BUKUMANUALKAJIANTINDAKANEDISIKETIGA

BAHAGIANPERANCANGANDANPENYELIDIKANDASARPENDIDIKANKEMENTERIANPELAJARANMALAYSIADISEMBER2008

Diterbitkanoleh:

BahagianPerancangandanPenyelidikanDasarPendidikan

KementerianPelajaranMalaysia

Aras1-4,BlokE8,Presint1

KompleksKerajaanParcelE

PusatPentadbiranKerajaanPesekutuan

62604Putrajaya

Malaysia

Tel:+603-88846591

Faks:+603-88846579

Web:www.moe.gov.my/bppdp

Semuahakciptaterpelihara.HakCiptaKementerianPelajaranMalaysia2006.Tiadamana-manajuadaripadapenerbitaninibolehditerbitkansemulaataudisimpandalambentukyangbolehdiperolehsemulaataudisiarkandalamsebarangbentukdenganapacarasekalipuntermasukelektronik,mekanikal,fotokopi,rakamanatausebaliknyatanpamendapatizinPenerbit.

DISEMBER2008

i

PRAKATA

PembudayaanKajianTindakandalamkalanganwargapendidiktelahdapatdlaksanakansecarameluasberdasarkanminatdanpeningkatanberterusanbilangangurudalammenjalankanKajianTindakansetiaptahun.Padamasasekarang,KajianTindakanbukansahajadijalankandalamkontekspengajarandanpembelajarandibilikdarjah,tetapiiajugadigunakanuntukmemperkukuhkanpengurusandisekolah.MatlamatutamaKajianTindakanadalahberdasarkankepadasatuhasratiaituuntukmeningkatkantahapprofesionalismedalamkalanganpentadbirdangurudisekolah.

KajianTindakanmempunyaiduaunsurutamaiaitukajiandantindakan.Olehituiasangatsesuaidiaplilkasikandalamkontekspendidikankeranaduaunsurutamainiseringkalidijalankansecaraberiringan,iaitutindakandalamprosespengajarandanpembelajaransertapengurusanpendidikan;dankajiandijalankanbagimendapatkanbukti-buktiemperikyangdapatmenyokongsesuatutindakanyangdilaksanakan.Iamembolehkanpengamaliaituparapendidikmelaluiprosesinkuiripenemuandenganmengkajimasalah-masalahsecarasaintifiksupayamerekabolehmenilai,menambahbaikdanmemantapkanprosesmembuatkeputusandanamalan.

PeranandansumbanganKajianTindakandalammembantumenyelesaikanpelbagaimasalahyangdihadapiolehpentadbirdangurudisekolahtidakakandipertikaikan.Iniadalahkeranadapatankajianakanmemberiimpakyangpositifkepadaperubahanyangterancangdankesannyaakanmenghasilkanapayangdikehendakiagarmatlamatpendidikandapatdirealisasikan.KajianTindakandiyakinidapatmenonjolkanamalanterbaikdalampengajaran,pembelajarandanpengurusansekolah.Sehubungandenganitu,sewajarnyasemuawargapendidiktermasukPengetua,GuruBesar,danguru-guruberperanandalammembudayakanKajianTindakandisekolahmasing-masing.

ManualKajianTindakandihasilkandandimantapkanbersesuaiandengankeperluansemasadanakandatang.Iamerupakangarispanduanbagimelaksanakankajianberdasarkanprosesyangbetul,tepatdansistematiksupayadapatanyangbermaknadapatdihasilkansertamampumenyumbangkepadapenambahbaikandalamaspekpengajarandanpembelajaran,pentadbirandanpengurusanpendidikan.Manualinidiharapkandapatmembangkitkanminatguru-gurukhususnyauntukmenjalankankajiandisekolah,disampingmenambahkanpengetahuandankefahamangurutentangtatacaramelaksanakanKajianTindakan.MogapenyediaanManualini,akandapatmendekatkandiripembacadanparapendidikkhususnyadenganduniaKajianTindakan.

DR.AMIRBINSALLEH@MOHDSALEHPengarahBahagianPerancangan&PenyelidikanDasarPendidikanKementerianPelajaranMalaysia

ii

KANDUNGAN

TajukMukaSurat

Prakataii

Kandunganiii

SenaraiRajahv

SenaraiJadualvi

Bab1:

PENGENALANKAJIANTINDAKAN

1.1Pendahuluan11.2DefinisiKajianTindakan21.3TujuanKajianTindakan41.4Ciri-ciriKajianTindakan51.5ModelKajianTindakan51.6PerkembanganKajianTindakan71.7KajianTindakandiMalaysia81.8BudayaPenyelidikanDalamKalanganGuru101.9Rumusan11

Bab2:PROSESKAJIANTINDAKAN2.1Pengenalan132.2Jenis-jenisKajianTindakan132.3ProsedurMenjalankanKajianTindakan172.4ProsesKajianTindakan18

Bab3:

Bab4:

Bab5:

MERANCANGDANMELAKSANAKANKAJIANTINDAKAN3.1Pengenalan263.2ProsesMerancangdanMelaksanakanKajian26

REFLEKSI4.1Pengenalan364.2DefinisiRefleksi364.3TujuanRefleksi374.4KaedahRefleksi384.5HasilRefleksi384.6BilaMelakukanRefleksi?39

PENGUMPULANDATA5.1KaedahpengumpulanData425.2SoalSelidik425.3Temubual485.4Pemerhatian495.5Ujian525.6AnalisisDokumen52iii

Bab6:ANALISISDATA6.1Pengenalan536.1.1AnalisisDataSoalSelidik536.1.2AnalisisDataKeAtasPemerhatianYangDijalankan666.1.3AnalisisDataTemuBual766.1.4AnalisisDokumen79

Bab7:

Bab8:

KERTASCADANGAN(PROPOSAL)KAJIANTINDAKAN7.1KertasCadanganKajianTindakan897.2FungsiKertasCadangan897.3KandunganDalamKertasCadanganKajianTindakan90

PELAPORANKAJIANTINDAKAN8.1PelaporanKajianTindakan968.2FormatPelaporanKajianTindakan96

8.3PanduanAsasMenyediakanKertasLaporanKajian

97

Tindakan8.4ContohLaporanKajianTindakan:Contoh11078.5ContohLaporanKajianTindakan:Contoh21308.6ContohLaporanKajianTindakan:Contoh3139

Bibliografi151

iv

SENARAIRAJAH

RajahPerkaraMukasurat

Rajah1.1:GelungKajianTindakan(Kemmis&McTaggart,1988)Rajah1.2:PerkembanganKajianTindakanDiMalaysiaRajah2.1:Jenis-JenisKajianTindakan(Creswell,2005;2008)Rajah2.2ProsesKajianTindakanRajah2.3:ContohPetaMindaTentangMasalahKelemahanMuridDalamMataPelajaranMatematikMelaluiTeknikSumbangsaranRajah5.1:ProsesdalamPemerhatianTidakBerstrukturRajah6.1:SkrinMendefinisiVariabeldalamSPSSDataEditorRajah6.2:SkrinMemasukkanDatadalamSPSSDataEditorRajah6.3:KotakDialogbagiProsedurFrequenciesRajah6.4:SkrinStatistikdalamProsedurFrequenciesRajah6.5:KotakDialogbagiChartsRajah6.6:GrafBarItem1Rajah6.7:GrafBarItem2Rajah6.8:GrafBarItem3Rajah6.9:GrafBarItem4Rajah6.10:KesediaanMuridMenjawabSoalanSemasaPengajarandanPembelajarandiBilikDarjahRajah6.11:KotakdialogPaired-SamplesT-TestRajah6.12:KotakdialogPaired-SamplesTTest:OptionsRajah6.13:GrafGarisPrestasiMuridDalamUjianPradanUjianPosRajah6.14(a):HistogrambagiSkorUjianPraRajah6.14(b):HistogramSkorUjianPos

v

SENARAIJADUAL

JadualPerkaraMukaSuratJadual3.1:Analisispenulisanayatolehmuridmengikutformatsubject-verbJadual3.2:JadualPelaksanaanAktivitiJadual5.1:TeknikUtamaTemuBual

Jadual6.1:PengagihanSkorJadual6.1:JadualPerangkaanAsasJadual6.2:JadualFrekuensiItem1Jadual6.3:JadualFrekuensiItem2Jadual6.4:JadualFrekuensiItem3Jadual6.5:JadualFrekuensiItem4Jadual6.6:JadualPemerhatiansemasaPengajarandanPembelajaranDiBilikDarjahJadual6.7:PengajaranBerfikirSecaraKritisDiBilikMakmalFizik

Jadual6.8:PengajaranBerfikirSecaraKritisDiBilikMakmalFizik(Rumusanpemerhatian)Jadual6.9:PengajaranBerfikirSecaraKritisDiBilikMakmalFizik(KaedahPemerhatianKaedahGundal)Jadual6.10:PengajaranBerfikirSecaraKritisDiBilikMakmalFizik(PemerhatianTidakBerstruktur)Jadual6.11:PengajaranBerfikirSecaraKritisDiBilikMakmalFizikJadual6.12:TranskripsiTemubualBerkaitanMinatMuridTahun5AnggerikKeAtasTajukPecahanJadual6.13:PencapaianPelajarTingkatan4GigihDalamPeperiksaanMatematikBagiSemesterJadual6.14:PrestasiMuriddalamUjianPradanUjianPosDalamMataPelajaranMatematikJadual6.15(a):StatistikAsasJadual6.15(b):StatistikKorelasiJadual6.15(c):StatistikUjianTJadual6.16(a):StatistikPerihalanJadual6.16(b)UjianPraMuridJadual6.16(c):UjianPosMurid

vi

BAB1PENGENALANKAJIANTINDAKAN

1.1Pendahuluan

itisdifficulttoseehowteachingcanbeimprovedorhowcurriculumproposalscanbeevaluatedwithoutself-monitoringonthepartofteachers.Aresearchtraditionwhichisaccessibletoteachersandwhichfeedsteachingmustbecreatedifeducationistobesignificantlyimproved.(Stenhouse1975:165)

Kajiantindakanmelibatkanpengumpulandanpenterjemahandatauntukmemudahkanpemahamanseseorangtentangsesuatufenomenaataupermasalahanditempatkerja.Perkarautamadalamprinsippelaksanaankajiantindakanialahmatlamatuntukmemperbaikiamalanseseorangataumengatasimasalahyangdihadapidenganmembuattindakanterhadappenemuanyangdidapatitentangsesuatuamalanitu.Kajiantindakandalampendidikanmenjadisatuperkembanganpentingyangmemberialternatifpenyelidikankepadapendidik.

Pengamalan'researchthinkingandorientationdanresearch-baseddecision-making'dalamtugashariandalamkalangangurumerupakansatudaripadapendekatanterbaikuntukmeningkatkanmutukecemerlanganpendidikan,terutamanyadalampengajarandanpembelajaran.Kajiantindakanmerupakanwadahyangsangatberkesandalammembantuguru-gurumemahamidanmenganalisismasalahdanseterusnyamenjalankankajianbagimendapatkanjawapanuntukmengatasimasalahtersebut.Kajiantindakanmembantuguru-guruuntukbertindaksecarasistematikberdasarkantatacarayangdigariskanuntukmenjalankankajian.

1

1.2DefinisiKajianTindakan

Kajiantindakanadalahsatukajianyangberbentukinkuirirefleksikendiriyangdilakukanolehpesertaiaitupengamalpendidikan,guruataupendidiksebagaipenyelidikdalamsituasisosialitusendiri.Sebagaipenyelidik,merekamelaksanakantindakanpraktik(intervensi)bertujuanuntukmembaikiataumeningkatkankualitiamalanmasing-masing,disampingmeningkatkankefahamanmerekatentangamalanitusertasituasidimanaamalanitudilakukan.Iamelibatkanprosesmembuatrefleksi,merancang,melaksanakandanmemerhati.

Terdapatpelbagaidefinisikajiantindakanyangtelahdikemukakanolehpakar-pakarkajiantindakan.Antaranyaadalahsepertiberikut:

i.Kemmis&McTaggart(1988)Kajiantindakanmerupakansatubentukinkuirirefleksikendiriyangdilakukansecarakolektif,dilakukanolehpesertayangberadadalamsesuatusituasisosialbertujuanmeningkatkankerasionalandankeadilanamalan-amalankemasyarakatandanpendidikanmerekasendiri,disampingmeningkatkankefahamanmerekatentangamalan-amalanitusertasituasidimanaamalanitudilakukan

ii.Ebbut(1985)Kajiantindakanmerupakansuatupengkajianyangsistematikolehsekumpulanpengamalterhadapusaha-usahauntukmengubahdanmemperbaikiamalanpendidikanmelaluitindakanpraktismerekasendirisertarefleksiterhadapkesanatauakibattindakantersebut.

iii.McNiff(1988)Kajiantindakanadalahsatupendekatanuntukmemperbaikiataumeningkatkankualitipendidikanmelaluiperubahandenganmenggalakkanguru-gurumenjadilebihsedartentangamalanmerekasendiri,menjadikritisterhadapamalan-amalantersebutdanbersediauntukmengubahnya.Iamelibatkangurudalaminkuiriyangdijalankanolehmerekasertamelibatkanguru-gurulainsecarabersama.

2

iv.Somekh(1989)Kajiantindakanialahsatukajianterhadapsituasisosialyangmelibatkanpesertadalamsituasisosialitusendirisebagaipenyelidikdenganniatuntukmemperbaikikualitiamalanmasing-masing.

v.Cochran-SmithdanLytle(1990)Kajiantindakanmerupakankajianbilikdarjahyangdilakukanolehguru-gurubagimembolehkanmerekamenerokaisu-isuyangmerekasukai.Iajugamenyediakansatukaedahyangformalbagimenjadikanpengetahuangurusebagaisebahagiandaripadasumbermaklumatdalampengajaransertamendekatkangurudalamstrukturkuasadalampendidikan.

vi.KemberdanGow(1992),Kajiantindakanmelibatkanpengamal(guru)untukmencubamembaikipengajaranmerekamelaluikitaranyangmelibatkanprosesperancangan,pelaksanaan,pemerhatiandanrefleksi.

Kesimpulannya,berdasarkanpelbagaidefinisitersebutdapatdirumuskanbahawakajiantindakanmerupakansatukaedahuntukgurumereflekmasalahyangmerekahadapi,memungutdanmenganalisisdatadanmelaksanakanperubahanterhadapamalanmerekaberdasarkandapatan-dapatanyangdiperolehi.Kajiantindakanmenjuruskepadamatlamatmenjalankanpenyelidikantindakan,iaituataskeinginandankecenderunganguruuntukmembaikikualitiamalanataupengajaranpembelajaransertasituasikerja.Sehubungandenganitu,gurudapatmengatasimasalahyangdihadapinyadalamkonteksamalanmerekasendiri.

3

1.3TujuanKajianTindakan

Kajiantindakanbertujuanuntukmemperbaikiamalanpengajaran,memperbaikiataumeningkatkankefahamanterhadapamalanpengajaran,danmemperbaikisituasidimanapengajarandijalankan.

Semuaguruadalahpenyelidikkeranasesiapasahajayangterlibatdalampengajaransecaralangsungsebenarnyaterlibatdalamprosespenyelidikantindakanmelaluisemuafasaiaitumerancang,melaksana,memerhatidanmereflek.KepentingangurumelaksanakanpenyelidikankeataspengajarandanpembelajaranjugatelahditegaskanolehStenhouse(1984:69)iaitu:

...Guruyangbaiktidakperludisuruhmembuatsesuatu.Merekatidakbergantungkepadapenyelidik-penyelidik,JemaahNazir,pihakyangmembuatinovasiataupenyelia.Guruyangbaikadalahsentiasarelamenerimanasihat,bimbingandanbantuan.Pendidik-pendidikluarbilikdarjahbolehmemberikhidmatnasihattetapihanyagurusahajayangakhirnyadiamanahkanuntukmengajardenganbaik.Olehyangdemikian,gurusepatutnyamenganggapstrategi-strategidanteknik-teknikpengajaransebagaipercubaandaneksperimensupayamerekadapatmengkritikkemahiran-kemahiranmerekabagimencapaipeningkatankemahiranprofesionalisme.Perbuatansedemikianmembawamaksudbahawagurupatutmelibatkankandiridenganpenyelidikanbilikdarjah.

Budayapenyelidikanamatperluditerapdandiberipenekanandalamkalangangurudisekolah.Iaamatbertepatandengantugasgurusebagaipendidikyangsekaligusberperanansebagaiagenperubahaan.Sehubungandenganitu,setiappermasalahan,kekanganataukerumitanyangberlakupadaperingkatsekolahsewajarnyadapatdiselesaikansecarabijaksanaolehwargapendidikdisekolah.

4

1.4Ciri-ciriKajianTindakan

Ciripentingkajiantindakanialah:

i.dilakukanolehguruataupendidikdalamkontekstugasseharianataudalamkonteksmatapelajarandankelasyangmerekaajar;

ii.dilakukansecaraberkumpulandansecarakolaboratifdenganmembentukkumpulan-kumpulanguruyangbersifatkritiskendiri(self-critical)danberkomitmenuntukmeningkatkankefahamanpraktismereka;menggunakantindakanpraktisbagimenyelesaikanmasalahdanmengembangkanpengetahuansecaraserentak.

iii.pengkajiterlibatsecaralangsungdalamusahamemperbaikiamalanpendidikandanmenambahkankefahamanterhadapamalantersebut;

iv.banyakmenggunakanaktivitiataukaedahrefleksikendiri;

v.dilakukansecarasistematikdanrigorous;dan

vi.dilakukansecaraberterusan,berkembangmengikutkitarrefleksikendiriiaitutinjauan,perancangan,pelaksanaandanrenunganataurefleksi.

1.5ModelKajianTindakan

TerdapatpelbagaimodelkajiantindakanyangtelahdibangunkanolehparapenyelidikantaranyaialahModelKajianTindakanyangdibangunkanolehKemmis&McTaggart(1988).Modeltersebutmenyarankanempatlangkahkajiantindakanberdasarkangelungan(cycle)sepertiberikut:

i.Mereflek(Reflect);ii.Merancang(Plan);iii.Bertindak(Action);daniv.Memerhati(Observe).

5

Langkah-langkahtersebutbolehdirumuskansepertiyangditunjukkanpadaRajah1.

Rajah1:GelungKajianTindakan(Kemmis&McTaggart,1988)

Rajah1menunjukkankajiantindakandijalankanberpandukanprosesberikut:i.gurumenjalankanrefleksikeatassatu-satuisupengajarandanpembelajaranyanghendakditangani;

ii.gurumenyediakansaturancanganyangsesuaiuntukmengatasimasalahyangdihadapinya;dan

iii.gurumelaksanakanrancanganyangdihasilkandandalamprosespelaksanaannyagurumemerhatikemajuantindakanyangdijalankanitu.

Refleksidilakukanbertujuansepertiberikut:i.memahamikewujudansesuatumasalah/kesukaran;

ii.memahamimengapamasalahtersebutwujud;

iii.memahamibentukmasalahyangtimbul;

iv.mengetahuitahapkeseriusanmasalahyangmembelengupengajarandanpembelajarantersebut;dan

v.memahamipelakuyangterlibatsecaralangsungatautidaklangsungdalampermasalahanitu.

6

KeseluruhanpelaksanaankajiantindakantersebutdisifatkansebagaiGelunganPertama(Cycle1)danjikamasalahtidakdapatditangani,makagurubolehlahmemulakanprosessemulakeGelunganKedua(Cycle2)sehinggalahmasalahdapatdiselesaikan.Satukritikanterhadapmodeliniialahiasentiasaberlanjutandantiadafinalitydalamsesuatuprosesyanghendakdilaksanakan.

1.6PerkembanganKajianTindakan

PERKEMBANGANKAJIANTINDAKAN

DIPERKENALKANOLEHKURTLEWIN(1946)(AhliPsikologiSosial)DuaIdeaUtamaKonsepPenyelidikanTindakanKeputusanBersamaKomitmenUntukPenambahbaikan

IdeaLewindigunakanolehStephenCoreydiTeachersCollegeColumbiaUniversity,NewYork(1953)sebagaipendekatanpenyelidikandisekolah

Tahun1970-anPenyelidikanmendapatperhatianantarabangsaLawrenceStenhousememperkenalkanKonsepGuruSebagaiPenyelidik1975-HumanitiesCurriculumProject(HCP)1978-Researchasabasicforteaching(diUEA,Norwich,England)

Tahun1976JohnElliotdanRakan-rakanmemperkenalkanFordTeachingProjectdiCARE,UEA,NorwichClassroomActionResearchNetwork(CARN)ProjekPALM(1988-1990)

PenyelidikanTindakanberkembangdiEropah,AustraliadanUSA

DiMalaysia,KTberkembang1990-anKonsepKTdiperkenalkankepada41orangpensyarahinstitut/maktabperguruandanpegawaiBPGdari11hingga20Disember1988olehProf.StephenKemmisdariSchoolofEducation,DeakinUniversity,Australia.

Tahun1990-anIdeagurusebagaipenyelidikmenjadisebahagiankandungankursusprogrampra-perkhidmatandandalamperkhidmatandiinstitut/maktabperguruan.

ProgrammeforInnovation,ExcellenceandResearch(PIER)BPPDP1993-1996

KTsebagaimatapelajarandalamkomponenkursusDPMdiInstitut/MaktabPerguruanbagiKursusDiplomaPendidikandanIjazah

Rajah1.2:PerkembanganKajianTindakanDiMalaysia

7

1.7KajianTindakandiMalaysia

KajiantindakandiMalaysiamuladiperkenalkansecaraformalkepada41orangpensyarahmaktabperguruansertapegawaidariBahagianPendidikanGuru(BPG)padaDisember1988melaluisatukursusjangkapendek(BPPDP,2005).KursusinidikendalikanolehProf.StephenKemmisdariSchoolofEducation,DeakinUniversity,Australiapada11hingga20Disember1988.Dalamtahun1990an,ideagurusebagaipenyelidiktelahmenjadisebahagiandaripadakandungankursusprogrampra-perkhidmatandandalamperkhidmatandiInstitutPengajianGuruMalaysia(IPGM)sehinggakini.

KegiatankajiantindakanterusmendapatperhatiandaripadaKementerianPelajaranMalaysia(KPM)daritahun1993hingga1996apabilaProjekPIER(ProgrammeforInnovation,ExcellenceandResearch)dilaksanakandenganperuntukanPinjamanBankDuniaSektorPendidikanRendahdanMenengahKetiga.PrograminidiurussetiakanolehUnitPenyelidikan,BahagianPerancangandanPenyelidikanDasarPendidikan(BPPDP).DalamprogramPIER,empatsub-programtelahdiwujudkan,iaituSub-Program1:InovasidalamSainsdanMatematik;Sub-Program2:SekolahKecildanTerpencil;Sub-Program3:PendidikanJarakJauh;danSub-Program4:PenyelidikanPendidikan.Tiap-tiapprograminidiurusolehseorangPengurusProgramyangmerancang,menyelaras,danmemantauperjalananprogram.Disampingitu,empatorangPakarPerundingdariuniversitidiAustraliadanlimaorangPakarPerundingdariuniversititempatanjugadilantikuntukmemberikhidmatperundingandarisemasakesemasa.

ProgramkajiantindakandiberipenekanandibawahSub-ProgramPenyelidikanPendidikan,keranaKPMberpandanganbahawaguruperludidedahkandenganilmupenyelidikanbagimempertingkatkanprosespengajarandanpembelajarandisekolah.KolaborasiantaraBahagianPendidikanGuru(BPG)danBPPDPtelahmembolehkansatukumpulangurudanpegawaidihantarkeUnitedKingdomuntukbelajarperkaedahankajiantindakandenganlebihlanjutlagiuntukmembolehkanmerekamenjadifasilitatorkursuskajiantindakan.KursusyangdiikutiolehempatorangpensyarahIPGM,limaoranggurudanseorangpegawaiBPPDP,KementerianPendidikanMalaysia(KPM)ituadalahClassroomActionResearchdiSchoolof

8

EducationandAppliedResearchinEducation(CARE),UniversityofEastAnglia,Norwich,Englandpadatahun1994.Satulagikursusyangdihadirioleh11orangpesertayangterdiridaripadapegawaiKPM,JabatanPendidikanNegeri(JPN),PejabatPendidikanDaerah(PPD)dangurusekolahialahdiAustraliapadatahun1995.KumpulaninitelahmenghasilkansatuModulKajianTindakanpadatahun1995untukdigunakanolehparagurudibawahprojekkajiantindakan(BPPDP,1995).

BagimenambahkankeberkesananprojekpenyelidikanpendidikaniniseorangpakarrundingdariTheInternationalDevelopmentProgramofAustralianUniversitiesandColleges(IDP)telahdilantikmelaluiperjanjiankerjasamaantaraKerajaanMalaysiadenganIDPpada21Januari1995.ProfessorNeridaEllertondilantiksebagaipakarrundingluarnegerimanakalaDr.KimPaikLahdariUniversitiSainsMalaysiasebagaipakarrundingdalamnegeri.Melaluikhidmatpakarrundingini,beberapasirikursusdanbengkeltelahdiadakandiseluruhnegarayangmelibatkanpesertakursusyangterdiridaripadaparaguru,pensyarahmaktabperguruansertapegawai-pegawaipendidikandariBahagian-bahagiandiKPM,JPN,danPPD.

Pengetahuandanmaklumatyangdiperoleholehpeserta-pesertakursusKajianTindakandiluarnegaratelahdisebarluaskepadaguru-gurudisekolahmelaluimodulsertakursusdanbengkeluntukmendapatkesanberganda(multipliereffect)bagimembudayakanpenyelidikandisekolah.Peserta-pesertakursusterdiridaripadapegawai-pegawaipendidikandanguru-gurusementarafasilitatorterdiridaripadapakarrundingtempatan,pegawai-pegawaiBPPDP,kakitangansumberyangtelahdilatihdibawahPIERdanpegawai-pegawaiJPN.

Disampingmenghadirikursuskajiantindakan,pesertakursusjugatelahmenjalankanprojek-projekKajianTindakandenganmendapatperuntukandaripadaperuntukanPIERdibawahSub-ProgramIV(PenyelidikanPendidikan)yangdisalurkanmelaluiBPPDP.Bagimenyebarluaskandapatan-dapatankajiantindakan,seminar-seminarpenyelidikantindakantelahdiadakansetiaptahunsejaktahun1994hinggakini.Bahan-bahansokongansepertiModulKajianTindakanjugadihasilkanbagimembantupelaksanaankajiantindakan.

9

UsahauntukmempergiatkanaktivitikajiantindakansetelahtamatnyaprogramPIERditeruskandenganpengagihanperuntukandaripadaKementerianSains,TeknologidanAlamSekitarpadatahun1998dan2000.Denganperuntukanini,beberapakursusyangmelibatkangurusainsdanmatematiktelahdapatdijalankan.

1.8BudayaPenyelidikanDalamKalanganGuru

Sejaktahun2001hinggasekarang,BPPDPtelahmendapatperuntukankhasdibawahAnggaranBelanjaMengurusbagiprogrammembudayakanpenyelidikanmelaluikajiantindakandalamkalanganguru.DisampingBPPDPsebagaipenggerakutamaprojekpemupukanbudayapenyelidikandikalanganguru,JPNdanPPDdisemuanegeriadalahbertanggungjawabdalammerealisasikanmatlamatmemupukbudayapenyelidikandikalangangurusekolah.SeorangPegawaiPenyelarasKajianTindakantelahdilantikbagisetiapnegeri.PegawaiPenyelarasKajianTindakanbersamapegawaidiPPDbertanggungjawabmerancangdanmelaksanakanprojekpemupukanbudayapenyelidikansertamenyelarasdanmemantaupelaksanaannyadisekolah-sekolahdisetiapnegeri.Disampingitu,limaorangJurulatihUtamaKajianTindakan(JU)bagisetiapnegerijugatelahdilantik.

SeminarPenyelidikanKebangsaanyangdiadakansetiaptahunmulai1993merupakansalurankhasbagipenyebaranhasilkajiantindakan.Paragurudiberipeluanguntukmembentangkanlaporankajiantindakandanberkongsipendapatdenganguru-gurulainyangterlibatdalamrangkaiankajiantindakanyangtelahditubuhkandisetiapJabatanPelajaranNegeri.

Tujuanmemupukbudayapenyelidikandalamkalanganguruialahuntuk:i.membantugurudalammenghadapicabarandanmasalahberhubungdenganamalanpengajarandanpembelajaransertadapatmemperkembangkankemahiranprofesionalgurukhususnyadalammengenalpastiteknikataukaedahpengajaranpembelajaranyangberkesan;

ii.memberipeluangkepadagurumembuatsumbanganpentinguntukmengukuhkanasaspengetahuanprofesionaldisampingmembolehkangurumenyelesaikanmasalahprofessionaltanpamerujukkepadaarahanluar;

10

iii.mengeluarkangurudaripadakongkonganamalanrutindanmeningkatkanamalan-amalanprofesionalkhususnyadalammengujisendiridanmemperkembangkanidea-ideabarutentangamalanmereka.Denganitu,gurumempunyaihakmilikdalammemperkenalkanamalan-amalanyangefektif;

iv.menggalakkangurumenyelesaikanmasalahyangwujuddalamamalanhariandenganmembuatrefleksibagimendapatkanideadanstrategibarukearahpembaharuan;

v.menggalakkangurumenyelidikamalansendirian,membaikitindakandanmenilaihasilataukeberkesanantindakantersebut.Melaluicaraini,gurumempunyaikuasauntukmembuatkeputusandalambilikdarjahnyasendiri;

vi.menggalakkanguruberkongsipengalamandanmemberipublisititentangamalan-amalanprofesionalmereka.Halinidapatmeningkatkankeyakinandirigurusebagaikumpulanprofesionaldandapatmembaikiprestasidankepuasankerja;dan

vii.mendoronggurusecaraindividuataubersamamembuatrefleksikeatasamalanmereka,menganalisisperananmerekadarisegikekuatandankelemahan,mengambiltindakanyangwajardanmemantaukesannya.Inimemberipeluanggurumenjadiagenperubahan.

1.9Rumusan

Kajiantindakandapatmembantumeningkatkantahapprofesionalismegurukeranasebagaipenyelidikiadapatmemberikansemangatdanminatbaruuntukmengenalpastikaedahpengajaranbarusepertiyangdicadangkandalamliteratur.Kajiantindakanjugamembantugurumeningkatkankemahiranmemerhatiataumencerap,danmemperbaikikomunikasidenganpelajar.Kesannya,guru-guruakandapatmempelbagaikankaedahpengajaranberdasarkanpenemuandaripadakajiantindakan.

Kajiantindakanmembantumeningkatkankeserakanan,empowermentdanself-esteemdalamkalanganguru.Merekamenjadilebihterbukakepadaperubahan,lebihreflektif,danlebihbermaklumat.Merekamerasakandirimerekasebagaipakardalambidangmasing-masing,menjadipenyelesaimasalahyangbaik,menjadilebihefektif,bersikappositifterhadappenyelidikandandapatmelihathubunganteoridanamalan

11

denganberkesan.Sehubungandenganitu,penglibatangurudalamkajiantindakanakanmemberikanimpakyangpositifkepadagurusamaadadalamaspekmeningkatkankeberkesananpengajarandanpembelajaranataumeningkatkandirigurusebagaiseorangyanglebihprofesional.

12

BAB2PROSESKAJIANTINDAKAN

2.1Pengenalan

KajianTindakanmelibatkanbeberapaprosesdanaktivititertentu.Setiapprosesdanaktivitiiniperludijalankansecarasistematik.Iniadalahuntukmemastikankajiantersebutdapatdijalankandenganbetul,lancardanmencapaimatlamatyangdisasarkan.

2.2Jenis-JenisKajianTindakan

Berdasarkanpendekatankonvensional,kajiantindakanhanyadijalankandalamkonteksbilikdarjahsahaja.Padamasakini,takrifankajianlebihluasdanmerangkumikomunitipendidikanataupunkomunitiyangadahubungandenganpendidikanatausekolah.Kini,kejayaansesuatuusahapendidikanbukanhanyabergantungkepadaperanansatupihaksahajadansememangnyabukanlahhanyaperananguruyangmenjaminkejayaanpelajar,bahkanlain-lainpihakyangberkepentinganjugamemainkanperanandalamkejayaanpelajar.Antarapihakberkepentinganatauaspek-aspekyangmempengaruhikejayaanpelajaradalahgurubesar,pengetuasekolah,ibubapa,komunitidimanaterletaknyasekolah,kemudahanyangsediaadadisekolah,tuisyen,dankelayakanguru.Kejayaansesuatusekolahbukanhanyadisebabkanfaktorgurudanpelajarsemata-matatetapigabunganfaktor-faktorlainyangsama-samamemberisumbangan.

Berdasarkanparadigmabaruini,Creswell(2008)membahagikankajiantindakankepadaduajenissepertiyangditunjukkanpadaRajah2iaitu:

i.kajiantindakanamalan(practicalactionresearch);danii.kajiantindakanpenyertaan(participatoryactionresearch)

13

KajianTindakan

AmalanPenyertaan

MengkajiamalansetempatMelibatkaninkuiriberasaskanindividuataupasukanMemfokuskepadapembangunangurudanpembelajaranmuridMelaksanapelantindakanMelahirkangurusebagaipenyelidik

Mengkajiisu-isusosialyangmenghalangkehidupanindividuMenekankankesaksamaankolaborasiMemfokuskepadaperubahan-perubahanyangmeningkatkankualitikehidupanMelahirkanpenyelidikyangbebas(emancipated

researcher)

Rajah2.1:Jenis-JenisKajianTindakan(Creswell,2008)

Dalamklasifikasikajiantindakantersebut,kajiantindakanamalanmelibatkanpeninjauantentangamalangurudalamkonteksbilikdarjahdimanaguruitumengajar.Inibolehdijalankansamaadamelaluidirinyasendiriataupunmelibatkanrakansejawatyangmengajarmatapelajaranyangsama(team-basedinquiry)denganmemberifokusterhadapperkembanganguru(teacherdevelopment)danpembelajaranpelajar(studentlearning).Guruyangmenjalankankajiantindakanamalaninimestimelaksanakansatupelantindakanbagimencapaimatlamatbeliausebagaiseoranggurupenyelidik(teacherasresearcher).

Sebaliknyakajiantindakanpenyertaanmelibatkankajiantentangisu-isusosialyangmenghalangperkembanganpelajar.Untukmelihatisusepertiini,guruperlumeninjaulatarbelakangsosialpelajardanpersekitaransekolah.Guruperlumengadakan

14

kolaborasidengankomunitiataupihakberkepentinganbagimencarisebabmusababkenapaseseorangpelajaritutidakbolehmenguasaiilmu.Apabilafaktor-faktoryangmenghalangpelajaritudikenalpasti,makagurubolehmelaksanakanprogramuntukmengubahcarahiduppelajar(life-enhancingchanges)dandenganberbuatdemikian,iaakanmenjadikangurusebagaiemancipatedresearcherataupunguruyangmembebaskanpelajarnyadaripadasesuatubelengguyangmencegahperkembanganpelajar.MenurutCreswell(2005)kajiantindakanpenyertaanhasasocialandcommunityorientationandanemphasisonresearchthatcontributestoemancipationorchangeinoursociety.(h.555).Kajiantindakansepertiinijugadigelardenganberbagai-bagainamaseperticommunity-basedinquiry(Stringer,1999),collaborativeactionresearchorparticipatoryresearch(Kemmis&McTaggart,2000)ataucriticalactionresearch(Mills,2000).

Darisatusudutyanglain,Kemmis&Wilkinson(1998)menggariskanenamciriutamakajiantindakanpenyertaan,iaitu:

i.Kajiantindakanpenyertaanmerupakansatuprosessosialdimanapenyelidikmenerokaperhubunganantaraindividudenganoranglain.Iniadalahuntukmemahamibagaimanainteraksisosialmembentukorangperseorangan.Dalamkontekspendidikan,iabolehdigunakanuntukmenerokakerjasamaantaraguru;

ii.Bentukinkuiribercorakpenyertaan.Inibermaknaindividumenjalankankajianberhubungdengandirimerekasendiri.Dalamprosesini,merekamenelitibagaimanapemahaman,kemahiran,nilaidanpengetahuanmenggalakkandanmencegahamalantindakanmerekasendiri.Sebagaicontoh,gurubolehmengkajidirimerekasendiriuntukmemperolehpemahamanyanglebihbaiktentangamalanmerekadanbagaimanapengetahuaninibolehmembentukdanmencegahkerjamerekadenganpelajar;

iii.Kaedahkajiantindakaniniadalahbersifatpraktikaldankolaboratif.Kajianinipraktikalsebabpenyelidikmenerokaaspek-aspeksepertikomunikasi,penghasilanpengetahuan,danstruktursosialorganisasiitudengantujuan

15

mengurangkanperkarayangtidakrasional,tidakproduktif,tidakadil,atautidakmempunyaiinteraksiyangmemuaskan.Kajianinijugabersifatkolaboratifkeranaiamementingkanprosesinkuiri.Sebagaicontoh,gurubolehmengadakankolaborasidengangurulainbagimengurangkanbirokrasikeranajikaiaberterusanmungkinmencegahinovasididalamsesebuahbilikdarjah;

iv.Kajiantindakanpenyertaanbercorakemansipasi(emancipatory).Iacubamembebaskanseseorangdaripadasesuatukekanganyangbolehmenghalangperkembangandankeyakinandirinya.Sebagaicontoh,kajiantindakaninibolehdigunakanuntukmengubahprosedurbirokratikgurudisekolahbagimemudahkanpembelajaranpelajar;

v.Tujuankajiantindakanpenyertaanadalahuntukmembantuindividumembebaskandiridaripadasesuatukekangansepertmedia,bahasa,prosedurkerja,danapa-apaperhubungantentangkuasadalampersekitaranpendidikan.Sebagaicontoh,gurumungkindapatmengelakkandiridariperananyangdianggapkurangpenting(subservientrole)didalambidangpelajaranyaknimerekatidakberasadirimerekadiberipengupayaan(empowerment)didalambilikdarjah;

vi.Kajiantindakaniniadalahrecursive(reflektifataudialektikal)danmemberifokustentangperubahan(change)dalamsesuatuamalan.Iniberlakudalambentukgelung(spiral)refleksidantindakan.Apabilagurumereflektentangperananmerekadisekolah,merekaakancubatindakandemitindakansehinggamerekaberjayadalamtindakanmereka.

Seseorangguruyangmenjalankankajiantindakanyangbersifatpenyertaanbolehmengatasipenyebabatauasaskewujudansesuatumasalah(rootcausesoftheproblem)danbukannyaterbataskepadasimptommasalah(symptomsoftheproblems).Dalamperkataanlain,gurudapatmengatasimasalahtulen(realproblems).

16

2.3ProsedurMenjalankanKajianTindakan

Lewin(1946;1948)merupakanorangpertamayangmewujudkansatukodifikasi(codification)tentangprosedurmenjalankankajiantindakan.Beliaumenyarankanproseduritusebagaimempunyai4peringkatutama,iaitu:i.merancang;ii.bertindak;iii.memerhati;daniv.merefleks.

MenurutLewin(1946;1948),kajiantindakanbermuladenganpewujudansatuideaumumdankemudiandatadipungutuntukmenjelaskanataumerungkaisesuatusituasi.Denganini,satupelantindakandapatdihasilkanuntukmencapaiobjektifyangdikenalpastibersamadengankeputusantentanglangkah-langkahpertamayangperludijalankan.Peringkatseterusnyamelibatkanpungutanfakta-faktauntukmemantaudanmenilaiintervensiitu,iaitubertindaksebagaipenilaianformatif.Lewin(1948)menyatakanbahawakesemuainibolehdiwujudkansebagaisatuprosesgelungan(spiral)yangmengandungiperancangan,tindakan,pencarianfaktatentanghasil(outcome)daripadatindakanyangtelahdiambilitu.

BolehdikatakanbahawaideaLewintelahdikembangkanolehKemmis&McTaggart(1981)denganpetikanhasilmerekasepertiberikut:

Inpractice,theprocessbeginswithageneralideathatsomekindofimprovementorchangeisdesirable.Indecidingjustwheretobegininmakingimprovements,onedecidesonafieldofactionwherethebattle(notthewholewar)shouldbefought.Itisadecisiononwhereitispossibletohaveanimpact.Thegeneralideapromptsareconnaissanceofthecircumstancesofthefield,andfact-findingaboutthem.Havingdecidedonthefieldandmadeapreliminaryreconnaissance,theactionresearcherdecidesonageneralplanofaction.Breakingthegeneralplandownintoachievablesteps,theactionresearchersettlesonthefirstactionstep.Beforetakingthis

17

firststeptheactionresearcherbecomesmorecircumspect,anddevisesawayofmonitoringtheeffectsofthefirstactionstep.Whenitispossibletomaintainfact-findingbymonitoringtheaction,thefirststepistaken.Asthestepisimplementednewdatastartcominginandtheeffectoftheactioncanbedescribedasevaluated.Thegeneralplanisthenrevisedinthelightofthenewinformationaboutthefieldofactionandthesecondactionstepcanbeplannedalongtheappropriatemonitoringprocedures.Thesecondstepisthenimplemented,monitoredandevaluated;andthespiralofaction,monitoring,evaluationandreplanningcontinues.(h.2).

Zuber-Skerritt(1996)menyarankanbahawaprosesgelungandalamkajiantindakansebagaimempunyaii.perancanganstrategik;ii.melaksanakanpelan;iii.memerhati;menilaidanmenilaisendiri;iv.refleksikritikaldanrefleksisendirikeataskeputusan(i)dan(iii)danmembuatkeputusantentanggelungankajianseterusnya.McNiff(2002)mencadangkan8langkahdalammodelkajiantindakanbeliau,iaitu

i.mengkajisemulaamalansemasa(refleksi);ii.mengenalpastisatuaspekyanghendakdikaji;iii.membayangkanlangkahseterusnya(merancang),iv.mencubatindakan/kaedahbaru(melaksana),v.memantaudanmereflekapayangberlaku(memerhati);vi.mengubahpelanberdasarkanapayangtelahdijumpai,apayangberlakudanmeneruskannya;vii.menilaitindakanyangtelahdiubahitu;danviii.meneruskansehinggaandaberpuashatidengankerjaanda(mengulangigelungan).(McNiff,2002)

2.4ProsesKajianTindakan

Proseskajiantindakanbolehditunjukkansebagaigelungspiraliaitusatuisuakanmenjadiasaskepadasatuisulaindansatupersoalanyangterjawabakanmenjanapersoalan-persoalanbaru.KajianTindakanmelibatkangelungspiralyangbermula

18

daripadaprosesmereflek,diikutiolehprosesmerancang,bertindakdanmemerhati.SetiapprosespulamempunyaiaktivititertentusepertiyangdigambarkandalamRajah4.

MEREFLEKMuhasabah/merefleksidiribagimelihatkekuatandankelemahanp&pdirisendiri

TINJAUANAWAL-Pengumpulanawaldatabagimengesahkanisu/masalahsebenar

-MengenalpastifokusmasalahyangmenjadikeperihatinanGELUNG1

MEMERHATIMengumpuldanmenganalisisdatabagimenilaikeberkesanantindakan

BERTINDAKMelaksanakantindakanbagimengatasimasalahyangmenjadifokus

MEREFLEK

MERANCANGMerancangtindakan/intervensi/bagimengatasimasalahyangdifokuskan.

GELUNG2

MEMERHATI

BERTINDAK

Rajah2.2:ProsesKajianTindakan

19

MERANCANG

TERUSKANKEGELUNGSETERUSNYA(JIKAPERLU)

KajianTindakanbertitiktolakdaripadaprosesrefleksi(imbaskembali)yangdilakukanolehguruterhadaptugasseharianmereka.Sebagaicontoh,gurumengimbaskembalisesipengajarandanpembelajaran(p&p)yangtelahdijalankandidalamkelasterhadapmurid-muridnya.Kekuatandankelemahanp&pditelitisamaadamuriddapatmemahamiapayangingindiajarsertamasalahyangdihadapiolehmuriddangurudalammelaksanakanp&p.Prosesrefleksiiniperludilakukansecarakritisagargurudapatmelihatpelbagaiisudanmasalahyangwujuddalammelaksanakantugasseharian.

Prosesrefleksijugabolehdilakukansamaadasecaraindividuataupunberkumpulan,misalnyabersamarakansejawatyanglain.Jikaiadibuatdalamkumpulan,tekniksumbangsaranbolehdigunapakaibagimengenalpastimasalahyangdihadapidanpuncamasalahberkenaan.Rajah5menunjukkancontohpetamindatentangmasalahkelemahanmuriddalammatapelajaranMatematikyangdiperolehimelaluitekniksumbangsaran.

20

TidakmemahamikonsepasasTidakkuasaisifirTidakbimbing

Malas

Ibuibubapabapa

Pelajar

MiskinPonteng

Pelajarlemah

TidakminatTidakbuatkerja

math

Tidakambilberat

rumah/latihanpelajarananak

Persekitaran

Penerangantidakjelas

PengajarantidakmenarikGarangCepatuntukhabiskan

Guru

Gejalanegatif

Tidakkondusif

sukatan

Tidakdapatkawalkelas

Rajah2.3:ContohPetaMindaTentangMasalahKelemahanMuridDalamMataPelajaranMatematikMelaluiTeknikSumbangsaran

KelemahanmuriddalamMatematikbiasanyadisebabkanolehbanyakfaktoryangsalingberkaitanantarasatusamalain.Justeru,guruperlusedarbahawaagaksukaruntukmenanganikesemuapuncamasalahyangditemui.Guruperlumemberifokuskepadapuncamasalahyangberadadalamruanglingkupataudalamkawalanguruyangmanagurumempunyaikuasauntukbertindak.

Setelahmelakukanprosesrefleksi,seterusnyaguruharusmerancangtindakanyangingindiambilbagimengatasimasalahyangdikenalpasti.Gurudinasihatkanjanganterusmerancangdanmengambiltindakanpenambahbaikanberdasarkanrefleksi

21

secaraindividuatauberkumpulansemata-mata.Iadisebabkanperancangantindakansebeginiakanhanyadibuatberdasarkanpersepsiatauandaiangurusahaja,bukannyaberdasarkanmaklumatsebenar.Halinibolehmenyebabkantindakanyangdiambilnantitidakmemberikanimpakyangbesardankadangkalaberkemungkinanmemberikesanyangnegatifkepadagurudanmurid.Olehitu,tinjauanawalmelaluipengumpulandataataumaklumatsecaratepatpadaperingkatpermulaanadalahpentingbagimembolehkangurumengenalpastipuncasebenarberlakunyamasalahtersebut.Pengumpulandatainibolehdilakukandenganpelbagaicarasepertimelaluiujian,soalselidik,temubual,pemerhatiandananalisisdokumen.

Setelahmengenalpastipuncamasalahyangdihadapimuridmelaluitinjauanawal,guruperlumerancangtindakanintervensibagimengatasinya.Perancangantindakaninimemerlukankreativitiguru.Antaratindakanintervensiyangbolehdilakukanadalahsepertimencarikaedahdanstrategip&pyanglebihberkesan,menyediakanbahanbantumengajaryangsesuaiuntukdigunapakai,menggunakankaedahvisualataumaujuduntukmenerangkansesuatukonsepdansebagainyakearahmenanganimasalahtersebut.

Seterusnya,guruharusmelakukantindakanmelaluiperancanganyangtelahdibuat.Laksanakansegalatindakanyangperlubagimengatasimasalahyangdihadapisamaadaolehmuridmahupunguru.Kemudianguruperlupulamemerhatidanmemantausamaadatindakanituberkesanatautidaksertasejauhmanaiadapatmenyelesaikanmasalahyangdihadapi.Untukini,guruperlusekalilagimengumpuldatasamaadamelaluiujianataucara-carayangtelahdinyatakandiatastadi.Datayangdiperolehiperludianalisisbagimembolehkangurumelakukansemularefleksiberkaitankekuatandankelemahantindakanyangdiambil,keberkesanantindakantersebutsertatindakansusulanyangperludilakukan.Prosesiniakanberterusandalamkitarankajian.

RingkasankepadaproseskajiantindakaninidapatdigambarkandalamSinopsis1dan2yangdisesuaikandaripadacatatanseorangguruyangdipetikdaripadaHopkin,1993.

22

SINOPSIS1(Disesuaikandaripadalaporanseorangguru,dalamHopkin,1993)

Keinginanuntukmengetahuiapayangberlakudalamkelas/pengajaransaya.(membuatrakamanaudio)

"Sayarasaseolah-olahsayaagakcepat(abrupt)dalamteknikpenyoalansayadantidakmemberimuridmasayangcukupuntukmembentukjawapankepadasoalansaya."

Keputusan:"Sayamenerokalebihlanjutdanmemastikansamaadahalinimerupakanamalanpengajaransaya(tekal)atauhanyadipengaruhiolehkeadaanmasaitu."

(Membuatrakamansekalilagidandisokongdenganpencerapanolehrakandanberbual-bualdenganmuridselepaspengajaran)

"Sayadapatimemangbenarbahawasayamemintajawapandengancepatselepasmengemukakansoalandanagakkerapjugasayamenjawabsendirisoalansayaitu."

Membuatrujukan(Membaca)Sayaterjumpadenganliteraturyangmembincangkanperkaitanantaratempohyangberlaluselepasgurumengemukakansoalandengankualitimaklumbalas(response)murid.Sayamerasakanbahawasayatidakmemberimuridcukupmasauntukberfikirselepasmengemukakansesuatusoalan.

Keadaaninimungkinmenjejaskanprosesberfikirkanmereka(?)

23

MENGUMPULDATA

MENGESAHKANANDAIAN

TAFSIRAN

TINDAKAN

SayamerangkasaturancanganbagimengubahtingkahlakupengajaranLAKSANADANsayaitudanmenentukankaedahuntukmemantauteknikpenyoalanMEMANTAUsaya.Sayamengambilmasayangagakpanjang(lebihsatubulan)untukmelaksanakanrancanganini.

Sayamendapatbuktibahawa:responsmuridbertambahbaik;banyakjawapanarastinggiyangdiberikanmurid;suasanakelasmenjadibertambahbaik;muridmenjadilebihaktifdalammenjawabsoalan;danmuridbertambahkomiteduntukmengikutipelajaransaya.

Namundemikiansayadapaticarapenyoalansayamasihbelummenyeluruh(sebaransoalan).Iamenyebabkanmasihterdapatbeberapamuridyangpasifdantidakmelibatkandiridenganaktifdalampengajarandanpembelajaran.Sayabercadanguntukmeneruskanrancangansayainidanmembaikibeberapaaspekkelemahandalamrancanganawal.

SINOPSIS2

ANALISISDANREFLEKSI

GURUA

GURUAdanGURUB

GURUB

Sayamenghadapimasalahdengansalahsebuahkelasyangsayaajar.Murid-muriddalamkelastersebutnampaknyatidakberminatterhadappelajaranyangsayaajar

KamimemutuskanuntukmenyiasatdanmendapatkanmaklumattentangapayangberlakudikelastersebutketikaguruAmengajar

SayamencerapbeberapapengajaranguruAsertamembuatrakaman(audio)pengajarantersebut.Kemudiankamiberduasama-samameneliticatatansayadanrakamanpengajaransertaberbincang.

24

GURUA

GURUA

GURUA

GURUA

GURUA

Kamimembentukbeberapahipotesis.Antaranya:kandunganpelajaranyangsayagunakantidakmerangsangmurid;danmuridtidakdapatmengaitkanisipelajarandengankeperluanatauminatmereka.

Sayamencariideadanberusahamenggunakanisipelajaranyangadakaitandenganminatataupengalamanmurid.Sayamengubahsuaijenissoalan,khususnya,sayamemperbanyakkansoalanterbukasertasoalanyangsayasendiritidaktahujawapannya.

Sepanjangmencubaperubahan-perubahanyangsayarancangkanitu,sayaterusmemintaguruBmemantaupengajaransayaselamasatuminggusertamembuatrakamanvideo.

Kamimenontonrakamantersebutdanberbincang.Kamidapatirakamanvideomenunjukkaninteraksiyanglebihkompleksberlaku.penglibatanmuridbertambah;muridlebihberminat;muridlebihkerapmembericadangan;dankomunikasilisanlebihnatural.

Sayatelahdimintamembuatlaporankepadaguru-gurulaintentangapayangsayabuatdansayabersetujudenganpermintaantersebut.

25

BAB3MERANCANGDANMELAKSANAKANKAJIAN

3.1Pengenalan

Merancangialahaktivitiyangpentingdalamprosesmelaksanakankajiantindakanuntukmencapaiobjektif.Dalamkontekskajiantindakan,penyelidikyanghendakmenjalankankajiantindakanseharusnyamembuatperancanganyangkomprehensifagartindakanyangdiambilbenar-benarberkesandalammengatasipermasalahanyangtelahdikenalpasti.

3.2Prosesmerancangdanmelaksanakankajian

Dalamkontekspengajarandanpembelajarandibilikdarjah,prosesinimelibatkanlangkah-langkahyangberikut:1.Melakukanprosesrefleksiterhadapamalanpengajarandanpembelajaran.2.Mengenalpastifokuskajian.3.Mengenalpastiobjektifkajian.4.Menentukankumpulansasaran.5.Merancangdanmelaksanakantindakanbagimengatasipermasalahan.

LANGKAH1:MEREFLEK(Reflect)

Mereflekmerupakantindakanmencerminkandiribagimelihatkekuatandankelemahanamalankendirididalampengajarandanpembelajaran.Iamerupakanaktivitipentingdimanaseseorangindividuperlumengingatkembalipengalamanyangtelahdilaluidanmempertimbangkansertamembuatpenilaian.Melaluiamalanrefleksiini,tema,masalah,isuataukeprihatinanbagikajiantindakanyanghendakdijalankandapatdikenalpasti.Refleksibolehdilakukankeataspengalamanatauaktivitiyangdilaluiolehdirisendiri,murid,kemahiran,persekitaran,isikandunganmatapelajaran,bahanpengajaran,komunikasi,disiplindanpengajarandanpembelajaran.

26

Contoh1:

Sayatelahmemeriksasatulembarankerjayangtelahsayaberikankepadamurid-muridkelas3E.Sayadapatihampir60%muridmembuatbanyakkesilapansemasamembinaayat-ayatmudahdaripadarajahtukarganti.Merekajugamerupakanmurid-muridyangrendahprestasiakademiksetelahstreaming.Secarakeseluruhannya,merekaamatlemahdalamkeseluruhanmatapelajaran.MerekatidakberkomunikasidalamBahasaInggerisselainbahasaibunda.Merekajugakurangberkomunikasidengansayasemasapengajarandanpembelajaranmahupundiluarbilikdarjah.

Contoh2:

Pertamasekalisayainginnyatakanperasaanyangbegitukesaldantidakberpuashatiterhadapdirisendirikeranatidakmemberikantunjukajaryangbetulkepadaanak-anakdidiksaya.Seringkaliterdengarperkataan.takfaham.iateacher..macammananakbuat.begitusinonimsekalisetiapkalipembelajaranBahasaInggeris.Bagisayamerekaterlalubergantungkepadaguruuntukmemberijawapan,merekatidakinginmencubamembuatsendiri.Tetapisayatidakbolehmenyalahkanmerekaseratusperatuskeranalatarbelakangkeluargayangmiskin,kurangnyaperhatiandaripadaibubapasertatidakadakemudahansepertiPerpustakaanAwamjugamembatasipembelajaranmereka.

Sayapulaselalumenjawab.Apalahawakniyangtupun..takbolehbuat.senangajedoityourselftanpamemberitunjukajaryangbetulsertatidakprihatinkepadamasalahyangdihadapiolehmurid-murid.

LANGKAH2:MENGENALPASTIFOKUSKAJIAN

a.MenentukanfokuskajianMenentukanfokuskajianadalahpentingbagimemudahkanpenyelidikmembuatperancangantindakanseterusnya.Fokuskajianyangtidakjelasakanmenyebabkantindakanyangdiambiltidaktepatuntukmenyelesaikanmasalahyangdihadapi.Kesilapantersebutjugamengakibatkantindakanpembetulantidakberkesan.

27

Berdasarkanrefleksi,penyelidikperlumemfokuskankepadasatudaripadabeberapamasalahyangdinyatakan.Secararingkasnyapenentuanfokuskajianperlumemberipertimbangankepadaperkara-perkaraberikut:i.Masalahyangmemerlukantindakansegeradimanamasalahtersebutmerupakankeutamaandaripadaduaataulebihmasalahyangtelahdikenalpasti.

ii.Penyelesaianmasalahitupentinguntukguru,muriddansekolah.

iii.Databolehdikutipdengancepatdanmudahdalamsituasiditempatkerjaterutamanyaberkaitanpengajarandanpembelajaran.

iv.Bidangkajianberadadalamruanglingkupkuasaguruuntukbertindak.

Contoh:

Walaupunsayamengesanbeberapamasalahyangdihadapiolehmuridsaya,sayahanyaakanfokuskankajianinikepadamasalahpenguasaankosakata.Muridsayamempunyaikosakatayangsangatterhad.Sayaakanfokuskankepadakesilapanyangseringdilakukanolehmuridiaitu:i.Kesilapanpenggunaanperkataandalamayat;

IiMenggunakankosakatayangberulang-ulangdalamsatuayat;dan

ii.Muridtidakdapatmenulisayatyanggramatis.

Denganmembantumerekamemperkayakankosakata,sayayakinmerekabolehmembinaayatdengantepat,jelasdangramatisdansekaligusmembantumerekalulusdenganbaiksemasamenjawabKertas1BahasaMelayuSPM.

b.Kriteriamenentukanfokuskajiani.SkopKajianAdakahmasalahituwujuddalamkelasanda?

Adakahmasalahituseriusdanmenggangguprestasipengajarananda?

Dapatkahandamelakukansesuatuterhadapmasalahtersebutbagimembaikinya?

Adakahandaterlalubergantungkepadaoranglainapabilahendakmelakukantindakanintervensiterhadapmasalahtersebut?

28

ii.KerelevananSejauhmanakahpentingnyapenyelesaianmasalahitudarisegi:Jangkamasapendek?

Jangkamasapanjang?

Adakahandaberminatuntukmenyelesaikanmasalahitu?

Adakahandaperlumenyelesaikanmasalahituuntukmembolehkanandamenyambungtugasseterusnya?

Adakahmasalahitu,jikatidakdiselesaikan,mempunyaikesankeatastugasrakansejawatyanglain?

Adakahmasalahitu,sekiranyadibiarkanberterusan,mempunyaikesannegatifkeatasinstitusitempatandabekerja?

iii.Kebolehurusan(manageability)Adakahandaberkebolehanmenyelesaikanmasalah?

Adakahandamempunyaimasauntukmenanganimasalahtersebut?

Apakahpersiapanyangperluandalakukan?

Apakahkekanganyangmungkindihadapi?

iv.Keserasian(compatibility)Adakahiamelibatkankerja-kerjayangsememangnyaselaluandalakukan?

Adakahmungkinaktiviti-aktivitikajianitudapatdigabungkandengankerja-kerjamengajar?

Adakahandabolehmendapatbantuanrakansejawatuntukmenyelesaikanmasalahitu?

Apakahsokonganyangbolehdiperolehidaripihakatasananda?

Sekiranya,penyelidikdapatmemberikanjawapanyangmeyakinkankepadasemuapersoalandalamkriteriapemilihandiatas,makapenyelidiksudahmenemuifokuskajianyangtepatpadaketikaitu.

29

LANGKAH3:MENGENALPASTIOBJEKTIFKAJIAN

Objektifkajianmerupakantujuanyangingindicapaiolehpenyelidikmelaluikajianberdasarkanmasalahyangtelahdikenalpasti.Objektifutamakajianialahmengakibatkanperubahantingkahlakugurudanmurid.Objektifitumestilahbolehdiukursemasadanselepaskajian.IaterdiridaripadaObjektifUmumdanObjektifKhusus.

(i)ObjektifUmum:Mengikutapayangdipilihdalamtajuk

Contoh:

Meningkatkankemahiranmenggunakantatabahasa(grammar)dalammembinaayatBahasaInggeris.

(ii)ObjektifKhusus:Bolehdiukur,dilaksanakanataumemberiperubahankepadasikapmurid,sikapgurudanamalandalampengajarandanpembelajaran.

Contoh:

1.MuriddapatmenguasaikemahiranmenukarkanPersonalPronouns,PossessivePronounsdanPossessiveAdjectivesdenganbetul.

2.Muriddapatmenulissepuluhayatdenganmenggunakantatabahasayangbetuldiakhirsesuatuaktivitipenulisan

LANGKAH4:MENENTUKANKUMPULANSASARAN

Kumpulansasaranmerupakankumpulanguruataumuridyangterlibatdidalamkajianyangakandijalankan.Kumpulanguruataumuridtersebutmestilahterdiridaripadakumpulanyangterlibatdidalamisupermasalahankajiandansituasisosialpenyelidik.

30

Contoh:

Kajianinimelibatkan20orangmuridTahun5Bestariyangterdiridaripada8orangmuridperempuandan12orangmuridlelaki.Merekainimempuyaipencapaianyangrendah(kurangdari40markah)dalamujianbulanMacyanglalu.

LANGKAH5:MERANCANGDANMELAKSANATINDAKAN

a.TinjauanAwalMasalahSemasamembuattinjauanawal,penyelidikdikehendakkimengumpuldatadenganmenggunakanbeberapainstrumenkajian.Iabertujuanuntukmendapatkangambaranawaltentangsesuatumasalahdisampingmembantupenyelidikmemahamimasalahyangtelahdikenalpastidenganlebihmendalam.Sebelummerancang,penyelidikperlumengenalpastimasalahyangterdapatdalampengajarandanpembelajaranmereka.Penyelidikbolehmengutipdatadenganmenggunakanpelbagaikaedah,contohnyadenganmenggunakansoalselidik,menjalankantemubual,membuatpemerhatian,menjalankanujianpra,membuatanalisisdokumen(hasilkerjamurid,jadualkedatangan,rekodkeputusanujian/peperiksaan,rekodlatarbelakangmuriddansebagainya).

Contoh:

Sayatelahmembuatpemerhatiandaripadapemeriksaanbukulatihanmurid,menganalisismarkahUjianBulanMacsertasemasamenjalankanaktivitidalamkelas,sayadapatilatihankerjapenulisantidakdapatdijawabdenganbaik.Penulisanmerekatidakmengikutstrukturbinaanayatyangbetul.Merekakelirutentangpenggunaankatakerjahendaklahbersesuaiandengansubjek,khususnyadalampenggunaansdidalamkatakerjapresenttense.Contohnya:Aliwalkstoschool.Selalunyamurid-muridtidaktahubilaperlumenambahsselepassesuatukatakerja.

Berdasarkanpemerhatianyangtelahdibuatini,sayamembuatrumusanbahawasesuatuperludilakukanterhadapmurid-muridtahun5Meluriniuntukmembantumerekamemantapkanpenulisanayatkhasnyapenggunaansubjectverbagreementdalampresenttense.

31

NamaMenepatiTidakmenepatiNamaMenepatiTidakmenepatiMurid1XMurid9XMurid2XMurid10XMurid3XMurid11XMurid4XMurid12XMurid5XMurid13XMurid6XMurid14XMurid7XMurid15XMurid8XMurid16Xb.AnalisisTinjauanAwalMasalahDatayangtelahdikumpulperludianalisisuntukmengenalpastimasalah-masalahyangdihadapidalamprosespengajarandanpembelajarandimanamasalah-masalahitudisenaraikanmengikutkeutamaannya.Antaramasalah-masalahyangdiberikeutamaanadalahsepertiberikut:i.Masalahyangmengongkongkemajuanpembelajaranmurid;

ii.Masalahyangmenjadipenghalangkepadakeberkesananpengajarandanpembelajaran;

iii.Masalahyangmemerlukantindakanpenyelesaiansegera.

Setelahmasalahdikenalpasti,penyelidikperlumembuathuraiandaridatayangdianalisisdanpersembahkandatadalambentukyangsesuaisepertijadual,cartadansebagainya.

Contoh:

BerdasarkanUjianBulanMac,bukulatihanmuridsertapemerhatiansayadibilikdarjah,sayadapatiramaimuridtidakdapatmenulisayatmengikutstrukturbinaanayatyangbetul.Berikutadalahanalisispenulisanayatmengikutformatsubject-verbagreement.Jadual3.1:Analisispenulisanayatolehmuridmengikutformatsubject-verbagreement.

32

BerdasarkananalisisdidalamJadual3.1diatas,hanya6(37.5%)orangmuridyangmenjawabmenepatistrukturbinaanyangsebenardidalamUjianMacdanbukulatihan.Agakmenyedihkanapabilasayadapatiseramai10(62.5%)orangmuridtidakmenepatiapayangdikehendaki.Mungkinmurid-muridinitidakmemahamidenganbaikdankelirudengankonsepsubject-verb-agreement.

(c)MerancangtindakanMerancangtindakanatauintervensibagimengatasimasalahyangdifokuskanmerupakanprosesmerancangaktiviti-aktivitiintervensiyangsesuaiuntukmenyelesaikanmasalahyangtelahdikenalpastisebagaifokuskajian.

Bagimenentukantindakanintervensiyanghendakdijalankanbeberapaperkaraberikutperludiberiperhatianiaitu:i.Memastikanmatlamattindakanintervensiselarasdenganobjektifkajian.

ii.Menentukantempohpelaksanaanbagisetiapaktiviti.

iii.Mengenalpastibahan-bahanyangdiperlukanuntukmenjalankanaktiviti.

iv.Menetapkancarapemantauandankaedahpenilaianbagimenentukankeberkesanantindakanintervensiyangdijalankansepertiujian,soalselidik,temubual,pemerhatian,analisisdokumendansebagainya.

v.Meletakkanpenandaaraspencapaianminimumtindakanintervensiuntukmengesahkankeberkesanannya.

Contoh:Tindakandanaktivitiyangdirancang:i.Menggunakankaedahwarnadalammembezakanperubahan-perubahanPronounsantaralelakidanperempuan.

ii.Menggunakankad-kadimbasanwarnabiruuntuklelakidanmerahuntukperempuan.

iii.Menyediakansoalan-soalanyanglebihmemfokuskansub-subkemahiranyanglebihkhususkepadapertukaranPronounsdalamayat-ayatmudahBahasaInggeris.

iv.Mengadakanujianpadaakhirsesipengajarandanpembelajaranbagimengenalpastikeberkesananaktiviti-aktivitiyangdilaksanakan.

33

Aktiviti1(15minit)Gurumenerangkanpertukarannounskepadapronounsbagilelakidanperempuan.Kadimbasanberwarnamerahdanbirudiedarkankepadamurid.Aktiviti2(10minit)Muridmelakukanaktivitimengangkatkadimbasanapabilagurumenyebutsecaralisan.Aktiviti3(10minit)Kadimbasanditukarkankepadakadyangbergarismerahdanbiru.Aktiviti2diulangsemula.Aktiviti4(10minit)Kadimbasanditukarkankepadakadyangtidakberwarna.Aktiviti3diulangsemulaAktiviti5(15minit)Lembarankerjadiberikan.Markahmuriddirekodkan.(d)PelaksanaanTindakanDalamperingkatmelaksanakantindakanbagimengatasiisuataumasalahyangmenjadifokus,penyelidikperlumelaksanakanaktiviti-aktivitiintervensimengikutketetapanrancangantindakan.Walaubagaimanapun,masihdibenarkanmengubahsuairancangantindakansekiranyakeadaanmemerlukan.

Contoh:

MINGGU1Menukarkannounskepadapronouns(60minitwaktuP&P).Jadual3.2:JadualPelaksanaanAktiviti

Aktivitiiniadalahsebagaicontohkepadatindakanintervensiyangbolehdijalankanolehguru.

(e)Pemerhatian/PenilaianyangdijalankanMemerhatimelbatkanprosesmengumpuldanmenganalisisdatabagimenilaikeberkesanantindakan.Antaraperkara-perkarayangperludiberiperhatiansemasamelaksanakantindakanadalahsepertiberikut:

34

i.Memerhatidanmencatatkanreaksidanperubahantingkahlakukumpulansasarananda.

ii.Catatkanmaklumat-maklumatdiluarjangkaan,kekangandanhalanganyangdihadapi.

iii.Selepastindakanintervensidilaksanakan,tugaspenyelidikseterusnyaialahmengutipdanmenganalisisdatadapatanuntukmenilaikeberkesanantindakantersebut.Kaedahmengutipdanmenganalisisdatapadaperingkatinisamadenganperingkattinjauanawal.

iv.Akhirnya,prosesrefleksidilakukansekalilagiterhadapkeberkesanantindakanintervensiyangtelahdiambildanseterusnyamencadangkantindakansusulan.Contohnya,pemerhatianbolehdilakukanterhadapperubahanmarkahlembarankerjamuriduntukmenganalisiskeberkesanantindakan.

35

BAB4REFLEKSI

4.1Pengenalan

KajianTindakanadalahsatukajianyangberbentukinkuirirefleksikendiri,iaitusatukajianyangdilakukanolehpesertadalamsituasisosialpesertaitusendirimisalnyagurusebagaipenyelidik,perlumelakukanrefleksiyangdiikutipelaksanaantindakanpraktik(intervensi)yangdibuatnyasendiribertujuanuntukmembaikiataumeningkatkankualitiamalannya,disampingmeningkatkankefahamantentangamalantersebutsertasituasidimanaamalanitudilakukan.Justeru,amalanrefleksiterhadappengajaransendiriolehguruadalahpentingsebagaiasasbagimenggerakkanguruuntukmenyelidikamalanpengajaranmerekamasing-masing.Guruyangmelaksanakanrefleksiyangsistematikterhadapamalanpengajarannyaakanmenjadiagenperubahan.Guruyangsedemikianakansentiasamembuatperubahanterhadappengajarannyauntuktujuanpenambahbaikanataupeningkatan.

4.2DefinisiRefleksi

Refleksimerupakanprosesmengingatkembalipengalamanyangtelahdilalui,memikirkannya,mempertimbangkannyadanseterusnyamembuatpenillaianterhadappengalamantersebut.RefleksiamatpentingdalamKajianTindakan.Iadidefinisikansebagaiinkuiriyangsistematikolehseseorangguruterhadapamalanpengajaransendiribagimemperbaikidanmeningkatkankeberkesanannyasertamemperdalamkankefahamanterhadapnya.Knowles(1992)menegaskanbahawa:Onewaytothinkaboutthemeaningofreflectiveisintermsofpropertiesofmirrorsandprisms.Mirrorsandtransparentprismsreflectandrefractlight,theychangethedirectionthatlightraystravel,sometimesevenbendingthembackonthemselves,causingthemtomoveindirectionoppositetothatinwhichtheyoriginallytravelled.

Semuaguruperlumenjadipemikiryangreflektif.Guruyangefektifadalahberkaitrapatdenganguruyangreflektif.Guruyangreflektifadalahguruyangresponsifterhadapperubahanemosidankeperluanpendidikansetiapindividumuridyangdiajarnya,sentiasamemantautindakanyangdiambildanmatlamatyanghendakdicapai,seterusnyamelihatkembalimatlamatpengajaran,kaedahdanbahanpengajarannya.Trish(1992)dalamNorton(1997:404)menganggap::

36

Areflectiveteacherisonewhochecksbackandsay,Didthatwork?WhatcouldIdotohelpthatchild?Its(reflectivethinking)anon-goingprocessthatyoudobeforeyouarriveatschool,duringtheschoolday,andintheeveningathome.Itsanon-goingcheckofthechildsprogress.Youdontgettotheendoftheyearandfindoutthatoneofyourstudentscantread.

MengikutDewey(1909;1933),sikapyangperluadauntukmenjadiseorangyangberfikiranreflektifadalahberfikiranterbuka(open-mindedness),kesungguhan(whole-heartedness)dantanggungjawabintelek(intellectualresponsibility).Seseorangyangberfikiranreflektifmempunyaikesediaanmelihatsesuatumasalahdaripadapelbagaiperspektifdenganpenuhkesungguhandantanggungjawab.

Bey(1987)mencadangkansoalan-soalanberikutbagimemupukfikiranreflektif:

WhatamIdoing?WhyamIdoing?WhatotherwaycanIdoit?Howdoesitwork?CanIdoitagainoranotherway?

4.3TujuanRefleksi

Tujuanrefleksiadalahuntukmembolehkanguru:

menilaiamalanpengajarankendiridanmembaikisertamempertingkatkannya;menilaikesesuaianstrategipengajarandanbahanbantumengajar(BBM)yangdigunakan;menganalisisnilai-nilaipendidikanyangmenjadiasasamalanpengajaran;mengkajidanmenjelaskanperanansertanilaiperibadiberkaitanpendidikansecaraberterusan;danmenghuraipenjelasantentangmurid,interaksibilikdarjahsertaprosespengajarandanpembelajaran.

37

4.4KaedahRefleksi

Refleksibolehdilaksanakansepertiberikut:

oAnalisisaudio:Gurumerakamsesipengajarandanpembelajarannyasendiridanmenganalisisnya.oAnalisisvideo:Gurumerakamsesipengajarandanpembelajarannyasendiriataudenganbantuanrakandanmenganalisisnya.oPerbincangandenganrakansetugassecarabersemukaataupunchatingbagimembincangkanisusemasaberkaitanpengajarandanpembelajarannya.oMelibatkandiridalampenulisanjurnalbagiberkongsiideadanbertukar-tukarfikiran.oBertukarperanandantugasdenganrakansejawatanbagimengesanmasalahpengajarandanpembelajaran.oAnalisisdokumen.oMenggunakanartikelterkiniberkaitanisu-isupendidikan.

4.5HasilRefleksi

Hasilrefleksiakanmemberikanguru:

Kefahamanbaru

Gurubolehmemahamikeberkesananpengajarannyadenganlebihmendalamlagi,terutamanyakenapabeliauberjayaatautidakberjayadalamsesuatuaktivitiyangdijalankan.Denganmemahamiprosesini,gurubolehmengambiltindakanpemulihanuntukmenanganikelemahandanmemperkukuhkanteknikpengajarannya.

Kesedaran

Guruakansedartentangpelaksanaanprojekkajiantindakanbeliau.Kesedaraninibolehmembantugurumengetahuipersekitarandimanabeliaubekerja.Dalamperkataanlain,gurubolehmembuatenvironmentalscanninguntukmendapatkanmaklumbalasbagimewujudkankesedarantentangsituasisetempat.

38

Keinsafan

Keinsafaniniadakaitandenganpembangunantahapperfesionalismeguru.Perananguruadalahuntukmendidikdansekiranyaguruinsaftentangperananmerekasebagaiseorangpendidikyangberkewibawamakabeliauakansentiasamemikirkancaraterbaikuntukmeningkatkanpengetahuandankemahiranmereka.Denganberbuatdemikian,segalapengetahuandankemahiranyangdiperolehitudapatditerjemahkankepadapelantindakan.

Perubahanpersepsi

Perubahanpersepsiberkaitdenganmewujudkansatuparadigmabarutentangsituasidimanaguruituberoperasi.Sebagaicontoh,kalaudahulunyagurumenganggappelajarmempunyaimasalahsikapbelajar,perubahanpersepsipadaseseorangguruakanmengakibatkanguruitumengubahpersepsinyakepadasesuatuyanglebihpositif.Hasilrefleksiiniakanmenjadikangurumemikirkancaraterbaikuntukpendekatanpedagogiyangsesuaidengankontekspengajarandanpembelajaranbilikdarjah.

Perubahanamalan

Guruperlumengamalkanperubahanterancang(plannedchange).Untukberbuatdemikian,guruseharusnyamenganggapsekolahsebagaiorganisasipembelajaranataulearningorganisation.Dalamsesuatuorganisasipembelajaransemuawargasamaadapentadbir,gurumahupunpelajarsentiasaberkolaborasiantarasatusamalainuntukmencapaiobjektiforganisasiitu.Melaluiperubahanamalan,guru-gurudisekolahitudapatbelajarteknikbestpracticesyangtelahmembawahasil.

4.6BilaMelakukanRefleksi?

Refleksiadalahsegalaprosesmengingatdanmerenungkembaliaktivitiyangtelahdijalankanseseorangdiperingkatawal,semasadanselepasmenjalankankajiantindakan.

39

4.6.1RefleksiPeringkatAwal

RefleksiperingkatinidilakukansebelummemulakansesuatuKajianTindakan.Antaralangkahyangbolehdijalankanadalah:

membuatanalisissituasisertamenjelaskanisu,fenomenaataumasalahpedagogi;menganalisiskefahamankendiriterhadapisu,fenomenaataumasalahpedagogi;menentukanisu/bidangkeprihatinan;danmengenalpastitindakanintervensiyangbersesuaian.

Contohsoalanuntukmenggerakkanrefleksipadaperingkatawal:

Apakahmasalahdalamkelassaya?Mengapaiaberlaku?Bagaimanakahmasalahitubolehditangani?Apakahstrategiyangperludigunakan?Bagaimanakahmenggunakannya?

4.6.2RefleksiSemasaKajian

Refleksiperingkatinidilakukansemasakajiansedangdijalankaniaitu:membuatkeputusanawalterhadapperjalananprosestindakan(intervensi);menerimakomendanteguranspontansemasamenjalankantindakantersebut;mengatasisegalarintangandenganpenambabaikanyangsewajarnya;danmenilaikeberkesanantindakanintervensitersebut.

Contohsoalanuntukmenggerakkanrefleksiperingkatsemasakajian:

Adakahandasetujudengantindakanyangdiambil?Apakahpersepsiandaterhadaptindakantersebut?Apakahrintanganyangdihadapisemasamenjalankantindakan?Apakahkeberkesanantindakan?

40

4.6.3RefleksiSelepasKajian

Refleksiperingkatinidilakukanselepasmenjalankantindakan,iaitu:mensintesisperubahandanpeningkatandirigurudanmurid;menilaikembalikesantindakanyangtelahdiambilsertakefahamanbaruyangdiperolehi;menentukanrumusanyangbolehdilaksanakan;danmerancangtindakansusulan.

Contohsoalanuntukrefleksiperingkatselepaskajian:

Apakahperubahanyangberlakuselepastindakandiambil?Apakahperasaanandaterhadapkeseluruhantindakan?Apakahkesimpulandaripadatindakan?Bagaimanakahrancangankajianandaselepasini?

41

BAB5PENGUMPULANDATA

5.1KaedahPengumpulanData

Kajiantindakanmemerlukanasasempirikalyangkukuhuntukmembolehkantindakanyangtepatdijalankan.Olehitu,pengumpulandatayangsahihamatpenting.Dalamkajiantindakan,gurubolehmemungutdatamenggunakaninstrumensepertiberikut:

1.Soalselidik2.Temubual3.Pemerhatian4.Ujian

Selaindaripadaitu,datajugabolehdiperolehdaripadaAnalisisDokumen.

5.2SoalSelidik

Soalselidikkerapdigunakanolehseseorangguruyangmenjalankankajiantindakan.Iamerupakansatudaripadacarayangpalingmudahuntukmemperolehdatayangdiperlukanbagimembolehkangurumengetahuikeadaansebenartentangisu-isupengajarandanpembelajaran.Soalselidikyangdibinamestilahmenepatiobjektifataumasalahyangdikaji.

5.2.1PanduanMembinaSoalSelidik

Soalselidikyangdibinamestilahrelevandengantujuankajian.Soalanyangdikemukakanperlulahjelasdantidakmengelirukanresponden.Soalanyangdikemukakanhendaklahmudahdijawabolehmuridatauresponden.Soalanyangdiajukandapatmengumpulkanmaklumatyangdikehendakisetepatmungkin.

42

BilPernyataanYaTidak1Sayakerapmenerimae-mel2Sayaadamembinalamanwebsekolah3SayaseringberkongsimaklumatmengenaiinternetdenganrakanBilAktivitiAdaTiada1Kaunselingindividu2Kaunselingberkumpulan3Pembimbingrakansebaya5.2.2BentukSoalan

i.SoalanTertutup

Soalantertutupmempunyaibeberapapilihanjawapanyangdisediakan.Respondenperlumemilihjawapanyangpalingsesuaitentangfenomenayangberkaitan.Terdapatbeberapajenisskalapengukuranyangbolehdigunakanuntuksoalantertutupseperti:

a.SoalanTertutupDichotomous

SkalainimempunyaiduapilihansepertiYa/Tidak,Benar/Salah,Ada/TiadadanSetuju/TidakSetuju.

Contoh1:

Nyatakanpersetujuanandaterhadappernyataanberikut:Tandakan()padakotakyangdisediakan.

Contoh2:

BerikutialahaktivitiyangbiasanyadijalankanolehUnitBimbingandanKaunselingdisekolah.Nyatakansamaadaperkhidmatanberikutadaatautiadadisekolahanda.Tandakan()padakotakyangdisediakan.

43

BilSoalan123451Sayasediamengikutikursuspenggunaaninternet2Internetsangatsesuaidigunakansebagaialatperhubungan3Lamanwebadalahcaraterbaikuntukmendapatkanmaklumatb.SkalaLikert

Skalainimempunyaipernyataanyangmempunyaibeberapatahappersetujuan.Dalambentukasalskalainimempunyai5poin,iaitu:

1.Sangattidaksetuju,2.Tidaksetuju,3.Tidakpasti,4.Setuju,5.SangatSetuju

WalaubagaimanapunskalaasalLikertjugabolehdihasilkandalambentuksepertiskalayangmempunyai4poin,6poin,7poindansebagainya.Selaindaripadaitu,deskriptorbagiskalapunbolehdiubah.Sebagaicontoh,skalaLikert5poinjugabolehdibuatsepertiberikut:

1.Sangattidaksesuai,2.Tidaksesuai,3.Kurangsesuai,4.Sesuai,5.Sangatsesuai

Contoh1:

Silatandakan()berdasarkantahappersetujuanandamengikutskalaberikut:1=Sangattidaksetuju2=Tidaksetuju3=Kurangsetuju4=Setuju5=Sangatsetuju

44

Contoh2:

Nyatakantahappersetujuanandaterhadapbilanganitemdibawahdanbulatkanmengikutskalaberikut:1=Sangattidakmencukupi(STC)2=Tidakmencukupi(TC)3=Mencukupi(C)4=Sangatmencukupi(SC)

c.SkalaPerbezaanSemantik(SemanticDifferentialScale)

SkalainidibangunkanolehOsgood,Suci,andTannenbaum(1957)danmempunyaideskriptorduahalayangbertentanganantarasatusamalain.Respondendikehendakimemilihsatupoindalamcontinuumpadaskalayangdiberikan.Dalambentukasalnyaskalainimempunyai7poin.

Contoh1:

PengajaranguruSejarahsayaTidakberkesan___________________________________Berkesan1234567Contoh2:

BahanbantumengajaryangdigunakanolehguruPendidikanSenisayasangatmenarik.Tidaksetuju___________________________________Setuju1234567

d.SusunanMengikutKeutamaan(RankOrder)

Skalarankorderinibertujuanuntukmendapatkanpenilaianrespondenterhadapsemuaaspekyangdisenaraikan.Susunanaspekiniadalahmutuallyexclusivemengikutkeutamaan,iaitunombor1menunjukkanperingkattertinggi,nombor2keduatertinggi

45

TeknikPengajaranGuruPemeringkatan(Ranking)KuliahLatihtubiSyarahanLakonanLawatanLelakiPerempuandanseterusnyahingganomborterakhiryangmenunjukkanperingkatkeutamaanpalingrendah.

Contoh:

Silaberirankingmengikutkeutamaanteknikpengajaranguruyangpalingandasukaibermuladengannombor1sebagaisangatsuka,diikutidengannombor2bagiteknikpengajaranyangkeduadisukaidanseterusnyasehingganombor5.Silatulispemeringkatan(ranking)andapadakotakyangdiberikan.

e.MaklumatDemografi

Sesuatusoalselidikpadakebiasaannyamempunyaisatubahagianyangmengandungimaklumatdemografiresponden.Bahagiandemografimembolehkananalisisdibuatdenganlebihterperincisepertimengikutjantinamurid,peringkatsosio-ekonomimuriddansebagainya.

Contoh:

Nyatakanjantinaanda.Tandakan()padakotakyangberkenaan.

NyatakanumurandasekarangTahun

46KajianPengajarandanPembelajaranMatematikArahan:Tandakan()atautulisdiruangyangberkenaan.

1.Padatahunpersekolahanyanglalu,adakahibubapaandaberbincangYaTidak

(a)dengangurumatematikberkenaanpembelajaranmatematikanda?

(b)denganandaberkenaanmasalahpembelajaranMatematikyangdihadapi?

(c)denganandatentangpencapaianmatematikanda?

Bagisoalan2isikanruangberkenaanberdasarkanskalaberikut:(1)TidakPernah(2)Jarang(3)Kadang-kadang(4)Selalu

2.Dirumah,bapasaya

(a)memastikansayamenyempurnakankerjarumahmatematikyangditugaskan.

(b)menolongsayadalamkerjarumahmatematikjikasayamenghadapisebarangmasalah.

(c)memberihadiahjikasayamendapatkangredAdalamMatematik

3.Maklumatasasmurid

1.Jantina:LelakiPerempuan

2.PencapaianMatematikPMR:Gred

3.Pengetahuandalammatematik:AmatBaikBaikSeder-hanaLemahAmatLemah

(a)Bapa

(b)Ibu

4.TarafPendidikan

(a)Bapa

SarjanaIjazahDiplomaSTPMSPM

(b)Ibu

SarjanaIjazahDiplomaSTPMSPM

5.Pekerjaan

(a)Bapa

KakitangankerajaanKakitanganswastaTiadapekerjaanLain-lain(nyatakan)___________(b)IbuKakitangankerajaanKakitanganswastaTiadapekerjaanLain-lain(nyatakan)___________

47

ContohSoalSelidik:

ii.SoalanTerbuka

Soalanterbukamemberikebebasankepadarespondenuntukmengemukakanpendapatdanmemberihuraianlanjutberhubungsoalanyangdikemukakan.

Contoh:

Apakahpendapatandaterhadappelaksanaankokurikulumdisekolah?__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Berikancadanganandauntukmempertingkatkanpenglibatanmuriddalamaktivitikokurikulum?__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5.3TemuBual

Temubualmerupakankaedahpengutipandatayangmelibatkaninteraksiface-to-faceantarapenyelidikdenganinformanatauorangyangditemubual.Temubualialahkaedahterbaikuntukmeneroka(probe)danmendapatkanmaklumatdaripadainformansecaramendalam.Informanbagitemubualterdiridaripadamurid,ahlipanitia,rakansejawatan,pihakpentadbirdanibubapa.Merekaperluditemubualuntukmengetahuipersepsi,pendapatdansikapmerekaterhadapkajianyangdijalankan.

Temubualjugabolehdilaksanakanmelaluipanggilantelefonkhususnyadenganibubapa.Lebihramairespondendapatdihubungiterutamanyayangmelibatkanjarakjauh.Selaindaripadapenjimatankosdapatdilaksanakan,kaedahinijugamembolehkanpengkajimendapatkandatadenganlebihcepat.Disampingitu,tiadasentimenperasaanmaludikalanganrespondendenganpenyelidikkeranatidakbersuamukaiaituhanyaberkomunikasiduahalamelaluitelefon.Jadual5.1menunjukkanteknikutamatemubual.

48

TeknikTemuBualCiriUtamaBerstrukturSoalandisediakanterlebihdahuludantemubualdilaksanakansecaraformal.SeparaBerstrukturCumasoalanutamadisediakan.Soalansusulanberdasarkanjawapaninforman.TidakBerstrukturTemubualdijalankansecaratidakformaldenganmenggunakansoalanterbuka.Halinibertujuanmenerokaideaatauperasaaninforman.Jadual5.1:TeknikUtamaTemuBual

Untukmenjayakansesitemubual,panduanberikutbolehdigunakan:Tentukankeadaan/suasanayangselesasemasatemubualPilihmasayangsesuaiBinahubungan(rapport)denganinformanSekiranyaperlu,mintakebenaraninformanuntukmerakamkansesitemubualGunakansoalanprobing,contohnya:oApakahpandanganandaoApayangandamaksudkandenganoBagaimanaiabolehberlakuoUlangisoalan/jawapanjikaperluoBerikantempohmasayangsesuaikepadainformanuntukmenjawab

5.4Pemerhatian

Pemerhatianmerupakanprosesmenelitisituasiataukejadiansecarakritikal.Pemerhatiansesuaidigunakanbagimengamatitingkahlakumuridberdasarkanpembolehubahatauaspekyangdikenalpasti.Pemerhatianperludijalankansecarasistematik.Pemerhatianbolehdilaksanakandenganmencatatnotatentangapayangberlakudibilikdarjahsemasaprosespengajarandanpembelajaran.Misalnyabagaimanagurumengajardanbagaimanareaksimuridsemasapengajaran.

Selaindaripadaitu,pemerhatianjugabolehdilakukandenganbantuanpitarakamanvideo,pitarakamanaudio,kameraataupunmelaluitelefonbimbityangmempunyaifungsimerakamsuaradanvideo.Seseorangpenyelidiktidakbolehterpengaruhdengantingkahlakusubjeksemasamenjalankanpemerhatian.

49

Pemerhatianbolehdilakukanmelaluiduacara:a)Berstrukturb)TidakBerstruktur

a)PemerhatianBerstrukturDalampemerhatianberstrukturaspekyanghendakdiperhatikandikenalpastiterlebihdahulu.Penyelidikmemerhati,mendengardanmerekodmaklumatberdasarkansetaktivitiyangtelahdikenalpasti.Pemerhatianberstrukturdilakukandenganmenggunakansenaraisemaksepertiyangjelasditunjukkanpadababpenganalisisandata.

b)PemerhatianTidakBerstrukturDilakukantanpamerujukkepadasetaktivitiatauaspekyangtelahdikenalpasti.Penyelidikperlumenentukanfokuspemerhatian.Fokusinitermasuktingkahlakumurid,bodylanguagesemasapengajarandanpembelajaranseorangmuridatausekumpulanmuriddanpergerakandalambilikdarjah.Gurujugaperlumenentukantingkahlakumuridyangadakaitandenganisuyangdikaji.

Semasamenjalankanpemerhatiantidakberstruktur,penyelidikbolehmenelitiperkara-perkarasepertiyangditunjukkanpadaRajah5.1berikut:

50

Subjekyanghendakdiperhatikantermasukumur,

PESERTA

LATAR(SETTING)

Error!TUJUAN

PERLAKUANSOSIAL

KEKERAPAN&JANGKA

LUKISRAJAH

jantina,kelasdansebagainyaHubunganantarapeserta(rakan,saudara,dsb)Bilanganpeserta

Rupa/bentuklatarsepertisusunankerusimeja,kedudukanmurid,papanhitam,OHP,projektorLCD

SebabpesertaberkumpulMatlamatantarapeserta,samaadaselarasataubercanggah

Apayangdibuat?Apapendorongnya?Apakegiatannya?Kadar/kualitipelakuanKesan

Bilaberlaku?Berapakali?Berulangatautidak?Mengapaberulang(suasanayangmenyebabkannyaberulangan)?

KedudukanmuridMejaguruPintu,tingkap

Pancaranmatahari,dsb

Rajah5.1:ProsesdalamPemerhatianTidakBerstruktur

51

5.5Ujian

Ujianmerupakankaedahyangdigunakanuntukmengutipdatabagimenilaidanmengesankefahamanmuridterhadapsesuatupelajaranyangtelahdipelajari.Ujianbolehdijalankansecaralisanataupunbertulis(padakertasataukomputer).

TerdapatduajenisujianiaituUjianPradanUjianPos.Ujiandigunakanuntukmembandingkanprestasimuridsebelumdanselepassesuaturawatanatauprogramintervensidijalankan.JikakeputusanUjianPosmenunjukkanpeningkatanyangsignifikanberbandingUjianPra,makaobjektifkajiantercapai.Kedua-duasetsoalanUjianPradanUjianPosmestilahsamaataupunsetarauntukmembolehkanperbandingandibuat.Suasanapeperiksaankedua-duaujianjugamestitidakjauhberbeza.

Keputusanyangdiperolehdaripadaujianbolehmenjadisatuindikatoryangbaiktentangpencapaianataupenguasaanterhadapsesuatukemahiranataupengetahuanyangtelahdiajarkepadamurid.

5.6AnalisisDokumen

Pengumpulandatamelaluianalisisdokumendapatmemberikanmaklumatyangrelevankepadaisudanmasalahyangdikaji.Dokumenadalahsumberyangpalingmudahkepadagurukeranamaklumatyangdiperlukantelahsediaada.Contohdokumenyangbolehdigunakan:DiariatauJurnalSukatanPelajarandanHuraianSukatanPelajaranBukuRancanganMengajarHarianBukuteksdanbukurujukanKertaspeperiksaandanujianbulananTugasanataubukulatihanmuridRekodpencapaianataurekodadabMinitmesyuaratpanitiaJadualKedatanganMuridGambarfoto

52

BAB6ANALISISDATA

6.1Pengenalan

Datayangdipungutdalamsesuatuprojekkajiantindakanperludianalisisdanpenafsirandibuatkeatasnya.Denganmenganalisisdata,seseoranggurudapatmelaporkanhasilkajianberdasarkanbukti-buktiyangdiperolehdaripadaresponden.Duajenisdatabiasanyadiperoleh,iaitui.datadalambentuknombordanii.datadalambentukteks.Kedua-duajenisdatainibolehdianalisissecaramanualataumelaluikomputer.Babinimenunjukkanbagaimanadatadianalisissecaramanualdanmelaluikomputerberdasarkanjenisinstrumensepertisoalselidik,temubual,pemerhatian,ujian,danjurnal/diari.

6.1.1AnalisisDataSoalSelidik

Sesuatusoalselidikbiasanyamengandungiduabahagian,iaitusatubahagianyangmengandungiitem-itemmaklumatdemografidansatubahagianlainyangmengandungimaklumatskalapemeringkatan(ratingscale).Itemdemografiadalahsepertijantina,umur,kelayakan,pengalamanmengajardansebagainya.Itemskalapemeringkaanadalahsepertipersepsipelajartentangprosespengajarandanpembelajaranyangberlakudibilikdarjah.Soalan-soalanyangdiwujudkandalamsesuatusoalselidikbolehlahdalambentuksoalantertutupatausoalanterbuka.

a)AnalisisSecaraManual

Berikutadalahbeberapacontohdaripadapelajaryangtelahmemberiresponsterhadapsoalan-soalantertutupdalamsoalselidik.Pelajar1,2dan3telahmemberiresponskepada4itemsoalanyangmenyentuhtentangpembelajaranBahasaInggeris(BI)berdasarkanskalajenisLikert4poin,1SangatTidakSetuju,2.TidakSetuju,3.Setuju,dan4.SangatSetuju.

53

ItemSangatSetuju(4)Setuju(3)TidakSetuju(2)SangatTidakSetuju(1)1.Sayaterpaksamembantuibubapadirumah.2.Sayamendapatbimbingandaripadaibubapa.3.SayamemahamiapayangCikguajarsemasakelasBI.4.SayamenggunakanBIsemasadirumah.ItemSangatSetuju(4)Setuju(3)TidakSetuju(2)SangatTidakSetuju(1)1.Sayaterpaksamembantuibubapadirumah.2.Sayamendapatbimbingandaripadaibubapa.3.SayamemahamiapayangCikguajarsemasakelasBI.4.SayamenggunakanBIsemasadirumah.ItemSangatSetuju(4)Setuju(3)TidakSetuju(2)SangatTidakSetuju(1)1.Sayaterpaksamembantuibubapadirumah.2.Sayamendapatbimbingandaripadaibubapa.3.SayamemahamiapayangCikguajarsemasakelasBI.4.SayamenggunakanBIsemasadirumah.Pelajar1

Pelajar2

Pelajar3

Daripadaresponsdiatas,satujadualpengagihanskor(rujukJadual6.1)dihasilkanuntukmenunjukkankekerapantaburanresponsdannilaiminterhadapsesuatuitem.

54

Pelajar1diatastelahmenandakanSangatSetujuuntukItem1,SetujuuntukItem2,SetujuuntukItem3danSangatSetujuuntukItem4.BerdasarkankepadaresponsPelajar1ini,ratingyangdiberikandalambentuknomborbolehdipindahkankepadaJadual6.1denganmenandakansimbol/padalajurSangatSetuju,Setuju,TidakSetujudanSangatTidakSetuju.ResponsPelajar1bagiItem1ialahSangatSetujuatau4.OlehitudalamkotakItem1dibawahSangatSetujutandakan/padakotakbagiItem1.Pelajar1menandakanSetujupadaItem2.OlehitupindahkanresponsinikepadakotakItem1dibawahSetujudenganmenandakan/.ProseduryangsamadigunakanbagimengagihkanskorbagiItem3danItem4.Seterusnya,masukkanskorratinguntukPelajar2danPelajar3.Apabilaselesai,Item1mempunyai1respons(/)untukSangatSetuju,1(/)untukSetujudan1(/)untukTidakSetuju.Item2mempunyai1(/)responsuntukSetujudan2(//)responsuntukTidakSetuju.

KekerapanuntukItem1ialah3(lihatlajurKekerapan,JumlahSkordanPeratusan)diJadual6.1.BegitujugaKekerapanuntukItem2ialah3.UntukmendapatkannilaijumlahskorbagisetiapkotakpadaItem1,andamestiambilnilaikekerapanbagisetiapkotakdandarabkannyadengannilaiskor.Sebagaicontoh,hanyaseorangrespondenmenandakanSangatSetuju(4)padaItem1dannilaipoinbagikotakiniialah1x4=4.BegitujugaseorangrespondenmenandakanSetuju(3)bagiItem1danjumlahpoinbagikotakiniialah1x3=3.Seterusnya1respondenmenandakanTidakSetujubagiItem1danjumlahpoinialah1x2=2.Nilai-nilaiskoriniditunjukkandalamkurungan()dikotak-kotaktertentupadaJadual6.1.JumlahskorbagiItem1ialah9.

Kemudian,kirakankekerapanyangditunjukkandalamkotak-kotakitudalambentukperatusan(%).BagikotakItem1danSangatSetuju,kirakanperatusandenganmengambilkekerapandandibahagikandenganJumlahSkor,iaitu(1/3)x3=33.3%.Prosedurpengiraanyangsamadigunakanuntukmengirakotak-kotakItemIdenganSetujudanItem1denganTidakSetuju.

UntukmenentukanminbagiItem1andamembahagikanJumlahskordengankekerapan,iaitu9/3=3(Min=3.00).ProseduryangsamadigunakanuntukmengiraItem2,3dan4.

55

ItemSangatSetuju(4)Setuju(3)TidakSetuju(2)SangatTidakSetuju(1)Kekerapan,JumlahSkor&Min1.Sayaterpaksamembantuibubapadirumah./(4)(1x4)[33.3%]((1/3)x100))/(3)(1x3)[33.3%]((1/3)x100))/(2)(1x1)[33.3%]((1/3)x100))3(///)(9)(4+3+2)[100.0%](33.3+33.3+33.3)Min=3.00(93)2.Sayamendapatbimbingandaripadaibubapa./(3)(1x3)[33.3]((1/3)x100))//(4)(2x2)[66.7]((2/3)x100))3(///)(7)(3+4)[100.0%](33.3+66.7)Min=2.33(73)3.SayamemahamiapayangCikguajarsemasakelasBI.//(6)(2x3)[66.7]((2/3)x100))/(1)(1x1)[33.3]((1/3)x100))3(///)(7)(6+1)[100.0%](66.7+33.3)(Min=2.33)(73)4.SayamenggunakanBIsemasadirumah./(4)(1x4)[33.3]((1/3)x100))//(2)(2x1)[66.7]((2/3)x100))3(///)(6)(4+2)[100.0%](33.3+66.7)(Min=2.00)(63)Jumlah(8)(4+4)(12)(3+3+6)(6)(2+4)(3)(1+2)(29)(8+12+6+3)Jadual6.1:PengagihanSkor

Analisisresponsteksterhadapsoalanterbukadijalankandenganmewujudkankategori-kategoriresponsberdasarkantema-tematertentu.CaramenganalisisdatateksadalahsepertiditunjukkanpadabahagianTemuBualdalamBabini.

b)MelaluiKomputer

Analisismelaluikomputerdigalakkansebabialebihmudahdanmenjimatkanmasauntukmenghasilkanoutputyangdiperlukan.SalahsatuperisianyangkerapdigunakanialahSPSS.Bahagian-bahagianberikutmenghuraikanbagaimanaandabolehmewujudkanfailSPSS,memasukkandatadanmenganalisisdatabagimemperolehistatistikperihalan(descriptivestatistics).SebelummenjalankananalisismelaluiSPSSfaildataperludiwujudkan.Dalamfaildataini,variabel-variabelperludidefinisikansebelumdatakajianbolehdimasukkan.

56

I.BagaimanahendakmewujudkanfaildatadanmendefinisikanvariabeldalamSPSS?AndabolehmenggunakanSPSSDataEditoruntukmendefinisikanvariabelbagiitem-itemdalamsoalselidikmelaluilangkah-langkahsepertiberikut:

1.KlikStartAllProgramsSPSSforWindowsSPSS12.0forWindowspilihTypeindataOKVariableViewMulamendefinisikanvariabel(rujukskrinDataEditorpadaRajah6.1)denganmengambilkiraperkara-perkaraberikut:

a)Name:TaipItem1b)VariableType:PilihNumericOKc)Width:8d)Decimal:0e)Label:Sayaterpaksamembantuibubapadirumahf)Values:BagiValue:taip1;bagiValueLabel:taipSangatTidakSetujug)ClikAddh)BagiValue:sekalilagi,taip2;bagiValueLabel:taipTidakSetuju;i)KlikAddj)KemudianValue:taip3ValueLabel:taipSetujuk)KlikAddl)SeterusnyaValue:taip4ValueLabel:taipSangatSetujum)KlikAddn)Missing:NomissingvaluesOKo)Columns:8p)Align:Rightq)Measure:Ordinal

57

Rajah6.1:SkrinMendefinisiVariabeldalamSPSSDataEditor

2.Definisikanvariabelkedua(Itemkeduadalamsoalselidik)danseterusnyahabiskandefinisibagisemuavariabel.GunakannamavariabelsebagaiItem2bagivariabel2.Sayamendapatbimbingandaripadaibubapa,Item3bagivariabel3.SayamemahamiapayangCikguajarsemasakelasBIdanItem4bagivariabel4.SayamenggunakanBIsemasadirumah.Jikalauandatidakbegituariftentangperingkatpengukuran(Measure)sesuatuvariabel,andabolehkekalkanvariabelitusebagaiScale,iaitunilaidefault.

3.Setelahandaselesaimendefinisikankesemuavariabel,langkahseterusnyaialahmemasukkandatakedalamseldengancarasepertiberikut:

a)KlikDataView(terletakdibahagianbawahsebelahkiri)b)Klikbaris1,lajur1(perhatikannamavariabelitudiatas)c)Taipdata.OlehkeranaresponsPelajar1terhadapItem1ialah4(SangatSetuju),andaperlutaip4padakespertamadanlajurpertama.Selepasini,masukkandatabagivariabelkeduapadakesyangsamadibaris1,lajur2denganmenekankekunci()padapapankekunci(keyboard).d)Masukkansemuadatabagivariabel-variabelselanjutnyasehinggasemuainputdataselesai.SkrinuntukmemasukkandataditunjukkanpadaRajah6.2berikut.

58

Rajah6.2:SkrinMemasukkanDatadalamSPSSDataEditor

ApabilaandaselesaimemasukkandatakedalamfailSPSS,seterusnyaandaboleh

mulamenganalisisdatabagimemperolehoutputanalisis.Statistikyangkerap

digunakandalamkajiantindakanialahstatistikperihalan.

II.Bagaimanahendakmemperolehstatistikperihalan?

StatistikperihalanbolehdiperolehdenganmenggunakanprosedurFrequenciesdalamSPSS.Statistikperihalanadalahsepertipengiraanfrekuensi,min,median,sisihanpiawai,nilaiminima,nilaimaximadansebagainya.ApabilamenggunakanprosedurFrequencies,andajugabolehmemaparkantaburandalambentukgrafsepertigrafbar,grafgaris,danbulatanberbahagi(piechart).Langkah-langkahberikutmenghuraikancarauntukmemperolehstatistikperihalan.

1.DalamSPSS,pilihAnalyzeDescriptiveStatisticsFrequencies.PadakotakdialogFrequencies,pilihvariableItem1danseterusnyaklikanakpanahkananuntukmemindahkanvariabelItem1kedalamkotakvariabel(rujukRajah6.3).

59

2.PilihStatistics,klikMean,Std.Deviation,Minimum,danMaximum,danseterusnyaklikContinue(rujukRajah6.4).

3.PilihChartsklikBarCharts,seterusnyaklikContinue(rujukRajah6.5).

4.KlikOK.

Rajah6.3:KotakDialogbagiProsedurFrequencies

Rajah6.4:SkrinStatistikdalamProsedurFrequencies

60

1.Sayaterpaksamembantuibubapa2.Sayamendapatbimbingandaripadaibubapa.3.SayamemahamiapayangCikguajarsemasakelasBI.4.SayamenggunakanBIsemasadirumah.NValidMissingMeanStd.DeviationMinimumMaximum303.001.00024302.33.57723302.331.15513302.001.73214Rajah6.5:KotakDialogbagiCharts

ApabilaandaklikOK,SPSSakanmenghasilkanoutputstatistikperihalanyang

dikehendaki.

III.OutputdaripadaanalisisSPSS

OutputsepertiyangditunjukkanpadaJadual6.1hingga6.5danRajah6.6hingga6.9merupakanoutputsebenaryangdiperolehsetelahrunprosedurFrequenciesmelaluiSPSS.

Jadual6.1:JadualPerangkaanAsasStatistics

61

FrequencyPercentValidPercentCumulativePercentValidTidakSetujuSetujuSangatSetujuTotal111333.333.333.3100.033.333.333.3100.033.366.7100.0FrequencyPercentValidPercentCumulativePercentValidSangattidaksetujuSetujuTotal12333.366.7100.033.366.7100.033.3100.0FrequencyPercentValidPercentCumulativePercentValidSangattidaksetujuSangatSetujuTotal21366.733.3100.066.733.3100.066.7100.0FrequencyPercentValidPercentCumulativePercentValidTidakSetujuSetujuTotal21366.733.3100.066.733.3100.066.7100.0Jadual6.2:JadualFrekuensiItem1

1.Sayaterpaksamembantuibubapa

Jadual6.3:JadualFrekuensiItem2

2.Sayamendapatbimbingandaripadaibubapa.

Jadual6.4:JadualFrekuensiItem3

3.SayamemahamiapayangCikguajarsemasakelasBI.

Jadual6.5:JadualFrekuensiItem4

4.SayamenggunakanBIsemasadirumah.

62

apabubiutnabmemaskapretayaS.10.18.0ycneuqerF6.04.02.00.0ujuteStagnaSujuteSujuteSkadiTapabubiutnabmemaskapretayaS.1Rajah6.6:GrafBarItem1

63

.apabubiadapiradnagnibmibtapadnemayaS.20.25.1ycneuqerF0.15.00.0ujuteSujuteSkadiT.apabubiadapiradnagnibmibtapadnemayaS.2Rajah6.7:GrafBarItem2

64

.IBsalekasamesrajaugkiCgnayapaimahamemayaS.30.25.1ycneuqerF0.15.00.0ujuteSujuteskadittagnaS.IBsalekasamesrajaugkiCgnayapaimahamemayaS.3Rajah6.8:GrafBarItem3

65

ycneuqerF.hamuridasamesIBnakanuggnemayaS.4.hamuridasamesIBnakanuggnemayaS.4ujuteStagnaSujuteskadittagnaS0.15.10.05.00.2Rajah6.9:GrafBarItem4

AnalisisresponsteksmelaluikomputerbolehdijalankandenganmenggunakanperisiansepertiSPSSTextAnalysisforSurveys,TextSmart,NUD*ISTdanNvivo.Semuaperisianinimembolehkananalisiskualitatifdijalankan.SungguhpunperisianinidihasilkanuntukmenganalisisresponsdalamBahasaInggeristetapiiabolehdisesuaikanuntukmenganalisisperkataandanrangkaikatadalamBahasaMalaysia.Outputanalisisjugabolehdisesuaikansecaramanualjikadidapatitidakbegitutepat.

6.1.2ANALISISDATAKEATASPEMERHATIANYANGDIJALANKAN

Permerhatianbolehdijalankansecaraberstrukturatautidakberstruktur(rujukBab5untukpeneranganlanjuttentangteknikini)dananalisiskeatasdatayangdiperolehdaripadapemerhatianadalahsepertiberikut.

66

(i)PemerhatianBerstrukturKirakankekerapandanperatusan.Susunkanmengikutkeutamaan(ranking).

(ii)PemerhatianTidakBerstrukturSemakmaklumatdenganterperinci.Bacasemuacatatan,pemerhatiandankemudianhighlightataugariskanmaklumatpentingyangterdapatdalamcatatanitu.Semakmaklumatsemula.Tentukankategorimaklumatyangdigunakanuntukanalisis.Caritemauntukkategoriitu.

PEMERHATIANBERSTRUKTUR

CONTOH1:MEMERHATIKANTINGKAHLAKUMURIDYANGMENUMPUKAN/TIDAKMENUMPUKANPERHATIANSEMASAGURUMENGAJAR.

AndabolehmenggunakanJadualPemerhatianuntukmerekodkankod-kodaktivitiyangdilakukanolehmuridsemasaprosespengajarandanpembelajarandibilikdarjah.Kodnombor1hingga9berikutmenunjukkantingkahlakumuridsemasakelasdijalankan.

1.Bercakapyangtiadakaitandengantugasanyangdiberi2.Pemikiranditempatlainsambilmencakar-cakarkertas(doodling)3.Berangan-angan(day-dreaming)4.Berjalandarisatutempatketempatlain(wanderingaround)5.Membuatkerjalain6.Mengganggumuridlainsecarafizikal7.Mencubauntukmenarikperhatian8.Mengasahpensel9.Lain-lainaktiviti(sepertikeluarbilikdarjah)

Pemerhatianberdasarkan9aktivititersebutdirekodkandalambentukjadual(rujukJadual6.6)apabilasetiapskan(scan)dijalankan.Skanmelibatkanpemerhatian

67

MuridSkan12345678910%AsmahAhmad343840ZainuddinZain2233423280S.Ramasamy6766750JefferyLim5555550MaryDanker11188160terhadapaktivitiatausesuatuprosespengajaranyangberlakudalambilikdarjah.DalamJadual6.6,sebanyak10skantelahdijalankandannombordicatatkanpadapetakdimanaseseorangpelajaritudiperhatikantelahmenjalankanaktivitiyangdimaksudkan.Sebagaicontoh,AsmahdidapatiBerangan-angan(aktivitinombor3)apabilaskanpertamadiadakan.Padaskankedua,beliaudidapatiBerjalandarisatutempatkesatutempatyanglain.SetelahsiapmelengkapiJadualPemerhatian,jumlahaktiviti(dalamperatusan)dikiradanpenafsirantentangseseorangpelajardibuat.

Jadual6.6:JadualPemerhatiansemasaPengajarandanPembelajaranBilikDarjah

DaripadaJadual6.6diatasZainuddindidapatitelahmenjalankanpalingbanyakaktiviti(80%)danaktiviti-aktivitiitumerangkumii.Berfikiranditempatlainsambilmencakar-cakarkertasii.Berangan-anganiii.Berjalandarisatutempatketempatyanglain.Daripadaketiga-tigaaktivitiini,beliaudidapatipalingkerapberangan-angan.

CONTOH2:PEMERHATIANDALAMKELASKESEDIAANMURIDMENJAWABSOALAN

Rajah6.11berikutmenunjukkankesediaanmuridmenjawabsoalansemasapengajarandanpembelajaran(P&P)dijalankan.Bulatan-bulatandalamrajahitumewakilimurid.Apabilamuridmenjawabsoalan,nomborsoalanitudituliskandalambulatanmereka.Bulatankosongmenunjukkanmuriditutidakmenjawabsebarangsoalan.

68

PEMERHATIANDALAMKELASKESEDIAANMURIDMENJAWABSOALAN

2811241

161023

34

22729

1751279

2218

6

13

30

1926

20218

152514

Rajah6.10:KesediaanMuridMenjawabSoalanSemasaP&PdiBilikDarjah

DaripadaRajah6.11,terdapatsatukumpulanmurid(seramai4orang)yanglangsungtidakmenjawabsebarangsoalan.Merekainidudukdibelakangbilikdarjah.Disampingitu,terdapatjugaseorangmuridyangdudukdibarispertamadihadapankelasyangtidakmenjawabsebarangsoalan.Padakeseluruhanya,bolehlahdirumuskanbahawakumpulan4orangmuriddibelakangkelasitumungkintidakmemberiperhatiansemasagurumengajar.Guruperlumemantaukumpulanini.

69

AspekBerfikir12345678JUMLAHMemintamuridmengemukakansoalanXXYYYYY5/6MengemukakansoalanyangmemerlukanmuridberfikirdiperingkattinggiXXY1/6MengemukakansoalanyangmemerlukanmuridmengingatfaktaXXYYYY4/6MenggunakanperkataanfikirXXYYYYYY6/6MemintamuridmengulasideayangdikemukakanXX0/6MemintamuridmenghubungsatupembolehubahdenganpembolehubahlainXXY1/6Memberimasauntukmembolehkanmurid-muridberfikirXXYYY3/6Menerimaideayangdikemukakanolehmurid-muridXXYY2/6Menggalakkanmurid-muridberfikirbersama-samadalamaktivitiberkumpulanXX0/6CONTOH3SKEDULRAKAMANPERISTIWABERDASARKANBLOKMASA

Tarikh:

10/3/2008

Tingkatan:4Selasih

Jadual6.7menunjukkanaspekberfikirmuridsemasapengajarandanpembelajarandibilikmakmalfizik.Satublokmasaadalahbersamaandengan5minit.Padaduablokmasayangpertama(10minit)gurumenjalankansetinduksi.Blokmasaketigamerupakanpengajaransebenarnya.

Jadual6.7:PengajaranBerfikirSecaraKritisDiBilikMakmalFizik510152025303540minit

Petunjuk:XmewakiliWaktusetinduksiYmewakiliYA

70

AspekBerfikirP1P2P3P4P5Memintamuridmengemukakansoalan5/64/65/54/66/7