1

ZZZT1043 HUBUNGAN ETNIK

PERKAHWINAN BABA NYONYA

2

NAMA AHLI KUMPULAN

HAIZURA JAMARI A132601 NURULHUDA MD ZAHIR A131546 NUR MARINA OTHMAN A133449 TAN LI CHING A131957 LIM LEE YIN A135541

3

OBJEKTIF KAJIANUntuk lebih memahami adat perkahwinan Baba Nyonya yang semakin kurang dijumpai

Untuk mengenal pasti perbezaaan adat perkahwinan Baba Nyonya berbanding dengan etnik lain di Malaysia

Untuk mengetahui keberlangsungan dan perubahan yang telah berlaku dalam adat istiadat perkahwinan Baba Nyonya pada masa dahulu dan sekarang

4

LOKASI KAJIAN

Kajian ini dijalankan terhadap kaum Baba Nyonya terutamanya yang menetap di Melaka, Malaysia

Muzium Baba Nyonya di Melaka

5

MetodologiKajian ini mendapatkan maklumat denganKaedah KualitatifSecara temu bual terhadap 10 orang respondenSecara pemerhatian sebanyak 3 kali

6

PERSOALAN KAJIAN

Apakah adat perkahwinan kaum Baba dan Nyonya?

Adakah terdapat perbezaan dalam adat tradisional yang diamalkan pada masa kini?

Sejauh manakah adat perkahwinan Baba dan Nyonya mempunyai persamaan dengan adat Melayu?

7

APAKAH ADAT PERKAHWINAN KAUM BABA DAN NYONYA?

HASIL KAJIAN

Hari “Khuih Thiah” Dua Hari Sebelum Chia Lang Khek Chiu Thau Chim Pang

Choon Tok Chian Sia Dua Belas Hari Chiann Ching Kay, Che

Umm

8

Adakah terdapat perbezaan dalam adat tradisional yang diamalkan pada masa

kini?

Adat tradisional perkahwinan Baba Nyonya kurang diamalkan pada masa kini. Kehidupan gaya moden sedikit sebanyak telah menberi kesan terhadap adat yang diamalkan pada masa dahulu.

Adat perkahwinan ini semakin berkurangan tetapi masih diamalkan oleh sebilangan kecil kaum Baba Nyonya yang masih berpegang kuat pada adat.

9

Sejauh manakah adat perkahwinan Baba dan Nyonya mempunyai persamaan dengan

adat Melayu?

adat perkahwinan baba nyonya sedikit berbeza dengan adat perkahwinan melayu. Namun, masih terdapat persamaannya. Sebagai contoh, kedua- dua adat menggunakan tepak sirih dalam kebanyakkan upacara perkahwinan.

adat perkahwinan baba nyonya lebih kepada adat istiadat perkahwian cina tradisional yang memperlihatkan kedua-dua pengantin memakai pakaian yang indah dan berwarna-warni.

10

PENGENALANBaba dan Nyonya – segolongan kaum Cina yang unik kedudukannya dalam kalangan kaum Cina, khususnya di Melaka

Mendakwa mereka adalah rakyat British dan bangga dengan kedudukannya

memanggil diri mereka sebagai "Baba" atau "Peranakan" kerana kebudayaan mereka yang berasal daripada warisan tradisi Cina, mempunyai unsur-unsur pengaruh kebudayaan Melayu

11

SEJARAHPada kurun ke-15, wilayah-wilayah kepulauan Melayu selalunya memberi penghormatan kepada pelbagai kerajaan seperti Negara China dan Siam

Pada 1459, Raja China telah menghantar puteri, Hang Li Po kepada Sultan Melaka sebagai satu tanda penghargaan kepada penghormatannya

Pengikut-pengikut puteri tinggal di Bukit Cina pada mulanya dan akhirnya lahirnya Peranakan atau Baba Nyonya

12

PERKAHWINANPandangan Baba dan NyonyaPerkahwinan tradisional Baba Nyonya merupakan satu majlis yang memenatkan dan akan berlangsung selama 12 hariMenurut mereka, jika orang yang sama ingin berkahwin satu lagi, dia tidak akan berpeluang untuk mempunyai upacara sebegini sekali lagiSegala urusan mencari jodoh bagi anak perempuan akan diuruskan oleh ibu bapa, anak tidak boleh membantah keputusan orang tuaperempuan belum berkahwin sebelum usia 20 tahun - dianggap sebagai anak dara tua dan akan mengalami kesukaran dalam soal mencari jodohBagi pihak lelaki, mereka selalu akan berkahwin dalam usia 20 tahun

13

Peringkat Awal Majlis prkahwinan bermula apabila pihak pengantin perempuan menerima rombongan perminangan daripada pihak pengantin lelakiOrang tua pasangan pengantin akan menentukan tarikh berlangsung perkahwinan (satu hari yang baik /bertuah) dengan menggunakan kalendar CinaJemputan akan dikeluarkan kepada mereka yang terlibat dan jemputan ini dipanggil “Antah Sireh”Masyarakat Baba Nyonya tidak menggunakan kad jemputan sebaliknya mereka menghantar wang yang mengandungi wang yang mempunyai kacang, limau dan daun sirih (sekapur sirih) sebagai penggantiSeorang Nyonya tua akan pergi ke rumah-rumah tertentu untuk menghantar jemputan yang unik ini. Walaupun setiap keluarga menerima sehelai daun sirih tetapi ia bermaksud untuk menjemput seluruh keluarga ke majlis perkahwinan

14

PERSIAPANMeletakkan langsir, cadar baru yang kaya dengan sulaman, berwarna-warni , bunga-bungaan dan bilik tersebut diharumkan dengan “Stangee” iaitu wangian daripada kulit pokok, gula tebu dan gula

Ketua upacara akan berpakaina gaum Cina yang labuh dan jaket pendek serta memulakannya dengan memberi “kueh ih” yang terletak elok di dalam bakul Nyonya, iaitu bakul Siah.

Hari “kueh ih” juga dikenali “Sang ih” yang bermaksud untuk memperkenalkan

“Ih” adalah simbol bagi benda yang baik untuk perkahwinan. Selain daripada“sang ih”, selain iut, tanglung, kain merah atau “Chye Kee” akan diletak di pintu utama

15

Hari “Khuih Thiah”Hari “Khuih Thiah” ialah hari pembukaan untuk perayaan dan juga adalah hari kupas bawang

terbuka kepada saudara mara untuk datang menyiapkan pelbagai persiapan

Disusuli oleh ‘Hari Menyambal’. Kebiasaannya mereka membuat sambal sebanyak 20 jenis antaranya ialah sambal serunding

Sambal ini akan dimakan bersama dengan “nasi lemak” pada hari ke-12 upacara perkahwinan

16

DUA HARI SEBELUMHari “Tumbuk Tepung” dan “ Sang Jit” diuruskan dahulu. Tepung ini akan digunakan untuk membuat kuih tat, kuih genggang, pisang goreng, apam, berkuah dan onde-onde. Makanan terakhir yang perlu disediakan ialah putu tekan yang berwarna biru dan putih dan ditekankan dalam bekas kayu

“Sang Jit” ialah hari bertukar hadiah antara keluarga pengantin lelaki dan perempuan. Antara hadiah adalah seperti itik, cincin berlian dan lain-lain

17

CHAI LANG KHEKMerupakan jamuan makan malam di rumah pengantin perempuan

Sepanjang malam tersebut, terdapat “kumpulan serunee” atau serunai akan menghiburkan hadirin

Pengantin perempuan akan dihiaskan dan diandam oleh “Sang Kheh Umm” atau mak andam (berperanan mengajar pengantin perempuan berjalan, berlutut dan sebagainya)

Pengantin lelaki pula dibantu oleh “Pak Chindek”, iaitu orang yang terlibat dalam penghantaran kad jemputan perkahwinan

18

CHIU THAUMerupakan pemberian yang dianggap suci dan dipersembahkan di tempat pemujaan

Tempat pemujaan khasnya dipanggil “Sam Kai” atau “Sang Kuan Tai Tay” yang mewakili syurga, bumi dan manusia

Pada hari ini, pengantin lelaki akan memulakan adat terlebih dahulu

Kedua-dua pengantin tidak boleh bertemu selagi tidak menjalankan upacara “Chim Pang”

19

CHIM PANGMerupakan pertemuan pertama antara pengantin perempuan dan lelaki dalamhidup mereka

Ia bermula dengan upacara memasang lilin oleh kedua-dua ibu bapa pasangan pengantin

Selepas kedua-dua pengantin diketemukan, mereka akan duduk di kerusi yang berhadapan antara satu sama lain

20

Choon TokMerupakan upacara untuk pasangan pengantin makan bersama sebagai suami isteri

Pada hari “Sah Jit” (perayaan 3 hari) merupakan hari pengantin memberi sembah hormat kepada keluarga dan juga Tuhan mereka

21

CHIAN SIAMerupakan acara jemputan untuk adat resam dan ia lebih kepada pihak pengantin lelaki.

Pada hari tersebut, pengantin perempuan akan memakai baju kurung dan kain sarung yang diperbuat daripada kain broked dan ditenun dengan benang peras dan emas

Nyanyian “Dondang Sayang” akan dinyanyikan dan diselang-selikan dengan lawak jenak, pujian dan rangsangan

22

DUA BELAS HARIMerupakan hari dimana tetamu akan dihidangkan dengan nasi lemak

Nasi ini dikukus dengan kukusan kayu ditutupi dengan daun pisang. Orang yang pakar dalam memasak nasi lemak dipanggil “Bibi Nasi Lemak”

Rundingan juga akan dibuat sambil menikmati hidangan tepak sirih atau tempah sirih

23

CHIAN N CHING KAY, CHE UMM

Merupakan jemputan makan malam untuk ahli keluarga si mertua pengantin perempuan

Tujuan – mengeratkan hubungan persaudaraan antara kedua-dua belah pihak

24

KESIMPULAN Keunikan dan kepelbagaian etnik di negara

ini harus dikekalkan supaya tidak luput dibawa arus kemodenan.

Hal ini penting bagi memastikan generasi akan datang mengetahui ka asal-usul serta adat resam kaum mereka

25

RUJUKANCheo Kim Ban(1983), A Baba WeddingTan Chee Beng(1988), The Baba of Melaka, Culture and Identity of a Chinese Peranakan Community in MalaysiaTan Chee Beng(1993), Chinese Peranakan Heritage in Malaysia and Singapore

26

SEKIAN TERIMA

KASIH