Eindhovens Dagblad 11/08/2015

Copyright (c)2015 Eindhovens Dagblad 11/08/2015 Augustus 11, 2015 6:19 am / Powered by TECNAVIA

Copy Reduced to %d%% from original to fit letter page

Eindhoven en omgeving Redactie Prijs56 pagina’s redactie@ed.nl ma t/m vrij € 1,95103e jaargang krant niet bezorgd? zaterdag € 2,70nummer187 bel 088-0139940 abonneeprijs € 1,11

Dinsdag 11 AUGUSTUS 2015

REGIO 1

REGIO 1

PAGINA 8

PAGINA 6

Vervelendewespen

’t Eindje

De elpee ishelemaalterug vanweggeweest

Vakantiebaanopstap voorde toekomst

door Hanneke van den Nieuwenhofe-mail h.vdnieuwenhof@ed.nl

H et is een flintertje op de topvan een vinger, maar hetmoet na de chipmachinevan ASML een nieuw eco-

nomisch wonder voor de regio beteke-nen: de optische chip.

De aan de TU/e ontwikkelde chipwerkt niet met elektriciteit, maar metlicht. Dat is geen unicum, maar ner-gens ter wereld zijn wetenschapperserin geslaagd zoveel functies op dechip samen te brengen. Daardoor kanhij veel meer dan de huidige fotoni-sche toepassingen, terwijl hij én veelkleiner is, én veel goedkoper én min-der energie verbruikt.

„Wij verwachten dat rond 2020heel veel apparaten via deze chips ver-bonden zijn aan het internet. Dan pra-ten we wereldwijd over meer dan hon-derd miljard toepassingen waarbij weverwachten dat deze nieuwe technolo-gie een grote rol zal gaan spelen. Diemarkt wordt dus heel erg groot”, zegt

Richard Visser. De directeur vanSmart Photonics, de TU/e spin-off dielasers en optische chips produceert,spreekt van ‘het nieuwe goud’. „Maardan moeten we het wel goed aanpak-ken, kapitaal weten aan te trekken enstart-ups en bestaande bedrijven inte-resseren voor de mogelijkheden vanoptische chips die we hier hebben ont-wikkeld.”

Visser staat niet alleen in zijn over-tuiging. Betrokken bedrijven, kennisin-stellingen en overheidsorganisaties inde regio hebben zich nu gebundeld inPhoton Delta. Samen willen ze denieuwe technologie onder de aan-dacht brengen van het midden- enkleinbedrijf, zorgen dat er opleidingenkomen in fotonica en lobbyen bij depolitiek in Den Haag en Brussel.

Robert Feelders, vanuit TU/e Inno-vation Lab initiatiefnemer voor het fo-tonica-cluster, voorziet komende jareneenzelfde revolutie als die rond de mi-cro-electronica halverwege de vorigeeeuw, toen de huidige chip werd gebo-ren. In de regio Eindhoven zijn de

voorwaarden voor een economischeboom optimaal, schetst hij. Start-upsrond de geïntegreerde optische chipontwikkelen zich snel.

„Eindhoven is de enige plek waardat gebeurt. We hebben niet alleeneen voorsprong in kennis en ontwik-keling van de nieuwe fotonicatechno-logie. In deze regio zijn ook bedrijvengevestigd die de technologie kunnentoepassen. Hightechbedrijven en deTU/e werken al nauw samen aan deverdere ontwikkeling en verkenningvan toepassingen. Maar ook voor hetMKB liggen er gigantische mogelijk-heden.”

Hij ziet binnen enkele jaren dui-zenden banen ontstaan, met Eindho-ven als middelpunt ‘zoals San José inSilicon Valley’.

Dan moet de regio het wel goedoppakken, vindt hij. De huidige driemiljoen euro voor het opstarten vanPhoton Delta – de helft van de over-heid, de rest van de deelnemende be-drijven – is wat hem betreft veel teweinig. Wil de regio zijn kansen be-nutten, dan is een fonds van honderdmiljoen euro meer op zijn plaats.„Photon Delta zal ook daar de komen-de jaren hard aan werken in het be-lang van de regio.”

Lees meer op pagina 3

De aan de TU/e ontwikkelde geïntegreerdefotonische chip is dé belofte van de regio, stellenbetrokkenen. Misschien wel het nieuwe ASML.

‘We moetenwel kapitaalaantrekkenen bedrijveninteresseren’

Fotonica is het nieuwegoud voor de regio Veel Nederlandse

daklozen inopvang vooruitgeprocedeerdeasielzoekers

� � �

Het stikt vande wespen. Ergirritant als je op hetterras zit of werkt.

De populairstevakantiebaanis dit jaar deachtbaantester

● Leidende positie fotonische chips kan duizenden banen opleveren

ed.nl/economie

het laatste economische nieuws €

Confronterend bordspel als

sollicitatietraining

In Hart & Ziel

25

Prijzen p.p. o.b.v. 2 personen excl. reserveringskosten en Calamiteitenfonds

Natuurrijk KrefeldOntdek het veelzijdige Krefeld net over de Nederlandse grens!Tip: wandel in de prachtige omgeving of bezoek Düsseldorf.� 4-sterren Mercure Parkhotel Krefelder Hof� Inclusief ontbijtbuffet en welkomstdrankje

Kras.nl/53155 of bel 0900-969770 cpg

WEG

-Z33

.2.1

AutovakantieDuitsland

3-4 dagen al v.a.

55Klantbeoordeling 8,3

Vertrekdata: 30 oktober, 6 november, 13 november, 27 november

vanaf

€ 289,- per persoon

www.eff eweg.nl/wegener of bel 0529 - 46 96 67Fouten voorbehouden. Prijzen vanaf p.p. o.b.v. 2 pers. Excl. reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

Unieke 4-daagse busreis - 70 jaar bevrijding in Berlijn!Tijdens dit themajaar zijn er vele herdenkingen en feestelijkheden.

Berlijn is historisch gezien onlosmakelijk verbonden met de Tweede

Wereldoorlog. Vier met ons 70 jaar vrijheid in Berlijn!

Eindhovens Dagblad 11/08/2015

Copyright (c)2015 Eindhovens Dagblad 11/08/2015 Augustus 11, 2015 6:20 am / Powered by TECNAVIA

Copy Reduced to %d%% from original to fit letter page

EINDHOVENS DAGBLAD DINSDAG 11 AUGUSTUS 2015 NIEUWS 3

Fotonica is gericht op elemen-ten die elektrische stroom om-zetten in licht (fotonen) enelementen die licht omzettenin elektrische stroom (electro-nen). De bekendste voorbeel-den zijn LEDs, zonnecellen enhalfgeleider lasers die ge-bruikt worden voor communi-catie over glasvezel.De zogeheten PICs (PhotonicIntegrated Circuits) zullen ko-mende decennia de elektroni-

sche chips deels vervangen,maar vooral aanvullen. Wantoptische chips kunnen in de-zelfde tijd veel meer data ver-werken. Ook gebruiken zeveel minder energie, waar-door het dataverkeer goedko-per wordt. Optische chips bie-den bestaande functionalitei-ten op extreem klein formaaten gewicht waardoor deze nuook toepassing vinden in demedische wereld, auto-indus-

trie of de lucht- en ruimte-vaart. Maar belangrijker isnog dat er ook hoge verwach-tingen zijn voor nog niet be-staande markten. De verwach-ting is dat de markt voor foto-nische chips, net als de micro-lelektronica in de vorigeeeuw, snel zal groeien. Eerstegeschatte marktomvang is 100miljard euro per jaar in 2020.De politiek is inmiddels door-drongen van het belang. De

Verenigde Naties hebben 2015omgedoopt tot InternationalYear of Light, waarin fotonicacentraal staat. In 2012 is detechnologie door de EuropeseCommissie uitgeroepen alséén van de vijf ‘key enablingtechnologies’ (sleuteltechnolo-gieën) voor 2020. In Neder-land behoort fotonica tot detopsector hightech systems &materials (HTSM) en wordtals zondanig gehonoreerd.

EINDHOVEN. Noem het alsjeblieftgeen concurrent, zegt de woord-voerder van ASML nadrukkelijk.De optische chip opent een ande-re markt, het is geen andere produ-cent van chipmachines. En ja,ASML participeert in de ontwikke-lingen rond de geïntegreerde opti-sche chips. „Want als er machinesworden ingezet op een nieuw ge-bied, willen we daar aan mee wer-ken.”

Serieus neemt de chipmachine-bouwer de ontwikkelingen zeker.Want als in deze regio verbredingof verdieping van de hightechin-dustrie plaatsvindt, is dat goedvoor iedereen, zegt de woordvoer-der. Of fotonica werkelijk eennieuwe pijler onder de regionaleindustrie gaat worden, daaroverwil hij geen uitspraak doen.

Al jaren wordt in de regio ge-speculeerd over het nieuweASML. Komt dat er inderdaad, danis Smart Photonics ongetwijfeldeen goede kandidaat. Net als dechipmachinefabrikant is de Eind-hovense start-up gebaseerd opeen nieuwe technologie die eennieuwe industrie kan laten op-bloeien en voor grote

werkgelegenheid en economi-sche welvaart kan zorgen. SmartPhotonics, dat naast onder meerASML, FEI, NXP en Philips, deel-neemt in Photon Delta, bouwt ver-der op de door de TU/e ontwikkel-de optische chip: de zogehetenphotonic integrated chip (PIC).Smart Photonics is het enige com-merciële bedrijf ter wereld dat denieuw ontwikkelde technologiegebruikt om deze PICs te produce-ren. Niet voor zichzelf, maar vooranderen.

De ambities zijn stevig. In sep-tember opent het bedrijf een zoge-naamde cleanroom op de HighTech Campus. Zelf spreekt Ri-chard Visser, directeur van SmartPhotonics overigens over ‘prepro-ductie’.

„Een productiefaciliteit waarinde apparatuur aanwezig is om foto-nische chips te produceren. Hiergaan we de eerste aantallen produ-ceren. In 2018 denken we een com-pleet nieuwe fabriek nodig te heb-ben. Daar zijn vele miljoenen eu-ro’s mee gemoeid. Daarvoor voe-ren we nu de eerste gesprekken.”

Hoewel Visser een grote marktvoorziet voor fotonische chips,gaat hij er niet van uit dat ze de

elektronische chips volledig gaanvervangen. De chips op basis vanindium fosfide bieden vooral ande-

re mogelijkheden. Ze zullen on-der andere worden gebuikt voorindustriële toepassingen en voor

de knooppunten in het dataver-keer. „De fotonicatechnologie gaatde huidige technologie verder hel-

pen en maakt nieuwe functionali-teiten mogelijk. Met de nieuwechips kun je bepaalde metingenwel duizend keer nauwkeurigermaken. En door de nauwkeurig-heid van de laser kunnen er nieu-we scan- of behandeltechniekenworden ontwikkeld voor bijvoor-beeld medische toepassingen.Voor datacommunicatie wordennu al fotonische componenten ge-bruikt.”

Visser verwacht dat over tienjaar alle computers fotonisch ge-koppeld zijn aan datanetwerken.In die markt ziet hij een grote rolweggelegd voor Smart Photonics.„Met onze technologie kunnenwe meerdere chips met verschil-lende functies in dezelfde proces-gang produceren”, legt hij uit.„Dit noemen wij Multi ProjectWafers. Met deze eigenschap kunje snel en goedkoop nieuwe chipstesten waarmee het ook veel toe-gankelijker wordt voor het MKB.Normaal moet je als bedrijf vooreen bepaalde functie een chip la-ten ontwikkelen en testen. Datkost al gauw veertig- tot vijftigdui-zend euro. Maar met onsMPW-proces kunnen meer bedrij-ven gebruikmaken van hetzelfdeproces en wordt het voor een be-drijf veel goedkoper om te kijkenof zo’n functie werkt.”

„De Nederlandse overheidheeft de afgelopen decennia meerdan 300 miljoen euro in debranche geïnvesteerd. Dit geld isvooral in onderzoek gestoken, nuis het tijd om de vergaarde kennistoe te passen in producten”, bena-drukt Visser. „We denken dat hetMKB zijn voordeel kan doen metoptische chips, maar dan moetenze wel bekend zijn met het feno-meen. Daarom gaat Photon Deltahet midden- en kleinbedrijf op-zoeken, voorlichting geven overde mogelijkheden van optischechips en bekijken op welke ma-nier ze die kunnen gebruiken.Daarmee hopen we de nieuwetechnologie toegankelijk te makenvoor het MKB. Ook de vouchersvan Photon Delta helpen daarbij.”

De cleanroom dieSmart Photonics inseptember opentop de High TechCampus is deopstap naar eenfabriek in 2018.

‘In 2018 denken weeen nieuwe fabrieknodig te hebben. Daarzijn vele miljoeneneuro’s mee gemoeid’

‘Het MKB kan zijnvoordeel doen metoptische chips, maardan moeten ze er welbekend mee zijn’

� � �

Fotonica wereldwijd belangrijke groeimarkt

� � �

● Cleanroom op Eindhovense High Tech Campus

foto’s ANP

sneller data-verkeer, groterecapaciteit,energiezuinig

lichtere materialen,

minder energie-verbruik

meten van temperatuur,

druk in machines, gasconcentraties

van cel-analyse tot endoscopie

geavanceerde meet- en regelsystemen,

bijvoorbeeld radar-systemen voor de

auto

kassen waarin alles

wordt gemeten. Bijvoorbeeld groei van gewassen. Detectie ziekten.

Data en communicatie

Veiligheid, metrologie

Automotive

Med

isch

lucht- e

n ruimtevaart

Agri-food

‘In 2018 eerste fabriek open’