Bab 1 MORFOLOGIa)Kata adjektifb) kata tugas

A) KATA ADJEKTIF

• Kata adjektif @ kata sifat ialah pekataan yang menjadi unsur inti dalam binaan frasa adjektif

• Frasa adjektif terdiri daripada hanya satu kata adjektif @ beberapa perkataan yang boleh mengandungi kata adjektif dan unsur2 keterangan yang lain spt kata bantu dan penguat

Jenis-jenis kata adjektif

Kata adjektif warna

Kata adjektif ukuran

Kata adjektif bentuk

Kata adjektif sifatan @ keadaan

Kata adjektif jarak

Kata adjektif cara

Kata adjektif perasaan

Kata adjektif pancaindera

PEMBENTUKAN KATA ADJEKTIF• Kata adjektif terdapat empat

bentuk:

a)kata adjektif tunggalb) kata adjektif terbitanc) kata adjektif majmukd) kata adjektif ganda

a) Kata adjektif tunggal• cth: kasar , pahit , lunak , lambat…b) Kata adjektif terbitan• Cth : terindah , sebesar , kearadan…c) Kata adjektif majmuk• Merah jambu , panjang tangan , kuning

langsat , terang hati…d) Kata adjektif ganda• Cantik-cantik , besar-besaran , kehijau-

hijauan , kacau bilau…

KATA ADJEKTIF DALAM BENTUK PERBANDINGAN

• Kata adjektif dapat digunakan untuk menyatakan tiga darjah perbandingan :

(a) darjah biasa (b) darjah bandingan (c) darjah penghabisan

Darjah biasa• Menyatakan perbandingan pada darjah biasa

hadir dalam bentuk biasa (tanpa apa-apa tambahan)

• Contohnya :besar , sederhana , lesu dan leper

DARJAH BANDINGAN

• untuk menyatakan bandingan dalam bentuk 2 cara :(a)menggunakan kata adjektif dengan awalan

se- bagi menyatakan bandingan yang samaContohnya: sebesar , sesedap , semontel dan seleper

(b) menggunakan kata penguat lebih @ kurang bagi menyatakan bandingan yang berbezaContohnya : lebih besar daripada

kurang pandai daripada

Darjah penghabisan

• Bahsa melayu mempunyai cara untuk menyatakan darjah penghabisan .

Contohnya : a) se- + kata adjektif + gadaan + kata nama.

Contoh : sepandai-pandai tupai.b) Ter- + kata adjektif. Contoh : terpandai c) Paling + kata adjektif. Contoh : palang

indahd) Kata adjektif + sekali. Contoh : cantik

sekali e) Ter + amat/sangat + kata adjektif. Contoh :

teramat buruk , tersangat bijakf) Amat/sungguh/sangat + kata adjektif +

sekali. Contoh : amat pandai sekali

Kata tugas…

• Kata tugas ialah golongan perkataan selain kata nama , kata kerja dan kata adjektif yang mendukung sesuatu tugas yang tertentu dalam binaan ayat , klausa dan frasa.

• Jenis-jenis kata tugas :1) Kata hubung 11) kata sendi nama2) Kata seru 12) kata pembenar3) Kata tanya 13) kata arah4) Kata perintah 14) kata bilangan 5) Kata pangkal ayat 15) kata adverb6) Kata bantu 16) kata penekan 7) Kata penguat 17) kata pembenda8) Kata penegas9) Kata nafi 10)Kata pemeri

• Berdasarkan 17 jenis kata tugas yang disenaraikan dapat dikelompokkan dalam empat ketegori :

I. Kata penyambung ayatII. Kata prakluasaIII. Kata prafrasa ayat dan kata pascafrasaIV. Kata pascakata

I. kata penyambung ayat

• Kata penyambung ayat ialah kata hubung iaitu sejumlah perkataan yang bertugas untuk menghubungkan dua binaan ayat @ lebih @ unsur-unsur ayat majmuk.

• Terdapat dua jenis kata hubung :a) kata hubung gabunganb) kata hubung pacangan

a) Kata hubung gabungan• Kata hubung gabungan ialah kata hubung yang

menghubungkan ayat-ayat dalam ayat majmuk gabungan.Contoh : dan lalu

atau malahantetapi sambil

B) KATA HUBUNG PANCANGAN

• Kata hubung pacangan ialah kata hubung yang menghubungkan klausa utama dalam ayat majmuk pancangan dengan klausa-klausa kecil yang lain

• Terdapat 3 jenis kata hubung pacangan :i. Kata hubung pancangan relatifii. Kata hubung pancangan komplemeniii. Kata hubung pancangan keterangan

Kata hubung pancangan relatifHanya terdapat satu kata hubung pancangan iaitu yang Kata hubung pancangan komplemenJumlah kata hubung pancangan komplemen juga kecil . Contohnya ialah bahawa dan untuk kata hubung pancangan keteranganDalam bahasa melayu, jumlah kata hubung pancangan agak besar. Contohnya : rujuk buku masing-masing

II. Kata praklausa

• Kata praklausa ialah sejumlah perkataan yang terletak di hadapan klausa iaitu yang terdiri daripada :

a) Kata serub) Kata tanyac) Kata perintahd) Kata pembesare) Kata pangkal ayat

a) Kata seru Perkataan yang berfungsi untuk melahirkan perasaan dan digunakan dalam ayat seruanContonya : aduh oh wah

aduhai nah amboicis wahai syabas

b) Kata tanya Perkataan untuk menayakan @ menyoalkan sesuatuContohnya : mengapa bagaimanakenapa

berapa bila

c) Kata perintahPerkataan yang bertujuan untuk menimbulkan sesuatu tindak balas terhadap perintah , arahan , larangan ,silaan @ permintaan d) Kata pembenarPerkataan yang mengesahkan sesuatu penyataan . Contohnya : ya , benar dan betule) Kata pangkal ayatKata pangkal ayat ialah perkataan yang hadir di bahagian hadapan ayat yang menjadi penanda kesinambungan ayat dalam wacana Contohnya : hatta maka syahadan

adapun alkisah

III. Kata prafrasa dan kata pascafrasa

• Kata prafrasa dan kata pascafrasa ialah sejumlah perkara yang terletak di hadapan dan kadang-kadang selepas frasa

• Kata prafrasa dan kata pascafrasa ini mendukung tugas-tugas maksud yang terkandung dalam ayat seperti tugas membantu , menguatkan , menegaskan , menafikan , menunjukkan arah , dan membilang.

• Terdapat 9 jenis kata prafrasaKata bantu kata sendi namaKata penguat kata arahKata penegas kata bilanganKata nafii kata adverbKata pameru

• Kata bantu ialah jenis kata tugas yang fungsinya membantu kata kerja , frasa adjektif , dan frasa sendi nama iaitu menimbulkan makna tambahan

• Contohnya : telah hendakbaru mahupernah harussedang mestimasih bolehakan dapatbelum

• Kata penguat ialah perkataan yang Mendahului @ mengukuti kata adjektif danBerfungsi untuk menguatkan maksud yang terkandung dalam kata adjektif• Terdapat 3 jenis kata penguat :

Kata penguat hadapan Kata penguat belakang Kata penguat bebasterlalu sekali amat

paling nian sangat

agak benar sunggauh

Kata penegas• Kata penegas ialah sejumlah perkataan yang memberikan

penekanan pada bahagian tertentu dalam ayat• Yang menegaskan frasa predikat @bahagian-bahagiannyaContohnya: kah , -lah , dan –tah• Yang menegaskan kedua-dua bahagian ayat , iaitu frasa

nama sebagai subjek @frasa predikat @ bahagian-bahagiannya

Contohnya : juga sahajajua lagipun memang

Kata nafi

• Kata nafi ialah perkataan yang menjadi unsur nafi frasa-frasa predikat

• Terdapat 2 kata nafi : a) Bukan – yang menafikan frasa nama dan frasa

sendi nama b) Tidak – yang menafikan frasa kerja dan frasa

adjektif

• Unsur yang menjadi pameri hal @ perangkai antara subjek dengan frasa-frasa utama dalam predikat

• Terdapat 2 kata pemeri :

Kata sendi nama

• Perkataaan yang letaknya di hadapan frasa nama• Dalam bahasa melayu , jumlah kata sendi nama agak

besar.• Contohnya : di tentang hingga

ke seperti antaradari bagai untuk

Kata arah

• Sejumlah perkataan yang hadir sebelum frasa nama dan lazimnya sesudah kata sendi nama untuk menunjukkan hala @ jurusan

• Contohnya :Di atas mejaDi antara dua buah bandarKe tepi tasikDari dalam laci

Kata bilangan

• Sejumlah perkataan yang menjadi penerang kepada frasa nama dan hadir di hadapan frasa tersebut , frasa prafrasa

Kata adverba

• Perkataan yang menerangkan kata kerja , kata adjektif , kata nama , kata sendi nama dari segi cara , masa dan tempat

IV. Kata pasckata

• Dalam bahasa melayu, -nya hadir selepas perkataan dan membawa maksud tertentu iaitu sebagai:

a) Kata penekan b) Kata pembenda

• Contohnya: sesungguhnya nampaknya bahawasanya

Kata penekan ialah bentuk kata yang

memberikan penegasan kepada

kata yang bergabung dengannya

• Contonya: lajunya sakitnya baiknya

Kata pembenda ialah bentuk yang

menjadikan sesuatu perkataan yang bukan

daripada kata nama yang menjadi kata

nama