fiqh ibadat

FIQH IBADAT 2010

PENDAHULUAN

Bersyukur kepada Allah s.w.t yang telah menghidupkan hati-hati

kita dengan WahyuNya, menyelamatkan kita dari kejahilan, memberi

hidayat dari kesesatan dan seterusnya menjadikan kita sebaik-baik

ummah yang dilahirkan untuk faedah manusia, apabila kita beriman

denganNya (wahyu) yang didatangkan kepada kita dan kita

mengamalkannya sebagaimana semestinya. Selawat dan salam dituju

kepada baginda Rasulullah s.a.w yang membawa rahmat untuk sekelian

alam, para sahabatnya dan yang mengikut jalannya hingga hari kiamat.

Perbahasan tajuk kertas kerja ini ialah Ibadat Dan Amalan Haji

Kefardhuan Dan Syarat-Syaratnya yang memang panjang hendak

diperincikan, Mudah-mudahan dengan pembentangan yang sebegini

dapat memberi peluang yang banyak kepada pelajar lain untuk turut

serta dalam sesi perbincangan yang akan menghasilkan natijah yang

berfaedah untuk kita semua. InsyaAllah ........

Ibadat Dan Amalan Haji Kefardhuan Dan Syarat-Syaratnya

FIQH IBADAT 2010

PENGENALAN

Ibadah Haji adalah puncak pengabdian insani Muslim terhadap

Allah SWT. Setelah ia memenuhi tuntutan syahadah, menunaikan

ibadah anggota tubuh badan yakni solat, menundukkan hawa nafsu

menerusi puasa (Bulan Ramadhan) dan memenuhi kewajipan ke atas

hartanya menerusi amalan berzakat.

Menunaikan fardhu haji adalah wajib bagi mereka yang

“berkuasa” di sini bermaksud berupaya melakukan ibadah haji sama ada

secara sendiri atau melalui pertolongan orang lain.

SEJARAH PEMBINAAN KAABAH.

Pada zaman Nabi Ibrahim A.S. menyembah berhala adalah amalan

harian sebahagian besar masyarakat Makkah. Mereka menolak dan

menentang ajaran yang dibawa oleh Nabi Ibrahim, iaitu agama yang

mentauhidkan ALLAH S.W.T. ALLAH S.W.T. telah memerintahkan Nabi

Ibrahim menempatkan isterinya Siti Hajar dan anaknya, Ismail di

Makkah. Makkah pada waktu itu belum lagi didiami oleh manusia. Nabi

Ibrahim A.S pulang ke negeri Syam untuk menjalankan tugasnya

sebagai pesuruh Allah.


FIQH IBADAT 2010

Ya Tuhan kami, Sesungguhnya Aku Telah menempatkan

sebahagian keturunanku di lembah yang tidak mempunyai tanam-

tanaman di dekat rumah Engkau (Baitullah) yang dihormati, Ya

Tuhan kami (yang demikian itu) agar mereka mendirikan shalat,

Maka jadikanlah hati sebagian manusia cenderung kepada mereka

dan beri rezkilah mereka dari buah-buahan, Mudah-mudahan

mereka bersyukur. ( Surah Ibrahim : Ayat 37 )

Satu peristiwa telah berlaku diantara Siti Hajar dan anaknya, Ismail

yang membawa terpancarnya air zam-zam di kawasan gurun yang

kering kontang itu. Mulai saat itu, ramai orang telah datang untuk

mengambil air zam-zam di samping menziarahi Ismail, malah ada di

antara mereka yang menetap terus di Makkah. Kemudian, Nabi Ibrahim

A.S. bersama anaknya Nabi Ismail A.S. membina Kaabah atas perintah

ALLAH sebagai tempat untuk mereka beribadat, berzikir tawaf dan

bersyukur.

TANAH MAKKAH SEBELUM NABI MUHAMMAD MENJADI RASUL

Masyarakat arab jahiliyah mencampur adukkan ibadat haji dengan

amalan-amalan yang bertentangan dengan ajaran islam. Keadaan ini


FIQH IBADAT 2010

telah berterusan sehingga Nabi Muhammad S.A.W. diutus untuk

memimpin umat manusia kepada ajaran tauhid yang sebenar. Kota

Makkah pada masa itu, dijaga oleh Abdul Mutalib sebagai Ketua

Pentadbir Makkah. An-Najasyi bersama-sama angkatan tentera

bergajah cuba menghancurkan Kaabah, tetapi terlebih dahulu

dihancurkan oleh ALLAH S.W.T. Pada masa yang sama, Nabi

Muhammad S.A.W dilahirkan pada (571 Masihi-Tahun Gajah).

Kedatangan agama islam telah mengubah keadaan masyarakat Arab

Jahiliyyah kepada suatu tamadun yang baru. Kejayaan Rasulullah

S.A.W. membebaskan Kota Makkah daripada belenggu-belenggu

musyrikin Makkah pada tahun kelapan hijrah, ia merupakan peristiwa

yang paling bermakna, kerana mulai tahun tersebut, orang-orang islam

telah bebas mengerjakan ibadat haji dan umrah di Makkah tanpa

sebarang gangguan.

PENGERTIAN HAJI

Pengertian haji dari segi bahasa ialah berziarah, manakala dari

segi syarak pula ia bermaksud mengunjungi Baitullahil Haram di Makkah


FIQH IBADAT 2010

untuk melakukan beberapa amal ibadah pada bulan haji dengan rukun

dan syarat-syarat tertentu sebagai pelaksanaan Rukun Islam yang

kelima.

KEWAJIPAN MENUNAIKAN HAJI

Ibadat haji adalah ibadat yang di syariatkan oleh ALLAH S.W.T

kepada umat islam dan ia merupakan rukun islam yang kelima. Ibadat

haji telah mula difardhukan pada tahun keenam hijrah. Kewajipan

menunaikan ibadat haji berdasarkan kepada firman Allah S.W.T. yang

berikut:

Dan berserulah kepada manusia untuk mengerjakan haji, nescaya

mereka akan datang kepadamu dengan berjalan kaki, dan

mengendarai unta yang kurus1 yang datang dari segenap penjuru

yang jauh, (Surah Al-Haj : Ayat 27)

SYARAT – SYARAT WAJIB HAJI.

1. Beragama Islam

2. Merdeka

3. Cukup Umur (Baligh)

4. Sempurna Akal (Tidak Gila)

1 Unta yang kurus menggambarkan jauh dan sukarnya yang ditempuh oleh jemaah haji.


FIQH IBADAT 2010

5. Berkemampuan

CIRI – CIRI BERKEMAMPUAN

1. Sihat tubuh badan

2. Cukup perbelanjaan pergi dan pulang serta ahli keluarga yang

ditinggalkan

3. Mempunyai kenderaan yang selamat untuk pergi dan pulang

4. Terjamin keselamatan diri, nyawa dan harta sama ada dalam

perjalanan atau semasa mengerjakan ibadat haji.

5. Mempunyai kesempatan waktu untuk mengerjakan pekerjaan haji

6. Bagi kaum wanita, hendaklah mendapat izin daripada suami dan di

temani oleh dua orang muhrimnya

HUKUM MENGERJAKAN IBADAT HAJI

1. Wajib jika cukup syarat-syaratnya

2. Wajib jika bernazar atau haji dahulunya terbatal

3. Sunat dilakukan berulang-ulang kali.

HIKMAH IBADAT HAJI KE ATAS INDIVIDU

1. Meningkatkan keimanan dan ketakwaan kepada Allah S.W.T

2. Berpeluang melawat tempat-tempat bersejarah

3. Melatih diri bersifat sabar kerana banyak kesulitan yang terpaksa

ditempuh semasa mengerjakan haji


FIQH IBADAT 2010

4. Dapat berkenalan dengan jemaah haji daripada negara lain

5. Melatih individu bersifat sanggup berkorban kepada jalan Allah

6. Melatih individu bersifat tolong menolong dan bekerjasama dalam

semua perkara

AMALAN-AMALAN HAJI

Pada tahun kelapan hijrah, Rasulullah S.A.W menunaikan ibadat haji

untuk pertama kalinya, amalan-amalan yang dilakukan oleh baginda

menjadi ikutan kepada umat islam dalam mengerjakan ibadat haji.

Amalan-amalan haji terbahagi kepada beberapa bahagian iaitu :

Rukun Haji

Wajib Haji

Sunat Haji

Rukun haji ialah perkara-perkara yang mesti dilakukan dalam ibadat

haji. Jika ia tertinggal salah satu daripadanya, maka hajinya tidak sah

dan wajib digantikan pada tahun-tahun hadapan.

Rukun haji terbahagi kepada :

1) Niat Mengerjakan Haji

2) Wukuf Di Padang Arafah Pada 9 Zulhijjah

3) Tawaf Di Kaabah


FIQH IBADAT 2010

4) Sa’i Iaitu Berlari-Lari Anak Dari Bukit Safa Ke Bukit Marwah

Sebanyak 7 Kali.

5) Bercukur

6) Tertib

Wajib haji ialah perkara-perkara yang mesti dilakukan, dan jika

tertinggal salah satu daripadanya, hajinya sah, akan tetapi dikenakan

bayaran dam ( Denda )

Perkara-perkara wajib haji ialah :

1) Niat Mengerjakan Haji Di Miqat

2) Bermalam Di Muzdalifah

3) Melontar Di Jumratul Aqabah

4) Bermalam Di Mina

5) Melontar Di Ketiga-Tiga Jumrah Iaitu : Jumratul Ula, Jumratul

Wusta dan Jumratul Aqabah

6) Meninggalkan Perkara-Perkara Yang Dilarang Seamasa Ihram

Perkara-perkara sunat haji ialah perbuatan yang sunat di lakukan

semasa mengerjakan ibadat haji. Sesiapa yang melakukan perbuatan

tersebut akan mendapat pahala daripada ALLAH S.W.T. Di antara

perkara - perkara sunat haji ialah :

1) Mandi sunat sebelum memakai ihram


FIQH IBADAT 2010

2) Suci daripada hadas kecil dan besar

3) Membanyakkan berzikir dan membaca Al Quran

4) Menyentuh Hajar Aswad dengan tapak tangan dan mengucupnya

5) Membanyakkan bacaan talbiah

6) Mengerjakan tawaf qudum

7) Berdoa ketika bercukur

8) Membotakkan kepala bagi lelaki

9) Mengerjakan haji secara Ifrad

Semasa mengerjakan ibadat haji, para jemaah dilarang melakukan

perkara-perkara sehingga selesai bertahalul. Larangan larangan

tersebut ialah :

1) Menutup kepala bagi lelaki, menutup muka dan bersarung tangan

bagi wanita

2) Memakai pakaian yang berjahit bagi lelaki

3) Menggunakan bau-bauan pada badan, pakaian dan makanan

4) Memakai minyak pada rambut dan janggut

5) Menanggalkan bulu pada badan

6) Memotong kuku

7) Memburu binatang yang halal dimakan

8) Bercumbu-cumbuan yang menaikkan nafsu syahwat

9) Melakukan persetubuhan


FIQH IBADAT 2010

10) Bernikah atau menjadi wakil dalam majlis akad nikah

TAHALUL

Tahalul bermaksud keluar daripada ihram haji atau umrah. Perkara-

perkara yang diharamkan semasa ihram, dihalalkan setelah selesai

melakukan ibadat-ibadat tertentu.

Tahalul terbahagi kepada dua iaitu :

1) Tahalul Awal

2) Tahalul Thani

Tahalul awal terlaksana apabila jemaah haji mengerjakan dua

daripada tiga perkara – perkara berikut iaitu :

1) Melontar di jumratul Aqabah pada 10 zulhijjah

2) Bercukur

3) Melakukan tawaf ifadhah

Apabila seseorang itu selesai melakukan Tahalul Awal, dia boleh

melakukan perkara-perkara yang dilarang kecuali nikah, bercumbu-

cumbuan dan bersetubuh.

Tahalul Thani pula terlaksana apabila seseorang itu telah melakukan

kesemua perkara-perkara di atas. Apabila seseorang itu telah selesai


FIQH IBADAT 2010

melakukan Tahalul Thani, dia boleh melakukan semua perkara yang

dilarang semasa ihram.

Hikmah tahalul ialah :

1) Memberi kelonggaran kepada jemaah haji

2) Supaya jemaah haji yang uzur dapat berehat

3) Supaya jemaah haji dapat menumpukan amalan haji dengan

sepenuhnya

4) Agar jemaah haji dapat mendisiplinkan diri semasa beribadat

kepada Allah S.W.T

MIQAT

Miqat ialah sempadan masa dan tempat bagi memulakan ibadat haji

dan umrah. Miqat pula terbahagi kepada dua, iaitu :

1) Miqat Zamani

2) Miqat Makani

Miqat zamani dalam bulan haji ialah bulan Syawal, Zulkaedah sehingga

10 Zulhijjah. Miqat makani terbahagi kepada tiga bahagian iaitu :

1) Jemaah haji yang datang dari arah Najd, Qarnul Manazil, Iraq,

Zatu Irqin dan Yaman tempatnya ialah di Yalamlam


FIQH IBADAT 2010

2) Jemaah haji bagi penduduk Makkah ialah di rumah mereka sendiri

3) Jemaah haji yang datang dari arah Syam, Mesir, dan Maghribi

pula tempatnya islah di Juhfah

Hikmah ditentukan Miqat ini ialah :

1) Untuk kita memehami bahawa setiap pekerjaan ada permulaanya

dan ada kesudahannya

2) Supaya dapat membuat persiapan dan persediaan dengan lebih

baik.

Nafar

Nafar bermaksud meninggalkan Mina dan tidak akan kembali lagi ke

Mina. Nafar juga terbahagi kepada dua bahagian iaitu :

1. Nafar Awal

2. Nafar Thani

Nafar awal ialah meninggalkan Mina selepas gelincir matahari pada

12 Zulhijjah dengan niat tidak akan kembali ke Mina lagi. Nafar Thani

pula ialah meninggalkan Mina setelah selesai melontar Jumrah pada 13

Zulhijjah.


FIQH IBADAT 2010

Antara syarat-syarat nafar awal ialah :

1) Keluar daripada Mina selepas gelincir matahari dan sebelum jatuh

matahari pada 12 Zulhijjah

2) Selesai melontar di ketiga-tiga Jumrah pada 12 Zulhijjah

3) Niat tidak akan kembali lagi ke Mina

4) Tidak bermalam di Mina selama dua malam

Hikmah nafar ialah :

1) Menolong jemaah haji yang uzur menyelesaikan ibadat haji

denagn segera

2) Memberi kelonggaran kepada jemaah haji yang mempunyai

urusan lain

3) Memberi peluang kepada para jemaah haji, memendekkan waktu

ibadat haji kerana sebab-sebab tertentu

CARA MENGERJAKAN HAJI

Islam adalah agama yang selamat dan sejahtera, penganutnya

berhak menunaikan segala suruhan ALLAH mengikut kemampuan

masing-masing. Semua ibadat yang ALLAH syaratkan mempunyai

rukhsah (Kelonggaran) termasuk ibadat haji. Ini adalah kerana untuk


FIQH IBADAT 2010

memudahkan umat Islam menjalani ibadat tersebut. Ibadat haji boleh

dilakukan dalam tiga cara iaitu :

1) Haji Ifrad

2) Haji Tamattuk

3) Haji Qiran

HAJI IFRAD

Haji Ifrad bermaksud mengerjakan ibadat haji dan umrah secara

berasingan sama ada mengerjakan haji dahulu dan kemudian

mengerjakan umrah atau mengerjakan umrah dahulu sebelum tiba

bulan-bulan haji. Kebaikan ibadat Haji Ifrad ialah :

Cara yang lebih afdhal ( lebih baik )

Tidak dikenakan dam ( Denda )

Antara masalah yang dihadapi ialah:

Mengambil masa yang panjang untuk menyelesaikannya

Memerlukan kesabaran yang lebih kerana masa agak panjang.

HAJI TAMATTUK

Haji Tamattuk bermaksud mengerjakan umrah terlebih dahulu

kemudian barulah berniat mengerjakan haji dalam bulan haji pada tahun

yang sama. Kebaikan ibadat Haji Tamattuk ialah :

Para jemaah haji boleh berehat


FIQH IBADAT 2010

Para jemaah haji boleh meninggalkan ihram umrah sementara

menunggu sementara untuk wukuf

Masalah yang dihadapi :

Jemaah haji yang melakukan cara ini dikenakan dam

Kurang fadhilatnya daripada haji ifrad

HAJI QIRAN

Hari qiran bermaksud niat mengerjakan haji dan umrah serentak

setelah masuk bulan haji. Kebaikan ibadat haji secara Qiran ialah :

Memberi kesenangan kepada jemaah haji yang uzur

Masa beribadat pendek

Masalah yang dihadapi ialah :

Jemaah haji yang melakukan cara ini akan dikenakan dam

Fadhilatnya kurang daripada haji ifrad

HURAIAN AMALAN HAJI DAN HIKMAHNYA

IHRAM DI MIQAT

Ihram di miqat ialah niat mengerjakan haji atau umrah atau kedua-

duanya sekali. Setelah berniat, jemaah haji di larang melakukan

perkara-perkara yang dilarang semasa berihram sehingga selesai

bertahalul.Ibadat Dan Amalan Haji Kefardhuan Dan Syarat-Syaratnya

FIQH IBADAT 2010

TAWAF

Tawaf bermaksud mengelilingi Baitullahil Haram sebanyak tujuh kali

pusingan kerana beribadat kepada ALLAH S.W.T. Amalan tersebut

menyamai amalan malaikat yang mengelilingi Arasy Allah dan bertasbih

memuji kebesaran-nya. Tawaf terbahagi kepada empat iaitu :

1) Tawaf Qudum : iaitu tawaf selamat datang ke Makkah

2) Tawaf Ifadah : iaitu tawaf rukun yang wajib dilakukan

3) Tawaf Widak : iaitu tawaf selamat tinggal

4) Tawaf Sunat : iaitu tawaf sunat semasa berada di Makkah

Syarat-syarat tawaf ialah :

1) Suci daripada hadas dan najis

2) Menutup aurat

3) Tujuh kali pusingan dengan niat tawaf kerana ALLAH

4) Bermula dan berakhirnya tawaf hendaklah di Hajar Aswad atau

yang bersetentang dengannya

5) Hendaklah bertawaf dengan mengirikan Kaabah

6) Tawaf diluar kaabah dan di dalam masjid

Hikmat bertawaf ialah :

1) Meningkatkan ketakwaan kepada ALLAH

2) Memantapkan keimanan kepada ALLAH


FIQH IBADAT 2010

3) Dapat menumpukan sepenuh hati dan perasaan terhadap

kebesaran dan keagungan ALLAH S.W.T

SA’I

Sa’i ialah berjalan berulang-alik dari Safa ke Marwah sebanyak tujuh

kali. Syarat-syarat Sa’i ialah :

1) Berjalan berulang-alik sebanyak tujuh kali

2) Bermula dari Safa dan berakhir di Marwah

3) Dilakukan selepas Tawaf Rukun

4) Melakukan Sa’i di tempat yang telah ditetapkan

5) Berniat melakukan Sa’i

Hikmah Sa’i

1) Dapat mengambil pengajaran daripada peristiwa Siti Hajar dan

anaknya Ismail.

2) Perbuatan tersebut menunjukkan kekuatan iman seseorang

kerana menjalankan perintah ALLAH S.W.T.

3) Supaya seseorang itu sabar dan tabah dalam menghadapi liku-liku

hidup di dunia ini.

WUQUF DI PADANG ARAFAH


FIQH IBADAT 2010

Wuquf ialah berada di Padang Arafah pada 9 Zulhijjah selepas

gelincir matahari sehingga terbit fajar 10 Zulhijjah. Wuquf di padang

arafah dijadikan salah satu rukun haji kerana :

1) Mengigati tempat pertemuan semula di antara Nabi Adam dengan

Hawa.

2) Memberi kesedaran kepada manusia bahawa semua manusia

adalah sama di sisi ALLAH S.W.T

3) Meningkatkan keimanan kepada ALLAH S.W.T

4) Untuk menggambarkan keadaan manusia di Padang Mahsyar

Keistimewaan hari tersebut ialah :

Allah menurunkan Rahmat kepada orang-orang mukmin

Allah mengampunkan dosa orang-orang mukmin

BERMALAM DI MINA

Berada di Mina pada 11, 12, dan 13 Zulhijjah. Jemaah haji

menghabiskan sebahagian malam tersebut di Mina dengan melakukan

amalan-amalan tertentu.


FIQH IBADAT 2010

Melontar Jumrah

Ia melontar di Jumratul Aqabah pada hari kesepuluh Zulhijjah dan

melontar di Jumratul Ula, Jumratul Wusta dan Jumratul Aqabah pada

11,12 dan 13 Zulhijjah. Syarat-syarat melontar ialah :

1) Menggunakan tujuh biji anak batu

2) Melontar mengikut tertib iaitu dimulai dengan jumratul ula diikuti

dengan jumratul wusta dan akhir sekali jumratul aqabah

3) Melontar dengan gaya melontar seperti yang telah di tetapkan

4) Berniat melontar kerana ALLAH S.W.T

5) Melontar dengan menggunakan tangan

Hikmah melontar ialah :

1) Mengambil iktibar daripada perbuatan yang dilakukan oleh Nabi

Ibrahim A.S mengusir Syaitan

2) Menghalau sebarang gangguan untuk melakukan kebaikan

3) Mengigatkan umat Islam supaya menentang musuh-musuh Allah

dan musuh-musuh umat Islam yang ada di sekeliling kita

BERCUKUR

Bercukur atau menggunting rambut sekurang-kurangnya 3 helai.

Dilakukan selepas melontar di Jumratul Aqabah pada 10 Zulhijjah


FIQH IBADAT 2010

Hikmah bercukur ialah :

1) Membuang sifat keji yang terdapat pada diri sendiri.

2) Supaya sentiasa berada dalam keadaan yang bersih, zahir dan

batin.

3) Supaya dijauhkan daripada perkara-perkara yang tidak baik.

JADUAL CARA-CARA MENGERJAKAN IBADAT HAJI

1 Syawal – 8 Zulhijjah Niat Haji Dan Berihram Di Miqat

9 Zulhijjah

Wuquf Di Arafah ( Gelincir

Matahari Hingga Terbit Fajar 10

Zulhijjah )

Malam 10 Zulhijjah Bermalam Di Mudzalifah

10 Zulhijjah Melontar Di Juratul Aqabah

Malam11, 12, Dan 13 Zulhijjah

Melontar Di Ketiga-Tiga Jumrah

Iaitu Jumratul Aqabah, Jumratul

Wusta Dan Jumratul Ula


FIQH IBADAT 2010

14 Zulhijjah Mengerjakan Tawaf Rukun

14 Zulhijjah Melakukan Sa’i Dan Bercukur

DAM ( Denda )

Dam ialah denda yang dikenakan ke atas jemaah haji kerana sebab-

sebab yang tertentu iaitu :

1) Meninggalkan perkara-perkara wajib haji

2) Melakukan perkara-perkara yang dilarang

3) Mengerjakan Haji Tamattuk atau Haji Qiran

Hikmah dikenakan dam ialah :

1) Untuk menguji kesabaran dan ketabahan jemaah haji

2) Supaya jemaah haji dapat menumpukan perhatian terhadap

amalan-amalan yang dilakukan

3) Supaya orang islam memahami bahawa setiap kesalahan ada

Jenis-Jenis Dam

1) Dam Tertib Dan Takdir

2) Dam Tertib Dan Takdil

3) Dam Takhyir Dan Takdil

4) Dam Takhyir Dan Takdir


FIQH IBADAT 2010

DAM TERTIB DAN TAKDIR

1. Dam yang tidak boleh dipilih atau diganti

2. Kesalahan-kesalahan yang dikenakan dam ialah :

a) Mengerjakan haji tamattuk atau haji qiran

b) Meninggalkan perkara-perkara wajib haji

c) Tidak mengerjakan tawaf widak

d) Tidak hadir di padang arafah

e) Meninggalkan perkara-perkara sunat yang dinazarkan

3. Dam yang diwajibkan ke atas jemaah haji ialah :

a) Menyembelih seekor kambing

b) Jika tidak mampu hendaklah berpuasa selama sepuluh hari. Tiga

hari semasa mengerjakan haji dan tujuh hari lagi di tempat sendiri

(tanah air)

DAM TERTIB DAN TAKDIL

1. Dam yang boleh dibuat tafsiran ke atasnya (harganya), dan boleh

ditukar kepada yang lain mengikut keupayaan masing-masing.

2. Kesalahan-kesalahan yang dikenakan dam tersebut ialah :

1) Melakukan persetubuhan sebelum tahalul awal bagi ibadat haji


FIQH IBADAT 2010

2) Melakukan persetubuhan sebelum selesai amalan bagi amalan

haji

3. Dam yang diwajibkan ke atasnya ialah :

1) Menyembelih seekor unta, jika tidak mampu

2) Menyembelih seekor lembu, jika tidak mampu

3) Menyembelih tujuh ekor kambing, jika tidak mampu

4) Bersedekah makanan mengikut nilai seekor unta, dan jika tidak

mampu

5) Berpuasa mengikut bilangan cupak makanan yang dapat di beli

dengan nilai seekor unta

Haji yang terbatal hendaklah di qada’ pada tahun hadapan. Manakala

umrah yang terbatal hendaklah di qada’ pada bila-bila masa.

DAM TAKHYIR DAN TAKDIL

1. Iaitu dam yang boleh dipilih mengikut perkara-perkara yang di

tetapkan.

2. Kesalahan-kesalahan yang dikenakan dam tersebut ialah :

Berburu binatang buruan

Menebang, mengerat, mencabut, atau memusnahkan pokok di

tanah haram Makkah

3. Dam yang di wajibkan ke atasnya ialah :

1) Menyembelih binatang yang boleh di buat korban, seperti kambing


FIQH IBADAT 2010

2) Bersedekah makanan mengikut nilai harga seekor kambing

3) Berpuasa mengikut bilangan cupak makanan yang dapat dibeli

dengan harga kambing tersebut

DAM TAKHYIR DAN TAKDIR

Iaitu dam yang boleh dipilih mengikut apa yang ditetapkan oleh

syarak. Kesalahan-kesalahan yang dikenakan dam tersebut ialah :

1. Menggugurkan sekurang-kurangnya tiga aurat rambut

2. Memotong kuku

3. Memakai pakaian yang di larang semasa ihram

4. Memakai minyak rambut

5. Memakai bau-bauan

6. Bercumbu-cumbuan

7. Bersetubuh (jimak) selepas tahalul awal sebelum tahalul thani.

8. Bersetubuh untuk kali yang kedua, selepas jimak yang

merosakkan haji

Dam yang diwajibkan ke atasnya ialah :

1) Menyembelih seekor kambing

2) Bersedekah kepada enam orang fakir miskin dan setiap orang dua

cupak

3) Berpuasa tiga hari


FIQH IBADAT 2010

HIKMAH DIKENAKAN DAM TERHADAP JEMAAH HAJI

1. Supaya mereka sentiasa berwaspada daripada melakukan perkara-

perkara yang boleh dikenakan dam

2. Merupakan satu peraturan dan disiplin yang mestu dipatuhi oleh

jemaah haji

3. Supaya jemaah haji dapat menumpukan perhatian terhadap ibadat-

ibadat yang dilakukan.

KESIMPULAN

Menunaikan haji di Baitullah menjadi impian setiap Muslim dan

Muslimah di muka bumi ini. Bagi mereka yang telah menunaikan haji,

pengalaman dan kenangan sepanjang berada di Tanah Suci Mekah dan

Madinah adalah sukar untuk dilupakan.

Ia tidak akan sama dengan pengalaman melawat ke tempat lain

dan tidak dapat diperoleh di mana-mana jua. Bagi setiap umat Islam

yang berkemampuan, menunaikan ibadah haji sangatlah dituntut.

Namun senario yang kelihatan sejak dahulu di negara ini, tuntutan

agama ini seringkali diusahakan untuk dinikmati di kala usia sudah

menginjak senja.


FIQH IBADAT 2010

Paradigma minda masyarakat bahawa ibadah haji adalah untuk

warga tua perlulah diubah. Hakikatnya, menunaikan haji di kala usia

muda mempunyai banyak kelebihan dan kebaikan tersendiri.

Ibadah haji bukan sahaja menuntut persediaan material dan spiritual,

malahan aspek fizikal juga perlu ditekankan. Justeru, bakal jemaah

hendaklah memastikan diri mereka telah bersedia sepenuhnya untuk

menunaikannya.

Selain persediaan lengkap terhadap aspek-aspek yang dinyatakan

di atas, persediaan ilmu dan iman juga adalah penting. Oleh sebab

inilah, Allah SWT meletakkan ibadah haji sebagai Rukun Islam Kelima

supaya umat-Nya mantap dari segi rukun yang lain terlebih dahulu.

Imam Al-Ghazali membuat kesimpulan, ibadah haji adalah

kemuncak ibadat dan pengabdian diri seseorang muslim kepada Allah

SWT. Pengabdian ini tentunya perlu diusahakan sebaik mungkin dari

segi hukum-hakam, semangat serta tenaga dan fizikal kepada ibadah

haji itu sendiri.

Allah SWT berfirman yang bermaksud: Menunaikan haji adalah

kewajipan setiap manusia terhadap Allah, iaitu (bagi) orang yang

mampu mengadakan perjalanan menuju ke Baitullah.


FIQH IBADAT 2010

Padanya terdapat tanda-tanda yang nyata, (di antaranya) maqam

Ibrahim2; barangsiapa memasukinya (Baitullah itu) menjadi

amanlah Dia; mengerjakan haji adalah kewajiban manusia terhadap

Allah, yaitu (bagi) orang yang sanggup mengadakan perjalanan ke

Baitullah3. barangsiapa mengingkari (kewajiban haji), Maka

Sesungguhnya Allah Maha Kaya (Tidak memerlukan sesuatu) dari

semesta alam. (Ali-'Imran: 97)

Sekiranya kita sudah diberi kemampuan untuk menunaikan haji di usia

muda, mengapa mesti menunggu hari tua? Alasan-alasan seperti masih

muda, belum bersedia, terlalu awal dan pelbagai lagi alasan lain

seringkali meniti di bibir masyarakat Islam.

2 Tempat nabi Ibrahim a.s. Berdiri membangun Ka'bah.3 orang yang sanggup mendapatkan perbekalan dan alat-alat pengangkutan serta sehat jasmani dan perjalananpun aman.


FIQH IBADAT 2010

RUJUKAN

1. Al Ustaz Dato’ Haji Ismail Kamus, Indahnya Hidup Bersyariat. Cetakan Mac 2009.

2. Mohd Azrul Azlen Abd Hamid, Indahnya Hidup Bersyariat. Cetakan Mac 2009.

3. Dr. Mustofa Al – Khin, Dr. Mustofa Al – Bugho & Ali Asy – Syarbaji, Kitab Fikah

Mazhab Syafie. Cetakan Mei 2009

4. Hamil @ Amir Abd. Hameed, Revisi Cepat SPM (Pendidikan Islam) SASBADI

Januari 1994


fiqh ibadat

Documents