ORANG iamal termasuk pelancong acing melihat seekor penyu sisik yang diiepaskan di Pulau Sipadan. Sabah, pada program Returning to Paradise oleh UMS. baru-baru ini. - UTUSAN/ABDUL RASHID ABDUL RAHMAN

Empat penyu sisik dilepaskan dalam program Retuming to Paradise

UMS pelihara habitat penyu Oleh ABDUL RASHID ABDUL RAHMAN utusansabah@utusan. com. my

SEMPORNA 15 Jun - "Saya te- lah melihat tempat lain seperti ini (Pulau Sipadan) kira-kira 45 tahun lalu dan sekarang kami menemui lagi satu kawasan yang juga tidak diusik".

Itu kata-kata pencipta alatan skuba, aqua-lung, Kapten Jacques-Yves Cous- teau pada 11 Jun 1987 semasa me- lakukan selaman skuba pertama ber- sama pasukannya di Pulau Sipadan.

Kata-kata Cousteau yang berasal dari Perancis itu turnt dipaparkan dalam dokumentari bertajuk Borneo: Ghost of The Sea Turtle yang men- jadikan Sipadan terus terkenal di se- luruh dunia sehingga ke hari ini.

Dokumentari itu memaparkan pasukan Cousteau menjelajahi ke- indahan terumbu karang di Pulau Sipadan selama beberapa hari.

Tarikan dalam dokumentari itu ialah penemuan banyak rangka pe- nyu di dalam gua bawah air bawah pulau berkenaan.

Penyu-penyu berkenaan dikata- kan mati selepas lemas ekoran gagal keluar daripada kawasan gua ter- sebut.

Hasil penemuan itu juga telah berjaya memperkenal- kan lagi keindahan semula jadi Pu- lau Sipadan kepada

_ _'. 1. ý.

JOACHIM Gunsalam (tengah) clan Rosnah Ismail (kanan) melekatkan penanda pada seekor penyu sisik sebelum dilepaskan di Pulau Sipadan.

dunia serta meningkatkan keseda- ran masyarakat terhadap pemuli- haraan khazanah laut di pulau itu termasuk penyu.

Jadi, pada 11 Jun lalu, sebagai _ memperingati tarikh itu, Ins-

titut Penyelidikan Marin Borneo (IPMB) Universiti Malaysia Sabah (UMS)

buat julung-julung kali

melepaskan empat ekor penyu sisik di pulau berkenaan dalam program Returning to Paradise.

Turnt hadir pada program itu ialah Pengerusi Lembaga Pemegang Ama- nah Taman-Taman Sabah, Dr. Joa- chim Gunsalam; Pengarah Ta- man-Taman Sabah, Paul Basintal; Timbalan Naib Canselor UMS (Pe- nyelidikan dan Inovasi) Prof. Dr. Ros- nah Ismail dan Pengarah IPMB UMS, Prof. Dr. Ridzwan Abdul Rahman.

Sekretariat program, Dr. Pushpa

Palaniappan berkata, keempat-em- pat ekor penyu berkenaan telah di- bawa dari UMS menggunakan pe- sawat Penerbangan Malaysia (MAS) dengan ihsan syarikat penerbangan berkenaan.

Beliau memberitahu, keem- pat-empat penyu sisik berkenaan berusia em- pat tahun dan dibesar- kan di muzium marin dan akuarium UMS.

"Penyu itu diambil darf Pulau Langkayan pada Ogos 2007 dan ka- jian menunjukkan pe- nyu berkenaan mem- punyai genetik yang sama dengan penyu di Pulau Sipadan.

"Siswazah Sains Marin darf UMS, Tan Jin Joan telah `bersa-

sediaan mula dilakukan sejak Ja- nuari tahun ini.

Justeru, kata beliau, pihaknya menaruh keyakinan penyu berke- naan akan dapat menyesuaikan diri di rumah barunya di Sipadan.

"Kami telah merekrut sukarela bagi memberi latihan ke- pada penyu kerana penyu tersebut perlu menguat- kan ototnya untuk me- nyesuaikan dirinya di lautan luar.

"Dalam latihan, kami membawa penyu dalam sesi snorkel di kawasan terumbu berhadapan pantai UMS dan menda- pati ia telah dapat me- nyesuaikan diri dengan suasana barn, " ujarnya.

Tambahnya, dalam usaha berterusan me-

PUSHPA PALANIAPPAN

ma' dengan penyu ini bagi menyi- apkan tesisnya yang antara lain membuat kajian terperinci menge- nai perubahan fizikal penyu terma- suk kadar pembesaran haiwan itu, " katanya.

Dalam pada itu, beliau berkata, pemilihan Pulau Sipadan sebagai `rumah' baru penyu berkenaan di- buat selepas mengambil kira ke- adaan pulau itu yang masih tidak tercemar.

Selain itu, katanya, penyu yang dilepaskan di situ juga lebih selamat memandangkan kawasan berkena- an merupakan kawasan yang dilin- dungi oleh Taman-Taman Sabah.

Mengulas mengenai persediaan sebelum melepaskan penyu berke- naan, beliau berkata, pelbagai per-

mantau penyu berkenaan pihaknya telah memasang penanda pada se- tiap penyu bagi memudahkan ker- ja-kerja pemerhatian.

Katanya, pemantauan juga dilak- sanakan dengan kerjasama daripada pelancong dan penyelam skuba di pulau itu.

Sementara itu, seorang penye- lam Borneo Divers, Suboh Yunus, 48, yang mengekori penyu itu se- lama beberapa jam selepas dilepas- kan berkata, penyu tersebut telah dapat menyesuaikan diri dengan habitat barunya.

"Saya melihat penyu berkenaan menyelam atas ke bawah dan cuba menjelajahi kawasan baru mereka, malah saya juga melihat seekor penyu mula mencari makanan, " ujarnya.