Gaya Bahasa (a) Sinkope. Contoh: "Belum. Ayah Milah doh cari air

penawar, tetapi tak kurang-kurang demamnya ... " keluh emak Maisarbh.

(b) Simile. Contoh: Tanpa suara manja Milah yang bagaikan lagu berirama.

(c) Metafora. Contoh: hutan dora.

Nilai (a) Kasih sayang. (b) Pengorbanan. (c) Kerajinan.

(d) Be las kasihan. (e) Prihatin. (f) Kegigihan.

Pengajaran (a) Kita hendaklah amanah dan bertanggungjawab dalam

melaksanakan tugas yang diberikan. (b) Kita mestilah bersifat penyayang terhadap sesama insan. (c) Kita hendaklah membantu orang yang berada dalam

kesusahan. (d) Kita hendaklah bersimpati terhadap orang yang bernasib

malang. (e) Kita hendaklah segera mendapatkan rawatan apabila

ditimpa masalah kesihatan. (f) Kita perlu mempunyai kekuatan dalaman untuk

meneruskan kehidupan.

Pemikiran Perjuangan penduduk tempatan menentang penjajahan.

Persoalan (a) Kesanggupan berkorban demi mempertahankan tanah air. (b) Tali barut merupakan pengkhianat bangsa. (c) Strategi dalam menghadapi musuh. (d) Kekuatan dalarnan dalam jiwa pejuang.

Watak dan Perwatakan Pangeran Syahbaridar (a) Pemimpin yang berani.

(xxiii)

(b) Bersemangat kental. (c) Bijak mengatur strategi peperangan. (d) Berpendirian tegas untuk menegakkan hak kaum peribumi. (e) Berwaspada dan bersikap rasional. (f) Cinta akan tanah air.

Awang (a) Pembantu Pangeran Syahbandar. (b) Bersikap patriotik dan rasional. (c) Setia.

Plot Binaan Plot (a) Permulaan - Pangeran Syahbandar dengan lantang

menyatakan kepada penduduk Sungai Padas tentang penentangannya terhadap pungutan cukai oleh Kompeni lnggeris.

(b) Perkembangan - Penentangan Syahbandar menimbulkan kemarahan pegawai lnggeris kerana menganggap kawasan Sungai Padas telah dipajak oleh Kompeni lnggeris daripada Sultan Brunei. Pangeran Syahbandar dan Awang menyeratJg pembelot yang telah menyebarkan berita yang memburuk-burukkan nama dan kuasanya. Akibatnya, Kompeni lnggeris akan mengambil tindak balas dengan membuat bantahan kepada Sultan Brunei agar penentangan Pangeran Syahbandar segera dihentikan. Hal ini menimbulkan rasa marah Pangeran Syahbandar lalu beliau berazam akan menentang pihak lnggeris habis­habisan. Berlaku pertempuran sengit antara pengikut Pangeran Syahbandar dengan polis Kompeni. Mereka berjaya menewaskan polis Kompeni. Pegawai lnggeris pula telah memperoleh kebenaran daripada Tuan Residen untuk menyerang Kota Manggalela yang menjadi kubu kuat Pangeran Syahbandar. Pegawai lnggeris mengakui kebijaksanaan Pangeran Syahbandar mengatur strategi peperangan, iaitu membina kubu · pertahanan yang kuat. Pihak lnggeris melakukan serangan balas dengan mendapatkan bantuan daripada anggota polis Sikh dari Perak yang turut membawa kelengkapan senjata api.

(c) Klimaks - Serangan lnggeris yang bertalu-talu terhadap kubu Pangeran Syahbandar mencemaskan Awang. Awang menjelaskan bahawa bilangan polis Kompeni banyak kerana mendapat bantuan daripada polis Sikh yang bersenjata lengkap. Sukar bagi mereka menentang dengan bersenjatakan keris dan lembing sahaja. Pangeran Syahbandar memberikan kata-kata semangat bagi meneruskan perjuangan.

(d) Peleraian - Peperangan antara kedua-dua belah pihak banyak mengakibatnya pengikut Pangeran Syahbandar terkorban dan pertahanan mereka semakin lemah. Awang mengesyorkan agar mereka mengadakan rundingan bagi menyahut seruan Gabenor baharu Kompeni lnggeris. Pangeran Syahbandar akhimya bersetuju dengan tawaran untuk berunding. Namun, hal ini tidak bermakna bahawa semangat mereka untuk membebaskan tanah air telah berakhir.

Teknik Plot (a) Pemerian. (b) Dialog. (c) Saspens.

La tar Latar Masa (a) Waktu malam.

(b) Waktu pagi. (c) Berlangsung selama empat bulan.

Latar Tempat (a) Di kawasan Sungai Padas. (b) Di pejabat Pegawai lnggeris. (c) Di rumah Pangeran Syahbandar. (d) Di kubu Kota Manggalela.

Latar Masyarakat (a) Masyarakat yang sanggup berkorban demi mempertahan-

kan hak. (b) Masyarakat yang menjadi pengkhianat bangsa. (c) Masyarakat penjajah. (d) Masyarakat yang mudah diperalatkan.

Gaya Bahasa (a) Peribahasa. Contoh: gelop mota; bior berputih tulong!

jangan berput1h mota!; along-along mondi bior bosoh; keras kepola; kepala batu; lampu h1jau; bior kita moti berkolong tonoh.

(b) Sinkope. Contoh: kon; tak; tu; topi; ku. (c) Bahasa lnggeris. Contoh: sign; special for you; what; you

know; yes; coming.

Nilai (a) Ketegasan. (b) Patriotisme. (c) Keberanian. (d) Berwaspada.

Pengajaran

(e) Rasional. (f) Tidak berputus asa. (g) Kesetiaan. (h) Bersatu padu.

(a) Kita hendaklah memiliki semangat cinta akan tanah air. (b) Kita hendaklah berani mempertahankan tanah air. (c) Kita perlulah sentiasa berwaspada. (d) Kita perlulah bersikap rasional dalam tindakan. (e) Kita hendaklah setia kepada ketua. (f) Kita perlulah bersatu hati menentang penjajah. (g) Kita janganlah menjadi pembelot.

(xxiv)

Pemikiran Perubahan dari sudut pemikiran dan perjuangan untuk memajukan bangsa.

Persoalan (a) Penentangan terhadap arus perubahan. (b) Pentingnya berpegang pada janji yang dibuat. (c) Pentingnya bersikap jujur dalam memegang amanah. (d) Perubahan sikap dan pemikiran dalam kalangan anggota

masyarakat.

Watak dan Perwatakan Yahya (a) Ketua Pemuda Parti dan suami kepada Mariah. (b) Pemuda kampung yang bersemangat tinggi. (c) Berwawasan dan berpendirian tegas. (d) Gigih berusaha.

Firdaus (a) Pemimpin belia dan menyokong Yahya. (b) Berfikiran positif dan tetap pendirian. (c) Bijak berhujah.

Plot Binaan Plot (a) Permulaan - Yahya, Mariah, Firdaus, Hani, Zainal, dan

Husin berbual-bual tentang cabaran yang dihadapi oleh masyarakat sekarang, iaitu cabaran dalam bidang ekonomi dan pelajaran. Kemunduran yang berlaku dalam masyarakat disebabkan oleh sikap mereka yang suka membuang masa.

(b) Perkembangan - Yahya dan Mariah berbual tentang sikap golongan yang suka bertekak dan berbual kosong di kedai kopi. Yahya mencadangkan pengumpulan dana bagi membantu anak-anak penduduk desa melanjutkan pelajaran ke universiti. Atas usaha mereka, Barisan Pembela Rakyat Desa dan Kedai Syarikat Kerjasama telah ditubuhkan bagi membela nasib rakyat desa.

(c) Klimaks - Firdaus menegaskan bahawa masyarakat Melayu tidak boleh berlembut atau merendah diri lagi. Masyarakat harus melahirkan generasi yang dinamis dan progresif. Mereka bersepakat untuk meneruskan perjuangan mereka.

(d) Peleraian - Yahya dan rakan-rakannya sungguh gembira kerana usaha mereka berjaya. Zainal insaf akan kesilapannya dan mula menyedari kekuatan permuafakatan.

Teknik Plot (a) Pemerian. (b) Dialog.

Latar Latar Masa (a) Malam.

Latar Tempat (a) Di rumah Yahya. (b) Di rumah Firdaus.

Latar Masyarakat

(c) lmbas kembali. (d) Mono log.

(b) Petang.

(c) Di balai raya.

(a) Masyarakat yang berpandangan jauh. (b) Masyarakat yang mementingkan diri. (c) Masyarakat yang suka membazirkan masa. ·• (d) Masyarakat yang mempunyai pengetahuan agama. (e) Masyarakat yang berusaha membela nasib bangsa sendiri.

Gaya Bahasa (a) Bahasa lnggeris. Contoh: transistor. (b) Peribahasa. Contoh: cakap besar; keras hati; hangat­

hangat tahi ayam; memandang ·bulan di langit lupa akan rumput di bumi.

(c) Simile. Contoh: macam harimau /apar; terbongkok­bongkok macam tidak bertulang.

(d) Personifikasi. Contoh: hawa nafsu bermaharajalela di dalam dada.

Nilai (a) Permuafakatan. (b) Ketegasan. (c) Kegigihan.

Pengajaran

(d) Rasional. (e) Berwawasan. (f) Berani.

(a) Kita hendaklah berusaha ke arah kebaikan. (b) Kita mestilah menunaikan janji. (c) Kita hendaklah menjelaskan hutang apabila berhutang

dengan seseorang. (d) Janganlah kita membuang masa dengan kegiatan yang

tidak berfaedah. (e) Janganlah kita bersikap mementingkan diri.

(xxv)