LAKUAN MOTOR & BIOMEKANIK

UNIT 4

ASAS BIOMEKANIK

4.1 Asas Biomekanik

Bio bermaksud sistem biologi (kehidupan)Mekanik bermaksud analisis daya dan kesannya.Biomekanik ialah kajian tentang daya yang bertindak ke atas tubuh manusia dan kesan yang dihasilkan daripada daya tersebut.

DefinisiMenurut Watkins (1999), biomekanik ialah kajian daya yang bertindak ke atas objek dan kesannya kepada pergerakan, bentuk, saiz dan struktur.Menurut Mc Ginnis (1999), biomekanik ialah kajian daya dan kesannya pada sistem khidupan.Menurut Hay (1985), biomekanik ialah kajian tentang tindakan daya dalaman dan luaran pada tubuh manusia dan kesan yang dihasilkan melalui tindakan tersebut.

Biomekanik berkaitan dengan pergerakan yang melibatkan:

Sistem ototSistem rangkaPrinsip mekanikal dalam pergerakan manusia

Kepentingan biomekanik ialah:Membantu tingkatkan kecekapan dan prestasi dalam aktiviti fizikalMerancang program latihan yang lebih berkesan dan selamat

Prinsip-prinsip biomekanik dalam pergerakan tubuh manusia ialah:

Sistem tuasBerfungsi untuk meningkatkan daya dan menambahkan kelajuan dalam sistem mekanikal jasad

4.1.1 Ciri-ciri Sistem Mekanikal Jasad

Bentuk badan manusia adalah berasaskan struktur rangka.Tulang-tulang akan bersambung melalui sendi yang bertindak sebagai tuas.Pergerakan berlaku melalui pengecutan otot.Sistem tuas rangka penting kerana mempengaruhi keupayaan mekanikal jasad.

Sistem Tuas Rangka

Tuas ialah satu struktur tegar yang bergerak pada satu titik tetap.Tuas terdiri daripada:

Beban = bertindak sebagai rintangan atau kerjaDaya = bertindak sebagai penguncupan ototFulkrum = bertindak sebagai sendi atau paksi

Terdapat tiga kelas tuas, iaitu:Tuas kelas pertamaTuas kelas keduaTuas kelas ketiga

• Klasifikasi tuas adalah ditentukan oleh tiga kedudukan, iaitu:

Kedudukan fulkrumKedudukan bebanKedudukan daya

Jenis-jenis Tuas

Tuas kelas pertama

• Berlaku apabila fulkrum berada di antara daya dan beban.

• menggunakan daya yang minimum untuk mengatasi beban yang besar tetapi pergerakan yang perlahan.

• Digunakan untuk:– keseimbangan– tingkatkan kelajuan dan

julat pergerakan– tidak meningkatkan daya

Contoh tuas kelas pertama

• Aktiviti pukulan dalam badminton– Fulkrum

=pergelangan tangan

– Daya= otot bahagian lengan

– Beban= berat tubuh badan

F

BD

Tuas kelas kedua

• Berlaku apabila beban berada di antara daya dan fulkrum.

• Menggunakan daya yang minimum untuk mengatasi beban yang besar tetapi pergerakan perlahan.

• Digunakan untuk:– Menghasilkan daya

gerakan

Contoh tuas kelas kedua

• Aktiviti lonjakan menggunakan lombol– Fulkrum =hujung

jari kaki– Daya=

penguncupan otot kaki

– Beban= berat badan

F

B

D

Tuas kelas ketiga

• Berlaku apabila daya berada di antara beban dan fulkrum.

• Menggunakan daya yang maksimum dan pergerakan pantas.

• Digunakan untuk:– Menambahkan kelajuan

Contoh tuas kelas ketiga

• Aktiviti menolak bola hoki– Fulkrum=

pergelangan tangan kiri

– Daya= tangan kanan

– Beban= bola hoki

F

D

B

4.2 Deskripsi Pergerakan Asas

Pergerakan asas adalah berdasarkan kepada tiga satah anatomi iaitu:

Satah sagital Satah frontal Satah horizontal (transverse)

Satah sagital

Satah yang membahagi badan kepada dua iaitu bahagian kanan dan kiri.Satah ini merentas dari depan ke belakang badan.Contoh pergerakan ialah:

FleksiHiperfleksiEkstensiHiperekstensiPlantar-fleksiDorsi-fleksi

Contoh rajah satah sagital

Fleksi Hiperekstensi

Ekstensi Plantar-fleksi

Dorsi-fleksi

Satah frontal

Satah yang membahagi badan kepada dua iaitu bahagian depan dan belakang.Satah ini merentas dari sisi kanan ke sisi kiri badan.Contoh pergerakan ialah:

abduksiaduksifleksi lateralinversieversi

Contoh rajah satah frontal

inversi

eversi

aduksi

abduksi

Fleksi lateral

kiri

kanan

Satah horizontal (transverse)

Satah yang membahagi badan kepada dua iaitu bahagian atas dan bawah.Satah ini merentas di bahagian tengah badan.Contoh pergerakan ialah:

RotasiSupinasiPronasiSirkumduksi

Contoh rajah satah horizontal

supinasi

pronasisirkumduksi

rotasi

4.2 Jenis-jenis pergerakan

Dalam aktiviti fizikal, pergerakan asas ini bergabung untuk menghasilkan daya maksimum.Bagi menghasilkan daya maksimum, pergerakan perlu menggunakan banyak sendi.Terdapat dua jenis pergerakan iaitu:

Pergerakan linearPergerakan putaran

Pergerakan Linear

Pergerakan yang melibatkan sesaran bergerak secara menegak atau mendatar pada arah, jarak dan masa yang sama.Terbahagi kepada dua jenis iaitu:

Pergerakan rektilinearPergerakan kurvelinear

Pergerakan Rektilinear

• Pergerakan yang melibatkan sesaran mengikut landasan lurus.

• Contoh:– Pergerakan

lompatan acara palang dalam gimnastik.

– Kedudukan sendi bahu dan pinggul pada arah yang sama

Pergerakan Kurvelinear

• Pergerakan yang melibatkan sesaran mengikut landasan yang melengkung.

• Contoh:– Pergerakan fasa

lompatan dalam gimnastik.

– Kedudukan sendi pinggul dan bahu adalah sama.

Pergerakan Putaran/Rotasi/Bersudut

Berlaku apabila bahagian badan bergerak mengikut lengkung bulatan mengelilingi satu paksi putaran.Sesaran bergerak dengan sudut, arah dan masa yang sama.Terbahagi kepada dua:

Pergerakan putaran paksi dalamanPergerakan putaran paksi luaran

Pergerakan putaran paksi dalaman

• Pergerakan ini berlaku apabila kaki dinaikkan ke atas dan bahagian badan bersentuhan dengan tapak sokongan.

Pergerakan putaran paksi luaran

• Berlaku apabila tapak sokongan iaitu bahagian tengah palang berada di luar atau jauh daripada badan.

AKTIVITI• Anda dikehendaki berada dalam kumpulan.• Setiap kumpulan akan mendapat satu

topik.• Arahan : Cari tiga contoh aktiviti, sukan

atau permainan lain bagi setiap topik yang kumpulan anda dapat. Huraikan tentang sukan dan permainan tersebut.– Contoh: topik tuas kelas pertama.– Aktiviti tekan tubi. huraikan aktiviti ini berada

dalam tuas kelas pertama.