Dasar KepelbagaianBiologi Kebangsaan

Na tiona l Po licyon Biological

Diversity

Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar, MalaysiaMinistry of Science, Technology and Thc Enviromnent, Malaysia

Cetakan Pertama / First Printing, 1998Hakcipta / Copyright

Kementerian Sains, teknologi dan Alam Sekitar, MalaysiaMinistry of Science, Technology and The Environment, Malaysia

Hakcipta terpelihara. Tiada bahagian daripada terbitan Ltdboleh diterbitkan semula, disimpan untuk pengeluaran atau ditukar-

kan ke dalam sebarang bentuk atau dengan sebarang alat juga pun, samaada dengan cara elektronik, gambar serta rakaman dan sebagainya

tanpa kebenaran bertulis daripada Penerbit terlebih dahulu.

All rights reserved. No part of this publishing may be reproduced ortransmitted in any form or by any means, electronic or mechanical,

including photocopy, without permissbm in writing from thePublisher

Diterbitkan di Malaysia oleh / Published in Malaysia byKEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MALAYSIA

MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT, MALAYSIA

Urusan Penerbitan / Publication done byINS 1II'UT TERJEMAHAN NEGARA MALAYSIA BERHAD

Wisma ITNM, No. 2, Jalan 2/27, Wangsa Maju,Seksyen 10, 53300 Kuala Lumpur.

Perpustakaan Negara Malaysia Data-Pengkatalogan-dalam-Penerbitan /

Cataloguing-Publication-Data

Dasar kepelbagaian biologi kebangsaan = National policy on biological diversity.1. Biological diversity-Government policy.2. Biological diversity conservation.I. Malaysia. Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar.II. Judul: National policy on biological diversity.333.9516

ISBN 983-99248-1-8

KANDUNGAN/CONTENTS

DA.SAR/POLICY

WAWASAN/V1SION 1PERNYATAAN DASAR/POLICY STATEMENT 2PRINSIP/PRINCIPLES 3OBJEKTIF/OBJECTIVES 4RASIONAL/RATIONALE 5

Faedah Ekonomi/Econom ic Benefits 5Jaminan Makanan/Food Seeuri(y 7Kestabilan Alam Sekitar/Environmental Stability 9Warisan Biologi Kebangsaan/National Biological Heritage 10Nilai-nilai Saintifik dan PendidikardScientific and Edacatimzal Values 12Biokeselamatan]Biosafety 13

STRATEGI/STRA TEGY

STATUS PEMULIHARAAN DAN PENGURUSANKEPELBAGAIAN BIOLOGI/STATUS OF CONSERVATION

AND MANAGEMENT OF BIOLOGICAL DIVERSITY 14Gambaran Keseluruhan/Overview 14Pemuliharaan In-situ / hz-situ Conservation 15Pemuliharaan Ex-situ / Ex-situ Conservatian 17Dasar Sektoral/Se( toral Policies 19

Rangka Kerja Perundangan/The Legislative Framework 19Kerjasama dan Rangkaian Antarabangsa/International Cooperation and Linkages 22

STRATEGI BAGI PENGURUSAN KEPELBAGAIANBIOLOGI YANG BERKESAN/STRATEG1ES FOR EFFEC77VEMANAGEMENT OF BIOLOGICAL DIVERSITY 24

PROGRAM PELAN TINDAKAN/ACTION PLAN OF PROGRAMMES

PELAN TINDAKAN/ACTION PLAN 27

' alaysia merupakan salah sebuah '_ _'alaysia is one of the countries blessed· negara yang dikurniai dengan .LVJ. with rich flora and fauna, which is a

kekayaan flora dan fauna yang menjadi heritage that we are proud of. To ensure

warisan kebanggaan kita. Untuk preservation of this unique biological heritage

memastikan pengekalan warisan biologi for the benefit of present and future generation,

yang unik ini untuk kepentingan generasi the National Policy on BiolOgical Diversity wasmasa kini dan akan datang, Dasar developed.

Kepelbagaian Biologi ini telah diwujudkan.

The national policy aims to provide the direction

Dasar ini bertujuan mernberi hala tuju for the nation to implement strategies, action

kepada agensi-agensi kerajaan dalam plans and programmes on biological diversity for

melaksanakan strategi, pelan tindakan serta the conservation and sustainable utilisation ofrancangan-rancangan berkaitan dengan its resources.

kepelbagaian biologi supaya ia dipulihara

dan sumbernya digunakan secara lestari. It is the hope and aspiration of the Government

to transform Malaysia into a world center ofAdalah menjadi hasrat Kerajaan untuk excellence in conservation, research and

menjadikan Malaysia sebagai pusat sustainable utilization of tropical biologicalkecemerlangan dalam pemuliharaan, diversity by the year 2020.

penyelidikan dan penggunaan mapan

kepelbagaian biologi tropika dunia

menjelang tahun 2020.

(DATUK LAW HIENG DING)

Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar/Minister of Science, _'chnology and the Environment

16 April 1998Kuala Lumpur

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DANALAM SEKITAR, _IINI_ [ll_ OI 5('IF N(I Ij ( I1\( 3E(/(;_ \N D "II[E [N_ iR()r_NiE N iMALAYSIA _1 \l \_%1 _,

WAWASAN

UNTUK MENJADIKAN MALAYSIA PUSATKECEMERLANGAN DALAM PEMULIHARAAN,PENYELIDIKAN DAN PENGGUNAANKEPELBAGAIAN BIOLOGI TROPIKA DUNIAMENJELANG TAHUN 2020.

VISION

TO TRANSFORM MALAYSIA INTO A WORLDCENTRE OF EXCELLENCE IN CONSERVATION,RESEARCH AND UTILISATION OF TROPICALBIOLOGICAL DIVERSITY BY THE YEAR 2020.

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, ;',IINISTRY OF SCIENCE TECIIN¢)[ OG_ _,NI) _HE ENVIRONMt N r. 1MALAYSIA MAI AYSIA

PERNYATAAN DASARUNTUK MEMULIHARA KEPELBAGAIANBIOLOGI MALAYSIA DAN MEMASTIKANBAHAWA KOMPONENNYA DTGUNAKANSECARA LESTARI BAGI KEMAJUAN DANPEMBANGUNAN SOSIO-EKONOMI NEGARA.

POLICY STATEMENTTO CONSERVE MALAYSIA'S BIOLOGICALDIVERSITY AND TO ENSURE THAT ITSCOMPONENTS ARE UTILISED INA SUSTAINABLEMANNER FOR THE CONTINUED PROGRESSAND SOCIO-ECONOMIC DEVELOPMENT OFTHE NATION.

2 KEMENTERIANSAINS, TEKNOLOG[ DAN ALAM SEKITAR, MINIS2_.Y OF SCIENCE. TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

_1¸

NationalPoliGonBwlog_call)ivr__t):

PRINSIP PRINCIPLES

pemuliharaan dan penggunaan secara lestari i'"_ onservation and sustainable utilisation of thekepelbagaian biologi negara akanberasaskan _,..., nation s biological diversity will be based on

prinsip yang berikut: the following principles:

(i) Etikapemuliharaan, termasukhakuntuk (i) The conservation ethic, including the itt-

hidup bagi semua bentuk hidupan, telah herent right to existence of ail living fi_rms,lama berakar umbi dalam nilai agama dannilai budaya semua rakyat Malaysia; is deeply rooted in the religious anti cul-

tural values of all Malaysians;(ii) Kepelbagaian biologi ialah warisan

negara dan mestilah diurus secara lestari (ii) Biological diversity is a national heritagedan digunakan dengan bijak pada masa and it must be sustainably managed andkini serta dipulihara untuk generasi masa wisely utilized today and conserved fo rdepart; future generations;

(iii) Sumber biologi ialah modal semula jadi (iii) Biological resources are natural capitaldan pemuliharaannya merupakan suatu and their conservation is an investmentpelaburan yang akan menghasilkanfaedah di peringkat negeri, di peringkat that will yield benefits locally, nationallykebangsaan dan di peringkat dunia bagi and globally for the present and future;

masa kini dan masa depart; (iv) Thebenefitsfromsustainablemanagement

(iv) Faedahdaripadapengurusankepelbagaian ofbiological diversity will accrue, directlybiologi secara lestari akan menyusuli or indirectly, to every sector of society;

secaralangsungatausecaratidaklangsung, (v) The sustainable nlanagement of biologibagi setiap sektor masyarakat; cal diversity is the responsibility ofall sec-

(v) Pengurusan kepelbagaian biologi secara tors ofsociet Zlestari merupakan tanggungjawab semuasektor masyarakat; (vi) lt is the duty of Government toformulate

(vi) Adalah menjadi tanggungjawab Kerajaan arid implement the policyframeworkforuntuk merumuskan dan melaksanakan sustainable management and utilisation

rangka dasar bagi pengurusan secara of biological diversity in close cooperationlestari dan penggunaan kepelbagaian with scientists, the business communitybiologi melalui kerjasama yang rapat and the public;

denganparasaintis, komunitiperniagaan (vii) The role of local communities in the con-dan orang ramai; servation, management and utiIisation of

(vii) Peranan masyarakat tempatan dalam biological diversity must be recognizedpemuliharaan, pengurusan serta peng- and their rightful share ofbent_ts shouldgunaan kepelbagaian biologi mestilah be ensured;diiktiraf dan hak bahagian mereka yangsah haruslah dipastikan; (viii) Issues in biological diversity transcend _!a-

(viii) Isu dalam kepelbagaian biologi men- tional boundaries and Malaysia must con-jangkau sempadan negara dan Malaysia tinue to exercise a proactive attd construc-haruslah terus memainkan peranan yang tire role in ill ternational activities;proaktif dan membina dalam aktivitiantarabangsa; (ix) Theinterdependenceofnationsonbiologi-

cal diversity and in the utilisation of its(ix) Kesalingbergantungan antara negara components for the well-being of mankind

berhubung dengan kepelbagaian biologi is recognized. International cooperationdan penggunaan komponennya bagi ke- and collaboration is vital for fair and eq-sejahteraan manusia memang diakui, uitabIe sharing of biological resources, asKerjasama antarabangsa adalah pentingbagi perkongsian sumber biologi yang well as access to and trat_sfer of relevantadil, di samping penggunaan dan technology;

pemindahan teknologi yang relevan; (x) Public awareness and education is essen-

(x) Kesedaranawamdanpendidikanadalah tial for ensuring the conservation of bio-

penting bagi memastikan pemuliharaan logical diversity and the sustainable utili-kepelbagaian biologi dan penggunaan sation of its components;komponen secara lestari;

(xi) Dalampenggunaankepelbagaianbiologi, (xi) In the utilisation of biological diversity,termasuk pembangunan bioteknologi, including the development ofprinsip dan amalan biokeselamatan biotechnology, the principles and practiceharuslah dipatuhi, ofbiosafety should be adhered to.

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, [ ECHNOLOGY AND THE ENVIRONMr N2 3_AI._SlA MAI,,a.y SIA

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

OBJEKTIF OBJECTIVES

(i) Untukmengoptimumkanfaedah (i) Tooptimiseeconomicbenefitsfromekonomi daripada penggunaan sustainable utilisation of the com-

komponen kepelbagaian biologi portents of biological diversity;secara lestari;

(ii) To ensure long-term food security(ii) Untuk memastikan jaminan for the nation;

makanan jangka masa panjang

bagi negara; (iii) Tomaintain and improve environ-mental stability for proper func-

(iii) Untuk mengekalkan dan mem-perbaiki kestabilan alam sekitar tioning of ecological systems;supaya sistem ekologi berfungsidenganbetul; (iv) To ensure preservation of the

unique biological heritage of the

(iv) Untuk memastikan pengekalan nation for the benefit of presentwarisan biologi negara yang unik and future generations;untuk kepentingan generasi masakini dan inasa depan; (v) To enhance scientific and techno-

logical knowledge, and educa-

(v) Untukmeningkatkanpengetahu- tional, social, cultural and aes-an saintifik dan teknologi, serta thetic values of biological diversity;nilai-nilai pendidikan, sosial,

budaya dan estetik dalam kepel- (vi) To emphasize biosafety considera-bagaian biologi; tions in the development and ap-

(vi) Untuk menekankan pertimbang- plication of biotechnology;an biokeselamatan dalam pem-bangunan dan penggunaanbioteknologi.

4 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRy OFSCIENCE,TECHNOLOGYAND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

,¥ohonal I%l.'_ o. Btolo_'i_d l)lv_'?_Jl_

RASIONAL RATIONALE

epelbagaian biologi biasanya dibahagikan D' iological divel'sit3/ is usually considered atkepada tiga peringkat: kepelbagaian g threo levels: Scm'tic divorsity, specios diver-

genetik, kepelbagaian spesies dan kepelbagaian silt/and ccosvstcm diversitL/.ekosistem. ' ' '

ti) Kepelbagaian genetik ialah kepel- ti) Gone(ii divorsity is the diu£'rsitywithin specie_, as measured by tilL'bagaian dalam spesies, seperti yangvariation within genes of individualdiukur mengikut var(as( dalam gen

set(ap tanaman, ha(wan dan mikro- t)lants, animals and microorganisms.organ(sma. Kepelbagaiangenetikber- Genotic diversity occurs with(il andlaku dalam dan antara populasi suatu bettwec, popzlltl!ions of a speciesspesies.

Iii) Species diversity r£fers ti) tire variety

(ii) Kepelbagaian spesies merujuk pel- of living organisms (lit oarthbagai organ(sma hidup di dunia.

y _ to va-(iii) Kepelbagaianekosistemmerujukpel- (iii) Ecosysh'nl diter_it re cr_ tire

bagai habitat, komuniti biosis dan rioty of'habitats, biotic communities

proses ekologi dalam persekitaran and ocoJogical processcs in thc terrestrial, marine and ()liter aquatic envi-daratan, persekitaran laut dan per-

sekitaran akua yang lain. roantplzts.

2. Sebahagian besar daripada kepelbagaian 2. Mud oj_t/t natl( n _ btolaglcal diversity has

biologi negara masih perlu diselidiki dan di- I/el to be investigated and documented. Lack ofdokumenkan. Kekurangan data menghalang data ilnpedes efforts to better utilise th( nattcn s

usaha untuk menggunakan sumber biologi biological resourcos. Continuing habitat dostruc-negara dengan lebih baik. Pemusnahan habitat tion is leading to loss of tho at'o s biological

yangberterusanmenyebabkankehilangankepeI- diversity even bt_)re nluch qf it could be doclt

bagaianbiologinegarasebelumsebahagianbesar mented. Loss qf biaio,_,ical divors'ty tt,_ Id in

daripadanya dapat didokumenkan. Kehilangan clude loss of spccics with the potontial to be de--kepelbagaian biologi akan melibatkan ke-hilangan spesies yang berpotensi untuk di- veloped into ust!fuJ products.

bangunkan dan dijadikan produk yang berguna.3. This biology(cai diversit!l has important eco

3. Kepelbagaian biologi in( mempunyai nora(c, technological and social implications forimplikasi ekonomi, teknologi dan sos(al yang the nation. Of particular sign_'cance are:penting bag( negara. Antara implikasi yang

pentingialah: ti) Ecoa(mit Bohr(fits(ii) q"t t a! Itl/

ti) FaedahEkonomi (iii) Enuironnlental Stability

(ii) Sekuriti (iv) Nationa/ Biological HoHtage

(iii) KestabilanAlam Sekitar tv) ScJpllt_l'tt, Educational and Recroa(iv) War(san Biologi Negara tional Valuos

v) Nilai-nilai Saint(ilk, Pendidikan danRekreasi (vi) Biosaj't'ty

(vi) Biokeselamatan

Economic BenefitsFaedah Ekonomi

4. Tho diversity of biological resources pro4. Kepelbagaiansumberbiologimenyediakan rides direct economic benefits. This biological

faedah ekonomi langsung. Kepelbagaianbiologi diversity provides tinlber and non timber goods

in( menyediakan barangan balak dan barangan in tho j_rostry sector, fi)od and industrial crops

bukan balak dalam sektor perhutanan, tanaman in the agricultural secto), and food in thcfishermakanan dan tanaman perindustrian dalam Jos sot for.sektor pertanian, serta makanan dalam sektorperikanan.

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DANALAM SEKITAR, '_IINI_ IR'r O[ _( II N([, ]l C'IIN()I.()(;'J _,NI) IHI I F,VIRONMI NI 5MALAYSIA _,1\1 \yb;IA

Dasar Kepelbagai_al Biologi Kebangsaan

5. Pertanian, perhutanan dan perikanan 5. Agriculture, forestry andfisheries havebeenmerupakan penyumbang utarna kepada hasil .major contributors to national wealth creation.kekayaan negara. Sektor ini menyumbangkan They contributed 13.6 percent of the nationalsebanyak 13.6 peratus daripada keluaran dalam gross domestic product in 1995, and accountednegeri kasar pada 1995, dan merupakan hampir for nearly 16 percent of total employment and16peratusdaripadajumlahgunatenaga dan12.1 12.1 percent of total export earnings. Export ofperatus daripada jumlah perolehan eksport.Eksport produk balak utama berjumlah RM 9.9 major timber products totalled RM 9.9 billion inbilion pada 1995. Perolehan eksport dari riga 1995. Export earnings from three major agri-komoditi pertanian utama sahaja - getah, kelapa cultural commodities alone - rubber,palm oil andsawitdankoko-bex_umlahRM14.0bilionpada cocoa - totalled RM 14.0 billion in 1995. The1995. Sumbangan daripada sektor perikanan contribution from thefisheries sector to thegrosskepada keluaran negara kasar ialah RM 2.0 bilion national productwas RM 2.0 billion in 1995. Thepada 1995. Industri pelancongan bergantung tourism industry relies on the country's diversepada keindahan semula jadi negara yang and unspoilt natural beauty, including uniquepelbagai dan tidak terjejas, termasuk spesies species of plants and animals in national parks,tanaman dan haiwan yang unik di taman negara, wildlife reserves, bird parks and in marine parksdi kawasan simpanan hidupan liar, di taman and theadjacent coral reefs.In1994, tourism con-

burung dan di taman laut serta terumbu karang tributed RM 8.3 billion to the national economy. !_yangbersebelahan. Pada 1994, pelanconganme-nyumbangkan RM 8.3 bilion kepada ekonomi 6. Even with the important structural trans-negara, formations occurring with in-

dustrialisation, these economic6. Sektor ekonomi ini tetap sectors will remain important.penting walaupun terdapat Agricultural activities will notperubahan struktur yang only continue to earn foreignpenting yang berlaku hasil exchange from commodity ex-daripada industrialisasi. Aktivitipertanian bukan hanya akan ports, but will also form theterus memperoleh pertukaran basefor expanded and value-asingdaripadaeksportkomoditi, added activities throughouttetapi juga akan membentuk asas Malaysian industry. The nar- !tbagi aktiviti yang dikembangkan row genetic base of the indus-dan aktiviti nilai ditambah di trial crops requires introduc-seluruh industri Malaysia. Asas tion of exotic genetic variabil-genetik tanaman industri yang ity for future crop improve-terhad memerlukan variasi ment.genetik eksotik diperkenalkan

bagi kemajuan tanaman masa 7. The diversity of our in-depan, digenous fruit species has not

7. Kepelbagaianspesiesbuah been fully exploited. Cropsasli kita belum dieksploitkan sepenuhnya, such as durian and banana aregood export earn-Tanaman seperti durian dan pisang merupakan ers. However, others such as citrus, rambutan, iisumber pendapatan eksport yang baik. Walau duku, langsat, mangosteen and cempedak havebagaimanapun, buah-buahan yang lain seperti not been fully exploited for the export market.sitrus, rambutan, duku, langsat, manggis dancempedak masih belum dieksploitasi sepenuh- 8. Certain indigenous plants, animals andnya untuk pasaran eksport, their derivatives have long been used in tradi-

tional medicine in Malaysia. For example, roots8. Tumbuh-tumbuhan asli dan haiwan asli of"tongkat ali' (Eurycoma longifolia) containserta bahan terbitannya telah lama digunakan biologically active compounds having the poten-dalam perubatan tradisional di Malaysia.Misalnya, akar "tongkat ali" (Eurycomalongifolia) tial to bedevelopedas an antimalarial drug. Manymengandungi sebatian aktif dari segi biologi plants, not presently used in traditional medi-yang mempunyai potensi untuk dibangunkan cine, also contain biologically active compounds '_sebagai ubat antimalaria. Banyak tumbuh- that are likely to be the starting materials for atumbuhan yang tidak digunakan dalam large number of drugs. The crude extract of the

6 KEMENTERIAN SAINS,TEKNOLOGI DANALAM SEKITAR. MINISTRY OF SCIENCE,TECRNOLOGY AND 'IHE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

Atzttot_a i'.[i_ tm lJmlog_(rd I)iv_.l_a)

perubatan tradisional pada masa sekarang, jugamengandungi sebatian aktif dari segi biologiyang mungkin merupakan bahan-bahan per-mulaan bagi banyak ubat. Ekstrak mentah kulit

kayu "bintangor" (Calophyllum Ianigerum)mengandungi komponen aktif untuk menentangvirus HIV. Oleh itu, adalah perlu bagi negara

yang dikumiai kepelbagaian biologi yang kayadan penuh dengan budaya rawatan tradisionaluntuk membangunkan potensi ekonomi

tumbuh-tumbuhan yang berguna dari segi per-ubatan. Misalnya, hampir suku daripada ubatyang dipreskripsikan diAmerika Syarikat berasaldaripada tumbuh-tumbuhan dan pasaran bagi bark_?'bintangor"(Calophyllum lanigerum) c0nbaranganfarmaseutikalyangdiperolehdaripada tains the active component against tlIe HIV virus.tumbuh-tumbuhan dianggarkan berjumlah US$9 There is therefore, a need _ll the nation, endowed with

bilion setahun di Amerika Syarikat sahaja. Di rich biological diverdty and steeped m a traditional

negara OECD (Organisasi Kerjasama dan healing eulture, to develop the econontic potential ofPembangunanEkonomi),jumlahnilairuncit ubat the medicinally ust?ul plants. Nearly one quarter l!fyangberasaskan tumbuh-tumbuhanialah US$43 nledicine prescribed in the United States of America

bilion pada 1986. are of plant origin, .hit example, and the market jorplant derived ,_harmaceuticals is estimated tit 11559

9. Bioteknologi ialah industri yang bernilai billion per year itl the United States alone, ltl the

berbilion-bilion ringgit di seluruh dunia, dan OECD (Ol_anisationfbr Economic Cooperation andtelah dikenal pasti oleh Kerajaan sebagai bidang L)evelopnlent)countt ies, the total retail value of plant-yang diberikan keutamaan yang tinggi, based drugs u,as US$43 billion in 1986.Kemajuan dalam bidang ini boleh menghasilkankemajuan tanaman dan temakan melaluikejuru- 9. Biotechnolo_'y is a multi-billion ringgit industeraan genetik. Kemajuan ini juga mungkin try worhhvide, and has been ident!fied by the Gov-dapat membangunkan produk seperti barangan eminent as an area of high priority. Advances in thisfarmaseutikal, antibiotik dan vaksin daripada riehl could lead to crop and livestock improvementkomponen kepelbagaianbiologi, through,_,_eneticcngineering. They could also result

in the de_,elopllu,llt Q! products such as Fharmaceuti10. Florikultur ialah industri yang bernilai cals, antibiotics and vaccines t?om the components _t'berjuta-juta ringgit. Pada masa kini, industri ini bioloyical diversity.melibatkan sebahagian besarnya bunga eksotik

danorkidtempatan. Terdapatpotensiyangbesar 10. Floriculture is a multi million ring3dt indus-bagi promosibunga asli daril'tutan kita. Pasaran try. Presently, it involves mainly exotic flowers anddunia bagi bunga yang dipotong dan tumbuh- local orchids. There is great potential for promotingtumbuhanpasubemilaiberbilion-biliondolarAS indi_,enous fiowers frc)m our fi,'ests. The world mardan kadar pertumbuhan tahunan adalah lebih ket _v' cut.flowers and potted plants is worth billionskurang 10%. Dengan strategi yang bijak, Malay- of LISdollars and theannual growth rate is about 10%.

sia boleh menguasai sebahagian besar pasaran With the ri\,l_tstrategt/, Malaysia could capture a largeini. slice of this market.

Jaminan Makanan Food Security

11. Makanan ialah keperluan asas. Negara 11. Food is a basic necessity. For the nation tomestilah memastikan terdapatnya makanan progress and develop, it must ensure the availabilityuntuk membolehkannya maju dan membangun. Orient)rid. This is a major ohjective of the National AgPerkara ini merupakan objektif utama Dasar ricultural Poli_l/.Pertanian Kebangsaan.

12. Plants and anilnals including fish, are'the pre

12. Tumbuh-tumbuhan dan haiwan termasuk eminent source t!f foo,L Malaysia is particularly richikan, merupakan sumber makanan yang sangat in bioh_gi_al diversity It is thought to harboar somebalk. Malaysia sangat kaya dengan kepelbagaian 185,000 species c_ffau na and about 12,500 species t!fbiologi. Diketahui bahawa Malaysia rnemberi- .flowering plan ts. Onh/ a han£!f)dof species have beenkan perlindungan kepada lebih kurang 185,000 utilised i'or ti_od production at the ,_lobal level, but

KEMENTERIANSAINS, TEKNOLOGIDANALAMSEKITAR, glINISI'R'VOI S( II!NI J II(_IINOIOG_ '_NI) [tli, iN'_iRONX, iiN1 7MALAYSIA M ,\1 \YSL\

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

tumbuh-tumbuhan Malaysia harboursberbunga. Hanya many potential speciessebilangan kecil which could be devel-spesies telah di- oped into food sourcesgunakan untuk pe- in thefuture.ngeluaran makanan

pada peringkat dunia, 13. Humans derivetetapi Malaysia mem-punyaibanyakspesies almost 60% of theiryang berpotensi yang calories and proteinsbolehdimajukanmen- from three species ofjadisumber makanan plants, viz. maize,pada masa depart, wheat and rice. Dur-

ing the period 1986-13. Manusia memperoleh hampir 60% kalori 88, 2665 calories per capita per day was avail-dan protein mereka daripada tiga spesies able toMalaysians and cereals supplied 45.9 per-tumbuh-tumbuhan, iaitu jagung, gandum dan cent of this amount. Cereals also supplied 42.7betas. Sepanjang tempoh 1986-88, 2665 kalori pereent of theavailable protein supply of 24.6 gmper kapita sehari boleh diperoleh oleh rakyat Ma-laysia dan bijian membekalkan 45.9 peratus per capita per day during the said period.daripada jumlah ini. Bijirin juga membekalkan42.7peratusdaripadabekalanproteinsebanyak 14. Rice is an important staple food for24.6 gm per kapita sehari yang ada sepanjang Malaysians, and a number of wild species andtempoh tersebut, landraces of rice arefound in the country. Pro-

tection of such biological diversity is critical for14. Beras ialah makanan ruji yang penting bagi the breeding of improved varieties with higherrakyat Malaysia, dan sebilangan spesies liar dan yield and/or resistance to pests and diseases.jenis bukit ditemui di negara ini. Perlindungan

terhadap kepelbagaian biologi seperti itu adalah 15. A variety of beneficial organisms and theirsangat penting bagi pembiakbakaan jenis yang habitats are important for ensuring the protec-lebihbaikdenganhasildan/atanketahananter- tion and productivity of our crops. Bats andhadap perosak dan penyakit, weevils are important pollinators of durian and

15. Pelbagai organisma yang berfaedah dan petai, and oil palm respectively. In biologicalhabitatnya adalah penting bagi memastikan control of pests, owls and snakes control ratperlindungan dan produktiviti tanaman kita. populations in ricefields and oil palm plantations.Kelawar dan kumbang belalai masing-masing Strict control over the introduction of pests andmerupakan pendebunga yang penting bagi diseases from abroad is also necessary to ensuredurian serta petai, dan minyak sawit. Dalam the protection and productivity of our crops.kawalan biologi serangga, burung hantu dan ularmengawal populasi tikus di sawah dan di ladang 16. Mangrove swamps arefeeding and n urs-kelapa sawit. Kawalan yang ketat terhadap ery grounds for fisheries, and are the habitats ofserangga dan penyakit yang diperkenalkan dari several of our important commercial fishes andluar negeri adalah juga perlu untuk memastikan shrimps that are important sources of protein forperlindungan dan produktiviti tanaman kita. the nation. This habitat requires protection for

16. Paya bakau ialah kawasan sumber makan- ensuring food security.an dan tapak pembiakan bagi perikanan, danmerupakan habitat beberapa ikan dan udangkomersil kita yang penting, yang merupakansumber protein yang utama bagi negara. Habi-tat ini memerlukan perlindungan bagi memasti-kan jaminan makanan.

8 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN AL.AMSEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE,TECHNOLOGy AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

x,a/ional Ihdi_y on lliolo&_i_al l)ive_it_

Kestabilan Alam Sekitar Environmental Stability

17. Kepelbagaianbiologitermasuksatuspesies 17. Biological diversity includes one or a com-atau kombinasi spesies dan kekayaan; interaksi bination of species and riehness; species interac-

spesies; interaksi antara organisma dan tions; interactions between organisms and thekomponen bukan hidup dalam persekitaran; non-living components of the environmcnt; betingkah laku; sejarah hidup dan kepelbagaian

fisiologi; kepelbagaian fizikal habitat, yang terdiri haviour; life-history and physiological diversity;daripada pelbagai bentuk dan pergerakan physical diversity t_f a habitat, made up of theorganisma yang berbeza; gabungan semua kepel- diverse shapes and movements of different organ-

bagaian biologi semua habitat atau ekosistem isms; the sum of ali the biological diversity of ailyang berbeza di suatu kawasan. Dengan me- the different habitats or ecosystems in all area. Itngekalkan kekompleksan dalam ekosistem ini is itl maintaining this complexity in ecosystems

barulah wujud kestabilan alam sekitar yang that there is environnwntal stability and conse-akhirnya memastikan khidmat ekologi yang quently eeoIogieal services of value to hun/an

bernilai kepada manusia, society assured.

18. Khidmat ekologi, suatu fungsiyang mem- 18. Ecological services, functions beneficial to

beri faedahkepada manusia yang diperoleh dari- humanih/derived from ecosttstems, include im-pada ekosistem, termasuklah perbaikan kualiti _ ·udara dan air, pengekalan aturan hidup provement of air and water quality, maintenaneehidrologi, perlindungan tanah dan legeh, kitar of hydrological regimes, soil generation, soil andsemula nutrien, bekalan tenaga, pensekuesteran watershed protection, recycling of nutrients, en-karbon dan pembebasan oksigen. Pelbagai ergy supply, carbon sequestration and oxygen re-organisma biologi dalam ekosistem membantu lease. Tire variety ofbiological organisms in eco-menstabilkan alam sekitar, danitu mengekalkan systems helps to stabilise tlre environment, thus

khidmat ekologisertamemberimanusiapelbagai maintaining ecological services and providingjenis kemudahan asas yang perlu seperti per- human societies with a wide range _!f cssentialsekitaranyangboleh didiami, bahan, bekalanair and basic amenities such as habitable environ

dantanahyangproduktif secaraberkekalan, dan ments, materials, water supply and productivepeluang estetik dan rekreasi, soils in a sustainable n/anner, and aesthetie and

recreational opportunities.19. Oleh itu, aset semula jadi Malaysia ialahkekayaannya dalam kepelbagaian biologi.Pengurangan dalam kepelbagaian biologi ini 19. A natural asset of Malaysia is, therefore,akan menjejaskan keseimbangan dalam eke- its wealth itl biological diversity. Reduction irtsistem kerana sudah diterima umum bahawa se- this biological diversity will upset the bahmce

jumlah tertentu kepelbagaian spesies dan genetik within ecosystems as it is generally accepted thatdiperlukan untuk mengekalkan hubungan ber- a certain antoun t of species and genetic diversitykitar dalamekosistemdandenganitumengekal- is needed to uphold the cyclical relations within

kan khidmat ekologi. Kehilangan kepelbagaian the ecosystems and hence maintain ecological

bermakna kehilangandaya pemulihan ekosistem services. Losing diversity means losing the eco-

itu lalu mengakibatkan kesan yang buruk ter- system resilience, leading to adverse ef/Fcts on

hadapkehidupanmanusia. Kehilangansumber human lives. Loss of genetic resources, floods,

genetik, banjir, kemerosotan kuantiti dan kualiti deterioration irt quantity and quality of water

bekalan air, pengurangan bekalan makanan, ke- supply, decline in food supply, loss in productive

hilangan tanah yang produktif, serta kehilangan soils, arut loss in potentially useful biological resumber biologi yang berguna dan yang ber-potensi membekalkan makanan merupakan sources are some of the detrimental effects of thebeberapa kesan yang menjejaskan akibat reduction in or loss of biological diversity.pengurangan atau kehilangan kepelbagaianbiologi. 20. There has probably been a general reduc

tion in genetic diversity of flora and fauna ill

20. Mungkin terdapat pengurangan secara Malaysia, as a result of intensification of Jorest

umum dalam kepelbagaian genetik flora dan conversion to cash-crop agriculture beginning irt

fauna di Malaysia, akibat penukaran hutan the early 1970s. This is best illustrated by the

kepada tanah pertanian tanaman kontan yang reduced population levels of fauna.semakin berleluasa bermula pada awa11970-an.

KEMENTERIAN SAINS,TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINIS I RYO1:S£'IEN£E. TECHNOLOG'v &NDTHI I N¥1RON_dENI, QMALAYSIA _,IALW_I^

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebaalgsaan

Gambaran paling baik untuk keadaan ini ialah The Sumatran rhinoceros, which occurs in small

pengurangan tahap populasi fauna. Badak numbers at several locations in the peninsula,

sumbu Sumatra, yang wujud dalam bilangan has a viable breeding population only in Taman

yang kecil di beberapa tempat di Semenanjung, Negara and the Endau-Rompin forests. Themempunyai populasi biak baka boleh hidup di Javan rhinoceros became extinct in the peninsulaTaman Negara dan hutan Endau-Rompin sahaja.Badak Sumbu Jawa telah pupus di Semenanjung in 1932 due to poaching. The tiger populationpada 1932 akibat pemburuan secara haram, in the peninsula has dwindled to about 500fromPopulasi harimau di Semenanjung semakin ber- about 3,500 in the early1950s. The"seladang'kurangan daripada lebih kurang 3,500 ekor pada (gaur) population is down to about 500 individu-awal 1950-an kepada lebih kurang 500 ekor. als scattered across several reserves. About1,200Populasi seladang (gaur) telah berkurangan elephants remained in 1992, scattered over sev-jumlahnya menjadi 500 ekor yang hidup ber- eral states.taburan di beberapa kawasan simpanan. Masih

terdapat lebih kurang 1,200 ekor gajah pada 1992 NationalBiologicalHeritageyang hidup bertaburan di beberapa negeri.

21. Malaysia is one of the twelve

Warisan Biologi Kebangsaan "megadiversity' countries of the world. These

21. Malaysia merupakan salah sebuah dari- countries together contain at least 60 percent ofpada dua belas negara "megakepelbagaian' di the world's known species. The island of Borneodunia. Kesemua negara ini mempunyai containing the states of Sabah and Sarawak hassekurang-kurangnya 60 peratus daripada spesies been listed as one key area for endemism.yang diketahui di dunia. Pulau Borneo yang ter-diri daripada Sabah dan Sarawak telah disenarai- Florakan sebagai kawasan utama bagi endemisme.

22. Theflora of Malaysia is exceedingly rich and

Flora is conservatively estimated to contain about

12,500 species offlowering plants, and more than

22. Flora Malaysia sangat kaya dan secara 1,100 species of ferns and fern allies. Many of

konservatifnya dianggarkan mengandungi lebih these are unique and are found nowhere else inkurang 12,500 spesies tumbuh-tumbuhan ber- the world. In Peninsular Malaysia, for example,

bunga, dan lebih daripada 1,100 spesies paku- well over 26% of the tree species are endemic.pakis. Kebanyakan daripadanya unik dan tidakditemui di mana-mana tempat lain di dunia. Di Higher endemism is expected in the herbaceousSemenanjung Malaysia, misalnya, lebih daripada flora with some of the larger genera estimated to26% daripada spesies pokok adalah endemik, be endemic in more than 80% of their species.Endemisme yang lebih tinggi dijangka pada flora Many endemic plants are localised in their dis-herba, dengan sesetengah genus yang lebih besar tribution, being found only in a few valleys or

dianggarkan endemik dalam lebih daripada 80% mountain tops.spesiesnya. Banyak tumbuh-tumbuhan endemik

mempunyai taburan setempat dan hanya di- 23. Much remains to be known of the flora of

temui di beberapa lembah atau di puncak the country, especially of lower plants such as

gunung, the bryophytes, algae, lichens and fungi. The

fungi constitute the major plant diversity of the

23. Masih banyak yang harus diketahui country but the total number of species is nottentang flora di negara ini, terutamanya tentang known.tumbuh-tumbuhan peringkat rendah, sepertibriofit, alga, liken dan kulat. Kulat membentuk

kepelbagaian tumbuh-tumbuhan utama negara 24. The terrestrial flora, as well as fauna, aretetapi jumlah bilangan spesiesnya tidak found in a range of habitats and ecosystems fromdiketahui, the lowlands to the top of the highest mountains,

and in a wide range of forest types. These forest

24. Flora daratan, dan juga fauna daratan dj- types form the cradle of the country's biological

dapati di pelbagai habitat dan ekosistem, iaitu diversity. The lowland dipterocarpforest is ex-

dari tanah rendah hingga ke puncak gunung tremely rich in species diversity. For example,

yang tertinggi, serta di pelbagaijenis hutan. Jenis 814 species of woody plants of 1 cm diameter andhutan ini merupakan tempat bermulanya

10 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DANALAM SEK{TAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGYAND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

\'alio_fd I%li_v ou l_ioJo&,t_all)lv(r_ily

kepelbagaian biologi negara, larger wcrc found in a 50 hectare

Hutan dipterokarpa tanah area in such air,rest type. Now

rendah sangat kaya dengan not much rcnlains of this filrest

kepelbagaianspesies. Misalnya, type due mainly to agricultural

814 spesies tumbuh-tumbuhan expansion.berkayu yang mempunyai diam-eter 1 cm dan lebih besar

25. Emlenlism in plant species isdaripada itu didapati di kawasanseluas 50 hektar di dalam hutan high in freshwater habitats. In

jenis ini. Pada masa sekarang, Peninsular Malaysia, /hr exanljenis hutan ini tidak banyak lagi ph', 80 sl __tt_"7, ",_ in freshwateryang tinggal, sebahagian swanlps and 27 species in riverbesamya akibat pengembangan sysh'ms are known to be endemic.

pertanian. Another 70 and 41 species respec-

tively are known to be rare.25. Endemisme di kalangan

spesies tumbuh-tumbuhan ada- 26. The marine ecosysteni sur-

lah tinggi di habitat air tawar, roundinq the country's landmass,Misalnya, di Semenanjung Ma- which includes the coral reef% islaysia, 80 spesies di paya air tawar dan 27 spesiesdi sistem sungai didapati endemik. 70 spesies c):trcnlt'ly rich in till' variety c_'h]_'-fi_rms. Thclagidipayaair tawar dan41 spesieslagidisistem coral n't'f community ill Malaysia is consideredsungai jarang ditemui, to fw mu' of thc most diverse in the world. But

t/it' itlaritlc fiora alld filtt ila haut! bt!eli poorly docu

26. Ekosistem laut yang mengelilingi negara, nwntcd. The flora include phytoplankton,termasuk terumbu karang, amat kaya dengan seawceds and sea grasses.berbagai-bagai bentuk kehidupan. Komunititerumbu karang di Malaysia dianggap sebagai Faunasalah satu komuniti yang sangat pelbagai di

dunia. Tetapi flora dan fauna laut tidak banyak 27. There is an ev_'n Rrcater diversity Qffaunadidokumenkan. Flora tersebut termasuklah itl thc country, lit the vertebrates, there are about

fitoplankton, rumpai laut dan rumput laut. 300 species of wiht mannnals, 700 750, .s[lecie_·o_f

Fauna birds, 350 species t!t' reptiles, 165 species of attl-tlhibiaus and IIlort' thatl 300 species of freshwa-

27. Terdapat kepelbagaian fauna yang lebih h'r fish. Eiidt'nll'Snl ill tllt' states of Sabah andbesar di negara ini. Di kalangan vertebral, ter- Sarawak is highcr than ill Peninsular Malaysia.dapat lebih kurang 300 spesies mamalia liar, 700- WJlJJctJlcrd arc aboltt 1,200 species ofbutteoqies750 spesies burung, 350 spesies reptilia, 165 atld ] 2,000 species t!f ltloth5 ill Malaysia, little isspesies amfibia dan lebih daripada 300 spesies known of other groups. A conservative estimate

ikan air tawar. Endemisme di negeri Sabah dan is that then' att Illort' thal1100,000 species of in-Sarawak lebih tinggi daripada di Semenanjung vcrtebralcs.Malaysia. Walaupun terdapat lebih kurang 1,200spesieskupu-kupudanl2,000spesiesrama-rama 28. Frcshwah,r habitats such as the lowland

diMalaysia, tidakbanyakyangdiketahuitentang slow,flowing streams and upland rivers with

kumpulan lain. Mengikut anggaran yang water torrents su?port a diverse aquatic inverte-

konservatif, terdapat lebih daripada 100,000 bratt'._ltllltl lltld a variety _f fish. Marinefaunaspesies invertebrat, inchuh' fish, cutth!fish, squids, sea urchins, gi

28. Habitatairtawarsepertianaksungaitanah ant clams, sea c'tlcltltlbt'rs, copepods, scgestidrendah yang mengalir perlahan dan sungai tanah shrimps, arrozt, _t,ornls and itlany other large andtinggi yang mengalir deras menampung pelbagai small ,_rganisnts.

fauna invertebrat akua dan pelbagai jenis ikan.Fauna laut termasuk ikan, sotong katak, sotong,landak laut, kima raksaksa, timun laut, kopepod,

udang segestid, cacing panah dan banyak lagiorganisma besar dan kecil.

KEMENTERIAN $AINS, TEKNOLOGI DANALAM SEKITAR, \llrM_,l R_ (It Si II:N( t ] I(ll_/)l O(;'_ _,NI) THEENVII{ONMI N [ 11MALAYSIA \1 M _ ',] \

DasarKepelbagaianBiologiKebangsaan l

Mikroorganisma Microorganisms _

29. Tidak banyak yang diketahui tentang 29. This group is very poorly known. This lackkumpulan ini. Kekurangan maklumat ini me- of information is a global phenomenon.rupakan suatu fenomena sejagat.

Sumbergenetik Genetic resources

30. Malaysia kaya dengan sumber genetik 30. Malaysia is rich in plant genetic resources.tumbuh-tumbuhan. Misalnya, terdapat pelbagai As an example, fruit resources are very diversesumber buah-buahan di negara ini. Terdapat 28 in the country. There are 28 species of durianspesies durian (Durio) dan relatifnya di Malay- (Durio) and its relatives in Malaysia. All withsia. Kesemua spesies, kecuali D. zibethinus,ialah the exception of D. zibethinus are wild. The '_spesies liar. Begitu juga mempelam, dengan 22 mangoes are equally rich, with 22 species, andspesies, tetapi hanya riga atau empat spesies only threeorfour of these arebeing utilised. Theresahaja yang dimakan. Terdapat 49 spesies are 49 species of mangosteen and its wild reIa-manggis dan relatif liarnya di Semenanjung Ma- tives in Peninsular Malaysia but only Garcinialaysia tetapi hanya Garcinia mangostana yang mangostana is popularly eaten. Other exam-dimakan. Contoh genus besar lain yang pies of large genera with edible fruits includemempunyai buah yang boleh dimakantermasuklah Artocarpus (cempedak) dan Artocarpus (cempedak) and NepheliumNephelium(rambutan). (rambutan).

31. Maklumat yang boleh diperolehi tentang 31. Available information on animal geneticsumber genetik haiwan adalah berkait dengan resources relate to livestock or farm animals. '_ternakan atau haiwan di ladang. Ayam hutan, Malaysian jungle fowls, wild pigs, swamp buf-babi hutan, kerbau paya Malaysia, lembu Kedah- faloes, Kedah-Kelantan cattle and local goats areKelantan dan kambing tempatan dianggap considered true indigenous animals of Malaysia.sebagai haiwan asli sebenar Malaysia. Haiwan Non-indigenous animals are mainly breedingbukan asli kebanyakannya ialah ayam biak baka, chickens, pigs, cattle and goats which have beenbabi, lembu dan kambing yang telah diimport imported into this country from all over theke negara ini dari merata dunia. Pengimportan world. Importation of these animals has enrichedhaiwan ini telah sangat memperkaya kumpulangen bagi spesies yang berbeza, the gene pool of the differentspecies considerably.

Warisan Budaya The Cultural Heritage

32. Sumber biologi yang kaya telah menghasil- 32. The rich biological resources havegiven risekan warisan budaya yang kaya yang digunakan to a rich cultural heritage of sustainable usesecara lestari di kalangan orang asli di Malaysia, amongst the indigenous people of Malaysia, es-terutamanya mereka yang bergantung pada pecially those dependent on the forest for theirhutan sebagai punca pendapatan. Unsur warisan livelihood. The elements of the rich cultural her-budaya yang kaya, yang berkait dengan alam itage, which relate to nature, are reflected insemula jadi, digambarkan dalam hasil kraf- handicrafts, the belief and religious system andtangan, sistem kepercayaan dan agama serta the use of plants and animals of theforest. Thepenggunaan tumbuh-tumbuhan dan haiwan dihutan. Orang asli di Sarawak, misalnya, telah indigenous people ofSarawak, for example, have

menggunakan pokok rumbia (Eugeissonautilis) for generations used the sago of a palm _yang didapati di hutan sejak beberapa generasi. (Eugeissona utilis)found in theforest.

Nilai-nilai Saintifik, Pendidikan dan Scientific, Educational andRekreasi Recreational Values

33. Sebahagian besar daripada kepelbagaian 33. Much of our biological diversity has yet tobiologi kita masih belum diselidik secara be scientifically investigated. There is a need tosaintifik. Adalah perlu meningkatkan usaha enhanceefforts in researchand development. Ourdalam penyelidikan dan pembangunan. Asas scientific base needs to be developed and

12 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOG{ DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT.MALAYSIA MALAYSIA

National Pohc_ on Bmlo_mal l)lvm_itv

saintifik kita perlu s!rengthened so thatdikembang dan opportunities infields

diperkukuhkan such as genetics,

agar peluang biotechnology, phar-

dalam bidang maceuticals, agricul-

seperti genetik, turc and fisheriesbioteknologi, couhl be fully ex-farmaseutikal,

pertanian dan plored.perikanan dapatdis e l i d i k i 34. Malaysia's bio-

sepenuhnya, logical diversity willcontinue to provide

34. Kepelbagaian biologi Malaysia akan terus the resources for training and education fbr an

menyediakan sumber bagi latihan dan pen- increasing number of Malaysians. This will bodidikan untuk lebih ramai rakyat Malaysia. Ini at all levels,?om school education to university,

melibatkan semua peringkat, iaitu daripada pen- and in industrial training and in public aware-didikan sekolah hingga ke universiti, dan dalam ness.latihan industri serta kesedaran awam.

35. Kepelbagaian biologi dilindungi di taman 35. Biological diversity is protected ill nationalnegara dan di taman negeri, di kawasan per- and state parks, wildlife' sanctuaries and otherlindungan hidupan liar dan di kawasan conservation areas. These protected areas alsopemuliharaan yang lain. Kawasan yang di- provide reereationnl and eeotourisnl opportuni-lindungi ini juga menyediakan peluang rekreasi tit's.dan ekopelancongan.

BiosafetyBiokeselamatan

36. The creation, transportation, handling and

36. Penciptaan, pengangkutan, pengendalian reh'ase of genetically modified organisms

dan pembebasan organisma yang diubahsuai (GMOs) carry certain environmental, sa f_ty and

secara genetik (GMO) membawa risiko per- health risks that are still inadequately understood.sekitaran, keselamatan dan kesihatan yangtertentu yang masih belum difahami sepenuh- For instance, the introduction of GMOs couhtnya. Misalnya, tindakan memperkenalkan GMO have adverse t_fects on ecological stability in for-mungkinmembawakesanyangburukterhadap ests and farms, in unintended or unpredictablekestabilan ekologi di hutan dan di ladang, ways, !f the process is not properly controlled.dengan cara yang tidak disengajakan atau Genetically modified plants may interbreed withdengan cara yang tidak dijangka, jika proses itu wild relatives and their progeny could becometidak dikawal denganbetul. Tumbuh-tumbuhan pests. The release of GMOs may have adverse

yang diubahsuai secara genetik boleh saling natural feedback as our knowledge of their popu-

membiak baka dengan relatif liar, dan progeni- lation dynamics is limited. Biosa_,ty concernsnya mungkin menjadi perosak. Pembebasan should thus receive high priority. In the devel-GMO mungkin mempunyai maklum balas opment of biotechnology, especially genetic en-

semula jadi yang tidak menyenangkan kerana gineering, there must be corresponding developpengetahuan kita tentang dinamik populasi

organisma itu adalah terhad. Oleh itu, perkara ment c_ an adequate regulatory ?amework)_ryang berkaitan dengan biokeselamatan haruslah biosa?ty.diberikan keutamaan. Dalam pembangunanbioteknologi, terutamanya kejuruteraan genetik,haruslah terdapat pembangunan rangkapengaturan biokeselamatan yang secukupnyadan sepadan.

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, _']INISTR'I()l S( I1 NI I: l I (HNO] (1(;'_ _'NI)I tit t:NVIRONMt NI 13MALAYSIA kl,\ LA'_SIA

DasarKepelbagaianBiologiKebangsa_l

STATUS PEMULIHARAAN STATUS OF CONSERVATIONDAN PENGURUSAN AND MANAGEMENT

KEPELBAGAIAN BIOLOGI OF BIOLOGICAL DIVERSITY

Gambaran Keseluruhan Overview

Kedudukan Malaysia di kawasan tropika yang Malaysia _ location in thehumid tropics provides !_lembap menyediakan iklim yang sesuai untukmenampung bentuk kehidupan yang kaya dan a favourable climate to support rich and diw'rsepelbagai, daripada organisma mikroskopik lifeforms, from the microscopic organisms suchseperti bakteria dan plankton hinggalah kepada as bacteria and plankton to macroscopic speciesspesies makroskopik seperti ikan, burung dan such as fishes, birds and mammals.mamalia.

2. Within the terrestrialecosystems,forests are _ '2. Dalam ekosistem daratan, hutan ialah the majorrepository of biological diversity. Overwadah utama kepelbagaianbiologi. Lebih dari- 90 percent of terrestrial biological species in .,pada 90 peratus spesies biologi daratan di Ma- Malaysia occur within natural forests. In com-

laysia wujud di hutan semula jadi. Secara per- parison, agricultural land, which supports a _bandingan, tanah pertanian, yang menampung number offiora and fauna with commercial val-sebilangan flora dan fauna dengan nilai komersil,dicirikan oleh kepelbagaian spesies yang rendah, ues, is characterised by low species diversity.

3. Ekosistem akua termasuk persekitaran air 3. Aquatic ecosystems include bothfreshwa-tawar dan juga persekitaran laut. Terumbu ter and marine environments. Coral reefs andkarang dan bakau pantai telah dikenal pasti se- coastal mangroves have been identified as verybagai sangat penting dari segi kepelbagaian important in terms of biological diversity. Thesebiologi. Kedua-duanyamerupakanhabitatyang are habitats which support diverse forms of lifemenampung pelbagai bentuk kehidupan dan and are very productive.sangat produktif.

4. Over the period 1970 to 1992, natural for- ,_4. Sepanjang tempoh antara 1970hingga 1992, est in the whole of Malaysia was reduced by 19.3hutan semula jadi di seluruh Malaysia telah ber- percent, mainly in conversion to the agriculturalkurangan sebanyak 19.3 peratus, sebahagian crops, oil palm and rubber. The forests cleared,besarnya disebabkan oleh pertukaran kepadatanaman pertanian, kelapa sawit dan getah, with irreversible loss of biological diversity, wereHutan yang telah dibersihkan, yang kehilangan predominantly lowland dipterocarpforests and,kepelbagaianbiologiyangtidakdapat dibalikkan to a lesser extent, swamp forests, both peat andseperti sedia kala itu, adalah kebanyakannya freshwater, and mangrove forests. Very little ofhutan dipterokarpa tanah rendah dan sebahagian the lowland dipterocarp forests, the largest res-kecilnya, hutan paya, iaitu paya gambut dan juga ervoir of genetic variation of terrestrialfiora andpaya air tawar, serta hutan bakau. Hutan fauna, remain and these require totalprotection,

dipterokarpa tanah rendah, iaitu wadah terbesar as do the remaining swamp and mangrove for- _variasi genetik flora dan fauna tempatan, masih ests. Loss of these habitats still continues as mosttinggal sedikit sahaja, dan oleh itu hutan ini me- development plans relegate the notion ofconser-merlukan perlindungan. Begitu juga dengan vation to low priority status.hutan paya dan hutan bakau yang masih ada.Kehilangan habitat ini masih berterusan keranakebanyakan rancangan pembangunan memberi- 5. The genetic base of our important agricul-kan keutamaan yang rendah kepada idea tural crops is narrow. Malaysia relies on exoticpemuliharaan, germplasm, especially of rubber, oil palm, cocoa

and pepper,for crop improvement. Further nar-

5. ' Asas genetik tanaman pertanian kita yang rowing of the genetic base would lead to stagna-penting adalah terhad. Malaysia bergantung tion in the development of these commodity crops

pada germplasma eksotik, terutamanya getah, as well as require increasedvigilance against pests ,_kelapa sawit, koko dan lada hitam, untuk and diseases.perbaikan tanaman. Asas genetik yang semakin

14 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGy AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

National Polit_: or/ Biologt_al [)iv_ _ily

terhad akan mengakibatkan perkembangantanaman komoditi ini terbantut dan juga menye-babkan perlunya meningkatkan tindakan ber-

jaga-jaga terhadap perosak dan penyakit.

Pemuliharaan In-situ

6. Untuk melindungi dan memuliharakepelbagaian spesies biologi di Malaysia,beberapa langkah in-situ telah diperkenalkan.

Langkah untuk mengekalkan tumbuh-tumbuhan dan haiwan di habitat asalnya hams-lah mempertimbangkan habitat ekologi semula-

jadi representatif sebanyak yang mungkin agardapat mengekalkan populasi biak baka flora dan In-situ Conservationfauna.

6. Toprotect and conserve the diversity _!fbio

7. Rangkaian kawasan yang dilindungi di logical species in Malaysia, a number ofin-situdaratan, mulai 1997, termasuk 2.12 juta hektar measures have been instituted. These, to main-

Taman Negara dan Taman Negeri, Kawasan rain plants and animals in their original habi-Perlindungan Hidupan Liar, KawasanPerlindungan Penyu dan Kawasan Simpanan tats, have to take into consideration as many rep-HidupanLiar. 3.43jutahektarlagihutansemula- resentative natural ecological habitats as possi-jadi di dalam Kawasan Hutan Kekal seluas 14.28 ble to sustain breeding populations of flora and

juta hektar dilindungi sebagai kawasan tadahan fauna.air. Rangkaian Kawasan Simpanan Hutan Data

di Semenanjung Malaysia dan di Sabah 7. The network of protected areas on land, as

melindungi jenis kepelbagaian biologi yang of 199 7, includes 2.12 million hectares of National

terhad di kawasan yang ditumbuhi hutan kecil and State Parks, Wildlife, Sanctuaries, Turtle

sebagai kumpulan gen, yang terletak di dalam Sanctuaries and Wildlife Reserves. Another3.43

hutan simpan atau di kawasan pertanian yang million hectares _f natural forest within the Per-lebih besar (yang biasanya bersifat komersil), manent Forest Estate of 14.28 million hectares

8. Menjelang akhir tahun 1994, perairan di are protected as water catchment areas. The network of Virgin Jungle Reserves in Peninsularsekitar 38 pulau luar pesisir di Semenanjung

Malaysia dandiLabuantelah diwartakansebagai Malaysia and Sabah protects a limited range oftaman laut. Selain itu, sebuah taman negara di biological diversity in small fi_rested areas as geneSarawak, tigadiSabahdansebuahdiTerengganu pools within larger (usually commercial) forestmelindungi ekosistem pantai dan laut. reserves or agricultural areas.

9. Usaha pemuliharaan ini tidak mencukupi 8. By the end of 1994, the surrounding ma

kerana beberapa sebab: rine zoaters of 38 ofj_hore islands in Peninsular

Malaysia and Labuan had been gazetted as ma-

rine parks. In addition, one national park in

Sarawak, three in Sabah and one state park in

7_,rengganu protect coastal and marine ecosysterns.

9. These conservation e_rts art' inadequate _ra number of reasons:

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY ()_ S( I};N( E TFCHN()10(;Y &NDTH_ _N\ IRONM[ NI ] 5MALAYSIA MAIXY_L\

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

(i) Beberapa habitat penting kurang (i) Several important habitats are under-

diwakili. Misalnya, tanah lembap represented. For example, wetlands

seperti hutan bakau, paya gambut such as mangrove forests, peat tdan paya air tawar tidak dilindungi swamps and freshwater swamps aresecukupnya. Selain penting sebagai not adequately protected. Apart from

tempat berehat bagi burung yang being important as resting places for

berhijrah, dan untuk mengawal migratory birds, in regulating theaturan hidup hidrologi, serta untukmenampung perikanan, habitat ini hydrological regime, and in support-juga menampung beberapa flora dan ing fisheries, these habitats also sup-fauna yang unik kerana cirinya yang port some unique flora and fauna be-tersendiri iaitu pada antara muka bagi cause of their distinctive characteris-sistem daratan dan sistem akua. Bukit tics at the interface of terrestrial and

batu kapur dan bukit kuarza ialah aquatic systems. Limestone and

contoh habitat yang tidak dilindungi, quartz hills are other examples of un-protected habitats.

(ii) Usaha pemuliharaan spesies individu

ditumpukan pada haiwart besar, dan (ii) Conservationeffortsofindividualspe-

burung. Hanya sedikit penumpuan cies are targeted towards large ani-yang diberikan kepada pemuliharaan reals, and to some extent birds. Therespesies individu tumbuh-tumbuhan,serangga atau ikan (laut dan air is little emphasis on the conservationtawar). Perkara ini disebabkan ter- ofindividualspeciesofplants, insects

utamanya oleh kekurangan penge- or fish (marine and freshwater). Thistahuan, is due mainly to the lack of adequate

knowledge.

(iii) Pemuliharaan diberi keutamaan yang '_rendah dalam dasar penggunaan (iii) Conservation is given low priority in

tanah sedia ada dan ini mengakibat- existing land-use policies resulting in

kan persaingan bagi penggunaan competition for land utilisation.tanah.

(iv) The establishment of marine parks in(iv) Penubuhan taman laut di

Semenanjung Malaysia memberikan Peninsular Malaysia focuses ontumpuankepadapertimbanganakua, aquatic considerations. Additional

Perhatian yang lebih mestilah diberi- attention must be accorded to the ad-kan kepada komponen daratan yang joining terrestrial components as thesebersebelahan kerana komponen ini too, if unduly disturbed, will havejuga akan mempunyai kesan yang negative impacts on the marine eco-negatif terhadap ekosistem laut jika system.sering diganggu.

(v) Common marine and terrestrial bio-

(v) Sumber biologi laut dan daratan yang logical resources (e.g. insama (misalnya, di kawasan rentas transboundary areas) lack adequate

sempadan) kurang mendapat kerja- regional and international cooperationsama wilayah dan kerjasama antara- in their conservation and manage-bangsa yang mencukupi dalampemuliharaan dan pengurusannya, men t.

(vi) Usaha pemuliharaan spesies tumbuh- (vi) Efforts at conservation oflandraces oftumbuhan asli jenis bukit seperti indigenous plant species such as fruitsbuah-buahan dan padi tidak men- and rice are inadequate, and thesecukupi, dan jenis lama ini sedang landraces are being eroded at a rapidpupus pada kadar yang pesat, rate.

J

16 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

National Polio? o_l Biologwal Dive_it_

Pemuliharaan Ex-situ Ex-situ Conservation

10. Pemuliharaan ex-situ mengekalkan spesies 10. Ex-situ conservation maintains species out-

di luar habitat asal mereka dalam kemudahan side their original habitats in facilities such asseperti arboreta, zoo, bank gen benih, bank gen arboreta, zoological gardens, seed genebanks, inin vitro dan bank gen ladang. Bank gen benih vitro genebanks and field genebanks. Seeddianggap selamat dan berkesan kos bagi spesiestanaman yang menghasilkan benih. Bank gen genebanksare consideredsafe and cost effectiveladangdaninvitroadalahbergunaterutamanya d_r seed-producing crop species. Field and inbagi spesies yang mempunyai benih yang sukar vitro genebanks are particularly useful for spe-

disimpan, cies with seeds that are difficult to store.

11. Pemuliharaan ex-situ memudahkan ahli 11. Ex-situ conservation makes it easier _r sci-

sains untuk mendapatkan, mengkaji, mengagih- entists to access, study, distribute and use plantkan dan menggunakan sumber genetik, genetic resources.

KOTAK 1: CONTOH PEMULIHARAAN EX-SITU DI MALAYSIABOX 1: EXAMPLES OF EX-SITU CONVERSATION IN MALAYSIA

ARBORETA/ARBORETA tumbuh-tumbuhan ubat/

medicinal plan tspokok buah-buahan / fruit trees

spesies balak/timber specieshiasan / ornamentals

BANK GEN BENIH/SEED GENEBANKS padi/ricesayur-sayuran/vegetables

BANK GEN LADANG/FIELD GENEBANKS getah/rubberkelapa sawit/oil palmkoko/cocoa

pokok buah-buahan /fruit trees

kelapa/coconutorkid / orchid

keledek / sweet potatoBANK GEN/N VITRO/ ubi kayu/cassavaIN VITRO GENEBANKS spesies balak/tinlber species

PUSAT BIAKBAKA TERKURUNG/ badak sumbu Sumatra/CAPTIVE BREEDING CENTRES Sumatran rhinoceros

seladang/ seladangrusa sambar/sambar deer

PUSAT PEMULIHAN/ orang utan/orang-utahREHABILITATION CENTRES

KAWASAN PERLINDUNGAN PENYU/ penyu laut/mariue turtleTURTLE SANCTUARIES

TEMPAT PENETASAN PENYU/ tuntong sungai/river terrapinTURTLE HATCHERIES penyu laut/marine turtle

12. Padamasasekarang, pemuliharaanex-situ 12. Currently, ex-situ conservation of plants,

tumbuh-tumbuhan, termasuk spesies balak, including timber species, is solely in arboreta and

hanya dilakukan di arboreta dan di pusat smaUcoIlection centres. Animals are beingmain-

himpunan yang kecil. Haiwan dipelihara di zoo, tained in zoos, rehabilitation centres and captive

di pusat pemulihan dan di pusat biak baka breeding centres. Collections ofspec_'c micro-kurungan. Himpunan mikroorganisma tertentudisimpan di universiti dan di institusi organisms are deposited in universities and re-penyelidikan, search institutions.

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DANALAMSEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE. TECI INOLOGYAND THE ENVIRONMENI ]7MALAYSIA MAI A_SIA

DasarKepelbagaianBiologiKebangsaan

KOTAK 2: CONTOH PUSAT HIMPUNAN EX-SITU DI MALAYSIA

BOX 2. EXAMPLES OF EX-SITU COLLECTION CENTRES IN MALAYSIA

Johor Stesen Penyelidikan, Institut Penyelidikan Kelapa Sawit Malaysia,Kluang/Research Station, Palm Oil Research Institute Malaysia, Kluang

Melaka/Malacca Zoo, Air Keroh

Pulau Pinang/Penang Taman Botani/Botanic GardensBank Gen Padi, Institut Penyelidikan dan Pembangunan PertanianMalaysia, Seberang Prai/ Rice Genebank, Malaysia Agricultural Research& Development Institute, Seberang Perai

Perak Tempat Penetasan Tuntong, Bota Kanan/TerrapinHatchery, Bota Kahan

Sabah Stesen Penyelidikan Pertanian, Ulu Dusun/Agriculture Research Station, Ulu Dusun

Arboreta, Pusat Penyelidikan Hutan, Sepilok/Arboretum, Forest Research Centre, SepilokPusat Pemulihan Orang Utan, Sepilok/Orang-Utan Rehabilitation Centre, SepilokPusat Orkid dan Stesen Penyelidikan Pertanian, Tenom/Orchid Centre and Agriculture Research Station, TenomTaman Orkid Sabah, Poring/Sabah Parks Orchid Garden, Poring

Sarawak Pusat Penyelidikan Botani, Semengoh/Botanical Research Centre, SemengohTaman Pertanian Sungai Sebiew, Bintulu/Sungai Sebiew Agricultural Park, Bintulu

Pusat Pemulihan Hidupan Liar, Semengoh/Wildlife Rehabilitation Centre, Semengoh

Selangor Arboreta, Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia, Kepong/Arboreta, Forest Research Institute Malaysia, KepongTaman Pertanian Bukit Cahaya, Shah Alam/Bukit Cahaya Agricultural Park, Shah Alam

Stesen Biak baka Kurungan, Sungai Dusun/Captive Breeding Station, Sungai DusunStesen Ujikaji, Institut Penyelidikan Getah Malaysia,Sungai Buloh/Experimental Station, Rubber Research InstituteMalaysia, Sungai BulohTaman Tumbuh-tumbuhan Ubat, Universiti Pertanian

Malaysia, Serdang / Medicinal Plant Garden, UniversitiPertanian Malaysia, SerdangHimpunan Orkid, Institut Penyelidikan dan KemajuanPertanian Malaysia, Serdang/Orchid Collection, MalaysianAgricultural Research and Development Institute, SerdangTaman Pantun, Universiti Kebangsaan Malaysia, BangiZoo Negara, Ulu Klang/National Zoo, Ulu Klang

Wilayah Persekutuan/ Rimba Ilmu, Universiti Malaya, Kuala LumpurFederal Territory

Terengganu Kawasan Perlindungan Penyu, Rantau Abang/Turtle Sanctuary, Rantau Abang

_. 8 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI OAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYS[A

,\'(dmn_d I*oht3 oft Iholo_m (d I)iv_'_Wl

13. Walaupun terdapat beberapa pusat 13. Whilst tllere are a number ofex-situ planthimpunan tumbuh-tumbuhan ex-situ di seluruh collection centres distributed around the coun

negara, namun sebuah taman botani negara di- try, there is an urgent need filr a national botani-perlukan segera, cal garden.

Dasar SektoralSectoral Policies

14. Aktiviti pembangunan di pelbagai sektorekonomi mempunyai kesan yang mendalam 14. Developnlent activities in the various eco-terhadap kepelbagaian biologi. Untuk me- heroic sectors have profound impacts Ollbiologi

minimumkan kesan yang buruk itu dan untuk cai diversity/. _1 nlininlize such adverse impactsmenggalakkan pemuliharaan kepelbagaian and to pronlote the conservation of biological dibiologisertapembangunankomponennyasecara versity and the sustainabh' development of its

berkekalan, adalah perlu pertimbangan se- components, it is essential that such considera-

demikian digabungkan ke dalam rancangan lions are incorporated into development plans at

pembangunan di peringkat perancangan itu the planning stage itself Biological diversity con-

sendiri. Per timbangan kepelbagaian biologi siderations be addressed as an ilnportant contpo-hendaklah dinyatakan sebagai komponen nent in policy docttlllellts to ellsure _ffi,etive co-

penting dalam dokumen dasar untuk memasti- ordination and ' ' Ttle developmentkan penyelarasan dan integrasi yang berkesan, mtegratlon.Rancangan pembangunan yang berkaitan ialah plans concerned are the Five-year DevelopmentRancangan PembangUnan Lima Tahun dan Plans and tile Second Outline Perspective PlanRancangan Perspektif Garis Kasar Kedua (1991- (1991 2000) which embodies the New Develop-2000) yang merangkumi Dasar Pembangunan nlent Policy.Baru.

The Legislative FrameworkRangka Kerja Perundangan

15. There is no single comprehensive legisla-

15. Pada keseluruhannya, tidak ada satu pun tion in Mahlysia which relates to biological di-

perundangan yang komprehensif di Malaysia versity conservation and ntanagement as a whale.

yang berkait dengan pemuliharaan dan Much of tilt! legislation is sector based, for in-pengurusan kepelbagaian biologi. Sebahagianbesar daripada perundangan adalah berasaskan stance, tilt' Fisheries Act 1985 deals nlainly withsektor, misalnya, Akta Perikanan 1985 adalah ter- the conservation and management offisheries re-utamanya tentang pemuliharaan dan pengurus- sources, tilt' Protection ofWiht L!fe Act 1972 dealsan sumber perikanan, Akta Perlindungan with the protection of wildlifi', and the NationalHidupan Liar 1972 adalah tentang perlindungan Forestry Act 1984 deals with the managementhidupan liar, dan Akta Perhutanan Negara 1984 and utilization _!ffim'sts alone. Sonic were legisadalah tentang pengurusan dan penggunaan lated without spee{fic consideration given to rite

hutan sahaja. Sesetengahnya telah digubal tanpa issue of conservatian andnlanagenlentQfbiologi-memberikanpertimbanganyangkhususkepada cai diversity as a whole. The le,qislation is also

isu pemuliharaan dan pengurusan kepelbagaian inadequate in that species endangered due to habi-

biologi secara menyeluruh. Perundangan itu tat destruction are not protected by way of a na

juga tidak mencukupi kerana spesies yang ter- tional lawfilr endanxered species.ancam akibat kemusnahan habitat tidak di-

lindungi oleh undang-undang negara berkaitanspesies yang terancam. 16. The uIost distinct fi'ature of the le,qislative

?anlework relating to biological diversity is that

16. Cirirangkaperundanganyangpalingnyata under the Federal Constitution, tlle authority toyangberkait dengan kepelbagaianbiologiadalah [eRislate fbr matters relevant to biological diver-di bawah Perlembangaan Persekutuan. Pihak sity does not ?lI under one single authority.

berkuasa yang menggubal hal yang berkait Although sonle responsibilities itl respect of is-

dengan kepelbagaian biologi tidak termasuk di sues related to biological diversity conservation

bawah sam pihak berkuasa. Walauptm beberapa and nulnagemen t are shared betw_ t i1 the Federal

tanggungjawabdarisegiisuyangberkait dengan and State authorities, sonle others do filll under

pemuliharaan dan pengurusan kepelbagaian the responsibiIit!/ t_olle authorit b'alone, be it the

biologi dikongsi antara pihak berkuasa Federal or Slate'authority. This_is specified byPersekutuan dengan pihak berkuasa Negeri,

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN AL.AM SEKITAR, MINISIR¥ (fi _('[l N('I '1 L( I IN( )l( )G_ \NLI 1HL EN'* IRON _41N [ 19MALAYSIA M M AY_I,\

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

namun sesetengah yang lain memang termasuk the FederalConstitution, under the Federal, Con-

di bawah satu pihak berkuasa sahaja, sama ada current and State List of the Ninth Schedule.pihak berkuasa Persekutuan ataupun pihak ber- Thus there are some matters, for example, pro-kuasa Negeri. Perkara ini ditetapkan oleh tection of wild animals and wild birds, and Na-Perlembagaan Persekutuan, di bawah Senarai tional Parks, which fall under the legislative au-Persekutuan, Bersama Negeri dan di dalam thority of both the Federal and State Govern-Jadual Kesembilan. Oleh itu terdapat beberapaperkara, misalnya, perlindunganhaiwanliar dan ments, in accordance with the Concurrent Listburungliar, sertaTamanNegara, yangtermasuk of the Ninth Schedule. However, there are alsodibawahpihakberkuasaperundanganKerajaan some matters which fall under the legislativePersekutuan danjuga Kerajaan Negeri, menurut authority of the State alone, for example forestSenarai Bersama, Jadual Kesembilan. Walau and agriculture. Furthermore,in respectofSabahbagaimanapun, terdapat juga beberapa perkara and Sarawak, the Concurrent and State Lists areyang termasuk di bawah pihak berkuasa per- modified.undangan Negeri sahaja, misalnya, hutan dan

pertanian. Tambahan pula, bagi Sabah dan 17. To theextent that some laws arefederal leg-Sarawak, Senarai Bersama dan Negeri telah islation and some are state enactments, in sum

diubahsuai, this means that not all legislation enacted will17. Kerana sesetengah undang-undang me- apply to thewhole ofPeninsular Malaysia, Sabahrupakan perundangan persekutuan dan se- and Sarawak. Since this is the constitutionalsetengahnya merupakan enakmen negeri, maka position, the question of how uniformity of lawskesimpulannya tidak semua perundangan yang may be promoted, particularly in respect of mat-digubal, terpakai bagi seluruh Semenanjung ters which fall under State jurisdiction alone,Malaysia, Sabah dan Sarawak. Oleh sebab needs to be properly addressed.keadaan ini merupakan keadaan perlembagaan,

persoalan bagaimana keseragaman undang- 18. As an example, among the legislation rel-undang boleh diadakan, terutamanya dari segihalyang termasuk dibawahbidangkuasaNegeri evant to biological diversity, the Environmentalsahaja, perlu dinyatakan dengan jelas. Quality Act 1974 and the Fisheries Act 1985,

being federal legislation, may apply to Peninsu-18. Contohnya, antara perundangan yang ber- lar Malaysia, Sabah and Sarawak as well. How-kaitandengankepelbagaianbiologi, AktaKualiti ever, there are other relevant enactments which

Alam Sekitar 1974dan Akta Perikanan 1985,yang arespecific either to Peninsular Malaysia, Sabahmerupakan perundangan persekutuan, terpakaibagi Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak. or Sarawak, covering for example, native peoples'Walau bagaimanapun, terdapat enakmen lain rights, forestry, protected areasand wildlife.yang terpakai khusus sama ada bagi Semenan-jung Malaysia, Sabah atau Sarawak, yang 19. From the viewpoint of effective conserva-merangkumi misalnya, hak orang asli, perhutan- tion and management of biological diversity andan, kawasan yang dilindungi dan hidupan liar. in light of the above, it appears that the current

19. Dari segi pemuliharaan dan pengurusan legislative framework creates some restrictions,kepelbagaian biologi yang berkesan serta ber- thereby causing some deficiencies.dasarkan perkara di aras, nampaknya rangkaperundangan sekarang menimbulkan beberapa 20. Firstly, there is an absence of an integra-sekatan, dan dengan itu mengakibatkan be- tive approach across the sectors, due to the lim-berapa kekurangan, ited scope of various enactments in relation to

20. Pertama, tidak ada pendekatan yang ber- biological diversity conservation. There is also'sepadu antara sektor, disebabkan skop pelbagai lack of consideration of the overall objectives ofenakmen yang terhad berhubung dengan pe- biological diversity conservation. Secondly, thismuliharaan kepelbagaian biologi. Pertimbangan results in a lackof comprehensive coverage of bio-tentang objektif keseluruhan pemuliharaan ke- logical diversity issues. Finally, the areas of ju-pelbagaianbiologiitujuga kurangdiberikan per- risdiction of Federal and State Governments astimbangan. Kedua, perkara ini menyebabkan defined in the Constitution lead to non-uniform

kurangnya liputanyang menyeluruh tentangisu implementation between states.kepelbagaian biologi. Akhir sekali, bidang kuasaKerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeriseperti yang dijelaskan dalam Perlembagaanmenyebabkan pelaksanaan yang tidak seragamantara negeri-negeri.

20 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRy OF SCIENCE, TECHNOLOGy AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

NationalPoli_'onBiolog,zcalDiversity

KOTAK 3: SEBAHAGIAN DARIPADA SENARAI PERUNDANGAN

YANG BERKAITAN DENGAN KEPELBAGAIAN BIOLOGI

BOX 3: PARTIAL LIST OF LEGISLATION RELEVANT TO BIOLOGICAL

DIVERSITY

Persekutuan/Federal Akta Kualiti Alam Sekitar 1974/

Environmental Quality Act 1974Akta Perikanan 1985 / Fisheries Act 1985Akta Racun Perosak 1974 / Pesticides Act 1974Akta Kuarantin Tumbuh-tumbuhan 1976/

Plant Quarantine Act 1976Perintah Kastam (Larangan Eksport) (Pindaan) (No.4) 1993/Customs (Prohibition of Exports)(Amendmen t)(No.4) 1993

Semenanjung Malaysia/ Akta Perairan 1920/Waters Act 1920Peninsular Malaysia Enakmen Taman Negara (Kelantan) 1938/

7hman Negara (Kelantan) Enactment 1938Enakmen Taman Negara (Pahang) 1939/7}?manNegara (Pahang) Enactment 1939

Enakmen Taman Negara (Terengganu) 1939/Taman Negara (Terengganu) Enactment 1939(Taman Negara dari ketiga-tiga Enakmen di atas membentuk

Taman Negara)/(The State Parks from the above threeEnactments constitute Taman Negara)Akta Orang Asli 1954 / Aboriginal Peoples Act 1954Akta Pemuliharaan Tanah 1960/Land Conservation Act 1960

Kanun Tanah Negara 1965/National Land Code 1965Akta Perlindungan Hidupan Liar 1972/Protection of Wildlifi, Act 1972Akta Taman Negara 1980/National Parks Act 1980Akta Perhutanan Negara 1984/National Forestry Act 1984

Sabah Enakmen Taman 1984/Parks Enactment 1984Enakmen Hutan 1968/Forest Enactment 1968Ordinan Pemuliharaan Fauna 1963/Fauna Conservation Ordinance 1963

Sarawak Ordinan Taman Negara 1956/National Parks Ordinance 1956Ordinan Perlindungan Hidupan Liar 1958/Wildlifi' Protection Ordinance 1958Ordinan Hutan 1954/Forests Ordinance 1954

Ordinan Sumber AMi 1949 seperti yang telah dipinda olehOrdinan (Pindaan) Sumber Asli dan Alam Sekitar 1993/Natural Resources Ordinance 1949 as amended by NaturalResources and Environment (Amendment) Ordinance 1993

Ordinan Taman dan Padang Awam 1993/Public Parks and Greens Ordinance 1993

Ordinan Perairan 1994/Water Ordinance 1994

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE' I ECHNOLOGY AND IHE ENVIRONMEN [ 21MALAYSIA MALAYSIA

Dasm' Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

Kerjasama dan Rang, kaian International Cooperation andLinkagesAntarabangsa

21. The Langkawi Declaration on the En-21. PerisytiharanLangkawitentang Alam Sekitar vironment and Development of 1989 by theclanPembangunan pada 1989 oleh Ketua-ketua Heads of Government of Commonwealth coun-

Kerajaan negara Komanwel menandakan tries markeda significant step in the evolution oflangkah yang penting dalam perkembangan Malaysia's prominent role in environmental is-peranan Malaysia yang utama dalam isu per- sues in international fora. This role was furthersekitaran untuk flora antarabangsa. Peranan ini strengthened in the negotiations leading to thetelah diperkukuh lagi dalam pemndingan yangmenyebabkan Persidangan Bangsa-bangsa United Nations Conference on Environment andBersatu tentang Alam Sekitar dan Pembangunan Development (UNCED) in lune 1992 in Rio de(UNCED) diadakan pada Jun 1992 di Rio de Ja- Janeiro, Brazil. Our international role must beneiro, Brazil. Peranan antarabangsa kita mestilah complemented with decisive action at the nationaldilengkapi dengan tindakan yang tegas di level.peringkat kebangsaan.

22. Having ratified the Convention on Bio-22. Setelah meratifikasi Konvensyen Kepel- logical Diversity on 24th lune 1994, Malaysiabagaian Biologi pada 24 Jun 1994, Malaysia must incorporate into the national policy the setmestilah menggabungkan gugus komitmen di of commitments under the treaty. The Conven-bawah peijanjian itu ke dalam dasar kebangsaan, tion reaffirms the sovereign rights of States overKonvensyen tersebut menegaskan semula hakkedaulatan Negeri terhadap sumber biologi dan their biological resources and their responsibil-tanggungjawab mereka untuk memulihara ity for conserving their biological diversity andkepelbagaian biologi dan menggunakan sumber utilizing the biological resources in a sustainablebiologi itu secara lestari. Untuk mencapai manner. To achieve the above, they must developmatlamat di atas, mereka mestilah menyediakan national strategies, plans or programmes. Asfarstrategi, rancangan dan program kebangsaan, as possible and where appropriate, these must beSedapat mungkin dan apabila sesuai, strategi, integrated into sectoral or cross-sectoral plans,rancangan dan program ini mesfilah d'fintegrasi- programmes and policies.kan ke dalam rancangan, program dan dasar bagi

sektor atau sektor silang. 23. Further, theparties to the Convention must,in accordance with their capabilities) providefi-

23. Seterusnya, pihak yang menyertai nancial support and incentives to their nationalKonvensyen itu mestilah, menurut kemampuan activities to achieve the objectives of the Conven-mereka, memberikan bantuan kewangan dan tion. They must present to the Conference ofinsentif kepada aktiviti kebangsaan merekauntuk mencapai objektif Konvensyen. Mereka Parties reports on measures takenfor the imple-mestilah mengemukakan laporan kepada Pihak mentation of theprovisions of the Convention andPersidangan tentang langkah yang diambil their effectiveness in meeting the objectives.dalam pelaksanaan penmtukan Konvensyen dankeberkesanannya dalam memenuhi objektifnya. 24. In addition to theConvention on Biologi-

cal Diversity, Chapters 15 and 16 of Agenda 2124. SelainKonvensyenKepelbagaianBiologi, are devoted to biological diversity andBab 15 dan 16 Agenda 21 dikhaskan masing- biotechnology respectively, and they also outlinemasing untuk kepelbagaian biologi dan bio- the responsibilities of nations.teknologi, dan kedua-dua bab itu juga meng-

gariskan tanggungjawab negara-negara. 25. Malaysia is also a Party to the Conven-

25. Malaysia juga merupakan pihak yang tion on International Trade in Endangeredmenyertai Konvensyen Perdagangan Antara- Species of Wild Fauna and Flora (CITES)bangsa dalam Spesies Fauna dan Flora Liar yang since 1978 and is a member of the World Conser-Terancam (CITES) sejak 1978 dan ahli Kesatuan vation Union (IUCN). CITES carries with itPemuliharaan Dunia (IUCN). CITES mem- certain obligations with regard to control of tradepunyai kewajipan tertentu berhubung dengan offiora and fauna between countries.kawalan flora dan fauna antara negara-negara.

22 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

Notional Poli_ on Biolog_lcal I)iv_msit5

26. MalaysiameratifikasiKonvensyenRangka 26. Malaysia ratified the United Nations

Kerja Bangsa-bangsa Bersatu tentang Perubahan Framework Convention on Climate Change

Iklim pada 13 Julai 1994 dan menyetujui on 13th July 1994 and acceed to the ConventionKonvensyen Tanah Lembap yang Penting di on Wetlands of International Importance Espe-

Peringkat Antarabangsa Terutamanya sebagai cially as Waterfowl Habitat (RAMSAR Conven-HabitatUnggasAir (RAMSARConvention)pada tion) on loth November 1994.10 November 1994.

27. MalaysiamerupakanpesertaaktifLembaga 27. Malaysia is an active participant of the Itt-Antarabangsa bagi Jawatankuasa Wilayah ternational Board for Plant Genetic Resources Re-Sumber Genetik Tumbuh-tumbuhan untukAsia gional Committee for South-East Asia (IBPGR/

Tenggara (IBPGR/RECSEA). Melalui (IBPGR/ RECSEA). Throuyh the IBPGR/RECSEA, MaRECSEA), Malaysia telah menyertai program laysia has participated in a highly successful co-

kerjasama yang sangat berjaya berhubung operative programme in plant genetic resources

dengan sumber genetik dengan Indonesia, Papua with Indonesia, Papua New Guinea, PhilippinesNew Guinea, Filipina dan Thailand. Institusi and Thailand. National research institutions like

penyelidikan negara seperti Institut Penyelidikan the Malaysian Agricultural Research and Develdan Kemajuan Pertanian Malaysia (MARDI), oprnent institute (MARDI), Rubber Research

Institut PenyelidikanGetah Malaysia (RRIM) dan Institute of Malaysia (RRIM) and the Pahn OilInstitut Penyelidikan Kelapa Sawit Malaysia

(PORIM) telah menyertai program ini. IBPGR Research Institute of Malaysia (PORIM) havekini dikenali sebagai Institut Sumber Genetik participated in this programme. The IBPGR isTumbuh-tumbuhan Antarabangsa (IPGRI). now known as the International Plant Genetic

Resources Institute (IPGRI).

28. Malaysia menjadi ahli Suruhanjaya FAO

berhubung dengan Sumber Genetik bagi 28. Malaysia became a member of the FAOMakanan dan Pertanian pada 1993. Commission on Genetic Resources _r Food and

Agriculture in 199,3.

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OFSCIENCE FE(2HNOI.OG_ANI_ I Iii-: ENVIRONMI;N [. 23MALAYSIA _,IALAYSIA

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

STRATEGI BAGI STRATEGIES FOR EFFECTIVEPENGURUSAN MANAGEMENT OF

KEPELBAGAIAN BIOLOGI BIOLOGICAL DIVERSITYYANG BERKESAN

p engurusan kepelbagaian biologi yang Effective management of biological diversityberkesan untuk mencapai objektif Dasar l..a to achieve the objectives of the National

Kebangsaan tentang Kepelbagaian Biologi akan Policy on Biological Diversity will be guided by

berpandukan kepada lima belas strategi yang thefollowing fifteen strategies:berikut:

I. Improve the Scientific KnowledgeI. Meningkatkan Asas Pengetahuan Base

Saintifik

Mengkaji dan mendokumenkan kepel- Survey and document the biological diver-bagaianbiologi di Malaysia, dan melaku- sity in Malaysia, and undertake studieskan kajian untuk menilai nilai langsung to assess its direct and indirect values, anddan nilai tidak langsung, dan mengenal identify the potential threats to biologicalpasti perkara yang mungkin mendatang- diversity loss, and how they may be coun-kan ancaman kepada kehilangan kepel- tered.

bagaian biologi, dan bagaimana perkara

itu boleh diatasi. H. Enhance Sustainable Utilisation Of

The Components Of Biological Diver-

II. Menambah Penggunaan Komponen sityKepelbagaian Biologi Secara Lestari

Mengenal pasti dan menggalakkan peng- Identify and encourage the optimum usegunaan optimum komponen kepel- of the components of biological diversity,bagaian biologi, memastikan pengagihan ensuring fair distribution of benefits to thefaedah yang adil kepada negara dan nation and to local communities..masyarakat tempatan.

III. Develop A Centre Of Excellence In In-

III. Menubuhkan Pusat Kecemerlangan dustrialResearch In TropicaIBiologi-

Tentang Penyelidikan Perindustrian cal DiversityDalam Kepelbagaian Biologi Tropika

Establish Malaysia as a centre of excellenceMemantapkan kedudukan Malaysia in industrial research in tropical biologi-

sebagai pusat kecemerlangan dalam cal diversity.penyelidikan perindustrian tentang kepel-

bagaianbiologitropika. IV. Strengthen The Institutional Frame-

IV. Memperkukuh Rangka Institusi Bagi work For Biological Diversity Man-Pengurusan Kepelbagaian Biologi agement

Menetapkan dan memperkukuh Establish and reinforce the mechanisms formekanismebagiperancangan, pentadbir- planning, administration and manage-

an dan pengurusan kepelbagaian biologi, men t of biological diversity.

V. Memperkukuh dan Mengintegrasikan V. strengthen And Integrate Conserva-Program Pemuliharaan tion Programmes

Menambah usaha untuk memperkukuh Increase efforts to strengthen and integratedan mengintegrasikan program pe-muliharaan, conservation programmes.

24 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKIT^R, MINISTRy OF SCIENCE, TECHNOLOGYAND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

Nahomd thdt_x o_ Biolog_i_ a! l)ive_dh

VI. MengintegrasikanPertimbanganKepel- VI. Integrate Biological Diversity Con-

bagaian Biologi Ke Dalam Strategi siderations Into Sectoral Planning

Perancangan Sektor Strategies

Memastikan bahawa semua aktiviti Ensure that all major sectoral planningperancangan dan pembangunan sektor and dez,elopn_ent activities incorporateyang utama menggabungkan per-

timbangan pengurusan kepelbagaian considerations of biological diversitybiologi, management.

VII. Meningkatkan Kemahiran, Keupayaan VII. Enhance Skill, Capabilities AndDan Kecekapan Competence

Menghasilkan sekumpulan tenaga Produce a pool of trained, informed and

manusia yang terlatih, berpengetahuan conlmitted manpower in the field of bio

dan komited dalam bidang kepelbagaian logical diversity.biologi.

VIII. Encourage Private Sector Participa-VIII. Menggalakkan Penyertaan Sektor tion

Swasta

Menggalakkan penyertaan sektor swasta Promote private sector participation indalam pemuliharaan, pemeriksaan teliti biological diversity conservation, explo-dan penggunaan kepelbagaian biologi ration and sustainable utilisation.secara lestari.

IX. Review Legislation To Reflect Bio-

IX. Mengkaji Semula Perundangan Untuk logical Diversity NeedsMenggambarkan Keperluan Kepel-

bagaian Biologi Review and update existing legislationto reflect biological diversity needs and

Mengkaji semula dan mengemaskinikan introduce new legislation where appro-

perundangan yang sedia ada untuk meng- pria re.gambarkan keperluan kepelbagaianbiologi dan memperkenalkan per-

undangan baru setakat mana yang sesuai. X. Minimise Impacts Of Human Activi-ties On Biological Diversity

X. Meminimumkan Kesan Aktiviti

Manusia Terhadap Kepelbagaian Biologi 7hke mitigating measures to reduce theadverse e_'cts of human activities on bio-

Mengambil langkah yang boleh logicaldiversity.mengurangkan kesan buruk aktiviti

manusia terhadap kepelbagaian biologi. XI. Develop Policies, Regulations, Laws

And Capacity Building On BiosafetyXI. Mewujudkan Dasar, Peraturan, Undang-

undang dan Keupayaan Berdasarkanintroduce measures for the incorporation

Biokeselamatan of biosafety principles and concerns, es-

Memperkenalkan langkah bagi peng- peciaIly in relation to genetic engineergabungan prinsip biokeselamatan dan ing, and the importation, creation and

perkara yang dipentingkan, terutamanya rHease of genetically modified organisms.berhubung dengan kejuruteraan genetik,dan pengimportan, serta penciptaan danpembebasan organisma yang diubahsuai

secara genetik.

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINIS [RY O1:SCI[ NCE T[ CHNOI OGY XND 2 HE IN¥ IRONMEN I 25M_,LAYSlA MALAYSIA

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

XII. Meningkatkan Kesedaran Institusi dan XIL Enhance Institutional And Public i[._,Kesedaran Awam Awareness

Menggalakkan pemahaman dan Promote and encourage the understand-

penyertaan orang ramai serta institusi ina and participation of the public and in-

bagi pemuliharaan dan perlindungan stitutions for the effective conservation

kepelbagaian biologi yang berkesan, and protection of biological diversity.

XIIL Promote International CooperationXIII. Menggalakkan Kerjasama dan Usaha And Collaboration

Sama Antarabangsa

Promote international cooperation and

Menggalakkan ke_asama dan usaha sama collaboration in order to enhance national

antarabangsa untuk meningkatkan usaha efforts in biological diversity conservation

dalam pemuliharaan dan pengurusan and management.

kepelbagaian biologi. !}XIV. Exchange Of Information

XIV. Pertukaran Maklumat IPromote and encourage the exchange of !

information on biological diversity at Io-Menggalakkan pertukaran maklumat cal and international levels.tentang kepelbagaian biologi di peringkat

tempatan dan antarabangsa. XV. Establish Funding Mechanisms

XV. Menentukan Mekanisme Pembiayaan Identify and establish appropriate fund-

ing mechanisms for biological diversity I

Mengenal pasti dan menetapkan conservation and management.

mekanisme pembiayaan yang sesuai

untuk pemuliharaan dan pengurusan

kepelbagaian biologi.

26 KEMENTER[AN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

11

National Polir_,on Biologmal l)_vel_it¥

Strategi I Strategy I

MENINGKATKAN ASAS IMPROVE THE SCIENTIFIC

PENGETAHUAN SAINTIFIK KNOWLEDGE BASE

Pelan Tindakan: Action Plan:

· Memantapkan dan menambah inventori · Undertake and intensify biological resourcesumber biologi dan kajian biologi yang inventories and systematic studies to docu-

sistematik untuk mendokumenkan kepel- ment species diversity.bagaian spesies.

· Memantapkan herbarium yang sedia ada, · Strengthen existing herbaria, and establishdan menubuhkan muzium sejarah semula natural history museums to support docujadi untuk membantu pendokumenan mentation of species diversity.kepelbagaian spesies.

· Initiate long-term studies on demographic,

· Memulakan kajian jangka panjang tentang genetic and environmental variation of in-variasi demografik, genetik dan persekitar- digenous as well as exotic species.an spesies asli serta spesies eksotik.

· Intensify research on thefunctional aspects

· Memperhebat penyelidikan tentang aspek of ecosystems and ecological processesfungsian ekosistem dan proses ekologi di therein.dalamnya.

· Undertake a thorough study to formulate· Menjalankan kajian yang teliti untukmerumuskan terma, syarat dan pelindung appropriate terms, conditions and safe-yang wajar untuk mengenal pasti dan men- guards for the identification and extractiondapatkan bahan genetik dan sumber of genetic materials and other biological re-biologi yang lain. sources.

· Menghasilkan pangkalan data kepel- · Develop a database of biological diversity

bagaian biologi dan sistem penyebaran and an effective information disseminationmaklumat yang berkesan, system.

· Menentukan inventori pengetahuan · Establish alt inventoryoftraditionalknowl-tradisional tentang penggunaan spesiesdan kepelbagaian genetik, edge on the use of species and genetic di-

versity.

· Menilai sumbangan ekonomi kepelbagaian · Evaluate the economic contributions ofbio-biologi terhadap nilai barang dan per-khidmatan dalam ekonomi negara, logical diversity to the value of goods and

services in the national economy.

· Mengawasi kedudukan komponen kepel-bagaian biologi. · Monitor the status of the components of

biological diversity.· Mengkaji dan mendokumenkan spesies

dan populasi eksotik yang mengancam · Survey and document exotic species and

kepelbagaian biologi, populations which threaten biological diver-sity.

· Menjalankan penyelidikan untuk meng-

hasilkan perkaedahan dan teknik bagi · Undertake research to develop methodolo-pemulihan tanah yang didegradasi, antaralain, dengan memperkenalkan semula gies and techniques for recovery and reha-spesiesyangsesuai, bilitation of degraded land, inter alia,

through reintroduction of appropriate spe-cies.

KEMENTERIANSAINS,TEKNOLOGIDANALAMSEKITAR, MINISTRYOFSCIENCE,TECHNOLOGYANDTHEENVIRONMEN[, 27MALAYSIA MALAYSIA

DasarKepelbagaianBiologiKebangsaan

Strategi II Strategy H

MENINGKATKAN PENGGUNAAN ENHANCE SUSTAINABLE UTILISA-

KOMPONEN KEPELBAGAIAN TION OF THE COMPONENTS OFBIOLOGI SECARA LESTARI BIOLOGICAL DIVERSITY

Pelan Tindakan: Action Plan:

· Menjalankan aktiviti yang sesuai dalam · Undertake appropriateactivities in biologi- tusaha mencari kepelbagaian biologi cai diversity prospecting, via new crops,melalui tanaman baru, barangan pharmaceuticals andother biologicalprod-farmaseutikal dan produk biologi yang lain. ucts.

· Menghasilkan kaedah perakaunan sumberasli yang menggalakkan pemuliharaan dan · Develop natural resource accounting meth-penggunaan kepelbagaian biologi secara ods that promote conservation and sustain-lestari, able use of biological diversity.

· Memastikan perkembangan dasar, · Ensure the development of sectoral andrancangan dan program untuk sektor dan cross-sectoral policies, plans and pro-

sektor silang, mengintegrasikan per- grammes which integrate considerations oftimbanganpemuliharaan dan penggunaan biological diversity conservation and sus-kepelbagaian biologi secara lestari, tainable use.

· Memastikan sektor yang melaksanakan · Ensure sectors performing EnvironmentalPenilaian Kesan Alam Sekitar (EIA) mem-berikan keutamaan yang sewajarnya Impact Assessments (EMs) accorddue pri-kepada kepelbagaian biologi, ority to biological diversity.

· Melakukan penyelidikan tentang kesan · Undertake research and monitoring of thepenggunaan sumber terhadap kepelbagai- impacts of resource utilisation on biologi-

an biologi dan mengawasi kesan tersebut, cal diversity.

· Memberi insentif untuk menggalakkan · Provide incentives to encourage conserva-

pemuliharaan kepelbagaian biologi dan tion of biological diversity and sustainablepenggunaan komponennya secara lestari, use of its components.

· Memastikan penyebaran maklumat yang · Ensure efficient dissemination of relevantberkaitan dilakukan dengan ¢ekap, serta information, together with appropriate ex-perkhidmatan lanjutan, untuk membantu tension services, to assist various sectors topelbagai sektor memulihara dan meng-gunakan sumber biologi secara lestari, conserve and sustainably use biological re-

sources.

· Memudahkan penyertaan masyarakattempatan dalam penggunaan tradisional · Facilitate participation of local communi- 'Jsumber biologi secara lestari, ties in traditional sustainable use of biologi-

cal resources.

· Memastikan pengagihan faedah yang di-

peroleh daripada penggunaan sumber · Ensure fair distribution to the nation andbiologi secara adil kepada negara dan local communities of benefits arising frommasyarakat tempatan, the use of biological resources.

28 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR. MINISTRy OF SCIENCE, TECHNOLOGy AND THE ENVIRONMENIMALAYSIA MALAYSIA

NationalPolityonBiologicalDiver_it_

Strategi III Strategy III

MENUBUHKAN PUSAT DEVELOP A CENTRE OF

KECEMERLANGAN DALAM EXCELLENCE IN INDUSTRIAL

PENYELIDIKAN PERINDUSTRIAN RESEARCH IN TROPICAL

TENTANG KEPELBAGAIAN BIOLOGICAL DIVERSITYBIOLOGI TROPIKA

Action Plan:Pelan Tindakan:

· Establish a mechanism to harness and de-e Menentukan mekanisme untuk

velop components of biological diversitymemanfaatkan dan mengembangkankomponen kepelbagaian biologi menjadi into useful products.produk yang berguna.

· Harness biological diversity by:

· Memanfaatkan kepelbagaian biologi

dengan: attracting highly competent scientiststo develop high technology in the field

- menarik ahli sains yang sangat cekap of biological diversity;untuk menghasilkan teknologi tinggi

dalam bidang kepelbagaian biologi; utilising high technology, includingbiotechnology, to develop pharmaceu-

- menggunakan teknologi tinggi, ter- ticals and other industrial products;masuk bioteknologi, untuk menghasil-

kanprodukfarmaseutikaldanproduk - training of local scientists and techni-perindustrian yang lain;cal personnel in high technology in the

memberikan latihan kepada ahli sains utilisation of biological diversity.tempatan dan kakitangan teknikaldalam teknologi tinggi tentang peng- · Develop the necessary expertise so that suchgunaan kepelbagaian biologi, a mechanism facilitates industrial research

and development in biological diversity in

· Menghasilkan kepakaran yang perlu agar the tropics.mekanisme sedemikian memudahkan

penyelidikan dan pembartgunan dalam

kepelbagaian biologi di kawasan tropika. Strategy IV

STRENGTHEN THE INSTITU-

Strategi IV TIONAL FRAMEWORK FOR

MEMPERKUKUH RANGKA BIOLOGICAL DIVERSITY

INSTITUSI BAGI PENGURUSAN MANAGEMENT

KEPELBAGAIAN BIOLOGI

Action Plan:Pelan Tindakan:

· Set up a high level policy formulation, co-

· Menubuhkan badan perumus dasar, ordination and advisory body with effective

penyelaras dan penasihat peringkat tinggi representation from all relevant Federal

dengan perwakilan yang berkesan dari Ministries and agencies and State govern-semua Kementerian dan agensi ments. To assist this committee, a secre-Persekutuan serta Kerajaan Negeri. Untukmembantu jawatankuasa ini, sebuah tariat should be created at the relevant Min-sekretariat haruslah diwujudkan di istry.

Kementerian yang berkaitan.

KEMENTERIAN SA_NS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE' TECHNOLOGY AN[3 THE ENV IRON'dENT' 29MALAYSIA MP_LAYSIA

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

· Menubuhkan pusat kebangsaan untuk · Establish a national centre for biologicalkepelbagaian biologi dengan tugas diversity with the task of coordination ofpenyelarasan program, pelaksanaan, programmes, implementation, monitoring,pengawasan, penilaian, penetapan evaluation, priority setting and informationkeutamaan dan pengurusan maklumat, management. In the interim period, a tech-Semasa tempoh interim, jawatankuasa nical working committee should be estab-kerja teknikal haruslah ditubuhkan untuk

lished to initiate and undertake this task.memulakan dan menjalankan tugas ini.Jawatankuasa ini boleh menubuhkan This committee could set up taskforces topasukan petugas untuk menangani isu address relevant issues on biological diver-yang relevan tentang kepelbagaian biologi sity if and when necessary.jika dan apabila perlu.

· The participation of the private sector and· Penyertaan sektor swasta dan organisasi non-governmental organisations (NGOs)

bukan kerajaan (NGO) haruslah dilibatkan should be included where appropriate.apabila sesuai.

· Identify, reinforce or establish biological· Mengenalpasti, memperkukuh atau diversity programmes and facilities in ex-

menetapkan program dan kemudahankepelbagaian biologi di institusi yang ada. isting institutions.

· Establish or strengthen resource manage-· Menubuhkan atau memperkukuh unitpengurusan sumber di peringkat kerajaan ment units at state and local governmentnegeri dan kerajaan tempatan dan meng- levels and promote implementation mecha-galakan mekanisme pelaksanaan antara nisms betweenfederal, state and local gov-kerajaan persekutuan, kerajaan negeri dan ernments.kerajaan tempatan.

Strategi V Strategy V iSTRENGTHEN AND INTEGRATE

MEMPERKUKUH DAN CONSERVATION PROGRAMMESMENGINTEGRASIKAN

PROGRAM PEMULIHARAAN Action Plan:

Pelan Tindakan:· Expand the network ofin-situ conservation

areas to ensure full representation of eco-· Mengembangkan rangkaian kawasanpemuliharaan in-situ untuk memastikan systems and all ecological processes therein.perwakilan ekosistem yang lengkap dansemua proses ekologi di dalamnya. · Strengthen capacity and role ofex-situ fa-

cilities in conservation activities and re-

· Memperkukuh keupayaan dan peranan search, with a view to complementing in-kemudahan ex-situ dalam aktiviti dan situ conservation.

penyelidikan pemuliharaan, dengan tujuan

untuk melengkapi pemulihara an in-situ. · Expand ex-situ conservation centres to ca-

terfor threatened species, for breeding and· Mengembangkan pusat pemuliharaan ex- selection and as repositories for germplasm

situ untuk menampung spesies yang ter- i.e. genebanks, botanical and zoologicalancam, untuk pembiakbakaan dan pemilih-an serta juga sebagai tempat penyimpanan gardens and arboreta.

germplasma, iaitu bank gen, taman botani,zoo dan arboreta. · Ensure public involvement in planning and

management of protected areas, taking into· Memastikan penglibatan awam dalam pe- consideration the involvement of local com-

rancangan dan pengurusan kawasan yang munities.dilindungi dengan memberikan per-timbangan kepada penglibatan masyarakattempatan.

30 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

_%_*tional Policy on Biological 1)iversit_

· Mewujudkan mekanisme bagi memasti- · Develop mechanism for ensuring compat-kan kesesuaian antara pemuliharaan dan ibility between conservation and sustain-pembangunaan secara berkekalan, able development.

· Menentukansaizpopulasiyangminimum · Determine minimum viable populationboleh hidup untuk spesies dan saiz mini- sizes for species and critical minimum sizemum kritikal bagi kawasan pemuliharaan, of conservation areas.

· Mengkaji semula aktiviti pengumpulandankeberkesananterhadap peraturandan · Review collection activities and the effec-aturan pengurusan sedia ada. tiveness of existing regulatory and manage-

ment arrangements.

Strategi VI

MENGINTEGRASIKAN Strategy VI

PI_RTIMBANGAN KEPELBAGAIAN INTEGRATE BIOLOGICAL DIVER-BIOLOGI KE DALAM STRATEGI SITY CONSIDERATIONS INTO

PERANCANGAN SEKTOR SECTORAL PLANNING STRATEGIES

Pelan Tindakan: Action Plan:

· Memastikan pemuliharaan kepelbagaian · Ensure biological diversity conservation isbiologi sebagai satu faktor dalam pe- afactor in planning and impact assessmentrancangan dan penilaian kesan program ofsectoral and cross-sectoral developmentpembangunan bagi sektor dan sektor programmes.silang.

· Mengkaji kesan dasar-dasar negara dan · Study the impact of national and state poli-negeri serta keutamaan terhadap pe- cies and priorities on conservation and sus-muliharaan dan penggunaan kepelbagaian tainable use of biological diversity.biologi secara lestari.

· Develop tools to analyse and evaluate de· Membentuk kaedah untuk menganalisis velopment plans and strategies which may

serta menilai rancangan dan strategi have impact upon biological diversity.pembangunan yang mungkin mempunyaikesan terhadap kepelbagaian biologi. · Review current sectoral policies, plans and

programmes to determine the extent to· Mengkaji semula dasar, rancangan dan pro- which use of biological resources reflectcon-

gram sektor semasa untuk menentukan servation needs and recommend appropri-setakat mana penggunaan sumber biologi ate measures therein.menggambarkan keperluan pemuliharaandan mengesyorkan langkah-langkah yangsewajarnya dalam hal itu. · Ensure that biological diversity issues are

incorporated in long-term and medium-

· Memastikan bahawa isu kepelbagaian term development plans (e.g. Five Yearbiologi digabungkan ke dalam rancangan Development Plans, Outline Perspectivepembangunan jangka panjang dan Plans, National Development Plans).sederhana (misalnya, Rancangan

Pembangunan Lima Tahun, Rancangan · Ensure efficient dissemination of relevantPerspektif Garis Kasar, Rancangan information and extension services to pro-Pembangunan Kebangsaan). mote cross-scctoral integration in the sus-

tainable use of biological diversity.· Memastikan penyebaran maklumat yang

berkesan dan perkhidmatan lanjutan yangberkaitan untuk menggalakkan integrasisektor silang dalam penggunaan kepel-bagaian biologi secara lestari.

KEMENTERIAN SO,INS, TEKNOLOGI DANAl-AM SEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT. 31MALAYSIA MALAYSIA

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

· Memastikan pemuliharaan kepelbagaian · Ensure that biological diversity conserva-biologi sebagai faktor utama dalam tion is a majorfactor in the management ofpengurusan sumber biologi, our biological resources.

Strategi VII Strategy VII

MENINGKATKAN KEMAHIRAN, ENHANCE SKILL, CAPABILITIESKEUPAYAAN DAN KECEKAPAN AND COMPETENCE

Pelan Tindakan: Action Plan:

· Mengenalpasti keperluan kemahiran yangkritis dan melaksanakan program untuk · Identify critical skill requirements and un-mengembangkan asas sumber manusia dertakeprogrammes to develop the humandalam bidang yang sesuai, resource base in the appropriate areas.

· Menggunakan institut penyelidikan dan · Utilise research institutes and universitiesuniversiti untuk menambah kecekapan to build up competence in relevant areas.dalam bidang yang berkaitan.

· Enhance research, planning and manage-· Meningkatkan keupayaan menyelidik, ment capabilities through collaborative pro-

merancang dan mengurus melaluiprogram grammes amongst local organisations andusaha sama di kalangan organisasi between local organisations and establishedtempatan serta antara organisasi tempatandengan institusi asing yang telah bertapak, foreign institutions.

· Menyediakan struktur ganjaran dan · Provide reward structures and design re-merancang mekanisme ganjaran untuk ward mechanisms to strengthen appropri-memperkukuh bidang yang sesuai bagi atefields for education to achieve conserva-pendidikan, untuk mencapai pemuliharaan tion and sustainable use of biological diver-dan penggunaan kepelbagaian biologi sity.secara lestari.

· Develop or reorientate education and train-· Mengembangkan dan mengorientasikan ing programmes with specific reference to

semula pendidikan dan program latihan conservation and sustainable useofbiologi-dengan merujuk khusus kepada pe- caldiversity.muliharaan dan penggunaan kepelbagaian

biologi secara lestari. · Develop training programmes for public

· Mewujudkan program latihan untuk participation in biological diversity conser-penyertaan awam dalam pemuliharaan vation.

kepelbagaian biologi.

Strategy VIIIStrategi VIII ENCOURAGE PRIVATE SECTOR

MENGGALAKKAN PENYERTAAN PARTICIPATIONSEKTOR SWASTA

Action Plan:Pelan Tindakan:

· Facilitate contacts between private sector· Memudahkan hubungan antara sektor and public sector in order to improve de-

swasta dengan sektor awam untuk mem- sign and transfer of appropriate technology,perbaiki reka bentuk dan pemindahan including biotechnology. ,_teknologi yang sesuai, termasuk bio-teknologi.

32 KEMENTERIANSAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRY OFSCieNCE,TECHNOLOGYAND THE ENVIRONMENT,MALAYStA MALAYSIA

National Policy on Biolog_taI Divef_ay

· Menggalakkanpembentukanprojekusaha · Encourage the formation of appropriatesama yang sewajarnya dengan syarikat joint venture projects with multinationalmultinasional dan syarikat lain untuk and othercorporations to encourage sciencemenggalakkan pemindahan sains dan and technology transfer in enhancing theteknologi dalam meningkatkan nilai economic value of biological diversity.ekonomi kepelbagaian biologi.

· Provide incentives to the private sector to· Memberi insentif kepada sektor swastauntuk menjalankan aktiviti pemuliharaan undertake activities in conservation anddan penggunaan kepelbagaian biologi sustainable utilization of biological re-secara lestari, sources.

· Menggalakkan penubuhan konsortium · Encourage theestablishment of consortia tountuk melengkapi usaha kerajaan dan complement government and public effortsorang ramai dalam pemuliharaan kepel- in the conservation of biological diversity.bagaian biologi.

Strategi IX Strategy IXREVIEW LEGISLATION TO REFLECT

MENGKAJI SEMULA BIOLOGICAL DIVERSITY NEEDSPERUNDANGAN UNTUK

MENGGAMBARKAN KEPERLUAN Action Plan:KEPELBAGAIAN BIOLOGI

· Identify existing legislation pertaining toPelan Tindakan: biological diversity and review their ad-

· Mengenal pasti perundangan yang ada equacy.

yang berhubung dengan kepelbagaian · Identify areas where new legislation or mabiologi dan mengkaji semula kecukupan-nya. jorenhancements to existing legislation are

neededfor:

· Mengenal pasti bidang di mana per- commitments under the Convention on

undangan baru atau penambahan utama Biological Diversity and Agenda 21;kepada perundangan yang ada diperlukanuntuk: regulating and managing biological re-

- komitmen di bawah Konvensyen sources including theintroduction andKepelbagaian Biologi dan Agenda 21; implementation of codes of practicefor

collectors;- mengawal dan mengurus sumber

biologi termasuk pengenalan dan pe- intellectual property and other owner-laksanaan tataamalanbagi pengumpul; ship rights;

- hak harta benda intelektual dan hak the development and utilisation ofge-pemilikan yang lain; netically modified organisms with due

- penciptaan dan penggunaan regard to provisions ensuring safetyorganisma yang diubahsuai secara procedures in theirhandling and releasegenetik berhubung dengan per- to the environment;

untukan yang memastikan prosedur introduction of alien species or popula-keselamatan dalam pengendalian dan tion that threaten ecosystems, speciespembebasannya ke persekitaran; and populations;

- pengenalan spesies atau populasi asingyang mengancam ekosistem, spesies management of threatened or endan-dan populasi; gered species and populations.

- pengurusan spesies dan populasi yangterancam.

KEMENTERIANSAINS, TEKNOLOGI DANAL.AMSEKITAR, MINISTRY OF SCIENCE,TECHNOLOGy AND THE ENVIRONMENI, 33MALAYSIA MALAYSIA

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

· Mengkaji semula proses Penilaian Kesan · Review Environmental Impact AssessmentAlam Sekitar (EIA) untuk menyediakan (EIA) and other related legislation togaria panduan dalam penilaian terhadap strengthen requirements for assessing di-kehilangan atau degradasi kepelbagian rect or indirect biological diversity loss orbiologi langsung atau tidak langsung, degradation.

· Memperbaiki keberkesanan mekanismeundang-undang dengan mewujudkan · Improve the effectiveness of existing legalkesedaran terhadap peraturan pemulihara- mechanisms by creating awareness of con-an dan penguatkuasaan undang-undang servation regulation and by stricter lawyang lebih ketat, enforcement.

· Mengkaji semula perundangan negeri dan · Review existing state and federal legisla-persekutuan berhubung dengan kepel- tion pertaining to biological diversity inbagaian biologi untuk menggalakkan order to promote uniform implementationpelaksanaan yang seragam antara negeri- between states.negeri.

Strategi X Strategy XMINIMISE IMPACTS OF HUMAN

MEMINIMUMKAN KESANACTIVITIES ON BIOLOGICAL

AKTIVITI MANUSIA TERHADAPDIVERSITY

KEPELBAGAIAN BIOLOGI

Pelan Tindakan: Action Plan:

· Mengenal pasti punca utama kehilangan · Identify major sources of biological diver-kepelbagaianbiologiseperti kerosakan atau sity loss such as forest damage or degrada-degradasi hutan, aktiviti perikanan yang tion, overfishing, pollution of marine re-berlebihan, pencemaran sumber laut, sources, development that disrupts primarypembangunan yang rnengganggu hutan forest or catchment areas, destruction ofsemula jadi atau kawasan tadahan, mangrove areas and coral reefs, and act topemusnahan kawasan bakau dan terumbu minimise these sources.karang, serta mengambil tindakan untuk

meminimumkan punca ini. · Develop methods of evaluating the long-term hazards, as well as the viability of

· Menghasilkan kaedah untuk menilaibahaya jangka panjang, dan juga keboleh- populations and ecosystems, due to devel-hidupan populasi dan ekosistem, akibat opment.pembangunan.

· Develop national emergency response sys-

· Menghasilkan sistem respons kecemasan terns for major threats to biological diver-kebangsaan bagi ancaman utama terhadap, sity, including early warning systems, no-kepelbagaian biologi, termasuk sistem tification procedures and salvaging meas-amaran awal, prosedur pemberitahuan dan ures.langkah menyelamatkan kepelbagaian

biologi. · Ensure effective enforcement for the com-pliance of mitigation and rehabilitation

· Memastikan penguatkuasaan yang ber- measures in all activities that present po-kesan bagi pematuhan langkah pengurang- tential dangers to biological diversity.an dan pemulihan dalam semua aktivitiyang mungkin menimbulkan bahayakepada kepelbagaian biologi. · Rehabilitate degraded habitats where bio-

logical diversity has been reduced in par-

e Memulihkan habitat yang didegradasi di ticular those within conservation areas andmana kepelbagaian biologinya telah di- their adjacent areas.kurangkan terutamanya habitat di dalam

34 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN At.AM SEKITAR, MINISTRy OFSCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVRRONMEbOMALAYSIA MALAYSIA

N_ Im_alh>_i_onl_;iob>gica{Diversit3

kawasanpemuliharaan dan kawasan yang · Encourage measures to preserve, improvebersebelahan, and enrich biological diversity in urban ar-

eas.· Menggalakkan langkah untuk mengekal-

kan, memperbaik dan memperkaya kepel- · Adopt measures to alleviate the impact ofbagaian biologi di kawasan bandar, human activities on the displacement of

· Mengambil langkah untuk menguranskan wildlife.kesan aktiviti manusia terhadap pemindah-

an hidupan liar. Strategy XI

DEVELOP POLICIES,Strategi Xl REGULATIONS, LAWS AND

MEWUJUDKAN DASAR, CAPACITY BUILDING ONPERATURAN, UNDANG-UNDANG BIOSAFETYDAN KEUPAYAAN BERASASKAN

BIOKESELAMATAN Action Plan:

Pelan Tindakan: · Formulate legislation and regulations onbiosafety, in relation to activities and prod

· Merumuskan perundangan dan peraturan ucts arisingdgvm biotechnology, especiallytentang biokeselamatan, berhubung genetic engineering, including the impor-dengan aktiviti dan produk yang dihasil- tation, experhnentation, storage and releasekan daripada bioteknologi, terutamanya of genetically modified organisms.kejuruteraan genetik, termasuk peng-

importan, pengujikajian, penyimpanandan · Ensure measures are taken to prevent thepembebasan organisma yang diubahsuai country frorn becoming a location for haz-secara genetik.

ardous research activities.

· Memastikan langkah diambil untuk men-cegahnegara daripada menjaditempatbagi · Establish a committee on biosafety that in-aktiviti penyelidikan yang berbahaya, cludes representatives from the environ-

ment, health and researchfields, and keep· Menubuhkanjawatankuasa biokeselamat- abreast of developments in thisfield in the

an yang termasuk wakil dari bidang alam international arena.sekitar, kesihatan dan penyelidikan, dan

mengikutiperkembangandalambidangini · Adopt an Environmental hnpact Assess-di arena antarabangsa, ment (EIA) procedure for biotechnology

research and activities, including assess-· Menerima dan mengamalkan prosedur

merit on safety and social impacts.bagi penyelidikan dan aktiviti bioteknologi,termasuk penilaian tentang keselamatandan kesan sosial. '_ Establish an enforcement unit on biosafety

within an appropriate government depart-· Menubuhkan unit penguatkuasaan ber- ment.

hubung dengan biokeselamatan di jabatankerajaan yang berkenaan. · Develop training programmes in biosafety

management and practice.· Mewujudkan program latihan dalam

pengurusan dan amalan biokeselamatan.

KEMENTERIAN $AINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, _d[NISTRy OF $C[ENCI&TECHNOLOGYAND TH_ ENVIRONMENT, 35MALAYSIA MAI,AYSlA

DasarKepelbagaianBiologiKebangsaan

Strategi XII Strategy XII

MENINGKATKAN KESEDARAN ENHANCE INSTITUTIONAL AND

INSTITUS! DAN KESEDARAN PUBLIC AWARENESSAWAM

Action Plan:Pelan Tindakan:

· Increase awareness within the civil service

· Menambah kesedaran dalam per- at bothfederal, state and localgovernmentkhidmatan awam di peringkat keraiaanpersekutuan, kerajaan negeri dan kerajaan levels as well as in professional bodies andtempatan serta dalam badan profesional the private sector through courses and train-dan sektor swasta melalui kursus dan pro- lng programmes.gram latihan.

· Enhance mass media coverage of biological· Menambah Iiputan media massa tentang diversity issues.

isu kepelbagaian biologi.· Incorporate thestudy of biological diversity

· Menggabungkan kajian tentang kepel- and related fields into the curricula ofbagaian biologi dan bidang yang berkaitan schools and institution's of higher learning.ke dalam kurikulum sekolah dan institusi

pengajian tinggi. · Promote and support the biological diver-

* Menggalakkan dan menyokong aktiviti sity activities of nature clubs and societies.kepelbagaian biologi dalam kelab danpersatuan alam semula jadi. · Incorporate the notion of conservation of

biological diversity and sustainable use of· Menggabungkan idea pemuliharaan its components as an element of environ~

kepelbagaian biologi dan penggunaan mental awareness and training pro-komponennya secara berkekalan sebagai grammes.unsur kesedaran alam sekitar dan program

latihan. · Recognise the role of non-governmentalorganisations (NGOs) in the conservation

· Mei/giktiraf peranan yang dimainkan oleh and sustainable u tilisation of biological di-organisasi bukan kerajaan di dalam pe- versify.mulihan serta penggunaan secara mampankepelbagaian biologi.

Strategy XIII

Strategi/III PROMOTE INTERNATIONAL

MENGGALAKKAN KERJASAMA COOPERATION ANDDAN USAHA SAMA COLLABORATIONANTARABANGSA

Action Plan:

Pelan Tindakan:· Identify areas of research and technology

· Mengenal pasti bidang keperluan pe- requirements where cooperation and col-nyelidikan dan teknologi yang memerlu- laboration are needed.kan kerjasama dan usaha sama.

· Identify and develop collaboration with rel-· Mengenal pasti dan mewujudkan evant international and national institu-

kerjasama dengan penglibatan institusi tions involved in biological diversity whichantarabangsa serta institusi negara yang would promote mutual benefits.berkaitan dalam kepelbagaian biologi yangakan mendatangkan faedah bersama.

36 KEMENTERIAN SAIN$, TEKNOLOGI DAN AL.AM $EKITAR, MINISTRY OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT,MALAYSIA MALAYSIA

i'V(lllona! Poli(_ o_ Biolo_izal l)ivemit_,

· Menghasilkan persediaan dua pihak dan · Develop bilateral and multilateral arrange

berbilang pihak dalam hal yang sesuai, ments where appropriate, inter alia, for

antara lain, bagi pertukaran germplasma, germplasm exchange, technology transfi'r,

pemindahan teknologi, dan pertukaran and technical and scientific information ex

maklumat teknologi dan saintifik, change.

· Menggalakkan kerjasama wilayah dalam · Promote regional collaboration in biologi-kepelbagaian biologi, terutamanya tentangisurentassempadan, misalnya, penubuhan cal diversity, in particular ontaman negara rentas sempadan dan kesan transboundary issues e.g. establishment ofpencemaran terhadap kepelbagaian transfrontier national parks, and the effectsbiologi, of pollution on biological diversity.

· Mengiktiraf amalan antarabangsa yang · Recognise accepted international practices

diterima dalam pertukaran germplasma in germpIasm exchange and technology

dan pemindahan teknologi, transfer.

Strategi XIV Strategy XIV

PERTUKARAN MAKLUMAT EXCHANGE OF INFORMATION

Pelan Tindakan: Action Plan:

· Mengenal pasti dan mengkaji semula · Identify and review existing mechanisms tomekanisme sedia ada untuk memudahkan

pertukaran maklumat yang berkaitan facilitate tile exchange of information rel-evant to tilt' conservation and sustainabledengan pemuliharaan dan penggunaankepelbagaian biologi secara berkekalan, use of biological diversity.

· Mewujudkan atau memperkukuh sistem · Establish or strengthen systems for the ex-bagi pertukaran maklumat sedemikian di change of such information at national and

peringkatnegaradanantarabangsamelalui international levels through networking, .perangkaian, dan dengan menubuhkan and by establishing databases and informa-pangkalan data serta pusat maklumat: tion centres:

- pusat maklumat dan rangkaian untuk information centres and networks to

menyebarkan maklumat yang ber- disseminate relevant information pre-

kaitan yang disediakan oleh kerajaan, pared by governnwnt, research and edu-institusi penyelidikan dan pendidikan,

industri, organisasi bukan kerajaan cational institutions, industry, non-(NGO) dan individu; governmental organizations (NGOs)

and individuals;

- panduan pusat set data yangberkaitan,pusat maklumat dan rangkaian; central directories of relevan t data sets,

information centres and networks;

- mewujudkan dan menambah

pangkalan data dan keupayaan establishing and enhancing relevantpengurusan data yang berkaitan, databases and data management capa

bilities.· Mendapatkan kerjasama untuk

mengendalikan penghantaran balik * Seek cooperation to address the repatriation

maklumat, terutamanya maklumat yang of in/ormation, in particular those not inbukan dalam domain awam.the public domain.

KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, M[NISTRYOF SCIENCE IE( HNO[ OGY AND THE ENV[RONMENI '2r7MALAYSIA MA[ AYe;lA

Dasar Kepelbagaian Biologi Kebangsaan

$trategi XV Strategy XV

MENENTUKAN MEKANISME ESTABLISH FUNDINGPEMBIAYAAN MECHANISMS

Pelan Tindakan: Action Plan:

· Mengkaji semula opsyen pembiayaan · Review currentfunding options relating tosekarang yang berkaitan dengan kepel- biological diversity and identify the poten-bagaian biologi dan mengenal pasti potensi tial for reallocation of resourcesfor imple-bagi penguntukan semula sumber bagi mentation of the strategies of the Nationalpelaksanaan strategi Dasar Kebangsaan Policy on Biological Diversity.tentang Kepelbagaian Biologi.

· Seek new and additional incentives, fund-· Mencari insentif baru dan intensif

tambahan, sumber pembiayaan dan ing sources and mechanisms, at both themekanisme, di peringkat negara dan national and international levels, for theantarabangsa, bagi pelaksanaan strategi, implementation of the strategies. FundingUntuk mencapai matlamat ini, sumber sources should include government, non-pembiayaan daripada kerajaan, organisasi governmental organisations (NGOs) andbukan kerajaan (NGO) dan sektor swasta the private sector.haruslah diperiksa dengan teliti.

· Establish trust funds for the conservation· Menubuhkan tabung amanah bagi pe- and management of biological diversity.

muliharaan dan pengurusan kepelbagaianbiologi.

38 KEMENTERIAN SAINS, TEKNOLOGI DAN ALAM SEKITAR, MINISTRy OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ENVIRONMENT.MALAYSIA MALAYSIA

· T