11430125 sejarah tingkatan 2 semua nota

8/6/2019 11430125 Sejarah Tingkatan 2 Semua Nota

1/31

SEJARAH TINGKATAN DUA

BAB 1 KEDUDUKANSTRATEGIK MENDORONG

PENGUASAAN BRITISH

Pengaruh British di Kedah

(Teks m/s: 4-6) sebelum tahun 1791 Pulau

Pinang adalah sebahagian dariwilayah Kedah

Kedah pula terletak di bawahnaungan Siam

terkenal sebagai sebuahkuasa maritim

Syarikat Hindia Timur Inggeris(SHTI) tertarik dengankegemilangan Kedahterutamanya di Pulau Pinang

Sebab-Sebab SHTI Tertarik dengan Kedah

a) Kedah Sebagai PelabuhanPersinggahan kedudukan Kedah strategik di

laluan antara timur dan barat banyak terdapat kemudahan

seperti bekalan air, bekalanmakanan dan tempatmembaiki kapal

pedagang singgah sebelumbelayar ke Canton, China

tempat berlindung sementaramenunggu peralihan anginmonsun

b) Kedah Sebagai Pusat Pengumpulan Barang Dagangan

banyak barang daganganterdapat di Kedah yangdibawa dari negara luarseperti China

teh dari China diperlukan olehSHTI

China perlukan emas, perak,bijih timah dan lada hitam dariKepulauan Melayu

c) Kedah Sebagai PangkalanTentera

SHTI perlukan Pulau Pinangsebagai pangkalan tenteranya

SHTI bersaing kuasaperdagangan dengan Perancis

di India Pulau Pinang dijadikan

pangkalan tentera untukmempertahankan India dariserangan Perancis

Ancaman-Ancaman di Kedah Kuala Kedah berkembang

sebagai pelabuhan entrepot diKepulauan Melayu

pemimpin mengamalkandasar buka pintu dalampentadbiran

Kuala Kedah maju sebagaipusat perdaganganantarabangsa

para pemimpin Kedahmenghadapi tentangan danancaman dalam usahamengekalkan kedaulatanKedah dari Bugis, Siam danBurma

i) Ancaman Bugis Dari Selangor

akhir abad ke-18 keadaanpolitik Kedah tidak stabilkerana perebutan takhtaantara pembesar-pembesar

keadaan ini mengancamkedaulatan Kedah

tahun 1770 SultanMuhammad Jiwa melantik

Tunku Abdullah sebagai RajaMuda Kedah

kerabat diraja Kedah tidakbersetuju kerana TunkuAbdullah bukan anak gahara

kerabat diraja Kedah berpakatdengan Bugis di Selangoruntuk menentang SultanMuhammad Jiwa

tentera Bugis pimpinan RajaHaji menyerang dan menawanKuala Kedah dan Alor Setar

Sultan Kedah terpaksaberundur ke Kangar

Sultan Muhammad Jiwadapatkan bantuan tentera darifirma Jourdain Sullivan and deSouza

tahun 1771 firma telahmenghantar Francis Light ke

Kedah untuk berunding perjanjian telahditandatangani yangmembenarkan firma berniagadi Kuala Kedah

firma dikehendaki membantuKedah dalam ketenteraan

Sultan Kedah membatalkanperjanjian apabila firma tidakmembantu Kedah menyerangBugis di Selangor

(ii) Ancaman Siam Kedah menghentikan

penghantaran bunga emaskepada Siam semasa Siam

berperang dengan Burma(1753-1781) selepas perang tamat Siam

menjadi kuasa yang kuat danmenuntut Kedah menghantarbunga emas, wang dantenaga manusia

Kedah berasa terancam Sultan Abdullah (1778-1797)

mendapatkan bantuan tenteraSHTI

Sultan Kedah menawarkanPulau Pinang sebagai hadiahsekiranya SHTI sanggup

melindungi Kedah dariancaman Siam

Francis Light sedar tentangkepentingan Pulau Pinangsebagai pelabuhan danpangkalan tentera

SHTI bersetuju untukmembantu Kedah

Francis Light di Pulau Pinang

(Teks m/s: 7-9) SHTI bersaing dengan Belanda

di semenanjung Tanah Melayu SHTI bimbang dasar monopoli

Belanda menjejaskanperdagangan mereka

SHTI anggap tawaran SultanAbdullah yang membenarkanmereka menduduki PulauPinang sebagai pucuk dicitaulam mendatang

Francis Light menandatanganiperjanjian secara peribadidengan Sultan Abdullah padatahun 1786 iaitu PerjanjianInggeris-Kedah

Sultan Abdullahmembenarkan Francis Lightmenduduki Pulau Pinangdengan syarat Francis Lightmemberi bantuan tenteraapabila perlu

Pada 11 Ogos 1786 upacaramenaikkan bendera rasmiBritish iaitu Union Jack diadakan

nama Pulau Pinang ditukarkepada Prince of Wales Island oleh Francis Light

ibu negeri Pulau Pinangdinamakan Georgetown iaitusempena nama Raja England King George III

tahun 1787 sebanyak 42 buahkapal berlabuh di PulauPinang

tahun 1790 bilangan kapalbertambah kepada 104 buah

bermulanya penjajahan Britishdi Tanah Melayu

Syarat Perjanjian Inggeris-Kedah1786 SHTI bantu Kedah sekiranya

Kedah diserang musuh SHTI tidak boleh melindungi

musuh Kedah SHTI berjanji akan membayar

sebanyak 30 000 dolarSepanyol setahun kepadasultan sebagai pampasan

Pulau Pinang Diambil BritishSecara Rasmi

tahun 1786 Siam menaklukPatani dan mengancam Kedah

Sultan Abdullah menuntutSHTI memberi bantuantentera (seperti dalamperjanjian 1786)

1


2/31

SHTI enggan membantudengan alasan SHTI tidakterlibat dengan perjanjian

SHTI juga mahu menjagakepentingan perdagangandengan Siam

Sultan Abdullah mendesakFrancis Light meninggalkanPulau Pinang kerana tidakmenenpati janji

Francis Light enggan danmenawarkan bayaran gantirugi tetapi ditolah oleh SultanAbdullah

Sultan Abdullah berasa marahdan tertipu dengan tindakanFrancis Light

Tahun 1791 Sultan Abdullahmenyediakan angkatan laut diSeberang Perai untukmenyerang dan mengambilsemula Pulau Pinang

Sultan Abdullah mendapatbantuan dari Riau, Siak danSelangor

Francis Light minta bantuandari British menyerang kubuSultan Abdullah di SeberangPerai

Sultan Abdullah tewas Sultan Abdullah terpaksa

menandatangani PerjanjianPersahabatan dan KeamananInggeris-Kedah pada 1 Mei1791

kesan-kesan:- SHTI menduduki Pulau Pinangsecara rasmi- sebagai ganjaran SHTimembayar 6000 dolar Sepanyolsetiap tahun kepada SultanAbdullah

- George Leith dilantik sebagaiGabenor Pulau Pinang yangpertama

SHTI Mengambil SeberangPerai

(Teks m/s: 10-12) 2 sebab SHTI memerlukan

Seberang Perai;i. Seberang Perai sebagai benteng

mempertahankan seranganterhadap Pulau Pinang olehpihak musuh

ii. Seberang Perai subur dan sesuaiuntuk pertanian bagimenampung makanan di PulauPinang

SHTI mengambil kesempatankerana Sultan Dziauddinmemerlukan bantuan tenterabagi menghadapi ancamanSiam

terpaksa menandatanganiPerjanjian Persahabatan danPerikatan dengan gabenorLeith pada Jun 1800

kesan SHTI menduduki PulauPinang dan menukar namakepada Province Wellesley

Syarat Perjanjian Persahabatandan Perikatan 1800

Sultan Kedah menyerahkanSeberang Perai

SHTI membayar 10 000 dolarSepanyol setahun bagi PulauPinang dan Seberang Perai

SHTI tidak membantu Kedahapabila Siam menyerang

Kedah pada November 1821 rakyat Kedah terpaksa

berjuang sendiri Kedah tewas dan ditakluki

Siam Jun 1826 Raja Siam Rama III

menandatangani perjanjiandengan Henry Burney diBangkok iaitu PerjanjianBurney 1826

Syarat Perjanjian Burney 1826 British mengiktiraf ketuanan

Siam terhadap Kedah Sultan Kedah iaitu Sultan

Ahmad Tajuddin II tidakdibenarkan tinggal di Kedah,Pulau Pinang, Seberang Perai,Perak, Selangor dan Burma

British tidak membantu sultanKedah menyerang Siam dan

jajahan takluknya British akan menghantar balik

sultan Kedah yang berlindungdi Pulau Pinang ke Kedah danKedah hendaklah membayarufti bunga emas kepada Siam

Siam mengiktiraf pendudukanBritish di Pulau Pinang danSeberang Perai

Perluasan Kuasa British diSingapura

(Teks m/s: 13-18)Sebab-Sebab British Bertapak di

Singapura:i. SHTI gagal memajukan Pulau

Pinang Pulau Pinang gagal mencapai

kemajuan kedudukan Pulau Pinang jauh

ke utara Selat Melakamenyebabkannya gagalbersaing sebagai pelabuhan diKepulauan Melayu

kebanyakan kapal dagangberdagang di Betawi, Riau danLingga

ii. Keinginan British mempunyai pelabuhan strategik

perdagangan SHTI denganChina semakin penting

barang dagangan Chinaseperti teh, sutera, kapas danbahan pencelup mendapatpasaran lumayan di Eropah

SHTI memerlukan pelabuhanstrategik di selatan SelatMelaka bertujuan untukmenguasai laluan

perdagangan antara India danChina

SHTI menguasai Melaka danBetawi semasa PerangNapoleon (1793-1814)

selepas Perang Napoleontamat British terpaksamemulangkan Melaka danBetawi kepada Belanda

Belanda mengenakan cukai

yang tinggi dan memberilayanan buruk kepadapedagang British di Betawi

Stamford raffles ditugaskanmencari pelabuhan baru

Raffles cuba membukapelabuhan di Palembang,Acheh dan Riau tetapi gagal

hasrat British untukmenyaingi pengaruh Belandatidak berhasil

iii. Singapura sebagai pangkalan perdagangan yang strategik

merupakan sebahagianwilayah Johor

kedudukannya strategik dibahagian selatansemenanjung Tanah Melayudapat mengawal laluanperdagangan di Selat Melakadan Selat Sunda

Singapura sesuaisebagaipelabuhan bebas danpangkalan British untukmenyaingi Belanda di Betawi

Raffles mencadangkan kepadaSHTI supaya mendirikanpangkalan baru di Singapura

Raffles yakin Singapura dapatmenyekat kuasa monopoliBelanda di Kepulauan Melayu

Raffles menghadapi masalahkerana Sultan Johor iaituSultan Abdul Rahman beradadi bawah pengaruh Belanda

Cara-Cara Raffles (British)Menguasai Singapura:

Raffles mendarat di Singapurapada 12 Januari 1819

Pada 30 Januari 1819 Rafflesmemaksa Temenggung AbdulRahman (PemerintahSingapura dan Tanah Besar

Johor) menandatanganiperjanjian yang membenarkanBritish membina loji diSingapura

Temenggung Abdul Rahmanmenandatanganinya keranabimbang diserang oleh British

Syarat Perjanjian 30 Januari 1819 SHTI boleh mendirikan loji di

Singapura SHTI bersetuju melindungi

Temenggung Abdul Rahmandari ancaman dalam dan luarnegeri

2


3/31

SHTI akan membayarsebanyak 3000 dolarSepanyol setahun kepada

Temenggung Abdul Rahman SHTI tidak membenarkan

Temenggung Abdul Rahmanmembuat hubungan dengankuasa Barat lain

perjanjian antara Raffles dan Temenggung Abdul Rahman

ini tidak sah kerana tidakdipersetujui Sultan Johor iaituSultan Abdul Rahman

Raffles merancang untukmemperdayakan Sultan AbdulRahman dan Belanda

Raffles menggunakan helahdengan menghidupkansemula masalah pewarisantakhta yang berlaku tahun1812

Raffles memperalatkan Tengku Hussein yang kecewakerana tidak ditabal sebagaiSultan Johor

Raffles berjaya memujuk

Temenggung Abdul Rahmansupaya menjemput TengkuHussein ke Singapura untukditabal sebagai Sultan Johoryang baru

pada 6 Februari 1819 SultanHussein mengiktiraf perjanjianawal antara TemenggungAbdul Rahman dengan Rafflesyang dibuat pada 30 Januari1819

SHTI mula bertapak secararasmi di Singapura

pertabalan Sultan Husseinmenyebabkan Johormenpunyai dua prang sultan

iaitu Sultan Hussein diSingapura (diperintah oleh Temenggung Abdul Rahman)dan Sultan Abdul Rahman diLingga

British melantik Residennya diSingapura iaitu WilliamFarquhar (1819-1823) dan

John Crawford (1823-1826)

Kuasa British di SingapuraSecara Rasmi:

tahun 1819 British belum lagimenguasai Singapura secararasmi

pada 7 Jun 1823 Rafflesmenandatangani perjanjiandengan Sultan Hussein dan

Temenggung Abdul Rahmanyang membolehkan SHTImenguasai Singapura danpulau-pulau disekitarnya

pada 2 Ogos 1824 perjanjianditandatangani antaraResiden Singapura JohnCrawford dengan SultanHussein dan TemenggungAbdul Rahman

kesannya Sultan Husseinterpaksa menyerahkan

Singapura secara rasmikepada SHTI

Syarat Perjanjian 7 Jun 1823 Sultan Hussein terima

bayaran 1500 dolar Sepanyoldan Temenggung AbdulRahman sebanyak 800 dolarSepanyol sebulan

Sultan Hussein dan

Temenggung Abdul Rahmantidak berhak menerima ataumengutip cukai dari tongkangCina

SHTI berkuasa di seluruhpulau Singapura dan pulau-pulau berdekatan kecualikawasan atau pulau kediamanSultan Hussein dan

Temenggung Abdul Rahman undang-undang British

dikuatkuasakan

Syarat Perjanjian 2 Ogos 1819 Sultan Hussein dan

Temenggung Abdul Rahman

menyerahkan Singapurakepada SHTI buat selama-lamanya

Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahmanhendaklah membenarkanpedagang-pedagang bebasberdagang di Johor danwilayah takluknya

Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahmanatau warisnya boleh menetapdi tanah milik baginda diSingapura atau berpindah dariSingapura

SHTI mengarahkan Temenggung Abdul Rahmanmemindahkan pusatpentadbiran dari Kuala SungaiSingapura ke Teluk Belanga

alasan SHTI ialah untukmemajukan Singapura

SHTI mengambil tanah-tanahdi Kampung Gelam dan TelukBelanga

tahun 1866 pusatpemerintahan Johor di TelukBelanga dipindahkan ke JohorBharu

Pertikaian Inggeris-Belanda

dan Perpecahan KepulauanMelayu(Teks m/s: 19-20)

Belanda tidak puas hatidengan petempatan Raffles diSingapura

alasan Belanda ialahSingapura berada di bawahlingkungan pengaruh Belandadan Singapura akanmenjejaskan perdaganganBelanda di Betawi

kesan pertikaian ialah;

a) Hubungan Belanda-Inggeristegang

b) British enggan menyerahkanSingapura kepada Belandakerana potensi Singapurasebagai pelabuhan bebas danpangkalan tentera British

c) Satu perjanjianditandatangani iaitu PerjanjianInggeris-Belanda 1824(Persetiaan London)

Syarat Perjanjian Inggeris-Belanda1824 (Persetiaan London)

Belanda mengiktiraf petempatan British diSingapura

Belanda berjanji tidak akan membuka petempatanbaru di Tanah MelayuBritish menyerahkan Bangkahulu kepada Belandadan Belanda menyerahkan Melaka kepada BritishBritish berjanji tidak akan membuka petempatanbaru ke selatan Singapura

Kesan Perjanjian Inggeris-Belanda 1824

Kepulauan Melayu terbahagidua;

a) British menguasai TanahMelayu dan Singapura diUtara

b) Belanda menguasaiKepulauan Riau dan Lingga diSelatan

British dapat meluaskanpengaruh di Tanah Melayutanpa gangguan kuasa-kuasaBarat lain

Melaka menjadi hak Britishdan membolehkan Britishmenguasai laluanperdagangan di Selat Melaka

Kerajaan Johor berpecah duaiaitu;

a) Johor dan Singapura menjadihak British

b) Kepulauan Riau dan Linggamenjadi hak Belanda

Penubuhan Negeri-NegeriSelat NNS (Teks m/s: 21-13

tahun 1824 SHTI menguasaiPulau Pinang, Melaka danSingapura

Pulau Pinang ditadbir olehLeftenan Gabenor

Singapura dan Melaka ditadbiroleh Residen

tahun 1826 ketiga-tiganyadisatukan di bawah satupentadbiran iaitu NNS

tujuan adalah untukmenyeragamkan pentadbirandan menjimatkanperbelanjaan

ibu negeri NNS pertama ialahPulau Pinang

tahun 1832 ibu negeri NNSdipindahkan dari Pulau Pinangke Singapura

3


4/31

alasannya kerana kedudukanSingapura lebih strategik danmenguntungkan

Pentadbiran di Negeri-Negeri Selat

pentadbiran NNS diketuai olehGabenor

Gabenor menerima arahandaripada Gabenor JeneralBritish di India

Gabenor NNS dibantu olehResiden Konsuler bagi setiapnegeri di Pulau Pinang,Singapura dan Melaka

semua dasar dan undang-undang NNS digubal olehGabenor Jeneral British diIndia

kesan-kesannya;a) Penduduk dan pedagang

tempatan tidak puas hatikerana NNS ditadbir seperti

Tanah Jajahan Indiab) Saudagar-saudagar British di

NNS merayu dan mendesaksupaya dipindahkanpentadbiran ke London

c) Pada 1 April 1867 NNSdiisytiharkan sebagai Tanah

jajahan British dan diletakkandi bawah Pejabat Tanah

Jajahan di Londond) Majlis Perundangan

ditubuhkan bagimembolehkan NNSmeluluskan undang-undangsendiri

Sebab-Sebab PerpindahanPentadbiran NNS Dari

India Ke London (1867) SHTI di India tidak mengambil

berat tentang kebajikan NNS NNS membantah cadangan

menghapuskan taraf pelabuhan bebas di Singapura

Kedatangan imigran Cina keNNS tidak terkawal keranakebanyakan merekamenubuhkan kongsi gelap danmelakukan kekacauan

Pengenalan Akta Mata Wang1855 menyebabkan matawang Sepanyol digantidengan mata wang rupeeIndia ini merugikanpedagang-pedagang kerananilai rupee rendah

Penduduk tempatanmembantah kerana NNSdijadikan tempat buanganbanduan

Kesan PerpindahanPentadbiran NNS Ke

London Tahun 1871 mata wang NNS

pertama telah dikeluarkan

SEJARAH TINGKATAN 2

BAB 2KEKAYAAN HASIL BUMI

MENDORONG CAMPURTANGAN BRITISH

2.1 Dasar Campur TanganBritish di Negeri-Negeri

Melayu NNM(Teks m/s: 29-32)

Sebab-Sebab Dasar Campur Tangan British di NNM

i. Kekayaan bumi NNM hasil bumi seperti bijih timah,

emas, bijih besi dan arangbatu

kawasan utama bijih timah diLarut dan Kinta (Perak), diSungai Pahang dan SungaiLembing (Pahang), di Lukut,Kuala Lumpur , Ampang danPetaling (Selangor) dan diSungai Ujong, NegeriSembilan

kawasan utama emas ialah diUlu Tembeling, Pahang

ii. Revolusi Perindustrian British memerlukan bijih

timah untuk perusahaanmengetin makanan

NNM perlu dikuasai untukbekalan bijih timah berterusan

NNM sebagai pasaran hasilkeluaran kilang

iii. Pembukaan Terusan Suez danPenciptaan Kapal Wap

Terusan Suez dibuka tahun1869

terusan ini menghubungkanLaut Merah dengan LautMediterranean

ia memendekkan perjalanandari England (Eropah) keIndia, Asia Tenggara danChina

penciptaan kapal wapmempercepatkan perjalanandan dapat membawa muatanlebih banyak

iv. Persaingan Kuasa Eropah Lain abad ke-19 berlaku

persaingan kuasa British di India bimbang

dengan kuasa Eropah lain diAsia Tenggara

British tidak akan membiarkankepentingannya di NNMdiancam oleh kuasa Barat lainseperti Belanda di Hindia

Timur (Indonesia), Perancis diIndoChina dan Sepanyol diFilipina

v. Perubahan Dasar British diLondon

tahun 1873 Parti Konservatif menguasai kerajaan British diLondon

Parti Liberal kalah pertukaran kerajaan

menyebabkan dasar tidakcampur tangan kepada dasar

campur tangan di NNM

vi. Desakan Pedagang di NNM keadaan huru-hara berlaku di

NNM antara sebab-sebabnya ialah

pertelingkahan antarapembesar dan pergaduhankongsi gelap Cina

keadaan ini memberi kesankepada pedagang-pedagangdi NNS kerana merekamengalami kerugian

akibatnya pedagangmendesak British campurtangan dan melindungi

kepentingan pelaburanmereka di NNM

tahun 1873 seramai 243pedagang NNS menulis suratkepada Lord Kimberly iaituSetiausaha Tanah JajahanBritish mendesak Britishcampur tangan

Hubungan Antara NNSDengan NNM

NNS sebagai pelabuhanentrepot

NNS mengendalikanperdagangan bagi NNM

Pedagang-pedagang NNSmelabur modal dalamperlombongan bijih timah diLarut, Sungai Ujong, Lukutdan Klang

2.2 Keadan di Perak,Selangor, Negeri Sembilan

dan Pahang MemberiPeluang Campur Tangan

British (Teks m/s: 33) kurun ke-19 keadaan di NNM

pantai barat huru-hara dantidak stabil

antaranya Perak, Selangor,Negeri Sembilan dan Pahang

i. Keadaan di Perak politik tidak stabil sebab-sebab;

a) Pergaduhan antara kongsi gelap Cina Ghee Hin dan HaiSan

buruh Cina dibawa masuksecara beramai-ramai padatahun 1848 oleh Long Jaafarke daerah Larut (Kelian Pauhdan Kelian Bharu)

4


5/31

tujuan untuk memajukanlombong bijih timah di Larut

berlaku pergaduhan di Larutyang mencetuskan PerangLarut

keadaan menjejaskanperusahaan bijih timah

Ngah Ibrahim iaitu MenteriLarut melantik Kapten Speedy(Timbalan Pesuruhjaya Polis

NNS) membantu menamatkankekacauan di Larut

b) Perebutan takhta di kalangankerabat diraja

berlaku akibat sistempewarisan takhta tidakdipatuhi sepenuhnya

mengikut sistem, seseoranganak raja perlu memegangtiga jawatan iaitu Raja Di Hilir,Raja Bendahara dan RajaMuda sebelum berhak ditabalmenjadi sultan

tahun 1871 Sultan Alimangkat dan pembesar-

pembesar Perak melantik RajaIsmail (Raja Bendahara ketikaitu) sebagai sultan Perak yangbaru

pelantikan itu ditentang olehRaja Abdullah (Raja Mudaketika itu) dan Raja Yusuf (Raja Di Hilir ketika itu)

Raja Abdullah sepatutnyamewarisi takhta

pada upacara pemakamanSultan Ali di Sayong RajaAbdullah tidak hadir walaupundijemput

Raja Yusuf diketepikan keranatidak disukai oleh pembesar-

pembesar Perak tentangan kuat Raja Abdullag

disokong penuh pembesar-pembesar di hilir Perak sepertiDato Maharaja Lela dan DatoSagor

kuasa Sultan Ismail hanyaterbatas di hulu Perak sahaja

Raja Abdullah terus berkuasadi hilir Perak

keadaan ini menyebabkanperpecahan dan menggugatkeamanan di Perak

Raja Abdullah memintabantuan British untukmengiktiraf beliau sebagaisultan

permintaan Raja Abdullahditerima penuh minat olehAndrew Clarke (Gabenor NNS)yang membuka peluangBritish untuk menguasai Perak

Langkah-langkahMenamatkan Kekacauan:

Andrew Clarke memanggilpembesar-pembesar Melayudan pemimpin kongsi gelap

Cina berunding di PulauPangkor

antara pembesar yang hadirialah Raja Abdullah, NgahIbrahim dan Dato Sagor

Sultan Ismail tidak hadirkerana lewat menerima surat

jemputan antara pemimpin kongsi gelap

yang hadir ialah Kapitan Ah

Kwee (Ketua Kumpulan HaiSan) hasil rundingan membawa

kepada termeterainyaPerjanjian Pangkor pada 30

Januari 1874 perjanjian ditandatangani atas

kapal british iaitu H.M.S. Pluto

Syarat-Syarat Perjanjian Pangkor 1874:

Raja Abdullah diiktiraf sebagau sultan Perak

Raja Ismail diakui sebagaiRaja Muda

sultan menerima seorangResiden British sebagaipenasihat dalam semuaperkara kecuali hal-hal agamaIslam dan adapt istiadatMelayu

Residen berkuasa penuh keatas pungutan cukai di Perak

Residen, Penolong Residen,Sultan dan pembesar dibayargaji daripada pungutan hasilmahsul Perak

Ngah Ibrahim kekal sebagaiMenteri Larut dan menerimaseorang Penolong Residen

Menteri Larutbertanggungjawab membiayaisegala usaha mengembalikankeamanan di Perak

Kesan Perjanjian Pangkor KeAtas Perak:

tanda bermulanya kuasaBritish secara langsung dalampentadbiran dan ekonomiPerak

ii. Keadaan di Selangor tahun 1857 Sultan Abdul

Samad yang berkuasa didaerah Langat ditabal menjadisultan Selangor

daerah Klang dikuasai RajaSulaiman

apabila Raja Sulaimanmangkat, Klang dikuasai pulaoleh Raja Abdullah

timbul rasa tidak puas hatioleh Raja Mahadi (putera RajaSulaiman)

Raja Abdullah berjayamemajukan perlombonganbijih timah di daerah Klang

buruh-buruh Cina dibawamasuk bekerja di lombong-lombong

lombong-lombong bijih timahdibuka di Kuala Lumpur danAmpang

tahun 1860 daerah Klangberkembang maju sebagaipusat bijih timah

Klang dijadikan ibu negeriSelangor sebelumdipindahkan ke Kuala Lumpurpada tahun 1880

kekayaan Klang menjadirebutan dan perbalahanantaranya oleh Raja Mahadi

perbalahan antara merekamencetuskan perang saudara Perang Klang

perang audara merebak kedaerah-daerah lain diSelangor

keadaan bertambah burukapabila pelombong-pelombong Cina terlibat sama

tahun 1866 Raja Mahadimenyerang Raja Abdullah diKlang

kegiatan perdaganganSelangor terjejas

Langkah-Langkah Ke ArahMenamatkan PerangKlang:

Sultan Abdul Samad (1857-1898) melantik Tengku Kudinuntuk menamatkan PerangKlang

Tengku Kudin (nama sebenar Tengku Dhiauddin) ialahputera diraja Kedah, menantuSultan Abdul Samad dan wakilsultan untuk mentadbir danmemajukan Selangor (1868)

Tengku Kudin tidak diterimapembesar-pembesar Selangortermasuk Raja Mahadi keranabeliau bukan anak negeriSelangor

Tengku Kudin memintabantuan British

British mendesak Sultan AbdulSamad menerima ResidenBritish tetapi gagal

British terus berusahamencari alasan untukmenempatkan residennya diSelangor

tahun 1873 sebuah kapaldagang British dirompak diLangat

1874 rumah api British di Tanjung Rachado (sekarang Tanjung Tuan, NegeriSembilan) telah diserang

kapal perang British iaituH.M.S. Rinaldo membedilKuala Selangor

British membantu TengkuKudin menewaskan RajaMahadi dan menamatkanPerang Klang

5


6/31

British mendesak Sultan AbdulSamad meletakkan Selangordi bawah naungannya

tahun 1874 J.G. Davidsondilantik sebagai ResidenSelangor yang pertama

Penolong Residennya ialahFrank Swettenham

iii. Keadaan di Sungai Ujong Sungai Ujong kaya dengan

bijih timah tahun 1872, Dato Kelana

Syed Abdul Rahman menjadipemerintah Sungai Ujong

seorang lagi pembesar yangberpengaruh di Sungai Ujongialah Dato Bandar Kulop

Tunggal kedua-duanya saling

bersengketa sebab-sebab mereka

bersengketa ialah;i. Kedua-duanya

berebutkan Sungai Linggiyang merupakan jalanperhubungan utama kepelabuhan Melaka

ii. Pungutan cukai ke ataspedagang yang melaluisungai ini sangat lumayan

Dato Kelana berasakedudukannya tidak terjaminkerana Dato Bandar disokongkuat penduduk tempatan danpelombong-pelombong Cinadaerah Sungai Ujong

Dato Kelana memintabantuan British

tahun 1874 Dato Kelanamenandatangani perjanjian

menerima perlindunganBritish

syarat-syarat perjanjian ialah;i. Dato Kelana diiktiraf

pemerintah daerahSungai Ujong

ii. British berkuasa penuhmengutip cukai di SungaiLinggi

iii. Residen British pertamayang ditempatkan diSungai Ujong ialahP.J.Murray

Dato Bandar tidak mengiktiraf perjanjian dan menentangtindakan British mengutip cukai

di LinggiBritish memberi bantuan tenterakepada Dato Kelana untukmenewaskan Dato Bandar

Dato Bandar dibuang negerike Singapura

British menguasai daerah-daerah lain seperti Rembau,

Jelebu dan Sri Menenati British menempatkan pegawai

Majistret dan Pemungut Hasildi setiap daerah, antaranyatahun 1883 di Rembau, 1886

di Jelebu dan 1889 di SriMenanti

tahun 1895 semua daerahdisatukan dan membentukpersekutuan yang dipanggilNegeri Sembilan

Tunku Muhammad Ibni Yamtuan Antah (Yamtuan SriMenanti) ditabal sebagai YangDipertuan Besar Negeri

Sembilan yang pertama Tahun 1895 Residen British

ditempatkan di NegeriSembilan iaitu Martin Lister

Negeri Sembilan secara sahmenjadi negeri naunganBritish

iv. Keadaan di Pahang Pahang tidak sekaya seperti

Negeri-Negeri Melayu yanglain

British mahu menguasaiPahang bagi menghalangkuasa Eropah lain bertapak diNegeri-Negeri Melayu

kurun ke-19 Asia Tenggaramenjadi tempat kuasaPerancis, Rusia dan Jermanmencari tanah jajahan

Sultan Ahmad berusahamengekalkan kedaulatanPahang dari dijajah Britishseperti yang berlaku di Perak,Selangor dan Negeri Sembilan

Sultan Ahmad mencontohitindakan Sultan Abu bakerdari Johor untukmembangunkan Pahang bagimenyekat pengaruh British

Sultan Ahmad membawamasuk pelabur-pelabur Eropah

untuk memajukan Pahang syarikat-syarikat Eropah

mengusahakan lombong emasdan bijih timah di Pahang

contoh;

i. Pahang Corporation Ltd (Sungai Lembing)

ii. Malay Peninsular (Pahang)

iii. Prospecting Co. (Selising)iv. Penjom & Sg. Dua

Semantan Co. (Penjom)tindakan Sultan Ahmad tidak

disenangi British kerana

menjejaskan kepentinganmereka di Negeri-Negeri Melayu

Perluasan Kuasa British diPahang

tahun 1886, FrankSwettenham dan FrederickWeld Gabenor Negeri-NegeriSelat memujuk Sultan Ahmadmenerima Residen britishtetapi gagal

tahun 1887 Britishmendapatkan bantuan SultanAbu Bakar di Johor untuk

memujuk Sultan Ahmadmenerima pengaruh British

Hugh Clifford dilantik sebagaiwakil British di Pahang

British masih tidak puas hatikerana wakil British berkuasaterhad

tahun 1888 seoreangwarganegara Britishberbangsa Cina iaitu Go Hui

ditemui mati berhampiranistana Sultan Ahmad British menggunakan peluang

ini mendesak Sultan Ahmadmenerima Residen British atasalasan Sultan Ahmad tidakmampu mewujudkankeamanan di Pahang

akhirnya Sultan Ahmadterpaksa menerima J.P.Rodgersebagai Residen British

penerimaan ini sebagai tandaberakhirnya kedaulatanPahang

British mula campur tangansecara langsung dalam

pentadbiran Pahang

Residen Menggugat KuasaSultan dan Pembesar (Teksm/s: 44)

campur tangan British diNegeri-Negeri Melayumembawa kepada pengenalanSistem Residen

antaranya;i. Perak (J.W.W. Birch)ii. Selangor ( J.G. Davidson)iii. Negeri Sembilan (Martin

Lister)iv. Pahang (J.P. Rodger) ia menandakan negeri-negeri

ini diletakkan sebagai negerinaungan British

keadaan ini menggugat kuasasultan dan pembesar

Sebab-Sebab Sistem ResidenMenggugat Kuasa Sultan

dan Pembesar Residen menjalankan semua

urusan pentadbiran negeri Residen memaksa sultan

menerima nasihat dalamsemua perkara pentadbiran(kecuali hal-hal agama Islamdan adat istiadat Melayu)

nasihat Residen mestidipatuhi dan dilaksanakan Residen mengambil alih kuasa

dan hak memungut cukai(oleh pegawai British iaituPegawai Majistret danPemungut Hasil)

Residen menghapuskanamalan perhambaan yangmelampaui bidang kuasamereka (perhambaan amalan adapt turun-temurunpembesar Melayu)

6


7/31

2.4 Pengukuhan KuasaBritish Melalui

Pembentukan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu

(NNMB) Teks m/s: 45-46

Faktor-Faktor PembentukanNNMB (1896):

(i) Kelemahan PelaksanaanSistem Residen

Residen tidak diberikanpanduan jelas untukmenjalankan tugas

Residen menjadi terlaluberkuasa

Pentadbiran setiap negeritidak seragam keranamempunyai undang-undangsendiri

Gabenor Negeri-Negeri Selatdi Singapura gagal mengawalkuasa Residen

(ii) Krisis Kewangan Pahang perbelanjaan negeri

meningkat kerana Pahangterpaksa menanggung banyakhutang akibat kebangkitanrakyat menentang British

jika pahang digabungkandengan negeri-negeri kayaseperti Perak dan Selangormasalah dapat diringankan

(iii) PerkongsianPerkhidmatan Pakar

menjimatkan bayaranperkhidmatan pakar seperti

jurutera, juru ukur dan doktor

(iv) Sistem Perhubungan sistem perhubungan seperti

jalan raya dan landasankeretapi antara Negeri-NegeriMelayu dapat dimajukan

(v) Faktor Keselamatan mengukuhkan kekuatan dan

pertahanan ketenteraan

Langkah-Langkah Ke ArahPenubuhan Negeri-Negeri

Melayu Bersekutu: Perjanjian Persekutuan

ditandatangani pada 12 Jun1895

NNMB atau Persekutuan 1896terdiri daripada Perak,Selangor, Negeri Sembilandan Pahang telah disatukanpada 1 Julai 1896

pusat pentadbiranPersekutuan terletak di KualaLumpur

pentadbiran kerajaanPersekutuan dibahagikankepada dua iaitu KerajaanPusat dan Kerajaan Negeri

diketuai oleh Residen Jeneralpertama Frank Swettenham(1896-1900)

Syarat-Syarat PerjanjianPersekutuan 12 Jun 1895:

Raja-Raja Melayu bersetujumenggabungkan negerimereka menjadi sebuahpersekutuan yang akan

dikenali sebagai NNMB Raja-Raja bersetuju menerima

seorang pegawai Britishsebagai Residen Jeneral

Raja-Raja bersetuju mengikutnasihat Residen Jeneral dalamsemua perkara kecuali yangberkaitan dengan agamaIslam dan adapt istiadatMelayu

Raja-Raja Bersetujumembantu negeri-negeri yangmemerlukan bantuanmengikut nasihat kerajaanBritish

Residen Jeneral

bertanggungjawab kepadaGabenor Negeri-negeri Selatyang juga menjadiPesuruhjaya Tinggi NNMB

Struktur Pentadbiran Persekutuan1896 (NNMB)

Pesuruhjaya Tinggi British(Gabenor NNS di Singapura)

Residen Jeneral(berpusat di Kuala Lumpur- tinggal

di Carcosa tahun 1898)

ResidenPerak Selangor N9 Pahang

2.5 PembentukanPersekutuan Mencabar

Kewibawaan Sultan (Teks m/s: 47-48)

Kesan-Kesan PembentukanPersekutuan 1896

Residen Jeneral berkuasadalam pentadbiran, kewangandan cukai eksport

kerajaan pusat menubuhkan jabatan-jabatan yang diketuaipegawai-pegawai Britishseperti Jabatan Kehakiman,

Jabatan Kewangan, JabatanPerhubungan danPerkhidmatan Awam

penglibatan orang-orangMelayu adalah terhad

sultan dikehendaki menurutnasihat Residen Jeneral dalam

semua hal (kecuali halberkaitan agama Islam danadat Melayu)

kuasa sultan dan MajlisMesyuarat Negeri diambil aliholeh Residen Jeneral

Kesan-Kesan Kuasa SultanDikurangkan

sultan-sultan NNMB tidak puashati

tahun 1897 British bersetujumenubuhkan DURBAR iaituPersidangan Raja-Raja Melayubagi mengatasi masalah

ahli-ahli Durbar ialah;i. Pesuruhjaya Tinggiii. Raja-Raja Melayuiii. Residen Jeneraliv. 4 orang Residen (Perak,

Selangor, NegeriSembilan, Pahang)

Durbar pertama diadakanpada 1897 di Kuala Kangsar,Perak

Durbar kedua didakan padatahun 1903 di Kuala Lumpur

Persidangan DURBAR II (1903) diKuala Lumpur

Sultan Perak iaitu Sultan Idris(1887-1916) mendesak Britishtentang;

i. Pemusatan kuasa ditangan Residen Jeneral

ii. Mendesak kuasa Raja-Raja Melayu dikembalikan

iii. Mendesak bilanganpegawai Melayu dalamperkhidmatan kerajaanditambah dan dilantik ke

jawatan lebih tinggi

iv. Mendesak Bahasa Melayudiiktiraf menjadi bahasarasmi

kesan-kesan desakan;i. British menggantikan

Durbar dengan MajlisMesyuarat Persekutuan1909

ii. Jawatan Residen Jeneraldigantikan dengan KetuaSetiausaha

iii. British bersetujumenyerahkan semulakuasa mentadbir kepadaMajlis Mesyuarat Negeri

iv. Tahun 1903-1909Pesuruhjaya Tinggi NNMBialah Frank Swettenham

SEJARAH TINGKATAN DUA

BAB 3 NEGERI-NEGERIMELAYU UTARA (NNMU)

DAN JOHOR BENTENGKESELAMATAN BRITISH

7


8/31

3.1 NNMU PenampanKeselamatan British di

Tanah Melayu(Teks m/s: 55-57

akhir abad ke-19 munculZaman Imperialis Baru

kuasa-kuasa Barat sepertiPerancis, Jerman, AmerikaSyarikat dan Rusia bersainguntuk mendapatkan bahanmentah dan tanah jajahan

negara-negara di Asia Tenggara seperti TanahMelayu dan Siam menjadirebutan

British berasa bimbang dantercabar

kebimbangan ini mendorongBritish meluaskan pengaruhke NNMU

Peluasan Kuasa YangMembimbangkan British

i. Perancis- ingin meluaskan kuasa ke

Lembah Menam Chao Phraya- merancang membina terusan di

Segenting Kra yang akanmengancam kedudukan danperdagangan di Singapura

ii. Jerman berusaha mendapatkan Pulau

Langkawi daripada Siam

iii. Amerika Syarikat ingin bertapak di Terengganu

iv. Rusia berhasrat membuka petempatan

di Ujung Salang

Cara British MenghalangPengaruh Eropah di Tanah

Melayui. British Menandatangani

Perjanjian Sulit 6 April DenganSiam

tujuan menghalang Siammenyerah dan membenarkanmana-mana kuasa lainbertapak di Siam

syarat-syarat perjanjian; Siam tidak akan menyerahkan

Kedah, Kelantan, Terengganudan Perlis kepada mana-mana

kuasa lain tanpa izin British British mengakui hak Siam ke

atas negeri-negeri tersebut British akan membantu Siam

jika diserang musuh kesan perjanjian; gagal menghalang sultan

setiap negeri dari menjalinkanhubungan dengan kuasa-kuasa lain

contoh: - tahun 1897 SultanKelantan memberi konsesitanah seluas 776 996 hektar

kepada Duff Development Company untuk melombongemas

Sultan Terengganu menerimapermohonan Amerika Syarikatuntuk membuka petempatandi Pulau Redang

ii. Menandatangani PerisytiharanRritish-Siam 1902

tujuan untuk menghalang

perluasan kuasa Barat lain syarat-syarat perjanjian; British mengiktiraf NNMU

dibawah naungan Siam rakyat British dilantik oleh

kerajaan Siam sebagaipenasihat sultan iaituKelantan (W.A. Graham),Kedah ( Meadowe Frost) danPerlis (H.E. Duke)

Kelantan dan Terengganutidak dibenarkan memberikonsesi kepada kuasa asing

kesan-kesan perjanjian; British berjaya mengukuhkan

pengaruh di NNMU

iii. Menandatangani PerjanjianBangkok 1909 (British-Siam)

tujuan untuk British terusmenghalang kuasa Barat lain

syarat-syarat perjanjian; Siam menyerahkan Kedah,

Perlis, Kelantan dan Terengganu kepada British

Siam tidak akan menyewakanmana-mana wilayahnya tanpakebenaran British

British menyerahkan HakWilayah Asingan kepada Siam

kesan-kesan perjanjian; NNMU diserahkan kepada

British Raja-Raja Melayu tidak dibawa

berunding dan terpaksa akurdengan keputusan perjanjian

Penasihat BritishMengancam Kedaulatan

Negeri-Negeri MelayuUtara

(Teks m/s: 58-62)

(i) Penasihat British di Kedah Sultan Abdul Hamid Halim

Shah tidak mengiktiraf Perjanjian Bangkok 1909

Baginda enggan menerimapenasihat British tahun 1910 British tetap

melantik penasihat Britishiaitu George Maxwell

George Maxwellmengukuhkan kuasa denganmelaksanakan pentadbiranBarat di Kedah

tindakan George Maxwell itumenimbulkan konflik dengananggota majlis MesyuaratNegeri pimpinan TunkuMahmud

berlaku percanggahanpentadbiran di Kedah antara

Tunku Mahmud denganGeorge Maxwell

Tunku Mahmud berjayamengekalkan identiti Kedahmelalui tindakan mahkamah

Tunku Mahmud menentangtindakan George Maxwellmengibarkan bendera Union

Jack dikediamannya

Usaha-Usaha Tunku MahmudMengekalkan Identiti

Kedah menggunakan Bahasa Melayu

dalam surat rasmi danperundangan

surat rasmi tidak perlu ditapis penggunaan kalendar Hijrah cuti umum pada hari Jumaat melantik orang Melayu dalam

pentadbiran Kedah

Usaha-Usaha George

Maxwell MenerapkanPengaruh barat DalamPentadbiran Kedah

menggunakan bahasaInggeris dalam surat rasmidan perundangan

surat rasmi ditapis olehPenasihat British

menggunakan kalendarMasehi

cuti umum pada hari Ahad pelantikan pegawai British

dalam pentabiran Kedah

(ii) Penasihat British di Perlis Raja Syed Alwi membantah

tindakan Siam menyerahkanPerlis kepada British

Baginda enggan menerimaPenasihat British

British tidak peduli (degil) Kapten Meadowe Frost dilantik

sebagai Penaihat British cara untuk mengukuhkan

kuasa di Perlis;i. Menggubal undang-

undangii. Memperkenalkan jabatan-

jabatan baru seperti Jabatan Hasil dan Cukai,Mahkamah Tinggi danMahkamah Kadi

iii. Menguasai JabatanKewangan sebagaistrategi menguasaipentadbiran Perlis

(ii i) Penasihat Br itish diKelantan

tahun 1910 SultanMuhammad IV terpaksamenandatangani perjanjiandengan British

tujuan untuk menempatkanPenasihat British di Kelantan

8


9/31

J.S. Mason dilantik sebagaiPenasihat British

perubahan-perubahan yangberlaku ialah;

- tahun 1915 kuasa mentadbir jajahan diambil alih olehpegawai-pegawai British

- British menguasai jabatan- jabatan baru seperti Mahkamah Tinggi, Jabatan Polis dan Pejabat

Tanah kesan-kesan;- pentadbiran Kelantan dikuasai

sepenuhnya oleh British

(iv) Penasihat Br itish diTerengganu

Sultan Zainal Abidin II tidakmengiktiraf PerjanjianBangkok

Baginda menolak pelantikanPenasihat British

Sultan Zainal Abidin IImenemui Pesuruhjaya TinggiBritish di Singapura untukmembuat bantahan

tahun 1910 British tetapmelantik W.L. Conlay sebagaiwakil British

bidang kuasa terhad dalammenguruskan hal ehwal luar

Terengganu sahaja tahun 1911 Sultan Zainal

Abidin II menggubalperlembagaan Undang-Undang Tubuh Kerajaan

Terengganu tujuan adalah untuk

memelihara kedaulatan dankemerdekaan Terengganu

tahun 1918 SultanMuhammad II memerintah

Terengganu tahun 1919 British mendesak

supaya menandatanganiperjanjian di Singapura

British melantik J.L.Humphreys sebagai PenasihatBritish

Sultan Muhammad II turuntakhta kerana enggan tundukkepada tekanan British

British menguasai kesemua jabatan penting kerajaan Terengganu seperti JabatanKastam, Jabatan Perubatan,

Jabatan Kerja raya dan Jabatan Tanah dan Galian

Sebahagian KandunganUndang-Undang TubuhKerajaan Terengganu

( Ittiqan ilmuluk bi tadililsuluk)

sultan tidak bolehmenyerahkan Terengganukepada mana-mana kuasaasing

mustahak ke atas rajabermesyuarat

hak Raja dan Menteri Besardalam memilih JemaahMenteri

3.3 Pemodenan JohorMelambatkan Campur

Tangan British (Teks m/s: 63-70)

Johor adalah negeri Melayuterakhir menerima PenasihatBritish

Johor mengamalkan dasarpersahabatan dengan British

Johor berjaya mengekalkankedaulatan hingga tahun 1914

Sebab-sebab;a. Kebijaksanaan pemerintahb. Pengenalan sistem birokrasi

modenc. Kestabilan dan kemakmuran

ekonomi antara pemimpin-pemimpin

Johor yang berwibwa ialah;i. Temenggung Daeng

Ibrahim (1825-1826)ii. Sultan Abu Bakar (1862-

1895)

Temenggung Daeng Ibrahim(1825-1862)

tahun 1825 TemenggungAbdul Rahman mangkat dandigantikan puteranya DaengIbrahim sebagai Temenggung

Johor berkhidmat di bawah Sultan

Hussein dan Sultan Ali tahun 1855 satu Perjanjian

Persahabatan ditandatanganiantara Temenggung DaengIbrahim dengan Sultan Ali

Temenggung Daeng Ibrahimdiberi kuasa menjadipemerintah Johor kecuali diwilayah Kesang (di bawahSultan Ali)

antara kewibawaan Temenggung Daeng Ibrahimialah;

- menjalankan pentadbiran dengancekap

- mengasaskan pusat pentadbiranbaru di Tanjung Puteri

- memajukan ekonomi Johordengan cara menggalakkankemasukan orang Cina dariSingapura untuk mengusahakanlading lada hitam melalui SistemKangcu

Syarat-Syarat PersetiaanAntara Temenggung daengIbrahim Dengan Sultan Ali

(Mac 1855) Sultan Ali diiktiraf sebagai

Sultan Johor tetapi gelaran itutidak boleh diwariskan kepadaketurunan baginda

Kawasan pemerintahan SultanAli di wilayah Kesang

Sistem Kangcu diperkenalkan oleh

Temenggung Daeng Ibrahimtahun 1833

kangcu asalnya daripadaperkataan Cina iaitu TuanSungai

Sistem Kangcu melibatkan;a. Orang Cina diberi Surat

Kebenaran iaitu Surat Sungai

untuk menetap danmengusahakan pertanian ditebing sungai

b. Kawasan ladingdikenalisebagai Kangkar atauKaki Sungai

c. Setiap kangkar diketuai olehseorang kangcu yangmemerintah dan memungutcukai

d. Tanaman adalah seperti ladahitam dan gambir

e. Hasil tanaman dikenakancukai (sumber pendapatankerajaan Johor)

Sultan Abu Bakar : BapaPemodenan Johor (1862-

1895) tahun 1862 naik takhta Johor

selepas kemangkatanayahandanya

diberi gelaran Datuk Temenggung Abu Bakar SeriMaharaja Johor

sering ke England untukmempelajari cara pentadbiranterbaik bagi membangunkan

Johor tahun 1868, Ratu Great Britain

mengurniakan gelaran

Maharaja Johor kepada SultanAbu Bakar tahun 1885, satu Perjanjian

Persahabatan ditandatanganiantara Johor dengan British

persetujuan dicapai tentang;i. Johor diiktiraf negeri

bebas dan berdaulatii. Maharaja Abu Bakar

diiktiraf Sultan Johor(setelah Sultan Ali dariketurunan Bendaharamangkat tahun 1877)

iii. Kedudukan Sultan J ohorlebih tinggi daripadaPesuruhjaya Tinggi di

Singapuraiv. Sultan Abu Bakar bolehberhubung terus dengankerajaan British di Londontanpa melaluiPesuruhjaya Tinggi

kesan-kesan persetujuan;a. Sultan Abu Bakar berjaya

menyekat kuasa Britishterhadap Johor

b. Sultan Abu Bakar menerimaseorang Konsul Britishbukannya Penasihat British

9


10/31

Usaha-Usaha Pemodenanoleh Sultan Abu Bakar

(a) Memodenkan pentadbiran Johor dengan mengadakanmahkamah, perkhidmatan posdan jabatan Kerja Raya

(b) Menjaga kebajikan rakyatdengan membina sekolah,hospital dan jalan raya

(c) Menjaga keamanan negeri

dengan menubuhkan pasukanpolis dan tentera(d) Memantapkan ekonomi Johor

dengan cara meneruskanSistem Kangcu dan menjadipengeksport lada hitam dangambir terbesar dunia

(e) Mengisytiharkan Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johortahun 1895 yang merupakanperlembagaan bertulispertama dan menjadi asaskepada pembentukan institusiRaja Berperlembagaan

Kandungan Undang-Undang

Tubuh Kerajaan Johor(a) Sultan tidak bolehmenyerahkan Johor kepadakuasa asing

(b) Ditubuhkan Majlis MesyuaratMenteri dan Majlis MesyuaratNegeri

(c) Anggota Majlis MesyuaratMenteri dilantik daripadaorang Melayu danbertanggungjawab menasihatisultan dalam pentadbiran

(d) Ahli Majlis Mesyuarat Negeriterdiri daripada rakyat Johoryang berperanan menggubalundang-undang

Kesan-Kesan KebijaksanaanSultan Abu Bakar

(a) Digelar Bapa Pemodenan Johor kerana membawabanyak perubahan dalampentadbiran danpembangunan Johor

(b) British tidak dapat menggugatkemerdekaan Johor

(c) Johor aman dan makmur(d) Ketokohan Sultan Abu Bakar

dihormati pemerintah British

Pemimpin Johor YangBerwibawa

pembangunan danpemodenan Johor akibatpersepakatan antara sultandan pembesar

kepintaran dalam pentadbiranmenyebabkan British tidakmempunyai alas an untukcampur tangan

antara pemimpin terkemuka Johor ialah;

i. Dato Abdul Rahman binAndak

ii. Dato Jaafar binMuhammad

iii. Dato Muhammad Sallehbin Perang

iv. Dato Muhammad IbrahimMunsyi

Dato Jaafar bin Muhammad Merupakan Setiausaha

kerajaan Johor pertama (1868) Menteri Besar Johor pertama

(1882-1919) Digelar Datuk Bentara Beliau mewajibkan semua

pegawai British di Johor memakai pakaian rasmi Johor

Bendera Union Jack iaitubendera rasmi British dikibarlebih rendah daripadabendera Johor demi maruahdan kedaulatan Johor

Surat rasmi dalam bahasaMelayu bagi memartabatkanbahasa Melayu

Dato Abdul Rahman binAndak

Merupakan Setiausaha SulitSultan Johor (1885)

Setiausaha Kerajaan Johor(1893-1909)

Digelar Dato Seri Amar Diraja Berperanan dalam hal ehwal

hubungan luar negeri Bertanggungjawab mengawal

hubungan Johor-British Tahun 1888 menjadi perintis

kepada penubuhan PakatanBelajar Mengajar PengetahuanBahasa Johor (sebuah badanpersuratan terulung tanah air)

Dato Muhammad Salleh binPerang

Pernah memegang perlbagai jawatan dalam kerajaan

Antaranya;a. Pesuruhjaya Polis untuk

keamanan dan kestabilan Johor

b. Ketua jabatan Ukur tugasnyamelukis peta pembangunan

Johor yang menunjukkansemua jalan yang akandimajukan dan melukis petalengkap negeri Johor

c. Ketua Jabatan Tanah merancang pembangunan diMuar, Endau, Segamat,

Tangkak dan Batu Pahat Digelar sebagai Dato Bentara

Luar

Dato Muhammad IbrahimMunsyi

Ketua Jabatan Pendidikan Johor yang pertama tahun1883

Mendidirkan banyak sekolahdan mendesak pendidikanwajib kepada rakyat Johor

Dianugerahi Dato BentaraDalam

Digelar Bapa PendidikanMelayu Johor

Tahun 1893 dilantik sebagai Timbalan Menteri yangpertama

Johor Di ambang PenjajahanBritish

sejak Perjanjian Persahabatan1885 British menyusunstrategi untuk menguasai

Johor British bimbang Johor dikuasai

kuasa Barat lain usaha dan muslihat British

untuk menguasai Johor,antaranya;

i. British menubuhkanLembaga Penasihat Johor

ii. Sultan Johor dinasihati

supaya meminjamsebanyak 200,000 dolardari Negeri-Negeri Selat

- tujuan untuk membina landasankeretapi dari Johor ke Singapura

- ia muslihat British untukmengawal kewangan Johor

muslihat British disedari olehDato Abdul Rahman Andakdengan menasihati sultansupaya tidak menerimatawaran pinjaman British

rancangan British berjayadigagalkan

British menyedari kepintaranDato Abdul Rahman Andak

dan bukan mudah untukcampur tangan di Johor British berusaha

menyingkirkan Dato AbdulRahman Andak

tahun 1907 John Andersoniaitu Gabenor Negeri-NegeriSelat mencadangkan supayaDato Abdul Rahman Andakdibersarakan dan dihantar keLondon

British menggunakan peluangini untuk menguasai Johor

Sultan Ibrahim iaitu puteraSultan Abu Bakar terpaksameminda Undang-Undang

Tubuh Kerajaan Johor bagimembolehkan British menjadiahli Majlis Mesyuarat Negeri

tahun 1914 British melantikDouglas Campbell sebagaiPenasihat British di Johor

Lembaga Penasihat Johor ditubuhkan di London pada

1886 Sultan Johor berhubung

secara langsung denganPejabat Tanah Jajahan diLondon

10


11/31

Dianggotai oleh orang British Fungsinya adalah untuk

menguruskan hubungan luar Johor dan menasihati Sultan Johor tentang hal-halpentadbiran

-----------------------------------------------------

BAB 5 KEKAYAAN EKONOMISABAH MENARIK MINAT

SYARIKAT BORNEO UTARABRITISH (SBUB)

Sabah di bawah pengaruhKesultanan Brunei danKesultanan Sulu

Sabah menjadi tumpuan

pedagang Barat keranakedudukannya strategik dankaya dengan hasil bumi

5.1 SBUB Bertapak Di Sabah( Teks m/s: 102-104)

Sabah menarik perhatianpelabur-pelabur Barat keranapotensi ekonomi

antaranya kuasa AmerikaSyarikat, Britain, Belanda danSepanyol

syarikat-syarikat asing mulabertapak di Sabah

Amerika Syarikat tahun 1865 Sultan Brunei beri

konsesi tanah di Sabahkepada wakil Amerika Syarikatiaitu W. L. Moses

tempoh sewaan selama 10tahun

Moses menjual konsesikepada The American TradingCompany diketuai oleh J.W.

Torrey dan T. B. Harris Torrey gagal menanam kopi

dan tebu di Kimanis Torrey menjual haknya kepada

Von Overbeck

Britain Von Overbeck menghadapimasalah kewangan

Tahun 1877 Overbeckmeminjam wang daripadasyarikat Alfred Dent danEdward Dent

Gabenor Labuan iaitu W. H. Treacher bersetuju membantuOverbeck memperbaharuitempoh pajakan daripadaSultan Brunei dengan syaratsyarikat yang ditubuhkan

diletakkan di bawahkekuasaan British

Tahun 1877 Sultan Brunei iaituSultan Abdul Mumeinperbaharui pajakan denganOverbeck dan Dent melaluiperjanjian

Sultan Brunei serahkan tanahantara Teluk Kimanis danSungai Sibuku

1878 Overbeck dan Dentmenandatangani perjanjiandengan Sultan Jamalul Alam(Kesultanan Sulu)

Sultan Sulu serahkan kawasandari Sungai Pandasan hinggake Sungai Sibuku

Tahun 1880 Overbeck menjualsemua haknya kepada Alfreddan Edward Dent

Dent tubuhkan PersatuanSementara Borneo UtaraBritish Berhad

Saham syarikat dijual kepadarakyat British bagi menambahmodal perniagaan

Persatuan berusahamendapatkan Piagam Dirajadaripada kerajaan Britishuntuk mengukuhkankedudukan dan memajukanperniagaan

November 1881 kerajaanBritish menganugerahkanpiagam kepada PersatuanSementara Borneo UtaraBritish Berhad

Tahun 1882 syarikat itudinamakan Syarikat BorneoUtara British (SBUB)

Kesan Pemberian PiagamDiraja British Kepada SBUB

SBUB berkuasa mentadbirSabah

Presiden pertama ialah SirRutherford Alcock

Pengarah urusannya ialahAlfred Dent

Brtish dapat memperluaskanpengaruh dan menghalangkuasa Barat lain bertapak diSabah

Tahun 1888 SBUBmenandatangani PerjanjianPerlindungan Borneo Utarayang menjadikan Sabahnegeri naungan British

British bertanggungjawabdalam hal ehwal luar Sabah

Syarat-Syarat PemberianPiagam Kepada PersatuanSementara Borneo Utara

British Berhad SBUB tidak boleh

menyerahkan wilayah Sabahkepada sesiapa tanpapersetujuan kerajaan British

SBUB mesti melantikpentadbir daripada pegawaiyang diakui kerajaan British

SBUB perlu memeliharaagama, adat resam danundang-undang penduduktempatan

SBUB hendaklah mentadbirSabah dengan adil dansaksama

SBUB mesti menerima nasihatdaripada kerajaan British

5.2 SBUB MengukuhkanKuasa Di Sabah

(Teks m/s: 105-108) pemerintahan SBUB diketuai

oleh gabenor W.H.Treacher gabenor dilantik oleh

pengarah syarikat denganpersetujuan kerajaan British

gabenor dibantu majlisPenasihat yang ditubuhkantahun 1883

ahli majlis ialah SetiausahaKerajaan, Bendahari danKetua Pasukan Keselamatan

pusat pentadbirannya diSandakan

SBUB menubuhkan jabatankerajaan untuk melicinkanpentadbiran

Cara SBUB MengukuhkanKuasa dan Melicinkan

Pentadbiran Sabah(i) Menubuhkan Jabatan

Kerajaan DalamPentadbiran

- antaranya Jabatan Pos, Jabatan Buruh, Jabatan Polis,

Jabatan Kewangan dan Jabatan Tanah dan Ukur- mempunyai Pegawai Daerah,

Ketua Anak Negeri (digelarOrang kaya-Kaya O.K.K. )dan Ketua Kampung

(ii) Membahagikan SabahKepada BeberapaResidensi / Daerah / Kampung

a) Peringkat Residensi pada peringkat awal Sabah

dibahagi kepada dua residensiiaitu Residensi Pantai Baratdan Residensi Pantai Timur

tahun 1935 terdapat empatresidensi iaitu ResidensiPantai Barat, ResidensiSandakan, Residensi Tawaudan Residensi Pedalaman

setiap residensi diketuaiseorang Residen

b) Peringkat Daerah Setiap residensi pula dibahagi

kepada beberapa daerah yangdiketuai oleh Pegawai Daerah(berbangsa Eropah)

11


12/31

Terdapat sepuluh daerah iaitudaerah Alcock, DaerahDewhurst, Daerah Keppel,Daerah Martin, DaerahMyburgh, Daerah Dent,Daerah Clarke, DaerahCunliffe, Daerah Mayne danDaerah Elphinstone

Tahun 1915 jawatan TimbalanPenolong Pegawai Daerah

diperkenalkan dan disandangoleh penduduk tempatan Ketua Anak Negeri (Orang

Kaya-Kaya O.K.K.) tugasnyamembantu Pegawai daerahdalam pentadbiran

Diberi surat kuasa yangmembolehkan merekamenguruskan hal-halberkaitan masyarakattempatan

c) Peringkat Kampung SBUB melantik Ketua

Kampung yang digelar Orang Tua

SBUB mengekalkanpenglibatan peribumi dalampentadbiran kerana merekamemahami adat dan budayamasyarakat tempatan

SBUB tidak mempu menggajiramai pegawai Eropah keranamenghadapi masalahkewangan

(iii) Melaksanakan Undang-Undang Barat danTempatan

tujuan untuk menjagakeamanan negeri

tahun 1900 diwujudkan

Mahkamah Majistret danMahkamah Anak Negeri di Jesselton

a) Mahkamah Majistret- dihakimi Pegawai Daerah- mengendalikan kes-kes berat

seperti kes bunuh, culik danrompakan

b) Mahkamah Anak Negeri - hakim dilantik dari kalangan

Ketua Anak Negeri yang arif dalam bidang agama Islamdan adat

- mengendalikan kes-kes

peribumi berkaitan undang-undang Islam dan adat

Organisasi Pentadbiran SBUB Lembaga Pengarah di

London Gabenor di Sabah yang

dinasihati oleh MajlisPenasihat

Setiausaha Kerajaan yangbertanggungjawab kepada;

- Ketua-Ketua Jabatan (Pos,Buruh, Polis, Kewangan, Jabatan

Tanah dan Ukur)- Residen yang merupakan ketua

pentadbir di peringkat residensi- Pegawai Daerah merupakan

ketua pentadbir di peringkatdaerah

- tugasnya sebagai majistret,pemungut cukai, bendaharidaerah dan pegawai buruh

Ketua Anak Negeri pulatugasnya menjaga keamanan,menguruskan pembahagiantanah, mengutip cukai danmemajukan pertanian

Ketua Kampung pulatugasnya menguruskan halehwal kampung, menjagakeamanan, membantumemajukan perdagangan,melaporkan kepada PegawaiDaerah tentang kes-keskecurian, wabak penyakit danmenjaga keselamatankampung

5.3 SBUB MengeksploitasiHasil Bumi Sabah (Teks m/s: 109-114)

matlamat SBUB menguasaiSabah adalah untuk membolotkekayaan ekonomi Sabah

SBUB mengeksploitasikekayaan Sabah seperti hasil-hasil tradisional, hasilpertanian dagangan,pembalakan danperlombongan

(i) Hasil-Hasil Tradisional Sabah

SBUB memaksa penduduktempatan menambah hasilkeluaran tradisional

Hasil jualan pendudukdikenakan cukai seperti cukaitanah, cukai kepala, lesenperahu dan senjata

Tujuan cukai untuk mengatasimasalah kewangan SBUB

Antara hasil-hasil utama;a) Sarang burung eksport tradisional SBUB yang

menguntungkan 1926 nilai eksport sebanyak

125 000 dolar kawasan utama ialah di Gua

Gomantong, Gua Kuamut dangua Magdalene

b) Pokok lanut dikenali sebagai abaka,

manila hemp atau musatextiles

hidup meliar di kawasanpamah dan lembah

gentian pokok lanut dijemursebelum diproses menjadi talikapal

di eksport ke Eropah

c) Rotan di eksport dalam bentuk

perabot, tikar dan tongkat

d) Pokok sagu / rumbia merupakan tanaman

tradisional Sabah hidup subur di kawasan

berpaya di muara sungai harga sagu sangat mahal di

pasaran dunia SBUB menggalakkan rakyat

Sabah mengusahakannyasecara komersial

Sagu mentah dieksport keSingapura dan Eropah

1888 nilai eksport sagu Sabahsebanyak 93 433 dolar

e) Hasil laut seperti mutiara, trepang dan

sirip ikan yu diusahakan oleh masyarakat

Bajau dieksport ke China

(ii)Hasil Pertanian Dagangan SBUB mengusahakan

tanaman baru seperti getahdan tembakau

Sabah mempunyai tanah luasdan subur

a) Tembakau tanaman dagangan yang

penting tembakau Sabah diiktiraf

terbaik di dunia daun tembakau digunakan

untuk menghasilkan cerut

mendapat pasaran tinggi diBelanda dan Amerika Syarikat SBUB mengecualikan cukai

eksport kepada peladangtembakau bertujuanmenggalakkan tanamantembakau

Tahun 1890 terdapat 61 buahladang tembakau di Sabah

1902 hasil eksport tembakauSabah bernilai lebih 2 jutadolar

Kawasan utama penanamanialah di Pulau Banggi, TelukMarudu, Lahad Datu, Tawaudan Sandakan

b) Getah ladang-ladang getah dibuka di

Beauford, Jesselton dan Tenom berkembang akibat

pembinaan landasan keretaapi

SBUB memberi 4% dividenkepada pengusaha getahbertujuan menggalakkanpenanamannya

SBUB juga memberipengecualian cukai eksport

12


13/31

selama 50 tahun kepadapengusaha getah

Buruh ladang getah dibawamasuk dari China dan Jawa

Getah menjadi hasil eksportutama SBUB

(iii)Pembalakan SBUB menguasai hasil balak

Sabah Kaya dengan sumber balak

seperti seraya, ramin, kapur,belian dan meranti

Kawasan pembalakan utamadi Sandakan, Lahad Datu dan

Tawau Tahun 1898 kilang memproses

kayu balak kepunyaan SBUBdibina

Buruh dibawa masuk dariFilipina dan Indonesia

Hasil kayu balak dieksport keChina, Singapura, Britain danAustralia melalui pelabuhanSandakan

(iv)Perlombongan SBUB giatkan perlombongan

Sabah seperti emas, arangbatu dan mangan

a) Emas tahun 1886 diusahakan oleh

Orang Cina di Sungai Segama

b) Arang batu dilombong di Silimpopon dan

Labuan Silimpopon mempunyai

longgokan arang batuterbesar Asia Tenggara

diusahakan oleh Syarikat Cowie Harbour Coal

c) Mangan diusahakan di Teluk Marudu

oleh Syarikat British BorneoExploration

dieksport ke Britain

5.4 Perubahan Sosial SBUBDi Sabah (Teks m/s: 115-120)

SBUB membangunkankemudahan asas sepertilandasan kereta api jalanraya, sekolah, hospital dan

telegraf tujuannya untuk kepentingan

dan keuntungan SBUB

(i) Landasan kereta api 1896 landasan kereta api

pertama dari Weston keBeauford sepanjang 32 km

1904 dibina landasan dari Jesselton yang dikenalisebagai North Borneo Railway

1905 landasan disambungdari Beauford ke Jesselton dandari Tenom ke Malalap

tujuannya untuk memudahkanSBUB mengangkut hasilkeluaran di bahagianpedalaman ke pelabuhan

(ii)Jalan raya SBUB menumpukan

pembinaan jalan raya dibandar-bandar besar seperti

Jesselton, Sandakan, Lahad

Datu, Kudat dan Tawau tujuannya untuk

menghubungkan kawasankegiatan ekonomi denganbandar dan pelabuhan

1930-an perhentian motokardan bas dibina di KotaKinabalu

(iii)Pengangkutan air 1890 Syarikat Perkapalan

Straits Steamship memulakanperkhidmatan

tujuannya untuk mengangkutpenumpang dan barangan

(iv)Pendidikan SBUB kurang memberi

perhatian SBUB hanya menyediakan

pendidikan di peringkatrendah kerana kekuranganwang

SBUB anggap bidangpendidikan tidakmenguntungkan

Kebanyakan sekolah dibinaoleh mubaligh Kristian bagitujuan menyebarkan agamaKristian

antara sekolah yang wujudialah Sekolah Inggeris,

Sekolah Melayu dan SekolahCina

a) Sekolah Inggeris 1883 sekolah Inggeris

pertama iaitu Institut Byrondibina di Sandakan olehmubaligh Roman Katolik

tahun 1887 Sekolah St. Maryditubuhkan di Sandakan

1909 Jabatan Pelajaranditubuhkan untukmenguruskan sekolah-sekolahdi Sabah

tahun 1939 terdapat 49 buahsekolah mubaligh denganpelajar seramai 3700 orang

b) Sekolah Latihan dibina di Jesselton pada 1 Julai

1915 merupakan sekolah latihan

bagi anak-anak Ketua AnakNegeri

dibina bertujuan untukmelatih anak-anak menjadipegawai pentadbiranperingkat rendah

bahasa pengantarnya ialahBahasa Melayu

dari segi kurikulum pelajardiajar tentang membaca,menulis dan mengira

jawatan yang dikhaskan bagilulusan sekolah ini ialahrenjer, kerani dan Ketua AnakNegeri

c) Sekolah Melayu danBumiputera tahun 1921 sekolah Melayu

pertama dibina di Kota Belud 1930 terdapat 10 buah

sekolah Melayu bagimenampung 400 orangpelajar

1924 ditubuhkan SekolahBumiputera Keningau diKeningau

d) Sekolah Cina dibina sendiri oleh masyarakat

Cina 1940 terdapat 11 000 pelajar

berdaftar di sekolah Melayu,sekolah mubaligh dan sekolahCina

(v)Pembinaan Hospital dan PusatKesihatan SBUB bina hospital di bandar-

bandar besar seperti Jesselton, Sandakan, Beauforddan kudat

1924 Hospital Besar Tawau dibina

1940 terdapat 9 buah hospitaldan 40 buah klinik di Sabah

di kawasan luar bandardisediakan pusat-pusatkesihatan

kelemahan bilangan doktortidak mencukupi

perkhidmatan perubatan tidakdapat dinikmati oleh seluruhrakyat Sabah

(vi)Kemunculan Bandar-BandarBaru akibat daripada kemajuan

dalam bidang ekonomi dansosial

bandar-bandar berkembangpesat sebagai pusatpentadbiran dan perdagangan

antaranya Sandakan, Kudat, Jesselton, Tawau dan LahadDatu

a) Sandakan diasaskan William Pryer tahun

1879 menamakannya sebagai

Elopura bermaksud bandaryang cantik

berkembang maju sebagaipusat pentadbiran, pelabuhan

13


14/31

antarabangsa dan pusatpembalakan

b) Tawau sebuah pelabuhan yang

terkenal di Pantai Timur Sabah eksport utamanya getah,

abaka, mutiara dan kayubalak

c) Kudat tahun 1881 SBUB

menjadikannya sebagai pusatpentadbiran yang pertama

pedagang menetap danmembina kedai di Kudat

gagal menarik ramaipenduduk dan pedagangkerana keadaan geografinyatidak sesuai untuk pertanian

tahun 1884 SBUBmemindahkan pusatpentadbirannya ke Sandakan

d) Jesselton diasaskan tahun 1900 oleh

Charles Jessel nama asalnya Jessel Town

sempena nama pengasasnya kemudiannya disingkatkan

kepada Jesselton juga dikenali dengan nama

Api-Api, Singga Mata atauDiasuka

Jesselton maju keranapembinaan landasan keretaapi, perkembangan tanamangetah dan sebagai pusatperdagangan dan pelabuhanpenting

1967 nama Jesselton ditukarkepada Kota Kinabalu

Perubahan Sosial danKemajuan Lain

pejabat pos 1883 SBUB mengeluarkan

setem pertama Sabah tahun 1883 juga akhbar

pertama di Sabah diterbitkaniaitu The North Borneo Herald

1890-an kontinjen polistempatan ditubuhkan

1900 SBUB telah menubuhkanSkuad Terbang untukmenjamin keselamatan dandianggotai pegawai polistempatan

1903 loji air di Kota Kinabaludibina untuk membekalkan airbersih

tahun 1905 menara jam Jesselton dibina dan kekalhingga sekarang di Sabah

-----------------------------------------------------

BAB 6 BRITISHMENGEKSPLOITASI

EKONOMI (TANAH MELAYU,SARAWAK DAN SABAH)

6.1 Kegiatan PertanianDagangan (Teks m/s: 126-128)

- peringkat awal diusahakan jenis tanaman tradisionalseperti lada hitam, gambir,buah pala, cengkih, ubi kayu,tebu dan nanas

- diusahakan kerana mendapatpasaran yang baik

- British hanya menggalakkanpeladang Eropah dan orangasing untuk mengusahakanpertanian dagangan

- penduduk tempatan tidakdigalakkan terlibat

a) Lada hitam dan gambir - untuk tujuan eksport- diusahakan di Pulau Pinang,

Selangor, Negeri Sembilandan Sarawak

- kurun ke-19 lada hitam dangambir diperkenalkan di Johormelalui Sistem Kangcu

- di Johor tanaman inidiusahakan oleh orang-orangCina dari Singapura

- tanaman ini menjadi hasileksport penting Johorsehingga awal kurun ke-20

- gambir biasanya digunakansebagai bahan pewarna danmencelup sutera

b) Buah pala dan cengkih- banyak ditanam di Pulau

Pinang- tanaman buah pala

diutamakan kerana harganyalebih tinggi

- dieksport ke Eropah dan China- cengkih yang dikeringkan

sesuai dijadikan ubat- 1850-an tanaman ini merosot

kerana harganya tidak stabil

c) Tebu- ladang tebu banyak dibuka di

Seberang Perai dan Perak- permintaan terhadap gula

meningkat di pasaran dunia- 1830-an Seberang Perai

merupakan pusat pengeluarangula utama di negeri-NegeriSelat

- tahun 1900 Perak menculsebagai pusat pengeluar gulaterbesar di Tanah Melayu

- gula menjadi eksport penting Tanah Melayu selama hampir50 tahun

d) Ubi kayu- meruapakan tanaman eksport

penting Tanah Melayu- banyakditanam di Melaka,

Negeri Sembilan dan Selangore) Nanas

- industri mengetin nanasberpusat di Perak, Selangordan Johor

- sebelum Perang Dunia II Tanah Melayu merupakanpengeksport nanas dalam tinkedua terbesar di dunia

6.2 Tanaman BaruMemantapkan Ekonomi

(teks m/s: 128-129)

- kurun ke-20 tanamandagangan tradisional kurangpenting kerana harganya tidakstabil di pasaran dunia

- British memperkenalkantanaman baru seperti kopi,kelapa sawit, tembakau danteh

a) Kopi - diusahakan secara besar-

besaran di Perak, Selangor,Negeri Sembilan dan Johor

- harga kopi meningkat dipasaran dunia

b) Kelapa sawit - berasal dari Afrika- diperkenalkan di Kuala

Selangor

- 1920-an minyak kelapa sawitmula dieksport

- ladang kelapa sawit dibuka diPerak dan Johor

- Johor menjadi pengeksportutama kelapa sawit

c) Tembakau- ladang dibuka di Pulau Pinang

dan Pahang

d) Teh- diusahakan di Cameron

Highlands, Pahang- teh yang dihasilkan di Tanah

Melayu bermutu tinggi dandikenali sebagai Teh Ceylon

6.3 PerkembanganPerusahaan Getah (Teks

m/s: 130-133)

- akhir kurun ke-19 harga kopi jatuh di pasaran dunia

- getah diperkenalkan sebagaitanaman pilihan untukmemulihkan ekonomi

- kurun ke-20 getah menjadieksport penting Tanah Melayu

14


15/31

(i) Sejarah Asal-Usul Getah- berasal dari Brazil- getah di Tanah Melayu dari

jenis Hevea Brasiliensis- tahun 1876 sebanyak 70 000

biji getah dari Brazil dibawa keEngland oleh Henry Wickham

- kemudian disemai di KewGarden, England

- sebanyak 300 benih getahdihantar ke negara-negaranaungan british terutamanyaSri Lanka

- 1877 sebanyak 22 batanganak getah dibawa keSingapura dan ditanam diBotanical Garden

- dari Singapura beberapabatang anak getah dibawa keKuala Kangsar dan ditanam dihalaman kediaman ResidenPerak

- Pengarah Botanical GardenSingapura iaitu H.N.Ridleyyang bertanggungjawab

menggalakkan tanaman getahdi Tanah Melayu

(ii)Perkembangan Getah- awal kurun ke-20 harga getah

melambung tinggi di pasarandunia

- permintaan meningkat keranaperkembangan perusahaanmembuat motokar di Eropahdan Amerika Syarikat

- ladang-ladang getah dibukabesar-besaran di Selangor,Perak, Negeri Sembilan dan

Johor- 1920-an Tanah Melayu

menghasilkan 53% daripada jumlah pengeluaran getahdunia

- Tanah Melayu munculpengeluar getah terbesardunia

- Syarikat-syarikat Eropahmenguasai perusahaan getahdi Tanah Melayu seperti SimeDarby , Guthrie , Harrisons and Crosfield dan United Plantation

- Penduduk tempatanmengusahakan tanamansecara kebun kecil

Faktor-Faktor PerkembanganPerusahaan Getah

a) Permintaan Getah Meningkat - diperlukan dalam perusahaan

membuat motokar di AmerikaSyarikat dan Eropah

- diperlukan untuk membuatkasut, pakaian, tayarkenderaan, alat perubatandan penebat elektrik

b) Kejatuhan Harga Kopi

- harga kopi jatuh keranapengeluaran berlebihan diBrazil dan serangan seranggaperosak

- peladang terpaksa beralihkepada tanaman getah

c) Tenaga Buruh Mencukupi - buruh dari India dibawa

masuk secara besar-besaran

untuk bekerja di ladang-ladang getah

d) Usaha H.N.Ridley - memperkenalkan kaedah

menoreh mengikut sistemibedem atau sistem tulangikan herring

- kaedah torehan inimeningkatkan pengeluaransusu getah

e) Pelaburan Modal - banyak syarikat besar Eropah

melabur dalam perusahaangetah di Tanah Melayu seperti

Sime Darby dan Guthrie

f) Cukai Rendah- British mengenakan cukai

tanah dan cukai eksport yangrendah

- Tujuannya untukmenggalakkan ladang-ladangbaru dibuka

Sebab-Sebab KejatuhanPerusahaan Getah

- tahun 1920-1930-an berlakuzaman kemelesetan ekonomidunia

- harga getah jatuh danmemberi kesan kepadaperusahaan getah

Langkah-LangkahMenstabilkan Harga Getah

- diperkenalkan RancanganStevenson dan PerjanjianPeraturan GetahAntarabangsa

a) Rancangan Sekatan Stevenson1922

- tujuan untuk mengurangkanpengeluaran danmeningkatkan harga getah

- disertai negara naunganBritish seperti Tanah Melayudan Sri Lanka

- Belanda dan Indonesiaenggan menyertai rancanganini sebaliknya terusmeningkatkan pengeluarangetah

- tahun 1928 rancangan iniditamatkan oleh Britishapabila gagal mencapaimatlamat

b) Perjanjian Peraturan getah Antarabangsa 1934

- tujuan untuk mengurangkanpengeluaran getah danmenstabilkan harga

- disertai oleh Tanah Melayu,Sabah, Sarawak, Sri Lanka,India, Myanmar, Indonesia,IndoChina dan Thailand

- setiap negara dikehendakimengurangkan pengeluaranmengikut kuota yang

ditetapkan- berjaya meningkatkan semulaharga getah di pasaran duniasebelum Perang Dunia II

Pengeluaran Getah Tiruan- Amerika Syarikat

memperkenalkan getah tiruanselepas Perang Dunia II

- menjadi pesaing kepada getahasli

- dihasilkan apabila bekalangetah asli dunia terputusakibat Perang Dunia II

- getah asli keluaran TanahMelayu bermutu tinggi dandapat menandingi getahtiruan

6.4 PerkembanganPerusahaan Perlombongan

(Teks m/s: 134-138)

- British memajukan kegiatanperlombongan

- Hasil galian adalah sepertibijih timah, emas, arang batu,bauksit, bijih besi dan ilmanit

a) Emas- 1890-an dilombong secara

komersial di raub, Pahang- Raub merupakan kawasan

lombong emas terbesar TanahMelayu

- diusahakan oleh syarikat dariAustralia

b) Arang batu- dilombong di Batu Arang,

Selangor- digunakan sebagai bahan api

c) Bauksit - sejenis logam yang digunakan

untuk membuat aluminium- dilombong di Bukit Pasir dan

Teluk Ramunia di Johor, TelukEmas di Melaka

d) Bijih besi - dilombong di Bukit Besi,

Terengganu dan Rompin,Pahang

- lombong bijih besi juga dibukadi Kedah, Perak dan Johor

e) Ilmanit - galian yang dikeluarkan

sebagai hasil sampinganperlombongan bijih timah

15


16/31


17/31

- British lebih mengutamakanekonomi dagangan sepertikegiatan perlombongan,perladangan danperdagangan

- dimajukan terutama dikawasan pantai barat TanahMelayu

- dijalankan secara besar-besaran menggunakan

teknologi moden dan disokongkemudahan asas yang baikseperti sistem perhubungandan pengangkutan yangteratur

- lebih berorientasikan eksport- dikuasai syarikat asing

khususnya syarikat Eropah- tertumpu pada perlombongan

bijih timah dan perusahaangetah

- melibatkan tenaga buruhyang ramai

- melibatkan pelaburan modalyang besar

- teknologi moden seperti

mesin hidraulik banyakdigunakan dalam kegiatanperlombongan bijih timah

b) Ekonomi Tradisional - kegiatan ekonomi tradisional

ini diabaikan oleh british- diusahakan oleh orang Melayu

di luar bandar- bercorak sara diri- tertumpu pada kegiatan

menanam padi danmenangkap ikan

- menggunakan peralatantradisional seperti kerbauuntuk membajak sawah padi

- melibatkan modal kecil

Kesan Kegiatan Dwiekonomi- berlaku perkembangan tidak

seimbang- mewujudkan jurang ekonomi

antara masyarakat bandardengan masyarakat luarbandar

6.6 Perkembangan EkonomiMembawa Perubahan

(Teks m/s: 142-158)

- kemajuan pesat ekonomiterutama perlombongan bijihtimah dan perusahaan getahmembawa pelbagaiperubahan

- perubahan dialami antaranyapenggunaan buruh-buruh luar,kemajuan pengangkutan danperhubungan, kemudahansosial, pendidikan vernakulardan kemunculan bandar-bandar baru

i) Penggunaan Buruh Luar

- British menggalakkankemasukan imigran Cina danIndia

- tujuan sebagai tenaga buruhdi lombong bijih timah danladang getah

- British memastikan iamencukupi demi kepentinganBritish untuk membolotkekayaan Tanah Melayu

a) Orang Cina- dibawa masuk bekerja di

lombong bijih timah di Perak,Selangor dan negeri Sembilan

- berasal dari China Selatan- kebanyakan dibawa masuk

melalui Sistem Kontrak - ada juga yang datang ke

Tanah Melayu secarapersendirian dan bekerja disektor pertanian dan menjadipekerja mahir di bandar

Sistem Kontrak - orang Cina dibawa masuk ke

Tanah Melayu melalui majikan- tambang perjalanan dibayar

oleh majikan- majikan juga menyediakan

makanan, pakaian dan tempattinggal

- mereka dikehendaki bekerjadengan majikan sehinggahutang tambang selesai

- selepas tamat kontrak merekabebas bekerja dengan majikanlain

b) Orang India- dibawa masuk bekerja di

ladang-ladang getah- berasal dari selatan India- dibawa masuk melalui Sistem

Kangani- ada juga orang India bekerja

membina jalan kereta api, jalan raya dan menjadi buruhdi bandar dan pelabuhan

Sistem Kangani- kangani bermaksud penyelia

atau ketua pekerja di ladanggetah

- kangani ini dihantar olehpemilik ladang ke India untukmencari tenaga buruh

-kangani menguruskantambang dan perjalananburuh-buruh sehinggaselamat tiba di ladangmajikan

- kangani dibayar komisenberdasarkan jumlah buruhyang dapat dibawa masuk

- buruh-buruh dibayar gaji tetapdan diletakkan di bawah

jagaan kangani- buruh dikehendaki bekerja

dengan pemilik ladang

sehingga segala hutangtambang selesai

Kesan Kemasukan Buruh- mewujudkan pengenalan

kaum mengikut kegiatanekonomi seperti

- orang Cina - tinggal di kawasanlombong dan di bandar

bekerja sebagai pelombong

dan peniaga- orang India tinggal dan bekerja

di ladang getah- orang Melayu tinggal di

kawasan luar bandar (desa)- menjalankan kegiatan pertanian

bercorak tradisional dan nelayan- masyarakat peribumi terus

terpinggir dan terpisah daripadaarus perkembangan ekonomi

- dasar British mewujudkan jurang ekonomi antara kaum

- mewujudkan masyarakatberbilang kaum yang terdiridaripada pelbagai keturunanyang mengamalkan cara

hidup, bahasa dan agamayang berbeza

Perkembangan SistemPengangkutan dan

Perhubungan- British memerlukan sistem

pengangkutan danperhubungan yang cekap danpantas

- tujuan untuk membawa hasilekonomi terutama bijih timahdan getah ke pelabuhan untukdieksport

- pengangkutan sepertilandasan kereta api dan jalan

raya- perhubungan sepertiperkhidmatan pos, telegraf dan telefon

a) Perkembangan LandasanKereta api

- perkhidmatan kereta apidiperkenalkan di TanahMelayu akhir kurun ke-19

- terdapat tiga fasaperkembangan;

Fasa Pertama (1885-1896)- dibina untuk keperluan

perlombongan bijih timah

- landasan kereta api yangpendek dibinamenghubungkan kawasanlombong dengan pelabuhan

- tujuan memudahkan bijihtimah dieksport

- antara landasan kereta apiyang dibina ialah dari

- Taiping ke Port Weld (KualaSepetang

- Kuala Lumpur ke PortSwettenham (Pelabuhan Klang)

- Seremban ke Port Dickson

17


18/31

- Ipoh dan batu Gajah ke TelukAnson (Teluk Intan)

- tahun 1886 landasan keretaapi dari Kuala Lumpur keKlang telah dirasmikan yangdihadiri oleh Sultan AbdulSamad dan Frederick Weld,Gabenor Negeri-Negeri Selat

Fasa Kedua (1897-1909)-

tiga tujuan pembinaanlandasan kereta api padaperingkat ini iaitu;

- untuk menghubungkan kawasanutara dengan selatan apabilaNegeri-Negeri Melayu Bersekutuditubuhkan

- untuk memenuhi keperluanekonomi seperti bijih timah dangetah yang semakinberkembang pesat

- untuk memudahkan pentadbiranBritish

- tahun 1903 kereta api Negeri-Negeri Melayu Bersekutuditubuhkan

- ditukar nama kepada KeretaApi Tanah Melayu KTM tahun1948

- hari ini dikenali sebagai KeretaApi Tanah Melayu Berhad KTMB

Fasa Ketiga (1910-1931)- landasan kereta api dibina

selepas British berjayamemperluaskan pengaruhnyadi negeri-Negeri Melayu TidakBersekutu

- tujuannya adalah untuk;- menghubungkan seluruh Tanah

Melayu (hanya Terengganu yangtiada landasan kereta api)

- sebagai pengangkutan awambagi penduduk Tanah Melayu

- memenuhi keperluan ekonomidan pentadbiran British

Perkembangan Jalan raya- peringkat awal jalan raya

dibina untuk menghubungkankawasan lombong bijih timahdan pertanian dengan stesenkereta api

- jalan raya telah dibinamenghubungkan KualaLumpur dengan Ipoh danSeremban

- awal kurun ke-20 rangkaian jalan raya meningkat akibatmeningkatnya penggunaankenderaan bermotor sepertikereta, lori dan bas

- jalan-jalan yang sedia adaditurap untuk disesuaikandengan kenderaan bermotor

- banyak jalan raya dibinauntuk menghubungkankawasan kegiatan ekonomidengan pelabuhan dan untukmenghubungkan bandar-

bandar besar dengan bandar-bandar kecil

- tahun 1939 terdapat satu jaringan jalan raya yangmenghubungkan seluruh

Tanah Melayu- tumpuan jalan raya adalah di

kawasan yang mempunyaikepentingan ekonomi danmemudahkan pentadbiran

British

Kemajuan PengangkutanLaut dan Udara

- kemajuan ekonomi membawakepada pengenalanperkhidmatan kapal wap dankapal terbang

Kapal Wap- tahun 1890 Syarikat Straits

Steamship ditubuhkan diSingapura

- tujuan untuk memberiperkhidmatan kapal wapkepada pelabuhan di Negeri-Negeri Melayu

- kapal susur pantai inimembawa bekalan makanan,

jentera dan buruh untukperusahaan perlombonganbijih timah

- contoh: kapal wap The SSPerak memberikanperkhidmatan dari Singapurake Pelabuhan Klang

Kapal Terbang- tahun 1937 perkhidmatan

penerbangan awamdiperkenalkan oleh Syarikat Wearne Air Service iaitu hakmilik Wearne bersaudara

- syarikat ini beribu pejabat diSingapura

- memulakan penerbangandalam negeri antaraSingapura, Kuala Lumpur danPulau Pinang

- kapal terbang pertama yangdigunakan oleh SyarikatWearne adalah dari jenis kipasdua iaitu D.H.Rapides

Kemajuan SistemPerhubungan

- antara yang ditekankan ialahsistem pos dan telegraf,telefon dan radio

- tujuan supaya perhubunganantara negeri di Tanah Melayudengan negeri-negeri laindapat dibuat dengan pantas

- mula diperkenalkan dikawasan kegiatan ekonomi,pusat pentadbiran, pelabuhanseterusnya berkembang kekawasan petempatan

- tahun 1870-an pejabat posdan telegraf dibina di Taiping,Perak

- kurun ke-20 setiap daerah diPerak boleh menghubungi

Taiping melalui Telegraf - tahun 1910 pejabat pos dan

telegraf dibina di Pulau Pinang

Kemajuan Perkhidmatan

Kesihatan dan KemudahanAsas Lain

a) Perkhidmatan Kesihatan- masalah kesihatan wujud

akibat daripada pertambahanpenduduk yang pesat,pembukaan kawasan hutanuntuk kegiatan ekonomi danpetempatan baru

- persekitaran tempat kerja dankediaman yang kotormenyebabkan penyakitseperti taun, beri-beri danmalaria mudah merebak

- penyakit malaria dan beri-beri

dianggap penghalang padaperkembangan ekonomiBritish kerana menyebabkanbanyak kematian di kalanganburuh Cina dan India

- British mengambil langkahmendirikan hospital, pusatperubatan dan InstitutPenyelidikan Perubatan untukmengatasi masalah kesihatan

- tahun 1889 hospital kerajaanterawal didirikan di jalan

Tanglin (Kuala Lumpur) di Taiping dan Pulau Pinang

- pusat-pusat kesihatan kecil juga didirikan di Perak,

Selangor, Negeri Sembilandan Pahang untukmemudahkan penduduk diluar bandar

- 1890 Lembaga Kesihatanditubuhkan untuk memastikankebersihan bandar

- 1901 Institut PenyelidikanPerubatan ditubuhkan di KualaLumpur

- tujuannya untuk membuatpenyelidikan bagi mencaripunca, rawatan dan langkahmencegah penyakitberbahaya seperti malaria danberi-beri

b) Sistem Pengairan UntukPenanaman Padi

- pada peringkat awal lagi diKedah terdapat sistempengairan sempurna untuktanaman padi iaitu terusan

- terusan ini mula dibina tahun1885 dan siap pada tahun1895 yang diberi namaTerusan Wan Mat Saman

- ia dibina oleh wan Mat Samanbin Wan Ismail (PerdanaMenteri Kedah yang pertama)

18


19/31

- terusan ini sepanjang 35kilometer dari Alor Setar keGurun, Kedah

- ia dibina menggunakantenaga manusia dan peralatantradisional seperti cangkul

- untuk membina terusan iniunggun api dinyalakan pada

jarak tertentu sebagaipenanda untuk memastikan

terusan digali dengan lurus- berdasrkan terusan inilahkerajaan British memodenkansistem pengairan di TanahMelayu

- tahun 1931 Jabatan Parit dantali Air ditubuhkan untukmemajukan tanaman padi

- banyak bekalan makanandiperlukan akibatpertambahan penduduk

- kawasan sawah padi yangluas telah dibuka di SungaiManik, Perak dan TanjungKarang, Selangor

c) Bekalan Tenaga Elektrik- tenaga elektrik diperkenalkanakibat daripada kemajuanekonomi

- awal kurun ke-20 tenagaelektrik mula disalurkan kePulau Pinang dan KualaLumpur

- 1930 Empangan HidroelektrikChenderoh dibuka untukmenampung keperluantenaga elektrik

- empangan ini dikendalikanoleh The Perak River Hydro-Electric Power Company Limited

- tujuan asal pembinaan adalahuntuk mendapatkan kuasaelektrik bagi kegunaanperusahaan melombong bijihtimah di Lembah Kinta

Kemunculan danPerkembangan Bandar Baru

- pertengahan kurun ke-19banyak petempatan barudibuka di kawasan kegiatanekonomi terutama di kawasanlombong bijih timah

- petempatan kemudiannyaberkembang menjadi pusatpentadbiran dan perniagaan

- perkembangan lombong bijihtimah adalah faktor utamamunculnya bandar-bandarbaru di Tanah Melayu seperti

Taiping, Ipoh, Kuala Lumpurdan Seremban

a) Ipoh- terletak di Lembah Kinta- dibuka sejak kurun ke-16 dan

didiami oleh orang Melayu- nama bandar Ipoh berasal dari

nama pokok Ipuh iaitu sejenispokok yang getahnya

digunakan sebagai racun padasumpitan dan anak panahuntuk berburu

- tahun 1880-an Lembah Kintamenjadi tumpuan pelombongCina apabila pengeluaran bijihtimah di daerah Larut merosot

- Ipoh berkembang menjadibandar yang sibuk

- tahun 1935 Ipoh dijadikan ibu

negeri Perak bagimenggantikan Taiping

b) Taiping- terletak di daerah Larut- nama asalnya Kelian Pauh- tahun 1840-an ramai orang

Cina dibawa masuk ke Larutuntuk memajukan lombongbijih timah

- selepas Perang Larut tamatBritish menyusun semulapentadbiran di Larut

- nama Taiping bermaksudkedamaian yang abadi

- berkembang menjadi sebuahbandar moden dan dijadikanibu negeri Perak

c) Kuala Lumpur - pertengahan kurun ke-19 Raja

Abdullah (pembesar daerahKlang) meneroka kawasanberhampiran pertemuanSungai Gombak dan SungaiKlang untuk membukalombong bijih timah

- ia kemudian dikenali sebagaiKuala Lumpur kerana kawasanitu berlumpur

- tahun 1860-an ramai orangCina dibawa masuk untuk

menjalankan kegiatanmelombong bijih timah disekitar Kuala Lumpur

- Kuala Lumpur terusberkembang daripada sebuahperkampungan lombong bijihtimah menjadi pusatperdagangan yang maju

- Yap Ah Loy antara orang yangbertanggungjawabmembangunkan Kuala Lumpur

- 1880 Kuala Lumpur dijadikanibu negeri Selangormenggantikan Klang

- British menjadikan KualaLumpur sebagai pusat bandar

yang dilengkapi denganpelbagai kemudahanpentadbiran dan perniagaan

- 1896 Kuala Lumpur dijadikanpusat pentadbiran Negeri-Negeri Melayu Bersekutu

- 1897 Bangunan Sultan AbdulSamad telah dibina danmenjadi pusat pentadbiranKerajaan Persekutuan

- kini bangunan inimenempatkan MahkamahPersekutuan Malaysia,Mahkamah Rayuan dan

Mahkamah Tinggi KualaLumpur

- pada hari ini Kuala Lumpuradalah ibu negara Malaysiayang pesat membangun

Kepelbagaian PendidikanDalam Masyarakat Berbilang

Kaum- sistem pendidikan vernakular

di negara kita wujud akibatdaripada pembentukanmasyarakat berbilang kaumdan dasar British yang kurangmemberi perhatian kepadabidang pendidikan

- British membenarkan sekolahMelayu, Cina dan Tamilberkembang mengikut caramasing-masing

- sekolah Inggeris hanyatertumpu di kawasan bandar

a) Sekolah Vernakular Melayu- didirikan untuk memberi

pendidikan sekular kepadaanak-anak petani dan nelayan

- anak-anak Melayu diajarmenulis, membaca danmengira serta sedikit ilmugeografi, seni pertukangandan perkebunan

- pendidikan di peringkatrendah adalah sehinggadarjah enam

- sekolah Melayu terawaldibuka di Negeri-Negeri Selatiaitu Sekolah Melayu Gelugor(1816) dan Sekolah MelayuBayan Lepas di Pulau Pinangdan Sekolah Melayu diLanggar, Pekan, Pahang

- sekolah Melayu kemudiannyadibuka di Seberang Perai,Melaka dan negeri-negeriMelayu yang lain

- British tidak berhasratmemajukan pendidikan anakMelayu

- pendidikan sekadarmenjadikan anak-anak Melayusebagai petani dan nelayanyang lebih baik daripada ibubapa mereka

- sekolah menengah tidakdisediakan untuk anak-anakMelayu menyambungpelajaran

- lulusan sekolah Melayu hanyalayak menjadi guru, polis danmenjawat jawatan rendah di

jabatan ketajaan- lulusan sekolah Melayu

berpeluang melanjutkanpelajaran ke maktab-maktabperguruan yang ditubuhkanuntuk melatih guru-gurusekolah Melayu

- antara maktab perguruanyang ditubuhkan sebelumPerang Dunia II ialah;

- 1900 Maktab Perguruan Melaka

19


20/31

- 1922 maktab Perguruan SultanIdris, Tanjung Malim, Perak -MPSI

(dinaiktaraf tahun 1997 kepadauniversiti UPSI)

- 1935 Maktab PerguruanPerempuan Melayu Melaka

b) Sekolah Vernakular Cina- diusahakan sendiri oleh

masyarakat Cina dantertumpu di kawasan bandar- peringkat awal sekolah Cina

menggunakan pelbagai loghatbahasa Cina seperti Teochew,Hokkien, Kantonis dan Hakka

- pendidikan sekolah rendahuntuk orang Cina diberikanselama enam tahun

- ada juga sekolah Cinamenyediakan pendidikansehingga ke peringkatmenengah

- menggunakan buku-buku dansukatan pelajaran dari negaraChina

-guru-guru juga dibawa dariChina

- tahun 1920 British mulamemberi perhatian kepadasekolah Cina

- 1938 Sekolah Foon Yew, JohorBharu, Johor ditubuhkan

- Enakmen PendaftaranSekolah diperkenalkan olehBritish untuk mengawalsekolah-sekolah Cina di TanahMelayu

- menurut enakmen ini;(i) semua sekolah yang didirikanmesti didaftarkan(ii) Pengarah Pelajaran diberi

11430125 sejarah tingkatan 2 semua nota

Documents