estidotmy tenaga nuklear
DESCRIPTION
Tenaga masa depanTRANSCRIPT
tenaga
Apa yang perluanda tahu mengenai
ga nuklear
'-.,*
II
I
P€ Poket hp siri iPAQ H39OO. l C a M F z 1 r e P r A ? 5 ! . A p p . f . ,
l ! . : , I , i , , o , t. J t i l 5 o r J e , : , e , , ) . , , ) , : , r ,
. ' . i . . : . . . . . ' , p f a . , . : I
. l ! r : . L d r . t , , , r , ,
' . - ' | . | . - | ' : . | . | . a . : ' : . t ]
PC Poket hp;PAQ H395O. . r / \ / . 1 : l t r \ , ' l : . / L : , | _ , , 1
PC Pokel hp iPAO H3970. ! , r { 1 t : D R ^ M r A M P l ! i P . : M. i . ! t r . . : B u e . o h '
Mencopci presf f is ; yonq ke lore **ny<:dengon beberopo oksesor i tonrbshon.DenqonPCPokeisr HP PAQ H3900 6oru yong d,enslop, p€lboso oksesor i , Lnlon.lo bolcf me..opo kebeboson yong cndo '.s n, dolom opo tuo s rLJosi Somo odomembuol pongg lan s loro, meloyor r f rer .et orou menghontor e melwoyo.es. semuoIn menod, lebih mudoh Ando lso hoel , me.y,mpon doto penrns orou losu osukesemoron ondo Moloh. ondo uso mempu.yoi pelboso, p l ,ho. oLsesor i . don'm,.ro lc/board' sehinggo of 'exrended bahe"es' Leb,h ost, kesemuo okseson nrsc.os dengon sei op model rc Pokei HP don iuso okscsor -oksesori yong loin PC Pokers I HP iPAO H3900 tuso d,perk!osoLon unrvk kegunoon muhimedlo don keselomoro.,me"so.du.s E le icof i r ' r iH39/C sohoro) .on popo,on r ,onsf leki i f conggih yonga,en,bcnko. ko. f ros don qorno yong menok ubkor wololp ln d bawoh poncoronm.kih.r lod dopctkon PC Poker s r HP PAO H3900 sekorong untuk mencopoiLetr l r , :on yong oncc ng n '
r . l r r t ! rk ,aron don pe-- .vodn i , r tc i rubung -3{}0-88-455r : icr :r u n l u n q r w w w , h p , c o r i : , , 1 1 t r t o r e
* h r c j r n o l s r ' ! e r ' c ! u o t o ' : : 1 0 0 - 8 0 i l : i
--
-,a,!E
t€.IR!reE
SD memory cords{64t 8, t28MB, 256MBl
IHP iPAO Pdker PC is
,' PoweEd by Mi(rcsoft'Wihdow5
*ari Meja MOSTEMinistry Of Science, Technology and the Environment
KementerianSains. Teknologidan Alam Sekitar
(MOSTE)
ISIPAN kesayangan ramai tampil sekali lagi menemuianda Bulan ini, estidotmy membar,la tema yang sangatpenting iaitu mengenai tenaga nuklear Apa yang berla-ku sekarang teruiamanya merujuk kepada pergolakan
dunia berhadapan dengan serangan Amerika Syarikal terhadaplraq mempunyai kailannya rapat dengan isu tenaga nuklear
lraq dikatakan menialankan program senjata nuklearJika kita ingat. bom atom yang diiatuhkan di Hiroshima dan
Nagasaki semasa Perang Dunia Kedua dahulu juga sebenarnyaadalah satu lagi contoh bagaimana tenaga nuklear digunakanuntuk tuiuan kemusnahan
Indakan tidak bertanggungjawab manusia memanipulasi le-naga nuk ear untuk tujuan kemusnahan ini adalah sesuatu yangamat dikesali, sedangkan banyak lagi perkara bertaedah yangboleh dicrptakan unluk manusia daflpada tenaga ini
Selain tenaga nuklear, satu lagi bidang sains yang seharusnyadigunakan untuk kebaikan manusia sejagat ialah bioteknologi
Tidak dapat dinafikan, pengetahuan manusla terulamanyasaintis-saintis dalam bidang bioleknologi ini lelah banyak mem'bawa perubahan kepada dunia yang kita huni sekarang
Malangnya, kecanggihan manusia dalam bidang ini iuga telahmeletakkan nyawa manusia di ambang bahaya lerutamanyaapabrla pengetahuan dalam bidang bioteknologi ini disalahgu-nakan untuk membuat senjata.seniata bioteknologr yang bolehmembunuh dalam senyap.
Apa yang berlaku ini menyebabkan banyak pihak yang melFhat sains sebagai pendorong kejahatan dan kemusnahan se-dangkan hakikat sebenarnya sains adalah sesuatu yang bolehmemaju dan memakmurkan manusia sejagat
Semoga paparan estidotmy keluaran ini dan juga keluaran'keluaran yang terdahulu serta yang akan datang dapal menun'iukkan kepada anda bahawa sains adalah i lmu yang sangat pen-ting dalam membentuk tamadun manusia dan bukannya me-musnanKannya.
. / r , l r4 l , . ru , r r / , / , r r , ' ' / l r r , , r , / , r , , , r , / , , r , r , .
PANEL PENASIHAT
Penaung:YB. Dato'Seri Law Hl€ng oingMenteri Sains, Teknologi dan
Alam Sekltar
Ketua Panel Penasihat:Dato' Leong Ah HlnKetua Setiausaha
Kementerian Sain3, Teknologi danAlam Sekitar (MOSTE)
Pengerusi:Dr. Hashim Hassan'l imbalan
Ketua Setiausaha (Dasat) MOSTE
Panel oenasihatProf. Dr. Mohd. Ali Hashlm
Pengarah Bahagian S&T, MOSTE
Datuk Dr. Samsudin TugimanPengarah Eksekutil
Akademi Sains Malaysia
Prof. Abdul Latlft lbrahlmPengarah Urusan
Direktorat Bioteknologi Kebangsaan,MOSTE
A. JayanathPengarah
Pusat Sains Negara
Prof. Datuk Dt. Mazlan OthmenAgensiAngkasa Negara
I OSTE
Fadzilah Ahmad DlnPenoarah
Pusat Maklumat S;ains dan TeknologiMalaysia
(I\,IASTIC). MOSTE
Jamaluddin TuklminPenourus
Matlis Rekabentuk i/alaysiaMOSTE
zainudin AbasBahagian Sekolah,
Kementerian Pendidikan
Prof. Dr. Tamyez BejurlUniversiti Teknologi MARA
Prof. Dr. Khaliiah Mohd SallehUniversit i Kebangsaan MalaYsia
estldotmy yang dnerbltt n obht tu..n llelayu (U) Bhd. lethp bulan,dlblayal eoponuhnya olch EehaglanSalns dln Telnologl (StT) lob.gal
saleh satu darlpada Programp€nggalal(krn S&T (PPST).
Setact lai p.no6lbn €€{dotmy :- Aked€ml Selns llslaysle (AS||)dl alamd gorl{ Jalan ltn l.mall qXeO Kuth Lumpur.
untuk !.berens komH*lrElFfl#Jubsnsl @-2604 eossatau emsl: hazrml gakademlealns.gov.my.
J
Mahu tahu laman web Mana kad eksklusif sayamengenai kesihatan
Kupas isu Antartika :lig.'""lilJ:,T,"J,iJf 811".nilffi:it1i,f4[fl".o"nsunsidans pensarans yans dihormati, i??:.l".Xff,'31"[if?iii"J#id?,il"i:;i:r:,$ff"llHsAyA adalah pembaca setia estidotmv seiak iu |nrl"
t"l"h menghantar saintis ke sanaditerbitkan pada Februari tahun lalu. Malad saya juga Kiriman:
rtamanya apabila ia faOZttaX XattZlXKuala Pilah, Negeri Sembilan
iaudad Fadzilah,
AMI amat menghargai sokongan daripada golongan ibu seperti puan.arapan kami, akan ada leblh ramai ibu-ibu seperti puan tang'akan terus
(eruarga.nruK penge-uinuan pua\ estidotmy akan mengupas mengenai isu Antartika
. tr Keruara akan.datang. Harap puan tidak terlepas peluang mendapatkannyabersama akhbar Utusan - Pengarang.
Assa lamuala ikum
SALAM selahtera saya ucapkan kepada sidangpengarang
Saya juga berharao prhak pengurusan s,s pan Inidapal. menyiarka.l borang yang dihantar dengarreorn DanyaK.
K i r iman:NORSHAZWAN ABOUL HAMIDSekolah Menengah Kebangsaan (SMK) Seriserayang.
Saudari Norshazwan,
Mengenai p€nambahan ruangan untuk menyiar-kan gambar ahli-ahli kelab, pihak kami tidak dapatmelakukannya kerana ruangan yang terhad: -Pengarang
Saudari Nurhal€in,
TERIMA ka6lh kerana momborl
Malah boleh katakan, dalamma8a a€harl pun, saudarl tldakmampu untuk membaca ke
Sebagai panduan ases, 8au-kuncltoku8mana-
mana oniln poncarlan di Internetseperti yahoo.com, altavlsta.-com, googlg,com, msn.com dan
ssbagainya - Pengarang.
boloh monalD kataborkaltan d'enoanyang dlcarl daErn
Assalamualaikum,
keberkesanan majalah inimemuput( mtnat yang men-daram dalam penqetahuansemasa.
Di sini, saya ingin bertanyadan mengharapkan sedikitpanduan dari sidang penga-rang untuk mengetahui ba-garmana caranya un tukmendapat mak lumat vanolebih lengkap dan mend-alaI;mengenai. bidang kesihatanoan pemaKanan.
Saya menaruh harapant rngg i un luk mendapatkanpanduan In i kerana has i lpemerhalian saya, maialahestidotmy ini berjaya mengu-pas rsu-rsu semasa denganDerKesan.
K i r iman:NUHHALIENPelajar IPTA
TERIMA
Malahmaaa a€mampu
Sebagrdarl bollyang bctoplk yamana onseperti
l. Teknologi nuklear - Malayslaklni dl hadapan ...nvs 6 & 7
2. Lesen khas p€rlu untuk gunaatom ...rds 8&9
3. Energy lrom atom ...nvs 10&11
4. Tenaga nuldear - apa yang perluanda tahu ...nvs 12&13
Gosip SainsPELIK iapi b€nar. Satu kaiian kinis€dang dilakukan untuk msnyeiukkanp€ti ssjuk menggunakan bunyi...fiJ. 21&2l'
10. Gosfp salns ...(n/s 24&25
11. lrfo esll .,.mis 27
12. Cubecuba saln8 ...nvs 28&29
'13. lT & Abang Wan ...n/s 30
14. Jom Rlleks ..rnls 31
15. Ke4ay8 ...rnls 34
Jom Rileks
MEMPELBAGAIKAN ksgunaankoleksi kulit siout ...nV8 31.
SemasaIKUTI soal jawab mengenai tenaganuklear ...rrvs 8&9.
5. Al-Khlndl pakar pelbagal bldangsalns ...fiVs 14
6. Chit Chat salnlls ...rnls 16
7. Enrlco Fermi - Berekaporlmen-tasi dengan atom ...rnls 21
E. Infostruktur ...rnls 22
9. Made In Malaysla ...rnls 23
FokusTEMGA nuldeat sedng dil€i0€n &ngan 8e.|iabnuklear, bom atom dan segala macamkemusnahan.
Pandangan nogatif ini morryebabkan bnagE yangdihasilkan daripada ponyuraian unsur-un8ur tortontutsrutamanya uranium ini hanya dilihat dalam asp€knegatit ssmata-mata, s€dangkan banyak lagikebaikan boleh disumbangkan olsh tenaga nukleat
lkuti fokus asl,itolmy mengenai apa yangdikatiakan tenaga nuklsar dan bagaimana kita bol€hmemanfaatkan tenaga ini.
BEUU dalan|laaLlor ruldaar.
Teknologi NukfearMalaysia kini di hadapan
OIeh MARZITA ABDULLAHGambar SHALIZA ANUAR
NSTITUT Teknologi NuklearMalaysia (MINT) yang terletak diJalan Bangi Lama dan boleh dilihatdengan jelas oleh pengguna
Lebuhraya Kuala Lumpur-Serembans€ring dilabelkan oleh masyarakatsebagai pusat pembinaan seniatanul(ear n€gara,
Perkataannuklear yang terterapada MINT itussolah-olahmenggambarkanpusat itu membinabahan-bahan yangb€rsifat pemusnahberdasarkankefahaman merekalentang nuklearyang digunakandalam peperangan.
lllenurut KetuaPengarah MINTDatuk Dr. AhmadSobri Hashim,penanyaan-peflanyaansedemikian bukansahaja ditimbulkan
, . q ,6 esfl00tmu
o
oleh golongan kanak-kanak malah olehorang dewasa yang tedibat dalambidang keselamatan.
Hakikatnya pembinaan MINT bukanbertuiuan unluk membangun mahu punmembina senjata nuklear untuk tujuanp€perangan atau pun mencipta bahanyang bersitat pemusnah kepadamanusia dan alam sejagat.
"Malah Malaysia tidak boleh samasekali berbuat demikian kerana negara
ini tertakluk di bawahTreati l'idakPemerebakanPersenjataanNuklear (NPT)Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersalu(PBB) yangmerarang seDarangpemDan9unansenjata nuklearmahu pun menerimaapa juga bentukbantuan dari luarmengenai senjatanuklear," katanya.
Menurut beliau,kewujudan MINTpada 1972sebenamya adalahs€bagai institusi
pendidikan bagi menerajui teknologinuklear.
Teknologi nuklear yang dijalankandi MINT merangkumi penyslidikan danpsmbangunan (R&D) di sektorpertanian, industri, perubatan dan alamsekitar.
Sebagai satu-salunya institusiunggul dalam bidang berkenaan, MINTmahu berada di hadaoan dalammeningkalkan daya saing ekonomimelalui kecemedangan teknologinuklear,
Or. Sobri b€rkata, nuklear tidakseharusnya dianggap sebagai bahanDomusnah semata-mata kgranataknologi nuklear amat luas dan telahmembantu pembangunan dan sosioekonomi sesebuah nggara lerutamadalam bidang perubatan.
Di Malaysia, era penyelidikan danpembangunan teknologi nuklearberkembang di nsgara ini apabila MINTmenerima reaktor nuklearnya.
Reaktor Triga Puspati (RTP) modelTriga Mk ll mula bsroperasi pada pada28 Jun 1982 bertujuan untukmembangunkan psnyelidikan MINT.
Sehingga kini RTP adalah satu-satunya reaktor nuklear yang ada dinegara ini dan terletak di MlNl
"Dengan adanya reaKor itu MINT
mampu m€njalankan pelbagaipenyelidikan terutama dalam bidangp€rubatan nuklear seperli p€nghasilankit radio tarmasoutikal," katanya.
Kit berkenaan lsbih canggihbeoanding penggunaan x-ray keranaia mampu meng€san dengan lebihtepat selain digunakan untuk terapikanser, kini dimiliki ol6h 14 hospitalssluruh negara yang mempunyaiksmudahan oerubatan nuklear.
Dalam bidang p€rtanian pula, MINTyang sinonim dengan industrihortikultur, menghasilkan p€lbagaivariasi dan baka tanaman yang lobihbaik dan mampu memberi hasil yangbedipat ganda.
Antaranya ialah pisang Novaria danpadi Tongkat Ali. Selain itu MINTmenialankan prosespenyinaranmakanan unluk membunuh mikrob danmemaniangkan tempoh hayat bahanmaKanan.
Kebanyakan kejayaan tersebutdihasilkan dengan toknologi nuklear
molalui p€nyinaran gamma. Produk inijuga diaplikasikan dalam pelbagaitanaman hiasan seperti bunga rayadgngan baka baru yang dib€ri namaSiti Hasmah Pink Beauv, Siti HasmahRed Shine dan bunga ofiid yang diberinama Kssna, Sobrii, Keena Hing Daingserta 12 lagi variasi tanaman hiasaryang masih belum diketengahkan.
Dalam sektor kepakaran, MINTamat diosrlukan dalam industripetroleum seperti msngesan kebocorantangki melalui sinaran selainmsnghasilkan pakar dalam bidangPerlindungan radiasi.
Namun begitu, sehingga kini masihwujud kekeliruan di kalanganmasyarakattentang bahan radioaKildan sinaran gamma.
'Mereka menganggap ssbarangbahan yang t€rdedah kepada sinaranitu akan dicemari dengan radioaktif.S€b€narnya pendedahan lerhadapsinaran itu bukan bermakna
memasukkan bahan radioaktif ksdalam sesuatu bahan," katanya.
Kebanyakan pendedahan sinarangamma tsrutama kapada makananbertuiuan untuk membunuh mikroorganisma dalam makanan.
"Dalam bidang p€rubatan sinarangamma amat p€nting untuk mensterilbarangan perubatan sePerli sarungtangan pgmb€dahan. Psraturan sediaada m€nsyaratkan barang psrubatanyang disteri tidak boleh dieksPon,"tegasnya.
Namun dalam p€rkembangantgknologi masakini, masyarakat masihbimbang apabila diberitahu bahawas€suatu bahan telah menjalani ujiansinaran dan sikap ini menwkarkanpeduasan dan pamasaran t€knologiters€bul.
Masyarakat tempatan soharusnyabe]bangga kerana Malaysiasebenamya adalah salah ssbuahnsgara pendahulu dalam t€knologinuklear di rantau Asia Pasilik dan lelahmampu menyalurkan tenaga pakarp€meriksa t€naga nuklgar di poringkatantarabangsa.
Malaysia mempunyai empat pakarnuklear yang kini dipiniamkan kepadaAgensi Tenaga Atom Antarabangsa0AEA) di PBB.
Dua daripada pakar tersebut telahbsrkhidmat lebih dari masa 10 tahundi Jabatan Keselamal,an Nuklear IAEAdan sangat disogani oleh pihakantarabangsa.
Malaysia turul bekerjasamadgngan negara-nsgara lain sepsrtiJeoun, Korea Selatan, Australia,Filipina dan Indonesia sepertimenyalurkan bantuan tgknikal kepadamereKa.
Sehingga kini msnurul Dr. Sobd,MINT telah menghasilkan kira-kira 70pakar dalam pelbagai cabang nuklear,'Kep€rcayaan pihak-pihak
borkenaan terhadao MINTmgnyebabkan kita b€riaya mengokalkankira-kira 3,000 pelanggan yang mah-MINT meneruskan Derkhidmatankgpada mereka," kalanya.
Menurut Dr. Sobri, MINT mahumeletakkan leknologi nukl€ar ssbarisdsngan bioteknologi atau teknologiangkasa lopas di nagara ini.
Untuk itu MINT sedang berusahamelahirkan penyslidik yang bukanhanya tahu bekerja talapi juga berilmu.
"lidak mudah m€lahirlGn seorangDakar. kita m€merlukan masasekurang-kurang tuiuh tahun. Oleh ituiika bolsh kita mahu mereka kskald€ngan MINT bagi mendalamikepakaran masing-masing," katanya.
Katanya, MINT harus menjadirelevan dalam tompoh iangka paniangselain tsrus menjana teknologi bagimanfaat pembangunan sosio ekonominegara.
EAHAN radlo€kttf lprtamauntuk alat r ray di nogaraInl digunakan pgrtamalallnya dl Horpftal Tllplng.
Ol€h ROHANA MAN
PABILA menyebut sahaja perkataantenaga atom maka tergambar di fikirankita bahawa ia lebih banyak dikaitkandengan industri senjata.
Tenaga atom sebenamya digunakan denganmeluas dalam pelbagai bidang antaranyaperubatan: perlaniani perkitangan dan penjanaantenaga eleKrik.
Berikutan penggunaannya yang semakinmeluas dalam p€lbagai bidang maka Malaysiasebagai salah sebuah negara yang mulamenggunakan bahan radioahit sejak tahun 1959telah monggariskan beberapa peraturan untukmamastikan sektor industri yang menggunakantenaga atom di premis masing-masing msmatuhisyarat yang ditetapkan.
Bahan radioaktit pertama untuk alat x raydigunakan bual pertama katinya di lltataysia diHospital Taiping, Perak pada tahun berkonaan.
Ketua Pengarah Lembaga Pelesenan TenagaAtom (LPTA), Dr Rehir Dahatan b€rkata, atat xray pertama kali dicipta pada tahun 1958 olehseorang saintis Barat.
Mengulas penggunaan bahan radioaktif di
seKor industri di Malaysia, katanyaseldor yang mahu menggunakanbahan itu wajib m€lantik pengawaiperlindungan sinaran di tempatmasing-masing.
Pogawai itu kalanya, perlu luluspep€dksaan yang dikendalikan olehLPTA.
Menurutnya, sesiapa sahaja bolehmenduduki peperiksaan itu dansebelum kursus, mereka bolehmengikuti kursus berkaitanperlindungan sinaran yang diadakandi Inslitut Teknologi Nuklear Malaysia(MINT) dan beberapa syarikat swastalain.
Kalanya, kursus itu tidak wajibtetapi untuk menjadi pegawaiperiindungan sinaran, mereka perlululus oeoeriksaan berkenaan.
"Mereka yang telah mempunyaikelulusan dalam bidang nuklear dariuniversiti biasanya tidak mengambilkursus ini," katanya.
Tempoh masa kursus tidakdihadkan iaitu ada yang memakanmasa dua minggu atau enam bulan.
Hanya selepas p€gawai berkenaanmendapat pengiklirafan dari LPTAbarulah seklor industri itu dibenarkanmenggunakan bahan radioaktif ditempat masing-masing.
Contoh industri yang menggunakanbahan itu ialah industri yang menjalankan ujiantanpa musnah.
Misalnya, industi pembuatan danpemasangan paip di permukaan alau di bawahtanah.
Sinar x ray diperlukan untuk melihat sama adaberlaku kecacatan atau hakisan pada paipberkenaan. Sektor lain yang turut menggunakantenaga atom ialah industri sislem tolok.
Sistem itu banyak digunakan dalam industrim€mbual minuman ringan dalam tin sepertiCoca Cola.
Sinar x ray diperlukan unluk melihat sama adaair yang diisi dalam salu tin minuman sudahpenuh atau sebaliknya.
"RadioaKif yang digunakan boleh mengesanair yang diisi dalam tin minuman itu sudahpenuh.
'Apabila air sudah penuh diisi maka mesinakan berhenti daripada menyalurkan air kedalam tin berkenaan," katanya.
Contoh lain ialah industri pembuatan kertas.Jika k€rtas yang mahu dibuat itu tebalnya satu
milimeter maka radioaktil yang dipancarkanboleh melihat ketebalan setiap helai kertasmestilah sama.
Lain-lain industri yang menggunakantenaga atom di Malaysia ialahperladangan dan petrokimia.
Radioakti l juga boleh melihatkeberkesanan jenis baja yang digunakandalam sesebuah ladang.
Oleh kerana kos membuka ladangmenelan belania yang besar maka parapengusahanya akan memastikan jenisbaja yang digunakan benar-benarmemberi laedah kepada tanamannya
Mengulas tidakkah cara itu bolehmemberi kesan kepada tanaman yangakhirnya dimakan oleh manusia, Dr.Rehir berkata, jangka hayat bahanradioaktif atom adalahberbeza iaitu daripadabeberapa iam sehinggaberatus ribu lahun
Jelasnya. bahan radioaKifyang digunakan untuk bajaitu mempunyai jangka hayatpendek iaitu dua atau tigajam atau beberapa hari.
Selepas tempoh itu,katanya, hayat bahanradioaKif itu akan lupusmengrkut proses semulaladr.
"Sebab itulah kakitangandi sektor terlibat perlumeng kuti kursus dan luluspeperiksaan LPTA."
Karanya.Mengenai tahap bahaya radioaKif, Dr
Rehir berkata, tahapnya adalah berbezamengikut iumlah tenaga Yangdikeluarkan sama ada rendah, tin99iatau terlalu tinggi
Tenaga radioaktif yang rendah tidakmembahayakan manusia dan ia bolehdiperoleh secara semula jadi.
lvlisalnya, bahan itu terdapal di dalamtanah dan cahaya matahari
Dedahan sinar radioaktil unluk pekerjaialah 20 milisrevert (mSv) setahun dan iamerupakan had maksrmum Yangdibenarkan.
Justeru untuk mengukur berapabanyak dedahan sinar radioaKil dilerimapada hari bekerja maka setiap peke4aperlu memakai satu alat pengesan khasiaitu personal dosimeter.
Menurutnya, j ika pemeriksaanmengejut yang dilakukan oleh pegawalLPTA di kalangan pekerja mendapatimereka tidak memakai alat itu makalindakan mahkamah di bawahperuntukan Akta Pelesenan TenagaAtom 304 ( 1984) boleh diambil ke atasmereka.
Antara hukuman yang dikenakan ialahmenank balik lesen mengendalikan
bahan radioaktif; penaltisehingga R|VI10,000 ataupenJara.
"Purata tujuh atau lapankes berkaitan kesalahan itudibawa ke mahkamah setiaPtahun," katanya.
Berhubung kemampuanMalaysia memajukan industrinuklear, katanya,kemampuan itu ada letapiperKemoan9annyabergantung kepadakeperluan negara.
Jelasnya, kos memajukanindustri nuklear yang terlalubesar menyebabkanMalaysia beralih memberitumpuan kepada perkaralain seperti pembangunan.
"Jrka ada keperluan makakita mampu melakukannyateiapi Malaysia memPunYaibanyak sumber ash lainyang boleh menggantikantenaga nuklear untukpembangunan," katanYa.
Beliau memberi contoh,Jepun menggunakan 80peratus tenaga daripada lojinuklear untuk menJana"Masyarakat Korea Utaralidak maiu ielapi mampu
membangunkan seniata nuklear keranaia penting untuk keselamatanmemandangkan negara ttu masihbersengketa dengan Korea Selatan yangmendapat sokongan Amerika Syarikat,"katanya.
Bagaimanapun, katanya untukmembangunkan loji nuklearperancangan perlu dilakukan selama 15sehingga 20 tahun sebelum ia meniadiKenyalaan
!*
:
R & D dalam bidang petrokimia iugamenggunakan tenaga atom.
Ringkasan1 . Malaysia mula
menggunakanradioaktif untuk alatx ray pada tahun1959Hospital Taiping,Perak merupakanhospilal pertama dil\,lalaysiamenggunakanradioakti l untuk alat xtay.Purata tujuh atau lapankesalahan di bawah AktaPelesenan Tenaga Atom 304(1984) dilaporkan berlakusetiap tahunSeklor industri yangmengendalikan bahan alau
Tenaga nuklear dikatakan boleh meniadisumber alternatit kepada elektrik yangdihasilkan oleh empangan hidroelektrik.
punca radioaktif perlu melantikseorang pegawai perlindungansinaran yang telah luluspepenksaan LPTA.
5. Personal dosimeter wajibdipakar oleh pekerja di tempatyang terdedah kepada bahanatau punca radioakti l.
estidotmy s
i
I
' l l
I
; : l
T' , f j '
, r ' i' 1 ' j
i'irx' r#
:!i€i ,,$'
FtsstoN ; : l l l l : i ,T j f A tonr 5p l ts
_ / , -a
E
Ll(ILEAH p(r\. , 'er accou 1lr j 1(, li i t r . ) ! l 2 l I r , r aan l ! r r r . r l l t i te , . ! t l t r r l r l a f ' a l e t | : ' r : i l f I r l
S t a l e s| : ) i t - I t f r ! . , r . - . r e 6 6 n t t , , - 1 .
r a , , / r _ . [ ] ; r l r J l . r : , . : i : ' - : . , .
! ! a a . l r ' : r ' T ' . , ] l a l I i : ] - i t i rS t i l i r i - : : I , . t n : , 1 - , - i r , f i ! - r 1 i , , . .a in( i r r i r . , 1.1 l , . , r i t
A n L t a r i : r ' t i , r F r p a n l i t p e , : 1 1 r , . .DaSrC; l l \ t l l la aat ! lar L/ , 'aV aS a t , r : i . ; I t l , r lp lafr t wrt l r a) re dt f fc fence: the . ro l ] | ( .c { ) fh e a l T h f . l ) r r r c a : r s t h a i p T o c U a . 5 I r r ,'1.
Ia t s t r r t . : I r r , l | . a a . : n s l l i l , , L r1 . , .t n e l r r t l - l i . r , r i i t a . r i t l t . , s : : r : i , : . .f L l ; , i 1 1 ; 1 r : t - r t t h i ! . 1 | 1 , . , - '
t h - . l r f - a r . [ ' r - r ' ] a r : t s : a _ . t t r , , r t , I
A l ( r r s i i r c l a d c r r p o f t h r a ( j r i t t r j rp a d r ( e 5 : p r a l , , I s n e ! t T c n s a l l l le e c l r a n t T r r , T r i ! 1 a a . t . t i j r lr S S ! ' r i r i ' f a l r . r . t - S a i a ! a l l ts p a a ' . i r : l l t : . r ] t t h a a t ! - s t a r . t
! fa ' t - t Tt I n ' . , , a1: : , ran Lt - t -2-_t i r l - - :
ly i res or nLrC ear ro i rct , - , r l t 1.d iv Al thoul l _
r r a ' t t t . l t t s q U i I i r l l r r . r r i i r a t u T T 0 D' t t ' t < l t T c a . , r i l l . n i ' l . I r r - 2 3 5
n- r r?: t . - ; - , i , iF, :1 I s t i lE.- - _ _ . f ? I l i 1 1 t 5 r _ : i
L : ' r t r l r a c i i a i : r i [ _ . r ] t - ' . - ;
. : _ i p - s a a n r , r l r , 1 ' . ! u : a b l: t i l e : f t a - . , ( - : - . l r ' . t , , , I N , - . i t f r .
' , l e ' lI l E t ) t r , , , 1 : , . L
amouf t c f , . ec l | |c tv , l - , o | l , - . t r ] | oJ coa]
l L l a e : i ' T ! , i I : l ; l ' ' i l' l _ a L f l - e : _ i t t _ - - i , L , ] : t t l . r a l _ a- . : i a : a n s , . , f , ! , r . - i t _
I , l l t :' f i r : r : e ! a t i t i I J , i r L ] : - s
r ' F - . a a : ! i s ! L ] l ] f . / ' j i t L t - -, , l i l_ ' r ia Sla i in , \ I _ l l L: : , . t l t i lt n re lenefal l r : . T r , . , ) .1_tr r " , i S. i f l f i p e d o f d s t f l ! r 1 , l i I . n r U i r f r
l r i l tSTf sston I ' ta l r t . ) rant . r ! r thools.l r o s p ' a s ] a c 1 o . e : i , , ( . r . l r t r l I l a t s r a: , , i : i l e 1 s a i a l ! 1 1 a t i . l i t . ; r t r / . 1 . -
' _ a ' e a l c 1 a , r - r f l ' . i . r : t ' f c l '' r 1 I E e n e r i s
T H E F U E L f . ' I : , . . - c r s < t (
L q t r t lF . n r c f r
I | ,1 . r r r ' l -_ r t t r i . r fa i r t L t ' r t I I t , l
, ) r r i i t : , , , 1 : l : l , i l ) l C ' r ! 3 c n a l l r i r f .
r r r ( r l i l l r / r r . r r | a i e o i L t c l r ( r 1 : i f l t . . r r ll r l l l r ( i : , are l - i l tn. l led to f ( , . r l ' l iLr . ] l1 : : i , n _ l ) r r i l , u c e a . L r a t l 1 , t i r l t a J l a
_ l r L . L ! t a : , i _ , a i l - -
I r l I ; r : l - r ' t l L : l . l . r . ' I- :
_ r L a , n s : 9 - r i i
IHE CONTROL BODS I I . ,' l : r I r n l r r l e f a . _ a t , _ i L t l ' l
r t . r l h r , l r r I i c a a i a i ' . 1 r
L r , r r ' , , r 1 . J f t h a a a r e l h , : ' a : a l . t 1 , 'r , l r . r e . j ! - r D I 1 f e , , ' a T e n s a r l a , a l l l l i ,f ri,.(.1 I )ll !a),".j1: itoLri,t
T H E C O O L A N T - A - - . t l l . L , , ,- l r la l l l l r .J l l : j - 1 l - : , . ' ._ l r I
i , _ , 1 f , , l f r . f e a t a . a : l L , a r - . ] l r . - 'l : - r r I l l f t : f t . i : - r I : r , l
--t
r l 5
-,-+--J
10
to the water in the cooling system of aca( which carries away the heal built upin the engine. In a reaclor, as much as330,000 gallons of water flow through thereactor core every minute to carry awaythe heat.
THE MOOERATOR - A moderator,water, slows down lhe speed al whichatoms travel. This reduction in speedactually increases the opporlunity to split,lhereby releasing energy.
Although engineering designs arequite complex, these lour elements -the fuel, the control rods, the coolant andthe moderator - are the basiccomponents ol a nuclear reactor.
€n;2rrsnmr:ntLike all industrial Drocesses. nuclear
power generation has by-product wastes:radioactive waste and hot water.Bec€use nuclear generaled eleclricitydoes not emit carbon dioxide into theatmosphere, nuclear power plants in theU.S. prevenl about as much greenhousehas emissions as taking 5 billion cars offour streets and highways
Fladioactive wastes are the orincioalenvironmental concern lor nuclear power.Mosl nuclear waste is low-level nuclearwaste. lt isordinary
Ga5 i5 filte.€d to increasethe amount of u-235
sDent fuel i9 storedat the Dower Dlant rite
URANIUM FUEI CYCLE
Uranium are is minedinto yellowcake
ln the future the roent fuelmay be buried in an
underground repository
qU-235 is made intoceramik fuel pel l€ts
Pellets are put into tuel rodsand ured to make electri<ity
4oricnle. aod,ng wler
trash, tools, protective clothrng, wipingcloths and disposable items that havebeen contaminated with small amountsof radioactive dust or particles. Thesematerials are subiect lo special regulationthat govem therr storage so lhey will nolcome in contacl with the outsideenvironment
On lhe olher hand the inadiated fuelassemblies are hrghly radioactive and
must be stored in specially designed-\ pools resembling large swimming
: '\ pools (water cools the fuel andI \ acts as a radiation shield) or
older and less radioactive fuel is kept inthe dry storage facility. lt is sealed inspecial concrete reinforced containers.The Uniled States Deparlment ofEnergy's long range plan is for this spenlluel to be stored deep in lhe earth in ageologic repository. The proposed site isYucca Mountarn, Nevada. Currently, allspent (used) luel is stored at the powerolant at which rl was used
' .\ in specially designed dryK . \ storage containers. The
Stcc,rr ,:,
steon tlnlthe turb\rE
ni*.In8:*y )Rernkrced cor'<tefeI:ilyff:.lTffili," -
,"ry
c(s4F\hl;cs- fufrcnhd' Boier Lnacr
esti0otmy rr
AGI sebahagian besar daripada. kita, tenaga nuklear sering
r' ., dikaitkan dengan bom atom dan'...: ' ' imej'kemusnahan'.Gambaran negatif kita terhadap tena-
ga nuklear ini kebanyakannyaberdasarkan kepada perisliwa pengebo-man Nagasaki dan Hiroshima di Jepunsemasa Perang Dunia Ke-2
Nagasaki dan Hiroshima ' lenyap' sete-lah bom atom yang menghasilkan tena-ga nuklear yang sangat kuat, dijatuhkanKe alasnya.
Bagaimanapun, bom atom adalahhasil tindakan tidak bertanggungjawabmanusia yang menyalahgunakan pene-muan sarns.
la samalah seperti manusia menya-lahgunakan pengetahuan sains dalambidang pengklonan dengan melakukanperkara yang menyalahi etika sepertimengklon manusia.
Tenaga nuklear sebenamya mem-berikan lebih banyak manfaat kepadamanusia sekiranya ia digunakan secaraberetika.
Di bawah dikemukakan soal jawabasas mengenai tenaga nuklear untuk
anda memahami apa sebenarnya yangdikatakan tenaga nuklear.
Soalan (S); Apa bahan utama untukmenghasilkan tenaga nuklear?
Jawapan (J): Sejenis bahan logamyang tinggi kepadatannya seperti ura-nium. Uranium terdapat di mana-manamuka bumi.
Uranium cair pada suhu 1132 darjahcelcrus
Simbol kimia bagi bahan ini ialah U.
S: Apakah keistimewaan pada ura-nium?
J: ADabila uranium drhentam lbom-bard) oleh neutron, nukleas uranium iniakan terpecah dua yang akan meng-hasilkan tenaga Proses ini dinamakanpenguraian ('f ission').
S: Kenapa proses penyuraian begi-tu p€nting?
J: Tenaga yang dihasilkan ini sebe-narnya berjuta-iuta kali lebih besar darFpada proses pembakaran brasa yangmenggunakan bahan bakar fosil lnibermakna, j ika kita melakukan dengan
betul dan beretika, hanya sedikit sahajauranium dipeIkecilkan untuk menghasil-kan tenaga yang kemudiannya bolehditukarkan kepada tenaga elektrik.
Tenaga elektrik boleh dihasilkan apa-bila tenaga daripada uranium ini diguna-kan untuk mendidihkan air bagi mengha-silkan tenaga stim bagi menghrdupkanturbin bagi menghasilkan tenaga elek-trik.
Kesemua proses ini dihasilkan dalamreaktor nuklear.
S: Setelah digunakan, apa akan iadidenqan uranium?
J: Uranium yang telah mengalamiproses penguraian menghasilkan pluto-nium. Plutonium ini sebenarnva ialahbahan yang lebih kurang sama denganuranium. la terhasil setelah neutrondalam uranium di serao Plutoniummempunyai kuasa penguraian (Fission).
S: Adakah ini bermakna, uranium ti-dak mempunyai kuasa penguraian ini?
J: Bena.. Kuasa penguraian yang ter-dapat pada uranium hanyalah 0.7 pera-tus .
muo12eS I
S: Adakah Inl luga b€?makna, llkaande menghcntam (bombad) pluto-nlum (uranlum yang telah dlgunakan)Inl ldta akan m4uludk n satu bendablru?
J: Ya. S€benamya plutonium sangatb€rguna dan ssbahagian besar daripa-da l€nag6 elektrik dadpada l€naga nuk-lsar ini datangnya daripada plutonium.
S: Apa 8€benamya plutonlum?J: Plulonium juga adalah unsur ssper-
ti uranium. la berat. b€racun danradioaktil. Tetapi ia s€benamya selamat.Bahaya radiasi daripada plutonium inidikurangkan hanya dongan memakaisarung langan ataupun kortas.
S: llemandangkan plulonlum bolohbrurd deflgan !€ndltl, a.lakah Inlbonnalam, klta boleh gunakannyauntuk membutt bom?
J: la tidaklah s€mudah ilu. Plutoniumyang didapati daripada roaKor nukl€aradalah bahan yang sukar untuk dik-endalikan. Peng€luar bom memadukansatu kilang dan iug6 makmal yang san-gat b€sar untuk mEnghasilkan bom plu-tonium daripada hasil uranium.
Untuk membual sonlata, makmal dankilang khusus untuk m€nghasilkan dub-nium p€rlu diwujudkan dan bukanrryasokadar bol€h m€ngambilnya daripadauranium yang sudah diguna pakai.
Oleh itu, kita tidak perlu bimbang loii-loii nuklear yang diwuiudkan untuktujuan p€nianaan kuasa el€ktrik lidakboleh bertukar msnjadi kilang bom atoms€maia-maia kerana plutonium bol€hdihasilkan di situ.
S: Ap€kah bu.bu p€nentangsnyang ssrlng dlbangbtk n mengeneltruga nukloar?
J: Terdapat banyak isu dan hujahsebanamya. Antaranya ialah:
i. Masalah p€lupusan sisa-sisa bahanyang ishh digunakan.
ii. Tenaga nukloar tidak skommik ker-ana torutarnanya apabila melibatkanp€mbinaan dan p€ngsndalian reKornuklear yang mahal, selain kepeduanuntuk melombong dan mempro€€s ura-nium.
iii. Roaktor nuklsar monghasilkan plu-tonium yang bahaya dan boleh digLr-.nakan untuk flrembual boflr.
iv. Radiasi yang dihasilkan olsh reak-lor nuklear dan iuga aklivili-aktiviti yanglsdibat dengan lenaga nuldoar adalahbebahaya.
S: Kenapa ponggunaan lenagt nuk-lerr unluk mengha.lllen bnaoF .l.k-t k dllGtakan leblh ma.rr ddn dantldak akan nt€ oraldcn al.||r s.ldtrr?
J: Menghasilkan tenags ebkfik (bri-oada kuasa nuklear adalah salah satuusaha torbaik unluk msnguEngkanmasalah pslepasan gas rumah hijau.
Kuasa nuklear hanya msnghasilkan
SAI-AH satu Fklor nuld.er dl naoatrmelu yang dlgun.t n unuk nanbakrltrnaga elel k unbk rlfyehy!.
ompat gram kabon dioksida petkilowattsojam b€rbanding 446 gram yangdihasilkan dadpada gas semulaiadl dan995 gram daripada arang balu.
S:Adlkah tlrysLm€mpunydraldol nuldelt
J: Satu-satun)ra 16aktor nuldsar yangledapat di negara ini ialah ReaktorTrira Puspsti (RTP) yang ditompatkendi Institut Tsknologi Nukl€ar Malaysla(MINT) yang torl€lak di Jalan Bangi[ama, Selangof.
R€aktor modd TdgE Mk ll mulab€roperasi pada pada 28 Jun 1982 danmorupakan rBaktor ponyelktikan.
S: Adakah llayala bobh m.mban-gun stau mdnbult a€data nuldert
J: Malaysia lidak boleh membina 8on-jata nuklear korana ia te alduk di baeEhTreati Trdak PomeFbakan Pe]senlal,EanNuklear (NPT) Perubuhan Bang6a-Bangsa Bersalu (PBB) yang melarangsGbarang pembangunan s€niata nuldearmahu pun man€rima bantuan dari luarmengonai s€njata nuklear.
Al-Khindi
EORANG lagi saintis lslamyang tersohor ialah Abu YousufYaqub lbn. lshak al-Khindi.Al-Khindi dilahirkan di Kufa sekitar
tahun 800 Masehi.Beliau sebenarnya seorang yang
mempunyai kepakaran dalam banyakbidang m€liputi falsafah, matematik,perubatan, astronomi, fizik, ahligeografi dan juga muzik.
Bagaimanapun, beliau lebih dike-nali k€rana hasil k€rjanya dalambidang lalsafah,
Dalam bidang Matematik, beliaumenulis empat buah buku mengenaisistem nombor.
Malah beliau juga meletakkan asasterhadap sebahagian besar dalambidang arithmetik moden.
WalauDun tidak dinafikan al-Khawarizmi memberikan sumbanganyang besar terhadap sistem nomborArab, al Khindijuga sebenarnya mem-berikan sumbangan yang bermakna.
Al-Khindi turut m€mberikan sum.bangan terhadap bidang geometrisfera untuk membantunya dalambidang pengajian aslronomi.
Dalam bidang kimia, beliau men-cadangkan idea baha$ra logam asasboleh ditukarkan menjadi logam yangoernarga.
Semsntara itu, dalam bidang lizikpula, beliau membsrikan sumbanganyang besar dan menulis buku dalambidang optik geometrikal.
Buku tulisannya m€njadi panduandan inspirasi kepada saintis-saintisterkemuka.
Dalam bidang perubatan, beliaumerupal€n orang pertama yang bet-iaya menentukan secara sistemalikdos untuk menghasilkan ubat.
Dalam bidang muzik, sebenarnyatidak banyak yang diketahui mengenaisumbangan al-Khindi.
Bagaimanapun al.Khindi pernahmeng€mukakan beberapa nota muzikyang diadunkan untuk menghasilkan
muzik yang harmoni.Al-Khindi juga
sebenarnya seorangpenulis yang sangatproduklif.
Beliau meng-hasilkan 241 buahbuku dalam pelba-gai bidang,
Antaranya lalah:! Astronomi
(16 buah)I Aritmetik
(1 l buah)I Geometri (32
buah)! Perubatan
(22 buah)I Fizik (12
buah)I Falsafah
(22 buah),I Logik (sembi-
lan buah),r Psikologi (5 buah)r Muzik (tujuh buah).
Selain itu, al-Khindijuga meng-hasilkan tulisan dalam bentuk mono-graf meliputi bidang astronomi, batu-batan, batu-batu berharga dan seba-9ainya.
Kepelbagaian ilmu yang dimiliki al-Khindi juga meliputi bidang terjema-nan.
Beliau adalah antara penterjemahawal yang terlibat dalam menter.jemahkan hasil karya dalam bidangGreek ke dalam bahasa Arab.
Malangnya, kebanyakan hasil karyaal-Khindi tidak dapat diperolehi lagikini.
Bagaimanapun, buku-buku danjuga hasil tulisannya yang masih adasehingga kini menunjukkan sumban-gannya yang begitu bermutu.
Dalam bahasa Latin, al-Khindi dike-nali sebagai Alkindus.
Banyakbuku-buku al-Khindi diter-jemahkan ke dalam bahasa lalin olehGherard of Cremona.
Anlara buku-buku yang diter-jemahkan ke dalam bahasa Latin ter-masuklah Risalah dar Tanjim, lkhtiyaratal-Ayyam, llahyat-e.Aristu, al-Mosiqa,Mad-o-Jazr dan Aduiyah Murakkaba.
Sebenarnya sumbangan dan pen-garuh al.Khindi dalam perkembangansains dan falsafah sungguh bermaknadalam menghidupkan dunia sains ketika zaman itu.
Pada zaman perlgngahan, salahseorang pemimpin, Cardano mengang-gap al-Khindi sebagai salah seorangdatipada 12 orang yang mempunyapemikir yang terhebat.
HasiFhasil kerja al-Khindi banyakmembuka jalan kgpada perkembanganpelbagai subjek dalam abad yangmendatang seperti matematik, peru-batan dan muzik.
u esti&otmg
N r l r ' , r r W , t s l ,
. f a a n r i g g a r k i t n i < o L o _ r _ c a n n r n y i l k
. T . l : i i n ' e r g e n g k a n k u t
. l ' l c r r c c g r h r n f e k s k r l t t o e h b i t k L e r ' t l
. K r l r t r l c n l r d b e r s i h d a n r c n
N r I . ' O r l B . r ' t r r r r r ' l .
. H c ! r c r i i : t d l n r e n y e g a _ k i t n ( ! t
. f l 6 1 r g r a l u s < a n l i a n g r c t r a
. f { c r r b n r d l r r l e n g m r b a n gs c n r u l l i D s a n p e r n d u n g a Is e n r L r l l l r d < u t
. l l c ' r ceEr l r n fe ( s <u r :n a I D i t ( ! c r i l
. K . r n r c n t r a 5 e g a r .s _ i r r d r r r a l
Nu Teen Pimple Gel. G e l j e r n i hr M enger ing dan m engecutkan
ie rawat tanpa men ingga lkan tandaP a o a m u K a
. l ' l e redakan b in r ik yang merenSsaoan raoanS
. Mencegah in feks i ku l i t o leh bak ter ia
. K u l i t m e n j a d r b e r s t h d a n s i h a t .
h-_...lrr|-
:
:
ry:
:
<
Nu Teen Oi l F reeM o i s t u r i z i n g G e l. l " le lembap dan menyuburkan ku l i t. Mentawal pe rem besan
s e b u m b e r l e b i h a n. Me l indunEi ku l i t dar ipada pancaran UV. Mencetah rn feks i ku l i t o leh bak ter ia. Sesua i d iBuna pada waktu s iang
o a n m a t a m. K u l i t m e n j a d i l e m b u r d a n l i c i n
T.r l i , rn Ke(nnr ikan 0l 7781001811\nin l r i r l . r . r r 9rnr- l i0pml [ -mel P!r tan\ . r . rnr f ' rquir i€\@gin\era conl \ \cbslrc: lawwBinvera.com Formulasi dan ierrn.rn
Prof. Mohd Yusof
sains nukfear
Soalan (S): Bila Prof. mula meminatibidang sains nuklear
Ja Sebenamya, ia bukanlahmrna ita saya sejak kecil. Masasekolah, saya tidak tahu menahu pun apaitu sains nuklear. l\ralah bidano ini tidakdiketahui pun di negara ini keti-ka itu.
Saya mula menaruh minat dalam
cari maklumat lanjut mengenai perkaratnt.
Kerana begitu minat datam bidang ini.,uga saya m€ngambil keputusan untukmembuat doKor falsatah (Ph.D) sayadalam bidang ini.
Saya membuat Ph.D saya di Universityof London, United Kingdori. Kalau tidaKsilap saya. sayalah satu-satunya pelajarMelayu yang mengambil bidang sainsnuklear ini.
Lainlain pelajar Melayu yang b€ta,arbersama saya ketika itu ialah b€kaspengerusi Tenaga Nasional Berhad (TNB)Daluk Dr. Ahmad Taiudin AliBagaimanapun, beliau membuat ph.Ddalam bidang kejuruteraan
S: Kenapa Prol. memilih bidangsains nuklear sedangkan kelika itu taamat asing sekali di negara ini,
Jika memikirkan soal kerja, sayagkin tidak akan mengambil keputusank membuat Ph.D saya dalam bidang
tnt.Tetapi semuanya saya lakukan kerana
saya begitu obses dengan sains nuklear.Sebelum melanjutkan pelajaran ke per-ingkat Ph.D saya bekerja sebagat tutorbidang Fizik di UPM.
Minat yang terlalu mendalam dalambidang ini menyebabkan saya sanggupmengambil risiko untuk terus membuarPh.D tanpa terlebih dahulu membual sar-lana.
Ini bermakna jika tesis Ph.D sayagagal, saya hanya akan pulang dengantazah sarjana muda walaupun setelahmenghabiskan masa selama lima tahundi luar negara.
Tetapi seperti saya katakan tadi, iaadalah kerana minat saya yang sangatmendalam dalam bidang ini.
S: Bagaimana dengan perkemban-
pengajian dahulu, memang saya seorangsahaja di UPM. Ketika itu saya banyakmenjalankan kerjasama dengan rakan-rakan saya di Institut Teknolooi NuklearMalaysia'(MINT), ketika itu P;soati danjuga di Universiti Kebangsaan Maiaysia{UKMI.
Malah saya juga menjalankan sabatikaldi MINT. Saya akui ketika itu, kesedarankita terhadap kepenlingan teknologr nuk-lear masih kurang menyebabkan sayasukar mendapatkan geran penyelidikan.Kelika ilu saya begitu minat untuk men-jalankan kajian mengenai positron ata-antizarah Saya memilih bidang ini ke-rana ia boleh digunakan untuk mengkall
MOHD. YUSOF
sifal-s at bahan. Kita boleh menoetahurdan mengesahkan kecacatan.Memandangkan saya tidak mendapatgeran, saya lakukan secara kecil-kecilandengan bantuan UKIV dan KementerianSains, Teknologi dan Alam Sekitar(MOSTE).
Bagaimanapun, kini peluang mema-jukan bidang ini kini semakin terbukaluas. Banyak penyelidikan yangdijalankan di UKM dan juga di MINT men-dapat bantuan melalui pembiayaanPenumpuan Penyeldikan di Bidang-Bidang Keutamaan (lFlPA).
S: Apa nasihat Prot. kepada pelajaryang meminali bidang ini?
J: Yang penting sekali ialah minat yangmendalam. Anda tidak boleh memilihbidang ini semata-mata kerana tdak adabidang lain yang boleh dipilih.
Lagi satu nasihal saya, anda tidakboleh memilih bidang ini kalau anda berci-ta-cita untuk meniadr usahawan.
Selain itu dari segi persediaanakademik, anda perlu baik dalam subjekFizik, Lialematik dan Bahasa English
Kini. untuk memasuki bidang ini andajuga perlu menguasai subjek Kimia den-gan baik kerana kini sains nuklear jugamelibatkan kimia.
S: Adakah peluang pekeriaan dalambidang ini cerah?
J: Berbanding dengan dahulu, penggu-naan sains nuklear Ini semakin luas Kitakini menggunakan teknologi nuklear inidalam bidang perubatan, pertanian danindustri-industri pembuatan dan bukanterhad kepada bidang penyelidikan sema-ta-mala.
rc estiSotmg
Gel Penyeiuk NO,l di Jepun Untuk |(onohkonok & Dewoso
. Sesuoi untuk dohi & tidok mudoh tonoool.
. lrdok menyokitkon kulit.' Gonl kon dengon lop6on boru i ko keson penyeiukon hilong
Dapolkon nosihol doktor ko demom berteruson
Berwospodo lerhodopproduk liruon.Dopolkon KoolFever
Gunokon Koo Fever
Lophon gelseiuk yong ernbut,
Pengilong
JLrgo lerdopol unlLrk orong
KOBAYASHI PHARMACEUTICALC0. LTD. JepunE en Tunggol Unruk Mtio & 5 pLrroT O H T O N K U S O N A H O .186, loon Burmo,10350 P! oLr P,nong Te 04,228 7t6t K t re 03-5634 4660
TOHTONKU (5) PTE LTO55 UbiAvenue I f02-03 9ngopuro 408935 ret OZ-745 8626URL hflp //folow me com my
Demom Mendodok BUATAN JEPUN
Mol bodon soyo ponos Lopison Gel Penyeiuk. lo memberi keselesoon don omol berkeson!
Terdopof dolom pek dewoso don konok-konok. Sesuoi unluk seisi keluorqo.
Keboikon:. Keson penyeiukon serlo-merlo.. Setrop lopison lohon sehinggo 6 iom-.. Tiodo kondungon ubol. Senong don memudohkon.
Boleh diounokon terus.
nenyerop cep!r oon membontu
Sogcmona rosonyosekorong?s€iLrk don se eso
KoolFe!€r U.tuk onok ondo Iong
t&
""":})
Rumusan semula judinyalembut untuk
seisi keluarga
Feather Baru mcngandungi ramuan semula jadiyang begitu lembut untuk seisi keluarga
Apabila anda ingin mcmbcli syampu untuk scisi keluarga, pastikananda memi l ih Feather . Rumusan baru Fcathcr mrngandung iramuan semula jadi vang begitu lembut untuk setiap ahli keluargairnda, Kamomil, pati l imau dan vitamin E, ckstrak daun lidahbuaya dan min-vak jojoba menjadikan rambut anda bcrsih danlembut semula jad i . Untuk rambut vang leb ih l i c in , tambah perap iFeather. Yang menariknl'a, Feather sungguh mcnguntungkan.
Feittrero-@
$f*-^*
Feather kegemaran semu/a jad i se
#lb *H.
lstimewa LB
Vrla len nrcnrbcr i andr sr{enr pcnghadrmrn i rng s ihrr Inr ldr rh term.r
vilagcn trntsrt bril nntuk L$rhrl.)n u\u5 ta bcrkcsan Unnrt nr.,tr\rn iui hcnrpcdrld.rn asrd )ang rd l ( la lam pcrur Lrnd! I ber8crrk \cc.r r r menfc luruh tcscmua ccrukusus. uniuf i tcrnbcr l pcnghrdrnr i rn vrng senrpurnl
I ) i d e k l n U s U s t l n d a t c r l l p . r r h a k r c r r u b u r L y i t n g b e r F c r r n a n m c n c k l D
Srstem p, :nghrdxrnl ln ] : rng hLrk mcmbuark n l Ibuh anda s ihrrMinunl h lituq<en setidF h.tti r htl' nenp?rotthi kcsihatan J.ulq haik.
fi{ilQ
Y fr&ll'r,1
rt
Vitagen@ Minuman Susu Kultar yang Sebenan
FE q
M I S d i B f d - I n o I . r l o c c l 7 r ) J 4 . 1 3 3
prinsip yang dikemukakan oleh Fermi iniboleh digunakan untuk membuat bomatom.
Dengan suasana Perang Dunia Ke-2yang semakin dekat ketika itu, keupa-yaan untuk menghasilkan bom seum-pama itu adalah penling.
Dari Universit i Columbia, Fermi ke-mudiannya berpindah ke University ofStagg Field di mana dia bertang-gungjawab menyelia reaktor nuklearyang pertama di dunia
Pada penghujung Perang DuniaKe-2. University ol Chicago telahmembentuk Institut Pengajian Nuklearkini ditukar kepada nama Institut
Enrico Fermi).Institul ini menempatkan saintis-sain,
tis bagi pembangunan bom atomFermi kemudiannya menyertai lakulti
Inr dan meneruskan kalrannya lerhadapnukleas atom dengan memlokuskan ke-pada partikel-partikel yang membentuknux teas
Di ka langan ah l i I z rk . Fermi d i i k l i ra fsebaga saintis terhebat abad dalamabad ke 20
Malah bag pe la la f -pe la la r F iz k d r un 'versit i. nama Fermr bukanlah asing sebagar penyumbang utama bukan sahaladalam b dang fizik nuklear tetapi juga. a l h 2 ^ r ' . < ^ a l < : ' ^ < l ' 7 i l r
Fermr adalah seorang yang beg tu ge,markan kerla-kerla yang rnel ibatkan pe-nemuan-penemuan ba ru da lam b idangl i z i k
Bagi Fermi, l iz ik berkuasa t inggi adalah bidang yanq palrng menarik dalamFrz k
Bereksperimentasi dengan atomAINTIS dari ltali, Enrico Fermimungkin dibenci dunia. Bagai-manapun beliau juga sebenar.nya telah menjadi penyelamat
saintts-satnlrs
Peluang ke Sweden untuk rnenerimaHadiah Nobel digunakan oleh Fermi dankeluarganya untuk rnentnggalkan sementara negara kelahirannya iaitu ltalikerana lekanan polit ik di negaranya ketika itu
Fermi kernudiannya menerima tawa,ran jawalan profesor f ztk di UniversttCo lumbia
Penemuan Fermi mengenai teori pe-nguraian atom itu sebenarnya mempunyai kaitan dengan penciplaan boma10m
Saintis pada kelika i lu merasakan
Squnta
Kebencian keDada Fermi munokin ke-rana beliaulah saintis yangbertanggungjawab mencari formuladan kaedah tepat bagaimana atomdapat dipisahkan untuk menghasilkantenaga nuklear.
Penemuan Fermi itu menjadi asaskepada penciptaan bom atom yangtelah dan akan membawakemusnahan kepada dunia
Bagaimanapun, penemuan Fermi ituJuga sebenarnya memberi makna yangbesar terutamanya sebagai sumber le-naga alternatrl selain minyak dan bahanbakar yang lain
Kaedah pemecahan atom ini merr-bawa kepada penghastlan tenaga nuk-lear yang banyak dtgunakan oleh nega-ra-negara besar.
Penemuan Fermi juga menjadi pence-lus hepdda penggLrnaan te4aga in da-lam brddng-bidang laln teutamanyaperubatan pertanian industri pembua-tan dan sebagainya
Atas ke,ayaan Fermi Ini oeliau yangdr lah |kan pada 1901 dr F lome, l la l t te tandranugerahkan Hadial Nobel pada 1938
Hadiah Nobel kepada Ferm itu ada-lah kerana kejayaannya menemui la-wapan bahawa penguraian nuklearboleh dicapai melalui pemecahan atomurantu m
Fermi yang meninggal dllnia pada 28November 1954. menjadt profesor da-lam bidangF zik Teorit ikaldi University ofBome pada1927
KepakaranFef mr ada lahdalam kedua-dua bidangfizik meliputiteori dan ek-spenmen taitusatu kernahiranyang larang ot-mi l i k l o leh
FEFMI (depankir i) bersamaraKan-takanpenyelidik.
1,,\ ; 21
Chromo6phere(inn€r atmosphere)up to 10,000 km ihict
Radiative zoneabout 380,000 kmthlck
Chromo3pheretempraturc naboul 1 0,0OO
-C Pholo6pheretenp€rature^about 5,500 "C
Coaona (out€ratmosphOrc)
Prominence(jet of gasEt edge olthousandsot kilometreshigh)
Macrospicule(vertical iel ol ge3Ebout 40,000 km hlgh)Spicule (vertlcal iei
of gas about10,000 km high)
Sunspot(cool region)
Gas loop(looped prominence)
Solartlaae(sudden relees. ol energyassOCieted wllh sunsPots)
billiois years. Th6 Sun is a yellow majn sequence star about 1.4 million kibmoters indiameter. h consists almost entirelv ol hvdrcgen and helium. In the Sun's core: hidrogen isconverted in the process. The energv travelsfrorn core, hrough the radiative and-'convec-tive zones, to tls heat and lioht.
HE Sun is the star at the centre ol theSolar System. n is about five biltionyears old and will continue to shineas rt (bes now for about another five
On the photosph€re there are oflen dark,rehtively cool areas catled sunspots, whicflusually appear in pairs or groups and arehought to be caused by magnetic fiebs.
Oher typ€s of solar aclivity are flares,which are usually associat€d wif| sunspols,and prominences. Flares arg sudden di$charges of high-energy radiation and atomicpadicles. Prominerrces are huge loops ol fila-ments of gas extending into the solar aEnos-phere: some last for hours, others for months.
Beyond the photosph€re is the chromosphere(inner aLnosphere) and the exuemdy rarifiedcorona (outer avncphere), which extendsmillions of kilometers into soace.
liny padicles thal escape from tl|e coronagive rise to the solar wind, which sbeamsthrough space at hundreds of kilometers persecond. The chromosphere and corona canbe s€en fiom Earh when fie Sun is totallvedips€d by the N,toon - OORUNGKINDERSLEY -Ultimate t sual Dictionary
zzestiSotmg
Drt
ALAM melakukan pembedahan kompleks seperti pemb;-dahan tu lang dan muka,'.i::.,;2) penyedtaan model yang
menyerupai struklur sebenar adalahamalan yang berkesan Sehubungandengan ini, satu prinsip asas dalamsistem CT-[./ lodeller, model sistemperubatan lengkap yang kini terdapaldi SIRIM Berhad, memerlukan doktoruntuk menguasai penterjemahan imelperubatan
Juruteknik pula perlu menjalankanpemprosesan teknikal ke atas modelyang ditetapkan. Sislem demikian
telah pun digunakan secarameluas di Eropah
- -F . . s t ruk tu r mode l
l-:F- J:#ffeil"
lmej akan ditafsir dan diter-jemahkan terus menggunakan formatmesin Stereolithography ataupun Z-corp dan sebagainya. Penggunaankaedah ini akan menjamin pempros-esan imej model dan struktur sokon.gan dengan lepal, cepat dan mudah.[4enerusi prosidur sisipan tiga dimen-si, kualit i t inggi rupa bentuk per-mukaan luar sesuatu objek dapatd ike kalkan.
Ketepatan keseluruhan sistem inidapal dinrlai dengan perbezaan seki-ta r 0 .1 dan 0 .5mm saha ja .
Sistem ini dapat digunakan untuktiga tujuan utama iaitu:
N4odel t iga dimensi ini dapatdijadikan sebagai set data rujukan
yang merangkumi aspek visual dandokumen nyata bagi tujuandiagnosis. perancangan terapidan pembelajaran
h surooo
la memudahkan aspekkomunikasi di anlara ahlikumpulan bedah, pakar radiolo-gi dan pakar bedah dan jugaantara doktor dengan pesakit
N,lodel tiga drmensi amatberkesan dalam merancangpembedahan, yang melibatkanproses simulasi seperti pembe-dahan muka yang mana modelindividu digunakan bagi meng-gantikan segmen tulang sebenar.
Dengan adanya
protheses adalahleb ih mudah.
Model ini berfungsi sebagainegatil di mana implandihasilkan sebelum pembeda-han dilakukan ataupun ia men-jadi asas bagi menghasilkanrmplan
estiSotmgzs
NASA sediaMarikh
Tanda-tanda kewujudan air di planet ilu telahmenyebabkan minat yang tinggi di kalangansaintis unluk memastikan sama ada terdaDatkehidupan di planst itu memandangkan air ialahpunca kapada mana.mana kehidupan.
Misi ini ,uga bagi menoruskan kehilangan duarobot yang dilancarkan k€ planet itu pada 1999.Misi ko planet itu hanya boleh dilakukan duatahun sekali iaitu kedudukan Marikh beradapada iarak paling hampir dsngan bumi.'Kegagalan misi ko Marikh pada 1999 itu
Oleh Rl(hlan Mohd. lmam
m€nyebabkan kerla-k€4a selama tiga iahunlebur bggitu sahaja dan saintis berharap misit€rbaru ini akan msngulangi ksjayaan misi MarsPathfindar pada 1997," katanya.
Robot terbaru vanq akan dilanca.kan nanti
AKAR-pakar astronomi di agsnsi Pentadbiran AngkasaLepas dan Aeronatik N€gara Amedka Syarikat (NASA)kini sibuk membuat p€rs€diaan terakhir bagi melan-carkan dua robot k6cil untuk misi oonerokaan sama
Robot terbaru yang akan dilanca.kan nantimampu m€njelaiah lebih jauh daripada Pathfinder iaitus€hin9g6 hampir 1 km dan menghantar ksmbali maklumaimengsnai batu dan p€rmukaan planet itu kopada pusat dibumi.
S€tiap robot bergerak itu akan dil€ngkapi dengan kamerayang molihat sohingga 360 dariah, stsrsoskopik, pandangancerung b€rbatu dan mempunyai tangan yang bolsh m€ngam-bil balu dan tanah.
Robot dongan kuasa solar itu juga boleh bertahan antara90 hingga 120 hari solepas kstibaan (bergantung k€padajumlah cahaya matahari dilerima) dan akan kshabisan tena-ga apabila planet ilu msmasuki musim sojuk yang suhunyamoncecah -150 dariah.
Peti ais disejukkan oleh bunyiHAMPIR setiap rumah kita mempun-yai peti sejuk atau peti ais yang msn.jadi lempat menyimpan barang-barangmeniah seperti sayur, ikan dan minu-man agar tahan l€bih lama.
Teknologi p€nyejukan peti ais masakini menggunakan bahan kimia ataugas klorotluorokarbon dan hidrollue.okarbon yang secara tidak langsungmemberi kesan keDada masalahp€ncgmaran cuaca alau kopanasanoun|a.
Bagaimanapun, kini terdapat usahauntuk menghasilkan peti sejuk yangakan menggunakan kuasa bunyi yangbertindak sobagai agsn p€nyeiukan.
Makmal Stevsn Garr€t dariPennsylvania University, AmerikaSyarikal kini sedang msnjalankan
bunyi b€ftuasa tinggi untuk meng-hasilkan kepanasan dan seiuk,berusaha msnghasilkan sp€akor yangmampu berbunyi dengan kuat dans€terusnya mempsngaruhi porsski-taran di dalam poti ais.
Boliau dan kumpulan penyelidiknyayang dibiayai oleh Unilsvor kini telahmenyiapkan prototaip p€ti ssiuk thermoakuaslik' atau peti sejuk dengankuasa bunyi.
Ssb€namya saintis sebelum initelah b€riaya membuKikan yang ter-dapat hubungan antara bunyi dansuhu sekitar dsngan mendapati bunyiombak meruoakan aniara taktorpenyumbang kepada suhu di persski-taran Danlai.
Garrel b€rkatra. kepanasan bol€hdihasilkan dengan kuasa bunyi yangrsndah, manakala kuasa bunyi yangtinggi mampu msnghasilkan ksse-iukan.
Bagi menghasilkan peEekitaranyang soiuk sehingga +4 dariah yangdipedukan bagi menyejukkan dalampeli ais, kuasa bunyi sehingga 196d€sibel dip€dukan. Sebagai per-bandingan, bunyi snjin p€sawat darijarak dekat menghasilkan kira-kira130 desibel.
z+ esti&etmg
w
SEiIUT mematuhl laluan yang t€tah dltltapkrn oleh ,plhakberkuasa' mgreka.
Kebodohan sepatutnyadapat diubati- saintis DNA
SAINTIS terkenal yang iuga merupakan salah seorangyang menemui slruktur DNA (asid deoksiribonukleik)atau kod kimia bagi semua kehidupan telah menya-takan yang kebodohan merupakan penyakit genetikyang boleh diubati.
Pakar biologi, James Watson yang menemui strukturDNA bersama rakannya Francis Crick 50 tahun lalumenyatakan, kepintaran yang rendah merupakanmasalah ketidaklentuan warisan genelik dan pakarbiologi mempunyai tugas unluk mencipla kaedah per-awatan gen untuk mengalasi masalah kebodohan ilu.
"Jika seseorang itu benar-benar bodoh, saya me-nganggap keadaan itu sebagai penyakit," kata Watsonyang kini menjadi Presrden Makmal Cold SpringHarbour, New York.
Katanya, kebiasaannya kira-kira 10 peratus pelajarakan didapali bermasalah dalam pembelajaran danorang ramai sering menganggapnya sebagai masalahkemiskinan yang menjadi puncanya
"la mungkin tidak Jadi saya ingin menghapuskantanggapan sedemrkian bagi membantu golongan 10peralus lersebut," katanya yang dipelik oleh majalahNewscientisl dari siri dokumentari lelevisven Channel 4United Kingdom.
Watson yang sememangnya sering menimbulkankenyataan kontroversi juga mencadangkan agar kajianterhadap gen manusia dijalankan bagi membolehkanpenghasilan lebih ramai manusia berwajah cantik.
Bagaimanapun, lain-lain saintis mempersoalkancadangan Walson ilu sama ada ia sesuatu yang bolehditerima akal
Nikolas Bose, pakar biologi dari London School ofEconomics berpendapat kejurutera-an genetik seumpama itu ter-lalu kompleks kerana iamembabitkan rantaiangen yang diwarisi danJUga keadaan perseki-taran.
Dalam siri televisyenitu, Watson juga telahmelawat keluarga yangmempunyai anak-anakbermasalah SindromDown yang seme-mangnya merupakanmasalah sejagat.
MUNGKINKAHmasalah lambapkanal-klnlk downsindron boLh
Semut patuh trafikelak kesesakan
KEBIASAANNYA KiIamengetahui manusia yangmemandu kenderaan diialan raya akan sentiasamengikut arahan atauundang-undang tratik bagimelancarkan per,alanandan mengelakkankesesakan.
Bagaimanapun, kalianm€ndapati kumpulans€mut yang sentiasa ber-gerak dalam barisan jugamempunyar srstem pengu-rusan trafik moreka sendiribagi menggelakkankes€sakan dan menganggup€4aranan.
Menurut kajian lorbaru,kumpulan semut akanm€ngikut laluan yang telahdisediakan oleh Dihak'berkuasa' mereka yangmembuka jalan yang palingselamal dan mamou me-ngelakkan dari menjadimangsa.
Ahli biologi dari PrincetonUniversity, New Jersey, lainD. Couzin yang m€n-jalankan kaiian itu berkatak€cekapan pengurusanlaluan trafik telah menjadielemen utama dalammasyalakat serangga.
Kaiian terhadap tenterasemut yang dik€nali seba-gai Eciton Burchalli(E.Burchell i) yang tinggal ditengah dan Am€rikaSelatan menunjukkanbagaimana pengurusankesesakan diperlukan bagi
memaslikan kelancaranlaluan hampir setengah jutasemut j€nis itu.
Ketika mencari mangsasebagai sumber makanan,kira-kira 200,000 kumpulantentera semut E.Burchelliakan bergerak secara ter-atur dari sarang merekadalam pelbagai laluansep€rti lebuh raya.
Laluan yang digunakanoleh golongan semul initelah membsntuk sehingga20 meler lebar dan 100meter panjang dan merekaboleh menyerang kira-kira30,000 pemangsa merekadengan mudah.'Semut.s€mut ini bolehmembersihkan kawasansshingga 1 ,500 kaki perse-gi dalam masa sehari danmenakluk kawasan tersebutuntuk mendapatkan sumbermakanan," kata Couzinyang dip€lik dari NatbnalGeognphic.
Anlara oeraturan traf ikmudah yang diikuti olehsemutsemut ini ialah mere-ka akan memberi laluankepada barisan semul yangdatang dari arahberlentangan dan semut-semut di hadapan pulaakan meninggalkan bekasdalam b€ntuk bahan cecairyang akan memudahkansemul lain mengikut laluanitu semula jika terkeluarDansan.
dlubatl?
: Apakah organismapertama yanghidup di bumi ini?
ERDASARKAN lamanwgb Earlh's Beginningsand Archean Lile bumi
telah wujud seiak 4.6 biliontahun yang lalu.
Organisma pertama yanghiduo di bumi ini ialah mikrobkecil dikenali sebagai' cyanobacteria' yang hidupseiak tiga billion tahun lalu.
KEPINGAN salji sebenamya terben.tuk daripada himpunan dua hingga200 kristal ais.
Kristal ini terbentuk daripada sakibaki kotoran yang diterbangkan keatmosfera dan diliputi oleh kepingan-
Di bawah Dermukaan bumi tardaoatlapisan batu mollen panas yang dikenalisebagai mantel.
Kepingan-kepingan dan serpihan bumi ter-apung-apung di atas lapisan ini batu yangcair sepsrti kapal terapung-apung di lautan.
Apabila kepingan kerak bumi dan lapisanteklonik bertembung maka berlaku gegaran.Apabila lapisan ini bertolak-tolakan antarasatu sama lain dan melarikan diri atautergelincir dari arah bertentangan maka inilahyang dikatakan gsmpa bumi.
Mikrob ini tidak mempunyaisel dan ssbarang DNA sertalidak makan. la hanya hidup,membiak dan kemudiannyamati. Mikrob ini akan terushiduD unluk dua bilion tahunlagi.
la hidup hampir dengantumbuh-tumbuhan danbinatang dan lugasnya yang
kepingan kecil ais.Jika keadaan terlalu sejuk kristal
ais ini akan terikat aniara satu samalain.
Aoabila ia tsdalu berat ia akaniatuh ke bumi dan inilah dikatakan
salji yang turun.Jika anda
perhatikan den-gan lebih dekatkepingan saliiini anda akandapat melihat iamempunyaicorak geomelrikyang menarik.
Corak ini ter-bentuk akibalair yang bekudalam pers€ki-laran di bawahgraviti kosong,seperti awan.
paling utama ialah meng-hasilkan oksigen.
Kewujudan mikrob amat ber-guna kepada hidupan akandatang di muka bumi ini.
HUJAN asid adalah hujan, kabus alausalji yang tercemar di atmosfera danapabila berlaku akan menyebabkankerosakan di bumi ini. Bahan kimia yangmenyebabkan pencemaran berpuncadaripada pelbagai sumber termasuk lojikuasa, kenderaan dan kilang.
Bahan kimia yang ia dil€paskan keatmosfera sebagai gas buangan ia bolehbergerak jauh sehingga beribu-ribu kilo-meter.
Ketika awan torbentuk bahan kimia iniakan diserap oleh wap air dan jatuh se-mula ke bumi dalam kitaran semula jadiatr.
Hujan asid hanya boleh diatasi dsnganmenjadikan kilang dan peralatan lebihmesra alam.
aft
\
d
I
Apakah yang menyebabkan salii turun?
a glass hot water
1. Fil l the glass almost to the brim with hotwater.
2. Put one or two ice cubes in the water.Ask some friends if they think the water wil loverflow when the cubes melt
. l . , ! i i : ) : l i ' , - - :
The level of the water remains the same.This is because water in its l iquid state takesup less space than when it is solid.
So. when the ice melts, the water does notspil l over the rim of the glass.
The weight of water
n two plastic bottles$ one nail6t sticky tape* water
What to do?'1. Using the nail, pierce
a vertical line of holes onone bottle. Pierce a hori-zontal l ine of holes on theolher bottles, as shown inthe piclure. (Do this withthe help ot an adult).
2. Cover both bottleswith slicky tape.
3. Fill the botfles withwater. Bemove the tapefirs from one bottle, thenthe other.
'EV tr :: il - l a p p e n b '
Water spurtsout at an equaldistance allaround the bot-tle with holes ina horizontall ine. But fromthe bottle wilhthe holes in avertical l ine,water spurls outat ditferent dis-tances. Thenearer the baseof the bonle, thegreater the dis-Iance.
This is because, thewater weighs heavilyagainst the inside of thebottle, and so it escapes
through the holes withconsiderable force Thislorce is stronger where alot of waler werghs against
the inside of the bottle (orwhere the water is deep-est) and so the spurt herers longer.
zaestiSotmg
What to do?1. Pour the honey and the oil
into th€ iar.
2. Pour in ths waler.
What happens?The liquids do not mix, but
separate into laygrs. The oil
lloals on the honey; lhe watersinks underneath the oil, butlloals on the honey because thethree liquids have ditlerent den-sities. The oil, which has theleast density floats on ths water.The honey settles on the bot-tom because this has the gratest densitv.
Air whf;mtushrinkst ' .1.2t. . :r : . : . ' t ! : . , , : ,
.y;:at-. . '1y ; , , ; , t
What to do?1 . With lhe help of an adult, pour
very hot water into the bottle.
2. Atter a few minutes, empty thebottle. Put the neck ol the balloonover the top of the bottle at once.
3. Turn the hot water tap on theoutside of lhe bottle.
What happens?The balloon sinks inside the bof
tle. This is because the hot air
r a glass bottle{t a balloon* a sink with hot and cotd water
inside the bottleconlacts (shrinks)when it is cold,which means thatit reduces involume.
As the airoutside enters into thespace which is left, it also pushesthe balloon inside.
The contraction of the air is dueto the slowing-down ot the speed ofits molecules, resulting lrom thelowering ol the temperature.
estiSotmg zs
DISK DRIVE
u -:1 -"*. uh,t a.\ t
& I **i\ - rsrdpetr#w$mm'x Wffi #$s$nsECARA ASASNYA kita menoe-tahur bahawa komputer diba--hagikan kepada dua elemenutama yang saling bergantung
antara satu sama lain iaitu Derkakasan(hardware) dan perisian (sottware).
Sepeni yang dijelaskan minggu tepas,perkakasan merupakan peralatan fizikal(yang boleh dipegang dan lihat) komputeryang mempunyai bahagian luaran dandalaman.
Sudah tentu perkakasan luaran yangboleh dilihat di bahagian hadapan i<onipu-ter seperti papan kekunci, monitor, tetikus,pemacu cakera liut (disket), pemacu CDdan kotak (casing) komputer merupakanperkakasan yang dikelahui kebanyakanpengguna komputer
Jika kita menielajah ke dalam komputerpula, lebih banyak perkakasan yang akandapat dilihat dan sebenamya menladi nadiutama kepada operasi sesebuah kompu-ter.
Secara asasnya, komponen perkakasankompuler (di bahagian dalam) akan mem-
padat (CD),.pemacu cakera liut (drive A)oan seDagarnya.
Cakera keras, cakera liut, CD dan terki-ni DVD (pemacu video digital) mem-
bolehkan data-data yang dima-sukkan ke dalam komputerdapat disimpan dan dibaca se-mula. Peranti yang membe-narkan data-data tersebut diba-ca semula dikenali sebagaipemacu cakera (disk drive).
a Nrikropemproses iaitu peranti berbentuk ciD ini meruoakankomponen utama kepada operasisesebuah komputer. Kelajuan sesebuahkomputer beroperasi bergantung kepadakelajuan cip mikropemproses ini yang jugadikenali sebagai CPU (unit pemprosesseousat).
Secara mudahnya CPU menjalankanperanan seperti sebuah mesin kalkulatorberkuasa iaitu m€njalankan pengiraanbagi data-data masuk dan keluar (inputdan output) dan iuga membual keputusan.Antara cip mikropemproses terkenal ialahPentium dan Celeron keluaran lntelCorporatian dan AMD Athlon keluaranAdvance Micro Devices Inc.
a Storan - komputer juga mempunyaiingatan supaya boleh mengingati kembalisegala tugas yang telah dilakukan Alatuntuk menyimpan data dipanggil storan.Kebiasaannya pengguna PC menyimpandata di dalam dalam cakera keras (HD),cakera liut, cakera padat (CD) dan jugaoemacu Zio.
Storan juga dibuat dalam bentuk memo-ri atau ingatan pada RAM, Cache Memorydan RO[il yang bertungsi sebagai storan
sementarauntuk memper-cepatkan peng-gunaan pro-gram komputer.
. CD-ROM(cakera padat-memori bacasahaja) ialahsejenis cakerapadat yangdibuat untukdimainkan didalam kompu-ter. 'Baca saha-ja' atau ReadOnly bermak-sud data-datahanya dapatdibaca sahajadan tidak bolehdigunakanuntuk tujuansimpanan/raka-man oala.
Kiniterdapat
CD-R (CD boleh rakam) dan CD-RW(boleh dirakam berkali-kali) yang mem-bolehkan kita menyimpan lebih banyakdata ke dalam CD jenis ini berbandingcakera liul. Bagaimanapun anda memer-lukan perakam khusus untuk tujuan me-nyimpan data di dalam CD ienis ini.
Perisian
Sepertr yang dinyatakan minggu lepas,perisian pula merupakan program yangdirekabentuk unluk memudahkan penggu-na berhubung dengan komputer melaluiprogram-program yang dibangunkan olehpara jurutera perisian dan pengaturcara(programmer).
Sudah tentu keberkesanan sesebuahkomputer bergantung kepada perisian sis-tem operasi (seperti MS-DOS, Windows,UNIX dan Linux) yang merupakan pro-gram komputer paling utama dipedukan.
Perisian sistem operasi (OS) yangmerupakan 'otak' kepada komputerberkuasa penuh untuk memaslikanoperasi semua perkakasan dan jugaperisian-perisian aplikasi yang lain.
Perisran aplikasi iaitu program yangdirekabentuk untuk memudahkan penggu-na melakukan kerja-kerja khusus sepertiperisian anti-virus (seperti Norton, Trenddan sebagainya), perisian produKiviti(seperti Microsoft Word, Powerpoint,perisian grafik (Adobe Photoshop), per-mainan, e-mel dan sebagainya.
Bagi adik-adik yang berminat untukmembangunkan perisian atau programkita sendiri, kemahiran matematik dankreativiti dioerlukan kerana ia meruoakanantara elemen utama untuk meniadi oen-gaturcara te*enal.
Pengaturcara akan mempelajari pelba-gai bahasa pengaturcaraan seperti Cobol,C++. Java, Visual Basic. HTML dan seba-gainya bagi menghasilkan pelbagai pro-gram mengikut kehendak pengguna.MOTHERBOARD
eo esti8otmy
menuniukkan kepada anda cara yang sangal mudahbaqainiana andd boleh menggunakan koleksi kulit 'kulitsiput ini untuk tujuan yang lebih menarik dan berguna
Bahaniahan yang dipedukan sangEt mudah ialtu:
meja untukdiiadikan hiasan,kulit-kulit siput inijuga boleh menjadihiasan menarik dikotak-kotak yanganoa gunaKanuntuK mengrsr apa-apa sahaja koleksipenbadi anda.
Ruangan JomRileks kali ini akan
Gam UHUGambar peribadianoaCat mengikutvvama keg€maranarxla.
It
t
Gambar A
Gambar IKOTAK loto bersiput yang telah siap.
Caranya:1. Pertama sekalr, untuk
menaikkan seri kotak siput ini,dicadangkan supaya anda mengecalkotak ini denqan warna-warna metallKalau berkilat seperti perak atau warnaemas
Biarkan kering. (Gambar A)
2. Jangan lupa untuk mengecatbahagian dalamnya Juga suPaYadekorasi anda lebth menank danbiarkan kenng.
3. Satu lagi idea yang boleh andaikut ialah menulis nama ataupun apa'apa sahaja inlormasi mengenar lotoyang akan anda letakkan di luartudung kotak.
4. Seterunya ialah meletakkan lototerbaik anda di tengah-tengah baha-qian penutup kotak. (Gambar B)
bahaqian berhamprran Permukaankotak. Jika inr berlaku, anda tidakboleh menutupnya
Sebagai langkah peniagaan. apavano boleh anda lakukan ialah me-iraniakan terlebih dahulu had penu'tup seperti mana dalam gambar D.
Selamat mencuba
s5il.!,-:rm!31
FT Loh Sze JyeAlamal: 27, Kampung Kemansur, 28700Bentong, PahangSekolah: Sekolah Menengah K€bangsaan(SMK) Khai Mun, Bentong, PahangUmur: 16 tahunBidang sains yang diminatir Biokimia danAstronomi
rakan
Mohd. Zulkit l i Mohammad RoslanAlamat: No 7, Jalan lkan Terubok,Perumahan Polis Seriab, 01000 Kanqa(tsents.Sekolah: Sekolah Menengah Teknik.Kangar, PerlisUmur j 15 tahunEmeli Zulik_2003@ hotmail.comBidang sains yang diminati i Aeroangkasa
Amira Farzana SapraneAlamat: D/A Pn. Nafsiah LatipJabalan Pertanian Bahagian Kuching,NO.445, Jalan Rubber, 93400 Kuchino,SarawakSekolah: SMK St MaryUmur : 15 iahun
Chrlstopher LevlnsAlamal: No.l Jalan Besar, Taman BukitKaya, 0100O Kangar, PerlisSekolah; SMK Kangar, PerlisUmur:13 tahunBidang sains yang diminati: Reka ciptadan alam sekitar
Arun A"/L ParamusiabamAlamal No 811-1 Taman Teok, KutaiBesar, 81000 KUlai JohorUmur. 18 tahunBidang sains yang diminati: Sains AlamSekitar dan Fleka cipta
Muhammad Khairul Muhammad KhalidAlamat: 235 Feicra SungaiAra. 81900Kota Tlnggi, Johor.Sekolah: SM Teknik Kota Tinggi, 81900Kota Inggi, Johor.Umur: 17 tahunBidang sains yang diminati: Fizik
Mohd. Ashral lsmailAlamat. 357, Quarters JKR Jalan Pahr,1800 Kuala Krai Kelantan.Sekolah: SMK (Agama) Rahmaniah KualaKrai, KelantanUmur: 17 tahunBidang sains yang diminati: Aeroangkasa
Vlcay KuluAlamat: Asrama Jururawal Pergigian,Block Molar (13), No. 2, Jalan Hospital10460 Pulau Pinang.Sskolah: Kol6j Latihan Pergigian MalaysiaUmur; 23 iahunEmBl: ic_vcy @ yahoo.comBidang sains yang diminati: P€rubatan
Punniyaselsn A./L VyraranathanAlamat: 52, Kampung Bintang, 32000Setiawan, Perak.Institusi pengajaan: Politeknik Ungku OmarUmur: 19 tahunEmel: [email protected] sains yang drminali: Sains Angkasa
Rosmaria Mohd,Alamat: Du 385, Kampung Jaya Gading,26070 Kuantan Pahang.Institusi pengajian: Universit i lslamAntarabangsa Malaysia (UIAM)Umur: 19 tahunEmel: [email protected] sains yang diminati: Sains Hayatdan Komputer
LekatkangamDar anoa
d i s i n i
Bidang sains yang diminati: Astronomidan Sains Alam Sekitar
] BORANG PENYERTAAN
Bidang sa ns yang dimrnati
I alinkan kemesraan baru.
Kini lebih heya dcnganhhasiat sasu, Iebih hzdt.
SAINS nuklsar adalah satu cabang ilmuyang mengkhususkan k4ian untukmemanfaatkan sinaran yang terbit dari-pada nukleas radioaktif dan jugasrnaran lain seDerti sinar x dan alureleKron.
Psndllikan sains nuklear memberitumpuan kepada aspek tgknologi dangunaan di samping memperkukuhkanilmu sains tulen. la b€ftijuanmelengkapkan pelajar dengan ilmuyang berkaitan dengan penggurlEMrnteknik-teknik nuklear dalam bidang-bidang p€rtanian, perubatan, industri,alam sokitar dan sains asas.
Bagi membolehkan pelajar memprak-tikkan ilmu yang dipelajad, program tali-han industi diatur untuk setiap pelajarsemasa cuti semester di sektor industriyang berkaitan, institlsi penyelidikan
f -II
dan hospital.Dari s€gi p€luang kedaya, lulusan
bidang ini tidak menghadapi masatahuntuk mendapalkan pekerjaan keranatenaga dan kepakaran merska diper-lukan sama ada dis€Kor awam danswasur.
Antara iawatan yang boleh disanclangtermasuklah jurutera kawalan mutu,penyelidik, pegawai kawalan alam seki-tar, p€runding, p€gEwai ujian tanpamusnah (NDT) pegawai saintis s€rtap€gawar-pegawai di syarikat perindustri.
Mereka juga boleh berkhidmat dibidang industri rawatan sisa radioaktit,radiografi, perubatan serta institusi pen-gajian tinggi yang masih memerlukantenaga mahir di bidang yang b€ftaitanteknologi sinaran.
Pelajar yang berminal dalam bidangini mestilah lulus cemedang dalam SijilPelajaran Malaysia (SPM) d€ngan kotu-lusan yang baik dalam mata pelajaran-mata pelajaran Sains dan Matematik.
Bagi lulusan Siiil Pelajaran Malaysia(SPM) moreka perlu mengikuti programMatrikulasi s€lama satu hingga satusetengah tahun sebelum diterimamasuk ke program peringkat sarjanamuoa.
Bagi lulusan Siiil Tinggi PersekolahanMalalrsia (STPM) PUla mereka bolohterus memasuki iahun pertama dengank€lulusan yang baik dalam mata pela-jaran Matomatik dan juga subiek-subjekSains yang berkaitran. UniversitiKebangsaan Malaysia (UKM) adalahsatu-satunya universiti menawarkanpengajian dalam bkhng ini.
PEMENANGULAN ini maialah ke.sayangan anda akanmemperkenalkan pe'
raduan baru yanq akanmenguii perbendaharaankala anda dalam bahasaInggeris.
Dalam setiap pera-duan, anda akan diberikanpapan Kru yang mengan-dungi 16 huruf b€rlainan.
Daripada susunanhurul ini, anda dikehendaki mencarisebanyak mungkin perkahan yangmempunyai sekurang-kurangnya tigahuruf.
Syarat-syarat yang perlu anda
Alamat Rumah:
patuhi dalam mencariPerkataan- perkalaan ini ialahl
i. Setiap perkataan yanghendak drbina mestilah da.i-pada petak huruf yang bolehdisambung Sebagai contohdalam papan klu A, andadibenarkan memberikanperkahan 'TICK' keranaPetak-petaknya bolehdihubungkan anbra satusama lain Sebaliknya anda
tdak dibenarkan membeikanperkataan 'ToE' kerana pehk-petakhuruf yang membentuk perkataan initerpisah anhn satu sama lain
ii. Anda boleh mencafl pelbagai
asalkan setiap kolak huruf b€rsam.bunqan.
iii Anda boleh menggunakankamus unbk mencari pe*ataan-peftataan ini. Mereka yang manpumencari perkahan yang paling banyai(akan diumumkan sebagar pemenang.
Daripada 16 hurul jni. anda sebe-narnya boleh membina 33 perkataan
1 Mohd tuizan tumanLot 4515, Jalan Sunga Serteh,41100 Klang. Selanqor(21 words out ol 23 words).
2 Nuru Nabihah ArnidonNo 27 Jalan SP 1/1,Taman Subang Perdana,Sekyen 1, 40150 Shah AtamSelangor(19 words out of 23 words)
3 Atiqah Tajul UrusKedianan PenghuluPadang Sera06100 KodiangKedah.(18 words out ol 23 words).
4 Tenghu [.4uhlib Tengkul\,4unasirNo. 48 Ja Setiaraya.BLrkrt Dam ara50490 Kuala Lumpur(15 words 0rt of 23 words).
5 Nur Zalkha Abdll Rahman
Kedah{15 words out of 23 words)
NOTA: Dapstkan larva-Pan pgnuh delrm PodalPendldlkan Utulan dida|nat htF://wuw.tutor.oon.my
ESTISOUAREFEB 2OO3
L kJle 17. Hunk'I 0. Niche 1 8. A{Ire11. Gin 19. tuk12. Chink 20. Chine13, lnch 21. Chunk14. Yen 22. Chunkv15. Zen 23. One16. Hi*
1. Hen2. Nk*3. Nun4. hn5. lnk6. Gain7. Hey8 . C l n
jalan unfuk mem-bina perkataan inisama aoa secar€lmenegal,'zig-zag', bawah keatas, depan kebelakang dan$€Dagarnya
mftFrngan.Sila kemu-
kalan s€nanipefiaraan yanganda perolehipapan Klu Macdalam keriasbcnsinganyang dikepilkan0e6ama 00-rang penyer-taan. Solamalnoncuba.
S].rat{ya'rt pGny.tudla Penyodaan tebuka kopada semua p€lajar sekolah menen-gah dan rondah yang b€rumur tidak lebih daipada t7 tahun.a Anak-anak kakitangan Akademi Sains Malaysia (ASM)danUtusan Molayu (M) Bhd tidak layak menghantaf penyenaan.a Kepulusanpengadiladalah muklamad.a Penygdaan periu sampai selewat-l€watnyagada 1440 1 2003
Hadiahlawa-r PodalIn div.tutor.
mutuO
EE]DI]SOAUB0tlIIlf,,0t-liJ
No. Kad Pengenalan
Hantarkan p€nyertaan anda kepada: Llma pemenang akan dipilih setiap bulan berdasarkan ia$/apanAkadgml sJ€inl Mahy8la, goii, Jatn run'--^"
yang betuldan slogan yang pahng menarikSetrap pomenang akan m€nerima hadiah wang tunai b€mi.
e-stiSEG;e -
I
n tx trlt ltc
34 e5
betap pomenang akan m€neflma hadtah wang lunajb€mi. I50480 Kuala Lumpur taiR tm. - --- '-
" '- - --
l- - - - - - - - - - J
"-t:''l."'7'4
/
& refillableo.5/ O.7/ 1.0mm TiP
oor"d bY te?au.o
t t
i r \\ i v
..\ $
"Portal Pendidikan Utusan amat bermanfaat untuk calon-calon Ujian Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR), PenilaianMenengah Rendah (PMR), Sijil Pelajaran Malaysia dan SijilTinggi Persekolahan Malaysia (STPM), guru dan ibu bapa."
- Menteri Pendidikan. TAN SRI MUSA MOHAMAD
r Setiap hari rSetiap masa I Percuma
r , l e m b a n t u g u r u m . n y e d r a k a n r a n < a n g a nm . n g a j a . , a k r i v r r p e n b c r a l a r a n t a U h a n5 u m b e f r U J U F a n s e a a b a n k s o a t a n b a g r5 e t i a p w a k r u p e h b e l a j a r a n h e n g r k ! t b u l a n
D ' b a w a h r o a n q a n r n r , d r r e d a k a n 5 e c a r aL e n q k a p r r u . a r a n s u k a r a n p e l a J a r a n
. a n c a . 9 a n m e n 9 a j a r b a h a n p e n q a ) a r a n d a np e h b e ( a l a r a n l P 6 P ) d a n J U g a r u ) u k a n y . . gb D l e h d r g u n a k a n g u r u b a q i m e t a ^ c . r k a nL r q , p r o s e s p e n S a J a r a n n y a d r d a l a m k e ( a s
S a q i p e n l a g a , h a m p u m e n b a n r u m e r e k am e h b ! a t o e m a n t a u a n . m e n y e m a Ip e r a n . a n g a . a ( a u t ! r u r s a m a m e n j a d rp e i b , m b r f g k e o a d a a . a k . . a k d e n g a n. d r a f ; e n q g ! n a k a . b a h a n y a n g d j s e d r a k a ns e D a g a ' 5 a r ! s o k o n g a n p e h b € t a J a r a n
Untuk Pen, .
Dunl. Fendldlk n .R ! a n q a n k e f J a y a k a u n 5 e I n q b e f l r a ,a k t ' v r u k e n a . a b e . . ! t , I e l a b a 9 a h a ,a L b u m s e k o l a h k e s d r n p h n p e k e L t r n g
I e m e . t e . i a n , s a r n s d a n r e k n o l o g r ,p r o g r a m l k , p e d a q o g i , k e r t a s k e r r a s k e f J at r u r ! ! p e n d r d i k a r d a n p a u t a n s e k o t a h
I ay ar i \rwwlr.tutor.com, my
Untuk ru .
Pembetajaran yang lebih berstruktur, noLalengkap dan no ta nngkas . papan d i skus r ,bank soa lan , l a t r h t ub l , con toh soa (an .soa lanseko tah -seko lah t e rnama , pepe r i ksaan dansebaga rnya .
Sebanyak 22 mata petajaran:
Ujian Pencapaian Sekotah Rendah (UpSR)a Bahasa Melayua Bahasa Inggerisa Matemarika Sa ins
Penilaian f lenengah Rendah (pMR)o Eahasa Me tayua Bahasa I ngge r i sa Sa insa Ma tema t i ka Se la raha Ceografi
Si j i l Petajaran Aalaysia (5ptl)a Eahasa Melayua Bahasa Inggerisa Sains TerasO Ma le rna t i ka Ma tema t t k Tambahana sejaraha K im iaa Biotogia Frzlk
Sij i l Tinggi Persekolahan Malaysia (STpM)a Bahasa Melayuo Penga j i an Ama €konomi
o
Kami ada cara