Bab 2 : Peningatan Tamadun

Peluasan kuasa Tamadun Yunani

Permulaan agenda penaklukan oleh pemerintah Yunani telah bermula sejak tahun 800 s.m.

Dimulakan oleh Philip II dari Macedonia yang telah menyatukan semua bahagian Yunani untuk menjadi sebuah negara.

Kemudian usaha penaklukan ini diteruskan oleh anaknya iaitu Alexander the Great. Beliau merupakan seorang jeneral yang terkenal dalam sejarah dunia dan menaiki takhta pada tahun 336 s.m.

Semasa zaman pemerintahannya, beliau telah berjaya menguasai Parsi, Mesir, Turkistan dan Samarkand. Akhirnya seluruh kawasan Laut Mediterranean berada di bawah kekuasaannya.

Semasa era pemerintahannya memperlihatkan penyebaran Kebudayaan Hellinstik ke seluruh timur. Kebudayaan Hellinstik ini ialah campuran kebudayaan Yunani, Parsi, dan kebudayaan timur yang lain. Syracuse, Iskandar dan Antioch merupakan antara tempat yang menerima kebudayaan ini.

Kegemilangan empayar Yunani ini tamat apabila kematian Alexander the Great dan bermulanya kemunculan Rom.

TAMADUN ROM Perluasan kuasa di Rom bermula pada tahun 27 S.M. iaitu pada period pemerintahan Agustus Caesar.

Agustus Caesar adalah pengasas empayar Rom dan anak saudara kepada Julius Caesar. Semasa pemerintahannya, beliau telah menjalankan pemerintahan diktator.

Keadaan ini berlaku setelah beliau berjaya mengalahkan tentera pimpinan Anthony, bekas jeneral Augustus Caesar yang telah bergabung dengan tentera Mesir di bawah pimpinan Cleoparta dalam peperangan Actium ( 31 S.M ).

Pada era pemerintahannya, beliau telah menubuhkan sistem empayar yang berbeza daripada sistem republik sebelumnya, iaitu mewajibkan sistem pemerintahan warisan.

Beliau telah berjaya membentuk empayar hinggga ke Britian, Sepanyol, kawasan Sungai Rhine, Danube, Laut Hitam, Pergunungan Altas, Afrika Utara, Macedonia, sebahagian Turki dan Palestin.

Tamadun India Tokoh perluasan kuasa dalam tamadun India dimulakan oleh pemerintahan Dinasti Maurya iaitu Chandragupta Maurya ( 321-292 S.M. ).

Kejayaan Chandragupta yang dapat membentuk empayar adalah disebabkan mempunyai pasukan tentera yang besar, 600 ekor gajah, 1000 orang tentera berkuda dan 10, 000 orang infantri.

Beliau telah berjaya menguasai seluruh India Utara. Setelah mengukuhkan kedudukannya, beliau berjaya menakluk Punjab dan menewaskan Seleceus. Kemudian agenda perluasan kuasa di India diteruskan oleh anaknya iaitu Bindusara. Bindusara telah meluaskan empayar Maurya ke Mysore di bahagian selatan India.

Selepas Bindusara, Asoka telah menguasai seluruh India menjadi kawasan takluk empayar Maurya. Keadaan tersebut adalah kesan daripada kemenangan Asoka ke atas kawasan Kalinga.

Selepas kemenangan ke atas Perang Kalinga, Asoka tidak mengamalkan corak pemerintahan seperti tokoh-tokoh sebelumnya, tetapi menekankan dasar yang lebih lembut dan terbuka untuk meluaskan pengaruh dan kedudukan Maurya.

Tamadun China Perluasan kuasa juga telah membawa kepada kelahiran empayar pada zaman Dinasti Chin, iaitu pada era pemerintahan Shih Huang Ti yang berjaya menyatukan seluruh kerajaan kecil di China

Shih Huang Ti telah melaksanakan ;a) Corak pemerintahan secara autokratik iaitu tegas dan mutlakb) Menghapuskan golongan bangsawanc) Melantik gabenor dan panglima tentera untuk mentadbird) Mencantumkan Tembok Besar China untuk tujuan pertahanan empayar China daripada serangan orang gasar

Kemerosotan Dinasti Chin telah digantikan dengan kemunculan Dinasti Han. Pada zaman Dinasti Han kewibawaan Maharaja Han Wu Ti yang digelar Maharaja Tentera telah berjaya memperluaskan kawasan jajahannya melalui pasukan yang besar dan kuat.

Antara kawasan ynag berjaya ditakluknya, meliputi Sinkiang, Lembah Tarim, dan Tutor di utara, Yang Tze, Kwangsi dan Kwang Tung di selatan.

Beliau juga telah berjaya menyebarkan pengaruh China hingga sampai ke Jepun dan Turkistan serta dapat mewujudkan keamanan dan kemakmuran Negeri China.

Peningkatan Ekonomi Tamadun Yunani

Hampir semua negara kota dalam tamadun Yunani memberi tumpuan kepada perdagangan, kecuali Sparta. Ini kerana keadaan bentuk muka buminya yang bergunung ganang dan tidak sesuai untuk pertanian.

Akibat kekurangan tanah untuk pertanian, Athens dan Corinth menghadapi masalah kekurangan makanan. Ini menyebabkan negara kota di Yunani terpaksa mendapatkan bekalan makanan dari luar. Athens mendapatkan bekalan makanan dari kawasan di selatannya dan Laut Hitam. Athens juga menjadi pusat pengumpulan barangan keperluan yang datang dari Timur.

Kegiatan perdagangan di negara kota dikenakan cukai dan ini menyebabkan kenaikan harga barangan. Akibatnya ramai orang Yunani berpindah ke tempat-tempat lama seperti Alexandria pada zaman Graeco-Roman, iaitu pada tahun 300 s.m.

Zaman Graeco-Roman ini dikenali juga sebagai Zaman Hellenstik. Zaman ini merujuk pada penyerapan budaya Greek ke dalam masyarakat Rom.

Tamadun India

Bergantung kepada aktiviti perdagangan dan perindustrian

Wujud hubungan perdagangan luar dan dalam. Antara pusat perdagangan yang penting termasuklah Anga, Kalinga, dan Karusa yang menghasilkan senjata, gading, emas, berlian dan mutiara.

Hubungan perdagangan negara luar dapat dilihat melalui hubungan antara kerajaan Maurya dengan Macedonic, Sri Lanka, rantau Asia Tenggara dan Asia Tengah. Wujud beberapa pelabuhan yang penting, antaranya Tamralipti, Ghantashala, dan Kadura di bahagian timur serta Broach, Chaul, Kalyan, dan Cambay di bahagian barat.

Persatuan perdagangan dan perusahaan ( Sresthin ) wujud di setiap bandar Mata wang digunakan untuk medium dalam urusan jual beli. Syiling emas telah digunakan pada zaman Gupta yang dikenali sebagai Dinara. Selain itu terdapat wang perak serta wang yang terdiri daripada cangkerang siput. Ini jelas membuktikan bahawa Dinasti Maurya dan Gupta melaksanakan satu dasar ekonomi yang sistematik.

Perkembangan perusahaan tekstil, kain kapas, dan sutera mempergiatkan aktiviti perdagangan sejak zaman Maurya. Perusahaan membuat sutera berpusat di Bengal dan Baneras. Barangan emas, mutiara dan batu permata turut berkembang di India. Pelbagai jenis cukai dikenakan ke atas hasil pertanian dan buah-buahan. Cukai-cukai yang dipungut adalah untuk menyara anggota tentera, para pentadbir dan raja. Sejak tahun 100 M, India menjalinkan hubungan perdagangan dengan Kepulauan Melayu, China, Rom dan Sri Lanka.

Tamadun China Bergantung kepada pertanian, perdagangan dan perindustrian.

Sejak zaman Han, tenggala telah diperkenalkan untuk membuat batas. Kolar kuda digunakan untuk menarik kereta kuda, tenggala kayu, kereta sorong dan penyisir tanah. Sistem penggiliran tanaman diperkenalkan untuk menjaga kesuburan. Kawasan bukit ditereskan untuk pertanian pada zaman Dinasti Shang. Pembinaan terusan adalah untuk memperoleh sumber air dan mengawal banjir. Perusahaan logam dan tembikar telah berkembang sejak zaman Dinasti Han dan diperdagangkan ke kawasan luar China seperti Alam Melayu, India, Timur Tengah dan Barat.

Hasil itu dibawa melalui Jalan Darat iaitu, Jalan Sutera Darat. Jalan ini bermula di Barat iaitu dari Rom merentasi Asia Tengah ke India dan seterusnya ke China. Mulai zaman Dinasti Tang, Jalan Laut telah digunakan. Jalan ini merupakan jaringan jalan yang menghubungkan China dengan India dan Barat, iaitu di Rom. Jalan laut ini berkembang semenjak bermulanya pelayaran jarak jauh pada sekitar abad ke 5M. Kapal yang belayar dari Rom singgah di India. Kemudian melalui Teluk Benggala dan Selat Melaka, begitu juga dengan kapal dari China dan India.

Penemuan tembikar China dibeberapa tapak-tapak pelabuhan kerajaan awal adalah bukti perdagangan maritim telah mula wujud sejak zaman Dinasti Tang. Hasil perusahaan China juga didagangkan di dalam negeri. Persatuan perdagangan didirikan di China dan lahirnya golongan kelas pertengahan yang besar berikutan perkembangan perdagangan. Perkembangan ekonomi yang besar dicetuskan oleh perkembangan dalam sistem perhubungan iaitu pembinaan jalan raya, jambatan dan alat pengangkutan seperti alat pengangkutan kereta kuda dan kereta lembu.

Aspek sosialPendidikan

Athensa) Pendidikan bertujuan melahirkan manusia yang seimbang pencapaiannya dari segi aspek rohani dan jasmanib) Manusia yang cemerlang ialah manusia yang dapat memenuhi tuntutan mental dan fizikal.c) Manusia yang cemerlang juga dapat memberi sumbangan kepada kesejahteraan hidup manusia.d) Untuk melahirkan masyarakat cemerlang, pendidikan sukan, muzik, kesusasteraan, seni berpidato, membaca, menulis, menghafal amat dititikberatkan.

Spartaa) Pendidikan bertujuan melahirkan anggota tentera yang gagah, sempurna dan taat setia kepada negara kota. b) Pendidikan fizikal dan kemahiran menggunakan senjata lebih diutamakan daripada pendidikan mental. Kesan pelaksanaan sistem pendidikan yang dijalankan di Yunani telah tertubuhnya beberapa buah sekolah falsafah seperti di Athens, Thabes, Elea dan Miletus. Athens dikenali sebagai pusat cendiakawan Yunani yang penting semasa era pemerintahan Pericles. Sekolah-sekolah ini telah ramai melahirkan sejarawan seperti Thucydides dan Herodatus, di samping ramai pemikir dalam bidang sains dan teknologi seperti Thales, Anaximander, Heraclitus dan Anaxagoras.

Falsafah

- Ahli falsafah ialah manusia yang menggunakan akal untuk berfikir secara berterusan bagi mencari jawapan yang logik dan rasional terhadap persoalan yang berkaitan dengan kehidupan harian dan alam sekitar mereka.- Ahli falsafah terkenal ialah Herodotus, Socrates, Aristetle dan Plato.

- Socrates ialah Bapa Falsafah Barat merupakan pakar dalam perbincangan melalui kaedah soal jawab tentang kehidupan masyarakat bahagia dan beliau dituduh merosakkan pemikiran masyarakat dan telah dihukum bunuh dengan meminum racun.

- Plato adalah pengikut Socrates dan falsafahnya ialah masyarakat yang sempurna merupakan masyarakat yang diperintah oleh ahli falsafah.- Beliau mengasaskan akademi falsafah di Athens.

- Aristotle adalah anak murid Plato yang cuba mendalami bidang sains dan falsafah dan hasil penerbitan beliau mengandungi ilmu logic,metafizik, etika, politik,fizik, sains tabii,astronomi dan geologi.- Merupakan guru Alexander the Great.- Karya utama ialah Republic.- Isu utama adalah tentang nilai individualisme, kehidupan manusia dan demokrasi.

- Herodotus adalah ahli falsafah dan ahli sejarah menghasilkan History of Persian Wars digelar Bapa Sejarah.

- Thusydides adalah pengasas Sejarah Saintifik menghasilkan History of the Peloponnesian War yang ditulis berteraskan penyelidikan.

Sains dan teknologi

- Peningkatan berlaku dalam bidang matematik, astronomi,perubatan serta teknologi membuat perahu dan kertas.- Thales telah mengembangkan ilmu geometri Mesir Purba.- Pythagoras memperkenalkan Teorem Pythagoras.- Ahli sains terkenal seperti Hippocrates terkenal sebagai Bapa Perubatan.- Archimedes sebagai ahli matematik dan fizik telah menyumbangkan teori berhubung dengan isi padu air dan graviti.- Ptolemy merupakan tokoh bidang astronomi .

Seni bina

- Acropolis dibina untuk keagamaan.- Merupakan pusat pentadbiran di Athens- Didalamnya terdapat binaan yang menarik seperti berhala, teater serta bangunanyang menarik iaitu Parthenon.- parthenaon dibina untuk Dewi Athena dan untuk mengingati kejayaan membebaskan diri daripada kuasa Persia.- Patheon berbentuk kubah berfungsi sebagai tempat memuja dan menyimpan patung dewa dan tempat menjalankan kerja awam.

Bahasa dan Kesusasteraan

- Bahasa Yunani digunakan di wilayah dalam Yunani dan kawasan takluk Alexander The Great.- Tokoh sastera ialah Homer dan Hesiod. Hesiod menulis dua buah buku puisi iaituTheology dan Works and Days, manakala Homer menghasilkan dua buah epik iaituIlliad dan Odyssey.

Sistem Sosial

- Di Yunani, Athens – penduduk terbahagi kepada tiga kumpulan iaitu pertama warganegara, kedua bukan warganegara dan ketiga hamba.- Golongan pertama mempunyai hak dalam politik tetapi golongan lain tidak.- Di Sparta pula kelas pertama ialah warganegara Sparta tulen, kedua ialah pekerja, artisan dan pedagang dan kelas ketiga ialah Helot (golongan majoriti yang mengusaha tanah)

Tamadun rom Pendidikan di Rom menitikberatkan ;a) Apilikasi ilmu yang praktikalb) Kesetiaan kepada Rom.

Pada tahap awal, unsur dari Yunani diserapkan dalam pendidikan Rom. Pusat-pusat pendidikan ini telah melahirkan ;a) Jurutera yang dapat membina sistem pengairan, bangunan dan jalan rayab) Ahli falsafahc) Sejarawan

falsafah- Falsafah Rom berasaskan kepada falsafah Stoisisme yang menekankan keadilan, tanggungjawab, keberanian dan perikemanusiaan.Falsafah ini mengajar bahawa kebahagian hidup manusia dan nasib seseorang bergantung kepada hubungannya dengan alam

Sains dan teknologi

- Di Rom, Boethius iaitu ahli matematik telah mengaitkan matematik dengan muzik, geometri dan astronomi.

Seni bina

- Aqueduct adalah untuk bekalan air di Rom.- Bekalan air dibawa dari gunung melalui saluran air dalam tanah dan dalam pintu gerbang.- Teknologinya berasaskan sistem gravity.- Colloseum berfungsi sebagai tempat pahlawan Rom bertarung

dan sebagai teater.

Bahasa dan kesusteraan

- Terdapat dua orang penyajak terkenal iaitu Cicero dan Virgil. - Karya sastera bertujuan meningkatkan semangat patriotisme.- Sastera Rom mencapai zaman keagungan pada zaman Agustus

Caesar

Sistem sosial

- Terbahagi kepada tiga iaitu warganegara , bukan warganegara dan hamba

Pendidikan Peningkatan dalam bidang pendidikan bermula pada zaman Vedik. Pendidikan pada zaman ini berteraskan agama Hindu adalah untuk manusia menghadap hari selepas mati. Ditekankan untuk mendalami kitab-kitab dan mempelajari bahasa Sanskrit. Kaedah merupakan bagi mendalami kitab-kitab Veda.

Pendidikan cuma diberikan kepada kaum lelaki manakala kaum wanita tidak diberi peluang untuk belajar. Pada awalnya tempat belajar hanya di istana dan rumah. Kemudian apabila berkembang dengan baik pusat pendidikan tinggi telah dibina, iaitu yang pertama sekali tertubuhnya Kolej Brahman.

Pada abad pertama Masihi wujud universiti yang pertama iaitu Universiti Taxila dan Universiti Nalanda pada abad kelima masihi. Untuk mencapai taraf Brahmin yang berpendidikan seseorang harus menghafal pelbagai buku agama khususnya kitab Veda yang mengandungi pelbagai peraturan ritual, mantera, dan lagu-lagu agama. Selain itu, mereka mempelajari karya saintifik dan falsafah. Bukan itu sahaja, malah pendidikan juga adalah untuk meningkatkan ilmu sains, mengatasi buta huruf serta menjawat jawatan dalam kerajaan.

Falsafah

- Wujud dalam dua bentuk pemikiran iaitu kumpulan yang bersumberkan kitab veda dan yang menolaknya.- Kitab veda terdiri daripada Rig Veda, Yajur Veda, Sama Veda dan Atharva Veda.-Falsafah bukan aliran veda bersumberkan ajaran Carvaka, Jainisme dan Buddhisme.

Sains dan teknologi

- - Sains dan teknologi ialah cabang kepada pengetahuan Vedik. Pengetahuan tentang astronomi dipetik daripada Rig Veda.

- - Matematik dalam tamadun India berkembang dalam Zaman Gupta.

- - Ahli matematik India ialah Aryabhata dan Varahamihira.- - Wujud sistem angka dalam tamadun Yunani iaitu herodianic dan

ionic.- - Ilmu perubatan berkembang di India disebabkan kecenderungan

masyarakat dalam fisiologi kerana kaitannya dengan yoga.

- - Dalam keempat-empat tamadun, ilmu pelayaran meningkat dengan penciptaan layar yang lebih kuat dan perahu yang lebih besar.

Seni bina

- Great Bath merupakan binaan yang sangat baik dan lengkap.- Kompleks kuil di Gua Ajanta mengandungi 20 buah kuil.- Kompleks kuil di Gua Ellora pula mempunyai 28 buah kuil mempamerkan penggunaan elemen geometri, iaitu bentuk segi empat dan bulat- Stupa Besar di Sanchi adalah untuk keagamaan.

Bahasa dan kesusteraan

- Di India, masyarakat terbahagi kepada dua kelompok iatu Dravidia di Selatan dan Indo –Arya.- Bahasa masyarakat Dravidia adalah Telegu,Malayalam dan Kannada manakala Indo-Aryan ialah Sanskrit.- Bidang sastera terbahagi kepada bentuk vedik, epik dan sajak.- Dua epik terkenal ialah Mahabharata dan Ramayana.- Mahabharata menceritakan peperangan antara dua tentera, iaitu yang baik dan jahat.- Ramayana – pergaduhan Rama dengan raja Sri Lanka yang melarikan isterinya,

Sita.Sistem sosial- Wujud sistem kasta – empat kasta utama iaitu Brahmin, Ksyatria, Vaisya dan Sudra.- Mengikut sistem ini, lelaki tidak boleh berkahwin dengan wanita kasta lain dan dilarang bergaul

Tamadun china Terdapat tiga peringkat pendidikan iaituTahap pendidikan Kaedah pembelajaranSekolah rendah Kegiatan mengenal dan menghafal tulisan ideogram dan sembilan buah buku suci tanpa memahami maknanyaSekolah menengah Tumpuan terhadap karangan dan sasteraPendidikan tinggi Memperterjemah buku suci

Matlamat utama pendidikan tamadun China adalah untuk lulus dalam Peperiksaan Awam Kerajaan. Peperiksaan ini dijalankan dalam tiga peringkat;a) Peringkat daerah- tahap pertama Hsiu Tai, setaraf dengan ijazah pertama. Diadakan dua kali dalam tempoh tiga tahun. Sesiapa yang lulus pada tahap ini layak menjadi pegawai kerajaan untuk ijazah pertama sementara ijazah ketiga layak menjadi pendidik. b) Peringkat wilayah-tahap kedua Chun–Jen, setaraf dengan sarjana. Diadakan tiga tahun sekali.c) Peringkat Negara - tahap ketiga Chin Shih, setaraf dengan doktor falsafah. Diadakan tiga tahun sekali.

Pengendalian peperiksaan awam;a) Diadakan dengan ketat.b) Mereka yang didapati meniru akan dikenakan hukuman mati.c) Untuk memastikan tidak ada penipuan, pemeriksa akan dikurung sebelum tiba hari peperiksaan.d) Mereka yang akan mengambil peperiksaan akan ditempatkan di dalam bilik kecil dengan disediakan makanan dan dikurung selama tiga hari untuk menulis jawapan.

Sistem peperiksaan awam China merupakan yang tertua sekali di dunia.

- Falsafah China menekankan hal berkaitan hubungan manusia dengan manusia lain.- Antara sumber falsafah ialah Kung-fu Tze atau Confucius dengan ajarannya Confucianisme, Lao Tze, Toisme dan Mo Tzu- Mo Tzu Menolak beberapa ajaran Confucianisme.- Menurutnya manusia berakhlak baik tetapi menjadi sebaliknya kerana pengaruh alam sekitar.- Falsafah legalisme pula percaya hanya undang-undang dapat

mewujudkan nilai baik dan ketertiban masyarakat.

Sains dan teknologi

- Di China konsep konsep keseimbangan kuasa Yang (aktif) dan Yin (pasif) membolehkan seseorang sihat digunakan dalam perubatan tradisional.- Ilmu pelayaran telah meningkat dengan penciptaan layar yang lebih kuat dan perahu yang lebih besar.- Perahu layar dapat meningkatkan aktiviti perdagangan laut dan menjadi alat pengangkutan penting dalam peperangan.- Penciptaan kertas telah bermula dengan mencampurkan bahan mentah seperti rami, buluh dan sayur-sayuran yang dicincang dan dijadikan pulpa dan diratakan serta dikeringkan.

Seni Bina- Tembok Besar China untuk pertahanan di China dibina sejak zaman DinastiChou.- Panjangnya 1500 batu dari Kansu ke Peking.- Tembok kawasan Bandar lain dibuat daripada tanah liat dan batu bata danlumpur.- kawasan dalam tembok menempatkan Maharaja.- Istana yang masih kekal ialah kota larangan.- Kuil dan pagoda juga merupakan seni bina penting tinggalan sejarah.

Bahasa dan kesusteraan

Terdapat tujuh dialek utama di China, iaitu Mandarin, Wu, Hunanis, Kiangsi, Hakka, Kantonis dan Fukien.

- Semasa Dinasti Han, Ssu-ma Chien menghasilkan karya Shih Chi – berkaitan sosial, sejarah, kerajaan dan pemimpin.

- Tokoh puisi semasa Dinasti Tang – Tu Fu, Li Po danPo Chu-I.- Kebanyakan karya sastera dalam tamadun-tamadun ini untuk menyampaikan

mesej kepada rakyat.

- Tulisan di Yunani berasal dari orang Phoenesia dengan tambahan kepada huruf vokal dan tersebar ke Rom sehingga sampai kepada masyarakat Asia Tenggara dalam bentuk tulisan rumi.

Sistem sosial- Di China – terdapat tiga kelas utama iaitu lapisan

pentadbir (Maharaja, keluarganya, pegawai bangsawan dan sida-sida. Kumpulan kedua - rakyat bahawan ( petani, dan artisan ). Golongan ketiga ialah hamba.

- Confucius membahagikan masyarakat China kepada empat kelas utama.

- Menurutnya golongan teratas ialah sarjana (pegawai kerajaan) , kedua ialah petani yang menjadi tulang belakang ekonomi dan ketiga ialah golongan tukang serta keempat (bawah) ialah pedagang.

- Setiap individu boleh menukar kelas kedudukannya (status) yang lebih baik melalui pendidikan.

Sumbangan Tamadun

1. Tamadun Yunani – mewariskan system pemerintahan berbentuk demokrasi.

2. Tamadun Rom mewariskan sistem republik. Sistem ini diamalkan di India, Perancis dan Afrika Selatan.

3. Agama Hindu, Buddha, Confucianisme dan Taoisme merupakan warisan yang masih diamalkan hingga ke hari ini.

4. Ilmu falsafah seperti legalisme, stoicisme dan falsafah oleh Aristotle, Socrates dan Plato masih jadi rujukan.

5. Teknologi pembinaan seperti aqueduct, colloseum, pantheon, Tembok Besar China, Stupa di Sachi, candid an pagoda merupakan warisan yang dikagumi dan berharga sbg sumber pelancongan.

6. Tamadun China mewariskan teknologi membuat kertas dan tembikar.7. Hasil sastera seperti Iliad, Odyssey, Mahabharata dan Ramayana dijadikan rujukan sehingga hari ini.8. Bahasa Latin dan Bahasa Sanskrit merupakan bahasa penting yang berkaitan keagamaan dan kesusasteraan, untuk agama Kristian (Latin) dan Hindu dan Buddha (Sanskrit)

9. Dari segi sosial, wujud sistem pendidikan, falsafah, sains dan teknologi yang berkaitan matematik, astronomi, fizik, perubatan dan seni bina, teori matematik seperti Teorom Pythagoras dan Teori Archimedes.

10. Kelahiran Sukan Olimpik yang diperkenalkan di Yunani 776 M. Diadakan di Olympia iaitu pertandingan antara Negara kota 4 tahun sekali bertujuan menghormati Tuhan Zeus. Negara terlibat ialah Athens, Sparta, Corinth, Thebes, Olympia dan Argos. Perbezaan dengan Sukan Olimpik sekarang dari segi : tujuan organisasi, bilangan peserta dan bilangan acara.

1. Agama Hindu- Muncul sejak zaman tamadun Indus- Pada zaman Vedik wujud kitab suci Veda sebagai rujukan.- Mempercayai tuhan mempunyai tiga fungsi utama iaitu menciptakan (Brahman) , memelihara (Vishnu) dan membinasa (Siva)- Terdapat enam aliran iaitu Saivisme , Vaishnavisma, Sakhtam, Ganapathyam, Kaumaram dan Saura.- Pada zaman empayar Maurya agama Hindu menjadi penting dan menjadi dominasi golongan Brahmin. - Pada masa pemerintahan Chandragupta Maurya dan Asoka, Agama Hindu mendapat saingan daripada agama Buddha.- Penganut agama hindu mempercayai Hukum Karma iaitu mempercayai kelahiran semula selepas mati bergantung kepada kelakuan semasa hidup.- Tujuan hidup penganut agama Hindu ialah untuk mencapai Moksya. Apabila seseorang telah mencapai Moksya, ia akan bersatu dengan tuhan dan tidak akan dilahirkan ke dunia lagi. - Seseorang itu perlulah berbuat baik semasa hidupnya agar dapat mencapai Moksya (kebebasan mutlak).

2. Agama Buddha- Agama ini diasaskan oleh Siddharta Gautama yang dikenali sebagai Buddha.- Gautama Buddha telah menemui kebenaran sewaktu bertapa di bawah pokok bodhi di kampung Uruveda. - Kebenaran yang ditemui oleh Gautma Buddha boleh melepaskan manusia daripada kesengsaraan.- Empat kebenaran mulia akan dapat dicapai melalui lapan jalan.- Pada masa pemerintahan Asoka agama Buddha telah menjadi agama rasmi kerajaan Maurya.- Agama Buddha telah tersebar ke Tibet, Sri Lanka, negeri-negeri Asia Tenggara dan China.- Agama Buddha menggunakan bahasa Pali.- Kitab suci agama Buddha ialah Tripitaka yang mengandungi Sutta Pitaka , Vinaya Pitaka dan Abhidhamma Pitaka.

3. Agama Kristian- Agama Kristian diasaskan oleh Jesus Christ.- Dua kitab suci iaitu bible yang terdiri daraipada Old Testament dan New Testament.- Pada zaman kerajaan Rom semasa pemerintahan Constantine agama Kristian dipraktikkan oleh masyarakat.- Hari Ahad dikhaskan sebagai hari untuk melakukan aktiviti keagamaan.- Agama Kristian telah gemilang di zaman Rom sehingga Rom dikenali

sebagai empayar Kristian.

5. Confucianisme- Ajaran Confucianisme diasaskan oleh Confucius yang dilahirkan di negeri Lu (Shantung) pada tahun 551 S.M.- Beliau pernah berkhidmat dalam perkhidmatan kerajaan Negeri Lu. Beliau meletak jawatan selepas kematian ibunya dan mengembara untuk mendapatkan ilmu pengetahuan dan menyebar ideanya kepada penduduk China.- Masyarakat China telah menjadikan ajaran Confucius ini sebagai satu bentuk kepercayaan dan tokoh Confucius disembah sebagai salah satu dewa utama dalam masyarakat China.- Menekankan prinsip moral seperti perikemanusiaaan (ren), kesusilaan (li) dan ketaatan (xiao).

6. Taoisme- Ajaran ini diasaskan oleh Lao Tze dan kemunculannya agak lewat dibandingkan dengan ajaran Confucius.- Beliau dilahirkan di negeri Chu pada tahun 604S.M. dan pernah menjawat jawatan penting semasa pemerintahan Dinasti Chou. Beliau telah keluar mengembara dan menyebarkan ajarannya ke seluruh negeri China. - Peringkat awal ajaran ini berbentuk falsafah kemudiannya menjadi agama.- Ajaran menekankan konsep Tao iaitu jalan setiap tindakan manusia yang perlu ditentukan oleh Tao. Manusia tidak perlu bertindak apa-apa (Wu-Wei).- Manusia tidak boleh mengubah sesuatu ke arah kebaikan.

4. Agama Islam- Agama Islam telah diwahyukan kepada Nabi Muhammad S.A.W pada 6 Ogos tahun 610M bersamaan 17 Ramadhan. - Ajaran Islam telah ditentang oleh orang Quraisy Makkah. - Pada 12 September tahun 622M baginda telah berhijrah ke Madinah, di madinah Islam telah berkembang dan tersebar ke seluruh dunia. - Di dalam Islam terdapat dua teras iaitu akidah dan syariah.- Akidah merupakan keyakinan seluruh jiwa terhadap keesaan Allah.- Syariah pula ialah undang-undang yang terkandung dalam Al-Quran dan Al-Sunnah (hadis).- Orang Islam juga wajib meyakini rukun Iman dan rukun Islam