bajau laut

7/29/2019 Bajau Laut

1/19

Suku BidayuhDaripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Suku Bidayuh

Kawasan ramai penduduk

Sarawak, Kalimantan

Bahasa

Bahasa Melayu, Bahasa Indonesia

Agama

Islam, Kristian,Animisme

Kelompok etnik berkaitan

Dayak

Kaum Bidayuh adalah masyarakat yang mendiami kawasan

barat daya Sarawak, terutamanya

Bahagian Serian, Kuching dan di baratKalimantan. Mereka

terdiri daripada empat pecahan etnik iaitu:

1. Selakau/Lara (Daerah Lundu)

2. Jagoi/Singai (Daerah Bau)

3. Biatah (Daerah Kecil Padawan)

4. Bukar/Sadong (Daerah Serian)[1]

Mereka kebanyakannya beragama Kristian. Hanya sebahagian

sahaja yang menganut agama Islam dan animisme.

Pada zaman dahulu suku kaum Bidayuh tinggal di rumah

panjang. Lazimnya penempatan rumah panjang suku kaum

Bidayuh terletak jauh di kawasan pendalaman dan tanah tinggi.
http://ms.wikipedia.org/wiki/Sarawakhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kalimantanhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Indonesiahttp://ms.wikipedia.org/wiki/Islamhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kristianhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Animismehttp://ms.wikipedia.org/wiki/Dayakhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Sarawakhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Serianhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kuchinghttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kalimantanhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#cite_note-1http://ms.wikipedia.org/wiki/Kristianhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Islamhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Animismehttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kalimantanhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Indonesiahttp://ms.wikipedia.org/wiki/Islamhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kristianhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Animismehttp://ms.wikipedia.org/wiki/Dayakhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Sarawakhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Serianhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kuchinghttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kalimantanhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#cite_note-1http://ms.wikipedia.org/wiki/Kristianhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Islamhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Animismehttp://ms.wikipedia.org/wiki/Sarawak


2/19

Ini adalah bagi tujuan keselamatan iaitu sukar untuk dikesan

oleh musuh.Struktur rumah panjang kaum Bidayuh tidak jauh

bezanya dengan struktur rumah panjang masyarakat Iban di

Sarawak. Atap rumah panjang kaum Bidayuh diperbuat

daripada atap rumbia atau sagu, manakala dindingnya pula

daripada buluh. Pelantar atau lantai rumah panjang pula

diperbuat daripada papan atau buluh manakala tiangnya pula

diperbuat daripada kayu belian.

Rumah panjang masyarakat Bidayuh terbahagi kepada 3

bahagian iaitu bilik utama, awah dan tanju. Bilik utama dapat

kita samakan dengan ruang utama kediaman pada masa

sekarang. Di dalam bilik ini masyarakat Bidayuh lazimnya

meletakkan barang-barang peribadi milik keluarga dan

keturunan mereka seperti gong, tempayan, tembikar dan

sebagainya. Ruang ini juga berfungsi sebagai tempat tidur di

kala malam hari. Awah pula adalah bahagian pelantar di luar

rumah panjang masyarakat Bidayuh dan lazimnya ia bertutup

dan beratap. Ia dapatlah disamakan dengan berandah rumah

pada masa ini. Di "awah" masyarakat Bidayuh menjalankan

aktiviti aktiviti harian mereka seperti menganyam, berbual,

membuat peralatan bertani dan sebagainya. Ruangan Awah

juga akan digunakan untuk sebarang upacara keagamaanseperti perkahwinan, pantang larang dan pesta-pesta tertentu

seperti pesta gawai dan sebagainya. "tanju" pula adalah

bahagian terluar di dalam rumah panjang masyarakat Bidayuh.

Bahagian tanju agak terdedah dan lazimnya ia tidak bertutup

mahupun beratap. Tanju lazimnya digunakan untuk menjemur

hasil tuaian masyarakat Bidayuh seperti padi, lada, jagung dansebagainya.


3/19

Isi kandungan

[sorokkan]

1 Bahasa

2 Pakaian

Tradisional

3 Seni Muzik

4 Senjata Tradisi

[sunting]Bahasa

Bahasa Bidayuh agak unik berbanding bahasa-bahasa yang

lain yang terdapat di Sarawak. Keunikan ini adalah

berdasarkan sebutan,pertuturan, gerak gaya dan alunan yang

dipertuturkan. Lazimnya, bahasa Bidayuh akan berubah

intonasi dan bahasa mengikut kampung dan daerah tertentu.

Hal ini menyebabkan suku kaum ini sukar untuk berkomunikasi

dengan satu sama lain sekiranya mereka adalah suku atau dari

daerah yang berlainan. Sebagai contoh, suku Bidayuh dari

kawasan Serian menyebut "makan" ialah "ma-an" manakala

suku Bidayuh dari kawasan Padawan pula menyebut "makan"

sebagai "man".

[sunting]

Pakaian TradisionalWarna hitam adalah warna utama dalam pemakaian

masyarakat Bidayuh. Bagi Kaum wanita masyarakat Bidayuh,

pakaian lengkap adalah termasuk baju berlengan pendek atau

separuh lengan dan sepasang kain sarung berwarna hitam

paras lutut yang dihiasi dengan manik manik halus pelbagai

warna disulami dengan kombinasi warna utama iaitu putih,
http://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuhhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Bahasahttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Pakaian_Tradisionalhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Pakaian_Tradisionalhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Seni_Muzikhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Senjata_Tradisihttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Senjata_Tradisihttp://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Suku_Bidayuh&action=edit&section=1http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Suku_Bidayuh&action=edit&section=2http://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuhhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Bahasahttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Pakaian_Tradisionalhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Pakaian_Tradisionalhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Seni_Muzikhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Suku_Bidayuh#Senjata_Tradisihttp://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Suku_Bidayuh&action=edit&section=1http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Suku_Bidayuh&action=edit&section=2


4/19

kuning dan merah. Tudung kecil separuh tinggi dengan corak

anyaman yang indah atau penutup kepala daripada kain

berwarna warni dengan sulaman manik halus adalah

pelengkap hiasan kepala wanita masyarakat Bidayuh. Kaum

lelaki masyarakat Bidayuh pula lazimnya mengenakan

sepasang persalinan berbentuk baju hitam separa lengan atau

berlengan pendek dengan sedikit corak berunsur flora dan

seluar hitam atau cawat yang berwarna asas seperti biru,

merah dan putih. Kain lilit kepala pula adalah pelengkap hiasan

kepala kaum lelaki masyarakat ini.

[sunting]Seni Muzik

Bagi masyarakat Bidayuh, muzik memainkan peranan yang

penting dalam setiap upacara keagamaan yang mereka

jalankan. Muzik ini berperanan menaikkan semangat, mengusir

roh jahat dan sebagai pententeram kepada semangat roh.Muzik juga memainkan peranan dalam pemberitahuan motif

sesuatu upacara yang dijalankan. Umumnya muzik tradisional

masyarakat Bidayuh terdiri daripada sepasang gong besar

terbahagi daripada dua iaitu Oguong dan Kitaak, canang,

Gendang atau Pedabat dan Tawak(sejenis gong kecil.

Terdapat juga alat muzik tradisional yang lain seperti

serunai/seruling dan gitar buluh. Namun alat muzik seumpama

ini amat kurang dimainkan kerana proses pembuatannya yang

agak rumit.

[sunting]Senjata Tradisi

Lembing, tombak, parang ilang (parang pendek), sumpit,

"jepur" (seakan samurai) dan "rira" (meriam kecil)adalah
http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Suku_Bidayuh&action=edit&section=3http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Suku_Bidayuh&action=edit&section=4http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Suku_Bidayuh&action=edit&section=3http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Suku_Bidayuh&action=edit&section=4


5/19

peralatan senjata yang lazimnya digunakan oleh masyarakat ini

untuk berperang pada zaman dahulu kala. Manakala peralatan

senjata seperti parang, cangkul dan sabit selalunya digunakan

untuk aktiviti pertanian.

http://www.agc.gov.my/index.php?

option=com_content&view=article&id=973:suku-kaum-

bidayuh&catid=71:admin%20ag&lang=en


6/19

AGC Portal

Suku Kaum Bidayuh

Lagu Puteri Santubong

Kaum Bidayuh adalah masyarakat yang mendiami kawasan barat daya

Sarawak, terutamanya Bahagian Serian, Kuching dan di barat Kalimantan.Mereka terdiri daripada empat pecahan etnik iaitu:

Selakau/Lara (Daerah Lundu)

Jagoi/ Singai (Daerah Bau)

Biatah (Daerah Kecil Padawan)

Bukar/ Sadong (Daerah Serian)

Mereka kebanyakannya beragama Kristian. Hanya sebahagian sahaja yang

menganut agama Islam dan animisme. Pada zaman dahulukala, suku kaum

bidayuh tinggal di rumah panjang. Lazimnya penempatan rumah panjang

suku kaum Bidayuh terletak jauh di kawasan pendalaman dan tanah tinggi.

Ini adalah bagi tujuan keselamatan iaitu untuk sukar dikesan oleh musuh.

Struktur rumah panjang kaum Bidayuh tidak jauh bezanya dengan struktur

rumah panjang masyarakat Iban di Sarawak. Atap rumah panjang kaumBidayuh diperbuat daripada atap rumbia atau sagu, manakala dindingnya

pula daripada buluh. Pelantar atau lantai rumah panjang pula diperbuat

daripada papan atau buluh manakala tiangnya pula diperbuat daripada

kayu belian.
http://www.agc.gov.my/index.php?view=article&catid=71%3Aadmin+ag&id=973%3Asuku-kaum-bidayuh&tmpl=component&print=1&layout=default&page=&option=com_content&lang=enhttp://www.agc.gov.my/index.php?option=com_mailto&tmpl=component&link=6809da6b48b8ad4741f75ce708cb959ac1b0a405&lang=en


7/19

Rumah panjang Masyarakat Bidayuh terbahagi kepada 3 bahagian iaitu

bilik utama, awah, dan tanju. Bilik utama dapat kita samakan dengan

ruang utama kediaman pada masa sekarang. Di dalam bilik ini, masyarakat

Bidayuh lazimnya meletakkan barang-barang peribadi milik keluarga dan

keturunan mereka seperti Gong, tempayan, tembikar dan sebagainya.

Ruang ini juga berfungsi sebagai tempat tidur di kala malam hari. Awah

pula adalah bahagian pelantar di luar rumah panjang Masyarakat Bidayuh

dan lazimnya ia bertutup dan beratap. Ia dapatlah disamakan dengan

berandah rumah pada dewasa ini. Di awah masyarakat Bidayuh


8/19

menjalankan aktiviti-aktiviti harian mereka seperti menganyam, berbual,

membuat peralatan bertani dan sebagainya. Ruangan awah juga akan

digunakan untuk sebarang upacara keagamaan seperti perkahwinan,

pantang larang dan pesta-pesta tertentu seperti pesta gawai dansebagainya. Tanju pula adalah bahagian terluar di dalam rumah panjang

masyarakat bidayuh. Bahagian tanju biasanya terdedah dan lazimnya

tidak bertutup mahupun beratap. Tanju lazimnya digunakan menjemur

hasil tuaian masyarakat Bidayuh seperti lada, padi, jagung dan sebagainya.

BAHASA BIDAYUHBahasa Bidayuh agak unik berbanding bahasa lain yang terdapat di

Sarawak. Keunikan ini adalah berdasarkan sebutan, pertuturan, gerak gaya

dan alunan yang dipertuturkan. Lazimnya bahasa Bidayuh akan berubah

intonasi dan bahasa mengikut kampung dan daerah tertentu. Ini

menyebabkan suku kaum ini sukar untuk berkomunikasi antara satu sama

lain sekiranya mereka dari suku dan daerah yang berlainan. Sebagai

contoh suku Bidayuh dari kawasan Serian menyebut makan ialah ma-

an manakala suku Bidayuh dari kawasan Padawan pula menyebut

makan sebagai man.


9/19

PAKAIAN TRADISIONAL BIDAYUH

Warna hitam adalah warna utama dalam pemakaian masyarakat Bidayuh.

Bagi kaum wanita masyarakat Bidayuh, pakaian lengkap adalah termasuk

baju berlengan pendek atau separuh lengan dan sepasang kain sarung

berwarna hitam paras lutut yang dihiasi dengan manik halus pelbagaiwarna disulami dengan kombinasi warna utama iaitu putih, kuning dan

merah. Tudung kecil separuh tinggi dengan corak anyaman yang indah

atau penutup kepala daripada kain berwarna warni dengan sulaman manik

halus adalah pelengkap hiasan kepala wanita masyarakat Bidayuh. Kaum

lelaki masyarakat Bidayuh pula lazimnya mengenakan sepasang persalinan

berbentuk baju hitam separa lengan atau berlengan pendek dengan sedikit

corak berunsur flora dan seluar hitam atau cawat yang berwarna asas

seperti biru, merah dan putih. Kain lilit kepala pula pelengkap hiasan

kepala kaum lelaki masyarakat ini.

MUZIK MASYARAKAT BIDAYUH


10/19

Bagi masyarakat Bidayuh, muzik memainkan peranan yang penting dalam

setiap upacara keagamaan yang mereka jalankan. Muzik ini berperanan

menaikkan semangat, mengusir roh jahat dan sebagai pententeram kepada

semangat roh. Muzik juga memainkan peranan dalam pemberitahuan motif

sesuatu upacara yang dijalankan. Umumnya, muzik tradisional masyarakat

Bidayuh terdiri daripada sepasang gong besar, Canang, Gendang dan

Tawak (sejenis gong kecil).

SENJATA TRADISIONAL MASYARAKAT BIDAYUH


11/19

Lembing, tombak, parang ilang (parang pendek), sumpit, jepur (seakan

samurai) dan rira (meriam kecil) adalah peralatan senjata yang lazimnya

digunakan oleh masyarakat ini untuk berperang pada zaman dahulu kala.

Manakala peralatan senjata seperti parang, cangkul dan sabit selalunyadigunakan untuk aktiviti pertanian.

PERKAHWINANBagi masyarakat Bidayuh, perkahwinan ialah satu cara untuk menjadi

anggota dan menikmati hak sebagai anggota biikatau raminitu.

Masyarakat Bidayuh mengamalkan monogami sahaja. Namun demikian,

perkahwinan semula selepas penceraian ialah satu perkara biasa. Oleh

sebab larangan yang kuat terhadap inses, perkahwinan luar daripada

keluarga sendiri ialah peraturan penting dalam masyarakat tersebut.

Masyarakat Bidayuh juga melarang perkahwinan antara sepupu. Kumpulan

seperti Dayak Selako melarang ahlinya daripada berkahwin dengan

anggota kaum yang pernah menjadi musuh perang mereka kerana khuatir

akan termakan sumpah namun kerana sudah berlaku perkahwinan yang

pertama antara nenek datuk rnereka dengan keturunan bekas musuh

rnereka, maka larangan tersebut mansuh. Di kalangan kumpulan Dayak

Bukar-Sadong, peraturan tentang perkahwinan agak longgar. lelaki dan

perempuan boleh bebas bergaul dan berkenalan antara satu dengan lain

sebelum mereka berkahwin.

Sebagai kesimpulannya, setiap suku kaum yang terdapat di Malaysia

mempunyai keunikan dan keistimewaan tersendiri. Bersama-sama kita

memeliharanya agar tidak lekang dek panas, tidak lapuk dek hujan..

sekian terima kasih.

Petikan ini dipetik dari Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas.


12/19

Disediakan oleh,Ziana Anak Rumpet(Pembantu Tadbir [P/O]) N17Jabatan Peguam Negara Malaysia,Sarawak.


13/19

Adat Perkahwinan Kaum

Bidayuh - disediakan olehKhoo Bao RuMasyarakat Bidayuh merupakan masyarakat etnikSarawak yang rata-ratanya mendiami kawasanbukit di luar bandar Kuching. Terdapat pelbagai

suku kaum dalam kalangan masyarakat Bidayuh

dan masing-masing mengamalkan pegangan sertaadat resam yang tersendiri. Kebudayaan dan adatresam ini banyak dipengaruhi oleh unsur-unsur

ritual dan kepercayaan yang mereka anuti.

Bagi masyarakat Bidayuh, perkahwinan ialah satu

cara untuk menjadi anggota dan menikmati hak

sebagai anggota Biikatau Ramin itu. MasyarakatBidayuh mengamalkan monogami sahaja. Namundemikian, perkahwinan semula selepas penceraianialah satu perkara biasa. Oleh sebab laranganyang kuat terhadap inses, perkahwinan luardaripada keluarga sendiri ialah peraturan pentingdalam masyarakat tersebut. Masyarakat Bidayuh

juga melarang perkahwinan antara sepupu.

Kumpulan seperti Dayak Selako melarang ahlinyadaripada berkahwin dengan anggota kaum yangpernah menjadi musuh perang mereka keranakhuatir akan termakan sumpah. Namun larangantersebut dimansuhkan kerana sudah berlaku

perkahwinan yang pertama antara datuk nenek


14/19

mereka dengan keturunan bekas musuh mereka.

Dalam kalangan kumpulan Dayak ukar-Sadong,peraturan tentang perkahwinan agak longgar.

Lelaki dan perempuan boleh bebas bergaul danberkenalan antara satu dengan lain sebelummereka berkahwin.

Merisik

Dalam masyarakat ini, tidak ada upacara merisik.

Perkahwinan biasa berlaku apabila seseorangsudah cukup dewasa dan memilih pasangan hidup.Masyarakat Bidayuh bersikap terbuka terhadappilihan anak-anak mereka kecuali perkahwinanyang terlarang. Dalam kumpulan Bukar-Sadongdan kumpulan Selako, mereka dibenarkan untukmemilih pasangan yang disukainya tanpa mengira

asal kaum.

Meminang

Cara perkahwinan dilakukan berbeza mengikutkumpulan. Dalam kumpulan seperti Selako, Jagoidan Lara, perkahwinan boleh didahului dengan

pertunangan. Pertunangan ditandai denganpertukaran cincin antara kedua-dua belah pihak.Andai kata pasangan itu merasakan mereka

secocok, perkahwinan boleh dilangsungkankemudian.

Bertunang

Peristiwa perkahwinan berhubung rapat dengan


15/19

menuai padi. Lebih baik hasil yang diperoleh, lebih

banyak perkahwinan dapat dilangsungkan. Iniadalah kerana majlis pertunangan dan

perkahwinan melibatkan majlis kenduri yang besardan mewah terutama bagi anak sulung lelaki atauanak tunggal. Sekiranya mereka gagalmengadakan kenduri pertunangan danperkahwinan, orang ramai akan mencemuhpengantin lelaki. Kerana itulah apabila hasil padiberkurangan, pertunangan atau perkahwinan juga

akan berkurangan.

Usia minimum untuk bertunang bagi anakperempuan adalah pada masa lampau ialah 16tahun manakala bagi anak lelaki ialah 18 tahun.Selepas memilih bakal tunang dan isterinya, lelaki

itu akan melantik seorang perantaraan

perempuan. Perantara perempuan tersebut akanmenghantar tepak sirih atau kapur tunang atausebentuk cincin kepada perempuan berkenaan di

samping untuk mendapatkan pandangan pihakkeluarga perempuan mengenai perkahwinan

tersebut.

Majlis Perkahwinan

Majlis perkahwinan yang diadakan sangatbergantung pada kemampuan ekonomi keluarga

pengantin. Dalam masyarakat Bidayuh, pilihantempat tinggal selepas berkahwin bergantungpada banyak faktor. Faktor utama ialah

kedudukan ekonomi pasangan yang berkahwin.Pihak suami yang berada dan berkedudukan boleh


16/19

mempengaruhi pihak isteri untuk tinggal bersama-

sama keluarganya (amalan virilokal) dan begitulahsebaliknya (uksorivokal). Dalam keadaan

perkahwinan suami isteri yang sudah stabil,mereka boleh duduk di rumah sendiri (amalanneolokal).

Kumpulan Dayak Selako melarang pergaulan

bebas antara lelaki dan perempuan. Perkahwinanboleh berlaku secara 'terpaksa' melalui amalan

yang dikenali sebagai 'batangkap'. Ini merupakanamalan apabila pasangan lelaki dan perempuanyang kerap dilihat berdua-duaan boleh dihadapkankepada para pemimpin kampung supaya tindakandapat diambil. Mereka yang ditangkap bersetujuuntuk berkahwin setelah dibicarakan oleh

pemimpin serta penduduk kampung supaya

hubungan mereka sebagai suami isteri bolehdisahkan dengan mengadakan sedikit upacarasetelah denda atas kesalahan mereka telah

dijelaskan. Amalan batangkap dilakukan ataspasangan yang menghadapi tentangan daripada

ibu bapa.

Satu lagi cara melangsungkan perkahwinan adalahmelalui amalan 'nyagam', apabila bakal suamidihantar bersama-sama segala tikar bantalnya kekediaman bakal isteri setelah mendapatpersetujuan daripada pihak perempuan. Biasanyalelaki yang memilih untuk berkahwin carademikian ialah seorang duda atau balu.

Perkahwinan yang sempurna mengikut pandangan


17/19

suku Selako, Jagoi dan Lara ialah perkahwinan

yang melibatkan pengetahuan, peranan danperancangan oleh ibu bapa kedua-dua belah

pihak. Perkahwinan juga mungkin melibatkanperanan orang perantaraan atau dikenal sebagaipicara dalam kalangan masyarakat Selako untukmewakili pihak lelaki. Setelah semua pihakbersetuju, hari dan masa yang sesuai akanditetapkan.

Sejarah Kaum Sarawak-disediakan oleh NurulIzzaty SyahirahSuku BidayuhKaum Bidayuh adalah masyarakat yang mendiami kawasan barat daya

Sarawak, terutamanya BahagianSerian,Kuching dan di baratKalimantan. Mereka terdiri daripada empat pecahan etnik iaitu:

1. Selakau/Lara (Daerah Lundu)

2. Jagoi/Singai ( Daerah Bau)

3. Biatah (Daerah Kecil Padawan)

4. Bukar/Sadong (Daerah Serian)


18/19

Mereka kebanyakannya beragama Kristian. Hanya sebahagian sahaja yangmenganut agama Islam dan animisme.

Pada zaman dahulukala suku kaum bidayuh tinggal di rumah panjang. Lazimnyapenempatan rumah panjang suku kaum Bidayuh terletak jauh di kawasanpendalaman dan tanah tinggi. Ini adalah bagi tujuan keselamatan iaitu sukaruntuk dikesan oleh musuh.Struktur rumah panjang kaum Bidayuh tidak jauhbezanya dengan struktur rumah panjang masyarakat Iban di Sarawak. Ataprumah panjang kaum Bidayuh diperbuat daripada atap rumbia atau sagu,manakala dindingnya pula daripada buluh. Pelantar atau lantai rumah panjangpula diperbuat daripada papan atau buluh manakala tiangnya pula diperbuatdaripada kayu belian.

Rumah panjang Masyarakat Bidayuh terbahagi kepada 3 bahagian iaitu bilikutama, awah dan tanju. Bilik utama dapat kita samakan dengan ruang utamakediaman pada masa sekarang. Di dalam bilik ini masyarakat Bidayuh lazimnya

meletakkan barang-barang peribadi milik keluarga dan keturunan merekaseperti Gong, tempayan, tembikar dan sebagainya. Ruang ini juga berfungsisebagai tempat tidur di kala malam hari. Awah pula adalah bahagian pelantar diluar rumah panjang Masyarakat Bidayuh dan lazimnya ia bertutup dan beratap.Ia dapatlah disamakan dengan berandah rumah pada dewasa ini. Di "awah"masyarakat Bidayuh menjalankan aktiviti aktiviti harian mereka sepertimenganyam, berbual, membuat peralatan bertani dan sebagainya. RuanganAwah juga akan digunakan untuk sebarang upacara keagamaan sepertiperkahwinan, pantang larang dan pesta-pesta tertentu seperti pesta gawai dansebagainya. "tanju" pulaadalah bahagian terluar di dalam rumah panjangmasyarakat bidayuh. Bahagian Tanju agag terdedah dan lazimnya ia tidakbertup mahupun beratap. Tanju lazimnya digunakan untuk Menjemur hasil

tuaian masyarakat Bidayuh seperti padi, lada, jagung dan sebaginya.

BAHASA BIDAYUH

Bahasa Bidayuh agak unik berbanding bahasa bahasa lain yang terdapat diSarawak. Keunikan ini adalah berdasarkan sebutan,pertuturan, gerak gaya danalunan yang dipertuturkan. Lazimnya bahasa Bidayuh akan berubah intonasi danbahasa mengikut kampung dan daerah tertentu. Ini menyebabkan suku kaum inisukar untuk berkomunikasi antara satu sama lain sekiranya mereka dari sukudan daerah yang belainan. Sebagai contoh suku Bidayuh dari Kawasan serianmenyebut "makan" ialah "ma-an" manakala suku Bidayuh dari kawasanpadawan pula menyebut "makan" sebagai "man".

Kenyah
http://4.bp.blogspot.com/_wusLG-gic_c/THcg7epRlyI/AAAAAAAAAC4/CrA0RM28ulQ/s1600/Modern_Iban_Longhouse.JPG


19/19

Kaum Kenyah ialah salah satu kaum besar orang asli (Bumiputera)yang mendiami di kawasan pedalaman daerah Baram dan Belaga di Sarawak,Malaysia serta di Kalimantan,Indonesia. Kini kaum Kenyah terdiri daripada sub-kaum kecil seperti Kenyah Jamok, Kenyah Badeng, Kayan, , Lepo' Tau, Lepo'Maut, Uma' Bakah, Lepo' Kulit, Kenyah Sambob, Penan dan sebagainya. Kaum

Kayan dan Penan pada asalnya merupakan sub-kaum Kenyah berdasarkansejarah nenek moyang iaitu Lenjau Suuh + Bawe'.

Kaum ini digolongkan bersama-sama dengan kaum Kelabit, Lun Bawang serta dibawah golongan yang lebih umum, iaitu kaum orang Ulu.

bajau laut

Documents