JABATAN PERANCANGAN BANDAR DAN DESA SEMENANJUNG MALAYSIA
PEKELILING KETUA PENGARAH PERANCANGAN BANDAR DAN DESA
SEMENANJUNG MALAYSIA BILANGAN 1 TAHUN 2006
ASAS RUJUKAN MAJLIS PERANCANG FIZIKAL NEGARA
JAYAKAN PERANCANGAN BERKUALITI DAN DINAMIK
LAMPIRAN I
1
1. TUJUAN
1.1 Pekeliling ini bertujuan untuk menyampaikan semua ketetapan dan
keputusan MPFN dan seterusnya memberi panduan kepada ahli-ahli
Majlis Perancang Fizikal Negara (MPFN) untuk melaksanakan tugas-
tugasnya seperti yang diperuntukkan di bawah Akta Perancangan
Bandar dan Desa 1976 (Akta 172).
2. LATAR BELAKANG
2.1 MPFN ditubuhkan mengikut Seksyen 2A(1) Akta Perancangan Bandar
dan Desa (Pindaan) 2001 (Akta A1129). Majlis ini merupakan Majlis
tertinggi yang bertanggungjawab ke atas perancangan bandar dan
desa di negara ini. Ia diwujudkan bagi menyelaras semua dasar dan
aktiviti berkaitan perancangan bandar dan desa bagi memastikan
penggunaan sumber dan pembangunan yang lebih seimbang dan
lestari.
2.2 Mesyuarat MPFN kali pertama yang bersidang pada 23 Jun 2003 dan
dipengerusikan oleh Y.A.B. Perdana Menteri telah memutuskan untuk
menerimapakai ‘ASAS RUJUKAN MAJLIS PERANCANG FIZIKAL
NEGARA’.
2.3 Dalam menjalankan tugas-tugas Majlis, Ketua Pengarah hendaklah
menjadi Setiausaha kepada Majlis di bawah peruntukan Seksyen
2B(2)(d) Akta 172. Menurut seksyen 2B(1)(d), Setiausaha Majlis
hendaklah membuat laporan kepada dan menasihati Majlis mengenai:
2.3.1 perkara-perkara yang berkaitan dengan penggunaan
perancangan bandar dan desa dalam pemeliharaan,
penggunaan dan pemajuan tanah di dalam negara;
2.3.2 apa-apa pindaan yang difikirkan wajar kepada mana-mana
undang-undang yang menyentuh perancangan bandar dan
desa; dan
2.3.3 apa-apa perkara yang dirujuk oleh Majlis kepadanya.
2
3. MAJLIS PERANCANG FIZIKAL NEGARA
3.1 Keahlian Majlis
3.1.1 Seksyen 2A(1) memperuntukkan MPFN adalah terdiri
daripada: -
i. seorang Pengerusi iaitu Perdana Menteri;
ii. seorang Timbalan Pengerusi iaitu Timbalan Perdana
Menteri;
iii. Menteri yang bertanggungjawab bagi perancangan
bandar dan desa;
iv. Menteri yang bertanggungjawab bagi perumahan dan
kerajaan tempatan, jika dia bukan juga Menteri yang
dipertanggungkan dengan tanggungjawab bagi
perancangan bandar dan desa;
v. Menteri Kewangan;
vi. Menteri yang bertanggungjawab bagi tanah;
vii. Menteri Besar atau Ketua Menteri setiap Negeri;
viii. Menteri yang bertanggungjawab bagi Wilayah
Persekutuan; dan
ix. tidak lebih daripada tujuh ahli lain yang hendaklah
dilantik oleh Pengerusi.
3.1.2 Tujuh ahli lain yang dilantik oleh Pengerusi bolehlah termasuk:
i. Menteri Kerja Raya;
ii. Menteri Tenaga, Air dan Komunikasi;
iii. Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani;
3
iv. Menteri Pengangkutan;
v. Menteri Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah;
vi. Ketua Setiausaha Negara; dan
vii. Peguam Negara.
3.2 Tugas Majlis
3.2.1 Seksyen 2A(2) Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976
(Akta 172) memperuntukkan bahawa tugas-tugas utama Majlis
ialah:
i. untuk menggalakkan di dalam negara, dalam rangka
dasar negara, perancangan bandar dan desa sebagai
suatu alat yang berkesan dan efisien bagi memperelok
persekitaran dari segi fizikal dan ke arah pencapaian
suatu pemajuan yang mampan di dalam negara;
ii. untuk menasihati Kerajaan Persekutuan atau Kerajaan
mana-mana Negeri, mengenai perkara-perkara yang
berhubung dengan perancangan bandar dan desa yang
dikehendaki di bawah Akta 172; dan
iii. untuk melaksanakan apa-apa tugas lain yang diberikan
kepada Majlis di bawah Akta 172.
3.2.2 Tugas-tugas lain Majlis mengikut peruntukan Akta 172 adalah
seperti berikut:
i. seksyen 2A(3) - Majlis boleh dari semasa ke semasa
memberi Ketua Pengarah Perancangan Bandar dan
Desa arahan-arahan yang selaras dengan peruntukan-
peruntukan Akta ini, dan Ketua Pengarah Perancangan
Bandar dan Desa hendaklah menguatkuasakan arahan-
arahan itu; dan
ii. seksyen 2A(4) - Majlis boleh melaksanakan apa-apa
tugas lain yang bersampingan dengan atau berbangkit
4
daripada apa-apa tugas yang dinyatakan dalam
subseksyen (2) dan melakukan segala perkara yang
perlu atau suai manfaat bagi menjalankan tugas-
tugasnya di bawah Akta ini.
3.2.3 Kedudukan Majlis dalam struktur perancangan bandar dan
desa adalah seperti yang ditunjukkan di Rajah 1.
4. PANDUAN BAGI PERKARA-PERKARA YANG MEMERLUKAN PERTIMBANGAN DAN TINDAKAN MAJLIS
4.1 Perkara-perkara dasar
Ia meliputi, di antara lain, dasar berkaitan perancangan bandar dan
desa dan dasar-dasar berkenaan memperelokkan persekitaran dari
segi fizikal, iaitu:
4.1.1 dasar baru dan perubahan dasar;
RAJAH 1 : Kedudukan Majlis
Majlis Perancang Fizikal Negara (MPFN)
Ketua Pengarah Perancangan Bandar dan Desa selaku Setiausaha MPFN
Pengarah Perancangan Bandar dan Desa Negeri selaku ahli dan Setiausaha JPN
Pihak berkuasa Perancang Tempatan
(PBPT)
Jawatankuasa Perancang Negeri (JPN)
NOTA:- Pihak berkuasa tempatan (PBT) ialah
pihakberkuasa perancang tempatan sesuatu kawasan.
Pengarah Perancang Bandar dan Desa Negeri ialah pihak berkuasa perancang tempatan bagi kawasan di luar PBT.
PERSEKUTUAN
NEGERI
5
4.1.2 dasar penting yang melibatkan beberapa Kementerian yang
memerlukan penyelarasan termasuk dasar-dasar yang
mungkin bercanggah atau bertindih;
4.1.3 perkara-perkara yang mungkin menghalang pelaksanaan
dasar-dasar; dan
4.1.4 perkara-perkara yang berkaitan perancangan bandar dan
desa yang menyentuh kepentingan negara.
4.2 Perkara-perkara yang berkaitan Rancangan Fizikal Negara (RFN)
Ini meliputi:
4.2.1 arahan kepada Ketua Pengarah Perancangan Bandar dan
Desa untuk menyediakan RFN;
4.2.2 menentukan kandungan RFN;
4.2.3 arahan untuk berunding dengan mana-mana pihak berkuasa
atau badan lain semasa menyediakan RFN;
4.2.4 arahan untuk mengkaji semula RFN; dan
4.2.5 laporan kepada Majlis secara berkala tentang pelaksanaan
RFN.
4.3 Perkara-perkara yang berkaitan Rancangan Struktur Negeri (RSN)
Ia meliputi:
4.3.1 arahan untuk membuat pemeriksaan baru keseluruh Negeri;
4.3.2 menetapkan perkara-perkara yang hendak diperiksa;
4.3.3 arahan untuk membuat pemeriksaan baru ke atas
sebahagian Negeri sahaja;
4.3.4 menetapkan tempoh untuk menyedia dan menyampaikan
laporan pemeriksaan kepada JPN;
6
4.3.5 perundingan dengan Negeri bagi mendapatkan nasihat dan
arahan Majlis dalam menimbangkan draf RSN;
4.3.6 membuat keputusan terhadap draf RSN apabila
Jawatankuasa tidak meluluskan draf RSN tersebut dalam
tempoh enam bulan; dan
4.3.7 arahan kepada Pengarah Negeri semasa merumus
cadangan-cadangan pengubahan rancangan struktur.
4.4 Perkara-perkara yang berkaitan penubuhan Jawatankuasa Perancang Wilayah (JPW)
Ia meliputi:
4.4.1 penubuhan JPW yang melibatkan kawasan yang terletak di
dalam dua Negeri atau lebih, selepas berunding dengan
Pihak Berkuasa Negeri (PBN) yang berkenaan; dan
4.4.2 mendapatkan laporan dan maklumat yang berhubung
dengan aktiviti-aktiviti JPW.
4.5 Perkara-perkara yang dirujuk oleh Kerajaan Negeri
4.5.1 Perkara-perkara berkaitan perancangan bandar dan desa
yang dirujuk oleh Kerajaan Negeri. Ini termasuk permohonan
kebenaran merancang di bawah Seksyen 22(2A) Akta 172,
yang mana JPN hendaklah meminta Majlis memberikan
nasihatnya.
4.6 Perkara-perkara yang dikemukakan oleh sesebuah jawatankuasa
4.6.1 Jawatankuasa yang dimaksudkan di sini termasuklah Majlis
atau Jawatankuasa yang ditubuhkan secara pentadbiran
atau di bawah undang-undang, dan juga laporan-laporan dari
Jawatankuasa Teknikal atau Pasukan-pasukan Petugas.
7
4.7 Perkara-perkara berkaitan Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172)
4.7.1 Cadangan untuk meminda Akta Perancangan Bandar dan
Desa 1976 (Akta 172) hendaklah terlebih dahulu dibentang
di Majlis ini sebelum dibawa ke Jemaah Menteri untuk
mendapatkan nasihat Majlis;
4.7.2 Cadangan untuk meminda mana-mana undang-undang lain
yang menyentuh perancangan bandar dan desa juga
hendaklah dibawa ke hadapan Majlis untuk mendapatkan
nasihat; dan
4.7.3 Kaedah-kaedah yang disediakan di bawah Akta
Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172) oleh Majlis
hendaklah dibentang di mesyuarat Majlis.
4.8 Garis Panduan, Piawaian dan Peraturan Perancangan
4.8.1 Garis panduan, piawaian dan peraturan yang berkaitan
perancangan bandar yang disediakan bagi tujuan
keseragaman di antara Negeri-negeri hendaklah dibentang
di mesyuarat Majlis.
4.9 Perkara-perkara yang diarah oleh Pengerusi ataupun Majlis
4.9.1 Apa-apa perkara yang diarah oleh Pengerusi ataupun Majlis
untuk mendapatkan pertimbangan atau pandangan Majlis
boleh dikemukakan untuk dibentang di mesyuarat Majlis.
5. PELAKSANAAN
5.1 Urus setia MPFN
5.1.1 Berdasarkan Seksyen 2B(2), Akta 172 Ketua Pengarah
Perancangan Bandar dan Desa hendaklah menjadi
Setiausaha kepada Majlis dan dengan itu Jabatan
8
Perancangan Bandar dan Desa (JPBD) bertindak sebagai urus
setia Majlis.
5.1.2 Tugas Urus setia adalah: -
i. menguruskan perjalanan mesyuarat Majlis;
ii. membawa kertas yang telah dikemukakan kepadanya
untuk dibentang ke mesyuarat Majlis;
iii. membuat pelaporan kepada mesyuarat Majlis perkara-
perkara yang disebut di para 3.2;
iv. menyampaikan keputusan-keputusan mesyuarat kepada
semua agensi-agensi yang berkenaan untuk tindakan
selanjutnya;
v. memantau pelaksanaan dasar-dasar dan keputusan
Majlis; dan
vi. membuat pelaporan pelaksanaan dasar-dasar dan
keputusan Majlis kepada mesyuarat Majlis.
5.2 Jawatankuasa Kerja Majlis Perancang Fizikal Negara (JK MPFN)
5.2.1 Majlis boleh menubuhkan satu Jawatankuasa Kerja untuk
membincang dan membuat pengesyoran terhadap satu-satu
perkara sebelum perkara itu dipertimbang dan diputuskan oleh
Majlis.
5.2.2 Majlis boleh melantik mana-mana orang untuk menjadi ahli
Jawatankuasa ini. Ketua Pengarah Perancangan Bandar dan
Desa adalah Setiausaha kepada Jawatankuasa ini.
5.2.3 JK MPFN telah ditubuhkan berdasarkan keputusan Mesyuarat
MPFN yang pertama pada 23 Jun 2003. Peranan
Jawatankuasa Kerja ini adalah untuk membantu Majlis
menyelaras dan meneliti semua perkara di bawah bidang tanggungjawab Majlis. Oleh itu, ahli jawatankuasa hendaklah
9
membincangkan dan membuat pengesyoran terhadap sesuatu
perkara berkenaan sebelum dibawa untuk pertimbangan dan
keputusan oleh Majlis.
5.2.4 Jawatankuasa Kerja yang diwujudkan di mana Ketua
Setiausaha Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan,
dilantik sebagai Pengerusi, manakala Ketua Pengarah Jabatan
Perancangan Bandar dan Desa sebagai Setiausaha. Ahli-ahli
lain adalah terdiri daripada Ketua-ketua Setiausaha
Kementerian yang menganggotai Majlis dan semua
Setiausaha-setiausaha Kerajaan Negeri di Semenanjung
Malaysia. Ahli-ahli ini telahpun dilantik secara rasmi dalam
Mesyuarat Jawatankuasa kerja MPFN Bilangan 1 pada 24 Mac
2004.
5.3 Tatacara Mesyuarat
5.3.1 Kekerapan Mesyuarat
i. Seksyen 2A(5), Akta 172 memperuntukkan Majlis
hendaklah bermesyuarat sekali tiap-tiap empat bulan
dalam sesuatu tahun dan hendaklah, sebagai
tambahan, bermesyuarat jika dan apabila Pengerusi
memanggil mesyuarat. Dalam keadaan di mana
Pengerusi tidak dapat mempengerusikan mesyuarat,
Timbalan Pengerusi bolehlah mengambil alih.
5.3.2 Persediaan Mesyuarat
i. Dokumen-dokumen untuk mesyuarat Majlis akan
diedarkan dengan tangan oleh pihak Urus setia Majlis
terus kepada ahli-ahli Majlis seminggu sebelum
mesyuarat.
ii. Kehadiran semua ahli hendaklah dimaklumkan terlebih
dahulu kepada urus setia.
10
5.3.3 Agenda Mesyuarat
Agenda mesyuarat ditetapkan seperti berikut:-
i. Ucapan Pengerusi;
ii. Pengesahan Minit Mesyuarat yang lalu;
iii. Perkara-Perkara Berbangkit;
iv. Pembentangan Kertas Majlis;
v. Pengesahan syor MPFN terhadap permohonan
perancangan di bawah Seksyen 22(2A), Akta 172;
vi. Hal-Hal Lain; dan
vii. Penangguhan Mesyuarat.
5.3.4 Penyediaan Kertas Majlis
i. Kertas Majlis adalah kertas yang telah disetujuterima
oleh Setiausaha untuk dibentang di mesyuarat Majlis.
Kertas Majlis bolehlah merupakan kertas makluman
sahaja ataupun mengandungi perkara-perkara yang
memerlukan pertimbangan dan keputusan Majlis.
5.3.4.1 Isi Kandungan Kertas Majlis
i. Tajuk hendaklah ringkas dan dapat
menerangkan perkara yang dibentangkan.
Sekiranya sesuatu perkara itu pernah
dipertimbangkan oleh Jemaah Menteri, maka
tajuk yang sama hendaklah digunakan.
ii. Tujuan kertas hendaklah dinyatakan samada
untuk memberi makluman atau mendapatkan
persetujuan.
iii. Latar belakang hendaklah mengandungi
maklumat-maklumat penting untuk menjelaskan
secara ringkas tetapi padat perkara-perkara
yang dikemukakan. Fakta-fakta mengenai
sesuatu perkara hendaklah dimasukkan ke
11
dalam latar belakang tetapi tidak perlu diberi
penilaian ke atasnya. Di antara lain, latar
belakang hendaklah mengandungi:
a. rujukan kepada keputusan yang lepas
sama ada keputusan Jemaah Menteri,
Majlis atau Jawatankuasa-jawatankuasa
yang lain;
b. rujukan kepada peruntukan
perundangan yang berkenaan, jika ada,
mengenai perkara yang dikemukakan;
dan
c. sejarah ringkas sesuatu perkara.
iv. Perkara-perkara yang memerlukan pertimbangan hendaklah dinyatakan
selengkapnya dan disokong dengan hujah-
hujah yang kukuh. Perlu ditekankan:
a. sebab-sebab sesuatu syor wajar
diluluskan;
b. faedah dan kebaikan yang akan
diperolehi sama ada dari segi
pentadbiran, ekonomi, sosial dan
sebagainya; dan
c. masalah-masalah yang dapat diatasi
dengan lulusnya satu syor itu.
v. Implikasi dari segi fizikal ataupun kewangan
hendaklah dinyatakan sekiranya ada.
vi. Kesimpulan/Penutup hendaklah menggulung
atau merumus perkara yang dicadangkan atau
dimaklumkan.
12
viii. Syor dikemukakan sekiranya memerlukan
pertimbangan Majlis.
5.3.4.2 Format Kertas Majlis
i. Taraf Kertas Majlis dari peringkat drafnya
adalah SULIT dan oleh itu hendaklah dipastikan
kawalan dan keselamatannya mengikut
ARAHAN KESELAMATAN Kerajaan.
ii. Ukuran kertas ialah bersaiz A4 dan ditaip
mengikut jarak satu setengah dengan hurufnya
menggunakan font Arial bersaiz 14.
iii. Bahasa Malaysia hendaklah digunakan dalam
semua kertas dan lampirannya. Jika keadaan
memerlukan terjemahan dalam Bahasa Inggeris
bolehlah digunakan. Ejaan yang digunakan
hendaklah mengikut ejaan baru.
iv. Istilah teknikal atau perkataan yang mungkin
menimbulkan kekeliruan hendaklah dijelaskan
sewajarnya. Istilah itu boleh dijelaskan:
a. dengan memasukkan penjelasan
mengenainya dalam kurungan selepas
istilah digunakan; atau
b. dengan mengadakan nota kaki; atau
c. dengan mewujudkan satu lampiran
mengenai penjelasan istilah.
5.3.5 Cara Mengemukakan Kertas Majlis
i. Kertas Majlis hendaklah dikemukakan dalam bentuk hard-copy dan soft-copy dan lampiran-lampiran, jika
ada, hendaklah dikemukakan dalam 40 salinan.
13
ii. Kertas Majlis hendaklah dikemukakan pada tarikh dan waktu yang ditetapkan oleh Urus setia Majlis.
5.3.6 Penghantaran Minit Mesyuarat
i. Minit Mesyuarat Majlis yang belum disahkan dan
minit mesyuarat lepas yang telah disah dan dicetak
akan dihantar kepada ahli-ahli Majlis selewat-lewatnya
dua minggu dari hari Mesyuarat.
ii. Cabutan Minit Mesyuarat Majlis yang belum disahkan
akan disampaikan kepada agensi-agensi yang
berkenaan pada waktu yang sama.
iii. Salinan-salinan cabutan minit mesyuarat Majlis boleh
dibuat oleh agensi pelaksana tertakluk kepada syarat-
syarat tersebut:
a. Agensi pelaksana yang berkenaan hendaklah
bertanggungjawab untuk mengenalpasti
Jabatan, Bahagian dan Pegawai di bawahnya
yang perlu meneliti cabutan minit untuk tindakan
selanjutnya. Salinan cabutan minit hendaklah
diberi atas prinsip ‘PERLU MENGETAHUI SAHAJA’;
b. Agensi pelaksana yang berkenaan hendaklah
memastikan supaya bilangan salinan cabutan
minit yang dibuat dihadkan kepada bilangan
yang diperlukan sahaja; dan
c. Satu senarai pembahagian salinan seperti
yang ditetapkan dalam ARAHAN
KESELAMATAN Kerajaan hendaklah direkod
dan disimpan oleh agensi pelaksana tersebut.
5.3.7 Maklumbalas Mesyuarat
i. Tempoh untuk mengemukakan laporan maklumbalas
kepada Urus Setia Majlis bagi menerangkan kemajuan
14
pelaksanaan sesuatu keputusan ialah selewat-lewatnya 2 bulan dari tarikh keputusan mesyuarat
Majlis itu.
ii. Laporan maklumbalas hendaklah dikemukakan dalam
bentuk yang akan ditetapkan oleh urus setia.
5.3.8 Rekod Keputusan Majlis
i. Satu sistem rekod untuk memudahkan kerja-kerja
mencari sesuatu keputusan Majlis dan mengesan
pelaksanaannya hendaklah diwujudkan di pejabat Urus
setia Majlis.
6. PEMUSNAHAN DOKUMEN
6.1 Agensi yang berkenaan adalah bertanggungjawab untuk
memusnahkan dokumen-dokumen mengikut peraturan dalam
ARAHAN KESELAMATAN Kerajaan.
7. PENUTUP
7.1 Memandangkan MPFN telah bersetuju untuk menerimapakai ‘ASAS
RUJUKAN MPFN’, Ketua Pengarah Perancangan Bandar dan Desa
Semenanjung Malaysia selaku Setiausaha Majlis berharap mendapat
kerjasama dan perhatian daripada semua ahli-ahli Majlis dan agensi-
agensi berkaitan melalui pekeliling ini bagi memastikan kelicinan
mesyuarat yang dijalankan dan keberkesanan Majlis dalam
memainkan peranannya meningkatkan mutu perancangan bandar dan
desa.
8. TARIKH KUATKUASA
8.1 Pekeliling ini berkuatkuasa dengan serta merta.
Sekian, terima kasih.
16
Edaran kepada Y. Bhg. Ketua Setiausaha Perbendaharaan Y. Bhg. Ketua Setiausaha Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani Y. Bhg. Ketua Setiausaha Kementerian Tenaga, Air dan Komunikasi Y. Bhg. Ketua Setiausaha Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar Y. Bhg. Ketua Setiausaha Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan Y. Bhg. Ketua Setiausaha Kementerian Pengangkutan Malaysia Y. Bhg. Ketua Setiausaha Kementerian Kerja Raya Y. Bhg. Ketua Setiausaha Kementerian Wilayah Persekutuan Y. Bhg. Ketua Setiausaha Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah Semua Y.B./Y.B.M. Setiausaha Kerajaan Negeri di Semenanjung Malaysia Semua Pengarah Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Negeri
