83222861 perlembagaan malaysia dalam konteks hubungan etnik

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA JABATAN PENDIDIKAN TEKNIK DAN KEJURUTERAAN

HUBUNGAN ETNIK UHS 1152 (2009)

PERLEMBAGAAN MALAYSIA DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

Ahli kumpulan:

Mohd Zulfadly bin Othman AP 060110 870309-12-5063

Muhamad Afzamiman bin Aripin AP 060112 871114-04-5041

Wan Zulkhairi bin Zakaria AP 060290 870203-03-5035

Zulhilmi bin Harman AP 060304 871008-08-6413

Akhmal Annas bin Hasmori AP 060008 870107-23-5467

Ismail Sabri bin Norihan AP 060559 870410-10-5251

Pensyarah : Pn. Hamidah bte Abd Rahman (K)

PERLEMBAGAAN MALAYSIA DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

KANDUNGAN

Penghargaan

Objektif

1.0 PENGENALAN

1.1 Islam dan Perlembagaan

2.0 KONSEP PERLEMBAGAAN

2.1 Konsep Umum.

2.2 Jenis-jenis Perlembagaan

3.0 SEJARAH PENGGUBALAN PERLEMBAGAAN MALAYSIA

3.1 Malayan Union

3.2 Persekutuan Tanah Melayu

3.3 Sistem Ahli

3.4 Rundingan London

3.5 Suruhanjaya Reid

4.0 STRUKTUR DAN KANDUNGAN UMUM PERLEMBAGAAN MALAYSIA

4.1 Pengenalan Umum

4.2 Ciri-ciri Perlembagaan Malaysia

4.3 Struktur dan Kandungan Perlembagaan Malaysia

5.0 UNSUR-UNSUR TRADISI PERLEMBAGAAN DAN KONTRAK SOSIAL

5.1 Bahasa Melayu

5.1.1 Rasional Perkara 152

5.2 Agama Islam


5.3 Kedudukan Istimewa Orang Melayu dan Bumiputera Sabah dan Sarawak

5.4 Rasional Perkara 153

5.4.1 Perkhidmatan Awam

5.4.2 Ekonomi

5.4.3 Pendidikan

6.0 KESIMPULAN

Apendiks

Bibilografi

PENGHARGAAN Alhamdulillah,

Bersyukur kami kehadrat Allah s.w.t. kerana dengan izin dan hidayah petunjuk dariNya

dapat juga kami menyiapkan tugasan yang diberikan ini dalam tempoh yang telah

ditetapkan.

Tidak lupa juga kami ingin mengucapkan jutaan terima kasih kepada pensyarah kami,

Puan Hamidah Bte Abdul Rahman yang telah banyak bertungkus lumus untuk

memberikan tunjuk ajar serta teguran dan kritikan yang membina kepada kami dalam

usaha kami untuk menghasilkan kerja yang berkualiti di samping menepati criteria yang

telah ditetapkan.

Sepanjang kami menyiapkan laporan ini, kami juga ingin menyampaikan setinggi-tinggi

penghargaan kepada rakan-rakan seperjuangan kami yang telah banyak membantu serta

memberikan idea-idea yang bernas kepada kami. Jasa baik dan keikhlasan mereka amat

saya hargai.

Tidak lupa juga kepada kedua ibu bapa kami yang telah banyak memberikan semangat

dan dorongan serta doa yang tidak putus-putus untuk memudahkan kami menjalani

kehidupan gaya universiti yang semakin hari semakin mencabar ini.

Akhir kata, sekali lagi kami ingin mengucapkan jutaan terima kasih kepada semua yang

terlibat dalam proses untuk kami menyiapkan tugasan yang sangat mencabar ini. Sekian,

Wassalam.

OBJEKTIF

1. Untuk memenuhi dan menepati keperluan yang telah ditetapkan dalam kursus ini.

2. Untuk memahami dengan lebih mendalam tentang Perlembagaan Negara dalam

konteks Hubungan Etnik.

3. Untuk meransang minda pembaca dalam menghayati matlamat dan objektif sesuatu

perlembagaan itu diwujudkan.

4. Untuk membentuk generasi muda yang seimbang dari segi intelek, rohani, emosi dan

jasmani, serta yang produktif dan bertanggungjawab kepada agama, bangsa dan

Negara.

5. Untuk mengukuhkan hubungan di antara pelbagai etnik di Negara dengan memahami

dengan lebih mendalam tentang latar belakang sejarah Perlembagaan Negara.

1.0 PENGENALAN

Malaysia sebagai sebuah negara yang pesat membangun dan terdiri daripada

pelbagai kaum, begitu beriltizam ke arah mewujudkan sebuah negara yang harmoni

mempunyai semangat perpaduan yang mantap dan ikatan integrasi yang erat antara kaum

dan wilayah. Ini penting bagi menjamin kelangsungan negara Malaysia sebagai sesebuah

Negara yang berbilang kaum dan mempunyai wilayah yang terpisah dengan negeri-

negeri.

Perkara-perkara yang dianggap mengutungkan orang Melayu dalam

Perlembagaan Malaysia diimbangi dengan peruntukan lain yang juga memberi kelebihan

kepada kaum bukan bumiputera. Perkara yang menetapkan Islam sebagai agama bagi

persekutuan dimbangi dengan peruntukan kebebasan bagi setiaprakyat untuk menganut

dan mengamalkan apa-apa agama dalam suasana aman dan harmoni. Kerajaan juga telah

menetapkan kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak

diimbangi dengan memperuntukkan bahawa kerajaan tidak boleh melucut, menarik balik

atau menyebabkan hak kaum lain terhakis.

1.1 Islam dan Perlembagaan

Kududukan Islam di Malaysia sebagai agama rasmi menjadikan aspek hukum dan

peraturan Islam menjadi sesuatu yang penting dalam perangkaan Perlembagaan Malaysia.

Namun, disebabkan kepelbagaian bangsa dan etnik, perlembagaan Malaysia telah digubal

supaya sesuai dan praktikal diperuntukkan kepada setiap anggota masyarakat Malaysia.

Perkara ini meyebabkan tidak semua hukum dan peraturan Islam dipraktikkan dalam

Perlembagaan Malaysia.

Terlebih dahulu, secara umumnya, Perlembagaan Islam perlulah mempunyai

empat unsur utama yang menjadi sumber rujukan iaitu al-Quran, as-Sunnah, amalan

Khulafah al-Rasyidin dan pendapat golongan mujtahid (menurut al Maududi). Antara

contoh perlembagaan yang bertunjangkan Islam yang terbaik ialah Perlembagaan

Madinah yang diasaskan oleh Nabi Muhammad S.A.W pada tahun 622M. Dalam

Perlembagaan Madinah, Nabi Muhammad telah merangka satu sahifa atau perlembagaan

yang terdiri daripada 47 fasal yang meliputi segala keperluan negara Islam.

Walaupun penduduk Madinah terdiri daripada golongan orang Yahudi yang

bukan beragama Islam, namun perlembagaan ini telah meletakkan Allah dan Rasul

sebagai rujukan utama dalam semua perkara. Hasilnya, Perlembagaan Madinah yang

merupakan perlembagaan bertulis pertama dunia telah membuktikan bahawa satu

persekutuan orang Islam dan bukan Islam mampu dibentuk dengan sempurna melalui

tujuan-tujuan dan kepentingan politik bersama.

2.0 KONSEP PERLEMBAGAAN

2.1 Konsep Secara Umum

Perlembagaan sesebuah organisasi atau negara menjelaskan bentuknya,

strukturnya, aktiviti-aktivitinya, sifat-sifatnya dan peraturan-peraturannya yang utama.

Perkataan ini berasal dari perkataan Latin “constitutio” yang bermaksud undang-undang

penting, yang biasanya dikeluarkan oleh seorang Maharaja, dan digunakan secara meluas

dalam penggubalan undang-undang berkanun iaitu keputusan relevan untuk ketua agama

iaitu Paus.1

Manakala makna lain perlembagaan mengikut terma Latin pula “ultra vires”

merujuk kepada segala aktiviti yang terkeluar dari skop aktiviti yang dibenarkan oleh

perlembagaan organisasi tersebut. Contohnya, sebuah kesatuan pelajar mungkin ditegah

dari terlibat dengan aktiviti yang tidak berkaitan dengan hal ehwal pelajar. Sekiranya

kesatuan ini masih melibatkan diri dalam aktiviti yang tidak berkaitan dengan pelajar,

aktivitinya boleh dianggap sebagai 'ultra vires'. Satu contoh lagi ialah undang-undang

negeri. Jika perlembagaan negara menetapkan bahawa kerajaan negeri tidak berkuasa

atas hal-hal perbankan, sebarang undang-undang negeri yang melibatkan bank boleh

dianggap sebagai termansuh atau "ultra vires" oleh Mahkamah Persekutuan atau

Mahkamah Perlembagaan.

Secara umum, perlembagaan merupakan dasar atau formula yang menyatakan

bagaimana kuasa-kuasa awam di sesebuah negara dipertanggungjawabkan. Dari sudut

yang lain perlembagaan juga boleh dikatakan sebagai prinsip-prinsip asas yang

merangkumi nilai-nilai yang utama bagi sesebuah negara dan masyarakat. Perlembagaan

yang merupakan tulang belakang biasanya muncul serentak dengan pembentukan

sesebuah negara. Menurut Abdul Aziz Bari, perkara ini berpunca daripada pengalaman

pahit; sesuatu yang cuba dielakkan dalam rejim baru yang hendak dibentuk melalui

1 http://ms.wikipedia.org/wiki/Perlembagaan

perlembagaan itu (Abdul Aziz 2001:3). Perkara inilah yang berlaku Perancis selepas

revolusi pada tahun 1789, perang kemerdekaan di Amerika Syarikat pada tahun 1776

atau kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1957. Bagi sesebuah negara

yang berdaulat, perlembagaan merupakan undang-undang tertinggi dan setiap orang perlu

mematuhi keluhurannya. Kewujudannya adalah sebagai panduan mengatur dan

menyelaras pemerintahan di samping berperanan sebagai panduan atau rujukan kepada

pementukan undang-undang sesebuah negara.

Secara ringkasnya, maksud dan konsep perlembagaan adalah sesuatu yang relatif

mengikut bangsa dan negara kerana dasar-dasar penjajah dan proses-proses untuk setiap

negara mencapai kemerdekaan adalah berbeza. Sebagai buktiya, sejarah ada

menunjukkan bahawa kemunculan perlembagaan seiring dengan kebangkitan rakyat. Ini

dapat dilihat seperti yang pernah berlaku di Perancis, Amerika Syarikat atau negara-

negara yang dahulunya pernah dijajah seperti India dan Indonesia. Terdapat juga

keadaan-keadaan yang menyebabkan persepsi atau tanggapan terhadap konsep

perlembagaan berubah seperti apabila kemunculan perlembagaan tersebut tidak didorong

oleh demokrasi atau dikanunkan oleh seseorang berfahaman feudal atau diktator (Abdul

Aziz 2001:6)

2.2 Jenis-jenis Perlembagaan

Secara amnya, perlembagan boleh dikategorikan kepada dua iaitu perlembagaan

bertulis dan perlembagaan tidak bertulis. Perlembagaan bertulis merupakan

perlembagaan yang terkumpul atau dikanunkan dalam sesebuah dokumen. Kebanyakan

negara-negara di dunia pada masa kini mempunyai perlembagaan dalam bentuk bertulis

iaitu terkandung dalam satu dokumen yang khusus. Hanya United Kingdom, Israel dan

New Zealand yang mempunyai perlembagaan yang tidak bertulis (Abdul Aziz 5:2001).

Manakala perlembagaan tidak bertulis pula adalah perlembagaan yang tidak

dikanunkan dalam dokumen. Biasanya perlembagaan yang tidak bertulis melibatkan

perkara-perkara yang tidak memerlukan penjelasan yang terperinci. Sebagai contoh, di

Malaysia kebanyakan hukum-hukum Islam tidak diperincikan di dalam perlembagaan

kerana kesemua hukum dan peraturan Islam telah lengkap dinyatakan di dalam Al Quran.

Contoh lain adalah seperti dalam Perlembagaan United Kingdom di mana prinsip-

prinsipnya bertaburan dalam Akta Parlimen, piagam, konvensyen, adat dan amalan

perlembagaan.

Jika dilihat daripada sudut yang lain, perlembagaan bertulis juga mengandungi

unsur-unsur tidak bertulis. Sebagai contoh, dalam Perlembagaan Persekutuan, walaupun

ada menyatakan pembentukan Kabinet, tetapi Perlemagaan tidak menyebut secara

terperinci setiap aspek tugas setiap tugas dan kuasa para negeri.

3.0 SEJARAH PENGGUBALAN PERLEMBAGAAN MALAYSIA

Perlembagaan Malaysia mempunyai sejarahnya yang tersendiri. Perlembagaan

Malaysia banyak dipengaruhi oleh siri sejarah Malaysia di mana banyak liku dan cabaran

terpaksa dihadapi oleh pejuang dan pemimpin terdahulu. Merujuk pada fakta sejarah,

selama 446 tahun, golongan penjajah yang silih berganti seperti Portugis, Belanda dan

Inggeris serta Siam dan Jepun pernah menjadikan negeri- negeri Melayu sebagai tanah

jajahan mereka. Keadaan ini membawa kepada kebangkitan orang Melayu yang bangkit

menentang penjajah dan bersatu untuk membebaskan negeri-negeri Melayu dari

cengkaman kuasa penjajah. Nama-nama seperti Dato’ Maharaja Lela, Dol Said, Mat

Kilau, Tok Gajah, dan lain-lain lagi merupakan nama yang tidak asing lagi dalam

perjuangan berdarah menentang penjajah.

Kebangkitan orang Melayu dalam menentang penjajahan turut digerakkan

melalui semangat kebangsaan. Pada awal abad ke 20, muncul intelek-intelek Melayu

yang menyedari betapa perjuangan menuntut kemerdekaan bukan hanya melalui senjata

tetapi boleh juga dilakukan melalui rundingan. Pada waktu tersebut, pertubuhan-

pertubuhan seperti Kesatuan Melayu Singapura, Kesatuan Melayu Selangor, Kesatuan

Melayu Muda dan media massa seperti Utusan Melayu, Majlis adalah medium bagi

gerakan menentang penjajah. Tokoh-tokoh intelektual Melayu seperti Mohamad Eunos,

Ibrahim Haji Yaakob, Ahmad Boestamam, dan ramai lagi mendapat inspirasi daripada

gerakan kemerdekaan luar negeri, bangkit untuk menyedarkan orang Melayu agar bangun

menuntut kemerdekaan daripada penjajah.

Apabila Jepun menyerah kalah kepada Inggeris pada tahun 1945, perjuangan

menuntut kemerdekaan ini semakin membara di kalangan orang Melayu. Dalam tempoh

peralihan kuasa, Parti Komunis Malaya (PKM) telah menimbulkan kekacauan dan huru-

hara selama 14 hari. Dalam situasi tersebut, belaku pergaduhan di antara orang Melayu

dan PKM yang majoriti dianggotai oleh orang Cina. Keadaan itu menyebabkan Inggeris

memperkenalkan Pentadbiran Tentera British (British Military Administration-BMA) dan

seterusnya digantikan dengan Malayan Union (MU).

3.1 Malayan Union

Penubuhan Malayan Union telah diluluskan oleh Parlimen British pada 10

Oktober 1945 di mana Sir Harold MacMichael telah dilantik sebagai wakil kerajaan

British untuk mendapatkan tandatangan daripada Raja-Raja Melayu.

Sebab-sebab Malayan Union diperkenalkan ialah;

1. Persediaan membentuk kerajaan sendiri.

2. Melahirkan pentadbiran yang licin.

3. Mengawal kuasa politik orang Melayu.

4. Menjimatkan kos pentadbiran melalui penyatuan Negeri-Negeri Melayu

Bersekutu, Negeri-Negeri Selat, dan Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu.

5. Membentuk bangsa Malayan Union.

Selepas Perang Dunia Kedua, Inggeris cuba memaksakan penubuhan gagasan

Malayan Union ke atas neger-negeri Melayu. Segala mekanisme undang-undang

berhubung dengan gagasan yang dikemukakan pada 1946 ini telah pun disempurnakan.

Di bawah gagasan ini Tanah Melayu akan diperintah oleh seorang Gabenor yang

bertanggungjawab terus ke Pejabat Tanah Jajahan di London.Abdul Aziz Bari.15:2001)

Ciri-ciri Malayan Union yang ingin diperkenalkan oleh British ialah;

1. Semua Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, Negeri-Negeri Melayu Tidak

Bersekutu, dan Negeri-Negeri Selat disatukan di bawah pemerintahan

Gabenor British. Gabenor British dibantu oleh Majlis Eksekutif, Majlis

Undangan, dan Majlis Raja-Raja Melayu.

2. Singapura diasingkan kerana kepentingannya sebagai pelabuhan bebas.

3. Raja-Raja Melayu hilang kedaulatan kerana hanya berkuasa dan bersuara

dalam soal agama Islam dan adat istiadat Melayu sahaja.

4. Kewarganegaraan sama rata dengan prinsip jus soli menjadi asas kerakyatan

Malayan Union

Jus soli merujuk pada kelayakan menjadi rakyat Malayan Union

kepada sesiapa yang lahir di Tanah Melayu dan Singapura.

Mereka yang berumur 18 tahun dan ke atas dan telah bermastautin

selama 10 hingga 15 tahun akan diberikan kerakyatan.

Mereka yang berumur kurang daripada 18 tahun yang merupakan anak

warganegara di atas, turut di beri kerakyatan.

Semua rakyat British daripada tanah jajahan takluknya boleh menjadi

rakyat Malayan Union.

Cadangan untuk memperkenalkan Malayan Union oleh Inggeris mendapat

pelbagai reaksi penduduk Tanah Melayu terutamanya orang Melayu. Malayan Union

mendapat tentangan yang hebat daripada orang Melayu atas beberapa faktor-faktor iaitu;

1. Kuasa Raja-Raja Melayu jelas terhakis dalam urusan pentadbiran negeri dan

hanya berkuasa dalam soal agama Islam, adat istiadat Melayu dan mengetuai

Majlis Penasihat Melayu.

2. Singapura diasingkan dari Malayan Union dan ia kekal sebagai tanah jajahan

Inggeris.

3. Hak kerakyatan diberikan berdasarkan prinsip jus soli iaitu penduduk asing yang

bermastautin lebih 10 tahun dan lahir selepas Malayan Union, menjadi

warganegara.

4. Hak sama rata kepada semua warganegara tanpa mengira bangsa iaitu penduduk

peribumi tidak memiliki sebarang keistimewaan.

5. Orang Melayu membantah tindakan Sir Harold MacMichael yang memaksa dan

mengugutRaja-Raja Melayu bahawa baginda akan diturunkan daripada takhta

sekiranya enggan menerima Malayan Union.

Dengan gagasan itu, Raja-Raja Melayu tidak lagi mempunyai kedaulatan dan

orang-orang bukan Melayu akan diberi taraf yang sama dengan kaum peribumi. Inilah

yang membangkitkan tentangan di kalangan orang-orang Melayu(Abdul Aziz Bari.

15:2001).

Walaupun mendapat tentangan yang hebat daripada orang Melayu, British tetap

mengisytiharkan Malayan Union pada 11 April 1946 dengan Sir Edward Gent dilantik

sebagai Gabenor yang pertama. Orang Melayu bertindak memulaukan majlis

pengisytiharan tersebut dan memaksa British membatalkan penubuhan Malayan Union

dan menggantikannya dengan Persekutuan Tanah Melayu.

3.2 Persekutuan Tanah Melayu

Susulan penentangan hebat dan berterusan daripada orang Melayu mengenai

Malayan Union, British bertindak membubarkan Malayan Union. British amat

memerlukan sokongan orang Melayu dalam penubuhan Malayan Union tetapi sebaliknya

yang berlaku. Seterusnya, British menubuhkan Jawatankuasa Kerja pada bulan Julai 1946

yang terdiri daripada 4 wakil Raja-Raja Melayu, 2 wakil UMNO, dan 6 pegawai British.

Jawatankuasa ini dipertanggungjawabkan merangka satu bentuk perlembagaan yang

dapat diterima oleh orang Melayu. British juga menubuhkan Jawatankuasa Perundingan

pada bulan Disember 1947 yang terdiri daripada orang Cina, India dan Eropah.

Jawatankuasa ini bertanggungjawab mendapatkan pandangan orang bukan Melayu

mengenai perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu.

Setelah semua proses dijalankan melalui jawatankuasa yang ditubuhkan , suatu

perjanjian antara Raja-Raja Melayu dan British diadakan di King’s House, Kuala

Lumpur pada 21 Januari 1948. Perjanjian ini dinamakan Perjanjian Persekutuan Tanah

Melayu 1948. Dalam perjanjian itu, tarikh 1 Februari 1948 dipilih sebagai tarikh

Persekutuan Tanah Melayu ditubuhkan secara rasmi. Ciri-ciri utama Perjanjian

Persekutuan Tanah Melayu 1948 ialah;

1. Sebuah persekutuan dibentuk dengan gabungan 11 buah negeri. Manakala

Singapura kekal sebagai tanah jajahan berasingan.

2. Persekutuan Tanah Melayu diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British dengan

dibantu Majlis Undangan Persekutuan dan Majlis Mesyuarat Kerajaan

Persekutuan.

3. Majlis Mesyuarat Persekutuan akan dianggotai oleh 17 ahli iaitu 7 ahli rasmi, 7

ahli tidak rasmi, dan 3 ahli ex-officio.

4. Pesuruhjaya Tinggi bertindak sebagai pengerusi Majlis Undangan Persekutuan

yang terdiri daripada 14 ahli rasmi, 9 orang Yang Dipertua Majlis Undangan

Negeri, 2 wakil dari Majlis Mesyuarat Negeri Melaka dan Pulau Pinang, dan 50

ahli tidak rasmi yang mewakili kaum masing-masing.

5. Raja-Raja Melayu diberi semula hak dan kuasa memerintah tetapi perlu mendapat

nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri dan Majlis Undangan Negeri.

6. Syarat kewarganegaraan diperketatkan.

Seseorang pemohon mestilah lahir di Tanah Melayu dan telah

bermastautin selama 8 hingga 12 tahun.

Seseorang pemohon asing mestilah pemastautin selama 15 tahun.

Umur minimum bagi kedua-dua situasi adalah 18 tahun dan mempunyai

pengetahuan Bahasa Melayu yang baik.

7. Orang Melayu diberi hak istimewa sebagai kaum bumiputera dan mempunyai

perwakilan terbesar dalam Kerajaan Persekutuan dan Negeri.

3.3 Sistem Ahli

Pada tahun 1951, Sistem ahli diperkenalkan untuk melatih penduduk tempatan

dan kaum lain menerajui pentadbiran Tanah Melayu serta mendapatkan pengalaman

memerintah secara demokrasi. Menerusi Sistem Ahli, British melantik beberapa

warganegara Persekutuan Tanah Melayu menjadi ahli dalam Majlis Mesyuarat Kerja

Persekutuan yang diberi taraf menteri. 9 orang warga tempatan dilantik menjadi Ahli

dalam majlis ini iaitu :

Disamping memperkenalkan Sistem Ahli, beberapa siri pilihan raya turut

diadakan. Dimulai dengan pilihan raya pertama pada 1 Disember 1951 bagi memilih

wakil-wakil dalam Majlis Perbandaran Pulau Pinang. Pilihan raya yang julung-julung

kali diadakan telah dimenangi oleh Parti Perikatan yang terbentuk hasil permuafakatan

antara UMNO dan MCA dengan memenangi ke semua 9 kerusi yang dipertandingkan.

Seterusnya, pada bulan Februari, pilihan raya Majlis Perbandaran Kuala Lumpur

diadakan dengan mempertandingkan 12 kerusi. Sekali lagi lagi Parti Perikatan

memperolehi kemenangan dalam pilihan raya ini dengan memenangi 9 kerusi manakala

selebihnya dikuasai oleh IMP dan calon Bebas.

Bil. Nama Ahli Portfolio

1 Dato ’ Onn Bin Jaafar Ahli Hal Ehwal Dalam Negeri

2 O.A. Spencer Ahli Ekonomi

3 Tunku Yaakob Ibni Sultan Abdul Hamid Ahli Pertanian dan Perhutanan

4 Dr. Lee Tiang Keng Ahli Kesihatan

5 Dato ’ E.E.C. Thuraisingam Ahli Pelajaran

6 J.D. Hodgkinson Ahli Perindustrian dan Hubungan Sosial

7 J.D. Mead Ahli Perumahan dan Kerja Raya

8 Dato’ Mahmud Mat Ahli Tanah, Perlombongan dan Perhubungan

Melalui siri pilihan raya yang diadakan, jelas dapat memberi banyak pengalaman

kepada rakyat dan pemimpin dalam mentadbir negara melalui proses demokrasi.

Parti Perikatan pada tahun 1953, telah mencadangkan kepada British agar

diadakan pilihan raya untuk seluruh Tanah Melayu bagi memilih dan mengisi kerusi

Majlis Undangan Persekutuan. Pilihan raya tersebut berlangsung pada tahun 1955 di

mana Parti Perikatan yang terdiri daripada UMNO, MCA dan MIC telah meletakkan

calon di semua 52 kerusi yang dipertandingkan manakala parti-parti lain yang turut

bertanding adalah Parti Negara, Parti Islam Se-Malaya, dan lain-lain.

Apabila keputusan Pilihan Raya 1955 diumumkan, Parti Perikatan mendapat

kemenangan besar dengan memenangi 51 daripada 52 kerusi di mana 1 kerusi dimenangi

PAS iaitu di Kerian, Perak. Pilihan Raya 1955 menunjukkan Parti Perikatan semakin

mendapat tempat di hati rakyat tidak kira Melayu mahupun bukan Melayu. Pilihan Raya

ini juga merupakan perintis kepada usaha-usaha mendapatkan kemerdekaan daripada

British.

Sebuah kabinet yang diketuai oleh Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj sebagai

Ketua Menteri telah dibentuk selepas Pilihan Raya yang pertama pada tahun 1955.

Perkembangan ini menyediakan satu bentuk perwakilan bagi rakyat Malaya dalam

rundingan-rundingan kemerdekaan selepas itu.(Abdul Aziz Bari.16:2001)

3.4 Rundingan London

Kesepakatan antara kaum di Tanah Melayu terpampang jelas semasa rundingan

kemerdekaan ke London. Satu rombongan yang terdiri daripada lapan orang wakil yang

telah dipersetujui berangkat ke London pada bulan Februari 1956. Rombongan ini terdiri

daripada wakil-wakil Raja Melayu dan wakil perikatan. Tunku Abdul Rahman telah

mengetuai rombongan yang disertai oleh Dr. Ismail Abdul Rahman, Dato’ Abdul Razak

Hussein dan Kolonel H.S Lee, iaitu wakil-wakil daripada Perikatan.

Wakil-wakil Sultan pula terdiri daripada, Dato’ Panglima Bukit Gantang(Ketua),

Dato’ Nik Ahmed Kamil, En Abdul Aziz Majid dan Dato’ Mohd Seth. Setiausaha Tanah

jajahan British iaitu Lord Lennox-Boyd, mempengerusikan rundingan ini.

Perundigan ini memakan masa selama tiga minggu iaitu antara 18 Januari hingga 8

Febuari 1956. Hasil daripada perundingan tersebut, Perjanjian London telah

ditandatangani pada 8 Februari 1956. Dalam Perjanjian ini sebuah suruhanjaya bebas

telah dibentuk untuk mengkaji perlembagaan.

Berikut adalah persetujuan-persetujuan lain yang telah dicapai:

1. Kemerdekaan Tanah Melayu diletakkan pada 31 Ogos 1957

2. Tanah melayu berada dalam lingkungan Komenwel dan menjalankan

pemerintahan secara demokrasi.

3. British mendapat hak menempatkan tenteranya di Tanah Melayu.

4. Jawatan Setiausaha Kewangan dan Pengarah Gerakan akan diganti dengan

Menteri Kewangan dan Menteri Pertahanan dan dipegang oleh rakyat tempatan.

Pakatan Murni ini telah mendapat sokongan pelbagai kaum pada peringkat akar

umbi. Mereka telah bekerjasama membentuk permuafakatan politik Persekutuan Tanah

Melayu. Kerjasama ini amat penting dalam usaha untuk menangani tuntutan

kemerdekaan.

Tanah Melayu berusaha menyediakan diri untuk pemerintahan sendiri setelah

pengisytiharan perlembagaan Persekutuan pada 1 Februari 1948. Bertitik tolak daripada

perlembagaan yang digubal daripada persepakatan inilah juga terbentuknya

Perlembagaan Malaysia sekarang.

3.5 Suruhanjaya Reid

Hasil daripada persidangan perlembagaan yang telah diadakan di London selama

3 minggu, satu suruhanjaya dinamakan Suruhanjaya Reid dibentuk untuk menggubal

perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang bebas dan merdeka. Suruhanjaya ini

diketuai oleh Lord Reid (Hakim British), Sir Ivor Jennings (England), Sir William

McKell (Australia), B. Malik (India), dan Hakim Abdul Hamid (Pakistan). Beberapa isu

menjadi panduan suruhanjaya ini, antaranya termasuklah pembentukan sebuah kerajaan

persekutuan yang kuat dan pemberian kuasa autonomi kepada negeri dalam bidang

tertentu. Suruhanjaya ini juga mengambil kira isu kedudukan Raja-Raja Melayu dan hak

keistimewaan orang Melayu. Pewujudan satu bangsa Persekutuan Tanah Melayu juga

diberi perhatian. ( Ramlah Adam, Abdul Hakim Samuri...126:2005)

Suruhanjaya ini telah menerima 131 memorandum daripada pelbagai pihak

seperti Raja-Raja Melayu, parti-parti politik, orang ramai,dan individu-individu. Justeru

itu, perlembagaan ini menjadi kukuh dan praktikal serta dihormati kerana telah mendapat

persetujuan dan pandangan semua rakyat Malaysia. Persetujuan dan pandangan orang

Melayu dan bukan Melayu mengenai perkara-perkara dalam perlembagaan ini dikatakan

sebagai kontrak sosial.

Setelah laporan itu disiapkan pada awal tahun 1957ia telah dikemukakan

kepada Kerajaan British dan juga raja-raja. Ini diikuti oleh siri-siri mesyuarat di London

dan Kuala Lumpur bagi membincangkan isi laporan tersebut. Ini semua menghasilkan

Kertas Putih yang merupakan syor tambahan yang sebahagian besarnya merupakan hasil

semakan terhadap syor-syor yang dikemukakan Suruhanjaya Reid. (Abdul Aziz

Bari.17:2001)

Akhirnya pada 31 Ogos 1957, draf Perlembagaan Malaysia telah diterima dan

disytiharkan sebagai Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957. Perlembagaan ini

sekali lagi diperbaharui apabila Singapura, Sabah, dan Sarawak bergabung dengan

Persekutuan Tanah Melayu dan membentuk Malaysia pada 16 September 1963.

4.0 STRUKTUR DAN KANDUNGAN UMUM PERLEMBAGAAN MALAYSIA

4.1 Pengenalan Umum

Perlembagaan Malaysia yang telah mula digubal pada tahun 1957 telah

mengalami pelbagai perubahan dan penambahan dari segi struktur dan prinsip-

prinsipnya. Kini, perlembagaan Malaysia telah menjadi sebuah perlembagan yang begitu

lengkap dan sempurna kerana telah berjaya membentuk sebuah masyarakat yang makmur

walaupun terdiri daripada pelbagai agama, budaya dan bangsa.

Jika dilihat dengan teliti, Perlembagaan Malaysia bukanlah sesuatu yang mudah

untuk digubal kerana setiap prinsip yang dibuat perlu dilihat dari pelbagai aspek

terutamnya yang melibatkan hubungan etnik di Malaysia. Hal ini menjadikan

Perlembagaan Malaysia sesuatu yang unik jika dibandingkan dengan perlembagaan

negara-negara lain kerana mampu mencapai persepakatan dari pelbagai kaum di

Malaysia.

4.2 Ciri-ciri Perlembagaan Malaysia

Perlembagaan Malaysia mempunyai keistimewaannya sendiri terutamanya kepada

cirri-ciri tradisi atau mungkin lebih tepat lagi sifat-sifat peribumi atau asli perlembagaan

tersebut. Perkara ini termasuklah institusi beraja, agama Islam, kedudukan bahasa

Melayu dan hak-hak istimewa orang Melayu.

Perlembagaan Malaysia juga merupakan perlembagaan yang rigid iaitu

penggubalannya melibatkan rakyat negara dan tidak tertumpu kepada kuasa eksklusif

parlimen sahaja. Hal ini merupakan aspek yang penting kerana ia menujukkan bahawa

rakyat bersetuju dengan menggubalan Perlembagaan Malaysia dan seterusnya dapat

menghasilkan peruntukan yang sesuai diguna untuk semua etnik di Malaysia. Perkara ini

menyebabkan Perlembagaan Malaysia bersifat tempatan dan bukannya sesuatu yang

dicedok bulat-bulat daripada penjajah British.

Perangkaan Perlembagaan Malaysia yang berdasarkan sejarah dan kehendak

negara ini menjadikan ia bersifat federalisme (Abdul Aziz Bari 27:2001). Jika

dibandingkan dengan susunan-susunan negara federal yang lain, perlembagaan mereka

kebanyakannya digubal oleh kerajaan dan berdasarkan keperluan hidup mereka pada

masa kini. Sifat federalisme dalam perlambagaan nigara ini menyebabkan ia bersesuaian

dengan budaya dan cara hidup masyarakat Malaysia.

Perlembagaan Malaysia juga boleh dijeniskan dalam kategori Perlembagaan

Westminister kerana susunan bentuk kerajaannya biasanya didapati di Negara-negara

yang mengamalkan demokrasi berparlimen seperti Britain (Abdul Aziz Bari 32:2001).

Dari sudut yang lain pula, Perlembagaan Malaysia boleh dikelaskan sebagai

perlembagaan beraja kerana negara Malaysia mengamalkan prinsip monarki, iaitu

pemerintahan beraja. Yang di-Pertuan Agong, Raja-raja dan Yang dipertua Negeri

mempunyai peranan dan tanggungjawab masing-masing.

4.3 Kandungan Perlembagaan Malaysia

Secara kasarnya, Perlembagaan Malaysia terdiri daripada dua bahagian utama

iaitu Perlembagaan Persekutuan dan Perlembagaan Negeri. Perlembagaan Persekutuan

merupakan dokumen utama Perlembagaan Malaysia dan sebahagian besar dasar-dasar

pentadbiran negara terkandung di dalamnya. Manakala dasar-dasar asas bagi setiap

negeri terkandung di dalam Perlembagaan Negeri.

Perlembagaan Persekutuan

Perlembagaan Persekutuan terdiri daripada 199 peruntukan (tidak termasuk 28

peruntukan yang telah dimansuhkan) dan 13 Jadual yang memperincikan sebahagian

daripada 199 peruntukan tersebut. Peruntukan yang berjumlah 199 tersebut terbahagi

kepada 15 bahagian.

Bahagian Satu mengandungi peruntukan tentang nama persekutuan, agama Islam

dan perlembagaan sebagai undang-undang tertinggi persekutuan.

Bahagian Kedua dinamakan Kebebasan Asasi yang merangkumi peruntukan-

peruntukan yang boleh disifatkan sebagai perlindungan-perlindungan kepada hak-hak

asasi.

Bahagian tiga terdiri daripada peruntukan-peruntukan tentang kewarganegaraan.

Bahagian ii memperincikan bagaimana kewarganegaraan diperolehi dan ditamatkan.

Bahagian Empat diberi tajuk ”Persekutuan” dan di bawah bahagian ini terdapat

peruntukan-peruntukan mengenai Yang di-Pertuan Agong sebagai ketua negara, Majlis

Raja-Raja, Eksekutif, Parlimen dan acara perundangannyaserta keupayaan perundangan

persekutuan.

Bahagian Lima mengandungi peruntukan-peruntukan tentang negeri-negeri dalam

persekutuan.

Bahagian Enam memperuntukkan hal-hal mengenai perhbungan antara

persekutuan dengan negeri-negeri.

Bahagian Tujuh memperihalkan soal-soal kewangan persekutuan.

Bahagian Lapan mengumpulkan peruntukan-peruntukan mengenai pilihan raya.

Bahagian Sembilan pula menghuraikan hal-hal berhubung dangan kehakman.

Bahagian Sepulah adalah mengenai perkhidmatan awam manakala Bahagian

Sebelas adalah mengenai kuasa-kuasa khas bagi menangani anasir-anasir sudversif dan

darurat.

Bahagian Kedua Belas, mengandungi beberapa peruntukan am dan pelbagai.

Kedudukan Sabah dan Sarawak agak jelas lebih istimewa kerana negeri-negeri ini

mempunyai bahagian khas, di bawah Bahagian 12A, yang dinamakan peruntukan-

peruntukan tambahan bagi dua buah negeri tersebut.

Bahagian Tiga Belas mengandungi apa yang dipanggil peruntukan-peruntukan

sementara dan tambahan.

Bahagian Empat Belas mengandungi peruntukan-peruntukan tentang kedaulatan

raja-raja.

Bahagian Lima Belas pula mengandungi peruntukan-peruntukan mengenai

prosiding terhadap Yang di-Pertuan Agong dan raja-raja.

Peruntukan-peruntukan yang telah digubal adalah tertakluk kepada banyak

sekatan kerana tiada hak yang mutlak. Perkara ini menyebabkan hak-hak seperti

kebebasan bercakap, berhimpun telah dihurai antaranya dalam konteks:

a) Akta Hasutan 1948,

b) Akta Polis 1967,

c) Akta Mesin Cetak dan Penerbitan,

d) Akta Rahsia Rasmi 1972

e) Akta Universiti dan Klej Universiti 1971,

f) Akta Pertubuhan 1966

g) Akta Kesatuan Sekerja 1959 (Abdul Aziz Bari 30:2001)

5.0 UNSUR-UNSUR TRADISI PERLEMBAGAAN DAN KONTRAK SOSIAL

5.1.0 Bahasa Melayu

Merujuk kepada Kamus Dewan, ‘bahasa’ ditakrifkan sebagai;

1.Sistem perhubungan yang menggunakan kata-kata lisan atau tulisan.

2.Tingkah laku yang baik dan sopan santun

Bahasa Melayu pula merupakan bahasa rasmi yang dipertuturkan oleh masyarakat

di Malaysia pada hari ini. Hakikatnya ia telah digunakan di Kepulauan Melayu sejak abad

ke-7. Terdapat lebih 200 bahasa di Kepulauan Melayu pada waktu itu. Namun,

penggunaan Bahasa Melayu pada waktu itu amat meluas kerana mudah dipertuturkan.

Maka ia menjadi lingua franca.

Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan menyebut Bahasa Melayu adalah bahasa

kebangsaan dan bahasa rasmi Malaysia. Perlu diingat bahawa pada waktu perlembagaan

digubal, istilah "Malaysia" belum wujud. Pada tahun 1970 pula, Dasar Pelajaran

Kebangsaan dilaksanakan dan Bahasa Melayu dikenali sebagai Bahasa Malaysia.

Walaubagaimanapun dalam Perkara 152, bahasa-bahasa lain adalah dilindungi

dan seterusnya memperuntukan bahawa tiada sesiapapun boleh dilarang atau ditahan

daripada menggunakan (selain daripada maksud rasmi) atau mengajar atau belajar apa-

apa bahasa lain.Begitu juga kerajaan berhak mengekalkan penggunaan dan pembelajaran

bahasa lain dalam persekutuan2.

2 Sumber: Modul Pengajaran dan pembelajaran Hubungan Etnik.ms 37

http://www.geocities.com/uthayasb2001/suwarna.htm

Kedudukan dan taraf Bahasa Kebangsaan turut dimuatkan dalam:

a) Akta Bahasa Kebangsaan 1963/67

b) Akta Pendidikan (asalnya Akta Pelajaran 1961)3

Seperti yang kita sedia maklum bahasa melayu telah cuba diangkat ketahap yang

tinggi dalam perlembagaan dan dijadikan bahasa bersama untuk dikongsi oleh seluruh

rakyat malaysia. Bahasa melayu itu sendiri telah dikenali sebagai Bahasa Malaysia

sehinggakan generasi kaum lain yang lahir pada tahun 70-an, 80-an dan 90-an terbukti

fasih dan menganggap Bahasa Malaysia sebagai bahasa milik bersama setiap rakyat

Malaysia. Meskipun begitu, mereka sedar bahawa Bahasa Malaysia adalah Bahasa

Melayu dan warisan bangsa Melayu yang unggul kerana ’bahasa jiwa bangsa’. Ironinya

pada hari ini, segolongan orang Melayu sendiri telah merosakkan jiwa bangsanya sendiri.

Sebagai contoh, ”husband I drebar mini bus”. Sememangnya perlembagaan

membebaskan masyarakat untuk bertutur dalam bahasa selain bahasa rasmi negara, tetapi

ayat ini ternyata bukan milik bahasa Melayu hatta bahasa Inggeris sekalipun.4

3 Sumber: http://www.geocities.com/uthayasb2001/bahaza.htm.(03/03/2007.08.30am) 4 Sumber: http://www.geocities.com/uthayasb2001/bahaza.htm.(03/03/2007.08.30am)

http://www.geocities.com/uthayasb2001/bahaza.htm

http://www.geocities.com/uthayasb2001/bahaza.htm


Bahasa Melayu

Biasanya bahasa rasmi dipilih daripada salah satu bahasa anak negeri dan ada

kalanya dipilih daripada bahasa bekas penjajah. Bagi negara yang mempunyai bahasa

yang maju, bahasa yang banyak laras bahasanya akan diangkat menjadi bahasa rasmi.5

Medium perpaduan

Dalam Perkara 152, Bahasa Melayu telah diangkat menjadi bahasa kebangsaan dalam

Perlembagaan Malaysia. Ini adalah sangat penting dan mustahak dalam menyatupadukan

penduduk Semasa perlembagaaan sedang dirangka, pemimpin-pemimpin kita telah

memutuskan bahawa sebuah negeri Asia yang merdeka tidak dapat terus menggunakan

bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi jika ia hendak menyatupadukan

penduduknya.6Seperti yang kita sedia maklum, Tanah Melayu mula diduduki oleh orang

China dan India semasa zaman penjajahan Inggeris.Kemasukan mereka secara beramai-

ramai adalah sebagai buruh. Impak daripada perkara tersebut, masyarakat di sini menjadi

masyarakat yang pelbagai.

Bahasa Ilmu dan difahami

Secara kolektifnya, bangsa-bangsa selain Melayu ini telah mengalami sedikit sebanyak

akomodasi atau penyesuaian terutama sekali dalam perhubungan seharian. Mereka sudah

mula memahami dan ada yang boleh bertutur dalam bahasa Melayu. Jika dibandingkan

dengan masyarakat Melayu, mereka tidak menguasai bahasa Cina dan India. Bahasa

Melayu juga menjadi bahasa rasmi kerana bahasa ini dapat digunakan sebagai bahasa

ilmu dan dapat difahami umum7. Maka adalah rasional untuk bahasa Melayu di jadikan

bahasa rasmi negara.

5 Sumber: Bahasa rasmi - Wikipedia.htm 6 Sumber: Kewarganegaraan dan Hak Asasi. Mohd Salleh Abbas.1988. Dewan Bahasa dan Pustaka. Selangor.ms 441 7 Sumber: Bahasa rasmi - Wikipedia.htm

Pernah menjadi ”Lingua franca”

Bahasa Melayu juga pernah diangkat pada suatu ketika dahulu sebagai lingua franca di

Nusantara sejak berabad-abad lamanya terutama sekali dari segi perdagangan.Ianya

merupakan bahasa yang mudah dipelajari dan bersifat tekal dari segi istilah dan sebutan

berbanding bahasa lain. William Marsdan telah memperkatakan mengenai Bahasa

Melayu yang bermaksud:

” Bahasa Melayu yang dianggap berasal dari Semenanjung Tanah Melayu dan telah

berkembang melalui kepulauan timur dan menjadi Lingua franca di dunia bahagian

tersebut, dituturkan di mana-mana di sepanjang pantai Sumatera dan digunakan tanpa

campuran apa-apa di negara Kepulauan Minangkabau dan tanah jajahannya dan di

fahami kesetiap bahagian pulau.”8

Berdasarkan hujah-hujah diatas, adalah wajar bahasa Melayu dimartabatkan sebagai

bahasa rasmi dalam Perlembagaan negara.

Bahasa yang mudah dan bersifat kolektif

Jika kita menelusuri semula perjalanan sejarah, pada zaman sebaik sahaja sebelum

Perang Dunia Kedua, bahasa Melayu telah digunakan secara eksklusif bagi tujuan-tujuan

rasmi di kelima-lima buah Negeri Melayu Tidak Bersekutu. Malahan di bekas Negeri-

Negeri Melayu Bersekutupun, bahasa Melayu telah digunakan secara meluas bagi tujuan-

tujuan rasmi seperti mesyuarat, surat-menyurat, perundangan dan kehakiman yang mana

terdiri daripada pelbagai bangsa.Adalah lebih mudah dan murah lagi untuk mengajar

kakitangan Asia berpangkat rendah bertutur, membaca dan menulis dalam bahasa Melayu

sebagai bahasa sepunya daripada mengajar bahasa lain9.

8 Sumber: Modul Pengajaran dan pembelajaran Hubungan Etnik.ms 37 9 Sumber: Mengenal Perlembagaan Malaysia.Tun Mohamed Suffian Hashim.1984. DBP.KL. ms.440

Begitu juga dengan pegawai-pegawai Eropah yang memegang lebih 95% jawatan

kumpulan 1 perlu mempelajari bahasa melayu, mengambil ujian dan dikehendaki lulus,

barulah boleh ditempatkan di Tanah Melayu pada ketika itu. Ada diantara mereka yang

telah menjadi sarjana bahasa Melayu di peringkat Antarabangsa. Namun, selepas perang

kebanyakan pegawai yang diambil dari angkatan tentera adalah secara tergesa-gesa

menyebabkan bahasa Inggeris di gunakan secara meluas semula dalam urusan-urusan

rasmi. Tuntasnya disini, apa yang ingin ditegaskan ialah bahasa melayu itu adalah bahasa

yang memang boleh diterima pakai secara menyeluruh menyebabkan ia rasional

dijadikan bahasa rasmi negara.10

Dipersetujui

Tan Siew Sin iaitu seorang yang berbangsa Cina dalam Majlis Perundangan Persekutuan,

10 Julai 1957 telah mengiktiraf perkara ini. Antara lain berbunyi:

”Masyarakat bukan Melayu menaruh harapan yang besar kebudayaan dan bahasa

mereka. Biar saya nyatakan, sebagai contoh, Perlembagaan Reid sebagaimana rangka

awalnya tidak menyebut apa-apa tentang mengekal dan mengembangkan bahasa Cina

dan Tamil ataupun bahasa-bahasa lain. Apabila dicadangkan kepada pemimpin Melayu

bahawa perlembagaan sepatutnya dengan eksplisit menyatakan pengekalan dan

perrkembangan kedua-dua bahasa Cina dan Tamil hendaklah digalakkan dan dipelihara,

mereka bersetuju. Saya sebutkan kejadian ini untuk menunjukkan kepada mereka diluar

bulatan bahawa pemimpin Melayu pada asasnya adil dan berpandangan luas”11

Di sini jelas sekali bahawa bangsa-bangsa lain amat selesa dengan peruntukan

undang-undang yang menyatakan bahasa Melayu sebagai agama rasmi kerana mereka

turut diberi kebebasan menggunakan bahasa masing-masing.

10 Sumber: Mengenal Perlembagaan Malaysia.Tun Mohamed Suffian Hashim.1984. DBP.KL. ms.441 11 Sumber: Modul Pengajaran dan pembelajaran Hubungan Etnik.ms 38

5.2.0 Agama Islam

Definisi agama dalam perundangan Malaysia12

Istilah agama merujuk kepada hubungan pandangan seseorang kepada

penciptanya, dan tanggungjawab yang dikenakan keatas mereka sebagai

penghormatan tertinggi untuk penciptanya serta juga penurutan

kehendaknya”...

Sejarah kedatangan Agama Islam ke Malaysia

Agama Islam bermula di semenanjung Tanah Arab dan berkembang keserata

dunia sehingga ke Tanah Melayu. Terdapat pelbagai teori yang mengatakan bagaimana

penyebaran Islam ke Asia Tenggara termasuk ke Tanah Melayu. Islam telah diterima

baik oleh Kesultanan Melayu Melaka yang bermula sejak zaman pemerintahan

Parameswara lagi. Penerimaan Islam oleh pemerintah menyebabkan rakyat jelata turut

menerima Islam sebagai pegangan hidup mereka. Islam seterusnya berkembang pesat

melalui pelbagai cara seperti perkahwinan siasah (perkahwinan diraja), perkahwinan

rakyat jelata dengan pedangang dan melaui perdagangan13

Kedudukan Agama Islam dalam perlembagaan dan perundangan

Agama Islam telah dinobatkan menjadi agama rasmi dalam perlembagaan

Malaysia dan ini secara jelas dan nyata telah tercatat dalam perlembagaan malaysia iaitu

dalam Perkara 3 (1) yang menyatakan bahawa agama Islam merupakan agama rasmi

perlembagaan14

Walaubagaimanapun, Agama Islam sebenarnya tidak memainkan peranan penting

dalam perlembagaan Malaysia. Ini jelas jika diperhatikan dalam sistem perundangan

malaysia, para hakim masih lagi terikat dengan perundangan civil (awam)15

Sehinnga hari ini, undang-undang Islam yang diguna pakai dalam sisitem perundangan

malaysia hanyalah undang-undang mengenai keluarga dan warisan dan penggunaanya

12 Perkembangan undang-undang perlembagaan persekutuan (1999; 103) 13 Lihat buku teks sejarah tingkatan 4 (2004; 180,181) 14 Mengenal perlembagaan Malaysia (1984; 343) 15 Perkembangan undang-undang perlembagaan persekutuan (1999; 105)

amatlah terbatas iaitu kepada orang-orang yang beragama Islam sahaja. Sistem ini jelas

mengenepikan perundangan Islam apabila segala hal dan urusan yang tidak melibatkan

hal keluarga dan warisan bagi orang beragama Islam, ianya akan diadili mengikut

perundangan civil. Secara ringkanya, Islam dan perundangannya hanya meliputi ruang

lingkup yang sempit dan terbatas iaitu dalam hal-hal seperti perkahwinan, perceraian dan

warisan bagi orang-orang islam sahaja.16

Walaupun terdapat mahkamah syariah yang menjalankan perundangan islam,

tetapi bidang kuasa yang diberikan kepada mahkamah syariah adalah amat kecil dan

terbatas. Mahkamah syariah hanya mempunyai bidang kuasa berhubung kesalahan seperti

yang diberikan peruntukan oleh undang-undang persekutuan. Contoh akta mahkamah

syariah pindaan 1984, mahkamah syariah dibenarkan untuk menjatuhkan hukuman atas

apa-apa kesalahan dengan hukuman sehingga 3 tahun penjara tau apa-apa denda sehingga

RM 5000 atau sebat enam rotan atau gabungan kedua-dua hukuman itu. Jika

dibandingkan bidang kuasa mahkamah syariah dengan bidang kuasa mahkamah civil

(awam), kedudukan mahkamah syariah sekarang boleh dikatakan belum lagi mencapai

status mahkamah seperti yang sepatut dipegang oleh sebuah institusi pengadilan Islam di

sebuah negara yang dikatakan sebagai sebuah negara Islam.

Peranan institusi Di Raja

Institusi kerajaan tidak mempunyai kuasa dalam bidang pemerintahan semenjak campur

tangan British dalam pemerintahan di tanah melayu melalui penubuhan Malayan Union

ataupun Persekutuan Malaya. Raja-raja melayu akan menjadi ahli dalam MajlisRaja-Raja

Melayu dan hanya membincangkan hal ehwal agama sahaja dan bertindak sebagai

penasihat kepada gabenor17. Jika diperhatikan secara terperinci, sebenarnya tugas sebagai

penasihat kepada gabenor boleh disifatkan sebagai hanyalah sebagai boneka yang tidak

mempunyai apa-apa kesan dalam pentadbiran di tanah melayu.

Mengikut perlembagaan Malaysia kini, tugas Yang di-Pertuan Agong adalah sebagai

ketua Agama Islam bagi negeri baginda sendiri dan ketua agama bagi negeri-negeri yang

tidak mempunyai raja iaitu Melaka, Pulau Pinang, Wilayah Persekutuan dan termasuk

16 Perkembangan undang-undang perlembagaan persekutuan (1999; 109) 17 Lihat buku teks sejarah tingkatan 5 (2003;97)

Sabah dan Sarawak. Tugas Yang di-Pertuan Agong sebagai ketua Agama Islam di

Melaka, Pulau Pinang, Wilayah Persekutuan, Sabah dan Sarawak disebut dalam Perkara

3(3)18

Walaubagaimanapun tugas sebagai ketua agama bagi negeri-negeri yang lain

adalah dibawah bidang kuasa raja di negeri masing-masing bukannya di bawah

tanggungjawab Yang di-Pertuan Agong . Raja-raja melayu disetiap negeri mempunyai

kedudukan yang sama dengan Yang di-Pertuan Agong cuma yang sedikit

membezakannya adalah tugas Yang di-Pertuan Agong adalah meliputi negeri-negeri yang

tidak beraja termasuk Sabah dan Sarawak manakala tugas raja di negeri masing-masing

adalah terhad kepada negeri mereka sendiri.

Isu murtad dalam perlembagaan Malaysia

Definisi murtad

1. Orang yang keluar daripada Agama Islam sama ada melalui perbuatan,

perkataan atau niat19

2. Tidak beriman (percaya agama) lagi, keluar agama20

Undang-undang Malaysia mengenai murtad

Jika diperhatikan dalam perlembagaan Malaysia, tidak ada undang-undang khusus

yang menyentuh secara terperinci mengenai hal ehwal murtad dikalangan orang Islam

khususnya kaum Melayu. Perkara ini amat menghairankan memandangkan Malaysia

telah dikenali seantero dunia dengan jolokan nama negara Islam membangun. Malahan,

Malaysia telah dijadikan sebagai model untuk pembangunan negara Islam lain yang mana

bagi mereka Malaysia adalah lengkap dan sempurna dalam mengamalkan Islam sebagai

teras kepada perlembagaan negara.

18 Perkara 3(3) memperuntukkan bahawa perlembagaan bagi negeri-negeri Melaka, Pulau Pinang, Sabah dan Sarawak hendaklah masing-masing membuat peruntukan bagi memeberi kedudukan kepada Yang di-Pertuan Agong sebagai ketua agama Islam di negeri-negei itu. 19 Dewan Bahasa dan Pustaka (1994;910) 20 Kamus Za’ba (2000;786)

Adalah tidak adil jika hal mengenai undang-undang murtad yang belum lagi

terdapat dalam perlembagaan Malaysia ini ditanggung sepenuhnya oleh pemimpin

terdahulu iaitu pada mula-mula pembentukan undang-undang dan perlembagaan Tanah

Malayu lagi. Hal ini mungkin terlepas pandang oleh para pemimpin terdahulu

memandangkan mereka mempunyai tugas berat iaitu untuk menggubal undang-undang

dan perlembagaan yang bermula daripada kertas kosong kepada perkara-perkara yang

rumit dan kompleks dalam perlembagaan negara. Justeru itu adalah menjadi

tanggungjawab bagi golongan pemimpin yang menggantikan golongan pemimpin

pioneer itu untuk menilai dan menimbang semula undang-undang dan perlembagaan

yang ada supaya ianya selaras dengan kesesuaian keadaan masyarakat Malaysia semasa.

Walaubagaimanapun, kejadian ‘terlepas pandang‘ oleh pemimpin terdahulu yang

menyebabkan ketiadaan undang-undang yang khusus untuk gejala murtad adalah

mungkin bersebab. Antara yang difikirkan menjadi sebab ialah orang Melayu pada masa

awal penubuhan Malaysia adalah sangat berpegang kepada ajaran Islam. Menurut buku

Kenegaraan Malaysia karangan pensyarah-pensyarah Universiti Teknologi Malaysia:

Ajaran Islam menjadi teras kepada kehidupan mereka dan adalah menjadi

satu penghinaan kepada mereka sekiranya ahli keluarga mereka tidak

mempunyai ilmu agama yang mencukupi.21

Hal yang melibatkan Agama Islam adalah sama sekali tidak boleh

dikompromikan oleh mereka. Ini menyebabkan pegangan orang Melayu pada masa itu

adalah mantap dan tinggi dan tidak berlakunya hal murtad.

21 Kenegaraan Malaysia (cetakan awal edisi kedua; 39)

Peranan pemimpin dalam menangani kejadian murtad

Pemimpin perlu memainkan peranan dalam mengani isu murtad yang dikatakan

semakin berleluasa kebelakangan ini. Peranan pemimpin bukan sekadar menjadi

pemerhati sahaja, mereka juga perlu berhati-hati dalam mengeluarkan sebarang pendapat

dan fikiran. Seperti mana kata-kata Tun Mohamed Sufian yang mana bagi kami

menampakkan Agama Islam hanyalah sebagai suatu ‘alat’ sahaja iaitu:

“tujuan Agama Islam (menjadi agama persekutuan) dimasukkan pada

awalnya adalah semata-mata untuk upacara misalnya untuk

membolehkan doa dibaca di upacara rasmi, seperti pertabalan Yang Di-

Pertuan Agong dan Hari kemerdekaan” 22

Harus diingatkan disini bahawa pandangan pemimpin amat mempengaruhi

pemikiran rakyatnya. Jika pemimpin hanya sekadar mengatakan Agama Islam hanyalah

digunakan untuk majlis-majlis tertentu dan tidak menjadsi teras kepada pemeimpinan,

rakyat akan mengatakan adalah tidak mengapa untuk tidak mengamalkan Agama Islam.

Jadi, mereka bebas untuk menukar agama dan pegangan mereka lebih-lebih lagi apabila

terdapat pihak yang menjadi ‘dalang’ untuk menukarkan agama dan pegangan mereka.

Dalang disini merujuk kepada pergerakan mubaligh-mubaligh agama lain yang cuba

untuk mempengaruhi orang yang menganut Agama Islam untuk menganuti agama

mereka. Jika kita lihat dalam perlembagaan Malaysia, memang terdapat undang-undang

yang menghalang pergerakan yang sedemikian untuk menjalankan kegiatan seperti itu.

Contoh dalam hal yang berkaitan dalam pergerakan pengembagan iktikad lain dalam

Agama Islam iaitu perkara 11(4):

22 Perkembangan undang-undang perlembagaan persekutuan (1999; 104)

“ memperuntukkan bahawa undang-undang negeri, dan bagi Wilayah

Persekutuan undang-undang persekutuan, boleh mengawal atau menyekat

pegembangan apa-apa iktikad atau kepercayaan agama dikalangan

orang-orang beragama Agama Islam . Ini termasuk pengembangan

iktikad atau kepercayaan agama sekalip[un, dan oleh yang demikian

undang-undang negeri adalah berkuasa memperuntukkan yang

demikian..” 23

Tetapi jika dilihat pada realiti keadaan di Malaysia masa kini, undang-undang tersebut

tidak begitu ketat dijalan kan oleh pihak yang bertanggungjawab dalam menjaga

kebajikan Agama Islam di negara ini.

Pelaksanaan undang-undang Islam secara tidak tegas dan sekadar mengambil

nama sebagai Negara Islam sahaja membolehkan sesetengah pihak untuk mempersoalkan

kedudukan Agama Islam. Lihat sahaja tututan yang dibuat oleh Malaysian Consultative

Council Of Buddhism, Christianity, Hinduism dan Sikhism (MCCBCHS) ataupun Majlis

Perundingan Malaysia Agama Buddha, Kristian, Hindu dan Sikh melalui

memorandumnya kepada Majlis Peguam bertarikh 21 Ogos 2001 untuk menubuhkan

Interfaith Commission (IFC)24; yang mana antara tututan mereka ialah orang-orang Islam

yang membayar zakat tidak sepatutnya dikecualikan daripada membayar cukai

pendapatan dan wang hasil zakat sepatutnya digunakan juga untuk keperluan orang-orang

bukan Islam. Tuntutan ini dengan jelas telah mengecilkan undang-undang menegnai hak

orang Islam. Kejadian ini tidak seharusnya berlaku sekiranya perudangan dan

perlembagaan Malaysia amat menjaga kebajikan Agama Islam dan melaksanakan

undang-undang untuk memelihara Agama Islam secara tegas dan konsisten.

Kejadian murtad dan isu yang mempersoalkan kedudukan Agama Islam di negara

ini bukan lagi berada di tahap yang sekadar boleh diselesaikan dengan hanya menghalang

pihak media membuat liputan mengenainya untuk mengelakkan rakyat daripada

mengetahuinya. Oleh itu, pihak yang bertanggungjawab untuk menjaga kebajikan Agama

Islam di Malaysia terutamanya pihak kerajaan seharusnya memainkan peranan mereka

23 Mengenal perlembagaan Malaysia (1984;346) 24 Malaysia Today; Surat bantahan penubuhan IFC

secepat mungkin contohnya dengan menggubal dan melaksanakan undang-undang yang

melindungi hak Agama Islam secara keseluruhan dan tegas. Berhentilah menggunakan

sikap tunggu dan lihat sehingga akhirnya ‘Nasi menjadi bubur’ dimana islam tidak dapat

ditegakkan lagi melalui perundangan Malaysia

5.2.1 Rasional Perkara 3 -Agama Islam

Dalam Perlembagaan Malaysia, agama Islam telah diletakkan sebagai agama

rasmi Persekutuan. Walaubagaimanapun agama lain diberikan hak untuk diamalkan. Ini

sangat penting dalam mewujudkan perpaduan dikalangan rakyat yang pelbagai bangsa. Ia

merupakan unsur tradisi berdasarkan perkembangan sejarah konsep pemerintahan beraja.

Kesepakatan

Jika kita menelusuri semula sejarah kewujudan perkara 3 ini, didapati pada awalnya

Suruhanjaya Reid cuba untuk menolak cadangan memasukkan peruntukan mengenai

’Islam is the religion of the Federation’ ini. Dalam laporan mereka diperenggan 169

antara lain bermaksud;

"Kami telah menimbangkan soal sama ada perlu diadakan kenyataan dalam

Perlembagaan yang bermaksud Islam hendaklah menjadi ugama Negara. Telah

dipersetujui oleh semua pihak bahawa jika mana-mana peruntukan seperti itu

dimasukkan dalam Perlembagaan hendaklah dijelaskan bahawa ia tidak sekali-kali

menjejas hak-hak sivil orang-orang bukan Islam. Dalam memorandum yang

dikemukakan oleh Perikatan telah disebut agama Persekutuan hendaklah Islam.

Peruntukan prinsip ini tidak akan mengenakan apa-apa hilang upaya keatas rakyat

bukan Islam menganuti dan mengamalkan ugama mereka sendiri dan

tidak membayangkan bahawa negara bukan negara sekular. Tidak terdapat apa-apa

dalam draf Perlembagaan itu yang menyentuh penerusan keadaan dalam negeri-negeri

mengenai periktirafan Islam atau yang menghalang pengiktirafan Islam dalam

Persekutuan melalui perundangan atau cara-cara lain dalam apa-apa keadaan yang

tidak memudharatkan hak-hak sivil individu bukan Islam. Majoriti kami berpendapat ada

paling baik meninggalkan perkara itu atas dasar itu, memandang kepada kenyataan

bahawa peguam bagi Raja-raja telah berkata kepada kami "

Walaubagaimanapun, Hakim Abdul Hamid dari Pakistan iaitu salah seorang ahli

jawatankuasa telah mengemukakan kenyataan bahawa cadangan daripada Parti Perikatan

itu adalah sebulat suara. Maka dengan itu ia adalah wajar untuk diterima dan digubal

dalam Perlembagaan. 25Jika kita mengimbau kembali kepada sejarah, Parti Perikatan

terdiri daripada pelbagai bangsa. Kesepakatan daripada pelbagai etnik ini dalam

menentukan tentang agama rasmi Persekutuan di Malaysia membuktikan bahawa ianya

amat rasional diwujudkan.

Faktor Sejarah Kedatangan Islam

Agama Islam juga rasional untuk dijadikan Agama Persekutuan atas dasar sejarah

kedatangannya ke Tanah Melayu. Menurut sejarah, Islam telah mula bertapak di Tanah

Melayu sejak abad ke 9 dan 10 Masihi. Agama Islam itu sendiri telah menjadi pegangan

orang Melayu sejak 500 tahun yang lalu. Kedatangannya ke Tanah Melayu dikatakan dari

Arab, India, China dan Champa26. Bertitik tolak daripada pengislaman Parameswara iaitu

pemerintah Kesultanan Melaka, Islam terus tersebar secara meluas sehinggalah sekarang

di kalangan orang Melayu27.Oleh itu adalah tidak wajar bagi kaum-kaum lain di Malaysia

untuk mempertikaikan kedudukan Islam sebagai agama rasmi Persekutuan. Semasa

pendudukan Inggeris Di Tanah Melayupun Agama Islam tidak diganggu gugat secara

meluas. Malah raja-raja Melayu juga di berikan kuasa untuk menguruskan hal-hal

berkaitan Agam Islam28.

25 Sumber: Wikipedia.Artikel 2 Bahagian Undang-Undang.htm 26 Sumber: Tamadun Islam Dan Asia.Zulkiflee Haron.2005. . UTM. Malaysia. ms. 71 27 Sumber: Hubungan Etnik Di Malaysia.Mansor Mohd Nor.2006.Person Malaysia 28 Sumber: Modul Pengajaran dan pembelajaran Hubungan Etnik.

Ketuanan dan Keislaman Melayu

Telah diakui oleh seluruh masyarakat Malaysia atau Tanah Malayu ketika zaman

dahulu bahawa orang Melayu mempunyai ketuanannya di Tanah Melayu. Sejarah

wujudnya masyarakat melayu adalah sangat rumit untuk dirungkaikan disini. Ini kerana

wujudnya masyarakat melayu di semananjung mempunyai pertalian sejarah yang amat

panjang dan bersambung-sambung. Ianya bermula dengan kedatangan negrito, kemudian

proto malay, kemudian deutro malay yang mana terdiri daripada pelbagai kategori ras

manusia. Golongan ini kemudiannya bergabung dengan orang Indonesia dan berubah

sehinggalah melayu yang ada pada hari ini29.Dalam Undang-undang dan Perlembagaan,

Perkara 160 menakrifkan Melayu sebagai :

”Seseorang yang beragama Islam , lazim bercakap

bahasa Melayu menurut adat istiadat Melayu.”

(Perlembagaan Persekutuan;1995, perkara 160:7)30

Memandangkan kebanyakan orang Melayu beragama Islam dan mempunyai

ketuanan di Tanah Melayu, maka adalah wajar untuk menjadikan Islam sebagai agama

rasmi dalam Perlembagaan.

Dalam Perkara 3, ada juga mengusulkan fasal yang menyebut;

”Tetapi agama lain boleh diamalkan dengan aman

dan damai dimana-mana bahagian persekutuan”

(Perlembagaan Persekutuan;1995, perkara3(1))

Walaupun agama Islam menjadi agama rasmi, bagi mewujudkan keadaan aman dan

damai serta keadilan dalam masyarakat pelbagai bangsa agama lain masih bebas untuk

diamalkan.31

29 Sumber: Nota Tamadun Islam dan Asia Tenggara.Islam Dalam Tamadun Melayu 30 Sumber: Hubungan Etnik Di Malaysia.Mansor Mohd Nor.2006.Person Malaysia. ms 128 31 Sumber: Hubungan Etnik Di Malaysia.Mansor Mohd Nor.2006.Person Malaysia. ms 129

Islam Agama Universal

Seperti mana dalam perjanjian-perjanjian dengan orang Inggeris antaranya

Perlembagaan Malayan Union 1946, Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu1948 dan lain-

lain, adat istiadat orang Melayu dan agama Islam tidak disentuh oleh Inggeris. Malah

Undang-undang Islam turut diperkenalkan dan diiktiraf sebelum kedatangan Inggeris

lagi. Rasional perkara diatas menunjukkan agama Islam itu telah diterima sebagai agama

Persekutuan sejak zaman Kesultanan Melayu Melaka sehinggalah dizaman penjajahan

Inggeris. Ia merupakan agama yang universal iaitu praktikal, mudah dan ideal serta tak

lapuk dek zaman32. Keunikan agama Islam itu sendiri lebih menjadikan ia rasional

sebagai agama rasmi negara.

32 Sumber: Tamadun Islam dan Tamadun Asia. Zulkiflee Haron.2005. UTM. Malaysia. ms. 65

5.3.0 Kedudukan Istimewa Orang Melayu dan Bumiputera Sabah dan Sarawak

Mengikut perkara 160(2), orang melayu ditakrifkan sebagai seseorang yang

menganut agama Islam, yang lazimnya bertutur bahasa Melayu, yang mengamalkan adat-

istiadat Melayu dan:

1. Lahir sebelum hari Merdeka, di persekutuan atau di Singapura atau ibu bapanya

lahir dipersekutuan atau di Singapura atau,

2. Dia adalah berketurunan daripada seseorang yang disebutkan ini.

Manakala takrifan bagi bumiputera Sabah dan Sarawak dalam perlembagaan pula

adalah mengikut fasal (6), perkara 161 A sebagai maksud:

1. Mengenai Sarawak, seorang warganegara dan dia adalah seorang dari mana-mana

kaum asli Sarawak iaitu Bukitan, Bisayah, Dusun Dayak laut, Dayak Darat,

Kadayan, Kalabit, Kayan, Kenyah (termasuk Sabup dan Sipeng), Kajang

(termasuk Sekapan, Kejaman, Lahanan, Punan, Tanjong dan Kanowit), Lugat,

Lisum, Melayu, Melanau, Murut, Penen, Sian, Tagal, Tabun, dan Ukit; atau dia

adalah berketurunan campuran yang berasal secara ekslusifnya dari kaum

tersebut; dan

2. Mengenai sabah, seorang warganegara dan dia adalah anak atau cucu kepada

seorang dari suatu kaum asli sabah, dan dia telah dilahrkan di Sabah (sama ada

pada atau selepas Hari Malaysia ataupun tidak, atau bapanya pada masa

kelahirannya berdomisil di sabah.

Kedudukan dan hak istimewa orang melayu dan bumiputera dijaga dan dijamin oleh

Yang di-Pertuan Agong melalui Perkara 153 yang menyentuh hak istimewa orang

melayu dan bumiputera dalam hal-hal yang berkaitan dengan perkhidmatan awam seperti

jawatan dalam perkhidmatan awam, ekonomi iaitu mengenai pemberian permit dan lesen

serta pengurniaan skim amanah saham bumiputera dan pendidikan. Walaupun kaum

orang melayu dan bumiputera diberikan keistimewaan tetapi peruntukan bahawa

kepentingan-kepentingan yang sah kaum-kaum lain tetap dilindungi supaya apabila

sesuatu diberi kepada orang melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak t6idak

melanggar hak dan milik kaum lain.33

33 Mengenal perlembagaan Malaysia (1984; 403)

5.4.0 Rasional perkara 153

5.4.1 Perkhidmatan Awam

Petikan Perkara 153 (3) Yang di-Pertuan Agong boleh, bagi memastikan,

mengikut Fasal (2), perizaban bagi orang Melayu dan anak negeri mana-mana antara

Negeri Sabah dan Sarawak jawatan-jawatan dalam perkhidmatan awam dan biasiswa,

dansiswa dan keistimewaan pendidikan atau latihan atau kemudahan khas lain,

memberikan apa-apa arahan am yang dikehendaki bagi maksud itu kepada mana-mana

Suruhanjaya yang baginya Bahagian X terpakai atau kepada mana-mana pihak berkuasa

yang dipertanggungkan dengan tanggungjawab bagi pemberian biasiswa, danasiswa

atau keistimewaan pendidikan atau latihan atau kemudahan khas lain itu; dan

Suruhanjaya atau pihak berkuasa itu hendaklah mematuhi arahan itu dengan

sewajarnya.34

Kebanyakan bumiputra semasa zaman penjajah tidak diberi pendidikan yang

sewajarnya. Disebabkan masalah ini, bumiputra negara kita sekadar bekerja untuk

menyara diri dan keluarga semata-mata. Manakala dari segi kepakaran atau kemahiran

yang ada tidak pernah berkembang. Akibat dari permasalahan ini golongan bumiputra

sangat kurang bekerja dalam sektor perkhidmatan awam negara kita. Keadaan ini

berlarutan sehingga kini. Oleh itu, perizaban bagi orang Melayu dan anak negeri mana-

mana antara Negeri Sabah dan Sarawak jawatan-jawatan dalam perkhidmatan awam

adalah wajar sebagai langkah menyeimbangkan bilangan bumiputra dengan bukan

bumiputa.

34 http:// f/perkara153-Ma.htm

Jadual 1: Pegawai Bahagian 1 dalam Perkhidmatan Kerajaan Pada 1 Nov 1968

Pecahan Orang Melayu dan Bukan Melayu.

Sumber: Tun Mohamed Suffian (1984:413) 35

35 Tun Mohamed Suffian bin Hashim. Mengenal Perlembagaan Malaysia. Dewan bahasa dan Pustaka. (hlm 413)

Jadual 2: Pekerjaan Mengikut Keturunan Bangsa (Bahagian I,II,III dan Kumpulan

Perusahaan dan Buruh Kasar) di Jabatan-Jabatan Kerajaan Persekutuan yang

Terpilih Pada 2 April 1969.

Sumber: Tun Mohamed Suffian (1984:415)36

36 Tun Mohamed Suffian bin Hashim. Mengenal Perlembagaan Malaysia. Dewan bahasa dan Pustaka. (hlm 415)

5.4.2 Ekonomi

Dari petikan Perkara 153 (6) Jika menurut undang-undang persekutuan yang

sedia ada suatu permit atau lesen dikehendaki bagi mengendalikan apa-apa pertukangan

atau perniagaan, maka Yang di-Pertuan Agong boleh menjalankan fungsinya di bawah

undang-undang itu mengikut apa-apa cara, atau memberikan apa-apa arahan am

kepada mana-mana pihak berkuasa yang dipertanggungkan di bawah undang-undang itu

dengan pemberian permit atau lesen itu, sebagaimana yang dikehendaki untuk

memastikan perizaban apa-apa perkadaran daripada permit atau lesen itu bagi orang

Melayu dan anak negeri mana-mana antara Negeri Sabah dan Sarawak sebagaimana

yang difikirkan munasabah oleh Yang di-Pertuan Agong; dan pihak berkuasa itu

hendaklah mematuhi arahan itu dengan sewajarnya.37

Perkara ini diwartakan dalam Perlembagaan Malaysia bertujuan mencapai

keseimbangan ekonomi antara etnik dan antara wilayah di negara kita. Bagi mencapai

hasrat ini kadar pertumbuhan ekonomi Bumiputera mestilah lebih tinggi daripada kadar

yang dicapai oleh golongan bukan Bumiputera.

Pengalaman dalam tahun-tahun 1970 hingga 1987 menunjukkan bahawa

golongan Bumiputera telah dapat meningkatkan pendapatan benar median isi rumah

pada kadar 4.8 peratus setahun, berbanding dengan 3.1 peratus bagi kaum Cina dan 3.6

peratus bagi kaum India. Pada tempoh yan gsama KDNK per kapita tumbuh pada kadar

kira-kira 4.0 peratus setahun. Adalah munasabah jika matlamat menyamakan

menyamakan pendapatan median antara kaum dicapai dalam masa 25 tahun, iaitu

sehingga tahun 2015 (jangka masa ini adalah semata-mata sebagai panduan sahaja dan

sebarang dasar tidak perlu terikat kepadanya secara mutlak). Untuk mencapai tujuan ini

(jika pertumbuhan pendapatan median isi rumah golongan bukan Bumiputera diandari

kekal pada kadar 3.1 peratus setahun) pendapatan median isi rumah golongan

Bumiputera mestilah tumbuh pada kadar 5.0 peratus setahun. Gambaran ini boleh

37 http:// f/perkara153-Ma.htm

dilihat pada Geraf 1 yan gmenunjukkan trend dan unjuran pendapatan isi rumah median

bagi kaum Melayu (mewakili Bumiputera) dan Cina (mewakili bukan Bumiputera denga

kedudukan kaum India sebenarnya terletak antara Melayu dan Cina). Kadar

pertumbuhan purata ekonomi negara per kapita yang diperlukan adalah sekurang-

kurangnya 4.5 peratus setahun. Dengan jangkaan KDNK per kapita akan tumbuh pada

kadar 5.0 peratus setahun dalam tempoh 1987 – 2015, iaitu satu senario yang lebih

optimistik, matlamat penyamaan pendapatan median per kapita antara Bumiputera dan

bukan Bumiputera akan tercapai jika pendapatan isi rumah median Bumiputera dapat

tumbuh pada kadar 5.5 setahun berbanding dengan bukan Bumiputera 3.5 peratus

setahun.38

Daripada pengalaman ini adalah releven Perkara 153 (6) diwartakan dalam

perlembagaan negara.

Selain dari itu, dasar yang dibawa oleh penjajah ke negara ini menyebabkan

kehidupan orang Melayu mundur. Mereka telah mendoktrinkan fikiran orang Melayu

dengan menanamkan pemikiran bahawa orang Melayu adalah tidak bertamadun dan

mundur. Keadaan ini telah bertambah kritikal apabila orang Melayu tidak diberi

pendidikan dan peluang untuk memejukan diri.

Pada awal dekat 1900-an, struktur sosio ekonomi Tanah Melayu memperlihatkan

pemisahan yang ketara dari segi kependudukannya. Masyarakat Melayu sudah semacam

terbiar di kawasan jauh dari pusat pembangunan, manakala orang India di ladang-

ladang getah dan orang Cina di kawasan lombong dan bandar.39

38 http://faculty.unitarklj1.edu.my/homepage/coursewareweb/beb2213/lesson14/note4.htm 39 R. Emerson, Malaysia, halaman 185, Za’ba & Melayu.

Lantaran dari ketidakadilan ini, kini orang Melayu perlu bantuan untuk menyaingi

bangsa lain. Maka adalah releven Perkara 153 (6) diwartakan dalam perlembagaan

negara.

Agama Islam mementigkan aspek ekonomi dalam kehidupan seharian.

Sehubungan dengan itu, adalah wajar sekiranya kerajaan ingin membantu bumiputra

dalam usaha memajukan ekonomi mereka. Perkara ini telah ditunjukkan semasa zaman

junjungan besar kita Rasulullah S.A.W.

Hakikat ini telah ditukjukkan dalam oleh Rasulullah s.a.w ketika hijrahnya ke Madinah.

Baginda telah menjadikan madinah sebagai tempat tumpuan perdagangan di

Semenaanjung Tanah Arab. Hal ini terbukti apabila salah seorang sahabat nabi yang

bernama Abdulrahman bin ‘Auf apabila selesi majlis ikatan persaudarannya dengan

Saad bin Al-Ansari, beliau menolak untuk menerima pemberian separuh daripada harta

benda saudarnya. Malah beliau meminta ditununjukkan kepadanya pasar yang

dengannya beliau boleh berniaga. Beliau kemudiannya menjalankan perniagaan dan

mendapat keuntungan yang lumayan hasil dari usahabya itu.40

Agama Islam turut menegaskan sentiasa membantu golongan miskin dan

berkongsi kekayaan. Dalam Islam bantuan yang diberikan dan berkongsi kekayaan

adalah dalam bentuk mengeluarkan zakat..

Dalil zakat Maksudnya: “Ambillah (sebahagian) dari mereka menjadi sedekah (zakat),

supaya dengannya engkau membersihkan mereka (dari dosa) dan mensucikan mereka

(dari akhlak buruk); dan doakanlah untuk mereka kerana sesungguhnya doa-doa

itumenjadi ketenteraman bagi mereka. Dan (ingatlah) Allah Maha Mendengar, lagi

Maha Mengetahui.” (Surah At-Taubah ayat 103).

40 ‘afif Abd al-Fattah Tabbarah (1985), Ma’a al-Anbiya’fi al-Qur’an al-Karim, Dar al-‘ilm lil Malayin, Beirut, hlm 372

Dalil riba Maksudnya: “Wahai orang-orang yang beriman janganlah kamu makan

riba’ yang berganda-ganda dan takutlah kamu kepada Allah s.w.t mudah-mudahan kamu

mendapat kemenangan.”(Surah Ali Imran – Ayat 130).

Firman Allah yang bermaksud: “Dan orang-orang yang beriman, lelaki dan

perempuan, sebahagian mereka menolong sebahagian yang lain. Mereka menyruh

(berbuat) yang makruf dan mencegah dari yang mungkar, melaksanakan solat,

menunaikan zakat dan taat kepada Allah dan Rasul-Nya. Mereka akan diberi rahmat oleh

Allah. Sungguh Allah Mahabijaksana, Mahaperkasa.”(Surah At-Taubah ayat 71)

Kebetulan golongan yang miskin ini rata-rata terdiri daripada bumiputra. Sehubungan

dengan itu, wajarlah perkata 153 (6) ini dimasukkan dalam perlembagaan negara kita.

Dalam masa yang sama kerajaan telah melaksanakan Dasar Ekonomi Baru

(DEB). Matlamat utama dasar ini adalah sebagai langkah yang diambil bagi

merialisasiakan matlamat utama Perkara 153 (6). Namun ada diantara penduduk negara

kita yang menyalah ertikan maksud dasar ini. Perkara ini tidak boleh dianggap perkara

enteng. Sekiranya perkara seperti ini tidak diberi penekaan, adalah tidak mustahil tragedi

13 May berulang lagi.

Dengan tiadanya suatu program yang dapat menjelaskan konsep dan skop keadilan

sosial dalam suatu kerangka nasionalisme Malaysia yang jati, maka penafsiran subjektif

yan gantagonistik sifatnya, tentu sahaja berkeupayaan mencetuskan konflik dan

mewujudkan hambatan-hambatan terhadap pencapaian matlamat pembangunan negara

dan pembentukan bangsa yang utuh.41

41 dan 6 http://faculty.unitarklj1.edu.my/homepage/coursewareweb/beb2213/lesson14/note4.htm

Dasar ekonomi selepas 1990.

Mencapai pembangunan ekonomi dan sosial secara menyeluruh dan meluas dengan

mengambil kira keseimbangan ekonomi antara etnik dan wilayah. Kedua, selari dengan

tujuan pertama, usaha mengurangkan kemiskinan perlu diteruskan. Penerusan ini tidak

semata-mata terhad kepada usaha mengatasi "kemiskinan mutlak" (mereka yang berada

di bawah garis kemiskinan) tetapi mestilah juga menumpukan kepada pengurangan

perbezaan "kemiskinan relatif".42

Dari kenyataan ini sebagai rakyat Malaysia, kita seharusnya tidak mempertikaikan

perkara yang telah dipersetujui dalam kontrak sosial yang telah dipersetujui oleh

pemimpin terdahulu negara kita. Tanpa usaha dan pengorbanan mereka adalah tidak

mustahil negara kita masih dibawah kuasa penjajah.

Namun pada masa kini, segala usaha dan kelebihan ini tidak dimanfaatkan

sepenuhnya oleh bumiputra negara kita. Sebagai contoh, ada diantara kontraktor

bumiputra telah mengali babakan permit dan lesen perniagaan yang dikeluarkan khusus

untuk bumiputra. Mereka telah menyewakan permit atau lessen ini kepada bukan

bumiputra. Akhirnya segala keuntungan dikaut oleh bukan bumiputra, sedangkan

bumiputra berkenaan masih di takuk lama. Permasalahan ini pernah dibangkitkan oleh

Dewan Perniagaan Melayu Malaysia (DPMM).

Beliau mengulas laporan Bahagian Pembangunan Usahawan, Kementerian Kerja Raya

baru-baru ini yang mendapati 85.37 peratus projek diperuntukkan kepada Bumiputera

‘dialibabakan’.

Perdana Menteri, Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi yang kecewa dengan hasil kajian

menyifatkan ia bukan saja menggagalkan hasrat kerajaan memaju dan memperkasa

kontraktor Bumiputera, malah menjejaskan usaha negara mencapai kemajuan dan

kestabilan dalam jangka panjang.43

Hasil laporan ini sangat menecewakan Perdana Menteri, Datuk Seri Abdullah

Ahmad Badawi dan menyifatkan ia bukan saja menggagalkan hasrat kerajaan memaju

dan memperkasa kontraktor Bumiputera, malah menjejaskan usaha negara mencapai

kemajuan dan kestabilan dalam jangka panjang.

43 http://www.bharian.com.my/m/BHarian/Section/nasional_html

5.4.3 Pendidikan.

Pemimipin-pemimpin yang merangka perlembagaan selepas pilihanraya 196944

berasa yakin bahawa demi kepentingan harmoni dan perpaduan Negara, kaum

bumiputera negeri ini iaitu melayu tidak boleh dibiarkan ketinggalan jauh dalam bidang

pendidikan Negara. Kaum bumiputera bermaksud orang-orang melayu45 yang tinggal di

dalam Negara ini. Pemimpin-pemimpin pada masa itu juga menyedari bahawa masa

depan Negara kita bergantung kepada pelajaran atau pendidikan yang diberikan kepada

kaum bumiputera. Oleh sebab itu, tempat-tempat pelajaran yang sempurna dan cukup

pelajaran di dalamnya46 harus diberikan kepada kaum bumiputera supaya mereka boleh

bersaing untuk berdiri sama tinggi dan duduk sama rendah dengan kaum-kaum lain di

Negara ini khususnya di dalam bidang pendidikan.

Perkara 153 fasal 247 memperuntukkan tentang tanggungjawab Yang di-Pertuan

Agong dalam melindungi kedudukan masyarakat bumiputera iaitu masyarakat melayu.

Sejak Hari Malaysia, masyarakat bumiputera di Sabah dan Sarawak boleh menentukan

hak keistimewaan mereka kepada bantuan-bantuan sama ada dari bentuk kewangan atau

latihan yang ditawarkan oleh Kerajaan Persekutuan. Contohnya ialah pemberian

pinjaman PTPTN kepada kesemua penuntut untuk membiayai kos pendidikan mereka.

Melalui PTPTN ini juga, semua penuntut tidak kira apa pun bangsa mereka akan

menerima bantuan pinjaman ini. Hal ini sedikit sebanyak telah menunjukkan semangat

toleransi antara kaum yang telah ditunjukkan oleh masyarakat bumiputera walaupun pada

dasarnya hak biasiswa48 kepada pelajar bumiputera itu sudah termaktub di dalam

perlembagaan.

44 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;436) 45 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;429) 46 Za’ba dan Melayu (1998;100) 47 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;429) 48 Modul Pengajaran&Pembelajaran Hubungan Etnik (2006;34)

Fasal 349 pula memperuntukkan bahawa Yang di-Pertuan Agong mempunyai

kuasa untuk memberikan arahan kepada mana-mana pihak berkuasa yang terlibat dalam

proses pemberian bantuan dan sebagainya itu supaya sentiasa mematuhi arahan-arahan

yang telah diberikan itu. Namun yang demikian, Yang di-Pertuan Agong tidak

mempunyai hak untuk memberhentikan apa-apa bantuan yang telah diberikan sama ada

dalam bentuk kewangan ataupun latihan yang telah diterima oleh mana-mana individu50.

Yang di-Pertuan Agong juga bertanggungjawab untuk memberi keutamaan kepada

masyarakat bumiputera sama ada yang berada di semenanjung atau di Sabah dan Sarawak

dalam memberikan bantuan kemudahan pelajaran di sekolah.

Bilangan pelajar kaum bumiputera yang menuntut di sekolah-sekolah pada masa

itu adalah rasional. Namun, disedari bahawa selepas peristiwa 13 Mei 1969, bilangan

pelajar-pelajar bumiputera yang berjaya menempatkan diri di pusat-pusat pengajian

tinggi yang terdapat pada masa itu adalah kurang rasional. Hal ini kerana, tidak ramai

diantara mereka yang mampu dari segi ekonomi untuk menyambung pelajaran sehinga ke

peringkat tersebut. Pada masa itu juga, cuma terdapat satu sahaja universiti di Negara ini

iaitu Universiti Malaya. Mengikut perlembagaan, sesebuah universiti diberikan kuasa

autonomi untuk menentukan siapa yang patut diterima masuk ke dalam universiti

tersebut. Namun yang demikian, mereka membuat keputusan semata-mata dengan

merujuk kepada keputusan peperiksaan sahaja tanpa menyedari impaknya kepada negara

kita Malaysia.

49 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;429) 50 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;430)

Bertitik tolak daripada itu, Majlis Gerakan Negara51 telah menubuhkan sebuah

jawatankuasa yang dipengerusikan oleh Tan Sri Dr. Haji Abdul Majid bin Ismail.

Jawatankuasa ini ditubuhkan pada 14 Ogos 1969. Pada masa itu, Tan Sri Dr. Haji Abdul

Majid bin Ismail merupakan Pengarah Perancangan dan Penyelidikan di Kementerian

Kesihatan. Beliau juga merupakan seorang yang berpengalaman luas di dalam hal ehwal

sesebuah universiti. Jawatankuasa beliau akan melakukan penyelidikan di satu-satunya52

unversiti yang terdapat di negara pada masa itu iaitu Universiti Malaya.

Jadual di bawah53 menunujukkan antara maklumat yang diperolehi oleh

jawatankuasa ini. Didapati bahawa, dalam tahun 1959-60, daripada 332 orang jumlah

penuntut di unversiti tersebut, hanya 62 orang daripada mereka merupakan penuntut yang

berbangsa melayu. Lima tahun kemudian, keadaan ini juga tidak menunjukkan sebarang

perubahan di mana daripada 1736 orang penuntut, hanya 358 orang daripada mereka

merupakan penuntut yang berbangsa melayu.

Sumber : Jadual I dalam Laporan Ismail.54

51 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;430) 52 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;430) 53 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;431) 54 Laporan Ismail (1971;31)

Apa yang lebih memeranjatkan lagi ialah, betapa kecilnya bilangan penuntut yang

berbangsa melayu yang berada di dalam fakulti sains. Jadual di bawah55 menunjukkan

bahawa dalam tempoh 1968-69, daripada jumlah keseluruhan penuntut yang berbangsa

melayu, hanya 5.44% daripada mereka merupakan pelajar daripada fakulti sains dengan

hanya 0.32% daripada mereka mempelajari ilmu kejuruteraan dan 5.12% lagi

mempelajari ilmu perubatan.

Sumber : Jadual IV dalam Laporan Ismail.56

Daripada maklumat-maklumat yang diperolehi ini, Jawatankuasa Ismail membuat

kesimpulan bahawa maklumat-maklumat yang diprolehi ini amatlah membimbangkan.

Justeru daripada itu, Jawatankuasa Ismail telah mengesyorkan dalam perenggan 89

supaya pihak uviversiti mengambil tindakan setakat mana yang boleh untuk memastikan

bahawa bilangan penuntut di universiti itu berjaya untuk mencerminkan keturunan

bangsa yang sebenar dalam negara ini iaitu bangsa melayu57.

55 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;432) 56 Laporan Ismail (1971;38) 57 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;434)

Momentum daripada laporan Jawatankuasa Ismail ini, isu ketidakseimbangan

kaum yang terdapat di universiti ini juga telah menarik perhatian dan seterusnya

dibincangkan oleh Majlis Perundingan Negara. Perkara ini telah telah dibincangkan

dengan begitu mendalam sehingga Majlis Perundingan Negara mengesyorkan agar

perlembagaan yang sedia ada pada masa itu dipinda untuk memberikan laluan kepada

kerajaan untuk menegeluarkan arahan agar pusat-pusat pengajian tinggi yang terdapat di

negara ini memberikan keutamaan kepada pelajar-pelajar bumiputera. Akhirnya, syor

yang amat penting sekali untuk masa depan orang melayu ini telah diterima oleh Majlis

Gerakan Negara dan Jemaah Menteri. Berikutan daripada itu, satu Kertas Putih, Ke Arah

Perpaduan Negara58 telah diterbitkan untuk menerangkan dengan lebih mendalam

tentang hal ini dan juga pindaan-pindaan perlembagaan lain yang telah dilakukan untuk

menjamin perpaduan ,keamanan, dan keharmonian di dalam negara ini.

Untuk melaksanakan syor ini, kerajaan telah terpaksa untuk meminda perkara

1259 yang telah menyatakan bahawa tidak boleh terdapat pembezaan terhadap mana-

mana warganegara dalam pentadbiran mana-mana pihak berkuasa pelajaran, dan

khususnya tentang kemasukan penuntut dan pelajar. Pindaan ini telah pun dikuatkuasakn

oleh Parlimen dalam persidangan pertamanya pada awal tahun 1971 selepas kemenangan

Parti Perikatan dalam pilihanraya 1961. Ia juga telah menambah satu lagi fasal baru

(no.8A) kepada perkara 153 iaitu fasal yang telah memberikan kuasa kepada Yang di-

Pertuan Agong untuk memberikan arahan kepada universiti-universiti supaya lebih

memberikan keutamaan kepada pelajar-pelajar bumiputera sama ada dari Semenanjung

atau dari Sabah dan Sarawak di dalam proses pengambilan pelajar baru di universiti

mereka. Perkara ini bukan sahaja meliputi pada peringkat universiti bahkan semua badan

pelajaran yang terdapat di antara peringkat sekolah menengah sehinggalah ke peringkat

universiti.

58 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;435) 59 Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;435)

6.0 KESIMPULAN

Secara ringkasnya Perlembagaan Malaysia digubal bagi menyeimbangkan

kepelbagaian etnik di negara ini seperti bangsa Melayu, Cina, India, Bumiputra Sabah

dan Serawak dan sebagainya. Lipatan sejarah menunjukkan Perlembagaan diperangka

secara berperingkat dan begitu terperinci sebagai persediaan untuk pemerintahan sendiri.

Seperti yang kita sedia maklum, perlembagaan yang digubal merupakan taat setia antara

pelbagai kaum.Justeru itu adalah wajar bagi kita selaku warganegara yang bertuah ini

untuk membudayakan semangat perpaduan dan integrasi demi kesinambungan hidup

bersama.

Kita perlulah mempunyai semangat sedia berkorban dan bertoleransi seperti mana

yang telah ditunjukkan oleh pemimpin-pemimpin yang terdahulu. Sikap perkongsian

yang ditunjukkan perlulah dijadikan tauladan dalam melaksanakan setiap tindak tanduk

dalam hidup bermasyarakat. Palitan peristiwa hitam 13 Mei juga perlulah dijadikan

sempadan dengan tidak menyentuh isu-isu sensatif yang telah sedia dipersetujui sejak

dahulu lagi.

Perjuangan membentuk sebuah negara dan bangsa yang merdeka menuntut pengorbanan

yang besar. Langkah para pemimpin Persekutuan Tanah Melayu yang memilih

musyawarrah untuk membentuk sebuah negara atas persepakatan antara UMNO-MIC-

MCA merupakan toleransi yang sungguh unggul untuk dicontohi. Justeru itu, kita

perlulah menghormati hak masing-masing kerana telah setuju untuk hidup bersama.

Sama-sama lah kita hayati warisan peribahasa ini;

“Bulat air kerana pembentung, bulat suara kerana muafakat”

“Dimana bumi dipijak, disitu langit dijunjung”

Bibliografi.

Aa

Abdul Aziz Bari (2001). Perlembagaan Malaysia:Asas-asas dan Masalah. Dewan

Bahasa dan Pustaka.

Afif Abd al-Fattah Tabbarah (1985), Ma’a al-Anbiya’fi al-Qur’an al-Karim, Dar al-‘ilm

lil Malayin, Beirut.

Ahmad Ibrahim et. al (1999). Perkembangan undang-undang perlembagaan

persekutuan. Percetakan Dewan Bahasa san Pustaka, Kuala Lumpur

Bb

Berita Harian: www.bharian.com.my/m/BHarian/Section/nasional_htm

Cc

Cik Khairiah (2006). Nota tamadun Islam dan Asia Tenggara – Islam dalam Tamadun

Melayu. Universiti Teknologi Malaysia.

Dd

Dewan Bahasa dan Pustaka (1994). Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur

Dewan Bahasa dan Pustaka (2004). Buku Teks Sejarah Tingkatan Lima. Dewan Bahasa

dan Pustaka, Kementerian Pelajaran Malaysia. Kuala Lumpur

Dewan Bahasa dan Pustaka (2003). Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat. Dewan Bahasa


Ee

Ff

Gg

Geocities: www.geocities.com/uthayasb2001/bahaza.htm

Hh

Hilmi: Mengenal Perlembagaan Malaysia (1984;435)

Ii

Jj

Jawatankuasa Induk Kursus Titas dan Hubungan Etnik IPT dengan kerjasama Jabatan

Pengurusan IPT Kementerian Pengajian Tinggi Malaysia (2006). Modul Pengajaran dan

Pembelajaran Hubungan Etnik.

Kk

Ll

Mm

Mansor Mohd Nor (2006). Hubungan Etnik di Malaysia. Pearson Malaysia.

Malaysia Today; Surat bantahan penubuhan IFC

Mohd Salleh Abbas,1988: Kewarganegaraan dan Hak Asasi. Dewan Bahasa dan

Pustaka, Selangor

Nn

Oo

Pp

Paima Atoma, Hamidah Ab. Rahman, Shahri Abd Majid (cetakan awal, edisi kedua).

Kenegaraan Malaysia . JPSM. Universiti Teknologi Malaysia. Johor Bahru.

Pustaka Antara (2000). Kamus Za’ba. Kuala lumpur

Qq

Rr

R. Emerson, Malaysia, halaman 185, Za’ba & Melayu.

Ss

Tt

Tun Mohamed Sufian Hashim (1984) Mengenal Perlembagaan Malaysia Dewan Bahasa


Uu

Vv

Ww

Wikipedia:Artikel 2 Bahagian Undang-Undang.htm

wikipedia.org/wiki/Perlembagaan

Wikipedia: Bahasa rasmi.htm

Xx

Yy

Zz

Zulkiflee Haron (2005). Tamadun Islam dan Asia. Universiti Teknologi Malaysia.

APENDIKS

Agama - kepercayaan kepada tuhan yang Maha Kuasa dan patuh kepada ajaran

dan perintah-Nya.

Akomodasi - Penyesuaian

Bahasa rasmi - Bahasa yang digunakan dalam pentadbiran kerajaan

Etnik - Sekumpulan manusia yang mempunyai persamaan dan menganggap

diri sama dengan anggota yang lain dari segi budaya, agama, bahasa

dan nilai hidup.

Intelek-intelek

Melayu - Golongan Melayu yang mempunyai pendidikan

Kebangsaan - Yang berkaitan dengan negara; nasional

Kedaulatan - Kekuasaan yang tertinggi

Lingua franca - bahasa perantaraan

Perlembagaan - Undang-undang dasar sesebuah negeri, negara, persatuan dll.

Sekular - Pemisahan antara hal dunia dan agama

Suruhanjaya

Bebas - Jawatankuasa yang dilantik oleh kerajaan untuk melaksanakan tugas

tertentu

Universal - menyeluruh. Meliputi semua.

83222861 perlembagaan malaysia dalam konteks hubungan etnik

Documents