FAKTOR KEKANGAN DALAM KEMAJUAN KOPERASI SEKOLAH: SATU KAJIAN DI SEKOLAH-SEKOLAH MENENGAH DALAM DAERAH KUBANG PASU, KEDAH DARUL AMAN.

AB. WAHAB BIN MAT

UNIVERSITI UTARA MALAYSIA1997

FAKTOR KEKANGAN DALAM KEMAJUAN KOPERASI SEKOLAH: SATU KAJIAN DI SEKOLAH-SEKOLAH MENENGAH DALAM DAERAH KUBANG PASU, KEDAH DARUL AMAN.

Tesis diserahkan kepada Sekolah Siswazah Untuk Memenuhi Sebahagian Daripada Keperluan Ijazah Sarjana Sains ( Pengurusan ) Universiti Utara Malaysia.

OLEH AB. WAHAB BIN MAT April 1997

0 AB. WAHAB BIN MAT 1997, Hakcipta Terpelihara

Sekolah Siswazah Universiti Utara Malaysia(Graduate School)

PERAKUAN KERJA TESIS(Certification Of Thesis Work)

Kami, yang bertandatangan, memperakukan bahawa (We, the undersigned, certify that) AB. WAHAB BIN MAT

calon untuk ijazah (candidate for the degree ofi

Sarjana

Sains (Pengurusan)

telah mengemukakan tesisnya yang bertajuk (has presented his/her thesis of the following title) FAKTOR KEKANGAN DALAM KEMAJUAN KOPERASI SEKOLAH: SATU KAJIAN DI SEKOLAH-SEKOLAH MENENGAH DALAM DAERAH KUBANG PASU, KEDAH DARUL AMAN. seperti yang tcrcatat di muka surat tajuk dan kulit tesis (as it appears on the title page and front cover of thesis) bahawa tesis tersebut bole11 diterima dari segi bentuk serta kandungan, dan meliputi bidang ilmu dengan memuaskan. (that the thesis is acceptable in form and content, and that a satis/actory knowledge of the field is coverd by the thesis). AJK Tesis (Thesis Committee) Nama (Nan&e) l31. Zahari bin mhamed __________-___---e-v-(Penyelia Utama/Principal Supervisor)

I

Nama (Name) P.M. Dr. Mustaph -btiHj. IBud _--------- - - Nama (Name) _ _ _ _ _ _ _ _ ---_---s-w---

(Date) - 34-k 93- Tarikh

Dalam menyerahkan tesis ini, sebagai memenuhi keperluan pengajian ijazah sarjana Universiti Utara Malaysia (UUM), saya bersetuju supaya pihak perpustakaan UUM mengedarkan tesis ini bagi tujuan rujukan. Saya juga bersetuju bahawa kebenaran untuk membuat salinan, keseluruhan atau sebahagian daripadanya, bagi tujuan akademik mestilah mendapat kebenaran daripada penyelia saya, atau, semasa ketiadaan beliau, kebenaran tersebut boleh diperolehi daripada Dekan Sekolah Siswazah. Sebarang penyalinan, penerbitan atau penggunaan ke atas keseluruhan atau sebahagian daripada tesis ini, untuk tujuan pemerolehan kewangan tidak dibenarkan tanpa kebenaran bertulis daripada saya. Di samping itu, pengiktirafan kepada saya dan UUM seharusnya diberikan dalam sebarang kegunaan bahanbahan yang terdapat dalam tesis ini. Permohonan untuk kebenaran membuat salinan atau lain kegunaan, sama ada keseluruhan atau sebahagiannya, boleh dibuat dengan menulis kepada:

Dekan Sekolah Siswazah, Universitl Utara Malaysia, 06010 SINTOK, KEDAH DAFWL AMAN.

ii

ABSTRAK Kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti kekangan-kekangan yang dihadapi oleh koperasi-koperasi sekolah menengah di Daerah Kubang Pasu, Kedah Darul Aman. Kajian ini akan mencari jawapan sama ada kekangan koperasi sekolah menengah di daerah ini, adalah disebabkan oleh modal, lokasi/ruang, akta/peraturan dan produk/perkhidmatan. Model kajian ini mengandungi tiga komponen asas iaitu ciri individu, demografi dan faktor perkaitan koperasi sebagai angkubah bebas. Manakala angkubah bersandar ialah modal, lokasi / ruang, akta / peraturan dan produk/ perkhidmatan. Hanya pelajar yang menjadi ahli koperasi sekolah dari tingkatan satu hingga tingkatan enam akan dipilih sebagai responden kajian. Populasi kajian ini ialah seramai 2,331 ahli koperasi. Sampel sebanyak 30 peratus atau 371 orang ahli koperasi sahaja dipilih dari populasi ini dengan menggunakan pemilihan secara Stratified Random Sampling supaya memastikan kajian ini dapat dibuktikan kesahihannya. Satu kajian rintis telah dijalankan di Sekolah Menengah Sultan Abdul Halim, Jitra bagi menentukan tahap kebolehpercayaan terhadap soalan-soalan yang telah dibina. Nilai Cronbach Alpha yang diperolehi menunjukkan tahap yang tinggi iaitu sebanyak 0.759. Dalam kajian ini satu borang soalselidik telah digunakan bagi mendapatkan maklumat dan maklumbalas yang diperlukan. Empat buah sekolah telah dipilih dalam kajian ini di mana dua daripadanya adalah sekolah gred A dan dua buah sekolah lagi adalah gred B. Soalan kajian dibahagikan kepada dua bahagian, yang mana bahagian satu mengandungi angkubah bersandar terdiri daripada 22 soalan yang berkaitan dengan kekangan kaedah koperasi. Analisis data dibuat dengan menggunakan Ujian- t, Analisa Varian Sehala (ANOVA) dan Analisa Regresi Berganda. Hasil ujian mendapati bahawa terdapat hubungan yang tidak signifikan di antara kekangan koperasi dengan angkubah jantina, umur, bangsa, sokongan guru dan kesedaran pelajar. Manakala bagi angkubah seperti taraf pendidikan, pendapatan keluarga, saiz keluarga, lokasi sekolah dan gred sekolah didapati terdapat hubungan yang signifikan dengan kekangan koperasi sekolah. Sebaliknya hasil keputusan dari ujian Analisis Regresi Berganda mendapati bahawa terdapat hubungan yang signifikan di antara kekangan koperasi dengan angkubah bebas pada tahap signifikan p < 0.05.

ill

...

The purpose of the study is to identify the constraints faced by secondary school cooperatives in the district of Kubang Pasu, Kedah Darul Aman. This study attempts to find the answer to whether the constraints faced by secondary schools in this district are due to capital, location, act and products/services. This study contains 3 main components namely, individual characteristics, demography and cooperative related factors as the independent variables, while the dependent variables are capital, location, act and products/services. Respondents consist of students who have been members of these school cooperatives from Form One through Form Six. The sample population is 2331 cooperative members. 30% of 371 members were chosen from the population by the mean of Stratified Random Sampling to ensure the validity of the study. A pilot study was conducted at Sekolah Menengah Sultan Abdul Halim, Jitra to ascertain the validity level of the question constructed. The Cronbach Alpha value obtained showed that the level was high which was 0.759. In the study, the questionnaires were used to gather information and responses needed. 4 schools were selected for the study whereby 2 of them are in the Grade A category while the other 2 fall into the Grade B category. The questions were divided into 2 sections. The first section contained the independent variables which consisted of 13 questions while the second section contained the dependent variables consisted of 22 questions related to cooperative constraints. The data analysis was made by using the t-test, ANOVA, and Multiple Regression Analysis. The result of the test showed that there is no significant relation between cooperative constraints and gender, age, race, teachers support and students awareness. However, it was found that there is a significant relation between level of education, family income, family size, school location, and school grade with cooperatives constraints. On the other hand, the result of the Multiple Regression Test showed that there is a significant relation between cooperative constraints and independent variables at the level of significance p < 0.05.

iv

Segala pujian-pujian bagi Allah RabbilAlamin. Selawat dan salam kepada Rasulullah (S.A.W.). Kesejahteraan ke atas seluruh keluarga dan sahabatnya semoga pemeliharaan Allah diberikan kepada orang yang berpegang teguh kepada ajaran Islam. Alhamdulillah, Syukur ke hadrat Allah S.W.T. yang telah memberikan taufik dan hidayahnya sehingga saya dapat menyiapkan tesis ini dalam tempoh masa yang ditetapkan. Penghargaan khusus dan jutaan terima kasih diucapkan kepada penyelia utama saya En. Zahari Bin Mohamed dan penyelia kedua Prof. Madya Dr. Mustapah Bin Hj. Daud, di atas segala tunjuk ajar dan bimbingan yang telah diberikan. Jutaan terima kasih dirakamkan kepada Dr. Ibrahim Ahmad Pengarah Institut Aminuddin Baki yang telah Bajunid, menyediakan program dan Profesor Madya Dr. Ibrahim Abdul Hamid, Dekan Sekolah Siswazah yang telah melaksanakan program dengan jayanya. Diucapkan jutaan terima kasih juga kepada semua pensyarah yang telah menabur bakti dan ilmu, kakitangan Sekolah Siswazah serta rakan-rakan Kohort 3 yang telah banyak membantu dalam menjayakan program ini. Penghargaan ikhlas buat isteri tersayang Puan Chek Noorlia Abu Bakar serta anak-anak yang dikasihi Mohd. Johanis, Nur Yuhainis, Nurhanadia dan Mohd. Nadhlr di atas pengorbanan dan dorongan di sepanjang tempoh pengajian. Akhir sekali buat emak dan ayah yang tercinta, yang telah banyak berkorban dalam mendidik anak-anaknya. AB. WAHAB BIN MAT Sekolah Siswazah, Universiti Utara Malaysia, 060 10 Sintok, KEDAI-I DARUL AMAN.

V

JADUAL KANDUNGAN Muka Surat KEBENARAN MENGGUNA ............................................. ABSTRAK ...................................................................... ABSTRACT ..................................................................... ............................................................. ii iii iv v vi viii

PENGHARGAAN JADUAL SENARAI

KANDUNGAN .................................................... JADUAL ........................................................

BAB I

PENGENALAN ................................................ 1.1 Pendahulwan .......................................... 1.2 Latar Belakang Masalah .......................... 1.3 Penyataan Masalah ................................. 1.4 Latar Belakang Kawasan Kajian ............... 1.5 Objektif Kajian ........................................ 1.6 Soalan Kajian ......................................... Hipotesis Kajian ...................................... 1.7 1.8 Kepentingan Kajian ................................. 1.9 Batasan Kajian .......................................

1 1 3 710

12 .13 13 16 .17

BABII

ULASAN KARYA TERPILIH ................................. 1 8 Pendahuluan .......................................... .18 2.0 2.1 Definisi Koperasi ..................................... 19 Prinsip-Prinsip Koperasi .......................... .22 2.2 2.3 Definisi Perniagaan Kecil .......................... 27 2.4 Ulasan Karya .......................................... .31 METHODOLOGI KAJIAN ................................... 60 Pendahuluan .......................................... .60 3.1 3.2 Kajian Rintis ........................................... 61 Populasi Kajian ....................................... 64 3.3 Sampel Kaj ian ........................................ .66 3.4 3.5 Sumber Data ........................................... 69 3.6 Teknik-Teknik Pengumpulan Data ............ .70 3.7 Kerangka Konseptual Kajian .................... 73 3.8 Definisi Istilah ........................................ .75 Teknik-Teknik Menganalisis Data ............ .77 3.9 3.10 Kesimpulan ............................................. 80 vi

BAB III

Muka BABIV DA.PAT?W

Surat

4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6BABV

Pendahuluan .......................................... .81 Latarbelakang Responden ....................... ..8 1 Demografi ................................................. 85 Analisis Ujian Kebolehpercayaan ............. ..8 9 Skor Pembolehubah Kajian ....................... .91 Ujian Hipotesis ........................................ .93 Kesimpulan ............................................ 108DAN KESIMPULAN.. ............... 112

KAJIAN ............................................. 81

PEFXBINCANGAN

5.1 Ringkasan Kajian ................................... 5.2 Dapatan Dan Perbincangan ..................... 5.3 Implikasi Kajian ..................................... 5.4 Cadangan ............................................... Cadangan Untuk Penyelidikan 5.5 Selanjutnya ...........................................

112 114 121 122 124

BIBLIOGRAFI.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 LAMPIRAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Surat Pengesahan Pelajar Siswazah . . . . . . ..130 A. Surat Kebenaran Dari Kementerian B. Pendidikan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 1 Surat Kebenaran Dari Jabatan C. Pendidikan Negeri Kedah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 2 Surat Kebenaran Dari Pejabat D. Pendidikan Daerah Kubang Pasu . . . . . . . . . . . . . 133 Soalselidik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 E.

vii

SENARAI

JADUAL Halasnan

Jadual1.1

Tajuk

Perangkaan Koperasi Sekolah Di Semenanjung Malaysia Tahun 1990- 1995 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Koperasi Sekolah Daerah Kubang Pasu Tahun 1996 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 Bilangan Pelajar Yang Menganggotai Koperasi Sekolah Menengah Di Daerah Kubang Pasu . . . . . 65 Senarai Saiz Sampel Mengikut Sekolah . . . . . . . . . . . 68 Taburan Item-Item Dalam Borang Soal Selidik . . 71 Pengiraan Untuk Kaedah Analisis Varian (Anova) Satu Hala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Latarbelakang Responden Berdasarkan Jantina (n = 371) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Latarbelakang Responden Berdasarkan Umur (n = 371) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Latarbelakang Responden Berdasarkan Bangsa ( n = 371 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Latarbelakang Responden Berdasarkan Taraf Pendidikan (n = 371) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Latarbelakang Pendapatan Keluarga Responden(n=354) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Latarbelakang Saiz Keluarga Responden ( n = 358 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Latarbelakang Lokasi Sekolah Responden ( n = 370 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Latarbelakang Mengenai Gred Sekolah Responden ( n = 370 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

1.2

3.1

3.2 3.3 3.4

4.1

4.2

4.3

4.4

4.5

4.6

4.7

4.8

Jadual

Tajuk

Hslaman

4.9 4.10 4.11 4.12

Latarbelakang Responden Mengenai Maklumat Koperasi ( n = 371 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Keputusan (Cronbach Ujian Kebolehpercayaan Alpha) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 0

Keputusan Taburan Min, Median dan Mod (n = 371) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1 Keputusan Ujian-T (T-Test) Bagi Perbezaan Hubungan Antara Kekangan Koperasi Dengan Jantina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 4 Keputusan Ujian Analisis Varian Sehala (ANOVA) Bagi Hubungan Kekangan Koperasi Terhadap Umur ( n = 371 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5 Keputusan Ujian Analisis Varian Sehala (ANOVA) Bagi Hubungan Koperasi Terhadap Bangsa ( n = 371) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 6 Keputusan Ujian Anlisis Varian Sehala (ANOVA) Bagi Hubungan Kekangan Koperasi Terhadap Tahap Pendidikan Pelajar ( n = 37 1 ) . . . . 97 Keputusan Ujian Analisis Varian Sehala (ANOVA) Bagi Hubungan Kekangan Koperasi Terhadap Pendapatan Keluarga ( n = 371 ) . . . . . , . .

4.13

4.14

4.15

4.16

99

4.17

Keputusan Ujian Analisis Varian Sehala (ANOVA) Bagi Hubungan Kekangan Koperasi Terhadap Saiz Keluarga ( n = 37 1 ) . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Keputusan Ujian-T Bagi Perbezaan Antara Kekangan Koperasi Dengan Lokasi Sekolah ( n = 371 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Keputusan Ujian-T Bagi Perbezaan Antara Kekangan Koperasi Dengan Gred Sekolah ( n = 371 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

4.18

4.19

ix

Jadual 4.20

Ta_lUk

Y

Keputusan Ujian Analisis Varians Sehala (ANOVA) Bagi Hubwngan Kekangan Terhadap Maklumat Koperasi ( n = 371 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Keputusan Ujian Analisis Varian Sehala (ANOVA) Bagi Hubungan Kekangan Koperasi Terhadap Sokongan Guru ( n = 371 ) . . . . . . . . . . . . . 105 Keputusan Ujian Analisis Varian Sehala (ANOVA) Bagi Hubungan Kekangan Koperasi Terhadap Kesedaran Pelajar ( n = 371 ) . . . . . . . . . .

4.21

4.22

106

4.23

Keputusan Ujian Regresi Berbilang Bagi Angkubah-Angkubah Bebas Terhadap Kekangan Koperasi ( n = 371 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Ringkasan Keseluruhan Ujian Hipotesis . . . . . . . . 108

4.24

BABI PENGENALAN

1.1

PENDAHULUAN

Penyatuan umat mempunyai objektifnya yang tersendiri, iaitw menyeru ke arah kebaikan syariat Islam itu sendiri, menyuruh kepada kebajikan seterusnya mencegah daripada kemungkaran. Oleh itu semua kegiatan dalam masyarakat objektifnya bukan setakat mencari kebaikan untuk diri mereka sahaja malah lebih jauh daripada itu, iaitu untuk menegakkan peraturan-peraturan dalam agama dan membasmi segala bentuk kejahatan yang ditegah oleh agama.

Umpamanya seseorang yang menjalankan aktiviti perniagaan, seharusnya ia bukan hanya untuk bertujuan mencari keuntungan semata-mata sebagai mana halnya dalam sistem ekonomi moden, yang dikenali dengan dasar perdagangan bebas. Malah yang menjadi matlamat utamanya ialah memberi iaitu dengan menolong orang ramai khidmat kebajikan, barang

mendapatkan

keperluan hidup

mereka hari-hari, supaya mereka tidak mengalami itu mereka boleh mendapatkan keuntungan

kesulitan. Di samping

sebagai sumber hidup untuk diri dan keluarga. 1

Mengikut syariat Islam, kepentingan orang ramai harus didahulukan daripada kepentingan diri. Individu Islam harus menjadikan kepentingan diri sendiri hanya sebahagian daripada kepentingan orang ramai, namun demikian ia harus berusaha mendapatkan keuntungan dalam perniagaannya semaksimum yang mungkin. Keadaan ini adalah selari dengan satu daripada ciri koperasi yang unik dalam konteksnya sebagaimana sektor-sektor lain ialah kecenderongan objektifnya yang mementingkan

kebajikan sosial daripada keuntungan wang semata-mata.

Sepertimana yang kita ketahui dalam ha1 Pelupor Rochdale, koperasi merupakan satu sumber harapan kepada rakyat yang kurang berada bagi meninggikan taraf hidupnya. Pada asasnya ia adalah suatu pertubuhan sosio-ekonomi dengan organisasi

perniagaan yang serupa dengan pertubuhan-pertubuhan bebas dan sukarela yang lain, tetapi koperasi mempunyai nilai-nilai moral dan falsafah tersendiri yang membezakannya daripada yang lain. Perbezaan ini yang umum adalah dari segi gaya atau teknik menjalankan perniagaan. Manakala perbezaan yang jelas sekali dari segi pendekatan terhadap penyelesaian masalah-masalah sosio-ekonomi yang dihadapi oleh masyarakat. Koperasi cuba memupuk semangat berdikari dan bertindak bersama serta memajukan amalan membantu diri sendiri dan saling membantu di antara ahli-ahlinya. Dengan ini akan lahirlah rasa harga diri 2

dan saling menghormati diantara satu sama lain. Kerjasama dalam koperasi harus didorong oleh hasrat ingin member&an khidmat kepada sesama manusia.

Konsep

koperasi

yang

berasaskan

kepada

kerjasama,

perpaduan,

semangat kepercayaan kepada organisasi, berkecuali daripada kaum dan agama, demokrasi dan keadilan sosial adalah selaras dengan cabaran pertama Wawasa 2020 iaitu bagi membentuk sebuah negara yang bersatu padu dengan matlamat yang sama.

1.2

LATAFt

BELAKANG MASALAH

Mengikut pandangan Mahmud Yusof (1993),

matlamat Wawasan

2020 adalah untuk menjadikan Malaysia sebagai negara perindustrian yang bermaksud hasil pendapatan negara sebanyak 80% atau lebih adalah daripada hasil perindustrian yang mana pada h a r i ini hanya merupakan 30%. Pada tahun 2020

dijangkakan pendapatan purata rakyat (per kapita) adalah sebanyak RM27,OOO ribu setahun berbanding dengan RM6,781 pada akhir 1991. Ini bermakna peningkatan sebanyak empat kali

ganda daripada tahun 199 1. Persoalannya sekarang, bagaimana caranya seseorang itu boleh menambahkan pendapatan mereka sebanyak empat kaliganda daripada sekarang selaras dengan3

kenaikan pendapatan purata rakyat. Hanya dengan cara ini rakyat boleh menikmati cara hidup yang lebih baik, sesuai dengan sebuah negara maju.

Seterusnya,

Mahmud Yusof (1993) mengatakan bahawa, jika

koperasi dianggap sebagai satu alat yang boleh membantu rakyat menambahkan pendapatan, maka perlu dijelaskan bagaimana koperasi boleh memainkan peranan untuk membantu supaya ahliahlinya dapat menambahkan pandapatan mereka sebanyak empat kali ganda pada tahun 2020. Di samping itu juga, dalam usaha meningkatkan pendapatan ini, rakyat juga diingatkan supaya tidak menghilangkan nilai-nilai hidup yang murni, iaitu seperti cabaran yang dihuraikan dalam Wawasan 2020 itu, antaranya ialah berdikari, bersatupadu, bermoral, berbudaya penyayang, adil dalam pengagihan kekayaan, makmur dinamis dan tahan lasak.

Jika kita

fahami betul-betul konsep berkoperasi seperti di atas, secara berkoperasi

maka kita akan dapati bahawa hidup

sememang telah menjadi amalan kita selama ini. Walau bagaimanapun, dalam usaha kita mengejar kesenangan atau kemewahan hidup hidup ataupun kekayaan, banyak daripada nilai-nilai

yang telah diamalkan dahulu dilupakan. Semangat untuk telah berkurangan, kejujuran dan keikhlasan telah

bekerjasama

luput ditelan zaman.

Koperasi membantu ahli-ahli memajukan diri mereka, bukan melalui pembayaran keuntungan, tetapi dengan mengadakan kemudahan atau perkhidmatan yang diperlukan oleh anggotanya. Ini bukan bermakna koperasi tidak memerlukan keuntungan, tetapi koperasi perlulah diuruskan dengan penuh tanggungjawab serta kejujuran dan keuntungan harus diagihkan mengikut prinsip-prinsip koperasi.

Bagi Mohd. Ghazali Mohayidin dan Abu Hassan Md. Isa (1993) mereka berpendapat bahawa koperasi tidak mungkin akan berjaya mendapat tempat di mata masyarakat jika masyarakat umum masih mempunyai pandangan yang negatif terhadap koperasi. Penyingkiran imej negatif mengenai koperasi perlulah dihakis seperti dakwaan berikut:a. Koperasi adalah pertubuhan untuk pertani dan nelayan miskin. b.C.

Idea koperasi hanya sesuai untuk abad ke 19. Koperasi sebagai satu skim untuk mendapat bantuan kerajaan.

d. e.

Koperasi adalah satu pertubuhan sosial dan kebajikan. Koperasi adalah sebagai batu loncatan bagi ahli politik mendapat pengaruh.

f.

Pihak swasta menganggap koperasi sebagai satu cara untuk mengelak cukai. 5

!s

Koperasi selalu dikaitkan dengan pernigaan yang selalu gagal.

Seterusnya mereka menekankan bahawa salah satu prasyarat untuk kejayaan perlaksanaan Y=?2 program-program dan koperasi berkekalan

memerlukan peningkatannya. koperasi

modal

mencukupi

Sumber modal yang amat bersesuaian bagi Untuk

adalah modal ekuiti daripada ahli-ahli.

mempastikan bahawa ahli-ahli terus meningkatkan sumbangan modal mereka dalam koperasi, jaminan adalah diperlukan supaya ahli-ahli beranggapan bahawa pelaburan saham mereka dalam koperasi adalah satu pelaburan yang menguntungkan serta selamat dan bukan hanya sebagai satu syarat untuk menjadi ahli. Di samping pulangan yang setimpal dalam bentuk dividen, rebet langgangan dan saham bonus, ahli-ahli haruslah diberikan peluang untuk mengeluarkan modal saham bagi tujuan yang berfaedah dan berkepentingan.

Bilangan ahli yang besar tidak menjaminkan kejayaan sesebuah koperasi. Asas penubuhan koperasi ialah ahli-ahli sendiri dan kualiti sokongan yang diberikan oleh mereka kepada organisasi. Tidak dapat dinafikan bahawa kualiti sokongan ahli-ahli bagi kebanyakan koperasi masih tidak memuaskan.

6

1.3 PENYATM MASALAH

Serentak dengan pengenalan Enakmen Koperasi 1922, maka ditubuhkan juga pejabat kemajuan Kerjasama di bawah En. A. Cavendish sebagai Pendaftar Koperasi yang pertama di Negerinegeri Melayu Bersekutu, beribu pejabat di Taiping. Pada 21.7.22, Syarikat Bekerjasama-sama Jimat Cermat dan Pinjaman Wang

Pekerja-pekerja Jabatan Pos dan Telekom Bhd. (di Kuala Lumpur) didaftarkan. Ini diikuti oleh Syarikat Kampong Tebuk Haji Musa Bekerjasama-sama Perak didaftarkan Dengan Tanggungan Bhd. Parit Buntar Krian, pada 3.12.1923. Walaupun gerakan koperasi

telah bermula bagitu awal, tetapi koperasi di sekolah hanya mula ditubuhkan dalam tahun 1968 sebagai Projek Perintis, dan koperasi sekolah yang pertama di daftarkan ialah Koperasi Sekolah Menengah Abdul Rahman Talib Berhad, di Kuantan, Pahang iaitu pada 24.11.1969.

Menurut Abd. Rahman Salleh (1980) bilangan koperasi sekolah yang telah didaftarkan meningkat sehingga 223 buah dengan bilangan anggota RM406,598 seramai 66,179, jumlah modal sebanyak dalam

dengan jumlah perniagaan hampir RM2.4 juta

tahun 197Oan. Pertambahan bilangan koperasi sekolah terus memberangsangkan dalam tahun 1980an. Sehingga tahun 1988

sebanyak 814 sekolah telah mendaftar untuk menjalankan 7

perniagaan ini, dengan bilangan anggota seramai 590,741 dan jumlah modal sebanyak RM3,000,934. dicatatkan ialah RM26,32 1,874 juta. Jumlah jualan yang

Bilangan ini terus meningkat dalam tahun 199Oan

sejajar dengan

arahan dari Kementerian Pendidikan agar setiap sekolah menengah di Malaysia menubuhkan koperasi masing-masing. (Lihat lampiran pekeliling).

Jadual 1.1:

Perangkaan Koperasi Sekolah Di Semenanjung Malaysia Tahun 1990-1995. Modal t-13,028,149 3,364,867 3,833,727 4,304,603 4,446,458 4,719,219

Tahun

Bil. Bil. Sekolah Anggota 778 806 903 943 959 978 659,994 733,735 824,061 901,599 964,276 1,022,517

Jum.Aset mm)20,962,893 23,711,663 27,010,369 31,083,068 34,085,661 38,371,518

PusiIlgsn Perniagaan26,631,200 30,119,213 36,140,771 42,842,931 57,287,311 59,045,070

1990 1991 1992 1993 1994 1995

Sumber JPK Ibupejabat K.L.

Kalau kita lihat daripada segi perangkaan di atas, sudah tentu kita menyangkakan bahawa Koperasi sekolah berjalan dengan lancartanpa menghadapi sebarang masalah kerana angka-angka

menunjukkan perkembangan yang menggalakkan. Sebenarnya, banyak koperasi ini menghadapi pelbagai masalah untuk bergerak maju seperti juga perniagaan kecil yang lam.

Hasil kajian yang telah dibuat oleh pensyarah Maktab Kerjasama Malaysia di bawah kelolaan Salbiah dan rakan-rakannya (1990), menunjukkan bahawa di antara masalah-masalah yang dihadapi oleh koperasi sekolah ialah guru-guru yang bertanggungjawab terhadap koperasi sekolah terlalu sibuk dengan tugas-tugas lain di sekolah mereka, koperasi sekolah mempunyai modal yang terhad untuk menjalankan aktiviti mereka. Ketiga ialah kebanyakan guru-guru yang ditugaskan untuk mengendalikan koperasi tidak mempunyai kemahiran dan pengetahuan di dalam bidang pengurusan koperasi dan yang keempat ialah ramai di kalangan ahli-ahli koperasi tidak mempunyai pendidikan mengenai koperasi.

Walaupun terdapat pertambahan dalam jumlah keanggotaan dan juga pertambahan dalam jumlah nilai saham, didapati jumlah keuntungan adalah terlalu rendah. Beberapa koperasi sekolah juga didapati mengalami kerugian dalam tahun-tahun tertentu. Apakah faktor sebenar yang menyebabkan berlaku keadaan sedemikian? Adakah ia berkaitan dengan pengurusan atau kekangan modal dan pasaran? Kewujudan keadaan inilah yang menyebabkan pengkaji

9

ingin melihat perniagaan

masalah sebenarnya yang berlaku di dalam sekolah.

koperasi

1.4

LATAR BELAKANG KAWASAN

KAJIAN

Walaupun gerakan koperasi telah bermula pada tahun 1922 di Negeri-negeri Selat, tetapi pergerakan ini hanya mula menubuhkan di sekolah pada tahun 1968. Bagi Daerah Kubang Pasu, sekolah yang mula menubuhkan koperasi sekolah ialah Sek. Men. Sultan Abdul Halim pada 13hb. Mei terdapat empat 1970. Sepanjang tahun 70an, hanya

sekolah sahaja yang menubuhkan koperasi dengan

jumlah anggota seramai 1,586 yang bernilai sebanyak FUVI5,980.00. Dalam era tahun 80an berikutnya, jumlah koperasi telah meningkat kepada 10 buah sekolah yang menjalankan perniagaan koperasi. Pertambahan ini bersesuian dengan arahan Kementerian

Pendidikan yang menyarankan supaya setiap sekolah menubuhkan koperasi. Jika dilihat dari segi jumlah ahli yang menyertai koperasi di daerah ini sehingga akhir 1989 adalah seramai 8,861 ahli dengan jumlah saham berbayar sebanyak RM19,267.00 lampiran). (Lihat

Pada dekad 9Oan ini, jumlah koperasi yang ditubuhkan di sekolah dalam daerah ini telah meningkat kepada 14 buah bersesuaian 10

dengan pertambahan jumlah sekolah ketika ini. Jumlah bilangan anggota telah bertambah kepada 10,426 dengan nilai saham

sebanyak RM24,760.00. Hanya sebuah sekolah sahaja yang belum mendaftar untuk menjalankan perniagaan ini, iaitu Sek. Men. Hosba yang baru sahaja berpindah ke bangunan bar-u. Sebelum ini, sekolah ini hanya menumpang di bangunan Sek. Keb. Hosba yang terhad dari segi penggunaan ruang bilik.

Jadual 1.2:Bfl 12 3 4 5 6 7 8 9

Koperasi Sekolah Daerah Kubang Pam Tahun 1996

S.M. M. Dewa

SM. Canglun S.M. P. Nyiur S.M. A. Hitam S.M. P. Bonglai S.M. S. Mahawangsa S.M. S.A. HalimS.M. T. Anum S.M. T. Pauh I I

12251477 726

19055799 956

47840 772 14

4869 13441

39691 16574 5641974624

3881 2414 1229425889 I I 6283

10 1112 13 14

492 1392572 382 261 I I

1008 23341439

1913

II

36456

Sumber: Jabatan Pembangunan

Koperasi Daerah Kubang Pasu.

11

1.5 OBJEKTIF KAJMN

Berdasarkan kepada pernyatan masalah di atas, secara umumnya objektif penyelidikan menganalisis ini adalah untuk mengenalpasti dan

masalah-masalah yang dihadapi oleh koperasi

sekolah di daerah Kubang Pasu. Secara khususnya, kajian ini akan cuba mengenalpasti samada masalah koperasi sekolah

adalah disebabkan oleh sifat individu, demografi dan faktor perkaitan koperasi sendiri seperti sokongan guru dan maklumat koperasi.

Kajian ini juga akan cuba mengenalpasti samada:a. Masalah koperasi adalah signifikan kepada sifat dan

individu selaras dengan jantina, umur, bangsa, tahap pendidikan pelajar; b.

Masalah koperasi adalah signifikan kepada faktor demografi selaras dengan pendapatan keluarga, saiz keluarga, lokasi sekolah dan gred sekolah;

C.

Masalah koperasi

adalah signifikan kepada faktur

berkaitan koperasi sendiri selaras dengan informasi, sokongan guru dan kesedaran pelajar.

1 . 6

SOALANKAJIAN

Penyelidikan ini akan cuba mencari jawapan samada masalah koperasi mempunyai kaitan dengan modal, lokasi/ruang, undang/ peraturan/akta dan produk/perkhidmatan. undang-

Secara khususnya, penyelidikan ini akan cuba memberikan jawapan kepada soalan-soalan bersangkutan perkaitan berikut; adakah masalah koperasi

dengan sifat individu, demografi dan faktor

koperasi?

Seterusnya penyelidikan ini akan mencari jawapan kepada soalansoalan berikut; adakah masalah koperasi akan bersandar kepada

umur, jantina, bangsa, tahap pengajian, pendapatan keluarga, saiz keluarga, lokasi sekolah, gred sekolah, maklumat, sokongan guru dan kesedaran pelajar?

1.7 HIFOTESIS KAJIAN

Penyelidikan ini akan diuji berdasarkan Hipotesis berikut berdasarkan ujian ke atas hipotesis no1 pada tahap sinifikan 0.05 (Sekaran, 1992) :-

13

Hal

:

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekangan koperasi dengan ciri-ciri individu

seperti jantina, pendidikan. Hal.1 :

umur,

bangsa d a n t a r a f

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekangan koperasi dengan jantina.

Hal.2 :

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekangan koperasi dengan umur.

Hal.3 :

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekangan koperasi dengan bangsa.

Hal.4 :

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekangan koperasi dengan taraf pendidikan.

Ha2

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekangan koperasi dengan faktor demografi, seperti pendapatan keluarga, saiz keluarga, lokasi sekolah dan gred sekolah.

Ha2.1

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekangan koperasi dengan pendapatan keluarga.

Ha2.2

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekangan koperasi dengan saiz keluarga.

Ha2.3

Terdapat hubungan yang signifikan antara kekanean konerasi dengan lokasi sekolah.

14

Ha2.4 :

Terdapat

hubungan

yang

signifikan

antara

kekangan koperasi dengan gred sekolah.

Ha3

:

Terdapat

hubungan

yang

signifikan

antara

kekangan koperasi

dengan faktor perkaitan

koperasi seperti maklumat, sokongan guru dan kesedaran pelajar . Ha3.1 : Terdapat hubungan yang signifikan antara

kekangan koperasi dengan maklumat. Ha3.2 : Terdapat hubungan yang signifikan antara

kekangan koperasi dengan sokongan guru. Ha3.3 : Terdapat hubungan yang signifikan antara

kekangan koperasi dengan kesedaran pelajar.

Ha4

:

Terdapat kekangan bebas

hubungan koperasi

yang

signifikan

antara

dengan

angkubah-angkubah akta/

seperti

modal, dan

lokasi/ ruang,

undang-undang Ha4.1 : Terdapat

produk/perkhidmatan. yang signifikan antara

hubungan

kekangan koperasi dengan modal. Ha4.2 : Terdapat hubungan yang signifikan antara

kekangan koperasi dengan lokasi/ruang.

Ha4.3 :

Terdapat kekangan undang.

hubungan koperasi

yang

signifikan

antara

dengan

akta / undang-

Ha4.4 :

Terdapat kekangan

hubungan koperasi

yang

signifikan dengan

antara produk/

perkhidmatan.

1.8 KEPENMNGAN KAJIAN

Adalah diharapkan dengan kajian ini akan dapat menyumbangkan pertarnbahan bahan ilmiah yang berkaitan dengan perniagaan kecil umumnya dan koperasi sekolah khasnya. Umum mengetahui

bahawa terdapat masalah dalam menjalankan perniagaan kecil tetapi terlalu sedikit bahan yang mengenengahkan masalah perniagaan koperasi sekolah yang juga beroperasi secara kecilkecilan.

Hasil kajian ini juga diharapkan dapat memberikan gambaran yang jelas tentang masalah yang menyebabkan koperasi sekolah tidak dapat berkembang dan berdaya maju. Oleh itu, pihak pengurusan sekolah dan jabatan pembangunan koperasi

kementerian berkenaan dapat mengambil pendekatan baru dalam melaksanakan program dan kegiatan koperasi sekolah bersesuaian 16

dengan masalah yang dihadapi. Diharapkan juga hasil kajian ini akan mengubah cara atau kaedah pengendalian koperasi sekolah yang telah begitu lama diamalkan sejak penubuhannya di

tahun1968, supaya koperasi dapat bersaing di pasaran yang lebih terbuka agar menjadi entiti perniagaan yang disegani. Perubahan minda dan perlaksanaan tatacara baru perlu dilakukan

bersesuaian dengan perubahan masa di abad ke 21 bagi mencapai hasrat wawasan 2020.

1 . 9 BATASAN

KAJIAN

Keputusan

kajian

ini

tidak

boleh

dianggap

sebagai

menggambarkan keputusan yang sama kepada koperasi sekolah di negeri atau di daerah yang lain kerana kajian ini dijalankan berdasarkan limitasi tertentu:a. Kajian ini hanya dijalankan terhad kepada empat sekolah di dalam daerah Kubang Pasu. b. Tumpuan kajian hanya kepada pelajar yang menjadi ahli koperasi sahaja.C.

Kajian ini hanya dijalankan dalam tempoh masa yang terhad.

17

BABII ULASAN KARYA TERPILIH

2.0 PENDAHULUAN

Kegiatan perniagaan kecil adalah satu aktiviti yang begitu popular samada di negara membangun jumlah yang terbesar atau negara m a j u . Ia ekonomi

menyumbangkan

kepada

kegiatan

negara berkenaan. Walaupun demikian, bidang ini tidak sunyi dari menghadapi pelbagai masalah dalam menjalankan perniagaan mereka.

Dalam bab ini, penyelidik akan menumpukan kepada dua aspek penting. Pertama, mengenai takrifan koperasi dan perniagaan kecil; kedua, hasil penulisan mengenai masalah yang menghalang perniagaan kecil bergerak maju atau faktor-faktor yang

menyebabkan kegagalan perniagaan berkenaan. Dari dua aspek ini akan dapat memberikan gambaran yang lebih jelas tentang kekangan atau permasalahan yang dihadapi oleh perniagaan koperasi sekolah khususnya di kawasan kajian.

2.1 DEFINISI KOPEFUSI

Pertubuhan koperasi telah ditakrifkan oleh ramai tokoh dengan berbagai pengertian. Bagi menyeragamkan pengertian dan untuk mengelak kekeliruan maka, Persidangan Buruh Antarabangsa,

telah membuat perakuan pada 1 Jun 1966 pada sesi mesyuaratnya yang ke 50 (Co-operative Management and Administration, 1988) dengan mendefinisikan seperti berikut:

Koperasi

ialah

pertubuhan

manusia

yang

telah

dengan sukarelanya bermuafakat untuk menghasilkan tujuan bersama mereka dengan menubuhkan badan perniagaan yang dikawal dengan cara demokrasi,

membuat sumbangan yang saksama terhadap modal yang diperlukan dan menerima kadar yang munasabah bagi risiko serta faedah dalam pernigaan yang ahliahlinya mengambil bahagian secara aktif. (ILO, 1966).

Webster

(1975)

mengtakrifkan

koperasi

sebagai

penyertaan

seorang dengan orang lain atau berkongsi untuk tujuan tertentu, khususnya untuk menjalankan perniagaan. Manakala mengikut Akta Koperasi (1993) yang menjadi tunggak kepada undang-

undang koperasi di Malaysia pula mendefinisikan koperasi sebagai entiti yang didaftarkan sebagai suatu organisasi yang mempunyai 19

tujuan mengikut

untuk

meningkatkan koperasi.

ekonomi

anggota-anggotanya

prinsip-prinsip

Tokoh koperasi negara, Ungku Aziz (1980), pula mentakriikan koperasi adalah satu kaedah menguruskan kegiatan ekonomi dengan cara tolong bersama-sama. menolong, bergotong-royong atau bekerja

Mengikut Syed Abdullah A. Bakar Alkherid (1987),

koperasi ditakrifkan sebagai pertubuhan manusia, biasanya yang kurang pendapatan, yang telah dengan sukarelanya berkerjasama untuk menghasilkan kehendak ekonomi yang sama menerusi penubuhan badan perniagaan yang dikawal dengan cara

demokratik, membuat caruman yang adil untuk modal yang dikehendaki dan menerima tanggungan-tanggungan dan faedah yang berpadanan bagi pengusahan itu.

Idris dan Mohd. Safaai (1994) pula mengatakan bahawa, koperasi boleh difahamkan sebagai sebuah pertubuhan yang mempunyai tujuan untuk meninggikan taraf sosio-ekonomi yang berasaskan kepada semangat dan usaha kerjasama bagi kepentingan ahliahlinya. Dengan kata lain, koperasi merupakan sebuah

pertubuhan sosial yang bertujuan untuk meningkatkan ekonomi. Bagi Griffin dan Ebert (1993), mereka mendefinisikan koperasi sebagai satu bentuk milik perniagaan di mana sekumpulan ahli bersetuju untuk berkerjasama mengendalikan syarikat kerjasama

atau perkongsian yang memberikan faedah bersama kepada mereka.

Dalam memahami pengertian koperasi ini, Idris dan Mohd. Safaai ( 1994) pula seterusnya menjelaskan bahawa, pengertian koperasi

tidak boleh mengabaikan tiga perkara penting. Pertama, koperasi adalah terdiri daripada sebuah kumpulan manusia yang

mempunyai kepentingan bersama. Kedua, koperasi adalah pertubuhan yang dimiliki dan ditadbirkan secara bersama oleh ahli-ahlinya. Ini dapat dilakukan melalui sumbangan modal dan

penglibatan dalam pentadbiran dan pengurusan oleh ahli-ahlinya. Ketiga, terdapat keinginan di kalangan ahli-ahli kepentingan bersama dalam menghasilkan untuk barangan

meninggikan

serta perkhidmatan ekonomi dan sosial bagi faedah mereka.

Definisi undang-undang terhadap istilah koperasi mempunyai peranan untuk menggariskan sifat-sifat istimewa yang seharusnya ada pada koperasi sebagai sebuah badan yang sah disamping membezakan koperasi dengan lain-lain corak organisasi dan seterusnya

menetapkan secara jelas tentang

organisasi yang bagaimana

yang boleh didaftarkan sebagai koperasi. Mengikut Munkner (1988) Sek. 4, Akta Koperasi India (1912), terpakai juga di

kebanyakan negara-negara Common Law di Afrika dan Asia iaitu:

21

Sesuatu pertubuhan yang boleh didaftarkan di bawah Akta Perniagaan Koperasi adalah, Yaw ada

mempunyai kepentingan

sebagai ekonomi

tujuannya yang

memajukan sejajar dengan

ahli-ahlinya

prinsip-prinsip

koperasi.

2.2 PRINSIP-PRINSIP KOPERASI

Koperasi- koperasi mempunyai kebebasan yang luas untuk membuat undang-undang kecilnya sendiri, tetapi ada prinsipprinsip dan amalam yang mengasingkan di antara koperasi dan jenis badan perniagaan yang lain. Ikatan Koperasi Antarabangsa sebagai

(International Cooperative Alliance) yang dianggap

pemegang prinsip Rochdale sebagai prinsip-prinsip koperasi yang menjadi asas amalan koperasi di seluruh dunia menggariskan prinsip ini adalah seperti berikut:

i. ii.111.

Keahlian secara terbuka dan secara sukarela. Pengurusan dan kawalan secara demokrasi. Pulangan modal saham yang terhad. Pembayaran hadiah langganan.

...

iv.V.

Berkecuali dari segi kaum, agama dan politik.

vi.

Jualan barang tunai pada harga pasaran. campuran yang

vii. Menjual barang yang asli, tanpa merendahkan mutu.

viii. Pendidikan ahli yang berterusan.

Walau bagaimanapun, perlu dijelaskan bahawa koperasi Rochdale 1844 sebenarnya merupakan koperasi pengguna. Oleh yang demikian, prinsipnya mirip dan bersesuaian dengan koperasi pengguna.Koperasi selepas itu tidak terhad kepada hanya kepada sektor pengguna sahaja.Oleh kerana perubahan-perubahan yang berlaku baik dalam sistem yang sama atau sistem yang berlainan, kesemua prinsip asal koperasi tidak boleh dipadan dan disesuaikan kepada semua koperasi di seluruh dunia.

Oleh itu mengikut Syed Abdullah (1992), persidangan Kongres IKA yang ke 23 di Vienna pada tahun1966 menerima prinsip- prinsip berikut sahaja yang dianggap sebagai prinsip-prinsip koperasi:-

i.

Keahlian terbuka, memberi maksud tidak mengenakan halangan kepada mana-mana individu. Pengertian

keahlian yang terbuka bermakna tidak ada halangan secara sewenang-wenang ataupun berpunca daripada diskriminasi tertentu terhadap;

(a) keahlian oleh seseorang yang berhajat dan boleh mendapat ditawarkan memenuhi meneruskan (b) manfaat oleh daripada khidmat Y=%

koperasi dan dapat untuk untuk dalam menjadi dan

syarat-syarat keahliannya

koperasi.

seseorang yang ingin

menarik diri daripada menjadi

ahli atau pun seseorang ahli yang tidak lagi dapat memenuhi syarat-syarat sebagai seorang ahli.

ii.

Pengurusan dan kawalan secara demokrasi membawa makna bahawa ahli-ahli mempunyai kebebasan

bertindak dan mengambil bahagian dalam pembuatan keputusan secara muktamad berkenaan hal-ehwal

koperasi masing-masing; mestilah terbuka,

proses membuat keputusan demokrasi dengan

berlunaskan

mengamalkan sepenuhnya peraturan yang teratur dan jelas, hak mengundi dan diagihkan mengawas samarata; hal-ehwal ahli

semestinya

mengawal

koperasi

mereka baik secara langsung

atau tidak langsung.

iii.

Pulangan atau faedah modal saham yang terhad, bererti pulangan ke atas modal saham yang dihadkan kepada suatu kadar, jika perlu dibayar hendaklah yang

difikirkan sesuai dan munasabah tetapi tidak melebihi

kadar purata pasaran.

Oleh itu, pulangan modal saham

tidaklah semaksimum yang mungkin.Had pulangan yang dimaksudkan ialah had maksimum dan bukanlah had minimum. Ini bererti pulangan modal saham tidak semestinya dibayar.

iv.

Lebihan atau simpanan, jika ada,

yang dihasilkan oleh

perniagaan koperasi ialah milik ahli-ahli koperasi itu dan hendaklah diagihkan dengan cara yang tidak menjadikan seseorang itu mendapat faedah atas orang lain. usaha

Ini boleh dilakukan dengan ahli-ahli

membuat keputusan seperti berikut: (a) dengan membuat peruntukan bagi pembangunan perniaagaan koperasi.

(b) dengan membuat peruntukan bagi perkhidmatanperkhidmatan biasa (c) dengan koperasi; kalangan ahli-ahli dengan

mengagihkan di

mengikut nisbah urusniaga masing-masing koperasi.

V.

Semua koperasi hendaklah menyediakan peruntukan bagi pendidikan ahli-ahli, dan pegawai-pegawai dan masyarakat umum,

kakitangan-kakitangan,

mengenai prinsip-prinsip dan cara-cara berkoperasi,

mengenai ekonomi dan demokrasi. Secara umumnya tujuan pendidikan ialah untuk membolehkan ahli memainkan peranan yang berkesan sebagai ahli

koperasi dan seterusnya sebagai warganegara.

vi. Semua pertubuhan koperasi, untuk berkhidmat dengancara yang terbaik kepada ahli-ahli dan masyarakat, hendaklah seboleh mungkin, bekerjasama secara aktif dengan koperasi-koperasi tempatan Y=e lain,

kebangsaan dan antarabangsa.

Seterusnya Syed Abdullah (1992) menjelaskan, walaupun keenamenam prinsip di atas seolah-olah diterima umum di seluruh dunia dengan rumusan yang dibuat pada tahun 1966, perbincangan untuk mengenal pasti prinsip koperasi masih berterusan. Penerimaan prinsip-prinsip ini oleh IKA, walau macam manapun, tidaklah secara terus dianggap telah diterima dan dipatuhi oleh mana-mana atau semua pertubuhan koperasi. Ahli-ahli dan lembaga pengarah bagi tiap-tiap koperasi perlulah secara formal menerima prinsip-prinsip ini sebagai dasar yang akan menjadi panduan kepada koperasi.

26

2.3

DEFINISI

PERNIAGAAN

KECIL

Dalam mengenalpasti maksud perniagaan kecil, terdapat beberapa ukuran pengkelasan dan takrifan mengenai peniaga kecil yang telah dibuat oleh beberapa pengkaji dan pihak berkuasa. Agak begitu sukar untuk memberi satu takrifan yang menyeluruh

mengenai perniagaan kecil kerana takrifan ini banyak bergantung kepada masa, keadaan dan tempat.

MARA mempunyai ukuran pengkelasannya sendiri yang berasaskan aspek modal (Mohd. Fauzi, 1981) iaitu; a) Peniaga paling kecil - modal permulaan kurang dari RMl,OOO. b) cl d) RMl,OOO - RM5,ooo. Sederhana RM5,OOO - RMlO,OOO. Besar lebih daripada RM 10,000.

Laporan

Seminar Ekonomi Bumiputra (19731, membahagikan

perniagaan kecil seperti berikut; a) b) Perusahaan yang tidak melebihi 5 orang pekerja. Pembinaan, jumlah jualan kurang dari RMlOO,OOO setahun. cl Peruncitan, jumlah jualannya tidak melebihi RM50,OOO setahun. 27

d) Pemborong,

jumlah

jualannya

tidak

melebihi

RM 100,000 setahun.

Mengikut Mahathir Mohamed ( 1982), kecil mengikut modal Wang. dibahagikan kepada empat perlu Wang

mengkategorikan perniagaan

Menurutnya, perniagaan kecil boleh jenis. Pertama, perniagaan yang tidak

modal seperti penjaja kuih, mencari pelanggan surat dan harta. Kedua, perniagaan

khabar, majalah dan broker tanah

yang modalnya sebahagian sahaja dikeluarkan oleh peniaga, seperti kedai kopi. Ketiga, perniagaan yang memerlukan modal pinjaman misalnya sebanyak RMlO,OOO atau mungkin RMlOO,OOO.

Manakala Persatuan Penjaja-penjaja dan Peniaga-peniaga Kecil Melayu Kedah pula mentakrifkan perniagaan kecil sebagai perniagaan RMl,OOO. yang mempunyai modal permulaan kurang daripada

Mengikut Mohd. Fauzi Yaacob (198 l), Kementerian Perdagangan dan Perusahaan mendefinisikan perniagaan kecil sebagai mereka

yang mempunyai modal permulaan kurang daripada RM50,OOO; manakala perniagaan menengah adalah yang mempunyai modal daripada RM50,OOO sehingga RMlOO,OOO dan perniagaan besar mempunyai modal permulaan lebih daripada RMlOO,OOO.

Griffin dan Ebert ( 19931, secara ringkas mendefinisikan perniagaan kecil adalah satu perniagaan yang dimiliki dan diuruskan sendiri serta tidak mendominasi di dalam pasaran. Pandangan Dunlop dan Sheehan (1983), sesuatu perniagaan akan digolongkan dalam perniagaan kecil jika ia mempunyai kriteria ekonomi dan pengurusan yang tertentu. Terdapat tiga sifat yang akan menentukan perniagaan itu boleh dikelaskan sebagai perniagaan kecil. a) Pengurusan perniagaan diuruskan sendiri oleh pemilik dengan cara yang disukainya. b) Perniagaan kecil mempunyai syer yang sedikit di dalam pasaran. cl Bebas dan bukan terdiri dari perusahan besar yang diuruskan oleh seorang pengurus khas. Pemilik

merupakan pengurus perniagaan bebas dari kawalan luaran terutamanya di dalam aktiviti membuat

keputusan.

Nickels,

MC Hugh dan MC Hugh (1993),

memberikan takrif

perniagaan kecil ialah satu perniagaan yang dikuasai, dimiliki sepenuhnya dan tidak menguasai dalam bidang perniagaannya berkenaan dan memenuhi syarat berikut;

23

a)b) cl

Pekerja antara 5 sehingga 19 orang. Jumlah Aset sebanyak RMlOO,OOO sehingga RMlO,OOO.

Jumlah jualan sebanyak RM500,OOO sehingga 1 juta.

Menurut

Hodgetts dan Kuratko (1995) Small Business Act of

1953 mentarifkan perniagaan kecil merupakan satu perniagaan yang dimiliki dan dijalankan secara bebas dan tidak

mendomonasikan dalam bidang perniagaan yang diceburi. Bagi memperincikan lagi takrif ini, beberapa kriteria telah dibuat secara kuantitatif untuk menentukan garis panduan dalam bantuan kewangan kepada perniagaan kecil. Antaranya ialah: a) Pembuatan, kurang dari pada 50 pekerja.

b) Pemborongan, RM9.5 juta sehingga RM22 juta jualan tahunan. cl Peruncitan, tahunan. d) Perkhidmatan, tidak melebihi RM1.5 juta sehingga RM2juta sehingga RM7.5 juta jualan

RMlO juta jualan tahunan.

Adalah penting untuk memahami perbandingan secara kualitatif yang membezakan antara perniagaan kecil dengan perniagaan besar. The Committee for Economic Development empat telah

menggariskan

kriteria sebagai garis panduan yang

menjelaskan asas perniagaan kecil. Antaranya ialah:

a)

Pengurusan adalah bebas, dan kebiasaannya pengurus adalah pemiliknya.

b) cl d)

Modal disediakan oleh pemilik atau rakan kongsi. Beroperasi di kawasan setempat. Firma adalah kecil jika dibandingkan dengan pesaing yang terbesar.

Berdasarkan definisi yang telah diberikan oleh beberapa tokoh clan badan tertentu mengenai takrifan perniagaan kecil, dapat kita simpulkan bahawa koperasi sekolah adalah termasuk di dalam aktiviti perniagaan kecil. Oleh yang demikian, dapatlah kita simpulkan perniagaan bahawa kecil terdapat koperasi persamaan seperti yang masalah telah antara dinyatakan

dengan

oleh beberapa tokoh dan pengkaji dalam bidang tersebut, seperti dalam ulasan karya di bawah.

2.4 ULASAN KARYA

Aktiviti perniagaan kecil begitu popular sekali bukan sahaja di negara membangun tetapi juga di negara maju. Perniagaan ini menyediakan peluang pekerjaan dan sumbangan yang terbesar kepada sektor ekonomi negara-negara berkenaan. Walaupun

demikian, mereka tidak sunyi dari menghadapi berbagai-bagai 31

bentuk masalah. Masalah ini pasti dihadapi oleh perniagaan kecil semasa penubuhan dan juga selepas menjalankan perniagaan. Masalah yang dihadapi inilah yang menyebabkan perniagaan tersebut tidak dapat berkembang dan ada pula yang terpaksa

menggulung tikar. Berdasarkan beberapa karya dan kajian yang telah dibuat, punca kekangan atau masalah adalah disebabkan perkara-perkara berikut:

Pendapat yang diberikan oleh S. Husin (1979) antara sebab orang Melayu menceburi bidang perniagaan kecil adalah kerana mereka tidak mempunyai menjawat jawatan taraf pendidikan yang sewajarnya untuk dalam sektor kerajaan. Keadaan ini

menyebabkan mereka mencuba nasib dalam bidang perniagaan kecil tanpa minat sepenuhnya dan dalam keadaan yang demikian membawa mereka kepada berbagai masalah sehingga kepada kegagalan dalam perniagaan tersebut.

Hasil kajian yang dijalankan oleh Salbiah dan rakan-rakan (1990), mendapati antara masalah yang dihadapi oleh koperasi sekolah ialah guru-guru yang bertanggungjawab terhadap koperasi terlalu

sibuk dengan tugas-tugas lain di sekolah mereka. Terdapat ramai di kalangan guru-guru sekolah yang ditugaskan untuk mengendalikan pengetahuan koperasi tidak mempunyai kemahiran dan

di dalam bidang pengurusan koperasi. Selain

daripada guru-guru yang mengendali koperasi, ahli-ahli adalah memainkan peranan penting untuk memajukan koperasi. Mereka perlu menyokong koperasi di dalam cara-cara mengambil bahagian tertentu seperti

di dalam aktiviti koperasi dan yang

pentingnya mempunyai rasa sifat kepunyaan terhadap koperasi. Kebanyakan telah menjadi ahli koperasi tanpa matlamat koperasi serta peranan mereka. memahami

Satu faktor yang ditekankan di dalam hal ini ialah, koperasi sekolah mempunyai modal yang terhad untuk menjalankan aktiviti. Dari segi sumbangan modal saham, kebanyakan koperasi atau 39.5% mempunyai jumlah saham di dalam lingkungan antara RMlOOO hingga RM2500, 20.2% koperasi sekolah mempunyai

modal saham kurang dari RM 100 1. Penambahan modal saham ahli sukar dibuat memandangkan kebanyakan ahli adalah muridmurid sekolah. Selain daripada sumbangan modal saham ahli, sumber lain ialah dari keuntungan perniagaan koperasi.

Keuntungan perniagaan tidak bertambah kerana pasaran terhad pada kawasan berkenaan sahaja. Dengan modal atau sumber kewangan yang terhad adalah sukar bagi koperasi untuk berkembang.

Dalam hasil cadangan, mereka menyarankan agar koperasi sekolah mengkaji tentang mutu produk yang dijual di koperasi supaya

dapat mengatasi masalah persaingan dengan kedai lain di samping ianya dapat memberikan perkhidmatan yang lebih baik kepada pelanggan. Bagi koperasi-koperasi sekolah yang terletak di dalam bandar, masalah persaingan adalah lebih hebat di bandingkan dengan koperasi yang terletak di luar bandar. Mutu barangan yang dijual di koperasi didapati kurang atau rendah daripada kualiti pasaran atau mutu barangan yang dijual di kedai lain.

Kebanyakan responden atau 52% menilai mutu produk yang dijual di koperasi tidaklah lebih baik daripada mutu barangan persaing.

Mengikut Abd. Rahman (1980),

tidak semua koperasi sekolah

berjaya dalam pencapaian matlamat koperasi dan perniagaannya. Banyak perniagaan yang mengalami kegagalan dan kerugian berpunca dari masalah yang sering mereka hadapi. Antara masalah tersebut i a l a h k u r a n g s o k o n g a n d a r i g u r u b e s a r , k u r a n g penglibatan guru-guru, tidak mempunyai masa yang cukup untuk menguruskan koperasi, pengurusan lemah dan tidak efektif, akaun urusniaga tidak kemaskini, modal yang kecil dan ruang niaga yang tidak sesuai. Dalam masalah modal beliau mengatakan di antara asas utama kejayaan sesebuah koperasi ialah ahli yang ramai dan modal yang banyak. Ahli-ahli yang ramai diperlukan untuk menyokong perjalanan koperasi manakala modal yang banyak diperlukan untuk menjalankan aktiviti-aktiviti perniagaan.

34

Dar-i segi masalah tempat niaga atau ruang yang sesuai beliau mengatakan masalah ini boleh dikatakan dihadapi oleh semua koperasi sekolah. Kadang-kadang terdapat koperasi sekolah yang menjalankan perniagaan di bilik-bilik bekas setor dan bekas bilikbilik air. Untuk menjalankan aktiviti perniagaan, koperasi sekolah memerlukan tempat-tempat yang sesuai dan selamat serta

bukannya di tempat yang sempit dan tidak selesa mata ahli memandang.

Dalam penulisan Mahashim (1985) beliau telah menyenaraikan 19 faktor yang mengakibatkan masalah dan kegagalan dalam

perniagaan kecil. Antara sebab utama yang dikemukakannya ialah modal. Menurutnya, kekurangan modal adalah sememangnya

wujud dan ia adalah punca masalah peniaga-peniaga itu sendiri. Modal adalah satu perkara penting dalam pusingan perniagaan dan juga untuk perkembangan perniagaan. Masalah lain yang diutarakan ialah kedudukan perniagaan yang tidak strategik.

Dalam usaha menggerakkan koperasi sekolah, mengikut Adnan (1992), menyatakan bahawa, terdapat beberapa masalah yang

kerap menjadi halangan kepada kejayaanya. Antaranya ialah, kurang sokongan dari guru besar, kurangnya penglibatan dari guru, tiada masa yang cukup untuk menguruskan koperasi, pentadbiran dan pengurusan, jumlah modal yang kecil dan tiada 36

ruangan untuk pernigaan koperasi sekolah. Mengenai modal, beliau menjelaskan bahawa modal merupakan pokok utama di dalam mana-mana perniagaan, sekiranya modal kecil maka tidak

banyak aktiviti yang dapat diusahakan. Ini merupakan masalah yang dihadapi oleh kebanyakan koperasi sekolah, memandangkan kebanyakan ahli-ahli merupakan pelajar maka modal yang dikenakan adalah sedikit ditambah dengan keahlian yang kurang, maka modal bagi perniagaan tidaklah besar. Dengan berbekalkan modal yang sedikit, koperasi hanya dapat menjalankan aktiviti yang kecil. Ini munglin menimbulkan rasa tidak senang di kalangan ahli koperasi dan mereka tidak bersemangat untuk memberikan sokongan.

Seterusnya beliau menjelaskan setiap perniagaan yang dijalankan perlulah mempunyai bilik atau ruang untuk meletakkan barangan mereka. Di koperasi sekolah aktiviti yang dijalankan biasanya ialah keperluan sekolah dan alat tulis. Maka dengan itu sebuah bilik perlulah disediakan oleh koperasi untuk menjalankan aktiviti perniagaan tersebut. Tetapi, masalah ini biasanya di atasi dengan hanya menggunakan sebuah bilik yang kecil untuk aktiviti perniagaan mereka. Antara pengkaji yang menyebut mengenai modal yang menyebabkan kegagalan perniagaan kecil ialah Moussavi Barab (1988). Bagi beliau, keperluan modal meliputi modal permulaan perniagaan dan kedua ialah modal untuk

meneruskan operasi

aktiviti perniagaan seterusnya. Ini disebabkan

sesuatu perniagaan itu tidak boleh dimulakan dengan hanya mengharapkan pinjaman sahaja. Dalam masa mempertingkatkan perniagaan, peniaga perlu menambahkan modal pusingan bagi memenuhi keperluan operasi. Dalam usaha mendapat pinjaman, jumlah pinjaman bukanlah satu faktor yang penting tetapi jenis pinjaman keperluan kewangan yang bakal diperolehi bagi perniagaan. Ini penting bagi memenuhi

membolehkan

perkembangan dan pengekalan dalam perniagaan dari aspek persaingan di dalam ekonomi.

Dalam ha1 ini bagi Kyambalesa (19941, menyatakan modal adalah penting bagi memulakan dan menguruskan aktiviti perniagaan seterusnya. Antara faktor yang menyebabkan kekurangan modal dikalangan peniagaan kecil adalah disebabkan:

a)

pendapatan kecil yang menyebabkan pengusaha tidak dapat menyimpan sebahagian keuntungan sebagai modal.

b)

kekurangan cagaran untuk dicagarkan kepada pihak bank untuk mendapatkan

cl

kadar bunga yang tinggi yamg sering dikenakan oleh institusi kewangan dan ceti menyebabkan peniaga kecil tidak mampu mendapatkan modal berkenaan.

37

Tepper (19941, menjelaskan bahawa kegagalan pengusaha terutama dalam perniagaan kecil adalah berpunca daripada

kegagalan memilih jenis perniagaan yang sesuai, lokasi yang tidak sesuai, kelemahan pekerja, kelemahan pengurusan dan

kelemahan strategi pemasaran produk. Menyentuh mengenai lokasi beliau menegaskan bahawa sekiranya lokasi tidak sesuai ia akan mengancam perniagaan terutama perniagaan kecil

peruncitan. Dalam perniagaan peruncitan, kejayaannya adalah bergantung kepada laluan jalanan pembeli. Jika lokasi bukan kawasan laluan utama maka pengekalan dan perkembangan perniagaan adalah musnah. Jangkaan jualan juga akan meleset sekiranya lokasi perniagaan berada jauh dari tempat yang di lalui oleh pengguna.

Mengenai kelemahan dalam strategi pemasaran beliau menyatakan kebanyakan pengusaha ini hanya terus menceburi dalam

perniagaan tanpa membuat sebarang kajian pemasaran. Keadaan ini menyebabkan mereka gagal dalam menentukan kos overhead seperti sewa, upah dan kos pemasaran. Kegagalan menetapkan harga pada par-as yang betul pada harga produk juga boleh menyebabkan kerugian dan ia memberikan implikasi yang besar kepada pernyataan kewangan.

Dalam penulisan Schell (1996), beliau menghujah faktor penentu utama dalam kejayaan perniagaan ialah pengusaha. Pengusaha adalah tunggak dalam menentukan segala keputusan berkaitan dengan perniagaan. Beliau mengakui bahawa pekerja-pekerja atau lokasi adalah penting tetapi siapakah yang menentukan pilihan ini kalau bukan oleh pengusaha. Begitu juga mengenai kegagalan perniagaan kecil, beliau seterusnya mengatakan bahawa

kekurangan modal, lokasi yang tidak strategik, kelemahan teknik pengambilan bukanlah pekerja dan kekurangan tetapi pengawalan sebagai kualiti tanda

faktor

kegagalan

hanyalah

kegagalan. Faktor utama kegagalan perniagaan kecil adalah penyakit pengusaha yang suka keseorangan atau entrepreneurial loneliness disease. Atas sifat, ini biasanya pengusaha tidak mempunyai penasihat atau mentor, lembaga pengarah, tidak mempelajari hakikat dunia perniagaan dari orang lain akhirnya tumbang keseorangan. dan

Dailey (1994), menyenaraikan sebelas faktor yang menyebabkan kegagalan perniagaan. Antara yang diperkatakannya ialah

mengenai modal pusingan. Peniaga mesti mempunyai stmpanan tunai yang mencukupi untuk selama enam bulan pertama

perniagaan atau sebelum perniagaan mula mendapat keuntungan. Jika tidak, kemungkinan kejayaan adalah samar. Kegagalan untuk memahami pasaran, pengguna dan gelagat pembeli juga

diperkatakannya. Ini berikutan dengan produk dan perkhidmatan yang bermusim akan memberi kesan ke atas penjualan semasa di luar musim. Begitu juga halnya dengan gelagat pembeli, kesetiaan mereka terhadap produk atau perniagaan kita perlu diketahui bagi menentukan tabiat pembelian.

Beliau menambah bahawa pergantungan hanya kepada satu sumber pengguna agak membahayakan peniaga. Pada mulanya mungkin dianggap hebat kerana boleh mengusai mereka tetapi jika mereka mengalih haluan pembelian akan mengakibatkan

perniagaan ditutup. Beliau seterusnya mengatakan faktor kegagalan menentukan harga pada produk/perkhidmatan juga antara penyebab kegagalan perniagaan. Peniaga harus

mendefinisikan strategi harga dengan sejelasnya samada untuk menjadi yang termurah atau menjadi produk yang terbaik. Jika peniaga ingin kedua-duanya sekali, ini akan mengundang kepada kegagalan.

Dalam memperkatakan mengenai peranan lokasi terhadap kemajuan atau kegagalan sesuatu perniagaan Pinson dan Jinnett (1993), menjelaskan pemilihan lokasi sepatutnya dilakukan pada peringkat awal lagi. Ini dilakukan berdasarkan sasaran pasaran produk/perkhidmatan dan bukannya berdasarkan kepada

kemudahan pengusaha. Perkara yang terpenting sekali dalam 40

membuat pemilihan ini ialah dengan mengambil kira kewpayaan peniaga memuaskan kehendak sasaran pasaran. Pengguna kita

harus mudah untuk sampai ke lokasi niaga, selamat dan begitu selesa sekali. Antara lain yang perlu dipertimbangkan dalam memilah lokasi / ruang niaga ialah kemudahan mendapat

pembekal, lokasi persaing, kemudahan kepada pekerja dan harga sewa bagi ruang berkenaan.

Griffin dan Ebert (19931, menjelaskan terdapat empat sebab utama yang membahawa kepada kegagalan dalam perniagaan kecil. Masalah pengurusan, Yang utarakan ialah kekurangan pengalaman

kurang

penumpuan, kelemahan dalam pengawalan

dan modal. Mengenai modal, mereka mengatakan kebanyakan kegagalan adalah berpunca daripada pemilik tidak mempunyai modal yang mencukupi untuk meneruskan perniagaan. Antara prasyarat bagi perniagaan bar-u ialah perniagaan ini seharusnya mempunyai modal yang mencukupi bagi menjalankan operasi aktiviti sekurang-kurangnya selama enam bulan tanpa sebarang keuntungan. Pemilik perniagaan baru akan menjurus kepada

kegagalan sekiranya ia mengharapkan keuntungan bulan pertama bagi membayar sewa bulan keduanya.

Dalam menentukan faktor kejayaan, antara yang mereka jelaskan ialah mengenai permintaan pasaran 41 terhadap produk dan

perkhidmatan yang disediakan. Jika sekiranya dalam sesuatw kawasan pekan terdapat hanya satu sahaja perniaga yang menawarkan produk atau perkhidmatan tertentu harapan untuk kejayaan adalah jelas. Tetapi sekiranya telah terdapat banyak

penawaran yang disediakan keadaan sebaliknya akan terjadi. Anal&a pasaran boleh memberikan penunjuk kepada peniaga

dalam menentukan bagaimana produk atau perkhidmatan tersebut akan terpelihara di pasaran.

Bagi Scarborough dan Zimmerer (19961, menurut mereka kajian yang dibuat oleh SBA menunjukan 63% peniaga bar-u daripada 10,000 senarai terlibat sejak 1927 yang menyertai pasaran akan gagal dalam tempuh enam tahun operasi. disebutkan adalah kekurangan sumber, Antara punca yang tiada pengalaman

pengurusan dan kekurangan kestabilan dalam kewangan. Mereka menyenaraikan lapan faktur yang perlu diberi perhatian supaya dapat mengelak kepada kegagalan perniagaan kecil. Dua perkara yang disebut ialah tentang kekurangan modal yang membawa

kepada masalah modal pusingan. Kebanyakan peniaga memulakan perniagaan dengan modal permulaan yang tidak mencukupi serta dibebani oleh hutang. Keadaan ini menyebabkan peniaga tidak dapat menampung keperluan modal tambahan kepada

perkembangan perniagaan seterusnya. Terdapat peniaga yang memberi kredit kepada pembeli untuk 42 bersaing dengan

persaing, atau untuk menarik pembeli supaya menjadi pelanggan. Keadaan ini memerlukan satu kaedah pengawalan kredit yang tersusun dan cekap, jika tidak ia bukan sahaja membawa kepada kegagalan bahkan kepada muflis.

Menyentuh

mengenai

lokasi,

mereka

mengatakan

bahawa

pemilihan lokasi/ruang yang betul adalah sebahagian daripada seni dan sebahagian daripada sains. Terdapat banyak peniaga membuat pilihan tanpa kajian dan perancangan yang sempurna. Sesetengah peniaga terutama bagi mereka yang baru memulakan perniagaan akan memilih mana-mana sahaja bangunan atau ruang yang kosong untuk premis mereka. Soal lokasi adalah nadi terutama kepada perniagaan runcit. Ia akan memberikan kesan yang besar kerana boleh mempengaruhi permintaan pengguna kepada produk atau perkhidmatannya. Seperkara yang perlu diberikan perhatian mengenai lokasi ialah tentang jumlah sewa yang perlu dibayar oleh peniaga. Jika sewa tidak membebankan, peniaga perlu melihat dari segi perbandingan kesan lokasi dengan jumlah jualan yang diperolehi.

Hodgetts dan Kuratko (1995), menurut mereka terdapat lima faktor yang menyebabkan kegagalan perniagaan kecil. Pertama, peniaga tidak mempunyai pengetahuan dalam perniagaan. Kedua,

pengetahuan yang tidak seimbang dalam aktiviti perniagaan. 43

Ketiga, tidak mempunyai pengetahuan pengurusan. Keempat, peniaga memasuki bidang perniagaan yang beliau tidak

mempunyai

pengalaman atau pengetahuan dalam bidang

berkenaan. Kelima, ialah mengenai kelalaian oleh peniaga yang tidak member&an sepenuh perhatian kepada pernigaannya.

Peniaga ini biasanya mempunyai petugas lain untuk menjalankan perniagaan dan menyerahkan hal-ha1 yang penting kepada petugas ini dalam membuat keputusan. Penipuan yang dilakukan oleh petugas ini seperti rekod jualan dan pembelian boleh memberi kesan dan seterusnya membawa kepada kegagalan.

Mengenai lokasi,

mereka menghuraikan

bahawa penentuan

pilihan lokasi hanya dibuat pada ketika permulaan perniagaan Sedangkan perniagaan itu perlu membuat perubahan lokasi

atau ruang apabila perniagaan berkembang, mengurangkan kos atau mendekati pengguna dan mengambil peluang lain yang ada. Sekiranya perniagaan bergantung kepada laluan pembeli,

perubahan atau permindahan ke lokasi baru yang kekurangan laluan pembeli mungkin memberikan kesan yang besar kepada jumlah jualan.

Empat

perkara perlu dipertimbangkan semasa membuat pemilihan

lokasi untuk aktiviti perniagaan kecil:

44

a)

Faktor individu Pemilihan ini bergantung sepenuhnya kepada nilai individu berkenaan seperti berdekatan atau berjauhan dengan keluarga dan bandar kecil atau besar.

b) Ekonomi dan persaing Pemilihan ini bergantung kepada faktur ekonomi iaitu kuasa beli pengguna seperti pendapatan isirumah, pekerjaan penduduk dan jumlah penduduk.

Persaingan boleh menjadi kebaikan atau sebaliknya. Keadaan ini bergantung kepada pasaran dan produk atau perkhidmatan yang ditawarkan.

cl

Pertimbangan Geografi Pemilihan ini berdasarkan kepada permintaan

produk/perkhidmatan yang disediakan adalah untuk memenuhi berkenaan. kehendak pengguna bagi kawasan

d)

Undang-undang dan peraturan Bagi membolehkan sesuatu perniagaan itu beroperasi dengan lancar, ia seharusnya melihat kepada peraturan

45

dan undang-undang yang sedia ada

supaya tidak

diambil sebarang tindakan oleh pihak berkuasa kelak.

Mengikut Steinhoff dan Burgess (1993), keperluan memilih lokasi yang betul nampaknya ditegaskan lagi oleh pemilik asal rangkaian McDonalds Hamberger, Ray Kroc yang dilaporkan berkata bahawa tiga faktur utama kejayaan dalam perniagaan adalah: a) lokasi b) lokasi dan cl lokasi

Peniaga runcit terutamanya akan bersetuju dengan pernyataan ini kerana mereka seharusnya memberikan perhatian yang lebih terhadap lokasi samada dalam memulakan perniagaan atau untuk menambahkan rangkaian bar-u. Sesetengah perniagaan yang berjaya adalah kesan dari pilihan lokasi yang baik dan menyumbangkan keuntungan yang besar kepada perniagaan. Sebaliknya berlaku terhadap sesuatu perniagan yang berpotensi tetapi gagal memperolehi keuntungan kerana lokasi yang tidak sesuai. Dalam memperkatakan tentang lokasi, Kyambalesa ( 1994), menegaskan bahawa lokasi yang sesuai adalah amat penting bagi perniagaan kecil. tempat atau Perniagaan kecil tidak akan maju sekiranya

lokasi yang beroperasi adalah tidak sesuai. memilih lokasi tapak yang: 46

Kebanyakan peniaga kecil

a)

Harga yang dikenakan oleh penyewa terlalu tinggi, ini rnenyebabkan jumlah jualan tidak dapat menarnpung kos operasi.

b) cl

Lokasi terletak terlalu jauh dari pembekal. Mempunyai persaing serta persaing yang mempunyai modal yang besar lagi kukuh seperti pasaraya, yang meletakan harga lebih rendah secara relatif.

d) Lokasi yang dipilih berkemungkinan menjadi sasaran kegiatan kurang sihat seperti kecurian dan pecah masuk. d Masyarakat sekeliling lokasi berkemungkinan akan

diubah atau berpindah ke tempat lain.

Dengan itu boleh dikatakan bahawa kebanyakan tuan punya perniagaan kecil tidak menilai secara objektif tentang kesesuaian lokasi ketika ia memulakan perniagaannya. Keadaan ini menyebabkan perniagaan mereka tidak berkembang dan maju.

Mengenai ha1 ini, Malek (1995) telah menyatakan bahawa, di dalam perniagaan runcit lokasi yang strategik merupakan faktor penting ke arah pulangan yang memuaskan, memandangkan bahawa skop pasaran perniagaan ini lebih tertumpu kepada pasaran setempat. Perniagaan runcit bersaiz kecil dan sederhana akan bergantung secara langsung kepada permintaan setempat. 47

Untuk perniagaan runcit bersaiz besar, lokasi bukan merupakan faktor terpenting berbanding dengan imej perniagaan. Pemilihan lokasi untuk perniagaan runcit akan mengambilkira banyak faktor antaranya ialah: a) Populasi penduduk setempat yang merupakan pasaran utama perniagaan tersebut. b) cl Kuasa beli dan pendapat penduduk setempat. Jumlah perbelanjaan keluarga untuk barangan dan perkhidmatan yang ditawarkan. d) d fl @ h) Taraf pendidikan penduduk. Faktor umur dikalangan penduduk. Pecahan jantina antara lelaki dan perempuan. Faktor ugama dan bangsa. Latar belakang pekerjaan dan aktiviti utama penduduk.

Maklumat ini merupakan faktor terpenting kepada peniaga untuk merancang penubuhan sesebuah perniagaan. maklumat ini, Berpandukan

beberapa keputusan dapat diambil untuk

memastikan perniagaan yang dijalankan akan beroperasi dengan menguntungkan atau sebaliknya.

Desmond dan Faulkner (1995) menegaskan, terdapat satu faktor yang lebih utama dari faktor yang lain untuk membezakan antara perniagaan yang berjaya dengan yang menemui kegagalan. Faktor

berkenaan ialah lokasi atau ruang niaga. Berdasarkan pengalaman beliau, lokasi adalah faktor menentukan kebarangkalian ketidakpastian terhadap perniagaan yang dijalankan. Bagi

perniagaan runcit dan perkhidmatan, kedua-duanya memerlukan premis yang tetap pada lokasi tertentu yang mana menjadi laluan utama kepada pengguna. Jika sesuatu tempat yang khusus seperti ini telah membawa kepada kejayaan kepada perniagaan berkenaan, maka sekiranya perubahan lokasi premis dipindahkan ke tempat lain belum tentu perniagaan ini akan berjaya. Begitu juga halnya jika premis lokasi perniagaan yang di sewa sudah tamat dan perniagaan terpaksa berpindah, ini akan menj adi satu

ketidakpastian dalam meraih kejayaan kelak. Jika perniagaan hanya bergantung kepada lokasi sepenuhnya belum mencukupi untuk meraih kejayaan kerana ada beberapa faktor penyumbang kepada keadaan ketidakpastian dalam ha1 ini. Antara yang dikemukan oleh mereka ialah mengenai perubahan demografi dan corak pengguna. Perubahan demografi seperti umur, bangsa dan pendapatan menyumbang kepada permintaan terhadap sesuatu produk atau sebaliknya.

Faktor lain yang turut memberikan kesan terhadap perniagaan yang diperkatakan ialah mengenai undang-undang/peraturan. Ia memberikan impak secara terus jika jenis perniagaan yang dipilih itu terpaksa memenuhi keperluan dan tuntutan undang-undang

atau peraturan berkenaan. Ini bermula sejak penubuhan sehinggalah kepada bayaran cukai, gaji, pampasan, insuran, pembubaran dan lain-lain. Harper ( 199 1 ), menjelaskan pengusaha perlu memilih pada peringkat awal perancangan lagi bagi menentukan kesesuaian organisasi perniagaan terhadap undangundang yang bakal ditempuhi. Kebanyakkan perniagaan akan menjalankan operasi perniagaan berdasarkan tiga keperluan

perundangan perniagaan. Antaranya ialah perniagaan tunggal, perkongsian dan syarikat kerjasama. Setiap pengusaha perlu memahami kretiria-kretiria yang terkandung di dalam peruntukan perundangan yang dipilih bagi organisasi perniagaan berkenaan.

Menyentuh mengenai Undang-undang atau peraturan ataupun akta terdapat berbagai pandangan yang telah diberikan

mengenainya. Menurut Munkner (1988), dalam negara -negara di mana pembangunan koperasi adalah digalakkan oleh Kerajaan sebahagian daripada aspek-aspek tertentu telah menambah lagi masalah pengauditan koperasi seperti berikut:

a)

Minat kerajaan terhadap pengauditan koperasi yang diadakan secara berterusan akan menjadi bertambah kuat kiranya koperasi berkenaan adalah merupakan koperasi yang menerima pinjaman kerajaan.

b)

Di dalam koperasi yang baru ditubuhkan di mana ahli jawatankuasa dan pengurusannya masih belum

berpengalaman, khidmat nasihat dari pasukan audit koperasi amatlah berguna sekali. Tetapi sekiranya di dalam keadaan berkenaan masalah yang sering terjadi ialah Pegawai Jabatan Koperasi membantu dan

menasihati pihak pengurusan sehingga sukar untuk membezakan pada masa bilakah Pegawai berkenaan bertindak atas sifatnya sebagai penasihat koperasi dan

pada bila masa bertindak sebagai pengurus koperasi. Oleh itu campur tangan secara lansung dari pegawai kerajaan dalam pengurusan koperasi hendaklah dihindari sama sekali.

cl

Satu lagi masalah berkenaan dengan latihan dan perlantikan juruaudit koperasi di dalam skim biasa dalam Jabatan Koperasi. Ini bagi juruaudit berkelibar menjalankan membolehkan

pengauditan sehingga

kesatuan audit koperasi ditubuhkan.

Menurut Ghafar (Mingguan Malaysia, 13.8.1989) cadangan yang dibuat oleh Biro Angkasa untuk meminda akta-akta tertentu mengenai koperasi bagi mengatasi masalah pengauditan yang semakin serius di dalam koperasi, di mana 51 mereka bukan sahaja

kekurangan Wang untuk bayaran audit bahkan juga menyebabkan kelewatan pengauditan yang menyebabkan mesyuarat agung tergendala. Menurutnya lagi, kini terdapat 1,500O koperasi kecil yang menghadapi masalah ini. Jika perlu kita akan mencadangkan supaya akta yang terlibat itu dipinda untuk membolehkan cadangan itu dilaksanakan atau jika keadaan menyulitkan kita akan cuba mengubah suaikan cadangan itu.

Berkaitan dengan cadangan ini (Berita Harian, 20.8.89), Angkatan Kerjasama Koperasi Malaysia meminta kerajaan meminda Akta Koperasi 1 9 4 8 bagi mewajibkan semua juruaudit dalam

membentangkan penyata belanjawan di mesyuarat agung-agung koperasi masing-masing. Menurut Yang Dipertua Angkasa, Prof

Diraja Ungku Abdul Aziz, berkata peraturan itu penting bagi mengelak penyelewengan dan memastikan perbelanjaan sebenar koperasi terlibat didedahkan. Penyelewengan berlaku terutama di segi perbelanjaan semasa, ini mudah dilakukan kerana juruaudit luar hanya membentangkan butir-butir yang diserahkan oleh bendahari sahaja.

Mengikut Hans-H. Munkner (Berita Minggu, 7.4.1996), terdapat dakwaan undang-undang atau akta koperasi di negara, ini yang menyekat kegiatan koperasi. Beliau menjelaskan jika kerajaan mengawal ketat pergerakan koperasi melalui penguatkuasaan

undang-undang, ia

adalah

untuk

kebaikan

ahli

atau

pemimpinnya. Jika untuk memuaskan ahli, mereka sepatutnya yang mengawal dan mengetatkan peraturan dalam koperasi

bukannya undang-undang kerajaan.

Dalam seksyen 54, akta koperasi (pindaan) 1996 yang diterbitkan dalam warta pada 12 September 1996 mengatakan, tiada koperasi berdaftar boleh melaburkan wang berlebihannya dengan apa-apa cara lain kecuali dengan kelulusan Ketua Pendaftar. Dalam ha1 ini beliau menegaskan bahawa keperluan untuk melabur dalam mana-mana organisasi perniagaan atau badan-badan lain yang difikirkan sesuai tidak sepatutnya memohon mendapat kelulusan daripada Pendaftar Koperasi. Ini disebabkan wang lebihan itu adalah hak milik koperasi yang mana pelaburan itu merupakan salah satu proses mendidik dan melahirkan koperasi yang berdikari.

Ungku Abdul Aziz, Presiden Angkasa dalam The Star (31.6.1995), di ruangan Business Focus menegaskan bahawa syarikat swasta adalah lebih mementingkan keuntungan dan perkembangan syarikat. Manakala koperasi sepatutnya lebih menitikberatkan cara untuk memberikan perkhidmatan yang lebih baik kepada ahliahlinya, dengan membuka ruang yang lebih untuk ahli-ahli

melibatkan

diri

dalam

kegiatan

operasi koperasi melalui

perlantikan Lembaga Pengarah.

Oleh sebab itu didapati bahawa terdapat dua perbezaan pentadbiran undang-undang antara koperasi dengan syarikat swasta. Dalam syarikat swasta, Pendaftar Syarikat lebih

menekankan kebertanggungjawaban kepada pemegang saham untuk menentukan pengendalian syarikat. Sebaliknya dalam

dalam koperasi Pendaftar Koperasi mempunyai peranan yang berbeza iaitu mengawal akan aktiviti koperasi termasuk tujuan pendaftaran dan pentadbiran pendaftaran koperasi, seperti

seksyen 7 dan sekyen 71 Akta Koperasi 1993.

Dalam ha1 ini, IL0 (1988), telah menjelaskan bahawa arah tuju, pengurusan, pengawasan dan latihan dalam koperasi dipengaruhi oleh undang-undang negara yang mana koperasi tersebut bergerak. Koperasi ini boleh bertindak atau dihalang bertindak berdasarkan undang-undang yang sedia ada. Bagaimanapun, kebanyakan negara telah mempunyai peruntukan khas undangundang untuk koperasi. Jika undang-undang ini ditafsirkan

umum, maka pihak koperasi boleh melalui badan induk koperasi negara berkenaan membentuk satu undang-undang atau akta kecil yang akan dikuatkuasakan dan disahkan oleh kerajaan.

Dalam undang-undang kecil atau akta perlu dijelaskan mengenai objektif tersebut yang setara dengan perlembagaan.

Menyentuh perkaitan undang-undang dalam kegiatan perniagaan, Moussavi Barab (1988) mengatakan, keperluan undang-undang yang menekankan mengenai perniagaan kecil mesti memenuhi pelbagai borang sebagai memenuhi keperluan kerajaan adalah antara pekara yang selalu menjadi rungutan. Kawalan harga dan upah buruh melalui kuatkuasa undang-undang tidak menyebelahi perniagaan kecil walaupun sebenarnya undang-undang adalah perlu bagi mengawal kestabilan ekonomi sesebuah negara.

D a l a m p e r k a i t a n ha1 ini, K y a m b a l e s a (1994), m e n g a t a k a n permasalahan yang melibatkan kerajaan dalam perniagaan kecil termasuklah penguatkuasaan undan-undang/peraturan seperti

lesen dan pengcukaian. Terdapat juga gangguan dari pegawai yang menguatkuasakan undang-undang perniagaan tersebut y a n g

menyebabkan peniaga menjadi tertekan. Kegiatan politik tempatan turut memberikan sedikit impak terhadap kegiatan peniagaan kecil sekiranya mereka terlalu member&an tekanan kepada kegiatan dan operasi perniagaan.

Mengikut Hendon ( 1992) terdapat banyak peniaga menyertai pasaran hanya memperlolehi jumlah kecil pasaran dari yang 5

dijangkakan. Keadaan ini disebabkan pasaran prodwk berkenaan adalah kecil menyebabkan pulangan tidak dapat menampung pelaburan. Untuk mengatasi masalah itu peniaga sepatutnya mengetahui kawasan sempadan persaingan dalam pasaran produk berkenaan serta perkembangan pasaran masa depan. Satu lagi kesilapan yang selalu dibuat ialah mengenai perletakan harga pada produk yang ditawarkan. Masalah utama dalam ha1 ini ialah perletakan harga yang terlalu tinggi dan tidak tahu untuk meletakan harga pada paras yang menyakinkan. Keadaan ini menyebabkan pengguna akan beralih kepada produk persaing.

Malek (1995) menjelaskan bahawa, sebilangan besar peruncit tidak menggunakan sepenuhnya peluang dan kelebihan aktiviti promosi untuk meningkatkan imej dan jualan produk perniagaan mereka, khususnya dikalangan peruncit kecil dan sederhana. Keseluruhan mereka menganggap promosi hanya untuk peruncit besar dan melibatkan kos yang tinggi. Kefahaman seperti ini mesti dikikis kerana promosi produk tidak semestinya dilakukan secara besarbesaran dan boleh dibuat mengikut kemampuan kewangan mereka sendiri. Tanggapan bahawa promosi produk merupakan satu pembaziran dan jualan tidak dapat ditingkatkan adalah tidak tepat d a n salah, sedangkan promosi bertujuan untuk

memperkenalkan produk atau perkhidmatan yang ditawarkan.

Beliau seterusnya menambah bahawa pemasaran produk dan perkhidmatan merupakan pemahaman ke atas kehendak

pengguna dan keperluan pengguna dan seterusnya memenuhi keperluan tersebut. Pelanggan mungkin hanya membeli produk dan perkhidmatan yang mampu memberikan kepuasan daripada aspek psikologi, ego dan yang terpenting kepuasan dari segi ekonomi dan nilai Wang. Aspek persembahan dalaman juga disentuh oleh beliau yang mengatakan bahawa ia merupakan faktor terpenting di dalam memperagakan produk dan

perkhimatan. Persembahan dan penyusunan yang berkesan akan memberikan banyak faedah kepada peruncit terutama di dalam meningkatkan jualan, memudahkan pengurusan stok,

mengurangkan produk rosak dan menggunakan ruangniaga dengan optima.

Menyentuh dalam pegeluaran produk dan harganya, Moussavi Barab ( 1988) menyatakan bahawa, pendapat ahli-ahli ekonomi, pengusaha dan kerajaan serta pegawai pengurusan bersetuju mengenai antara punca kegagalan perniagaan kecil adalah faktor persaingan yang wujud dari syarikat gergasi terhadap produk yang ditawarkan. Syarikat besar berkeupayaan mengeluarkan produk yang cepat dengan harga yang murah di bandingkan dengan perniagaan kecil.

m

Pemasaran juga merupakan antara masalah yang dikemukan oleh Kyambalesa (1994). Masalah ini lebih tertumpu pada bidang promosi produk dan pengagihan produk. Disebabkan kekurangan sumber dan jumlah produk yang terhad perniagaan kecil biasaya memilih promosi sales talk bagi memenuhi keperluan perniagaan mereka. Kekurangan maklumat serta tiada pengetahuan dalam soal ini menyebabkan mereka gagal untuk melihat potensi pasaran dan meningkatkan jumlah jualan. Dalam pengagihan produk didapati keupayaan mereka agak terhad dalam menyimpan produk dan pemindahan fizikal produk. Keadaan ini menyebabkan bekalan sentiasa terdedah kepada tidak mencukupi apabila permintaan meningkat secara mendadak.

Berdasarkan kepada produk, mengikut Francese dan Piirto (1992) menyatakan bahawa, adalah perlu dilakukan analisa pasaran sebelum sesuatu produk atau perkhimatan itu dilancarkan. Beliau menjelaskan bahawa di Amerika setiap tahun beribu produk baru dilancarkan tetapi kebanyakarmya akan luput begitu sahaja. Keadaan ini berlaku kerana produk itu tidak disasarkan kepada segmen yang sesuai. Biasanya segmen sesuatu produk itu dibuat berdasarkan demografi dan corak pembelian. Analisa pasaran bertujuan untuk memberikan gambaran yang jelas terhadap sikap pengguna dan bagaimana produk tersebut mendapat riaksi atau tindak balas dari pengguna. Ini akan membantu untuk mengesan

masalah yang munkin timbul sebelum ia menjejaskan jualan produk tersebut. Terjejasnya jualan akan memberkan kesan yang besar terhadap peniaga kecil, terutama dari segi pendapatan.

BAB III METHODOLOGI KAJIAN

3.1 PENDAHULUAN

Bab ini mengandungi metodologi kajian yang merangkumi sumber maklumat, teknik-teknik pengumpulan data dan laporan kajian rintis. Sumber maklumat merupakan perbincangan mengenai

tempat pengambilan data, iaitu sampel kajian terhadap populasi yang bakal digunakan.

Teknik-teknik pengumpulan data merangkumi kaedah dan pembahagian responden mengikut sekolah. Suatu teknik

pengumpulan data yang menggunakan borang soal-selidik digunakan bagi mendapatkan maklumat yang diperlukan dalam kaj ian.

Kajian rintis terlebih dahulu dijalankan untuk mengetahui kredibiliti dan kesahihan data-data yang diperolehi.

3.2

KAJIAN

RINTIS

Sebelum memulakan pengambilan keseluruhan data, kajian rintis (pilot study) terlebih dahulu dijalankan. Ini bertujuan untuk menentukan kesahan dan kobolehpercayaan data yang bakal diperolehi. Melalui kajian ini penentu kesahan (validity) dan kebolehpercayaan dalaman (internal realibility) soalan-soalan dalam soal selidik ini diuji.

Untuk melihat fenomena ini satu ujian yang menggunakan nilai yang dipanggil Cronbach Alpha digunakan. Biasanya nilai alpha yang kurang daripada 0.5 menunjukkan kebolehpercayaan

dalaman yang diragui. Sekiranya ini terjadi soalan-soalan yang berkaitan akan dilupuskan pada kajian sebenar nanti.

Di antara kebaikan lain menjalankan kajian rintis ialah:

a.

Menentukan bahawa soalan yang ditanya kelak sesuai dengan keadaan responden dan mudah difahami oleh mereka.

b.

Menganggarkan jumlah masa yang diperlukan untuk menjawab soalan-soalan yang dikemukan. Ini akan

61

lebih melicinkan tugas berat yang akan dipikul semasa ujian sebenar nanti.

C.

Mengaggarkan kos perbelanjaan untuk kajian ini nanti.

Sekolah Menengah Sultan Abdul Halim, Jitra telah dipilih bagi menjalankan kajian rintis ini. Seramai 35 orang pelajar sekolah berkenaan telah dipilih sebagai responden kajian. Hasil analisis menunjukkan Cronbach Alpha bagi keseluruhan soalan adalah 0.716. Menurut Sekaran (19921, alpha 0.7 menunjukkan

kebolehpercayaan dalaman yang tinggi dan boleh diterima kerana semakin alpha menghampiri dalamannya. nilai 1.0 semakin tinggi

kebolehpercayaan

Analisis

untuk tiap-tiap kumpulan item pula didapati hasilnya

seperti berikut:

a.

Item 10, 11, 12, 13 yang mewakilai faktor perkaitan koperasi memperolehi nilai alpha 0.725.

b.

Item 14,15,16. 17, 18 yang mewakili faktor modal memperolehi nilai alpha 0.608.

halangan

Q

C.

Item 19, 20, 21, 22, yang mewakili faktor lokasi atau ruang niaga memperolehi nilai alpha 0.8 18.

d.

Item 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 yang mewakili faktor akta atau undang-undang memperolehi nilai alpha 0.63 1.

e.

Item 30, 31, 32, 33, 34, 35 yang mewakili faktor produk atau perkhidmatan memperolehi nilai alpha 0.838.

Kebanyakan pekali Korelasi Pearson adalah tinggi

yang

menunjukkan setiap item berkolerasi positif antara sesama item yang lain. Hujah ini dikuatkan lagi dengan nilai p yang diperolehi dalam kajian ini. Kebanyakan nilai p yang diperolehi adalah lebih kecil berbanding dengan nilai 0.05. Malah pada sesetengahnya lebih kecil daripada nilai 0.01. Oleh yang demikian soalan soalselidik yang digunakan adalah sesuai untuk kajian dan responden yang diingini. Masa yang diperlukan untuk seseorang responden memberikan sumbangan mereka dalam menjawab persoalan yang dikemukan adalah selama lebih kurang 30 minit. Pelajar dikumpulkan d i d a l a m s e b u a h dewan k h a s bagi t u j u a n

memberikan maklumat yang dikehendaki dengan kerjasama guru koperasi melalui kebenaran Pengetua sekolah berkenaan.

3 . 3 POPULASI

KAJIAN

Populasi kajian ini terdiri daripada semua pelajar-pelajar yang menjadi ahli-ahli koperasi sekolah menengah di 14 buah