assingment titas

7/23/2019 Assingment TITAS

1/22

TAMADUN ISLAM DAN TAMADUN ASIA (MPU 3123)

ISI KANDUNGAN MUKA SURAT

PENDAHULUAN 2

1.0 BAHAGIAN A

- Kecemerlangan Tamadun Asia Seringkali Ditenggelami oleh 3Kejayaan Tamadun Barat.

2.0 BAHAGIAN B

- Apakah Dapat Dipelajari Daripada Tamadun-Tamadun Pura !esir" #

!esopotamia" $emah %ndus Dan $emah &'ang &o(

3.0 BAHAGIAN C

3.) Tamadun !elayu )2

3.2 Tamadun *ina )+

KESIMPULAN 2,

RUJUKAN 2)

PENDAHULUAN

1


2/22


Tamadun manusia meliputi seluruh aktiiti kemanusiaan sama ada secara material atau spiritual

yang jelas sentiasa erkemang dan semakin maju seiring dengan perkemangan pemikiran

manusia itu sendiri. Perkemangan inilah yang melahirkan pelagai pandangan dan pendapat

erkaitan dengan tamadun kemanusian lain.

Perkataan tamadun/ erasal daripada ahasa Ara iaitu mudun, madain dan madana.

Perkataan terseut ermaksud tinggi udi ahasa dan pemukaan andar. Dalam ahasa %nggeris

pula" tamadun diseut seagaicivilizationyang erasal daripada perkataan 0reek iaitu civitas

yang ermaksud andar. !enurut Kamus De'an 1disi Keempat 2,,4 pula tamadun mema'a

kepada empat maksud iaitu keadaan masyarakat manusia yang dicirikan oleh tara5 kemajuan

keendaan serta perkemangan pemikiran" negara dan penduduknya yang telah mencapai tara5

kemajuan keendaan dan udaya atau cara hidup orang tertentu serta keadaan pemikiran yang

halus.

Dari segi konsep" tamadun mema'a maksud peradaan" pemangunan atau kemajuan.

!enurut pandangan sarjana Barat" *ollin 6en5e' )7824 tamadun ermaksud pemangunan

dalam idang lahiriah iaitu kemajuan manusia dalam aspek yang erkaitan dengan ekonomi"

pemandaran" keudayaan" undang-undang dan seagainya. !enurut mereka" tamadun tidak ada

kaitan dengan unsur rohaniah ere9a dengan pandangan daripada sarjana %slam iaitu Pro5. Syed

!uhammad Al-:a;ui Al-Attas )7884 yang mementingkan keseimangan kemajuan secaralahiriah dan kerohanian.

Terdapat anyak pandangan yang telah dikemukakan daripada pelagai sarjana" maka

dapat disimpulkan aha'a tamadun merupakan satu konsep yang luas dan kompleks. &al ini

merujuk kepada pencapaian sesuatu masyarakat atau negara dalam idang pengetahuan"

pentadiran" undang-undang" kepercayaan agama" kesenian" perandaran" sistem tulisan" moral

dan adat resam.


3/22


Kecemerla!a Tama"# A$%a Ser%!&al% D%'e!!elam% (le) Ke*a+aa Tama"# Bara',.

!asyarakat dunia sekarang sering disogokkan dengan keunggulan dan kegemilangan sejarah

tamadun Barat. &akikatnya" kejayaan terseut ukanlah dipelopori oleh mereka sendiri kerana

asas pencapaian mereka adalah hasil penerokaan dan penemuan daripada tamadun Asia. Segala

ilmu dalam idang sains dan teknologi seperti matematik" sains" peruatan" 5i9ik dan seagainya

daripada Asia telah dia'a masuk ke 1ropah yang kemudiaannya diolah dan diperaharui oleh

tamadun Barat. Tamadun-tamadun Asia yang dimaksudkan termasuklah Tamadun Ara-%slam"

*hina" =epun dan !elayu.

Berdasarkan artikel yang ertajuk Sains dan Teknologi Asia> &adiah Asia kepada

Dunia/ oleh !ohd Koharuddin in !ohd Bal'i" terdapat eerapa ukti yang dapat dikenalpasti

aha'a tamadun Barat anyak menceduk ilmu daripada tamadun Asia seterusnya mengolahnya

menjadi leih aik. Antaranya adalah dalam idang matematik iaitu tamadun %ndia yang telah

mempelopori konsep si5ar atau kosong pada 9aman 0upta yang seterusnya terciptalah sistem

perpuluhan yang masih digunakan sehingga kini. Dalam idang astronomi pula" ahli astronomi

%ndia telah mengkaji mengenai jarak umi dan matahari" entuk umi yang s5era serta menemui

'ujudnya graiti. Kemudian" penemuan teori terseut telah diperaharui oleh ahli sains arat

iaitu Sir Aisaac :e'ton.

Di samping itu" sarjana Ara-%slam juga telah anyak menyumang dalam idang ini.

!enurut Seyyed &ossein )7+#4" Al-Kha'ari9mi 8#,-#, !4 telah memperkenalkan ilmu

Aritmetik dan Algera yang erkaitan dengan sistem nomor serta konsep terseut masih lagi

diguna pakai oleh ilmuan arat sehingga kini. Begitu juga dengan konsep Trigonometri yang

telah diperkenalkan oleh Al-Batani yang erkaitan dengan penggunaan sinus-kosinus serta

Trigonometri secara meluas.

Selain itu" dalam idang astronomi pula" tokoh ilmuan tamadun Ara-%slam seperti Al-

Kha'ari9mi dan Al-Battani telah mencipta tak'im serta kaedah pengiraan Astronomi secara

Trigonometri. Penciptaan terseut telah memeri kesan yang esar kepada tamadun 1ropah

dalam idang kajian intang. !enurut %smail al-?aru;i )7724" ahli-ahli astronomi %slam telah

mem5okuskan kepada pemerhatian" pengajian dan pengukuran dalam kajian mereka sehingga

menjadi asas rujukan pada 9aman 6enaissance di 1ropah contohnya penggunaan matematik

3


4/22


untuk mengukur jarak antara umi" ulan dan planet-planet lain serta mencipta alat Astrolabiaitu

jam matahari.

Di samping itu" tamadun *hina juga memeri sumangan esar dalam idang matematik

antaranya menurut @an ?uad )77+4" Chou Pei Suan Kingdan Chiu Chang Suan Shu merupakan

dua karya matematik yang tertua dan erpengaruh yang menceritakan mengenai kalender"

pengiraan masa ayang-ayang dan catatan matematik. Dalam idang astronomi pula mereka

menyumang dalam perekodan dan pengkatalokan tentang intang" gerhana dan komet.

!enurut A9har 2,,,4" orang *ina telah mengkaji mengenai matahari dan merekodkan

secara sistematik gerhana matahari dan ulan yang kemudiannya telah menemui komet &alley

yang menjadi asas kepada pengiraan orit sehingga kini. !ereka juga erjaya mencipta Gnomon

iaitu alat yang terdiri daripada tiang-tiang menegak untuk menentukan latitud matahari dengan

mengukur kedudukan panjang ayang-ayang pada 'aktu tengah hari" manakala Clepsydrapula

adalah alat untuk mengukur masa erdasarkan aliran air.

Dalam idang sains peruatan pula tamadun Asia merupakan pelopor a'al yang menjadi

asas kepada peruatan moden pada masa kini. Tamadun *hina memperkenalkan konsep penting

iaitu Yin kuasa pasi54 dan Yang kuasa akti54 iaitu yang erkaitan dengan sistem peredaran angin

untuk menentukan seseorang itu sihat atau tidak. !enurut *hen )724" pelagai jenis dadah

seperti opium dan kroton telah ditemui oleh apa peruatan *hina iaitu Shen Nung3,,, S!4

yang mema'a kepada penemuan ra'atan aru untuk menguati jangkitan irus &% melalui

hera *hina. !enurut A9har 2,,,4" amalan peruatan *hina klasik dalam karya Yellow

mperor!s Classic o" #nternal $edicine telah menghuraikan mengenai keleihan terapeutik dari

akupunktur" hera" diet dan senaman.

Selain itu" dalam peruatan %slam pula karya %nu Sina iaitu Al%&anun 'i al%(ibb )Canon

o" $edicine* telah memeri sumangan yang paling agung kerana selama 8,, tahun menjadi

ahan rujukan utama seluruh dunia sehinggakan sarjana Barat menggelar eliau Prince o"

Physicians+ Beliau telah erjaya menemui penyakit meningitis" kencing manis dan atuk kering

serta telah melakarkan kaedah ra'atan penyakit dengan menyatukan 5aktor 5i9ikal" psikologi"

diet dan uat-uatan. Sarjana %slam yang lain seperti Al-6a9i dan Al-Kindi juga telah anyak

menyumang dalam idang peruatan dan 5armasi.

4


5/22


Tamadun %ndia pula menyumang esar dalam idang pemedahan agi menguati

penyakit katarak" patah tulang dan hidung. Teknik yang diperkenalkan oleh mereka ini menjadi

pelopor kepada pemedahan plastik yang semakin popular kini. Sarjana %ndia juga telah

memperkenalkan konsep Ayureda yang terahagi kepada lapan caang iaitu organ dalaman"

kaki" lima organ utama" pemedahan plastik" dadah" penyakit orang tua dan ginekologi. Selain

itu" mereka juga telah mencipta senaman yoga untuk kesihatan 5i9ikal dan mental.

Di samping itu" dalam idang kimia pula tamadun Ara %slam telah mempelopori proses

penyulingan" proses pemuatan saun keras" memperaiki proses pemuatan kaca dan licauan

untuk temikar serta mencipta uat edil gun powder4. !ereka juga memperkenalkan konsep

kejuruteraan kimia yang kemudiannya diperaharui oleh ahli kimia Barat" 0.1 Dais di 1ngland.

Bapa Kimia Ara iaituabir bin -ayyanyang digelar seagai 0eer/ oleh masyarakat Barat

juga telah mengamalkan konsep kimia seperti penyulingan" pemejal'apan" penghaluran dan

seagainya.

Tamadun %ndia pula telah menghasilkan konsep peleuran logam iaitu menyadur logam

dengan emas.


6/22


penciptaan alat-alat elektronik" pemuatan jentera dan kereta. !enurut ?umio Kodama )77)4"

=epun telah mempertingkatkan kualiti dan kuantiti teknologi moden mereka melalui idang

0esearch and 1evelopment2 untuk ersaing dengan arangan asing. Pencapaian tertinggi =epun

adalah menghasilkan kereta pertama pada )7, oleh (orao Yahama+ Seterusnya" erkemang

pula syarikat-syarikat automoil yang lain seperti !itsuishi )78)4" Toyota )7#34 dan lain-lain

lagi. =epun juga telah mencipta root dalam industri erat dan permainan kanak-kanak untuk

menggantikan tenaga pekerja.

!enurut ?rances @ood )7##), tamadun *hina pula telah mencipta kertas pada Dinasti

&an yang diperuat sutera" yang kemudiannya diolah daripada uluh" kulit pokok dan gentian

pokok. Seterusnya" erkemang pula teknologi percetakan pada aad ke-8 !" penghasilan

enang sutera daripada 5ilamen cocoonC yang diekstrak" mencipta kompas dan kincir angin.

Tamadun *hina juga telah erjaya mencipta alat pengukur gempa umi pertama yang dikenali

seagai Seismoskop serta mencipta alat pengiraan tertua di dunia iaitu Sempoa+

Di samping itu" penciptaan roda ermula di Sumeria pada 3,, S! yang diperuat

daripada tiga kepingan kayu dengan penyokong di antaranya. 6oda terseut telah diuah suai

dari semasa ke semasa sehingga menjadi kompenen paling penting untuk alat pengangkutan.

Tamadun Asia juga erjaya dalam idang peminaan angunan perancangan andar yang

sistematik yang merupakan petunjuk kepada ketamadunan yang tinggi seseuah masyarakat.Antaranya adalah andar !emphis 3,,, S!4 serta peminaan piramid semasa tamadun !esir"

andar$ohen3o%1arodan-arrapa serta peminaan Taj !ahal semasa tamadun %ndia.

Kesimpulannya" ternyata keunggulan tamadun Barat dalam idang sains dan teknologi

ukanlah dipelopori oleh mereka sendiri. Sumangan tamadun Asia yang telah anyak memuat

penemuan aru pada a'alnya namun" kegemilangan terseut semakin luput dan seakan-akan

dilupakan oleh masyarakat dunia. Tamadun Barat ijak mengamil peluang yang sedia ada

dengan mengolah dan memperaharui penemuan terseut sehinggalah masyarakat Barat kinisemakin maju dan jauh ke hadapan. :amun egitu" ini ukanlah ermaksud tamadun Asia

langsung tidak erpotensi untuk angkit semula. Tamadun Asia masih mempunyai harapan untuk

mencetuskan 5enomena sejarah dunia" leih-leih lagi kini Asia sudah mula mengorak langkah

untuk meneruskan kesinamungan kegemilangan mereka leih-leih lagi dalam idang sains dan

teknologi.

6


7/22


2.0 BAHAGIAN B

7


8/22


A-a&a) "a-a' "%-ela*ar% "ar%-a"a 'ama"#'ama"# -#r/a Me$%r Me$(-('am%a

Lem/a) I"#$ "a Lem/a) Ha! H(,

!enurut 6oert )78,4" erdasarkan kepada catatan sejarah tamadun yang lampau" terdapat

peringkat tamadun-tamadun a'al manusia di dunia termasuklah Tamadun Pura !esir"

!esopotamia" $emah %ndus dan $emah &'ang &o. Setiap daripada tamadun terseut adalah

unik dan istime'a kerana dikatakan mempunyai organisasi politik" agama dan kepercayaan yang

tersusun" sistem sosio ekonomi" komunikasi" penulisan dan kemahiran khusus yang lengkap.

&akikatnya" anyak yang oleh kita pelajari daripada tamadun a'al dunia ini kerana

mereka yang mempelopori segala kemajuan dan keunggulan tamadun pada masa kini. Tanpa

peruahan dan langkah pertama yang mereka lakukan tidak akan memungkinkan kita mengecapi

nikmat kesenangan ini.


9/22


Begitu juga dengan tamadun !esir Pura" mereka menyatukan semua nome menjadi

kerajaan serta mengasaskan pusat pentadiran di Thinis. Pusat andar yang penting adalah

&eliopolis" ?ayoum dan Aydos yang menjadi tempat kediaman 5iraun ketua kerajaan4" pusat

pemerintahan dan pentadiran" pelauhan dan pusat keagamaan.

Tamadun %ndus pula mema'a kepada pementukan andar terancang yang terahagi

kepada 2 ahagian yang dikelilingi temok iaitu pusat pentadiran dan keagamaan serta tempat

mandi a'am yang digunakan untuk upacara ritual dan tempat penyimpanan hasil pertanian"

kedua adalah ka'asan perumahan yang disusun atur secara sistematik erasaskan lok erentuk

segi empat yang dipisahkan oleh satu rangkaian jalan raya yang lurus dan mempunyai sistem

kumahan yang terancang. Tamadun &'ang &o pula mempunyai istana" kuil" dan pusat

pentadiran yang lengkap dengan temok untuk menghalang penceroohan musuh serta

dikelilingi oleh perkampungan yang didiami oleh masyarakat petani.

Di samping itu" pengajaran yang dapat diperolehi juga adalah dari segi peminaan sistem

organisasi sosial. Pertamahan penduduk menyeakan 'ujudnya susun lapis dalam masyarakat.

!asyarakat tamadun a'al mempunyai dua susun lapis utama iaitu lapisan atasan dan lapisan

a'ahan. $apisan atasan terdiri daripada raja dan angsa'an. $apisan a'ahan pula terdiri

daripada golongan rakyat dan hama. Peminaan sistem organisasi ini erupaya untuk

mengendalikan seseuah masyarakat tamadun itu dengan leih sistematik serta golongan tertentudapat memainkan peranan masing-masing untuk memastikan kelancaran pentadiran.

Tamadun !esir Pura misalnya diketuai oleh 5iraun yang merupakan raja erkuasa

mutlak dan dianggap suci. 0olongan kedua pula terdiri daripada golongan angsa'an" rahi"

tuan tanah dan juru tulis" seterusnya golongan rakyat eas iaitupetani. pedagang dan artisan

manakala golongan yang paling a'ah adalah &ama.

Selain itu" pengajaran seterusnya adalah tamadun a'al telah mempunyai sistem

pemerintahan tersendiri. Sistem pemerintahan mereka diterajui oleh raja yang mempunyai

kuasa mutlak. 6aja ini diantu oleh golongan angsa'an dan pendeta yang dilantik

menjadi pentadir 'ilayah serta menjalankan urusan keagamaan. Endang-undang pula

di'ujudkan untuk melicinkan pentadiran. Sistem pemerintahan yang sistematik amat penting

untuk memastikan pentadiran seseuah tamadun dapat erkemang dengan aik.

9


10/22


Sistem pemerintahan semasa Tamadun &'ang &o contohnya mengamalkan

pemerintahan eraja pada 9aman Dinasti Shang. 6aja-raja Shang mempunyai ke'ia'aan

politik" ekonomi" sosial dan agama. 6aja erkuasa secara langsung di ka'asan pusat pentadiran

dan eranggapan kuasa raja merupakan mandat daripada Tuhan dengan diantu oleh golongan

angsa'an dan pega'ai kerajaan. :amun egitu" sistem pemerintahan yang kita amalkan

sekarang jauh leih aik dan adil kerana ercorak demokrasi.

Di samping itu" pengajaran seterusnya adalah seseuah tamadun perlu mempunyai

pengkhususan pekerjaan supaya dapat meneguhkan kedudukan ekonomi masyarakat" mendidik

agar menjadi insan erdisiplin serta dapat meningkatkan tahap intelektual. Semasa 9aman

tamadun a'al" penduduk yang ramai menyeakan 'ujudnya pelagai keperluan. Ada yang

memerlukan tukang untuk memina tempat tinggal dan ada yang memerlukan artisan untuk

menghasilkan arang keperluan dan perhiasan.


11/22


keurukan kepada manusia.


12/22


3.1 Tama"# Mela+#

B#"a+a Ilm# Mer#-a&a Pe!ar#) Ter/e$ar Dalam Per&em/a!a Se$#a'# Tama"#,

Tamadun !elayu merupakan seuah tamadun yang unik kerana perkemangannya melalui

eerapa tahap yang penting. Tamadun !elayu mengamil masa eraad-aad lamanya untuk

menjadi seuah tamadun yang unggul" setanding dengan tamadun-tamadun dunia yang lain.

Keudayaan !elayu mengalami perkemangan meliatkan eerapa tahap" yang ermula

dengan amalan kepercayaan animisme iaitu kepercayaan kepada ojek-ojek yang dipercayai

mempunyai roh dan a9imat tertentu. Kemudian" selepas kedatangan agama &indu" masyarakat

!elayu dipengaruhi oleh pengaruh agama &indu dan Buddha.

@alau agaimanapun" selepas kedatangan agama %slam" kehidupan mereka ertukar

kepada mengamalkan ajaran %slam sepenuhnya. Agama %slam mudah diterima oleh masyarakat

kerana si5at %slam itu sendiri yang menjaga kemaslahatan semua manusia. Bermula daripada

situlah" kehidupan masyarakat !elayu erkemang maju dan ertamah aik. !enurut @an

&ashim )7784" hal ini juga telah melahirkan eerapa kerajaan !elayu %slam seperti Pasai"

!elaka" Acheh dan lain-lain di :usantara yang menjadikan pendidikan keilmuan seagai sesuatu

yang amat penting. Budaya dan tamadun memainkan peranan dalam mencorakkan rupa entuk

sesuatu angsa atau masyarakat. Sejarah telah memuktikan aha'a udaya ilmu merupakan

pengaruh teresar dalam perkemangan sesuatu tamadun/.

Dasar pendidikan dalam tamadun !elayu ermula seelum kedatangan %slam yang

erkonsepkan &induisme-Buddhisme" yang ertujuan untuk mengagungkan golongan

pemerintah dan angsa'an. %nstitusi pendidikan pada masa itu pula erada di sekeliling istana.

Budaya ilmu pada 9aman itu juga ertujuan mengajar ahasa Sanskrit yang menjadi prasyarat

untuk memegang ja'atan dalam pentadiran kerajaan.

!atlamat pendidikan pada ini juga ermatlamat melahirkan leih ramai golonganpendeta agama Buddha. %-Tsing menyeut aha'a Sriijaya merupakan pusat pengajian agama

Buddha yang terkenal di Alam !elayu pada kurun ke-+ !asihi. Beliau menyatakan aha'a

leih daripada ),,, penuntut yang elajar pelagai ilmu yang erkaitan agama Buddha.

12


13/22


@alauagaimanapun apaila %slam ertapak di Tanah !elayu pada aad ke-)3 !asihi telah

menguah sistem pendidikan !elayu yang erkonsepkan %slam iaitu leih menjurus kepada soal-

soal akidah dan pementukan akhlak serta pendidikan untuk semua golongan" ukan untuk

golongan tertentu sahaja. =usteru" institusi pendidikan juga erkemang ukan sahaja di ka'asan

istana malah di ka'asan kampung agi memenuhi kehendak masyarakat yang dahagakan ilmu

pengetahuan khususnya pengetahuan agama. Pengaruh agama adalah penting dalam pendidikan

dalam tamadun !elayu.

!enurut &ashim !usa 2,,)4" kerajaan Pasai telah muncul seagai pusat pertama

pengajian keilmuan dan penyearan %slam yang kemudiannya diperkukuhkan oleh kerajaan

Kesultanan !elayu !elaka. Tradisi keilmuan dalam tamadun !elayu anyak diasaskan oleh

tradisi pendidikan yang cemerlang dan tersusun yang telah 'ujud sejak kedatangan %slam di

Tanah !elayu sehingga telah anyak melahirkan golongan ulama dan cendekia'an seperti

&am9ah ?ansuri" Adullah !unsyi dan ramai lagi. Bidang keilmuan ini tidak terhad kepada

idang agama sahaja tetapi telah erkemang kepada idang kesenian" astronomi" peruatan dan

seagainya.

!asyarakat !elayu tradisional menerima pendidikan secara tidak rasmi. !ereka elajar

melalui pemerhatian dan melakukan sendiri sesuatu perkara yang diajar kepada mereka oleh

orang tua. Perkara-perkara yang diajar termasuklah ilmu kra5 tangan" kesenian" udaya"

ketukangan dan ilmu mempertahankan diri. Keanyakan pendidikan tidak 5ormal ini diajar di

sekitar rumah atau kampung. Selepas kedatangan agama %slam" rumah guru agama atau usta9

menjadi tumpuan kanak-kanak untuk elajar al-Furan. !asa pemelajaran iasanya erlaku

pada 'aktu malam. 6umah ulama turut dijadikan pusat pengajian agama contohnya pada 9aman

Kesultanan !elayu !elaka" Sultan !ahmud pernah erguru di rumah !aulana Guso5.

Pada peringkat a'al kanak-kanak" mereka melalui pendidikan tidak 5ormal" iasanya

kanak-kanak diajar mengajar memaca mu;addam" al-Furan dan taj'id serta iadat-iadat lain.Pada 'aktu malam" orang-orang de'asa pula akan elajar 5e;ah" usuluddin" ta5sir dan hadis. Di

madrasah" kanak-kanak menerima pendidikan 5ormal yang merangkumi pengajian al-Furan"

taj'id" 5i;ah dan seagainya. Selepas melepasi peringkat asas" pelajar didedahkan pula dengan

ilmu tataahasa Ara" 5alsa5ah" hadis dan tasa'u5.

13


14/22


Selain itu" sekolah pondok merupakan institusi 5ormal terpenting" sistematik dan

erpengaruh dalam kalangan masyarakat !elayu :usantara. Sekolah pondok dikenali dengan

pelagai nama. Di Tanah !elayu dan selatan Thailand dikenali seagai Pondok" di Acheh dan

Pasai dikenali seagai Dayah" di !inangkaau dipanggil Surau" di =a'a dikenali seagai

Pesantren dan di Sula'esi dikenali seagai Pengajian.

%nstitusi pendidikan tertinggi yang dikenali seagai uniersiti diseut seagai 4ait Al%

0ahmandi Acheh. Pelajar yang tamat di uniersiti ini akan melanjutkan pelajaran di !akkah"

Ara Saudi. !ata pelajaran yang diajar ialah pertanian" pentadiran" peperangan" matematik"

ekonomi" undang-undang" pertukangan dan peruatan.

!enurut !ahayuddin 2,,,4" istana juga merupakan institusi pendidikan yang penting.

!emandangkan kekurangan prasarana" istana dipilih seagai institusi yang dapat menemukan

ulama-ulama untuk erincang tentang soal-soal agama" menyimpan kha9anah ilmu seperti

kita-kita dan juga tempat menterjemah kita-kita dari ahasa Ara ke ahasa !elayu.

!enurut catatan %nu Batutah iaitu seorang pengemara erangsa Ara" istana Pasai

merupakan pusat terulung dalam idang pendidikan pada aad ke-). Para ulama" pemerintah

dan rakyat turut terliat dalam perdeatan erkaitan agama. Di Acheh" istana merupakan

penaung kepada ilmu tasa'u5 yang turut diminati oleh sultannya. %stana Kesultanan !elayu

!elaka pula erperanan seagai institusi pendidikan keraat diraja" perpustakaan dan

menterjemah kita-kita asing.

Di samping itu" masjid dan surau juga merupakan salah satu institisi pendidikan yang

terpenting yang ukan sahaja er5ungsi seagai pusat iadat. Terdapat tempat pengajian khas di

masjid yang dipanggil hala5ah yang diahagikan kepada tiga kategori iaitu kanak-kanak agi

pendidikan asas %slam" khusus untuk pelajar yang leih tinggi tahap pemelajarannya daripada asas

dan ketiga khusus untuk mereka yang mendalami agama %slam. -ala5ahini diketuai oleh seorang

guru utama yang dipanggilsyei.h.

Selain itu" menurut %smail &amid )7784" sistem pendidikan tradisional !elayu juga

menggunakanKitab awiatauKitab Kuningseagai uku rujukan.Kitabmema'a maksud uku

manakala3awiermaksud orang-orang dari =a'a kerana orang Ara mentakri5kan penduduk !elayu

erasal dari Pulau =a'a. Kita terseut adalah erkaitan dengan ilmu keagamaan yang disalin

14


15/22


menggunakan tulisan ja'i. Penulis Kita terdiri daripada ulama tempatan dengan menggunakan

ahasa !elayu seperti &am9ah ?ansuri" Sheikh :uruddin al-6aniri dan lain-lain.

!enurut 6aja !ohd A55andi )7#24" terdapat ramai tokoh ilmuan dan cendekia'an !elayu

yang telah anyak menyumang dalam udaya ilmu ketamadunan !elayu antaranya ialah &am9ah?ansuri yang terkenal dengan pemikirannya yang mencaar dan kontroersi. Beliau seorang yang

gemar mengemara mencari ilmu sehinggalah ke Timur Tengah untuk mempelajari ilmu Tasa'u5

serta hakikat Tuhan. Tulisannya anyak erentuk prosa dan syair seperti Syair Dagang" Syair

Burung Pungguk dan Syair Perahu. %lmu Tasa'u5 telah disearkan oleh eliau di Acheh dan tempat-

tempat lain di :usantara.

Selain itu" seorang ahli agama yang ukan sahaja akti5 dalam idang keagamaan malahan

sangat produkti5 dalam menulis ialah Shamsudin al-Sumatrani yang juga akti5 dalam pentadiran

Kesultanan Acheh. Beliau mahir dalam ahasa Ara dan menghasilkan penulisan seperti Syarah

!irCat-Fulu" !irCat al-%mam dan seagainya. Di samping itu" tokoh penulisan !elayu yang digelar

seagai Bapa Kesusasteraan !elayu !oden dan Bapa Ke'arta'anan !elayu ialah !unsyi

Adullah. Beliau telah melahirkan eerapa uah uku penting yang menganalisis kehidupan

pemimpin dan masyarakat !elayu pada 9aman penjajahan %nggeris seperti &ikayat Adullah" Syair

Singapura Terakar dan seagainya. Seenarnya" terdapat ramai lagi tokoh ilmuan !elayu %slam

yang tidak kurang heatnya serta anyak menyumang dalam memartaatkan tamadun !elayu.

Kesimpulannya" kedatangan %slam ke alam !elayu telah memeri sinar yang

menyemarakkan lagi udaya ilmu dalam kalangan masyarakat dalam tamadun !elayu. Pelagai

idang ilmu yang erkemang seperti 5alsa5ah" astronomi" matematik" undang-undang dan

seagainya telah melahirkan pelagai peringkat institusi pendidikan yang egitu penting dalam

meningkatkan martaat masyarakat !elayu" sehinggalah menghasilkan ulama dan cendekia'an

yang er'ia'a. Ketinggian tamadun !elayu ukan hanya terletak kepada keheatan udaya

material" sealiknya terletak kepada keheatan dan ketinggian tradisi keilmuan serta

keintelektualannya yang erterusan sepanjang 9aman.

15


16/22


3.2 Tama"# C%a

B#"a+a Ilm# Mer#-a&a Pe!ar#) Ter/e$ar Dalam Per&em/a!a Se$#a'# Tama"#,

Tamadun *ina merupakan salah satu tamadun yang tertua di muka umi serta kuat pengaruhnya.

Perkemangan tamadun *ina yang kaya dengan penciptaan dan penemuan sains sehingga ke

dunia Barat menunjukkan tamadun *ina erupaya ersaing dengan tamadun-tamadun lain. Si5at

keterukaannya dalam erinteraksi dengan tamadun-tamadun lain" integrati5 dan dinamik

menyeakannya menjadi leih mantap.

@alaupun mengalami peruahan-peruahan" namun identitinya dikekalkan seagai satu

tamadun erkesinamungan dan kekal Emumnya" masyarakat *ina semenjak dari dulu lagi

memeri penekanan istime'a kepada pemelajaran dan pendidikan sehinggakan setiap pentadir

di'ajikan lulus peperiksaan tertentu. Para cendekia'an dalam tamadun *ina juga mempunyai

pengaruh yang esar kepada negara dan masyarakat.

Sistem pendidikan di *hina agak unik eranding tamadun lain di dunia kerana memiliki

sistem peperiksaan yang ketat. !enurut 6oert )78,4" eliau menyatakan aha'a organisasi

pendidikan di *hina terahagi kepada dua iaitu sistem persekolahan dan sistem peperiksaan.

Dasar pendidikan di *hina mempunyai kaitan yang rapat dengan sistem peperiksaan yang

diamalkan.

!elalui sistem peperiksaan a'am yang dijalankan" akan lahir pega'ai dan pentadir

dalam sistem pemerintahan di *hina. Tiada had umur yang ditetapkan untuk mengamil

peperiksaan. Semasa peperiksaan dijalankan" calon-calon dikurung dalam ilik peperiksaan dan tidak

dienarkan keluar daripada de'an erkenaan tetapi mereka dienarkan makan di dalam de'an.

=usteru" matlamat utama sistem pendidikan di *hina ialah untuk melahirkan golongan irokrasi

dengan tujuan mengukuhkan kerajaan dan me'ujudkan keamanan.

Selain itu" udaya ilmu dalam tamadun *ina juga mempunyai peringkat-peringkat

pendidikan 5ormal yang ermula dengan sekolah rendah yang er5ungsi memerikan pendidikan

asas kepada kanak-kanak. Sekolah peringkat rendah iasanya dijalankan di rumah guru" pagoda

lama" rumah penaung yang kaya dan rumah erhala. Semasa pemerintahan Dinasti Tang" setiap

'ilayah dan kampung mempunyai seuah sekolah a'am. Di iu kota kerajaan Tang" terdapat

16


17/22


enam kolej yang mengendalikan pelagai kursus. Selepas menamatkan pendidikan peringkat

menengah" para pelajar akan mengamil peperiksaan a'am yang dijalankan di tiga peringkat

iaitu peringkat daerah" peringkat 'ilayah dan peringkat metropolitan.

Para pelajar yang lulus pada peperiksaan yang pertama akan dianugerahkan ija9ah ba.at

yang canti. samalah dengan ija9ah pertama. Pada tahap kedua" dianugerahkan ija9ah Chu%en

seperi ija9ah sarjana. Peperiksaan pada tahap ketiga dikenali seagai Kung%Shih samalah dengan

ija9ah doktor 5alsa5ah pada 9aman moden ini. Setelah lulus ketiga-tiga tahap peperiksaan

terseut" terdapat satu lagi peperiksaan yang dinamakan peperi.saan istana. Sekiranya lulus

peperiksaan ini" mereka layak menjadi ahli seumur hidup seuah organisasi yang dinamakan

A.ademi #mperial. Ahli-ahli akademi ini iasanya akan dilantik oleh maharaja seagai penasihat

kerajaan.

Dasar pendidikan *hina juga memeri perhatian terhadap huungan luar negara

khususnya semasa era pemerintahan Dinasti !ing. &al ini menjadi perhatian kerajaan kerana

ramai 'akil kerajaan asing mela'at *hina. =usteru" pihak pemerintah telah menuuhkan jaatan

juru ahasa untuk mengendalikan hal-hal huungan luar negara.

Di samping itu" pegangan Kon"usionisme telah memeri idea kepada udaya ilmu

seseuah tamadun agar eretika dalam penuuhan seseuah kerajaan. Kon5usius ) S! - 87

S!4 merupakan pengasas dalam aliran Kon"usianisme+ %deologi ini dikemangkan oleh

Kon5usius" !eng9i dan Hun9i yang menekankan kepada akhlak mulia" mengingati nenek-

moyang" 5alsa5ah dan etika" hidup ersederhana dan taat setia.

Selain itu" konsep Kon"usionisme juga mementingkan humanisme" humanitarisme"

intelektualisme dan rasionalisme yang ersesuaian untuk diamalkan dalam kehidupan seharian

manusia. %deologi ini juga dapat melahirkan seseorang pemimpin yang mempunyai personaliti

yang ermoral" menjalankan tugas dengan adil" mementingkan keajikan rakyat dan mentadir

negara dengan aik.

Pada pandangan masyarakat *ina" amal dianggap leih utama eranding ilmu teori dan

menjadi perhatian utama indiidu dan masyarakat. !enurut ahli sejarah 5alsa5ah *ina yang

terkenal" ?ung Gu-$an )7#34 yang eranggapan aha'a ilmu seagai ukan perkara penting

kecuali yang oleh diamalkan.


18/22


telah memainkan peranan penting dalam pertumuhan teknologi dalam tamadun mereka kerana

mem5okuskan kepada pementukan akhlak dan pemelajaran daripada pengalaman. Ketiadaan

pemisahan antara diri manusia dengan alam sekeliling dapat mempersiapkan diri untuk

mengetahui dan menima ilmu tentang alam sekitarnya.

&asil udaya ilmu dalam tamadun ini telah memeri sumangan esar kepada kha9anah

tamadun manusia dalam pelagai idang termasuklah idang peruatan" astronomi" matematik"

iologi" optik" empat penciptaan agung serta sains dan teknologi. Amalan peruatan *ina

erkemang hasil daripada .aedah empiri.aliaitu melalui pemerhatian terhadap adan manusia

dan eerapa jenis penyakit yang dapat diperolehi daripada karya-karya tulisan oleh pengamal

peruatan *ina. &asil karya ini juga telah diterjemahkan dalam ahasa asing dan cukup

erpengaruh di negara-negara Asia Timur dan 1ropah. Dalam masyarakat *ina juga" antara

ra'atan penyakit yang terkenal ialah melalui a.upuntur iaitu ra'atan dengan memasukkan

jarum pada tempat tertentu

Selain itu" masyarakat *ina juga anyak mencapai kemajuan dalam idang matematik.

Antaranya penggunaan sempoa aacus4 diseut uat pertama kali pada kurun ke-2 dalam karya

ahli matematik Hu Gue. Ahli matematik *ina juga mengenal pasti nilai pi" sistem pecahan dan

sistem perpuluhan. Kesemua kemajuan dalam idang matematik ini kekal digunakan sehingga

masa kini.

Di samping itu" dalam idang astronomi pula" semasa pemerintahan dinasti Ihou orang

*ina telah mampu menyediakan katalog intang" mencatat rekod tepat tentang gerhana dan

komet. Sumangan teresar ahli astronomi *ina ialah penghasilan peralatan astronomi dan

penyelenggaraan rekod astronomi yang sempurna" dan tepat. Sistem kalendar *ina juga adalah

salah satu sistem yang paling a'al" maju dan tepat eranding dengan sistem lain di dunia.

&asil arkeologi menunjukkan sains dan teknologi *ina sudah 'ujud pada kurun ke-)sehingga kurun ke-)) seelum !asihi. Pada peringkat a'al permulaannya" udaya *ina sangat

menghargai kemahiran dalam teknologi khasnya kejuruteraan hidraulik kerana ke'ujudan

udaya *ina ergantung kepada kejayaan atau keupayaan untuk menga'al anjir Sungai

Kuning. Keunggulan teknologi *ina menarik perhatian dunia Barat dan seterusnya erlaku

18


19/22


pemindahan pengetahuan teknologi dari *hina ke Barat. %lmu mengenai sutera" kompas"

pemuatan kertas dan porselin di dunia Barat dia'a masuk dari negara *hina.

Tamadun *hina juga merupakan seuah tamadun pertanian kerana erlakunya

perkemangan dalam idang iologi *hina. Kerau misalnya digunakan untuk aktiiti

penanaman padi" dan kuda seagai inatang tunggangan. !ereka juga memelihara serangga

erguna agi menghasilkan lilin dan mengadakan ka'alan serangga perosak dengan

menggantungkan sarang semut pada pokok uah-uahan. Dalam idang optik pula saintis *ina

a'al telah memeri perhatian kepada penyongsangan imej yang dihasilkan oleh kamera luang

jarum egitu juga pelagai imej yang dihasilkan oleh kanta cekungconcave%lens4.

Di samping itu" tamadun *ina telah memeri sumangan yang esar kepada dunia

dengan terhasilnya 6mpat Penciptaan Agung2 iaitu ciptaan kertas" percetakan" ahan letupan

dan kompas. *ai $un merupakan pengasas yang telah erjaya memuat kertas dengan

menggunakan 5ier tumuh-tumuhan. Teknologi teknik percetakan )printing*pula telah mula

diperkenalkan semasa pemerintahan dinasti Tang. Pada tahun )," Bi Sheng mencipta teknik

percetakan ergerak dan mula menggunakannya secara umum.

Bahan letupan )gun powder*pula telah dicipta oleh ahli-ahli kimia *ina. Pada mulanya"

ahan letupan ini digunakan untuk memuat unga api. Kemudiannya" pihak militari telah

menggunakannya secara meluas untuk peperangan seterusnya diperkenalkan ke negara Ara dan

negara 1ropah. Semasa dinasti &an" si5at-si5at magnet telah ditemui di *hina sehingga

memuahkan penghasilan kompas yang pada mulanya telah digunakan semasa pelayaran.

Sumangan a'al tamadun *ina dalam pelagai idang ini telah anyak memantu masyarakat

dunia untuk terus maju ke hadapan dengan inoasi yang leih canggih dan cekap untuk

kehidupan yang leih sejahtera.

Kesimpulannya" tamadun *ina memiliki kekuatan dari pelagai aspek agi mengekalkan

kelangsungan peradaan dengan cara kekuatan keudayaan ilmunya.


20/22


KESIMPULAN

Budaya dan tamadun memainkan peranan penting dalam mencorakkan rupa entuk sesuatu

angsa atau masyarakat. Berdasarkan kepada keseluruhan peringkat tamadun manusia ermula

daripada tamadun a'al sehinggalah kini perkemangannya semakin pesat. %ni erlaku adalah

diseakan oleh terjadinya perkemangan pemikiran dan intelek yang dilalui oleh manusia.

!elalui perkemangan pemikiran manusia ini" mereka mampu untuk mencipta dan mereka

sesuatu yang dikaitkan dengan perkemangan tamadun. =elaslah aha'a perkemangan tamadun

kini erlaku dan tidak akan terhenti selagi agen utama tamadun iaitu manusia erada di atas

muka umi ini.

20


21/22


RUJUKAN

A9har &j !ad Aros. 2,,,4. (itas Kertas 7+Petaling =aya> ?ajar Bakti.

*hen" K. K. )724. Chinese 1rug Stores. *hina> Ann. !ed. &ist.

*ollin 6en5e'. )7824.4e"ore Civilization. Enited Kingdom> The *haucer Press $td.

?rances @ood. )7##4.A Companian (o China. $ondon> *assell Pulishers.

?umio Kodama. )77)4. Analyzing apanese -igh (echnologies8 (he (echno%Paradigm Shi"t.

$ondon J :e' Gork> Pinter Pulishers.

?ung Gu $an. )7#34.A -istory 9" Chinese Philosophy. Princeton> Princeton Eniersity Press.

?urter" ?.@. )7#,4. -istory o" Chemical nggineering. @ashington> American *hemical

Society.

&all" D.0.1. )7#84. Se3arah Asia (enggara. Kuala $umpur> De'an Bahasa dan Pustaka.

&ashim !usa. 2,,)4. $ere.onstru.si (amadun $elayu #slam8 Ke Arah Pembinaan Sebuah

(amadun 1unia Ala" Ketiga+Kuala $umpur> Akademi Pengajian !elayu.

&ashim !usa. 2,,4.Pemer.asaan (amadun $elayu $alaysia $enghadapi Globalisasi 4arat.

Petaling =aya> D= 0emilang Sdn. Bhd.

%smail al-?aru;i dan $ois $amya al-?aru;i. )7724.Atlas 4udaya #slam. Kuala $umpur> De'an

Bahasa dan Pustaka.

%smail &amid. )7784.Kitab awi8 #ntelectualizing :iterary (radition. Shah Alam> ?ajar Bakti.

Kamus De'an 1disi Keempat. 2,,4. Kuala $umpur> De'an Bahasa dan Pustaka.

!ahayuddin Gahaya. 2,,,4. (amadun #slam+Shah Alam> ?ajar Bakti.

6aja !ohd A55andi. )7#24. (o.oh%to.oh $elayu Yang Agung 1alam Se3arah. Kuala $umpur>

De'an Bahasa dan Pustaka.

6oert !. &utchins. )78,4. (he :earning Society. 1ngland> Pulican Books.

21


22/22


Syed !uhammad al-:a;ui al-Attas. )7884. #slam8 'ahaman Agama dan Asas A.hla.. Kuala

$umpur> AB%!.

Seyyed &ossein :asr. )7+#4. Science and Civilization in #slam. :e' Gork> :e' American

$irary.

@an ?uad @an &assan. )77+4. 0ing.asan Se3arah Sains+Kuala $umpur> De'an Bahasa dan

Pustaka.

@an &ashim @an Teh. )7784. (amadun Silam dan Pembinaan (amadun Abad Ke 1ua Puluh

Satu. Bangi> Penerit Eniersiti Keangsaan !alaysia EK!4.

22

assingment titas

Documents