DOMAIN KOGNITIF

3.0 Domain kognitif

3.1 Definisi kognitif

Dalam bidang pendidikan, terdapat tiga domain yang difokuskan untuk membantu perkembangan murid di sekolah iaitu kognitif, afektif dan psikomotor. Domain kognitif melibatkan perkembangan pemikiran murid. Aktiviti-aktiviti mental yang dikaitkan dengan domain kognitif adalah berfikir, menaakul, menganalisis, membentuk konsep, menyelesaikan masalah dan sebagainya.

Terdapat banyak teori-teori pembelajaran yang berkaitan dengan kognitif. Antaranya adalah Teori Pembelajaran oleh Kohler, Piaget, Gagne, Bruner dan Ausubel. Selain daripada teori pembelajaran, seorang lagi tokoh yang sangat berkaitan dengan domain kognitif adalah Bloom. Beliau mengetengahkan perkembangan pembelajaran murid secara berperingkat. Taksonomi Bloom (1959) memperlihatkan perkembangan dalam pemikiran murid kepada enam peringkat iaitu pengetahuan, kefahaman, aplikasi, analisis, sintesis dan penilaian. Dalam konteks instrumen saringan domain LINUS Pendidikan Khas, domain kognitif adalah lebih berfokus kepada aras yang paling rendah iaitu pengetahuan dan kefahaman.

3.2 Masalah-masalah murid Murid yang mempunyai ketidakupayaan dalam domain kognitif sering dikenal pasti lemah dalam pengamatan. Ciri-ciri murid yang mengalami masalah pengamatan adalah;

i. Mereka lambat dalam membuat satu-satu pengolahan seperti mengkelaskan satu-satu himpunan mengikut jenisnya.

ii. Mereka mempunyai kesukaran dalam mengaitkan perkara yang diketahuinya kepada situasi baru.

iii. Cepat lupa oleh itu mereka memerlukan ulangan yang kerap.iv. Kecenderungan ke arah tindakan yang terburu-buru, memberi keputusan tanpa

berfikir.v. Lemah koordinasi motor mata-tangan.vi. Ketidakbolehan membuat keputusan secara am.vii. Dalam permainan, kanak-kanak jenis ini susah sekali untuk turut serta kerana

mereka tidak dapat mengikut corak permainan ini.viii. Mereka tidak mahir dalam kerja-kerja yang memerlukan daya kreatif.ix. Ketidakupayaan membuat kerja dengan cepat.x. Mereka lambat sekali untuk menukar tumpuan perhatian dari satu situasi kepada

situasi yang lain.xi. Mereka selalunya belajar secara hafalan tanpa memahami apa yang dilakukannya.xii. Lemah dalam diskriminasi pendengaran.xiii. Berfikir terlalu lama sebelum membuat sesuatu kerja.xiv. Mereka juga kadangkala menunjukkan sifat kurang bekerjasama.xv. Mereka sering kali terlanggar alat-alat di dalam darjahnya.xvi. Membuat sesuatu kerja tanpa mengetahui di mana harus berhenti.

3.3 Rancangan Intervensi Domain Kognitif

Bil. Kemahiran Objektif

1. Pengamatan1.1 Kemahiran mendiskriminasi objek1.2 Kemhairan mendiskriminasi bentuk1.3 Kemahiran mendiskriminasi saiz 1.4 Kemahiran menyambung titik

1.1. Murid boleh memadan objek/bentuk yang sama1.2 Murid boleh menyambung titik-titik

2. Pra Nombor2.1 Kemahiran membeza bentuk2.2 Kemahiran membeza saiz 2.3 Kemahiran menyambung titik

2.1 Murid boleh menanda haiwan yang lebih besar2.2 Murid boleh menanda objek yang paling panjang2.3 Murid boleh menanda pada bilangan yang lebih banyak2.4 Murid boleh menanda pada bilangan yang sedikit

3. Nombor3.1 Kemahiran membilang objek 3.2 Kemahiran mengenal nombor 3.3 Kemahiran memadankan objek dengan nombor3.4 Kemahiran menyusun nombor dengan urutan menaik dan menurun

3.1 Murid boleh menanda angka yang sama3.2 Murid boleh membilang objek dan menanda pada nombor yang betul3.3 Murid boleh membilang objek dan memadankan pada nombor yang betul3.4 Murid boleh mengisi nombor yang tertinggal mengikut turutan menaik dan menurun

3.4 Analisis tugasan

Objektif : 1.1. Murid dapat mengenal dan mengecam nombor 1 hingga 3 1.2. Murid boleh memadan nombor 1 hingga 3

Bil. Objektif kecil Tarikh mula Menguasai /tidak menguasai/ tarikh

1. Kenali Nombor

2. Memilih & Menyebut Nombor

3. Mengisi Stensilan Nombor

4. Memadan Nombor

5. Mewarna Nombor

Contoh Perincian Analisis Tugasan Intervensi Mengenal Nombor

Aktiviti Isi Pelajaran Aktiviti Murid CatatanAktiviti 1(5 minit)

Unsur terapi:pengamatan penglihatan, pendengaran, pertuturan

Kenali Nombor1. Guru meletakkan nombor

diatas dulang. (Satu, Dua, Tiga)

2. Guru menyebut nombor dan menunjukkan kepada murid.

1. Murid ikut menyebut nombor yang disebut oleh guru.

Nombor-nombor disediakan dalam dulang.Langkah ini dibuat berulang kali untuk peneguhan.

Aktiviti 2(10 minit)

Unsur terapi:pengamatan penglihatan &pendengaran, pertuturan,motor halus

Memilih & Menyebut Nombor1. Guru meletakan nombor

dalam dulang.2. Guru sebut nombor dan

meminta murid mengecam nombor.

3. Guru menyuruh murid mengambil nombor dan meletakkan dalam dulang dan menyusun mengikut urutan.

1. Murid menyebut nombor dan mengambil nombor dalam dulang dan meletakannya dalam raga.

2. Murid mengambil nombor dari raga dan meletakkannya dalam dulang.

3. Murid menyusun nombor mengikut urutan di dalam dulang.

Aktiviti 3(10 minit)

unsur terapi:

Mengisi Stensilan Nombor1. Guru menyediakan

stensilan nombor 1 hingga 3 dan meminta murid

1. Murid mengambil nombor 3D dan memadankan pada stensilan nombor.

motor halus memadan nombor ikut stensilan.

2. Guru meminta murid mengikut stensilan dengan jari bagi mengecam nombor.

2. Murid menyurih stensilan dengan jari dan menyebut nombor pada stensilan.

Aktiviti 4: Aktiviti Pengukuhan(5 minit)

unsur terapi:pengamatanpenglihatan,motor halus

Aktiviti Memadan1. Guru mengedarkan

lembaran kerja.2. Guru meminta murid

memadan nombor yang serupa.

3. Guru memberi arahan kepada murid untuk mewarna nombor 1, 2 dan

1. Murid memadankan nombor yang sama dalam lembaran kerja.

2. Murid mewarna nombor 1,2 dan 3 dengan warna yang dinyatakan.

Guru boleh mengubah langkah-langkah pengajaran mengikut kesesuaian dan menambah lembaran kerja atau aktiviti mengikut aras murid

3.5 Strategi Intervensi Domain Kognitif

Kaedah VAKT Kaedah ini melibatkan penggunaan pelbagai deria iaitu penglihatan, pendengaran dan sentuhan. Penggunaan pelbagai deria secara tidak langsung menerapkan elemen terapi dalam pendidikan seperti pengamatan penglihatan, pengamatan pendengaran, motor kasar, motor halus, pertuturan, terapi cara kerja.

i) Penglihatan (visual)Penglihatan murid dirangsang melalui gambar-gambar yang bergerak atau suku kata yang berwarna-warni yang disokong oleh bunyi sebutan menggunakan bahan teknologi komunikasi maklumat (TMK). Contoh-contoh aktiviti penglihatan ialah: Melihat Memerhati - berfokus menggambarkan melukis menulis membuat kolaj

ii) Pendengaran (auditori)Murid mendengar sebutan serta melihat pergerakan mulut guru. Murid menyebut perkataan tersebut. Contoh-contoh aktiviti pendengaran ialah: mendengar rakaman mendengar sebutan menyebut semula mengecam bunyi mengambil imlak

iii) Pergerakan (kinestetik)Kinestetik bertujuan untuk membolehkan murid belajar sambil bermain, belajar sambil menyanyi serta bertukar-tukar kemahiran. Contoh-contoh aktiviti pergerakan ialah: main peranan (lakonan) permainan aktiviti luar bilik darjah mereka cipta simulasi nyanyian dan gerakan

iv) Sentuhan (Taktil)Sentuhan melibatkan penggunaan organ deria sentuh seperti jari dan tapak tangan. Kaedah sentuhan dapat meningkatkan kemahiran-kemahiran yang berkaitan dengan motor halus kerana unsur terapi diaplikasikan. Contoh aktiviti sentuhan adalah; memegang dan merasa objek, kad rajah timbul membina objek, huruf atau nombor menggunakan tali, doh memadan objek mengikut acuan menggunakan stensilan

3.6 Panduan untuk fasilitator

Slot Domain Kognitif

Masa : 2 jam

Kaedah : ceramah, perbincangan, bengkel dan pembentangan

Bahan Ceramah : Slaid power point, kertas mahjong

Objektif Sesi Latihan; Pada akhir sesi peserta kursus dapat;

i. Mengenal pasti masalah murid Pendidikan Khas dalam domain kognitif berdasarkan kes.

ii. Mengenal pasti strategi/kaedah intervensi yang boleh diguna untuk membantu murid

meningkatkan kemahiran dalam domain kognitif

iii. Merancang aktiviti intervensi

Warmer: PengamatanMasa : 10 minitArahan:

1. Fasilitator memanggil nama peserta secara rawak untuk menguji pengamatan (penglihatan/pendengaran) mereka menggunakan slaid power point (rujuk CD- D1).

Contoh:

2. Fasilitator membuat rumusan bahawa pengamatan merupakan salah satu faktor yang menyumbang kepada masalah murid dalam domain kognitif.

Aktiviti 1: Kenali Kes BermasalahMasa : 30 minitArahan:

1. Peserta kursus diminta duduk dalam kumpulan 5 orang ahli dan dibekalkan kertas

mahjong.

2. Peserta kumpulan dikehendaki menganalisis contoh saringan Linus Domain seorang

murid (rujuk Sampel dari Instrumen Saringan Domain Pendidikan Khas yang dibawa

oleh peserta kursus) dan senaraikan masalah domain kognitif yang dialami.

3. Peserta kursus diminta menyenarai strategi/kaedah intervensi yang boleh diguna

untuk membantu murid tersebut meningkatkan kemahiran domain kognitif yang tidak

dikuasai.

4. Fasilitator memilih kumpulan secara rawak untuk sesi pembentangan di hadapan.

5. Fasilitator membuat rumusan kepelbagai strategi/kaedah intervensi domain kognitif.

Aktiviti 2 : Aktiviti IntervensiMasa : 20 minitArahan:

1. Fasilitator mengedarkan/menayangkan contoh aktiviti intervensi mengikut kemahiran (rujuk CD – D3)

2. Fasilitator menerangkan analisis tugasan dalam aktiviti intervensi murid.

Aktiviti 3: Strategi IntervensiMasa : 60 minitArahan:

1. Fasilitator menayangkan slaid power point satu kaedah intervensi yang boleh diguna untuk membantu meningkatkan murid dalam domain kognitif.

2. Fasilitator menerangkan kaedah intervensi VAKT menggunakan slaid power point (rujuk CD – D4)

VAKTKaedah Penggunaan

Pelbagai Deria

2. Fasilitator meminta peserta masih kekal di dalam kumpulan 5 orang ahli

3. Peserta seterusnya diminta merancang satu aktiviti menggunakan kaedah VAKT bagi membantu murid yang mempunyai masalah mengenal bentuk asas. Peserta boleh menggunakan kaedah intervensi secara satu deria sahaja atau gabungan lebih daripada satu deria.

4. Setiap peserta seterusnya secara bergilir dikehendaki membentang hasil intervensi yang dirancang di hadapan.

5. Fasilitator menutup slot intervensi domain kognitif dengan membuat rumusan kaedah intervensi lain yang bersesuaian yang boleh didapati melalui internet.