BAB 6

KEPELBAGAIAN AGAMA:

MENCARI TITIK PERTEMUAN

HASIL PEMBELAJARAN

Pada akhir kuliah ini, para pelajar dapat :

1.Memupuk kefahaman tentang

kepelbagaian agama di Malaysia;

2. Memahami kepercayaan agama utama di

Malaysia;

3. Mengamalkan nilai tolak ansur dalam

konteks kebebasan beragama di Malaysia

SKOP KULIAH

1. Definisi dan rasional agama

2. Mengapakah manusia beragama?

3. Peranan agama

4. Penggolongan agama

5. Agama-agama di Malaysia

6. Mencari titik pertemuan

Agama

• Hubungan antara manusia dengan sesuatu

kekuasaan luar biasa yang dianggap dapat

memberikan perlindungan.

• Hubungan yang suci.

• Sistem keyakinan yang dianuti dan

diamalkan.

• Adanya konsep hidup selepas mati.

4

Definisi

Mengapakah Manusia Beragama?

• Pemikiran tentang agama telah wujud

dalam diri manusia semenjak mereka lahir.

• Faktor keselamatan: kuasa agung yang

dipercayai akan menjaga keselamatannya.

• Agama merupakan ciri yang membezakan

kelompok manusia.

• Menurut Durkheim (1915) kepercayaan

dan amalan yang sama dalam sesuatu

agama akan menyatukan semua anggota

yang menganutinya dalam satu komuniti

bermoral.

6

Sumber nilai moral

Pengesahan program pembangunan

Penyatuan

Menumbuhkan semangat kebangsaan

Perpaduan nasional

Kewujudan tamadun

Mengembangkan kesenian

Fungsi pemerintahan

Peranan

Agama

Penggolongan Agama

1. Agama Samawi

Agama yang bersumberkan wahyu tuhan seperti

agama Islam, Kristian dan Yahudi.

2. Agama Ciptaan Manusia (Agama Alam)

Agama yang lahir dalam kebudayaan, dibentuk

oleh falsafah masyarakat dan dirumuskan oleh

ahli fikir masyarakat seperti agama Primitif,

Animisme, Buddha, Hindu, Sikh, Konfucius, Tao,

Shinto dan Mesir Kuno.

Agama Islam

Latar belakang

• Dianuti lebih dari 60% masyarakat Malaysia.

Asal Usul

• seseorang yang beragama Islam bermakna

berserah diri dan mengikut perintah Allah SWT

serta mencontohi Nabi Muhammad SAW.

Sumber

• Al-Quran, sunah rasullullah, ijtihad, ijmak,

qiyas, syura dan sebagainya.

Prinsip:

• Mementingkan keharmonian dan mengiktiraf

perbezaan.

• Ciri-ciri sistem ekonomi Islam (menolak

monopoli, eksploitasi, menindas, memeras dan

sebagainya).

• Dari aspek politik Islam mementingkan

musyawarah dan keadilan.

• Dari segi sosial Islam mementingkan

kehormatan.

• Kebebasan beragama dalam Islam.

• Mementingkan ilmu pengetahuan.

• Konsep Halal.

Perayaan

• Hari raya Aidilfitri

• Hari raya Aidiladha

Agama Buddha

Latar belakang

• Agama ke-dua terbesar di Malaysia.

• Majoriti penganut dari etnik Cina.

• Ramai berpegang kepada mazhab Buddha

Mahayana.

• Ada juga yang berpegang kepada mazhab

Theravada terutama bagi komuniti Thai.

Asal Usul

• Diasaskan oleh Siddharta Gautama.

• Mendapat ilham di bawah pokok Bodhi.

Ajaran

• Lebih mementingkan aspek moral.

• Satu bentuk perjalanan kerohanian melalui

jalan 8 lapis.

• Objektif adalah untuk mencapai Nirvana.

• Ajaran terpentingnya adalah menghormati

kehidupan tidak kira manusia, tumbuhan

mahupun haiwan

• “Tiga Permata” – Buddha, dharma dan

sangha.

Perayaan

• Hari wesak

Agama Hindu Latar belakang

• dianuti oleh sebahagian besar masyarakat India.

Asal usul

• mengalami evolusi semasa zaman tamadun

Lembah Indus.

Sumber

• Kitab Veda, Upanishad, Mahayana dan

Mahabrata membentuk Etika Hindu.

• Objektif adalah untuk mencapai Moksha.

Prinsip

• Konsep trimutri (3 dewa utama): Dewa

Brahma (pencipta) , Dewa Vishnu

(memelihara) dan Dewa Siva (memusnah)

• Sistem kasta

Perayaan

• Deepavali

• Thaipusam

• Ponggal

Agama Kristian

Latar belakang

– Agama Kristian menganggap Jesus sebagai

jelmaan tuhan – penyelamat (al-Masih)

– Penganut Kristian percaya kepada doktorin

Triniti iaitu Tuhan, Anak Tuhan dan Roh

Kudus.

Asal usul

– Mazhab daripada kepercayaan orang Yahudi

yang menerima Jesus sebagai kristus.

Sumber

• Holy Bible: ada Perjanjian Lama dan Baru.

Prinsip

• Setiap manusia dikehendaki mengikut

peraturan moral yang ditetapkan oleh Tuhan.

• Pembaptisan.

• Eukaris – roti dan “wine”.

Perayaan

• Krismas, Good Friday & Easter.

18

Agama Sikh

Latar belakang

• Dianuti oleh masyarakat Punjabi.

• Identiti mereka memakai serban, berjanggut

panjang.

• Nama bagi lelaki berakhir dengan Singh

bermakna singa.

• Nama wanita menggunakan Kaur bermaksud

puteri.

• Asal usul

• Diasaskan oleh Guru Nanak pada 1469M.

• Kemudian dikembangkan oleh 9 orang Guru

lain.

• Sumber

• Kitab dikenali Sri Guru Granth Sahib Ji.

• Tempat ibadat dipanggil Gurdwara.

Prinsip

• Penganut Sikh mengamalkan prinsip 5K:

• Kesh (berambut panjang)

• Kangha (sikat)

• Kara (gelang besi)

• Kirpan (pedang kecil)

• Kachera (seluar pendek khas)

Perayaan

• Vaisakhi

Animisme

Latar belakang

• Animisme adalah kepercayaan yang

melibatkan pemujaan roh dan semangat alam

semula jadi.

• Penganutnya menyembah batu, pokok,

sungai dan lain-lain

Asal usul

• Diperturunkan secara turun temurun dari

generasi ke generasi (agama nenek moyang).

Sumber

• Wujud dari sifat semula jadi manusia yang

mencari Tuhan/pencipta.

Prinsip

• Semua objek memiliki jiwa.

• Percaya kepada kuasa makhluk halus.

Perayaan

• Bergantung pada masyarakat yang

berkenaan. Misalnya orang Melayu dulu

menyambut perayaan puja pantai.

Ajaran Konfucius

Latar belakang

• Konfucius – ahli falsafah China, Dinasti Chou.

• Konfuciusme - prinsip-prinsip hidup yang

baik.

Prinsip

• Menekankan perasaan perikemanusian

terhadap orang lain dan harga diri.

• Lima kebaikan – budi bahasa, kemurahan

hati, amanah, kerajinan & sifat baik.

• Berkenaan dengan Li atau Rukun Bangsa

• Mementingkan kesopanan dan kesusilaan

dalam kehidupan.

• Hormat kepada ibu bapa, orang tua dan

negara.

Sumber

• Buku Analekta atau dipanggil juga Lun Yu.

25

Ajaran Tao

Latar belakang

• Dianuti oleh ramai orang Cina di dunia dan di

Malaysia.

Asal usul

• Ajaran Tao diasaskan oleh Lao Tze.

• Ajarannya bertentangan dengan Confucius.

Prinsip

• Menarik diri daripada duniawi.

• Bebas daripada peraturan ciptaan

manusia.

Sumber

• Kitab Tao Te Ching dan kitab Chuang Tzu

Konflik Agama

• April 1992 – konflik antara Bosnia-

Hersegovina dengan Serbia.

• Disember 1992 – konflik Hindu-Islam di

India.

• Islam-Kristian di Ambon, Maluku dan

Almahera di Indonesia dan banyak tempat

lagi.

Isu Laungan Azan

• September 2008 – Puchong – YB

Theresa Kok (Seputih)

• 2011 - Masjid Al-Ikhlasiah di Jalan

Pantai Permai – Ng Kian Nam – tidak

tahu membezakan laungan azan

dengan ceramah.

• 2015 - Masjid At-Taqwa Taman Tun

Sardon, Pulau Pinang.

29

Isu Laungan Azan

Isu Penggunaan Nama Allah

• Majalah The Herald – The Catholic

Weekly – permit penerbitan digantung

kerana menggunakan perkataan

“Allah”.

31

Isu Penggunaan

Nama Allah

Isu Gereja Dibakar

• 2009 & 2010 – dipercayai berkait

dengan penggunaan kalimah “Allah”

• Gereja Assumption, Petaling Jaya.

• Gereja Katolik Metro Tabenacle, Desa

Melawati, Kuala Lumpur.

• Gereja Life Chapel, Petaling Jaya –

kerosakan kecil.

• 8 buah gereja dibakar atau dirosakkan

33

Isu Gereja

Dibakar

Isu Kepala Lembu

• 28 Ogos 2009 - Demostrasi – pintu

pagar Bangunan Setiausaha Kerajaan

Negeri Selangor, Shah Alam.

• Berarak dari Masjid Sultan Salahuddin

Abdul Aziz Shah selepas sembahyang.

• Bantahan pindahan Kuil dari S19 ke

S23.

35

Isu Kepala Lembu

Isu Penurunan Salib

• April 2015 – Taman Medan, Petaling

Jaya.

• bantahan – mendesak lambang salib

diturunkan – meletakkan salib di luar

bangunan gereja dianggap

mencabar penyebaran Islam dan

mempengaruhi golongan anak muda

Islam.

37

Isu Penurunan Salib

38

• Konflik terjadi kerana:

– tafsiran berbeza dalam memahami ajaran

agama.

– Kepentingan diri dalam politik atau ekonomi.

– Gagal memahami ajaran dan tidak

menghormati ajaran dan upacara agama

orang lain.

39

MENCARI TITIK PERTEMUAN

• Agama berpontensi membina ikatan dan

hubungan merentasi individu dan

kumpulan agama yang berlainan.

• Kepekaan kepada ruang sosial sedia ada

– bergerak ke arah persefahaman.

• Tafsiran autoriti – memisah dan

mengasingkan apabila agama diideologi

dan dipolitikkan.

• Semua agama memiliki nilai kesejagatan

yang berpontensi membina keharmonian,

kestabilan dan kemajuan.

• Kini, sifat masyarakat moden – pelbagai

agama.

• Interaksi penganut pelbagai agama

mampu membina ikatan sosial yang kuat

dengan nilai kesejagatan.

41

KESIMPULAN

• Malaysia mempunyai 4 agama besar

dunia dan agama-agama lain.

• Kebebasan beragama tedapat dalam

perlembagaan Malaysia.

• Malaysia mempunyai ruang yang luas

dan terbuka untuk meraikan hubungan

etnik dengan pengukuhan hubungan

antara penganut pelbagai agama.

OBJEKTIF

1. Memahami konsep segregasi dan integrasi dalam konteks hubungan etnik di Malaysia.

2. Menilai peranan kerajaan dalam mengeratkan hubungan etnik di Malaysia.

3. Menghargai peranan masyarakat dan NGO dalam konteks hubungan etnik di Malaysia

DEFINISI SEGREGASI DAN INTEGRASI

Segregasi

Pengasingan atau pemisahan antara satu kumpulan etnik dengan kumpulan etnik yang lain.

Pengasingan berlaku dalam dalam beberapa keadaan: • tempat tinggal • jenis pekerjaan • sistem persekolahan • penerbitan akhbar

INTEGRASI

Merupakan satu proses bagi mewujudkan satu identiti nasional dalam kalangan etnik yang terpisah dari segi agama budaya, sosial, dan kawasan penempatan.

CABARAN DALAM MEMUPUK INTEGRASI DI MALAYSIA

Prasangka

Diskriminasi

Streotaip

Rasisme

Etnosentrism

Faktor yang mencetuskan perpecahan

Kedudukan lokasi kelas

Taraf pendidikan

Kemahiran kerja

Pendapatan

Batasan Mobiliti Sosial

Kos hidup meningkat

Perkhidmatan awam kurang memuaskan

Pengangguran kemiskinan

Keterpinggiran & ketidaksamarataan

Konflik boleh berlaku, jika

• Namun, Malaysia sering dijadikan contoh kepada negara lain kerana berjaya mewujudkan keharmonian dalam kalangan etnik.

• Kejayaan ini merupakan usaha kerajaan yang bersifat top-down dan disokong oleh pihak swasta, NGO dan rakyat sendiri yang bersifat bottom-up.

• Usaha ini dipelopori oleh kerajaan untuk pastikan kestabilan politik dan keadilan sosioekonomi serta kestabilan politik.

PERANAN KERAJAAN

• Memupuk semangat hubungan etnik yang harmoni telah menjadi agenda utama kerajaan yang dilaksanakan melalui dasar-dasar tertentu.

• Pelbagai agensi kerajaan yang ditugaskan untuk memastikan usaha menyatupadukan masyarakat pelbagai etnik. Antara usaha yang dirancang dan dilaksanakan ialah:

• Bertanggungjawab memupuk dan memelihara perpaduan antara etnik di negara ini.

• Diletakkan di bawah Jabatan Perdana Menteri.

Penubuhan Jabatan

Perpaduan Negara dan

Integrasi Nasional (JPNIN)

• Merangka dan memberi penekanan kepada beberapa dasar dalam bidang sosioekonomi yang menjurus kepada perpaduan.

• Cth. Dasar Pendidikan Kebangsaan, Dasar Ekonomi Baru, Dasar Kebudayaan Kebangsaan, Rukun Negara, Dasar Pembangunan Negara, Dasar Wawasan Negara dan Dasar Sosial Negara.

Dasar-Dasar Kerajaan

• Memupuk perpaduan negara berasaskan peruntukan dalam perlembagaan.

• Merangkumi sistem kerajaan persekutuan, Demokrasi Berparlimen, Raja Berperlembgaan, Kedudukan Raja-raja Melayu, Bahasa Kebangsaan, Hak Asasi Manusia, Kedudukan Istimewa Bumiputera, dan lain-lain.

Strategi Persefahaman

Politik

• Mengimbangkan kedudukan sosioekonomi antara etnik dan wilayah serta mengurangkan pengenalan etnik berdasarkan kaum.

• Mengurang dan membasmi kemiskinan tanpa kira kaum dan wilayah.

Keseimbangan Ekonomi

• Menyemai semangat perpaduan dan menanamkan sikap dan nilai yang dapat melahirkan kesedaran nasional.

• Menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa perantaraan.

• Menyeragamkan kurikulum, peperiksaan, persijilan yang mempunyai pengiktarafan yang sama

Sistem Pendidikan

• Penggunaan satu bahasa membolehkan pelbagai etnik berkomunikasi antara satu sama lain dengan selesa.

• Kemampuan bahasa Melayu yang pernah menjadi lingua-franca pada zaman pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka.

Penggunaan Bahasa

Kebangsaan

• Perlembagaan dan Rukun Negara menjamin bahawa rakayat Malaysia bebas menganut agama dan kepercayaan masing-masing.

• Walaupun agama Islam agama Persekutuan, tetapi agama lain dilindungi oleh perlembagaan.

Kepercayaan Agama

• Mewujudkan kebudayaan nasional yang menjadi milik bersama rakyat negara ini sebagai asas pembentukan bangsa, jati diri nasional dan perpaduan.

• Tiga prinsip Dasar Kebudayaan Kebangsaan;

• Berteraskan kebudayaan rakyat asal rantau ini.

• Unsur-unsur kebudayaan lain yang sesuai dan wajar.

• Islam menjadi unsur penting.

• Kebudayaan sukuan yang lain bebas di amalkan selagi tidak jejaskan kesopanan dan kesusilaan

Kebudayaan

• Melakukan penambahbaikan dalam sistem perhubungan kebangsaan dan pengangkutan , perluasan sistem radio dan televisyen nasional di Sabah dan Sarawak dan Labuan.

• Penubuhan pelbagai agensi kerajaan persekutuan di Sabah dan Sarawak.

• Mengadakan lawatan pemimpin masyarakat untuk melahirkan integrasi yang kukuh.

• Memperluaskan interaksi dan pergaulan antara rakyat di Semenanjung, Sabah & Sarawak.

• Menyeimbangkan kemajuan antara bandar dan luar bandar.

Integrasi Wilayah

• Mengatur langkah keselamatan untuk memelihara dan mengekalkan perpaduan.

• Mencegah daripada berlakunya ancaman keselamatan negara dan ketenteraman awam iaitu termasuk penguatkuasaan undang-undang ke atas:

• Kebebasan bercakap.

• Berhimpun dan tubuhkan persatuan.

• Tahanan preventif.

• Akta Hasutan.

• Kawalan penerbitan.

• Pemulihan melalui usaha mententeramkan keadaan setelah berlakunya konflik.

Keselamatan

• Memajukan penempatan baru dengan mengambil kira aspek perpaduan etnik.

• Menubuhkan Rukun Tetangga dan anjurkan aktiviti yang melibatkan semua penduduk tanpa kira kaum dan agama.

• Menyediakan prasarana seperti dewan komuniti dan serba guna untuk lakukan aktiviti kemasyarakatan.

• Membina perumahan yang mengandungi pelbagai kos – rendah, sederhana dan mewah.

Pembangunan Kawasan

• Memastikan agar sebarang lantikan jawatan tidak berdasarkan faktor kaum, agama dan budaya.

• Majikan memainkan peranan yang penting menerapkan unsur perpaduan di kalangan pekerja melalui dasar , program dan aktiviti syarikat.

• Menggalakkan interaksi antara pekerja pelbagai etnik bagi mengurangkan sikap prejudis dan salah tanggapan.

Penggunaan Tenaga

Manusia

• Memupuk perpaduan melalui penyampaian maklumat melalui media massa dan elektronik.

• Menghubungkan rakyat dan masyarakat terpencil di kawasan pedalaman seperti Sabah dan Sarawak.

Media Massa

• Mewujudkan pergaulan dan interaksi sosial bagi memupuk semangat perpaduan dan persaudaraan.

• Meningkatkan semangat patriotisme dan mencairkan perasaan etnocentrisme.

Kesukanan

• Menubuhkan jentera kemasyarakatan seperti Rukun Tetangga dan persatuan penduduk bagi menjayakan penerapan nilai-nilai murni dan perpaduan melalui aktiviti kemasyarakatan

Perpaduan &

Pertubuhan Sukarela

• Memperbanyakkan penyelidikan tentang perpaduan dan hubungan etnik

• Hasil kajian digunakan untuk merangka strategi dan perancangan program berkesan serta mengukur semangat perpaduan

Penyelidikan dan

Penerbitan bahan bacaan

• Mewujudkan mekanisme pemantauan tahap perpaduan dan integrasi nasional secara berterusan dan sistematik.

Pemantauan isu-isu semasa

dan konflik

• Bertujuan untuk membincangkan isu perpaduan dan integrasi nasional.

• Bertindak sebagai penyelaras kepada agensi lain dan seterusnya bertanggung jawab menasihat, melapor dan mendapatkan persetujuan Jemaah Menteri tentang isu yang berkaitan dengan perpaduan.

Panel Penasihat Perpaduan

Negara (PANEL) &

Jawatankuasa Penasihat Perpaduan Peringkat

Negeri

(JKPPN)

• Merangka program pemetaan perpaduan untuk tingkatkan kesedaran dan penghayatan kumpulan sasaran.

• Melaksanakan aktiviti berbentuk pendidikan pelbagai budaya yang dicadangkan dalam bentuk kurikulum dan kokurikulum di sekolah.

• Mewujudkan latihan dalam bidang komunikasi antara budaya.

Program dan aktiviti

Perpaduan

• Menyatupadukan rakyat berbilang etnik tanpa mengetepikan sekolah rendah jenis kebangsaan.

• Berkemampuan mendidik pelajar pelbagai etnik dan juga menanam nilai-nilai perpaduan.

• Mempertingkatkan jumlah guru yang memiliki ijazah. 100% di sekolah menengah dan 25 % di sekolah rendah pada tahun 2012.

Memperkasakan Sekolah

Kebangsaan

• Memperkenalkan konsep sekolah Wawasan sebagai satu daripada pendekatan alternatif untuk pupuk perpaduan dan integrasi nasional.

• Menggabungkan dengan membina dua atau tiga buah sekolah rendah yang berlainan bahasa pengantar.

Memperkasakan Sekolah

Wawasan

• Memperkenalkan PLKN bagi menanam semangat patriotisme di kalangan generasi muda.

• Memupuk perpaduan etnik dan integrasi nasional.

• Membentuk perwatakan positif menerusi nilai-nilai murni.

Memperkenalkan Program Latihan Khidmat Negara

(PLKN)

PERANAN MASYARAKAT DALAM KONTEK HUBUNGAN ETNIK

Peranan

Masyarakat

RukunTetangga

Rumah Terbuka

Penerimaan Budaya

Program IPT

PERANAN NGO DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

• Memainkan peranan untuk mempercepatkan proses hubungan etnik di Malaysia.

• Terdapat pertubuhan yang tidak berasaskan etnik seperti Pertubuhan Belia Malaysia (seperti Majilis Belia Malaysia), Dewan Perniagaan dan Perusahaan Malaysia.

• Terdapat juga NGO mengikut etnik seperti pergerakan Belia 4B, Persatuan Belia Tamil, Dewan Perniagaan Melayu Malaysia, Dewan Perniagaan Cina dan Dewan Perniagaan India Malaysia.

• Multi Nasional Corporation (MNC)- menaja aktiviti yang memupuk perpaduan dalam kalangan masyarakat pelbagai etnik - YTL Corporation, Lion Group, Maxis, Berjaya Group.

• Syarikat berkenaan sering menganjur aktiviti kemasyarakatan yang melibatkan pelbagai etnik - Corporate Social Responsibility (CSR)

• Matlamat syarikat MNC memberi peluang kepada golongan sasar tanpa megira etnik khususnya di luar bandar menikmati bantuan daripada program CSR.

KESIMPULAN

Usaha ke arah mewujudkan integrasi etnik di Malaysia perlu melibatkan pelbagai pihak dan

tidak seharusnya diserahkan kepada pihak kerajaan semata-mata.

Pelbagai dasar yang dibuat oleh pihak kerajaan

seharusnya disokong oleh masyarakat, NGO ataupun pihak swasta bagi memastikan

hubungan etnik sentiasa berada di dalam keadaan harmoni.

Bab 8

Pemerkasaan Pendidikan Ke

Arah Kesepaduan Sosial

Pengenalan • Pendidikan – asas penyatuan dalam proses

pembinaan negara bangsa.

• Pendidikan formal – mensosialisasikan

pelajar yang berlatar belakang sosiopolitik

yang berbeza – bertolak ansur dan saling

memahami.

• Sistem pendidikan Malaysia – jenis

kebangsaan – berorientasikan komuniti

etnik tertentu.

80

Sejarah Pendidikan Di Malaysia Dan

Hubungan Etnik

• Bahasa dan pendidikan – saling berkait

rapat.

• Setiap komuniti etnik – mempertahankan

sistem pendidikan masing-masing.

• Sukar membentuk satu identiti

kebangsaan menerusi sistem pendidikan

kebangsaan dengan bahasa Melayu.

81

• Penjajahan British – dasar pecah dan

perintah untuk mengelakkan konflik entik –

setiap komuniti mempertahankan warisan

budaya dan peradaban – mengukuhkan

lagi kedudukan sistem pendidikan

vernakular.

82

Komuniti Melayu

• 2 bentuk sekolah:

1. Tidak formal: sekolah pondok - agama

2. Formal: sekolah vernakular Melayu –

membaca, mengira, menulis & ilmu

pertukangan – lebih vokasional.

83

Komuniti Cina

• Sangat menekankan kepentingan

pendidikan - pengaruh ajaran Konfusius

• Menubuhkan sistem pendidikan tersendiri –

Cina klasik.

• Bahasa Cina – bahasa pengantar.

• Sukatan, buku, guru – dari China.

• Pengaruh politik - 1920-an, pengaruh

Kuomintang & Komunis – anti-imperialis

British. 84

• British bertindak tegas – menggubal

“Enakmen Pendaftaran Sekolah” – cuba

mengawal pendidikan vernakular Cina.

• 1924 – sebahagian besar sekolah

menerima bantuan kewangan dan

dipantau kerajaan.

• Namun, usaha tersebut tidak berkesan –

penentangan komuniti Cina terhadap

campur tangan British.

85

Komuniti India

• Tidak ada sumber & dana untuk

menubuhkan sekolah sendiri.

• British sediakan sekolah vernakular Melayu

tetapi mereka menolak.

• Sekolah vernakular Tamil ditubuhkan oleh

pihak estet.

• Bahasa Tamil bahasa pengantar - Sukatan

pelajaran & guru dari India.

86

Sekolah Vernakular Inggeris

• Semenjak penubuhan Penang Free School

1816.

• Dikuasai mubaligh Kristian & Inggeris

bahasa pengantar.

• Untuk melahirkan pegawai tadbir rendah.

• Komuniti Cina, India di bandar & Melayu

kelas atasan.

• Boleh lanjut pelajaran ke kolej & universiti.

87

Era Penjajahan di Tanah Melayu

(1800-1945)

• Sehingga 1920, 2 bentuk pendidikan

menjadi keutamaan British:

1. Pendidikan Inggeris yang disediakan

British.

2. Pendidikan vernakular Melayu –

vokasional.

88

• Bandingkan dengan Melayu, komuniti Cina

& India lebih berpeluang menyambung

pendidikan ke peringkat menengah dan

universiti.

• 3 faktor Melayu kurang berpeluang:

1. Perjanjian – adat resam dan agama Islam.

2. Kebanyakan sekolah di kawasan bandar.

3. Yuran tinggi.

89

• Selepas 1920 – sistem pendidikan

vernakular – Inggeris, Melayu, Mandarin

dan Tamil.

• Merancakkan pemisahan komuniti –

seterusnya mempengaruhi bidang

ekonomi dan politik.

• Pendudukan Jepun (1942-45) – bahasa

Jepun digunakan – pendidikan Cina &

Inggeris disekat – tidak mengganggu

pendidikan Melayu.

90

Dasar Pendidikan dalam Tempoh

1945-1970

Dasar Cheeseman 1946

• Peruntukan pendidikan peringkat rendah

secara percuma.

• Pendidikan Inggeris didedahkan semenjak

sekolah rendah.

• Peluang pendidikan sama kepada

golongan wanita.

91

Jawatankuasa Car-Saunders 1947

• Merangka pendidikan tahap universiti di

Tanah Melayu.

• Peluang dibuka kepada komuniti Melayu

memasuki pendidikan Inggeris.

92

Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum

1949

• Bahasa Melayu dan Bahasa Inggeris wajib

diajar di peringkat sekolah rendah.

• Sekolah kebangsaan ditubuhkan.

• Bahasa ibunda masing-masing boleh

diajar.

93

Laporan Barnes 1951

• Menyemak dan memperbaiki bentuk

pendidikan Melayu.

• Bahasa Melayu dan bahasa Inggeris

sebagai bahasa pengantar di sekolah

rendah.

• Sekolah vernakular dimansuhkan dan

diganti dengan sistem pelajaran

kebangsaan sekolah rendah.

94

Laporan Fenn-Wu 1951

• Mempertahankan kedudukan sekolah

Cina.

• Kedudukan bahasa Cina sebagai bahasa

terbesar dunia.

• Sekolah Cina tidak perlu sukatan

pendidikan dari negara China.

95

Ordinan Pendidikan 1952

• Pilihan sama ada bahasa Melayu atau

bahasa Inggeris sebagai bahasa

pengantar di sekolah rendah.

• Menjadikan sistem pendidikan sebagai

teras penyatuan kaum.

96

Laporan Razak 1956

• Dijadikan Dasar Pendidikan pertama untuk Persekutuan Tanah Melayu.

• Bahasa Melayu dijadikan bahasa pengantar di sekolah rendah & sekolah menengah.

• Sekolah jenis kebangsaan bebas memilih bahasa pengantar.

97

• Penggunaan sukatan pelajaran, sistem peperiksaan, latihan perguruan dan sistem nazir yang sama.

• Pendidikan menggunakan bahasa Melayu dilanjutkan ke peringkat menengah dan universiti.

98

Laporan Rahman Talib 1960 dan Akta

Pendidikan 1961

• Bahasa kebangsaan ialah medium

penghubung di Malaysia.

• Menyeragamkan sistem peperiksaan dan

persekolahan.

• Memberi penekanan terhadap pendidikan

teknik dan vokasional.

• Memberi penekanan kepada pendidikan

moral dan keagamaan.

99

Sekolah Kebangsaan Dan Sekolah

Vernakular

Sekolah rendah yang dibiayai oleh kerajaan:

1. Sekolah Kebangsaan - Bahasa Melayu

sebagai bahasa penghantar.

2. Sekolah Jenis Kebangsaan - Bahasa

Mandarin dan Bahasa Tamil sebagai

bahasa penghantar.

100

• Sekolah Vernakular (Melayu, Cina dan

Tamil) hanya mampu membekalkan murid-

murid dengan pendidikan asas melalui

Bahasa Kebangsaan, atau dialek Cina

(kemudian ditukar kpd Bahasa Mandarin,

atau Tamil).

• Kerajaan menubuhkan Sekolah Jenis

Kebangsaan bagi menggantikan Sekolah

Vernakular.

101

• Ibu bapa semua etnik berpeluang

menghantar anak-anak mereka belajar

bersama-sama etnik yang lain di sekolah

kebangsaan atau jenis kebangsaan.

• Kewujudan sistem pendidikan seperti ini

memberikan ruang integrasi kepada

penduduk melalui sistem kurikulum yang

dibentuk.

102

• Usaha penyatuan etnik dalam pendidikan

diteruskan di peringkat menengah dengan

pelaksanaan Program Rancangan

Integrasi Murid Untuk Perpaduan (RIMUP)

–menggalakkan percampuran antara

murid.

103

Pendidikan Menengah

• Terbuka kepada semua kaum dan

menggunakan sukatan pelajaran yang

sama.

• Melibatkan kategori Sekolah Menengah

Harian, Sekolah Menengah Jenis

Kebangsaan, Sekolah Berasrama Penuh,

Sekolah Kluster, Sekolah Teknik dan

Vokasional, Sekolah Menengah Agama,

Sekolah Seni dan Sukan.

104

• Pengajian dalam bahasa ibunda adalah

dibenarkan jika memenuhi syarat

(pengekalan identiti menerusi bahasa

ibunda masing-masing.)

• Sekolah Berasrama Penuh – MRSM –

terbuka ruang kuota untuk bukan-Melayu

– integrasi dan interaksi – memahami

budaya masing-masing.

Sekolah Wawasan

• Menempatkan ketiga-tiga buah sekolah

jenis kebangsaan di sebuah kawasan

yang sama.

• Membolehkan pelajar berinteraksi dan

berkomunikasi antara satu sama lain

sama ada di dalam kawasan sekolah,

kantin dan padang permainan.

• Tidak mendapat sambutan etnik bukan

Melayu.

106

Pendidikan Prauniversiti

107

Tingkatan 6

- Selama 2 tahun

- Menduduki STPM

Matrikulasi

- Selama 1 atau 2 tahun

Diploma

- Sekurang-kurangnya 3 tahun

Asasi

- Selama 1 atau 2 tahun

Pendidikan Prauniversiti (Selepas menduduki

SPM)

108

Institusi Pengajian

Tinggi

Institusi Pengajian

Tinggi Awam

Institusi Pengajian

Tinggi Swasta

Institusi Pengajian Tinggi

• Para pelajar berlatarbelakangkan pelbagai

aliran peringkat institusi pengajian tinggi.

• Mereka berasal daripada seluruh pelusuk

tanah air dan menjalani kehidupan kampus

selama tiga hingga empat tahun atau lebih.

• Pelajar mula memahami persekitaran

perkongsian.

109

• Ruang untuk para pelajar bergaul antara

etnik lebih luas.

• Perkongsian dalam pelbagai aktiviti

memupuk kepada kesepaduan sosial yang

lebih kukuh.

• Keadaan ini penting dalam konteks

mencapai perpaduan nasional dalam

masyarakat pelbagai etnik menjelang

tahun 2020.

110

Cabaran dalam Pendidikan dan

Bahasa

• Usaha menghalang polarisasi antara etnik.

• Kepelbagaian dalam sistem pendidikan

negara.

• Menekankan pemahaman tiga rukun politik

Cina kepada masyarakat.

• Rukun pertama : Mempertahankan

pendidikan Cina.

111

• Rukun kedua : Mempertahankan

penerbitan akhbar Cina.

• Rukun ketiga : Mempertahankan

persatuan Cina.

• Peranan Dong Jiao Zong - menjadikan

pendidikan Cina sebagai satu daripada

aliran pendidikan negara.

112

Komitmen Kerajaan

• Memansuhkan Akta Pelajaran 1961 Seksyen 21 (1B) yang memberi kuasa kepada Menteri Pelajaran untuk menutup atau memansuhkan Sekolah Jenis Kebangsaan.

• Membentangkan akta baharu, iaitu Akta Pendidikan 1996.

113

• Mewujudkan pendidikan berdasarkan Falsafah Pendidikan Negara.

• Mewujudkan pendidikan berasaskan 1 Malaysia.

• Menyatukan semula hubungan antara etnik dengan mewujudkan satu jenis sekolah sahaja di peringkat menengah.

114

KESIMPULAN

• Ternyata bahawa peranan pendidikan

amat dominan dalam proses sosialisasi.

• Dasar pendidikan dan bahasa di Malaysia

juga amat unik jika hendak dibandingkan

dengan negara-negara lain.

Bab 9

Pengalaman Harian:

Menjalin Kesepaduan dan

Melahirkan Keharmonian

Pengenalan

Aspek makanan, kesenian dan media –

penting – proses membina kesepaduan

antara etnik.

Mengambarkan sifat saling kebergantungan

- tidak ada individu mahupun kelompok

yang sempurna kebolehan, keupayaan dan

kehendak naluri – usaha memenuhi

keperluan hidup masing-masing.

Kesepaduan

(makanan dikongsi bersama)

Kepelbagaian makanan

Masyarakat pelbagai etnik

Kepelbagaian Makanan Etnik

Pemangkin Perpaduan

Kepelbagaian makanan – ruang kepada

pembentukan kesepaduan sosial –

mencerminkan latar belakang kehidupan

masyarakat Malaysia yang bersifat pelbagai.

Kepelbagaian makanan – aset bernilai –

mengeratkan ikatan perpaduan & produk

menarik – industri pelancongan tempatan

dan antarabangsa.

Makanan dan Ruang Sosial

dalam Konteks Hubungan Etnik Keunikan makanan – berperanan

menyatukan pelbagai etnik di dalam

masyarakat.

Makanan – membahagikan individu kepada

kumpulan sosial tertentu.

Penyatupaduan dan pembahagian tersebut

bergantung kepada bentuk ruang sosial

sesuatu makanan mengikut fungsinya

dalam masyarakat khususnya masyarakat

pelbagai etnik.

Masa: pagi, tengahari dan malam – di tempat yang sama – “mamakteria”, kopitiam, warung, dll.

Penggunaan alat: tangan, chopsticks, daun pisang, sudu garfu – budaya sepunya.

Cara Makan

- Ruang Awam

- Ruang Bukan

Awam

Fungsi Makanan

dan Pembentukan Ruang

Sosial

Ruang Awam

• Tiada kaitan dengan acara agama/ kepercayaan/ etnik .

• Adakala berkaitan dengan acara agama/keraian keagamaan, contoh perayaan/kenduri yang boleh dikongsi bersama.

Ruang Bukan Awam

• Berkaitan dengan acara keagamaan atau kepercayaan – contoh makanan larangan berkaitan dengan acara tertentu dalam meraikan keagamaan/kebudayaan sesuatu kaum.

Peranan Makanan dalam

Kesepaduan Sosial

• Melangkaui makanan yang berhubungkait dengan larangan agama - melalui tahap kefahaman, persefahaman dan hormat antara satu sama lain.

• Menghayati nilai universal “boleh atau tidak boleh” antara kaum.

Hindarkan Budaya

Dekat Tapi Jauh

Jauh Tapi Dekat

Contoh: penggunaan telefon bimbit di

ruang makan. Duduk semeja tetapi

bersembang dengan “yang jauh di

mata.”

• Kesepaduan sosial menerusi

himpunan seni; muzik, nyanyian,

tarian, seni lukis, dan lain-lain.

Kesenian Pelbagai Etnik dan

Kesepaduan Sosial

Rakyat Malaysia – kaya dengan

pelbagai corak seni warisan yang

menggambarkan identiti etnik

masing-masing.

Penerimaan, penghormatan dan

pengiktirafan masyarakat kepada

kepelbagaian corak seni – penting

dalam memupuk kesepaduan sosial.

• Kesepaduan berlaku dalam

dua aspek;

1. Kesepaduan sosial yang

wujud sewaktu proses

penghasilan sesuatu

bentuk seni dihasilkan,

contoh: penghasilan

filem Upin dan Ipin, dll.

2. Kesepaduan sosial

dalam produk seni,

contoh: karya filem Tan

Sri P. Ramlee, dll.

• Filem “Sini Ada

Hantu” adalah hasil

gabungan dan

kerjasama penggiat

seni yang terdiri

daripada pelbagai

etnik.

• Lagu “Pergi” nyanyian Aizat dicipta oleh Pete Teo

dan diiringi dengan alunan alat muzik Cina ‘Erhu’.

• Pelukis keturunan

Cina, iaitu Chuah

Thean Teng telah

menjadikan corak

batik sebagai

medium beliau.

• Sam Karuna

adalah pelukis

bukan Melayu

yang juga

menggunakan

batik sebagai

medium dalam

lukisan beliau.

• Peranan Media, antaranya;

• Membina kredibiliti/kemakmuran

negara.

• Agen perubahan sosial – alat

interaksi sosial, politik dan

ekonomi.

• Menyampai maklumat dan

mendidik masyarakat.

Media dan Kesepaduan Sosial

• Klasifikasi Media;

• Cetak – suratkhabar, majalah, buku,

novel dan bahan bertaip yang lain.

• Elektronik; TV - pengisian

program TV ke arah perpaduan

sosial. Contoh; melalui kaedah iklan

(1M’sia – As One We Care), filem

pendek (2009-M15), Upin dan Ipin,

Boboiboy, dll.

• Cabaran;

• Perkembangan ICT era globalisasi

– media alternatif – mengambil alih

fungsi media tradisi;

• YouTube,

• Facebook

• Twitter

Kesimpulan

Ruang mencari kedamaian , keamanan

dan keharmonian terbuka luas dalam

kepelbagaian.

Mengapa Mencari Perpecahan?