BUDAYA DAN PEMBELAJARANKepelbagaian Sosio-Budaya di Malaysia

DISEDIAKAN OLEHNor Amalina Che Zam Zan

Hazwani Kamaludin5 PISMP PJK

PENGENALAN

• Malaysia mempunyai lebih dari 27 juta penduduk pada tahun 2008.

• Rakyat di negara kita ini terdiri daripada lebih dari 200 etnik.

• Di antara kumpulan terbesar terdiri dari Melayu, Cina, India, Kadazan-Dusun, Banjar, Iban dan lain-lain lagi.

KEPELBAGAIAN SOSIO-BUDAYA

BANGSA

STRUKTUR MASYARAKAT

KEPERCAYAAN

BAHASA

BANGSA

• Menurut Kamus Dewan (1999), bangsa merupakan sekumpulan orang yang mempunyai ciri-ciri kebudayaan, nilai dan aspirasi yang sama.

• Kamus Pelajar (1993) pula memberi takrifan bangsa sebagai kumpulan manusia yang sama usulnya serta serupa sifatnya.

Sambungan : BANGSA

• Antara tiga kaum utama di Malaysia Cina, Melayu dan India telah pun menetap di tanah ini selama 5 abad.

• Selain itu, Malaysia juga merupakan tanah air kepada sebanyak kira kira 80 kaum etnik.

• Antaranya termasuklah Baba dan Nyonya, Kadazandusun dan Iban.

KLIK PADA GAMBAR

HOME

KAUM MELAYU

• Istilah "Melayu" ditakrifkan oleh UNESCO pada tahun 1972 sebagai suku bangsa Melayu di Semenanjung Malaysia, Thailand, Indonesia, Filipina, dan Madagaskar.

• Menurut Perlembagaan Malaysia– Istilah "Melayu" hanya merujuk kepada seseorang

yang berketurunan Melayu yang menganut agama Islam.

Sambungan Kaum Melayu• Penakrifan undang-undang:

Di Malaysia, orang Melayu didefinisikan menurut perlembagaan dalam perkara 160(2). Menurut perkara ini, orang Melayu ditakrifkan sebagai:

Bertutur bahasa Melayu

Mengamalkan adat istiadat Melayu

Lahir sebelum hari merdeka sama ada di Persekutuan atau di Singapura atau pada hari merdeka, dia bermastautin di Persekutuan atau di Singapura

• Menurut Syed Husin Ali, orang Melayu itu dari segi zahirnya, lazimnya berkulit sawo matang, berbadan sederhana besar serta tegap dan selalu berlemah lembut serta berbudi bahasa

Rujukan : http://suhaizamzahri.wordpress.com/category/melayu/

• Terdapat dua teori yang menyatakan mengenai asal-usul bangsa Melayu:– Bangsa Melayu berasal daripada Yunnan– Bangsa Melayu berasal daripada Sumatera

• Pecahan suku kaum Melayu di Malaysia :– Banjar, Boyan, Bugis, Jawa, Kampar, Kerinci, Mendaling,

Minangkabau, Rawa dan Johor-Riau

BANJAR BOYAN BUGIS

JAWA KAMPAR KERINCI

MENDALING MINANGKABAU RAWA

JOHOR - RIAU

HOME

SUKU MELAYU - BANJAR• Asal : Wilayah Kalimantan Selatan kecuali di

Kabupaten Kota Baru

• Nama Banjar diperolehi dari Kesultanan Banjarmasin atau dipendekkan menjadi Banjar nama asal ibu kota

Perang saudaraPangeran Amir dan Pangeran Tahmidullah

Perang BanjarPangeran Antasari vs Belanda

Raja Banjar, Sultan Muhammad Seman mati syahid di tangan tentera Belanda

PENGHIJRAHAN SUKU BANJAR

SUKU BANJAR DI MALAYSIA

TOKOH BANJAR DI MALAYSIA

• Syeikh Husein Kedah Al Banjari, iaitu bekas mufti Kerajaan Kedah

• Dato Seri Harussani bin Haji Zakaria, Mufti Kerajaan Negeri Perak

BANJAR DI MALAYSIA

• Kedah

• Perak Kerian, Sg Manik, bagan Datoh

• Selangor Sabak Bernam, Tg Karang

• Johor Batu Pahat

KEMBALI

SUKU MELAYU - BOYAN

• Asal Boyan dikenali Bawean– sebuah pulau di Laut Jawa– 150 kilometer sebelah utara Pulau Jawa

• Bawean bahasa Sanskrit, – Maksud : ada sinar matahari– Menurut legenda, sekitar tahun 1350, pelaut kerajaan

Majapahit dilanda ribut di Laut Jawa dan akhirnya terdampar di Pulau Bawean ketika matahari terbit.

– Bawean Pulau Puteri

KEMBALI

SUKU MELAYU - BUGIS

• Asal : Kepulauan Sulawesi, Indonesia

• Punca Penghijrahan : Penaklukan Belanda pada kurun ke-17

• Kawasan Penghijrahan : Sumatra, Kalimantan, Jawa, Malaysia

Sambungan Suku Melayu-Bugis

• Keistimewaan : – Bidang maritim dan ekonomi. – Pahlawan yang berani, lanun yang digeruni– Pedagang yang berjaya.

• Pekerjaan : Pedagang rempah-rempah dan kemenyan.

• Pusat tumpuan : Ujung Pandang atau dikenali sebagai Makassar

KEDATANGAN BUGIS DI MALAYSIA• Terlibat dengan perbalahan politik negeri Johor

• Daeng Loklok ingin memerintah Johor

• Tidak dipersetujui pemerintah negeri Johor Riau Lingga Raja Kechil

• Daeng Loklok atau Bendahara Husain minta bantuan Raja-Raja Bugis – kalahkan Raja Kechil.

– Raja Ali, anak Daeng Chelak, Raja Lumu, dinobatkan sebagai Sultan Selangor pertama.

Sambungan Melayu - Bugis• Bahasa Bugis atau Ugi

• Konsonan : Lontara berdasarkan tulisan Brahmi

ORANG BUGIS

Raja Ali Haji

Najib Tun Razak Sophan Sophiaan

Jusuf Kalla

Andi Mallarangeng

BJ Habibie

KEMBALI

SUKU MELAYU - JAWA

• Punca Penghijrahan : Dasar transmigrasi Belanda daripada Pulau Jawa.

• Pekerjaan : Pekerja di ladang-ladang kopi, getah dan di kawasan tanah yang baru

• Penempatan : – Johor (Muar, Batu , Pahat dan Pontian) – Selangor (Kelang, Kuala Selangor, Kuala Langat)– Perak (Hilir Perak, Krian, Parit Buntar)

HURUF JAWA

KEMBALI

SUKU MELAYU - KAMPAR• Orang Kampar datang ke Semenanjung Tanah

Melayu melalui jalan laut Selat Melaka

• Penempatan : di kawasan Sungai Pahang

• Orang-orang Kampar yang mendarat di pantai barat Semenanjung membuat penempatan baru di : – Selangor Batang Kali dan Kajang– Perak Batu Gajah, Kampar dan Parit Buntar

PENEMPATAN MELAYU - KAMPAR

• Penempatan baru : – Pekan - Chenor - Temerloh– Jerantut - Kuantan - Mentakab– Kerdau - Kuala Krau - Kuala Lipis

• Pekerjaan : – Pedagang– Peniaga kain di pekan-pekan sehari

BAHASA SUKU MELAYU - KAMPAR

"tapi ado juo masalahnyo...banyak yang endak goti bahso awak..paje kekenek olun tontu paham apo bahso awak..banyak yang dah bercampur bahwo lain..salah omak bapak

juo,endak omou mengingatkan papajey bahso awak..."

TOKOH MELAYU - KAMPAR

Sudirman Hj Arshad – Seorang anak Kampar kelahiran Temerloh yang

paling terkenal di Pahang.

U-Wei Hj Saari, – Seorang pengarah filem terkenal Malaysia ialah

anak Kampar kelahiran Mentakab.KEMBALI

KERINCI

- TIADA MAKLUMAT -

KEMBALI

MENDALING

KEMBALI

- TIADA MAKLUMAT -

SUKU MELAYU - MINANGKABAU

• Etnik : Nusantara

• Adat : Minangkabau

• Asal : Sumatera Barat, uata Bengkulu, barat Lambi, Selatan Sumatera Utara, barat daya Aceh, Negeri Sembilan

• Kebudayaan bersifat keibuan atau matrilineal– Harta dan tanah diwariskan dari ibu kepada anak perempuan,

sementara urusan ugama dan politik merupakan urusan kaum lelaki

Sambungan Melayu - Minang• Kuat agama ISLAM pegang adat

• Unsur adat Minangkabau berasal dari fahaman animisme dan agama Hindu

• Pengaruh agama Islam masih kuat di dalam adat Minangkabau, tercatat di dalam pepatah mereka– Adat basandi syara', syara' basandi Kitabullah bermaksud, adat

(Minangkabau) bersendi hukum Islam dan hukum Islam bersendi Al - Quran

• Keistimewaan : – Perniaga, dan bidang intelektual. – Makanan Padang

ORANG MINANG

Lt. Adnan Bin SaidiWira Perang Dunia II

Mohammad HattaNaib Presiden

Indonesia pertamaPengasas Indonesia

Yusof IshakYang di-Pertuan Negara dan Presiden pertama

Singapura

Dr. Sheikh Muszaphar Shukor Al Masrie bin

Sheikh MustaphaAngkasawan pertama

Malaysia

KEMBALI

RAWA

KEMBALI

- TIADA MAKLUMAT -

JOHOR - RIAU

KEMBALI

- TIADA MAKLUMAT -

KAUM CINA

GELOMBANG PERTAMA

GELOMBANG KEDUA

• Gelombang Pertama– Abad ke15 Puteri Hang Li Poh dikahwinkan dengan

Sultan Melaka – bawa golongan bangsawan ,pengikut dan hamba China– Kerketurunan Fujian– Pekahwinan campur masyarakat Peranakan = Baba &

Nyonya

• Gelombang Kedua– Abad ke 19 & 20 penghijrahan beramai– Asal Daerah Fujian, Guangdong, Guangxi ,dan Hainan – bentuk penempatan di Perak dan Selangor – Pekerjaan dengan sokongan British lombong bijih

timah

KAUM CINA MASA KINI

• Mengekalkan identiti komuniti

• Jarang berkahwin campur sebab agama dan budaya

• Pendapat "kecinaan" mereka sebagai satu identiti etnik, budaya dan politik.

KAUM CINA

HAKKA

KANTONISHOKKIEN

KLIK DI TENGAH UNTUK KEMBALI MENU

SUKU CINA : HAKKA

• Keistimewaan : – Kumpulan dialek terbesar– Sarawak dan Sabah– Johor (Kulai)– Selangor-Kuala Lumpur– Pahang– Pulau Pinang– Perak

KEMBALI

SUKU CINA : KANTONIS• Keistimewaan : Suku dialek terbesar– Selangor– KL– Pahang– Negeri Sembilan– Perak– Johor Timur– Sandakan, Sabah gelaran “ Hong Kong Kecil”

• Hong Kong Kecil Tempat tinggal kedua pendatang Guangdong

KEMBALI

SUKU CINA : HOKKIEN

• Keistimewaan : Suku dialek terbesar – Pulau Pinang– Melaka– Kedah– Terengganu– Kelantan– Selangor (Klang dan pantai Selangor) – Johor Barat– Kuching, Sarawak

KEMBALI

KAUM INDIA

• Berketurunan daripada orang yang berhijrah dari India pemerintahan British di Tanah Melayu.

• Orang-orang India telah berhijrah ke Malaysia sejak 2,000 tahun yg lalu.

• Asal : Lelaki dari India & Sri Lanka.

KAUM INDIA

TAMIL

MALAYALI

TELEGU

SIKH

KLIK DI TENGAH UNTUK KEMBALI MENU

SUKU INDIA : TAMIL

• Asal : Tamil Nadu

• Keistimewaan : – Etnik India yang terbesar di Tanah Melayu – 80% daripada penduduk India di Tanah Melayu

• Pekerjaan : – Bekerja di ladang-ladang getah dan kelapa sawit– Bekerja di jabatan kerajaan.

KEMBALI

SUKU INDIA : MALAYALI

• Asal : Pantai Malabar

• Keistimewaan : – 7% sahaja daripada jumlah penduduk India di Tanah Melayu– Terdiri daripada kelas pekerja dan kelas pertengahan.

• Pekerjaan : – Bekerja di ladang – Perkhidmatan perkeranian dan profesional– Peniaga kedai makanan@restoran

KEMBALI

SUKU INDIA : TELEGU

• Asal : Andhra Pradesh

• Keistimewaan : 4% sahaja daripada jumlah penduduk India di Tanah Melayu

• Pekerjaan : Buruh di ladang-ladang

KEMBALI

SUKU INDIA : SIKH

• Asal : Punjab

• Pekerjaan : – Perkhidmatan polis dan keretapi– Pengawal keselamatan– Penternak lembu Perkhidmatan kereta lembu

berperanan sebagai pengangkutan di lombong bijih.– 1920-an Bidang perniagaan dan profesional.

KEMBALI

STRUKTUR MASYARAKAT / KELAS SOSIAL

• Sistem kelas sosial ialah satu sistem di dalam sistem susun lapis sosial terbuka.

• Di dalam sistem ini, susun lapis masyarakat lebih mudah diubah dan dapat bergerak dari satu lapisan ke lapisan yang lain.

• Status seseorang individu itu biasanya bergantung kepada kedudukan ekonomi ketua rumah.

• Sebagai contoh dalam masyarakat perindustrian biasanya terdapat 3 kelas besar iaitu;

– Kelas atasan elit

– Kelas pertengahan (para profesional dan pekerja mahir kolar putih)

– Kelas bawahan (pekerja yang kurang mahir)

CIRI –CIRI UTAMA BAGI MENGKLASIFIKASIKAN MASYARAKAT

• Hidup berkelompok• Mempunyai budaya adat• Sering mengalami perubahan• Saling berinteraksi sama ada dalaman dan

dengan pihak luar• Mempunyai kepimpinan ketua @

pemerintaan• Mempunyai aturan sosialnya susun lapis

masyarakat, kelas, status, dan kasta

STRUKTUR MASYARAKAT

MELAYU

CINAINDIA

HOME

RAJA

PEMBESAR

RAKYAT

HAMBAKELAS

BAWAHAN

KELAS MENENGAH

KELAS PEKERJA

KELAS ATASAN

STRUKTUR SOSIAL TRADISIONAL STRUKTUR SOSIAL MODEN

STRUKTUR MASYARAKAT MELAYU

KEMBALI

STRUKTUR MASYARAKAT INDIA

• Sistem kasta dan kelas sosialSISTEM KASTA

KELAS WARNA KULIT PEKERJAAN

Brahmin Putih Paderi dan guru

Ksatriya Merah Pendekar dan pemerintah

Vaisya Coklat Petani, pedagang dan pelukis

Sudra Hitam Buruh

KEMBALI

STRUKTUR MASYARAKAT CINA

Struktur/ Kelas sosial

• Kumpulan intelektual – ahli fikir, guru • Penjawat awam – termasuklah tentera• Kumpulan Petani• Kumpulan Peniaga

KEMBALI

KEPERCAYAAN

• Bermaksud akuan akan benarnya terhadap sesuatu perkara.

• Kepercayaan dalam konteks psikologi adalah bermaksud suatu keadaan jiwa yang berkaitan dengan sikap berkedudukan-memihak (propositional attitude).

• Dalam konteks agama pula, kepercayaan adalah sebahagian daripada batu asas pembangunan moral.

• Dalam konteks ini, kepercayaan dikenali sebagai Akidah ataupun Iman.

ORANG MELAYU ORANG CINA

ORANG SABAH DAN SARAWAK ORANG INDIA

KEPERCAYAAN

HOME

KEPERCAYAAN ORANG MELAYU

• Makan nasi jika tidak dihabiskan nasi akan menangis

• Jangan kencing dibusut nanti kemaluan tak elok• Jangan bergendang dalam rumah nanti kena curi

segala harta• Ibu hamil jangan lalu di bawah ampaian nanti

anak gagap• Jika keluar rumah ternampak biawak, patah balik

ke rumah kerana dikhuatiri akan ditimpa bencana• Keluar rumah jangan toleh belakang nanti

diserang musuh• Jangan tunjuk pada pelangi nanti tangan kudung KEMBALI

KEPERCAYAAN ORANG CINA• Chinese New Year tidak boleh pakai baju putih,

biru, hitam. Baju kuning dan merah membawa tuah.

• Meja makan mesti bulat, melambangkan kesatuan

• Chinese New Year tidak boleh menyapu sampah, dikhuatiri buang nasib baik “ong”

• Jika ada kematian tidak dibenarkan pakai warna warni tetapi warna hitam, kelabu dan biru KEMBALI

KEPERCAYAAN ORANG INDIA

• Tidak boleh menyapu rumah pada waktu malam• Perempuan tidak keluar rumah selepas pukul 8

dikhuatiri kena rasuk• Tidak boleh makan daging• Jika masuk rumah perlu mencuci kaki jika tidak

semangat jahat akan ikut• Orang baru kahwin perlu jadi vegeterian selama 3

hari untuk cuci badan

• Hari bayi dilahirkan hingga hari ke 16 dianggap keluarga tersebut tidak suci

• Ketika berlaku kematian rumah tersebut tidak boleh membuat aktiviti memasak

• Kaum wanita dilarang untuk mengiringi mayat ke tempat membakar

• Kalau makan daging sembahyang tidak diterima• Jika perayaan Tahun Baru (India) jangan mengunjungi

pada hari Ahad, Selasa, atau Khamis

KEMBALI

KEPERCAYAAN ORANG SABAH DAN SARAWAK

• Orang Asli – tidak boleh memuji “bayi comel” kerana akan di ambil hantu

• Orang Kadazan – Pengunjung dihadiahkan seekor ayam sebagai tanda terima kasih kerana mengunjungi rumah mereka

• Bajau – harta orang mati ditanam bersama jenazahnya

KEMBALI

BAHASA

• Bahasa alat pertuturan untuk berkomunikasi

• Antara bahasa utama yang digunakan di Malaysia ialah:– Bahasa Melayu kaum Melayu– Bahasa Cina kaum Cina– Bahasa Tamil kaum India

BAHASA

BAHASA MELAYU

BAHASA CINA

BAHASA INDIA

HOME

KEMBALI

KEMBALI

KEMBALI

-Tamat –TERIMA KASIH