Tahun Bilangan

1957 (31 Ogos – 31 Disember 1957 120078

1958 822567

1959 67227

1960 77858

Sumber: Pendaftar Besar Warganegara

Peratusan Pengundi Mengikut Komposisi KaumKaum 1955 1959Melayu 84.2 56.2Cina 11.2 35.9India / lain-lain 4.6 7.8Jumlah 100 100 Sumber: Suruhanjaya Pilihanraya


Rasional Perkara 153 dipecahkan kepada tiga◦ 1. Perkhidmatan Awam Menentukan rezab bilangan jawatan Diimbangi dengan tidak boleh melucut

jawatan sedia ada Bilangan pegawai Melayu kecil meliputi

36% saja (1968) Rujuk Jadual IV

PerkhidmatanMelayu Bukan Melayu Jumlah

Perkhidmatan pentadbiran 706 515 1221

Akitek, jurutera dan pegawai profesional

73 370 443

Pegawai kesihatan dan perubatan

64 693 727

Ahli Sains Fizikal 13 51 64

Ahli sains Sejati 60 108 169

Prangkawan Profesional 38 166 204

Perkhidmatan Undang-Undang

70 37 107

Perkhidmatan beruniform 331 369 700

Pengangkitan dan media massa

67 188 255

Jumlah 1392 2447 3839

Sumber: Kajian Semula Pelaksanaan Perkara 153, Perlembagaan Malaysia Semenjak Tahun 1957 dengan rujukan khas kepada Malaysia Barat.


◦ 2. Ekonomi Kemiskinan orang Melayu 64.8% (1970) (rujuk

Jadual V) Jurang Pendapatan melebar antara etnik Negeri majoriti Melayu miskin khususnya di pantai

timur Pemilikan kekayaan negara bagi Melayu hanya 2.4%

tahun 1970 Pembahagian kekayaan dan agihan pendapatan

merupakan faktor terkuat mempengaruhi hubungan etnik (13 Mei)

Peratusan Hak Milik Modal Saham (Pada Nilai Tara) Syarikat Berhad, 1995 dan 1999

Kumpulan Hak Milik1995 1999

Bumiputera (Individu, Institusi dan Agengsi Amanah)

20.6 19.1

Cina 40.9 37.9

India 1.5 1.5

Rakyat Asing 27.7 32.7

Syarikat Nomini 8.3 7.9

Jumlah 100 100

Sumber: Rancangan Malaysia Kelapan

Pemilikan ekuiti Bumiputera sektor korporat meningkat tetapi masih belum mencapai sasaran 30%

• Bumiputera

• Bukan Bumi.

– Cina

– India

– Lain-lain

• Asing

• Nomine

JUMLAH

1970 1990 1990

Matlamat Pencapaian

2.4

32.3

63.3

2.0

100.0

30.0

40.0

30.0

100.0

19.3

46.8

45.5

1.0

0.3

25.4

8.5

100.0

2002

18.7

43.2

40.9

1.5

0.8

28.9

9.2

100.0

Jurang pendapatan antara kaum

Luar Bandar : BandarBumiputera : CinaBumiputera : India

1: 2.11: 2.31: 1.8

1970 1980 1990 2002Nisbah ketaksamaan

pendapatan isirumah 1999

1: 1.81: 1.91: 13

1: 1.71: 1.71: 13

1: 1.81: 1.71: 1.4

1: 2.11: 1.81: 1.3

Kerasionalan Perkara 153◦ Pendidikan

Bilangan pelajar ijazah pertama di IPTA dalam sosial dan sains adalah masih rendah antara Melayu dan bukan Melayu

Peratusan golongan profesional, bumiputera hanya 4.9% berbanding bukan bumiputera 84.3% 1970

Pengekalan Sekolah Jenis Kebangsaan – seolah bercanggah dengan Penyata Razak seperti yang terkandung dalam perenggan 12 iaitu “tujuan dasar pelajaran di dalam negeri ini ialah bermaksud untuk menyatukan budak-budak daripada semua bangsa di dalam negeri ini dengan memakai satu peraturan pelajaran yang meliputi semua bangsa dengan menggunakan bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar, walaupun perkara ini tidak dapat dilaksanakan dengan serta merta melainkan hendaklah diperbuat dengan beransur-ansur”.

Jumlah Pelajar Ijazah Pertama dan Diploma di Institusi Pendidikan Awam Tempatan, 1995-2005

Peringkat Pendidikan

1995 2000 2005

Ijazah 75,709 170,794 244,527

Diploma 46,480 92,304 148,025

Jumlah 122,189 263,098 392,552

Sumber: Rancangan Malaysia Kelapan

Penyertaan golongan profesional Bumiputera meningkat, 1990-2003

• Akauntan• Arkitek• Doktor• Doktor Gigi• Doktor Veterinar• Jurutera• Juru Ukur• Peguam

JUMLAH

Bumi Cina India Bumi Cina India11.2

23.6

27.8

24.3

35.9

34.8

44.7

22.3

29.0

81.2

74.4

34.7

50.7

23.7

58.2

49.6

50.0

55.9

6.2

1.2

34.4

23.7

37.0

5.3

3.7

26.5

13.2

20.0

43.6

38.5

38.2

40.1

43.5

46.0

35.1

37.2

74.6

52.6

29.9

40.3

29.8

50.1

49.3

38.4

50.1

5.1

1.3

27.5

19.1

25.7

5.3

3.1

25.8

11.2

1990 2002

Profesion

Kerasionalan Perkara 153 Pendidikan

◦Kewujudan MRSM, Sekolah berasrama penuh dan matrikulasi yang khusus orang Melayu turut dibuka kepada bukan Melayu

◦IPT mengikut etnik dibenarkan – UiTM, UTAR dan Kolej Tafe

◦Kuota IPTA juga telah ditukar kepada meritokrasi

◦Anggapan IPTA ramai bumiputera diimbangi dengan IPTS

◦Biasiawa telah ditukar kepada PTPTN

Rasional Perkara 152

Bahasa kebangsaan sebagai alat perpaduan tanpa menggugat bahasa ibonda lain

Menjadi bahasa lingua franca Zaman penjajah telah dijadikan bahasa

rasmi Pegawai Eropah perlu belajar dan lulus

bahasa Melayu

Kata-kata Tan Siew Sin, “Masyarakat bukan Melayu menaruh harapan yang besar kebudayaan dan bahasa mereka. Biar saya nyatakan, sebagai contoh, Perlembagaan Reid sebagaimana rangka awalnya tidak menyebut apa-apa tentang mengekal dan mengembang bahasa Cina dan Tamil, ataupun bahasa-bahasa lain. Apabila dicadangkan kepada pemimpin Melayu bahawa perlembagaan sepatutnya dengan eksplisit menyatakan pengekalan dan perkembangan kedua-dua bahasa Cina dan Tamil hendaklah digalak dan dipelihara, mereka bersetuju. Saya sebutkan kejadian ini untuk menunjukkan kepada mereka di luar bulatan bahawa pemimpin Melayu pada asasnya adalah adil dan berpandangan luas”.

Rasional Perkara 3 Agama persekutuan tanpa menjejaskan

kedudukan agama lain Telah bertapak 600 tahun lalu Perkara 160 mendefinisikan Melayu Zaman penjajah, bidang kuasa agama islam dan

adat istiadat Melayu tidak dicampuri oleh penjajah

Perlembagaan Malayan Union juga dan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu mengecualikan perkara ini

Dalam kes mahkamah telah mengiktiraf seperti dalam kes Ramah lawan Laton, Mahkamah Rayuan Selangor memutuskan bahawa undang-undang Islam ialah undang-undang negeri dan mahkamah hendaklah mengiktiraf dan menggunakan undang-undang tersebut

Kesimpulan

Kita perlu mengambil iktibar dari pengorbanan yang telah ditunjukkan oleh generasi terdahulu dalam menghayati erti sedia berkorban, toleransi dan rela berkongsi kuasa.

Perjanjian sosial atau social contract ini perlu diterima oleh semua rakyat Malaysia tanpa perlu mempersoalkannya lagi.

Melalui pembudayaan sikap ini, secara langsung ia dapat menghindarkan negara Malaysia daripada berada dalam keadaan tidak stabil yang boleh merosakkan perpaduan yang sudah sedia terjalin

TOPIK 7: AGAMA DAN HUBUNGAN

ETNIK

Hasil Pembelajaran i) Menghuraikan pendekatan Islam Hadhari

dalam konteks Hubungan Etnik. ii) Menjelaskan pendekatan Islam Hadhari

dalam menyatupadukan masyarakat berbilang kaum seiring dengan nilai-nilai sejagat yang diamalkan oleh agama-agama lain di Malaysia.

iii) Menerangkan bahawa terdapatnya perbezan agama di Malaysia yang perlu dihormati dan pada masa yag sama terdapatnya nilai-nilai sejagat yang boleh dikongsi bersama.

Pengenalan Prinsip rukun negara yang pertama

“Kepercayaan kepada Tuhan”. Penanda jati diri rakyat Malaysia ialah

agama. Isu agama perlu ditangani dengan penuh

hikmah agar ia bukan menjadi isu yang meruntuhkan keamanan dan kedamaian yang dini’mati.

Pengenalan. Perlembagaan negara: Perkara 3 ceraian (1)

menegaskan bahawa Islam sebagai agama persekutuan.

Agama-agama lain bebas diamalkan. Tidak boleh menyebarkan agama lain di

kalangan orang Islam.

Agama Islam dan agama-agama lain. Islam bermaksud: Selamat, sejahtera, aman

damai. Asas kepada agama Islam ialah “Tiada paksaan

dalam Islam, sesungguhnya telah jelas petunjuk daripada kesesatan” Al-Baqarah, ayat 256.

Huraian ayat: i) Islam tidak memaksa dan tidak menerima

orang bukan Islam masuk Islam kerana paksaan. ii)Orang yang sudah Islam perlu patuh kepada

ketetapan-ketetapan yang telah ditentukan. iii)Setiap individu perlu memahami dan

mengetahui (berilmu) dalam memilih/menganut agama.

Agama-agama lain di Malaysia : Buddha bahasa Sanskrit bermaksud ‘yang bebas

dari kejahilan’ (awaken one). Pengasas : Siddharta Gautama Buddha. Ajaran Empat Kebenaran Mulia mengenai

alam : ◦ Penderitaan ◦ Penyebab Kepada Penderitaan ◦ Penamatan Nafsu ◦ Jalan Menuju Kebenaran

Lapan Jalan Murni.

Agama-agama lain di Malaysia : Hindu Agama Hindu dikenali: Sanathana

Dharma’ yang bermaksud ‘agama abadi’. Agama Hindu awal yang dirujuk sebagai

budaya Vedik dipercayai telah diamalkan sejak tahun 3500 Sebelum Masihi.

Ajaran Hindu dirujuk kepada kitab Veda yang empat iaitu, Rig, Sama, Yajur and Atharva.

Tiga dewa utama: Brahma, Vishnu dan Siva.

Konsep utama: Dharma, Samsara, Karma, Mokhsa.

Agama-agama lain di Malaysia : Kristian Pengasas agama kristian dikatakan Jesus

Christ. Kitab suci: Bible (old testament dan new

testament). Empat prinsip utama:

◦ Terdapat satu tuhan yang mencipta seluruh alam.

◦ Berpegang kepada konsep triniti.◦ Ajaran Jesus hendaklah diikuti.◦ Setiap orang akan diadili oleh Tuhan berasaskan

tingkah lakunya di dunia.

Asas-asas Hubungan Etnik dalam konteks agama.Kehidupan berteraskan aqidah,syariah dan

akhlak Islam merupakan satu tuntutan dalam pendekatan Islam Hadhari.

Prinsip-prinsip asas dalam setiap agama berteraskan konsep spiritualiti masing-masing.

Antara asas-asas hubungan etnik dalam konteks agama ialah:

Asas-asas Hubungan Etnik dalam konteks agama. Berkenal-kenalan. Persefahaman. Bekerjasama. Persaudaraan. Berkasih sayang. Saling menjamin.

Aplikasi hubungan etnik dalam kehidupan masyarakat. Kemesraan dalam berkomunikasi. Budaya ziarah menziarahi. Mengambil berat. Memulia dan menghormati seseorang. Menghormati jiran.

Aplikasi hubungan etnik. Hubungan sosial dalam kehidupan kini

banyak terjalin melalui hubungan berikut:◦ tempat kerja.◦ institusi.◦ adat istiadat.◦ politik.◦ kebajikan◦ aktiviti sosial.◦ rekreasi.

Keharmonian masyarakat Malaysia. Jabatan Perpaduan Negara: semangat

kejiranan dapat dipupuk berasaskan unsur-unsur berikut:◦ Sayang dan megah dengan kawasan atau

tempat tinggal.◦ mengangap diri sebagai sebahagian dari

masyarakat.◦ saling merasa bertanggungjawab terhadap

keharmonian.◦ saling bertemu dan tolong menolong antara

jiran tetangga.

Kisah teladan/ikutan Rasulullah s.a.w. menziarahi jirannya non

muslim (Yahudi) yang jatuhsakit, walaupun jiran tersebut sentiasa menyakiti hatinya.

Rasulullah s.a.w. bersabda,maksudnya: Siapa yang beriman dengan Allah dan hari akhirat maka hendaklah ia memuliakan jirannya.

Hidup maju melalui kerjasama pelbagai etnik. Kehidupan bermasyarakat bukan hanya

tuntutan sosial, malah fitrah hidup manusia. Kerjasama pelbagai etnik penting dalam

memenuhi tuntutan hidup bermasyarakat.

Kesimpulan. Agama merupakan satu istitusi yang amat

penting dalam kehidupan masyarakat Malaysia. Perkongsian harmoni atau co-existence, nilai-nilai

agama Islam dan nilai agama lain di Malaysia mempunyai banyak persamaan dari segi nilai-nilai sejagat yang diterima dan diamalkan.

Kemajuan material dan fizikal perlu diseimbangkan dengan kemantapan serta kemajuan rohani.

Pendekatan Islam hadhari dilihat amat sesuai bagi tujuan memantapkan kemajuan kerohanian masyarakat di Malaysia.

TOPIK 8: HUBUNGAN ETNIK, INTEGRASI DAN MENANGANI CABARAN

OBJEKTIF PENGAJARAN

Menerangkan peri pentingnya perpaduan dan integrasi sebagai prasyarat utama untuk kestabilan politik dan kesejahteraan sosial.

Menjelaskan dasar dan pelan tindakan untuk perpaduan dan integrasi di Malaysia.

Menjelaskan faktor-faktor pembinaan dan acuan jati diri rakyat Malaysia.

Menghuraikan cabaran-cabaran hubungan etnik di Malaysia.

LIPUTAN KULIAH

1. Pendahuluan2. DASAR DAN PELAN TINDAKAN UNTUK PERPADUAN:

- Rukun Negara Dasar-Dasar Pembangunan Negara Dasar Ekonomi Baru Dasar Pembangunan Nasional Perspektif Wawasan 2020 Dasar Pendidikan Kebangsaan

5. JATI DIRI ACUAN MALAYSIA Keazaman Politik Critical Mass Kekukuhan Ekonomi Agama Islam Wawasan yang Dikongsi Penggunaan Sains dan Teknologi Menerima Perbezaan antara Agama

6. CABARAN HUBUNGAN ETNIK7. TURUN NAIK HUBUNGAN ETNIK8. KESIMPULAN

PENGENALAN

Hubungan antara rumpun masyarakat Melayu dgn masyarakat luar khususnya Cina dan India serta etnik-etnik lain telah berakar umbi sebelum kehadiran penjajah Barat.

Interaksi awal – dalam bentuk hubungan ekonomi.

DASAR DAN PELAN TINDAKAN UNTUK PERPADUAN

DASAR DAN PELAN TINDAKAN UNTUK PERPADUAN

Dasar-dasar Pembangunan

Negara

RUKUNEGARA

Pelan tindakan memupuk dan memperkasakan hubungan antara etnik bersandarkan - Rukunegara dan Perlembagaan.

Rukunnegara;- Diperkenal pada - 31 ogos 1970.- Digubal – Majlis Perundingan Negara- Tujuan – menyemai/memupuk integrasi nasional & semangat perpaduan kaum.- Pembangunan politik : menyatakan cita-cita untuk membina negara-bangsa.- Pembangunan ekonomi : menggariskan bahawa sains & teknologi asas kepada ekonomi berasaskan perindustrian.

RUKUNEGARA

DASAR-DASAR PEMBANGUNAN NEGARA

Perancangannya selaras - nilai-nilai sosio-ekonomi, politik, sumber kekayaan, aspirasi masyarakat serta persekitaran global.

Sifatnya : - Dinamik - Proses penilaian - berterusan dan berubah-ubah mengikut perubahan nilai masyarakat dan pucuk pimpinan.

Asas tumpuan - mewujudkan masyarakat bersatupadu.

Matlamat dasar - memenuhi objektif seperti:

◦pembangunan dan pengagihan sumber-sumber ekonomi

◦menyediakan perkhidmatan awam◦memupuk kestabilan politik dan ekonomi◦mengawal keselamatan negara◦memelihara kebajikan masyarakat

Dalam konteks hubungan etnik - merujuk kepada usaha kerajaan bersama dokongan rakyat untuk melakukan perubahan (sosial, kebudayaan, politik, dan ekonomi) secara seimbang dan adil bagi semua kaum.

DASAR-DASAR PEMBANGUNAN NEGARA

DASAR EKONOMI BARU(1971-1990)

DASAR PEMBANGUNAN NASIONAL

(1991-2000)

DASAR PEMBANGUNAN WAWASAN (2001-2010)

DASAR PENDIDIKAN KEBANGSAAN

DASAR EKONOMI BARU

Idea penubuhannya berdasarkan:

1. Jurang ketidakadilan sosio-ekonomi antara kaum sangat luas (Rusuhan kaum 13 Mei 1969).- membasmi kemiskinan.

2. Ketidakseimbangan agihan kekayaan sumber negara.- penyusunan semula masyarakat.- DEB mensasarkan penyertaaan Bumiputera 30%, bukan Bumiputer 40% dan pelabur asing 30%.

DEB; - Dilancarkan melalui RMK2 (1971-1975).- Tujuan: membetulkan ketidakseimbangan sosio-ekonomi antara kaum, wilayah-wilayah dan antara kawasan di wilayah yang sama.

Objektif :- Mewujudkan perpaduan negara.- cara: mengurangkan jurang perbezaan ekonomi, sosial, kebudayaan, tempat tinggal dan sebagainya

Matlamat:- membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum & menyusun semula masyarakat.- mengurangkan/menghapuskan pengenalan kaum berasaskan fungsi ekonomi dan tempat tinggalnya.

DASAR PEMBANGUNAN NASIONAL (DPN)

DPN - dilancarkan pada tahun 1991.

Objektif: - Membina masyarakat bersatu padu ke arah kestabilan sosial dan politik. - Membentuk pembangunan seimbang - meliputi aspek keadilan sosial, nilai, etika dan moral mengikut acuan tempatan.

Natijah - kestabilan politik, kualiti hidup, kecekapan dan keberkesanan pentadbiran serta pertumbuhan ekonominya tetap mampan.

Strategi tindakan:

i. Penegasan terhadap pembasmian kemiskinan dengan dua tumpuan utama iaitu menghapuskan kemiskinan tegar (hardcore poor) dan mengurangkan kemiskinan relatif.

ii. Menumpukan perhatian kepada pembangunan sebuah Masyarakat Perdagangan dan Perindustrian Bumiputra (MPPB) sebagai satu strategi ke arah meningkatkan dan seterusnya mengekalkan penyertaan Bumiputera dalam kegiatan ekonomi.

iii. Meningkatkan penglibatan sektor swasta dalam proses penyusunan semula masyarakat.

iv. Memberi lebih tumpuan kepada pembangunan sumber manusia termasuk sistem nilai dan etika bagi mencapai matlamat pertumbuhan ekonomi dan pengagihan yang saksama.

DASAR WAWASAN 2020

Wawasan 2020 respons - perkembangan ekonomi, sosial dan politik yang berlaku di peringkat nasional dan antarabangsa.

Objektif - pembentukan negara Malaysia yang maju menjelang tahun 2020 meliputi segala aspek kehidupan

Sembilan cabaran dikenalpasti:

1. Mewujudkan negara Malaysia bersatu yang mempunyai matlamat yang sama dan dikongsi bersama.

2. Mewujudkan masyarakat yang berjiwa bebas, tenteram dan maju dengan keyakinan terhadap diri sendiri, bangga dengan apa yang dicapai serta gagah menghadapi pelbagai masalah.

3. Mewujud dan membangunkan masyarakat demokratik yang matang, mengamalkan satu bentuk persefahaman yang matang, demokrasi Malaysia berasaskan masyarakat yang boleh menjadi contoh kepada banyak negara membangun.

4. Mewujudkan masyarakat yang sepenuhnya bermoral dan beretika. Rakyatnya kukuh dalam nilai agama dan kejiwaan dan didorong oleh tahap etika yang tinggi.

5. Mewujudkan masyarakat liberal dan bertolak ansur, rakyat pelbagai kaum bebas mengamalkan adat, kebudayaan dan kepercayaan agama masing-masing dan pada masa yang sama meletakkan kesetiaan mereka kepada satu negara.

6. Mewujudkan masyarakat saintifik dan progresif, mempunyai daya perubahan tinggi dan memandang ke hadapan yang bukan sahaja menjadi pengguna teknologi tetapi juga menyumbang kepada tamadun saintifik dan teknologi masa depan.

7. Mewujudkan masyarakat penyayang dan budaya menyayangi, iaitu satu sistem sosial yang mengutamakan masyarakat melebihi diri sendiri dan kebajikan insan tidak berkisar kepada negara atau individu tetapi di sekeliling sistem kekeluargaan yang kukuh.

8. Memastikan masyarakat yang adil dalam bidang ekonomi, iaitu masyarakat yang melaksanakan pengagihan kekayaan negara secara adil dan saksama dengan perkongsian sepenuhnya bagi setiap rakyat dalam perkembangan ekonomi. Masyarakat sedemikian tidak akan wujud jika masih ada pengenalan kaum berdasarkan fungsi ekonomi, dan kemunduran ekonomi berdasarkan kaum.

9. Mewujudkan masyarakat makmur yang mempunyai ekonomi berdaya saing, dinamik, giat dan kental

Wawasan 2020 merupakan - rangka kerja tindakan semua pihak sebagai satu entiti yang berpadu.

Menekankan pengisian modal insan melalui program pendidikan, aspek kejiwaan, sains dan teknologi dan perancangan yang sistematik dan dinamik.

DASAR PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Asas landasan dasar dalam orientasi dan falsafah pendidikan negara - menggunakan acuan tempatan.

Matlamat penting:- melahirkan insan yang berilmu dan berakhlak, seimbang dan harmonis, mencapai kesejahteraan diri dan memberi sumbangan kepada kemakmuran masyarakat dan negara.

KRONOLOGI DASAR PELAJARAN KEBANGSAAN

Sebelum 1950Dasar Kolonial

British

1950Laporan Barnes

1957Ordinan Pelajaran

1956Penyata Razak

1960Laporan

Rahman Talib

1974Laporan Kabinet

1961

Akta Pelajaran

STRATEGI PELAKSANAAN1. Menjadikan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa

pengantar yang utama.

2. Mengadakan kurikulum yang sama dan berorientasikan Malaysia bagi semua jenis sekolah

3. Mewujudkan sistem peperiksaan yang sama bagi semua

4. Melicinkan tatacara pengurusan pendidikan

5. Meningkatkan mutu pendidikan keseluruhannya dengan menyediakan pendidikan yang menyeluruh, seimbang dan bersepadu

6. Mengadakan peluang pendidikan asas selama 11 tahun

7) Mendemokrasikan pendidikan dari segi peluang dan mutu dengan mengagihkan peruntukan secara adil dan memberi perhatian khas kepada kumpulan yang kurang bernasib baik dan kawasan luar bandar atau pendalaman

8) Menyediakan pendidikan rendah mengikut Kurikulum Baru Sekolah Rendah (KBSR) yang berasaskan 3M iaitu membaca, menulis dan mengira pada tahun 1983 yang menjurus kepada kurikulum bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) pada tahun 1989.

9) Memperluaskan pendidikan Vokasional dan Teknik melalui penyusunan semula kurikulum Sekolah Vokasional pada tahun 1978

10) Mempelbagai dan memperbanyakkan kemudahan pendidikan di peringkat universiti terutama dalam bidang sastera gunaan dan sains gunaan

11) Mempertingkatkan pendidikan kerohanian, moral dan disiplin

12) Menjadikan Bahasa Kebangsaan dan Bahasa Inggeris sebagai mata pelajaran yang wajib diajar di sekolah-sekolah dan memberi peluang yang sempuma bagi pembelajaran bahasa- bahasa lain seperti Bahasa Cina dan Bahasa Tamil

13) Menggalakkan aktiviti ko-kurikulum yang memupuk disiplin, seperti pasukan-pasukan kadet tentera, kadet polis, pengakap, puteri Islam dan lain-lain

Langkah kerajaan bagi melahirkan ruang fizikal & bukan fizikal untuk memupuk perpaduan nasional :

1. Sekolah Wawasan - menyediakan satu ruang sosial kepada

pelajar daripada pelbagai etnik untuk berinteraksi dan menjalin hubungan yang harmoni

2. Rancangan Integrasi Murid Untuk Perpaduan (RIMUP)

- Kerjasama antara sekolah pelbagai aliran dalam semua program pelajar dan guru.

3. Penawaran Bahasa Tamil dan Bahasa Mandarin sebagai mata pelajaran elektif di sekolah aliran kebangsaan.

4. pelan Pembangunan Pendidikan 2001-2010- mewujudkan masyarakat yang saksama.

http://www.tutor.com.my/tutor/fokus/indeksmain.html

- Objektif RIMUP :i. Menggalakkan penyertaan guru dan

murid dalam kegiatan bersama. ii. Mewujudkan sikap kerjasama dan

tolong menolong. iii. Melahirkan persefahaman dan

toleransi antara murid pelbagai kaum di sekolah.

iv. Berkongsi kemudahan, peralatan, tenaga dan kepakaran untuk kegiatan khas.

Dalam Konteks hubungan etnik:

- Berada di landasan yang tepat - membawa generasi masa hadapan sebagai generasi yang bersatu dan berpadu.

- Pendekatan yang di bawa - berbentuk bersepadu dan holistik, ke arah pembinaan insan yang unggul.

JATI DIRI ACUAN

MALAYSIA

JATI DIRI ACUAN

MALAYSIACRITICAL MASS

AGAMA

ISLAM

KEKUKUHAN

EKONOMI

PENGGUNAAN SAINS & TEKNOLOGI

MENERIMA PERBEZAAN AGAMA

KEAZAMAN

POLITIK

WAWASAN YANG

DIKONGSI

Keazaman Politik

◦Pemimpin ada niat untuk menginstitusikan hubungan etnik.

◦Daripada niat ini - tercetus kemahuan, kesukaan dan aktiviti yang disengajakan dalam bentuk pelan tindakan yang berkesan (berlaku sebagai akibat kepada niat).

◦Niat ini dicetuskan oleh kesedaran tentang peri pentingnya hubungan etnik.

Critical Mass

◦ Adanya satu badan induk yang menjadi faktor pemangkin kepada semua program hubungan etnik dan integrasi.

◦ Dalam konteks ini sudah tentulah - Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional

(JPNIN) dan - Institut Kajian dan Latihan Integrasi Nasional (IKLIN)

- yg dalam proses mengeluarkan ribuan agen-agen integrasi nasional dan hubungan etnik.

Kekukuhan Ekonomi

◦ Hubungan etnik, integrasi dan perpaduan hanya boleh terhasil jika ada keperluan asas untuk survival manusia dipenuhi (makanan).

◦ faktor ekonomi ini sangat memainkan peranan dalam menentukan kejayaan dan keberkesanan hubungan etnik yang wujud di Malaysia.

◦ Pengajarannya telah terpahat dalam Peristiwa 13 Mei 1969

Wawasan yang dikongsi

◦ Wawasan yang dikongsi bersama kerana yang hendak diintegrasikan itu semestinya mempunyai visi yang sama tentang hala tuju dan hasil integrasi yang dimahukan.

◦ Dalam konteks ini, visi ini semestinya Wawasan 2020 yang dijadikan sebagai salah satu paksi terpenting pada keseluruhan gagasan hubungan etnik dan integrasi nasional negara ini.

Penggunaan Sains dan Teknologi

◦ AS adalah negara yang besar namun semangat keAmerikaan rakyatnya begitu tinggi sekali kerana adanya integrasi yang berkesan menerusi penggunaaan intensif S & T khususnya dalam ICT di samping pelaburan dalam R & D yang sangat tinggi, lebih daripada negara-negara lain di muka bumi ini.

◦ Contoh: Mykad - mengatasi masalah imigresen. Interaksi virtual, penerbangan yg murah.

◦ Menunjukkan - teknologi dapat menangani masalah hubungan etnik dan integrasi yang real dengan berkesan tanpa melibatkan aspek perundangan yang menjadi halangan.

Menerima Perbezaan Antara Agama◦masyarakat majmuk - kepelbagaian agama

perlu diterima dan diakui.

◦Perbezaan ini perlu dihormati dan perlunya sikap dan amalan toleransi.

◦namun terdapat persamaan dalam persoalan yang menyentuh etika/moral.

◦Cth: Tidak rasuah, menepati masa, berintegriti dan sebagainya.

CABARAN UTAMA

CABARAN UTAMA

Kepentingan di antara etnik

Globalisasi

Nilai antara etnik

CABARAN HUBUNGAN ETNIK

CABARAN

CABARAN

SOSIAL

POLITIK

EKONOMI

Pemisahan penempatan

Pengasingan Sistem Pendidikan

Polarisasi Dalam Kalangan Pelajar

Kontrak Sosial

Perbezaan Pekerjaan

Penguasaan Ekonomi Politik Perkauman

CABARAN NILAI ANTARA ETNIK

◦ Perbezaan dari segi agama, bahasa dan kebudayaan lebih ketara dalam masyarakat majmuk.

◦ Perbezaan ini bertambah sukar apabila setiap kaum terus menebal dengan bahasa dan kebudayaan mereka sendiri.

◦ Menyebabkan anggota etnik lebih mengutamakan anggota daripada etnik yang sama dalam memilih sahabat, mendapatkan pekerjaan dan natijah akhirnya akan mewujudkan polarisasi antara etnik.

◦ Cabaran dari segi kepentingan nilai ini akan mewujudkan masalah yang lebih besar sekiranya fahaman etnosentrisme itu dijadikan pegangan dalam masyarakat.

CABARAN GLOBALISASI

◦ Proses globalisasi atau pembaratan corak hidup berasaskan gagasan ekonomi dan politik barat sejagat merupakan cabaran yang perlu dihadapi oleh rakyat Malaysia.

◦ Melalui penjajahan, mereka membawa pemikiran - tamadun mereka lebih tinggi dan bangsa lain kurang bertamadun.

◦ Barat membawa masuk pengaruh dari segi ideologi, budaya hedonisme dan nilai negatif, ekonomi bebas, sains dan teknologi yang memusnahkan dan sistem politik yang dianggap terbaik bagi semua manausia.

◦ Melalui globalisasi juga mereka mengeksport segala macam keburukan yang merosakkan negara dan alam sekitar, budaya hiburan dan pengeksploitasian sumber manusia dan bahan mentah.

◦ Malaysia tidak terkeluar daripada pengaruh ini kerana arus pembaratan dan globalisasi terlalu mendesak serta faktor perubah budaya yg amat kuat dan pantas.

◦ Jika diperhatikan secara mendalam, secara tidak langsung, gejala ini mengakibatkan lenyapnya nilai luhur dan pemikiran barat diterima secara halus ke dalam masyarakat.

TURUN NAIK HUBUNGAN ETNIK

Bentuk hubungan etnik mengalami turun naik (baik, sederhana, dingin) sejak zaman Melaka hingga DEB.

Sejarah : konflik antara kaum.

Iktibar Peristiwa 13 Mei 1969◦ Kerosakan harta benda dan nyawa◦ Darurat dan perintah berkurung

KESIMPULAN

Membentuk masyarakat yang berintegrasi dalam ikatan yang unggul merupakan cabaran kepada negara.

Pelbagai aspek mudah dieksploitasi oleh pihak tertenu menjadikan isu etnik sebagai alat membakar semangat perkauman.

Permuafakatan dan perpaduan etnik adalah prasyarat utama untuk kestabilan politik dan kesejahteraan sosial.

TOPIK 9: HUBUNGAN ETNIK: SUMBANGAN

KERAJAAN DAN MASYARAKAT

HASIL PEMBELAJARAN

Menjelaskan peranan kerajaan dalam konteks hubungan etnik di Malaysia.

Menjelaskan peranan masyarakat dalam mengeratkan hubungan etnik di Malaysia.

Menjelaskan peranan NGO dalam konteks hubungan etnik di Malaysia.

LIPUTAN KULIAH

PENGENALAN PERANAN KERAJAAN DALAM KONTEKS

HUBUNGAN ETNIK PERANAN MASYARAKAT DALAM KONTEKS

HUBUNGAN ETNIK PERANAN SWASTA DALAM KONTEKS

HUBUNGAN ETNIK KESIMPULAN

Pengenalan Proses pemupukan perpaduan dan

hubungan etnik – bersifat top down.

Kejayaan Malaysia mewujudkan keharmonian antara etnik – hasil usaha kerajaan dan disokong oleh pelbagai pihak.

PERANAN KERAJAAN DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

PENUBUHAN JABATAN PERPADUAN NEGARA & INTEGRASI NASIONAL

MEMPERKASAKAN SEKOLAH KEBANGSAAN

SEKOLAH WAWASAN

PROGRAM LATIHAN KHIDMAT NEGARA

1 Julai 1969 – Jabatan Perpaduan Negara di bawah perintah MAGERAN diwujudkan.

1990 – 2004 - Jabatan Perpaduan Negara diletakkan di bawah Kementerian Perpaduan Negara dan Pembangunan Masyarakat.

Kemudian diletakan di bawah Jabatan Perdana Menteri dengan nama JPNIN.

PENUBUHAN JABATAN PERPADUAN NEGARA & INTEGRASI NASIONAL

http://images.search.yahoo.com/search/images/view?back=http://images.search.yahoo.com/search/images?p=jabatan+perpaduan+negara&ei=UTF-8&x=wrt&w=355&h=166&imgurl=www.jabperpaduankel.com.my/images/index_jpnin.jpg&rurl=http://www.jabperpaduankel.com.my/&size=10.4kB&name=index_jpnin.jpg&p=jabatan+perpaduan+negara&type=jpeg&no=3&tt=11&oid=172c6c2c14afecb6&ei=UTF-8

POLITIK: PERSEFAHAMA

N

PENDIDIKAN

EKONOMI

USAHA DAN STRATEGI JPNIN

PENGGUNAAN BAHASA

KEBANGSAAN

AGAMA

KEBUDAYAAN

POLITIK

Langkah-langkah yang diambil oleh Kerajaan dalam bidang politik untuk memajukan perpaduan negara hendaklah berlandaskan peruntukan yang termaktub di dalam Perlembagaan mengenai sistem Kerajaan Persekutuan, Demokrasi Berparlimen, Raja Berperlembagaan, Kedudukan Raja-raja Melayu, Bahasa Kebangsaan, hak mengamalkan agama masing-masing, hak asasi rakyat Malaysia, kedudukan istimewa kaum bumiputer dan peribumi, dan pembahagian kuasa dan tanggungjawab antara Kerajaan Persekutuan dangan Kerajaan-kerajaan Negeri.

Langkah-langkah keselamatan dan undang-undang memainkan peranan penting – mengawal/mencegah pertubuhan yang memperjuangkan kepentingan satu-satu kaum atau agama daripada melakukan kegiatan yang boleh menjejaskan keharmonian antara kaum.

Ekonomi

Perkara penting yang perlu diambil kira;◦ Pengimbangan taraf sosioekonomi antara kaum dan wilayah dalam

konteks ekonomi yang sedang berkembang perlu diusahakan tanpa merugikan mana-mana pihak. Langkah dan program yang dilancarkan dalam usaha mengimbangkan kedudukan sosioekonomi antara kaum dan wilayah mungkin menimbulkan pelbagai salah tanggapan dan perasaan tidak puas hati dalam kalangan golongan yang tertentu. Penjelasan yang sewajarnya hendaklah diberi oleh semua pihak supaya sebarang salah tanggapan dapat diperbetul dan apa-apa perasaan tidak puas hati dapat dibendung.

◦ Program untuk mengurang dan membasmi kemiskinan dilaksanakan tanpa mengira kaum.

◦ Sektor swasta akan terus digalakkan memainkan peranan yang lebih aktif dalam usaha mengimbangkan kedudukan sosioekonomi antara kaum dan usaha mengurangkan pengenalan kaum melalui aktiviti ekonomi tertentu.

Pendidikan

Peranannya – menyediakan persekitaran serta kemudahan bagi sosialisasi dan menyediakan saluran penyebaran dan penerapan pengetahuan, sikap dan nilai-nilai yang akan membangunkan kesedaran nasional, semangat cina dan bangga kepada negara dan perpaduan antara rakyat berbilang kaum.

Penggunaan Bahasa Kebangsaan

Alat paling berkesan untuk memupuk perpaduan.

Membolehkan semua kaum dan keturunan berkomunikasi.

Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan – bahasa kebangsaan negara ialah bahasa Melayu.

Agama

Untuk memelihara suasana harmonis antra rakyat berbilang kaum, agama dan kepercayaan - sikap berakomodatif, hormat-menghormati dan kepekaan terhadap kepercayaan, pantang larang dan sensitiviti agama kaum lain hendaklah diamalkan.

Pengembangan agama dalam kalangan penganut agama lain – tertakluk pada peruntukan di dalam Perlembagaan Persekutuan.

Kebudayaan

Kebudayaan nasional berpandukan 3 prinsip di dalam Dasar Kebudayan Kebangsaan:◦ Kebudayaan Kebangsaan Malaysia hendaklah

berteraskan kebudayaan rakyat asal rantau ini.◦ Unsur-unsur kebudayaan lain yang sesuai dan

wajar boleh diterima menjadi unsur Kebudayaan Kebangsaan

◦ Islam menjadi unsur penting dalam pembentukan Kebudayaan Kebangsaan.

Integrasi wilayah

Langkah yang diambil untuk mengintegrasikan antara negeri dan rakyat di Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak:

◦ Penambahbaikan sistem perhubungan kebangsaan dan pengangkutan

◦ Perluasan sistem radio dan televisyen nasional kepada Sabah, Sarawak dan Wilayah Persekutuan Labuan

◦ Penubuhan pelbagai agensi Kerajaan Persekutuan di kedua-dua negeri itu

◦ Program lawatan pemimpin-pemimpin masyarakat.

Keselamatan

Strategi perpaduan negara dalam bidang keselamatan meliputi :

◦ pencegahan – mencegah daripada berlakunya ancaman kepada keselamatan negara atau ketenteraman awam yang terbit daripada ketegangan atau konflik antara kaum, agama dan perhubungan antara persekutuan dan negeri.

◦ Contoh: penguatkuasaan sekatan di sisi undang-undang.

◦ Pemulihan – mententeramkan keadaan setelah berlakunya sesuatu konflik.

◦ Contoh: Polis, Tentera

Pembangunan kawasan Kawasan kejiranan – mempunyai latar penduduk

daripada pelbagai kaum.

Penyediaan prasarana dan penganjuran aktiviti – melibatkan semua penduduk.

Kawasan perumahan – mengandungi pembangunan bercampur.

Pembangunan Tenaga Manusia

Majikan – lantikan mengisi sesuatu jawatan tidak berdasarkan faktor kaum, agama dan budaya.

Menerapkan unsur-unsur perpaduan di kalangan pekerja dan melaksanakan dasar Kerajaan.

Interaksi antara pekerja pelbagai kaum dan pemupukan nilai-nilai murni perlu digalakan.

Media Massa Media elektronki dan internet – membantu

melalui penyampaian maklumat, pembentukan sikap dan pandangan rakyat dan penerapan nilai positif ke arah memajukan semangat perpaduan.

Syarikat swasta – tanggungjawab sosial.

Akhbar dan majalah – pengamalan etika kewartawanan, sikap bertanggungjawab dan peka apabila melapor perkara yang boleh menjejaskan perpaduan antara kaum dan agama.

Kawalan perlu terhadap kegiatan dan laporan media cetak – Akta Cetak dan Akta Hasutan.

Kesukanan Mewujudkan persekitaran bagi pergaulan

dan interaksi sosial.

Acara sukan peringkat kebangsaan dan antarabangsa yang diwakili pasukan kebangsaan – menaikkan semangat patriotisme dan mencairkan perasaan etnosentrisme, prejudis dan perasaan buruk sangka di kalangan rakyat.

Pemasyarakatan Perpaduan

Diperkenalkan pada tahun 1998.

Strategi Kerajaan ke arah menerapkan ciri-ciri identiti nasional bagi membangunkan Bangsa Malaysia berasaskan :

◦ Semangat persaudaraan dan kewarganegaraan yang tinggi.

◦ Melalui proses penerapan nilai-nilai murni mengenai perpaduan.

Pertubuhan Sukarela

Rukun Tetangga dan Persatuan Penduduk – saluran menerapkan perpaduan dan integrasi nasional melalui aktiviti kemasyarakatan yang terancang.

Penyelidikan dan Penerbitan Bahan Bacaan

• Memperbanyak penyelidikan – perpaduan negara dan integrasi nasional.

• Hasil kajian – merangka strategi dan perancangan program yang berkesan.

• Pengesanan ini dapat diperkukuhkan – penerbitan bahan bacaan.

Pemantauan Isu-isu Semasa dan Konflik

Pengesanan perhubungan sosial – ditingkatkan melalui sistem ‘online’.

Maklumat dapat dikesan, diperoleh dengan segera dan membantu pihak jabatan atau agensi untuk mengambil tindakan pencegahan awal.

PANEL DAN JKPPN – bertindak sebagai penyelaras kepada agensi-agensi lain.

Bertanggungjawab – menasihat, melapor dan mendapat persetujuan daripada Jemaah Menteri dan Parlimen mengenai isu yang berkaitan dengan perpaduan dan integrasi nasional.

Program dan Aktiviti Perpaduan

Program Pemetaan Perpaduan – proses meningkatkan kesedaran dan penghayatan kumpulan sasaran tertentu.

Peringkat sekolah – aktiviti pendidikan pelbagai budaya.

Tempat kerja – aktiviti pengurusan kepelbagaian dalam kalangan pekerja.

Peringkat komuniti – aktiviti pengembangan yang boleh membawa perubahan serta pembangunan masyarakat setempat.

Strategi-strategi Lain Mewujudkan latihan dalam bidang komunikasi

antara budaya.

Mewujudkan pengauditan dasar-dasar kerajaan.

Menghasilkan satu etika mengenai hak dan tanggungjawab kemanusiaan untuk rakyat Malaysia.

Penerbitan bahan bacaan secara meluas mengenai kaum-kaum di Malaysia

INTEGRASI WILAYAH

PEMBANGUANAN KAWASAN

KESELAMATAN


KESUKANAN

PENGGUNAAN TENAGA

MANUSIA

MEDIA MASSA


PEMASYARAKATAN PERPADUAN

PERTUBUHAN SUKARELA

PEMANTAUAN ISU SEMASA & KONFLIK

PENYELIDIKAN & PENERBITAN BAHAN BACAAN


PENUBUHAN PANEL PENASIHAT PERPADUAN NEGARA & JAWATANKUASA PENASIHAT PERPADUAN PERINGKAT NEGERI

PROGRAM DAN AKTIVITI PERPADUAN

STRATEGI-STRATEGI LAIN

MEMPERKASAKAN SEKOLAH KEBANGSAAN

Dalam Rancangan Malaysia ke9 – kualiti pengajaran di sekolah kebangsaan akan dipertingkatkan.

Iaitu 100% guru di sekolah menengah dan 25% guru di sekolah rendah akan mempunyai kelayakan ijazah pertama menjelang tahun 2010.

Semangat perpaduan di kalangan pelajar bukan sahaja perlu dilakukan oleh pihak sekolah tetapi juga institut pendidikan tinggi.

Antara langkah yang boleh dijakankan adalah:

◦ Tidak mengetepikan proses penguasaan bahasa ibunda masing-masing dengan memperkenalkan pengajaran bahasa Mandarin dan Tamil

◦ Memberi kesedaran kepada pelajar tentang kepentingan interaksi antara golongan etnik

◦ Mengadakan lebih banyak aktiviti antara golongan etnik

◦ Mengadakan program interaksi antara sekolah dan memasukkan unsur-unsur interaksi etnik ke dalam kurikulum serta meningkatkan kemahiran berinteraksi dengan golongan etnik lain.

SEKOLAH WAWASAN

Salah satu pendekatan alternatif untuk memupuk nilai perpaduan kaum dan intergasi nasional.

Tujuannya – mewujudkan persekitaran yang memberi peluang yang luas kepada para pelajar pelbagai kaum untuk bergaul dan berinteraksi.

PROGRAM LATIHAN KHIDMAT NEGARA

Dilaksanakan pada tahun 2004 berteraskan Rukun Negara dan mempunyai kurikulum multi-disiplin.

Tujuannya – meningkatkan semangat patriotisme dalam kalangan generasi muda, memupuk perpaduan kaum serta integrasi nasional, membentuk perwatakan positif menerusi nilai-nilai murni, menyemarakkan semangat kesukarelaan, melahirkan generasi muda yang lebih cergas, cerdas dan penuh keyakinan.

TERDAPAT PELBAGAI AKTIVITI

TERDAPAT PELBAGAI AKTIVITI

RUKUN TETANGGA

PENERIMAAN BUDAYA

RUMAH TERBUK

A

PERANAN MASYARAKAT DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

PROGRAM DI IPT

Rukun Tetangga

Diperkenalkan pada tahun 1975.

Objektif – memelihara, meningkat dan mengukuhkan perpaduan rakyat dan integrasi nasional selaras dengan dasar-dasar pembangunan negara.

Aktiviti :◦ Sosial◦ Pendidikan◦ Sukan, rekreasi◦ Kesihatan dan alam sekitar◦ Kebajikan, agama◦ Kesenian dan kebudayaan◦ Ekonomi, keselamatan

Rumah Terbuka Diadakan apabila tiba musim perayaan.

Penyediaan makanan bagi etnik dan agama yang berbeza – memperlihatkan keharmonian hubungan etnik terjalin kukuh, memahami serta menghormati budaya masing-masing.

Penerimaan Budaya Dari segi pakaian dan makanan.

Pemberian duit raya.

Taman-taman perumahan – terdapatnya penempatan yang sama untuk semua etnik.

Program di IPT

Bahagian Hal Ehwal Pelajar – menggalakkan aktiviti yang menjurus kepada perpaduan kaum di kalangan mahasiswa.

Kepimpinan pelajar – dianggotai oleh pelbagai kaum.

Sukatan kursus – menitikberatkan aspek nilai rohani dan budaya bersama yang menyatupadukan generasi muda.

Saranan diwujudkan Kelab Perpaduan atau Kelab Rukun Negara di IPT.

Aktiviti kokurikulum – sukan, persatuan, keluarga angkat, ceramah harus dipergiatkan lagi.

PERANAN SWASTA DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

Pertubuhan – pertubuhan induk peringkat kebangsaan yang menaungi pertubuhan berasaskan etnik.

Wujudkan pelbagai dialog dan seminar.

Contoh: Pertubuhan Belia Malaysia, Dewan Perniagaan dan Perusahaan Malaysia.

Kepimpinan – kepimpinan pelbagai kaum. Contoh: Majlis Belia Malaysia.

Sains dan teknologi – menseimbangkan bilangan pelajar untuk melahirkan saintis antara kaum.

Menyumbangkan dana – meningkatkan penyelidikan dan pembangunan.

Membantu pembangunan ekonomi negara – menarik ramai pelabur.

Memberi peluang pekerjaan.

PERANAN SWASTA DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

KESIMPULAN Setiap etnik mempunyai jati diri yang

tertentu dan diamalkan mengikut kaum masing-masing.

Usaha ke arah meraikan kepelbagaian yang sedia ada perlu disusun dan difahami demi mewujudkan keharmonian dalam hubungan etnik.

hubungan etnik slide 2010(pgsr)

Documents