GRID KURIKULUM

PAGE

E4800 / UNIT 7 / 16

___________________________________________________________________

PEMASA DAN PEMBILANG

((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((

OBJEKTIF AM

(Menerangkan tentang set suruhan pemasa (Timer ) dan pembilang (Counter).

OBJEKTIF KHUSUS

Diakhir unit ini anda sepatutnya dapat :

( Menghuraikan suruhan pemasa (TIMER - TIM).

(Menghuraikan suruhan pembilang (COUNTER - CNT).

( Menukarkan Rajah Tangga ke Kod Mnemonik.

7.0 PENGENALAN

TIMER ( TIM ) dan COUNTER ( CNT ) adalah suruhan-suruhan yang memerlukan nombor TIM / CNT ( N ) dan nilai set ( SV ). Julat bagi nombor TIM / CNT adalah dari 000 hingga 511 manakala julat nilai set bagi TIM / CNT adalah 0000 hingga 9999.

Nombor-nombor TIM / CNT tidak boleh digunakan dua kali. Apabila satu nombor telah digunakan sebagai pentakrif (definer) contohnya nombor 000 untuk arahan TIM / CNT, nombor tersebut tidak boleh digunakan sekali lagi.

Apabila sesuatu nombor telah ditakrifkan sebagai nombor TIM / CNT, ianya boleh digunakan seberapa banyak yang dikehendaki sebagai pengendali operand dalam suruhan-suruhan lain selain daripada arahan TIMER atau COUNTER.

7.1PEMASA (TIMER - TIM)

Simbol

(Nombor-nombor pemasa ( N ) adalah diantara 000 hingga 015.

(Nilai set ( SV ) adalah diantara 0000 hingga 9999.

(Setiap nombor TIM / CNT boleh digunakan sebagai pentakrif (definer) hanya pada satu arahan TIMER atau COUNTER.

Contoh 7.1.1

(TIMER diaktifkan apabila keadaan perlaksanaan ( execution condition ) adalah ON dan akan reset kepada nlai set ( SV ) apabila keadaan perlaksanaan ( execution condition ) adalah OFF.

(Nilai set ( SV ) bagi TIMER adalah nilai BCD diantara #0000 hingga #9999. Sebagai contoh, jikalau TIMER hendak disetkan kepada 5 saat, maka nilai set ( SV ) adalah #0050.

Rajah Tangga

Kod Mnemonik

Alamat

Suruhan

Operand/Data

00000

LD

00000

00001

TIM

000

# 0050

00002

LD

TIM 000

00003

OUT

10000

00004

FUN 01

Kendalian

Apabila masukan (LD 00000) adalah ON, sesentuh pemasa akan diaktifkan selepas 5 saat. Seterusnya keluaran (OUT 10000) akan ON .

Contoh 7.1.2

Rajah Tangga

TIM 000 10001

Kod Mnemonik

Alamat

Suruhan

Operand/Data

00000

LD

00000

00001

TIM

000

# 0050

00002

LD

TIM 000

00003

OUT

10000

00004

LD NOT

TIM 000

00005

OUT

10001

00006

FUN 01

Kendalian

Apabila masukan (LD 00000) ON, pemasa (TIM 000) akan diaktifkan selepas 5 saat. Seterusnya keluaran (OUT 10000) akan ON. Manakala keluaran (OUT 10001) akan terus ON sebaik sahaja bekalan dibekalkan dan akan OFF selepas 5 saat. Pemasa akan terus aktif selagi masukan 00000 berkeadaan ON.

Contoh 7.1.3

Rajah Tangga

Kod Mnemonik

Alamat

Suruhan

Operand/Data

00000

LD

00000

00001

TIM

000

# 0050

00002

LD

TIM 000

00003

AND NOT

TIM 001

00004

OUT

10000

00005

LD

10000

00006

TIM

001

#0030

00007

OUT

10001

00008

FUN 01

Kendalian

Apabila masukan (LD 00000) ON, pemasa (TIM 000) akan diaktifkan selepas 5 saat. Seterusnya keluaran (OUT 10000) akan ON. Selepas 3 saat keluaran (OUT 10000) ON, pemasa (TIM 001) akan diaktifkan seterusnya keluaran (OUT 10000) akan OFF dan pemasa (TIM 001) akan OFF.

Apabila arahan TIM 001 OFF, sesentuh TIM 001 akan ON dan akan ON kan semula keluaran (OUT 10000).

Keluaran (OUT 10000) akan ON dan OFF berterusan sehinggalah masukan (LD 00000) di OFF kan.

JAWAB SEMUA SOALAN BERIKUT

1.1(i)Lukiskan simbol bagi arahan pemasa .

(ii)Nyatakan julat nilai set (SV) dan julat nombor (N) bagi arahan pemasa .

1.2Berpandukan kepada Rajah 1.2 , jawab soalan - soalan di bawah.

(i)Tuliskan kod mnemonik bagi Rajah Tangga.

(ii)Berapa lamakah lengah masa yang telah disetkan pada suruhan pemasa (TIM 001) ?

(iii)Apakah yang terjadi kepada keluaran (OUT 10001) apabila pemasa (TIM 001) diaktifkan ?

JAWAPAN 1.1

(i)Simbol arahan pemasa.

(ii)Julat nilai set (SV) untuk pemasa adalah dari 0000 hingga 9999.

Julat nilai (N) untuk pemasa adalah dari 000 hingga 015.

JAWAPAN 1.2

(i)Kod Mnemonik bagi Rajah 1.2.

Alamat

Suruhan

Operand/Data

00000

LD

00000

00001

TIM

001

#0010

00002

LD

TIM 001

00003

OUT

10000

00004

LD NOT

TIM 001

00005

OUT

10001

00006

FUN 01

(ii)Arahan pemasa (TIM 001) telah disetkan kepada 10 saat.

(iii)Apabila arahan pemasa (TIM 001) ON, keluaran (OUT 10001) akan OFF.

7.2PEMBILANG (COUNTER - CNT)

Simbol

(Nombor TIM / CNT boleh digunakan sebagai pentakrif ( definer ) hanya samaada pada Pemasa atau Pembilang.

(Nombor-nombor pembilang adalah dari julat 000 hingga 015.

(Pembilang digunakan untuk mengira dengan kiraan menurun dari nilai set

( SV ) apabila keadaan perlaksanaan ( execution condition ) pada denyut kira (CP), berubah dari OFF ke ON.

( Nilai set (SV) adalah dari julat 0000 hingga 9999.

( Pembilang akan reset dengan masukan reset ( R ).

Rajah Tangga

CP

R

Kod Mnemonik

Alamat

Suruhan

Operand/Data

00000

LD

00000

00001

LD

00001

00002

CNT

000

#0010

00003

LD

CNT 001

00004

OUT

10000

00005

FUN 01

Kendalian

Pembilang diset kepada kiraan 10. Apabila masukan (LD 00000) diberi denyut sebanyak sepuluh, pembilang akan diaktifkan dan seterusnya keluaran (OUT 10000) akan ON.

Apabila reset (LD 00001) ON, pembilang akan berada dalam keadaan asal.

7.3Penggunaan Arahan Pemasa dan Pembilang

Nombor Pembilang tidak boleh sama dengan nombor Pemasa kerana kedua-duanya berkongsi kawasan data yang sama di dalam ingatan PLC.

R

Kendalian

Pembilang diset kepada kiraan 5. Apabila masukan (LD 00000) diberi denyut sebanyak lima, pembilang akan diaktifkan dan seterusnya keluaran ( OUT 10000 ) akan ON.

Ketika keluaran (OUT 10000) ON, TIM 001 akan diaktifkan selepas 3 saat dan seterusnya keluaran (OUT 10001) akan ON.

Kedua-dua keluaran (OUT 10000) dan (OUT 10001) akan sentiasa ON sehinggalah reset (LD 00001) di ON kan.

Reset akan mengembalikan pembilang kepada keadaan asal.

JAWAB SEMUA SOALAN BERIKUT

1.1(i)Lukiskan simbol bagi arahan pembilang.

(ii)Nyatakan julat nilai set (SV) dan julat nombor (N) bagi arahan pembilang.

1.2Berpandukan kepada Rajah 1.2 , jawab soalan-soalan di bawah:

(i)Tuliskan kod mnemonik bagi Rajah Tangga.

(ii)Berapakah bilangan kiraan yang telah disetkan pada arahan pembilang (CNT 000) ?

(iii)Nyatakan tempoh bagi keluaran (OUT 10001) akan berkeadaan ON ?

(iv)Apakah yang terjadi kepada keluaran (OUT 10001) apabila pemasa (TIM 001) diaktifkan ?

JAWAPAN 1.1

(i)Simbol arahan pembilang

CP

R

(ii)Julat nilai set ( SV ) untuk pembilang adalah dari 0000 hingga 9999.Julat nilai ( N ) untuk pembilang adalah dari 000 hingga 015.

JAWAPAN 1.2

(i)Kod mnemonik bagi Rajah 1.2.

Alamat

Arahan

Operand/Data

00000

LD

00000

00001

LD

00001

00002

CNT

000

#0006

00003

LD

CNT 000

00004

TIM

001

#0010

00005

LD

TIM 001

00006

OUT

10000

00007

LD NOT

TIM 001

00008

OUT

10001

00009

FUN 01

(ii)Arahan pembilang (CNT 000) telah disetkan kepada 6 kiraan.

(iii)Arahan pemasa (TIM 001) telah disetkan kepada 10 saat.

(iv)Apabila arahan pemasa (TIM 001) ON, keluaran (OUT 10001) akan OFF.

SOALAN

a.Terangkan mengapa nombor-nombor (N) yang digunakan oleh arahan pemasa tidak boleh digunakan sekali lagi oleh arahan pembilang.

b. Merujuk kepada Rajah Sb di bawah.

(i)Perbetulkan kesalahan yang ada pada kod mnemonik.

(ii) Terangkan mengapa terjadi kesalahan-kesalahan tersebut.

Alamat

Arahan

Operand/Data

00000

AND

00000

00001

TIM

000

#0040

00002

LD TIM

000

00003

AND NOT

10001

00004

OUT

10000

00005

LD

00001

00006

LD

00002

00007

CNT

000

#0010

00008

LD CNT

000

00009

OUT

10001

00010

FUN 01

c.Fahamkan masalah berikut:

Apabila suis masukan dihidupkan, keluaran pertama akan ON selepas 5 saat. Pada masa yang sama keluaran yang kedua juga akan ON. Tetapi ketika keluaran kedua ON, keluaran pertama akan OFF.

Lukiskan Rajah Tangga bagi masalah tersebut dan tuliskan Kod Mnemoniknya.

JAWAPAN

a.Nombor-nombor (N) yang digunakan oleh arahan pemasa tidak boleh sama dengan nombor pada arahan pembilang kerana kedua-duanya berkongsi kawasan data yang sama di dalam ingatan PLC.

b. (i)

Alamat

Arahan

Operand/Data

00000

LD

00000

00001

TIM

000

#0040

00002

LD

TIM 000

00003

AND NOT

10001

00004

OUT

10000

00005

LD

00001

00006

LD

00002

00007

CNT

001

#0010

00008

LD

CNT 001

00009

OUT

10001

00010

FUN 01

(ii)AND sepatutnya LD = kerana menandakan permulaan bagi sesuatu aturcara.

LD TIM sepatutnya LD = kerana tiada arahan LD TIM dalam aturcara PLC.

CNT 000 sepatutnya CNT 001 = kerana nombor–nombor pembilang tidak boleh sama dengan nombor pemasa.

LD CNT sepatutnyaLD = kerana tiada arahan LD CNT dalam aturcara PLC.

c.Rajah tangga

Kod Mnemonik

MAKLUMBALAS 7a

Rajah 1.2

END

INPUT

OBJEKTIF

UNIT 7

10000

CNT 000

10000

CNT 000

# 0006

R

CP

00001

MAKLUMBALAS 7b

Rajah 1.2

END

10001

AKTIVITI 7b

Rajah Sb

TIM N

SV

10001

10001

TIM 000

00000

CNT 001

00000

TIM 001

00001

00000

R

TIM 001

TIM 001

CP

END

Semoga anda dapat memahami unit ini dengan mudah.

Uji kefahaman anda di ruangan aktiviti.

CNT 001

# 0010

(10 kiraan)

00000

TIM 001

# 0010

10000

00000

END

00000

END

TIM N

SV

TIM 000

# 0050

Alamat�

Arahan�

Operand/Data�

�

00000�

LD�

00000�

�

00001�

TIM�

000�

�

�

�

# 0050�

�

00002�

AND NOT�

10001�

�

00003�

OUT�

10000�

�

00004�

LD�

TIM 000�

�

00005�

OUT�

10001�

�

00006�

FUN 01�

�

�

PENILAIAN KENDIRI

CNT N

SV

10001

MAKLUMBALAS PENILAIAN KENDIRI

10000

10000

CNT 000

CNT 000

# 0005

(5 kiraan)

CP

TIM 001

# 0050

( 5 saat )

00001

END

Tim 000

# 0050

(5 saat)

SYABAS!

Sekiranya anda dapat menyelesaikan semua masalah yang diberi. Sekiranya terdapat kemusykilan, berjumpalah dengan pensyarah anda

TIM 001

TIM 001

# 0010

TIM 000

10000

CNT N

SV

TIM 001

Tim 000

#0050

(5 saat)

INPUT

00000

10001

10000

TIM 000

END

AKTIVITI 7a

END

10000

TIM 001

Tim 001

# 0030

(3 saat)

TIM 000

10000

10000

Tim 000

# 0050

(5 saat)

Semoga anda dapat memahami Unit ini dengan mudah.

Uji kefahaman anda di ruangan aktiviti.

00000